transferts dans les materiaux cimentaires
DESCRIPTION
Author: Jean-Pierre Ollivier, INSA Toulouse, M2RTRANSCRIPT
-
!"#!"$%
%!
%%!#'()!
% !"(
-
( !"#!"
%!
%%!#'()!
% !"(
-
*!((
*!((
*%
*! ##
+, !"#!"$%
-! !-! - .%* -! ##- .
-/ ./
-
*!((
*!((
*%
*! ##
%% *
-#
*
-#
++#
%
#.#-*-#
// *
-#
// *
-# // #.#-#
-
+0 ! )!
1 !$
1 ##$
-2
*
-2
*! *
34# $!
!
-
+5!!& !
-
-6
!
.#! 7!
-
+89!#/#
:! 7()! 7!#;
-
$#-(44
-
# ' #!(#/##
-
(%(!#%($
1 #(! !/1 # 7&!#! 7!
-
9(#
+0
0@++@0
%(
-
!#%(A@ B
C @
+@0 -, 0@+
:!)!!= 0DE$
1 , !$D/DF0@ 1
-
H
7
-
H
7
7
>+,0?
+
0
pi
=
=
=
9(( 9((
(
pi==((
?>J?>(?>
-
I)!9 #($ =
%%(#)!' 7! 7! %((!9%%( 7!(#
-
!", !8
##($( 7!&!!!#
)!
K ( KD
Lpi@0( %&!$)! !
I)!9 $ M(NNN
+=
$&((
NNM(N =
)!9 7!O(( $P!&O$&(( 5%(5#
-
)!
NNM(N =
K ( LD
Kpi@0 $)! !
!9 ! 7 !(()!, $ 7!#!%)! %9
Q
I 7!)!!!
-
!$(!)! !
#($M(N0
N0 0+ ==
+ -
0
-0
3
-&
0
+ -
&2M(N03
&2
&23
&23
0+0
0
=
=
=
+= ((#
3 ##=
-
! $(!)! !
#($M(N0
N0 0+ ==
&2M(N03
&2
&23
&23&23
+0+
0 +
=
=
=
+=+=
)
0 -
+
))
3
-0
((# 3 ##=
!%#)! !!94/%!"(!#R (# S $
M(N0# 0+( ==
-
# ' = (!
(!-)! !!%#!#!/%!"(!#
M(N0
# ? #( (.((#(#4, (
##
(0
#
(0
-
" #+$(!9(! ! 7!%(
Rfractaire blanc
0
5
10
15
20
25
30
35
40
0,0010,010,11101001000rayon poral ( m)
V
o
l
u
m
e
c
u
m
u
l
(
m
m
3
/
g
)
Rfractaire blanc
"
*! T( >( 5@&?
- " #0$
-
+.0
#(
#+ #0
+
+-0+
0-00
)!$!# 7 7#(
90-00
+-0+
#(
#+ #0
+
+.0
-
&!# (#$U L0 # $0 LU LVD (# $KVD
(#W(
-
+V!%
1!%( )!>#(%)!?1(!!&1!1(!% 11"
-
!", !8
0, 7!#!"0+, ##$)!9!,#! 7!
)!
#!
/
.* 3! $
+DD">X?Y/
=
= $
L L/
!!!!%(9
-
!", !8
00, ((#/Z, #(
((
-
!", !8
4'
-
!", !8
%( = #! $!)!= ##
-
!", !8
)!Z#(
] , ]D - -*>,&?
,& -@
#(#( ##(
Z#(
+D,^ +D,G +D,F +D ,_ > ?
8DX ^DX ^^^^^X
2M(N0Y =
Y2
M(N0 &( ===
7!(# %!= (# 7)!Z
-
!", !8
05,
-
5\ & %(
!# %!!(#%?
%!!)! !##7(& ?$%!)!79T! !##!(('
5+$9T!( $ #7(`?-`>?``KD>0?-05>?-G>?05
>?
R S 79T79T
a 2 -@ aD(
-
50$9T( $
>`?-`%>?% %(/(7#!
a% 2 -@ a%, b (
2
Objet Euclidien
Objet Fractal
-
55$" #79T%($
(!!#( %/(%(!
" #+$ #c
>? >0?-5>? >8?-^>?
0 8
>0?-5>?-0% >?5-0% 7d %-5@0-+/VG
-
!"#!"$%
%!
