tri benh yoga va thuoc tu nhien

81
I{iTjP HOI C,{LT LA .A UNESCO VIET NAM 'rnulc ra'v r;rssio; ' t nt[Nt !Ftqx vAN t;a F|4:EP TRIBENH YOGA VA CAe PHUoNG THUOC Tt/ NHIEN 2du hd /, h n.oi t,A cAu tsc B0 voc.4 DLtoNG stNH GIt nix guvdy

Upload: hoang-linh

Post on 28-Nov-2014

112 views

Category:

Documents


4 download

TRANSCRIPT

Page 1: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

I{iTjP HOI C,{LT LA .A UNESCO VIET NAM' rnulc ra'v r ;rssio; ' t nt [Nt !Ftqx vAN

t ; a

F|4:EP TRI BENH YOGA VA CAePHUoNG THUOC Tt/ NHIEN

2du hd /, h n.oi t, AcAu tsc B0 voc.4 DLtoNG stNH GIt nix guvdy

Page 2: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Ldi tua

Muc ticu cira nghQ thuat chiia bCnh li didu tri cho benh nhan ci vd thd cha't vitinh thAfi. Do vdy vdn dd chinh khdng ph6i ld ing hd ba't k! m6t trudng phei y hoc cuthd neo, mi muc ticu chi.nh ld vi loi ich crla ngudi bdnh.

Gi6ng nhu c5c co quan bi bdnh cria co th6 duoc phuc hdi nhd c6c loai thudicuting bdn trong hoac sir dung b€n ngoli, ciic co qua.n d6 cdng c6 thd duoc chta lanhmdt cdch an toi'n hdn vi hoin hAolion bing cdc bii tAp yoga Asana vd Mudra. Vi vxymuc dich cia cutin sdch n)y li girip cho cong chring bigt rd vd cdch didu tri nhidu b€nhkiric nhau theo Yoga.

Muc dich cta t6i ld dd cho moi nguiri chta b€nh cho minh bing c6ch luyen tApAsana vI Mudra dloc mo ta trong cudn s6ch niy. Chring tdi yeu cdu moi nguli khOng.nen mao bidm tu mini tap ciic A sana vd Mudra niy m) nCn luyen t4p drdi su hrl6ngddn cria mdt ngudi thdy yoga (Acharya) c6 kinh nghi0m. Cdc thdy day yoga thuOc tdchrlc Ananda Marga s6 1u6n sin si,ng gi6p dd. Cdc huong den chi tidt vd a6ch tapA6ana vd Mudra, cdch tdm v.v... duoc vi€t 16 fong cudn Ananda Malga Carya'caryaphdn XII cria Shrii Shrii Anaridamufii. Ndu cdn thidt, ddc gii c6 thd tham khio cudnsdch nby.

Cirng v6i Asana vd Mudr4 cudn sich ndy cdn dua ra bing li€t kC mOt sti cdcphdong thfc chila b€nh 16 ti€n v)r dd kiSm nhung dd duoc ki6m ngtri€m vi htrLt icb,cfrng nhu cdch iip dung chdng. Cdng chring co thd ring dung cdc phuong thrlc ndy, hoicndu can thigt c6 thd h6i ! kicn c6c Acharya c6 kinh nghidm vd phuong di€n ndy.

T6c gi:i

Shrii Prabhat Ranjan SarkarJamalpurKa'rttikii Po'rn'ima'1957

Page 3: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Ldi ngudi dich

Riti:fffi #fl,l3r:Hil$:#ll"'#,*l'*:';:J:-#:;"ffi "il#i.r.i. ""4.

,a"r, gOc rr0n. Ngo)i ra, do t6c giA str dgng nhidu thudt ngt lign

ilT:*H^t":J"f [JL:fl f:d;",i1#.1Ti,:,T&!d:{rHf ;ry;i:*lJtf *:itg.:ln:::#:"i,TJr#:l'H:H:i";fi:Ji;Htidp tuc bd sung & nhiing bAn dich sau'

Page 4: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Muc luc

Trang s6

i**u o.uBenh tho6t YiBdnh dau rudt thitaBcnh thila axitBcnh trrBQnh kidt lyBcnh giang maiB€nh ung thuB6nh phongBonh gdy cdmBe.nh eczemaB0:rh ydu sinh $BCnh bai lQtEcrh lo6t da dey ve Li hdngB6nh s6i mntB€nh srmg hach tuydn mdn tinhBcnh 1auBerft tidu dudngBeni diecBCnh thdp khc'pBcnh trin dich tinh macBdnl.r s6i thanBd:rh laoB€nh timPhtl lu.c

Uting nudcTinh ducTd^rr binlam nanSTem kh6ng khiNhin nrTxm tri tinh khidt

'Bang chri gili c6c thuat ngiitDnh minh ho4 c6c bdi taP chfia bCrrh

578810lz1315161819202A22242526z83030

"34.35

. 384I

45

Page 5: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

t . B€nh kh6 ti6u

Tri€u chrlng: o chua, chiy nu6c mi6ng, da diy cang ph6ng' an khdng ngon' chan an'

daiy hoi'kn6"chlu, tird lLrc ydu, tinh tinh cdu kinh, tdo b6n hoac phan l6ng c6 lan thrlc

an.

Nguyen nhAn: Khi chfng ta irn tl.rfc en vao' ching du':tc bidn ddi thdnh khdi chdt l6ng

nli "e.

ai.n ti0u ho6, sau 116 duoc cl.ruydn ho6 thirnh m6u Mdu.lir thinh phdn quan

rone nhdl trong cd thd. Hoa qui, 1p cir, rau xanh vd cdc thrlc in dang ki6m khdc' sau

tn i , iuo" r i " , hJ i . ; auy t r i .u t "or rg l |ur rg m iu r lhotanp l in lugng k icn t rongkhi d6

cric loai thilc dn gilu chdt b6o vd carbohydrdte Lngu cdc, ditu., duong' khoai tay "l teng

luong a-xit trong'm6u. Ndu luong axit trong mdu iang len bt't binh thubng' khi d6 tuy'

gan,-tim, thAn..., lir nhfng co quan Joc mju Irong co thd chdng ta' sc -phai chiu ip ldc

iJ ; . N; i . ; co uuan n i r io p l r r i l im ' idc qu j 'L ic de rhanh loc mau 'F dan d l in 1eu d i

vir cu6j cirie khing thethuc-hjen cfi-roc nhi6m vu cira ching mdt crich thich hgp'

D,-, nllieu loii hoa qui cci thd dudc ticu hod nhd chinh cdc cha't nu6c cira chfng'

rnur n* tno"* phai co eine nhidu dd ti0u ho6 cl.rr:lng Nhtrng dd c6 thd ti6u ho6 tinh

loi v-:r ""ruotriarut..

tt ,6i. bot phai h6 rro 6 giai doan ticu ho5 ddu titu Vicc nhai thrlc';-ti

iao ra luong nu6c bot thich hqp trong nieng Ngay khi thrlc in.dugc hoi tron vdr

nlldc bot vdo t,l a" aay, gan vir tay bit ddu tidt xudt mat vi cec dich tieu hori Do vay

ndu thrlc tu khdng drroc ;hai ky, 8an khong thd hoat dong tdt duoc

Ndu iin nhidu thrlc in kh6ng chay' khi d6 cdc co quiur b6n trong cudi cirn! s6 bi

ydu di do 1)m tang luong axit trong mAu. Trong tuddng hgp d6 khi thfc an tll trong da

lav, ia aoo" ueu"hoa'riot pirdn ,tlid dich .tu ga'r' v)Lo ddn t6 trdng, tuydn liy ydt

,t:khong thd ;idt dn dich tieuhod. Do vay, thfc dn duo''c ticu -hoii mot phdn kh6ng the

.i*y3n hoa noin tonn thinh clinh du6ng. Do vAy' tlfc in mfi duoc ti€u hod m6t phdn

.lal] dan phiur huv LroDg rd haog va bit m6t phlin dudng rudt Tl.rrlc in hu h6ng niy tao

te kir doc trong.o t.lt.:-rni tte h; Lltip khong thd thanh loc ndi N6 cfrng lim tang ludrg

axit trong mdui6i mfc d6 cao. Tinh tang siic kho6 niy ggi li "chrlng kh6 ti€u"

M-tc dir bonh kh6 ticu ban than n6 kh6ng phii li benh chdt n€ddi, nhung n6 c6

thd d6n ddn nhidu cdn b€nh chdt ngLroi khac. TLong cr'Luc song xi hdi, benh kh6 tieu

ldm con ngudi cti khuynl.r hudng gay g.rl !,r ret di cau kinh Cdc bOnh 1o6t da ddy'

cludng ruoivi rruc treng, ctng nttu""dc tr6nh t6o b6n vi ki6t ly nang c6 thd phdt sinh til

b€nh kh6 ti€u.

Didu tri:Butli sdng: utks'epa Mudra', M.Iyu'ra'sana, Pltiahasta'sanQ' Ulka'ta Vuird'sana'

A'gneyii Mud.ra' vd A'gneyii Pra'n'a'ytt'maB;di ;6'i, (vtii chtlng tZo b6n) Agt'Lisa'ra Mudra', D iirgha Pran'a'ma, Yr'tga'sona hodc

Yogamudra', vd Bhtiiaunga'sana .(rii chrtng ia chciy) Agnisa'ra Mtrdra', Sarva'ung'a'sana, A'gneyii Mudra' vii A'gneyii

P ra'n'a\'a'ma.

