tong hop ly thuyet mon hoa 8 9

TÀI LIỆU GIẢNG DẠY – HÓA 8 - 9 – HOÀNG THÁI VIỆT 2013 - 2014

1

Chuyªn ®Ò båi dìng ho¸ häc

häc sinh líp 8-9

n¨m häc 2013/2014

Chøc n¨ng c¬ b¶n :

- HÖ thèng hãa kiÕn thøc, gióp häc sinh nhí nhanh, nhí s©u.

- So s¸nh, tæng hîp, kh¸i qu¸t ho¸ çc kh¸i niÖm.

- §a ra díi d¹ng çc c«ng thøc, s¬ ®å dÔ

hiÓu, kÝch thÝch tÝnh tß mß, tù t×m hiÓu cña

häc sinh.

- Toµn bé çc d¹ng bµi tËp theo ch¬ng tr×nh

cña Bé Gio¸ dôc - §µo t¹o

-


2

Ngoµi ra cã thÓ chia axit thµnh axit m¹nh vµ axit yÕu

Axit m¹nh Axit trung b×nh Axit yÕu Axit rÊt

yÕu

Hîp chÊt v« c¬

Oxit (AxOy)

Axit (HnB)

Baz¬- M(OH)n

Muèi (MxBy)

Oxit axit: CO2, SO2, SO3, NO2, N2O5,

SiO2, P2O5 Oxit baz¬: Li2O, Na2O, K2O, CaO,

BaO, CuO,Fe2O3 Oxit trung tÝnh: CO, NO…

Oxit lìng tÝnh: ZnO, Al2O3, Cr2O3

Axit kh«ng cã oxi (Hidraxit): HCl,

HBr, H2S, HF Axit cã oxi (Oxaxit): HNO3, H2SO4,

H3PO4 ….

Baz¬ tan (KiÒm): NaOH, KOH,

Ca(OH)2, Ba(OH)2 Baz¬ kh«ng tan: Mg(OH)2, Cu(OH)2,

Fe(OH)3 …

Muèi axit: NaHSO4, NaHCO3, Ca(HCO3)2

… Muèi trung hoµ: NaCl, KNO3, CaCO3 …

PH©n lo¹i

HCVC

HNO3

H2SO4

HCl

H3PO4

H2SO3 CH3COOH

H2CO3

H2S


3

oooxxxiiittt aaaxxxiiittt bbbaaazzz¬¬¬ mmmuuuèèèiii

§§§ÞÞÞnnnhhh

nnnggghhhÜÜÜaaa Lµ hîp chÊt cña oxi

víi 1 nguyªn tè

kh¸c

Lµ hîp chÊt mµ ph©n

tö gåm 1 hay nhiÒu

nguyªn tö H liªn

kÕt víi gèc axit

Lµ hîp chÊt mµ

ph©n tö gåm 1

nguyªn tö kim

lo¹i liªn kÕt víi

1 hay nhiÒu nhãm

OH

Lµ hîp chÊt mµ

ph©n tö gåm kim

lo¹i liªn kÕt víi

gèc axit.

CCCTTTHHHHHH

Gäi nguyªn tè trong

oxit lµ A ho¸ trÞ

n. CTHH lµ:

- A2On nÕu n lÎ

- AOn/2 nÕu n ch½n

Gäi gèc axit lµ B

cã ho¸ trÞ n.

CTHH lµ: HnB

Gäi kim lo¹i lµ M

cã ho¸ trÞ n

CTHH lµ: M(OH)n

Gäi kim lo¹i lµ

M, gèc axit lµ B

CTHH lµ: MxBy

TTTªªªnnn

gggäääiii

Tªn oxit = Tªn

nguyªn tè + oxit

Lu ý: KÌm theo ho¸

trÞ cña kim lo¹i

khi kim lo¹i cã

nhiÒu ho¸ trÞ.

Khi phi kim cã

nhiÒu ho¸ trÞ th×

kÌm tiÕp ®Çu ng÷.

- Axit kh«ng cã

oxi: Axit + tªn phi

kim + hidric

- Axit cã Ýt oxi:

Axit + tªn phi kim

+ ¬ (r¬)

- Axit cã nhiÒu

oxi: Axit + tªn phi

kim + ic (ric)

Tªn baz¬ = Tªn

kim lo¹i +

hidroxit

Lu ý: KÌm theo

ho¸ trÞ cña kim

lo¹i khi kim lo¹i

cã nhiÒu ho¸ trÞ.

Tªn muèi = tªn

kim lo¹i + tªn

gèc axit

Lu ý: KÌm theo

ho¸ trÞ cña kim

lo¹i khi kim lo¹i

cã nhiÒu ho¸ trÞ.

TTTCCCHHHHHH

1. T¸c dông víi

níc

- Oxit axit t¸c

dông víi níc t¹o

thµnh dd Axit

- Oxit baz¬ t¸c

dông víi níc t¹o

thµnh dd Baz¬

1. Lµm quú tÝm

®á hång

2. T¸c dông víi

Baz¬ Muèi vµ

níc

3. T¸c dông víi

oxit baz¬ muèi

1. T¸c dông víi

axit muèi vµ

níc

2. dd KiÒm lµm

®æi mµu chÊt chØ

thÞ

- Lµm quú tÝm

1. T¸c dông víi

axit muèi míi +

axit míi

2. dd muèi + dd

KiÒm muèi míi +

baz¬ míi

3. dd muèi + Kim


4

2. Oxax + dd Baz¬

t¹o thµnh muèi vµ

níc

3. Oxbz + dd Axit

t¹o thµnh muèi vµ

níc

4. Oxax + Oxbz t¹o

thµnh muèi

vµ níc

4. T¸c dông víi kim

lo¹i muèi vµ

Hidro

5. T¸c dông víi

muèi muèi míi vµ

axit míi

xanh

- Lµm dd

phenolphtalein

kh«ng mµu hång

3. dd KiÒm t¸c

dông víi oxax

muèi vµ níc

4. dd KiÒm + dd

muèi Muèi +

Baz¬

5. Baz¬ kh«ng tan

bÞ nhiÖt ph©n

oxit + níc

lo¹i Muèi míi +

kim lo¹i míi

4. dd muèi + dd

muèi 2 muèi míi

5. Mét sè muèi bÞ

nhiÖt ph©n

Lu ý - Oxit lìng tÝnh

cã thÓ t¸c dông víi

c¶ dd axit vµ dd

kiÒm

- HNO3, H2SO4 ®Æc cã

c¸c tÝnh chÊt riªng

- Baz¬ lìng tÝnh

cã thÓ t¸c dông

víi c¶ dd axit vµ

dd kiÒm

- Muèi axit cã

thÓ ph¶n øng nh

1 axit


5

TÝnh chÊt ho¸ häc cña çc hîp chÊt v« c¬

+ dd

Muèi

+ axit

+ dd

baz¬ + kim

lo¹i

t0

+ dd

muèi

t0

+ axit + Oxax

+ Oxit

Baz¬

+ Baz¬

+ dd

Muèi + KL + Níc + Níc

Oxit

axit

Oxit baz¬

Muèi

+

níc

axit KiÒm

Muèi

+ dd

Axit

+ dd

Baz¬

Axit

Muèi + H2O

Quú tÝm ®á

Muèi + h2 Muèi + Axit

Muèi

Baz¬ KiÒm

k.tan

Quú tÝm xanh

Phenolphalein k.mµu hång

Muèi + h2O

oxit

+ h2O

Muèi + axit

Muèi + baz¬

Muèi + muèi

Muèi + kim

lo¹i

Çc

s¶n phÈm

kh¸c nhau

Tchh cña oxit Tchh cña Axit

Tchh cña muèi Tchh cña baz¬

Lu ý: Thêng chØ gÆp 5 oxit baz¬ tan ®îc trong níc lµ

Li2O, Na2O, K2O, CaO, BaO. §©y còng lµ çc oxit baz¬ cã thÓ

t¸c dông víi oxit axit.

§èi víi baz¬, cã çc tÝnh chÊt chung cho c¶ 2 lo¹i

nhng cã nh÷ng tÝnh chÊt chØ cña KiÒm hoÆc baz¬ kh«ng tan

Mét sè lo¹i hîp chÊt cã çc tÝnh chÊt ho¸ häc

Muèi +

baz¬


6


7

MMMèèèiii qqquuuaaannn hhhÖÖÖ gggiii÷÷÷aaa ccç̧̧ccc lllooo¹¹¹iii hhhîîîppp ccchhhÊÊÊttt vvv««« ccc¬¬¬

CCÇ̧̧ccc ppphhh¬¬¬nnnggg tttrrr×××nnnhhh hhhooo¸̧̧ hhhäääccc mmmiiinnnhhh hhhooo¹¹¹ ttthhhêêênnnggg gggÆÆÆppp

4Al + 3O2 2Al2O3

CuO + H2 0t Cu + H2O

Fe2O3 + 3CO 0t 2Fe + 3CO2

S + O2 SO2

CaO + H2O Ca(OH)2

Cu(OH)2 0t CuO + H2O

CaO + 2HCl CaCl2 + H2O

CaO + CO2 CaCO3

Na2CO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + 2NaOH

NaOH + HCl NaCl + H2O

2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O

BaCl2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaCl

SO3 + H2O H2SO4

P2O5 + 3H2O 2H3PO4

P2O5 + 6NaOH 2Na3PO4 + 3H2O

N2O5 + Na2O 2NaNO3

Ph©n

huû

+ H2O

+ dd KiÒm

+ Oxbz

+ Baz¬ + Axit

+ Kim

lo¹i

+ dd

KiÒm + Axit

+ Oxax

+ dd

Muèi

t0

+ H2O

+ Axit

+

Oxi

+ H2,

CO

+ Oxi

Muèi + h2O

Oxit axit Oxit baz¬

Baz¬

KiÒm

k.tan

+ Oxax

Kim lo¹i Phi kim

+ Oxbz

+ dd

Muèi

Axit

M¹nh

yÕu

Lu ý:

- Mét sè oxit kim lo¹i

nh Al2O3, MgO, BaO,

CaO, Na2O, K2O … kh«ng

bÞ H2, CO khö.

- Çc oxit kim lo¹i khi ë tr¹ng th¸i ho¸ trÞ

cao lµ oxit axit nh:

CrO3, Mn2O7,…

- Çc ph¶n øng ho¸ häc

x¶y ra ph¶i tu©n theo

çc ®iÒu kiÖn cña tõng

ph¶n øng.

- Khi oxit axit t¸c dông víi dd KiÒm th× tuú

theo tØ lÖ sè mol sÏ

t¹o ra muèi axit hay

muèi trung hoµ.

VD:

NaOH + CO2 NaHCO3

2NaOH + CO2 Na2CO3 +

H2O

- Khi t¸c dông víi H2SO4


8

BaCl2 + H2SO4 BaSO4 + 2HCl

2HCl + Fe FeCl2 + H2

2HCl + Ba(OH)2 BaCl2 + 2H2O

6HCl + Fe2O3 2FeCl3 + 3H2O

2HCl + CaCO3 CaCl2 + 2H2O

®®®iiiÒÒÒuuu ccchhhÕÕÕ ccc¸̧̧ccc hhhîîîppp ccchhhÊÊÊttt vvv««« ccc¬¬¬

`

1

9

2

0

2

1

1

3

1

4

1

2

6

7

8

9

1

0

1

1

1

2

3 5

4 Kim lo¹i + oxi

Phi kim + oxi

Hîp chÊt + oxi

oxit

NhiÖt ph©n muèi

NhiÖt ph©n baz¬

kh«ng tan

Baz¬

Phi kim + hidro

Oxit axit + níc

Axit m¹nh + muèi

KiÒm + dd muèi

Oxit baz¬ + níc

®iÖn ph©n dd muèi

(cã mµng ng¨n)

Axit

1. 3Fe + 2O2 0t Fe3O4

2. 4P + 5O2 0t 2P2O5

3. CH4 + O2 0t CO2 +

2H2O

4. CaCO3 0t CaO + CO2

5. Cu(OH)2 0t CuO +

H2O

6. Cl2 + H2 askt 2HCl

7. SO3 + H2O H2SO4

8. BaCl2 + H2SO4

BaSO4 + 2HCl

9. Ca(OH)2 + Na2CO3

CaCO3 + 2NaOH

10. CaO + H2O

Ca(OH)2

11. NaCl + 2H2O dpdd NaOH + Cl2 +

H2

Axit + baz¬

Oxit baz¬ + dd

axit

Oxit axit + dd

kiÒm

Muèi Kim lo¹i + phi

kim

Kim lo¹i + dd

axit

Kim lo¹i + dd

muèi


9

1

5

1

6

1

7

1

8

Oxit axit

+ oxit baz¬

Dd muèi + dd muèi

Dd muèi + dd kiÒm

Muèi + dd axit

12. Ba(OH)2 + H2SO4 BaSO4 +

2H2O

13. CuO + 2HCl CuCl2 + H2O

14. SO2 + 2NaOH Na2SO3 + H2O

15. CaO + CO2 CaCO3

16. BaCl2 + Na2SO4 BaSO4 + 2NaCl

17. CuSO4 + 2NaOH Cu(OH)2 +

Na2SO4

18. CaCO3 + 2HCl CaCl2 +

CO2 + H2O

19. 2Fe + 3Cl2 0t 2FeCl3

20. Fe + 2HCl FeCl2 + H2

21. Fe + CuSO4 FeSO4 + Cu


10

TÝnh chÊt ho¸ häc cña kim lo¹i

DDD···yyy hhhooo¹¹¹ttt ®®®ééénnnggg hhhooo¸̧̧ hhhäääccc cccñññaaa kkkiiimmm lllooo¹¹¹iii...

K, Na, Mg, Al, Zn, Fe, Pb, (H), Cu, Ag, Au

(Khi Nµo May Aã Z¸p S¾t Ph¶i Hái Cóc B¹c Vµng)

ý nghÜa:

K Ba Ca Na Mg Al Zn Fe Ni Sn Pb H Cu Ag Hg Au Pt

+ O2: nhiÖt ®é thêng ë nhiÖt ®é cao

Khã ph¶n øng


T¸c dông víi níc Kh«ng t¸c dông víi níc ë nhiÖt

®é thêng


T¸c dông víi c¸c axit th«ng thêng gi¶i phãng Hidro Kh«ng

t¸c dông.


Kim lo¹i ®øng tríc ®Èy kim lo¹i ®øng sau

ra khái muèi


+ Axit + O2

+ Phi

kim

+ DD Muèi

Kim

lo¹i

oxit

Muèi

Muèi + H2

Muèi + kl

1. 3Fe + 2O2 0t

Fe3O4

2. 2Fe + 3Cl2 0t

2FeCl3

3. Fe + 2HCl FeCl2

+ H2

4. Fe + CuSO4 FeSO4

+ Cu


11

H2, CO kh«ng khö ®îc oxit khö ®îc oxit çc kim lo¹i

nµy ë nhiÖt ®é cao

Chó ý:

- Çc kim lo¹i ®øng tríc Mg ph¶n øng víi níc ë nhiÖt ®é thêng t¹o thµnh dd KiÒm vµ gi¶i phãng khÝ Hidro.

- Trõ Au vµ Pt, çc kim lo¹i kh¸c ®Òu cã thÓ t¸c dông víi HNO3 vµ H2SO4 ®Æc nhng kh«ng gi¶i phãng Hidro.

SSSooo sss¸̧̧nnnhhh tttÝÝÝnnnhhh ccchhhÊÊÊttt hhhooo¸̧̧ hhhäääccc cccñññaaa nnnhhh«««mmm vvvµµµ sss¾¾¾ttt

* Gièng:

- §Òu cã çc tÝnh chÊt chung cña kim lo¹i.

- §Òu kh«ng t¸c dông víi HNO3 vµ H2SO4 ®Æc nguéi

* Kh¸c:

TÝnh

chÊt

Al (NTK = 27) Fe (NTK = 56)

TÝnh

chÊt

vËt lý

- Kim lo¹i mµu tr¾ng,

cã ¸nh kim, nhÑ, dÉn

®iÖn nhiÖt tèt.

- t0nc = 660

0C

- Lµ kim lo¹i nhÑ, dÔ

d¸t máng, dÎo.

- Kim lo¹i mµu tr¾ng

x¸m, cã ¸nh kim, dÉn

®iÖn nhiÖt kÐm h¬n

Nh«m.

- t0nc = 1539

0C

- Lµ kim lo¹i nÆng, dÎo

nªn dÔ rÌn.

T¸c dông

víi

phi kim

2Al + 3Cl2 0t 2AlCl3

2Al + 3S 0t Al2S3

2Fe + 3Cl2 0t 2FeCl3

Fe + S 0t FeS

T¸c dông

víi

axit

2Al + 6HCl 2AlCl3 +

3H2

Fe + 2HCl FeCl2 + H2

T¸c dông

víi

dd muèi

2Al + 3FeSO4 Al2(SO4)3

+ 3Fe

Fe + 2AgNO3 Fe(NO3)2

+ 2Ag

T¸c dông

víi

dd KiÒm

2Al + 2NaOH + H2O

2NaAlO2 + 3H2

Kh«ng ph¶n øng

Hîp chÊt - Al2O3 cã tÝnh lìng

tÝnh

Al2O3 + 6HCl 2AlCl3 +

3H2O

- FeO, Fe2O3 vµ Fe3O4

®Òu lµ çc oxit baz¬

- Fe(OH)2 mµu tr¾ng


12

Al2O3+ 2NaOH2NaAlO2 +

H2O

- Al(OH)3 kÕt tña d¹ng

keo, lµ hîp chÊt lìng

tÝnh

xanh

- Fe(OH)3 mµu n©u ®á

KÕt luËn - Nh«m lµ kim lo¹i

lìng tÝnh, cã thÓ t¸c

dông víi c¶ dd Axit vµ

dd KiÒm. Trong c¸c ph¶n

øng ho¸ häc, Nh«m thÓ

hiÖn ho¸ trÞ III

- S¾t thÓ hiÖn 2 ho¸

trÞ: II, III

+ T¸c dông víi axit

th«ng thêng, víi phi

kim yÕu, víi dd muèi:

II

+ T¸c dông víi H2SO4 ®Æc

nãng, dd HNO3, víi phi

kim m¹nh: III

GGGaaannnggg vvvµµµ ttthhhÐÐÐppp

Gang ThÐp

§/N - Gang lµ hîp kim cña

S¾t víi Cacbon vµ 1 sè

nguyªn tè kh¸c nh Mn,

Si, Sn (%C=25%)

- ThÐp lµ hîp kim cña

S¾t víi Cacbon vµ 1 sè

nguyªn tè kh¸c (%C<2%)

S¶n xuÊt C + O2 0t CO2

CO2 + C 0t 2CO

3CO + Fe2O3 0t 2Fe +

3CO2

4CO + Fe3O4 0t 3Fe +

4CO2

CaO + SiO2 0t CaSiO3

2Fe + O2 0t 2FeO

FeO + C 0t Fe + CO

FeO + Mn 0t Fe + MnO

2FeO + Si 0t 2Fe +

SiO2

TÝnh

chÊt

Cøng, gißn Cøng, ®µn håi

tttÝÝÝnnnhhh ccchhhÊÊÊttt hhhooo¸̧̧ hhhäääccc cccñññaaa ppphhhiii kkkiiimmm...

+ NaOH + NaOH

+ H2O

+

Hidro

+

Hidro

+ O2

Phi

Kim

Oxit

axit

s¶n phÈm khÝ

HCl

HCl + HClO NaCl +

NaClO

Níc Gia-

ven


13

+ Oxit

KL

+ O2

Ba d¹ng thï h×nh cña

Cacbon

+ KOH,

t0

+ Kim

lo¹i + Kim

lo¹i Muèi clorua

Clo

Oxit kim lo¹i hoÆc muèi KCl +

KClO3

cacbon

Kim c¬ng: Lµ chÊt

r¾n trong suèt,

cøng, kh«ng dÉn

®iÖn.

Lµm ®å trang søc,

mòi khoan, dao c¾t

kÝnh.

Than ch×: Lµ chÊt

r¾n, mÒm, cã kh¶

n¨ng dÉn ®iÖn

Lµm ®iÖn cùc, chÊt

b«i tr¬n, ruét bót

ch×.

Cacbon v« ®Þnh

h×nh: Lµ chÊt r¾n,

xèp, kh«ng cã kh¶

n¨ng dÉn ®iÖn, cã

Ýnh hÊp phô.

Lµm nhiªn liÖu,

chÕ t¹o mÆt n¹

phßng ®éc.

CO2 Kim lo¹i + CO2

C¸c ph¬ng tr×nh ho¸ häc ®¸ng nhí

1. 2Fe + 3Cl2 2FeCl3

2. Fe + S 0t FeS

3. H2O + Cl2 HCl + HClO

4. 2NaOH + Cl2 NaCl + NaClO

+ H2O

5. 4HCl + MnO2 0tMnCl2 + Cl2 +

2H2O

6. NaCl + 2H2O dpdd

mnx2NaOH +

Cl2 + H2

7. C + 2CuO 0t 2Cu + CO2

8. 3CO + Fe2O3 0t 2Fe +

3CO2

9. NaOH + CO2 NaHCO3

10. 2NaOH + CO2 Na2CO3 +

H2O

Hîp chÊt h÷u c¬

Hidro cacbon DÉn xuÊt cña RH

Hidrocab

on no

Ankan

CTTQ

CnH2n+2

VD: CH4 (Metan)

Hidrocacb

on kh«ng

no

Anken

CTTQ:

CnH2n

VD: C2H4

(Etilen)

Hidrocacb

on kh«ng

no

Ankin

CTTQ:

CnH2n-2

VD: C2H4

(Axetilen

)

Hidrocacb

on th¬m

Aren

CTTQ

CnH2n-6

VD: C6H6

(Benzen)

DÉn

xuÊt

chøa

Halogen

VD:

C2H5Cl

C6H5Br

DÉn

xuÊt

chøa

Oxi

VD:

C2H5OH

CH3COOH

ChÊt

bÐo

Gluxit.

DÉn

xuÊt

chøa

Nit¬

VD:

Protein

Ph©n lo¹i hîp chÊt h÷u c¬


14

Hîp

chÊt

Metan Etilen Axetilen Benzen

CTPT.

PTK

CH4 = 16 C2H4 = 28 C2H2 = 26 C6H6 = 78

C«ng

thøc

cÊu

t¹o

C

H

H

H

H

Liªn kÕt ®¬n

C

H H

H

C

H Liªn kÕt ®«i gåm 1

liªn kÕt bÒn vµ 1

liªn kÕt kÐm bÒn

C HH C

Liªn kÕt ba gåm 1

liªn kÕt bÒn vµ 2

liªn kÕt kÐm bÒn

3lk ®«i vµ 3lk

®¬n xen kÏ trong

vßng 6 c¹nh ®Òu

Tr¹ng

th¸i

KhÝ Láng

TÝnh

chÊt

vËt lý

Kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong níc, nhÑ h¬n kh«ng

khÝ.

Kh«ng mµu, kh«ng

tan trong níc,

nhÑ h¬n níc, hoµ

tan nhiÒu chÊt,

®éc

TÝnh

chÊt

ho¸

häc

-

Gièng

nhau

Cã ph¶n øng ch¸y sinh ra CO2 vµ H2O

CH4 + 2O2 CO2 + 2H2O

C2H4 + 3O2 2CO2 + 2H2O

2C2H2 + 5O2 4CO2 + 2H2O

2C6H6 + 15O2 12CO2 + 6H2O

- Kh¸c

nhau

ChØ tham gia ph¶n

øng thÕ

CH4 + Cl2 anhsang

CH3Cl + HCl

Cã ph¶n øng céng

C2H4 + Br2 C2H4Br2

C2H4 + H2 0, ,Ni t P

C2H6

Cã ph¶n øng céng

C2H2 + Br2

C2H2Br2

C2H2 + Br2

C2H2Br4

Võa cã ph¶n øng

thÕ vµ ph¶n øng

céng (khã)

C6H6 + Br2 0,Fe t


15

C2H4 + H2O C2H5OH C6H5Br + HBr

C6H6 + Cl2 asMT

C6H6Cl6

øng

dông

Lµm nhiªn liÖu,

nguyªn liÖu trong

®êi sèng vµ trong

c«ng nghiÖp

Lµm nguyªn liÖu ®iÒu

chÕ nhùa PE, rîu

Etylic, Axit Axetic,

kÝch thÝch qu¶ chÝn.

Lµm nhiªn liÖu

hµn x×, th¾p

s¸ng, lµ nguyªn

liÖu s¶n xuÊt

PVC, cao su.

Lµm dung m«i,

diÒu chÕ thuèc

nhuém, dîc phÈm,

thuèc BVTV.

§iÒu

chÕ

Cã trong khÝ

thiªn nhiªn, khÝ

®ång hµnh, khÝ

bïn ao.

Sp chÕ ho¸ dÇu má,

sinh ra khi qu¶ chÝn

C2H5OH 0

2 4 ,H SO d t

C2H4 + H2O

Cho ®Êt ®Ìn +

níc, sp chÕ ho¸

dÇu má

CaC2 + H2O

C2H2 + Ca(OH)2

S¶n phÈm chng

nhùa than ®¸.

NhËn

biÕt

Kh«g lµm mÊt mµu

dd Br2 Lµm mÊt mµu Clo

ngoµi as

Lµm mÊt mµu dung

dÞch Brom

Lµm mÊt mµu dung

dÞch Brom nhiÒu

h¬n Etilen

Ko lµm mÊt mµu dd

Brom

Ko tan trong níc

rrrîîîuuu EEEtttyyyllliiiccc AAAxxxiiittt AAAxxxeeetttiiiccc

C«ng thøc

CTPT: C2H6O

CTCT: CH3 – CH2 – OH

c

h

och

h

h

h

h

CTPT: C2H4O2

CTCT: CH3 – CH2 – COOH

c

h

och

h

ho

TÝnh chÊt

vËt lý

Lµ chÊt láng, kh«ng mµu, dÔ tan vµ tan nhiÒu trong níc.

S«i ë 78,30C, nhÑ h¬n níc, hoµ tan

®-îc nhiÒu chÊt nh- Iot, Benzen…

S«i ë 1180C, cã vÞ chua (dd Ace 2-5%

lµm giÊm ¨n)


16

TÝnh chÊt

ho¸ häc.

- Ph¶n øng víi Na:

2C2H5OH + 2Na 2C2H5ONa + H2 2CH3COOH +

2Na 2CH3COONa + H2

- Rîu Etylic t¸c dông víi axit axetic t¹o thµnh este Etyl Axetat

CH3COOH + C2H5OH nóngđSOH ,42 CH3COOC2H5 + H2O

- Ch¸y víi ngän löa mµu xanh, to¶ nhiÒu nhiÖt

C2H6O + 3O2 2CO2 + 3H2O

- BÞ OXH trong kk cã men xóc t¸c

C2H5OH + O2 mengiam CH3COOH + H2O

- Mang ®ñ tÝnh chÊt cña axit: Lµm ®á

quú tÝm, t¸c dông víi kim lo¹i tríc

H, víi baz¬, oxit baz¬, dd muèi

2CH3COOH + Mg (CH3COO)2Mg + H2

CH3COOH + NaOH CH3COONa + H2O

øng dông

Dïng lµm nhiªn liÖu, dung m«i pha

s¬n, chÕ rîu bia, dîc phÈm, ®iÒu

chÕ axit axetic vµ cao su.

Dïng ®Ó pha giÊm ¨n, s¶n xuÊt chÊt

dÎo, thuèc nhuém, dîc phÈm, t¬.

§iÒu chÕ

B»ng ph¬ng ph¸p lªn men tinh bét

hoÆc ®êng

C6H12O6 030 32

Men

C 2C2H5OH + 2CO2

HoÆc cho Etilen hîp níc

C2H4 + H2O ddaxit C2H5OH

- Lªn men dd rîu nh¹t

C2H5OH + O2 mengiam CH3COOH + H2O

- Trong PTN:

2CH3COONa + H2SO4 2CH3COOH +

Na2SO4


17

gggllluuucccooozzz¬¬¬ sssaaaccccccaaarrrooozzz¬¬¬ tttiiinnnhhh bbbéééttt vvvµµµ xxxeeennnllluuulllooozzz¬¬¬

C«ng

thøc

ph©n

tö

C6H12O6 C12H22O11 (C6H10O5)n Tinh bét: n 1200 – 6000

Xenluloz¬: n 10000

– 14000

Tr¹ng

th¸i

TÝnh

chÊt

vËt lý

ChÊt kÕt tinh, kh«ng

mµu, vÞ ngät, dÔ tan

trong níc

ChÊt kÕt tinh, kh«ng

mµu, vÞ ngät s¾c, dÔ

tan trong níc, tan

nhiÒu trong níc nãng

Lµ chÊt r¾n tr¾ng. Tinh bét

tan ®îc trong níc nãng hå

tinh bét. Xenluloz¬ kh«ng tan

trong níc kÓ c¶ ®un nãng

TÝnh

chÊt

ho¸

häc

quan

träng

Ph¶n øng tr¸ng g¬ng

C6H12O6 + Ag2O

C6H12O7 + 2Ag

Thuû ph©n khi ®un nãng

trong dd axit lo·ng

C12H22O11 + H2O , oddaxit t

C6H12O6 + C6H12O6

glucoz¬ fructoz¬

Thuû ph©n khi ®un nãng trong

dd axit lo·ng

(C6H10O5)n + nH2O , oddaxit t

nC6H12O6

Hå tinh bét lµm dd Iot chuyÓn

mµu xanh

øng

dông

Thøc ¨n, dîc phÈm Thøc ¨n, lµm b¸nh kÑo …

Pha chÕ dîc phÈm

Tinh bét lµ thøc ¨n cho ngêi

vµ ®éng vËt, lµ nguyªn liÖu

®Ó s¶n xuÊt ®êng Glucoz¬,

rîu Etylic. Xenluloz¬ dïng

®Ó s¶n xuÊt giÊy, v¶i, ®å gç

vµ vËt liÖu x©y dùng.

§iÒu

chÕ

Cã trong qu¶ chÝn

(nho), h¹t n¶y mÇm;

®iÒu chÕ tõ tinh bét.

Cã trong mÝa, cñ c¶i

®êng

Tinh bét cã nhiÒu trong cñ,

qu¶, h¹t. Xenluloz¬ cã trong

vá ®ay, gai, sîi b«ng, gç

NhËn Ph¶n øng tr¸ng g¬ng Cã ph¶n øng tr¸ng g¬ng NhËn ra tinh bét b»ng dd Iot:


18

biÕt khi ®un nãng trong dd

axit

cã mµu xanh ®Æc trng

TÀI LIỆU GIẢNG DẠY – HÓA 8 - 9 – HOÀNG THÁI VIỆT 2013 -

2014

19

CCChhhuuuyyyªªªnnn ®®®ÒÒÒ 111:::

NNNggguuuyyyªªªnnn tttööö--- NNNggguuuyyyªªªnnn tttèèè hhhooo¸̧̧ hhhäääccc

I. KiÕn thøc c¬ b¶n

1/ NT lµ h¹t v« cïng nhá ,trung hoµ vÒ ®iÖn vµ tõ ®ã

t¹o mäi chÊt .NT gåm h¹t nh©n mang ®iÖn tÝch + vµ vá

t¹o bëi electron (e) mang ®iÖn tÝch -

2/ H¹t nh©n t¹o bëi pr«ton (p) mang ®iÖn tÝch (+) vµ

n¬tron (n) ko mang ®iªn .Nh÷ng NT cïng lo¹i cã cïng

sè p trong h¹t nh©n .Khèi lîng HN =khèi lîng NT

3/BiÕt trong NT sè p = sè e .E lu«n chuyÓn ®éng vµ

s¾p xÕp thµnh tõng líp.Nhê e mµ NT cã kh¶ n¨ng liªn

kÕt ®îcvíi nhau

1/ Nguyªn tè ho¸ häc lµ nh÷ng nguyªn tö cïng lo¹i,cã

cïng sè p trong h¹t nh©n .

Vëy : sè P lµ sè ®Æc trng cho mét nguyªn tè ho¸ häc

.

4/ Çch biÓu diÔn nguyªn tè:Mçi nguyªn tè ®îc biÔu

diÔn b»ng mét hay hai ch÷ çi ,ch÷ çi ®Çu ®îc viÕt

d¹ng hoa ,ch÷ çi hai nÕu cã viÕt thêng ..Mçi kÝ

hiÖu cßn chØ mét nguyªn tö cña nguyªn tè ®ã.

Vd:KÝ hiÖu Na biÓu diÔn {nguyªn tè natri ,mét nguyªn

tö natri }

5/Mét ®¬n vÞ cacbon ( ®vC) = 1/12khèi lg cña mét

nguªn tö C

mC=19,9206.10-27kg

1®vC =19,9206.10-27kg/12 = 1,66005.10

-27kg.

6/Nguyªn tö khèi lµ khèi lîng cña1 nguyªn tö tÝnh

b»ng ®¬n vÞ C .

II. Bµi TËp

Bµi 1: Tæng sè h¹t p ,e ,n trong nguyªn tö lµ 28

,trong ®ã sè h¹t ko mang ®iÖn chiÕm xÊp xØ 35% .TÝnh

sè h¹t mçi loaÞ .VÏ s¬ ®å cÊu t¹o nguyªn tö .

Bµi 2 :nguyªn tö s¾t gåm 26 p,30 n ,26 e ,

a) TÝnh khèi lîng e cã trong 1 kg s¾t '

b) TÝnh khèi lîng s¾t chøa 1kg e .

Bµi 3:Nguyªn tö oxi cã 8 p trong h¹t nh©n.Cho biÕt

thµnh phÇn h¹t nh©n cña 3 nguyªn tö X,Y ,Z theo

b¶ng sau:

Nguyªn tö H¹t nh©n

X 8p , 8 n

Y 8p ,9n


2014

20

Z 8p , 10 n

Nh÷ng nguyªn tö nµy thuéc cïng mét nguyªn tè nµo ? v×

sao ?

Bµi 4: a)Nguyªn tö X nÆng gÊp hai lÇn nguyªn tö oxi .

b)nguyªn tö Y nhÑ h¬n nguyªn tö magie 0,5 lÇn .

c) nguyªn tö Z nÆng h¬n nguyªn tö natri lµ 17 ®vc .

H·y tÝnh nguyªn tö khèi cña X,Y ,Z .tªn nguyªn tè ,kÝ

hiÖu ho¸ häc cña nguyªn tè®ã ?

Bµi 5 : Mét hîp chÊt cã PTK b»ng 62 .Trong ph©n tö oxi

chiÕm 25,8% theo khèi lîng , cßn l¹i lµ nguªn tè natri

.H·y cho biÕt sè nguyªn tö cña mçi nguûªn tè cã trong

ph©n tö hîp chÊt .

Bµi 6

Nguyªn tö X cã tæng c¸c h¹t lµ 52 trong ®ã sè h¹t mang

®iÖn nhiÒu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 16 bh¹t.

a)H·y x¸c ®Þnh sè p, sè n vµ sè e trong nguyªn tö X.

b) VÏ s¬ ®å nguyªn tö X.

c) H·y viÕt tªn, kÝ hiÖu ho¸ häc vµ nguyªn tö khèi cña

nguyªn tè X.

Bµi 7.

Nguyªn tö M cã sè n nhiÒu h¬n sè p lµ 1 vµ sè h¹t mang

®iÖn nhiªu h¬n sè h¹t kh«ng mang ®iÖn lµ 10.H·y x¸c ®Þnh

M lµ nguyªn tè nµo?

Bµi 8.Trong ph¶n øng ho¸ häc cho biÕt:

a) H¹t vi m« nµo ®îc b¶o toµn, h¹t nµo cã thÓ bÞ

chia nhá ra?

b) Nguyªn tö cã bÞ chia nhá kh«ng?

c)V× sao cã sù biÕn ®æi ph©n tö nµy thµnh ph©n tö

kh¸c? V× sao cã sù biÕn ®æi chÊt nµy thµnh chÊt kh¸c

trong ph¶n øng hãa häc?

CCChhhuuuyyyªªªnnn ®®®ÒÒÒ 222

CCChhhÊÊÊttt vvvµµµ sssùùù bbbiiiÕÕÕnnn ®®®æææiii ccchhhÊÊÊttt

A/KiÕn thøc cÇn nhí

1/.HiÖn tîng vËt lÝ lµ sù biÐn ®æi h×nh d¹ng

hay tr¹ng th¸i cña chÊt.

2/.HiÖn tîng ho¸ häc: lµ sù biÕn ®æi chÊt nµy

thµnh chÊt kh¸c.


2014

21

3/ §¬n chÊt: lµ nh÷ng chÊt ®îc t¹o nªn tõ mét nguyªn

tè ho¸ häc tõ mét nguyªn tè hh cã thÓ t¹o nhiÒu ®¬n chÊt

kh¸c nhau

4/Hîp chÊt : lµ nh÷ng chÊt ®îc t¹o nªn tõ

hai nguyªn tè ho¸ häc trë lªn.

5/Ph©n tö:lµ h¹t gåm 1sè nguyªn tö liªn kÕt

víi nhau vµ thÓ hiÖn ®Çy ®ñ tÝnh chÊt ho¸ häc cña

chÊt .

6/Ph©n tö khèi :- Lµ khèi lîng cña nguyªn tö

tÝnh b»ng ®¬n vÞ cacbon

- PTK b»ng tæng çc nguyªn

tö khèi cã trong ph©n tö.

7/Tr¹ng th¸i cña chÊt:Tuú ®iÒu kiÖn mét chÊt cã

thÓ tån t¹i ¬trangj th¸i láng ,r¾n h¬i

B/ Bµi tËp

Bµi 1:Khi ®un nãng , ®êng bÞ ph©n huû biÕn ®æi thµnh

than vµ níc.Nh vËy, ph©n tö ®uêng do nguyªn tè nµo

t¹o nªn ?§êng lµ ®¬n chÊt hay hîp chÊt .

Bµi 2:a) Khi ®¸nh diªm cã löa b¾t ch¸y, hiÖn tîng ®ã lµ

hiÖn tîng g×?

b) Trong çc hiÖn tîng sau ®©y, hiÖn tîng nµo lµ

hiÖn tîng hãa häc: trøng bÞ thèi; mùc hßa tan vµo

níc; tÈy mµu v¶i xanh thµnh tr¾ng.

Bµi 3:Em h·y cho biÕt nh÷ng ph¬ng ph¸p vËt lý th«ng dông

dïng ®Ó t¸ch çc chÊt ra khái mét hçn hîp. Em h·y cho

biÕt hçn hîp gåm nh÷ng chÊt nµo th× ¸p dông ®îc çc

ph¬ng ph¸p ®ã. Cho vÝ dô minh häa.

Bµi 4:Ph©n tö cña mét chÊt A gåm hai nguyªn tö, nguyªn tè

X liªn kÕt víi mét nguyªn tö oxi vµ nÆng h¬n ph©n tö

hi®ro 31 lÇn.

a) A lµ ®¬n chÊt hay hîp chÊt

b) TÝnh ph©n tö khèi cña A

c) TÝnh nguyªn tö khèi cña X. Cho biÕt tªn vµ ký hiÖu

cña nguyªn tè.

CCCHHHuuuyyyªªªnnn ®®®ÒÒÒ 333

HHHiiiÖÖÖuuu SSSuuuÊÊÊttt ppphhh¶¶¶nnn øøønnnggg (((HHH%%%)))

A. Lý thuyÕt


2014

22

Çch 1: Dùa vµo lîng chÊt thiÕu tham gia ph¶n øng

H = Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng .100%

Lîng tæng sè ®· lÊy

- Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng ®îc tÝnh qua ph¬ng tr×nh

ph¶n øng theo lîng s¶n phÈm ®· biÕt.

- Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng < lîng tæng sè ®· lÊy.

Lîng thùc tÕ ®· ph¶n øng , lîng tæng sè ®· lÊy cã

cïng ®¬n vÞ.

Çch 2: Dùa vµo 1 trong çc chÊt s¶n phÈm

H = Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc .100%

Lîng s¶n phÈm thu theo lý thuyÕt

- Lîng s¶n phÈm thu theo lý thuyÕt ®îc tÝnh qua ph¬ng

tr×nh ph¶n øng theo lîng chÊt tham gia ph¶n øng víi gi¶

thiÕt H = 100%

- Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc thêng cho trong ®Ò

bµi.

- Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc < Lîng s¶n phÈm thu

theo lý thuyÕt

- Lîng s¶n phÈm thùc tÕ thu ®îc vµ Lîng s¶n phÈm thu

theo lý thuyÕt ph¶i cã cïng ®¬n vÞ ®o.

B. Bµi tËp

Bµi 1: Nung 1 kg ®¸ v«i chøa 80% CaCO3 thu ®îc 112 dm3

CO2 (®ktc) .TÝnh hiÖu suÊt ph©n huû CaCO3.

Bµi 2:

a) Khi cho khÝ SO3 hîp níc cho ta dung dÞch H2SO4. TÝnh

lîng H2SO4 ®iÒu chÕ ®îc khi cho 40 Kg SO3 hîp níc. BiÕt

HiÖu suÊt ph¶n øng lµ 95%.

b) Ngêi ta dïng quÆng boxit ®Ó s¶n xuÊt nh«m theo s¬ ®å

ph¶n øng sau:

Al2O3 ®iÖn ph©n nãng ch¶y, xóc t¸c Al + O2

Hµm lîng Al2O3 trong quÆng boxit lµ 40% . §Ó cã ®îc 4

tÊn nh«m nguyªn chÊt cÇn bao nhiªu tÊn quÆng. BiÕt H cña

qu¸ tr×nh s¶n xuÊt lµ 90%

Bµi 3:

Cã thÓ ®iÒuchÕ bao nhiªu kg nh«m tõ 1 tÊn quÆng b«xit cã

chøa 95% nh«m oxit, biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 98%.

PT: Al2O3 ®iÖn ph©n nãng ch¶y, xóc t¸c Al + O2

Bµi 4

Ngêi ta dïng 490kg than ®Ó ®èt lß ch¹y m¸y. Sau khi lß

nguéi, thÊy cßn 49kg than cha ch¸y.


2014

23

a) TÝnh hiÖu suÊt cña sù ch¸y trªn.

b) TÝnh lîng CaCO3 thu ®îc, khi cho toµn bé khÝ CO2 vµo

níc v«i trong d.

Bµi 5:Ngêi ta ®iÒu chÕ v«i sèng (CaO) b»ng c¸ch nung ®¸

v«i (CaCO3). Lîng v«i sèng thu ®îc tõ 1 tÊn ®¸ v«i cã

chøa 10% t¹p chÊt lµ 0,45 tÊn. TÝnh hiÖu suÊt ph¶n øng.

§¸p sè: 89,28%

Bµi 6:Cã thÓ ®iÒu chÕ bao nhiªu kg nh«m tõ 1tÊn quÆng

boxit cã chøa 95% nh«m oxit, biÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ

98%.

§¸p sè: 493 kg

Bµi 7:Khi cho khÝ SO3 t¸c dông víi níc cho ta dung dÞch

H2SO4. TÝnh lîng H2SO4 ®iÒu chÕ ®îc khi cho 40 kg SO3

t¸c dông víi níc. BiÕt hiÖu suÊt ph¶n øng lµ 95%.

§¸p sè: 46,55 kg

Bµi 8.Ngêi ta ®iÒu chÕ v«i sèng (CaO) b»ng c¸ch nung ®¸

v«i CaCO3. Lîng v«i sèng thu ®îc tõ 1 tÊn ®¸ v«i cã

chøa 10% t¹p chÊt lµ:

A. O,352 tÊn B. 0,478 tÊn

C. 0,504 tÊn D. 0,616 tÊn

H·y gi¶i thÝch sù lùa chän? Gi¶ sö hiÖu suÊt

nung v«i ®¹t 100%.


TTT¹¹¹ppp ccchhhÊÊÊttt vvvµµµ lllîîînnnggg dddïïïnnnggg ddd tttrrrooonnnggg ppphhh¶¶¶nnn øøønnnggg

I: T¹p chÊt

T¹p chÊt lµ chÊt cã lÉn trong nguyªn liÖu ban ®Çu

nhng lµ chÊt kh«ng tham gia ph¶n øng. V× v©þ ph¶i tÝnh

ra lîng nguyªn chÊt tríc khi thùc hiÖn tÝnh to¸n theo

ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

Bµi 1: Nung 200g ®¸ v«i cã lÉn t¹p chÊt ®îc v«i sèng CaO

vµ CO2 .TÝnh khèi lîng v«i sèng thu ®îc nÕu H = 80%

Bµi 2

§èt ch¸y 6,5 g lu huúnh kh«ng tinh khiÕt trong khÝ oxi

d ®îc 4,48l khÝ SO2 ë ®ktc

a) ViÕt PTHH x¶y ra.

b) TÝnh ®é tinh khiÕt cña mÉu lu huúnh trªn?

Ghi chó: §é tinh khiÕt = 100% - % t¹p chÊt


2014

24

HoÆc ®é tinh khiÕt = khèi lîng chÊt tinh khiÕt.100%

Khèi lîng ko tinh

khiÕt

Bµi 3:

Ngêi ta ®iÒu chÕ v«i sèng b»ng c¸ch nung ®¸ v«i( CaCO3)

.TÝnh lîng v«i sèng thu ®îc tõ 1 tÊn ®¸ v«i chøa 10%

t¹p chÊt.

Bµi 4: ë 1 n«ng trêng ngêi ta dïng muèi ngËm níc

CuSO4.5H2O ®Ó bãn ruéng. Ngêi ta bãn 25kg muèi trªn 1ha

®Êt >Lîng Cu ®îc ®a vµ ®Êt lµ bao nhiªu ( víi lîng

ph©n bãn trªn). BiÕt r»ng muèi ®ã chøa 5% t¹p chÊt.

( §Sè 6,08 kg)

II. Lîng dïng d trong ph¶n øng

Lîng lÊy d 1 chÊt nh»m thùc hÖn ph¶n øng hoµn toµn

1 chÊt kh¸c. Lîng nµy kh«ng ®a vµo ph¶n øng nªn khi

tÝnh lîng cÇn dïng ph¶i tÝnh tæng lîng ®ñ cho ph¶n øng

+ lîng lÊy d.

ThÝ dô: TÝnh thÓ tÝch dung dÞch HCl 2M cÇn dïng ®Ó hoµ

tan hÕt 10,8g Al, biÕt ®· dïng d 5% so víi lîng ph¶n

øng.

Gi¶i: - 10,8

0,427Al

moln

2Al + 6HCl 2AlCl3 + 3H2

0,4mol 1,2mol

- 1,2HCl

moln

Vdd HCl (pø) = 1,2/2 = 0,6 lit

V dd HCl(d) = 0,6.5/100 = 0,03 lit

-----> Vdd HCl ®· dïng = Vpø + Vd = 0,6 + 0,03 = 0,63 lit

Bµi 1. Trong phßng thÝ nghiÖm cÇn ®iÒu chÕ 5,6 lÝt khÝ O2

(®ktc). Hái ph¶i dïng bao

nhiªu gam KClO3?

BiÕt r»ng khÝ oxi thu ®îc sau ph¶n øng bÞ hao

hôt 10%)


LLLËËËppp ccc«««nnnggg ttthhhøøøccc hhhooo¸̧̧ hhhäääccc

A: LÝ thuyÕt

D¹ng 1: BiÕt tØ lÖ khèi lîng c¸c nguyªn tè trong hîp

chÊt.


2014

25

Çch gi¶i: - §Æt c«ng thøc tæng qu¸t: AxBy

- Ta cã tØ lÖ khèi lîng çc nguyªn tè: MA.x

: MB..y = mA : mB

- T×m ®îc tØ lÖ :x : y= mA : mB = tØ

lÖ çc sè nguyªn d¬ng

MA

MB

VD: T×m c«ng thøc ho¸ häc cña hîp chÊt khi ph©n tÝch ®îc

kÕt qu¶ sau: mH/mO = 1/8

Gi¶i: - §Æy c«ng thøc hîp chÊt lµ: HxOy

- Ta cã tØ lÖ: x/16y = 1/8----> x/y = 2/1

VËy c«ng thøc hîp chÊt lµ H2O

D¹ng 2: NÕu ®Ò bµi cho biÕt ph©n tö khèi cña hîp chÊt lµ

MAxBy

Çch gi¶i: Gièng trªn thªm bíc: MA.x + MB..y = MAxBy

D¹ng 3: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng çc

nguyªn tè vµ Ph©n tö khèi( M )


. .

% % 100

X YA BA Bx y

A B

MM M

- Gi¶i ra ®îc x,y

Bµi 1: hîp chÊt X cã ph©n tö khèi b»ng 62 ®vC. Trong ph©n

tö cña hîp chÊt nguyªn tè oxi chiÕm 25,8% theo khèi

lîng, cßn l¹i lµ nguyªn tè Na. Sè nguyªn tö cña nguyªn

tè O vµ Na trong ph©n tö hîp chÊt lµ bao nhiªu ?

D¹ng 4: BiÕt thµnh phÇn phÇn tr¨m vÒ khèi lîng çc

nguyªn tè mµ ®Ò bµi kh«ng cho ph©n tö khèi.


- Ta cã tØ lÖ khèi lîng çc nguyªn tè: MA.x = %A

MB..y %B

- T×m ®îc tØ lÖ :x vµ y lµ çc sè nguyªn d¬ng

Bµi 2: hai nguyªn tö X kÕt hîp víi 1 nguyªn tö oxi t¹o ra

ph©n tö oxit . Trong ph©n tö, nguyªn tè oxi chiÕm 25,8%

vÒ khèi lîng .T×m nguyªn tè X (§s: Na)

B/Bµi TËp:

Bµi 1: H·y x¸c ®Þnh c«ng thøc çc hîp chÊt sau:

a) Hîp chÊt A biÕt : thµnh phÇn % vÒ khèi lîng çc

nguyªn tè lµ: 40%Cu. 20%S vµ 40% O, trong ph©n tö hîp

chÊt cã 1 nguyªn tö S.


2014

26

b) Hîp chÊt B (hîp chÊt khÝ ) biÕt tØ lÖ vÒ khèi lîng

çc nguyªn tè t¹o thµnh: mC : mH = 6:1, mét lÝt khÝ B

(®ktc) nÆng 1,25g.

c) Hîp chÊt C, biÕt tØ lÖ vÒ khèi lîng çc nguyªn tè lµ

: mCa : mN : mO = 10:7:24 vµ 0,2 mol hîp chÊt C nÆng 32,8

gam.

d) Hîp chÊt D biÕt: 0,2 mol hîp chÊt D cã chøa 9,2g Na,

2,4g C vµ 9,6g O

Bµi 2:Nung 2,45 gam mét chÊt hãa häc A thÊy tho¸t ra 672

ml khÝ O2 (®ktc). PhÇn r¾n cßn l¹i chøa 52,35% kali vµ

47,65% clo (vÒ khèi lîng).

T×m c«ng thøc hãa häc cña A.

Bai 3:T×m c«ng thøc ho¸ häc cña çc hîp chÊt sau.

a) Mét chÊt láng dÔ bay h¬i ,thµnh ph©n tö cã 23,8% C

.5,9%H ,70,3%Cl vµ cã PTK b»ng 50,5

b ) Mét hîp chÊt rÊn mµu tr¾ng ,thµnh ph©n tö cã 4o% C

.6,7%H .53,3% O vµ cã PTK b»ng 180

Bµi 4:Muèi ¨n gåm 2 nguyªn tè ho¸ häc lµ Na vµ Cl Trong

®ã Na chiÕm39,3% theo khèi lîng .H·y t×m c«ng thøc ho¸

häc cña muèi ¨n ,biÕt ph©n tö khèi cña nã gÊp 29,25 lÇn

PT Khu má s¾t ë Tr¹i Cau (Th¸i Nguyªn) cã mét lo¹i quÆng

s¾t. Khi ph©n tÝch mÉu quÆng nµy ngêi ta nhËn thÊy cã

2,8 gam s¾t. Trong mÉu quÆng trªn, khèi lîng Fe2O3 øng

víi hµm lîng s¾t nãi trªn lµ:

A. 6 gam B. 8 gam

C. 4 gam D. 3 gam

§¸p sè: C

Bµi 5.X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña CuxOy, biÕt tØ lÖ

khèi lîng gi÷a ®ång vµ oxi trong oxit lµ 4 : 1. ViÕt

ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ ®ång vµ ®ång sunfat tõ

CuxOy (çc hãa chÊt kh¸c tù chän).

Bµi 6:Trong phßng thÝ nghiÖm cã çc kim lo¹i kÏm vµ

magiª, çc dung dÞch axit sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit

clohi®ric HCl. Muèn ®iÒu chÕ ®îc 1,12 lÝt khÝ hi®ro

(®ktc) ph¶i dïng kim lo¹i nµo, axit nµo ®Ó chØ cÇn mét

lîng nhá nhÊt.


2014

27

A. Mg vµ H2SO4

B. Mg vµ HCl

C. Zn vµ H2SO4

D. Zn vµ HCl

§¸p sè: B

Bµi 8: a)T×m c«ng thøc cña oxit s¾t trong ®ã cã Fe chiÕm

70% khèi lîng.

b) Khö hoµn toµn 2,4 gam hçn hîp CuO vµ FexOy cïng sè mol

nh nhau b»ng hi®ro ®îc 1,76 gam kim lo¹i. Hoµ tan kim

lo¹i ®ã b»ng dung dÞch HCl d thÊy tho¸t ra 0,488 lÝt H2

(®ktc). X¸c ®Þnh c«ng thøc cña oxit s¾t.

