tractament osteoporosi: pauta seqüencial des de el punt de vista del … · 2020-03-04 · el...
TRANSCRIPT
-
Tractament Osteoporosi: pauta seqüencial des de el punt de
vista del ginecòleg
-
0
500
1.000
1.500
2.000
2.500
3.000
3.500
35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 85
Inci
den
cia/
10
0.0
00
per
son
as/
año
Edad
Chrischilles et al. Arch Intern Med 1991; 151: 2.026-2.032.
Cadera
Vertebrales
De Colles
FRACTURAS OSTEOPORÓTICAS ESPECÍFICAS POR EDADES
-
(Silverman 1992, Lipps 1997, Abourazzak 2009)
Dolor crónico Pérdida de estatura
Cifosis torácica y lordosis lumbar con protuberancia abdominal
Saciedad precoz y pérdida ponderal
Insuficiencia ventilatoria e intolerancia al ejercicio
Distorsión de la imagen corporal y mala percepción de salud
Miedo a la refractura
Insomnio y pérdida de autoestima, depresión y disminución del autocuidado
CONSECUENCIA DE LA FRACTURA VERTEBRAL
-
El 22,85% de mujeres >50 años tiene Osteoporosis
25% de mujeres >60 presenta fractura vertebral
Infradiagnosticada e infratratada
OSTEOPOROSIS Y GINECOLOGÍA
-
Terapia secuencial El tratamiento secuencial consiste en diseñar una estrategia que mantenga el
tiempo suficiente un fármaco para conseguir sus beneficios con el mínimo de riesgos
Poder posteriormente pasar a otro u otros fármacos que cumplan con los mismos requisitos procurando la máxima adherencia
Habrá que tener en cuenta el efecto indeseado del uso prolongado de algunos fármacos
Cobertura del riesgo de fractura que deseamos prevenir y datos de los ensayos clínicos que apoyen su uso, como puede ser la eficacia según la edad
de la paciente
Palacios S, Rev Osteoporos Metab Miner 2010;2 (Suppl 5):S19-S25
-
Grupo de trabajo de la Sociedad Española de Investigación Ósea y Metabolismo Mineral (SEIOMM). Reemo 2002;11:67-78.
*Una revisión sistemática sugiere esta eficacia mientras varias revisiones sistemáticas sostienen que no existen suficientes datos para afirmarla.“A” asociado a vitamina D si existe déficit.
Intervenciones preventivas no farmacológicas
Grado de recomendación
Intervención DMO Fractura vertebralFractura de fémur
Ejercicio físico* A B o C B
Suplementos de calcio (±vitamina D)
A B o C B o C*
Calcio dietético B o C B o C B o C
Cese de fumar B o C B o C B o C
Reducción del consumo de alcohol D •D D
-
CalcioVitamina D
CumplimientoProtección
DeFracturas
Coste
-
PacienteEdad
Estilo de vida
Comorbilidades
Tratamiento farmacológico
EnfermedadT sc < -2.5
Fracturas, fractura de fémur, fractura vertebral
Fracturas RECIENTES
TratamientoAntirresortivo
OsteoformadorSERM, modulador selectivo de receptores estrogénicos.
Tratamiento de la osteoporosisTratamiento individualizado
-
AntirresortivosTerapia hormonal sustitutiva
SERMS: raloxifeno, bazedoxifeno
Bisfosfonatos: alendronato, risedronato, ibandronato, zoledronato
Denosumab
OsteoformadoresTeriparatida
Romosozumab
Abaloparatide
SERM, modulador selectivo de receptores estrogénicos.
