trends en ontwikkelingen in centrumgebieden · trends en ontwikkelingen in centrumgebieden . citaat...
TRANSCRIPT
Startbijeenkomst
Platform Centrummanagement Henk J. Gianotten
Mechelen, 23 november 2012
Trends en ontwikkelingen in
centrumgebieden
Citaat Toen ik, van België naar Nederland kwam wonen
vielen me allerlei verschillen op. Het eerste waar
ik katterig van werd was het
feit dat ik allerlei winkels zag
wiens waren niet geprijsd
waren. Bij Plus zag ik vlees
in de aanbieding.
Bovenaan stond “per kilo: € 6,60”
doorgeschrapt. Daaronder:
“Nu, € 3,60” en in veel kleinere
letters daaronder: “per 500 gram”.
Citaat Toen ik, van België naar Nederland kwam wonen
vielen me allerlei verschillen op. Het eerste waar
ik katterig van werd was het
feit dat ik allerlei winkels zag
wiens waren niet geprijsd
waren. Bij Plus zag ik vlees
in de aanbieding.
Bovenaan stond “per kilo: € 6,60”
doorgeschrapt. Daaronder:
“Nu, € 3,60” en in veel kleinere
letters daaronder: “per 500 gram”.
Weinig drogisten in België!
Beleid overheid:
Geen vrije verkoop van
zelfzorgmiddelen
…….maar wel veel café’s
• Nederland (16,5 miljoen inw.) 7.813 cafés
vs. België (10,7 miljoen inw) 14.363 cafés.
• NL 0,47 cafe’s per 1.000 inwoners
• B: 1,34 cafe’s per 1.000 inwoners
Bron: Locatus Explorer
Grote verschil Nederland en België
Het aanbod in de periferie • In Nederland naoorlogs jarenlang een
hiërarchische planningsmodel
• PDV (perifere detailhandelsvestiging)/GDV
(grootschalige detailhandelsvestiging)beleid
heeft gewerkt (ABC + grootschalige winkels…..)
• In Belgie: van alles en nog wat in de periferie
(van electro en speelgoed tot kleding, schoenen,
supers………….)
Winkelstructuur Nederland en België
Waals plus
Brussels gewest
Nederland
Centraal 28 39
Ondersteunend 21 15
Verspreid 15 31
Grootschalig/perifeer/baanwinkel 36 15
Totaal 100 100
% Dagelijks wvo 27 18
% Niet dagelijks wvo 73 82
De roep om regie!
Programma
1. Enkele belangrijke trends • Demografie
• Internetwinkelen
• Economie en crisis
2. Trends en stedelijke ontwikkeling
3. Wat vragen consumenten van binnensteden?
4. De stad: een vrijetijdsmachine?
5. Voor wie doen we het?
Demografie
Aantal huishoudens
7,3 mln
8,2 mln
België Nederland
2,6 mln
2,9 mln
Beide landen + 12% tot 2030
Aantal 65-plussers
2,6 mln
4,1 mln
0,7 mln
1,2 mln
1,1 mln
1,6 mln
Nederland België
Aandeel 65-plussers
Nederland België Vlaanderen
2010 17 17 18
2030 25 24 24
Effecten op bestedingen
(2011 in %) Leeftijd
kostwinner
Tot 45 jaar 45-65 jaar ouder dan 65
jaar
Totaal
Totale beste-
dingen in €
31.240 34.220 25.120 31.100
Voeding 15,0 15,6 15,5 15,4
Woning 31,9 34,9 42,2 35,4
Kleding 7,1 5,7 4,6 6,0
Schoenen 1,9 1,6 1,2 1,6
Medicijnen etc 2,3 2,7 3,3 2,7
Lichamelijke
verzorging
2,1 2,1 2,1 2,1
Meubels etc 2,9 3,7 3,3 3,4
Sport,
vakantie
8,2 8,4 6,8 8,0
Grote verschillen per regio: aantal inwoners
Nederland Vlaanderen
KRIMP
Conjunctuur en crisis
Verwachte groei BNP tot 2015
2002 2040
100
280
220
160
Global
economy
Transatlantic
market
Strong
Europe
Regional
communities
2020 20302010
Raming groei bbp maart 2012
2011: + 1,20 %