§¸p sè: a) Fe2O3

b) Fe2O3..


TTTÝÝÝnnnhhh ttthhheeeooo ppphhh¬¬¬nnnggg tttrrr×××nnnhhh hhhooo¸̧̧ hhhäääccc

A.LÝ thuyÕt

1.D¹ng 1:TÝnh khèi lîng (hoÆc thÓ tÝch khÝ, ®ktc) cña

chÊt nµy khi ®· biÕt (hoÆc thÓ tÝch) cña 1 chÊt kh¸c

trong ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

2. D¹ng 2: Cho biÕt khèi lîng cña 2 chÊt tham gia, t×m

khèi lîng chÊt t¹o thµnh.

3. D¹ng 3: TÝnh theo nhiÒu ph¶n øng

B. Bµi tËp

Bµi 1:Cho 8,4 gam s¾t t¸c dông víi mét lîng dung dÞch

HCl võa ®ñ. DÉn toµn bé lîng khÝ sinh ra qua 16 gam ®ång

(II) oxit nãng.

a) TÝnh thÓ tÝch khÝ hi®ro sinh ra (®ktc)

b) TÝnh khèi lîng kim lo¹i ®ång thu ®îc sau ph¶n

øng.

Bµi 2:Khi ®èt, than ch¸y theo s¬ ®å sau:

Cacbon + oxi khÝ cacbon

®ioxit


2014

28

a) ViÕt vµ c©n b»ng ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

b) Cho biÕt khèi lîng cacbon t¸c dông b»ng 9 kg, khèi

lîng oxi t¸c dông b»ng 24 kg. H·y tÝnh khèi lîng khÝ

cacbon ®ioxit t¹o thµnh.

c) NÕu khèi lîng cacbon t¸c dông b»ng 6 kg, khèi lîng

khÝ cacbonic thu ®îc b»ng 22 kg, h·y tÝnh khèi lîng oxi

®· ph¶n øng.

§¸p sè: b) 33 kg

c) 16 kg

Bµi 3:Cho 5,1 gam hçn hîp Al vµ Mg vµo dung dÞch H2SO4

lo·ng, d thu ®îc 5,6 lÝt khÝ H2 (®ktc). TÝnh khèi lîng

mçi kim lo¹i ban ®Çu. BiÕt ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn.

Ba× 4:Cho 2,8 gam s¾t t¸c dông víi 14,6 gam dung dÞch

axit clohi®ric HCl nguyªn chÊt.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.

b) ChÊt nµo cßn d sau ph¶n øng vµ d bao nhiªu gam?

c) TÝnh thÓ tÝch khÝ H2 thu ®îc (®ktc)?

d) NÕu muèn cho ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn th× ph¶i dïng

thªm chÊt kia mét lîng lµ bao nhiªu?

§¸p sè: b) 8, 4 gam; c) 3,36 lÝt;

d) 8, 4 gam s¾t.

Bµi 5:Cho hçn hîp CuO vµ Fe2O3 t¸c dông víi H2 ë nhiÖt ®é

thÝch hîp. Hái nÕu thu ®îc 26,4 gam hçn hîp ®ång vµ

s¾t, trong ®ã khèi lîng ®ång gÊp 1,2 lÇn khèi lîng s¾t

th× cÇn tÊt c¶ bao nhiªu lÝt khÝ hi®ro.

§¸p sè: 12,23 lÝt.

Bµi 6:Cho mét hçn hîp chøa 4,6 gam natri vµ 3,9 gam kali

t¸c dông víi níc.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

b) TÝnh thÓ tÝch khÝ hi®ro thu ®îc (®ktc)

c) Dung dÞch sau ph¶n øng lµm qu× tÝm biÕn ®æi mµu nh

thÕ nµo?

§¸p sè: b) 3,36 lÝt;


2014

29

c) mµu xanh

Bµi 7:Cã mét hçn hîp gåm 60% Fe2O3 vµ 40% CuO. Ngêi ta

dïng H2 (d) ®Ó khö 20 gam hçn hîp ®ã.

a) TÝnh khèi lîng s¾t vµ khèi lîng ®ång thu ®îc

sau ph¶n øng.

b) TÝnh sè mol H2 ®· tham gia ph¶n øng.

Bµi 8: Trong phßng thÝ nghiÖm cã çc kim lo¹i kÏm vµ

magiª, çc dung dÞch axit sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit

clohi®ric HCl. Muèn ®iÒu chÕ ®îc 1,12 lÝt khÝ hi®ro

(®ktc) ph¶i dïng kim lo¹i nµo, axit nµo ®Ó chØ cÇn mét

lîng nhá nhÊt.

A. Mg vµ H2SO4

B. Mg vµ HCl

C. Zn vµ H2SO4

D. Zn vµ HCl

Bµi 9:Cho 60,5 gam hçn hîp gåm hai kim lo¹i kÏm Zn vµ s¾t

Fe t¸c dông víi dung dÞch axit clohi®ric. Thµnh phÇn phÇn

tr¨m vÒ khèi lîng cña s¾t chiÕm 46,289% khèi lîng hçn

hîp.TÝnh

a) Khèi lîng mçi chÊt trong hçn hîp.

b) ThÓ tÝch khÝ H2 (®ktc) sinh ra khi cho hçn hîp 2 kim

lo¹i trªn t¸c dông víi dung dÞch axit clohi®ric.

c) Khèi lîng çc muèi t¹o thµnh.

§¸p sè: a) 28 gam Fe vµ 32,5 gam kÏm

b) 22,4 lÝt

c)2FeCl

m = 63,5gam vµ2ZnCl

m = 68 gam

CCChhhuuuyyyªªªnnn ®®®ÒÒÒ 777 :::

OOOxxxiii--- hhhiii®®®rrrooo vvvµµµ hhhîîîppp ccchhhÊÊÊttt vvv««« ccc¬¬¬

Bµi 1:

Cã 4 b×nh ®ùng riªng çc khÝ sau: kh«ng khÝ, khÝ oxi,

khÝ hi®ro, khÝ cacbonic. B»ng çch nµo ®Ó nhËn biÕt

çc chÊt khÝ trong mçi b×nh. Gi¶i thÝch vµ viÕt çc

ph¬ng tr×nh ph¶n øng (nÕu cã).


2014

30

Bµi 2:ViÕt ph¬ng tr×nh hãa häc biÓu diÔn sù ch¸y trong

oxi cña çc ®¬n chÊt: cacbon, photpho, hi®ro, nh«m,

magiª, lu huúnh . H·y gäi tªn çc s¶n phÈm.

Bµi 3: ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng lÇn lît x¶y ra

theo s¬ ®å:

C )1( CO2 )2( CaCO3 )3( CaO )4( Ca(OH)2

§Ó s¶n xuÊt v«i trong lß v«i ngêi ta thêng s¾p xÕp

mét líp than, mét líp ®¸ v«i, sau ®ã ®èt lß. Cã nh÷ng

ph¶n øng hãa häc nµo x¶y ra trong lß v«i? Ph¶n øng nµo

lµ ph¶n øng to¶ nhiÖt; ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng thu

nhiÖt; ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng ph©n huû; ph¶n øng nµo

lµ ph¶n øng hãa hîp?

Bµi 4: Tõ çc hãa chÊt: Zn, níc, kh«ng khÝ vµ lu huúnh

h·y ®iÒu chÕ 3 oxit, 2 axit vµ 2 muèi. ViÕt çc ph¬ng

tr×nh ph¶n øng.

Bµi 5.Cã 4 lä mÊt nh·n ®ùng bèn chÊt bét mµu tr¾ng gåm:

Na2O, MgO, CaO, P2O5.Dïng thuèc thö nµo ®Ó nhËn biÕt çc

chÊt trªn?

A. dïng níc vµ dung dÞch axit H2SO4

B. dïng dung dÞch axit H2SO4 vµ phenolphthalein

C. dïng níc vµ giÊy qu× tÝm.

D. kh«ng cã chÊt nµo khö ®îc

Bµi 6. §Ó ®iÒu chÕ khÝ oxi, ngêi ta nung KClO3 . Sau

mét thêi gian nung ta thu

®îc 168,2 gam chÊt r¾n vµ 53,76 lÝt khÝ

O2(®ktc).

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra khi nung

KClO3.

b) TÝnh khèi lîng KClO3 ban ®Çu ®· ®em nung.

c) TÝnh % khèi lîng mol KClO3 ®· bÞ nhiÖt

ph©n.

§¸p sè: b) 245 gam.


2014

31

c) 80%

Bµi 7. Cã 3 lä ®ùng çc hãa chÊt r¾n, mµu tr¾ng riªng

biÖt nhng kh«ng cã nh·n :

Na2O, MgO, P2O5. H·y dïng çc ph¬ng ph¸p hãa häc

®Ó nhËn biÕt 3 chÊt ë

trªn. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.

Bµi 8. LÊy cïng mét lîng KClO3 vµ KMnO4 ®Ó ®iÒu chÕ khÝ

O2. ChÊt nµo cho

nhiÒu khÝ oxi h¬n?

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ gi¶i thÝch.

b) NÕu ®iÒu chÕ cïng mét thÓ tÝch khÝ oxi th× dïng chÊt

nµo kinh tÕ h¬n? BiÕt r»ng gi¸ cña KMnO4 lµ 30.000®/kg vµ

KClO3 lµ 96.000®/kg.

§¸p sè: 11.760® (KClO3) vµ 14.220 ®

(KMnO4)

Bµi 9.H·y lËp çc ph¬ng tr×nh hãa häc theo s¬ ®å ph¶n

øng sau:

a) S¾t (III) oxit + nh«m nh«m oxit + s¾t

b) Nh«m oxit + cacbon nh«m cacbua + khÝ

cacbon oxit

c) Hi®ro sunfua + oxi khÝ sunfur¬ +

níc

d) §ång (II) hi®roxit ®ång (II) oxit

+ níc

e) Natri oxit + cacbon ®ioxit Natri cacbonat.

Trong çc ph¶n øng trªn, ph¶n øng nµo lµ ph¶n øng

oxi hãa – khö? X¸c ®Þnh chÊt oxi hãa, chÊt khö, sù oxi

hãa, sù khö.

Bµi 10. Cã 4 chÊt r¾n ë d¹ng bét lµ Al, Cu, Fe2O3 vµ CuO.

NÕu chØ dïng thuèc thö lµ dung dÞch axit HCl cã thÓ nhËn

biÕt ®îc 4 chÊt trªn ®îc kh«ng? M« t¶ hiÖn tîng vµ

viÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng (nÕu cã).


2014

32

Bµi 11.

a) Cã 3 lä ®ùng riªng rÏ çc chÊt bét mµu tr¾ng: Na2O,

MgO, P2O5. H·y nªu ph¬ng ph¸p hãa häc ®Ó nhËn biÕt 3 chÊt

®ã. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.

b) Cã 3 èng nghiÖm ®ùng riªng rÏ 3 chÊt láng trong suèt,

kh«ng mµu lµ 3 dung dÞch NaCl, HCl, Na2CO3. Kh«ng dïng

thªm mét chÊt nµo kh¸c (kÓ c¶ qu× tÝm), lµm thÕ nµo ®Ó

nhËn biÕt ra tõng chÊt.

Bµi 12. Cho 2,8 gam s¾t t¸c dông víi 14,6 gam dung dÞch

axit clohi®ric HCl nguyªn chÊt.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.

b) ChÊt nµo cßn d sau ph¶n øng vµ d bao nhiªu gam?

c) TÝnh thÓ tÝch khÝ H2 thu ®îc (®ktc)?

d) NÕu muèn cho ph¶n øng x¶y ra hoµn toµn th× ph¶i dïng

thªm chÊt kia mét lîng lµ bao nhiªu?

§¸p sè: b) 8, 4 gam; c) 3,36 lÝt; d) 8,

4 gam s¾t.

Bµi 13.Hoµn thµnh ph¬ng tr×nh hãa häc cña nh÷ng ph¶n øng

gi÷a çc chÊt sau:

a) Al + O2 .....

b) H2 + Fe3O4 .... + ...

c) P + O2 .....

d) KClO3 .... + .....

e) S + O2 .....

f) PbO + H2 .... + ....

Bµi 14. Trong phßng thÝ nghiÖm cã çc kim lo¹i kÏm vµ

magiª, çc dung dÞch axit

sunfuric lo·ng H2SO4 vµ axit clohi®ric HCl.

Muèn ®iÒu chÕ ®îc 1,12 lÝt khÝ hi®ro (®ktc) ph¶i

dïng kim lo¹i nµo, axit nµo

®Ó chØ cÇn mét lîng nhá nhÊt.


2014

33

A. Mg vµ H2SO4

B. Mg vµ HCl

C. Zn vµ H2SO4

D. Zn vµ HCl

§¸p sè: B

Bµi 15. a ) H·y nªu ph¬ng ph¸p nhËn biÕt çc khÝ: cacbon

®ioxit, oxi,nit¬ vµ hi®ro

b) Tr×nh bµy ph¬ng ph¸p hãa häc t¸ch riªng tõng

khÝ oxi vµ khÝ cacbonic ra

khái hçn hîp. ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

Theo em ®Ó thu ®îc khÝ CO2

cã thÓ cho CaCO3 t¸c dông víi dung dÞch axit

HCl ®îc kh«ng? NÕu kh«ng

th× t¹i sao?

Bµi 16.a) Tõ nh÷ng hãa chÊt cho s½n: KMnO4, Fe, dung dÞch

CuSO4, dung dÞch H2SO4 lo·ng, h·y viÕt çc ph¬ng tr×nh

hãa häc ®Ó ®iÒu chÕ çc chÊt theo s¬ ®å chuyÓn hãa sau:

Cu CuO Cu

a) Khi ®iÖn ph©n níc thu ®îc 2 thÓ tÝch khÝ H2 vµ 1

thÓ tÝch khÝ O2(cïng ®iÒu kiÖn nhiÖt ®é, ¸p suÊt). Tõ

kÕt qu¶ nµy em h·y chøng minh c«ng thøc hãa häc cña

níc.

Bµi 17.Cho çc chÊt nh«m., s¾t, oxi, ®ång sunfat, níc,

axit clohi®ric. H·y ®iÒu chÕ ®ång (II) oxit, nh«m clorua

( b»ng hai ph¬ng ph¸p) vµ s¾t (II) clorua. ViÕt çc

ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

Bµi 18. Cã 6 lä mÊt nh·n ®ùng çc dung dÞch çc chÊt

sau:

HCl; H2SO4; BaCl2; NaCl; NaOH; Ba(OH)2

H·y chän mét thuèc thö ®Ó nhËn biÕt çc dung dÞch trªn,

A. qu× tÝm


2014

34

B. dung dÞch phenolphthalein

C. dung dÞch AgNO3

D. tÊt c¶ ®Òu sai

ccchhhuuuyyyªªªnnn ®®®ÒÒÒ 888

ddduuunnnggg dddÞÞÞccchhh

Lu ý khi lµm bµi tËp:

1. Sù chuyÓn ®æi gi÷a nång ®é phÇn tr¨m vµ nång ®é mol

C«ng thøc chuyÓn tõ nång ®é % sang nång ®é CM.

d lµ khèi lîng riªng cña dung dÞch g/ml

M lµ ph©n tö khèi cña chÊt tan

ChuyÓn tõ nång ®é mol (M) sang nång ®é %.

2. ChuyÓn ®æi gi÷a khèi lîng dung dÞch vµ thÓ tÝch dung

dÞch.

ThÓ tÝch cña chÊt r¾n vµ chÊt láng: D

mV

Trong ®ã d lµ khèi lîng riªng: d(g/cm3) cã m (g)

vµ V (cm3) hay ml.

d(kg/dm3) cã m (kg) vµ V (dm

3) hay

lit.

3. Pha trén dung dÞch

a) Ph¬ng ph¸p ®êng chÐo

Khi pha trén 2 dung dÞch cã cïng lo¹i nång ®é (

CM hay C%), cïng lo¹i

1000.

%.

M

dcCM

d

CMC M 1000.

%


2014

35

chÊt tan th× cã thÓ dïng ph¬ng ph¸p ®êng chÐo.

Trén m1 gam dung dÞch cã nång ®é C1% víi m2 gam dung

dÞch cã nång ®é C2% th× thu ®îc dung dÞch míi cã

nång ®é C%.

m1 gam dung dÞch C1

C2 - C

C

CC

CC

m

m

1

2

2

1

m2 gam dung dÞch C2

C1 - C

Trén V1 ml dung dÞch cã nång ®é C1 mol víi V2 ml dung

dÞch cã nång ®é C2 mol th× thu ®îc dung dÞch míi cã

nång ®é C mol vµ gi¶ sö cã thÓ tÝch V1+V2 ml:

V1 ml dung dÞch C1

C2 - C

C

CC

CC

V

V

1

2

2

1

V2 ml dung dÞch C2

C1 - C

S¬ ®å ®êng chÐo cßn cã thÓ ¸p dông trong viÖc tÝnh

khèi lîng riªng D

V1 lÝt dung dÞch D1

D2 - D

D

DD

DD

V

V

1

2

2

1

V2 lÝt dung dÞch D2

D1 - D

(Víi gi¶ thiÕt V = V1 + V2 )


2014

36

b) Dïng ph¬ng tr×nh pha trén: m1C1 + m2C2 = (m1 +

m2).C

Trong ®ã: m1 vµ m2 lµ sè gam dung dÞch thø nhÊt

vµ dung dÞch thø hai.

C1 vµ C2 lµ nång ®é % dung dÞch thø

nhÊt vµ dung dÞch thø hai.

C lµ nång ®é dung dÞch míi t¹o thµnh

sau khi pha trén

m1 (C1 -C) = m2 ( C -C2)

C1 > C > C2

Tõ ph¬ng tr×nh trªn ta rót ra: CC

CC

m

m

1

2

2

1

Khi pha trén dung dÞch, cÇn chó ý:

Cã x¶y ra ph¶n øng gi÷a çc chÊt tan hoÆc gi÷a chÊt

tan víi dung m«i? NÕu cã cÇn ph©n biÖt chÊt ®em hßa

tan víi chÊt tan.

VÝ dô: Cho Na2O hay SO3 hßa tan vµo níc, ta cã çc

ph¬ng tr×nh sau:

Na2O + H2O 2NaOH

SO3 + H2O H2SO4

Khi chÊt tan ph¶n øng víi dung m«i, ph¶i tÝnh nång ®é

cña s¶n phÈm chø kh«ng ph¶i tÝnh nång ®é cña chÊt tan

®ã.

VÝ dô: CÇn thªm bao nhiªu gam SO3 vµo 100 gam dung

dÞch H2SO4 10%

®Ó ®îc dung dÞch H2SO4 20%.

Híng dÉn çch gi¶i: Gäi sè x lµ sè mol

SO3 cho thªm vµo

Ph¬ng tr×nh: SO3 + H2O H2SO4

x mol

x mol


2014

37

42 SOHm t¹o thµnh lµ 98x;

3SOm cho thªm vµo lµ

80x

C% dung dÞch míi: 100

20

10080

9810

x

x

Gi¶i ra ta cã molx410

50

3SOm thªm vµo

9,756 gam

Còng cã thÓ gi¶i theo ph¬ng tr×nh pha trén

nh ®· nªu ë trªn.

4. TÝnh nång ®é çc chÊt trong trêng hîp çc chÊt tan cã

ph¶n øng víi nhau.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng hãa häc x¶y ra ®Ó biÕt

chÊt t¹o thµnh sau ph¶n

øng.

b) TÝnh sè mol (hoÆc khèi lîng) cña çc chÊt sau ph¶n

øng.

c) TÝnh khèi lîng hoÆc thÓ tÝch dung dÞch sau ph¶n

øng.

Çch tÝnh khèi lîng sau ph¶n øng:

NÕu chÊt t¹o thµnh kh«ng cã chÊt bay h¬i hoÆc kÕt tña

m dd sau ph¶n øng = ∑mçc chÊt tham gia

NÕu chÊt t¹o thµnh cã chÊt bay h¬i hay kÕt tña


- m khÝ


- m kÕt tña

hoÆc: m dd sau ph¶n øng = ∑mçc chÊt tham gia - m

kÕt tña - mkhÝ

Chó ý: Trêng hîp cã 2 chÊt tham gia ph¶n øng ®Òu

cho biÕt sè mol (hoÆc khèi

lîng) cña 2 chÊt, th× lu ý cã thÓ cã

mét chÊt d. Khi ®ã tÝnh sè mol


2014

38

(hoÆc khèi lîng) chÊt t¹o thµnh ph¶i

tÝnh theo lîng chÊt kh«ng d.

d) NÕu ®Çu bµi yªu cÇu tÝnh nång ®é phÇn tr¨m c¸c

chÊt sau ph¶n øng, nªn tÝnh

khèi lîng chÊt trong ph¶n øng theo sè mol, sau

®ã tõ sè mol qui ra khèi

lîng ®Ó tÝnh nång ®é phÇn tr¨m.

5. Sù chuyÓn tõ ®é tan sang nång ®é phÇn tr¨m vµ ngîc

l¹i

ChuyÓn tõ ®é tan sang nång ®é phÇn tr¨m: Dùa vµo ®Þnh

nghÜa ®é tan, tõ ®ã tÝnh khèi lîng dung dÞch suy ra

sè gam chÊt tan trong 100 gam dung dÞch.

ChuyÓn tõ nång ®é phÇn tr¨m sang ®é tan: Tõ ®Þnh

nghÜa nång ®é phÇn tr¨m, suy ra khèi lîng níc, khèi

lîng chÊt tan, tõ ®ã tÝnh 100 gam níc chøa bao

nhiªu gam chÊt tan.

BiÓu thøc liªn hÖ gi÷a ®é tan (S) vµ nång ®é

phÇn tr¨m cña chÊt tan trong dung dÞch b·o hßa:

C%

= %100100

S

S

6. Bµi to¸n vÒ khèi lîng chÊt kÕt tinh

Khèi lîng chÊt kÕt tinh chØ tÝnh khi chÊt tan ®·

vît qu¸ ®é b·o hßa cña dung dÞch

1. Khi gÆp d¹ng bµi to¸n lµm bay h¬i c gam níc tõ dung

dÞch cã nång ®é a% ®îc dung dÞch míi cã nång ®é b%.

H·y x¸c ®Þnh khèi lîng cña dung dÞch ban ®Çu ( biÕt b%

> a%).

GÆp d¹ng bµi to¸n nµy ta nªn gi¶i nh sau:


2014

39

- Gi¶ sö khèi lîng cña dung dÞch ban ®Çu lµ m

gam.

- LËp ®îc ph¬ng tr×nh khèi lîng chÊt tan

tríc vµ sau ph¶n øng theo m, c,

a, b.

+ Tríc ph¶n øng: 100

ma

+ Sau ph¶n øng: 100

)( cmb

- Do chØ cã níc bay h¬i cßn khèi lîng chÊt

tan kh«ng thay ®æi

Ta cã ph¬ng tr×nh:

Khèi lîng chÊt tan: 100

)(

100

cmbma

Tõ ph¬ng tr×nh trªn ta cã: ab

bcm

(gam)

B. C©u hái vµ Bµi tËp

1. Hoµ tan 25,5 gam NaCl vµo 80 gam níc ë 200C ®îc dung

dÞch A. Hái dung dÞch A ®· b·o hßa hay cha? BiÕt ®é

tan cña NaCl ë 200C lµ 38 gam.

2. Khi lµm l¹nh 600 gam dung dÞch b·o hßa NaCl tõ 900C

xuèng 100C th× cã bao nhiªu gam muèi NaCl t¸ch ra.

BiÕt r»ng ®é tan cña NaCl ë 900C lµ 50 gam vµ ë 10

0C

lµ 35 gam.

3. Mét dung dÞch cã chøa 26,5 gam NaCl trong 75 gam H2O ë

200C. H·y x¸c ®Þnh lîng dung dÞch NaCl nãi trªn lµ

b·o hßa hay cha b·o hßa? BiÕt r»ng ®é tan cña NaCl

trong níc ë 200C lµ 36 gam.

4. Hßa tan 7,18 gam muèi NaCl vµo 20 gam níc ë 200C th×

®îc dung dÞch b·o hßa. §é tan cña NaCl ë nhiÖt ®é ®ã

lµ :

A. 35 gam B.35,9 gam C. 53,85

gam D. 71,8 gam

H·y chän ph¬ng ¸n ®óng.


2014

40

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra vµ tÝnh nång ®é

mol/l cña dung dÞch A.

b) TÝnh thÓ tÝch dung dÞch H2SO4 20% (d =1,14 g/ml)

cÇn ®Ó trung hßa dung

dÞch A.

c) TÝnh nång ®é mol/l cña dung dÞch thu ®îc sau khi

trung hßa.

5. a) Hßa tan 4 gam NaCl trong 80 gam H2O. TÝnh nång ®é

phÇn tr¨m cña dung dÞch.

b) ChuyÓn sang nång ®é phÇn tr¨m dung dÞch NaOH 2M cã

khèi lîng

riªng d = 1,08 g/ml.

c) CÇn bao nhiªu gam NaOH ®Ó pha chÕ ®îc 3 lÝt dung dÞch

NaOH 10%. BiÕt khèi lîng riªng cña dung dÞch lµ 1,115

g/ml.

6. Dung dÞch H2SO4 cã nång ®é 0,2 M (dung dÞch A). Dung

dÞch H2SO4 cã nång ®é 0,5M (dung dÞch B).

a) NÕu trén A vµ B theo tû lÖ thÓ tÝch VA: VB = 2 :

3 ®îc dung dÞch C. H·y x¸c ®Þnh nång ®é mol cña dung

dÞch C.

b) Ph¶i trén A vµ B theo tû lÖ nµo vÒ thÓ tÝch ®Ó

®îc dung dÞch H2SO4 cã nång ®é 0,3 M.

7. §ång sunfat tan vµo trong níc t¹o thµnh dung dÞch

cã mµu xanh l¬, mµu xanh cµng ®Ëm nÕu nång ®é dung

dÞch cµng cao. Cã 4 dung dÞch ®îc pha chÕ nh sau

(thÓ tÝch dung dÞch ®îc coi lµ b»ng thÓ tÝch níc).

A. dung dÞch 1: 100 ml H2O vµ 2,4 gam CuSO4

B. dung dÞch 2: 300 ml

H2O vµ 6,4 gam CuSO4

C. dung dÞch 3: 200 ml H2O vµ 3,2 gam CuSO4

D. dung dÞch 4: 400 ml H2O

vµ 8,0 gam CuSO4

Hái dung dÞch nµo cã mµu xanh ®Ëm nhÊt?


2014

41

A. dung dÞch 1

B. Dung dÞch 2

C. Dung dÞch 3

D. Dung dÞch 4

8. Hoµ tan 5,72 gam Na2CO3.10 H2O (S«®a tinh thÓ) vµo

44,28 ml níc. Nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch thu

®îc lµ:

A. 4,24 % B. 5,24 %

C. 6,5 % D. 5%

H·y gi¶i thÝch sù lùa chän.

9. Hßa tan 25 gam CaCl2.6H2O trong 300ml H2O. Dung dÞch cã

D lµ 1,08 g/ml

a) Nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch CaCl2 lµ:

A. 4% B. 3,8% C.

3,9 % D. TÊt c¶ ®Òu sai

b) Nång ®é mol cña dung dÞch CaCl2 lµ:

A. 0,37M B. 0,38M

C. 0,39M D. 0,45M

H·y chän ®¸p sè ®óng.

10. a) Ph¶i lÊy bao nhiªu ml dung dÞch H2SO4 96%(D =1,84

g/ml) ®Ó trong ®ã cã 2,45 gam H2SO4?

11. b) Oxi hãa hoµn toµn 5,6 lÝt khÝ SO2 (®ktc) vµo trong

57,2 ml dung dÞch H2SO4 60% (D =1,5 g/ml). TÝnh nång ®é

% cña dung dÞch axit thu ®îc

12. TÝnh khèi lîng muèi natri clorua cã thÓ tan trong

830 gam níc ë 250C. BiÕt r»ng ë nhiÖt ®é nµy ®é tan

cña NaCl lµ 36,2 gam.

§¸p sè: 300,46 gam

13. X¸c ®Þnh ®é tan cña muèi Na2CO3 trong níc ë 180C.

BiÕt r»ng ë nhiÖt ®é


2014

42

nµy 53 gam Na2CO3 hßa tan trong 250 gam níc th×

®îc dung dÞch b·o hßa.

§¸p sè: 21,2 gam

20. Hßa tan m gam SO3 vµo 500 ml dung dÞch H2SO4 24,5% (D

= 1,2 g/ml) thu ®îc dung dÞch H2SO4 49%. TÝnh m?

§¸p sè: m = 200 gam

21. Lµm bay h¬i 300 gam níc ra khái 700 gam dung dÞch

muèi 12% nhËn thÊy cã 5 gam muèi t¸ch ra khái dung

dÞch b·o hßa. H·y x¸c ®Þnh nång ®é phÇn tr¨m cña dung

dÞch muèi b·o hßa trong ®iÒu kiÖn thÝ nghiÖm trªn.

§¸p sè: 20%

22. a) §é tan cña muèi ¨n NaCl ë 200C lµ 36 gam. X¸c ®Þnh

nång ®é phÇn tr¨m

cña dung dÞch b·o hßa ë nhiÖt ®é trªn.

b) Dung dÞch b·o hßa muèi NaNO3 ë 100C lµ 44,44%.

TÝnh ®é tan cña NaNO3.

§¸p sè: a) 26,47% b) 80

gam

23. Trén 50 ml dung dÞch HNO3 nång ®é x mol/l víi 150 ml

dung dÞch Ba(OH)2 0,2 mol/l thu ®îc dung dÞch A. Cho

mÈu qu× tÝm vµo dung dÞch A thÊy qu× tÝm chuyÓn mµu

xanh. Them tõ tõ 100 ml dung dÞch HCl 0,1mol/l vµo

dung dÞch A th× thÊy qu× tÝm trë l¹i mµu tÝm. TÝnh

nång ®é x mol/l.

§¸p sè: x = 1 mol/l

24. Hßa tan 155 gam natri oxit vµo 145 gam níc ®Ó t¹o

thµnh dung dÞch cã tÝnh kiÒm.

- ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.


2014

43

- TÝnh nång ®é % dung dÞch thu ®îc.

§¸p sè: 66,67%

25. Hßa tan 25 gam chÊt X vµo 100 gam níc, dung dÞch cã

khèi lîng riªng lµ 1,143 g/ml. Nång ®é phÇn tr¨m vµ thÓ

tÝch dung dÞch lÇn lît lµ:

A. 30% vµ 100 ml

B. 25% vµ 80 ml

C. 35% vµ 90 ml

D. 20% vµ 109,4 ml

H·y chän ®¸p sè ®óng?

§¸p sè: D ®óng

26. Hßa tan hoµn toµn 6,66 gam tinh thÓ Al2(SO4)3. xH2O

vµo níc thµnh dung dÞch

A. LÊy 1/10 dung dÞch A cho t¸c dông víi dung dÞch

BaCl2 d th× thu ®îc 0,699 gam kÕt tña. H·y x¸c ®Þnh

c«ng thøc cña tinh thÓ muèi sunfat nh«m ngËm níc ë

trªn.

§¸p sè: Al2(SO4)3.18H2O

27. Cã 250 gam dung dÞch NaOH 6% (dung dÞch A).

a) CÇn ph¶i trén thªm vµo dung dÞch A bao nhiªu gam

dung dÞch NaOH 10% ®Ó ®îc dung dÞch NaOH 8%?

b) CÇn hßa tan bao nhiªu gam NaOH vµo dung dÞch A ®Ó

cã dung dÞch NaOH 8%?

c) Lµm bay h¬i níc dung dÞch A, ngêi ta còng thu

®îc dung dÞch NaOH 8%. TÝnh khèi lîng níc bay h¬i?

§¸p sè: a) 250 gam

b) 10,87 gam

c) 62,5 gam


2014

44

28. a) CÇn lÊy bao nhiªu ml dung dÞch cã nång ®é 36 % (

D=1,16 g/ ml) ®Ó pha 5 lÝt dung dÞch axit HCl cã nång ®é

0,5 mol/l?

b) Cho bét nh«m d vµo 200 ml dung dÞch axit HCl 1

mol/l ta thu ®îc khÝ H2 bay ra.

- ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ tÝnh thÓ tÝch

khÝ H2 tho¸t ra ë ®ktc.

- DÉn toµn bé khÝ hi®ro tho¸t ra ë trªn cho ®i

qua èng ®ùng bét ®ång oxit d nung nãng th× thu ®îc 5,67

gam ®ång. ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng vµ tÝnh hiÖu suÊt

cña ph¶n øng nµy?

§¸p sè: a) 213 ml

b) 2,24 lÝt hiÖu suÊt : 90%.

31. Trén lÉn 50 gam dung dÞch NaOH 10% víi 450 gam dung

dÞch NaOH 25 %.

a) TÝnh nång ®é sau khi trén.

b) TÝnh thÓ tÝch dung dÞch sau khi trén biÕt tû

khèi dung dÞch nµy lµ 1,05.

§¸p sè: a) 23,5 %

b) 0,4762 lÝt

32. Trén 150 gam dung dÞch NaOH 10% vµo 460 gam dung dÞch

NaOH x% ®Ó t¹o thµnh dung dÞch 6%. x cã gi¸ trÞ lµ:

A. 4,7 B. 4,65

C. 4,71 D. 6

H·y chän ®¸p sè ®óng?

§¸p sè: A ®óng.

33. a) CÇn thªm bao nhiªu gam níc vµo 500 gam dung dÞch

NaCl 12% ®Ó cã dung dÞch 8%.

b) Ph¶i pha thªm níc vµo dung dÞch H2SO4 50% ®Ó thu

®îc mét dung dÞch H2SO4 20%. TÝnh tû lÖ vÒ khèi lîng

níc vµ lîng dung dÞch axit ph¶i dïng?


2014

45

c) CÇn lÊy bao nhiªu gam tinh thÓ CuSO4. 5 H2O vµ bao

nhiªu gam dung dÞch CuSO4 4% ®Ó ®iÒu chÕ 500 gam dung

dÞch CuSO4 8%?

§¸p sè: a) 250 g

b) 2

3

c) 466,67 gam

44. BiÕt ®é tan cña muèi KCl ë 200C lµ 34 gam. Mét dung

dÞch KCl nãng cã chøa 50 gam KCl trong 130 gam níc ®îc

lµm l¹nh vÒ nhiÖt ®é 200C.H·y cho biÕt:

a) Cã bao nhiªu gam KCl tan trong dung dÞch

b) cã bao nhiªu gam KCl t¸ch ra khái dung dÞch.

§¸p sè: a) 44,2 gam

b) 5,8 gam

47.a) Lµm bay h¬i75 ml níc tõ dung dÞch H2SO4 cã nång ®é

20% ®îc dung dÞc míi cã nång ®é 25%.H·y x¸c ®Þnh khèi

lîng cña dung dÞch ban ®Çu. BiÕt khèi lîng riªng cña

níc D = 1 g/ml.

b) X¸c ®Þnh khèi lîng NaCl kÕt tinh trë l¹i khi lµm

l¹nh 548 gam dung dÞch muèi ¨n b·o hßa ë 500C xuèng 0

0C.

BiÕt ®é tan cña NaCl ë 500C lµ 37 gam vµ ë 0

0C lµ 35 gam.

§¸p sè: a) 375 gam

b) 8 gam

48. Hoµ tan NaOH r¾n vµo níc ®Ó t¹o thµnh hai dung dÞch

A vµ dung dÞch B víi nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch A

gÊp 3 lÇn nång ®é phÇn tr¨m cña dung dÞch B. NÕu ®em pha

trén hai dung dÞch A vµ dung dÞch B theo tû lÖ khèi lîng

mA: mB = 5 : 2 th× thu ®îc dung dÞch C cã nång ®é phÇn

tr¨m lµ 20%. Nång

®é phÇn tr¨m cña hai dung dÞch A vµ dung dÞch B lÇn lît

lµ:

A. 24,7% vµ 8,24%

B. 24% vµ 8%


2014

46

C. 27% vµ 9 %

D. 30% vµ 10%

H·y chän ph¬ng ¸n ®óng.

§¸p sè: A ®óng.

49. a)Hßa tan 24,4 gam BaCl2. xH2O vµo 175,6 gam H2O thu

®îc dung dÞch 10,4%. TÝnh x.

b) C« c¹n tõ tõ 200 ml dung dÞch CuSO4 0,2M thu ®îc 10

gam tinh thÓ CuSO4. yH2O. TÝnh y.


2014

47

ChØ mèi quan hÖ t¹o thµnh

nÐt ChØ mèi quan hÖ t¬ng t¸c

Mèi quan hÖ gi÷a c¸c chÊt v« c¬

Kim lo¹i Phi kim

Oxit

baz¬

Oxit

axit

Baz¬ Axit

Muèi Muèi

Níc

1

2

3

4

5

6

7

8

9 5

1

3

11

1

0

1

4

1

2

1

5

Oxit

baz¬

Kim lo¹i

Phi kim

Muèi

Muèi Baz¬ kh«ng

tan

Baz¬ tan Oxit

baz¬

Oxit

axit

Axit cã

oxi

Axit kh«ng cã

oxit

Muèi Muèi

+ dd

axit + dd

kiÒm

+ O2

+ O2 + H2O

+ O2 + H2O

+ H2

Oxit

baz¬

ot


2014

48


2014

49

Bµi ca ho¸ trÞ

Kali(K) iot (I) hi®ro(H)

Natri(Na)víi b¹c(Ag) clo(Cl) mét loµi.

Lµ ho¸ trÞ 1 em ¬i.

Nhí ghi cho kÜ kÎo thêi ph©n v©n.

Magie(Mg) víi kÏm (Zn) thuû ng©n (Hg).

Oxi (O) ®ång(Cu) ®Êy còng gÇn bari(Ba).

Cuèi cïng thªm chó canxi(Ca).

Ho¸ trÞ 2 ®ã cã g× khã kh¨n.

B¸c nh«m (Al) ho¸ trÞ 3 lÇn.

Ghi s©u trong d¹ khi cÇn nhí ngay.

Cacbon (C) silic (Si) nµy ®©y .

Ho¸ trÞ lµ 4 ch¼ng ngµy nµo quªn.

S¾t (Fe) kia ta thÊy quen tªn.

2,3 lªn xuèng thËt phiÒn l¾m th«i.

Nit¬(N) r¾c rèi nhÊt ®êi.

1,2,3,4 lóc thêi lµ 5

Lu huúnh (S) l¾m lóc ch¬i kh¨m.

Khi 2 lªn 6 lóc n»m thø 4.

Photpho (P) th× cø kh kh.

Nãi ®Õn ho¸ trÞ th× õ r»ng 5.

Mét sè gèc axit vµ tªn gäi

Gèc axit Tªn gäi Gèc axit Tªn gäi

= CO3 Cacbonat -H SO4 Hi®ro sunfat

= SO4 Sunfat - H SO3 Hi®ro sunfit

- Cl Clorua -HS Hi®ro sunfua

= SO3 Sunfit -H2PO4 ®ihi®ro

photphat

= S Sunfua =H PO4 Hi®r«

photphat

PO4 Photphat - NO3 Nitrat

- CH3COO Axetat = SiO3 Silicat

- HCO3 Hi®ro

cacbonat


2014

50

LLLÝÝÝ ttthhhuuuyyyÕÕÕttt ccc¬¬¬ bbb¶¶¶nnn vvvÒÒÒ ttthhhuuuèèèccc ttthhhööö

(((¸̧̧ppp dddôôônnnggg ®®®ÓÓÓ ppphhh©©©nnn bbbiiiÖÖÖttt vvvµµµ nnnhhhËËËnnn bbbiiiÕÕÕttt ccç̧̧ccc

ccchhhÊÊÊttt)))

Stt Thuèc thö Dïng ®Ó nhËn HiÖn tîng

1 Quú tÝm - Axit

- Baz¬ tan

Quú tÝm ho¸ ®á

Quú tÝm ho¸ xanh

2 Phenolphtalein

(kh«ng mµu)

Baz¬ tan Ho¸ mµu hång

3

Níc(H2O)

- Çc kim lo¹i

m¹nh(Na, Ca, K,

Ba)

- Çcoxit cña kim

lo¹i m¹nh(Na2O,

CaO, K2O, BaO)

- P2O5

- Çc muèi Na, K,

- NO3

H2 (cã khÝ

kh«ng mµu, bät

khÝ bay lªn)

Riªng Ca cßn t¹o

dd ®ôc Ca(OH)2

Tan t¹o dd

lµm quú tÝm ho¸

®á. Riªng CaO

cßn t¹o dd ®ôc

Ca(OH)2 - Tan t¹o dd lµm

®á quú

- Tan

4 dung dÞch KiÒm - Kim lo¹i Al, Zn

- Muèi Cu

Tan + H2 bay lªn

Cã kÕt tña xanh

lamCu(OH)2

5 dung dÞch axit

- HCl, H2SO4

- HNO3,

H2SO4 ®, n

- HCl

- H2SO4

- Muèi = CO3, =

SO3

- Kim lo¹i ®øng

tríc H trong d·y

ho¹t ®éng cña KL

- Tan hÇu hÕt KL

kÓ c¶ Cu, Ag, Au(

riªng Cu cßn t¹o

muèi ®ång mµu

xanh)

- MnO2( khi ®un

nãng)

AgNO3

CuO

- Ba, BaO,

Tan + cã bät khÝ

CO2, SO2 bay lªn

Tan + H2 bay lªn

( sñi bät khÝ)

Tan vµ cã khÝ

NO2,SO2 bay ra

Cl2 bay ra

AgCl kÕt tña

mµu tr¾ng s÷a

dd mµu xanh

BaSO4 kÕt tña

tr¾ng

Ba(OH)2, muèi Ba

6 Dung dÞch muèi

BaCl2,

Ba(NO3)2,

Ba(CH3COO)2

AgNO3

Pb(NO3)2

Hîp chÊt cã gèc =

SO4

Hîp chÊt cã gèc -

Cl

Hîp chÊt cã gèc

=S

BaSO4 tr¾ng

AgCl tr¾ng s÷a

PbS ®en

NNNhhhËËËnnn bbbiiiÕÕÕttt mmméééttt sssèèè lllooo¹¹¹iii ccchhhÊÊÊttt STT ChÊt

cÇn

nhËn

biÕt

Thuèc thö HiÖn tîng

1 C¸c kim

lo¹i

Na, K(

kim

lo¹i

kiÒm

ho¸ trÞ

1)

Ba(ho¸

trÞ 2)

Ca(ho¸

trÞ 2)

Al, Zn

Ph©n

biÖt Al

vµ Zn

C¸c kim

lo¹i tõ

Mg Pb

Kim

lo¹i Cu

+H2O

§èt ch¸y quan

s¸t mµu ngän

löa

+H2O

+H2O

§èt ch¸y quan

s¸t mµu ngän

löa

+ dd NaOH

+HNO3 ®Æc

nguéi

+ ddHCl

+ HNO3 ®Æc

+ AgNO3

tan + dd trong cã khÝ H2

bay lªn

mµu vµng(Na)

mµu tÝm (K)

tan + dd trong cã khÝ H2

bay lªn

tan +dd ®ôc + H2

mµu lôc (Ba)

mµu ®á(Ca)

tan vµ cã khÝ H2

Al kh«ng ph¶n øng cßn Zn

cã ph¶n øng vµ cã khÝ bay

lªn

tan vµ cã H2( riªng Pb cã

PbCl2 tr¾ng)

tan + dd mµu xanh cã khÝ

bay lªn

tan cã Ag tr¾ng b¸m vµo

2 Mét sè

phi kim

S ( mµu

vµng)

P( mµu

®á)

C (mµu

®en)

®èt ch¸y

®èt ch¸y

®èt ch¸y

t¹o SO2 mïi h¾c

t¹o P2O5 tan trong H2O lµm

lµm quú tÝm ho¸ ®á

CO2lµm ®ôc dd níc v«i

trong

3 Mét sè

chÊt

khÝ

O2

CO2

CO

SO2 SO3

Cl2

H2

+ tµn ®ãm ®á

+ níc v«i

trong

+ §èt trong

kh«ng khÝ

+ níc v«i

trong

+ dd BaCl2

+ dd KI vµ hå

tinh bét

AgNO3

®èt ch¸y

bïng ch¸y

VÈn ®ôc CaCO3

CO2

VÈn ®ôc CaSO3

BaSO4 tr¾ng

cã mµu xanh xuÊt hiÖn

AgCl tr¾ng s÷a

giät H2O

Oxit ë

thÓ r¾n

Na2O,

BaO,

K2O

CaO

P2O5 CuO

+H2O

+H2O

Na2CO3

+H2O

+ dd HCl (

H2SO4 lo·ng)

dd trong suèt lµm quú tÝm

ho¸ xanh

tan + dd ®ôc

KÕt tña CaCO3

dd lµm quú tÝm ho¸ ®á

dd mµu xanh

4 C¸c

dung

dÞch

muèi

a) NhËn

gèc

axit

- Cl

= SO4

= SO3

+ AgNO3

+dd BaCl2,

Ba(NO3)2,

Ba(OH)2

AgCl tr¾ng s÷a

BaSO4 tr¾ng

SO2 mïi h¾c

CO2 lµm ®ôc dd Ca(OH)2

= CO3

PO4

b) Kim

lo¹i

trong

muèi

Kim

lo¹i

kiÒm

Mg(II)

Fe(II)

Fe(III)

Al(III)

Cu(II)

Ca(II)

Pb(II)

Ba(II)

+ dd HCl,

H2SO4, HNO3

+ dd HCl,

H2SO4, HNO3

+ AgNO3

®èt ch¸y vµ

quan s¸t mµu

ngän löa

+ dd NaOH

+ dd NaOH

+ dd NaOH

+ dd NaOH

(®Õn d)

+ dd NaOH

+ dd Na2CO3

+ H2SO4

Hîp chÊt cã gèc

SO4

Ag3PO4 vµng

mµu vµng muèiNa

mµu tÝm muèi K

Mg(OH)2 tr¾ng

Fe(OH)2 tr¾ng ®Ó l©u trong kh«ng khÝ t¹o Fe(OH)3

n©u ®á

Fe(OH)3 n©u ®á

Al(OH)3 tr¾ng khi d NaOH sÏ tan dÇn

Cu(OH)2 xanh

CaCO3 tr¾ng

PbSO4 tr¾ng

BaSO4 tr¾ng

BBB¶¶¶nnnggg tttÝÝÝnnnhhh ccchhhÊÊÊttt ccchhhuuunnnggg

cccñññaaa ccc¸̧̧ccc ccchhhÊÊÊttt vvv««« ccc¬¬¬ C¸c

chÊt

Kim

lo¹i

M

Phi

kim

X

Oxit

baz¬

M2On

Oxit

axit

X2On

Baz¬

M(OH)n

Axit

HnA

Muèi

MxAy

Kim

lo¹i

Oxit

Muèi

Muèi +

H2

Muèi

(míi)+

KL (m)

Phi kim

Oxit

Muèi

Oxit

baz¬

Muèi Muèi +

H2O

Oxit

axit

Muèi Muèi +

H2O

Baz¬ Muèi +

H2O

Muèi +

H2O

Muèi

(míi)+

Baz¬

(m)

Axit Muèi +

H2

Muèi

+ H2O

Muèi +

H2O

Muèi

(míi)+

Axit

(m)

Muèi Muèi

(míi)+

KL (m)

Muèi

(míi)+

Baz¬

(m)

Muèi

(míi)+

Axit

(m)

2 muèi

míi

NNNhhhËËËnnn bbbiiiÕÕÕttt ccc¸̧̧ccc ccchhhÊÊÊttt hhh÷÷÷uuu ccc¬¬¬ Stt ChÊt cÇn nhËn

biÕt

Thuèc thö HiÖn tîng

CH4 KhÝ Cl2 KhÝ clo mÊt mµu,

khi cã giÊy quú

tÝm tÈm ít ®á

C2H4 Níc brom MÊt mµu vµng

C2H2 Níc brom MÊt mµu vµng

Rîu etylic Na Sñi bät khÝ kh«ng

mµu

Axit axetic Quú tÝm, CaCO3 Quú tÝm ®á, ®¸

v«i tan vµ cã bät

khÝ

Glucoz¬ AgNO3 trong

ddNH3

Cã b¹c s¸ng b¸m

vµo thµnh èng

nghiÖm

Tinh bét Iot Hå tinh bét cã

xuÊt hiÖn mµu

xanh

§§§iiiÒÒÒuuu ccchhhÕÕÕ hhhîîîppp ccchhhÊÊÊttt vvv««« ccc¬¬¬ 1. Điều chế oxit

2.Điều chế axit

Kim loại + oxi

Phi kim + oxi

Oxi + hợp chất

Oxit

Nhiệt phân bazơ

không tan

Nhiệt phân muối

Phi kim + Hiđro

Oxit axit + nước Axit

3.Điều chế bazơ

4. Điều chế muối

TÝnh chÊt hãa häc

c¸c hîp chÊt v« c¬ - KL - PK I - Oxit

1- Oxit axit

o Oxit axit + dd baz¬ Muèi

+ H2O

o Oxit axit +H2O dd axit

o Oxit axit + mét sè oxit

baz¬ Muèi

2- oxit baz¬

o Mét sè oxit baz¬ + H2O

dd baz¬

o oxit baz¬ + dd axit Muèi

+ H2O

IV- Muèi

Dd muèi + Kim lo¹i Muèi(míi)

+ KL (míi)

Muèi + dd axit Muèi (míi) +

Axit (míi)

Dd muèi + dd baz¬ muèi (

míi) + Baz¬ (míi)

Dd muèi + Dd muèi 2 muèi

(míi)

Muèi axit + dd baz¬ Muèi +

H2O

Mét sè muèi bÞ nhiÖt ph©n

Kiềm + dd muối

Oxit bazơ + nước

Điện phân dd

muối Có màng ngăn

Bazơ Kim loại + nước

Axit + bazơ

Axit + oxit bazơ

Oxit axit + dd bazơ

Oxit axit + oxit bazơ

Dd muối + dd muối

Dd bazơ + dd muối

Dd muối + dd axit

Kim loại + dd muối

Kim loại + axit

Kim loại + phi kim

Muối

o Mét sè oxit baz¬ + Oxit

axit Muèi

II - Axit

- Dd axit lµm quú tÝm ®æi mµu

®á

- Dd axit + baz¬ Muèi +H2O

Ph¶n øng trao ®æi: lµ ph¶n øng

hãa häc gi÷a axit vµ baz¬

- Dd axit + oxit baz¬ Muèi +

H2O

- Dd axit + KL( ®øng tríc H

trong d·y H§HH KL) Muèi + H2

- Dd axit + Muèi Axit (míi) +

Muèi (míi)

II - Baz¬

1- Baz¬ tan

- Dd baz¬ lµm ®æi mµu chØ

thÞ

Lµm quú tÝm hãa xanh

Lµm phenolphtalein kh«ng mµu hãa

hång

- dd baz¬ + Oxit axit Muèi

+ H2O

- dd baz¬ + axit Muèi + H2O

- dd baz¬ + dd muèi Baz¬(

míi) + muèi (míi)

2- baz¬ kh«ng tan

- baz¬ + dd axit Muèi + H2O

- Baz¬ 0t oxit baz¬ +H2O

Ph¶n øng trao ®æi(p gi÷a axit

vµ baz¬, axit vµ muèi, baz¬ vµ

muèi, muèi vµ muèi) x¶y ra khi

s¶n phÈm cã chÊt kh«ng tan,

chÊt dÔ ph©n hñy,chÊt Ýt tan

h¬n so víi chÊt ban ®Çu

V - Kim lo¹i

KL( ®øng tríc H trong d·y

H§HH KL) + dd axit Muèi +

H2

KL + phi kim Muèi( oxit KL)

KL + dd muèi KL (míi) + muèi

(míi)

D·y ho¹t ®éng hãa häc cña KL

K,Ba,Ca, Na, Mg, Al, Zn,Fe,

Ni, Sn, Pb, H, Cu, Hg, Ag, Pt,

Au

ý nghÜa d·y ho¹t ®éng hãa häc

cña KL

Theo chiÒu tõ tr¸i sang ph¶i

Møc ®é ho¹t ®éng cña KL gi¶m

dÇn

Kim lo¹i ®øng tríc Mg t¸c

dông víi níc dd baz¬ + H2

KL ®øng tríc H t¸c dông víi

dd axit ( HCl, H2SO4 lo·ng) t¹o

ra muèi vµ H2 Tõ Mg trë ®i KL ®øng tríc ®Èy

KL ®ng sau ra khái dd muèi

TÝnh chÊt hãa häc cña oxi:

ChÊt + O2 Oxit

VD: Tác dụng với kim loại:

Oxi oxi hoá hầu hết các kim loại (trừ Au và Pt) để tạo thành oxit

3Fe + 2O2Fe3O4

Đối với phi kim (trừ halogen) oxi tác dụng trực tiếp khi đốt nóng (riêng P trắng tác

dụng với O2 ở to thường)

4P + 5O22P2O5 : S + O2 SO2

TÝnh chÊt hãa häc cña hi®ro

- T¸c dông víi oxi: 2H2 + O2 2H2O

- Khö mét sè oxit kim lo¹i( ®øng sau Zn trong d·y ho¹t

®éng hãa häc cña KL):

H2 + oxit kim lo¹i KL + H2O

MOÄT SOÁ COÂNG THÖÙC GIUÙP GIAÛI

BAØI TAÄP HOÙA HOÏC TRUNG HOÏC CÔ

SÔÛ

Coâng thöùc Kí

hieäu

Chuù thích Ñôn vò tính

Tính

soá

mol

n= m : M n

m

M

Soá mol chaát

Khoái löôïng chaát

Khoái löôïng mol chaát

mol

gam

gam

n = V : 22,4 n

V

Soá mol chaát khí ôû ñkc

Theå tích chaát khí ôû ñkc

mol

lit

n = CM . V n

CM

V

Soá mol chaát

Noàng ñoä mol

Theå tích dung dòch

mol

mol / lit

lit

An

N

n

A

N

Soá mol (nguyeân töû hoaëc phaân

töû)

Soá nguyeân töû hoaëc phaân töû

Soá Avogañro

mol

ntöû hoaëc ptöû

6.10-23

.