Page 6: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

An udng: Com gao cfl (vdi ndm), xrip rau xanh; truirng hol ia chay, sila d6ng curd (sfrachua): trudng hop t6o b6n, sta dOng ldm tt siia trau, tr6n vni nu6c va do vdi mdt itdrrlng. N€n nhd ring nd6c siia d6ng [curd-water] r't c6 ich cho b€nh nhAn kh6 ti6u.

Dinq'nte ca pivet dtlgdham'Nisha'nte ca piyet payahBhoj ona'nte pivet takram'Kim' vaedyasya prayojanam?t 5ia uong cuoi ngir.Ntic udng rang d0ng,Nr,tdc siia d6ng udng sau brta trta,Hcii cdn chi 6ng thtiy thu6'c?]

N€n vi khdng n€n: Bcnh kh6 ti6u xu{t phdt ti th6i quen dn uong khdng cin bdng. Ankhi kh6ng d6i hoec chi hdi d6i rtt c6 hai ddi v6i cin b€ni ney. Do vay viec dn thfc ingidu dinh drtdng ngiy niy qua ngiy khdc, khdng nghi ngoi sau bfa an md chay ngayd€'n co quan, hoac an cdng bung (theo c6c srich drrdng sinh, ndn in nrlu bune ie t[rlc3-1 lAt t$1 lu.le lgdc vi gid mdt phdn ru trdng r6ng dd khi tuu thongl; kh6ng chiulab <i6ng thd cht't vi hon nfa, lao d6ng tri 6c cang [iing hoac tinh duc [u6 dO, jdu cOhai ddi vdi cnn b6nh niy.

Tdt htxr la khdng nOn an bria siing hodc blla t a cho ddn khi chrja kh6i hoa-rrto;n can benh ndy. Tuy nhi6n. ndu m6t ngddi cim thdy d6i, anh ta c6 thd in hoa quirgot hoac chua, dic bi6t li loai hoi chua nhu xolLi, d.fra, jatn, c6c loai cam quit (mec dicam quit thudc nh6m chrla axit nhulg tdc dung cria chring trong co thd tai mang tinhchft kidm), hoac ndu bi rr4o b6n thi tu du du. Didu quan tlontld pnfi nHO rlir! cacthrlc i-lr c6 axit nhu chanh vd siia ddng curd (sfia chua) n6n su dLrng vdi it nuoc virmuiii.

cdc thrlc in kh6ng chay trii cd nh6, ddu c6 hai cho ngudi b€nh kh6 ti6u.Thit vA tning rdt dOc. Bia rrrou l)m b€nh t6o b6n trem tong them nJn cfrng kh6ng duocuong

" Ngddi bi benh kh6 ti€u rdt cdn phai di bd dd hit khi rrdi trong linh vd lao ddng

thd chat harg ngiy. Tr6nh viOc ngri ban ngiy vi thfc khuya ban dJm. Bta in t6i n6ntru6c 8 gid t6i vd di bo m6t chft sau bfla in rdt c6 ich.

Cdc har dau li thfc an ki€m nhung gilu dinh dudng, do vdy cdng kh6ng ndn inv6i bdnh kh6 tieu.

N€n an hoac d+i tiqn khi khi ldu th6ng chi ydu qua 16 mfi phiii. ThAm chi saukhi_an, ctng ncn tidp tuc dd khi luu rh6ng ch[r yeu qoa i6 mni phrii mdt thdi gian. B6ivi dAyld hic cdc hach tuydr r]1u6c he tieu hod bat dau tier xudr Aiy di ji"n tie-o hoa.. Nh! a1 vio ngiiy Ekddashii. [3 ngdy trudc trdng non vl tram ram] vA ncD tuAn

theo qui dinh in udng vio budi tOi nghy bing non vd tram rdm pu,rn,ima, vdAma'vasay' (nghia li chi udng it sria, hoa quA v) dd khd vio hai teii d6)

Page 7: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Mdt sd c6ch chiia:

1. An 19 cay a lguj, (asafoetida - Ferula foetida Regel), di rdn trong bo- loc (glzee)

vi tlQjr v6i mot luong mudi m6 tuong dudng, trudc m6i biia dn2. An crli dila kh6 cit nh6 hoac ciii dta gii cirng vdi 16 trAu khong (Piper betle Linn.)

oa \u ty noac flar not.

3. Udng nudc clranh (jdruir) c6 fic mt6i.4. Lt'y rrrot gam (kh6ng t{y nhidu hcm) tro 6c tidn (cowrie), cudn trong lir triu kh6ng

vi irn l.ring ngdy sau blla tdi. Dd ldy tlo dc tidn, h6y chon loai dc ti€n c6 khfc,nhdng 16 vio nudc chalth (xanh hoac ving) vi ddt n6 thenh tro.

5. An trong vhi ngiy h6n hop bdt ciia hOt triii kha tt khd (ntyrobalan), trdo vi nghi€nv6i cr)ng mdt luoxg b6t hat h6i vi mot iuoxg gt'p d6i duMg Kaslrli (dudng tinhluy6n thir c6ng vi do <iri c6 miu hoi d6). Khdng ding hat tr6i kha tt ndi trong nu6c.

2. B€nh tho6t vi'T'fi6u

chrlng: KIi thfLc an chua ticu hod hoac cha't thei ren bdn tich tu bit dau lim targdp 1uc, hoac khi hoi do chring tao ra gay ip 1 c len ru6t, rudt bi ddy kh6i vi tri thdngthudng, mLrl ra mOt 16 6 thinh bung, vi ldi ra & d6. Tinl.i trang ndy goi 1d chfng tho6t vi.

Ndr rudt bi lcch tboiL ra qua mdt L6 md a ben hdi dng din t6i biu, thi d6 goi lichfng 'thoit vi ben'. Khi n6 ddy ra qua t6 6 5ng day thdn k;nh ve iie cd bap kidm sodtchan, thi d6 goi ld chfng 'tho6t vj diri'. Ddi khi n6 ddy ra 6 virng bung cia lre em. vad6 goi li 'tho6t vi rdn'. Ching nho rni rudt bi nh6 ra c6 thd duoc ddy vio trong hoactam tl.idi k6o tor lai vi tri cua n6 bing cdch hft, tirh trang ndy m?ic di dau d6n nhungs6 kh6ng tro n6n nguy hidu. Nhrmg ndu phen ru6t nhd ra bi crlng lai nhu soi diy vicln tr& hoar d6r..g binh thudng cira c6c co quan b€n du6i, khi d6 benh nay cd thd ntii dndat t6i giai doan nguy hidm. Khi do+n ru6t nho ra bi mic 6 15 m6, lim ngudi bcnh rdtdau d6n, thi d6 goi li 'thoiit vi nghet'.

Nguy€n nhdn: Thr:rc an vio da diy vd dudc ticu ho6 mdt phdn 6 d6. Sau d6 nd chuydnsang phdn tai tring (ruOt non) dd ti€u ho6 hoin toin. Qu6 rhidu thiic dn kh6ng chay vhb6o se lin1 gia teng luc,ng acid trong m6u. Didu d6 l)m cdc hach tuycn kh6c nhau, noitidt h6c mon, tr(] nen yeu di, vd thrlc in mdi ticu hod rlldt phdn birt ddu tl6i rtla bentrong co thd, tao ra cdc khi d6c c6c khi niy dgn iuot chfrg laj tao 6p 1 c len ru6tchira ddy chdt drii vn khidn chring bi lech klr6i vi tri. BAi vay vicc gar khdrlg thd tieuho6 hdt thfc ar li nguycn nhan chinh dln ddn chirng tho6t vi.

Didu tri:Buiii sdng Utksepa Mudra, Ashvini.i fu[udra, Mo1urasd a, Padflhq.stqsdna,Ud'cl'ayan.cL Mudra vd A'gneyii Mudra hodc A'i1nq,ii Pranq,amaBudi tOi - LItl'd'atana Mudra, Sarvaungasuu.a, Asht,inii Mutlra vd A'gneyii Mudral lodt A grPri i P' rn.t ' tdmo

Page 8: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

An udng: Bdi vi bcnh thoit vi bit ngudr chilr ydu tt th6i tluen in u6ng quii d6, cdr.iphii dac bi€t quaa tAm ddn thrlc an - ddc biCt li thrlc an kh6ng chay vi c6c loai thrlc ancJ l rc g6y nen chr i r rs r i io bdn.

. .. Bcni nhan thoit vi khdng bao gid dddc ph6p an ddy br,rng cld tr6nh tao:ip luc l6nda_ ddy. NCn an luong nh6 vii nhidu lin, hon li dn nbidu m0t hic. Ngudi benh cung nenudng luong nh6 nu6c hoac nudc chanh mLrdi nhidu lin trong ngiLy."Benh nhan tho6t vicdng cAn n}ld duy tri mOt cdch lien tuc cdm gidc hoi d6i. Ho nen b6 th6i quen grng \nckhi di dai den.

