trends in de zorg
TRANSCRIPT
Vlaams Welzijnsverbond vzw1
MEGATRENDS IN DE ZORG
GENT – 4 december 2009
Vlaams Welzijnsverbond vzw2
Maatschappelijke en cultureleveranderingen
Meer zorg
Andere zorg
Vlaams Welzijnsverbond vzw3
Anderezorg
De gebruiker is jouw partner
Professionaliteit is jouw opdracht
De overheid is jouw regisseur
Vlaams Welzijnsverbond vzw4
Maatschappelijke en
culturele veranderingen
Vlaams Welzijnsverbond vzw5
1. Samen-leven van man en vrouw2. Genderrevolutie3. Vergrijzing4. Interculturaliteit5. Mini-babyboom6. Individualisering7. Secularisering
Vlaams Welzijnsverbond vzw6
1. Samen-leven van man en vrouw
Minder huwelijken
1960 : 65 220
2008: 45 613
Vlaams Welzijnsverbond vzw7
Meer echtscheidingen
1960 : 4589
2008: 35 366
Vlaams Welzijnsverbond vzw8
Alleen-wonenden verdubbeld
1960: 16,8%
2008: 32,7%
Vlaams Welzijnsverbond vzw9
Meer
nieuw-samengestelde
gezinnen
Vlaams Welzijnsverbond vzw10
Het kerngezin
- fragmenteert
- diversifieert
- democratiseert
Vlaams Welzijnsverbond vzw11
Kind = onvolgroeid(bevoogdend)
Kind = volwaardig mens(evenwaardig)
Vlaams Welzijnsverbond vzw12
Opvoedingsrelatie wordt een onderhandelingsrelatie
• Overleg• Respect• Onzekerheid!?
Vlaams Welzijnsverbond vzw13
2. Genderrevolutie
Meisjes studeren beter
studeren langer
halen beter kwalificaties
Vlaams Welzijnsverbond vzw14
Meisjes baas aan de universiteit
1960: 20% ♀
2008: 60% ♀
Vlaams Welzijnsverbond vzw15
Activiteitsgraad (♀ 15-64 jaar)
1960: 38%
2007: 60%
Vlaams Welzijnsverbond vzw16
Aandeel in beroepsbevolking
1960: 29,6%
2007: 43,7%
Vlaams Welzijnsverbond vzw17
Arbeidsparticipatiemoeders met kinderen < 3 jaar
2004: 15%
2009: 70%
Vlaams Welzijnsverbond vzw18
3. Vergrijzing
Lage fertiliteit
1,8 geboortenper vrouw(2006)
Vlaams Welzijnsverbond vzw19
Stijgende levensverwachting
♂ 77 jaar♀ 82,7 jaar
1 op 2 kinderen geboren in 2009wordt 100 jaar
Vlaams Welzijnsverbond vzw20
Langer en gezond langer leven
Vlaams Welzijnsverbond vzw21
Thuishulp
9% van de 65+
25% van de 85+
Vlaams Welzijnsverbond vzw22
4. Interculturaliteit
• Ontwikkelingsachterstand van bij de start25% geen nederlands thuis
• Armoede heeft een kleur50 à 60% Marokkaanse en Turkse mensen versus Vlaams gemiddelde 15%
• Kinderopvang is (eerder) wit24% tegenover 56% kinderen < 3 jaar
Vlaams Welzijnsverbond vzw23
5. Mini-Babyboom
Vlaanderen
1999 60 000 geboortes2009 70 000 geboortes
Vlaams Welzijnsverbond vzw24
6. Individualisering
•De verzorgingsstaat biedt zekerheid
•We maken onze eigen biografie
•We regisseren ons leven
Vlaams Welzijnsverbond vzw25
Een modern leven = moeilijk!
“Belonging” wordt een opdracht.