.

PVn

RT

n

P

V

R

T

Soá mol chaát khí

Aùp suaát

Theå tích chaát khí

Haèng soá

Nhieät ñoä

mol

atm ( hoaëcmmHg)

1 atm = 760mmHg

lit ( hoaëc ml )

0,082 ( hoaëc 62400 )

273 +toC

Khoái

löôïng

chaát

tan

m =n. M m

n

M

Khoái löôïng chaát

Soá mol chaát


gam

mol

gam

mct = mdd - mdm mct mdd

mdm

Khoái löôïng chaát tan

Khoái löôïng dung dòch

Khoái löôïng dung moâi

gam

gam

gam

%.

100

ddct

c mm

mct

C%

mdd


Noàng ñoä phaàn traêm


gam

%

gam

.

100

dmct

S mm

mct

mdm

S



Ñoä tan

gam

gam

gam

Khoái

löôïng

dung

dòch

100

%

ctdd

mm

c

mdd

mct

C%




gam

gam

%

mdd= mct+ mdm mdd Khoái löôïng dung dòch gam

mct

mdm



gam

gam

mdd = V.D mdd

V

D



Khoái löôïng rieâng cuûa dung dòch

gam

ml

gam/ml

Noàng

ñoä

dung

dòch

.100% ct

dd

mC

m

mdd

mct

C%




gam

gam

%

.%

10.

MC Mc

D

C%

CM

M

D


Noàng ñoä mol/lit



%

Mol /lit ( hoaëc M )

gam

gam/ml

CM= n : V CM

n

V


Soá mol chaát tan



mol

lit

%.10.M

C DC

M

CM

C%

D

M




Khoái löôïng mol


%

Gam/ml

gam

khoái

löôïng

rieâng

D = m : V D

m

V

Khoái löôïng rieâng chaát hoaëc dung dòch

Khoái löôïng chaát hoaëc dung dòch

Theå tích chaát hoaëc dung dòch

g/cm3

hoaëc gam/ml

gam

cm3hoaëc ml

Theå

tích

V= n.22,4 V

n

Theå tích chaát khíñkc

Soá mol chaát khí ñkc

lit

mol

V = m:D V

m

D

Theå tích chaát hoaëc dung dòch

Khoái löôïng chaát hoaëc dung dòch

Khoái löôïng rieâng chaát hoaëc

dung dòch

cm3hoaëc ml

gam

g/cm3

hoaëc gam/ml

V= n: CM V

n

CM


Soá mol chaát tan

Noàng ñoä mol cuûa dung dòch

lit

mol

mol/lit hoaëc M

Vkk = 5. VO2 Vkk

VO2

Theå tích khoâng khí

Theå tích oxi

lit

lit

Tyû

khoái

chaát

khí

/A

A B

B

Md

M

dA/B

MA

MB

Tyû khoái khí A ñoái vôùi khí B

Khoái löôïng mol khí A

Khoái löôïng mol khí B

gam

gam

/A

A kk

kk

Md

M

dA/kk

MA

Mkk

Tyû khoái khí A ñoái vôùi khí B

Khoái löôïng mol khí A

Khoái löôïng molkhoâng khí

gam

29 gam

Hieäu

suaát

phaûn

öùng

.100%

sptt

splt

mH

m

H%

msptt

msptt

Hieäu suaát phaûn öùng

Khoái löôïng saûn phaõm thöïc teá

Khoái löôïng saûn phaõm lyù

thuyeát

%

Gam,kg,…

Gam,kg,…

.100

%sptt

splt

VH

V

H%

nsptt

nsptt


Theå tích saûn phaõm thöïc teá

Theå tích saûn phaõm lyù thuyeát

%

mol

mol

PhÇn II. Bµi tËp

DAÏNG 1: CAÂU HOÛI ÑIEÀU CHEÁ

A. SÔ ÑOÀ PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1: Vieát phöông trình phaûn öùng hoaøn thaønh sô ñoà sau:

1) Ca CaO Ca(OH)2 CaCO3 Ca(HCO3)2

CaCl2 CaCO3

2) FeCl2 FeSO4 Fe(NO3)2 Fe(OH)2

Fe Fe2O3 FeCl3 Fe2(SO4)3 Fe(NO3)3 Fe(OH)3

* Phöông trình khoù:

.100

%sptt

splt

nH

n

H%

Vsptt

Vsptt


Soá mol saûn phaõm thöïc teá

Soá mol saûn phaõm lyù thuyeát

%

Lit,…

lit,…

Phaàn

traêm

khoái

löôïng

cuûa

nguyeâ

n toá

trong

coâng

thöùc

AxBy

. .100%

x y

A

A B

M xA

M

. .100%

x y

B

A B

M yB

M

%B=100 -%A

%A

%B

MA

MB

MAxBy

Phaàn traêm khoái löôïng cuûa ntoá

A

Phaàn traêm khoái löôïng cuûa ntoá

B

Khoái löôïng mol cuûa ntoá A

Khoái löôïng mol cuûa ntoá B

Khoái löôïng mol cuûa hôùp chaát

AxBy

%

%

gam

gam

gam

Ñoä

röôïu Ñr

.100r

hh

V

V

Ñr

Vr

Vhh

Ñoä röôïu

Theå tích röôïu nguyeân chaát

Theå tích hoãn hôïp röôïu vaø nöôùc

ñoä

ml

ml

- Chuyeån muoái clorua muoái sunfat: caàn duøng Ag2SO4 ñeå taïo

keát tuûa AgCl.

- Chuyeån muoái saét (II) muoái saét (III): duøng chaát oxi hoaù

(O2, KMnO4,…)

Ví duï: 10FeSO4 + 2KMnO4 + 8H2SO4 5Fe2(SO4)3 + K2SO4 +

2MnSO4 + 8H2O

4Fe(NO3)2 + O2 + 4HNO3 4Fe(NO3)3 + 2H2O

- Chuyeån muoái Fe(III) Fe(II): duøng chaát khöû laø kim loaïi (Fe,

Cu,...)

Ví duï: Fe2(SO4)3 + Fe 3FeSO4

2Fe(NO3)3 + Cu 2Fe(NO3)2 + Cu(NO3)2

SO3 H2SO4

3) FeS2 SO2 SO2

NaHSO3 Na2SO3

NaH2PO4

4) P P2O5 H3PO4 Na2HPO4

Na3PO4


- 2K3PO4 + H3PO4 3K3HPO4

- K2HPO4 + H3PO4 2KH2PO4

ZnO Na2ZnO2

5) Zn Zn(NO3)2 ZnCO3

CO2 KHCO3

CaCO3


- ZnO + 2NaOH Na2ZnO2 + H2O

- KHCO3 + Ca(OH)2 CaCO3 + KOH + H2O

A o+ X ,t

6) A Fe B D E G

A

7) CaCl2 Ca Ca(OH)2 CaCO3 Ca(HCO3)2

Clorua voâi Ca(NO3)2

8) KMnO4 Cl2 nöôùc Javen Cl2

NaClO3 O2

Al2O3 Al2(SO4)3

NaAlO 9) Al

Al(OH)3 AlCl3 Al(NO3)3

Al2O3

Caâu 2: Haõy tìm 2 chaát voâ cô thoaû maõn chaát R trong sô ñoà sau:

A B C

R R R R

X Y Z

Caâu 3: Xaùc ñònh caùc chaát theo sô ñoà bieán hoaù sau:

A1 A2 A3 A4

A A A A A

B1 B2 B3 B4

o+ Y ,t

o+ Z ,t

(1

)

(8

)

(2

) (3

)

(4

) (5

)

(6

) (7

)

(9

) (10

)

(1

1)

(1

2)

Caâu 4: Hoaøn thaønh caùc phaûn öùng sau:

X + A (5)

E F

X + B (6) (7)

G EH F

Fe

X + C

4(8) (9)

I LK H BaSO

X + D (10) (11)

M GX H

B. ÑIEÀN CHAÁT VAØ HOAØN THAØNH PHÖÔNG TRÌNH

PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1: Boå tuùc caùc phaûn öùng sau:

FeS2 + O2 ot A + B J

ot B + D

A + H2S C + D B + L ot E + D

C + E F F + HCl G +

H2S

G + NaOH H + I H + O2 + D J

Caâu 2: Xaùc ñònh chaát vaø hoaøn thaønh caùc phöông trình phaûn öùng:

FeS + A B (khí) + C B + CuSO4 D (ñen) + E

B + F G vaøng + H C + J (khí) L

L + KI C + M + N

Caâu 3: Choïn caùc chaát thích hôïp ñeå hoaøn chænh caùc PTPÖ sau:

a) X1 + X2 ot Cl2 + MnCl2 + KCl + H2O

b) X3 + X4 + X5 HCl + H2SO4

c) A1 + A2 (dö) SO2 + H2O

d) Ca(X)2 + Ca(Y)2 Ca3(PO4)2 + H2O

e) D1 + D2 + D3 Cl2 + MnSO4 + K2SO4 + Na2SO4 + H2O

f) KHCO3 + Ca(OH)2 dö G1 + G2 + G3

g) Al2O3 + KHSO4 L1 + L2 + L3

Caâu 4: Xaùc ñònh coâng thöùc öùng vôùi caùc chöõ caùi sau. Hoaøn thaønh

PTPÖ:

a) X1 + X2 BaCO3 + CaCO3 + H2O

b) X3 + X4 Ca(OH)2 + H2

c) X5 + X6 + H2O Fe(OH)3 + CO2 + NaCl

(1

)

(2

)

(3

)

(4

)

C. ÑIEÀU CHEÁ MOÄT CHAÁT TÖØ NHIEÀU CHAÁT

1. Ñieàu cheá oxit.

Phi kim + oxi Nhieät phaân axit (axit maát

nöôùc)

Kim loaïi + oxi OXIT Nhieät phaân muoái

Oxi + hôïp chaát Nhieät phaân bazô khoâng tan

Kim loaïi maïnh + oxit kim

loaïi yeáu

Ví duï: 2N2 + 5O2 2N2O5 ; H2CO3 ot CO2 +

H2O

3Fe + 2O2 ot Fe3O4 ; CaCO3

ot CaO +

CO2

4FeS2 + 11O2 ot 2Fe2O3 + 8SO2 ; Cu(OH)2

ot

CuO + H2O

2Al + Fe2O3 ot

Al2O3 + 2Fe

2. Ñieàu cheá axit.

Oxit axit + H2O

Phi kim + Hiñro AXIT

Muoái + axit maïnh

Ví duï: P2O5 + 3H2O 2H3PO4 ; H2 + Cl2 aùsù 2HCl

2NaCl + H2SO4 Na2SO4 + 2HCl

3. Ñieàu cheá bazô.

Kim loaïi + H2O Kieàm + dd muoái

BAZÔ

Oxit bazô + H2O Ñieän phaân dd muoái (coù

maøng ngaên)

Ví duï: 2K + 2H2O 2KOH + H2 ; Ca(OH)2 + K2CO3 CaCO3

+ 2KOH

Na2O + H2O 2NaOH ; 2KCl + 2H2O ñieän phaân

coùmaøng ngaên 2KOH + H2 + Cl2

4. Ñieàu cheá hiñroxit löôõng tính. Muoái cuûa nguyeân toá löôõng tính + NH4OH (hoaêc kieàm vöøa ñuû)

Hiñroxit löôõng tính + Muoái môùi

Ví duï: AlCl3 + NH4OH 3NH4Cl + Al(OH)3

ZnSO4 + 2NaOH (vöøa ñuû) Zn(OH)2 + Na2SO4

5. Ñieàu cheá muoái.

a) Töø ñôn chaát b) Töø hôïp chaát

Axit + Bzô

Kim loaïi + Axit Axit + Oxit bazô

Oxit axit + Oxit bazô

Kim loaïi + Phi kim MUOÁI Muoái axit + Oxit

bazô

Muoái axit + Bazô

Kim loaïi + DD muoái Axit + DD muoái

Kieàm + DD muoái

DD muoái + DD muoái

* Baøi taäp:

Caâu 1: Vieát caùc phöông trình phaûn öùng ñieàu cheá tröïc tieáp FeCl2 töø Fe,

töø FeSO4, töø FeCl3.

Caâu 2: Vieát phöôùng trình phaûn öùng bieåu dieãn söï ñieàu cheá tröïc tieáp

FeSO4 töø Fe baèng caùc caùch khaùc

nhau.

Caâu 3: Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá tröïc tieáp:

a) Cu CuCl2 baèng 3 caùch.

b) CuCl2 Cu baèng 2 caùch.

c) Fe FeCl3 baèng 2 caùch.

Caâu 4: Chæ töø quaëng pirit FeS2, O2 vaø H2O, coù chaát xuùc taùc thích hôïp.

Haõy vieát phöông trình phaûn öùng

ñieàu cheá muoái saét (III) sunfat.

Caâu 5: Chæ töø Cu, NaCl vaø H2O, haõy neâu caùch ñieàu cheá ñeå thu ñöôïc

Cu(OH)2. Vieát caùc PTHH xaûy ra.

Caâu 6: Töø caùc chaát KCl, MnO2, CaCl2, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu

cheá: Cl2, hiñroclorua.

Caâu 7: Töø caùc chaát NaCl, KI, H2O. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá: Cl2, nöôùc

Javen, dung dòch KOH, I2, KClO3.

Caâu 8: Töø caùc chaát NaCl, Fe, H2O, H2SO4 ñaëc. Haõy vieát PTPÖ ñieàu cheá:

FeCl2, FeCl3, nöôùc clo.

Caâu 9: Töø Na, H2O, CO2, N2 ñieàu cheá xoña vaø ñaïm 2 laù. Vieát phöông trình

phaûn öùng.

Caâu 10: Phaân ñaïm 2 laù coù coâng thöùc NH4NO3, phaân ñaïm ureâ coù coâng

thöùc (NH2)2CO. Vieát caùc phöông trình ñieàu cheá 2 loaïi phaân ñaïm treân töø

khoâng khí, nöôùc vaø ñaù voâi.

Caâu 11: Hoãn hôïp goàm CuO, Fe2O3. Chæ duøng Al vaø HCl haõy neâu 2 caùch

ñieàu cheá Cu nguyeân chaát.

Caâu 12: Töø quaëng pyrit saét, nöôùc bieån, khoâng khí, haõy vieát caùc phöông

trình ñieàu cheá caùc chaát: FeSO4, FeCl3, FeCl2, Fe(OH)3, Na2SO4, NaHSO4.

--------------------------------------------

Daïng 2: NHAÄN BIEÁT VAØ TAÙCH CAÙC CHAÁT

VOÂ CÔ

A. NHAÄN BIEÁT CAÙC CHAÁT

I. Nhaän bieát caùc chaát trong dung dòch.

Hoaù chaát Thuoác

thöû

Hieän töôïng Phöông trình minh hoaï

- Axit

- Bazô

kieàm

Quyø tím

- Quyø tím hoaù ñoû

- Quyø tím hoaù xanh

Goác nitrat

Cu

Taïo khí khoâng maøu,

ñeå ngoaøi khoâng khí

hoaù naâu

8HNO3 + 3Cu 3Cu(NO3)2 + 2NO + 4H2O

(khoâng maøu)

2NO + O2 2NO2 (maøu naâu)

Goác sunfat BaCl2

Taïo keát tuûa traéng

khoâng tan trong axit H2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2HCl

Na2SO4 + BaCl2 BaSO4 + 2NaCl

Goác sunfit - BaCl2

- Axit

- Taïo keát tuûa traéng

khoâng tan trong axit.

- Taïo khí khoâng maøu.


Na2SO3 + HCl BaCl2 + SO2 + H2O

Goác

cacbonat

Axit,

BaCl2,

AgNO3

Taïo khí khoâng maøu,

taïo keát tuûa traéng. CaCO3 +2HCl CaCl2 + CO2 + H2O

Na2CO3 + BaCl2 BaCO3 + 2NaCl

Na2CO3 + 2AgNO3 Ag2CO3 + 2NaNO3

Goác

photphat AgNO3

Taïo keát tuûa maøu

vaøng Na3PO4 + 3AgNO3 Ag3PO4 + 3NaNO3

(maøu vaøng)

Goác clorua AgNO3,

Pb(NO3)2

Taïo keát tuûa traéng HCl + AgNO3 AgCl + HNO3

2NaCl + Pb(NO3)2 PbCl2 + 2NaNO3

Muoái

sunfua

Axit, Pb(NO3)2

Taïo khí muøi tröùng ung.

Taïo keát tuûa ñen. Na2S + 2HCl 2NaCl + H2S

Na2S + Pb(NO3)2 PbS + 2NaNO3

Muoái saét

(II)

NaOH

Taïo keát tuûa traéng

xanh, sau ñoù bò hoaù

naâu ngoaøi khoâng khí.

FeCl2 + 2NaOH Fe(OH)2 + 2NaCl

4Fe(OH)2 + O2 + 2H2O 4Fe(OH)3

Muoái saét

(III)

Taïo keát tuûa maøu naâu

ñoû FeCl3 + 3NaOH Fe(OH)3 + 3NaCl

Muoái

magie

Taïo keát tuûa traéng MgCl2 + 2NaOH Mg(OH)2 + 2NaCl

Muoái

ñoàng

Taïo keát tuûa xanh lam Cu(NO3)2 +2NaOH Cu(OH)2 + 2NaNO3

Muoái

nhoâm

Taïo keát tuûa traéng, tan

trong NaOH dö AlCl3 + 3NaOH Al(OH)3 + 3NaCl

Al(OH)3 + NaOH (dö) NaAlO2 + 2H2O

II. Nhaän bieát caùc khí voâ cô.

Khí SO2 Ca(OH)2,

dd nöôùc

brom

Laøm ñuïc nöôùc voâi

trong.

Maát maøu vaøng naâu

cuûa dd nöôùc brom

SO2 + Ca(OH)2 CaSO3 + H2O

SO2 + 2H2O + Br2 H2SO4 + 2HBr

Khí CO2 Ca(OH)2 Laøm ñuïc nöôùc voâi

trong CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

Khí N2 Que dieâm

ñoû

Que dieâm taét

Khí NH3 Quyø tím

aåm

Quyø tím aåm hoaù xanh

Khí CO CuO (ñen)

Chuyeån CuO (ñen)

thaønh ñoû. CO + CuO

ot Cu + CO2 (ñen) (ñoû)

Khí HCl - Quyø

tím aåm

öôùt

- AgNO3

- Quyø tím aåm öôùt hoaù

ñoû

- Taïo keát tuûa traéng

HCl + AgNO3 AgCl + HNO3

Khí H2S Pb(NO3)2 Taïo keát tuûa ñen H2S + Pb(NO3)2 PbS + 2HNO3

Khí Cl2 Giaáy

taåm hoà

tinh boät

Laøm xanh giaáy taåm

hoà tinh boät

Axit HNO3 Boät Cu Coù khí maøu naâu xuaát

hieän 4HNO3 + Cu Cu(NO3)2 + 2NO2 + 2H2O

* Baøi taäp:

@. Nhaän bieát baèng thuoác thöû töï choïn:

Caâu 1: Trình baøy phöông phaùp phaân bieät 5 dung dòch: HCl, NaOH,

Na2SO4, NaCl, NaNO3.

Caâu 2: Phaân bieät 4 chaát loûng: HCl, H2SO4, HNO3, H2O.

Caâu 3: Coù 4 oáng nghieäm, moãi oáng chöùa 1 dung dòch muoái (khoâng

truøng kim loaïi cuõng nhö goác axit) laø: clorua, sunfat, nitrat, cacbonat

cuûa caùc kim loaïi Ba, Mg, K, Pb.

a) Hoûi moãi oáng nghieäm chöùa dung dòch cuûa muoái naøo?

b) Neâu phöông phaùp phaân bieät 4 oáng nghieäm ñoù?.

Caâu 4: Phaân bieät 3 loaïi phaân boùn hoaù hoïc: phaân kali (KCl), ñaïm 2

laù (NH4NO3), vaø supephotphat keùp Ca(H2PO4)2.

Caâu 5: Coù 8 dung dòch chöùa: NaNO3, Mg(NO3)2, Fe(NO3)2, Cu(NO3)2,

Na2SO4, MgSO4, FeSO4, CuSO4. Haõy neâu caùc thuoác thöû vaø trình baøy

caùc phöông aùn phaân bieät caùc dung dòch noùi treân.

Caâu 6: Coù 4 chaát raén: KNO3, NaNO3, KCl, NaCl. Haõy neâu caùch

phaân bieät chuùng.

Caâu 7: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy nhaän bieát caùc hoãn hôïp

sau: (Fe + Fe2O3), (Fe + FeO), (FeO + Fe2O3).

Caâu 8: Coù 3 loï ñöïng ba hoãn hôïp daïng boät: (Al + Al2O3), (Fe +

Fe2O3), (FeO + Fe2O3). Duøng phöông phaùp hoaù hoïc ñeå nhaän bieát

chuùng. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.

@. Nhaän bieát chæ baèng thuoác thöû qui ñònh:

Caâu 1: Nhaän bieát caùc dung dòch trong moãi caëp sau ñaây chæ baèng

dung dòch HCl:

a) 4 dung dòch: MgSO4, NaOH, BaCl2, NaCl.

b) 4 chaát raén: NaCl, Na2CO3, BaCO3, BaSO4.

Caâu 2: Nhaän bieát baèng 1 hoaù chaát töï choïn:

a) 4 dung dòch: MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3.

b) 4 dung dòch: H2SO4, Na2SO4, Na2CO3, MgSO4.

c) 4 axit: HCl, HNO3, H2SO4, H3PO4.

Caâu 3: Chæ ñöôïc duøng theâm quyø tím vaø caùc oáng nghieäm, haõy

chæ roõ phöông phaùp nhaän ra caùc dung

dòch bò maát nhaõn: NaHSO4, Na2CO3, Na2SO3, BaCl2, Na2S.

Caâu 4: Cho caùc hoaù chaát: Na, MgCl2, FeCl2, FeCl3, AlCl3. Chæ duøng

theâm nöôùc haõy nhaän bieát chuùng.

@. Nhaän bieát khoâng coù thuoác thöû khaùc:

Caâu 1: Coù 4 oáng nghieäm ñöôïc ñaùnh soá (1), (2), (3), (4), moãi oáng

chöùa moät trong 4 dung dòch sau: Na2CO3, MgCl2, HCl, KHCO3. Bieát

raèng:

- Khi ñoå oáng soá (1) vaøo oáng soá (3) thì thaáy keát tuûa.

- Khi ñoå oáng soá (3) vaøo oáng soá (4) thì thaáy coù khí bay leân.

Hoûi dung dòch naøo ñöôïc chöùa trong töøng oáng nghieäm.

Caâu 2: Trong 5 dung dòch kyù hieäu A, B, C, D, E chöùa Na2CO3, HCl,

BaCl2, H2SO4, NaCl. Bieát:

- Ñoå A vaøo B coù keát tuûa.

- Ñoå A vaøo C coù khí bay ra.

- Ñoå B vaøo D coù keát tuûa.

Xaùc ñònh caùc chaát coù caùc kí hieäu treân vaø giaûi thích.

Caâu 3: Haõy phaân bieät caùc chaát trong moãi caëp dung dòch sau ñaây

maø khoâng duøng thuoác thöû khaùc:

a) NaCl, H2SO4, CuSO4, BaCl2, NaOH.

b) NaOH, FeCl2, HCl, NaCl.

Caâu 4: Coù 6 dung dòch ñöôïc ñaùnh soá ngaãu nhieân töø 1 ñeán 6. moãi

dung dòch chöùa moät chaát goàm: BaCl2, H2SO4, NaOH, MgCl2, Na2CO3.

laàn löôït thöïc hieän caùc thí nghieäm vaø thu ñöôïc keát quaû nhö sau:

Thí nghieäm 1: Dung dòch 2 cho keát tuûa vôùi caùc dung dòch 3 vaø

4.

Thí nghieäm 2: Dung dòch 6 cho keát tuûa vôùi caùc dung dòch 1 vaø

4.

Thí nghieäm 3: Dung dòch 4 cho khí bay leân khi taùc duïng vôùi caùc

dung dòch 3 vaø 5.

Haõy xaùc ñònh soá cuûa caùc dung dòch.

Caâu 5: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy nhaän

bieát caùc chaát ñöïng trong caùc loï maát nhaõn sau: KOH, HCl, FeCl3,

Pb(NO3)2, Al(NO3)3, NH4Cl.

Caâu 6: Khoâng ñöôïc duøng theâm hoaù chaát naøo khaùc , haõy nhaän

bieát 5 loï maát nhaõn sau: NaHSO4, Mg(HCO3)2, Ca(HCO3)2, Na2CO3,

KHCO3.

B. TAÙCH CAÙC CHAÁT VOÂ CÔ.

I. Nguyeân taéc:

@ Böôùc 1: Choïn chaát X chæ taùc duïng vôùi A (maø khoâng taùc duïng

vôùi B) ñeå chuyeån A thaønh AX ôû daïng keát tuûa, bay hôi hoaëc hoaø

tan; taùch khoûi B (baèng caùch loïc hoaëc töï taùch).

@ Böôùc 2: Ñieàu cheá laïi chaát A töø AX

* Sô ñoà toång quaùt:

B

A, B X

P Ö t a ù c h

XY

AX ( , , tan) Y

PÖ taùi taïo

A

II. Baøi taäp:

Caâu 1: Taùch rieâng dung dòch töøng chaát sau ra khoûi hoãn hôïp dung

dòch AlCl3, FeCl3, BaCl2.

Caâu 2: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp goàm 3 khí: Cl2, H2 vaø CO2

thaønh caùc chaát nguyeân chaát.

Caâu 3: Neâu phöông phaùp taùch hoãn hôïp ñaù voâi, voâi soáng, silic

ñioxit vaø saét (II) clorua thaønh töøng chaát

nguyeân chaát.

Caâu 4: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng oxit töø hoãn

hôïp : SiO2, Al2O3, Fe2O3 vaø CuO.

Caâu 5: Trình baøy phöông phaùp hoaù hoïc ñeå laáy töøng kim loaïi Cu vaø

Fe töø hoãn hôïp caùc oxit SiO2,

Al2O3, CuO vaø FeO.

Caâu 6: Baèng phöông phaùp hoaù hoïc haõy taùch töøng kim loaïi Al, Fe,

Cu ra khoûi hoãn hôïp 3 kim loaïi.

--------------------------------------------------------

Daïng 3: BAØI TOAÙN VEÀ ÑOÄ

TAN.

@ Höôùng giaûi: Döïa vaøo ñònh nghóa vaø döõ kieän baøi toaùn ta coù

coâng thöùc:

1. 2

100 ct

H O

mS

m Trong ñoù: S laø ñoä tan

ctm laø khoái löôïng chaát tan

2. ct

ddbh

mS

S+100 m ddbhm laø khoái löôïng dung dòch baõo hoaø

2H Om laø khoái löôïng dung moâi

@ Baøi taäp:

Caâu 1: Xaùc ñònh löôïng NaCl keát tinh trôû laïi khi laøm laïnh 548 gam dung

dòch muoái aên baõo hoaø ôû 50oC xuoáng O

oC. Bieát ñoä tan cuûa NaCl ôû 50

oC

laø 37 gam vaø ôû OoC laø 35 gam.

ÑS: NaCl ket tinh8( )m g

á

Caâu 2: Hoaø tan 450g KNO3 vaøo 500g nöôùc caát ôû 2500C (dung dòch X).

Bieát ñoä tan cuûa KNO3 ôû 200C laø32g. Haõy xaùc ñònh khoái löôïng KNO3

taùch ra khoûi dung dòch khi laøm laïnh dung dòch X ñeán 200C.

ÑS:

3KNO tach ra khoi dd 290( )m gù û

Caâu 3: Cho 0,2 mol CuO tan heát trong dung dòch H2SO4 20% ñun noùng (löôïng

vöøa ñuû). Sau ñoù laøm nguoäi dung dòch ñeán 100C. Tính khoái löôïng tinh theå

CuSO4.5H2O ñaõ taùch khoûi dung dòch, bieát raèng ñoä tan cuûa CuSO4 ôû 100C

laø 17,4g.

ÑS: 4 2CuSO .5H O 30,7( )m g

DAÏNG 4: BAØI TAÄP VEÀ COÂNG THÖÙC

HOAÙ HOÏC

BAØI TAÄP

Caâu 1: Khi hoaø tan 21g moät kim loaïi hoaù trò II trong dung dòch H2SO4 loaõng

dö, ngöôøi ta thu ñöôïc 8,4 lít hiñro (ñktc) vaø dung dòch A. Khi cho keát tinh

muoái trong dung dòch A thì thu ñöôïc 104,25g tinh theå hiñrat hoaù.

a) Cho bieát teân kim loaïi.

b) Xaùc ñònh CTHH cuûa tinh theå muoái hiñrat hoaù ñoù.

ÑS: a) Fe ; b)

FeSO4.7H2O

Caâu 2: Cho 4,48g oxit cuûa 1 kim loaïi hoaù trò II taùc duïng vöøa ñuû vôùi 100

ml dung dòch H2SO4 0,8M roài coâ caïn dung dòch thì nhaän ñöôïc 13,76g tinh

theå muoái ngaäm nöôùc. Tìm coâng thöùc muoái ngaäm H2O naøy.

ÑS: CaSO4.2H2O

Caâu 3: Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái

löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá hieäu mol cuûa Y vaø Z laø 0,05 mol.

Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø Z.

ÑS: Y = 64 (Cu) vaø Z = 56 (Fe)

Caâu 4: Hoaø tan hoaøn toaøn 4 gam hoãn hôïp goàm 1 kim loaïi hoaù trò II vaø 1

kim loaïi hoaù trò III caàn duøng heát 170 ml HCl 2M.

a) Coâ caïn dung dòch thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khoâ.

b) Tính 2HV thoaùt ra ôû ñktc.

c) Neâu bieát kim loaïi hoaù trò III laø Al vaø soá mol baèng 5 laàn soá mol

kim loaïi hoaù trò II thì kim loaïi hoaù trò II laø nguyeân toá naøo?

ÑS: a) 16,07m gammuoái ; b)

23,808HV lít ; c) Kim loaïi hoaù trò II laø Zn

Caâu 5: Oxit cao nhaát cuûa moät nguyeân toá coù coâng thöùc R2Ox phaân töû

khoái cuûa oxit laø 102 ñvC, bieát thaønh phaàn khoái löôïng cuûa oxi laø 47,06%.

Xaùc ñònh R.

ÑS: R laø nhoâm (Al)

Caâu 6: Nguyeân toá X coù theå taïo thaønh vôùi Fe hôïp chaát daïng FeaXb, phaân

töû naøy goàm 4 nguyeân töû coù khoái löôïng mol laø 162,5 gam. Hoûi nguyeân

toá X laø gì?

ÑS: X laø clo

(Cl)

Caâu 7: Cho 100 gam hoãn hôïp 2 muoái clorua cuûa cuøng 1 kim loaïi M (coù

hoaù trò II vaø III) taùc duïng heát vôùi NaOH dö. Keát tuûa hiñroxit hoaù trò 2

baèng 19,8 gam coøn khoái löôïng clorua kim loaïi M hoaù trò II baèng 0,5 khoái

löôïng mol cuûa M. Tìm coâng thöùc 2 clorua vaø % hoãn hôïp.

ÑS: Hai muoái laø FeCl2 vaø FeCl3 ; %FeCl2 = 27,94% vaø %FeCl3

= 72,06%

Caâu 8: Hoaø tan 18,4 gam hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng axit

HCl thu ñöôïc dung dòch A + khí B. Chia ñoâi B.

a) Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5 gam H2O. Hoûi coâ caïn dd A thu

ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan.

b) Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo 200 ml

dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm C% caùc chaát trong dung dòch taïo

ra.

c) Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái löôïng

mol cuûa kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn khoái löôïng mol cuûa kim loaïi kia.

ÑS: a) 26,95m gammuoái ; b) C% (NaOH) = 10,84% vaø C%

(NaCl) = 11,37%

c) Kim loaïi hoaù trò II laø Zn vaø kim loaïi hoaù trò III

laø Al

Caâu 9: Kim loaïi X taïo ra 2 muoái XBr2 vaø XSO4. Neáu soá mol XSO4 gaáp 3

laàn soá mol XBr2 thì löôïng XSO4 baèng 104,85 gam, coøn löôïng XBr2 chæ

baèng 44,55 gam. Hoûi X laø nguyeân toá naøo?

ÑS: X = 137 laø Ba

Caâu 10: Hoãn hôïp khí goàm NO, NO2 vaø 1 oxit NxOy coù thaønh phaàn 45% NOV

; 15%2NOV vaø 40%

x yN OV . Trong hoãn hôïp coù 23,6% löôïng NO coøn trong NxOy

coù 69,6% löôïng oxi. Haõy xaùc ñònh oxit NxOy.

ÑS: Oxit laø N2O4

Caâu 11: Coù 1 oxit saét chöa bieát.

- Hoaø tan m gam oxit caàn 150 ml HCl 3M.

- Khöû toaøn boä m gam oxit baèng CO noùng, dö thu ñöôïc 8,4 gam saét.

Tìm coâng thöùc oxit.

ÑS: Fe2O3

Caâu 12: Khöû 1 löôïng oxit saét chöa bieát baèng H2 noùng dö. Saûn phaåm hôi

taïo ra haáp thuï baèng 100 gam axit H2SO4 98% thì noàng ñoä axit giaûm ñi

3,405%. Chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng khöû ñöôïc hoaø tan baèng axit

H2SO4 loaõng thoaùt ra 3,36 lít H2 (ñktc). Tìm coâng thöùc oxit saét bò khöû.

ÑS: Fe3O4

Caâu 13: Hoãn hôïp X goàm 2 kim loaïi A vaø B coù tæ leä khoái löôïng 1 : 1 vaø

khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa A naëng hôn B laø 8 gam. Trong 53,6 gam X

coù soá mol A khaùc B laø 0,0375 mol. Hoûi A, B laø nhöõng kim loaïi naøo?

ÑS: B laø Fe vaø A laø Cu

Caâu 14: Ñoát chaùy hoaøn toaøn m gam chaát A caàn duøng heát 5,824 dm3 O2

(ñktc). Saûn phaåm coù CO2 vaø H2O ñöôïc chia ñoâi. Phaàn 1 cho ñi qua P2O5

thaáy löôïng P2O5 taêng 1,8 gam. Phaàn 2 cho ñi qua CaO thaáy löôïng CaO taêng

5,32 gam. Tìm m vaø coâng thöùc ñôn giaûn A. Tìm coâng thöùc phaân töû A vaø

bieát A ôû theå khí (ñk thöôøng) coù soá C 4.

ÑS: A laø C4H10

Caâu 15: Hoaø tan 18,4g hoãn hôïp 2 kim loaïi hoaù trò II vaø III baèng axit HCl

thu ñöôïc dung dòch A + khí B. Chia ñoâi B

a) Phaàn B1 ñem ñoát chaùy thu ñöôïc 4,5g H2O. Hoûi coâ caïn dung dòch A

thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan.

b) Phaàn B2 taùc duïng heát clo vaø cho saûn phaåm haáp thuï vaøo 200 ml

dung dòch NaOH 20% (d = 1,2). Tìm % caùc chaát trong dung dòch taïo ra.

c) Tìm 2 kim loaïi, neáu bieát tæ soá mol 2 muoái khan = 1 : 1 vaø khoái löôïng

mol kim loaïi naøy gaáp 2,4 laàn khoái löôïng mol cuûa kim loaïi kia.

ÑS: a) Löôïng muoái khan =

26,95g

b) %NaOH = 10,84%

vaø %NaCl = 11,73%

c) KL hoaù trò II laø Zn

vaø KL hoaù trò III laø Al

Caâu 16: Hai nguyeân toá X vaø Y ñeàu ôû theå raén trong ñieàu kieän thöôøng

8,4 gam X coù soá mol nhieàu hôn 6,4 gam Y laø 0,15 mol. Bieát khoái löôïng mol

nguyeân töû cuûa X nhoû hôn khoái löôïng mol nguyeân töû cuûa Y laø 8. Haõy

cho bieát teân cuûa X, Y vaø soá mol moãi nguyeân toá noùi treân.

ÑS: - X (Mg), Y (S)

- 0,2Sn mol vaø 0,35Mgn mol

Caâu 17: Nguyeân toá R taïo thaønh hôïp chaát RH4, trong ñoù hiñro chieám 25%

khoái löôïng vaø nguyeân toá R’ taïo thaønh hôïp chaát R’O2 trong ñoù oxi chieám

69,57% khoái löôïng.

a) Hoûi R vaø R’ laø caùc nguyeân toá gì?

b) Hoûi 1 lít khí R’O2 naëng hôn 1 lít khí RH4 bao nhieâu laàn (ôû cuøng

ñieàu kieän nhieät ñoä, aùp suaát).

c) Neáu ôû ñktc, V1 lít RH4 naëng baèng V2 lít R’O2 thì tæ leä V1/V2 baèng

bao nhieâu laàn?

ÑS: a) R (C), R’(N) ; b) NO2 naëng hôn CH4 = 2,875 laàn ; c)

V1/V2 = 2,875 laàn

Caâu 18: Hôïp chaát vôùi oxi cuûa nguyeân toá X coù daïng XaOb goàm 7 nguyeân

töû trong phaân töû. Ñoàng thôøi tæ leä khoái löôïng giöõa X vaø oxi laø 1 : 1,29.

Xaùc ñònh X vaø coâng thöùc oxit.

ÑS: X laø P oxit cuûa X laø P2O5

Caâu 19: Hoaø tan hoaøn toaøn 12,1 gam hoãn hôïp boät goàm CuO vaø moät oxit

cuûa kim loaïi hoaù trò II khaùc caàn 100 ml dung dòch HCl 3M. Bieát tæ leä mol

cuûa 2 oxit laø 1 : 2.

a) Xaùc ñònh coâng thöùc cuûa oxit coøn laïi.

b) Tính % theo khoái löôïng cuûa moãi oxit trong hoãn hôïp ban ñaàu.

ÑS: a) ZnO ; b) %CuO = 33,06% vaø %ZnO = 66,94%

Caâu 20: Cho A gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo 250 ml dung dòch

hoãn hôïp goàm Cu(NO3)2 vaø AgNO3 ñeàu coù noàng ñoä 0,8 mol/l. Sau khi

phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn ta loïc ñöôïc (a + 27,2) gam chaát raén goàm ba

kim loaïi vaø ñöôïc moät dung dòch chæ chöùa moät muoái tan. Xaùc ñònh M vaø

khoái löôïng muoái taïo ra trong dung dòch. ÑS: M laø Mg

vaø Mg(NO3)2 = 44,4g

Caâu 21: Nung 25,28 gam hoãn hôïp FeCO3 vaø FexOy dö tôùi phaûn öùng hoaøn

toaøn, thu ñöôïc khí A vaø 22,4 gam Fe2O3 duy nhaát. Cho khí A haáp thuï hoaøn

toaøn vaøo 400ml dung dòch Ba(OH)2 0,15M thu ñöôïc 7,88g keát tuûa.

a) Vieát caùc phöông trình phaûn öùng xaûy ra.

b) Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa FexOy.

ÑS: b) Fe2O3

Caâu 22: Hai thanh kim loaïi gioáng nhau (ñeàu cuøng nguyeân toá R hoaù trò II)

vaø coù cuøng khoái löôïng. Cho thanh thöù nhaát vaøo vaøo dung dòch Cu(NO3)2

vaø thanh thöù hai vaøo dung dòch Pb(NO3)2. Sau moät thôøi gian, khi soá mol 2

muoái baèng nhau, laáy hai thanh kim loaïi ñoù ra khoûi dung dòch thaáy khoái

löôïng thanh thöù nhaát giaûm ñi 0,2% coøn khoái löôïng thanh thöù hai taêng

28,4%. Xaùc ñònh nguyeân toá R. ÑS: R (Zn)

Caâu 23: Hoãn hôïp M goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø moät

cacbonat cuûa kim loaïi ñoù ñöôïc hoaø tan heát baèng axit H2SO4 loaõng vöøa ñuû

taïo ra khí N vaø dung dòch L. Ñem coâ caïn dung dòch L thu ñöôïc moät löôïng

muoái khan baèng 168% khoái löôïng M. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù trò II, bieát khí

N baèng 44% khoái löôïng cuûa M.

ÑS: Mg

Caâu 24: Cho Cho 3,06g axit MxOy cuûa kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi

(hoaù trò töø I ñeán III) tan trong HNO3 dö thu ñöôïc 5,22g muoái. Haõy xaùc

ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa oxit MxOy. ÑS: BaO

Caâu 25: Cho 15,25 gam hoãn hôïp moät kim loaïi hoaù trò II coù laãn Fe tan heát

trong axit HCl dö thoaùt ra 4,48 dm3 H2 (ñktc) vaø thu ñöôïc dung dòch X. Theâm

NaOH dö vaøo X, loïc keát tuûa taùch ra roài nung trong khoâng khí ñeán löôïng

khoâng ñoåi caân naëng 12 gam. Tìm kim loaïi hoaù trò II, bieát noù khoâng taïo

keát tuûa vôùi hiñroxit.

ÑS: Ba

Caâu 26: Cho 2 gam hoãn hôïp Fe vaø kim loaïi hoaù trò II vaøo dung dòch HCl

coù dö thì thu ñöôïc 1,12 lít H2 (ñktc). Maët khaùc, neáu hoaø tan 4,8g kim loaïi

hoaù trò II ñoù caàn chöa ñeán 500 ml dung dòch HCl. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù

trò II. ÑS: Mg

Caâu 27: Khöû hoaøn toaøn 4,06g moät oxit kim loaïi baèng CO ôû nhieät ñoä cao

thaønh kim loaïi. Daãn toaøn boä khí sinh ra vaøo bình ñöïng Ca(OH)2 dö, thaáy

taïo thaønh 7g keát tuûa. Neáu laáy löôïng kim loaïi sinh ra hoaø tan heát vaøo

dung dòch HCl dö thì thu ñöôïc 1,176 lít khí H2 (ñktc).

a) Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû oxit kim loaïi.

b) Cho 4,06g oxit kim loaïi treân taùc duïng hoaøn toaøn vôùi 500 ml dung

dòch H2SO4 ñaëc, noùng (dö) thu ñöôïc dung dòch X vaø khí SO2 bay ra.

Haõy xaùc ñònh noàng ñoä mol/l cuûa muoái trong dung dòch X (coi theå

tích dung dòch khoâng thay ñoåi trong quaù trình phaûn öùng)

ÑS: a) Fe3O4 ; b)

2 4 3( ) 0,0525M Fe SOC M

Caâu 28: Hoaø tan hoaø toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu

ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng

dung dòch HNO3 loaõng, thu ñöôïc muoái nitrat cuûa M, H2O vaø cuõng V lít khí

NO duy nhaát (ñktc).

a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.

b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? Bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo

thaønh gaáp 1,905 laàn khoái löôïng muoái clorua.

ÑS: a) 2

3

x

y ; b) Fe

Caâu 29: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2g hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái

cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo dung dòch HCl 7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung

dòch D vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng

6,028%.

a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa moãi

chaát trong C.

b) Cho dung dòch NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa nung ngoaøi

khoâng khí ñeán khi phaûn öùng hoaøn toaøn. Tính soá gam chaát raén coøn

laïi sau khi nung.

ÑS: a) R (Fe) vaø %MgCO3 = 59,15% , %FeCO3 = 40,85% ; b)

4MgOm g vaø 2 3

4Fe Om g

Caâu 30: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo

b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3

7% vaøo D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu ñöôïc dung

dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua km loaïi M

töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%. Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E,

sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì thu ñöôïc

16 gam chaát raén. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

Xaùc ñònh kim loaïi vaø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ñaõ duøng.

ÑS: M (Mg) vaø %HCl = 16%

Daïng 5:

BAØI TOAÙN NOÀNG ÑOÄ DUNG DÒCH

I. Caùc loaïi noàng ñoä:

1. Noàng ñoä phaàn traêm (C%): laø löôïng chaát tan coù trong 100g dung

dòch.

Coâng Thöùc: % 100% ct

dd

mC

m ctm : Khoái löôïng chaát

tan (g)

ddm : Khoái löôïng dung dòch

(g)

Vôùi: ddm = V.D V: Theå tích dung dòch (ml)

D: Khoái löôïng rieâng (g/ml)

Vaäy: % 100% ct

dd

mC

m = 100%ctm

V.D

II. Noàng ñoä mol (CM): Cho bieát soá mol chaát tan coù trong 1 lít dung

dòch.

2

1

1

2

C Cm

m C C

2

1

1

2

C CV

V C C

2

1

1

2

D DV

V D D

Coâng thöùc: M

nC

V (mol/l)

Maø m

nM

suy ra: M

mmMC

V M.V (mol/l) hay (M)

III. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø ñoä tan S

% 100%S

CS+100

IV. Quan heä giöõa noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol.

Ta coù: .1000 10 10

.100.

ct

ct ctM

dd dd dd

mm D mn D DMC C%.

mV m .M m M M

1000.D

10

M

DC C%.

M hay

10M

MC% C .

D

V. Khi pha troän dung dòch:

1) Söû duïng quy taéc ñöôøng cheùo:

@ Troän m1 gam dung dòch coù noàng ñoä C1% vôùi m2 gam dung dòch coù

noàng ñoä C2%, dung dòch thu ñöôïc coù noàng ñoä C% laø:

1m gam dung dòch 1C 2C C

2m gam dung dòch 2C 1C C

@ Troän V1 ml dung dòch coù noàng ñoä C1 mol/l vôùi V2 ml dung dòch coù

noàng ñoä C2 mol/l thì thu ñöôïc dung dòch coù noàng ñoä C (mol/l), vôùi Vdd = V1

+ V2.

1V ml dung dòch 1C 2C C

C

2V ml dung dòch 2C 1C C

@ Troän V1 ml dung dòch coù khoái löôïng rieâng D1 vôùi V2 ml dung dòch

coù khoái löôïng rieâng D2, thu ñöôïc dung dòch coù khoái löôïng rieâng D.

1V ml dung dòch 1D 2D D

D

2V ml dung dòch 2D 1D D

2) Coù theå söû duïng phöông trình pha troän:

1 21 2 1 2m C m C m +m C (1)

1m , 2m laø khoái löôïng cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.

1C , 2C laø noàng ñoä % cuûa dung dòch 1 vaø dung dòch 2.

C laø noàng ñoä % cuûa dung dòch môùi.

(1) 1 21 2 1 2m C m C m C+ m C

C

1 21 2m C -C m C-C

2

1

1

2

m C -C

m C -C

3) Ñeå tính noàng ñoä caùc chaát coù phaûn öùng vôùi nhau:

- Vieát caùc phaûn öùng xaûy ra.

- Tính soá mol (khoái löôïng) cuûa caùc chaát sau phaûn öùng.

- Tính khoái löôïng hoaëc theå tích dung dòch sau phaûn öùng.

Löu yù: Caùch tính khoái löôïng dung dòch sau phaûn öùng.

Neáu saûn phaåm khoâng coù chaát bay hôi hay keát tuûa.

ddsauphaûnöùng khoái löôïngcaùcchaát thamgiam

Neáu saûn phaåm taïoï thaønh coù chaát bay hôi hay keát tuûa.

ddsauphaûnöùng khiùkhoái löôïngcaùcchaát thamgiam m

ddsauphaûnöùng khoái löôïngcaùcchaát thamgia keát tuûam m

Neáu saûn phaåm vöøa coù keát tuûa vaø bay hôi.

ddsauphaûnöùng khiùkhoái löôïngcaùcchaát thamgia keát tuûam m m

BAØI TAÄP:

Caâu 1: Tính khoái löôïng AgNO3 bò taùch ra khoûi 75 gam dung dòch baõo hoaø

AgNO3 ôû 50oC, khi dung dòch ñöôïc haï nhieät ñoä ñeán 20

oC. Bieát

03 20

222AgNO C

S g ; 0

3 50455

AgNO CS g .

Caâu 2: Coù 2 dung dòchHCl noàng ñoä 0,5M vaø 3M. Tính theå tích dung dòch

caàn phaûi laáy ñeå pha ñöôïc 100ml dung dòch HCl noàng ñoä 2,5M.

Caâu 3: Khi hoaø tan m (g) muoái FeSO4.7H2O vaøo 168,1 (g) nöôùc, thu ñöôïc

dung dòch FeSO4 coù noàng ñoä 2,6%. Tính m?

Caâu 4: Laáy 12,42 (g) Na2CO3.10H2O ñöôïc hoaø tan trong 50,1ml nöôùc caát (D

= 1g/ml). Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch thu ñöôïc.

Caâu 5: Laáy 8,4 (g) MgCO3 hoaø tan vaøo 146 (g) dung dòch HCl thì vöøa ñuû.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng.

b) Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch HCl ñaàu?

c) Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát trong dung dòch sau phaûn öùng?

Caâu 6: Hoaø tan 10 (g) CaCO3 vaøo 114,1 (g) dung dòch HCl 8%.


b) Tính noàng ñoä phaàn traêm caùc chaát thu ñöôïc sau phaûn öùng?

Caâu 7: Hoaø tan hoaø toaøn 16,25g moät kim loaïi hoaù trò (II) baèng dung dòch

HCl 18,25% (D = 1,2g/ml), thu ñöôïc dung dòch muoái vaø 5,6l khí hiñro (ñktc).

a) Xaùc ñònh kim loaïi?

b) Xaùc ñònh khoái löôïng ddHCl 18,25% ñaõ duøng?

Tính CM cuûa dung dòch HCl treân?

c) Tìm noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch muoái sau phaûn öùng?

Caâu 8: Cho a (g) Fe taùc duïng vöøa ñuû 150ml dung dòch HCl (D = 1,2 g/ml) thu

ñöôïc dung dòch vaø 6,72 lít khí (ñktc). Cho toaøn boä löôïng dung dòch treân

taùc duïng vôùi dung dòch AgNO3 dö, thu ñöôïc b (g) keát tuûa.

a) Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

b) Tìm giaù trò a, b?

c) Tính noàng ñoä phaàn traêm vaø noàng ñoä mol/l dung dòch HCl?

Caâu 9: Moät hoãn hôïp goàm Na2SO4 vaø K2SO4 troän theo tæ leä 1 : 2 veà soá

mol. Hoaø tan hoãn hôïp vaøo 102 (g) nöôùc, thu ñöôïc dung dòch A. Cho 1664 (g)

dung dòch BaCl2 10% vaøo dung dòch A, xuaát hieän keát tuûa. Loïc boû keát

tuûa, theâm H2SO4 dö vaøo nöôùc loïc thaáy taïo ra 46,6 (g) keát tuûa.

Xaùc ñònh noàng ñoä phaàn traêm cuûa Na2SO4 vaø K2SO4 trong dung dòch A

ban ñaàu?

Caâu 10: Cho 39,09 (g) hoãn hôïp X goàm 3 muoái: K2CO3, KCl, KHCO3 taùc

duïng vôùi Vml dung dòch HCl dö 10,52% (D = 1,05g/ml), thu ñöôïc dung dòch Y

vaø 6,72 lít khí CO2 (ñktc).

Chia Y thaønh 2 phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: Ñeå trung hoaø dung dòch caàn 250ml dung dòch NaOH 0,4M.

- Phaàn 2: Cho taùc duïng vôùi AgNO3 dö thu ñöôïc 51,66 (g) keát tuûa.

a) Tính khoái löôïng caùc chaát trong hoãn hôïp ban ñaàu?

b) Tìm Vml?

Caâu 11: Cho 46,1 (g) hoãn hôïp Mg, Fe, Zn phaûn öùng vôùi dung dòch HCl thì

thu ñöôïc 17,92 lít H2 (ñktc). Tính thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng caùc

kim loaïi trong hoãn hôïp. Bieát raèng theå tích khí H2 do saét taïo ra gaáp ñoâi

theå tích H2 do Mg taïo ra.

Caâu 11: Ñeå hoaø tan hoaøn toaøn 4 (g) hoãn hôïp goàm moät kim loaïi hoaù trò

(II) vaø moät kim loaïi hoaù trò (III) phaûi duøng 170ml dung dòch HCl 2M.

a) Coâ caïn dung dòch sau phaûn öùng seõ thu ñöôïc bao nhieâu gam hoãn hôïp

muoái khan.

b) Tính theå tích khí H2 (ôû ñktc) thu ñöôïc sau phaûn öùng.

c) Neáu bieát kim loaïi hoaù trò (III) ôû treân laø Al vaø noù coù soá mol gaáp

5 laàn soá mol kim loaïi hoaù trò (II). Haõy xaùc ñònh teân kim loaïi hoaù

trò (II).

Caâu 12: Coù moät oxit saét chöa coâng thöùc. Chia löôïng oxit naøy laøm 2 phaàn

baèng nhau.

a) Ñeå hoaø tan heát phaàn 1 phaûi duøng 150ml dung dòch HCl 3M.

b) Cho moät luoàng khí CO dö ñi qua phaàn 2 nung noùng, phaûn öùng xong

thu ñöôïc 8,4 (g) saét.

