{{

TOZALTI TOZALTI KAYNAĞI KAYNAĞI

Tozaltı ark kaynağı, adını otomatik olarak Tozaltı ark kaynağı, adını otomatik olarak kaynak yerine gelen bir çıplak elektrot ile iş kaynak yerine gelen bir çıplak elektrot ile iş parçası arasında oluşan arkın devamlı olarak parçası arasında oluşan arkın devamlı olarak kaynak yerine dökülen bir toz yığını altında kaynak yerine dökülen bir toz yığını altında yanması olayından alır.yanması olayından alır.

1932’lerde Amerika Birleşik Devletlerinde 1932’lerde Amerika Birleşik Devletlerinde geliştirilen bu yöntem ark kaynağının ilk başarılı geliştirilen bu yöntem ark kaynağının ilk başarılı mekanize uygulamasıdır.1937 yılından itibaren mekanize uygulamasıdır.1937 yılından itibaren de Avrupa ülkelerinde yaygınlaşan yöntem de Avrupa ülkelerinde yaygınlaşan yöntem özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra özellikle İkinci Dünya Savaşından sonra gelişerek endüstride önemli yer tutmuştur. gelişerek endüstride önemli yer tutmuştur. Ülkemizde ancak 1960 yıllarda kullanılmaya Ülkemizde ancak 1960 yıllarda kullanılmaya başlamıştır ve giderek kullanımı artmaktadır. başlamıştır ve giderek kullanımı artmaktadır.

TOZALTI KAYNAĞI TOZALTI KAYNAĞI NEDİR ?NEDİR ?

Tozaltı ark kaynak yönteminde, örtüsüz ve Tozaltı ark kaynak yönteminde, örtüsüz ve sürekli bir tel elektrot ve ark ile ergimiş metal sürekli bir tel elektrot ve ark ile ergimiş metal banyosunu havanın olumsuz etkilerinden banyosunu havanın olumsuz etkilerinden koruyan bir kaynak tozu ile yapılır.koruyan bir kaynak tozu ile yapılır.

Kaynak tozu, kaynak başlığına tutturulmuş bir Kaynak tozu, kaynak başlığına tutturulmuş bir toz ünitesi içerisine iş parçası üzerine kaynak toz ünitesi içerisine iş parçası üzerine kaynak hattı boyunca dökülür. Toz miktarı, arkı hattı boyunca dökülür. Toz miktarı, arkı örterek atmosferik etkilerden kaynağı örterek atmosferik etkilerden kaynağı koruyacak ve sıçrama oluşturmayacak şekilde koruyacak ve sıçrama oluşturmayacak şekilde ayarlanmalıdır. ayarlanmalıdır.

Kaynak teli, besleme ünitesi, aracılığıyla ark Kaynak teli, besleme ünitesi, aracılığıyla ark bölgesine sevk edilir. Tel besleme hızı sabit bölgesine sevk edilir. Tel besleme hızı sabit tutularak ark boyunun kararlılığı sağlanır. tutularak ark boyunun kararlılığı sağlanır.

TOZALTI KAYNAK TOZALTI KAYNAK YÖNTEMİNİN PRENSİBİ YÖNTEMİNİN PRENSİBİ

Kaynak arkı, telin ve kaynak tozunun belli bir miktarını Kaynak arkı, telin ve kaynak tozunun belli bir miktarını ergitir. Ergimiş kaynak tozu cüruf oluşturmak üzere sıvı ergitir. Ergimiş kaynak tozu cüruf oluşturmak üzere sıvı metal banyosunun üzerine yükselir ve onu tümüyle örterek metal banyosunun üzerine yükselir ve onu tümüyle örterek havanın olumsuz etkilerinden korur.havanın olumsuz etkilerinden korur.

Kaynak ilerledikçe katılaşan cüruf kendiliğinden kaynak Kaynak ilerledikçe katılaşan cüruf kendiliğinden kaynak metali üzerinden ayrılır. Ergimemiş olan kaynak tozu ise metali üzerinden ayrılır. Ergimemiş olan kaynak tozu ise tekrar kullanılmak üzere toz toplama ünitesi içine aktarılır. tekrar kullanılmak üzere toz toplama ünitesi içine aktarılır.

Tozaltı kaynağında kullanılan akım şiddeti normal olarak Tozaltı kaynağında kullanılan akım şiddeti normal olarak 200–2400 A arasında (maksimum 5000 A’ ya kadar) değişir 200–2400 A arasında (maksimum 5000 A’ ya kadar) değişir ve kaynak hızı da normal şartlara 6–300 m/saat (maksimum ve kaynak hızı da normal şartlara 6–300 m/saat (maksimum 300m/saat) bulunur. 300m/saat) bulunur.

Tozaltı kaynak ergime gücü, yani birim zamanda eriyen Tozaltı kaynak ergime gücü, yani birim zamanda eriyen ilave metal bakımından manuel ark kaynağı ve gaz altı ilave metal bakımından manuel ark kaynağı ve gaz altı kaynağı ile karşılaştırılması kaynağı ile karşılaştırılması

Tozaltı kaynak yöntemi Tozaltı kaynak yöntemi 3–60 kg/sa 3–60 kg/sa

Gazaltı kaynağı Gazaltı kaynağı 16 kg/sa 16 kg/sa

Elektrod kaynağı yöntemi Elektrod kaynağı yöntemi 4.5–6 kg/sa 4.5–6 kg/sa

TOZALTI KAYNAĞININ TOZALTI KAYNAĞININ AVANTAJLARI AVANTAJLARI

Tozaltı kaynağında sıçrama kaybı Tozaltı kaynağında sıçrama kaybı bulunmadığından, manuel ark kaynağına nazaran bulunmadığından, manuel ark kaynağına nazaran tozaltı kaynağındaki kaynak teli sarfiyatı oldukça tozaltı kaynağındaki kaynak teli sarfiyatı oldukça azdır. azdır.

Akım şiddetinin yüksek olması parçalara ağız Akım şiddetinin yüksek olması parçalara ağız açmadan 2 paso ile 18mm ve ağız açarak da 2 paso açmadan 2 paso ile 18mm ve ağız açarak da 2 paso ile 140mm kalınlığındaki parçaları rahatlıkla ile 140mm kalınlığındaki parçaları rahatlıkla kaynak yapabilme imkânı vardır.kaynak yapabilme imkânı vardır.

Tozaltı kaynak kafası (Toz hunisi, tel ilerletme Tozaltı kaynak kafası (Toz hunisi, tel ilerletme mekanizması, ayar ve kumanda tertibatı, özel mekanizması, ayar ve kumanda tertibatı, özel raylar ve palet üzerinde hareket eden) bir arabaya raylar ve palet üzerinde hareket eden) bir arabaya monte edildiğinden, araba hızını sabit tutuma monte edildiğinden, araba hızını sabit tutuma imkânının mevcudiyeti dolayısıyla sürekli ve imkânının mevcudiyeti dolayısıyla sürekli ve kesintisiz kaynak yapma imkânı mevcuttur. kesintisiz kaynak yapma imkânı mevcuttur.