2012 - 0,75 %
2013 + 1,25 %
Gemiddelde jaarlijkse
economische groei
2,5
2,0
1,5
1,0
Index BBP
Jaar
Komend decennium
nauwelijks groei
Toename welvaart over
40 jaar:
Bij 2½% groei/jaar 250
Bij 1% groei/jaar 130
Gemiddelde economische
groei 1970 – 2012
2½ % per jaar
Invloed economie op bestedingen
Bron: OC&C 2008
De ontwikkeling van internet
Nederland is e-shop-gevoeliger dan België
Internetwinkelen (1)
DH totaal Food Huis/tuin Mode Media Bruin/witgoed
5% ½ 2 4 11 18
% omzetverdeling internetaankopen
(in 2011)
Overig
25
12
4 9 7
7
7
16
13
Webwinkelen in de EU (2011)
Webwinkelen: Nederland en België
• Euro per transactie
– Nederland € 115 (in 2009: € 139)
– België € 85
• Euro, per inwoner, per jaar
– Nederland € 550
– België € 256
Webwinkelen in België en Nederland
Dit is 51% van de ecommerce omzet
% Waar koopt men: België N’land
Webshops eigen land 33 64
Webshops EU-landen 24 14
Webshops world wide 5 8
Twee bewegingen
• De stenen detailhandel moet ook de
internetwereld in
• De webshops moeten ook naar de fysieke
wereld
Cor Molenaar over internetshoppen Financieel Dagblad, oktober 2008
Rationeel winkelen kan vele malen beter
op het internet. Consumenten zijn vandaag
de dag veel slimmer dan vroeger, ze zijn
heel goed geïnformeerd.
De winkelfunctie gaat daarom ook
drastisch veranderen. Als winkeliers daar
niet in meegaan, roepen zij de ellende zelf
over zich af, Het wordt dus echt aanpassen
of sterven.
Gevolgen voor locaties
Marktomvang
(index)
95 80
2010 2020
Binnenstad/kwa 41 51
Aanloopstraten/rest 21 5
Malls 21 26
Perifeer 18 18
UK: marktaandelen
Ontwikkeling leegstand
(% van de panden)
Bron: Locatus, november 2012
6,3%
Gevolgen voor detailhandel
• Cross channel: het
inzetten van meerdere
kanalen naast elkaar
• De (stenen) winkelfunctie verandert: – De winkelervaring moet exiting, entertaining and
emotionally engaging zijn
Veranderende winkelfunctie
• Service wordt een belangrijke meerwaarde voor klanten die veel aandacht verdienen
• Meer vraag naar soft skills van medewerkers: klantvriendelijkheid en gastheerschap
• Meer vraag naar kennis van nieuwe technologie: – Basisvaardigheden (omgaan met tablets…..
– Omgaan met systemen als CM, CRM….
– Zelfmanagement met smart phone (roosters, aanbiedingen
• Medewerkers worden kanaalregisseur, snel kunnen schakelen, kunnensnel productinfo vinden op hun tablet (want, de klant is goed geinformeerd………..)
• Veel samenwerking tussen fabrikanten, gemeenten, ontwikkelaars en retailers om succesvolle winkels te maken
• Wijk- en buurtwinkels: dagelijks, voor wat je direct nodig hebt
• Binnenstad: social shopping, cultuur, recreatie en fun
• Binnenstad: meer kleinschalig aanbod, hier ga je naartoe omdat het leuk is
• Rand van de stad: winkels met advies, begeleiding en social buying
Saturn Oosterdokseiland (2 mei 2012)
Wat kan daarvan het gevolg
zijn?
4 scenario’s
Scenario-analyse
Je kunt op verschillende manieren tegen de
toekomst aankijken!
Scenario-analyse Welke trends en ontwikkelingen zijn bepalend voor de toekomst van de detailhandel en hoe kunnen we hier
rekening mee houden?