Tìm coâng thöùc oxit saét treân.

Caâu 13: A laø moät hoãn hôïp boät goàm Ba, Mg, Al.

- Laáy m gam A cho vaøo nöôùc tôùi khi heát phaûn öùng thaáy thoaùt ra

6,94 lít H2 (ñktc).

- Laáy m gam A cho vaøo dung dòch xuùt dö tôùi heát phaûn öùng thaáy

thoaùt ra 6,72 lít H2 (ñktc).

- Laáy m gam A hoaø tan baèng moät löôïng vöøa ñuû dung dòch axit HCl

ñöôïc moät dung dòch vaø 9,184 lít H2 (ñktc).

Haõy tính m vaø % khoái löôïng caùc kim loaïi trong A.

Caâu 14: X laø hoãn hôïp hai kim loaïi Mg vaø Zn. Y laø dung dòch H2SO4 chöa

roõ noàng ñoä.

Thí nghieäm 1: Cho 24,3 gam X vaøo 2 lít Y, sinh ra 8,96 lít khí H2.

Thí nghieäm 2: Cho 24,3 gam X vaøo 3 lít Y, sinh ra 11,2 lít khí H2.

(Caùc theå tích khí ñeàu ño ôû ñktc)

a) Chöùng toû raèng trong thí nghieäm 1 thì X chöa tan heát, trong thí nghieäm

2 thì X tan heát.

b) Tính noàng ñoä mol cuûa dung dòch Y vaø khoái löôïng moãi kim loaïi

trong X.

Caâu 15: Tính noàng ñoä ban ñaàu cuûa dung dòch H2SO4 vaø dung dòch NaOH

bieát raèng:

- Neáu ñoå 3 lít dung dòch NaOH vaøo 2 lít dung dòch H2SO4 thì sau khi

phaûn öùng dung dòch coù tính kieàm vôùi noàng ñoä 0,1 M.

- Neáu ñoå 2 lít dung dòch NaOH vaøo 3 lít dung dòch H2SO4 thì sau

phaûn öùng dung dòch coù tính axit vôùi noàng ñoä 0,2M.

Caâu 16: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo

b gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3

7% vaøo D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu ñöôïc dung

dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua km loaïi M

töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%. Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH vaøo E,

sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì thu ñöôïc

16 gam chaát raén. Vieát caùc phöông trình phaûn öùng.

Xaùc ñònh kim loaïi vaø noàng ñoä phaàn traêm cuûa dung dòch ñaõ duøng.

Caâu 17: Hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu

ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaøn tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng



a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø trong muoái nitrat.

b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo thaønh

gaáp 1,095 laàn khoái löôïng muoái clorua.

Caâu 18: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2 gam hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái

cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo axit HCl 7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung dòch D

vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng 6,028%.

a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn phaàn % theo khoái löôïng cuûa

moãi chaát trong C.

b) Cho dung dòch NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa roài nung

ngoaøi khoâng khí ñeán khi phaûn öùng hoaøn toaøn. Tính soá gam chaát

raén coøn laïi sau khi nung.

Caâu 19: Khi cho a gam Fe vaøo trong 400ml dung dòch HCl, sau khi phaûn öùng

keát thuùc ñem coâ caïn dung dòch thu ñöôïc 6,2 gam chaát raén X.

Neáu cho hoãn hôïp goàm a gam Fe vaø b gam Mg vaøo trong 400ml dung dòch

HCl thì sau khi phaûn öùng keát thuùc, thu ñöôïc 896ml H2 (ñktc) vaø coâ caïn

dung dòch thì thu ñöôïc 6,68 gam chaát raén Y. Tính a, b, noàng ñoä mol cuûa

dung dòch HCl vaø thaønh phaàn khoái löôïng caùc chaát trong X, Y. (Giaû söû

Mg khoâng phaûn öùng vôùi nöôùc vaø khi phaûn öùng vôùi axit Mg phaûn öùng

tröôùc heát Mg môùi ñeán Fe. Cho bieát caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn).

Caâu 20: Dung dòch X laø dung dòch H2SO4, dung dòch Y laø dung dòch NaOH.

Neáu troän X vaø Y theo tæ leä theå tích laø VX : VY = 3 : 2 thì ñöôïc dung dòch A

coù chöùa X dö. Trung hoaø 1 lít A caàn 40 gam KOH 20%. Neáu troän X vaø Y

theo tæ leä theå tích VX : VY = 2 : 3 thì ñöôïc dung dòch B coù chöùa Y dö. Trung

hoaø 1 lít B caàn 29,2 gam dung dòch HCl 25%. Tính noàng ñoä mol cuûa X vaø

Y.

====================================

Daïng 6:

BAØI TOAÙN VEÀ LÖÔÏNG CHAÁT DÖ

* Khi tröôøng hôïp gaëp baøi toaùn cho bieát löôïng cuûa hai chaát tham gia

vaø yeâu caàu tính löôïng chaát taïo thaønh. Trong soá hai chaát tham gia phaûn

öùng seõ coù moät chaát tham gia phaûn öùng heát. Chaát kia coù theå phaûn öùng

heát hoaëc dö. Löôïng chaát taïo thaønh tính theo löôïng chaát naøo phaûn öùng

heát, do ñoù phaûi tìm xem trong hai chaát cho bieát, chaát naøo phaûn öùng heát.

Caùch giaûi: Laäp tæ soá, ví duï phöông trình phaûn öùng:

A + B C + D

+ Laäp tæ soá: )

)

Soámol chaát A (theo ñeà

Soámol chaát A (theo PTHH

)

)

Soámol chaát B (theo ñeà

Soámol chaát B (theo PTHH

So saùnh 2 tæ soá, tæ soá naøo lôùn hôn chaát ñoù dö, chaát kia phaûn öùng

heát. Tính löôïng caùc chaát theo chaát phaûn öùng heát.

BAØI TAÄP:

Caâu 1: Ñun noùng 16,8 gam boät saét vaø 6,4 gam boät löu huyønh (khoâng coù

khoâng khí) thu ñöôïc chaát raén A. Hoaø tan A baèng HCl dö thoaùt ra khí B. Cho

khí B ñi chaäm qua dung dòch Pb(NO3)2 taùch ra keát tuûa D maøu ñen. Caùc

phaûn öùng ñeàu xaûy ra 100%.

a) Vieát phöông trình phaûn öùng ñeå cho bieát A, B, D laø gì?

b) Tính theå tích khí B (ñktc) vaø khoái löôïng keát tuûa D.

c) Caàn bao nhieâu theå tích O2 (ñktc) ñeå ñoát hoaøn toaøn khí B.

Caâu 2: Ñun noùng hoãn hôïp Fe, S (khoâng coù khoâng khí) thu ñöôïc chaát raén

A. Hoaø tan A baèng axit HCl dö thoaùt ra 6,72 dm3 khí D (ñktc) vaø coøn nhaän

ñöôïc dung dòch B cuøng chaát raén E. Cho khí D ñi chaäm qua dung dòch CuSO4

taùch ra 19,2 gam keát tuûa ñen.


b) Tính löôïng rieâng phaàn Fe, S ban ñaàu bieát löôïng E baèng 3,2 gam.

Caâu 3: Daãn 4,48 dm3 CO (ôû ñktc) ñi qua m gam CuO nung noùng nhaän ñöôïc

chaát raén X vaø khí Y. Suïc khí Y vaøo dung dòch Ca(OH)2 dö taùch ra 20 gam

keát tuûa traéng. Hoaø tan chaát raén X baèng 200ml dung dòch HCl 2M thì sau

phaûn öùng phaûi trung hoaø dung dòch thu ñöôïc baèng 50 gam Ca(OH)2 7,4%.

Vieát PTPÖ vaø tính m.

Caâu 4: 6,8 gam hoãn hôïp Fe vaø CuO tan trong 100 ml axit HCl dung dòch A

+ thoaùt ra 224 ml khí B (ñktc) vaø loïc ñöôïc chaát raén D naëng 2,4 gam. Theâm

tieáp HCl dö vaøo hoãn hôïp A + D thì D tan 1 phaàn, sau ñoù theâm tieáp NaOH

ñeán dö vaø loïc keát tuûa taùch ra nung noáng trong khoâng khí ñeán löôïng

khoâng ñoåi caân naëng 6,4 gam. Tính thaønh phaàn khoái löôïng Fe vaø CuO

trong hoãn hôïp ñaàu.

Caâu 5: Troän 100 ml dung dòch Fe2(SO4)3 1,5M vôùi 150 ml dung dòch Ba(OH)2

2M thu ñöôïc keát tuûa A vaø dung dòch B. Nung keát tuûa A trong khoâng khí

ñeán löôïng khoâng ñoåi thu ñöôïc chaát raén D. Theâm BaCl2 dö vaøo dung dòch

B thì taùch ra keát tuûa E.

a) Vieát phöong trình phaûn öùng. Tính D vaø E.

b) Tính noàng ñoä mol chaát tan trong dung dòch B (coi theå tích thay ñoåi

khoâng ñaùng keå khi xaûy ra phaûn öùng).

Caâu 6: Cho13,6 gam hoãn hôïp goàm Mg vaø Fe ñöôïc hoaø tan trong 100 ml

dung dòch CuSO4. Sau phaûn öùng nhaän ñöôïc dung dòch A vaø 18,4 gam chaát

raén B goàm 2 kim loaïi. Theâm NaOH dö vaøo A roài loïc keát tuûa taùch ra nung

noùng trong khoâng khí ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi nhaän ñöôïc chaát raén D

goàm MgO vaø Fe2O3 naëng 1,2 gam. Tính löôïng Fe, Mg ban ñaàu.

Daïng 7:

BAØI TOAÙN XAÙC ÑÒNH HOÃN HÔÏP 2 KIM

LOAÏI (HOAËC 2 MUOÁI) HAY AXIT COØN DÖ

* Löu yù: Khi gaëp baøi toaùn cho hoãn hôïp 2 kim loaïi (hoaëc 2 muoái)

taùc duïng vôùi axit, ñeà baøi yeâu caàu chöùng minh axit coøn dö hay hoãn hôïp 2

kim loaïi coøn dö. Ta giaûi nhö sau:

Giaû söû hoãn hôïp chæ goàm moät kim loaïi (hoaëc muoái) coù M nhoû,

ñeå khi chia khoái löôïng hoãn hôïp 2 kim loaïi (hoaëc hoãn hôïp 2 muoái) cho M

coù soá mol lôùn, roài so saùnh soá mol axit ñeå xem axit coøn dö hay hoãn hôïp

coøn dö:

hh

HClhh 2 kim loai hoac 2 muoi

mn

Mn

ï ë á

BAØI TAÄP

Caâu 1: Cho 31,8g hoãn hôïp (X) goàm 2 muoái MgCO3 vaø CaCO3 vaøo 0,8 lít

dung dòch HCl 1M thu ñöôïc dung dòch (Z).

a) Hoûi dung dòch (Z) coù dö axit khoâng?

b) Löôïng CO2 coù theå thu ñöôïc bao nhieâu?

Caâu 2: Cho 39,6g hoãn hôïp goàm KHSO3 vaø K2CO3 vaøo 400g dung dòch HCl

7,3%,khi xong phaûn öùng thu ñöôïc khí (X) coù tæ khoái so vôùi khí hiñro baèng

25,33% vaø moät dung dòch (A).

a) Haõy chöùng minh raèng axit coøn dö.

b) Tính C% caùc chaát trong dung dòch (A).

Caâu 3: Hoaø tan 13,2 gam hoãn hôïp A goàm 2 kim loaïi coù cuøng hoaù trò vaøo

400 ml dung dòch HCl 1,5M. Coâ caïn dung dòch sau phaûn öùng thu ñöôïc 32,7

gam hoãn hôïp muoái khan.

a) Chöùng minh hoãn hôïp A khoâng tan heát.

b) Tính theå tích hiñro sinh ra.

Caâu 4: Hoãn hôïp A goàm 2 kim loaïi Mg vaø Zn. B laø dung dòch H2SO4 coù

noàng ñoä mol laø x mol/l.

- Tröôøng hôïp 1: Cho 24,3g (A) vaøo 2 lít (B) sinh ra 8,96 lít khí H2.

- Tröôøng hôïp 1: Cho 24,3g (A) vaøo 3 lít (B) sinh ra 11,2 lít khí H2.

(Caùc theå tích khí ñeàu ño ôû ñktc).

a. Haõy chöùng minh trong tröôøng hôïp 1 thì hoãn hôïp kim loaïi chöa tan

heát, trong tröôøng hôïp 2 axit coøn dö.

b. Tính noàng ñoä x mol/l cuûa dung dòch (B) vaø % khoái löôïng moãi kim

loaïi trong (A)

Daïng 8: BAØI TOAÙN TAÊNG, GIAÛM KHOÁI

LÖÔÏNG

Tröôøng hôïp 1: Kim loaïi phaûn öùng vôùi muoái cuûa kim loaïi yeáu hôn. * Höôùng giaûi: - Goïi x (g) laø khoái löôïng cuûa kim loaïi maïnh.

- Laäp phöông trình hoaù hoïc.

- Döïa vaøo döõ kieän ñeà baøi vaø PTHH ñeå tìm löôïng kim

loaïi tham gia.

- Töø ñoù suy ra löôïng caùc chaát khaùc.

* Löu yù: Khi cho mieáng kim loaïi vaøo dung dòch muoái, Sau phaûn öùng

thanh kim loaïi taéng hay giaûm:

- Neáu thanh kim loaïi taêng: kim loaïi sau kim loaïi tröôùc kim loaïi taêngm m m

- Neáu khoái löôïng thanh kim loaïi giaûm: kim loaïi tröôùc kim loaïi sau kim loaïi giaûmm m m

- Neáu ñeà baøi cho khoái löôïng thanh kim loaïi taêng a% hay

giaûm b% thì neân ñaët thanh kim

loaïi ban ñaàu laø m gam. Vaäy khoái löôïng thanh kim loaïi

taêng a% m hay b% m.

BAØI TAÄP

Caâu 1: Cho moät laù ñoàng coù khoái löôïng laø 6 gam vaøo dung dòch AgNO3.

Phaûn öùng xong, ñem laù kim loaïi ra röûa nheï, laøm khoâ caân ñöôïc 13,6 gam.

Tính khoái löôïng ñoàng ñaõ phaûn öùng.

Caâu 2: Ngaâm moät mieáng saét vaøo 320 gam dung dòch CuSO4 10%. Sau khi

taát caû ñoàng bò ñaåy ra khoûi dung dòch CuSO4 vaø baùm heát vaøo mieáng

saét, thì khoái löôïng mieáng saét taêng leân 8%. Xaùc ñònh khoái löôïng mieáng

saét ban ñaàu.

Caâu 3: Nhuùng thanh saét coù khoái löôïng 50 gam vaøo 400ml dung dòch

CuSO4. Sau moät thôøi gian khoái löôïng thanh saét taêng 4%.

a) Xaùc ñònh löôïng Cu thoaùt ra. Giaû söû ñoàng thoaùt ra ñeàu baùm vaøo

thanh saét.

b) Tính noàng ñoä mol/l cuûa dung dòch saét(II) sunfat taïo thaønh. Giaû söû

theå tích dung dòch khoâng thay ñoåi.

Tröôøng hôïp 2: Taêng giaûm khoái löôïng cuûa chaát keát tuûa hay khoái

löôïng dung dòch sau phaûn öùng

a) Khi gaëp baøi toaùn cho a gam muoái clorua (cuûa kim loaïi Ba, Ca, Mg)

taùc duïng vôùi dung dòch cacbonat taïo muoái keát tuûa coù khoái löôïng b gam.

Haõy tìm coâng thöùc muoái clorua.

- Muoán tìm coâng thöùc muoái clorua phaûi tìm soá mol (n) muoái.

Ñoä giaûm khoái löôïng muoái clorua = a – b laø do thay Cl2 (M = 71) baèng

CO3 (M = 60).

muoi71 60

á

a-bn

Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû muoái: muoi clorua

muoi

a

á

á

Mn

Töø ñoù xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû muoái.

b) Khi gaëp baøi toaùn cho m gam muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoaù trò II

taùc duïng vôùi H2SO4 loaõng dö thu ñöôïc n gam muoái sunfat. Haõy tìm

coâng thöùc phaân töû muoái cacbonat.

Muoán tìm coâng thöùc phaân töû muoái cacbonat phaûi tìm soá mol muoái.

muoi96 60

á

n-mn (do thay muoái cacbonat (60) baèng muoái sunfat (96)

Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû muoái RCO3: muoi

muoi

á

á

mR+ 60 R

n

Suy ra coâng thöùc phaân töû cuûa RCO3.

BAØI TAÄP

Caâu 1: Hai thanh kim loaïi gioáng nhau (ñeàu taïo bôûi cuøng nguyeân toá R

hoaù trò II) vaø coù cuøng khoái löôïng. Thaû thanh thöù nhaát vaøo dung dòch

Cu(NO3)2 vaø thanh thuù hai vaøo dung dòch Pb(NO3)2. Sau moät thôøi gian, khi

soá mol 2 muoái phaûn öùng baèng nhau laáy 2 thanh kim loaïi ñoù ra khoûi dung

dòch thaáy khoái löôïng thanh thöù nhaát giaûm ñi 0,2%, coøn khoái löôïng thanh

thöù hai taêng theâm 28,4%. Tìm nguyeân toá R.

Caâu 2: Coù 100 ml muoái nitrat cuûa kim loaïi hoaù trò II (dung dòch A). Thaû

vaøo A moät thanh Pb kim loaïi, sau moät thôøi gian khi löôïng Pb khoâng ñoåi thì

laáy noù ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng cuûa noù giaûm ñi 28,6 gam. Dung

dòch coøn laïi ñöôïc thaû tieáp vaøo ñoù moät thanh Fe naëng 100 gam. Khi löôïng

saét khoâng ñoåi nöõa thì laáy ra khoûi dung dòch, thaám khoâ caân naëng 130,2

gam. Hoûi coâng thöùc cuûa muoái ban ñaàu vaø noàng ñoä mol cuûa dung dòch

A.

Caâu 3: Cho moät thanh Pb kim loaïi taùc duïng vöøa ñuû vôùi dung dòch muoái

nitrat cuûa kim loaïi hoaù trò II, sau moät thôøi gian khi khoái löôïng thanh Pb

khoâng ñoåi thì laáy ra khoûi dung dòch thaáy khoái löôïng noù giaûm ñi 14,3 gam.

Cho thanh saét coù khoái löôïng 50 gam vaøo dung dòch sau phaûn öùng treân,

khoái löôïng thanh saét khoâng ñoåi nöõa thì laáy ra khoûi dung dòch, röûa saïch,

saáy khoâ caân naëng 65,1 gam. Tìm teân kim loaïi hoaù trò II.

Caâu 4: Hoaø tan muoái nitrat cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaøo nöôùc ñöôïc

200 ml dung dòch (A). Cho vaøo dung dòch (A) 200 ml dung dòch K3PO4, phaûn

öùng xaûy ra vöøa ñuû, thu ñöôïc keát tuûa (B) vaø dung dòch (C). Khoái löôïng

keát tuûa (B) vaø khoái löôïng muoái nitrat trong dung dòch (A) khaùc nhau 3,64

gam.

a) Tìm noàng ñoä mol/l cuûa dung dòch (A) vaø (C), giaû thieát theå tích

dung dòch thay ñoåi do pha troän vaø theå tích keát tuûa khoâng ñaùng

keå.

b) Cho dung dòch NaOH (laáy dö) vaøo 100 ml dung dòch (A) thu ñöôïc

keát tuûa (D), loïc laáy keát tuûa (D) roài ñem nung ñeán khoái löôïng

khoâng ñoåi caân ñöôïc 2,4 gam chaát raén. Xaùc ñònh kim loaïi trong

muoái nitrat.

Daïng 9: BAØI TOAÙN COÙ HIEÄU SUAÁT

PHAÛN ÖÙNG

Caâu 1:Trong coâng nghieäp ñieàu cheá H2SO4 töø FeS2 theo sô ñoà sau:

FeS2 SO2 SO3 H2SO4

a) Vieát phöông trình phaûn öùng vaø ghi roõ ñieàu kieän.

b) Tính löôïng axit 98% ñieàu cheá ñöôïc töø 1 taán quaëng chöùa 60%

FeS2.

Bieát hieäu suaát cuûa quaù trình laø 80%.

Caâu 2:Ñieàu cheá HNO3 trong coâng nghieäp theo sô ñoà:

NH3 NO NO2 HNO3

a) Vieát phöông trình phaûn öùng vaø ghi roõ ñieàu kieän.

b) Tính theå tích NH3 (ôû ñktc) chöùa 15% taïp chaát khoâng chaùy caàn

thieát ñeå thu ñöôïc 10 kg HNO3 31,5%. Bieát hieäu suaát cuûa quaù

trình laø 79,356%.

Caâu 3:Ngöôøi ta ñieàu cheá C2H2 töø than vaø ñaù voâi theo sô ñoà:

CaCO3 95% CaO 80% CaC2

90% C2H2

Vôùi hieäu suaát moãi phaûn öùng ghi treân sô ñoà.


b) Tính löôïng ñaù voâi chöùa 75% CaCO3 caàn ñieàu cheá ñöôïc 2,24 m3

C2H2 (ñktc) theo sô ñoà.

Daïng 10: BAØI TOAÙN KHI GIAÛI QUY VEÀ

100

Caâu 1: Hoãn hôïp goàm CaCO3 laãn Al2O3 vaø Fe2O3 trong ñoù coù Al2O3

chieám 10,2% coøn Fe2O3 chieám 98%. Nung hoãn hôïp naøy ôû nhieät ñoä cao

thu ñöôïc chaát raén coù löôïng baèng 67% löôïng hoãn hôïp ban ñaàu. Tính %

löôïng chaát raén taïo ra.

Ñaùp soá: % Al2O3 = 15,22% ; %Fe2O3 = 14,63% ; %CaCO2 (dö) =

7,5% vaø %CaO = 62,7%

Caâu 2: Hoãn hôïp A goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø muoái


taïo ra khí B vaø coøn dung dòch D. Ñem coâ caïn D thu ñöôïc moät löôïng muoái

khan baèng 168% löôïng A. Bieát löôïng khí B baèng 44% löôïng A. Hoûi kim

loaïi hoaù trò II noùi treân laø nguyeân toá naøo ? % löôïng moãi chaát trong A

baèng bao nhieâu.

Ñaùp soá: A laø Mg ; %MgO = 16% vaø %MgCO3 = 84%

Caâu 3: Muoái A taïo bôûi kim loaïi M (hoaù trò II) vaø phi kim X (hoaù trò I).

Hoaø tan moät löôïng A vaøo nöôùc ñöôïc dung dòch A’. Neáu theâm AgNO3 dö

vaøo A’ thì löôïng keát tuûa taùch ra baèng 188% löôïng A. Neáu theâm Na2CO3

dö vaøo dung dòch A’ thì löôïng keát tuûa taùch ra baèng 50% löôïng A. Hoûi kim

loaïi M vaø phi kim X laø nguyeân toá naøo ? Coâng thöùc muoái A.

Ñaùp soá: M laø Ca vaø X laø Br ; CTHH cuûa A laø CaBr2

Daïng 11: BAØI TOAÙN TOÅNG

HÔÏP

Caâu 1: Troän 100g dung dòch chöùa moät muoái sunfat cuûa kim loaïi kieàm

noàng ñoä 13,2% vôùi 100g dung dòch NaHCO3 4,2%. Sau khi phaûn öùng xong

thu ñöôïc dung dòch A coù khoái löôïng m (dd A) < 200g. Cho 100g dung dòch

BaCl2 20,8% vaøo dung dòch A, khi phaûn öùng xong ngöôøi ta thaáy dung dòch

vaãn coøn dö muoái sunfat. Neáu theâm tieáp vaøo ñoù 20g dung dòch BaCl2

20,8% nöõa thì dung dich laïi dö BaCl2 vaø luùc naøy thu ñöôïc dung dòch D.

a) Haõy xaùc ñònh coâng thöùc muoái sunfat kim loaïi kieàm ban ñaàu.

b) Tính noàng ñoä % cuûa caùc chaát tan trong dung dòch A vaø dung dòch D.

c) Dung dòch muoái sunfat kim loaïi kieàm ban ñaàu coù theå taùc duïng ñöôïc

vôùi nhöõng chaát naøo döôùi ñaây? Vieát caùc PTPÖ: Na2CO3 ; Ba(HCO3)2

; Al2O3 ; NaAlO2 ; Na ; Al ; Ag ; Ag2O.

Caâu 2: Hoaø tan hoaøn toaøn a gam kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi vaøo b

gam dung dòch HCl ñöôïc dung dòch D. Theâm 240 gam dung dòch NaHCO3 7%

vaøo dung dòch D thì vöøa ñuû taùc duïng heát vôùi löôïng HCl coøn dö, thu ñöôïc

dung dòch E trong ñoù noàng ñoä phaàn traêm cuûa NaCl vaø muoái clorua kim

loaïi M töông öùng laø 2,5% vaø 8,12%. Theâm tieáp löôïng dö dung dòch NaOH

vaøo E, sau ñoù loïc laáy keát tuûa, roài nung ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi thì

thu ñöôïc 16 gam chaát raén. Vieát PTPÖ.

Xaùc ñònh kim loaïi M vaø noàng ñoä phaøn traêm cuûa dung dòch HCl ñaõ

duøng.

Caâu 3: Hoaø tan hoaøn toaøn 14,2 gam hoãn hôïp C goàm MgCO3 vaø muoái

cacbonat cuûa kim loaïi R vaøo axit HCl 7,3% vöøa ñuû, thu ñöôïc dung dòch D

vaø 3,36 lít khí CO2 (ñktc). Noàng ñoä MgCl2 trong dung dòch D baèng 6,028%.

a) Xaùc ñònh kim loaïi R vaø thaønh phaàn % theo khoái löôïng cuûa moãi

chaát trong C.

b) Cho dd NaOH dö vaøo dung dòch D, loïc laáy keát tuûa roài nung ngoaøi

khoâng khí ñeán khi phaûn öùng hoaøn toaøn. Tính soá gam chaát raén coøn

laïi sau khi nung.

Caâu 4: Hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng dung dòch HCl dö, thu

ñöôïc V lít H2 (ñktc). Maët khaùc hoaø tan hoaøn toaøn m gam kim loaïi M baèng



a) So saùnh hoaù trò cuûa M trong muoái clorua vaø muoái nitrat.

b) Hoûi M laø kim loaïi naøo? Bieát raèng khoái löôïng muoái nitrat taïo

thaønh gaáp 1,905 laàn khoái löôïng muoái clorua.

Caâu 5: Khi laøm nguoäi 1026,4g dung dòch baõo hoaø muoái sunfat cuûa kim

loaïi ngaäm nöôùc, coù coâng thöùc M2SO4.H2O vôùi 7 < n < 12 töø nhieät ñoä

800C xuoáng nhieät ñoä 10

0C thì thaáy coù 395,4g tinh theå ngaäm nöôùc taùch ra.

Ñoä tan cuûa muoái khan ñoù ôû 800C laø 28,3 vaø ôû 10

0C laø 9g.

Caâu 6: Cho hai chaát A vaø B (ñeàu ôû theå khí) töông taùc hoaøn toaøn vôùi

nhau coù maët xaùc taùc thì thu ñöôïc moät hoãn hôïp khí X coù tæ troïng laø

1,568g/l. Hoãn X coù khaû naêng laøm maát maøu dung dòch nöôùc cuûa KMnO4,

nhöng khoâng phaûn öùng vôùi NaHCO3. Khi ñoát chaùy 0,896 lít hoãn hôïp khí X

trong O2 dö, sau khi laøm laïnh saûn phaåm chaùy thu ñöôïc 3,52 gam cacbon (IV)

oxit vaø 1,085g dung dòch chaát Y. Dung dòch chaát Y khi cho taùc duïng vöøa

ñuû vôùi dung dòch AgNO3 thì thu ñöôïc 1,435g moät keát tuûa traéng, coøn dung

dich thu ñöôïc khi ñoù cho taùc duïng vôùi dung dòch NaHCO3 dö thì thu ñöôïc

224 ml khí (theå tích vaø tæ troïng cuûa caùc khí ñöôïc ôû ñktc).

a) Xaùc ñònh trong hoãn hôïp X coù nhöõng khí naøo vaø tæ leä mol hay tæ leä

theå tích laø bao nhieâu?

b) Xaùc ñònh teân khí A, B vaø tæ leä theå tích ñaõ laáy ñeå phaûn öùng.

Caâu 7: Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái

löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá hieäu mol cuûa A vaø B laø 0,05 mol.

Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø Z.

Caâu 8: Cho a gam Na taùc duïng vôùi p gam nöôùc thu ñöôïc dung dòch NaOH

noàng ñoä x%. Cho b gam Na2O taùc duïng vôùi p gam nöôùc cuõng thu ñöôïc

dung dòch NaOH noàng ñoä x%. Laäp bieåu thöùc tín p theo a vaø b.

Caâu 9: Hoaø tan 199,6g CuSO4.5H2O. Xaùc ñònh CuSO4 saïch hay coù laãn taïp

chaát. Bieát raèng ñoä tan cuûa CuSO4 ôû 100C laø 17,4.

Caâu 10: Hoãn hôïp M goàm oxit cuûa moät kim loaïi hoaù trò II vaø muoái


taïo ra khí N vaø dung dòch L. Ñem coâ caïn dung dòch L thu ñöôïc moät löôïng

muoái khan baèng 168% khoái löôïng M. Xaùc ñònh kim loaïi hoaù trò II, bieát khí

N baèng 44% khoái löôïng cuûa M.

Caâu 11: Cho hoãn hôïp goàm 3 oxit: Al2O3, CuO vaø K2O. Tieán haønh thí

nghieäm:

- Thí nghieäm 1: Neáu cho hoãn hôïp A vaøo nöôùc dö, khuaáy kó thaáy

coøn 15g chaát raén khoâng tan.

- Thí nghieäm 2: Neáu cho theâm vaøo hoãn hôïp A moät löôïng Al2O3

baèng 50% löôïng Al2O3 trong A ban ñaàu roài laïi hoaø tan vaøo nöôùc

dö. Sau thí nghieäm coøn laïi 21g chaát raén khoâng tan.

- Thí nghieäm 3: Neáu cho vaøo hoãn hôïp A moät löôïng Al2O3 baèng

75% löôïng Al2O3 trong A, roài laïi hoaø tan vaøo nöôùc dö, thaáy coøn

laïi 25g chaát raén khoâng tan.

Tính khoái löôïng moãi oxit trong hoãn hôïp A.

Caâu 12: Nung x1 gam Cu vôùi x2 gam O2 thu ñöôïc chaát raén A1. Ñun noùng A1

trong x3 gam H2SO4 98%, sau khi tan heát thu ñöôïc dung dòch A2 vaø khí A3.

Haáp thuï toaøn boä A3 baêng 200 ml NaOH 0,15M taïo ra dung dòch chöùa 2,3

gam muoái. Khi coâ caïn dung dòch A2 thu ñöôïc 30 gam tinh theå CuSO4.5H2O.

Neáu cho A2 taùc duïng vôùi dung dòch NaOH 1M thì ñeå taïo ra löôïng keát tuûa

nhieàu nhaát phaûi duøng heát 300 ml NaOH. Vieát PTPÖ. Tính x1, x2, x3.

--------------------------------------------------------------------------------

CAÙC BAØI TOAÙN TOÅNG HÔÏP

CAÀN LÖU YÙ

Baøi 1: A laø hoãn hôïp Fe + Fe2O3

Cho moät luoàng CO (dö) ñi qua oáng ñöïng m gam hoãn hôïp A nung noùng

tôùi phaûn öùng hoaøn toaøn thì thu ñöôïc 28,0 gam chaát raén coøn laïi trong

oáng.

Hoaø tan m gam hoãn hôïp A baèng dung dòch HCl dö thaáy thoaùt ra 2,016 lít

H2 (ôû ñktc) bieát raèng coù 10% hiñro môùi sinh tham gia khöû Fe3+

thaønh Fe2+

.

Tính % khoái löôïng moãi chaát trong hoãn hôïp A.

Ñaùp soá: %Fe = 14,9% vaø %Fe2O3 =

85,1%

Baøi 2: Hoaø tan hoaøn toaøn moät ít oxit FexOy baèng H2SO4 ñaëc, noùng thu

ñöôïc 2,24 lít SO2 (ñktc). Phaàn dung dòch ñem coâ caïn ñöôïc 120 gam muoái

khan. Xaùc ñònh coâng thöùc FexOy.

Ñaùp soá: Fe3O4

Baøi 3: Hoaø tan 26,64 gam chaát X laø tinh theå muoái sunfat ngaäm nöôùc cuûa

kim loaïi M (hoaù trò x) vaøo nöôùc ñöôïc dung dòch A.

Cho A taùc duïng vôùi dung dòch NH3 vöøa ñuû ñöôïc keát tuûa B. Nung B ôû

nhieät ñoä cao ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi coøn laïi 4,08 gam chaát raén.

Cho dung dòch A taùc duïng vôùi dung dòch BaCl2 vöøa ñuû ñöôïc 27,84 gam

keát tuûa.

Tìm coâng thöùc X.

Ñaùp soá: Al2(SO4)3.18H2O

Baøi 4: Ñeå hoaø tan 4 gam FexOy caàn 52,14 ml dung dòch HCl 10% (d = 1,05).

Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû saét oxit treân.

Ñaùp soá: Fe2O3

Baøi 5: Cho ba kim loaïi X, Y, Z coù khoái löôïng nguyeân töû theo tæ leä 10 :

11 : 23. Tæ leä veà soá mol trong hoãn hôïp cuûa 3 kim loaïi treân laø 1 : 2 : 3

(hoãn hôïp A).

Khi cho moät löôïng kim loaïi X baèng löôïng cuûa noù coù trong 24,582 gam

hoãn hôïp A taùc duïng vôùi dung dòch HCl ñöôïc 2,24 lít H2 (ñktc).

Neáu cho 1

10 hoãn hôïp A taùc duïng vôùi 50 ml dung dòch NaOH 1M ñöôïc

dung dòch B vaø hoãn hôïp chaát raén C.

Xaùc ñònh X, Y, Z

Ñaùp soá: X (Mg) ; Y (Al) ; Z (Fe)

Baøi 6: Khi hoaø tan cuøng moät kim loaïi R vaøo dung dòch HNO3 ñaëc noùng

vaø H2SO4 loaõng thì theå tích NO2 thu ñöôïc gaáp 3 theå tích H2 trong cuøng

ñieàu kieän. Khoái löôïng muoái sunfat thu ñöôïc baèng 62,81% muoái nitrat. Tính

khoái löôïng nguyeân töû R.

Ñaùp soá: R = 56 (Fe)

Baøi 7: Cho oxit MxOy cuûa kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi. Bieát raèng

3,06 gam MxOy nguyeân chaát tan trong HNO3 dö thu ñöôïc 5,22 gam muoái. Haõy

xaùc ñònh coâng thöùc cuûa oxit treân.

Ñaùp soá: BaO

Baøi 8: Cho 7,22 gam hoãn hôïp X goàm Fe vaø kim loaïi M coù hoaù trò khoâng

ñoåi. Chia hoãn hôïp thaønh 2 phaàn baèng nhau.

- Hoaø tan heát phaàn 1 trong dung dòch HCl, ñöôïc 2,128 lít H2.

- Hoaø tan heát phaàn 2 trong dung dòch HNO3, ñöôïc 1,792 lít khí NO

duy nhaát.

Xaùc ñònh kim loaïi M vaø % khoái löôïng moãi kim loaïi trong hoãn hôïp

X.

Ñaùp soá: M (Al) vaø %Fe = 77,56% ; %Al = 22,44%

Baøi 9: Chia hoãn hôïp 2 kim loaïi A vaø B coù hoaù trò töông öùng laø n vaø m

thaønh 3 phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: cho hoaø tan heát trong dung dòch HCl, thu ñöôïc 1,792 lít H2

(ñktc).

- Phaàn 2: cho taùc duïng vôùi dung dòch NaOH dö, thu ñöôïc 1,344 lít khí

(ñktc), coøn laïi chaát raén khoâng tan coù khoái löôïng baèng 4

3 khoái

löôïng moãi phaàn.

- Phaàn 3: nung trong oxi dö ñöôïc 2,84 gam hoãn hôïp oxit laø A2On vaø

B2Om

a) Tính toång khoái löôïng cuûa 2 kim loaïi trong1

3 hoãn hôïp ban ñaàu.

b) Haõy xaùc ñònh 2 kim loaïi A vaø B.

Ñaùp soá: a) 2 kim loaïi naëng 1,56 gam

b) A (Al) vaø B (Mg)

Baøi 10: Hoaø tan 2,84 hoãn hôïp 2 muoái cacbonat cuûa 2 kim loaïi A vaø B keá

tieáp nhau trong phaân nhoùm chính nhoùm II baèng 120 ml dung dòch HCl 0,5M

thu ñöôïc 0,896 lít khí CO2 (ño ôû 54,60C vaø 0,9 atm) vaø dung dòch X.

1. a) Tính khoái löôïng nguyeân töû cuûa A vaø B.

c) Tính khoái löôïng muoái taïo thaønh trong dung dòch X.

2. Tính % khoái löôïng cuûa moãi muoái trong hoãn hôïp ban ñaàu.

Ñaùp soá: 1. a) A = 24 (Mg) vaø B = 40 (Ca)

b) Khoái löôïng muoái = 3,17g

2. % MgCO3 = 29,57% vaø % CaCO3 = 70,43%

Baøi 11: Chia hoãn hôïp 2 kim loaïi A, B coù hoaù trò n vaø m laøm thaønh 3

phaàn baèng nhau.

- Phaàn 1: hoaø heát trong axit HCl thu ñöôïc 1,792 lít H2 (ñktc).

- Phaàn 2: cho taùc duïng vôùi dd NaOH dö thu ñöôïc 1,344 lít khí (ñktc)

vaø coøn laïi chaát raén khoâng tan coù khoái löôïng baèng 4

13 khoái

löôïng moãi phaàn.

- Phaàn 3: nung trong oxi (dö) thu ñöôïc 2,84g hoãn hôïp oxit A2On vaø

B2Om.

Tính toång khoái löôïng moãi phaàn vaø teân 2 kim loaïi A, B.

Ñaùp soá: 1,56m g moãi phaàn; A (Al) vaø B (Mg)

----------------------------------------

Daïng 12: BAØI TOAÙN BIEÄN

LUAÄN

* BAØI TOAÙN XAÙC ÑÒNH LOAÏI MUOÁI TAÏO THAØNH

KHI CHO CO2, SO2 TAÙC DUÏNG VÔÙI KIEÀM.

a) Phaûn öùng cuûa CO2 hoaëc SO2 taùc duïng vôùi kieàm cuûa kim loaïi

hoaù trò I (Na, K,…)

CO2 + NaOH NaHCO3

CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O

Coù 3 tröôøng hôïp xaûy ra:

(1) Neáu 1 < 2

NaOH

CO

n

n < 2 taïo 2 muoái

(2) Neáu 2

NaOH

CO

n

n 1 taïo muoái NaHCO3

(3) Neáu 2

NaOH

CO

n

n 2 taïo muoái Na2CO3

b) Phaûn öùng cuûa CO2 hoaëc SO2 vôùi kieàm cuûa kim loaïi hoaù trò II

(Ca, Ba,…)

2CO2 + Ca(OH)2 Ca(HCO3)2

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O

Coù 3 tröôøng hôïp xaûy ra:

(1) Neáu 1 < 2

2( )

CO

Ca OH

n

n < 2 taïo 2 muoái

(2) Neáu 2

2( )

CO

Ca OH

n

n 1 taïo muoái CaCO3

(3) Neáu 2

2( )

CO

Ca OH

n

n 2 taïo muoái Ca(HCO3)2

* Löu yù: Ñeå bieát loaïi muoái taïo thaønh thöôøng phaûi laäp tæ leä giöõa

soá mol kieàm vaø oxit. Chuù yù laáy soá mol cuûa chaát naøo khoâng thay ñoåi

ôû 2 phöông trình laøm maãu soá ñeå xeùt baát ñaúng thöùc.

BAØI TAÄP: Baøi 1: Cho 7,2 gam hoãn hôïp A goàm 2 muoái cacbonat cuûa 2 kim loaïi keá

tieáp nhau trong phaân nhoùm chính nhoùm II. Cho A hoaø tan heát trong dung

dòch H2SO4 loaõng, thu ñöôïc khí B. Cho toaøn boä B haáp thuï heát bôûi 450 ml

Ba(OH)2 0,2M thu ñöôïc 15,76 gam keát tuûa. Xaùc ñònh hai muoái cacbonat vaø

tính % theo khoái löôïng cuûa chuùng trong A.

Ñaùp soá: - 2 muoái: MgCO3 vaø

CaCO3

- %MgCO3 = 58,33% vaø

%CaCO3 = 41,67%

Baøi 2: Hoaø tan hoaøn toaøn 20 gam hoãn hôïp goàm MgCO3 vaø RCO3 (tæ leä

mol 1 : 1) baèng dung dòch HCl. Löôïng khí CO2 sinh ra cho haáp thuï hoaøn toaøn

bôûi 200ml dung dòch NaOH 2,5M ñöôïc dung dòch A. Theâm BaCl2 dö vaøo

dung dòch A thu ñöôïc 39,4g keát tuûa.

a) Ñònh kim loaïi R.

b) Tính % khoái löôïng caùc muoái cacbonat trong hoãn hôïp ñaàu.

Ñaùp soá: a) Fe ; b) %MgCO3 = 42%

vaø %FeCO3 = 58%

Baøi 3: Cho 4,58g hoãn hôïp A goàm Zn, Fe vaø Cu vaøo coác ñöïng dung dòch

CuSO4 1M. Sau phaûn öùng thu ñöôïc dung dòch B vaø keát tuûa C. nung C trong

khoâng khí ñeán khoái löôïng khoâng ñoåi ñöôïc 6g chaát raénD. Theâm NaOH dö

vaøo dung dòch B, loïc keát tuûa röûa saïch roài nung ôû nhieät ñoä cao ñeán

khoái löôïng khoâng ñoåi ñöôïc 5,2g chaát raén E.

a) Vieát toaøn boä phaûn öùng xaûy ra.

b) Tính % khoái löôïng moãi kim loaïi trong hoãn hôïp.

Giaû thieát caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn.

Ñaùp soá: %Zn = 28,38% ; %Fe = 36,68%

vaø %Cu = 34,94%

Baøi 4: Cho 10,72g hoãn hôïp goàm Fe vaø Cu taùc duïng vôùi 500ml dung dòch

AgNO3. Sau khi caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn thu ñöôïc dung dòch A vaø

35,84g chaát raén B.

Chöùng minh chaát raén B khoâng phaûi hoaøn toaøn laø baïc.

Baøi 5: Cho 0,774g hoãn hôïp goàm Zn vaø Cu taùc duïng vôùi 500ml dung dòch

AgNO3 0,04M. Sau khi caùc phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn thu ñöôïc moät chaát

raén X naëng 2,288g.

Chöùng toû raèng chaát X khoâng phaûi hoaøn toaøn laø Ag.

Baøi 6: Khi hoaø tan cuøng moät löôïng kim loaïi R vaøo dung dòch HNO3

loaõng vaø dung dòch H2SO4 loaõng thì thu ñöôïc khí NO vaø H2 coù theå tích

baèng nhau (ño ôû cuøng ñieàu kieän). Bieát khoái löôïng muoái nitrat thu ñöôïc

baèng 159,21% khoái löôïng muoái sunfat. Xaùc ñònh kim loaïi R.

Ñaùp soá: R laø Fe

Baøi 7: Cho 11,7g moät kim loaïi hoaù trò II taùc duïng vôùi 350ml dung dòch

HCl 1M. Sau khi phaûn öùng xong thaáy kim loaïi vaãn coøn dö. Cuõng löôïng

kim loaïi naøy neáu taùc duïng vôùi 200ml dung dòch HCl 2M. Sau khi phaûn

öùng xong thaáy axit vaãn coøn dö. Xaùc ñònh kim loaïi noùi treân.

Ñaùp soá: Zn

Baøi 8: Moät hoãn hôïp A goàm M2CO3, MHCO3, MCl (M laø kim loaïi kieàm).

Cho 43,71g A taùc duïng heát vôùi V ml (dö) dung dòch HCl 10,52% (d =

105g/ml) thu ñöôïc dung dòch B vaø 17,6g khí C. Chia B laøm 2 phaàn baèng

nhau.

- Phaàn 1: phaûn öùng vöøa ñuû vôùi 125ml dung dòch KOH 0,8M, coâ

caïn dung dòch thu ñöôïc m (gam) muoái khan.

- Phaàn 2: taùc duïng hoaøn toaøn vôùi AgNO3 dö thu ñöôïc 68,88g keát

tuûa traéng.

1. a) Tính khoái löôïng nguyeân töû cuûa M.

b) Tính % veà khoái löôïng caùc chaát trong A.

2. Tính giaù trò cuûa V vaø m.

Ñaùp soá: 1. a) Na ; b) %Na2CO3 = 72,75% , %NaHCO3= 19,22%

vaø %NaCl = 8,03%

2. V = 297,4ml vaø m = 29,68g

Baøi 9: Hoaø tan hoaøn toaøn 0,5g hoãn hôïp goàm Fe vaø moät kim loaïi hoaù

trò II baèng dung dòch HCl thu ñöôïc 1,12 lít (ñktc) khí hiñro. Xaùc ñònh kim loaïi

hoaù trò II ñaõ cho.

Ñaùp soá: Be

Baøi 10: Hoaø tan hoaøn toaøn 28,4g hoãn hôïp goàm 2 muoái cacbonat cuûa hai

kim loaïi kieàm thoå baèng dung dòch HCl dö ñöôïc 10 lít khí (54,60C vaø 0,8604

atm) vaø dung dòch X.

a) Tính toång soá gam caùc muoái trong dung dòch X.

b) Xaùc ñònh 2 kim loaïi treân neáu chuùng thuoäc hai chu kyø lieân tieáp.

c) Tính % moãi muoái trong hoãn hôïp.

Ñaùp soá: a) m = 31,7g ; b) Mg vaø Ca ; c) %MgCO3 = 29,5% vaø

%CaCO3 = 70,5%

------------------------------------------------------------

BAØI TAÄP HOÙA HOÏC - SÖÛ DUÏNG CHO LÔÙP BOÀI DÖÔÕNG HOÙA THCS –

------- -------

I/ Vieát PTHH bieåu dieãn söï chuyeån hoùa :

1/ Cu CuO CuSO4 CuCl2 Cu(OH)2 Cu(NO3)2

Cu

2/ FeCl2 Fe(OH)2 FeSO4 Fe(NO3)2 Fe

Fe

FeCl3 Fe(OH)3 Fe2O3 Fe Fe3O4

3/ Al Al2O3 NaAlO2 Al(OH)3 Al2(SO4)3 AlCl3 Al(NO3)3

Al2O3 Al

4/ FeS2 SO2 SO3 H2SO4 ZnSO4 Zn(OH)2 ZnO

Zn

5/ S SO2 H2SO4 CuSO4

K2SO3

6/ a. Fe2(SO4)3 1

2 Fe(OH)3 b. Cu 1

2 CuCl2

4 3 5 6 3

6

FeCl3 4 CuSO4

5

7/ Hoaøn thaønh 4 PTPU coù daïng : BaCl2 + ? NaCl + ?

8/ Fe + A FeCl2 + B 9/ Cu + A B + C

+ D

B + C A C + NaOH E

FeCl2 + C D E + HCl F + C

+ D

D + NaOH Fe(OH)3 + E A + NaOH G + D

10/ A HCl B NaOH C Ot D OtCO , Cu

11/ A C

CaCO3 CaCO3 CaCO3

B D

12/ A C E

Cu(OH)2 Cu(OH)2 Cu(OH)2

B D F

13/ A1 X A2 Y A3

CaCO3 CaCO3 CaCO3

B1 Z B2 T B3

14/

A1 X A2 Y A3

Fe(OH)3 t Fe(OH)3 Fe(OH)3

B1 Z B2 T B3

15/

A1 X A2 Y A3

Fe(OH)3 t Fe(OH)3 Fe(OH)3

B1 Z B2 T B3

HD : A1 : Fe2O3 ; A2 : FeCl3 ; A3 :Fe(NO3)2 ; B1 : H2O B2 : Ba(OH)2 ; B3 :

NaOH

16/ Bieát A laø khoaùng saûn duøng ñeå saûn xuaát voâi 17/ Xaùc ñònh X , Y ,

Z vaø vieát caùc PTPU

soáng , B laø khí duøng naïp vaøo bình chöõa löûa theo sô ñoà sau ?

A Y

B Cu(NO3)2 X

CuCl2

C D Z

18/ Phaûn öùng : X + H2SO4 Fe2(SO4)3 + SO2 + H2O

X laø nhöõng chaát naøo ? vieát caùc PTPU minh hoïa ?

19/ Choïn chaát thích hôïp vaø vieát PTPU hoaøn thaønh daõy chuyeån hoùa

sau :

Kim loaïi oxit bazô (1) dd bazô (1) dd bazô (2) dd bazô (3)

bazô khoâng tan oxit bazô (2) Kim loaïi (2)

II/ Ñieàu cheá vaø taùch caùc chaát : 1/ Vieát 3 PTPU khaùc nhau ñieàu cheá FeSO4 töø Fe ?

2/ Töø CuSO4 trình baøy 2 phöông phaùp khaùc nhau ñieàu cheá Cu ?

3/ Coù moät maãu thuûy ngaân coù laãn thieác , chì . Laøm theá naøo thu ñöôïc

thuûy ngaân tinh khieát ?

4/ Ñi töø muoái aên , nöôùc , saét . Vieát caùc PTPU ñieàu cheá Na , FeCl2 ,

Fe(OH)3 .

5/ Töø Fe , S , O2 , H2O . Vieát caùc PTPU ñieàu cheá 3 oxit , 3 axit , 3 muoái .

6/ Baèng caùch naøo coù theå :

a. Ñieàu cheá Ca(OH)2 töø Ca(NO3)2 .

b. Ñieàu cheá CaCO3 tinh khieát töø ñaù voâi bieát trong ñaù voâi coù CaCO3

laãn MgCO3 , SiO2 .

7/ Neâu 3 phöông phaùp ñieàu cheá H2SO4 .

O

O

8/ Laøm saïch NaCl töø hoãn hôïp NaCl vaø Na2CO3

9/ Neâu 3 phöông phaùp laøm saïch Cu(NO3)2 coù laãn AgNO3

10/ Laøm theá naøo taùch chaát khí :

a. H2S ra khoûi hoãn hôïp HCl vaø H2S .

b. Cl2 ra khoûi hoãn hôïp HCl vaø Cl2 .

c. CO2 ra khoûi hoãn hôïp SO2 vaø CO2 .

d. O2 ra khoûi hoãn hôïp O3 vaø O2 .

11/ Taùch rieâng Cu ra khoûi hoãn hôïp goàm vuïn ñoàng , vuïn saét vaø vuïn

keõm .

12/ Taùch rieâng khí CO2 ra khoûi hoãn hôïp goàm CO2 , N2 , O2 , H2 .

13/ Taùch rieâng töøng kim loaïi ra khoûi hoãn hôïp goàm : Fe , Cu , Au baèng

phöông phaùp hoùa hoïc .

14/ Baèng phöông phaùp hoùa hoïc taùch rieâng töøng chaát khí CO2 , SO2 , N2 .

15/ Laøm saïch Al2O3 coù laãn Fe2O3 vaø SiO2 .?

16/ Tinh cheá CuO ra khoûi hoãn hôïp goàm CuO , Cu , Ag .

17/ Taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp :

a. CuO , Cu , Au .

b. Fe2O3 , CuO.

c. N2 , CO2 , hôi nöôùc .

18/ Thu oxi tinh khieát ra khoûi hoãn hôïp goàm Cl2 , O2 , CO2 .

19/ Taùch CO2 tinh khieát ra khoûi hoãn hôïp goàm CO2 , hôi nöôùc , khí HCl .

20/ Choïn caùch nhanh nhaát ñeå taùch Hg ra khoûi hoãn hôïp goàm Hg , Sn , Pb

.

21/ Taùch rieâng khí N2 ra khoûi hoãn hôïp goàm CO2 , N2 , CO , H2 , hôi nöôùc

.?

22/ Taùch rieâng Cu(NO3)2 vaø AgNO3 baèng phöông phaùp hoùa hoïc ?.

23/ Taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp goàm : Al2O3 , Fe2O3 vaø SiO2

baèng p/phaùp hoùa hoïc .

24/ Taùch rieâng töøng chaát ra khoûi hoãn hôïp goàm CO vaø CO2 .

25/ Trình baøy phöông phaùp laøm saïch Na2SO4 coù laãn ZnCl2 vaø CaCl2 .

III/ Nhaän bieát caùc chaát : 1. Phaân bieät caùc chaát döïa vaøo tính chaát vaät lyù :

a. 2 chaát boät : AgCl vaø AgNO3

b. Fe , Cu vaø AgNO3

c. Cl2 , O2 vaø CO2 .

