TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK TOSHKENT DAVLAT SHARQSHUNOSLIK INSTITUTI UZOQ SHARQ VA JANUBIY INSTITUTI UZOQ SHARQ VA JANUBIY

OSIYO TILLARI FAKULTETIOSIYO TILLARI FAKULTETI

Mavzu:Mavzu: “Gunki monogatari” “Gunki monogatari” janri xususiyatlari(janri xususiyatlari( 軍記物語軍記物語 ))

Bajaridi: 3 kurs yapon-ingliz Bajaridi: 3 kurs yapon-ingliz guruhi talabasi Sobirova N.guruhi talabasi Sobirova N.

Toshkent 2013Toshkent 2013

REJA:REJA:

1.1. “Gunki monogatari” “Gunki monogatari” janrining vujudga kelishi.janrining vujudga kelishi.

2.2. “Gunki monogatari” to’lmiga “Gunki monogatari” to’lmiga kiruvchi asarlar mohiyati.kiruvchi asarlar mohiyati.

GunkiGunki monogatarimonogatari - -bu janr XIII-XV asrlar bu janr XIII-XV asrlar oralig’ida (Kamakura oralig’ida (Kamakura davrida) rivojlangan davrida) rivojlangan bo’lib, “xarbiy bo’lib, “xarbiy qaydlar” degan qaydlar” degan ma’noni ma’noni anglatadi.”Gunki” anglatadi.”Gunki” Kamakura davrining Kamakura davrining asosiy hikoyaviy-asosiy hikoyaviy-tasviriy janri tasviriy janri hisoblanib,samuray hisoblanib,samuray qahramonalaridan qahramonalaridan iborat harbiy yilnoma iborat harbiy yilnoma bo’lib,undagi asarlar bo’lib,undagi asarlar juda mashhur bo’lgan.juda mashhur bo’lgan.

Gunki monogatariGunki monogatarining asosiy uslubi ning asosiy uslubi shundaki,bu janrda yozilgan asarlar dastlab shundaki,bu janrda yozilgan asarlar dastlab og’zaki tarzda bo’lgan. Mamlakatning turli xil og’zaki tarzda bo’lgan. Mamlakatning turli xil joylarida kezib yuruvchi ko’zlari ko’r rohiblar – joylarida kezib yuruvchi ko’zlari ko’r rohiblar – “biva hoshi”lar o’zlarning torli “biva” cholg’u “biva hoshi”lar o’zlarning torli “biva” cholg’u asboblari jo’rligida aytib yurganlar. Bunday asboblari jo’rligida aytib yurganlar. Bunday hikoyalarning vujudaga kelishida ikkita hikoyalarning vujudaga kelishida ikkita yo’nalishni ko’rishimiz mumkin. Birinchidan, bu yo’nalishni ko’rishimiz mumkin. Birinchidan, bu yerda oldindan maxsus hikoyachilar guruhi –yerda oldindan maxsus hikoyachilar guruhi –kataribekataribelar bo’lganlar. Bunday guruh a’zolari lar bo’lganlar. Bunday guruh a’zolari eshituvchilarga afsonalar, qadimiy rivoyatlar, eshituvchilarga afsonalar, qadimiy rivoyatlar, dostonlar aytganlar. Ikkinchidan, buddaviylik dostonlar aytganlar. Ikkinchidan, buddaviylik ibodatxonalarida tarixda bo’lib o’tgan ibodatxonalarida tarixda bo’lib o’tgan voqealarni aytish an’analari shakllangan.voqealarni aytish an’analari shakllangan.

Kamakura davri boshlariga Kamakura davri boshlariga kelib, bu og’zaki bayon kelib, bu og’zaki bayon qilishning ikki yo’nalishi qilishning ikki yo’nalishi bog’lanib yangi og’zaki bog’lanib yangi og’zaki hikoya janri- hikoya janri- katarimono katarimono paydo bo’lgan. Ruhoniylar paydo bo’lgan. Ruhoniylar sochlari olingan, ko’zlari ojiz sochlari olingan, ko’zlari ojiz ijrochilar (biva-xo-shi ijrochilar (biva-xo-shi “cholg’u ushlangan “cholg’u ushlangan ruhoniylar”) “biva” musiqa ruhoniylar”) “biva” musiqa asbobi jo’rligida ibodatxona asbobi jo’rligida ibodatxona va boshqa joylarda bo’lib va boshqa joylarda bo’lib o’tgan urushlar, fojeaviy o’tgan urushlar, fojeaviy voqealar, qahramonlari voqealar, qahramonlari taqdirlari haqida hikoya taqdirlari haqida hikoya qilganlar.qilganlar.

Gunki monogatari Gunki monogatari janrida yozilgan janrida yozilgan asarlar 6 ta asarda asarlar 6 ta asarda tashkil topgan.tashkil topgan.