%%!#'()!
% !"(
-
+, 9! 7(! 7!%!!(!((,
"%%R & S 7(! #!!)!
& (%(! 94!#!#!!!9(4)! '$
e!2 = ! )!!%!/ ( ! 4!%!
!9!(! )!9
:! ==
05DD
I(! >!)!!"?
I(! !9!
-
I(! # $
D " "."
# #.#: :
)/
I)!($ ( )!9 ===
:2 =
%!( #9>)!?/2 ##
:):( ===
(&H>( #9?$
:):( =
-
!"#!"/#(# (! = %9 94> ?
:
-0
8
8
G
G:
pi
=
pi
=
9 #
"
"#%%
"#
eGf)8
=
D " "."
# #.#
++, )!$%!( #9
)
:
-
( 7!((/9 #!$
D
0
g
e< : =
4
-
+
0
-0
:
H H.h
Q$((!
-
+0, &H(! $%!( #9
D " "."
# #.#: :
)/
"#
eGf)8
=
1 I)!($
1 [H.[$
1 (!
-
##G":##
G":
D
8
8
pi
=
pi=
"##
eGf
#)
22):
8
===
0
0
8
0
G:
pi=
0
0
8
0
G:
pi=
Q$((#= !(! # &
-
+5, &H/(9! (!
0i =1
1
1
1
1
j
9#(! 4$ 0f
ej
=
+ 0
0 0+
+=
ij
-
0f
g
f:
5
=
7(! (!/! #(!
(9#(! #!#
& (!(#= '%9 94>L+D!9(4)!?
g
- 0, (! = 7(
-
05, !# 9
!# 9&!&H>%9(?#! !
"#
ec) =
-
/
:#/)
:
D
""."
/
/
)!(& $
( =
)22:
)2:2:2
=
===
!##)!&H![$
#
* 2
#* ====
7d $"#
ec
#)
#)
22:
=== =
D
##c":
[ ]00
0
0
:e0c0
ec:
=
=
-
[ ]00
:e0c
=
)!
1 + $&&( #9 !&H/
1 0 $# 9 !&!')!/!### 7
[ ]
:c
=
(
-
c((! -c
+
c
+=
k+cc
!( # !"/%!%"# 7! # 9 ')!
##(
-
5$# 9 !#! 7!! !
!
-
0,001
0,01
0,1
1
10
0 20 40 60 80
degr de saturation s (%)
p
e
r
m
a
b
i
l
i
t
a
u
g
a
z
(
1
0
-
1
6
m
) M25M75FSM100FS
!( # !"/%!%" 7!
-
5, # 9 !(!#! !"
5+\ ' \ ZH4 $(! &H !"&!
.:
:
34#
-
.:
:
34#
-
.:
:
D
0
g
e< : =
?#+>#
?*>
!%((!!
=
===
D0
0
0
0
#!:
==
#
##*
=
===
0D
0
0
0
5
#:
=
#: 0
D
0
0
0
0
5
=
-
.:
:
#: 0
D
0
0
0
0
5
=
#
#: 0
0
0
5
D0
0
0
5
=
=
0
0
=
(4$
c:
=
#c 0
0
0
5
=
-
'!(!#! 1 9 !$
1 9!#$
1 !(!#!(!#)!$
g
ec: =
g
eGf)8
=
): =
g
eGf
g
ec:
8
==
G#
G
f
Gfc
0
008
===
50\ '#(4)! $(! %! !"(
-
G#c0
=
(# 9 7! !"#!" $
= # 7!!(!#!!# ' = (!
0
10
20
30
40
0,0010,1101000
rayon poral (m)
V
o
l
u
m
e
c
u
m
u
l
(
m
m
3
/
g
)
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
rayon poral (m)V
o
l
u
m
e
p
o
r
a
l
(
m
m
3
/
g
)
4 = 4 =
-
##(!"9
-
X?
X?
(#= 0GT!
>X?
>X?
*! #W>@ 5 9?
W= 7 W= 0GT!-D/FV
Q0V @-D/GD/-05Dc&@ 5
-
X?
X?
(#= 0GT!
>X?
>X?
*! #W>@ 5 9?
W= 7 W= 0GT!-D/FV
QFV @-D/50/-8_+c&@ 5
-
9#!(!"% #$
1 # 0?
0> ?#0>X?+> ?#+>X?
