tran van giap-ai lam ra sach dai nam qsdc
TRANSCRIPT
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
1/11
AI LAM RA SACH
Bai-Nam ques din ca ?
Vit tue bt hiu cb,. lirn truyn tht ky chn *$ f&^ *$ "T4, m f4 % M S;, Tue nur-c Yit khng haythich eu, [vy] lira truyn [le] kh diroc chn : dy l
h ai cu tho* eu a HN XUO'NG-L nh Birng $f H ^ (1);ma thnc th, theo loi ca ta, phn nhiu ch hoc ly
ni-dung quyn sch, thy sch hay thi hoc, tho' haythi ngm, it ngui chiu hoc v lai-lich quyn sch, sch
ny ca ai, quyn no ca ai, ton l truyn khu, ma
cng it ngrri km tam. Bi vy, tuy ai cng hiu lp-ngn
& "g1 (lm sch) l mot dieu trong tam bat huf H sfc $5ma d'i vi cc nh lm sch, it ngui cho l quan-trong,chnh-mng th*-o', nn dau dui tirng pho sch tht l
khuyt-lioc : phn sch vit thi tam sao tht ban, d ngoa
truyn ngoa; cc sch in thi ph mac may anh Liu-trng,xu thi truc loi, ty f thm tht ; nh*ng su* nham ln
y, ngu'i dng-thi v'i quyn sch, khng phi khngbit, nhtrng bit cng khng chiu ni, nn ch it luthi nham c* chiu nhm, cho nham l dng, ly du
ma cht-chinh; kho-st tirng pho, tirng bai thi khngc th-gi' ma cng kh d ti-liu. Ngay nhu* sch
Dqi-Nam quc sir dien ca ;fc g @ jfe $| 5, tht l motb sch rat pho-thng v lerp trir'C. Hi-tirng vo
(1) XU'O-NG-L l tn thuy ng HN-DU, ft ^> mot tay dai-danhnh Du--ng. HN-DU (lu- Thoi-chi jJl .), igu-i dt Nam-dumig,sinh vo d-i Du--ng D-c-tn, Htn-tn M fM ^ M ? (780-821).D tin-s, lm quan tin h thang, thm cira v luc-lcinh, bch-gia,
tn-sng dao Khchig, bi-xich dao Plit. Khong nm Nguyn-phong
nh Tong ^%| (1078-1085) *nhn ng goc tich - dt Xiro'ng-l,phong cho tir-c Xiro'ng-l b, nn t* d v sau ngir'i ta oing l Hn Xiro-ng-l (Tk-nguyn, tut tp, trang 203).
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
2/11
429
khong ho*n bai miroi nain v trtrc, tn-hoc chua thinh,
phong-tro KHANG Jf,Lu*0'NG $&chna tht bnh-bi sang ta,ai ai van cn m-mtv khoa c*; lue cn b khi sp v*
long, chira toi bac nhn chi so', thi ngoi my cu ca-dao ci vac, ci nng , me hay cc chi lue ru ng,khi ehoi da, thirng cho hoc bai tha ca eu hngBN:
Chng pliai liu-ciu vn giong nh,Rn my rn mat c ai tha.Then dn ho lira dau long me,
Nay tht mai gm rat co cha.
Ro mp chi quen tung ni di,Lan krng eam chiu ting roi tra.T nay Chu L chm ngh hoc,Ko ho niang l ting th gia (1).