Tozaltı kaynağında elektro-mekanik bir ayar Tozaltı kaynağında elektro-mekanik bir ayar sisteminin kullanılması dolayısıyla, kalifiye sisteminin kullanılması dolayısıyla, kalifiye elemanların kullanılmasında bir ekonomi elemanların kullanılmasında bir ekonomi sağlamaktadır.sağlamaktadır.

Kaynak yerinin muntazam ve iyi bir şekilde cürufla Kaynak yerinin muntazam ve iyi bir şekilde cürufla örtülmesi, emniyetli bir katılaşma ve kaynak örtülmesi, emniyetli bir katılaşma ve kaynak banyosunun degazajı, geçiş bölgesinde sertleşme banyosunun degazajı, geçiş bölgesinde sertleşme imkânının asgari oluşu, mevcut kaynak hatalarının imkânının asgari oluşu, mevcut kaynak hatalarının asgari teşekkülü ve iyi bir dinamik özellik asgari teşekkülü ve iyi bir dinamik özellik dolayısıyla yüksek kaliteli kaynak dikişlerinin dolayısıyla yüksek kaliteli kaynak dikişlerinin sağlanması mümkün olmaktadır.sağlanması mümkün olmaktadır.

Ark ısısında gayet iyi bir şekilde faydalanıldığı için, Ark ısısında gayet iyi bir şekilde faydalanıldığı için, elektrik enerjisi sarfiyatı asgaridir.elektrik enerjisi sarfiyatı asgaridir.

Ark tozun altında yandığından, özellikle Ark tozun altında yandığından, özellikle ultraviole ışınlarından korunmak, gaz ve toz ultraviole ışınlarından korunmak, gaz ve toz teşekkülü de az olduğundan özel bir teşekkülü de az olduğundan özel bir koruyucu emniyet tertibatına gerek koruyucu emniyet tertibatına gerek görülmemektedir.görülmemektedir.

Cüzi bir fiziki zorlama dolayısıyla insan Cüzi bir fiziki zorlama dolayısıyla insan vücudundaki bedeni yorulma çok azdır.vücudundaki bedeni yorulma çok azdır.

Ark kalın bir toz tabakası altında Ark kalın bir toz tabakası altında yandığından ve devamlı bir tel yandığından ve devamlı bir tel kullanıldığından sıçrama kaybı ve tel zayiatı kullanıldığından sıçrama kaybı ve tel zayiatı yoktur. yoktur.

İlk yatırım masrafların diğerlerine göre fazladır. İlk yatırım masrafların diğerlerine göre fazladır. Ancak bunu hızla amorti edebilecek kadar verimli Ancak bunu hızla amorti edebilecek kadar verimli ve ekonomik bir yöntemdir. ve ekonomik bir yöntemdir.

Her pozisyonda kaynak yapılamaz (örneğin tavan Her pozisyonda kaynak yapılamaz (örneğin tavan pozisyonunda). Ancak zor pozisyonlardan biri olan pozisyonunda). Ancak zor pozisyonlardan biri olan korniş pozisyonunda uygun bir altlık kullanarak korniş pozisyonunda uygun bir altlık kullanarak mükemmel şekilde kaynak yapılmaktadır.mükemmel şekilde kaynak yapılmaktadır.

Kaynak tozu iyi korunmadığı taktirde nem Kaynak tozu iyi korunmadığı taktirde nem kapacağından kaynak dikişinde gözenek kapacağından kaynak dikişinde gözenek teşekkülüne sebep olabilir. Bu nedenle bazik teşekkülüne sebep olabilir. Bu nedenle bazik karakterli tozların depolanmasında ve karakterli tozların depolanmasında ve kullanılmadan önce kurutulmasında azami dikkat kullanılmadan önce kurutulmasında azami dikkat göstermek gerekir.göstermek gerekir.

Yüksek akım şiddetinin sonucu yüksek sıcaklık Yüksek akım şiddetinin sonucu yüksek sıcaklık nedeniyle kaynak metalinde ve İTAB’da nedeniyle kaynak metalinde ve İTAB’da istenmeyen içyapı değişiklikler söz konusu olabilir.istenmeyen içyapı değişiklikler söz konusu olabilir.

TOZALTI KAYNAĞININ TOZALTI KAYNAĞININ DEZAVANTAJLARIDEZAVANTAJLARI

Tozaltı ark kaynağında kaynak metali içerisine katılacak Tozaltı ark kaynağında kaynak metali içerisine katılacak alaşım elemanları telden ya da tozdan karşılanabilir. Ancak alaşım elemanları telden ya da tozdan karşılanabilir. Ancak kaynak metali bileşiminin hassas olarak kontrolünün kaynak metali bileşiminin hassas olarak kontrolünün sağlanabilmesi amacıyla alaşım elemanlarının telden sağlanabilmesi amacıyla alaşım elemanlarının telden alınması tercih edilir. alınması tercih edilir.

Kaynak telleri genellikle 1.2 ile12mm çapları arasındadır. Kaynak telleri genellikle 1.2 ile12mm çapları arasındadır. Paslanmayı önlemek için teller bakır veya bronz Paslanmayı önlemek için teller bakır veya bronz kaplanırlar. Tellerin üzerindeki bakır tabakası meme kaplanırlar. Tellerin üzerindeki bakır tabakası meme içerisinde akım geçişini de iyileştirir.içerisinde akım geçişini de iyileştirir.

Yüksek mukavemetin istendiği durumlarda % 0.5 Molibden Yüksek mukavemetin istendiği durumlarda % 0.5 Molibden katkılı manganlı teller, yüksek darbe dayanımının istendiği katkılı manganlı teller, yüksek darbe dayanımının istendiği hallerde % 1-2.5 nikel katkılı manganlı teller kullanılır. hallerde % 1-2.5 nikel katkılı manganlı teller kullanılır. Yüksek sürünme dayanımlı ve yüksek mukavemetli düşük Yüksek sürünme dayanımlı ve yüksek mukavemetli düşük alaşımlı çeliklerin kaynağı Ni/Cr/Mo telleri paslanmaz alaşımlı çeliklerin kaynağı Ni/Cr/Mo telleri paslanmaz çelikler için ise istene bileşimdeki teller ile kaynak yapılır. çelikler için ise istene bileşimdeki teller ile kaynak yapılır. TOZALTI KAYNAĞINDA TOZALTI KAYNAĞINDA

KULLANILAN KAYNAK KULLANILAN KAYNAK TELLERİ TELLERİ

Elle hareket eden donanımlardan tam Elle hareket eden donanımlardan tam otomatik ve çift telli donanımlara kadar otomatik ve çift telli donanımlara kadar çeşitli tiplerde cihazlar mevcuttur. çeşitli tiplerde cihazlar mevcuttur.