4 scenario’s
4 scenario’s
Metropool New York
8,5 miljoen inwoners
Gevarieerd:
• Fashion
• Finance
• Cultuur
Gevarieerde
bevolking
Gevarieerd aanbod
Meerpolige centra
New York
Wat maakt de fascinatie?
Volgens Anton Zijderveld is
ambivalentie het kenmerk van een
spannende, levendige en bruisende
stad. In New York/Manhatten vindt
je allerlei nationaliteiten, low camp
en Broadway, fijnzinnige cultuur en
barbaarse toestanden, rust en
levendigheid, schoonheid en
leijkheid, een ogenschijnlijk
chaotische van kleuren en geluiden,
gebeurtenissen, feiten, culturen en
subculturen, het grootste warenhuis
ter wereld, ketens maar heel veel
kleine winkels
Onderdelen beleid New York
• Voortdurend werken aan de kracht van
New York
• Loft conversion: commercieel vastgoed
(fabrieken, pakhuizen…) herontwikkelen
tot appartementen/studio’s
• Voortdurend stimuleren dat New York het
fashion center van de wereld blijft
Hoe blijft New York de fashion
hoofdstad van de wereld?
Gevolg: aanbodvariatie
• Gevarieerd aanbod van winkels, kunst, cultuur, horeca
• Inwoners: hoge en lage inkomens
• Voor veelverdieners speciaalzaken in Soho, Greenwich, Meatpackers District…..
• Veel ondernemerschap, creativiteit…….
• Heel veel kleine (ook etnische) winkels in Manhattan
• Voor elk wat wils (economisch draagvlak)
Doelgroep-gerichte gebiedsontwikkeling
De French Concession Xintiandi in Sjanghai een flagship van 130 miljoen euro
gericht op hogere inkomensgroepen, zakenlui en toeristen
een combinatie van commerciële functies en culturele dynamiek
60.000 m2 waarvan 30.000 m2 high end winkels, kleine designers,
arts en crafts, restaurants en bars en verder woningen, kantoren en
een museum (het Shukimen Museum)
geopend in 2001 en nu een top-toeristenbestemming: 10 miljoen
bezoekers/jaar: 70% eigen bevolking en 30% toeristen/zakenlui
Tot slot: wat maakt sterke
(binnen)steden?
Grote verschillen
M2 wvo per inwoner
food non-food totaal
Groningen 0,37 1,99 2,38
Eindhoven 0,34 1,71 2,05
Utrecht 0,30 1,49 1,79
Tilburg 0,29 1,45 1,74
Den Haag 0,34 1,22 1,56
Almere 0,27 1,23 1,50
Rotterdam 0,33 1,30 1,63
Amsterdam 0,31 1,02 1,33
Koopkrachttoevloeiing
niet-dagelijks van de
binnenstad (in %)
Groningen 59
Utrecht 50
Eindhoven 45
Rotterdam 36
Den Haag 27
Almere 9
Bergen op Zoom
Zutphen
Groningen
Den Bosch
Arnhem
Breda
Roermond
Aalst
Veurne
Sint Truiden Turnhout
Brugge
Hasselt
Wat zijn sterke steden? (zie: Jane Jacobs, Richard Florida, Elizabeth Currid, Larry Beasley, Davis Imbroscio,
Edward Glasear, Peter Hall, Anton Zijderveld e.v.a.)
• Zijn maatschappelijk en ruimtelijke verdichte steden
• Zien creativiteit, kunst en cultuur als productiefactoren:
– Vergroten de aantrekkelijkheid van de stad als vestigingsplaats
– Vergroten de aantrekkelijkheid van de stad voor bezoekers
• Verenigen een brede verscheidenheid van functies
(multifunctionaliteit):
– winkels, woningen, technologie, musea, galeries, leisure, kunst en
cultuur, culinair aanbod, evenementen, onderwijsinstellingen etc. etc.