Ben nm ln nm ln su, dng-thi vi hi hoc vo*
long chu* H an, thi day hoc truyn khau ngay sch Sir cade cho bit truyn nir'c nh. Yic hoc thi cir hoc,
ngm-nga to nh, tieng bbng ting chm, khng bitl sch ca ai, cn ni gi dn sir am hiu su xa, v
bng-bliy, giong hng-hn, mach-lac phn-minh, y-ti su-sc ; nhu* my cu bi-ty b C-hu :... Hoa tn lai bn ho'i xun,
Giao hoan di mat, ha thn mot long...;
ngoi khen hai b Trung :... Chi em iiang mot nhi nguyen :
Plit c niTO-ng-t', thay quyn tirng-qun... ;
pham-binh tam da kiii-trinh ca mot sir-thn ch-a
Nguyen sang Trinh :
(l)CubngDN, tn l L-QUY-DN ^ j| W- (te' Don-hu i J),ngui lng Duyn-h, tnli Thi-binh by gi-, con eu L-TRONG-TII fj(! i$ J^y sinh nm 1726, d bang-nho-n nm Canh-hirng nhm-
tut (f752), mt nm Cnh-liing thir 45 l nm 1784 (trich trongLich trieu hien chiv&ng logi chi ^ $$ M ^t-3S.H&! quyen 40,
trang 149-152). Tho jch Qutic-vn tng kg M 1%. lie caeu NGUYEN-VN-SAN |5TC^C M (te Hi-chu-t), ng bang DON
moi nm su tuoi, da bit lm tho-, tinh hay da nghicb, b' mang.rn my rn mat)), nhn mol ly lm du bi ra cho, ma lan =
moi cu pliai c mot giong rn, ng irng khu doc ngay...
Ln . nm, su tuai ma lm diro-c bi tho* ny c tn nhiiith' rn, chira chc da l sir thu-c, nhung yi tiro-ng truyn nhij
thV un thung ly ra day tr con, mot l de rn-bo, liail de khuyn-min, ba l long ky-vong ca b' me, nliirag khngbo l tho' ca ai. ^
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
3/11
430
... Mat tuy irng manh,nhimg long van kin.
Dng-tfinh xa vuot. b tien ;Trn gii dui nue tm nguyen sach trong.
Biu tien p h ngon du6c hong,
Ngm cui th v'i chn nng cho xui !...
B l mot quyn sch rat c gi-tri : tir-su* phn-
mhh, sir-bt tinh-tiriig, khng nhung gip cho con tr
v sir-hoc ma lai nhiu doan ngu y" khuyn-gii, dim
nhi ph-vit. T* hi rihm c phong-tro quc-vn,cc tay vn-s, cc nh sir-pham du lmi tm v qu'c-
tiiy, xu-hnng v van nom, in sch n)'v, din sch kia,du nhit-tm v
quc-vn c.
Ring v sch Siv-ca
c trich-luc vo sch ny sch no, theo loi moi, chua
r ngiri lm sch, ngiri in sch ; nhimg phn nhiu
khng du'ac tht dng, mot ng xirng miri ng hoa,da nham c* theo nham, lai c ng von l dao tpca ngiri ma lai lm ra v tn-k}r xut-nhn, thnh
ra ci sai lai cng to. ng thi cho sch Siu-ca ca
sir-qun di Tu-dirc lm, ng thi ho l ng NG-GT
khi-tho, ng BANG-CNG-TR nhun-se ma sir-qundein in ; lai c ng cho ngay l ca ng BANG-HUY-
TRU cho t ien va cho diroc moi hou (1). Trbng bi dn
(1) Sch Vit-vn trich dim ca ng DU-CFNG-QUING-HM, in
nm 1925, c trich liai doan S-ca : -Bnh giac Mng-c va
Le Thi-t' ; v sch Sir-ca c chua : Quyn ny l ca s-qun
phung ch dire Tir-dc soan ra, dni lich-s ni'c ta tu- d'i
Hng-bng d'en cui di Le din ra loi ca lue-bt ...