Tam otomatik makinalar ya özel raylar Tam otomatik makinalar ya özel raylar üzerinde veya paletlerle tekerlekler üzerinde veya paletlerle tekerlekler üzerinde hareket etmektedir. Birinci tip üzerinde hareket etmektedir. Birinci tip makinalar daha ziyade seri imalatta, ikinci makinalar daha ziyade seri imalatta, ikinci tip makinalar ise özel imalatta ve bilhassa tip makinalar ise özel imalatta ve bilhassa büyük sacların yatay pozisyonunda yapılan büyük sacların yatay pozisyonunda yapılan kaynak işlemlerinde kullanılır. kaynak işlemlerinde kullanılır.

TOZALTI KAYNAĞININ TOZALTI KAYNAĞININ TATBİKATI TATBİKATI

Tandem tozaltı kaynağında iki elektrot yani kaynak teli aynı Tandem tozaltı kaynağında iki elektrot yani kaynak teli aynı yörüngede birbirini takip eder. Bu usulün normal tek telli yörüngede birbirini takip eder. Bu usulün normal tek telli tipine nazaran aşağıdaki üstünlükleri vardır.tipine nazaran aşağıdaki üstünlükleri vardır.

Kaynak hızı yükselir. Kaynak hızı yükselir.

Büyük bir ekonomi sağlanır. Büyük bir ekonomi sağlanır.

Gözenek teşekkülüne karşı büyük bir emniyet temin edilir.Gözenek teşekkülüne karşı büyük bir emniyet temin edilir.

Çatlamaya karşı emniyetlidir.Çatlamaya karşı emniyetlidir.

Yüksek kaliteli kaynak dikişi elde edilir. Yüksek kaliteli kaynak dikişi elde edilir.

Paslı parçalarda tek telle yapılan kaynaklarda gözenek zincirinin Paslı parçalarda tek telle yapılan kaynaklarda gözenek zincirinin engellenmesi engellenmesi mümkün olamamasına rağmen, tandem usulünde mümkün olamamasına rağmen, tandem usulünde gözenek teşekkülü gözenek teşekkülü tamamen yok edilmektedir. tamamen yok edilmektedir.

TANDEM TOZALTI KAYNAĞI TANDEM TOZALTI KAYNAĞI

Paralel tozaltı kaynağı usulünde iki tel kaynak yapılacak Paralel tozaltı kaynağı usulünde iki tel kaynak yapılacak parçaya dikey olarak ve birbirine paralel durumda gelir.parçaya dikey olarak ve birbirine paralel durumda gelir.

Teller aynı kafaya bağlanır ve birlikte hareket ederler. Teller aynı kafaya bağlanır ve birlikte hareket ederler. Bu usulün sağladığı faydaları Şöyle sıralayabiliriz. Bu usulün sağladığı faydaları Şöyle sıralayabiliriz.

Nüfuziyeti kontrol altına almak mümkündür. Nüfuziyeti kontrol altına almak mümkündür.

Kaynak banyosunun parçayı delme tehlikesi çok azdır. Kaynak banyosunun parçayı delme tehlikesi çok azdır.

İki parça arasındaki aralığı 1.5mm ye kadar çıkarmak İki parça arasındaki aralığı 1.5mm ye kadar çıkarmak mümkünmümkün

olduğundan,kaynak esnasında parçalar arasında köprü olduğundan,kaynak esnasında parçalar arasında köprü kurabilmekurabilme

imkanı daha fazladır. imkanı daha fazladır.

Dikiş yüksekliği nüfuziyet derinliği oranına tesir etmek Dikiş yüksekliği nüfuziyet derinliği oranına tesir etmek mümkündür. Bumümkündür. Bu

husus bilhassa doldurma kaynaklarında önemlidir. husus bilhassa doldurma kaynaklarında önemlidir.

PARALEL TOZALTI PARALEL TOZALTI KAYNAĞIKAYNAĞI

Paralel tozaltı kaynağı usulünde hem doğru hem de Paralel tozaltı kaynağı usulünde hem doğru hem de alternatif akımı kullanmak mümkündür. Yalnız burada alternatif akımı kullanmak mümkündür. Yalnız burada önemli olan husus, telin asgari yükselmesini önemli olan husus, telin asgari yükselmesini sağlamaktır. Aksi takdirde birleşme yetersizliği ve sağlamaktır. Aksi takdirde birleşme yetersizliği ve cüruf kalıntıları gibi kaynak hatalarının ortaya çıkma cüruf kalıntıları gibi kaynak hatalarının ortaya çıkma tehlikesi vardır.tehlikesi vardır.

Asgari akım şiddeti çeşitli faktörlere bağlıdır Şöyle ki ; Asgari akım şiddeti çeşitli faktörlere bağlıdır Şöyle ki ;

Elektrotların arasındaki mesafe Elektrotların arasındaki mesafe

Kaynak hızı Kaynak hızı

Tel çapı Tel çapı

Ağız hazırlama şekilleri Ağız hazırlama şekilleri

Akımın cinsi Akımın cinsi

Seri kaynak usulünde elde edilen dikişlerin nüfuziyeti ve esas Seri kaynak usulünde elde edilen dikişlerin nüfuziyeti ve esas metal ile karışım nispeti azdır. Bu özelliğinden dolayı özellikle metal ile karışım nispeti azdır. Bu özelliğinden dolayı özellikle doldurma kaynağında geniş bir kulanım alanına sahiptir.doldurma kaynağında geniş bir kulanım alanına sahiptir.

SERİ TOZALTI KAYNAK SERİ TOZALTI KAYNAK USULÜUSULÜ

Tek telle yapılan kaynağa nazaran erime gücü iki misli daha fazladır.

Toz sarfiyatı azdır.

Nüfuziyeti az olduğundan ince sacların ve kaplı çeliklerin kaynağı için elverişlidir.

Burada parça dikey ve dikiş ise yere Burada parça dikey ve dikiş ise yere paraleldir. Aynı anda parçanın iki paraleldir. Aynı anda parçanın iki tarafından birden kaynak yapılması tarafından birden kaynak yapılması mümkündür. mümkündür.

KORNİŞ VEYA SAAT ÜÇ KORNİŞ VEYA SAAT ÜÇ USULÜ TOZALTI KAYNAĞI USULÜ TOZALTI KAYNAĞI

Kaynak esnasında tozun dökülmesi için şekilde görüldüğü tarzda kaynak kafasıyla birlikte hareket eden özel kayışlar vardır.

Kaynak tek veya çok pasolu olarak yapılabilmektedir. Kaynak ağızlarının dikkatli ve itinalı bir şekilde hazırlanması gerekir.

Ağızlar tek taraflı veya çift taraflı yapılacak kaynağa göre V veya X tarzında hazırlanır.