1. Gikeiki monogatari.1. Gikeiki monogatari.2. Heiji monogatari2. Heiji monogatari3. Heike monogatari3. Heike monogatari4. Hogen monogatari4. Hogen monogatari5. Soga monogatari5. Soga monogatari6. Taiheiki monogatari6. Taiheiki monogatari

Hogen monogatariHogen monogatari- - bu monogatari 1156 bu monogatari 1156 yildagi ichki nizolarga yildagi ichki nizolarga bag’ishlangan va bag’ishlangan va “Hogen monogatri” “Hogen monogatri” nomini olgan. nomini olgan. Shunday qilib og’zaki Shunday qilib og’zaki nutqdan kitob nutqdan kitob shakliga, ya’ni, shakliga, ya’ni, katarimonodan katarimonodan yomimonoga aylanib yomimonoga aylanib borgan va o’zida borgan va o’zida buddaviylik buddaviylik unsurlarini mujassam unsurlarini mujassam etgan. Bu monogatari etgan. Bu monogatari 1158 yilda tugatilgan. 1158 yilda tugatilgan.

Heiji monogatariHeiji monogatari- - bu bu asar 1159-1160 asar 1159-1160 yillarda yozilgan yillarda yozilgan bo’lib, unda minomoto bo’lib, unda minomoto qabilasining Tayra qabilasining Tayra qabilasiga qarshi qabilasiga qarshi ikkinchi urinishi ikkinchi urinishi tasvirlangan. Bu tasvirlangan. Bu jangda ham Kiyomori jangda ham Kiyomori tomonidan tor-mor tomonidan tor-mor etilib, Tayra etilib, Tayra qabilasining yana qabilasining yana kuchayishi kuchayishi tasvirlangan.tasvirlangan.

Heike monogatari Heike monogatari – – bu monogatari “Tayra bu monogatari “Tayra qabilasi haqidagi qabilasi haqidagi qissa” bo’lib, bu qissa” bo’lib, bu monogatri1280-1285 monogatri1280-1285 yillardagi Tayra va yillardagi Tayra va Minomoto qabilalari Minomoto qabilalari o’rtasidagi urushga o’rtasidagi urushga bag’ishlangan. Tayra bag’ishlangan. Tayra va Minamoto va Minamoto qabilalari voqealar qabilalari voqealar rivoji ko’rsatilgan. rivoji ko’rsatilgan. Asar yakunida Tayra Asar yakunida Tayra qabilasining qabilasining tanazzulga uchrashi tanazzulga uchrashi bayon etilgan.bayon etilgan.

Kamakura davri o’tkir Kamakura davri o’tkir siyosiy kurash bilan siyosiy kurash bilan tariflanadi. Asardagi tariflanadi. Asardagi tarixiy voqealarda juda tarixiy voqealarda juda ko’p shaxslar ishtirok ko’p shaxslar ishtirok etgan. Ular bu etgan. Ular bu voqealar voqealar ishtirokchisikaga ishtirokchisikaga aylangan. Badiiy aylangan. Badiiy asarning sujeti tarixiy asarning sujeti tarixiy kurashning o’zi bo’lib, kurashning o’zi bo’lib, ularning qaharamonlari ularning qaharamonlari tarixiy shaxslardir. tarixiy shaxslardir. O’sha davrdagi O’sha davrdagi voqealar xronologik voqealar xronologik tarzda bayon etilgan.tarzda bayon etilgan.

Soga monogatariSoga monogatari--bu hikoya Soga aka-bu hikoya Soga aka-ukalari haqidagi ukalari haqidagi tarixiy hikoya tarixiy hikoya hisoblanadi. Aka-uka hisoblanadi. Aka-uka Sogo Goro va Sogo Sogo Goro va Sogo Juroning otasini Juroning otasini o’ldirishgan bo’lib, o’ldirishgan bo’lib, ular otasini qotilini ular otasini qotilini qidirib o’ldirmoqchi qidirib o’ldirmoqchi bo’lishadi. bo’lishadi. Hikoyaning asosiy Hikoyaning asosiy mazmuni shundan mazmuni shundan iboratdir.iboratdir.

Taiheiki Taiheiki monogatarimonogatari-bu -bu monogatari tarixiy monogatari tarixiy epos bo’lib, XIV epos bo’lib, XIV asrda Nanbukucho asrda Nanbukucho davrida yozilgan. davrida yozilgan. Bunda Kyotodagi Bunda Kyotodagi shimoliy saroy shimoliy saroy Asikaga Takauji va Asikaga Takauji va Yoshinodagi janubiy Yoshinodagi janubiy saroy Go-Daigo lar saroy Go-Daigo lar o’rtasidagi urush o’rtasidagi urush bayon etilgan.bayon etilgan.

Foydalanilgan Foydalanilgan adabiyotlar:adabiyotlar:

www.wikipedia.com - “gunki - “gunki monogatari”, “heiji monogatari”, “heiki monogatari”, “heiji monogatari”, “heiki monogatari”, “hogen monogatari”, “soga monogatari”, “hogen monogatari”, “soga monogatari”, “taiheiki monogatari”monogatari”, “taiheiki monogatari”

Gulyamov I.R. Yapon o’rta asr hikoya janri. Gulyamov I.R. Yapon o’rta asr hikoya janri. Kamolot sari, Iqtidorli yoshlar ilmiy Kamolot sari, Iqtidorli yoshlar ilmiy toplami, 4-son, 21-bet. ToshDSHI, 2011.toplami, 4-son, 21-bet. ToshDSHI, 2011.