2. Phaân bieät döïa vaøo thuoác thöû :

a. Duøng baát kì hoùa chaát naøo :

- CaSO4 , Na2SO4 , Na2S , MgCl2

- Na2CO3 , NaOH , NaCl , HCl

- HCl , H2SO4 , H2SO3

- KCl , KNO3 , K2SO4

- HNO3 , HCl , H2SO4

- Ca(OH)2 , NaOH hoaëc Ba(OH)2 , NaOH

- H2SO4 , HCl , NaCl , Na2SO4

b. Duøng theâm moät thuoác thöû duy nhaát :

- Na2CO3 , BaCl2 , H2SO4 , Na2SO4 .

- Na2SO4 , Na2CO3 , HCl , BaCl2

- H2SO4 , HCl , BaCl2

- Na2CO3 , MgSO4 , H2SO4 , Na2SO4. ( duøng quì tím hoaëc

NaOH)

- Fe , FeO , Cu . ( duøng HCl hoaëc H2SO4)

- Cu , CuO , Zn ( duøng HCl hoaëc H2SO4)

c. Khoâng duøng thuoác thöû naøo khaùc :

- HCl , BaCl2 . Na2CO3 .

- MgCl2 , Na2CO3 , NaOH , HCl

- K2CO3 , BaCl2 , H2SO4 , MgCl2.

- Na2CO3 , BaCl2 , H2SO4 , HCl

- HCl , CaCl2 , Na2CO3 , AgNO3 .

3. Nhaän bieát : NaCl , MgCl2 , H2SO4 , CuSO4 , NaOH ( khoâng duøng

thuoác thöû naøo )

4. Nhaän bieát : NaCl , HCl , NaOH , Phenolphtalein

5. Nhaän bieát : NO , CO , CO2 , SO2 .

6. Nhaän bieát töøng chaát khí coù trong hoãn hôïp khí : H2 , CO , CO2 , SO2

, SO3

7. Chæ ñun noùng nhaän bieát : NaHSO4 , KHCO3 , Na2SO3 , Mg(HCO3)2 ,

Ba(HCO3)2

8. Chæ duøng theâm nöôùc nhaän bieát 3 oxit maøu traéng : MgO , Al2O3 ,

Na2O .

9. Coù 5 maãu kim loaïi Ba , Mg , Fe , Ag , Al . Neáu chæ duøng H2SO4

loaõng coù theå nhaän bieát nhöõng kim loaïi naøo ?

10. Chæ duøng kim loaïi ñeå phaân bieät caùc d dòch : HCl , HNO3 , NaNO3 ,

NaOH , HgCl2.

11. Laøm theá naøo ñeå bieát trong bình coù :

a. SO2 vaø CO2.

b. H2SO4 , HCl , HNO3

12. Coù 4 loï ñöïng 4 dung dòch : K2CO3 , BaCl2 , HCl , K2SO4 . Nhaän bieát

baèng caùch :

a. Chæ duøng kim loaïi Ba .

b. Khoâng duøng theâm thuoác thöû naøo khaùc .

IV/ Toaùn veà ñoä tan vaø noàng ñoä dung dòch :

Ñoä tan :

1. Tính ñoä tan cuûa muoái aên ôû 20oC, bieát raèng ôû nhieät ñoä ñoù 50 gam

nöôùc hoøa tan toái ña 17,95 gam muoái aên

2. Coù bao nhieâu gam muoái aên trong 5 kg dung dòch baõo hoøa muoái aên

ôû 20oC, bieát ñoä tan cuûa muoái aên ôû nhieät ñoä ñoù laø 35, 9 gam .

3. Ñoä tan cuûa A trong nöôùc ôû 10OC laø 15 gam , ôû 90

OC laø 50 gam.

Hoûi laøm laïnh 600 gam dung dòch baõo hoøa A ôû 90OC xuoáng 10

OC thì

coù bao nhieâu gam A keát tinh ?

4. Coù bao nhieâu gam tinh theå NaCl taùch ra khi laøm laïnh 1900 gam dung

dòch NaCl baõo hoøa töø 90OC ñeán 0

OC . Bieát ñoä tan cuûa NaCl ôû

90OC laø 50 gam vaø ôû 0

OC laø 35 gam

5. Xaùc ñònh löôïng AgNO3 taùch ra khi laøm laïnh 2500 g dung dòch AgNO3

baõo hoøa ôû 60oC xuoáng coøn 10

oC . Cho bieát ñoä tan cuûa AgNO3 ôû

60oC laø 525 g vaø ôû 10

oC laø 170 g .

Tinh theå ngaäm nöôùc ä :

* Tìm % veà khoái löôïng cuûa nöôùc keát tinh coù trong tinh theå ngaäm

nöôùc

* Tính khoái löôïng chaát tan khi bieát khoái löôïng tinh theå

* Laäp CTHH cuûa tinh theå ngaäm nöôùc

☺ Phöông phaùp giaûi :

– Tính khoái löôïng mol ( hoaëc soá mol) tinh theå ngaäm nöôùc

– Tìm khoái löôïng nöôùc coù trong moät mol tinh theå

- Tìm soá mol nöôùc ( ñoù laø soá phaân töû nöôùc coù trong tinh theå

ngaäm nöôùc )

Ví duï : Tìm CTHH cuûa muoái ngaäm nöôùc CaCl2.xH2O . Bieát raèng löôïng

Ca chieám 18,26%

HD :- Ñaët M laø khoái löôïng mol cuûa CaCl2.xH2O . Theo phaàn traêm veà

khoái löôïng cuûa Ca ta coù : M

mCa = M

40=

100

26,18 M = 219(g)

Khoái löôïng nöôùc trong tinh theå : 219 – 111 = 108 (g)

Soá mol nöôùc tinh theå : x = 108 : 18 = 6 ( mol)

Vaäy CTHH cuûa tinh theå muoái ngaäm nöôùc laø CaCl2.6H2O

Noàng ñoä dung dòch : 1. Tính C% cuûa ddòch thu ñöôïc khi hoøa tan 25 gam CuSO4.5H2O vaøo 175

gam nöôùc ?

2. Tính C% cuûa ddòch thu ñöôïc khi hoøa tan 4,48 lít khí HCl ôû ñktc vaøo

500 ml nöôùc ?

3. Tính C% cuûa ddòch thu ñöôïc khi hoøa tan 56 lít khí NH3 ôû ñktc vaøo

157 cm3 nöôùc ?

4. Caàn laáy bao nhieâu gam CaCl2.6H2O ñeå khi hoøa tan vaøo nöôùc thì thu

ñöôïc 200 ml dung dòch CaCl2 30% (D= 1,28 g/ml) ?

5. Xaùc ñònh noàng ñoä mol cuûa dung dòch thu ñöôïc khi hoøa tan 12,5 gam

CuSO4.5H2Ovaøo 87,5 ml nöôùc ?

6. Tính C% khi troän 200gam dung dòch NaCl 20% vôùi 300 gam dung dòch

NaCl 5% ?

7. Tính noàng ñoä mol khi troän 200 ml dung dòch NaOH 0,01M vôùi 50 ml

dung dòch NaOH 1M cho raèng khoâng coù söï thay ñoåi theå tích khi

troän laãn ?

8. Caàn pha bao nhieâu gam dung dòch NaCl 8% vaøo 400 gam dung dòch

NaCl 20 % ñeå ñöôïc dung dòch NaCl 16% ?

9. Caàn pha bao nhieâu gam nöôùc vaøo 600 gam dung dòch NaOH 18% ñeå

ñöôïc dung dòch NaOH 15% ? .

10. Caàn pha bao nhieâu gam NaCl vaøo 800 gam dung dòch NaCl 10%

ñeå ñöôïc dung dòch NaCl 20% ?.

11. Caàn pha bao nhieâu ml dung dòch HCl 2M vaøo 500 ml dung

dòch1M ñeå ñöôïc dung dòch 1,2M .?

12. Hoøa tan 6,66 gam tinh theå Al2(SO4)3.nH2O vaøo nöôùc thaønh dung

dòch A . Laáy 1/10 dung dòch A taùc duïng vôùi dung dòch BaCl2 thaáy

taïo thaønh 0,699 gam keát tuûa . Xaùc ñònh CTHH tinh theå muoái sunfat

cuûa nhoâm ?

13. Hoøa tan 24,4 gam BaCl2.xH2O vaøo 175,6 gam nöôùc taïo thaønh d/

dòch 10,4% . Tìm x?

14. Coâ caïn raát töø töø 200ml dd CuSO4 0,2M thu ñöôïc 10 g tinh the

åCuSO4.pH2O . Tính p ?

15. Coâ caïn caån thaän 600 gam dung dòch CuSO4 8% thì thu ñöôïc bao

nhieâu gam tinh theå CuSO4.5H2O ?

16. Caàn laáy bao nhieâu gam tinh theå CuSO4.5H2Ovaø bao nhieâu gam

dung dòch CuSO4 4% ñeå ñieàu cheá 200 gam dung dòch CuSO4 8% ?

17. Troän 300 gam dung dòch HCl 7,3% vôùi 200 gam dung dòch NaOH

4% . Tính C% caùc chaát tan coù trong dung dòch ?

18. Troän 200 ml dung dòch H2SO4 20% (D= 1,137 g/ml) Vôùi 400 gam

dd BaCl2 5,2% thu ñöôïc keát tuûa A vaø dd B . Tính khoái löôïng keát tuûa

A vaø C% caùc chaát coù trong dd B ?

19. Trong moät chieác coác ñöïng moät muoái cacbonat kim loaïi hoùa trò

I . Theâm töø töø dung dòch H2SO4 10%vaøo coác cho ñeán khi khí vöøa

thoaùt heát thu ñöôïc muoái Sunfat coù noàng ñoä 13,63% . Hoûi ñoù laø

muoái cacbonat cuûa kim loaïi naøo?

20. Ñoát chaùy hoaøn toaøn 6,2 gam phot pho thu ñöôïc chaát A . Chia A

laøm 2 phaàn ñeàu nhau .

– Phaàn 1 hoøa tan vaøo 500 gam nöôùc thu ñöôïc dung dòch B . Tính C%

cuûa d/dòch B ?

– Phaàn 2 hoøa tan vaøo bao nhieâu gam nöôùc ñeå thu ñöôïc dung dòch

24,5% ?

21. Troän 50 ml dung dòch HNO3 noàng ñoä x M vôùi 150 ml dung dòch

Ba(OH)2 0,2 M thu ñöôïc dung dòch A . Cho moät ít quyø tím vaøo dung

dòch A thaáy coù maøu xanh . Theâm töø töø 100 ml dung dòch HCl 0,1 M

vaøo d/dòch A thaáy quyø trôû laïi thaønh maøu tím . Tính x ?

22. Khöû hoaøn toaøn 2,4 gam hoãn hôïp CuO vaø FexOy cuøng soá mol

nhö nhau baèng H2 thu ñöôïc 1,76 gam kim loaïi . Hoøa tan kim loaïi ñoù

baèng dung dòch HCl dö thaáy thoaùt ra 0,448 lít khí H2 ôû ñktc Xaùc ñònh

CTHH cuûa saét oxit ?

V/ Tính thaønh phaàn phaàn

traêm :

1. Cho 8 gam hoãn hôïp goàm Cu vaø Fe taùc duïng vôùi dung dòch HCl dö

taïo thaønh 1,68 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc . Tính % veà khoái löôïng cuûa

töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ?

2. Cho hoãn hôïp goàm Ag vaø Al taùc duïng vôùi dung dòch H2SO4 dö taïo

thaønh 6,72 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc vaø 4,6 g chaát raén khoâng tan . Tính

% veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ?

3. Cho 11 gam hoãn hôïp goàm Al vaø Fe taùc duïng vöøa ñuû vôùi dung dòch

HCl 2M taïo thaønh 8,96 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc .

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ?

b. Tính theå tích dung dòch HCl ñaõ tham gia phaûn öùng ?

4. Cho 8,8 gam hoãn hôïp goàm Mg vaø MgO taùc duïng vöøa ñuû vôùi dung

dòch HCl 14,6% .Coâ caïn dung dòch sau phaûn öùng thu ñöôïc 28,5 gam

muoái khan

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng chaát coù trong hoãn hôïp ?

b. Tính khoái löôïng dung dòch HCl ñaõ tham gia phaûn öùng ?

c. Tính noàng ñoä phaàn traêm cuûa muoái taïo thaønh sau phaûn öùng ?

5. Cho 19,46 gam hoãn hôïp goàm Mg , Al vaø Zn trong ñoù khoái löôïng cuûa

Magie baèng khoái löôïng cuûa nhoâm taùc duïng vôùi dung dòch HCl 2M

taïo thaønh 16, 352 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc .

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa töøng kim loaïi coù trong hoãn hôïp ?

b. Tính theå tích dung dòch HCl ñaõ duøng biets ngöôøi ta duøng dö 10%

so vôùi lyù thuyeát ?

6. Hoøa tan 13,3 gam hoãn hôïp NaCl vaø KCl vaøo nöôùc thu ñöôïc 500 gam

dung dòch A Laáy 1/10 dung dòch A cho phaûn öùng vôùi AgNO3 taïo thaønh

2,87 gam keát tuûa

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái coù trong hoãn hôïp ?

b. Tính C% caùc muoái coù trong dung dòch A

7. Daãn 6,72 lít (ñktc) hoãn hôïp khí goàm CH4 , C2H4 qua bình Brom dö thaáy

khoái löôïng bình ñöïng dung dòch Brom taêng 5,6 gam . Tính % veà khoái

löôïng cuûa moãi hiddro cacbon coù trong hoãn hôïp ?

8. Daãn 5,6 lít (ñktc) hoãn hôïp khí goàm CH4 , C2H4 vaø C2H2 qua bình Brom

dö thaáy khoái löôïng bình ñöïng dung dòch Brom taêng 5,4 gam . Khí thoaùt

ra khoûi bình ñöôïc ñoát chaùy hoaøn toaøn thu ñöôïc 2,2 gam CO2 . Tính %

veà khoái löôïng cuûa moãi hiddro cacbon coù trong hoãn hôïp ?

9. Chia 26 gam hoãn hôïp khí goàm CH4 , C2H6 vaø C2H4 laøm 2 phaàn baèng

nhau

- Phaàn 1 : Ñoát chaùy hoaøn toaøn thu ñöôïc 39,6 gam CO2

- Phaàn 2 : Cho loäi qua bình ñöïng d/dòch brom dö thaáy coù 48 gam brom

tham gia phaûn öùng

Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi hiddro cacbon coù trong hoãn hôïp ?

10. Hoøa tan hoaøn toaøn 10 gam hoãn hôïp cuûa Mg vaø MgO baèng dung

dòch HCl . Dung dòch thu ñöôïc cho taùc duïng vôùi vôùi dung dòch NaOH

dö . Loïc laáy keát tuûa röûa saïch roài nung ôû nhieät ñoä cao cho ñeán khi

khoái löôïng khoâng ñoåi thu ñöôïc 14 gam chaát raén

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi chaát coù trong hoãn hôïp ban ñaàu

?

b. Tính theå tích dung dòch HCl 2M toái thieåu ñaõ duøng ?

11. Hoøa tan hoaøn toaøn 24 gam hoãn hôïp cuûa Al vaø Mg baèng dung dòch

HCl vöøa ñuû . Theâm moät löôïng NaOH dö vaøo dung dòch . Sau phaûn

öùng xuaát hieän moät löôïng keát tuûa Loïc laáy keát tuûa röûa saïch roài

nung ôû nhieät ñoä cao cho ñeán khi khoái löôïng khoâng ñoåi thu ñöôïc 4 g

chaát raén

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi kim loaïi coù trong hoãn hôïp ban

ñaàu ?

b. Tính theå tích dung dòch HCl 2M ñaõ duøng ?

12. Chia moät löôïng hoãn hôïp goàm MgCO3 vaø CaCO3 laøm 2 phaàn baèng

nhau .

– Phaàn 1 : nhieät phaân hoaøn toaøn thu ñöôïc 3,36 lít khí CO2 (ñktc)

– Phaàn 2 : hoøa tan heát trong dung dòch HCl roài coâ caïn dung dòch thu

ñöôïc 15,85 gam hoãn hôïp muoái khan

Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái cacbonat coù trong hoãn hôïp

ban ñaàu ?

13. Khöû 15,2 gam hoãn hôïp goàm Fe2O3 vaø FeO baèng H2 ôû nhieät ñoä cao

thu ñöôïc saét kim loaïi . Ñeå hoøa tan heát löôïng saét naøy caàn 0,4 mol HCl

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi oxit coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ?

b. Tính theå tích H2 thu ñöôïc ôû ñktc ?

14. Cho moät luoàng CO dö ñi qua oáng söù chöùa 15,3 gam hoãn hôïp goàm

FeO vaø ZnO nung noùng , thu ñöôïc moät hoãn hôïp chaát raén coù khoái

löôïng 12, 74 gam . Bieát trong ñieàu kieän thí nghieäm hieäu suaát caùc

phaûn öùng ñeàu ñaït 80%

a. Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi oxit coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ?

b. Ñeå hoøa tan hoaøn toaøn löôïng chaát raén thu ñöôïc sau phaûn öùng

treân phaûi duøng bao nhieâu lít dung dòch HCl 2M ?

15. Chia hoãn hôïp goàm Fe vaø Fe2O3 laøm 2 phaàn baèng nhau

– Phaàn 1 : cho moät luoàng CO ñi qua vaø nung noùng thu ñöôïc 11,2 gam

Fe

– Phaàn 2 : ngaâm trong dung dòch HCl . Sau phaûn öùng thu ñöôïc 2,24 lít

khí H2 ôû ñktc

Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi chaát coù trong hoãn hôïp ban ñaàu ?

VI/ Toaùn taêng , giaûm khoái

löôïng : 1. Nhuùng moät thoûi saét 100 gam vaøo dung dòch CuSO4 . Sau moät thôøi

gian laáy ra röûa saïch , saáy khoâ caân naëng 101,6 gam . Hoûi khoái kim

loaïi ñoù coù bao nhieâu gam saét , bao nhieâu gam ñoàng ?

2. Cho moät baûn nhoâm coù khoái löôïng 60 gam vaøo dung dòch CuSO4 . Sau

moät thôøi gian laáy ra röûa saïch , saáy khoâ caân naëng 80,7 gam . Tính

khoái löôïng ñoàng baùm vaøo baûn nhoâm ?

3. Ngaâm moät laù ñoàng vaøo dung dòch AgNO3 . Sau phaûn öùng khoái

löôïng laù ñoàng taêng 0,76 gam . Tính soá gam ñoàng ñaõ tham gia phaûn

öùng ?

4. Ngaâm ñinh saét vaøo dung dòch CuSO4 . Sau moät thôøi gian laáy ra röûa

saïch , saáy khoâ caân naëng hôn luùc ñaàu 0,4 gam

a. Tính khoái löôïng saét vaø CuSO4 ñaõ tham gia phaûn öùng ?

b. Neáu khoái löôïng dung dòch CuSO4ñaõ duøng ôû treân laø 210 gam coù

khoái löôïng rieâng laø 1,05 g/ml . Xaùc ñònh noàng ñoä mol ban ñaàu

cuûa dung dòch CuSO4 ?

5. Cho 333 gam hoãn hôïp 3 muoái MgSO4 , CuSO4 vaø BaSO4 vaøo nöôùc

ñöôïc dung dòch D vaø moät phaàn khoâng tan coù khoái löôïng 233 gam .

Nhuùng thanh nhoâm vaøo dung dòch D . Sau phaûn öùng khoái löôïng thanh

kim loaïi taêng 11,5 gam . Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái coù

trong hoãn hôïp treân ?

6. Cho baûn saét coù khoái löôïng 100 gam vaøo 2 lít dung dòch CuSO4 1M.

Sau moät thôøi gian dung dòch CuSO4 coù noàng ñoä laø 0,8 M . Tính khoái

löôïng baûn kim loaïi , bieát raèng theå tích dung dòch xem nhö khoâng ñoåi

vaø khoái löôïng ñoàng baùm hoaøn toaøn vaøo baûn saét ?

7. Nhuùng moät laù keõm vaøo 500 ml dung dòch Pb(NO3)2 2M . Sau moät

thôøi gian khoái löôïng laù keõm taêng 2,84 gam so vôùi ban ñaàu .

a. Tính löôïng Pb ñaõ baùm vaøo laù Zn , bieát raèng löôïng Pb sinh ra baùm

hoaøn toaøn vaøo laù Zn.

b. Tính moàng ñoä M caùc muoái coù trong dung dòch sau khi laáy laù keõm

ra , bieát raèng theå tích dung dòch xem nhö khoâng ñoåi ?

VII/ Toaùn hoãn hôïp muoái

axit – muoái trung hoøa :

1. Duøng 30 gam NaOH ñeå haáp thuï 22 gam CO2

a. Coù nhöõng muoái naøo taïo thaønh

b. Tính khoái löôïng caùc muoái taïo thaønh .

2. Cho 9,4 gam K2O vaøo nöôùc . Tính löôïng SO2 caàn thieát ñeå phaûn öùng

vôùi dung dòch treân ñeå taïo thaønh :

a. Muoái trung hoøa .

b. Muoái axit

c. Hoãn hôïp muoái axit vaø muoái trung hoøa theo tæ leä mol laø 2 : 1

3. Dung dòch A chöùa 8 gam NaOH

a. Tính theå tích dung dòch H2SO4 0,5M caàn duøng ñeå hoøa tan hoaøn

toaøn dung dòch A

b. Tính theå tích SO2 caàn thieát ñeå khi taùc duïng vôùi dung dòch A

taïo ra hoãn hôïp muoái axit vaø muoái trung hoøa theo tæ leä mol

töông öùng laø 2 : 1 ?

4. Tính theå tích CO2 caàn thieát ñeå khi taùc duïng vôùi 16 gam dung dòch

NaOH 10% taïo thaønh:

a. Muoái trung hoøa ?

b. Muoái axit ?

c. Hoãn hôïp muoái axit vaø muoái trung hoøa theo tæ leä mol laø 2 : 3 ?

5. Duøng 1 lít dung dòch KOH 1,1M ñeå haáp thuï 80 gam SO3

a. Coù nhöõng muoái naøo taïo thaønh ?

b. Tính khoái löôïng caùc muoái taïo thaønh ?

VIII/ Xaùc ñònh CTHH :

1. Hoøa tan hoaøn toaøn 3,6 gam moät kim loaïi hoùa trò II baèng dung dòch

HCl coù 3,36 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc. Hoûi ñoù laø kim loaïi naøo ?

2. Hoøa tan 2,4 gam oxit cuûa moät kim loaïi hoùa trò II caàn duøng 2,19 gam

HCl . Hoûi ñoù laø oxit cuûa kim loaïi naøo ?

3. Hoøa tan 4,48 gam oxit cuûa moät kim loaïi hoùa trò II caàn duøng 100 ml

dung dòch H2SO4 0,8M . Hoûi ñoù laø oxit cuûa kim loaïi naøo ?

4. Cho dung dòch HCl dö vaøo 11,6 gam bazô cuûa kim loaïi R coù hoùa trò II

thu ñöôïc 19 gam muoái . Xaùc ñònh teân kim loaïi R ?

5. Cho 10,8 gam kim loaïi hoùa tri III taùc duïng vôùi dung dòch HCl dö thaáy

taïo thaønh 53,4 gam muoái . Xaùc ñònh teân kim loaïi ñoù /

6. Hoøa tan 49,6 gam hoãn hôïp goàm muoái sunfat vaø muoái cacbonat cuûa

moät kim loaïi hoùa trò I vaøo nöôùc thu ñöôïc dung dòch A . Chia dung dòch

A laøm 2 phaàn baèng nhau .

- Phaàn 1 : Cho taùc duïng vôùi dung dòch H2SO4 dö thu ñöôïc 2,24 lít khí ôû

ñktc

- Phaàn 1 : Cho taùc duïng vôùi dung dòch BaCl2 dö thu ñöôïc 43 gam keát

tuûa traéng .

a. Tìm CTHH cuûa 2 muoái ban ñaàu

b. Tính % veà khoái löôïng cuûa caùc muoái treân coù trong hoãn hôïp ?

7. Hoøa tan 1,84 gam moät kim loaïi kieàm vaøo nöôùc . ñeå trung hoøa dung

dòch thu ñöôïc phaûi duøng 80 ml dung dòch HCl 1M . Xaùc ñònh kim loaïi

kieàm ñaõ duøng ?

8. Hoøa tan hoaøn toaøn 27,4 gam hoãn hôïp goàm M2CO3 vaø MHCO3 ( M laø

kim loaïi kieàm ) baèng 500 ml dung dòch HCl 1M thaáy thoaùt ra 6,72 lít khí

CO2 ( ôû ñktc) . Ñeå trung hoøa löôïng axit coøn dö phaûi duøng 50 ml dung

dòch NaOH 2M

a. Xaùc ñònh 2 muoái ban ñaàu

b. Tính % veà khoái löôïng cuûa moãi muoái treân ?

9. Coù moät hoãn hôïp X goàm moät muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoùa trò I

vaø moät muoái cuûa kim loaïi hoùa trò II . Hoøa tan hoaøn toaøn 18 gam X .

baèng dung dich HCl vöøa ñuû thu ñöôïc dung dòch Y vaø 3,36 lít CO2 (ñktc)

a. Coâ caïn Y seõ thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan ?

b. Neáu bieát trong hoãn hôïp X soá mol muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoùa

trò I gaáp 2 laàn soá mol muoái cacbonat cuûa kim loaïi hoùa trò II vaø

nguyeân töû khoái cuûa kim loaïi hoùa trò I hôn nguyeân töû khoái cuûa kim

loaïi hoùa trò II laø 15 ñvC. Tìm CTHH 2 muoái treân ?

10. Coù moät oxit saét chöa roõ CTHH . Chia löôïng oxit naøy laøm 2 phaàn

baèng nhau

- Phaàn 1 : taùc duïng vöøa ñuû vôùi 150 ml dung dòch HCl 3M

- Phaàn 2 : nung noùng vaø cho luoàng CO ñi qua , thu ñöôïc 8,4 gam saét .

Xaùc ñònh CTHH cuûa saét oxit .

11. Hoøa tan heát m gam hoãn hôïp goàm ACO3 vaø BCO3 (A , B laø 2 kim

loaïi hoùa trò II) caàn duøng 300 ml dung dòch HCl 1M . Sau phaûn öùng thu

ñöôïc V lít khí CO2 (ñktc) vaø d/dòch A . Coâ caïn dung dòch A thu ñöôïc 30,1

gam muoái khan

a. Xaùc ñònh m ? b. Tìm V ?

12. Oxi hoùa hoaøn toaøn 8 gam 2 kim loaïi A , B (ñeàu coù hoùa trò II) thu

ñöôïc hoãn hôïp 2 oxit töông öùng . Ñeå hoøa tan heát 2 oxit treân caàn 150 ml

dung dòch HCl 1M. Sau phaûn öùng thu ñöôïc dung dòch coù 2 muoái . Cho

NaOH vaøo dung dòch muoái naøy thu ñöôïc moät keát tuûa cöïc ñaïi naëng m

gam goàm hoãn hôïp 2 hiñroxit kim loaïi

a.Vieât caùc PTPU xaûy ra ?

b. Xaùc ñònh m ?

13. A laø oxit cuûa nitô coù phaân töû khoái laø 92 coù tæ leä soá nguyeân töû

N vaø O laø 1 : 2 . B laø moät oxit khaùc cuûa nitô . ÔÛ ñktc 1 lít khí B naëng

baèng 1 lít khí CO2 . Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa A vaø B ?

14. Hoøa tan hoaøn toaøn 1,44 gam kim loaïi hoùa trò II baèng 250 ml dung

dòch H2SO4 0,3M . Ñeå trung hoøa löôïng axit dö caàn duøng 60 ml dung

dòch NaOH 0,5M , Xaùc ñònh teân kim loaïi ?

15. Nung 3 gam muoái cacbonat cuûa kim loaïi A ( chöa roõ hoùa trò ) thu ñöôïc

1,68 gam oxit .

a. Xaùc ñònh CTHH cuûa muoái ?

b. Neáu hoøa tan hoaøn toaøn 8 gam muoái treân baèng V lít dung dòch HCl

2M . Tính V ?

IX/ Chöùng minh chaát taùc

duïng heát : 1. Cho 3,87 gam hoãn hôïp goàm Mg vaø Al taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch

HCl 1M

a. Chöùng minh raèng sau phaûn öùng vôùi Mg vaø Al , axit vaãn coøn dö ?

b. Neáu phaûn öùng treân laøm thoaùt ra 4,368 lít khí H2 (ñktc) . Haõy tính

soá gam Mg vaø Al ñaõ duøng ban ñaàu ?

c. Tính theå tích dung dòch ñoàng thôøi NaOH 2M vaø Ba(OH)2 0,1M caàn

duøng ñeå trung hoøa heát löôïng axit coøn dö ?

2. Hoøa tan 31,9 gam hoãn hôïp BaCl2 vaø CaCl2 vaøo nöôùc ñöôïc dung dòch

A . Cho toaøn boä dung dòch A taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch Na2CO3

2M thaáy xuaát hieän moät löôïng keát tuûa

a. Chöùng toû raèng löôïng keát tuûa ôû treân thu ñöôïc laø toái ña ?

b. Neáu cho toaøn boä löôïng dung dòch A taùc duïng vôùi löôïng dö dung

dòch AgNO3 thì thu ñöôïc 53,4 gam keát tuûa . Xaùc ñònh % veà khoái

löôïng moãi muoái ñaõ duøng ban ñaàu ?

3. Cho 8,4 gam hoãn hôïp Zn vaø Mg taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch HCl

2M

a. Chöùng minh raèng sau phaûn öùng axit vaãn coøn dö ?

b. Neáu thoaùt ra 4,48 lít khí ôû ñktc . Haõy tính soá gam Mg vaø Al ñaõ

duøng ban ñaàu

c. Tính theå tích ñoàng thôøi cuûa 2 dung dòch KOH 0,5 M vaø Ba(OH)2 1M

caàn duøng ñeå trung hoøa heát löôïng axit coøn dö ?

4. Cho 7,8 gam hoãn hôïp Mg vaø Al taùc duïng vôùi 500 ml dung dòch H2SO4

1M

a. Chöùng minh raèng sau phaûn öùng vôùi Mg vaø Al , axit vaãn coøn dö ?

b. Neáu phaûn öùng treân laøm thoaùt ra 4,368 lít khí H2 (ñktc) . Haõy tính %

veà khoái löôïng cuûa Mg vaø Al ñaõ duøng ban ñaàu ?

5. Cho 31,8 gam hoãn hôïp X goàm 2 muoái MgCO3 vaø CaCO3 vaøo 0,8 lít

dung dòch HCl 1M

thu ñöôïc dung dòch Z .

a. Hoûi dung dòch Z coù dö axit khoâng ?

b. Cho vaøo dung dòch Z moät löôïng NaHCO3 dö thì theå tích CO2 thu ñöôïc

laø 2,24 lít . tính khoái löôïng moãi muoái coù trong hoãn hôïp X ?

X/ AÙp duïng sô ñoà hôïp

thöùc : 1. Tính khoái löôïng H2SO4 95% thu ñöôïc töø 60 kg quaëng pirit neáu hieäu

suaát p/ öùng laø 85% ?

2. Duøng 150 gam quaëng pirit chöaù 20% chaát trô ñieàu cheá H2SO4 . Ñem

toaøn boä löôïng axit ñieàu cheá ñöôïc hoøa tan vöøa ñuû m gam Fe2O3 . Taát

caû phaûn öùng xaûy ra hoaøn toaøn , haõy

a. Tính khoái löôïng H2SO4 ñieàu cheá ñöôïc ?

b. Tính m ?

3. Töø 1 taán quaëng pirit chöaù 90% FeS2 coù theå ñieàu cheá bao nhieâu lít

H2SO4 ñaäm ñaëc 98% (d = 1,84 g/ml) , bieát hieäu suaát trong quaù trình

ñieàu cheá laø 80% ?

4. Coù theå ñieàu cheá bao nhieâu taán CH3COOH töø 100 taán CaC2 coù 4%

taïp chaát , giaû söû caùc phaûn öùng ñaït hieäu suaát 100% ?

XI/ AÙp duïng ñònh luaät baûo

toaøn khoái löôïng : 1. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa A , bieát raèng khi ñoát chaùy 1 mol

chaát A caàn 6,5 mol oxi thu ñöôïc 4 mol CO2 vaø 5 mol nöôùc

2. Ñoát chaùy m gam chaát A caàn duøng 4,48 lít O2 thu ñöôïc 2,24 lít CO2 vaø

3,6 gam nöôùc . Tính m bieát theå tích caùc chaát khí ñeàu döôïc ño ôû ñktc

3. Ñoát chaùy 16 gam chaát A caàn 4,48 lít khí oxi (ñktc) thu ñöôïc khí CO2 vaø

hôi nöôùc theo tæ leä soá mol laø 1 : 2 . Tính khoái löôïng CO2 vaø H2O taïo

thaønh ?

4. Nung hoãn hôïp 2 muoái CaCO3 vaø MgCO3 thu ñöôïc 76 gam 2 oxit vaø 33,6

lít CO2 (ñktc) . Tính khoái löôïng hoãn hôïp ban ñaàu ?

5. Cho hoãn hôïp 2 muoái A2SO4 vaø BSO4 coù khoái löôïng 44,2 gam taùc

duïng vöøa ñuû vôùi d/dòch BaCl2 taïo thaønh 69,9 gam BaSO4 keát tuûa

.Tìm khoái löôïng 2 muoái tan môùi taïo thaønh ?

6. Hoøa tan 10 gam hoãn hôïp 2 muoái cacbonat coù hoùa trò II vaø III baèng

dung dòch HCl thu ñöôïc dung dòch A vaø 0,672 lít khí (ñktc) . Hoûi coâ

caïn dung dòch A thì thu ñöôïc bao nhieâu gam muoái khan ?

7. Hoøa tan 5,68 gam hoãn hôïp 2 muoái cacbonat cuûa kim loaïi thuoäc nhoùm

IIA vaø thuoäc 2 chu kì lieân tieáp baèng dung dòch HCl dö thu ñöôïc 1,344

lít khí (ñktc) vaø dung dòch A . Hoûi coâ caïn dung dòch A thì thu ñöôïc bao

nhieâu gam muoái khan ?

8. Cho luoàng khí CO ñi qua oáng söù ñöïng m gam hoãn hôïp goàm Fe , FeO ,

Fe2O3 nung noùng . Sau khi keát thuùc thí nghieäm , thu ñöôïc 64 gam chaát

raén A vaø 11,2 lít khí B (ñktc) coù tæ khoái hôi so vôùi hiñro laø 20,4 . Tính

m ?

XII/ Bieän luaän : - Theo caùc khaûnaêng phaûn

öùng xaûy ra .

- Theo phöông trình voâ ñònh

- Theo giôùi haïn

- Theo hoùa trò

- Theo löôïng chaát ( gam , mol )

- Theo tính chaát

- Theo keát quaû baøi toaùn

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

1. Hoøa tan hoaøn toaøn 3,78 gam moät kim loaïi M vaøo dung dòch HCl thu ñöôïc

4,704 lít khí H2 (ñktc) . Xaùc ñònh kim loaïi M ?

2. Hoøa tan hoaøn toaøn hoãn hôïp 4 g hai kim loaïi A,B cuøng hoùa trò II vaø coù

tæ leä mol laø ! : 1 baèng dung dòch HCl thu ñöôïc 2,24 lít khí H2 ( ñktc) . Hoûi

A , B laø caùc kim loaïi naøo trong caùc kim loaïi sau : Mg , Ca , Ba , Zn , Fe , Ni

. Bieát : Mg = 24 , Ca= 40 , Ba= 137 , Zn = 65,

Fe = 56 , Ni = 58 .

3. A laø hôïp chaát voâ cô khi ñoát noùng cho ngoïn löûa maøu vaøng . Nung noùng

A ôû nhieät ñoä cao ñöôïc chaát raén B , hôi nöôùc vaø khí C khoâng maøu ,

khoâng muøi , laøm ñuïc nöôùc voâi trong . bieát chaát raén B cuõng cho ngoïn

löûa maøu vaøng khi ñoát noùng . Xaùc ñònh CTHH cuûa A vaø B vaø vieát

caùc PTPU

4. A laø hôïp chaát voâ cô coù nhieàu öùng duïng trong ngaønh xaây döïng . Nung

noùng A thu ñöôïc chaát raén b vaø khí C khoâng maøu khoâng muøi . Cho C

loäi qua bình ñöïng nöôùc voâi trong dö laïi thaáy xuaát hieä chaát raén A . Xaùc

ñònh CTHH cuûa A vaø vieát caùc PTPU .

5. X laø moät muoái voâ cô thöôøng ñöôïc duøng trong phoøng thí nghieäm . Nung

noùng X ñöôïc 2 khí Y vaø Z , trong ñoù khí Y khoâng maøu , khoâng muøi ,

khoâng chaùy . Coøn Z laø hôïp chaát ñöôïc taïo bôõi 2 nguyeân toá hiddro vaø

oxi . Xaùc ñònh CTHH cuûa X .

6. A , B , C laø hôïp chaát voâ cô cuûa moät kim loaïi khi ñoát chaùy ñeàu cho

ngoïn löûa maøu vaøng . A taùc duïng vôùi B taïo thaønh C . Nung noùng B ôû

nhieät ñoä cao taïo thaønh C , hôi nöôùc vaø khí D laø hôïp chaát cuûa cacbon .

Bieát D taùc duïng vôùi A taïo ñöôïc B hoaëc C . Xaùc ñònh CTHH cuûa A , B ,

C ..

7. Muoái A khi ñoát chaùy cho ngoïn löûa maøu vaøng . Nung noùng A ñöôïc chaát

raén B vaø coù hôi nöôùc thoaùt ra , A cuõng nhö B ñeàu taùc duïng ñöôïc vôùi

dung dòch HCl taïo khí C khoâng maøu , khoâng muøi , khoâng chaùy . Xaùc

ñònh CTHH cuûa A .

XIII/ Phöông phaùp töï choïn

löôïng chaát : Moät soá caùch choïn :

- Löôïng chaát tham gia phaûn öùng laø 1 mol

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Löôïng chaát tham gia phaûn öùng theo soá lieäu cuûa ñeà baøi .

1. Hoøa tan moät muoái cacbonat kim loaïi M baèng khoái löôïng vöøa ñuû cuûa

dung dòch H2SO4 9,8 % ta thu ñöôïc dung dòch muoái sunfat 14,18% . Hoûi M

laø kim loaïi gì ?

2. Hoøa tan oxit moät kim loaïi hoùa trò II vaøo moät löôïng vöøa ñuû dung dòch

H2SO4 20% , thu ñöôïc dung dòch muoái coù noàng ñoä 22,6% . Xaùc ñònh teân

kim loaïi ñaõ duøng ?

3. Cho 16 gam hôïp kim cuûa Beri vaø moät kim loaïi kieàm taùc duïng vôùi nöôùc

ta ñöôïc dung dòch A vaø 3,36 liat khí H2 (ñktc)

a. Caàn bao nhieâu ml dung dòch HCl 0,5M ñeå trung hoøa heát 1/10 dung dòch

A ?

b. Laáy 1/10 dung dòch A roài theâm vaøo ñoù 99 ml dung dòch Na2SO4 0,1 M

thì thaáy dung dòch vaãn coøn dö Ba2+

, nhöng neáu theâm tieáp 2 ml dung

dòch nöõa thì thaáy dö SO42-

. Xaùc ñònh teân cuûa kim loaïi kieàm ?

4. Nhieät phaân 9,4 gam muoái nitrat kim loaïi tôùi phaûn öùng hoaøn toaøn thaáy

coøn laïi 4 gam chaát raén . Xaùc ñònh kim loaïi coù trong muoái ?

5. Hoøa tan 2,84 gam hoãn hôïp 2 muoái cacbonat cuûa 2 kim loaïi thuoäc phaân

nhoùm chính nhoùm II vaø thuoäc 2 chu kì lieân tieáp nhau baèng dung dòch HCl

dö ngöôøi ta thu ñöôïc dung dòch A vaø khí B . Coâ caïn dung dòch A thì thu

ñöôïc 3,17 gam muoái khan .

a. Tính theå tích B (ñktc) .?

b. Xaùc ñònh teân 2 kim loaïi ?

6. Ñoát chaùy 1 gam ñôn chaát M caàn duøng löôïng vöøa ñuû oxi laø 0,7 lít ( ñktc)

. Xaùc ñònh ñôn chaát M ?

7. Nung 3 gam muoái cacbonat cuûa kim loaïi A chöa roõ hoùa trò thu ñöôïc 1,68

gam oxit kim loaïi A .

a. Xaùc ñònh A ?

b. Tính theå tích dd HCl caàn duøng ñeå hoøa tan heát 3 gam muoái cacbonat

cuûa A ôû treân ?

XIV/ Phöông phaùp duøng caùc

giaù trò trung bình : A/ Phöông phaùp duøng caùc giaù trò mol trung bình ( M )

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Löu yù :

a) Hoãn hôïp nhieàu chaát :

M = hh

hh

n

m=

i

ii

nnn

nMnMnM

...

.....

21

2211

M = hh

hh

n

m=

i

ii

VVV

VMVMVM

...

.....

21

2211

b) Hoãn hôïp 2 chaát : a, b ; % soá mol

M = n

nnMnM )( 1211 ; M = M1n1 + M2(1-n1)

M = n

VVMVM )( 1211 ; M = M1X1 + M2(1-X1)

1. Hai kim loaïi kieàm M vaø M/ naèm trong hai chu kì keá tieáp nhau cuûa baûng heä

thoáng tuaàn hoaøn . Hoøa tan moâyj ít hoãn hôïp M vaø M/ trong nöôùc ñöôïc

dung dòch A vaø 0,336 lít khí H2 (ñktc) . Cho HCl dö vaøo dung dòch A vaø coâ

caïn ñöôïc 2,075 gam muoái khan . Xaùc ñònh teân kim loaïi M vaø M/ ?

2. Hoøa tan vaøo nöôùc 7,14 gam hoãn hôïp muoái cacbonat vaø hiddro cacbonat

cuûa moät kim loaïi hoùa trò I . Sau ñoù theâm vaøo dung dòch thu ñöôïc moät

löôïng dung dòch HCl vöøa ñuû thì thu ñöôïc 0,672 lít khí ôû ñktc Xaùc ñònh teân

kim loaïi ?

3. Nguyeân töû khoái cuûa 3 kim loaïi hoùa trò 2 tæ leä vôùi nhau theo tæ soá laø 3 : 5

: 7 . Tæ leä soá mol cuûa chuùng trong hoãn hôïp laø 4 : 2 : 1 . Sau khi hoøa tan

2,32 gam hoãn hôïp trong HCl dö thu ñöôïc 1,568 lít H2 ôû ñktc . Xaùc ñònh 3 kim

loaïi bieát chuùng ñeàu ñöùng tröôùc H2 trong daõy Beketop .

4. Hoøa tan 46 gam hoãn hôïp Ba vaø 2 kim loaïi kieàm A , B thuoäc 2 chu kì lieân

tieáp nhau ñöôïc dung dòch X vaø 11,2 lít khí (ñktc)

- Neáu theâm 0,18 mol Na2SO4 voø dung dòch X thì dung dòch sau phaûn öùng

vaãn chöa keát tuûa heát Ba2+

- Neáu theâm 0,21 mol Na2SO4 voø dung dòch X thì dung dòch sau phaûn öùng

vaãn coøn dö ion SO42-

Xaùc ñònh teân 2 kim loaïi kieàm ?

¤n tËp hãa häc

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

D¹ng I : ViÕt PTHH gi÷a çc

chÊt v« c¬ 1. ViÕt PTHH biÓu diÔn çc ph¶n øng ho¸ häc ë çc thÝ nghiÖm sau : a. Nhá vµi giät axit clohidric vµo ®¸ v«i b. Cho mét Ýt diphotpho pentoxit vµo dd kali hidroxit c. Nhóng thanh s¾t vµo dd §ång (II) sunfat d. HÊp thô N2O5 vµo H2O 2. Cho çc oxit sau : K2O, SO2, BaO, Fe3O4, N2O5, FeO, Fe2O3. ViÕt PTHH

(nÕu cã) cña çc oxit nµy lÇn lît t¸c dông víi H2O, H2SO4, KOH,

HCl

3. ViÕt PTP¦ : a. Kim lo¹i M ho¸ trÞ n tan trong dd HCl

b. MgCO3 + HNO3 …

c. Al + H2SO4 (lo·ng) d. FexOy + HCl e. Fe + Cl2 f. Cl2 + NaOH 4. Cho tõ tõ bét Cu vµo dd HNO3 ®Æc. Lóc ®Çu thÊy khÝ mÇu n©u bay

ra, sau ®ã khÝ kh«ng mµu bÞ ho¸ n©u trong kh«ng khÝ, cuèi cïng

khÝ ngõng tho¸t ra. GT hiÖn tîng, viÕt PTHH x¶y ra

5. Cã nh÷ng baz¬ sau : Fe(OH)3, Ca(OH)2, KOH, Mg(OH)2, Cu(OH)2 a. Baz¬ nµo bÞ nhiÖt ph©n huû ? b. T¸c dông ®îc víi dd H2SO4 c. §æi mµu dd phenolphtalein ? 6. H·y m« t¶ hiÖn tîng quan s¸t ®îc, viÕt pthh khi th¶ l¸ Al vµo

nh÷ng dd sau :

a. dd H2SO4 2 M b. dd NaOH d c. dd CuCl2

D¹ng II. S¬ ®å chuyÓn ho¸ 1. ViÕt PTHH theo s¬ ®å sau :

MgSO4

SO2 H2SO4 MgCl2

HCl

2.T×m çc ch÷ çi A,B,C,D,E thÝch hîp, viÕt PTHH x¶y ra

(1) A + Cl2 B

(2) B + Al (d) AlCl3 + A

(3) A + O2 C

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

(4) C + H2SO4 D + E + H2O

3. Chän çc chÊt A,B,C,D thÝch hîp, viÕt PTHH x¶y ra

A

B CuSO4 CuCl2 Cu(NO3)2

A B C

C

4.Hoµn thµnh çc ph¬ng tr×nh díi ®©y :

a. Na2SO4 + X1 BaSO4 + Y1

Ca(HCO3)2 + X2 CaCO3 + Y2

CuSO4 + X3 CuS + Y3

MgCl2 + X4 Mg3(PO4)2 + Y4

b. A + B CaCO3 + NaCl

C + D ZnS + KNO3

E + F Ca3(PO4)2 + NaNO3

G + H BaSO4 + MgCl2

c. KHS + A H2S + …

HCl + B CO2 + …

CaSO3 + C SO2 + …

H2SO4 + D BaSO4 + CO2 +

….

7. ViÕt çc PTP¦ theo çc s¬ ®å biÕn ho¸ sau :

Fe2(SO4)2 Fe(OH)3 Cu

CuCl2

FeCl3

CuSO4

7.ViÕt çc PTP¦ theo s¬ ®å biÕn ho¸

+X A +Y

Fe2O3 FeCl2

+Z B +T

trong ®ã A,B,X,Y,Z,T lµ çc chÊt kh¸c nhau

8..ViÕt çc PTP¦ theo s¬ ®å hai chiÒu sau :

S SO2 H2SO4 CuSO4

K2SO3

9.Cho s¬ ®å biÕn ho¸ :

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a.

A1 A2 A3

Fe(OH)3

Fe(OH)3

B1 B2 B3

T×m c«ng thøc cña çc chÊt øng víi çc chÊt A1,, A2, …..viÕt PTP¦

theo s¬ ®å

b.

A1 A2 A3

CaCO3

CaCO3 CaCO3

B1 B2 B3

.. +X,t0 c. A

+Y,t0 + B +E

A Fe D

C

+Z,t0

A

BiÕt r»ng : A + HCl D + C + H2O

D¹ng III. NhËn biÕt çc chÊt

v« c¬ 1. ChØ ®îc dïng mét thuèc thö tù chän, h·y nhËn biÕt dd çc chÊt

®ùng trong çc lä riªng rÏ : FeSO4 ; Fe2(SO4)3 ; MgCl2 ; AlCl3 ;

CuCl2 ; NaOH

2. Dïng mét thuèc thö nhËn biÕt çc dd : Na2CO3 ; NaCl ; Na2S ; Ba(NO3)2

3. B»ng pp ho¸ häc nhËn biÕt çc khÝ ®ùng trong çc lä mÊt nh·n : CO2 ; NH3 ; O2 ; N2

4. 5 b×nh chøa 5 khÝ : N2 ; O2 ; CO2 ; H2 ; CH4. Tr×nh bµy pp ho¸ häc nhËn ra tõng khÝ

5. Cã 5 dd : HCl ; NaOH ; Na2CO3 ; BaCl2 ; NaCl. Cho phÐp sö dông quú tÝm ®Ó nhËn biÕt çc dd ®ã (biÕt Na2CO3 còng lµm xanh quú

tÝm)

6. ChØ ®îc sö dông dd HCl ; H2O nªu pp nhËn biÕt 5 gãi bét tr¾ng chøa çc chÊt : KNO3 ; K2CO3 ; K2SO4 ; BaCO3 ; BaSO4

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

7. cã 5 chÊt r¾n : Fe ; Cu ; Al ; CuO ; FeO. Dïng pp ho¸ häc ®Ó nhËn biÕt tõng chÊt

8. 5 lä mÊt nh·n, mçi lä chøa mét trong çc chÊt bét mµu ®en hoÆc x¸m xÉm sau : FeS ; Ag2O ; CuO ; MnO2 ; FeO. chØ dïng èng nghiÖm,

®Ìn cån, vµ mét dd thuèc thö ®Ó nhËn biÕt

9. Cã 5 dd bÞ mÊt nh·n gåm çc chÊt sau : H2SO4 ; Na2SO4 ; NaOH ; BaCl2 ; MgCl2. ChØ dïng thªm phenol phtalein nªu çch x¸c ®Þnh

tõng dd

10. ChØ dïng 1 thuèc thö lµ kim lo¹i h·y nhËn biÕt çc lä chøa çc dd : Ba(OH)2 ; HNO3 ®Æc, nguéi ; AgNO3

D¹ng IV: T¸ch çc chÊt v« c¬ 1.Tr×nh bµy pp ho¸ häc ®Ó t¸ch riªng tõng kim lo¹i ra khái hh chøa

: Ag ; Al ; Fe

2. T¸ch riªng dd tõng chÊt ra khái hh dd : AlCl3 ; FeCl3 ; BaCl2

3. §iÒu chÕ chÊt nguyªn chÊt :

a. NaCl cã lÉn mét Ýt t¹p chÊt lµ Na2CO3. Lµm thÕ naß ®Ó cã NaCl

nguyªn chÊt ?

b. N2 lÉn çc t¹p chÊt : CO ; CO2 ; H2 vµ h¬i níc

c, Cã hh 3 oxit : SiO2 ; Al2O3 ; Fe2O3. Tr×nh bµy pp ho¸ häc ®Ó lÊy

tõng chÊt ë d¹ng nguyªn chÊt

4. Mét lo¹i thuû ng©n bÞ lÉn t¹p chÊt lµ çc kim lo¹i sau : Fe ;

Zn ; Pb ; Sn. cã thÓ dïng dd Hg(NO3)2 ®Ó lÊy ®îc Hg tinh khiÕt. em

h·y nªu pp lµm vµ viÕt PTP¦

5. B»ng pp hh t¸ch riªng

a. Bét Fe ra khái hh : Fe, Cu, CaO

b. T¸ch riªng tõng chÊt khái hh : Fe, Fe2O3, Cu (khèi lîng b¶o

toµn)

D¹ng V : TÝnh theo ph¬ng

tr×nh ho¸ häc, x¸c ®Þnh CT

oxit baz¬ 1.Hoµ tan 16,2 gam ZnO vµo 400gam dd HNO3 15% thu ®îc dd A

a. TÝnh khèi lîng axit ®· ph¶n øng b. TÝnh khèi lîng

muèi kÏm t¹o thµnh

c. TÝnh C% çc chÊt trong dd A

2. Hoµ tan 10,8 gam Al t¸c dông võa ®ñ víi 600 gam dd HCl thu ®îc

dd X vµ V lÝt khÝ ë §KTC

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a. TÝnh V b. TÝnh khèi lîng muèi nh«m thu ®îc c.

TÝnh CM cña dd HCl

3. Cho 325 gam dd FeCl3 5% vµo 112 gam dd KOH 25%

a. ChÊt nµo thõa sau ph¶n øng b. TÝnh khèi lîng chÊt kÐt

tña thu ®îc

c. TÝnh C% çc chÊt trong dd sau ph¶n øng

4. Hoµ tan 8,9 gam hh Mg, Zn vµo lîng võa ®ñ dd H2SO4 0,2M thu

®îc dd A vµ 4,48 lÝt khÝ ë ®ktc

a. TÝnh % theo khèi lîng 2 kim lo¹i b. TÝnh thÓ tÝch dd

axit ®· dïng

5. Cho 16,8 lÝt CO2 ®ktc hÊp thô hoµn toµn vµo 600ml dd NaOH 2M thu

®îc dd A

a. TÝnh khèi lîng muèi thu ®îc trong dd A

b. Cho BaCl2 d vµo dd A th× thu ®îc bao nhiªu gam kÕt tña

6. Nhóng mét miÕng Al cã khèi lîng 10 gam vµo 500 ml dd CuSO4

0,4M. Sau thêi gian ph¶n øng lÊy miÕng Al ra, c©n nÆng 11,38 gam

a. TÝnh m Cu b¸m vµo Al b. TÝnh CM çc chÊt trong dd sau

ph¶n øng (coi V kh«ng ®æi)

7. Cho 20 gam Al vµo 400 ml dd CuCl2 0,5 M. Khi nång ®é dd CuCl2

gi¶m 25% th× lÊy miÕng Al ra, c©n nÆng bao nhiªu gam ?