Sch Viet-vn hap tnyen ging nglia ca ng L-THNH-lr va
NGUYEN-HU'U-TIEN, in nm f925, c trich nhiu doan 1 S-ca '
Tru'ng-vuo-ng, Triu-au (trang 23); Ng-Quyn (trang 45) ; Dinli
Tin-hong (trang 83) ; Trn Hing-dao dnh giac Nguyen (trang
99); vua Le Thi-tS (trang 133). V tieu-truyn cc nh tc-gi theo th- tu* A B G (trang 230) c chua: NG-CT, rigngiri huyn Chircng-my, tnh H-dng, do c nhn. Truynrang ng l ngui tho ra quyn Bai-Nam quc-s dien-ca, cctem dng vua Tir-dire. Quyn ny sau triu-dinh giao cho cc
quan s-qun nhur l ng Dng-huy-Trir c sa dol lai nhiu
ch, dri nm Tu-dc thir 34 (1881) moi xut b an in ra.Sch Van-on bch-tuyen ca ng DU,O'NG-U,-QUN, in nm 1928,
c trich ' Str-ca doan : -B Thnh-Ging, va c chua: Trich trongQuoc-s din-ca, Dang-huy-Trir soan. ng Tr' ngui lng Thira-
thin, thi d gii-nguyn di Minh-mnh. D'i Tir-dire, ngi lmdn cliirc binh-chun di bun cc nir'c, c qua Tu, qua Nht.
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
4/11
431
sch Quoc-vn ing ky i x JH fg (t thtr 7, 8) cng cni v SU' tich sch SiC-ca : . ..Den di vua Minh-mnh,vua Tir-dire, c eu NG-GT, ngui huyn Ghiro'ng-dc, c din
tich b Triu-u nliir sau ny :
Vu di ba thir'c tht lirng,Gu'i voi dnh trong trong rng ko ra ;
Cng toan gnh vc sen h,Cho Ng bit mt dn b nuc Nam.
Dire Dirc-tn c ph rang: Nhu* th thi dn ng nuc
ta hn lm , hhung cng thiriig.
cho mot tm lua vi hai
don g tien, ng ng kliu rang :
Vua khen thang Ct c. ti:
Thirng cho tm lua (nht vn cho mot ci kh) v'i liai
dng tien . Sau ng -
Dng-lury-Tr' lm lai. nhu- sau ny:G-u-chn c a Triu-kiu :
Vu di ba tlur'c, ti kiu mun ngui.
Gap co'n tho mui ce gii,Dem thn h lieu theo loi bong tang.
Du voi plit ngon c' vng,
Sen thon my coi chi'n-tru'ng xng plia.Chng gai mot cuc quan h,
D khi chien t cn l liin linli'^-
Ngi hiu- chinh lai ban Quoe-^sir din-ca ca ng Ng-Ct, huynChu'O'ng-my soan ra c ip vn Hong-triuiQ.)
Sch Morceaux choisis d'auteurs annamites... ca ng G. CORDIERin nm 1932, c trich * Sir-ca doan Vua L-Lo'i (trang 200) vac.chua: NG-CT, ngui * tnh H-dng, huyn Chiro'ng-my,c le l tc-gi sch -Bai-Nam. ..ca, dem dng vua Tu-dc, vua
sai ng Dang-huy-Tri da d gii-nguyen t' di Minh-mnhsa lai. ng Tr lm quan binh-cliun c le lm ra tp tho*
Hong-trung. (Ng-Ct, originaire de la province de H-dng,
huyn de ChiTcng-my, serait l'auteur du Bai-Nam.. .ca. Ayant
prsent son travail la Cour, le roi Tir-dire qui rgnait alors
lit retoucher l'ouvrage par Dang-huy-Trir, lettr qui avait t
reu gii-nguyn sous le rgne de Minh-mnh et avait atteint
le grade de bmh-chuan. Tr serait l'auteur d'un livre de vers:
Hong-trung.)Sch Quoc-vn so-hoc oe ban, trong Vn-hoc tng-thu ca
ng NGUYEN-B'C-PHONG va DU'O'NG-B-TRAG, in nm 1933, c trich *S-ca doan ni v B Trivng-Trc, va c chua: DANG-HUY-TR*,
Quc-su din-ca. Dng-huy-Tri ngui Tlia-thin, thi d gii-
nguyn di Minh-mnh ; d'i Tu-dc lm dn chc binh-chuan,cti bun cc nirc, c qua Tau, qua Nht. ng hiu-chinh
lai ban Quoc-s din-ca ca ng Ng-Ct, ngiri huyn Chu'o-ng-dc va c tp vn Hong-trung, texte U, p. 24-25 (V truynng Dng-huy-Tr, xem thm ' sau &y).-
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
5/11
432
V sir-tich sch Siv-ca thi c le dng, nhirng v tn
ngiri lm sch va ngiri nhun-sc thi khng khi
nham nhu* cc sch khc.