Bu usulde tel halindeki elektrotun yerini band halinde bir Bu usulde tel halindeki elektrotun yerini band halinde bir şerit elektrot almıştır. şerit elektrot almıştır.

Band elektrotla yapılan kaynakta tel elektrotlar yapılan Band elektrotla yapılan kaynakta tel elektrotlar yapılan kaynakta olduğu gibi aynı fiziksel ve metalurjik olaylar kaynakta olduğu gibi aynı fiziksel ve metalurjik olaylar cereyan eder. cereyan eder.

Band elektrotla yapılan tozaltı kaynağının başlıca Band elektrotla yapılan tozaltı kaynağının başlıca özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür; özelliklerini şöyle sıralamak mümkündür;

Ergime gücü yüksektir. Ergime gücü yüksektir.

Nüfuziyet nispeti azdır. Nüfuziyet nispeti azdır.

Kaynak dikişi gözenek bakımından yüksek bir emniyete Kaynak dikişi gözenek bakımından yüksek bir emniyete sahiptir. sahiptir.

Yüksek bir ekonomi sağlanır. Yüksek bir ekonomi sağlanır.

BAND ELEKTORTLA BAND ELEKTORTLA TOZALTI KAYNAĞI USULÜ TOZALTI KAYNAĞI USULÜ

Kaynak bandı olarak ekseriya dikdörtgen kesitli Kaynak bandı olarak ekseriya dikdörtgen kesitli şekiller kullanılır ve ark bütün band kesiti şekiller kullanılır ve ark bütün band kesiti boyunca yanar.boyunca yanar.

Bandın kaynak yapılan parçaya göre konumu ya Bandın kaynak yapılan parçaya göre konumu ya enlemesine, ya boylamasına ya da diyagonal enlemesine, ya boylamasına ya da diyagonal olabilir. olabilir.

Enlemesine konum özellikle doldurma kaynağında Enlemesine konum özellikle doldurma kaynağında ve boylamasına konumda da daha ziyade iç köşe ve boylamasına konumda da daha ziyade iç köşe birleştirmelerinde uygun neticeler alınmaktadır. birleştirmelerinde uygun neticeler alınmaktadır.

Band elektrotla tozaltı kaynağı prensip şeması A. Elektrod B. Toz C. Cüruf D. Kaynak metali

Band elektrotla yapılan kaynakta çeşitli band konumları 1. enlemesine konum 2. boylamasına konum 3. diyagonal konum

Tozaltı kaynağında iş güvenliğini başlıca üç Tozaltı kaynağında iş güvenliğini başlıca üç noktada toplamak mümkündür. Bunlar ; noktada toplamak mümkündür. Bunlar ;

Elektrik şokuna karşı korunma Elektrik şokuna karşı korunma

Gözlerin korunması Gözlerin korunması

Teneffüs sisteminin korunması Teneffüs sisteminin korunması

TOZALTI KAYNAĞINDA İŞ TOZALTI KAYNAĞINDA İŞ GÜVENLİĞİ GÜVENLİĞİ

Tozaltı kaynağında da bir elektrik devresi Tozaltı kaynağında da bir elektrik devresi bulunduğundan, normal elektrik ark kaynağındaki bulunduğundan, normal elektrik ark kaynağındaki gibi elektrik çarpması (şoku) daima büyük bir gibi elektrik çarpması (şoku) daima büyük bir tehlike arz eder. tehlike arz eder.

Kaynak işlemine başlamak üzere şaltere Kaynak işlemine başlamak üzere şaltere basıldığında kaynak donanımının aşağıdaki basıldığında kaynak donanımının aşağıdaki kısımlarıyla temas edilmemelidir.kısımlarıyla temas edilmemelidir.

Akım nakleden raylar Akım nakleden raylar Kaynak teli (elektrot) Kaynak teli (elektrot) Kontak çeneleriKontak çeneleri Tel hareket mekanizması Tel hareket mekanizması

ELEKTRİK ŞOKUNA KARŞI ELEKTRİK ŞOKUNA KARŞI KORUNMA KORUNMA

Telin ucunu kesmek icap ediyorsa makine devreden Telin ucunu kesmek icap ediyorsa makine devreden çıkarıldıktan sonra kesilmelidir. çıkarıldıktan sonra kesilmelidir.

Şalterin kaynağa başlama durumuna getirilmesi Şalterin kaynağa başlama durumuna getirilmesi halinde, kaynak makinesi ne el ne de bir kren ile halinde, kaynak makinesi ne el ne de bir kren ile kaydırılmamalıdır. Bu gibi işlemler makine devreden kaydırılmamalıdır. Bu gibi işlemler makine devreden çıkarıldıktan sonra yapılmalıdır. çıkarıldıktan sonra yapılmalıdır.

Bütün şalterler ve kontrol organları topraklanmalıdır. Bütün şalterler ve kontrol organları topraklanmalıdır.

Bazı hallerde kaynak kafasını nakleden arabanın Bazı hallerde kaynak kafasını nakleden arabanın rayları izole bir parça üzerine oturtulmuş olabilir. Bu rayları izole bir parça üzerine oturtulmuş olabilir. Bu gibi durumlarda arabanın iyi şekilde topraklanıp gibi durumlarda arabanın iyi şekilde topraklanıp topraklanmadığı kontrol edilmelidir. topraklanmadığı kontrol edilmelidir.

Bütün kaynak kabloları sağlam olmalı ve üzerlerinde Bütün kaynak kabloları sağlam olmalı ve üzerlerinde herhangi bir sakat kısım bulunmamalıdır. herhangi bir sakat kısım bulunmamalıdır.

Bazen de kaynak telinin durumunu kaynak ağzı içerisinde Bazen de kaynak telinin durumunu kaynak ağzı içerisinde görmek üzere, toz dökülmeden arkı tutuşturmak görmek üzere, toz dökülmeden arkı tutuşturmak gerekmektedir. Bu gibi hallerde gözerli ark ışınından gerekmektedir. Bu gibi hallerde gözerli ark ışınından korumak üzere, renkli maske canlı bir göz maskesini korumak üzere, renkli maske canlı bir göz maskesini kullanmak üzere kaynakçının yanında bulundurulması kullanmak üzere kaynakçının yanında bulundurulması faydalıdır. faydalıdır.

Kaynak telinin bazen başlangıçta etrafa sıçrama Kaynak telinin bazen başlangıçta etrafa sıçrama yaparak tutuştuğu vakidir. Bu sıçrama ile de yaparak tutuştuğu vakidir. Bu sıçrama ile de etrafa sıcak cüruf parçacıkları fırlayabilir. etrafa sıcak cüruf parçacıkları fırlayabilir. Bunun için kaynakçının gözlerini sıçrayan sıcak Bunun için kaynakçının gözlerini sıçrayan sıcak cüruf parçalarından korumak üzere renksiz bir cüruf parçalarından korumak üzere renksiz bir koruyucu gözlük takması gerekir. koruyucu gözlük takması gerekir.