# 9 #% ##!&>#(#?
-
8, 9 98+%!(!##@
0
0,25
0,5
0,75
1
0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8
E/CD
e
g
r
d
'
h
y
d
r
a
t
a
t
i
o
n
capillaires interconnects
capillaires isols
-
80%!((!
-
85%!((= ( #
!"
#
$
%
-
88%!( ! #(!
5DX*
@VVX
- 8+, (! !(#
-
#(.!$f
M(N0
eGf: 0
?>
8
?> ==
e8M(N =
e8M(N
D
"
D =
e0M(N" = C
-
80, (! !(#(/((#
-0
3
-&
0
+ -
##$!
&2M(N03
&2
&23
&23
0+0
0
=
=
=
+=
= 7)!9$
&!$
!!#(4+]
-D/DFV@ / -D/ -+D5c&@ 5/&-+D @0
3-+V
-
-0
3
-&
0
+ -
I!#
?>0 8
?>
?>8
?> ?>! 2#
-
!?>! 2#
e0M(N
=
?>!
"/ ?>!
!!! "/! "?/>! 2#2
2
===
7d !#!4#! !
-
!"#!"$%
%!
%%!#'()!
% !"(
-
!!""#$$%# #&$#'
0\ %%!(
-
# (!!
+, 9%%!)! !#!"
#%%!% !
7(
-
9%%!)! !#!"
+' (c
!!(!#'($#%&%((&= ((#!%9
"(
=
-%!" 7#'((c&@ 0(-(( 7#'(!>c&@ 5?"-9(> ?-(%%(%%! 0@
-
9%%!)! !#!"
# (!!(!!#
m
"(
=
-%!" 7#'(%%!>c&@ 0 !?(-((!>c&@ 5!?"-9(> !? -(%%(%%!%%(% 0@
"(
"."(.(
# (!= 7(
-
9%%!)! !#!"
==
==
==
#
"(
"()
m
- $##)!(((!%(
-
+, 9%%!)! !#!"
( !""#$!)*$#! +,#') +
5\ !!(%%(%%!%%(%/!!# '(c
8\ (,
V, #(#(
- 0\ %%!(
-
5, .03, >3?0 .5,
30.+@00 .0, 03,
.5, 5,.0,
%%!(
-
""#
(
(>"/?
((
%%!(
-
&( =
%!"(
-
')! ((? !! $ -#(
(
(
"
#+
( Q
+
=
=
(!?
(#
+(
Q
+=
#+' (c$
0
0
0
0
Q
"(
"(
?((+>#
(
=
+=
%%!(
-
0
0
0
0
Q
"(
"(
((#
(
=
+=
!##("/?B/%!&7)!#(>0' (c?
1
-
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
0 0,02 0,04 0,06 0,08 0,1
X(m)
cF,(x,t)/c0
Dat=0,00005 Dat=0,0002 Dat=0,0005 Dat=0,001 Dat=0,002
"#
((@(D
(/>"/? 9!#&!"' (c
%%!(
-
""#
(>"/?((
%%!(
-
+, 9%%!)! !#!"
0\ %%!(
-
& # # !
!)! 7#'((! !4%%! ( # /:
7#'(
-
_
#
(: 0
D
=
& # /:!%(! #$
0
_# =
## #/79(= 7&
"#!
-
22,5
3
3,5
4
0 5 10 15 20 25
Concentration C1 (g/l)
D
e
(
1
0
-
1
2
m
2
/
s
)
donnes exprimentales
modle de Chatterji
!"# !" )!$
1 ((! #(((
-
#(c7
###
- 1 #'((
-
" #$ .LL,
. ,
(
- 1 "(
-
1 !9!(?
7"('(&%( !"( ?
( #
(,!#
!!# '(c
-
30
30
30
30
30
30
30
30
30
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
,
30
30
3030
30
30
3030
3030
30
30
!(
-
!%(((
-
!%/#!&& #!!
9
- ()!
. 7"(!
!!# '(c
-
79$
1
-
%!"(
-
/>"? />"."?
7)!(! >?
!!# '(c
"
#+
(
=
- 4' )!>(!?= >.+?(!$(((
-
)!!(!$ =
==
+ /H
T
=
=
+=
+/
0
+/
(H
(&HT
Y&
T!!