Ndn vi khdng ndn: Ddi vdi bdnh nhen rhodt vi, nhijng vicc nhu ciri xudng dd nhdc vatniug, nhiy quti sirc, than an tuc ufirg vi tinh duc qu:i d6 ddr rt't c6 hai

3. B€nh tlau ru6t thira

Tri€u chrlng: rudt thlla sung rdy vi d<3ng thdi dau kh6ng chiu ndi 6 w\ng bung; so.inchrl khdng thdm an.

Nguydn.nhAn: Ngai lao ddng chen tay,6 tr-ong n11ir qui nhidu, kh6ng tham gia hoatddng thd thao vi rdn luy€n, bi t6o bcin; niriing ifirroc iidn u6n c6ng v6i viec an quiinl l teu

Didu tri: ci,'rc asana, mudra, viec neo iiin vi n6n trinh gidng i.rhr_r b€irh nl.)tur kh6 dCu.

Ddi v6i.bdnh nhrln bi darL rlrOt thr)a, nghi€m cim an thirc ,in c6 sr:i, cac lori thuc ankh0ng chay, gao dEtapa (loai gao ch{t luorg tdt, riit tring) vi rdt cA cic thnc rn grytao Don.

;1. B€nh thira axit

Tri0u chirng: Thd luc vdu, o chua hodc o hoj, ch6ng mdt, n6ng bung, r-r n6ng, v.v...

Nguydn nhin: 0 xi hit vio co rhd cudi ciug du,rc chuydn thilh khi CO2. Thdng quadnh hu6ng cta khi CO2 niy, cric hach tuydn tidt xu{t di;h ti6u ho./r clrroc kich hoat. Neungdy.n\ qua ngiy kh6c chring ta iu udng kh6ng d€u dal vi thr.La rhdi, hoac budc phiiarl_nrd it hoac kh6ng ctm tJrt'y ngon, ltoalc ndu ch6ng ta c6 thrii quen thrlng xuydn Ar.tthfc an quii gidu dinh du6ng, dich rie! hoi se tr& n€ri khdng cO tlii nang tidu hof hdtthfc an. Khi d6, ln6t mir thric an kh6ng rieu hoar hoic chi tie-u hori m6t ph6.n bidn thinhlthi ddc, mit kh6c cdc dich ti€u holi ddoc tidr ra cing <ldn bi{n rhinh axrt doc hai.

Cac d icJr r ieu hor brn r r rn c l ' r ing L I r lg I i i a r r t . r r l r rg , r , t funA d ieu k . ( r l , l ro 'gthudxg khi ching deu hoi tlifc in thr ban thtrr chiing cunfducrc"tidu hori li6i. .i\!

Page 9: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

nhi€n trong didu ki6n bdt binh thudng nhu n6i A tren, c6c dich niry khong thd ti6u hoith(c an, chfng cdn luu lai miL kh6ng ti6u ho6 duoc.

Nguy€n nhdn cta bcnh thila axit do v?ty ld &'khi d6c tao ra do thfc an phan hui,cing v6i axit x{u tao ra do sLt biCn ddi c&a c6c dich kh6ng drroc li6u hoi.

Ff,ii axit vA dich pha:r huf giy nen cim gidc n6ng b6ng trong bqng. Khi chirngdtug len t6i ngrrc, chring gay nen chfng o- n6ng; khi chrirng l6n tdi cd s6 c6 cim giricrdt cd; khi chring len cao hon niLar chting gay ra chdng ch6ng mat.

Do thila axit nhu vay, m/ru cdng tr& n6n ci.rrla ddy axit. Do lim vi€c qu6 sritc, chcco quan thanh loc miiu trong cd thd cting bi ydu di, vi bdnh nhiln czim tht'y ydu sirc.

Benh thia axit tr-ong nri'ru cliirg gey nen chfng srLng tdy vi ciau d6n 0 cdc phdnkhdc nhau trdn co thd, dic biet li cdc kh6p. T6n cira chring benh niy li thlip khdp.

Khi cdc co quan rlong ccr thd cd giltg manh m€ vi lidn tuc dd loc miu thira axifthi tinh trang nary goi li ctrn dau bung ltay corl dau chlla trl.

Didu tri:Budi sd:ng - Utl.,s'epa Mutlrtt', Mayu'ra'sana, Paclahasta'san.t, Ud'd'cryana Mudra,AgniscL'ra Mudt'ava A'gneyii Mudra hodc A'gneyii Pranq)amq.Budi tdi - Agnisa'ra fuIuclra, Lltkat'ct Pdschimotta'na'san.a, Sarva'unga'suna vd*)gneltii Mudra hodc A',qneyii Pranayamo.

An udng: Com gao cfr (m6t vii nam), sLip rau xanh (kh0ng arn lau rin, nrrdng hoic ansO luong i6r'r), nu6c hoa qr-rii ngot hoic chua, nu6c sira ddng dac biel hiLu rch. Rieng su.rd6ng (sia chua) kh6ng hiu ich lim v6i b0nh nhiin thr'La a-rit.

N€u vi kh6ng ndn: Di6u rait quan bong vrii bdnh nhin thira axjt ld non di ba) ngoililrdi, dn it hon nhu ciu thdm au, vd udng nhitiu nu6c v6i luo-ng nho c6ch quing trongsudt ci ng)ry. Ct'rc loai thndc vi rhtc an tii dila dac bi€t hdu ich vdi ciin bdnh n)y. B€nhnhari nen han ch6 an s6ng vi ar qui v6t. Ndu clm thfy d6i khOng chiu dudc, b6nhrhan c6 thd an chft it hoa c1"ti c6 nhidu nu6c. Trieu chring {hr.rdng c6 c&a cdn b€nh niiyli bit ngrL6n tit czic th6i qucn tlu6c ddy, cdc hach tuydn deu hod ti6t ra rn0t luong diciiqud nhidu, do d6 b€nh nhen ddt ngot cAm th{y d6i khung khiep vdo nhilng gid linlrtirih, cori d6i nhtr vay dutic goi Ii 'con d6i qufi 1c'. Vi vdy chdng ta thjy ngudi mr.cbdnh niy thudog trong flim trirng kh6 ctriu vd cdn bdnh cira anh hay chi ta, hoic dikhip noi n6i v6i moi ngudi vd cin b€nlt, k1li anh hay chi ta di an thi ho an rit Lrhieu.Trieu chfng niy 1l do viec dCt xudt c6c dich ti€u bozi viro thdi didrr nh{t dinh theo th6iqucn ci cfra ngudi beth. B6i vdy cdn cin th;Lr \. Lti cdn dcii 'quii ic' c6 bai niLy. Mdtbdnh nhin thira zr-rit khdrg bao gid nen vi pham cric Ndn vi khdng nOn.

Ndu do cdc dich tidu hoi tidt xulit qu6 nhidu, bdnh nhin phii chiu 'con d6i qu6idc' thi c6 thd giim nhe birg ct'rch udng mdt ly nudc l6n. Khi bdnh nhin thiia axit cimth{y clau, ho n€n udng nu6c carn hoirc qrLit plra trong rlLdc dm: Slrlr khi con dau giimdi, ho nOn udng mt6c chanh nrit. Cirng gidr.rg nhu chrlng kh6 tiOu, lr-ong bila irn hoacm6t gid sau d6, khi n6n duoc [tu LhOng qua 16 mdi phii cira b0nh nhiin.

Lfic bi clau bung ning, ludng hoi thd chinh nen deii trl 16 miii miL khi luri th6nghic bit ddu co'n dau sang 15 rnii kia- Khdng bao gid duoc cld dich nrit tich tu khi cam

Page 10: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

thay d6i mi lai khdng in u0ng gi. b6i nhu viy biin thAn dich mat s6 rr.o th:jnh nguyennhan t.ro l? axit.

Mot sii *cich chila:

1. A[ ciri dr]a khd cir nh6 cing vdi 1;r rrdu kh6irg (piper bctie Linn.) di xft l:i, hoacm6t it cili clira gid v6i hat hdi.

2. Dd linl diu bdt con dau clii d6i, hiy nghicn dr phan vrl b6t E+. ,t 'tdpd (loai giio r6t,t-laing) vdi cirDg m6r lLrong nhu nhau, sau d6 udng 5-6 g h6n hop dri

3. Ur5ng v6i nudc ianh tir 1-2g phdn tro fidu triing cira v6 tr.ii me (Tarnarinclus indicaLinn.).

4. Ltdng i-2g [16r ho.p tro cira 16 bdng b6ng triing (A'kanda Ca]obopis gigantea(Linn.) R. tsr- cx Ait) v) mu6i m6 sau khi di ddt chring v6i luong bdng ntrau trorgI n o l c i r i t o i L l J l k i n .

5. Cnng gidng nhu b€nh kh6 tiCu, b€nh nh6n thia acid cung nCn nhin in vio cdc ngiyEkn'dctshii vit tl6t't thi cic qui dinh iin u6ng vio ngly tring noo vi trang rim.

5. Bcnh tr i

'l'ri€u chfng: NdLr khi vi mriu bdn tong ccr rhd LhOn-+ thd t]iii ra ngoiri duo-c, ciclniinh v:r rnao mach quiinh hitrL mdn bj srrng phi)irg cio iip Jur_ vi ou6i ci0g gi[ 6 vi trisorrg J,lidng. Khi didu niy xr'ry ra, 16 goi lii ,b.Arh hl di ph6r L.idn'. Kh i tn iiJphtit tiidnxult hiin tgoii l. l irL moll. d6 goi ti 'td ngoai', khi xuit hi6r b€D rio g thi goj l i ,tl inoi ' .

