transitie naar achterhoek 3.0: volgende stappen
DESCRIPTION
Ulft, 5 februari 2014TRANSCRIPT
![Page 1: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/1.jpg)
Transitie naar Achterhoek 3.0:volgende stappen
Jan Rotmans
Ulft, 05 Februari 2014
www.twitter.com/janrotmans
![Page 2: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/2.jpg)
We leven niet in tijdperk van verandering
maar in een verandering van tijdperken
![Page 3: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/3.jpg)
Unieke Kanteling
1. weefsel van de samenleving verandert
2. structuur van de economie verandert
3. disruptieve technologische doorbraken
![Page 4: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/4.jpg)
Laatste Kantelperiode
Modernisering
1850-1920
industriële revolutie staal, elektriciteit, verbrandingsmotor
fundament voor Nederland 2.0
onderwijs, kiesrecht, zorg, sociale structuren
vernieuwing in kunsten architectuur, schilderkunst, literatuur
![Page 5: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/5.jpg)
Verschil met jaren 60toen
generatieconflict, verzet tegen burgercultuur
vanuit ideologie en religie
nu
brede maatschappelijke verandering
technologische doorbraken vergroten autonomie
glocalisering
![Page 6: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/6.jpg)
Kantelperiode
chaos, instabiliteit, turbulentie
=
dé kans om het anders te doen
![Page 7: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/7.jpg)
Kantelfase
energiebedrijven vallen om
massale ontslagen in thuiszorg
welzijnsorganisaties verdwijnen
bouwbedrijven saneren op grote schaal
![Page 8: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/8.jpg)
Indicaties voor Kantelperiode
-collectief unheimisch gevoel dat verandering in lucht hangt
-chaos door turbulentie, instabiliteit en onzekerheid
-enorme dynamiek van onderop, nieuwe macht van onderop
-geen duidelijke richting, weinig inzicht en overzicht
-creatieve mensen breken door het systeem heen
-steeds meer conflicten tussen bestaande en nieuwe orde
![Page 9: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/9.jpg)
25 jaar
DoorontwikkelingsfaseVoorontwikkelingsfase
25 jaar
Transitie naar Samenleving 3.0
Decentraal
Horizontaal
Bottom-upKa
ntel
perio
de Centraal
Verticaal
Top-down
Tijd
O
pbou
w va
n du
urza
me
sam
enle
ving
We zitten hier
![Page 10: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/10.jpg)
Paradigma Wisseling
oude wereldbeeld nieuwe wereldbeeld
exploitatiemodel co-operatiemodel
economisch rendement maatschap. rendement
lineaire processen kringlopen
waarde ontlenen waarde creëren
zelfredzaam samenredzaam
![Page 11: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/11.jpg)
Structuur Wisseling
oude structuur nieuwe structuur
verticaal horizontaal
hiërarchisch netwerken
top-down bottom-up
centraal decentraal
zuilen gemeenschappen
![Page 12: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/12.jpg)
Sturingswisseling
oude sturing nieuwe sturing
mono-actor sturing netwerksturing
controle, beheersing adaptief, anticipatief
zekerheid onzekerheid
simplexiteit complexiteit
regisseren faciliteren
![Page 13: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/13.jpg)
Samenleving 3.0
do it ourselves society
samenleving van onderop
participatiesamenleving
burgerkracht sociaal doe het zelven
![Page 14: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/14.jpg)
Economie 3.0transregionaal
glokaal omgevingsbewust
biobased CO2-arm
organisch circulair
maatschappelijk rendement langere termijn
naoberschap 3.0
![Page 15: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/15.jpg)
Evolutionaire Revolutie
silo’s worden afgebroken
nieuwe instituties ontstaan
mensen breken door structuren heen
glocalisering
![Page 16: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/16.jpg)
Waar zien we die verandering?
energie van centraal, fossiel naar decentraal duurzaam
welzijn van zorgen voor naar zorgen dat
bouw van aanbod & product naar vraag & dienst
zorg van doelmatig & efficiënt naar mensgericht
![Page 17: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/17.jpg)
Burgerinitiatieven
500 lokale energie initiatieven
60 lokale zorgcoöperaties
collectief particulier opdrachtgeverschap
tientallen lokale munteenheden
![Page 18: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/18.jpg)
Buurtzorg
brengt verpleging en verzorging weer bij de mensen
zelfsturende buurtzorgteams met wijkverpleegkundigen
zorg op maat in de buurt
integratie in sociaal netwerk (gezin, vrienden, buurt)
platte, horizontale organisatie zonder managers
![Page 19: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/19.jpg)
Bedrijven
Philips transformeert tot zorgbedrijf
DSM transformeert tot fijn/biochemie
schoonmaakbedrijf stapt in de zorg
energiebedrijven gaan in verzekeringen
![Page 20: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/20.jpg)
verdient niet zozeer geld met bouwen zelf
maar met het faciliteren van de klant
decentrale energie
telecommunicatie
interieurverzorging
Bouwbedrijf 3.0
![Page 21: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/21.jpg)
verdient niet zozeer geld met zorgen voor
klanten maar met faciliteren van de klant
van 100% zorg naar 20% zorg
helpen met netwerk ontwikkelen
helpen met scholing, baan zoeken
Zorgbedrijf 3.0
![Page 22: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/22.jpg)
verdient geld met energiebesparing
produceert schone, decentrale energie
heeft grote energiecentrales gesloten
is gespecialiseerd in smart-grids
co-produceert met klanten in wijk/buurt
Energiebedrijf 3.0
![Page 23: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/23.jpg)
Waar staan we nu?
duizenden koplopers & koploperprojecten
ca. 250.000 mensen bij betrokken
nodig is: 2.500.000 miljoen mensen
kritische massa voor omslagpunt
![Page 24: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/24.jpg)
Waar staan we nu?
nieuwe orde en oude orde
oude orde: aanpassen maar vanuit bestaande systeem
nieuwe orde: radicale vernieuwing naar nieuw systeem
nieuwe orde wordt tegengewerkt en raakt gefrustreerd
nieuwe fase
![Page 25: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/25.jpg)
alles hangt op HOE en WIE:
hoe organiseren we het
en wie gaan dat doen?