-
050
100
150
200
250
300
350
400
450
500
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1
Na et Cl, NP
Na, Fick
Cl, Fick
c
(
m
o
l
/
m
3
)
x (cm)
" #$%%!! = ! !#!"// -0@5/ !!% !
VT!
!!# '(c
-
'# ! 7%%! ((!!%!"& # ((!!(%%(%%!%%(%/(c
1
1.5
2
2.5
3
3.5
0 1000 2000 3000 4000 5000
Cl- concentration upstream (mol/m3)
D
F
i
c
k
,
C
l
-
(
1
0
-
1
2
m
2
/
s
)
Experiments
Determined from MsDiff and Eq. 7.1
Intrinsic diffusion coefficient used in MsDiff
%!(A,B!/(c (
- %!(!(( ! !/(c (
-
#9' #)! #$!"(
!(c+>.+,?,Q+0&,+
D
+,+5
0,+5
5,+5
8,+5
V,+5
_,+5
D 0DD 8DD _DD GDD
!JAT!B
(
c
+
>
.
+
,
?
A
0
,
+
B
Q+V+0Q+V[+0
Q(!+V 7#! 7#'!&!
!!(%%(%%!%%(%
- ## 7!(
-
00,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
0 50 100 150 200 250 300 350time (h)
g
a
i
n
o
f
C
l
-
(
g
)
i
n
t
h
e
a
n
o
d
i
c
s
i
d
e
0.32 Downstream
0.32PM Downstream
" #!"# !">9= @-D/50?
!!(%%(%%!%%(%
7#'!(
-
!!(%%(%%!%%(%
7#'!(
D/DD.DD
+/DD,+0
0/DD,+0
5/DD,+0
8/DD,+0
%
%
(
%
%
!
(
%
%
(
>
0
@
?
6 /^+0,+5 +/5D,+0 5/D_,+0 0/_^ ,+0
D/50 D50 D/VV DVV
-
!"# !$
%
&
%
#" !"# !
'($
= Y&(
H //
%!"#!O ! = 7 d (' 7##(!(
-
00,5
1
1,5
2
2,5
3
3,5
4
0 50 100 150 200 250 300 350time (h)
L
o
s
s
o
f
C
l
-
(
g
)
i
n
t
h
e
c
a
t
h
o
d
i
c
s
i
d
e
0.32 Upstream
0.32PM Upstream
" #!"# !">9= @-D/50?
!!(%%(%%!%%(%
7#'!(
-
#!"
0
@
?
6 ^/+0,+5 +/5D,+0 5/D_,+0 0/_^,+0
# ^/+8,+5 +/0^,+0 0/FD,+0 0/05,+0
D/50 D50 D/VV DVV
- 1
-
!!(%%(%%!%%(%
:!)!"#
0
1E-12
2E-12
3E-12
4E-12
5E-12
6E-12
7E-12
8E-12
9E-12
1E-11
20 40 60 80 100 120rsistance mcanique en compression (MPa)
c
o
e
f
f
i
c
i
e
n
t
d
e
d
i
f
f
u
s
i
o
n
e
f
f
e
c
t
i
f
(
m
/
s
) [TANG 92] [ROL 92] [YSS 95]
-
05
10
15
20
25
30
35
40
0,25 0,35 0,45 0,55 0,65 0,75 0,85E/C
D
C
l
[
1
0
-
1
2
m
2
/
s
]
OPCSiFAFA+Si
!!(%%(%%!%%(%
7#'
-
!!(%%(%%!%%(%
4##!R (% S )!##@
7#'
-
!!(%%(%%!%%(%
(Q3/(#( #7!((
-
7#'
!!(%%(%%!%%(%
)
$$
+
==
(4 o/0DD+
( $!(! #
-
!!(%%(%%!%%(%
1,0E-13
1,0E-12
1,0E-11
1,0E-10
0,20 0,25 0,30 0,35 0,40 0,45 0,50 0,55 0,60 0,65 0,70E/C
D
e
(
H
T
O
)
(
m
/
s
)
CPA CLC >*?>?
7#'(
-
!!(%%(%%!%%(%
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
1,4
1,6
1,8
2
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8
Teneur volumique en granulat
D
e
(
1
0
-
1
2
m
2
/
s
)
Mortiers E/C=0,32Btons E/C=0,32
7#'9 >0DD5?
%!(!&!
-
+, 9%%!)! !#!"