8. §Ó hoµ tan 3,9 gam kim lo¹i X cÇn dïng V ml dd HCl vµ cã 1,344

lÝt H2 ®ktc. MÆt kh¸c, ®Ó hoµ tan 3,2 gam oxit cña kim lo¹i Y còng

dïng võa ®ñ Vml dd HCl trªn. Hái X,Y lµ çc kim lo¹i g× ?

9. Cho 34,8 gam Fe3O4 t¸c dông víi 455,2 gam dd HCl 20% d thu ®îc

dd A. TÝnh C% çc chÊt tan cã trong dd A

10. Cho 16 gam FexOy t¸c dông víi lîng võa ®ñ 300 ml dd HCl 2 M.

X¸c ®Þnh CT oxit s¾t

11. Hoµ tan 8 gam oxit lim lo¹i ho¸ trÞ 2 cÇn 14,6 gam HCl nguyªn

chÊt. T×m CT oxit

12. Hoµ tan 20,4 gam oxit kim lo¹i A (ho¸ trÞ 3) b»ng 300 ml dd

H2SO4 võa ®ñ th× thu ®îc 68,4 gam muèi khan

a. T×m CTHH cña oxit trªn b. TÝnh CM cña dd axit

13. §Ó hoµ tan 64 gam mét oxit kim lo¹i (ho¸ trÞ 3) cÇn võa ®ñ 800

ml dd HNO3 3M

a. T×m CT oxit b. TÝnh CM dd muèi sau ph¶n øng

14. Hßa tan 5 gam ®¸ v«i nguyªn chÊt trong 40 ml dd HCl. Sau ph¶n

øng ph¶i dïng 20 ml dd NaOH ®Ó trung hoµ axit d. MÆt kh¸c, cø 50 ml

dd HCl ph¶n øng võa ®ñ víi 150 ml dd NaOH. TÝnh CM cña 2 dd

15. Cho mét lîng bét s¾t vµo dd võa ®ñ dd H2 SO4 1 M thu ®îc dd A

vµ khÝ B. Cho toµn bé dd A ph¶n øng víi 250 ml dd KOH võa ®ñ. Läc

kÕt tña råi nung ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc 20 gam chÊt r¾n

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a. TÝnh m Fe ®· dïng b. TÝnh V khÝ ë ®ktc c. TÝnh

V ml dd axit d. TÝnh CM dd KOH

D¹ng VI : Bµi tËp vÒ kim lo¹i 1. Cho çc kim lo¹i Al, Fe, Cu, Ag. Nh÷ng KL t¸c dông nµo t¸c dông

®îc víi axit sunfuric lo·ng ? dd AgNO3 ? dd NaOH ? dd H2SO4 ®Æc ë ®k

thêng vµ ®un nãng ?. ViÕt çc PTHH x¶y ra

2. Cho çc cÆp chÊt sau : a. Zn + AgCl ; Cu + Fe(NO3)2 (dd) ; Ag +

Cu(NO3)2 (dd) ; Ni + dd CuCl2 ; Al + dd AgNO3

3. Hoµ tan 5,5 gam hh 2 kim lo¹i Al, Fe trong 500 ml dd HCl võa ®ñ

thu ®îc 4,48 lÝt khÝ ®ktc

a. TÝnh % khèi lîng 2 kim lo¹i

b. TÝnh CM dd HCl

4. Hoµ tan 20 gam hh gåm Ag, Zn, Mg trong dd H2SO4 0,5 M (võa ®ñ)

thu ®îc 6,72 lÝt H2 ®ktc vµ 8,7 gam kim lo¹i kh«ng tan

a. TÝnh % khèi lîng mçi KL

b. TÝnh V ml dd H2SO4

5. Nhóng 594 gam Al vµo dd AgNO3 2M. Sau thêi gian khèi lîng thanh

Al t¨ng 5% so víi ban ®Çu

a. T×m m Al ph¶n øng b. TÝnh m Ag thu ®îc c. TÝnh m

muèi Al t¹o ra

6. Ng©m mét miÕng Fe vµo 320 gam dd CuSO4 10%. Sau khi tÊt c¶ Cu b¸m

hÕt vµo Fe, khèi lîng miÕng Fe t¨ng 8%. X¸c ®Þnh khèi lîng miÕng

Fe ban ®Çu

7. Cho 19,6 gam mét Kl ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 140 ml dd

AgNO3 thu ®îc 75,6 gam Ag

a. X® KL b. TÝnh CM dd AgNO3 c. TÝnh CM dd sau ph¶n øng

(coi V kh«ng ®æi)

8.§èt ch¸y hoµn toµn 41,1 gam kim lo¹i A (ho¸ trÞ II) b»ng lîng

khÝ clo võa ®ñ, hoµ tan sp vµo níc thu ®îc ddB, cho ddB ph¶n øng

víi dd AgNO3 d, thÊy cã 86,1 gam kÕt tña tr¾ng xuÊt hiÖn

a. T×m A b. TÝnh VCLO ®ktc c. TÝnh m muèi t¹o thµnh

9. Hoµ tan 13 gam kim lo¹i A (ho¸ trÞ II) b»ng dd HCl 2M võa ®ñ

®îc dd B.Cho B ph¶n øng víi dd AgNO3 d ®îc 57,4 gam kÕt tña

a. ViÕt PTHH b. T×m A c. TÝnh V dd HCl ®· dïng

10. Hoµ tan 11,7 gam kim lo¹i X (ho¸ trÞ I) vµo 120,6 gam H2O th×

thu ®îc 132 gam dd A

a. T×m X b. TÝnh C% dd A

11. Hoµ tan 9 gam kim lo¹i B (ho¸ trÞ III) vµo dd HCl d thu ®îc

khÝ C. DÉn toµn bé C sinh ra ®i qua bét CuO ®èt nãng võa ®ñ ®îc 32

gam chÊt r¾n

a. ViÕt PThh b. TÝnh V khÝ C ®ktc c. T×m B

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

12. §èt ch¸y hÕt 4,48 g KLA ho¸ trÞ III b»ng khÝ Clo võa ®ñ, hoµ

tan sp vµo níc thu ®îc dd B, B+ dd KOH d ®îc kÕt tña C vµ dd D.

Läc kÕt tña, nung ë nhiÖt ®é cao ®îc chÊt r¾n E (m = 6,4 g). X® A

vµ cho biÕt thµnh phÇn dd D

D¹ng VII. Bµi tËp vÒ phi kim 1. Tõ çc chÊt : NaCl, H2O, MnO2, HCl, KMnO4. H·y viÕt ptp ®iÒu

chÕ khÝ clo

2. tõ çc chÊt : CaCO3, Na2CO3, NaHCO3, HCl.ViÕt pthh ®iÒu chÕ khÝ CO2

3. Nung 30 gam ®¸ v«i (®é tinh khiÕt 80%) tíi ph¶n øng hoµn toµn, khÝ sinh ra hÊp thô vµo 200 gam dd NaOH 5%. Sau ph¶n øng

thu ®îc nh÷ng muèi nµo ? bao nhiªu gam ?

4. Cho 50 gam CaCO3 t¸c dông víi dd HCl 0,5M (d), khÝ sinh ra cho vµo b×nh chøa 500ml dd KOH 2M ®Õn pht

a. TÝnh V dd HCl, biÕt thÝ nghiÖm lÊy d 20% so víi lîng cÇn

thiÕt

b. TÝnh CM muèi sinh ra khi hÊp thô khÝ trong dd kiÒm

5. Muèi nµo bÞ nhiÖt ph©n : Na2CO3, NaHCO3, K2CO3,

BaCO3, Ba(HCO3)2,KMnO4.ViÕt çc pthh x¶y ra

6. Cho çc s¬ ®å sau :

a. A B C D

A lµ khÝ mµu vµng lôc, ®éc. D lµ khÝ kh«ng mµu, kh«ng ch¸y vµ kh«ng

duy tr× sù sèng.ViÕt çc pthh, t×m A,B,C,D

b. X Y Z

T

T×m X,Y,Z,T. viÕt pthh. biÕt X lµ khÝ mµu vµng lôc, ®éc. T lµ oxit

baz¬, r¾n nãng ch¶y ë nhiÖt ®é cao

8. ViÕt 8 ph¶n øng kh¸c nhau ®iÒu chÕ CO2 9. ViÕt CTHH cña çc oxit cña C, P, S mµ em biÕt.trong sè ®ã oxit nµo lµ oxit axit, viÕt CT axit t¬ng øng vµ PTHH khi cho axit ®ã

t¸c dông víi KOH d

10. cho dßng CO ®i qua èng ®ùng CuO nung nãng, khÝ ®Ý ra cho

hÊp thô hÕt vµo dd níc v«i trong d thu ®îc 16 gam kÕt tña

a. TÝnh % CuO ®· bÞ khö

b. NÕu hoµ tan chÊt r¾n cßn l¹i trong èng b»ng dd HNO3 ®Æc

th× cã bao nhiªu lÝt NO2 bay ra

11. TiÕn hµnh ®f 5 lÝt dd NaCl 2M (d = 1,2 g/ml) theo ph¶n øng

:

§f, mnx, ®c tr¬

2NaCl + 2 H2O 2 NaOH + H2 +

Cl2

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Sau khi anot tho¸t ra 89,6 lÝt Cl2 ®ktc th× ngõng ®f, H2O bay h¬i

kh«ng ®¸ng kÓ. tÝnh C% chÊt tan trong dd sau ®iÖn ph©n

D¹ng VIII : §¹i c¬ng vÒ ho¸

h÷u c¬

HS cÇn n¾m s¬ lîc vÒ : hîp chÊt h÷u c¬, ph©n lo¹i, liªn kÕt, t/c

ho¸ ®Æc trng cña CH4, C2H2, C2H4, C2H5OH, C6H6, …

1. ViÕt CTCT : C5H12, C2H5Br, C3H6, C4H8 (chøa mét liªn kÕt ®«i),

C2H6O, C2H4O2 (m¹ch hë)

2. §èt ch¸y 6,4 gam chÊt h÷u c¬ A thu ®îc 8,8 g CO2 vµ 7,2 g

H2O. MA = 32. T×m CTPT A, ViÕt CTCT A

3. §èt ch¸y hÕt 11,2 lÝt khÝ A ®ktc thu ®îc 11,2 lÝt CO2 ®ktc vµ

9 g H2O T×m CTPT,CTCT A biÕt 1 lÝt A ®ktc nÆng 1,34 g

4. §«t 2 lÝt khÝ B cÇn 9 lÝt O2 thu ®îc 6 lÝt CO2 vµ 6 lÝt h¬i

níc

a. X® CTPT A. V ®o cïng ®k b. Cho B t¸c dông víi H2 XT Ni, t

0 viÕt PTHH x¶y ra

5. §èt ch¸y mét hydrocacbon A thu ®îc CO2 vµ H2O theo tû lÖ khèi

lîng lµ 11:3

a. T×m CTPT A biÕt tû khèi A so víi H2 lµ 20 b. ViÕt CTCTA vµ ptp khi cho A t¸c dông víi Br2 d

6. §èt ch¸y 10,08 lÝt hh khÝ CH4 vµ C2H6 thu ®îc 14,56 lÝt CO2. V

®o ®ktc

a. TÝnh % mçi khÝ trong hh b. DÉn toµn bé sp ch¸y qua dd Ba(OH)2 d thu ®îc a gam kÕt

tña. TÝnh a

7. §èt ch¸y hÕt 36 gam hh khÝ C3H6 vµ C2H6 trong O2 d thu ®îc 56

lÝt CO2 ®ktc

a. TÝnh V mçi khÝ ë ®ktc b. TÝnh % mçi khÝ trong hh khÝ ban ®Çu

8. DÉn 56 lÝt hh khÝ gåm etylen vµ axetylen ®i qua dd Br2 d th×

cã 480 gam Br2 ph¶n øng

a. TÝnh V mçi khÝ trong hh. V ®o ®ktc b. TÝnh % mçi khÝ

9. Hh khÝ X gåm CH4 vµ C2H4. Cho toµn bé X ph¶n øng víi dd Br2 d

thu ®îc 37,6 gam dibrom etan.MÆt kh¸c, ®èt ch¸y hÕt X cÇn

dïng 16,8 lÝt O2 ®ktc

a. ViÕt pthh b. TÝnh % sè mol mçi khÝ

10. Cho s¬ ®å sau :

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

C

Al4C3 A B D

E

Trong ®ã A,B,C lµ chÊt khÝ. C lµm mÊt mµu dd Br2, E lµ chÊt

láng

a. T×m A, B , C , D , E b. Viªt pthh theo s¬ ®å

11. §«t ch¸y 4,48 lÝt ®ktc hydrocacbon A, hÊp thô hÕt sp ch¸y

vµo dd Ba(OH)2 d t¹o ra 118,2 gam kÕt tña, khèi lîng dd gi¶m 77,4

gam

a. T×m CTPT A

b ViÕt CTCT A

12. Dù ®o¸n hiÖn tîng, viÕt pthh

a. Th¶ mÈu KL Kali vµo cèc ®ùng rîu etylic 400

b. Th¶ mÈu Zn vµo cèc ®ùng giÊm ¨n

c. Cho níc vµo cèc ®ùng ®Êt ®Ìn

d. Cho vµi giät dd I2 vµo cèc ®ùng hå tinh bét

13. ViÕt pthh theo s¬ ®å : ViÕt c¸c pthh

CaC2 C2H2 C2H4 C2H5OH CH3COOH

CH3COOC2H5

14. hoµn thµnh s¬ ®å :

CO2 Na2CO3 CH3COONa

Tinh bét C6H12O6 C2H5OH

H2

CH3COOC2H5

15. §èt ch¸y hÕt a gam hh gåm rîu etylic vµ axit axetic cÇn dïng

11,2 lÝt O2 ®ktc. DÉn toµn bé sp ch¸y qua dd Ca(OH)2 d thu ®îc 40

gam kÕt tña

a. T×m a

b. TÝnh % mçi chÊt trong hh

c. NÕu cho a gam hh trªn vµo dd Na2CO3 d th× thu ®îc bao

nhiªu lÝt khÝ ®ktc?

16. Cho 45,2 gam hh CH3COOH, C2H5OH t¸c dông víi Na d thu ®îc V

lÝt khÝ B ®ktc.MÆt kh¸c, ®Ó trung hoµ hÕt lîng hh trªn cÇn dïng 600

ml dd NaOH 1M

a. TÝnh khèi lîng mçi chÊt trong hh

b. tÝnh m Na ®ñ cho ph¶n øng

c. TÝnh V

17. Cho gluco lªn men.DÉn toµn bé khÝ sinh ra vµo dd Ba(OH)2 d

thu ®îc 49,25 chÊt kÕt tña

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a. TÝnh khèi lîng rîu thu ®îc

b. tÝnh khèi lîng gluco ®· lªn men

18.Chia a gam hh rîu metylic vµ axit axetic thµnh 2 phÇn b»ng nhau

P1 : t¸c dông víi Na d thu ®îc 19,04 lÝt H2 ®ktc

P2 : cho t¸c dông víi CaCO3 d thu ®îc 5,6 lÝt CO2 ®ktc

a. T×m a b. TÝnh V dd Ba(OH)2 0,25 M ®Ó trung hoµ hÕt a gam hh trªn

19. ViÕt pthh theo s¬ ®å :

+H2(xt) +Cl2((as) + NaOH O2(men) + CH3OH

a. A B C D

E Metyl axetat

(H2SO4®,t0)

b. 6000 + Cl2(as)

B C

A +H2 + HCl +KOH

C lµ chÊt chøa clo dïng lµm

D E Etanol

thuèc trõ s©u.

(xt) (xt) t0

20.Khi cho 180 gam ®êng glucoz¬ ph¶n øng hoµn toµn víi Ag2O d

trong NH3 th× thu ®îc lîng Ag lµ : a. 108 gam b. 216 gam

c. 270 gam d. 324 gam

1.

Baøi taäp laäp coâng thöùc hoùa hoïc Baøi 1: Tính thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa caùc nguyeân toá coù

trong caùc hôïp chaát sau:

a) CO; FeS2; MgCl2; Cu2O; CO2; C2H4; C6H6.

b) FeO; Fe3O4; Fe2O3; Fe(OH)2; Fe(OH)3.

c) CuSO4; CaCO3; K3PO4; H2SO4. HNO3; Na2CO3.

d) Zn(OH)2; Al2(SO4)3; Fe(NO3)3. (NH4)2SO4; Fe2(SO4)3.

Baøi 2: Tính khoái löôïng moãi nguyeân toá coù trong caùc löôïng chaát sau:

a) 26g BaCl2; 8g Fe2O3; 4,4g CO2; 7,56g MnCl2; 5,6g NO.

b) 12,6g HNO3; 6,36g Na2CO3; 24g CuSO4; 105,4g AgNO3; 6g CaCO3. c) 37,8g Zn(NO3)2; 10,74g Fe3(PO4)2; 34,2g Al2(SO4)3; 75,6g Zn(NO3)2.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Baøi 3: Xaùc ñònh coâng thöùc cuûa caùc hôïp chaát sau:

a) Hôïp chaát taïo thaønh bôûi magie vaø oxi coù phaân töû khoái laø 40, trong ñoù

phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa chuùng laàn löôït laø 60% vaø 40%.

b) Hôïp chaát taïo thaønh bôûi löu huyønh vaø oxi coù phaân töû khoái laø 64, trong

ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa oxi laø 50%.

c) Hôïp chaát cuûa ñoàng, löu huyønh vaø oxi coù phaân töû khoái laø 160, coù

phaàn traêm cuûa ñoàng vaø löu huyønh laàn löôït laø 40% vaø 20%.

d) Hôïp chaát taïo thaønh bôûi saét vaø oxi coù khoái löôïng phaân töû laø 160,

trong ñoù phaàn traêm veà khoái löôïng cuûa oxi laø 70%.

e) Hôïp chaát cuûa ñoàng vaø oxi coù phaân töû khoái laø 114, phaàn traêm veà

khoái löôïng cuûa ñoàng laø 88,89%.

f) Hôïp chaát cuûa canxi vaø cacbon coù phaân töû khoái laø 64, phaàn traêm veà

khoái löôïng cuûa cacbon laø 37,5%.

g) A coù khoái löôïng mol phaân töû laø 58,5g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng

nguyeân toá: 60,68% Cl coøn laïi laø Na.

h) B coù khoái löôïng mol phaân töû laø 106g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng

cuûa caùc nguyeân toá: 43,4% Na; 11,3% C coøn laïi laø cuûa O.

i) C coù khoái löôïng mol phaân töû laø 101g; thaønh phaàn phaàn traêm veà khoái

löôïng caùc nguyeân toá: 38,61% K; 13,86% N coøn laïi laø O.

j) D coù khoái löôïng mol phaân töû laø 126g; thaønh phaàn % veà khoái löôïng

cuûa caùc nguyeân toá: 36,508% Na; 25,4% S coøn laïi laø O.

k) E coù 24,68% K; 34,81% Mn; 40,51%O. E naëng hôn NaNO3 1,86 laàn.

l) F chöùa 5,88% veà khoái löôïng laø H coøn laïi laø cuûa S. F naëng hôn khí hiñro

17 laàn.

m) G coù 3,7% H; 44,44% C; 51,86% O. G coù khoái löôïng mol phaân töû baèng

Al.

n) H coù 28,57% Mg; 14,285% C; 57,145% O. Khoái löôïng mol phaân töû cuûa H

laø 84g.

Baøi 4: Hôïp chaát Ba(NO3)X coù phaân töû khoái laø 261, Ba coù nguyeân töû khoái

laø 137 vaø hoaù trò II. Tính hoaù trò cuûa nhoùm (NO)3.

Baøi 5: Hôïp chaát AlX(NO3)3 coù phaân töû khoái laø 213. Giaù trò cuûa x laø bao

nhieâu?

Baøi 6: Phaân töû khoái cuûa ñoàng sunfat laø 160 ñvC. Trong ñoù coù moät nguyeân

töû Cu coù nguyeân töû khoái laø 64, moät nguyeân töû S coù nguyeân töû khoái laø

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

32, coøn laïi laø nguyeân töû oxi. Coâng thöùc phaân cuûa hôïp chaát laø nhö theá

naøo?

Baøi 7: Trong 1 taäp hôïp caùc phaân töû ñoàng sunfat (CuSO4) coù khoái löôïng

160000 ñvC. Cho bieát taäp hôïp ñoù coù bao nhieâu nguyeân töû moãi loaïi.

Baøi 8. Phaân töû canxi cacbonat coù phaân töû khoái laø 100 ñvC , trong ñoù nguyeân

töû canxi chieám 40% khoái löôïng, nguyeân toá cacbon chieám 12% khoái löôïng.

Khoái löôïng coøn laïi laø oxi. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát canxi

cacbonat?

Baøi 9: Phaân töû khoái cuûa ñoàng oxit (coù thaønh phaàn goàm ñoàng vaø oxi)vaø

ñoàng sunfat coù tæ leä 1/2. Bieát khoái löôïng cuûa phaân töû ñoàng sunfat laø 160

ñvC. Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû ñoàng oxit?

Baøi 10. Phaân tích moät khoái löôïng hôïp chaát M, ngöôøi ta nhaän thaáy thaønh

phaàn khoái löôïng cuûa noù coù coù 50% laø löu huyønh vaø 50% laø oxi. Xaùc ñònh

coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát M.

Baøi 11. Moät hôïp chaát khí Y coù phaân töû khoái laø 58 ñvC, caáu taïo töø 2

nguyeân toá C vaø H trong ñoù nguyeân toá C chieám 82,76% khoái löôïng cuûa hôïp

chaát. Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa hôïp chaát.

Baøi 12. oxit cuûa kim loaïi ôû möùc hoaù trò thaáp chöùa 22,56% oxi, coøn oxit cuûa

kim loaïi ñoù ôû möùc hoaù trò cao chöùa 50,48%. Tính nguyeân töû khoái cuûa kim

loaïi ñoù.

Baøi 13. Moät nhoâm oxit coù tæ soá khoái löôïng cuûa 2 nguyeân toá nhoâm vaø oxi

baèng 4,5:4. Coâng thöùc hoaù hoïc cuûa nhoâm oxit ñoù laø gì?

Baøi 14. Hai nguyeân töû X keát hôïp vôùi 1 nguyeân töû O taïo ra phaân töû oxit.

Trong phaân töû, nguyeân töû oxi chieám 25,8% veà khoái löôïng. Hoûi nguyeân toá X

laø nguyeân toá naøo?

Baøi 15. Moät nguyeân töû M keát hôïp vôùi 3 nguyeân töû H taïo thaønh hôïp chaát

vôùi hiñroâ. Trong phaân töû, khoái löôïng H chieám 17,65%. Hoûi nguyeân toá M laø

gì?

Baøi 16. Hai nguyeân töû Y keát hôïp vôùi 3 nguyeân töû O taïo ra phaân töû oxit.

Trong phaân töû, nguyeân töû oxi chieám 30% veà khoái löôïng. Hoûi nguyeân toá X

laø nguyeân toá naøo?

Baøi 17. Moät hôïp chaát coù thaønh phaàn goàm 2 nguyeân toá C vaø O. Thaønh

phaàn cuûa hôïp chaát coù 42,6% laø nguyeân toá C, coøn laïi laø nguyeân toá oxi.

Xaùc ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa C vaø soá nguyeân töû oxi trong hôïp

chaát.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Baøi 18. Moät hôïp chaát coù phaân töû khoái baèng 62 ñvC. trong phaân töû cuûa hôïp

chaát nguyeân toá oxi chieám 25,8% theo khoái löôïng, coøn laïi laø nguyeân toá Na.

Xaùc ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa O vaø soá nguyeân töû Na trong hôïp

chaát.

Baøi 19. Moät hôïp chaát coù thaønh phaàn goàm 2 nguyeân toá Fevaø O. Thaønh

phaàn cuûa hôïp chaát coù 70% laø nguyeân toá Fe coøn laïi laø nguyeân toá oxi. Xaùc

ñònh veà tæ leä soá nguyeân töû cuûa Fe vaø soá nguyeân töû oxi trong hôïp chaát.

Baøi 20: Moät loaïi oxit saét coù thaønh phaàn laø: 7 phaàn khoái löôïng saét keát hôïp

vôùi 3 phaàn khoái löôïng oxi.

Haõy cho bieát:

a) Coâng thöùc hoaù hoïc cuûa oxit saét, bieát coâng thöùc phaân töû cuõng chính laø

coâng thöùc ñôn giaûn.

b) Khoái löôïng mol cuûa oxit saét tìm ñöôïc ôû treân.

Bài 1: Thực hiện chuỗi phản ứng sau:

a) CaCO3→ CaO→ Ca(OH)2→ Ca(HCO3)2→ CaCO3→ CO2→ Na2CO3→

NaHCO3→ CO2

b) Fe→ FeO→ FeCl2→ Fe(OH)2→ Fe(OH)3→ Fe2O3→ Fe→ Fe3O4→ FeCl3→

Fe(OH)3 →Fe2(SO4)3

c) FeS2→ SO2→ SO3→ H2SO4→ NaHSO4→ Na2SO4→ NaOH→ Na2SO3→

NaHSO3→ SO2

d) Na→ Na2O→ Na2CO3→ NaCl→ NaOH→ NaH2PO4→ Na2HPO4→ Na3PO4→

Na2SO4

Bài 2: Xác định công thức hóa học của các chất A, B… trong dãy biến hóa sau đó viết

phương trình phản ứng thực hiện dãy biến hóa.

(Câu a)

(A) + (B) → FeCl2 + FeCl3 + H2O

(A) + H2SO4 → (C) + (D) + …

(A) + CO → (E) + (F)

(F) + NaOH → (G)

(F) + NaOH → (H) + …

(E) + (B) → … + …

(C) + KOH → (I) + …

(D) + KOH → (K) + …

(I) + … + … → (K)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

(Câu b)

(M) + O2 → (N)

(N) + H2O → Ca(OH)2

(N) + (P) → (Q)

(Q) + HCl → CaCl2 + (P) + H2O

(Q) + (P) + H2O → (X)

(X) + HCl → CaCl2 + (P) + H2O

Bài 3: Hòa tan 2,35g kali oxit và 100g nước thu được ddA (D=1,08g/ml).

a) Tính nồng độ mol và nồng độ % của ddA.

b) Xác định thể tích dd H2SO4 20% (D=1,15g/ml) cần dùng để trung hòa ddA.

Bài 4: Cho 5,8g sắt từ oxit vào 150g dd HCl 3,65% thu được ddA (D=1,1g/ml). Xác

định nồng độ mol/l và nồng độ % của ddA.

Bài 5: Hỗn hợp X có 2,7g nhôm và 5,1g nhôm oxit. Hòa tan hỗn hợp X bằng dd H2SO4

9,8% (D=1,12g/ml) vừa đủ sau phản ứng thu được ddY và V lít khí thoát ra (ở đkc).

a) Tìm V.

b) Xác định thể tích dd H2SO4 đã dùng.

c) Xác định nồng độ % và nồng độ mol/l của ddY, coi như thể tích dd sau khi hòa

tan thay đổi không đáng kể.

Bài 6: Hòa tan 21,1g hỗn hợp kẽm và kẽm oxit bằng 200ml dd HCl 4M (D=1,15g/ml)

thì thu được 4,48 lít khí (ở đkc) và ddA.

a) Xác định khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp chất rắn ban đầu.

b) Xác định nồng độ mol và nồng độ % của ddA (xem sự hòa tan không làm thay

đổi thể tích dd).

Bài 7: Hòa tan 9,6g hỗn hợp A gồm sắt kim loại và magie bằng 150g ddHCl 14,6%

(D=1,1g/ml) thì thu được 2,24 lít khí (ở đkc) và ddB.

a) Xác định khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp A.

b) Tính nồng độ % và nồng độ mol/l của ddB (xem sự hòa tan không làm thay đổi

thể tích dd).

Bài 8: Hòa tan 8,52g hỗn hợp X chứa magie kim loại và nhôm oxit bằng lượng vừa đủ

dd H2SO4 19,6% (D=1,2g/ml) thì thu được 2,24 lít khí (ở đkc) và ddC.

a) Xác định thành phần phần trăm về khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp X.

b) Tính thể tích dd H2SO4 đã dùng.

c) Tính nồng độ % và nồng độ mol/l của ddC (xem sự hòa tan không làm thay đổi

thể tích dd).

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bài 9: Hòa tan 10g hỗn hợp X gồm sắt và đồng vào 100ml dd HCl vừa đủ thấy thoát ra

2,24 lít khí (đkc), và có m (g) chất rắn không tan.

a) Tìm m.

b) Xác định thành phần phần trăm về khối lượng mỗi chất trong hỗn hợp X.

c) Tính nồng độ mol/l của dd HCl đã dùng.

Bài 10: Cho 100g dd NaOH 8% vào 150g dd H2SO4 9,8% được dd A.

a) Cho quỳ tím vào dd A, màu của quỳ tím thay đổi như thế nào.

b) Xác định nồng độ % của dd A.

Bài 11: Cho 50g dd CuSO4 16% vào 100g dd KOH 4,2% thu được m (g) kết tủa không

tan và ddA.

a) Tìm m.

b) Xác định nồng độ % của dd A.

Bài 12: Trộn 100ml MgCl2 2M với 150ml dd Ba(OH)2 1,5M được ddA (D=1,12g/ml)

và kết tủa C.

a) Tính khối lượng kết tủa tạo thành.

b) Xác định nồng độ mol/l và nồng độ % của ddA (xem thể tích dd thay đổi không

đáng kể)

Bài 13: Cho 50g dd Fe(NO3)2 10,8% vào 100g dd NaOH 5% thu được dd X và kết tủa

Y.

a) Tính nồng độ phần trăm các chất có trong ddX.

b) Lọc kết tủa Y đem nung đến khối lượng không đổi được chất rắn Z. Xác định

khối lượng chất rắn Z trong hai trường hợp sau:

- Nung Y trong điều kiện không có không khí.

- Nung Y ngoài không khí.

Bài 14: Cho 100ml dd Na2CO3 2M (D=1,1g/ml) vào 150ml dd Ba(OH)2 1M

(D=1,12g/ml) thu được ddA và kết tủa C. Lọc kết tủa C hòa tan vào dd HCl 7,3%

(D=1,08 g/ml) vừa đủ thu V lít khí (ở đkc).

a) Tính nồng độ % và nồng độ mol/l của ddA (xem sự hòa tan không làm thay đổi

thể tích dd).

b) Tính thể tích dd HCl cần dùng để hòa tan kết tủa C.

c) Tìm V.

Bài 15: Cho 50g dd K2CO3 27,6% vào 80g dd Ca(OH)2 13,875% thu được ddX và kết

tủa Y.

a) Tính Y.

b) Xác định nồng độ % của ddX.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

c) Xác định thể tích dd H2SO4 0,5M cần tác dụng với ddC.

Bài 16: Hòa tan 2,3g natri vào 100g nước được ddA. Hòa tan 12g lưu huỳnh trioxit vào

100g nước được ddB. Trộn ddA và ddB thu ddC.

a) Cho quỳ tím vào ddC, màu của quỳ tím thay đổi như thế nào.

b) Tính nồng độ % của ddC.

Bài 17: Hòa tan 25g hỗn hợp A gồm canxi cacbonat và bạc clorua vào 150g dd HCl vừa

đủ thì thu được ddB, kết tủa C và 1,972 lít khí (ở đkc).

a) Xác định thành phần % về khối lượng các chất có trong hỗn hợp A.

b) Tìm khối lượng kết tủa C.

c) Xác định khối lượng dd HCl đã dùng.

d) Tính nồng độ % ddB.

Bài 18: Hòa tan m (g) hỗn hợp X gồm CaCO3 và BaCl2 bằng lượng vừa đủ dd H2SO4

9,8% (D=1,12g/ml) thì thấy thoát ra 1,12 lít khí (ở đkc) và thu được 17,475g kết tủa

không tan và ddY.

a) Xác định thể tích dd H2SO4 đã dùng.

b) Tính nồng độ % và nồng độ mol/l của ddY (xem sự hòa tan không làm thay đổi

thể tích dd).

tÝnh theo

ph¬ng tr×nh ho¸ häc

a.Dang I :Dùa vµo pthh t×m cthh cña hîp chÊt hoÆc kim lo¹i

……..

Bµi1: §èt ch¸y hoµn toµn 13,6g hîp chÊt A,th× thu ®îc

25,6g SO2 vµ 7,2g H2O.X¸c ®Þnh c«ng thøc cña A

BµI 2:Hoµ tan hoµn toµn 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng

dung dÞch HCl,thu ®îc 6,72 lÝt hi®r« (®ktc).X¸c ®Þnh tªn

kim lo¹i ®· dïng

Bµi 3:cho 12,8g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II t¸c dông víi Clo ®ñ

th× thu ®îc 27g muèi clorua .x¸c ®Þnh tªn kim lo¹i .

Bµi 4: Hoµ tan hoµn toµn 7,56g mét kim lo¹i M cha râ ho¸

trÞ vµo dung dÞch axÝt HCl ,th× thu ®îc 9,408lÝt H2

(®ktc).X¸c ®Þnh kim lo¹i M.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 5:Hoµ tan hoµn toµn 8,9g hçn hîp 2 kim lo¹i A vµ B cã

cïng ho¸ trÞ II vµ cã tØ lÖ mol lµ 1:1 b»ng dung dÞch HCl

thu ®îc 4,48 lÝt hi®r« ë ®ktc .Hái A vµ B lµ çc kim lo¹i

nµo trong sè çc kim lo¹i sau:Mg ,Ca,Ba,Fe,Zn.

Bµi 6:§èt ch¸y hoµn toµn 4,5g hîp chÊt h÷u c¬ A .BiÕt A

chøa C,H,O vµ thu ®îc 9,9g khÝ CO2 vµ 5,4g H2O.lËp c«ng

thøc ph©n tö cña A.BiÕt ph©n tö khèi A lµ 60.

Bµi 7:§èt ch¸y hoµn toµn 7,5g hy®r«çcbon A ta thu ®îc 22g

CO2 vµ 13,5g H2O .BiÕt tû khèi h¬I so víi hy®r« b»ng 15

.LËp c«ng thøc ph©n tö cña A.

Bµi 8: Hoµ tan hoµn toµn 5,6g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II b»ng

dung dÞch HCl,thu ®îc 2,24 lÝt hi®r« (®ktc).X¸c ®Þnh tªn

kim lo¹i ®· dïng

Bµi 9: cho 4,48g mét «xÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II t¸c dông hÕt

víi 7,84g dung dÞch axitsunfuric .x¸c ®Þnh c«ng thøc «xÝt

kim lo¹i .

Bµi 10: Hoµ tan hoµn toµn 9,6g hçn hîp ®ång mol 2 oxÝt kim

lo¹i cã cïng ho¸ trÞ II cÇn 14,6g axit HCl .X¸c ®Þnh

c«ng thøc cña 2 oxÝt trªn.biÕt kim lo¹i ho¸ trÞ II lµ çc

kim lo¹i trong sè çc kim lo¹i sau:Be(9)

,Mg(24),Ca(40),Zn(65).

Bµi 11:Hoµ tan hoµn toµn 6,5g mét kim lo¹i A cha râ ho¸

trÞ vµo dung dÞch HCl ,th× thu ®îc 2,24 lÝt hi®r«(®ktc).

X¸c ®Þnh kim lo¹i A

Bµi 12:Cã mét oxÝt s¾t cha râ c«ng thøc ,chia oxits nµy

lµm 2 phÇn b»ng nhau :

-§Ó hoµ tan hÕt phÇn 1 ph¶i cÇn 150ml dung dÞch HCl

1,5M .

-Cho mét luång khÝ H2 d ®I qua phÇn 2 nung nãng

,ph¶n øng xong thu ®îc 4,2g Fe .T×m c«ng thøc

cña oxit nãi trªn

Bµi 13: :§èt ch¸y hoµn toµn 0,3g hîp chÊt h÷u c¬ A .BiÕt A

chøa C,H,O vµ thu ®îc 224cm3 khÝ CO2

(®ktc) vµ 0,18g

H2O.lËp c«ng thøc ph©n tö cña A.BiÕt tØ khèi cña A ®èi víi

hi®r« b»ng 30

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 14:§èt mét hîp chÊt h÷u c¬ A chøa çc nguyªn tè C,H,O

vµ N cÇn 504 ml oxy .Khèi lîng cña níc t¹o thµnh lµ 0,45g

.ThÓ tÝch çc s¶n phÈm khÝ cña ph¶n øng b»ng 560ml .Sau khi

cho hçn hîp khÝ léi qua dung dÞch xót th× thÓ tÝch cña

chóng cßn 112ml (çc thÓ tÝch khÝ ®ë ®ktc).T×m c«ng thøc

ph©n tö cña A .Biªt ph©n tö khèi cña chóng b»ng 75.

Bµi 15:Khö hoµn toµn 16g bét oxits s¾t nguyªn chÊt b»ng CO

ë nhiÖt ®é cao .Sau ph¶n øng kÕt thóc khèi lîng chÊt r¾n

gi¶m 4,8g.X¸c ®Þnh c«ng thøc cña oxit s¾t ®· dïng

Bµi 16:§èt ch¸y 2,25g hîp chÊt h÷u c¬ A chøa C,H,O ph¶I

cÇn 3,08 lÝt oxy (®ktc)vµ thu ®îc VH2O =5\4 VCO2 .BiÕt tû

khèi h¬i cña A ®èi víi H2 lµ 45.X¸c ®Þnh c«ng thøc cña A

Bµi 17:Hy®r« A lµ chÊt láng ,cã tû khèi h¬i so víi kh«ng

khÝ b»ng 27..§èt ch¸y A thu ®îc CO2 vµ H2O theo tû lÖ khèi

lîng 4,9:1 .t×m c«ng thøc cña A

Bµi 18:Hoµ tan hoµn toµn 2g kim lo¹i A (cha râ ho¸ trÞ

)b»ng dung dÞch H2SO4 lo·ng ®îc 0,1 g khÝ hi®r« .Hái A lµ

kim lo¹i nµo ?

Bµi 19:Hoµ tan hoµn toµn 1,35g mét kim lo¹i M ho¸ trÞ III

vµo dung dÞch HCL thu ®îc 1,68lÝt khÝ hi®r« (®ktc).X¸c

®Þnh M

Bµi 20:Khö hoµn toµn 23,2g m«t oxit cña s¾t (cha râ ho¸

trÞ cña s¾t )b»ng khÝ CO ë nhiÖt ®é cao .Sau ph¶n øng thÊy

khèi lîng chÊt r¾n gi¶m ®I 6,4g so víi ban ®Çu .X¸c ®Þnh

c«ng thø c cña oxit s¾t

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

C¸c c«ng thøc thêng gÆp

ho¸ häc 8

I. C«ng thøc tÝnh sè mol :

1. M

mn

2. 4,22

Vn

3. ddM VCn

4. M

mCn dd

%100

%

5.

M

CDmlVn dd

%100

%

6.

TR

dkkcVPn

II. C«ng thøc tÝnh nång ®é phÇn tr¨m :

7. dd

ct

m

mC

%100%

8. D

MCC M

10%

III. C«ng thøc tÝnh nång ®é mol :

9. dd

ct

MV

nC

Chó thÝch:

KÝ

hiÖu

Tªn gäi §¬n vÞ

n Sè mol mol

m Khèi lîng gam

ctm Khèi lîng chÊt

tan

gam

ddm Khèi lîng dung

dÞch

gam

dmm Khèi lîng dung

m«i

gam

hhm Khèi lîng hçn

hîp

gam

Am Khèi lîng chÊt

A

gam

Bm Khèi lîng chÊt

B

gam

M Khèi lîng mol gam/mo

l

AM Khèi lîng mol

chÊt tan A

gam/mo

l

BM Khèi lîng mol

chÊt tan B

gam/mo

l

V ThÓ tÝch lÝt

ddV ThÓ tÝch dung

dÞch

lÝt

mlVdd ThÓ tÝch dung

dÞch

mililÝ

t

dkkcV ThÓ tÝch ë ®iÒu

kiÖn kh«ng

chuÈn

lÝt

%C Nång ®é phÇn

tr¨m

%

MC Nång ®ä mol Mol/lÝ

t

D Khèi lîng

riªng

gam/ml

P ¸p suÊt atm

R H»ng sè

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

10. M

CDCM

%10

IV. C«ng thøc tÝnh khèi lîng : 11. Mnm

12. %100

% ddct

VCm

V. C«ng thøc tÝnh khèi lîng dung dÞch : 13. dmctdd mmm

14. %

%100

C

mm ct

dd

15. DmlVm dddd

VI. C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch dung dÞch :

16. M

ddC

nV

17. D

mmlV dd

dd

VII. C«ng thøc tÝnh thµnh phÇn % vÒ khèi lîng hay thÓ tÝch c®a c¸c chÊt trong hçn hîp:

18. %100% hh

A

m

mA

19. %100% hh

B

m

mB hoÆc AB %%100%

20. BAhh mmm

VIII. Tû khèi c®a chÊt khÝ :

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

21.

B

A

B

A

M

Md

m

md

IX. HiÖu suÊt c®a ph¶n øng :

22.

%100\

)\(%

ltlt

tttttt

Vnmlt

VnmH

X. TÝnh khèi lîng mol trung b×nh c®a hçn hîp chÊt khÝ

23. n M + n M + n M +...1 1 2 2 3 3M =hh

n + n + n +...1 2 3

(hoÆc)

V M + V M + V M +...1 1 2 2 3 3M =hh

V + V + V +...1 2 3

)

Chuyªn ®Ò I:

C¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬

Oxi

Oxit kh«ng t¹o muèi

Oxit t¹o muèi

Oxit

Oxit Lìng tÝnh Oxit Baz¬

Hi®rOxit Lìng tÝnh

Baz¬

Nguyªn

tè

Oxit

Axit

Ax i t

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

A. oxit :

I. §Þnh nghÜa : Oxit lµ hîp chÊt gåm 2 nguyªn tè, trong

®ã cã 1 nguyªn tè lµ oxi .

II. Ph©n lo¹i: C¨n cø vµo tÝnh chÊt hãa häc c®a oxit ,

ngêi ta ph©n lo¹i nh sau:

1. Oxit baz¬ lµ nh÷ng oxit t¸c dông víi dung dÞch

axit t¹o thµnh muèi vµ níc.

2. Oxit Axit lµ nh÷ng oxit t¸c dông víi dung dÞch

baz¬ t¹o thµnh muèi vµ níc.

3. Oxit lìng tÝnh lµ nh÷ng oxit t¸c dông víi dung

dÞch axit vµ t¸c dông víi dung dÞch baz t¹o thµnh muèi

vµ níc. VD nh Al2O3, ZnO …

4. Oxit trung tÝnh cßn ®îc gäi lµ oxit kh«ng t¹o muèi

lµ nh÷ng oxit kh«ng t¸c dông víi dung dÞch axit, dung

dÞch baz¬, n-ìc. VD nh- CO, NO …

III.TÝnh chÊt hãa häc :

1. T¸c dông víi níc :

a. 2OÂxit phi kim+H O Axit.VÝ dô : 3 2 2 4SO + H O H SO

P2O5 + 3H2O 2H3PO4

b. 2OÂxit kim loaïi +H O Bazô. VÝ dô : 2 2CaO + H O Ca(OH)

2. T¸c dông víi Axit :

Oxit Kim lo¹i + Axit Muèi + H2O

VD : 2 2CuO + 2HCl CuCl + H O

3. T¸c dông víi KiÒm( dung dÞch baz¬):

Oxit phi kim + KiÒm Muèi + H2O

VD : 2 2 3 2CO + 2NaOH Na CO + H O

Muèi

Muèi

baz¬

Muèi

Axit Muèi trung hßa

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

2 3CO + NaOH NaHCO (tïy theo tû lÖ sè mol)

4. T¸c dông víi oxit Kim lo¹i :

Oxit phi kim + Oxit Kim lo¹i Muèi

VD : 2 3CO +CaO CaCO

5. Mét sè tÝnh chÊt riªng:

VD : ot

2 3 23CO + Fe O 3CO + 2Fe

ot

22HgO 2Hg + O

ot

2 2CuO + H Cu + H O

* Al2O3 lµ oxit lìng tÝnh: võa ph¶n øng víi dung

dÞch AxÝt võa ph¶n øng víi dung dÞch KiÒm:

2 3 3 2Al O + 6HCl 2AlCl + 3H O

2 3 2 2Al O + 2NaOH 2NaAlO + H O

IV. §iÒu chÕ oxit:

VÝ dô:

2N2 + 5O2 2N2O5

3Fe + 2O2 Fe3O4

2CuS + 3O2 2CuO + 2SO2

2PH3 + 4O2 P2O5 + 3H2O

4FeS2 + 11O2 2Fe2O3+ 8SO2

4HNO3 4NO2+ 2H2O + O2

H2CO3 CO2 + H2O

CaCO3 CO2 + CaO

Cu(OH)2 H2O+ CuO

2Al + Fe2O3 Al2O3+ 2Fe

B. Baz¬ :

Phi kim +

oxi

kim lo¹i +

oxi

Oxi + hîp

chÊt

Oxit

NhiÖt ph©n muèi

NhiÖt ph©n baz¬

kh«ng tan

NhiÖt ph©n Axit

(axit mÊt níc)

kim lo¹i m¹nh+ Oxit

kim lo¹i yÕu

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

I. §Þnh nghÜa: Baz¬ lµ hîp chÊt hãa häc mµ trong ph©n tö

cã 1 nguyªn tö Kim lo¹i liªn kÕt víi 1 hay nhiÒu nhãm

hi®r«xit (_ OH).

II. TÝnh chÊt hãa häc:

1. Dung dÞch KiÒm lµm quú tÝm hãa xanh,

phenolphtalein kh«ng mµu hãa hång.

2. T¸c dông víi AxÝt :

2 2 2Mg(OH) + 2HCl MgCl + 2H O

2 4 2 4 22KOH + H SO K SO + 2H O ;

2 4 4 2KOH + H SO KHSO + H O

3. Dung dÞc kiÒm t¸c dông víi oxit phi kim:

3 2 4 22KOH + SO K SO + H O

3 4KOH + SO KHSO

4. Dung dÞc kiÒm t¸c dông víi Muèi :

4 2 4 22KOH + MgSO K SO + Mg(OH)

5. Baz¬ kh«ng tan bÞ nhiÖt ph©n: ot

2 2Cu(OH) CuO+H O

6. Mét sè ph¶n øng kh¸c: 2 2 2 34Fe(OH) + O + 2H O 4Fe(OH)

4 2 4 2KOH + KHSO K SO + H O

3 2 2 2 3 24NaOH + Mg(HCO ) Mg(OH) + 2Na CO + 2H O

* Al(OH)3 lµ hi®r«xit lìng tÝnh :

3 3 2Al(OH) + 3HCl AlCl + 3H O

3 2 2Al(OH) + NaOH NaAlO + 2H O

*. Bài toán CO2, SO2 dẫn vào sung dịch NaOH, KOH

- Khi cho CO2 (hoặc SO2) tác dụng với dung dịch NaOH đều xảy ra 3 khả năng tạo

muối:

k=2CO

NaOH

n

n(hoặc k=

2SO

NaOH

n

n )

- k 2 : chỉ tạo muối Na2CO3

- k 1 : chỉ tạo muối NaHCO3

- 1 < k < 2 : tạo cả muối NaHCO3 và Na2CO3

* Có những bài toán không thể tính k. Khi đó phải dựa vào những dữ kiện phụ để

tìm ra khả năng tạo muối.

- Hấp thụ CO2 vào NaOH dư chỉ tạo muối Na2CO3

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Hấp thụ CO2 vào NaOH chỉ tạo muối Na2CO3, Sau đó thêm BaCl2 vào thấy kết

tủa. Thêm tiếp Ba(OH)2 dư vào thấy xuất hiện thêm kết tủa nữa Tạo cả 2 muối

Na2CO3 và NaHCO3

Trong trường hợp không có các dữ kiện trên th× chia trường hợp để giải. Bµi 1: §Ó hÊp thô hoµn toµn 22,4lÝt CO2 (®o ë ®ktc) cÇn

150g dung dÞch NaOH 40% (cã D = 1,25g/ml).

a) TÝnh nång ®é M c®a c¸c chÊt cã trong dung dÞch (gi¶

sö sù hßa tan kh«ng lµm thay ®æi thÓ tÝch dung dÞch ).

b) Trung hßa lîng xót nãi trªn cÇn bao nhiªu ml dung

dÞch HCl 1,5M.

Bµi 2: BiÕt r»ng 1,12lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¸c

dông võa ®® víi 100ml dung dÞch NaOH t¹o thµnh muèi trung

hßa.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng .

b) TÝnh nång ®é mol c®a dung dÞch NaOH ®· dïng.

Bµi 3: Khi cho lªn men m (g) gluc«z¬, thu ®îc V(l) khÝ

cacbonic, hiÖu suÊt ph¶n øng 80%. §Ó hÊp thô V(l) khÝ

cacbonic cÇn dïng tèi thiÓu lµ 64ml dung dÞch NaOH 20% (D =

1,25 g/ml). Muèi thu ®îc t¹o thµnh theo tØ lÖ 1:1. §Þnh m

vµ V? ( thÓ tÝch ®o ë ®ktc)

Bµi 4: Dung dÞch cã chøa 20g natri hi®r«xit ®· hÊp thô hoµn toµn 11,2lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) . H·y cho biÕt:

a) Muèi nµo ®îc t¹o thµnh?

b) Khèi lîng c®a muèi lµ bao nhiªu?

Bµi 5: Cho 100ml dung dÞch natri hi®r«xit (NaOH) t¸c dông võa ®® víi 1,12lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¹o thµnh

muèi trung hßa.

a) TÝnh nång ®é mol/l c®a dung dÞch natri hi®r«xit

(NaOH) ®· dïng.

b) TÝnh nång ®é phÇn tr¨m c®a dung dÞch muèi sau ph¶n

øng. BiÕt r»ng khèi lîng c®a dung dÞch sau ph¶n øng lµ

105g.

Bµi 6: DÉn 1,12lÝt khÝ lu huúnh ®i«xit (®o ë ®ktc) ®i qua 70ml dung dÞch KOH 1M. Nh÷ng chÊt nµo cã trong dung dÞch

sau ph¶n øng vµ khèi lîng lµ bao nhiªu?

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 7: Cho 6,2g Na2O tan hÕt vµo níc t¹o thµnh 200g dung

dÞch.

a) TÝnh nång ®é phÇn tr¨m c®a dung dÞch thu ®îc.

b) TÝnh thÓ tÝch khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¸c dông víi

dung dÞch nãi trªn, biÕt s¶n phÈm lµ muèi trung hßa.

Bµi 8:Dẫn 5,6 lít CO2(đkc) vào bình chứa 200ml dung dịch NaOH nồng độa M;

dung dịch thu được có khả năng tác dụng tối đa100ml dung dịch KOH 1M. Giá trị của a

là?

A. 0,75 B. 1,5 C. 2 D. 2,5

**. Bài toán CO2, SO2 dẫn vào dung dịch Ca(OH)2, Ba(OH)2:

Để biết khả năng xảy ra ta tính tỉ lệ k:

K=2

2

)(OHCa

CO

n

n

- K 1: chỉ tạo muối CaCO3

- K 2: chỉ tạo muối Ca(HCO3)2

1 < K < 2: tạo cả muối CaCO3 và Ca(HCO3)2

- Khi những bài toán không thể tính K ta dựa vào những dữ kiện phụ để tìm ra

khả năng tạo muối.

- Hấp thụ CO2 vào nước vôi dư th× chỉ tạo muối CaCO3

- Hấp thụ CO2 vào nước vôi trong thấy có kết tủa, thêm NaOH dư vào thấy có

kết tủa nữa suy ra có sự tạo cả CaCO3 và Ca(HCO3)2

- Hấp thụ CO2 vào nước vôi trong thấy có kết tủa, lọc bỏ kết tủa rồi đun nóng

nước lọc lại thấy kết tủa nữa suy ra có sự tạo cả CaCO3 và Ca(HCO3)2.

- Nếu không có các dự kiện trên ta phải chia trường hợp để giải.

Khi hấp thụ sản phẩm cháy vào dung dịch bazơ nhất thiết phải xảy ra sự tăng

giảm khối lượng dung dịch. Thường gặp nhất là hấp thụ sản phẩm cháy bằng dung

dịch Ca(OH)2 hoặc ddBa(OH)2. Khi đó:

Khối lượng dung dịch tăng=mhấp thụ- mkết tủa

Khối lượng dung dịch giảm = mkết tủa – mhấp thụ

- Nếu mkết tủa>mCO 2th× khối lượng dung dịch giảm so với khối lượng dung dịch ban đầu

- Nếu mkết tủa<mCO 2th× khối lượng dung dịch tăng so với khối lượng dung dịch ban đầu

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Khi dẫn p gam khí CO2 vào bình đựng nước vôi dư sau phản ứng khối lượng

dung dịch tăng m gam và có n gam kết tủa tạo thành th× luôn có: p= n + m

Khi dẫn p gam khí CO2 vào bình đựng nước vôi sau phản ứng khối lượng dung

dịch giảm m gam và có n gam kết tủa tạo thành th× luôn có: p=n - m Bµi 1: DÉn 1,12lÝt khÝ lu huúnh ®i«xit (®o ë ®ktc) ®i

qua 700ml dung dÞch Ca(OH)2 0,1M.


b) TÝnh khèi lîng c¸c chÊt sau ph¶n øng.