GÖZLERİN KORUMASIGÖZLERİN KORUMASI

Kaynak yaparken meydana gelen toz, duman, gaz ve Kaynak yaparken meydana gelen toz, duman, gaz ve buhardan teneffüs sisteminin korunması insan sağlığı için buhardan teneffüs sisteminin korunması insan sağlığı için gereklidir. gereklidir.

Tozaltı kaynağında kullanılan tozun gerek kaynak Tozaltı kaynağında kullanılan tozun gerek kaynak esnasında gerekse doldurulup boşaltılması sırasında esnasında gerekse doldurulup boşaltılması sırasında çıkardığı çok ince tozlardan korunmak icap eder. Bu tozlar çıkardığı çok ince tozlardan korunmak icap eder. Bu tozlar silis ihtiva ettiğinden, uzun süre havasız yerde bu tozlarla silis ihtiva ettiğinden, uzun süre havasız yerde bu tozlarla iştigal etmek silikoz tehlikesi yaratabilir.iştigal etmek silikoz tehlikesi yaratabilir.

Diğer kaynak usullerinde olduğu gibi tozaltı kaynağında da, Diğer kaynak usullerinde olduğu gibi tozaltı kaynağında da, gaz, duman, ve buhar meydana gelmektedir.Yalnız yüksek gaz, duman, ve buhar meydana gelmektedir.Yalnız yüksek miktarda manganez oksit ihtiva eden tozların kullanılması miktarda manganez oksit ihtiva eden tozların kullanılması halinde, meydana gelen gazlar burun iç zarına (mukozaya) halinde, meydana gelen gazlar burun iç zarına (mukozaya) zarar verir. Bunun için bilhassa dar yerlerde yapılan zarar verir. Bunun için bilhassa dar yerlerde yapılan kaynaklarda, hasıl olan toz, gaz, buhar ve dumanın kaynaklarda, hasıl olan toz, gaz, buhar ve dumanın aspiratörlerle emilmesi gerekir. aspiratörlerle emilmesi gerekir.

TENEFFÜS SİSTEMİNİN TENEFFÜS SİSTEMİNİN KORUNMASI KORUNMASI

Tozaltı kaynak yönteminde kullanılan kaynak tozları Tozaltı kaynak yönteminde kullanılan kaynak tozları örtülü elektrotlardaki örtünün görevini üstlenir ve örtülü elektrotlardaki örtünün görevini üstlenir ve ayrıca kaynak işlemine fiziksel ve metalurjik etkide ayrıca kaynak işlemine fiziksel ve metalurjik etkide bulunur. bulunur.

Fiziksel olarak, oluşan cüruf kaynak banyosuna havaya Fiziksel olarak, oluşan cüruf kaynak banyosuna havaya karşı korur; dikiĢi uygun bir form verir ve çabuk karşı korur; dikiĢi uygun bir form verir ve çabuk soğumasına engel olur. soğumasına engel olur.

Metalurjik olaylara esas metal ile kaynak telinin de Metalurjik olaylara esas metal ile kaynak telinin de etkisi vardır.etkisi vardır.

Esas metal, kaynak teli ve tozun bileşimi, ortaya çıkan Esas metal, kaynak teli ve tozun bileşimi, ortaya çıkan dikişin kimyasal bileşimine etki üç önemli faktördür. dikişin kimyasal bileşimine etki üç önemli faktördür. TOZALTI KAYNAĞINDA TOZALTI KAYNAĞINDA

KULLANILAN KAYNAK KULLANILAN KAYNAK TOZLARI TOZLARI

Kaynağın gayesine göre; Kaynağın gayesine göre;

1) Hızlı kaynak tozları 1) Hızlı kaynak tozları 2) Derin nüfuziyet kaynak 2) Derin nüfuziyet kaynak

tozları,tozları,3) İnce sac kaynak tozları, 3) İnce sac kaynak tozları, 4) Aralık doldurma 4) Aralık doldurma

kabiliyetine sahip kaynak kabiliyetine sahip kaynak tozları, tozları,

5) Doldurma kaynak tozları. 5) Doldurma kaynak tozları.

Üretim şekline göre; Üretim şekline göre;

1) Erimiş kaynak tozları, 1) Erimiş kaynak tozları, 2) Sinterlenmiş kaynak 2) Sinterlenmiş kaynak

tozları, tozları, 3) Aglomera kaynak tozları. 3) Aglomera kaynak tozları.

Kimyasal karakterlerine göre; Kimyasal karakterlerine göre;

1) Asit karakterli kaynak 1) Asit karakterli kaynak tozları, tozları,

2) Nötr karakterli kaynak 2) Nötr karakterli kaynak tozları, tozları,

3) Bazik karakterli kaynak 3) Bazik karakterli kaynak tozları. tozları.

Manganez miktarına göre; Manganez miktarına göre;

1) Yüksek manganezli kaynak 1) Yüksek manganezli kaynak tozları, tozları,

2) Orta derecede manganez 2) Orta derecede manganez ihtiva eden kaynak tozları, ihtiva eden kaynak tozları,

3) Manganezsiz kaynak tozları. 3) Manganezsiz kaynak tozları.

Kaynak işlemi sırasında arkın kararlılığı Kaynak işlemi sırasında arkın kararlılığı sağlanmalıdır. sağlanmalıdır.

Kaynak banyosunun ve esas metali havanın Kaynak banyosunun ve esas metali havanın zararlı etkilerine karşı korumalıdır. zararlı etkilerine karşı korumalıdır.

İstenilen kimyasal bileşim ve mekanik İstenilen kimyasal bileşim ve mekanik özelliklere sahip bir kaynak dikişi vermelidir. özelliklere sahip bir kaynak dikişi vermelidir.

Uygun ve temiz bir içyapı sağlamalıdır. Uygun ve temiz bir içyapı sağlamalıdır.

Parçadan ısının dışa yayılmasının Parçadan ısının dışa yayılmasının yavaşlatmalıdır. yavaşlatmalıdır.

Çeşitli kaynak hatalarının oluşmasına neden Çeşitli kaynak hatalarının oluşmasına neden olabilecek organik maddeleri içermemelidir.olabilecek organik maddeleri içermemelidir.

İYİ BİR KAYNAK TOZUNDAN İYİ BİR KAYNAK TOZUNDAN BEKLENEN ÖZELLİKLER BEKLENEN ÖZELLİKLER

Kök pasolarının ve dar aralıkların kaynağında Kök pasolarının ve dar aralıkların kaynağında cüruf kolayca kalkabilmelidir. cüruf kolayca kalkabilmelidir.

Kaynak dikişinde herhangi bir çatlak veya Kaynak dikişinde herhangi bir çatlak veya gözenek teşekkülüne sebep olmamalıdır. gözenek teşekkülüne sebep olmamalıdır.