0\ %%!(
-
8, (,
!"4#7(= ($
%%!>##(
- "$(#
-
#( #((;
(
-
74(/7)!(9= (7##)!!"((
d (Q )! (
-
@! )!!= 2##,+
"
(
?#,+>#
+(
Q/
+
=
7d $
Q/
(
(#( %"/# 7
- :!)!!((
-
)! (
-
)! (
-
7#'
(,
-
:!)!!(!(! $
D/D.DD
+/D,D^
0/D,D^
5/D,D^
8/D,D^
V/D,D^
D +D 0D 5D 8D VD
#AT!B
(
(
!
!
A
@
5
B
, &9.9(!"
)!#
M atriau Kd [m 3/kg]Ciment CPA-CEM I 0,12 .10-3 0,12.10-3
M ortier normalis 0,55 .10-3 0,12.10-3
M lange Sable + PCD 0,92 .10-3 0,12.10-3
Sab le s iliceux 1,25 .10-3 0,12.10-3
Q/ Z((
==
7(9(!")!(#!
7#'H
(,
-
)!#
D
0,+D
8,+D
_,+D
G,+D
+,D^
+/0,D^
+/8,D^
D 0D 8D _D GD +DD +0D +8D +_D
#AT!B
(
(
!
!
A
@
B
&9. ,9(!"
7#'H
(,
-
(##!O(#( #()! 7)!(!
## 7!!((
-
%!((!#9
" #$ 9# +_X ! )!-005Dc&@ 5
!#!(! > ?c&@ +DVV/DZ(( 55
Q/ ===
"
(
Espceionique
Nombre decharge
Coefficient dediffusion
Concentration dela solution
contaminante
Concentration dela solution porale
1 +1 0.31 0.83 02 -1 1 1 0.173 +1 0 .21 0.04 0.044 +1 0.29 0.13 0.13
9
!$
3,
(,
-
00,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8 0,9 1
#(+/(#(+/(#(0/(#(0/(
'
(
(
#
.
3,
7#'H
(,
-
D+
0
5
8
V
_
F
D D/0 D/8 D/_ D/G +
#(+/(
#(+/(
(
(
"
(-(
(-(.(Q
7#'H
(,
-
+, 9%%!)! !#!"
0\ %%!(
-
#(#(
-
#(#(
-
#(#(
-
#(#(#
(
=
+=
7&(%((>"/?
9 ' #)!
-
"9
+=?>8
"%(?((>(("
///?/">
+=?>8
"%(?>"
// // // ?/">/
/(
-
00.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
0 5 10 15 20 25Depth, mm
C
h
l
o
r
i
d
e
c
o
n
t
e
n
t
,
m
a
s
s
%
+=?>8
"%(?>"
// // // ?/">/
+=?>8
"%(?>"
// // // ?/">/
#%!7T!
#(#(
-
D(t)
0.01
0.1
1
10
0.01 0.1 1 10 100
Exposure time [years]
D
a
p
p
/
D
0
uuu
0
0.2
0.4
0.6
0.8
1
1.2
1.4
0 0.01 0.02 0.03Depth [mm]
C
h
l
o
r
i
d
e
[
%
o
f
b
i
n
d
e
r
]
C(t1)C(t2)
+
0
7#'/0DDD
#(#(?
! #T! >(! %&?#'%%!7 !##)!(" u
-
7()! !/(# ! , #'(?
#(#(
-
#(#(
-
#(#((?#(@-D/8?"# = 7! >+8,+G&@?#_>?/_/0V>T!?/_/V># 9?
%%!( #!!(n! !(
-
#(#(
D/D
D
=
7#' >0DD5?$ -88c ,+ #!9*
%5_V,$D -5Vc ,+
1 &(
-
#(#(((?
#-%>"?
-%>"?
(-%>"?
-
#(#(
-
#(#(
-
#(#(
-
#(#(?
1 #!!(# ' (!"= s!!9
Histogram D - leeward side (north)
0102030405060708090
100
0 0,4 0,8 1,2 1,6 2 2,4 2,8Interval (Diffusion coefficient 10 1^2 m2/s)
F
r
e
q
u
e
n
c
y
0%10%20%30%40%50%60%70%80%90%100%
FrekvensKumulativ %
" #9!!(%%(%%!>#[ 44! ?
7#'&
-
#(#(
-
#(#(
-
#(#(
-
#(#(?
-
#(#(?
%!(>?
