tregu dhe llojet e tij

LOGO

Univerziteti i Evropes Juglindore ShkupUniverziteti i Evropes Juglindore ShkupFakulteti i Fakulteti i Administratës PublikeAdministratës Publike

Tregu dhe Llojet e TijTregu dhe Llojet e TijPunim SeminarikPunim Seminarik

Naim Memed, Isa AvdullauNaim Memed, Isa Avdullau

Tregu dhe llojet e tijTregu dhe llojet e tijUniverziteti i Evropes Juglindore ShkupUniverziteti i Evropes Juglindore Shkup

P Ë R M B A J T J A

Hyrje

Tregu

Funksionet e tregut

Ekuilibri i tregut

Struktura e tregut

Monopoli dhe Oligopoli



H y r j e

Zhvillimi dhe dinamika e ekonomisë

globale si dhe konkurenca e

madhe në tregun

ndërkombëtar, e bën të

nevojshme diskutimin e

temave ekonomike, studimin e

tregjeve dhe zhvillimin e tyre

Që në kohët e lashta njeriu kishte

nevoje për një numër më të madh

të malrave. Nga kjo lindi edhe ideja

që tepricën e prodhimeve të tij ai ta këmbejë me

prodhime të prodhuesve tjerë.

Kjo formë e këmbimit në fillim bëhej mall për mall

dhe paraqet formën më të

thjeshtë të këmbimit - tramba.

Me kalimin e kohës ky lloj i

këmbimit filloi ti tregojë mangësit

e veta dhe u paraqit nevoja për një mjet univerzal

që do ta luante rolin e

ndërmjetsuesit. Në fillim këtë rol e morën disa mallra

si eshtrat e kafshëve, kripa,

stoli të ndryshme, që në fund pësoi

ndryshimi rënjësor, të

paraqitet paraja si mjet

ndërmjetësimi.



H y r j e

Më herët për të bërë një shitblerje

ka qenë e nevoshme të

takohet shitësi dhe blerësi në një vend të caktuar, sot me

zhvillimin e teknologjisë, shitblerja e

mallrave është bërë e mundshe edhe nëpërmjet

telefonit, internetit, faksit

apo mjeteve tjera tekniko-

teknologjike.

Në vitet e fundit konkurenca

ekonomike globale është në ritje dhe

për këtë shkak paraqitet nevoja për

të hulumtuar çdo ndryshim të tregut dhe të sigurohen

informata të rëndësishme për të

përballuar ndryshimet në

konkurencë dhe të përballojë veprimin

e ndërmarjeve konkuruese.

Në këtë punim seminarik do të shtjellohet tema

reth tregjeve, ndikimin e tyre në

ekonomine e vendit, si dhe

llojet e tregjeve sipas intervenimit.



T R E G U

Shumë dijetar dhe ekonomist kanë dhënë teori të ndryshme reth tregut.

Në teori tregu paraqet hapësirën ku takohet blerësi dhe shitësi, dhe bëhet këmbimi i mallit me para ose mall me mall.

• Njeriu apo familja • Ndërmarrja • Qeveria

Tregun mund ta definojmë si vendi ku takohet dhe bëjnë transaksione shitësi dhe blerësi, ku ofrohen produkte dhe shërbime për shitje, dhe në të cilën ndërohet pronari.

Në treg, transaksionet mund të bëhen në mënyra të ndyrshme, mall-para, ose mall-mall, ose para-para që quhet këmbim valutash.



T R E G U

Dallojmë dy kuptime të tregut: Kuptimi i ngushtë i tregut – kuptojmë vendin ku

ballafaqohet oferta dhe kërkesa, përkatësisht prodhuesi dhe konsumatori

Kuptimi i gjerë i tregut – kuptojmë raportin e caktuar të ofertës agregate dhe të kërkesës agregate të llojeve të ndryshme të mallrave në kohë të caktuar në kushte të konkurencës së lirë, ku shkëmbimi i mallrave bëhet me ndërmjetësimin e parasë.

Pasi thamë se tregu lidh kontaktin në mes ofertës dhe kërkesës, ofron prodhimet dhe shërbimet për konsumatorët.

Gjithashtu tregu luan rol të rëndësishëm në ekonominë e një vendi dhe standardin e jetës.



F U N S I O N E T E T R E G U T

Funksionet e tregut• Ndarjes së

faktorëve të prodhimit

Me anë të këtij funksioni tregu mundëson që

firmat dhe subjektet tjera të mundet të

furnizohen me fuqi puntore, me

kapital, me lëndë të parë,

etj.

• Informaiv

Tregu është informuesi

më i mirë për prodhuesin, aty ai mer

informata se çka të

prodhojë, sa të prodhojë,

me çfarë cilsie të

prodhojë

• Selektiv •Prodhuesin e aftë dhe prodhuesit jo të aftë.

•Degët rentabile nga degët ekonomike jorentabile

• I Arbitrit

Vetëm tregu cakton çmimin e të mirave materiale.