![Page 26: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/26.jpg)
![Page 27: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/27.jpg)
Achterhoek in Transitie
![Page 28: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/28.jpg)
Transitie Opgave Achterhoek 30% daling van beroepsbevolking
49 basisscholen dicht 8000 woningen minder
aantal zorgbehoevende 65+ers verdubbelt
50% van boeren verdwijnt 35q% minder winkels
40% huisartsen met pensioen
![Page 29: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/29.jpg)
Achterhoek Agenda 2020 ambitieus, innovatief en duurzaam plan voor Achterhoek
Provincie, Rijk en Europa werken samen
150 partijen (3 O’s) tekenden een convenant
vier werkplaatsen: economie, verbinden, leefomgeving, platteland
Waterschap, Kamer van Koophandel, VNO-NCW, Provincie, gemeente
![Page 30: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/30.jpg)
Inhoud Agenda 2020 prima, thema’s en ambities kloppen
werkplaatsen, faciliteren, nieuwe verdienmodellen
krachten bundelen, slimme verbindingen
duurzaam, aantrekkelijk, slim, gezond, vitaal
innovation by cooperation
![Page 31: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/31.jpg)
Proces Agenda 2020
klassiek, top-down proces
vanuit bestaande orde [regime]
formele, bureaucratische agenda
vanuit controle en beheersing
![Page 32: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/32.jpg)
Praktijk Agenda 2020
stroperig en taai proces
werkplaatsen lopen stroef
nieuwe orde onvoldoende betrokken
veel frustratie en boosheid
![Page 33: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/33.jpg)
Kritische Observatie
achterhoek wil innovatie tot
in de puntjes organiseren
![Page 34: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/34.jpg)
Kritische Observatie
bestaande orde bepaalt agenda
vanuit bestaande belangen
![Page 35: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/35.jpg)
Kritische Observatie
nieuwe orde doet niet mee
![Page 36: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/36.jpg)
Kritische Observatie
hangt niet alleen op onwil
maar ook op onkunde
![Page 37: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/37.jpg)
Kritische Observatie
ambities worden op deze
wijze niet gerealiseerd
![Page 38: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/38.jpg)
Hoe zou het anders kunnen?
![Page 39: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/39.jpg)
Inhoud
Focus
1. biobased economie
2. nieuwe maakindustrie
3. duurzame zorg
4. duurzame gebouwde omgeving
![Page 40: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/40.jpg)
Inhoud
Kantel Agenda
5 doorbraakprojecten
snel uitvoeren doorbraken
leren en opschalen in 2020
![Page 41: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/41.jpg)
Proces
nieuwe orde ontwikkelt kantelagenda
nieuwe orde krijgt ruimte voor doorbraakprojecten
niet organiseren vóór maar mét nieuwe orde
doorbraken overhevelen naar agenda 2020
![Page 42: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/42.jpg)
Kantel Proces
- richting geven visie op toekomst van economie Achterhoek
transregionale samenwerking stimuleren
- ruimte biedeninnovatieruimte creëren voor entrepreneurs
belemmeringen wegnemen
![Page 43: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/43.jpg)
Ruimte
overheid biedt innovatieruimte aan nieuwe orde
mentale ruimte
organisatorische ruimte
juridische ruimte
financiële ruimte
![Page 44: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/44.jpg)
meer verbindingen realiseren
tussen projecten, mensen, organisaties
koplopers genoeg, te weinig verbinders
100 verbinders in de Achterhoek
Verbinden
![Page 45: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/45.jpg)
meer verbindingen realiseren
tussen projecten, mensen, organisaties
koplopers genoeg, te weinig verbinders
100 verbinders in de Achterhoek
Verbinden
![Page 46: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/46.jpg)
hybriditeit is manifestatie van kanteling
samenwerking grote bedrijven en entrepreneurs
koplopers hebben grote bedrijven nodig
grote bedrijven hebben koplopers nodig
Hybride Samenwerking
![Page 47: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/47.jpg)
Vertrouwen
wederkerigheid
openheid
vertrouwen
netwerk
Naoberschap 3.0
![Page 48: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/48.jpg)
3D-print hub in Achterhoek voor metaal
onderzoekje gedaan vanuit nieuwe orde
verbinding met ROC, gaat er mee aan de slag
Naoberkrediet van Toon le Poutre
Voorbeelden
![Page 49: Transitie naar Achterhoek 3.0: volgende stappen](https://reader034.vdocuments.pub/reader034/viewer/2022052523/5555a0beb4c905a5178b532d/html5/thumbnails/49.jpg)
Ode aan de Nieuwe Orde
“ Op degenen die het anders zien. Die niet gek zijn op regeltjes en
geen respect hebben voor de stand van zaken. Je kunt ze napraten,
tegenspreken, ophemelen of omlaaghalen. Het enige wat je niet
kunt is om ze heen. Want zij brengen verandering, brengen de
Achterhoek verder. En waar sommige mensen malloten zien, zien wij
genieën. Omdat de mensen die gek genoeg zijn om te denken dat
ze de Achterhoek kunnen veranderen, degenen zijn die het doen ”