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4
x (cm)
c
(
m
o
l
/
m
3
)
Na, D(t)K, D(t)OH, D(t)Na, D_Cl=cst, age 28 daysK, D_Cl=cst, age 28 daysOH, D_Cl=cst, age 28 days
-
#(#(?
%!(>?
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4
x (cm)
c
(
m
o
l
/
m
3
)
Dcst, mature concreteD(t)Dcst, age 28 days
-
#(#(?
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5000
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4
x (cm)
c
(
m
o
l
/
m
3
)
free chloride, model total chloride, modeltotal chloride, expwater soluble chloride, exp
-
#(#(?
0
0,1
0,2
0,3
0,4
0,5
0,6
0,7
0,8
0,9
1
0 0,5 1 1,5 2 2,5 3 3,5 4
x (cm)
[
C
l
]
/
[
O
H
]
D(t), 200 days
DCl = cst, measured at 28 days,200 daysthreshold
-
+, 9%%!)! !#!"
0\ %%!(
-
(!(!(%%%( %%!%%(%
' #)!
1 7(+^80?$
1 &!>0DDD?$
1 &HH >+^^G?$
1 '[>+^^_?$
#
=
?##>
=
?#^V/^>+5
3&+D5/0 =W#!3
+
+
=
,
( ) +=
+
-
(!(!(%%(%%!%%(%
# '7
-
(!(!(%%(%%!%%(%
$/,-$/,-$$
$. 1)
1
1
++=
3 %(73)!3>"?-+#!"KD3>"?-D#!"D
G/D+/FD/DD5FVD/DDDDV+D
8/D+/FD/DDFVD/DDD+_
+/55+/FD/D00VD/DDD55
+/D+/FD/D5D/DDD8DZ75Z70Z7+X
%!(#">D/+= +] ?!!#(# (#
-
= $#W!"9
0
0,2
0,4
0,6
0,8
1
1,2
0 0,1 0,2 0,3 0,4 0,5 0,6 0,7 0,8
Teneur volumique en granulat
D
e
/
D
e
p
E ffet dilution
((!= 7%%!#!#(
7#'9
(!(!(%%(%%!%%(%
-
(!(!(%%(%%!%%(%
W,
0
0.1
0.2
0.3
0.4
0.5
0.6
0.7
0.8
0.9
1
0 0.1 0.2 0.3 0.4 0.5 0.6Sand volume fraction
10 m15 m20 m25 m30 m40 m
Fraction connected
-
(!(!(%%(%%!%%(%
?8?>8>?+?>0>G
&&
& +
=
?>0?>00
&
++
+=
[ ]#hhh&hhhhh&
# 5?>0?+>?05>5?00+?>>0?00?>+>5
++
++++=
! '
w (
-
20
25
30
35
40
45
50
0.20 0.30 0.40 0.50 0.60w/c
T
o
t
a
l
w
a
t
e
r
p
o
r
o
s
i
t
y
(
%
) CEM I type pastes CEM V type pastes
1.E-13
1.E-12
1.E-11
1.E-10
0.2 0.25 0.3 0.35 0.4 0.45 0.5 0.55 0.6 0.65 0.7rapport eau / ciment
C
o
e
f
f
i
c
i
e
n
t
d
e
d
i
f
f
u
s
i
o
n
e
f
f
e
c
t
i
f
(
c
m
2
.
j
-
1
)
CPA - CEM ICLC - CEM V
!7!%(!+D7(
7#'
(!(!(%%(%%!%%(%
-
(!(!(%%(%%!%%(%
'
%
'
**!
**!
2%**!
%
'
**!
**!
2%**!
3
%
3
%
3
%
3
%
'45 '4(
'>QT! 0DD5?
-
1E-13
1E-12
1E-11
1E-10
0.20 0.30 0.40 0.50 0.60 0.70 0.80
Rapport e/c
De [m^2/s] De mesur Ptes CEMI De calcul Ptes CEMIDe mesur Ptes CEMV De calcul Ptes CEMV
(!(!(%%(%%!%%(%
%%(%%!%%(%3A 0@B
(#
_/D+D,++
,,3>"?
+/0+D,++
,,3 V/5+D,+5
Materiaux poreuxPermeabilite sous grandient de pressionNotions de basePoiseuilleDarcyPermeabiliteModele de Carman-KozenyModele de pores cylindriquesEcoulement liquide sous force capillaire