Kjo bëhet në mënyrë automatike në bazë të veprimit të ligjit të tregut.



Ekuilibri i Tregut

Në momentin kur paraqitet oferta dhe kërkesa në treg, paraqitete edhe nevoja për çmimin e produktit.

Përcaktimi i çmimit në treg formohet në bazë të mundësive të ndërmarrjes që ajo del në treg me një çmim që do tu konvenoj edhe konsumatorëve. Kështu në treg përpilohet një çmim në një pikë ku përputhet oferta dhe kërkesa, dhe në literaturat ekonomike haset si ekuilibri i tregut.

Pika e ekuilibrit në treg paraqet gjendjen ku si blerësit ashtu edhe shitësit nuk kanë arsye të ndryshojnë sjelljen e tyre. Sasia e ofruar është e barabartë me sasinë e kërkuar – tregu është në ekuilibër.

Ekuilibri i tregut realizohet atëherë kur lakorja e ofertës pret lakoren e kërkesës dhe në këtë vend formohet pika e ekuilibrit, të cilën e shënojmë me shkronjën E.



EKUILIBRI I TREGUT

MUNDËSITË ÇMIMET E

MUNDSHMESASIA E

KËRKUARSASIA E OFRUAR

A 1200 10 50B 800 20 40C 500 30 30Ç 400 40 20D 200 50 10

OFERTA DHE KËRKESA E TREGUT



EKUILIBRI I TREGUT

E

D

S

S

D

Teprica

Mungesa

Çmimi i tregut Pika e ekuilibrit

10 20 30 40 50

1400

1200

1000

800

500

400

300

200

100

S A S I J A

Ç M I MI



STRUKTURA E TREGUT

Konkurenca e Konkurenca e plotëplotë

•Tregu i lirëTregu i lirë

Konkurenca jo eKonkurenca jo e plotëplotë

•MonopoliMonopoli

•OligopoliOligopoli

Struktura e tregut



KONKURENCA E PLOTË

Konkurenca e plotëKonkurenca e plotëTregu i lirë

33Produktet Produktet

janë të janë të ngjashme ngjashme

për nga për nga kualitetikualiteti

44Hyrja dhe Hyrja dhe

dalja e dalja e firmave firmave

është e lirëështë e lirë

Tregu Tregu ppëërbrbëëhet prej het prej njnjëë numri t numri tëë madhmadhëë t tëë firmave firmave (shit(shitëësve)sve)

11

•AsnjAsnjëë firm firmëë nuk mundet nuk mundet

individualisht individualisht ttëë ndikon n ndikon nëë

caktimin e caktimin e çmimiçmimitt

22



KONKURENCA E JO E PLOTË

Tregun e përbën vetëm një firmëTregun e përbën vetëm një firmë

Tipi i prodhimit Tipi i prodhimit ëështshtëë unik unik

(nuk ka z(nuk ka zëëvendvendëësim e as sim e as alternativalternativëë))

Vetë firma e cakton çmiminVetë firma e cakton çmimin

Hyrja e firmHyrja e firmëës ss sëë re n re nëë treg treg ëështshtëë e e vvëështirshtirëë



KONKURENCA E JO E PLOTË

TREGUN E TREGUN E PPËËRBRBËËJNJNËË DISA FIRMA DISA FIRMA TTËË M MËËDHADHA

HYRJA E HYRJA E FIRMAVE TFIRMAVE TËË

REJA NREJA NËË TREG TREG ËËSHTSHTËË E VE VËËSHTIRSHTIRËË

PRODUKTI PRODUKTI ËËSHTSHTËË I I

STANDARDIZSTANDARDIZUAR OSE I UAR OSE I

NDRYSHNDRYSHËËMM

KA KONTROL KA KONTROL TTËË ÇÇMIMEVE MIMEVE POR POR ÇÇMIMEMIMET T

JANJANËË T TËË NDNDËËRVARURARVARURA



Literatura e shfrytëzuar :Literatura e shfrytëzuar :

1.1. Hyrje në ekonomi - Nasir SelimiHyrje në ekonomi - Nasir Selimi

2. Marketingu - Nexhmi Rexha, Prishtinë 19812. Marketingu - Nexhmi Rexha, Prishtinë 1981

3. Hyrje në ekonomi - Ahmed Mançellari, Sulo 3. Hyrje në ekonomi - Ahmed Mançellari, Sulo Hadri, Dhori Kule, Stefan Çirici, Tiranë 2000Hadri, Dhori Kule, Stefan Çirici, Tiranë 2000

4. Makroekonomia aplikative - Musa Limani4. Makroekonomia aplikative - Musa Limani

5. http://www.mbreti3gut.com/5. http://www.mbreti3gut.com/

LOGO

Univerziteti i Evropes Juglindore ShkupUniverziteti i Evropes Juglindore ShkupFakulteti i Fakulteti i Administratës PublikeAdministratës Publike

tregu dhe llojet e tij

Documents

evropes juglindore

evropes juglindore

tregu dhe

plot tregu

isa avdullau

naim memed

administrats

treg sht