toraks radyolojİsİ - anadoluissagligi.com · arti Şi ¾tüm bir ... ¾milier tüberküloz
TRANSCRIPT
TORAKS RADYOLOJİSİ
Prof Dr Nurhayat YILDIRIM
PA AKCİĞER GRAFİSİNDE TEKNİK ÖZELLİKLER
Film ayakta çekilmelidir.Göğüs ön duvarı film kasetine değmelidir.Işık kaynağı kişinin arkasında olmalıdır.Işık kaynağı ile kaset arasında 185 cm
mesafe olmalıdır.Kişi derin nefes alıp nefesini total akciğer
kapasitesinde tutmalıdır.
Pozisyon:Klavikulaların ön uçları,
vertebraların processusspinosuslarından eşit uzaklıkta olmalıdır.
Skapulalar akciğer alanlarında olmamalıdır.
Grafide apeksler, her iki diyafram ve kostofrenikaçılar görülmelidir.
TRAKEA:Üst ve orta
mediastende yer alan bu oluşum, orta hatta yer almalıdır.
1,8-2,2 cm çapında hava kolonu olarak izlenir.
KALP VE BÜYÜK DAMARLAR:
Kardiyotorasik indeksSağ kalp kenarı, sol
kalp kenarıAort ve pulmoner
arterlerRadyolojik hilusVena cava superior
İnspirasyonun derinliği:
Diyafram kubbesi, 6. ön kot ucu ya da 10. arka kot hizasında olmalıdır.
Sağ diyafram genelde sol diyaframdan 1,5-2 cm daha yüksektir.
Radyoaktif ışının yeterliliği:
İlk dört torasik vertebranıntrabeküler yapısı görülmeli, kalp arkasındaki vertebralar hafifçe seçilmelidir.
DİYAFRAM:Sağ diyafram, sol diyaframdan 1,5-2 cm daha
yüksektir.Solda akciğer tabanı ile mide havası arasındaki
kalınlık <1 cmKostofrenik ve kardiyofrenik açılar arasında
çizilen çizgi ile diyafram kubbesi arasındaki mesafe yaklaşık 2 cm’dir. YUMUŞAK DOKULAR:
Meme ve meme başı gölgeleriPektoral kas gölgeleriOmuz, boyun gölgeleri
HİLUSLAR:Anatomik ve radyolojik hilusSol hilus sağdan yaklaşık 0,5-2,5 cm daha
yukarıdadır.KEMİKLER (kırık ve litik lezyon):
Klavikula, kot, skapula ve vertebra
Kostokondral yüzler,serbest kotlar
AKCİĞERLER:Sağ akciğer volümü soldan daha fazladır.İki akciğer karşılaştırılarak
değerlendirilmelidir.Akciğerler üç bölüme ayrılarak
değerlendirilir: 2. ve 4. ön kotlardan geçirilen yatay çizgilerle üst, orta ve altzonlara ayrılır.
Ayrıca, hiluslara komşu akciğere “santral”, plevraya komşu akciğer alanlarına da “periferik” ismi verilir.
PA akciğer grafisindeMediastenKalp arkasındaki akciğer alanlarıDiyafram arkasındaki akciğer alanlarıAkciğer apeksiSternum arkasındaki akciğer alanları
iyi izlenemez!
Yardımcı GrafilerLateral grafiLateral dekübitüs grafiLordotik filmOblik grafiEkspirasyon filmi
RADYOLOJİK BULGULARAkciğerlerde gözlenen normalden
sapmalardan biri: HOMOJEN OPASİTELER
KonsolidasyonAtelektaziKitlePlevrada sıvı toplanması
kalınlaşmakalsifikasyonlar
KONSOLİDASYON (PNÖMONİK OPASİTE)
Özellikle alveollerin ve periferiksolunum yollarının sıvı, enflamatuar hücre ve benzerleri ile dolması ile oluşur.
Segment, lob ya da tüm akciğeri tutar.
Konsolidasyon Nedenleri1. Enfeksiyon2. Pulmoner enfarkt3. Allerjik akciğer hastalıkları4. Bağ dokusu hastalıkları5. Sarkoidoz6. Eozinofilik pnömoni
En Fazla Kavite Görülen HastalıklarTüberkülozStafilokok pnömonisiAkciğer kanseriMantar enfeksiyonlarıKistik bronşektaziRomatoid nodülWegener granülomatozu
KİTLE LEZYONUAkciğer alanları içinde gözlenen 3 cm ve
daha büyük, düzenli ya da düzensiz sınırlıopasitelerdir.