• Beschikken over publiekstrekkers, iconen, flagships
• Hebben een aantrekkelijk verblijfsklimaat: de sense of the place
• Zijn gastvrij, huiselijk, open, toegankelijk, leesbaar en comfortabel
• Zijn innovatief en ondernemend, verrassend en stimulerend
Wat vragen consumenten van
binnensteden? Dat zij functioneel in orde zijn:
1. Kwalitatief sterk winkelaanbod
2. Uniciteit: verrassende winkels
3. Aanvullende voorzieningen (horeca, leisure…)
4. Goede sfeer, ambiance, publieke ruimten
(veilig, schoon, netjes)
5. Toegankelijk (bereikbaarheid, signing, parkeren)
Plezierige belevingswaarde: de sense of the place moet goed zijn:
• Comfort of the known: je voelt je er thuis
• Exitement of the new: je wordt geënthousiasmeerd
Concurrentie-
factoren
Randvoor-
waarden
Randvoor-
waarden
The stores play a vital role in our brand. The aim is to create an attractive
and inspiring environment in which customers feel at home and can find
what they are looking for in the assortment easily.
H&M must always surprise with something new and must always look
fresh and appealing. (Jaarverslag H&M)
GESTRESSED
VEEL WEINIG
Tevredenheid
VERVEELD
Hoog
laag
LEKKER
OPTIMUM
STIMULERING:
• Variatie winkels
• Enthousiasme personeel
• Vernieuwing van het
aanbod
• Kleuren, geuren,
en geluiden
• Spanning en afwisseling
• Informatie/signage
• Innovatie
• Routing/lay out en
segmentatie centrum
STIMULERING
Het evenwicht van de
sense of the place
Wanneer voel je je thuis? De binnenstad als huiskamer of
als City Lounge
• Als je je er veilig voelt
• Als het aanbod is afgestemd op je behoeften
• Als er herkenningspunten zijn (b.v. winkelketens)
• Als er mensen rondlopen die tot je eigen social class behoren (menging)
• Als je welkom bent
• Als er rustpunten zijn
Wanneer wordt je gestimuleerd? De binnenstad als surprise
• Als je verrast wordt
• Als er unieke winkels zijn
• Als er onverwachte dingen gebeuren
• Als je gestimuleerd wordt (geuren, kleuren, geluiden……….
• Als je op ideeën wordt gebracht
• Als je nieuwe mensen ontmoet
• Als er afwisseling is (evenementen, acties……….)
In Nederland: veel meer aandacht geweest
voor de kwaliteit van de binnenstad
• Prachtige binnenstadsreparaties, toevoegingen, verbeteringen, uitbreidingen etc: Breda, Bergen op Zoom, Maastricht, Den Haag, Arnhem, Spijkenisse, Dronten, Etten Leur, Valkenswaard, Tilburg, Heerlen, Hoofddorp………)
• Meer (nog niet voldoende) toevoeging van horeca
• Verbetering parkeergelegenheid (Etten Leur), bereikbaarheid (Den Haag)
• Meer aandacht voor zelfstandig ondernemerschap
• Hier en daar toevoeging van leisure in de binnenstad (Spuimarkt Den Haag: casino, fitness, zwembad…)
• Meer (nog niet voldoende) aandacht voor openbare ruimten (b.v. pleinen, b.v. Arnhem Muzes Kwartier) of cultuurwaarden: (Haagse Passage) en film en theater: Tilburg Pieter Vreedeplein)
• Toevoeging van aantrekkelijk wonen bij/boven de winkels: Maastricht, Heerlen, Tilburg e.v.a.)
Naar sterke binnensteden Uitstekende randvoorwaarden:
– Schoon, veilig
– Openbare ruimte
– Rustpunten
– Levendigheid
– Huiskamergevoel (City Lounge)
Doelgroepgerichte doorontwikkeling – Verdichting, woningen
– Publiekstrekkers
– Multifunctionaliteit
– Doelgroepgericht aanbod
– Kleinschalig naast grootschalig aanbod
Anticipeer op drastische veranderingen in winkelfunctie – Onder invloed van internetontwikkeling
– Om de trend naar saaie grootschaligheid te doorbreken en winkelen als vrije tijdbesteding leuk te houden
Hoe zien steden er over 5 jaar uit?
Ik wens u veel succes!