Vlaams Welzijnsverbond vzw26
7. Secularisering
•“from obligation to consumption”
• van “leven-als” naar “persoonlijk leven”
• niet-institutionele godsdienstigheid
• fundamentalisme
Vlaams Welzijnsverbond vzw27
maatschappelijke en cultureleveranderingen
meer zorgbehoeften
Vlaams Welzijnsverbond vzw28
Groei tewerkstelling in de zorg
2000 2005
gezondheid 98 860 122 386
welzijn 109 585 166 659
Cijfers VERSO 2009
Vlaams Welzijnsverbond vzw29
% groei tewerkstelling 1996-2005
Vlaams Welzijnsverbond vzw30
groei Vlaams welzijnsbudget (MIA euro)
2004 2007 2009 %groei
2,3 2,8 3,3 46,4%
Vlaams Welzijnsverbond vzw31
groei uitbreidingsbudget personen met een handicap(mio euro)
1999-2000 2003-2004 2008-2009
3,9 21,9 36
2010 2011 tot 2014 …
22,5 telkens 45
Volgende jaren
Vlaams Welzijnsverbond vzw32
groei thuiszorg(cijfers Familiehulp)
1980: 2200 personeelsleden voor 10000 cliënten
2009: 12000 personeelsleden voor 80000 cliënten
Vlaams Welzijnsverbond vzw33
groei jeugdzorg
2000 2009
Aantal jongeren
15 000 > 20 000(+37%)
Budget 165 mio 300 mio
Personeel (private voorzieningen)
3100 VTE 4000 VTE
Vlaams Welzijnsverbond vzw34
meer mensen vinden de weg naar zorg
Uit “Vlaanderen in cijfers, 2008”
Vlaams Welzijnsverbond vzw35
Meer zorg
én
andere zorg
Vlaams Welzijnsverbond vzw36
• De gebruiker is jouw partner
• Professionalisering van de zorg
• De overheid regisseert de zorg
3Mega-trends
Vlaams Welzijnsverbond vzw37
TREND 1
DE GEBRUIKER IS JOUWPARTNER
Vlaams Welzijnsverbond vzw38
Vlaamse beleidsnota welzijn1983
O optioneel
S systeem
E emancipatorisch
P participatief
Vlaams Welzijnsverbond vzw39
10 jaar later1993
Inspraakbesluiten sector Gehandicaptenzorg
Vlaams Welzijnsverbond vzw40
1997
KwaliteitsdecreetSMK’s
met o.a.
GEBRUIKERSGERICHTHEID
Vlaams Welzijnsverbond vzw41
Zorgregiemet
gebruikers als volwaardige partner
van hetregionaal overleg
Vlaams Welzijnsverbond vzw42
hulpbehoevende
rechthebbende(recht op zorg?)
Vlaams Welzijnsverbond vzw43
Medisch model ← (patiënt)
integratie ← (beperkingen)normalisatie
inclusie ← (volwaardig burger)
(1960)
(1990)
Vlaams Welzijnsverbond vzw44
Van zorg naar ondersteuning
1. Eigen sociaal netwerk
2. Volwaardige deelnemer aan maatschappij
3. Specifieke ondersteuning
Vlaams Welzijnsverbond vzw45
“one for all”
ondersteuninginkopen
maatwerk
persoonlijkbudget
aanbod
vraagsturing
Vlaams Welzijnsverbond vzw46
• geïntegreerd wonen• deeltijdse zorg• begeleid werk• PAB• vraagverduidelijking• …
Naar een individueel traject
Vlaams Welzijnsverbond vzw47
Van een plaats in een voorzieningnaar
een eigen ondersteuningontwikkelen
Vlaams Welzijnsverbond vzw48
Van groepsopvangnaar
een individuele regie
Vlaams Welzijnsverbond vzw49
Marktdenken
“Eén miljoen klanten moet je verdienen”
Vlaams Welzijnsverbond vzw50
1994
Minoriusproject VVJGnu Vlaams Welzijnsverbond
Vlaams Welzijnsverbond vzw51
Tien jaar later
2004
Decreet rechtspositie minderjarigen
in de integrale jeugdhulp
Vlaams Welzijnsverbond vzw52
1989 VN-verdrag kinderrechten
Oprichting kinderrechtencommissariaatdoor het Vlaams Parlement in 1997
2006 VN-conventie rechten personen met een Handicap ratificatie België in 2009
Internationaal
Vlaams Welzijnsverbond vzw53
van “top-down”-zorg naarpatiënten als partners
patiënten genezen zichzelf
www.patientslikeme.com
Gezondheidszorg
Vlaams Welzijnsverbond vzw54
TREND 2
PROFESSIONALITEIT IS JOUWOPDRACHT!