Akciğer içinde olan lezyonlar volüm değişikliği yapmaz. Mediasten içindeki lezyonlar trakea, kalp ve hilusların yer değiştirmesine sebep olur.
ATELEKTAZİBir akciğerin tümünün, lobunun veya
segmentinin alveollerinin gaz volümünükaybetmesidir.
Havayolunun tam tıkanması ile (obstrüktif)VEYA
Sıvı ve havanın basıncı ile ya da fibrotikdoku değişiklikleri ile (pasif) oluşur.
Volüm değişiklikleri ile seyreder.
Atelektazinin Direkt BulgularıHavalanma kaybolmuştur.Fissürler yer değiştirmiştir.Lezyon yerindeki damarlar ve
bronşlar birbirine yaklaşmıştır: “crowding”
Atelektazinin İndirekt BulgularıLezyon tarafındaki diyafram
yükselmiştir.Mediasten lezyon tarafına yer
değiştirmiştir.Hilus lezyona doğru yönelmiştir.Diğer akciğer alanlarının
havalanması artmıştır.
PLEVRADA SIVI BİRİKİMİHomojen opasitedir.Toraks duvarı, kalp kenarı ve
diyafram ile silüet işareti yapar.Serbest sıvıda sıvı üst hududu
periferde santrale göre daha yüksektir.
Lateral dekübitüs filmde sıvı periferdeüst sınırı düz gölge yapar.
Sinüsler kapanmıştır.
YAYGIN / LOKAL HAVALANMA ARTIŞI
Tüm bir hemitoraks ya da bir bölüm akciğerin daha siyah görülmesidir.
Damar gölgeleri silinmiştir.Pnömotoraks ve obstrüksiyon gerisinde hava hapsi
(bronşta kitle) buna örnektir.Bül, bleb ve kistler de benzer görüntü verebilirler.Bilateral yaygın havalanma artışı:
Akut astım kriziKronik obstrüktif akciğer hastalığı (KOAH)
NONHOMOJEN OPASİTESağlıklı akciğer dokusu ile radyoaktif ışını daha
fazla tutan akciğer dokusunun yanyanagelmesi ile oluşur.
Genellikle bilateraldir. Her iki akciğeri birlikte tutar.
Akciğerlerin apekslerinden tabanına kadar yayılır.Akciğer damar gölgelerini siler (silüet işareti).Bazen lokal olabilir.Radyoaktif ışını tutan her birime “elementer
lezyon” denir.
ASİNER LEZYON(ROZET LEZYON)
Normal havalanan alveoller ile içleri dolu alveoller yanyana bulunurlar.
Damar gölgelerini silerler.Aralarında hava bronkogramı
bulunur.Kenarları siliktir.
Asiner Lezyon Nedenleri:Akciğer ödemiMilier tüberkülozBronkoalveoler karsinomAlveoler hemorajilerPulmoner hemosiderosis
NODÜLER LEZYONKeskin kenarlıdırlar.Damar gölgelerini silerler.Asiner gölgelerle ve lineer gölgelerle beraber bulunurlar.
LİNEER GÖLGELERİnce, çeşitli uzunlukta gölgelerdir.Lokal/yaygın olabilirler.Damar gölgelerini silerler.Asiner ve lineer gölgelerle beraber
olabilirler.Diffüz interstisyel akciğer
hastalıklarının son evresinde akciğer volümünün kaybından sorumludurlar.
Bu üç elementer lezyon,RetikülerNodülerAsiner (buzlucam gölgeler)RetikülonodülerBalpeteği gölgeler
oluştururlar.
DİĞER GÖRÜNTÜLEME YÖNTEMLERİ
Fluoroskopi
Klasik (geleneksel) tomografi
Bilgisayarlı tomografi (BT)Yüksek rezolüsyonlu BT (HRCT)Spiral BTPozitron emisyon tomografisi (PET)PET/BT
BronkografiAnjiografiMagnetik rezonans (MR)