Bµi 2: Cho 2,24lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¸c dông võa

®® víi 200ml dung dÞch Ba(OH)2 sinh ra chÊt kÕt t®a mÇu

tr¾ng.

a) TÝnh nång ®é mol/l c®a dung dÞch Ba(OH)2 ®· dïng.

b) TÝnh khèi lîng chÊt kÕt t®a thu ®îc.

Bµi 3: Dẫn V lít CO2 (đkc) vào 300ml dd Ca(OH)2 0,5 M. Sau phản ứng thu được

10g kết tủa. Vậy V bằng: (Ca=40;C=12;O=16)

A/. 2,24 lít B/. 3,36 lít C/. 4,48 lít D/. Cả A, C đều

đúng

Bµi 4: Hấp thu hết CO2 vào dung dịch NaOH được dung dịch A. Biết rằng:

- cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch A th× phải mất 50ml dd HCl 1M mới thấy bắt

đầu có khí thoát ra.

- Cho dd Ba(OH)2 dư vào dung dịch A được 7,88gam kết tủa.

dung dịch A chứa? (Na=23;C=12;H=1;O=16;Ba=137)

A. Na2CO3 B. NaHCO3 C. NaOH và Na2CO3 D. NaHCO3, Na2CO3

Bµi 5:hấp thụ toàn bộ 0,896 lít CO2 vào 3 lít dd ca(OH)2 0,01M được?

(C=12;H=1;O=16;Ca=40)

A. 1g kết tủa B. 2g kết tủa C. 3g kết tủa D. 4g kết tủa

Bµi 6:Hấp thụ toàn bộ 0,3 mol CO2 vào dung dịch chứa 0,25 mol Ca(OH)2. khối

lượng dung dịch sau phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu gam? (C=12;H=1;O=16;Ca=40)

A. Tăng 13,2gam B. Tăng 20gam C. Giảm 16,8gam D Giảm

6,8gam

Bµi 7:Hấp thụ toàn bộ x mol CO2 vào dung dịch chứa 0,03 mol Ca(OH)2 được

2gam kết tủa. Chỉ ra gía trị x? (C=12;H=1;O=16;Ca=40)

A. 0,02mol và 0,04 mol B. 0,02mol và 0,05 mol

C. 0,01mol và 0,03 mol D. 0,03mol và 0,04 mol

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 8: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có

chứa 0,075 mol Ca(OH)2. Sản phẩm thu được sau phản ứng gồm:

A. Chỉ có CaCO3 B. Chỉ có Ca(HCO3)2

C. CaCO3 và Ca(HCO3)2 D. Ca(HCO3)2 và CO2

Bµi 9:Hấp thụ hoàn toàn 0,224lít CO2 (đktc) vào 2 lít Ca(OH)2 0,01M ta thu được

m gam kết tủa. Gía trị của m là?

A. 1g B. 1,5g C. 2g D. 2,5g

Bµi 10:Sục V lít khí CO2 (đktc) vào 1,5 lít Ba(OH)2 0,1M thu được 19,7 gam kết

tủa. Gía trị lớn nhất của V là?

A. 1,12 B. 2,24 C. 4,48 D. 6,72

Bµi 11:Hấp thụ hết 0,672 lít CO2 (đktc) vào bình chứa 2 lít dung dịch Ca(OH)2

0,01M. Thêm tiếp 0,4gam NaOH vào bình này. Khối lượng kết tủa thu được sau phản

ứng là?

A. 1,5g B. 2g C. 2,5g D. 3g

Bµi 12:Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2

nồng độ a mol/l thu được 15,76g kết tủa. Gía trị của a là?

A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04

Bµi 13:Dung dịch A chứa NaOH 1M và Ca(OH)2 0,02M, hấp thụ 0,5 mol khí CO2

vào 500 ml dung dịch A thu được kết tủa có khối lượng?

A. 10g B. 12g C. 20g D. 28g

Bµi 14:Hấp thụ hết 0,2 mol CO2 vào 1 lít dung dịch chứa KOH 0,2M và Ca(OH)2

0,05M thu được kết tủa nặng?

A. 5g B. 15g C. 10g D. 1g

Bµi 15:Dung dịch X chứa NaOH 0,2M và Ca(OH)2 0,1M. Hấp thụ 7,84 lít khí

CO2(đktc) vào 1 lít dung dịch X th× khối lượng kết tủa thu được là?

A. 15g B. 5g C. 10g D. 1g

Bµi 16:Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2

nồng độ a mol/l, thu được 15,76gam kết tủa. Gía trị của a là? ( ĐTTS khối A năm

2007) A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04

Bµi 17:Cho 0,14 mol CO2 hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,11 mol Ca(OH)2. Ta

nhận thấy khối lượng CaCO3 tạo ra lớn hơn khối lượng CO2 đã dùng nên khối lượng

dung dịch còn lại giảm bao nhiêu?

A. 1,84gam B. 184gam C. 18,4gam D. 0,184gam

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 18:Cho 0,14 mol CO2 hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,08mol Ca(OH)2. Ta

nhận thấy khối lượng CaCO3 tạo ra nhỏ hơn khối lượng CO2 đã dùng nên khối lượng

dung dịch còn lại tăng là bao nhiêu?

A. 416gam B. 41,6gam C. 4,16gam D. 0,416gam

Bµi 19:Cho 0,2688 lít CO2(đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 200 ml dung dịch NaOH

0,1M và Ca(OH)2 0,01M. Tổng khối lượng muối thu được là?


C. AXIT :

I. §Þnh nghÜa: Axit lµ hîp chÊt mµ trong ph©n tö gåm 1

hoÆc nhiÒu nguyªn tö Hi®ro liªn kÕt víi gèc Axit .

Tªn gäi:

* Axit kh«ng cã oxi tªn gäi cã ®u«i lµ “ hi®ric ” .

HCl : axit clohi®ric

* Axit cã oxi tªn gäi cã ®u«i lµ “ ic ” hoÆc “ ¬ ” .

H2SO4 : Axit Sunfuric H2SO3 : Axit Sunfur¬

Mét sè Axit th«ng thêng:

Kí hieäu Tªn gäi Hãa trÞ

_ Cl Clorua I

= S Sunfua II

_ Br Bromua I

_ NO3 Nitrat I

= SO4 Sunfat II

= SO3 Sunfit II

_ HSO4 Hi®rosunfat I

_ HSO3 Hi®rosunfit I

= CO3 Cacbonat II

_ HCO3 Hi®rocacbonat I

PO4 Photphat III

= HPO4 Hi®rophotphat II

_ H2PO4 ®ihi®rophotphat I

_ CH3COO Axetat I

_ AlO2 Aluminat I

II.TÝnh chÊt hãa häc:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

1. Dung dÞchAxit lµm quú tÝm hãa ®á:

2. T¸c dông víi Bazô (Ph¶n øng trung hßa) :

2 4 2 4 2H SO + 2NaOH Na SO + 2H O

2 4 4 2H SO + NaOH NaHSO + H O


2 22HCl +CaO CaCl + H O

4. T¸c dông víi Kim lo¹i (®øng tríc hi®r«) :

2 22HCl + Fe FeCl + H

5. T¸c dông víi Muèi : 3 3HCl + AgNO AgCl + HNO

6. Mét tÝnh chÊt riªng :

* H2SO4 ®Æc vµ HNO3 ®Æc ë nhiÖt ®é thêng kh«ng ph¶n

øng víi Al vµ Fe (tÝnh chÊt thô ®éng hãa) .

* Axit HNO3 ph¶n øng víi hÇu hÕt Kim lo¹i (trõ Au,

Pt) kh«ng gi¶i phãng Hi®r« :

3 3 3 24HNO + Fe Fe(NO ) + NO + 2H O

* HNO3 ®Æc nãng+ Kim lo¹i Muèi nitrat + NO2 (mµu

n©u)+ H2O

VD : 3 3 3 2 26HNO + Fe Fe(NO ) + NO + 3H O ñaëc,noùng

* HNO3 lo·ng + Kim lo¹i Muèi nitrat + NO (kh«ng mµu)

+ H2O

VD : 3 3 2 28HNO + 3Cu 3Cu(NO ) + 2NO + 4H O loaõng

* H2SO4 ®Æc nãngvµ HNO3 ®Æc nãng hoÆc lo·ng T¸c dông

víi S¾t th× t¹o thµnh Muèi S¾t (III).

* Axit H2SO4 ®Æc nãngcã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi nhiÒu

Kim lo¹i kh«ng gi¶i phãng Hi®r« :

2 4 4 2 22H SO + Cu CuSO + SO + 2H O ñaëc,noùng

D. Muèi :

I. §Þnh nghÜa : Muèi lµ hîp chÊt mµ ph©n tö gåm mét hay

nhiÒu nguyªn tö Kim lo¹i liªn kÕt víi mét hay nhiÒu gèc

Axit.


TÝnh chÊt

hãa häc Muèi

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

T¸c dông

víi Kim

lo¹i

Kim lo¹i + muèi Muèi míi vµ Kim lo¹i míi

VÝ dô: 3 3 22AgNO + Cu Cu(NO ) + 2Ag

Lu ý:

+ Kim lo¹i ®øng tr-ìc (trõ Na, K, Ca…)

®Èy kim lo¹i ®øng sau (trong d·y ho¹t ®éng hãa

häc cña kim lo¹i) ra khái dung dÞch muèi cña

chóng.

+ Kim lo¹i Na, K, Ca… khi t¸c dông vìi

dung dÞch muèi th× kh«ng cho Kim lo¹i míi v×:

Na + CuSO4

2Na + 2H2O 2NaOH + H2

CuSO4 + 2NaOH Na2SO4 + Cu(OH)2

T¸c dông

víi Axit

Muèi + axÝt muèi míi + axit míi

VÝ dô: 2 2Na S + 2HCl 2NaCl + H S

2 3 2 2Na SO + 2HCl 2NaCl + H O +SO

3 3HCl + AgNO AgCl + HNO

§iÒu kiÖn ph¶n øng x¶y ra: Muèi t¹o thµnh kh«ng

t¸c dông víi axit míi sinh ra hoÆc axit míi

sinh ra lµ chÊt dÔ bay h¬I hoÆc axit yÕu h¬n

axit tham gia ph¶n øng .

T¸c dông

víi KiÒm

(Baz¬)

Dung dÞch Muèi t¸c dông víi Baz¬ t¹o thµnh

Muèi míi vµ Baz¬ míi

VÝ dô: 2 3 2 3Na CO + Ca(OH) CaCO +2NaOH

§iÒu kiÖn ph¶n øng x¶y ra: Muèi míi hoÆc Baz¬

míi t¹o thµnh lµ chÊt kh«ng tan (kÕt tña)

T¸c dông

víi Dung

dÞch Muèi

Dung dÞch Muèi t¸c dông víi dung dÞch Muèi

1. :

2. :

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

3. : 2 3 2 3Na CO + CaCl CaCO +2NaCl

4. Dung dÞch Muèi T¸c dông víi Kim lo¹i :

5. Mét sè Muèi bÞ nhiÖt ph©n hñy : ot

3 2CaCO CaO+CO

ot

3 2 3 2 22NaHCO Na CO +CO +H O

6. Mét tÝnh chÊt riªng : 3 22FeCl + Fe 3FeCl

2 4 3 4 4Fe (SO ) + Cu CuSO + 2FeSO

C«ng thøc tÝnh sè mol :

1. M

mn

2. 4,22

Vn

3. ddM VCn

4. M

mCn dd

%100

%

5.

M

CDmlVn dd

%100

%

6.

TR

dkkcVPn

XI. C«ng thøc tÝnh nång ®é phÇn tr¨m :

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

7. dd

ct

m

mC

%100%

8. D

MCC M

10%

XII. C«ng thøc tÝnh nång ®é mol :

9. dd

ct

MV

nC

10. M

CDCM

%10

XIII. C«ng thøc tÝnh khèi lîng : 11. Mnm

12. %100

% ddct

VCm

XIV. C«ng thøc tÝnh khèi lîng dung dÞch : 13. dmctdd mmm

14. %

%100

C

mm ct

dd

15. DmlVm dddd

XV. C«ng thøc tÝnh thÓ tÝch dung dÞch :

16. M

ddC

nV

17. D

mmlV dd

dd

XVI. C«ng thøc tÝnh thµnh phÇn % vÒ khèi lîng hay thÓ tÝch c®a c¸c chÊt trong hçn hîp:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

18. %100% hh

A

m

mA

19. %100% hh

B

m

mB hoÆc AB %%100%

20. BAhh mmm

XVII. Tû khèi c®a chÊt khÝ :

21.

B

A

B

A

M

Md

m

md

XVIII. HiÖu suÊt c®a ph¶n øng :

22.

%100\

)\(%

ltlt

tttttt

Vnmlt

VnmH

XIX. TÝnh khèi lîng mol trung b×nh c®a hçn hîp chÊt khÝ

23. n M + n M + n M +...1 1 2 2 3 3M =hh

n + n + n +...1 2 3

(hoÆc)

V M + V M + V M +...1 1 2 2 3 3M =hh

V + V + V +...1 2 3

)

Chuyªn ®Ò I:

C¸c lo¹i hîp chÊt v« c¬

A. oxit :

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

I. §Þnh nghÜa : Oxit lµ hîp chÊt gåm 2 nguyªn tè, trong

®ã cã 1 nguyªn tè lµ oxi .

II. Ph©n lo¹i: C¨n cø vµo tÝnh chÊt hãa häc c®a oxit ,

ngêi ta ph©n lo¹i nh sau:

1. Oxit baz¬ lµ nh÷ng oxit t¸c dông víi dung dÞch

axit t¹o thµnh muèi vµ níc.

2. Oxit Axit lµ nh÷ng oxit t¸c dông víi dung dÞch

baz¬ t¹o thµnh muèi vµ níc.

3. Oxit lìng tÝnh lµ nh÷ng oxit t¸c dông víi dung

dÞch axit vµ t¸c dông víi dung dÞch baz t¹o thµnh muèi

vµ níc. VD nh Al2O3, ZnO …

4. Oxit trung tÝnh cßn ®îc gäi lµ oxit kh«ng t¹o muèi

lµ nh÷ng oxit kh«ng t¸c dông víi dung dÞch axit, dung

dÞch baz¬, n-ìc. VD nh- CO, NO …

III.TÝnh chÊt hãa häc :

1. T¸c dông víi níc :

a. 2OÂxit phi kim+H O Axit.VÝ dô : 3 2 2 4SO + H O H SO

P2O5 + 3H2O 2H3PO4

b. 2OÂxit kim loaïi +H O Bazô. VÝ dô : 2 2CaO + H O Ca(OH)

2. T¸c dông víi Axit :

Oxit Kim lo¹i + Axit Muèi + H2O

VD : 2 2CuO + 2HCl CuCl + H O

3. T¸c dông víi KiÒm( dung dÞch baz¬):

Oxit phi kim + KiÒm Muèi + H2O

VD : 2 2 3 2CO + 2NaOH Na CO + H O

2 3CO + NaOH NaHCO (tïy theo tû lÖ sè mol)


Oxit phi kim + Oxit Kim lo¹i Muèi

VD : 2 3CO +CaO CaCO

5. Mét sè tÝnh chÊt riªng:

VD : ot

2 3 23CO + Fe O 3CO + 2Fe

ot

22HgO 2Hg + O

ot

2 2CuO + H Cu + H O

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

* Al2O3 lµ oxit lìng tÝnh: võa ph¶n øng víi dung

dÞch AxÝt võa ph¶n øng víi dung dÞch KiÒm:

2 3 3 2Al O + 6HCl 2AlCl + 3H O

2 3 2 2Al O + 2NaOH 2NaAlO + H O

IV. §iÒu chÕ oxit:

VÝ dô:

2N2 + 5O2 2N2O5

3Fe + 2O2 Fe3O4

2CuS + 3O2 2CuO + 2SO2

2PH3 + 4O2 P2O5 + 3H2O

4FeS2 + 11O2 2Fe2O3+ 8SO2

4HNO3 4NO2+ 2H2O + O2

H2CO3 CO2 + H2O

CaCO3 CO2 + CaO

Cu(OH)2 H2O+ CuO

2Al + Fe2O3 Al2O3+ 2Fe

B. Baz¬ :

I. §Þnh nghÜa: Baz¬ lµ hîp chÊt hãa häc mµ trong ph©n tö

cã 1 nguyªn tö Kim lo¹i liªn kÕt víi 1 hay nhiÒu nhãm

hi®r«xit (_ OH).

II. TÝnh chÊt hãa häc:

1. Dung dÞch KiÒm lµm quú tÝm hãa xanh,

phenolphtalein kh«ng mµu hãa hång.

2. T¸c dông víi AxÝt :

2 2 2Mg(OH) + 2HCl MgCl + 2H O

2 4 2 4 22KOH + H SO K SO + 2H O ;

2 4 4 2KOH + H SO KHSO + H O

3. Dung dÞc kiÒm t¸c dông víi oxit phi kim:

3 2 4 22KOH + SO K SO + H O

3 4KOH + SO KHSO

4. Dung dÞc kiÒm t¸c dông víi Muèi :

4 2 4 22KOH + MgSO K SO + Mg(OH)

5. Baz¬ kh«ng tan bÞ nhiÖt ph©n: ot

2 2Cu(OH) CuO+H O

6. Mét sè ph¶n øng kh¸c: 2 2 2 34Fe(OH) + O + 2H O 4Fe(OH)

4 2 4 2KOH + KHSO K SO + H O

3 2 2 2 3 24NaOH + Mg(HCO ) Mg(OH) + 2Na CO + 2H O

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

* Al(OH)3 lµ hi®r«xit lìng tÝnh :

3 3 2Al(OH) + 3HCl AlCl + 3H O

3 2 2Al(OH) + NaOH NaAlO + 2H O

*. Bài toán CO2, SO2 dẫn vào sung dịch NaOH, KOH

- Khi cho CO2 (hoặc SO2) tác dụng với dung dịch NaOH đều xảy ra 3 khả năng tạo

muối:

k=2CO

NaOH

n

n(hoặc k=

2SO

NaOH

n

n )

- k 2 : chỉ tạo muối Na2CO3

- k 1 : chỉ tạo muối NaHCO3

- 1 < k < 2 : tạo cả muối NaHCO3 và Na2CO3

* Có những bài toán không thể tính k. Khi đó phải dựa vào những dữ kiện phụ để

tìm ra khả năng tạo muối.

- Hấp thụ CO2 vào NaOH dư chỉ tạo muối Na2CO3

- Hấp thụ CO2 vào NaOH chỉ tạo muối Na2CO3, Sau đó thêm BaCl2 vào thấy kết

tủa. Thêm tiếp Ba(OH)2 dư vào thấy xuất hiện thêm kết tủa nữa Tạo cả 2 muối

Na2CO3 và NaHCO3

Trong trường hợp không có các dữ kiện trên th× chia trường hợp để giải. Bµi 1: §Ó hÊp thô hoµn toµn 22,4lÝt CO2 (®o ë ®ktc) cÇn

150g dung dÞch NaOH 40% (cã D = 1,25g/ml).

a) TÝnh nång ®é M c®a c¸c chÊt cã trong dung dÞch (gi¶

sö sù hßa tan kh«ng lµm thay ®æi thÓ tÝch dung dÞch ).

b) Trung hßa lîng xót nãi trªn cÇn bao nhiªu ml dung

dÞch HCl 1,5M.

Bµi 2: BiÕt r»ng 1,12lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¸c

dông võa ®® víi 100ml dung dÞch NaOH t¹o thµnh muèi trung

hßa.

a) ViÕt ph¬ng tr×nh ph¶n øng .

b) TÝnh nång ®é mol c®a dung dÞch NaOH ®· dïng.

Bµi 3: Khi cho lªn men m (g) gluc«z¬, thu ®îc V(l) khÝ

cacbonic, hiÖu suÊt ph¶n øng 80%. §Ó hÊp thô V(l) khÝ

cacbonic cÇn dïng tèi thiÓu lµ 64ml dung dÞch NaOH 20% (D =

1,25 g/ml). Muèi thu ®îc t¹o thµnh theo tØ lÖ 1:1. §Þnh m

vµ V? ( thÓ tÝch ®o ë ®ktc)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 4: Dung dÞch cã chøa 20g natri hi®r«xit ®· hÊp thô hoµn toµn 11,2lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) . H·y cho biÕt:

a) Muèi nµo ®îc t¹o thµnh?

b) Khèi lîng c®a muèi lµ bao nhiªu?

Bµi 5: Cho 100ml dung dÞch natri hi®r«xit (NaOH) t¸c dông võa ®® víi 1,12lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¹o thµnh

muèi trung hßa.

a) TÝnh nång ®é mol/l c®a dung dÞch natri hi®r«xit

(NaOH) ®· dïng.

b) TÝnh nång ®é phÇn tr¨m c®a dung dÞch muèi sau ph¶n

øng. BiÕt r»ng khèi lîng c®a dung dÞch sau ph¶n øng lµ

105g.

Bµi 6: DÉn 1,12lÝt khÝ lu huúnh ®i«xit (®o ë ®ktc) ®i qua 70ml dung dÞch KOH 1M. Nh÷ng chÊt nµo cã trong dung dÞch

sau ph¶n øng vµ khèi lîng lµ bao nhiªu?

Bµi 7: Cho 6,2g Na2O tan hÕt vµo níc t¹o thµnh 200g dung

dÞch.

a) TÝnh nång ®é phÇn tr¨m c®a dung dÞch thu ®îc.

b) TÝnh thÓ tÝch khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¸c dông víi

dung dÞch nãi trªn, biÕt s¶n phÈm lµ muèi trung hßa.

Bµi 8:Dẫn 5,6 lít CO2(đkc) vào bình chứa 200ml dung dịch NaOH nồng độa M;

dung dịch thu được có khả năng tác dụng tối đa100ml dung dịch KOH 1M. Giá trị của a

là?

A. 0,75 B. 1,5 C. 2 D. 2,5

**. Bài toán CO2, SO2 dẫn vào dung dịch Ca(OH)2, Ba(OH)2:

Để biết khả năng xảy ra ta tính tỉ lệ k:

K=2

2

)(OHCa

CO

n

n

- K 1: chỉ tạo muối CaCO3

- K 2: chỉ tạo muối Ca(HCO3)2

1 < K < 2: tạo cả muối CaCO3 và Ca(HCO3)2

- Khi những bài toán không thể tính K ta dựa vào những dữ kiện phụ để tìm ra

khả năng tạo muối.

- Hấp thụ CO2 vào nước vôi dư th× chỉ tạo muối CaCO3

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Hấp thụ CO2 vào nước vôi trong thấy có kết tủa, thêm NaOH dư vào thấy có

kết tủa nữa suy ra có sự tạo cả CaCO3 và Ca(HCO3)2

- Hấp thụ CO2 vào nước vôi trong thấy có kết tủa, lọc bỏ kết tủa rồi đun nóng

nước lọc lại thấy kết tủa nữa suy ra có sự tạo cả CaCO3 và Ca(HCO3)2.

- Nếu không có các dự kiện trên ta phải chia trường hợp để giải.

Khi hấp thụ sản phẩm cháy vào dung dịch bazơ nhất thiết phải xảy ra sự tăng

giảm khối lượng dung dịch. Thường gặp nhất là hấp thụ sản phẩm cháy bằng dung

dịch Ca(OH)2 hoặc ddBa(OH)2. Khi đó:

Khối lượng dung dịch tăng=mhấp thụ- mkết tủa

Khối lượng dung dịch giảm = mkết tủa – mhấp thụ

- Nếu mkết tủa>mCO 2th× khối lượng dung dịch giảm so với khối lượng dung dịch ban đầu

- Nếu mkết tủa<mCO 2th× khối lượng dung dịch tăng so với khối lượng dung dịch ban đầu

Khi dẫn p gam khí CO2 vào bình đựng nước vôi dư sau phản ứng khối lượng

dung dịch tăng m gam và có n gam kết tủa tạo thành th× luôn có: p= n + m

Khi dẫn p gam khí CO2 vào bình đựng nước vôi sau phản ứng khối lượng dung

dịch giảm m gam và có n gam kết tủa tạo thành th× luôn có: p=n - m Bµi 1: DÉn 1,12lÝt khÝ lu huúnh ®i«xit (®o ë ®ktc) ®i

qua 700ml dung dÞch Ca(OH)2 0,1M.


b) TÝnh khèi lîng c¸c chÊt sau ph¶n øng.

Bµi 2: Cho 2,24lÝt khÝ cacbonic (®o ë ®ktc) t¸c dông võa

®® víi 200ml dung dÞch Ba(OH)2 sinh ra chÊt kÕt t®a mÇu

tr¾ng.

a) TÝnh nång ®é mol/l c®a dung dÞch Ba(OH)2 ®· dïng.

b) TÝnh khèi lîng chÊt kÕt t®a thu ®îc.

Bµi 3: Dẫn V lít CO2 (đkc) vào 300ml dd Ca(OH)2 0,5 M. Sau phản ứng thu được

10g kết tủa. Vậy V bằng: (Ca=40;C=12;O=16)

A/. 2,24 lít B/. 3,36 lít C/. 4,48 lít D/. Cả A, C đều

đúng

Bµi 4: Hấp thu hết CO2 vào dung dịch NaOH được dung dịch A. Biết rằng:

- cho từ từ dung dịch HCl vào dung dịch A th× phải mất 50ml dd HCl 1M mới thấy bắt

đầu có khí thoát ra.

- Cho dd Ba(OH)2 dư vào dung dịch A được 7,88gam kết tủa.

dung dịch A chứa? (Na=23;C=12;H=1;O=16;Ba=137)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

A. Na2CO3 B. NaHCO3 C. NaOH và Na2CO3 D. NaHCO3, Na2CO3

Bµi 5:hấp thụ toàn bộ 0,896 lít CO2 vào 3 lít dd ca(OH)2 0,01M được?

(C=12;H=1;O=16;Ca=40)

A. 1g kết tủa B. 2g kết tủa C. 3g kết tủa D. 4g kết tủa

Bµi 6:Hấp thụ toàn bộ 0,3 mol CO2 vào dung dịch chứa 0,25 mol Ca(OH)2. khối

lượng dung dịch sau phản ứng tăng hay giảm bao nhiêu gam? (C=12;H=1;O=16;Ca=40)

A. Tăng 13,2gam B. Tăng 20gam C. Giảm 16,8gam D Giảm

6,8gam

Bµi 7:Hấp thụ toàn bộ x mol CO2 vào dung dịch chứa 0,03 mol Ca(OH)2 được

2gam kết tủa. Chỉ ra gía trị x? (C=12;H=1;O=16;Ca=40)

A. 0,02mol và 0,04 mol B. 0,02mol và 0,05 mol

C. 0,01mol và 0,03 mol D. 0,03mol và 0,04 mol

Bµi 8: Hấp thụ hoàn toàn 2,24 lít CO2 (đktc) vào dung dịch nước vôi trong có

chứa 0,075 mol Ca(OH)2. Sản phẩm thu được sau phản ứng gồm:

A. Chỉ có CaCO3 B. Chỉ có Ca(HCO3)2

C. CaCO3 và Ca(HCO3)2 D. Ca(HCO3)2 và CO2

Bµi 9:Hấp thụ hoàn toàn 0,224lít CO2 (đktc) vào 2 lít Ca(OH)2 0,01M ta thu được

m gam kết tủa. Gía trị của m là?

A. 1g B. 1,5g C. 2g D. 2,5g

Bµi 10:Sục V lít khí CO2 (đktc) vào 1,5 lít Ba(OH)2 0,1M thu được 19,7 gam kết

tủa. Gía trị lớn nhất của V là?

A. 1,12 B. 2,24 C. 4,48 D. 6,72

Bµi 11:Hấp thụ hết 0,672 lít CO2 (đktc) vào bình chứa 2 lít dung dịch Ca(OH)2

0,01M. Thêm tiếp 0,4gam NaOH vào bình này. Khối lượng kết tủa thu được sau phản

ứng là?

A. 1,5g B. 2g C. 2,5g D. 3g

Bµi 12:Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít khí CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2

nồng độ a mol/l thu được 15,76g kết tủa. Gía trị của a là?

A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04

Bµi 13:Dung dịch A chứa NaOH 1M và Ca(OH)2 0,02M, hấp thụ 0,5 mol khí CO2

vào 500 ml dung dịch A thu được kết tủa có khối lượng?

A. 10g B. 12g C. 20g D. 28g

Bµi 14:Hấp thụ hết 0,2 mol CO2 vào 1 lít dung dịch chứa KOH 0,2M và Ca(OH)2

0,05M thu được kết tủa nặng?

A. 5g B. 15g C. 10g D. 1g

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bµi 15:Dung dịch X chứa NaOH 0,2M và Ca(OH)2 0,1M. Hấp thụ 7,84 lít khí

CO2(đktc) vào 1 lít dung dịch X th× khối lượng kết tủa thu được là?

A. 15g B. 5g C. 10g D. 1g

Bµi 16:Hấp thụ hoàn toàn 2,688 lít CO2 (đktc) vào 2,5 lít dung dịch Ba(OH)2

nồng độ a mol/l, thu được 15,76gam kết tủa. Gía trị của a là? ( ĐTTS khối A năm

2007) A. 0,032 B. 0,048 C. 0,06 D. 0,04

Bµi 17:Cho 0,14 mol CO2 hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,11 mol Ca(OH)2. Ta

nhận thấy khối lượng CaCO3 tạo ra lớn hơn khối lượng CO2 đã dùng nên khối lượng

dung dịch còn lại giảm bao nhiêu?


Bµi 18:Cho 0,14 mol CO2 hấp thụ hết vào dung dịch chứa 0,08mol Ca(OH)2. Ta

nhận thấy khối lượng CaCO3 tạo ra nhỏ hơn khối lượng CO2 đã dùng nên khối lượng

dung dịch còn lại tăng là bao nhiêu?

A. 416gam B. 41,6gam C. 4,16gam D. 0,416gam

Bµi 19:Cho 0,2688 lít CO2(đktc) hấp thụ hoàn toàn bởi 200 ml dung dịch NaOH

0,1M và Ca(OH)2 0,01M. Tổng khối lượng muối thu được là?


C. AXIT :

I. §Þnh nghÜa: Axit lµ hîp chÊt mµ trong ph©n tö gåm 1

hoÆc nhiÒu nguyªn tö Hi®ro liªn kÕt víi gèc Axit .

Tªn gäi:

* Axit kh«ng cã oxi tªn gäi cã ®u«i lµ “ hi®ric ” .

HCl : axit clohi®ric

* Axit cã oxi tªn gäi cã ®u«i lµ “ ic ” hoÆc “ ¬ ” .

H2SO4 : Axit Sunfuric H2SO3 : Axit Sunfur¬


1. Dung dÞchAxit lµm quú tÝm hãa ®á:

2. T¸c dông víi Bazô (Ph¶n øng trung hßa) :

2 4 2 4 2H SO + 2NaOH Na SO + 2H O

2 4 4 2H SO + NaOH NaHSO + H O

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------


2 22HCl +CaO CaCl + H O

4. T¸c dông víi Kim lo¹i (®øng tríc hi®r«) :

2 22HCl + Fe FeCl + H

5. T¸c dông víi Muèi : 3 3HCl + AgNO AgCl + HNO

6. Mét tÝnh chÊt riªng :

* H2SO4 ®Æc vµ HNO3 ®Æc ë nhiÖt ®é thêng kh«ng ph¶n

øng víi Al vµ Fe (tÝnh chÊt thô ®éng hãa) .

* Axit HNO3 ph¶n øng víi hÇu hÕt Kim lo¹i (trõ Au,

Pt) kh«ng gi¶i phãng Hi®r« :

3 3 3 24HNO + Fe Fe(NO ) + NO + 2H O

* HNO3 ®Æc nãng+ Kim lo¹i Muèi nitrat + NO2 (mµu

n©u)+ H2O

VD : 3 3 3 2 26HNO + Fe Fe(NO ) + NO + 3H O ñaëc,noùng

* HNO3 lo·ng + Kim lo¹i Muèi nitrat + NO (kh«ng mµu)

+ H2O

VD : 3 3 2 28HNO + 3Cu 3Cu(NO ) + 2NO + 4H O loaõng

* H2SO4 ®Æc nãngvµ HNO3 ®Æc nãng hoÆc lo·ng T¸c dông

víi S¾t th× t¹o thµnh Muèi S¾t (III).

* Axit H2SO4 ®Æc nãngcã kh¶ n¨ng ph¶n øng víi nhiÒu

Kim lo¹i kh«ng gi¶i phãng Hi®r« :

2 4 4 2 22H SO + Cu CuSO + SO + 2H O ñaëc,noùng

D. Muèi :

I. §Þnh nghÜa : Muèi lµ hîp chÊt mµ ph©n tö gåm mét hay

nhiÒu nguyªn tö Kim lo¹i liªn kÕt víi mét hay nhiÒu gèc

Axit.


TÝnh chÊt

hãa häc Muèi

T¸c dông

víi Kim

lo¹i

Kim lo¹i + muèi Muèi míi vµ Kim lo¹i míi

VÝ dô: 3 3 22AgNO + Cu Cu(NO ) + 2Ag

Lu ý:

+ Kim lo¹i ®øng tr-ìc (trõ Na, K, Ca…)

®Èy kim lo¹i ®øng sau (trong d·y ho¹t ®éng hãa

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

häc cña kim lo¹i) ra khái dung dÞch muèi cña

chóng.

+ Kim lo¹i Na, K, Ca… khi t¸c dông vìi

dung dÞch muèi th× kh«ng cho Kim lo¹i míi v×:

Na + CuSO4

2Na + 2H2O 2NaOH + H2

CuSO4 + 2NaOH Na2SO4 + Cu(OH)2

T¸c dông

víi Axit

Muèi + axÝt muèi míi + axit míi

VÝ dô: 2 2Na S + 2HCl 2NaCl + H S

2 3 2 2Na SO + 2HCl 2NaCl + H O +SO

3 3HCl + AgNO AgCl + HNO

§iÒu kiÖn ph¶n øng x¶y ra: Muèi t¹o thµnh kh«ng

t¸c dông víi axit míi sinh ra hoÆc axit míi

sinh ra lµ chÊt dÔ bay h¬I hoÆc axit yÕu h¬n

axit tham gia ph¶n øng .

T¸c dông

víi KiÒm

(Baz¬)

Dung dÞch Muèi t¸c dông víi Baz¬ t¹o thµnh

Muèi míi vµ Baz¬ míi

VÝ dô: 2 3 2 3Na CO + Ca(OH) CaCO +2NaOH

§iÒu kiÖn ph¶n øng x¶y ra: Muèi míi hoÆc Baz¬

míi t¹o thµnh lµ chÊt kh«ng tan (kÕt tña)

T¸c dông

víi Dung

dÞch Muèi

Dung dÞch Muèi t¸c dông víi dung dÞch Muèi

1. :

2. :

3. : 2 3 2 3Na CO + CaCl CaCO +2NaCl

4. Dung dÞch Muèi T¸c dông víi Kim lo¹i :

5. Mét sè Muèi bÞ nhiÖt ph©n hñy : ot

3 2CaCO CaO+CO

ot

3 2 3 2 22NaHCO Na CO +CO +H O

6. Mét tÝnh chÊt riªng : 3 22FeCl + Fe 3FeCl

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

2 4 3 4 4Fe (SO ) + Cu CuSO + 2FeSO

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Ch¬ng 3

phi kim

s¬ lîc b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn

tè ho¸ häc A - mét sè KiÕn thøc cÇn nhí

I. TÝnh chÊt vËt lÝ cña phi kim

ë ®iÒu kiÖn thêng çc phi kim tån t¹i ë c¶ ba tr¹ng th¸i:

+ Mét sè phi kim tån t¹i ë tr¹ng th¸i r¾n nh: cacbon, silic, lu

huúnh, photpho …

+ Cã phi kim tån t¹i ë tr¹ng th¸i láng nh brom

+ Mét sè phi kim tån t¹i ë tr¹ng th¸i khÝ nh-: oxi, clo, flo, nit¬ …

- PhÇn lín çc phi kim kh«ng dÉn ®iÖn.

- Çc phi kim ®Òu dÉn nhiÖt kÐm.

- Mét sè phi kim ®éc nh- clo, brom, iot …

II. tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña phi kim

1. T¸c dông víi kim lo¹i

- Oxi t¸c dông víi hÇu hÕt çc kim lo¹i t¹o thµnh oxit.

ThÝ dô 1: Kali ph¶n øng víi oxi t¹o thµnh kali oxit:

4K + O2 2K2O

ThÝ dô 2: Nh«m ch¸y trong oxi t¹o thµnh nh«m oxit:

4Al + 3O2 ot

Al2O3

ThÝ dô 3: §ång ch¸y trong oxi t¹o thµnh ®ång (II) oxit:

2Cu + O2 ot

2CuO

- Çc phi kim kh¸c t¸c dông víi çc kim lo¹i t¹o thµnh muèi.

ThÝ dô 1: Magie ph¶n øng víi khÝ clo t¹o thµnh muèi magiª clorua

tinh thÓ:

Mg + Cl2 ot

MgCl2

ThÝ dô 2: S¾t ph¶n øng víi lu huúnh ë nhiÖt ®é cao t¹o thµnh s¾t

sunfua:

Fe + S ot

FeS

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

2. T¸c dông víi hidro

- Oxi t¸c dông víi hidro t¹o thµnh h¬i níc.

2H2 + O2 ot

2H2O

- Mét sè phi kim kh¸c t¸c dông víi hidro t¹o thµnh hîp chÊt khÝ.

H2 + Cl2 ot

2HCl

H2 + S ot

H2S

3. T¸c dông víi oxi

NhiÒu phi kim t¸c dông víi oxi t¹o thµnh oxit axit

C + O2 ot

CO2

S + O2 ot

SO2

4P + 5O2 ot

2P2O5

4. Møc ®é ho¹t ®éng ho¸ häc cña phi kim

Møc ®é ho¹t ®éng ho¸ häc m¹nh hay yÕu cña c¸c phi kim ®îc xÐt

dùa trªn kh¶ n¨ng vµ møc ®é ph¶n øng cña chóng víi kim lo¹i vµ

hidro. Flo, oxi vµ clo lµ nh÷ng phi kim ho¹t ®éng m¹nh, cßn lu

huúnh, photpho, cacbon lµ nh÷ng phi kim ho¹t ®éng yÕu h¬n.

III. Clo

Clo lµ chÊt khÝ mµu vµng lôc, mïi h¾c, tan mét phÇn trong níc.

Clo lµ khÝ ®éc.

1. TÝnh chÊt ho¸ häc

a. T¸c dông víi kim lo¹i

Clo t¸c dông víi hÇu hÕt c¸c kim lo¹i t¹o thµnh muèi clorua.

Mg + Cl2 ot

MgCl2

2Fe + 3Cl2 ot

2FeCl3

Cu + Cl2 ot

CuCl2

b. T¸c dông víi hidro

Clo t¸c dông víi hidro t¹o thµnh khÝ hidroclorua, khÝ nµy tan

trong níc t¹o thµnh dung dÞch axit clohidric.

H2 + Cl2 ot

2HCl

c. T¸c dông víi níc

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Khi tan trong níc mét phÇn khÝ clo t¸c dông víi níc t¹o thµnh

axit clohidric vµ axit hipoclor¬:

H2O + Cl2 HCl + HClO

d. T¸c dông víi dung dÞch kiÒm

2NaOH + Cl2 NaCl + NaClO + H2O

Clo t¸c dông víi dung dÞch NaOH t¹o thµnh muèi natri clorua vµ

muèi natri hipoclorit (hçn hîp muèi NaCl vµ NaClO trong níc gäi lµ

níc Gia-ven).

6KOH + 3Cl2 ot

5KCl + KClO3 + 3H2O

Chó ý: Clo kh«ng t¸c dông trùc tiÕp víi oxi t¹o thµnh oxit.

2. øng dông vµ ®iÒu chÕ

a. øng dông

Clo cã nhiÒu øng dông trong ®êi sèng vµ trong s¶n suÊt nh: khö

trïng níc sinh ho¹t, tÈy tr¾ng v¶i, sîi, bét giÊy vµ ®îc sö dông

nhiÒu trong c«ng nghiÖp cao su, chÊt dÎo …

b. §iÒu chÕ

- Trong phßng thÝ nghiÖm: Cho axit clohidric ®Æc t¸c dông víi chÊt

oxi ho¸ m¹nh.

4HCl(dd ®Æc) + MnO2 ot

MnCl2 + Cl2 + 2H2O

16HCl(dd ®Æc) + 2KMnO2 ot

2MnCl2 + 2KCl + 5Cl2 +

8H2O

- Trong c«ng nghiÖp: §iÖn ph©n dung dÞch NaCl b·o hoµ cã mµng ng¨n

xèp.

2NaCl(dd b·o hoµ) + 2H2O

2NaOH + Cl2 + H2

IV. Cacbon

1. §¬n chÊt

a. TÝnh chÊt vËt lÝ cña cacbon

- D¹ng thï h×nh: " D¹ng thï h×nh cña nguyªn tè lµ d¹ng tån t¹i cña

nh÷ng ®¬n chÊt kh¸c nhau do cïng mét nguyªn tè ho¸ häc t¹o nªn".

Cacbon cã ba d¹ng thï h×nh chÝnh:

§iÖn ph©n cã mµng

ng¨n

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

+ Kim c¬ng: lµ chÊt r¾n trong suèt, cøng vµ kh«ng cã kh¶ n¨ng dÉn

®iÖn. Kim c¬ng thêng ®îc dïng lµm ®å trang søc, mòi khoan, dao

c¾t kÝnh …

+ Than ch×: lµ chÊt r¾n mÒm, cã kh¶ n¨ng dÉn ®iÖn. Than ch× thêng

®-îc dïng lµm ®iÖn cùc, chÊt b«i tr¬n, ruét bót ch× …

+ Cacbon v« ®Þnh h×nh: lµ chÊt r¾n, xèp kh«ng cã kh¶ n¨ng dÉn

®iÖn. Thêng ®îc sö dông lµm nhiªn liÖu trong ®êi sèng vµ trong s¶n

suÊt.

- TÝnh chÊt hÊp phô: Mét sè d¹ng cacbon v« ®Þnh h×nh nh than gç,

than x-¬ng mìi ®iÒu chÕ cã kh¶ n¨ng hÊp phô c¸c chÊt khÝ, chÊt mµu …

trªn bÒ mÆt cña chóng (gäi lµ than ho¹t tÝnh).

b. TÝnh chÊt ho¸ häc

Cacbon lµ mét phi kim ho¹t ®éng ho¸ häc yÕu.

- Cacbon t¸c dông víi oxi: Cacbon ch¸y trong oxi t¹o thµnh cacbon

®ioxit vµ to¶ nhiÒu nhiÖt.

C + O2 ot

CO2 + Q

- Cacbon t¸c dông víi oxit kim lo¹i: Cacbon cã tÝnh khö nªn ë nhiÖt

®é cao cã thÓ khö mét sè oxit kim lo¹i:

C + 2CuO ot

CO2 + 2Cu

C + 2ZnO ot

CO2 + 2Zn

2. Mét sè hîp chÊt cña cacbon

a. C¸c oxit cña cacbon

- Cacbon oxit: CO lµ chÊt khÝ kh«ng mµu rÊt ®éc kh«ng tan trong

níc. Cacbon oxit lµ oxit trung tÝnh kh«ng t¸c dông víi axit vµ

kiÒm.

Cacbon oxit cã tÝnh khö m¹nh, ë nhiÖt ®é cao cã thÓ khö ®îc nhiÒu

oxit kim lo¹i:

CO + CuO ot

CO2 + Cu

3CO + Fe2O3 ot

3CO2 + 2Fe

Cacbon oxit ch¸y trong kh«ng khÝ hoÆc trong oxi to¶ nhiÒu nhiÖt:

2CO + O2 ot

2CO2 + Q

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Cacbon ®ioxit: CO2 lµ chÊt khÝ kh«ng mµu, kh«ng mïi, nÆng h¬n kh«ng

khÝ, khi bÞ nÐn vµ lµm l¹nh bÞ ho¸ r¾n thµnh níc ®¸ kh« (tuyÕt

cacbonic) dïng ®Ó b¶o qu¶n thùc phÈm.

Cacbon ®ioxit lµ oxit axit.

+ T¸c dông víi níc

Cacbon ®ioxit t¸c dông víi níc t¹o thµnh dung dÞch axit cacbonic

lµ axit yÕu kh«ng bÒn, lÇm quú tÝm chuyÓn sang mµu ®á.

H2O + CO2 H2CO3

+ T¸c dông víi dung dÞch baz¬: Tuú theo tØ lÖ sè mol gi÷a CO2 vµ

baz¬ mµ t¹o thµnh muèi trung hoµ, muèi axit hoÆc hçn hîp hai muèi:

NaOH + CO2 NaHCO3

2NaOH + CO2 Na2CO3 + H2O

+ T¸c dông víi oxit baz¬:

CaO + CO2 CaCO3

b. Axit cacbonic vµ muèi cacbonat

* Axit cacbonic (H2CO3) t¹o thµnh khi hoµ tan CO2 vµo níc. H2CO3 lµ

mét axit yÕu kh«ng bÒn dÔ bÞ ph©n tÝch thµnh CO2 vµ níc, dung dÞch

H2CO3 lµm quú tÝm chuyÓn sang mµu ®á.

* Muèi cacbonat: cã hai lo¹i muèi cacbonat trung hoµ vµ muèi

cacbonat axit (hidrocacbonat).

- §a sè muèi cacbonat kh«ng tan trong níc (trõ c¸c muèi cacbonat

cña kim lo¹i kiÒm: Na2CO3, K2CO3 … HÇu hÕt c¸c muèi hidrocacbonat tan

tèt trong níc nh: Ca(HCO3)2, Ba(HCO3)2, Mg(HCO3)2 …

- TÝnh chÊt ho¸ häc cña muèi cacbonat

+ T¸c dông víi dung dÞch axit

Na2CO3 + H2SO4 Na2SO4 + CO2 + H2O

2NaHCO3 + H2SO4 Na2SO4 + 2CO2 + 2H2O

+ T¸c dông víi dung dÞch baz¬

K2CO3 + Ca(OH)2 2KOH + CaCO3

NaHCO3 + NaOH Na2CO3 + H2O

+ T¸c dông víi dung dÞch muèi t¹o thµnh hai muèi, trong ®ã Ýt

nhÊt cã mét muèi Ýt tan

K2CO3 + CaCl2 2KCl + CaCO3

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

+ Muèi cacbonat dÔ bÞ nhiÖt ph©n huû: HÇu hÕt çc muèi cacbonat

®Òu dÔ bÞ nhiÖt ph©n huû (trõ çc muèi cacbonat cña kim lo¹i kiÒm)

CaCO3 ot

CaO + CO2

2NaHCO3 ot

Na2CO3 + CO2 + H2O

V - Silic vµ c«ng nghiÖp silicat

1. Silic

Lµ nguyªn tè phæ biÕn thø 2 (sau oxi) trong thiªn nhiªn, silic

chiÕm 1/4 khèi lîng vá tr¸i ®Êt, silic tån t¹i chñ yÕu díi d¹ng

hîp chÊt trong çt tr¾ng vµ ®Êt sÐt. Silic lµ chÊt r¾n mµu x¸m, tinh

thÓ tinh khiÕt cã tÝnh b¸n dÉn nªn cã nhiÒu øng dông trong c«ng nghÖ

®iÖn tö, pin mÆt trêi …

ë nhiÖt ®é cao silic ph¶n øng víi oxi t¹o thµnh silic ®ioxit:

Si + O2 ot

SiO2

2. Silic ®ioxit (SiO2)

Silic ®ioxit lµ oxit axit kh«ng tan trong níc, t¸c dông víi

kiÒm vµ oxit baz¬ ë nhiÖt ®é cao t¹o thµnh muèi silicat:

2NaOH(r) + SiO2 (r) ot

Na2SiO3 + H2O

CaO(r) + SiO2 (r) ot

CaSiO3

3. C«ng nghiÖp silicat

a. S¶n xuÊt gèm, sø

- §å gèm, sø: g¹ch, ngãi, g¹ch chÞu löa sµnh, sø …

- Tõ nguyªn liÖu chÝnh lµ ®Êt sÐt, th¹ch anh, fenspat ®îc trén víi

níc ®Ó ho¸ dÎo sau ®ã t¹o h×nh, sÊy kh« vµ cuèi cïng lµ nung ë

nhiÖt ®é thÝch hîp.

b. S¶n xuÊt xi m¨ng

Xi m¨ng lµ chÊt kÕt dÝnh trong x©y dùng cã thµnh phÇn chÝnh lµ

canxi silicat vµ canxi aluminat.

Çc c«ng ®o¹n chÝnh ®Ó s¶n xuÊt xi m¨ng:

- NghiÒn nhá nguyªn liÖu: ®¸ v«i, ®Êt sÐt, quÆng s¾t … sau ®ã trén

víi níc t¹o d¹ng bïn.

- Nung hçn hîp trªn trong lß quay hay lß ®øng ë nhiÖt ®é 1400oC -

1500oC thu ®îc clanhke.

- NghiÒn clanhke thµnh bét mÞn (xi m¨ng).

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

c. S¶n xuÊt thuû tinh

Thµnh phÇn chÝnh cña thuû tinh lµ hçn hîp canxi silicat (CaSiO3)

vµ Natri silicat (Na2SiO3).

Çc c«ng ®o¹n chÝnh ®Ó s¶n xuÊt thuû tinh:

- Trén hçn hîp çt (SiO2), ®¸ v«i (CaCO3) vµ x«®a (Na2CO3) theo tØ lÖ

thÝch hîp.

- Nung hçn hîp trªn trong lß nung ë nhiÖt ®é kho¶ng 900oC thu ®îc

thuû tinh:

CaO(r) + SiO2 (r) ot

CaSiO3

Na2CO3(r) + SiO2 (r) ot

Na2SiO3 + CO2

- Lµm nguéi thuû tinh ®Õn dÎo råi t¹o h×nh thµnh çc ®å vËt.

VI - S¬ lîc vÒ b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc

1. Nguyªn t¾c s¾p xÕp çc nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn

Çc nguyªn tè ®îc s¾p xÕp theo chiÒu t¨ng dÇn cña ®iÖn tÝch

h¹t nh©n nguyªn tö.

2. CÊu t¹o b¶ng tuÇn hoµn

a. ¤ nguyªn tè

¤ nguyªn tè cho biÕt: Sè hiÖu nguyªn tö, kÝ hiÖu ho¸ häc, tªn

nguyªn tè, nguyªn tö khèi cña nguyªn tè ®ã.

- Sè hiÖu nguyªn tö cßn gäi lµ sè thø tù cña nguyªn tè trong b¶ng

tuÇn hoµn. Sè hiÖu nguyªn tö cã sè trÞ b»ng sè ®¬n vÞ ®iÖn tÝch h¹t

nh©n vµ b»ng sè electron trong nguyªn tö.

b. Chu k×

- Chu k× lµ d·y çc nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã cïng sè líp

electron vµ ®îc xÕp theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng dÇn.

- Sè thø tù cña chu k× b»ng sè líp electron.

- Cã 7 chu k× trong ®ã çc chu k× 1, 2, 3 ®îc gäi lµ chu k× nhá,

çc chu k× 4, 5, 6, 7 lµ çc chu k× lín.

12

Mg Magie

24

Sè hiÖu

nguyªn tö

Tªn nguyªn tè

KÝ hiÖu

ho¸ häc

Nguyªn tö

khèi

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

ThÝ dô: Chu k× 2 gåm 8 nguyªn tè cã 2 líp electron trong nguyªn tö.

§iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng tõ Li lµ 3+ ®Õn Ne lµ 10+.

c. Nhãm

Nhãm gåm çc nguyªn tè mµ nguyªn tö cña chóng cã sè electron líp

ngoµi cïng b»ng nhau vµ ®îc xÕp thµnh cét theo chiÒu t¨ng dÇn cña

®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö.

ThÝ dô: Nhãm I gåm çc nguyªn tè kim lo¹i m¹nh, chóng ®Òu cã 1

electron ë líp ngoµi cïng. §iÖn tÝch h¹t nh©n t¨ng tõ Li lµ 3+ ®Õn

Fr lµ 87+.

3. Sù biÕn ®æi tÝnh chÊt cña çc nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn

a. Trong mét chu k×

Trong çc chu k× nhá: §i tõ ®Çu chu k× ®Õn cuèi chu k× theo

chiÒu t¨ng dÇn ®iÖn tÝch h¹t nh©n:

- Sè electron líp ngoµi cïng t¨ng dÇn tõ 1 ®Õn 8 electron.

- TÝnh kim lo¹i cña çc nguyªn tè gi¶m dÇn, ®ång thêi tÝnh phi kim

cña çc nguyªn tè t¨ng dÇn.

- §Çu chu k× lµ mét kim lo¹i kiÒm, cuèi chu k× lµ halogen vµ kÕt

thóc lµ mét khÝ hiÕm.

b. Trong mét nhãm

Trong mét nhãm: §i tõ trªn xuèng díi theo chiÒu t¨ng dÇn ®iÖn

tÝch h¹t nh©n:

- Sè líp electron t¨ng dÇn.

- TÝnh kim lo¹i cña çc nguyªn tè t¨ng dÇn, ®ång thêi tÝnh phi kim

cña çc nguyªn tè gi¶m dÇn.

4. ý nghÜa cña b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc

a. BiÕt vÞ trÝ nguyªn tè ta cã thÓ suy ®o¸n cÊu t¹o nguyªn tö vµ

tÝnh chÊt cña nguyªn tè.