. K!1.chly ip lrrc cir:r Apa'na Va'yu (nlng luorrg song kidm soit cric co quan vingburg r1riti i). rndl bat ddir ri ra ,r.tf de phirt tridn, 116 goi li ,tri chiy m{u'. NhLrng khOn!phdi benh td nio cdng c1i1Ly miu. Thay vio c16, ndLr chring dau, nhirc, n6ng, hoic ngfit l r r ' 'o o . l r r , i , l ro '

Nguy4a nhin: Tiro brjn do lroat ddng k6m cira garr l) nguyen nhAl chinh gty ra b0uhtf, uhLfrlg th6ng thLldug kh6ng c6 b6nh nio nghidm rlong lal chi xut't ph6t tr.L mOtngLrydr nhin. Cring nhtr cric bdnh nghiOm trong kh6c, b6nh tf li cirn bdnh ciLa Lodn b6| . t l r . r r ' do r . iy c r i r r ' cc i r l r i "u , rgr r ) in r l r . , r rk l , . ; ; r i nun . , r rhcr l r r . r j . Ngu len nhanl ; i r t i c . ' . : . , r ' 11 . r o r ! ' ' L r . r l r i r u l r , . t . , r , t l ^ c l t n l v l I n . t h r : l r , r r r r h d , . r . qu * dV .

Cing.siLc khi claj t i0n l iur tri im h'ong thdrn cin b6nh. N6n nh6 ring ndu ttrbnj bi Uob6r vir chiic rirng gan )'eu, rgrtdi ta kh6ng bao gid.milc b0nh tri.

, leu t r r :Bui)i viitit;1 lJtk'"-epa lltLcl.r.. LItt'cl'ayanr.t I(uclra, JtL'rt.tLt.hit-ct,s'no, Sltalabha.'sanahotic fuln.t,t.L't tt'sanq, A,tytisa'ra Mudra, Pddcthct,sta'saneL ,,tti Ashvi.n.i.i Muttr.tt.Budi ti'i Agni..sa'rt Mudra, Bhustriku'saua. Sarva'uwa's.Jnu, i\atxJ(n1uch-.t,Sha.sha tLtt.qo'su.na vd l\shlvinii Mudra.

10

Page 11: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

An udng: Ndu b€rh nhAn tri cam tti6y d6i vio siing sdm. anh hay cl.ri la c6 thd an m6tit hoa quh c6 nddc ngot hoic chua. Viro budi trua, an nhidu rau c6 Ll, hoac sdp ldm tirau c6 ld, cing vdi mdt ldong nh6 gao tit ratl m6i (c:ha'pct'ti biinh xbo litn tir b6tmi). Cay chan bd (Amorphophallus camparuiatus (Roxb.) Bl), nddc sfia d6ng, x!ip,qud sung, ma'no. kacu, pat'ol, cd chua, rau chan vit, bi ng6 xanh (Cucurbita pepoLinn), quri bi (Lagenaria vulgzLris Seringe), vd nu'nesha'k ld vd cing hdu ich. Bdnhnhdn nen uung mot coc n Lto. srra dong ngby hai lan.

Nen yi khong nCn; Khdng thd cht3lanh b€nh vinh vi€n bang c6ch cit tri da phdt t-r-idnthdng qua phiu thuat hoac cdm mr4u bing bdt cf phrtcmg ph6p ndo, boi vi neu cinnguyCn gay bdnh kh6ng d oc loai triL thi can benh c6 thd tin cdng tr& lai bdt crt tricnio, hoac c6c khi vi mdu bdn trong cd thd c6 thd gay ra c6c benh kh6c- Bdi vay, macdi c6 thd sir dung phuorrg ph6p nio d6 dd ngwg chiy m6u 6 giai doan nghiem trongcta cin benh, dd c6 thd chfa lanh r'rph vi€n, gan cira b€nh nhin cdn duoc phuc hdi.Ndu gantr& n€n kh66 rn?nh, tri sc bidn mdt m) kh6ag ph6i didu tri.

cdc thfc dn rihiBu kidm phni sdn th6r h6nh. BQnh nhan tri cdn tr6nh en mo chudi Li,hoa chu6i 16., qui chlitii 16 hoic quit meoya'. Vdo giai doan nghi6m aong cira cin bdnh$fi;rl $en 1r€n lr}1in {n. Trong l6c nhin an, c6 thd udng nhidu nu6c hqic ndu mudnuting iirl6c cam quit chua hoAc ngot. B€nh nhdn tri khdng n€n in thfc in cay, mdnhoSc crhg.

MOt sd cdch chta b€nh:

L Sau khi di ngohi nra hiu mdn bing nu6c phdn. Ndu 6p 16 xoan non ho {m 16nEhilng ch6 tri nang, bonh c6 thd thuyen giim trong vii ngiy. Cing n€n liLrn nhu vdyvio hic di ngu.

2. U6ng 25ml nudc 6p cia Wrightania tomentosa (Dugdhaksiira) hic bung d6i viLobudi sdne.

3. Trong arrdng hqp m6i ra nhidu udng 12ml nudc 6p c6 Bac ddu (Veronia cinereaLess.) hodc nu6c 6p c6 chi, c6 dng (Cynodon dactylon (Linn.) Pers.) ngdy 2ldn).

4. Tr6n 12g hat md den v6i 25g bo u6ng m6i sring s6m.5. Trl ndng c6 thc ddn ddn bidn mdt ndu dip m6t midng bdng g4o (Salmalia

malabarica) c6 tdm nu6c dp c6 Bac ddu lVeronia cinerea Less.) len ch6 dau vi phoinang hing ngiry trong v)i ngiy.

6. Ldy 25g b6t kha trt ten nhuy6n trong nu6c tidu bd, dirng hdng ngdy v6i dudng thdtrorg vbng 21 ngiry bing c6ch ti€m sC cho kgt qua tdt.

7. Udng tit til tirng ngum nd6c dudng che ii th6, ci viro sdng s6m s6 giin nhe cAnbdnh.

8. Tim srr lu6c ve sau khi an ld di6u bit budc vdi bOnh nhin tri-

I 1

Page 12: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

6. Benh kiSt ly

Tri€u chrlng: Nhu cdu dai ticn liCr tuc nhdng ir m6t, budc phrii cd ging khi dai ricn,dau virng bung v.v...

Nguyen nhan: ciic thirc an chua nfu hoac n{u chua chin nhu tlit, hat dau vd nhfng thrltudng tu chua ticu ho6 khi tr6n lln v6i.khi bdn trong da diy giy n€n phdn ihg b{t binhthudng 6 rudtj_khi d6 pi ra di cri ging hetsac cmg'khong iieiu 'hoJauoc

ntrtng thf nayti. :hr...g s6. di ra ngodi dudi dang_ia c.hiy. Nhmg nd,u'vidc ia chiy khOng xdy ra rrrnhi€n, hlc d6 nhtrng thii ndy b6t ddu thdi rta trong--ot gie

"a fr,lt-ad" ld_;6ry _il;nhdy.

-Do tinh rrang d6-, ciic hach tuydn tidt dich kh'ac nh,rlu

"uo "oi;e .c tiot nhico ar"hhcrn niia de cd gang sta chiia rdi loan. b€n_trong.I(hi chdt di"l, bJ;;;;t;;;;;vdi c6c thtc dn chda ticu vd cric cidt bdn khriclchring bidn inann-n.ro" nhAy. Do vaykhimic bQnh kidt ly, phan chrla ddy nu6c nndy. n,in ttrin nuO" nhay nay khOng phei leb€nh mi ld he rhdng tu nhi€n cta ci thd ad cnta lanh can UCni.--"*'

D i iu l r i :Budi sdng - {Jtl<se'pa Mudra', padahasta'sana, Agnisa,ra Mudra, U d,d,ayana Mudra

. v& A'gneyii Pranayama.Budi t6-i - tuctng tu -

4n uong: Bdnh nh.Ln lier 11. khong nen dc da d:ly rrorrs r<jne.Ncn tr6nh rdt ce c6c loai thric an.rdn. nudng. t

"i d"o]thf" an khdng chay, cflngnhu cec thfc an c6 ghee ;ddu siial, ddu hoic m6..

'

Ngay khi bi b€nh, dir c6 bi sdt hay khdng. benh nhan khdnB nen An gi cii r inutic h^oa qua.ho,cam qu rr rnuoc cam hay nudc quit I; l6l nh6r).

.",,'Ji:s#"'#-'fJ.:8T,1?llJJ?#H".:#' j,Tlli#'J1;"',1j,_*,llil*:1-e]?:'i"

voi 3o^t

ir sup tlm tiipar a/, ga,nda,ta, te a,kucal hodc \d. th(t,kuni,

llx'.;!"[xli,' i; ;.' ;".1 :]:i llilfl fl #J ff il i ; ] J il'"T ? J ixi i# J, :: H;siial, c6 thd lirm bfra an s6ng hoic an;he. ilhiing thfc an niy n ru ta inLr" pl,lirn lta tettiuOc.Ndu bi kidt ly minrinh, bdDh nhdn cdn an rdi t 6c 9 gid vd in /zzcl n6ng (b6nh

mi kh6ng c6 bot n6 cria .{n AO durrc r6n phdng ldn) v6i mot ii rnudi. Vdo biia s6ng hay!i_a rn nhe,.bQnh nhan mrn tinh ,a_tnd i, iiti,pii na,,; G;; j;ilil ,sot riir xoin).L*,b?lh,"lr: an-tuors me gia lranarindus inai"u Lin.L ;;il;;;; rat nho (kh6nghon hai rola) veo bta trLra. dac bier lA ruoxg me gih vA;

"no6i "irin, til.s6 c6 kci que tdt.