Tozlar depolama esnasında nem çekmemesi Tozlar depolama esnasında nem çekmemesi için nem çekme miktarı mümkün mertebede için nem çekme miktarı mümkün mertebede az olmalıdır. az olmalıdır.

Kaynak sırasında katı, sıvı ve gaz fazları Kaynak sırasında katı, sıvı ve gaz fazları sırasındaki bütün reaksiyonları kaynak metali sırasındaki bütün reaksiyonları kaynak metali katılaşıncaya kadar geçecek olan kısa süre katılaşıncaya kadar geçecek olan kısa süre içerisinde oluşmasının sağlamalıdır. içerisinde oluşmasının sağlamalıdır.

Tozaltı kaynağında kullanılan kaynak tozları, Tozaltı kaynağında kullanılan kaynak tozları, kaynak dikişinin şekillenmesinde, eriyen ve cüruf kaynak dikişinin şekillenmesinde, eriyen ve cüruf haline geçen tozun rolü büyüktür. Burada, yığılan haline geçen tozun rolü büyüktür. Burada, yığılan tozun özgül ağırlığı, tane büyüklüğü, erime aralığı, tozun özgül ağırlığı, tane büyüklüğü, erime aralığı, viskozitesi ve gaz geçirme kabiliyeti büyük rol viskozitesi ve gaz geçirme kabiliyeti büyük rol oynar.oynar.

Kaynak tozunun, kaynak esnasındaki fiziksel Kaynak tozunun, kaynak esnasındaki fiziksel tesirlerini Ģöyle özetliye biliriz: tesirlerini Ģöyle özetliye biliriz:

Ark bölgesini ve erimiş banyoyu atmosferin zararlı Ark bölgesini ve erimiş banyoyu atmosferin zararlı tesirlerine karşı korur. Kaynak esnasında eriyerek tesirlerine karşı korur. Kaynak esnasında eriyerek dikişi örten büyük cüruf banyosu, kaynak metaline dikişi örten büyük cüruf banyosu, kaynak metaline azot ve oksijen gibi zararlı elemanların girmesine azot ve oksijen gibi zararlı elemanların girmesine mani olur, mani olur,

TOZLARIN FİZİKSEL TOZLARIN FİZİKSEL

TESİRİTESİRİ

Kaynağı takiben katılaşan cüruf tabakası, Kaynağı takiben katılaşan cüruf tabakası, dikişin yavaş soğumasını sağlar, dikişin yavaş soğumasını sağlar,

Ark bölgesinde dikişe bir dış form verir, Ark bölgesinde dikişe bir dış form verir,

Esas metal ile kaynak metali arasında Esas metal ile kaynak metali arasında bulunan geçiş bölgesindeki çentik bulunan geçiş bölgesindeki çentik teşekkülüne mani olur.teşekkülüne mani olur.

Kaynak esnasında çıkan gazların, kaynak metali Kaynak esnasında çıkan gazların, kaynak metali katılaşmasından önce dikişi terk etmeleri gerekir. katılaşmasından önce dikişi terk etmeleri gerekir. Eğer gazlar kaynak metali katılaşmadan kaynak yerini Eğer gazlar kaynak metali katılaşmadan kaynak yerini terk edemezse gözenek ve hatta çatlak teşekkülüne terk edemezse gözenek ve hatta çatlak teşekkülüne neden olur. neden olur.

Gazların kaynak yerini terk edebilmesinin en önemli Gazların kaynak yerini terk edebilmesinin en önemli etkenlerinden biri de kaynak esnasında kullanılan etkenlerinden biri de kaynak esnasında kullanılan tozun tane büyüklüğüdür. tozun tane büyüklüğüdür.

Tozların tane büyüklüğü küçüldükçe gazların çıkış Tozların tane büyüklüğü küçüldükçe gazların çıkış kabiliyeti de azalır. Kaynak hızı arttıkça eriyen banyo kabiliyeti de azalır. Kaynak hızı arttıkça eriyen banyo küçülür ve çabuk katılaşma meydana gelir. Gazların küçülür ve çabuk katılaşma meydana gelir. Gazların kaynak bölgesini çabuk terk edebilmesi için kullanılan kaynak bölgesini çabuk terk edebilmesi için kullanılan tozun orta ve ya iri taneli olması tercih edilir. tozun orta ve ya iri taneli olması tercih edilir.

TANE BÜYÜKLÜĞÜNÜN TANE BÜYÜKLÜĞÜNÜN TESİRİ TESİRİ

Kaynak yaparken akan tozun yüksekliği, arkı Kaynak yaparken akan tozun yüksekliği, arkı tam örtecek şekilde ayarlanır. Eğer, arkın tam örtecek şekilde ayarlanır. Eğer, arkın kıvılcımları ve ultraviyole ışınlar kıvılcımları ve ultraviyole ışınlar etrafındakileri rahatsız edecek şekilde dışarı etrafındakileri rahatsız edecek şekilde dışarı çıkarsa, bu takdirde yığılan tozun yüksekliği çıkarsa, bu takdirde yığılan tozun yüksekliği azdır ve böle bir kaynak sonrası dikiş azdır ve böle bir kaynak sonrası dikiş gözenekli olarak ortaya çıkar. gözenekli olarak ortaya çıkar.

Eğer tozun yüksekliği gerekenden fazla ise Eğer tozun yüksekliği gerekenden fazla ise dikişten çıkan gazların dışarı atılması dikişten çıkan gazların dışarı atılması zorlaşacağından yine dikiş gözenekli olarak zorlaşacağından yine dikiş gözenekli olarak ortaya çıkar. ortaya çıkar.

YIĞILAN TOZUN YIĞILAN TOZUN YÜKSEKLİĞİNİN TESİRİ YÜKSEKLİĞİNİN TESİRİ

Tozaltı kaynağında dikiş formu çok geniş sınırlar Tozaltı kaynağında dikiş formu çok geniş sınırlar aralıklarda değişebilir. Kaynak dikişinin kesiti tetkik aralıklarda değişebilir. Kaynak dikişinin kesiti tetkik edildiğinde, bir iç ve bir dış dikiş formu olmak üzere iki edildiğinde, bir iç ve bir dış dikiş formu olmak üzere iki farklı dikiş formunun mevcut olduğu görülmektedir.farklı dikiş formunun mevcut olduğu görülmektedir.

TOZALTI KAYNAĞINDA TOZALTI KAYNAĞINDA DİKİŞİN FORMU ve BUNA DİKİŞİN FORMU ve BUNA ETKİ EDEN FAKTÖRLERETKİ EDEN FAKTÖRLER

Dikiş formuna etkisi en büyük olan Dikiş formuna etkisi en büyük olan parametrelerdendir. Akım şiddeti parametrelerdendir. Akım şiddeti değiştikçe iç dikiş formunda çok belirgin değiştikçe iç dikiş formunda çok belirgin bir değişim gözlenmektedir. Akım şiddeti bir değişim gözlenmektedir. Akım şiddeti arttıkça nüfuziyet derinliği artmaktadır. arttıkça nüfuziyet derinliği artmaktadır.