ng NG-CT l ai ? Sinh vo thi no? Cc nh cn-c*
vo du ma ni? Xem khp trong cc sir sch Nguyen-
triu, khng thy ai l NG-CT c. Theo sch Dai Nam
thuc lue -h 3? 5 $1 $ P9 $!. (quyn 16, t 46), maxun
nm Tir-dnc th* mni, quan thi-ging vin tp-hin l TTN-
DU*O'NG-TI\ACH $ % ^ lai dem tien lm nh*ng sch Uni
duoc-Bc-ky...m sfifti^sji it.flf m%. sjf: f 2^... Trong bon sch ny c mot b Sqc-ng'ca mot ngui hoc-tr tnh Bc-ninh np ^b ^ tt A |f
& H i ^...Dn nm sau (de tir ky, quyn 18, t 18),vua Tii'-dic sai ng PHAN-THANH-GIAN, PHAM-HUY, chon
ai gii quc-m ct cho sira lai b S'-ky quoe-ng ca
El f M M fc va ni tir Le, Trinh dn sn-tich vua CHIU-
THONG. ng PHAN-THANH-GIAN C cir quan bin-tu L-NG-
CT (1), quan
tir-vu TRUO'NG-PHC-HO xung
vo vic y.
(1) ng L-NG-CT | ijt "ip( "gir'i lng Hifo'ng-lang, huyn
Chiro'ng-d'C, tnh H-noi (by gi1 l lng Trung-ct, xa HiTO'ng-
lang, tng Liro'ng-x, huyn Chiro'ng-my,. tnh H-dng), do c-nhn th ba khoa mu-thn thi vua Tir-dic (1848), vo khongnm 1858 lm quan " sir-qun, sau b lm n-st tnh Cao-
bang, c giac khch, thnh Cao-bang bi tht th, khi chayv t'i Bac-ninh gap vo* con, ng c lm bi lit mng :
Lan di ln mot bi*c du,Ai oi tham an phong hu lm chi !
Vu''ii cam ai c duyn gi,No' phong lira gi chi chi cng tinh.Ilot kien mach dau dno'ng lieu sac,
MJL m m m maHoi giao plia te mich phong hau!
ic & m M m ^Trong trng thnh duc gi v long-cu,Ngiri. dir'i chu-ng k trn lu thm thac-mc :
Mot chn quan h dng pho Bac,Ba chm suo'iig tuyt dnh non Cao ;Xp bt nghin theo vic hro'c-thao,
Ph kinh cc cho quan g mien chirng vu.
Thip h phi l thn chinli-phu,Nng vi tinh ngo'-ngn, ngan-ngo*.
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
6/11
433 -
pj 8 $k m m % il- B lgc tich b .Que- ca, cn
s-qun c in hay khng, in tu* bao gi va nhmig ai
nhuan-sc thi trong sch Thivc-luc khng thay ni. Trongbi tir sch Quc-m tir dieu *gj -ff fnj j$f ca ng PHAM-
BNH-TOI fa @ ffi (1) c doan ni :... Quc-sir ca, mot
quyn, thi nhn eu sira lai, ly duoe mot phn ma b di
ba... quan binh-chun da dem khc. ., fU ^ |$* f gij
mmm& J&^ mmz H...^ ^ -st.. a # #
Quan bao thng ttoi nm ch,Chon ngy thng nhng mong tin bo tip.Tung kim ch, gin minh khng ci nghip :Lo ki^n cung theo vic Ly-gia nirong !