ThÝ dô: Nguyªn tè A ë « sè 9, nhãm V chu k× II trong b¶ng tuÇn hoµn

çc nguyªn tè ho¸ häc. Nªu cÊu t¹o nguyªn tö vµ dù ®o¸n tÝnh chÊt

cña nguyªn tè A.

Nguyªn tè A (Flo) ë « thø 9 nªn cã sè hiÖu nguyªn tö lµ 9, cã

®iÖn tÝch h¹t nh©n b»ng 9+ vµ cã 9 electron vµ cã hai líp electron.

Nguyªn tè A ë cuèi chu k× II nªn lµ phi kim ho¹t ®éng m¹nh h¬n oxi ë

« sè 8 vµ nguyªn tè A ë ®Çu nhãm VII nªn tÝnh phi kim m¹nh h¬n clo ë

« 17.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

b. BiÕt cÊu t¹o nguyªn tö cã thÓ suy ®o¸n vÞ trÝ vµ tÝnh chÊt cña

nguyªn tè.

ThÝ dô: Nguyªn tè B cã ®iÖn tÝch h¹t nh©n lµ 12+ cã 3 líp electron

vµ cã 2 electron ë líp ngoµi cïng. X¸c ®Þnh vÞ trÝ cña B vµ dù ®o¸n

tÝnh ch©t ho¸ häc c¬ b¶n cña nã.

Nguyªn tè B (Magie) cã 3 líp electron vµ 2 electron líp ngoµi

cïng nªn nguyªn tè B ë chu k× III nhãm II. Mg ®øng ë gÇn ®Çu chu k×

II nªn nã lµ mét kim lo¹i. TÝnh kim lo¹i cña Mg yÕu h¬n Na ®øng

tríc nã trong cïng chu k× vµ Ca ®øng díi nã trong cïng nhãm. TÝnh

kim lo¹i cña Mg m¹nh h¬n Al ®øng sau nã trong cïng chu k× vµ Be ®øng

trªn nã trong cïng nhãm.

B - Bµi tËp

3.1 Trong çc nhãm chÊt sau, nhãm nµo toµn lµ phi kim.

a. Cl2, O2, N2, Pb, C b. O2, N2, S, P, I2

c. Br2, S, Ni, N2, P d. Cl2, O2, N2, Pb, C

§¸p ¸n: b ®óng.

3.2 Trong çc nhãm chÊt phi kim sau, nhãm nµo toµn lµ phi kim tån

t¹i ë tr¹ng th¸i khÝ trong ®iÒu kiÖn thêng:

a. Cl2, O2, N2, Br2, C b. O2, N2, Cl2, Br2, I2

c. Br2, S, F2, N2, P d. Cl2, O2, N2, F2

§¸p ¸n: d ®óng.

3.3 Trong kh«ng khÝ thµnh phÇn chÝnh lµ O2 vµ N2 cã lÉn mét sè khÝ

®éc lµ Cl2 vµ H2S. Cã thÓ cho hçn hîp khÝ nµy léi qua dung dÞch nµo

trong çc dung dÞch sau ®Ó lo¹i bá çc khÝ ®éc.

a. Dung dÞch NaOH b. Dung dÞch H2SO4

c. Níc d. Dung dÞch CuSO4

§¸p ¸n: a ®óng.

3.4 KhÝ O2 cã lÉn mét sè khÝ lµ CO2 vµ SO2. Cã thÓ cho hçn hîp khÝ

nµy léi qua dung dÞch nµo trong çc dung dÞch sau ®Ó lo¹i bá çc khÝ

®éc.

a. Dung dÞch CaCl2 b. Dung dÞch Ca(OH)2

c. Dung dÞch Ca(NO3)2 d. Níc


3.5 Khi ®iÒu chÕ khÝ SO3 b»ng ph¶n øng:

Na2SO3 + H2SO4 Na2SO4 + SO2 + H2O

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

cã thÓ thu khÝ SO2 b»ng ph¬ng ph¸p:

a. Dêi chç níc b. Dêi chç dung dÞch Ca(OH)2

c. Dêi chç kh«ng khÝ d. C¶ a vµ c ®Òu ®óng


3.6 O3 (ozon) lµ:

a. Mét d¹ng thï h×nh cña oxi b. Lµ hîp chÊt cña oxi

c. Çch viÕt kh¸c cña O2 d. C¶ a vµ c ®Òu ®óng


3.7 Cho s¬ ®å çc ph¶n øng sau:

A + O2 Cto

B

B + O2 t¸cxóc,Cto

C

C + H2O D

D + BaCl2 E + F

A lµ chÊt nµo trong sè çc chÊt sau:

a. C b. S c. Cl2 d. Br2


3.8 Cã ba lä ®ùng ba khÝ riªng biÖt lµ clo, hi®roclorua vµ O2. Cã thÓ

dïng mét chÊt nµo trong sè çc chÊt sau ®Ó ®ång thêi nhËn biÕt ®îc

c¶ ba khÝ:

a. GiÊy quú tÝm tÈm ít b. Dung dich NaOH

c. Dung dÞch CaCl2 d. Dung dich H2SO4


3.9 Cã ba lä ®ùng ba dung dÞch riªng biÖt lµ BaCl2, Ca(HCO3)2 vµ MgSO4

bÞ mÊt nh·n. Cã thÓ dïng mét chÊt nµo trong sè çc chÊt sau ®Ó ®ång

thêi nhËn biÕt ®îc c¶ ba dung dÞch:

a. Dung dÞch Ba(OH)2 b. Dung dich NaOH

c. Dung dÞch FeCl3 d. Dung dich H2SO4


3.10 Trong nh÷ng cÆp chÊt sau

1. H2SO4 vµ Na2CO3 2. Na2CO3 vµ NaCl

3. MgCO3 vµ CaCl2 4. Na2CO3 vµ BaCl2

nh÷ng cÆp chÊt nµo cã thÓ ph¶n øng ®îc víi nhau:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a. CÆp (1) vµ cÆp (2) b. CÆp (3) vµ cÆp (4)

c. CÆp (2) vµ cÆp (3) d. CÆp (1) vµ cÆp (4)


3.11 Trong nh÷ng cÆp chÊt sau

1. Cl2 vµ O2 2. Cl2 vµ Cu

3. S vµ O2 4. Cl2 vµ Br2

nh÷ng cÆp chÊt nµo cã thÓ ph¶n øng ®îc víi nhau:

a. CÆp (1) vµ cÆp (2) b. CÆp (3) vµ cÆp (4)

c. CÆp (2) vµ cÆp (3) d. CÆp (1) vµ cÆp (4)

§¸p ¸n: c ®óng.

3.12 Hoµn thµnh ph¬ng tr×nh s¬ ®å ph¶n øng sau:

A + O2 Cto

B

B + O2 t¸cxóc,Cto

C

C + H2O D

D + NaOH E + H2O

E + BaCl2 G + F

Trong ®ã B, C lµ çc oxit axit, E lµ mét muèi tan.

Gi¶i

Çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng:

S + O2 Cto

SO2

2SO2 + O2 t¸cxóc,Cto

2SO3

SO3 + H2O H2SO4

H2SO4 + 2NaOH Na2SO4 + 2H2O


3.13 Mét chÊt khÝ cã c«ng thøc ph©n tö lµ X2. KhÝ ®ã lµ khÝ g×? BiÕt

r»ng 1,0 lÝt khÝ ®ã ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn c©n nÆng 3,1696 gam. ViÕt

çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng (nÕu cã) cña khÝ X2 víi çc chÊt sau: H2,

O2, Cu, dung dÞch NaOH vµ níc.

Gi¶i:

- Mét mol khÝ ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn chiÕm thÓ tÝch lµ 22,4 lÝt, nªn

khèi lîng mol ph©n tö cña khÝ ®ã lµ:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

M = 2MX = 22,4. 3,1696 = 71

MX = 35,5 vËy nguyªn tè X lµ Clo vµ khÝ X cã c«ng thøc ph©n tö

lµ Cl2.

- C¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng cña Cl2 víi c¸c chÊt ®· cho:

+ Cl2 + H2 2HCl

+ Cl2 + O2 kh«ng ph¶n øng

+ Cl2 + Cu CuCl2

+ Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O

+ Cl2 + H2O HCl + HClO

3.14 Cho 1,12 lÝt khÝ Cl2 (®o ë ®ktc) t¸c dông víi H2 d, hÊp thô

toµn bé s¶n phÈm vµo níc thu ®îc 100,0 ml dung dÞch A. TÝnh nång

®é mol/l cña dung dÞch A.

Gi¶i

- Sè mol khÝ Cl2 lµ:

2Cln =

422

121

,

,=0,05 mol

- Ph¶n øng víi khÝ H2 d:

Cl2 + H2 2HCl (1)

Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) H2 d nªn sè mol khÝ HCl sinh ra:

nHCl = 22Cln = 2.0,05 = 0,1 mol

- KhÝ HCl tan hoµn toµn vµo níc t¹o thµnh dung dÞch axit HCl.

- Nång ®é dung dÞch HCl thu ®îc:

CHCl = lÝt

mol

10

10

,

,=1,0 mol/l (hay 1,0 M)

3.15 Cho 3,36 lÝt khÝ Cl2 (®o ë ®ktc) t¸c dông víi H2 d, hÊp thô

toµn bé s¶n phÈm vµo 100,0 gam níc thu ®îc dung dÞch B. TÝnh nång

®é % cña dung dÞch B.

Gi¶i

- Sè mol khÝ Cl2 lµ:

2Cln =

422

363

,

,= 0,15 mol

- Ph¶n øng víi khÝ H2 d:

Cl2 + H2 2HCl (1)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) H2 d nªn sè mol khÝ HCl sinh ra:

nHCl = 22Cln = 2.0,15 = 0,3 mol

- KhÝ HCl tan hoµn toµn vµo níc t¹o thµnh dung dÞch axit HCl.

- Khèi lîng dung dÞch axit HCl thu ®îc:

mdung dÞch HCl = mHCl + OH2m = 36,5.0,3 + 100,0 = 110,95 gam

- N ång ®é % HCl trong dung dÞch B lµ:

C%HCl = %.,

,.,100

95110

30536= 9,87%

3.16 Cho 2,40 gam Mg kim lo¹i ph¶n øng hoµn toµn víi V lÝt khÝ X2 (®o

ë ®ktc) theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng sau: X2 + Mg MgX2

Khèi lîng MgX2 thu ®îc lµ 9,50 gam. H·y cho biÕt X2 lµ khÝ g×? vµ

tÝnh thÓ tÝch V cña khÝ X2 ®· ph¶n øng víi Mg ë trªn.

Gi¶i

- Sè mol cña Mg kim lo¹i:

nHCl = 24

402,= 0,10 mol

- Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:

X2 + Mg MgX2 (1)

Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1):

nMg = 2Xn =

2MgXn = 0,10 mol

- Khèi lîng mol ph©n tö cña MgX2:

2MgXM =

100

509

,

,= 95

2MgXM = MMg +2MX = 95

MX = 35,5 vËy nguyªn tè X lµ Clo vµ khÝ X cã c«ng thøc ph©n tö

lµ Cl2.

- ThÓ tÝch khÝ Cl2 ®· ph¶n øng víi Mg:

2ClV = 22,4.0,10 = 2,24 lÝt

3.17 Mét muèi clorua kim lo¹i chøa 79,78% clo theo khèi lîng. X¸c

®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña muèi.

Gi¶i

- Trong c¸c hîp chÊt muèi clorua, clo cã ho¸ trÞ I.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Gäi c«ng thøc ph©n tö cña muèi lµ MCln, trong ®ã n lµ ho¸ trÞ cña

kim lo¹i M.

- % khèi lîng cña M trong hîp chÊt lµ: 100% - 79,78% = 20,22%

Ta cã:

%,

%,

M

n,

m%

m%

M

Cl

2220

7879535 M = 9n

ChØ cã cÆp n = 3 vµ M = 27 (Al) lµ phï hîp.

VËy c«ng thøc ph©n tö cña muèi lµ AlCl3.

3.18 Mét muèi cã c«ng thøc ph©n tö lµ FeX2 trong ®ã Fe chiÕm 44,1%

theo khèi lîng. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña muèi vµ viÕt 3

ph¬ng tr×nh ph¶n øng trùc tiÕp t¹o thµnh muèi FeX2.

Gi¶i

- % khèi lîng cña X trong hîp chÊt lµ: 100% - 44,1% = 55,9%

Ta cã:

%,

%,M.

M

M.

m%

m% X

Fe

X

Fe

X

144

955

56

22 MX = 35,5

VËy X lµ nguyªn tè Clo, c«ng thøc ph©n tö cña muèi lµ FeCl2.

- Ba ph¬ng tr×nh ph¶n øng trùc tiÕp t¹o thµnh FeCl2 lµ:

Fe + 2HCl FeCl2 + H2 (1)

Fe + CuCl2 FeCl2 + Cu (2)

FeSO4 + BaCl2 FeCl2 + BaSO4 (3)

3.19 Mét muèi cã c«ng thøc ph©n tö lµ FeX3. Cho dung dÞch chøa 1,30

gam FeX3 t¸c dông víi lîng d dung dÞch AgNO3 thu ®îc 3,444 gam kÕt

tña. X¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tö cña muèi vµ viÕt 2 ph¬ng tr×nh ph¶n

øng trùc tiÕp t¹o thµnh muèi FeX3.

Gi¶i


FeX3 + 3AgNO3 Fe(NO3)3 + 3AgX (1)

- Gäi x lµ sè mol cña FeX3, theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) th× sè mol

cña AgX lµ 3x mol.

- Ta cã hÖ ph¬ng tr×nh:

3FeXm = (56 + 3MX).x = 1,30 gam

AgXm = (108 + MX) .3x = 3,444 gam

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

MX = 35,5 vµ x = 0,008 mol. VËy nguyªn tè X lµ Clo vµ muèi lµ

FeCl3.

- Hai ph¬ng tr×nh ph¶n øng trùc tiÕp t¹o thµnh FeCl3 lµ:

2Fe + 3Cl2 2FeCl3 (1)

Fe2(SO4)3 + 3BaCl2 2FeCl3 + 3BaSO4 (2)

3.20 Hoµ tan 18,4 gam hçn hîp hai kim lo¹i ho¸ trÞ II vµ III b»ng

dung dÞch axit HCl d thu ®îc dung dÞch A vµ khÝ B. Chia khÝ B lµm

hai phÇn b»ng nhau. §èt ch¸y hoµn toµn mét phÇn thu ®îc 4,5 gam

níc.

a. Hái khi c« c¹n dung dÞch A thu ®îc bao nhiªu gam muèi khan?

b. §em phÇn 2 cho ph¶n øng hoµn toµn víi khÝ clo råi cho s¶n phÈm

hÊp thô vµo 200,0 ml dung dÞch NaOH 20% (d = 1,20 gam/ml). TÝnh nång

®é % cña c¸c chÊt trong dung dÞch thu ®îc.

Gi¶i:

Gäi kim lo¹i ho¸ trÞ II lµ X cã sè mol trong 18,4 gam hçn hîp lµ x

mol.

Gäi kim lo¹i ho¸ trÞ III lµ Y cã sè mol trong 18,4 gam hçn hîp lµ y

mol.

Ph¬ng tr×nh ph¶n øng:

X + 2HCl XCl2 + H2 (1)

2Y + 6HCl 2YCl3 + 3H2 (2)

Dung dÞch A chøa XCl2, YCl3 vµ HCl cã thÓ d, khÝ B lµ H2.

§èt ch¸y mét nöa khÝ B;

2H2 + O2 ot

2H2O (3)

a. Theo c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng tõ (1) - (3):

mol,yxn,

yxnn HHOH 502

3

18

54

2

3

2

1

2

1222

Sè mol HCl tham gia ph¶n øng:

molnn 012

322

2,yxHHCl

Theo ®Þnh luËt b¶o toµn khèi lîng, khi c« c¹n dung dÞch A lîng

muèi thu ®îc lµ: gammmm 9535020153641832khanmuèi ,,.,.,,YClXCl

b. PhÇn 2 t¸c dông víi clo:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

H2 + Cl2 ot

2HCl (4)

HÊp thô HCl vµo dung dÞch NaOH:

HCl + NaOH NaCl + H2O (5)

Sè mol HCl: mol,yxn

nH

HCl 502

3

22 2

Sè mol NaOH: mol,%.

%.,.,n NaOH 21

10040

20210200

nHCl < nNaOH NaOH d

Trong dung dÞch thu ®îc gåm NaOH d vµ NaCl cã sè mol:

nNaOH d = 1,2 - 0,5 = 0,7 mol vµ nNaCl = nHCl = 0,5 mol

Khèi lîng dung dÞch thu ®îc:

mdd = 200,0.1,2 + 36,5.0,5 = 258,25 gam

Nång ®é c¸c chÊt trong dung dÞch:

%,%.,

,.%C

%,%.,

,.,%C

NaOH

NaCl

841010025258

7040

331110025258

50558

3.21 TÝnh thÓ tÝch khÝ clo thu ®îc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn khi ®un

nãng nhÑ 1,58 gam KMnO4 víi dung dÞch axit clohi®ric ®Æc d.

Gi¶i

- Sè mol cña KMnO4:

4KMnOn =

158

581,= 0,010 mol


2KMnO4 + 16HCl ot

2KCl + 2MnCl2 + 5Cl2 + 8H2O (1)

- Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) sè mol cña Cl2 sinh ra:

2Cln =

2

54KMnOn = 0,025 mol

- ThÓ tÝch khÝ Cl2 thu ®îc:

2ClV = 22,4.0,025 = 0,56 lÝt

3.22 TÝnh thÓ tÝch khÝ clo thu ®îc ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn khi ®un

nãng nhÑ 2,61 gam MnO2 víi dung dÞch axit clohi®ric ®Æc d. Lîng clo

nµy ph¶n øng hÕt bao nhiªu gam s¾t kim lo¹i.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Gi¶i

- Sè mol cña MnO2:

2MnOn =

87

612,= 0,030 mol


MnO2 + 4HCl ot

MnCl2 + Cl2 + 2H2O (1)

- Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng (1) sè mol cña Cl2 sinh ra:

2Cln =

2MnOn = 0,030 mol

- ThÓ tÝch khÝ Cl2 thu ®îc:

2ClV = 22,4.0,030 = 0,672 lÝt

- Ph¶n øng víi Fe:

3Cl2 + 2Fe 2FeCl3 (2)

nFe = 3

22Cln = 0,02 mol

- Khèi lîng s¾t ®· tham gia ph¶n øng:

mFe = 56.0,02 = 1,12 gam

3.23 §iÖn ph©n cã mµng ng¨n dung dÞch NaCl b·o hoµ b»ng dßng ®iÖn

mét chiÒu thu ®îc 33,6 lÝt khÝ clo ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn. TÝnh

khèi lîng muèi dung dÞch níc Gia - ven thu ®îc khi cho lîng khÝ

clo nµy ph¶n øng hoµn toµn víi 200,0 gam dung dÞch NaOH 60%.

Gi¶i

- Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÖn ph©n:


2NaOH + Cl2 + H2 (1)

- Sè mol cña Cl2 thu ®îc:

2Cln = 422

633

,

, = 1,5 mol

- Sè mol cña NaOH cã trong 200,0 gam dung dÞch:

nNaOH = %.

%.,

10040

600200= 3,0 mol

- Ph¶n øng cña clo víi NaOH:

Cl2 + 2NaOH NaCl + NaClO + H2O (2)

- Sè mol NaOH gÊp hai lÇn sè mol Cl2 nªn ph¶n øng võa ®ñ .


ng¨n

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Khèi lîng dung dÞch níc Gia - ven thu ®îc:

m = mdung dÞch NaOH + 2Clm = 200,0 + 71.0,15 = 3,6,5 gam

3.24 TiÕn hµnh ®iÖn ph©n cã mµng ng¨n dung dÞch NaCl b·o hoµ b»ng

dßng ®iÖn mét chiÒu thu ®îc 33,6 m3 khÝ clo ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn.

TÝnh khèi lîng muèi NaCl ®· ®em ®iÖn ph©n, vµ tÝnh khèi lîng NaOH

thu ®îc trong qu¸ tr×nh ®iÖn ph©n. BiÕt hiÖu suÊt thu håi khÝ clo

lµ 95%.

Gi¶i

- Sè mol cña Cl2 thu ®îc:

2Cln = 422

633

,

,.10

3 = 1,5.10

3 mol

- Ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÖn ph©n:


2NaOH + Cl2 + H2 (1)

- Sè mol cña NaCl ®em ®iÖn ph©n vµ sè mol NaOH thu ®îc:

nNaCl = nNaOH = 22Cln = 1.1,5.10

3 = 3.10

3 mol

- Khèi lîng NaCl cÇn dïng:

mNaCl = 3.103.58,5.

%

%

95

100=184,74.10

3 gam = 184,74 kg

- Khèi lîng NaOH t¸c dông:

mNaOH = 3.103.40.

%

%

95

100=126,32.10

3 gam = 126,32 kg

3.25 Hoµn thµnh c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng theo s¬ ®å biÕn ho¸ sau:

Cl2 2H HCl 2)OH(Ca

CaCl2

NaCl NaCl NaCl CaCO3

Na OH2 NaOH 2CO

Na2CO3

Gi¶i


2NaCl 2Na + Cl2 (1)

2Na + Cl2 2NaCl (2)

H2 + Cl2 ot

2HCl (3)


ng¨n

§iÖn ph©n nãng

ch¶y

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

2Na + 2H2O 2NaOH + H2 (4)

HCl + NaOH NaCl + H2O (5)

2HCl + Ca(OH)2 CaCl2 + 2H2O (6)

CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O (7)

Na2CO3 + CaCl2 CaCO3 + 2NaCl (8)

3.26 Kim c¬ng lµ:

a. Hîp chÊt cña cacbon víi kim lo¹i

b. Lµ hîp chÊt cña cacbon víi phi kim

c. Mét d¹ng thï h×nh cña cacbon

d. C¶ a vµ b ®Òu ®óng


3.27 Chän c©u ®óng trong çc c©u sau:

a. Çc d¹ng thï h×nh ®óng cña cacbon lµ: kim c¬ng, than ch× vµ than

gç.

b. Çc d¹ng thï h×nh ®óng cña cacbon lµ: kim c¬ng, than ch× vµ

cacbon v« ®Þnh h×nh.

c. Çc d¹ng thï h×nh ®óng cña cacbon lµ: kim c¬ng, than ch× vµ than

ho¹t tÝnh.

d. Çc d¹ng thï h×nh ®óng cña cacbon lµ: kim c¬ng, than ch× vµ than

®¸.


3.28 Kh¶ n¨ng hÊp phô cao lµ ®Æc tÝnh cña:

a. Than ®¸ b. Kim c¬ng

c. Than ch× d. Than ho¹t tÝnh


3.29 Trong çc ph¶n øng ho¸ häc sau:

C + O2 ot

CO2 + Q (1)

C + 2CuO ot

CO2 + 2Cu (2)

cacbon lu«n lµ:

a. ChÊt oxi ho¸ b. ChÊt khö

c. Lµ chÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö d. Kh«ng lµ chÊt oxi ho¸ vµ

chÊt khö §¸p ¸n: b ®óng.

3.30 Cacbon oxit (CO) lµ:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a. Oxit axit b. Oxit baz¬

c. Oxit trung tÝnh d. Oxit lìng tÝnh


3.31 Trong c¸c ph¶n øng ho¸ häc sau:

2CO + O2 ot

2CO2 + Q (1)

CO + CuO ot

CO2 + Cu (2)

cacbon oxit lu«n lµ:

a. ChÊt oxi ho¸ b. Kh«ng lµ chÊt oxi ho¸ vµ chÊt

khö

c. Lµ chÊt oxi ho¸ vµ chÊt khö d. ChÊt khö


3.32 Cacbon ®ioxit (hay cßn gäi lµ anhi®rit cacbonic, khÝ cacbonic:

CO2) lµ:

a. Oxit axit b. Oxit baz¬

c. Oxit trung tÝnh d. Oxit lìng tÝnh


3.33 Nguyªn tè R t¹o thµnh víi hi®ro mét hîp chÊt cã c«ng thøc ph©n

tö RH4. R lµ nguyªn tè nµo trong c¸c nguyªn tè sau:

a. S b. Si c. C d. P


3.34 HÊp thô toµn bé 2,24 lÝt khÝ CO2 (®o ë ®ktc) vµo 100,0 ml dung

dÞch NaOH 1,5 M. Dung dÞch thu ®îc chøa nh÷ng muèi nµo?

a. NaHCO3 b. Na2CO3

c. NaHCO3 vµ Na2CO3 d. Ph¶n øng kh«ng t¹o muèi


3.35 Mét viªn than tæ ong cã khèi lîng 350,0 gam chøa 60% cacbon

theo khèi lîng. TÝnh nhiÖt lîng to¶ ra khi ®èt ch¸y hoµn toµn mét

viªn than nµy. BiÕt khi

®èt ch¸y 1 mol cacbon sinh ra lîng nhiÖt lµ 394 kJ.

Gi¶i

- Ph¶n øng ch¸y:

C + O2 ot

CO2 + Q

- Sè mol cacbon cã trong mét viªn than tæ ong lµ:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

nC = %.

%.

10012

60350 = 17,5 mol

- Lîng nhiÖt to¶ ra khi ®èt ch¸y hoµn toµn mét viªn than tæ ong lµ:

Q = 17,5.394 = 6895 kJ

3.36 TÝnh thÓ tÝch khÝ CO cÇn lÊy ë ®iÒu kiÖn tiªu chuÈn ®Ó khö hÕt

8,0 gam CuO. BiÕt r»ng hiÖu suÊt ph¶n øng khö lµ 80%.

Gi¶i

- Sè mol CuO:

nCuO = 80

08, = 0,10 mol

- Ph¶n øng khö CuO

CO + CuO ot

CO2 + Cu

- Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng sè mol CO b»ng sè mol CuO:

nCO = nCuO = 0,10 mol

- ThÓ tÝch CO cÇn lÊy:

nCO = %

%.,.,

80

100422100= 2,80 lÝt

3.37 DÉn 22,4 lÝt hçn hîp khÝ A gåm CO vµ CO2 qua dung dÞch NaOH d

thÊy cã 1,12 lÝt khÝ tho¸t ra. TÝnh % theo thÓ tÝch vµ % theo khèi

lîng cña hçn hîp khÝ A. BiÕt çc thÓ tÝch ®Òu ®o ë ®iÒu kiÖn tiªu

chuÈn.

Gi¶i

- Gäi sè mol khÝ CO trong hçn hîp A lµ x mol.

- Gäi sè mol khÝ CO2 trong hçn hîp A lµ y mol.

- Khi cho hçn hîp khÝ A qua dung dÞch NaOH:

CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O

- KhÝ ®i ra khái dung dÞch lµ CO

- Ta cã çc ph¬ng tr×nh:

nA = nCO + 2COn = x + y =

422

422

,

,= 1,0 mol

nCO = x = 422

242

,

,= 0,10 mol

2COn = y = 0,90 mol

- % theo thÓ tÝch çc khÝ trong hçn hîp A:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

%%.,

,%.CO 90100

01

90100

2

yx

y%n

%%.,

,%.CO 10100

01

10100

yx

x%n

- % theo khèi lîng c¸c khÝ trong hçn hîp A:

%,%.,.,.

,.%.CO 493100

90441028

9044100

4428

442

yx

y%m

%,%.,.,.

,.%.CO 66100

90441028

1028100

4428

28

yx

x%m

3.38 DÉn tõ tõ 16,8 lÝt khÝ CO2 vµo 600,0 ml dung dÞch Ca(OH)2 1,0 M.

TÝnh khèi lîng kÕt tña thu ®îc.

Gi¶i

- Sè mol khÝ CO2:

2COn =422

816

,

, = 0,75 mol.

- Sè mol Ca(OH)2 trong dung dÞch:

2)OH(Can = 0,6.1,0 = 0,60 mol.

- Sè mol khÝ CO2 lín h¬n sè mol Ca(OH)2 nªn t¹o thµnh 2 muèi:

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O (1)

CO2 + CaCO3 + H2O Ca(HCO3)2 (2)

- Gäi sè mol muèi CaCO3 lµ x mol.

- Gäi sè mol muèi Ca(HCO3)2 y mol.


2)OH(Can = x + y = 0,60 mol

2COn = x + 2y = 0,75 mol.

3CaCOn = x = 0,45 mol

- Khèi lîng kÕt tña CaCO3: m = 100.0,45 = 45,0 gam

3.39 Hçn hîp khÝ A gåm CO vµ CO2 vµ khÝ X. X¸c ®Þnh khÝ X cã trong

hçn hîp biÕt r»ng trong hçn hîp khÝ A khÝ CO cã sè mol gÊp 3 lÇn sè

mol khÝ CO2 vµ hçn hîp khÝ A cã khèi lîng mol trung b×nh lµ 32.

Gi¶i

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

- Gi¶ sö hçn hîp A cã tæng sè mol khÝ lµ 1,0 mol. Gäi sè mol CO2

trong hçn hîp lµ x mol, khi ®ã sè mol CO lµ 3x vµ sè mol khÝ X lµ

1,0 - 4x.

- Khèi lîng mol trung b×nh cña hçn hîp:

1

40132844 ),(.A

xMxxM X

= 32

32401

40132

401

12832

x

x

x

xMX

,

),(

,

X lµ khÝ cã khèi lîng mol lµ 32 chØ cã thÓ lµ O2.

3.40 DÉn tõ tõ 6,72 lÝt khÝ CO2 vµo 300,0 ml dung dÞch NaOH 1,20 M.

a. TÝnh tæng khèi lîng c¸c muèi trong dung dÞch thu ®îc.

b. TÝnh khèi lîng kÕt tña khi cho BaCl2 d vµo dung dÞch sau lhi hÊp

thô CO2.

Gi¶i

a- Sè mol khÝ CO2:

2COn =422

726

,

, = 0,30 mol.

- Sè mol NaOH trong dung dÞch:

nNaOH = 0,3.1,20 = 0,36 mol.

2COn < nNaOH < 2

2COn nªn t¹o thµnh 2 muèi:

CO2 + 2NaOH Na2CO3 + H2O (1)

CO2 + Na2CO3 + H2O 2NaHCO3 (2)

- Gäi sè mol muèi Na2CO3 lµ x mol.

- Gäi sè mol muèi NaHCO3 y mol.


nNaOH = 2x + y = 0,36 mol.

2COn = x + y = 0,30 mol.

x = 0,06 mol vµ y = 0,24 mol

- Khèi lîng muèi trong dung dÞch thu ®îc:

m = 332 NaHCOCONa mm = 106.0,06 + 84.0,24 = 26,52 gam

b. TÝnh khèi lîng kÕt tña:

BaCl2 + Na2CO3 2NaCl + BaCO3 (3)

3BaCOm = 197.0,06 = 11,82 gam

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

3.41 Cho 5,6 lÝt hçn hîp khÝ N2 vµ CO2 (®o ë ®ktc) ®i chËm qua 5,0

lÝt dung dÞch níc v«i trong chøa Ca(OH)2 0,02 M, thu ®îc 5,0 gam

kÕt tña. TÝnh thµnh phÇn % theo thÓ tÝch hçn hîp khÝ.

Gi¶i

- Gäi sè mol CO2 trong hçn hîp khÝ lµ x mol.

- Gäi sè mol N2 trong hçn hîp khÝ y mol.

nhçn hîp = x + y = 422

65

,

, = 0,25 mol (I)

- Sè mol Ca(OH)2 trong dung dÞch:

2)OH(Can = 0,02.5,0 = 0,10 mol.

- Ph¶n øng x¶y ra khi cho hçn hîp khÝ ®i qua dung dÞch Ca(OH)2:

CO2 + Ca(OH)2 CaCO3 + H2O (1)

CO2 + CaCO3 + H2O Ca(HCO3)2 (2)

- Sè mol muèi CaCO3 kÕt tña:

3CaCOn =

100

05,= 0,05 mol <

2)OH(Can nªn cã hai trêng hîp.

* Trêng hîp 1: CO2 thiÕu nªn chØ cã ph¶n øng (1) x¶y ra

2COn = x =

3CaCOn = 0,05 mol 2Nn = y = 0,20 mol

%.,

,CO 100

250

0502%V = 20%

%.,

,N 100

250

2002%V = 80%

* Trêng hîp 2: CO2 d nªn cã c¶ ph¶n øng (1) vµ ph¶n øng (2) x¶y ra

2COn = x =

3CaCOn + 223 )HCO(Can

mÆt kh¸c: 2)OH(Can =

3CaCOn + 23 )HCO(Can = 0,10 mol

2Nn = y = 0,20

2COn = x = 0,15 mol vµ

2Nn = y = 0,10 mol

%.,

,CO 100

250

1502%V = 60%

%.,

,N 100

250

1002%V = 40%

3.42 KhÝ CO2 kh«ng duy tr× sù ch¸y, nÆng h¬n kh«ng khÝ v× vËy cã thÓ

sö dông lµm khÝ ch÷a ch¸y. TÝnh thÓ tÝch (®o ë ®ktc) khÝ CO2 t¹o ra

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

®îc khi dung b×nh cøu ho¶ cã dung dÞch chøa 980,0 gam H2SO4 t¸c dông

víi dung dÞch NaHCO3 d.

Gi¶i

- Ph¶n øng t¹o khÝ CO2 trong b×nh cøu ho¶:

H2SO4 + 2NaHCO3 Na2SO4 + 2CO2 + 2H2O

- Sè mol H2SO4 cã trong b×nh cøu ho¶:

42SOHn = 98

980 = 10 mol

- Sè mol khÝ CO2 t¹o ra:

2COn = 2

42SOHn = 20,0 mol

- ThÓ tÝch khÝ CO2 t¹o ra:

2COV = 20.22,4 = 448 lÝt

3.43 KhÝ CO2 lµ mét trong c¸c khÝ g©y ra hiÖu øng nhµ kÝnh lµm cho

tr¸i ®Êt nãng dÇn lªn ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn søc khoÎ cña con

ngêi. H·y tÝnh khèi lîng vµ thÓ tÝch (®o ë ®ktc) khÝ CO2 th¶i ra

m«i trêng khi s¶n suÊt mét tÊn v«i (CaO) tõ ®¸ v«i.

Gi¶i

- Ph¶n øng nung v«i:

CaCO3 ot

CO2 + CaO

- Theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng sè mol CO b»ng sè mol CuO:

2COn = nCaO = 56

01,.10

6 = 1,7857.10

4 mol

- Khèi lîng CO2 th¶i ra m«i trêng:

2COm = 1,7857.10

4.44 = 7,857.10

5 gam = 0,7857 tÊn

- ThÓ tÝch khÝ CO2 th¶i ra m«i trêng:

2COV = 1,7857.10

4.22,4 = 399996,8 lÝt 400 m3

3.44 Hoµn thµnh c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng theo s¬ ®å biÕn ho¸ sau:

CO2 2)OH(BaBa(HCO3)2

NaOH Na2CO3

CaCO3 CaCO3 CaCO3

CaCO3

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

CaO OH2 Ca(OH)2

HCl CaCl2

Gi¶i


CaCO3 ot

CO2 + CaO (1)

Ba(OH)2 + 2CO2 Ba(HCO3)2 (2)

Ba(HCO3)2 + 2NaOH BaCO3 + Na2CO3 + 2H2O (3)

CaO + H2O Ca(OH)2 (4)

2HCl + Ca(OH)2 CaCl2 + 2H2O (5)

CO2 + CaO CaCO3 (6)

Ba(HCO3)2 + Ca(OH)2 BaCO3 + CaCO3 + 2H2O (7)

Na2CO3 + CaCl2 CaCO3 + 2NaCl (8)

3.45 C©u nµo sau ®©y hoµn toµn ®óng:

a. Silic lµ nguyªn tè phæ biÕn nhÊt trong thiªn nhiªn, cã kh¶ n¨ng

dÉn ®iÖn tèt, nã cã tÝnh phi kim yÕu h¬n cacbon.

b. Silic lµ nguyªn tè cã nhiÒu nhÊt trong vá tr¸i ®Êt nhng chØ

phæ biÕn thø hai trong thiªn nhiªn, cã kh¶ n¨ng dÉn ®iÖn kÐm, nã cã

tÝnh phi kim yÕu h¬n cacbon.

c. Silic lµ nguyªn tè phæ biÕn nhÊt trong thiªn nhiªn, cã kh¶ n¨ng

dÉn ®iÖn tèt, nã cã tÝnh kim lo¹i yÕu h¬n cacbon.

d. C¶ c©u a vµ c©u b ®Òu ®óng.


3.46 Thµnh phÇn chÝnh trong xi m¨ng lµ:

a. Canxi silicat vµ natri silicat

b. Nh«n silicat vµ kali silicat

c. Nh«m silicat vµ canxi silicat

d. Canxi silicat vµ canxi aluminat


3.47 Thµnh phÇn chÝnh trong thuû tinh v« c¬:

a. Canxi silicat vµ natri silicat

b. Nh«n silicat vµ kali silicat

c. Kali silicat vµ natri silicat

d. Canxi silicat vµ canxi aluminat


---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

3.48 Hoµn thµnh çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng trong çc giai ®o¹n chÝnh

cña qu¸ tr×nh s¶n suÊt thuû tinh:

a. CaCO3 ot

…

b. CaO + SiO2 ot

…

c. Na2CO3 + SiO2 ot

…

Gi¶i

a. CaCO3 ot

CO2 + CaO

b. CaO + SiO2 ot

CaSiO3

c. Na2CO3 + SiO2 ot

Na2SiO3 + CO2

3.49 Khi nÊu ch¶y NaOH khan víi silic dioxit thÊy tho¸t ra 4,5 gam

h¬i níc. TÝnh khèi lîng muèi natri silicat t¹o thµnh.

Gi¶i

- Ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra khi nÊu ch¶y:

2NaOH + SiO2 ot

Na2SiO3 + H2O

- Sè mol Na2SiO3 t¹o thµnh b»ng sè mol H2O sinh ra:

18

54232

,OHSiONa nn = 0,25 mol

- Khèi lîng Na2SiO3 t¹o thµnh:

32SiONam 28.0,25 = 7,0 gam

3.50 Nguyªn liÖu th«ng thêng ®Ó nÊu thuû tinh lµ soda (Na2CO3), ®¸

v«i vµ çt (SiO2). TÝnh khèi lîng cÇn thiÕt cña çc nguyªn liÖu ®Ó

nÊu ®îc 0,239 tÊn thuû tinh cã thµnh phÇn øng víi c«ng thøc

Na2O.CaO.6SiO2.

Gi¶i

- Thuû tinh cã thµnh phÇn øng víi c«ng thøc Na2O.CaO.6SiO2 cã thÓ

viÕt díi d¹ng muèi vµ oxit nh sau: Na2SiO3.CaSiO3.4SiO2.

- Sè mol thuû tinh Na2O.CaO.6SiO2 hay Na2SiO3.CaSiO3.4SiO2.

n = 478

2390,.10

6 = 500 mol

- Çc ph¶n øng x¶y ra khi nÊu thuû tinh:

CaCO3 ot

CO2 + CaO

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

CaO + SiO2 ot

CaSiO3

Na2CO3 + SiO2 ot

Na2SiO3 + CO2

- Khèi lîng çc nguyªn liÖu cÇn lÊy:

32CONam 500. 106 = 53000 gam = 53 kg

3CaCOm 500. 100 = 50000 gam = 50 kg

2SiOm 6.500. 60 = 180000 gam = 180 kg

3.51 Mét lo¹i thuû tinh pha lª cã thµnh phÇn øng víi c«ng thøc:

120SiO2.Al2(SiO3)3.3CaSiO3.25PbSiO3.20Na2SiO3.22.K2SiO3.

H·y tÝnh thµnh phÇn phÇn tr¨m cña Si cã trong thuû tinh pha lª trªn

vµ % quy theo SiO2.

Gi¶i

- §Ó dÔ dµng cho tÝnh khèi lîng Si trong thuû tinh ta cã thÓ viÕt:

120SiO2.Al2(SiO3)3.3CaSiO3.25PbSiO3.20Na2SiO3.22.K2SiO3 gän l¹i nh sau:

Na40K44AlCa3Pb25Si193O459

- Hµm lîng % cña Si:

%mSi = %..

10020706

19328=26,1%

- Hµm lîng % cña SiO2:

%mSi = %..

10020706

19360=55,9%

3.52 Nguyªn t¾c s¾p xÕp çc nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn çc

nguyªn tè ho¸ häc hiÖn nay lµ:

a. Theo chiÒu khèi lîng nguyªn tö t¨ng dÇn.

b. Theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö t¨ng dÇn.

c. Theo chiÒu tÝnh kim lo¹i cña çc nguyªn tè t¨ng dÇn.

d. Theo chiÒu tÝnh phi kim cña çc nguyªn tè t¨ng dÇn.

§¸p ¸n: b ®óng

3.53 Trong b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc, « nguyªn tè cho

biÕt:

a. Sè hiÖu nguyªn tö cña nguyªn tè (sè thø tù cña nguyªn tè trong

b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc, hay ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn

tö cña nguyªn tè).

b. KÝ hiÖu nguyªn tö nguyªn tè ho¸ häc.

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

c. Nguyªn tö khèi cña nguyªn tè.

d. C¶ ba ®iÒu trªn.

§¸p ¸n: c ®óng

3.54 Trong b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc:

a. Chu k× lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè líp electron ®îc s¾p

xÕp theo chiÒu khèi lîng nguyªn tö t¨ng dÇn.

b. Chu k× lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè líp electron ®îc s¾p

xÕp theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö t¨ng dÇn.

c. Chu k× lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè electron líp ngoµi cïng

®îc s¾p xÕp theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö t¨ng dÇn.

d. Chu k× lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè electron líp ngoµi cïng

®îc s¾p xÕp theo chiÒu khèi lîng nguyªn tö t¨ng dÇn.

§¸p ¸n: b ®óng

3.55 Trong b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc:

a. Nhãm lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè líp electron ®îc s¾p xÕp

theo chiÒu khèi lîng nguyªn tö t¨ng dÇn.

b. Nhãm lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè líp electron ®îc s¾p xÕp

theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö t¨ng dÇn.

c. Nhãm lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè electron líp ngoµi cïng

®îc s¾p xÕp theo chiÒu ®iÖn tÝch h¹t nh©n nguyªn tö t¨ng dÇn.

d. Nhãm lµ d·y çc nguyªn tè cã cïng sè electron líp ngoµi cïng

®îc s¾p xÕp theo chiÒu khèi lîng nguyªn tö t¨ng dÇn.

§¸p ¸n: c ®óng

3.56 KÕt luËn nµo sau ®©y hoµn toµn ®óng:

a. Trong mét chu k×: sè líp electron t¨ng dÇn, tÝnh kim lo¹i gi¶m

dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim t¨ng dÇn.

b. Trong mét chu k×: sè líp electron t¨ng dÇn, tÝnh phi kim gi¶m

dÇn ®ång thêi tÝnh kim lo¹i t¨ng dÇn.

c. Trong mét chu k×: sè electron líp ngoµi cïng t¨ng dÇn, tÝnh phi

kim gi¶m dÇn ®ång thêi tÝnh kim lo¹i t¨ng dÇn.

d. Trong mét chu k×: sè electron líp ngoµi cïng t¨ng dÇn, tÝnh kim

lo¹i gi¶m dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim t¨ng dÇn.

§¸p ¸n: d ®óng


---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

a. Trong mét nhãm: sè líp electron t¨ng dÇn, tÝnh kim lo¹i gi¶m

dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim t¨ng dÇn.

b. Trong mét nhãm: sè líp electron t¨ng dÇn, tÝnh phi kim gi¶m dÇn

®ång thêi tÝnh kim lo¹i t¨ng dÇn.

c. Trong mét nhãm: sè electron líp ngoµi cïng t¨ng dÇn, tÝnh phi

kim gi¶m dÇn ®ång thêi tÝnh kim lo¹i t¨ng dÇn.

d. Trong mét nhãm: sè electron líp ngoµi cïng t¨ng dÇn, tÝnh kim

lo¹i gi¶m dÇn ®ång thêi tÝnh phi kim t¨ng dÇn.

§¸p ¸n: b ®óng

3.58 Cho biÕt çch s¾p xÕp nµo ®óng theo chiÒu tÝnh kim lo¹i t¨ng

dÇn trong çc çch s¾p xÕp sau:

a. Na, K, Mg, Be b. K, Na, Mg, Be c. Be, Mg, K Na

d. K, Na, Be, Mg

§¸p ¸n: b ®óng

3.59 Cho biÕt çch s¾p xÕp nµo ®óng theo chiÒu tÝnh phi kim t¨ng dÇn

trong çc çch s¾p xÕp sau:

a. F2, P, S, Cl2 b. P, S, F2, Cl2 c. F2, Cl2, S, P

d. F2, Cl2, P, S

§¸p ¸n: c ®óng


a. BiÕt vÞ trÝ cña mét nguyªn tè trong b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn

tè ho¸ häc cã thÓ biÕt cÊu t¹o nguyªn tö vµ dù ®o¸n tÝnh chÊt ho¸

häc cña nã.

b. ChØ cho biÕt kÝ hiÖu ho¸ häc cña nguyªn tè vµ khèi lîng nguyªn

tö cña nã.

c. BiÕt cÊu t¹o nguyªn tö cña mét nguyªn tè cã thÓ biÕt vÞ trÝ cña

nã trong b¶ng tuÇn hoµn çc nguyªn tè ho¸ häc vµ cã thÓ dù ®o¸n tÝnh

chÊt ho¸ häc cña nã.

d. KÕt luËn a vµ c ®óng.

§¸p ¸n: d ®óng

§Ò kiÓm tra ch¬ng 3

(Thêi gian 45 phót)

C©u 1: (3 ®iÓm)

Cho çc ph¶n øng sau:

A (k) + H2 (k) B (k)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Bdd + X ot

A(k) + Y + H2O

A + W M + N + H2O

A lµ chÊt nµo cho díi ®©y:

a. S b. P c. N2 d. Cl2

C©u 2: (3 ®iÓm)

1. ViÕt c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng cho d·y biÕn ho¸ sau:

R ot,O2 Q

2)OH(CaD

otCaCO3

2. Nªu tÝnh chÊt ho¸ häc chung cña phi kim. LÊy vÝ dô minh ho¹

C©u 3: (4 ®iÓm)

TÝnh thÓ tÝch khÝ clo thu ®îc (®o ë ®ktc) khi cho 1,74 gam MnO2

t¸c dông víi lîng d dung dÞch HCl ®Æc, ®un nãng nhÑ. Vµ tÝnh thÓ

tÝch dung dÞch NaOH 0,10 M cÇn ®Ó ph¶n øng hoµn toµn víi lîng khÝ

clo thu ®îc ë trªn.

Cho: Mn = 55, O = 16, K = 39, Cl = 35,5, H = 1



C©u 1: (3 ®iÓm)

Lîng clo thu ®îc khi cho 24,5 gam KClO3 ph¶n øng hoµn toµn víi lîng

d dung dÞch HCl ®Æc (hiÖu suÊt thu khÝ clo 95%) ph¶n øng ®îc víi

bao nhiªu gam s¾t?

a. 22,4 gam b. 33,6 gam c. 21,2 gam d.

31,92 gam

BiÕt r»ng KClO3 ph¶n øng víi HCl theo ph¬ng tr×nh ph¶n øng sau:

KClO3 + 6HCl KCl + 3Cl2

C©u 2: (3 ®iÓm)

ViÕt c¸c ph¬ng tr×nh ph¶n øng cho d·y biÕn ho¸ sau:

CO2 )(2

Ca(HCO3)3 (1)

C (4) (5) CO2

(6) (8)

CO )(7

Na2CO3

C©u 3: (4 ®iÓm)

(3)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

NhiÖt ph©n 31,6 gam KMnO4 mét thêi gian thu ®îc hçn hîp r¾n A

cã khèi lîng nhá h¬n khèi lîng KMnO4 ®· lÊy lµ 0,8 gam. TÝnh thµnh

phÇn % theo khèi lîng hçn hîp r¾n A. vµ tÝnh hiÖu suÊt ph¶n øng

nhiÖt ph©n. NÕu ®em lîng KMnO4 nµy cho t¸c dông víi dung dÞch HCl

®Æc d th× thu ®îc bao nhiªu lÝt khÝ clo (®o ë ®ktc).

Cho: Mn = 55, O = 16, K = 39, Cl = 35,5, H = 1



C©u 1: (3 ®iÓm)

Cã ba lä ®ùng ba khÝ riªng biÖt lµ clo, hi®roclorua vµ N2. Cã thÓ

dïng mét chÊt nµo trong sè çc chÊt sau ®Ó ®ång thêi nhËn biÕt ®îc

c¶ ba khÝ:

a. GiÊy quú tÝm tÈm ít b. Dung dich NaOH

c. Dung dÞch AgNO3 d. Dung dich H2SO4

C©u 2: (3 ®iÓm)

Hoµn thµnh çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng sau:

a. CO2 + … Ba(HCO3)2

b. MnO2 + HCl®Æc ot

….

c. FeS2 + O2 ot

SO2 + ….

d. Cu + … CuSO4 + …

C©u 3: (4 ®iÓm)

Nung nãng hçn hîp A gåm bét than (cacbon) vµ bét ®«ng oxit

(kh«ng cã kh«ng khÝ), ngêi ta thu ®îc khÝ B vµ 2,2 gam chÊt r¾n D.

DÉn khÝ B qua dung dÞch Ba(OH)2 d thÊy cã 1,97 gam kÕt tña tr¾ng t¹o

thµnh. §em phÇn chÊt r¾n D ®èt ch¸y trong oxi d thu ®îc chÊt r¾n E

cã khèi lîng 2,4 gam.

- ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng.

- TÝnh % khèi lîng çc chÊt trong hçn hîp A.

§Ò kiÓm tra häc k× I


C©u 1: (3 ®iÓm)

Cho s¬ ®å çc ph¶n øng sau:

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

A + O2 Cto

B

B + O2 t¸cxóc,Cto

C

C + H2O D

D + BaCl2 E + F

A lµ chÊt nµo trong sè çc chÊt sau:

a. P b. N2 c. S d. Cl2

ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.

C©u 2: (3 ®iÓm)

Tõ çc nguyªn liÖu ban ®Çu lµ: quÆng s¾t pyrit (FeS2), muèi ¨n,

kh«ng khÝ, níc, çc chÊt xóc t¸c vµ çc ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt h·y

viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ FeCl2 vµ Fe(OH)3, FeSO4.

C©u 3: (4 ®iÓm)

Hoµ tan hoµn toµn 1,37 gam hçn hîp bét nh«m vµ s¾t b»ng

lîng võa ®ñ dung dÞch A chøa H2SO4 0,45 M vµ HCl 0,2 M. Cho dung

dÞch thu ®îc t¸c dông víi 100,0 ml dung dÞch KOH 1,4 M. Läc lÊy kÕt

tña, nung trong kh«ng khÝ ®Õn khèi lîng kh«ng ®æi thu ®îc m gam

chÊt r¾n. TÝnh m vµ % theo khèi lîng kim lo¹i trong hçn hîp ban

®Çu.

Cho: Al = 27, Fe = 56

§Ò kiÓm tra häc k× I


C©u 1: (3 ®iÓm)

Cã ba lä ®ùng ba dung dÞch riªng biÖt lµ BaCl2, Ca(HCO3)2 vµ MgSO4

bÞ mÊt nh·n. Cã thÓ dïng mét chÊt nµo trong sè çc chÊt sau ®Ó ®ång

thêi nhËn biÕt ®îc c¶ ba dung dÞch:

a. Dung dÞch Ba(OH)2 b. Dung dich NaOH

c. Dung dÞch FeCl3 d. Dung dich H2SO4

ViÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng x¶y ra.

C©u 2: (3 ®iÓm)

Tõ çc nguyªn liÖu ban ®Çu lµ: quÆng s¾t pyrit (FeS2), muèi ¨n,

kh«ng khÝ, níc, çc chÊt xóc t¸c vµ çc ®iÒu kiÖn cÇn thiÕt h·y

viÕt çc ph¬ng tr×nh ph¶n øng ®iÒu chÕ FeCl2 vµ Fe(OH)3, FeSO4.

C©u 3: (4 ®iÓm)

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

Cho 13,44 gam bét ®ång vµo 250,0 ml dung dÞch AgNO3 0,6 M. KhuÊy

®Òu dung dÞch mét thêi gian, läc lÊy chÊt r¾n A vµ dung dÞch B. ChÊt

r¾n A röa s¹ch, sÊy kh« c©n nÆng 22,56 gam.

a. TÝnh nång ®é c¸c chÊt trong dung dÞch B. (Coi thÓ tÝch dung dÞch

kh«ng thay ®æi).

b. Nhóng thanh kim lo¹i R cã khèi lîng 15,0 gam vµo dung dÞch B cho

®Õn ph¶n øng hoµn toµn th× thÊy than kim lo¹i lóc nµy c©n nÆng

17,205 gam. R lµ kim lo¹i nµo cho díi ®©y:

Na =23, Mg = 24, Al = 27, Fe =56, Ni = 59, Cu = 64, Zn = 65, Ag =

108, Pb = 207

Vµ cho H = 1, C = 12O = 16

HOÀNG THÁI VIỆT FACEBOOK: https://www.facebook.com/gsbkdn2013

---------------------------------------------

---------------------------------------------

---------------------------------------------

-----------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

---------------------------------------------------

-----------

tong hop ly thuyet mon hoa 8 9

Documents