AKIM ŞİDDETİNİN DİKİŞİN AKIM ŞİDDETİNİN DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİFORMU ÜZERİNE ETKİSİ

Akım yoğunluğu, akım şiddetinin tel kesitine Akım yoğunluğu, akım şiddetinin tel kesitine oranıdır (I/F=amper/mm2). oranıdır (I/F=amper/mm2).

Akım yoğunluğu arttıkça kaynak akımı da Akım yoğunluğu arttıkça kaynak akımı da artacaktır, artan kaynak akımı sayesinde artacaktır, artan kaynak akımı sayesinde dikişin nüfuziyet derinliği artar ve ergine dikişin nüfuziyet derinliği artar ve ergine gücüde fazlalaşarak dikiş yüksekliğinde de gücüde fazlalaşarak dikiş yüksekliğinde de artma gözlenir. artma gözlenir.

Kaynak tel çapı arttıkça akım yoğunluğunda Kaynak tel çapı arttıkça akım yoğunluğunda gözlenen azalma dikiş genişliğinde artışa gözlenen azalma dikiş genişliğinde artışa sebep olur. Kaynak telindeki 1mm artış dikiş sebep olur. Kaynak telindeki 1mm artış dikiş genişliğini ortalama 2mm artışa sebep olur. genişliğini ortalama 2mm artışa sebep olur.

AKIM YOĞUNLUĞUNUN AKIM YOĞUNLUĞUNUN DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİ ETKİSİ

Ark gerilimi, ark boyunun bir fonksiyonudur ve Ark gerilimi, ark boyunun bir fonksiyonudur ve ark boyundaki değişiklikler ark geriliminde de ark boyundaki değişiklikler ark geriliminde de değişikliğe sebep olur. Ark geriliminin artması değişikliğe sebep olur. Ark geriliminin artması erime genişliğini arttırır iken nüfuziyet erime genişliğini arttırır iken nüfuziyet derinliğini ve dikiş yüksekliğini azaltmaktadır.derinliğini ve dikiş yüksekliğini azaltmaktadır.

Genel olarak tozaltı kaynağında 25–45 volt Genel olarak tozaltı kaynağında 25–45 volt arasında bir gerilim kullanılmaktadır ama ark arasında bir gerilim kullanılmaktadır ama ark gerilimi yükseldikçe ark boyu da uzatılmalıdır. gerilimi yükseldikçe ark boyu da uzatılmalıdır.

Aynı zamanda düşük ark gerilimi kaynak Aynı zamanda düşük ark gerilimi kaynak dikişinde hata teşekkülü yarattığı için tercih dikişinde hata teşekkülü yarattığı için tercih edilmez. edilmez.

ARK GERİLİMİNİN DİKİŞİN ARK GERİLİMİNİN DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİ FORMU ÜZERİNE ETKİSİ

Düşük bir hızla yapılan kaynakta eriyen metal Düşük bir hızla yapılan kaynakta eriyen metal miktarında artış olur yani erimiş banyo miktarında artış olur yani erimiş banyo miktarı artarak ergime genişliğini miktarı artarak ergime genişliğini arttıracaktır. Diğer taraftan yükselen kaynak arttıracaktır. Diğer taraftan yükselen kaynak hızı nüfuziyet ve dikiş genişliğini hızı nüfuziyet ve dikiş genişliğini azaltmaktadır. azaltmaktadır.

Kaynak hızı arttıkça parçanın daha dikkatli Kaynak hızı arttıkça parçanın daha dikkatli kaynak edilmesi gerekmektedir. Yüksek kaynak edilmesi gerekmektedir. Yüksek hızlarda dikişte gözenekler ve kenarlarda hızlarda dikişte gözenekler ve kenarlarda çentikler meydana gelir. çentikler meydana gelir.

Kaynak hızının azalması kaynak bölgesine Kaynak hızının azalması kaynak bölgesine verilen ısıyı arttırdığından, ısı tesiri altındaki verilen ısıyı arttırdığından, ısı tesiri altındaki bölgeyi genişleterek parçayı delebilir. bölgeyi genişleterek parçayı delebilir.

KAYNAK HIZININ DİKİŞİN KAYNAK HIZININ DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİ FORMU ÜZERİNE ETKİSİ

Tozaltı kaynağı genel olarak yatay pozisyonda yapılır ama Tozaltı kaynağı genel olarak yatay pozisyonda yapılır ama kaynağın yapıldığı yatay düzlemin 6˚’ye kadar eğimli olması kaynağın yapıldığı yatay düzlemin 6˚’ye kadar eğimli olması göz ardı edilebilir.göz ardı edilebilir.

Meyilli 6˚’den fazla olan yüzeylerde yukarıdan aşağıya Meyilli 6˚’den fazla olan yüzeylerde yukarıdan aşağıya yapılan kaynaklarda nüfuziyet ve dikiş yüksekliği çok yapılan kaynaklarda nüfuziyet ve dikiş yüksekliği çok fazladır. Ayrıca kaynak dikişinde çatlak teşekkülü fazladır. Ayrıca kaynak dikişinde çatlak teşekkülü gözlenebilmektedir. gözlenebilmektedir.

Yokuş aşağı yapılan kaynaklarda ise nüfuziyet gayet az, Yokuş aşağı yapılan kaynaklarda ise nüfuziyet gayet az, dikiş geniştir ve kaynakta birleşme hataları ile cüruf dikiş geniştir ve kaynakta birleşme hataları ile cüruf kalıntıları meydana gelebilmektedir. kalıntıları meydana gelebilmektedir.

KAYNAK YAPILAN PARÇANIN MEYLİNİN KAYNAK YAPILAN PARÇANIN MEYLİNİN

DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİDİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİ

Silindirik parçaların kaynağında telin Silindirik parçaların kaynağında telin bulunduğu yerin dikey eksen üzerinde bulunduğu yerin dikey eksen üzerinde olması gerekmektedir. Telin ucu ile dikey olması gerekmektedir. Telin ucu ile dikey eksen arasındaki mesafenin fazlalığı ve eksen arasındaki mesafenin fazlalığı ve azlığı da dikişin formuna etki etmektedir. azlığı da dikişin formuna etki etmektedir.

Tozaltı kaynağında hem doğru akım hem de Tozaltı kaynağında hem doğru akım hem de alternatif akım kullanılmaktadır.alternatif akım kullanılmaktadır.