C' con trong nh theo chng.
Ngui ta truyn lai c le vi bi lit ny ma ng phi cchchc. ng l mot nh gii v quc-m, chc cn lm nhiuthi ca khc, nhung du tht lac, tht dng tic (Quoc-trieu
hiro'ng khoa lue, quyn 3, t- 7;.
(1) ng PIIAM-DNII-TOI fg M f$ (lu- Thi'u-du, hieu Song-
quynh), ngiri lng Quynh-di, huyn Quynh-hru, tnh Ngh-an ;'
ng l con nh th-gia, chu ng PHAM-DO f& i|, do hu*o*ng-c'ng di Le; ng sinh ra ng tn l PHAM-BNH-TRONG f
| f, do c'-nhn khoa quy-du di Gia-long (1813), lm
quan dem doc-hoc tnh Thanh-ha, sau v nh day hoc nhiu
ngiri thnh dat (Quoc trfu hivang khoa lue, quyn 1, t- 22).ng PHAM-BNH-TOJ thi do c-nhn khoa nhm-dn thi Thiu-tri
(1842), tnr'c lm n-st va bo-chnh Binh-an, sau lm
hip-ly thiro'ng-tru''ng roi phi cch, sau lai duo*c khai phuc n-
st So-n-ty, lai phi cch ; nhn m q.un tng chinh diro'c
phuc hm hn-lm din-tich, dn dn toi hm hng-l tir khanli
v hu'U-tri. ng c lm nhiu sch: chinh ng klii tho b
Ilong trieu hwang khoa lue, sau ng CAO-XUN-DUC nhn d matue bien va' san khc (Hivang khoa tien dan * trong- sch Qaoc-irien hivang khoa lue, quyn th, t 3). Cn v qu'c-m, ng
c lm iliiu sch, II1I.IT: Qaynh-hvu tiet phn truyn ^ l ffl
SI if, Trang-dung din ca 4* Jf ffl Wt> Nhi thnh -cu kiep
trnkinh H H $C ^3 ^
M tM M
>Tan, Bivng, Tong,
thi
ca din m W ^ ^ W; W M &' Ll Thi, Thiv, Bich,
dien ca va Nhat khc thiy trieu din ca | n^F ^ Jfr 3 0
M 7K M ?8 Vk (cf. Tn thiv vien th sch f -ff" |g- ^ M,quyn 5, t
1 21 .
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
7/11
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
8/11
435 -
dem ra sa lai va bo thm nhirng ch khuyt liro'c, thnh
1027 cu, cn ly * bn eu ch duo'c mot phn chia ba : tirutrung, c cu ly c cu, c cu doi mot vi ch, c cubt chiT'c y ma di lai, c cu sa-sang doi sang van khc,c cu ly na cu trn chp vo na cu du'i, chai liainm moi diro'c xong vic, lai dua nh quan an Nam PHAN-
Nii-Tiiy-c va cc bac dai-danh nhun-sc, so voi bn eu c
phn gin ma hay, nn quan binh-chuan BANG-HUY-TRI>, thyly lm thich da dem ra in, nhu'ng vi gi bn dat, chira tien
cho ngiri mua, nn lai dem khc lai de cng moi ngu'i...Nm Tu-dc quy-du th 26, ma ha (1874) cn thut. Nguyenbn ca ng Le c 1887 cu, bn ny sua di thm vo, U''ccn 1020 cu, trong so y cc cu nguyen eu l 396 cu vadoi moi lia n c 631 cu : nhng cu no trich * nguyn-tcc dnh du mot cikhuyn trn de phn bit ring. Quan tham-trib H, song nguyen tien-si NGUYEN-HU'U-LP (hiu Noa-phu) ; quantng-drc Ph-binh dong ti'n-s HONG-\AN-TUYEN va quan hn-lm thi-dc tin-s L-NH-DUYN (hiu Cc-linl ph binh.