N€n vi khong n€n: 56 r{t c6 hai cho bdnh nhAn kiet ly dd bung cua minh bi lanh.

,u, n*ur1r"X.;f;r"lnan kidt ly, siia d6ns curd iruu .r,r"1 ,nirro,i ,Jl vi nu6c sna ddng

12

Page 13: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Khi bdnh dang tidn tridn ning thdm, vi6c qudn bung bing nridng vii flancn lin6t ciich phdng riit tdt.

Mdt sdc6ch chtia:

1. Ndu chriy miiu nhidu do benh neng, udng luong nh6 nudc c6 chi (Cynodondactylon) hoic c6 bac ddu (Veronica cinerea) vio budi sr{ng, hoac cri budi sring vibuoi ch ieu.

2. NgQm 49 nu Keo Arap (Acacia,arabica) nghidn trong h5n hqp dudng bOr vI tludcLieu man.

3. D6 c6 kot qui t6t tuong thad gian ngin, hdy tdm m6t trong nhfng vi6c sau:a) Dirng 69 rd ydu moc trdn khdng cia ciy Da 16 trdn Banyan (Ficus bengalensis

280L) nghidntrong Ru6c yo gao.b) Ding 259 nudc 6p 16 xodi, 16 v6i rrlng (Eugenia jambolana) yd chua me ddt hoa

vdng (Oxalis comiculata) vdi sfa d6:

"l Ot ̂ 'g luqng-

"n6 t"O1

"p lt .fr;" -" d{r hoa vang iOxalis comiculata) v6i du,}ng

vbo buor .ring bung ddi.d) L{y mQt i! D+r tidu hdi (Aniseed, Pimpineila asium), dau lang 0enril, lens

' nuoc vlo dd oua'

i escxlenta). duon&uong phcn. cho rAL c i vao d ' i drng bang:bnh hoac rhuy r inh. choqua dem. U6ng h6n hop n ly r ao budi : ing sau Lhi nghien cr lc rhr i

v6i"nhau. C[ng gidng nhu vay ngam cdc thf vdo budi s5ng, nghidn vi u6ng v)Lobu6i fo , .

4. Nghidn 16 xoii non, vdi rlng (Eugenia Jambolana, Jam) vi Feronialimoniy'elephantum (Kayetbel) cirng vdi nhau xong trich nu6c 6p vi udng v6i mu6im6i sdng hic bung d6i.

NC'u nhing midng sit nu6ng d6 viro nu6c d6 vl u6ng h5n hgp, cdc loai s6t sgduoc kidm chd.

5. Ndu bOnh kidt ly mdn tinh, m6i ngiy ding dAy leo cua cay Da 16 trdr (Banyan -Ficu' bengalensi.T nghien ndr t.rong n dcic ro gao vi uOng. fiep tuc nhd !d) lrongra i nqbv r i benh: 'd khoi .

7. BOnh giang mai

B€nh niy xuat hi6n 6 An aO tnOi gian gdn day. Vei thd ki trd6c benh ndy rham nhapAn dd ti Chau Au. Nhi€u ngudi cho ring b€nh giang nai bit ngudn ti ch6 vd do tidpxric v6i ch(ng, con nguii bi nhi6m bdnh.

Tri€u chrirng: 6 giai doan ddu, bcnh sC ̂uir hicn d b6 phan nio d6 crla co thd, dac biCtlii b6 phin sinh duc, gitfrg nhu cdc ung ohot. Bd mat xung quani c6c ung nhot niy kh6cLing. Tholr rhrrbng kh6ng cd mu hoac dich tidt ra rit c6c ung nhot ndyl U thufig xodthjdn o vung lrang. Trong da so trrrdng hdp c6c,urg nhgt vi u niy kh6 hoic lidn laitrong thdi gian ngin. Giai cloan niy nhidu ngudi kh6ng 16 cin benh c6 phii l) giangmai khdng, boi thuc la khdng phAi moi ung nhot ddu Id ung nhot giang mai vi kh6ngphdi cf surg tfy r,.ing hdng (stmg tily hach tuydn & hdng) ld u.

Page 14: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

..'.. ,..! il 1l: ]r,"1 .,"" .11 Fl h, cric vdr lo 1o6t dudi nhidu dang kh6c nhau, ttin haylno ruy. rJreo toiu benh. xuilr hien Lren co thC vd bit ddu tidt ra cfc d-ich nhidu miu viv6i nhidu Iidu chiing kh6c nhau. Bdnh giang mai xuai hidn do su r.& loan cua v,ayafkhil th$qi ld 'gian g mai v'atu' . C,rc vei 16 lo6t cira loai giang mai n:iy c6 mdu den v)rgay nCn cdm gidc dau nhric nhtii, Khi cen bdnh xudt hidn trdn co thd dang bi suy ydu1.,!!": !r,: lU C3i.,la. Eiang mtti pitta'. C6c vct tA lo6t c6 mdu ving, bd

"gi;i "jig'*:{.1r. va

91n, va druong gdy nen cim gidc n6ng b6ng. Triorg tu, ih, t ofno bi yd; di,b9nh_ gqi li 'giang mai kapha' . Y6i benh nny, nrr6c nhdy "O-*eu

tring, c6c vgt 16 106rc6 tich cd 16n hon, tao la nhidu ch{t dlch, vir chu ydu lay n0n cim griic ngr1a. Benhflil"tl"n l""]"i]r,-xer

gsi la 'giang mai m{u'. C6c velt l6lo6t hoi c6 n,lu ctong hoic d6\er re t rachardrchdo.Khicdsusuysupchungcr tava,yu,p i t tavdkapha,c ibacr )ngdi6r'r ra, bdnh niy ggi ti.giang mai tridos,aji'. V6i ioai'benh riy tdr c.ti cic td0uchflrg 6 tr0n xudr hi€n 6 mrlc dd cao hon hoic rht'p hon.

. - M_dc dd bdnh giang mai vd u co qrLan hd gdn gni vcii nhau, cdc nguyen nhdn v)5:i,:n:l_C."T

.hu"s.cT..roTg tu, nhuns ch6ng li har can benh khec nhau. KidngTl l".t:!l F'"TC T"i nhir dinh gay ra sung hdng: cdc t icu chihg cua u [cancroidJii:^T:: :"i

oe*,'l,e1q t1 :y1g .r,ane, ch6 srmg t6y d6. vd c6,c v€t t6 1o6t d cac phdnKnac nnau cua co rhC, dac bidr Ia b6 phan sinh dxc. Tcn y hoc cria vi trDng giang rnai ldSpitrillum pallida (Tr"po""ma pallidu-j ua - trt"g u leino.ilil, j;;;;,

)*t"::l:ll :.:. "{:l^:" nhan €ay benh ld do kh6ng gift v€ sinh co quan sinh ciuc,

l l : :^ :T^l | t " ! 'u I " f i : l 'u . . -vdi nhLnrg ne'o i mac bcnh Benh s jan' mr i rhuong t rn1l] TI:lC-:,.

co,g,ii dier.n.d,9 qyan hirrnh tluc br_rc bii cr,a ho. va rLrO" nlrr.rng rgLroi]li

ons fn9i.1a.nh.1ung bj lay b€nh Nhu vay $ong thudng c6 ttrd cho ririg bielhgrang mai c6 lien he khdng thd tdch rdi v6i ru cdch xdu.. Bturh ndy c6 thd truydn sang m6t ngudi kho6 manh thdng qua ti€p Ldc nhieu vcii

:g:,::ll q..,ih. sLr, dqng quan do-ciia hs,-in thfc in thlu "trt'olr,oa" "o

quan hc rinh

[1;:t, .n Nburg benh nby rhong thudng khdng truy€n qua tidp xric vir an chung dol

2ud: . ttii

. - Sarva,unga'sana, MatDamudra, Naok{t,sarur, utkot,a-

P ds ll(imotta' na'sana, v d A gnisa'ya M uclrd.

1:::l^t v9i bqnh nhin_giang mai, tuyer d6i rr6nh an rhfc an khong chay, hinh t6i,qua nnreu gra vr. tA1 ci cac loai du ngot, miLt keo vd cfc sAn phdm sna. Tdt ci ctic loaithrlc in kidm v) thric in ndu v6i uhee [di_u srral'ddu tdt. Buiiii.*,;;;';;id*",;

brLdi tdi v6i /&li ld tdr. C6 rhd in;hid;,.ip -u, hon qui.rl "e"]"i'"t u€nh nhin n€nLrdng di nuoc hang ngay. T6r hdn ta thong Den u6ng ."n

"f,o iOj"tniiinr, bonh, nhdngcung c , i thd udrr3. r ia rc i i l , ro . rg rang d in kh i benh d; lho i .