Mecanismo de acción de tratamientos actuales
-
Fractura vertebral
Fractura de cadera
Fractura NV
GIOP Osteoporosis del varón
Fármacos antirresortivosEstrógenos + + +Alendronato + + + + +Risedronato + + + + +Ibandronato +
Zoledronato + + + + +
Bazedoxifeno +Raloxifeno +
Denosumab + + + + +
Fármacos anabólicosTeriparatida + *meta-análisi + + +
Eficacia de los tratamientos actuales
50-70% 15-40%25-40%
-
Experiencia a largo plazo de los tratamientos
Tratamiento Duración de ensayos clínicos con grupo placeboDuración de estudios de tratamiento a largo plazo
Alendronato 3 años 10 años
Risedronato 3 años 7 años
Ibandronato 3 años 3 años
Zoledronato 3 años 9 años
Raloxifeno 3 años 8 años
Teriparatida 18 meses 3 años
Denosumab 3 años 10 años
Duración del tratamiento
-
Discontinuación de tratamiento
Bisfosfonatos Efecto puede persistir 1-3 años Vacaciones terapéuticas FLEX HORIZON
Denosumab Efecto reversible: pérdida DMO en 1 año Efecto rebote del remodelado óseo Serie de casos con fracturas vertebrales múltiples
Teriparatida Pérdida DMO en 12 mesos
-
Women’s Health Initiative Efectos de la Terapia Hormonal Sustitutiva
6700 mujeres/ 5,2 a. seguimiento
-37% -34% -34%
+29% +26%+41%
+112%
-80-40
04080
120160
Ca
inte
stin
al
Dife
renc
ia %
vs.
pla
cebo
Frac
tura
Ver
tebr
al
Frac
tura
cad
era
Enf.
Car
diov
ascu
lar
Ictu
s
Ca
mam
aA favorT
rom
b. ve
nosa
En contra
Manson JE at al, N Engl J Med, 2003;349:523-534
-
Stroke
0 2.5 5 7.5 10 12.5
Fractures
DiabetesBreast cancer
Cholecystitis
Venothrombotic episodes
Endometrial cancerLung cancer
Coronary heart disease
Colorectal cancerOverall mortality
15 12.5 10 7.5 5 2.5
BenefitsRisks
CE
CE /MPA
Santen RJ, et al. J Clin Endocrinol Metab. 2010;
The basis of the Endocrine Society scientific statement for postmenopausal hormone replacement therapy (HRT): excess risks and benefits of HRT for 5 years in women aged 50–59 years or within 10 years of the start of menopauseE=estrogen; P=progestin.
Reevaluacion del estudio WHI (estratificado por edad): Riesgos y beneficios de la THS Casos por 1000 mujeres y 5 años de uso
• Mujeres jovenes(edad 50–59 años) tienen
mejores resultados
• HAY IMPORTANTES DIFERENCIAS ENTRE ESTROGENOS SOLOS Y ESTROGENOS CON GESTAGENOS
-
QUE ENS DIU WHI-2 (histerectomitzades)
Els EC proteixegen del ca de mama 10 anys
la TH disminueix la fractura de maluc mentres dura
l’admninistració
En la postmenopausa precoç els efectes sobre la
patologia coronaria son positius
En el mateix periode el risc venós es molt baix
-
TSECProtector en la mamaNeutro en endometrioEstrogénico en SNC
BZD + EC
-
Efecto sobre la DMO
CV Cadera
-
DUAVIVE VS PLACEBO A LOS 12 MESES – SMART 5
% M
ean
chan
ge fr
om b
asel
ine
Lumbar Spine Total Hip
1.21% 1.51%Treatment difference
Treatment difference
Data on file. CSR-81040. Protocol 3115A1-3307. Pfizer Inc; New York, NY.Pinkerton J Clin Endocrin Metab 2014
*P
-
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 30
100
75
50
25
01
%
Years
Peri
Sintomas
TSEC
Gráfico de decisiones
Estilo de vida
Tratamiento local
Postmenopausia
TH
-
SERMs: BazedoxifenoRaloxifeno
x x x x
x x x x x x
xx x x
x
xx x
x
x
xxxx x
xxx
x
eneroCONBRIZA® OPTRUMA®
-
Eastell R, et al. J Bone Miner Res. 2000;15(suppl 1):S229.