Thir-vin tnrng Vin-dng Bc-ngu* (Ecole des Langues
Orientales) ' Paris (s sch : x, IX, 66) c mot bn Dqi-Nam quc-siv din-ca, ca ng P. T. B. TRUO'NG-VNH-KY
dich ra quc-ng* ln th* nht l bn in nh-nirc *
Si-gn, in nam 1875, tc l Tn-dc nm th* 27 l nm
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
9/11
436 I
sau nm qu^-du ma ng PHAM-niNH-Toi lm bi dan \o trn, c le bn n}^ dich theo bn chinh in ln th' \nht, cng ni l ca ng L-NG-CT. ng TRIPO'NG-VNIJ- |KY dng-thi vi ng Le, chac ng ni duoc dich thu*c. |Xin trich dich doan ni du : J
Sch Bai-Nam siv-ca in ra quc-ng ny, lm nm 1860 ca fmot ng quan Nam tn l L-NG-CAT, ng l ngui hoc un- |sue, gi chc bin-tu " Sir-qun di Tir-dc (nm th 12). %
Nhirng ta nn nhn rang : ng phi c nhiu thi-s ch hay fdng nhiu cu chu Hn ln vo ting nom... L'hstoire d'An- \nam en vers, dont nous publions la transcription, a t crite,en
1860, par un
mandarin annamite du nom de L-NG-CT,homme de forte rudition, charg de la rdaction des Annalesde l'Annani sous le rgne de Tir-dc (12e anne). Cependant,il faut remarquer que l'auteur est critiqu par les lettrs pouravoir trop souvent ml des expressions en caractres chinois l'annamite vulgaire.) . . .
Ni tm lai, sch Dqi-Nam quoc sa dien ca ca mot
nh vn-si cui di Le, ngiri tnh Bc-ninh khi-
tho ; nm 1857 dem np vo vin Tp-hin trong Hu ;
dnnm 1859, ng PHAN-THANHGIAN cir ng L-NG-CT s*a
lai va ni thm dn vua Chiu-thong chay sang Tu ;
lai c ng PHAM-XUN-QU (1) nhuan-sc. Nm Tu*-dirc th*26 (1873) ng PHAM-EHNH-TOI lm lai, bon phn lymot, c ng PHAN-BNH-THU'C (2) va cc dai danh tbi
d nhun-sc ; roi sau quan binh-chuan BANG-HUY-TR*
dem khc vn in tai H-ni, ng PHAM-BNH-TOAI khc
vn in ' Ngh-an. Cn dich ra quc-ng* thi ng TIUTO'NG-
VNH-KY in ln th* nht Si-gn nm 1875.
B l moi ni v gi-tri vn-chiuoiig ca sch S-ca
va cliuyn kho v ngiri lm sch, cn ni-dung quynsch, tung ni qua ra dy cung khng phi v ich.
(1) ng PHAM-XUN-QUE ^ ^ ^, ngiri lng L-phong, huynBinh-chinh, tnh Qung-nam, d t-ti sung c'ng-c, thi hi do
ph-bng khoa Thiu-tri tn-su ("1841), lm quan d'n lang-trung.(Quoc trieu khoa bang lue,, qixyen 1, t 13).