Didu tri:Budi sting - tJtks'epa Mudra, Maytt'ra,sana,Shiitaliik'umbhaka

P addlusta'sana, N a'sa'pa, na, vd

L4

Page 15: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

NCn vir khdng non: Ncr tiur.r narng haLng ngdy vlo giit nhdt djnll,trong mua ha vi rnir'r

u.'",ii'n"""r..mo1oe'''"15i;;;,;.l]11,:.1""1'J'i.:;i"'ii{i{#,"}ti;li.i:i^:::iJJill:

'.:I.. ':';;i;' i;i;:; .n..,', cJ nni.u.lii-."'"1"i?o.n .i tL"i r" c"p r'"i Jai hoirng thd da nghidn kv viro vdt thrrong viL boc

i:liliJ****{i;;rl;*..;lqr:1:?,"'1lx;il:xTffiJi,}il'lxlTil'l'lic ' i " \e l lhuon! 'F duoc r t i i ' " t " * ' . ioTt

r , lhuoc b(n ngoar Je r tgan r iec r ie i c ic ch i t

.", fi*l'#.'4tii!t x.'ii.l5,;;il'J.o r,"i 'tJ"ro *'i'.:1i.rt

":.*fltkffi '*kxl's-m:**:n:ff-qi*1':lt'::IJi:"*"'^'"" "ili;; "i'g {, te ."!.. i"l,b:*;i'"":l*Ji#r:fl q#}"',irtH^T.:i:

iilf;:"t|l '*: l*ii\ l: Li',n ,' ,", chr udng n'toc 'n-n -u"'ii'n tu' t'ong t"

"";3:ff1'J; i;ilJHli"il:::'J";iH: vlo bua 'loi )1:Ts ren b k'o:9

+.; !:i: I #iil* I ii m [:* g:i:. ffi frh.;*1:r'" i:r i # iT"t hi I;nt b"nh. Phdi Lrini ra crc l '

8' B0nh ung thu

lt**:."k.'1t'iiti*'nHil#$:l;t:t*xil*:i':?1i:{*#itrui,rg bl u6 qua tLic mdi Phat benh.

;;;;;;' ;;h ung-thu rd mdt can b-cnh cta toin bo c" :ld :,il' :hy T:l'5::

i"iri,i."i,i.riliiii"iu",^4""''v*l:rl;:liirl?.,',"'ilTJ:l,f*"]#*::lld kdt qui tdng hgP cta nhi6u Ycr,l**i"t'

l*si ;]"1'n;x*:lx':l','ll':.:*'tx ;.'J""Jxfl iff l3;il'::"''1lnl,':ili:Llli'r" 1,, * y1,;;::; Il:, ;J:::' j* ft1:'::lii#i,:i;h:*irl*'*,}Lariffi tilii+ri*i'ffi {,::iHl"Hir. li""ii"r.J "l "tt

benh;d; dan boc ph6t 6 nhiing bo ph4n v9Yld

.**lltll";#11iliillt;mH:I-il'.'fl &1lrr:'"ml'#1"X"'t;::mac b6nh nirY

l5

Page 16: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Eidu tri: Cric asiina vi utudra chi duoc ke sau khi x6c dinh cric nguyen nhan lat stobdnh nhlin_ lai bi ciin b€nl.i niy. T;io b6n thudrg ld mdr nguyen nhan cua cAn benh, b6ivay,cen hdr sfc chf i t6i vicc bdi tiet thudng xuyen cua d-ujng ruOt.Budi sdng - Lltks'epa Mudt.a, Nttstipdna, Diirgha

-iran,tima, yogamuclra,

B hu'j aunga's ana i) Kar kat' a p ranayama.Budi trLtu-T ong tu nhu budi sAng *i Utks,epa Mu&.ard Niisdptina.Budi tdi - M ats 'yentlrc{'sanq, padahasta,sani, Utkat,a V,aira,sana, vd Ka,rma,sana.

. . . N€u b€nh nhdn khdng thd thuc hi6n duoc bt)n asana vdo budi tdi nhu 6 tren,anh/chi ta nCn tap Sarva,unga'sana, MatsyamudrLl, Naoka,sana vdPashcimotta'na'sqra. Ndu anh hay chi ta.cring khong rhe rap nhring asana ndy, thianh/chi ra n6n trp nhung asana nhu rbo bu6i tr.r_ra.. Cdn" rhuc hicn Vyd.paka Sndna hiLng ngdy. Ncl srlc kho6 cho ph6p n€n thuc hicn

ce viro budi rua vi budi t6i.

4i "tg: dd giAm bdt lugng axit ftong mi4u vd dd gan hoar d6ng binh thudng, benh

nhan sd phii nn clng nhidu thrlc en kidm cing t6r, ngh-. ta tit "a "7"

toai hoa qri,i vi.recu, srfp rau v.v.... Tuj' theo tinh trang cira gan, b€: .r nhan cdn udng m6t luong sta r,ria. du. Ndu gan bj ygu, b€ntr nhan nen udng sta dia, sta lac hoAc nu61 sta dOng-thay chosta bd. Bfra tdi ncn kdt thric trudc_ g gid. B€nh nh6n cfrng n€n dd hoi th&.q-ua 15 mfiiphdi trongthoing m6t gid sau c6c bti dn chinh. Elpnh nhal ctug ,rJn udng kt o_g }ruilit rudi nu6c m6i ngiy, nhrmg kh6ng bao gid udng qud 1ig lir m6; len. Dfa, jdm, ciu6i,c6c loai cam quit vI ci chua ddu li thuc phdm vi thu6c v6i b€nh niy.

NCn yd khong nen: T5m n6ng se Iat tdt cho bcnh nlan ung fhu. N6r t6m ndng vio hicm4t triri moc vd vao khoang 9 vi 10-11 gid sring vlo mia hd hoac khoang I va tZ giOtrua vee mia d6ng. Sau khi t6m nang, ncn lau roin than hjng khin u6t. Hieu qui se-rdtt6t ndu bCnh.nhan_ co th{ dip bin cta sdng khap co thd hXng ngny vi sau d6 tim d:9ig_J:I!, 19i

*-*h ngri tran.ngiy, thrlc ban ddm, an 6t, thrlc"an'i<iong chay vd quaane ru'ur duc. ur bo ngoai trdi neu srlc tho6 cho- phdp, vi nhfrng nguiri cO iinfr tiOi Uidngthi ncn lao d6ng thd cha't. An mdt midng myrobalan sau bfa i., tIOn .O i"n ad ta_ ,u.[11 .!:t lli". n€n di ngu hang nsty vbo 8.i0 hoac 9 gid d6 ho "o ,it J,i. Jay?som vao sang hom sau-

9. B€nh phong

Tri€u chrirng: Ti deng phan ,Kus't,ha, c6 nghia li b€nh da. B6i vAy trong treng phan

l:.1.9-c]1y :ylg J1'gl.t"ii.5"s r'ha. Nhuns rrons ns6n ngr t'n io hr6n dai, ci4i rnd:itle.:i CSr la Kus't ha' (benh phong) thi lai duoc goi ld 'Ba,tarakta

Roga, trongneng rhan.

, .-. Benh_phong phar sinh do srr rdi loan cria bly ydu td c{u thenh cua cr; thd. N6icacn Knac, banh phong chi phar sinh khi ci biy ydu t6 crja co thd, d6 ld dich du6ng,mdu, thit, md, xuong, tuf vi siaAra ddu k6m.

16

Page 17: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

tsenh phong c6 ba giai doan. Giai doan dAu bdnh nhan bit deu cci cim giec khochiu toiin thin, dau 6 cic kh6p, viL caim tldy ham ht'p sdt vio nhing thdi didm kj, la.Thong thlldxg anh hay chi ta bi dau driu, d6i khi todt m6 hdi nhieu, d6i khi lai khdngrn mo l -o i . The t rang cua ho cung b i 1eu d i .

Tloug giiri doan [rai, b€nh nhdn cim th{y dau nhrlc nh6i khip toirn bd h6 thdnkinh. Thinh thoing mut niot lai xudt hicn tr0n c6c phdn cta co thd. T6c v)L 16ng miryrung: tirrg phdn cua m6i, gd m6, mii vi mit bi tlflng xuong hoic sung phdng. C6cphdn khdc nhau cria tay vd chan cing bi srrng phdng. Khi di b6, bdnh nhan d6j khi cimthdy Dhu tli6 c6 nhing vat cairlg gidng vio ldng bin chdn. DAn gian goi giai doan niycrla can b0nh lir 'b€nh vi€n d6', nghia ld b6nh nhin cim thdy nhu thd cric vi€n dti dangnen. i , . ' lbng bbn chan minh.

Giai doan ba cta can bdnh cdc didm do trdn xudt hi€n 6 ciic phdn khic nhau ciaco thd vir ddn ddn cic ch6 niy bi te lidt.

Nguy€n nhAn: Khi chd dd dn udng thiOu cic chdt dinh du6ng vi thieu mu xanh, cfingnhu khi trong nhidu ngiy thidu c6c chdt sta, ghee, vi cic ch{t b6o khiic, mtiu bi ydu dinhidu. Neu trong tinh trang d6, b€nh nhan dcp tuc trong thdi gian dii an rihdng thfc angay bCnh kidt ly hoac t6o b6n, hoac an nhidu bi ngd bllziti, dim'le hoda su'ryi,.ihim'geftoac ci ting, khi d6 bdnh niy c6 nhidu cd hdi phdt tridn.