% d
e m
ujer
es c
on fr
actu
ra
verte
bral
0
5
10
15
20
25
30
Con Fx vertebral previa
Sin Fx vertebralprevia
RR 0.51(95% IC = 0.35, 0.73)
RR 0.66(95% IC = 0.55, 0.81)
Raloxifeno 60 mg/día
Placebo
49%
34%
Efecto de Raloxifeno en Mujeres con y sin Fracturas Vertebrales PreviasMORE - 4 años
-
2,3 2,6
4,14,8
0
1
2
3
4
5
Todos los pacientes Pacientes con fracturas previas
Eficacia: Reducción de Incidencia de Nuevas Fracturas Vertebrales- 3 años
*P
-
BENEFICIOS/RIESGOS
Reducción del riesgo de cáncer de mama hormono dependiente
Reducción de la fracturas vertebrales y no vertebrales en subgrupo de pacientes de muy alto riesgo
Coste-beneficio bueno Aumenta el riesgo de AVC e IAM Aumenta clínica climatérica, sofocos, calambres,
parestesias
-
Estilo de vida
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 30
100
75
50
25
0
1
%
Years
SERM’S
Osteoporosis Densitometrica Establecida
Esquema de decisiones
Sintomas
Tratamiento Local
Riesgo Cáncer
SERM’s
Perimenop Postmenopausia Postmenopausia tardía
25TSEC
TH
-
Consideraciones previas
• Efectos adversos asociados a bisfosfonatos
• Efecto reversible de denosumab
• Tiempo limitado de la teriparatida
-
Osteonecrosis mandibularNo cicatrización del hueso expuesto en cavidad oral > 8 semanas
-
Fracturas Atípicas Diafisis Femoral
-
Fracturas vertebrales múltiples
Florez et al. Semin Arthritis Rheum. 2019
-
Situaciones
• Tratamiento antirresortivo después de tratamiento anabólico
• Tratamiento anabólico después de tratamiento antirresotivo
• Tratamiento combinado
-
Tratamiento antirresortivo después de tratamiento anabólico
Todos estos estudios sugieren que hay que continuar untratamiento antirresortivo cuando se acaba el tratamientoosteoformador.
-
Tratamiento anabólico después de tratamiento antirresortivo
• En la práctica clínica, es muy frecuente el inicio de un tratamiento osteoformador en una paciente que ha recibido tratamiento antirresortivo durante años.
• El efecto es diferente en BF que en DNM
-
TPTD después de bisfosfonatos
• Se observa una disminución de la DMO en cuello de fémur y fémur total
Boonen S et al. JCEM 2008
-
Incidencia acumulada de
primera fractura clínica
Geusens P et al. JBMR 2018
TPTD después de bisfosfonatos
ESTUDIO VERO
-
TPTD después de denosumab
Tsai JN et al. Lancet 2013
DATA SWITCH
Evitar iniciar teriparatide en pacientes que han recibido denosumab
-
Denosumab es un inhibidor del RANKL que inhibe la formación, la función y la supervivencia de los osteoclastos
2Denosumab impide que el RANKL se una al RANK
3Denosumab inhibe la formación de osteoclastos
Ligando del RANK
RANK
OPG
Denosumab
Osteoclasto diferenciado
Osteoclasto activado
Precursor de los osteoclastos
Osteoblastos
1Denosumab se une e inhibe al RANKL
4Denosumab inhibe la función y la supervivencia de los osteoclastos
Ficha técnica Prolia® (denosumab). Laboratorios Amgen SA.©2010 Amgen Inc. Todos los derechos reservados. Confidencial de Amgen. No copiar ni distribuir.
-
BENEFICIOS/RIESGOS
Reducción de la fracturas vertebrales y no vertebrales y de cadera
Coste-beneficio alto Puede aumentar el riesgo de ONJ Puede aumentar las fracturas atípicas.