(2) ng pHAN-BiNH-Tuti'C ?# j@}' M ngiri huyn Thnh chiro-ng,tnh Ngh-an, on ng LE, do hu'cng-tin & nh day hoc. ngTHU'C do t-ti t nm ehira 18 tuoi, nm Tir-dc th tu thihi do ph-bng (1851), dan dn lm d'n bin-ly b Hinli ; nmTu-dc th 23
(1870) di
qun-th tam
Tuyn bi
dau, xin v
nh ngh, d'n nm 52 fuci thi mt. May nm ngh * nh c daynhiu hoc tr gii va c lm ra Tam-thanh thi, vn tpH m I# JK i, hai quyn; Ky-Irai thi, vn top, |||Xl3 quyen (Bai Nam lit truyn nhi tp, quyen 37, t 23-24).
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
10/11
437
Trn cng c mot bn chp the-th* cc di vua ta, t*
doi Hong-bng (2879-258 truc ky-nguyn?) dn Gia-longnguyn-nin (1802), c chp r-rng moi di dno'c bao
nhiu nm, c my di vua, moi vua dno'c my nm,c my nin-hiu. Bn lich ai bien nin Jg f^ fjf 4
y rat tinh-tirng dich-xc, tht c ich cho ngiri hocsir Nam. ng P . MATHIAS TCHANG khi lm sch Dng
Ty lich doi chien (Synchronismes chinois. Chronologiecomplte et concordance avec l're chrtienne de toutesles dates concernant l'histoire de l'Extrme-Orient.
Changhai, 1905, Var. Sin., n 24), cng c ly bn bien
nin ' sch S-ca lm ti-liu. Sch Siv-ca in lm liai
tng: tng diri l chinh bi S'-ca, cn tng trn l
chu* nho, liroc chp sir Nam, gon-gng minh-bach, vic
no cn yu thi c ch-thich ma lai c ci dac-sc l
thnh-thong k thm nhirng vic chp trong cc d-s-.
Niiy trich mot vi vic, vi du nhu* tue vit my chu*
1 15' S * cc dinh nh que, bt du c t* di
LY NHN-TN (1072-1127) ; tng trn sch S-ca c chp : Vua [LY NHN-TN] thy c cam-l cht xung, bn
tir tay vit tm chu* ^ T jk. *f> li M M fi& (lhin-hq
thi-binh, ihnh cung van tue) vo ci bia, roi sai tho*
khc. Ny dinh vu chon thon que, nhiu noi vit bon chu*
ihnh cung van tue th'p vng l bt-chu*c t* di Ly .
Lai c chp ca di cu di dn cira dinh NGUYEN-NHAC
di Ty-son : Hi Le mat, NGUYN-HUU-CHNH, nhn qun
tam-ph lm loan, viro't b ien trn vo Nam, bn-tm mun
qui-phu cha Nguyen ; khi dn Binh-dinh, ln ln An-kh,dn c*a dinh NGUYEN-NHAC, thy dn di cu d'i : Ho
tiv ty-so'n ocut; Long long dng-hai lai f U M lU ML
II # M f Zfc Ho tir nii ty ra, Rng t* bien dngtoi . NGUYEN-HIJU-CHNH tu* ly lm hop voi cnh-ngthn-th minh, lien x in theo NGUYN-NHAG.
Sch S-ca dy c 68 t* ma cung-cp hu gn d
cc ti-liu cn cho ngiri hoc sir: no l vn nom,
ho l din c, ur-diu nh-l, tu* su* tung - minh,
dam man php khen cc eu, tht da c chi ma de chochng ta mot vat bu. Phiroiig-ngn c cu: 'Mot
nh&i ni mot doi mu, y tin-nhn ta ton bao nhiu
tm huyt cng ch vi bon hu-sinh vy.
Thc-ngoc TRAN-VN-GIP.
-
8/12/2019 Tran Van Giap-Ai Lam Ra Sach Dai Nam QSDC
11/11
BULLETINDE LA
SOCIT D'ENSEIGNEMENT MUTUEL
DU TONKIN
Tome XIV./"-, w
Juillet-Septembre 1934
IMPRIMERIE LE-VAN-TAN
130-138, Rue du Coton, 130-138
HANOI
19 3 4