Tidp sau miiu lir srlu ydu t6 cdn lai cua co thd ddn dAn bi nhi6rn bdn, b6i vi khimdu bi nli6m bdn, t{t ca a6. co quan khic cira co thd c0ng ydu di. Do su r6i loan ctabiy ydu tti trong co thd, hc mi6n dich cfra ngubi d6 cing mtt di sfc manh. Ndu trongcudc diu tanh liu dii vi nhgc nhdn giiia c6c td bdo bach huydt vi vi ldrng phong, m6,thit, m6u vi dich du6ng cria co thd bi tidu hao, kdt qul cudi cirng lI tri chi se tIA nenlong lFo vb suy sup.

Di€u tri;Budi sdng - (Jtks'epa Mudra, Padahasta'sana, Agnisara Mudra, {Id'd'ayuna Mudra,Nctokasana vd Shiitalii Kumbhaka. Sau d6 xoa b6p cdc chi bi b€nh.Budi fi Ud'd'ayana Mudra, Agn.isara Mudra, Bandhatraya Yoga Mudra,Sarva' wtga's ana, vd M ayu' rasana.

An udng; BOnh nhin phii tuyet d6'i trdnh tdt ci c6c thfc an kh6ng chay. Cdn tu tt't caciic loai lhfc an chay giiru dinh dudng ndu gan cho ph6p. Ghee fddu sta], bo, hoic ddu6liu n6l duoc an hing ngiy. BCnh nlan ndn udng nhidu nu6c (khoang 4 ddn 5lit {ndd m6i ngiry, nhung khdng udng nhitiu mOt hic) vd cing nen nhin An.

N€n vi khdng n€n: BCnh nhan phong cdn phAi tim ning. Ndu c6 thd n€n tam song saukhi dip birn sdng toln thAn. Cing nhiCu cing t6t, b€nh nhdn chi nOn dn hoa qui, cri 16,siia vi xrip rau. Benh r.rhin khdng nCn ar udng thori thich. Noi ddng ngudi, dn qudnhitiu, srl dung cht't kich thich vi quan h6 t)lih duc ddu phrli tuyct dtii rrtnh.

Th6ng tirudng phong khong phii ln mdt bdnh truydn nhi6nr, do vay ngudi takhdtg bi nhi6m bdnh do chi cham vio cdc dich tidt ra hoic mi4u cira b6nh nhtn. Triiphi cic dich hoac mdu cua bdnh nhAn c6 co h6i hod trdn vdi m6u cua ngudi khoe

1',7

Page 18: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

nr.L.h. ho;c \ i_rrung phong \ bo da d:ty cira ngu.di l inir t ir c6c thfc dn thia l. i . iLc ho-i rh6curnFr io t ben l t . \hung ,o k ' r . r n ; rng c r rn bcn l .e l j r . t )e t .

. _ B:n], phong chfr ydu li b€nh cia ngrLdi nghio. Chi khi ndo din ching cir ciir

du6n€! ch:ir. viec iay lan can b€nh mdi c6 thd ngdn chin hodn todn.

,-_, .P:"n nhrin phong nen_an hlng ng)v hoa quli hoac l i i crla c|y ut:che _ (quri bi

oang (vlomordrcr charanria Linn.) it chit ludng hon) hoac palla, necm (A zadirachtarndica A. Juss) hodc hoa, Li hoic thin ciy shobha'itr jani (Moringa oleriera Lam).Cing ntn in hing n giy heleincd, .gimti, brtii.nii hoic

",i. .uu nhieu ta khl".

10. Bcnh gey cdm

Nguy€n nhAn: c6 thd c6 nhidu nguydn nhdn khdc niau ddn ddn co thd gdy cdm:1 . Nhiing dria tre sinh ra ti cdc rrrillg hoac tinh rdng ydu hoac bi bdnh iu nhidn sE ydu

vd gdy cdm.2 Ndu diia tre kh6ng c6 di sfa me th6ng thrrdng cing bi gdy cbm.3. Do nghio d6i c6c bac cha me kh6ng o; ru,a oing

"ing ldp dri sta cho con crii vl dov!y chrlng phii in cdm vd hat dau hodc Lia rnich ng-ay tr) hic cdn b6, ciic co quan. ti€u h_o6 crja chring, dnc bi6t l) gan, tr&n€n rllt ydu, vi ttruang ttri ntrfug afa fte nhuvay sC tlo nen gay cbm.

, I."l *:::.,,l lTg,Su1e

dung cdch. cic b6c cha me nu6ng chieu con ca.i bang( 'acn cno cnung dn dau . id r 'ghcer .bo. cd. r l i r vb ln ing ng,Jy ru ngdy be. hoac neu,io nts-hao d6i hoic do nidm tin,. ho cho con c6i in thrlc a-n kiong cnay hoac c6c m6n:i: *j.^:etl]]

chri kh6rg p_hii ti siia, hoa quit, 16 ct. v:r c6c t#c arkhrc rhich hqpcno re em. Kbr do gan va cilc cd quan ti6u hori khiic cia con em ho bi qud tAi, matsfc sdng, vi c6c dfa tr6 tr6 nen gdy cbm.

Vii, ng,.roi lon. su gay com rhdonF \uar phar rir cdc nguldn nhan sau:L rtoat d0ng tri 6c qur nhieu;2. Co quan sinh duc ydu;3. Bdnh rrio b6n;,1. Nhi€u axit;5. Bcnh m5n tinh ti6u hao nhidu dich dudng vd miiu;6 . Benh nrm g io i ho jc p t ru n i .

Didu tri:Edi vdi trd ent:Budi

1d,ng .- 7.'he hiinh dAng (Karma..'sana), th€'riin hd mang (Bhu,jaunga,sarn), th€.con chdu chdu (Shahl:ha,sana), th€'con chim (Garud,a,sana1, vd thd ip n-ung clidntl :a (A'gneyii Mudra).

B.u.di. t6'i -tl1t'g6c phdi kep (Dvi.stmakona'sana), th|'bdnh re (Cakra sana), wt th.et h Aa nit ( Gr anthim.ukta'sana).

l 8

Page 19: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Ndu didu tri thich hgp dd kh5c phuc can nguJrdn giy b0nh, ngudi ldn sA tu d6ng mipl6n. B0nh nhdn cnng cdn phii udng du nu6c (khoing bdn hoac nam lit, nbrmg khdlgu6ng nhitiu mdt lfc) vii ndn tim nir.rg. Benh nhan ciing ir€n & ngo)Li trdi vi tlong rnditrltdng tu nhi6n vdi thdi ludng thich hop.

Cric drla trd bi g:iy cdm cing nOn khuyen khich tham gia vio thd thao.

An udng: Ddi v6i nhiing drla trd du6i nam tudi, sfra, hoa qui, vd c6c loai ct phii ldLhrlc phdm chinh. Cang an it thrlc en dnh b6t. carbohydrate vi thrlc dn nhidu chft b6ocing t6t, bdi vi c6c thrlc an nhu vay lim ydu gan vd cdc cd quan deu hoai chua phdttridn cia tr6 enr. Trong bdt cii holn cADh nio, tr6 en du6i nAm tudi cung khOng nen anthilc an ki6ng chay. Til tlLdi d6 tr& di, thrlc ;in tinh b6r, carbohydrare vi chfr bio c6 thdcho An vdi idoug tang dd'D. Nhung hoa quii, ciic ioai ct vd tdt ce cdc loai thrlc an kidmlu6n ie fiuc dol t6t nh{t cho tr6 em. Do nghdo d6i, nhidu bac cha me khOng thd c6 dtstia cho con c5i ho mic di chring cdn tdi thidu ba phdn tu lit m6i ngiy.

Ndn vd khdng n€n: Ndu tr6 em c6 drl hoa qui, ci4c loai ct. srip rau vd siia dd an, chrings6 kh6i b6nh gdy cdm. Nhrrng didu ding tiSc ld mac dn khd gii, nhidu bdc cha me v)ngudi bio hO do hdu en thit da hJ6c cta con em ho m6t khdu phdn nn thich hgp vd chochfng an nhirng thrl nhu c6, thit, trrixg, diu sfa (ghee) vi bo. C6ch suy nghi nhu vaytdt c6 hai cho con em cita ho.

Vdi ngudi 16rr, khi can nguydu cfra cen bcnh dudc chiia kh6i, cdn benh se tud6ng bidn mdt. Ndu bidt cAn cf ydo tini trang cua gan v) cdc co quan ti€u hoi kh6c,ngudi lon bidt an dir ch{r dinh dudng, lao d6ng thd luc nlidu, u6ng rudc rheo hu6ngdan vi ldm Sikta Mardana m6i khi t6rn xong, ho c6 thd tr& ndn b€o kho6 v) hanh phictrong thdi gian rdt ngin.

11. B€nh eczema

Tri€u chting: Cic tri6u chfng cta b€nh eczema bao gdm - c6c chft dich tidt ra tr'r cfcvdt 16 lo6t, ngria ng6y, n6ng b6ng vir dau nh6i, b6nh tiii xuft hi0n thrrdng xuy€n hingnAm, co th6 ydu, sdt tihg corr, vi thinh thoing do su tfn cdng nguy hidm cria ctu b€nh,co th6 ddn bi hao mdn t6i xudng.