-
Reduccion Riesgo Fractura por Bisfosfonatos*
Relative Risk Reduction (95% CI)Fracture Type Alendronate1 Risedronate1 Ibandronate2 Zolendronate3
Vertebral 44%(32 to 54%)
39%(25 to 50%)
50%(26 to 66%)
70%(62 to 77%)
Hip 38%(2 to 60%)
26%(7 to 41%)
NS 41%(17 to 58%)
Wrist 33%(-31 to 66%)
32%(-8 to 57%)
NS 19%(-6 to 38%)
Other Non-Vertebral
19%(3 to 32%)
24%(9 to 36%)
NS 25%**
(13 to 36%)
NS = non-significant, * Data not from comparative trials, ** Includes wrist and hip fracture results
1. Stevenson M, et al (2006) Analyses of the cost-effectiveness of pooled alendronate and risedronate, compared with strontium ranelate, raloxifene, etidronate and teriparatide. Sheffield: School of Health and Related Research (ScHARR))2. Chesnut CH, et al. Curr Med Res Opin. 2005;21(3):391–401. 3. Black DM, et al. N Engl J Med. 2007;356:1809-1822.
Data not from comparative trials
-
IOF:http://www.iofbonehealth.org/sites/default/files/PDFs/adherence_gap_report_2005.pdf.
EL PROBLEMA DE LA ADHERENCIA: RAZONES PARA NO CONTINUAR EL TRATAMIENTO
-
DESAYUNO
risedronato 5mg de liberación inmediata (IR) diario antes del desayuno (n=307)
risedronato 35mg de liberación retardada (DR) semanal inmediatamente después
del desayuno (n=307)
risedronato 35mg de liberación retardada (DR) semanal antes
del desayuno (n=308) Inmediatamente después
30 minutos
30 minutos
McClung MR, Miller PD, Brown JP, et. al. Osteoporos Int 2012; 23:267-76; McClung MR, Balske A, Burgio DE, et al. Osteoporos Int. 2013;24:301-10
RISEDRONATO 35MG COMPRIMIDOS GASTRORRESISTENTES: DISEÑO DE ESTUDIO DE NO INFERIORIDAD
McClung MR, Miller PD, Brown JP, et. al. Osteoporos Int 2012; 23:267-76; McClung MR, Balske A, Burgio DE, et al. Osteoporos Int. 2013;24:301-10
-
*p
-
Estilo de vida
2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 30
100
75
50
25
0
1
%
Years
Osteoporosis Densitometrica Establecida
Esquema de decisiones
Sintomas
Tratamiento Local
Riesgo Cáncer
Perimenop Postmenopausia Postmenopausia tardía
Bifosfonatos
-
Hormona paratiroidea (PTH) Mecanismo de acción sobre hueso
Disminución de la apoptosis de los osteoblastos
Estímulo de la diferenciación de los
preosteoblastos a osteoblastos
Aumento neto del número y la acción de los osteoblastos
PTH activa receptor PTH-R1 (receptor tipo GPCR)
Expresado en riñón y hueso
-
2.08%
8.94%
0.67%
4.24%68% reducción
(95% CI: 0.14-0.75, p=0.006)
53% reducción(95% CI: 0.23-0.98, p=0.040)
Fractura Vertebral Prevalentebasal (n = 471)
Sin Fractura Vertebral Prevalentebasal (n = 2.059)
0123456789
21 721 10
Placebo PTH (1-84)
Estudio TOP: Comparación subgrupos con/sin fracturas previas
% d
e pa
cien
tes
con
frx
al m
es 1
8
NNT: 71NNT: 22
Greenspan S et al. Ann Intern Med. 2007;146:326-339
-
Terapia Secuencial
Riesgo de cáncer100
75
50
25
0 2 3 4 5 6 7 8 9 10 20 301
Pobl
ació
ndi
ana
(%)
Tiempo (Años)
TH or TSEC SERM’S
Osteoporosis Densitométrica Establecida
Síntomas
SERMs Bisfosfonatos, o Denosumab
Teriparatida
Hábitos de vida saludables
Calcio – Vitamina D
Calaf-Alsina J. 1999
-
Conclusiones
THS y SERMS:
La interrupción se asocia a un aumento del recambio óseo y a una disminución de la masa ósea.