Doğru akım kullanıldığında, ark tutuşması kolay Doğru akım kullanıldığında, ark tutuşması kolay olmaktadır. Negatif kutba bağlanma, pozitif kutba olmaktadır. Negatif kutba bağlanma, pozitif kutba bağlamaya nazaran daha yüksek bir ergime gücü bağlamaya nazaran daha yüksek bir ergime gücü elde edilmekte ama nüfuziyet daha azdır. Doğru elde edilmekte ama nüfuziyet daha azdır. Doğru akım jeneratörleri bakımı zor ve pahalıdırlar. akım jeneratörleri bakımı zor ve pahalıdırlar.

Alternatif akım jeneratörleri, doğru akım Alternatif akım jeneratörleri, doğru akım jeneratörlerine göre daha ucuz ve bakımları jeneratörlerine göre daha ucuz ve bakımları kolaydır. Alternatif akımda ilk tutuşma zorluğu, kolaydır. Alternatif akımda ilk tutuşma zorluğu, yüksek frekanslı cihazların ilavesiyle ortadan yüksek frekanslı cihazların ilavesiyle ortadan kaldırılmıştır. Alternatif akımla yapılan kaynakta, kaldırılmıştır. Alternatif akımla yapılan kaynakta, kaynak dikişinin nüfuziyeti ve ergime gücü, doğru kaynak dikişinin nüfuziyeti ve ergime gücü, doğru akımda her iki kutupla yapılan kaynakta elde edilen akımda her iki kutupla yapılan kaynakta elde edilen değerlerin ortasındadır. değerlerin ortasındadır.

DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE AKIM DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE AKIM CİNSİ ve KUTUP DURUMUNUN CİNSİ ve KUTUP DURUMUNUN

ETKİSİETKİSİ

Parçaya bağlanan kablonun bağlantı yeri Parçaya bağlanan kablonun bağlantı yeri kaynak esnasında ark üflemesine etki kaynak esnasında ark üflemesine etki etmektedir. Ark üflemesi dikişin iç formuna etmektedir. Ark üflemesi dikişin iç formuna etki eder ve yetersiz bir birleşme elde edilir.etki eder ve yetersiz bir birleşme elde edilir.

Bu yüzden kablo bağlantı yerinin, uygun bir Bu yüzden kablo bağlantı yerinin, uygun bir ark üflemesi verecek şekilde seçilmesi ark üflemesi verecek şekilde seçilmesi gerekir. Yani kaynak yapılan iki parçanın her gerekir. Yani kaynak yapılan iki parçanın her birinin baş ve sonuna (dikişin sağına ve birinin baş ve sonuna (dikişin sağına ve soluna) gelmek üzere dörtlü bir bağlantı soluna) gelmek üzere dörtlü bir bağlantı yapılmalıdır. yapılmalıdır.

BAĞLANTI YERİNİN DİKİŞİN BAĞLANTI YERİNİN DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİ FORMU ÜZERİNE ETKİSİ

Kaynak telinin bağlantı yeri veya telin Kaynak telinin bağlantı yeri veya telin dışarıda kalan kısmı, kaynak memesinden dışarıda kalan kısmı, kaynak memesinden parçaya olan mesafesi olarak ifade edilir. Bu parçaya olan mesafesi olarak ifade edilir. Bu mesafe büyüdükçe telin dışarıda kalan kısmı mesafe büyüdükçe telin dışarıda kalan kısmı artar. Uygulamada meme ile parça artar. Uygulamada meme ile parça arasındaki ortalama mesafe tel çapının 10 arasındaki ortalama mesafe tel çapının 10 katı olarak alınır.katı olarak alınır.

Meme ile iş parçası arasındaki mesafenin Meme ile iş parçası arasındaki mesafenin kısalması daha kararlı ve sabit bir ark elde kısalması daha kararlı ve sabit bir ark elde edilmektedir. Mesafe büyüdükçe nüfuziyetedilmektedir. Mesafe büyüdükçe nüfuziyet

azalırken, dikiş yüksekliği artmaktadır.azalırken, dikiş yüksekliği artmaktadır.

ARK BOYUNUN DİKİŞİN ARK BOYUNUN DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİ FORMU ÜZERİNE ETKİSİ

Birleştirme kaynağında, çeşitli bakımlardan Birleştirme kaynağında, çeşitli bakımlardan birleştirilecek parçalara çeşitli ağızlar açılır. birleştirilecek parçalara çeşitli ağızlar açılır. Çalışma tekniği çerçevesi dâhilinde, bu Çalışma tekniği çerçevesi dâhilinde, bu faktörleri üç grupta toplamak mümkündür. faktörleri üç grupta toplamak mümkündür.

Dikişin yüksekliği, Dikişin yüksekliği, Dikişin fiziksel ve kimyasal emniyeti, Dikişin fiziksel ve kimyasal emniyeti, Erimiş banyo inkıtaa uğramasına karşı Erimiş banyo inkıtaa uğramasına karşı

emniyet. emniyet.

Teorik olarak belirli bir kalınlığa kadar, Teorik olarak belirli bir kalınlığa kadar, parçaya ağız açmadan bir paso ile tozaltı parçaya ağız açmadan bir paso ile tozaltı kaynağı yapma imkânı vardır. Zaten kaynağı yapma imkânı vardır. Zaten uygulamada da belirli bir kalınlığa kadar ağız uygulamada da belirli bir kalınlığa kadar ağız açmadan kaynak yapılmaktadır. açmadan kaynak yapılmaktadır.

KAYNAK AĞZI AÇISININ KAYNAK AĞZI AÇISININ DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE DİKİŞİN FORMU ÜZERİNE ETKİSİETKİSİ

Alın birleştirmelerinde bir taraftan 8mm Alın birleştirmelerinde bir taraftan 8mm kalınlığa kadar bir paso ile kolay kaynak kalınlığa kadar bir paso ile kolay kaynak yapılmakta ve iki taraflı kaynakta ise 18mm ye yapılmakta ve iki taraflı kaynakta ise 18mm ye kadar çıkabilmektedir. Bu da kaynaktan sonra kadar çıkabilmektedir. Bu da kaynaktan sonra fazla dikiş kalınlığının işlenerek ortadan fazla dikiş kalınlığının işlenerek ortadan kaldırılmasına sebep olmaktadır. Burada, kaldırılmasına sebep olmaktadır. Burada, kaynak ağzı hazırlamanın dikişin dış formu için kaynak ağzı hazırlamanın dikişin dış formu için gerekli olduğu görülür. gerekli olduğu görülür.

Birleştirilecek parçalara ağız açmak, diğer Birleştirilecek parçalara ağız açmak, diğer taraftan dikişin iç formuna da tesir etmektedir. taraftan dikişin iç formuna da tesir etmektedir. Ağız açısı büyüdükçe de özellikle nüfuziyet Ağız açısı büyüdükçe de özellikle nüfuziyet artmakta ve dikişin yüksekliği de azalmaktadır artmakta ve dikişin yüksekliği de azalmaktadır