Vlaams Welzijnsverbond vzw55
Opleidingsniveau
Opleidingsniveau per sector - 31/12/2008
SP BJB GZO KO OPH REVA
# voorzieningen 224 56 9 53 103 3
Master diploma 8,18% 15,11% 8,57% 1,87% 7,44% 12,08%
Bachelor diploma 46,32% 57,20% 36,91% 16,02% 46,80% 74,02%
Hoger secundair 33,57% 17,40% 42,06% 71,69% 33,40% 8,07%
Lager secundair 6,39% 5,20% 7,82% 4,30% 6,74% 4,21%
Zonder opleiding 5,53% 5,09% 4,63% 6,13% 5,62% 1,63%
54% hoger geschoold
Vlaams Welzijnsverbond vzw56
Wetenschappelijke fundering
Evidence based werken(Randomized Control Trial, RCT)
+Practice based evidence
Vlaams Welzijnsverbond vzw57
Belang van permanente vormingopleidingspercentage
Opleidingspercentage per sector: 2007 - 2008
SP BJB GZO KO OPH REVA
# voorzieningen 157 38 8 28 81 2
2007 1,04% 1,33% 1,50% 0,84% 0,97% 3,42%
2008 1,12% 1,36% 1,49% 1,01% 1,06% 3,11%
Vlaams Welzijnsverbond vzw58
Zeg wat je doet!Zeg me waarom!
Vlaams Welzijnsverbond vzw59
output-controleipv
input-controle
Vlaams Welzijnsverbond vzw60
indicatoren bepalenen
resultaten meten
Vlaams Welzijnsverbond vzw61
Sneller, beter, goedkoper
“meer effectiviteit”
“minder affectiviteit”
Des-humanisering
Vlaams Welzijnsverbond vzw62
Gegevens voor betere zorg
registreren
verzamelen
uitwisselen
processen verbeteren
betere planning
meer beleidsinfo
Vlaams Welzijnsverbond vzw63
3 overheidsinitiatievenvoorbeelden
Jeugdzorg: DOMINO
Handicap: databank ZORGREGIE
Ouderen: RAI (zorgbehoevendheidsschaal)
Vlaams Welzijnsverbond vzw64
3 initiatieven Vlaams Welzijnsverbond
benchmarkingleren uit vergelijkingen
Financiële analyse (1997)
Analyse personeelscijfers (2007)
Zorginnovatie (2010)
Vlaams Welzijnsverbond vzw65
Wie verantwoordelijk isis aansprakelijk!
Vlaams Welzijnsverbond vzw66
TREND 3
DE OVERHEID IS JOUWREGISSEUR!
Vlaams Welzijnsverbond vzw67
solidariteiten
sociale bewogenheid
beleidsdoelstelling van de overheid
Vlaams Welzijnsverbond vzw68
activiteit in de margevoor
mensen in de buiten-baan
gewaardeerde inzet15% Vlaams budget
160.000 banen
Vlaams Welzijnsverbond vzw69
Wat wenst de overheid?
1. Voorrang voor de zwaksten2. Doeltreffend (effectief)3. Doelmatig (eeficiënt)4. Goede spreiding5. Betaalbaar (eigen (minimale) bijdrage)6. Kwaliteit
Vlaams Welzijnsverbond vzw70
Wat doet de overheid?
1. Planning2. Erkenning3. Regie4. Subsidie5. Controle
Vlaams Welzijnsverbond vzw71
De overheidals
regisseur
De hulpverlenerals
acteur
Vlaams Welzijnsverbond vzw72
De hulpverlenerals
onder-aannemer!?
Voorbeeld:ABFT in jeugdzorg
Vlaams Welzijnsverbond vzw73
De hulpverlenerblijft
verantwoordelijk voor de zorg
Vlaams Welzijnsverbond vzw74
De overheid schept het kader en de voorwaarden.
De hulpverlener en de gebruikerverantwoordelijk
voor een eigen project