Pacientes tratadas con SERMS deberían cambiar a tratamiento antirresortivo cuando aumente el riesgode fractura de fémur (65-70 años).
Pacientes en tratamiento con bisfosfonatos:
Les “vacaciones terapéuticas” sólo se pueden considerar con los bisfosfonatos.
Pacientes con riesgo alto (DMO cuello de fémur < -2.5 o con fracturas incidentes) se pueden beneficiarde 10 años de tratamiento con bisfosfonatos.
-
Conclusiones II
Pacientes en tratamiento con denosumab:
Después de 5 años se ha de evaluar el riesgo de fractura. Si es alto, se puede mantener el tratamiento con denosumab hasta 10 años.
La interrupción de denosumab se asocia a un “efecto rebote”.
Si se interrumpe denosumab hay que continuar tratamiento con bisfosfonatos ( ZLD o BF via oral, dosis? tiempo? )
Pacientes en tratamiento con teriparatide (24 meses):
El tratamiento ha de ser continuado por un antirresortivo: bisfosfonatos vo, bisfosfonato ev o denosumab.
-
No se puede mostrar la imagen.
“El Médico busca por encima de todo el bien
de sus pacientes”
(Hipócrates, Siglo IV a.C)
• La prevención de las nuevas fracturas osteoporóticas es uno de nuestros objetivos más importantes para los próximos años
• Prevenir fracturas osteoporóticas es posible para el ginecologo, con los medios disponibles hoy en día
Conclusiones
Número de diapositiva 1Número de diapositiva 2Número de diapositiva 3Número de diapositiva 4Terapia secuencialNúmero de diapositiva 7Número de diapositiva 8Número de diapositiva 9Número de diapositiva 10Número de diapositiva 11Experiencia a largo plazo de los tratamientos �Discontinuación de tratamiento �Women’s Health Initiative �Efectos de la Terapia Hormonal Sustitutiva Reevaluacion del estudio WHI (estratificado por edad): Riesgos y beneficios de la THS Casos por 1000 mujeres y 5 años de usoQUE ENS DIU WHI-2 (histerectomitzades)TSECEfecto sobre la DMODUAVIVE VS PLACEBO A LOS 12 MESES – SMART 5Número de diapositiva 20Número de diapositiva 21Número de diapositiva 22Número de diapositiva 23BENEFICIOS/RIESGOSNúmero de diapositiva 25 �Consideraciones previas �Número de diapositiva 27Fracturas Atípicas Diafisis FemoralNúmero de diapositiva 29 �Situaciones � �Tratamiento antirresortivo después de tratamiento anabólico � �Tratamiento anabólico después de tratamiento antirresortivo �TPTD después de bisfosfonatosIncidencia acumulada de primera fractura clínicaTPTD después de denosumabDenosumab es un inhibidor del RANKL que inhibe la formación, la función y la supervivencia de los osteoclastosBENEFICIOS/RIESGOSReduccion Riesgo Fractura por Bisfosfonatos*Número de diapositiva 40risedronato 35mg gastrorresistente: Diseño de estudio de no inferioridadNúmero de diapositiva 42Número de diapositiva 43Hormona paratiroidea (PTH) �Mecanismo de acción sobre huesoEstudio TOP: �Comparación subgrupos con/sin fracturas previas �Terapia SecuencialNúmero de diapositiva 50 �Conclusiones � �Conclusiones II �Conclusiones