Nguyen nhen: Khi dich dir6ng, m6u, rhit vi md, btin ydu td nly cria co thd, t{t ca birdi loan, b€nh eczema xudt hi6n. D6 ld ly do tai sao can bOnh niy ddng so hdu vi nguyhai hon bdnh bach bi, hoic bdnh phong tr6ng. Khi d6 do m6u bi ydu (mriu ydLr tronghdu h6't cr4c trudlg h-o. p ld do bCnh kidt ty, dac biet te khi cin bdnh niy duoc ngan cheLnnl.rd st dung thu6c chat che), da, rhit ve md bi ydu v) h6 mi6n dich m{t di sfc nanh,cdc vi tdrng eczeura c6 khA nang khu trli trong ccJ thd con ngudi. Do cu6c chidn ddulien tuc gifla cdc td bio bach cdu vd vi trirng eczema, c6c td bio bach cdu vi vi trrirrg bichdt b6t ddu chly ra kh6i co thd ducli dang irifr, hoac cr)ng v6i dich hodc mriu. Khi tl6bdnh nhen bi dau d6r vd thd xric b6i vi vi€c ridr xudt mfr, dich vi mdu thrrc ra t,.,it cl:iutar sau bCn trone ccr thd.

19

Page 20: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Di6u tri:Budi. sdrtg Di.irgha Pran'ama, Yogantudra, Bhu' jaw.Lga'sana, Agnisa'ra Mudra,Padahasta'sana Id shiitalii Kumbhqka.Budi t6i Matsyendra 'sant, Lltk tt'a V ajra'sana vd Ku'rmaka'sanq.

An urjng: T:il ce cec loai thac in dinh du6ng, dd ti€u ho6 vd nhe, rrd dd ngot vA thfcan kh6ng chay, d€u c6 thd An dudc. BCnh nhin cdng n€n udng du nd6c. Nen nhin dnvio c6c ngly Eka'dashii, Pum'ima vi Ama'vasya'.

N€n vi khOng n€n: B€nh nhAn eczema phai triich xa c6c tifc en gay b€nh kigt ly hodctiio b6n. C:ic khu \,rJc bi bcnh ncn dudc phoi n6ng hdng ngdy. N6n wot qua ciim d6 ctathfc an kh6ng chay va ruou bia cho r6i khi bOnl.r duoc chila kh6i hoan toan.

12. BCnh ydu sinh l;i

Tri€u chrlng: Tidt tinh dich tuu6c hoic sau khi tidu ticn, xutt tinh tli chi hoi hrmgphdn ho4c c6 suy nghi dim duc, tri nhd gilm srit,. dau ddu, vh y0'u hai chin (dec bi€r 6ddu gfii) li cec fieu chrlng cria cdn b€nh niy.

Nguy€n nhAn: Thidu ki€n thfc tinh duc thich hqp d tudi vi thenh ni€n hoac thanhnicn, mdt tinh dich do c6c phLrong phdp phi tu nhi6n, rhidu kidm chd trong cu6c sdngv9 ghting, en thfc an khdng chay v) sit dung c6c chdt men hic cdn tr6, lao dOng thdchdt quii it vb 1ao dQng tn cic qud nhidu, khdng tuan tht dring c6c qui dinh v€ nhin in,lam. dunt nuoc vd lam nang - d i ) la cdc ngul€n nh6n gay ra ydu s inh ly .

Didu tri: Vi€c didu tri, an udng, nOn vd khdng n€n giSng nhrr dtii v6i benh bdt luc(chuong 2.4). Cdn phli tir b6 hoin toin nhfng suy nghi thdp k6m, kdt giao v6i ngudixdu, ufing ruou bia vi an thlc in khdng chay. Cnng phAi tit b6 viCc xem tranh 6nh,phim vd srich b6o khieu dam v.v...

Mdt s6 c6ch chita tri:

1. An mdt incl.r (2.54cm) r€ hrlng qud (Ocimum sanctum Linn.) sau khi nhai rdt k!v6i nlot 16 tr-iu khdng (Piper betle Linn.) trong khoAng hai tudn s€ cho kdt qu6tuyet vdi.

2. Cdc rc pli6t tridn tdt cha cay shimu'lc (Salmalia rnalabarica Schott & Endl) phoikhd trong,b6ng^ rAm vd nghidn th)nh b6r. Uiing m6r phen tu tola bot ndy cingv6i siia n6i budi sring.

20

Page 21: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

13. B0nh bai li6t

Bd nio rd ring li co quan kidur sodt cta co tl.rd vi cdc co quan Nhd c6c dAy thiin kinh

L.iO,U ,at" "eiay

thdn kinh vin ddng, nAo tQ tiep nhiLn cric xLrrlg,dong tii ciic cd quan

. un, n t u . t 'u r in eh i ing td i moi bd p l rar r cr r ' r io t l r j Tru lg ram rh i l r -k inh n io bo l r r )

" "1 i r l ' u , n l l l " . t r i "pu ' . p i , ' rn Let p l r . ' ' 'e ber r r i i i He- r l r ' 'n k in l ' ' r bcr r p l r ' r i ch bo

"ao f.ief *at phAr ben rLrii cria than ihi ra phin ben-lrdi cue.rrio bd kidn soit bdn

ohi1i. Ncu .lo huv€t tip cao hoac do 1! do nio khdc, phdn nio d6 cta h6 thdn kinh ndo

iJ Ui ,"" ,l no"g phan ccr the do phllin d6 kidm so{t cung kh6ng hoal ddng duoc Tinh

tlang tttottg t.,oir Ogng cua m6t pfiirr nhdt dinh cira co thd goi li bai iiet'

\ gu len nhan : M6 i pha r r eu I l r c c r ' J I r i ' r o bo r rhJn mo l xun ; d ! ' ng c -u the thone ' 1 t t J c i c

aqiv it.rdn ti.tn nuOng am Ndu do tinh tlang huyel dp cao hoac.b-I ton thdong' phln nao

#,r, li fro Itt"g, ioac c6c td bio th:in kinh hoac day thdn kinh bi dflt; hoac cic day

Ltiin tl,rn nu,me lim cta bo phin nio d6 trong co thd bi khicn] khuydt; khi d6' cic diy

ifr"r f.rnft htLor"g um kh6ng the chuydn cim giiic htr6ng nm t6i nm ri Tinh trang

ffiJil;;; ffii;-toi-r;ti "t^ cic dav thdn tinh I'i nsuven nhan dan ddn mdt kba

narg cri ddng cia cdc chi.'fuo-ng iu, ndu tiO thdng ti.rdn kinh truydlr mcnh l6nh cua nao

lo ii r,Jn ttr-uone. ho:!c o6u cac day tl.rdn kinh vAn d6ng cira h€ thdng d6 c6 khidm

n "ici,

[ri J. ,,i'i. ,t!*g ttoy".t t n nierr thAn kinh gita nao bo vi bo phan ndo d6 cta

co thd dan ddn phdn cd thd d6 bi bai lidt-- .- VO -+, iiy, ,ten nhO r*g tni .a" td bio nio, ncri tidp nhan hoic chuydn mdt

xung nhip thd chdt hoac khdi niem td tuc cu thd, bi khi6m kluyet thi chi c6 cric co

ouan the chdt tudns tns bi 1er hoirc khu u,t" ihii niem tuong fug s€ bi tdn hai. D6 t)L

iid" iii *" "g*iiu

.J thd tt,ay ring mot.ngudi bi{t cd tiSng Anh vi deng Phan do b-i

t enn d tct thSn kinh (ma't tri;h6) i6 ttrd quen hct tidng Ptr4n m).anh hay chi ta di

biot, nhrrng lai van gifr lai ltguyOn ven kidn th(c tidng Anh-ciia anh/ch.i ta'' Cltft thong

-pnai te iqntr t ui tiet sd luon ludn inh hrt6ng toan bo ben phai,h,11

t.lirr uJuj'" itei "",ij

.,r thd. oo nhlng l! do 6 b:en, anh hu&ng cia bdnh bai ljet cL' lh'

uitri han & blLt kv mot chi cu rnd n;o - trai hoac phii Vi du' nit bco phei c6 the .b1il, rr;;;;;il tr-ri

"r., urr rrai vin b)nh tt1u&,g, t.toa. m6p bcn phii c6 thd bi Iict

trong khi-ben trii lai khOng.Cdn nguycn cira c6c bcnl.r lien quan dOn huydt rip vn bgi li6t gdn nhu Ii gidng

[hru. D6 ldl&i vi hliu hdt cic khidrr khuydt cirir ilAy thdn kinh vi stt suy tho6i" cta

ching c6 thd truy t6i cing li do iip huydt cao Nhurg bcnh bai ljct cing c6 thd bat

ngLLdi tii mdt sd nguycl ,ittan tna". V.i du, berh bai Ji6t cdng t{n c6ng nhilng ai qu't

thiiLa acid trong mi* "a "ittng

ai c6 dAy thdn kinh bi suy thorii b&i qu6 tham lam' iit.t

u6ng vd do hoac qu6 nhidu cdc thfc arn kbdng chay.- Nhtng ai

"6 loan to Manipura (trurg tam nang luong ttul] tri A ving rdn) Iloai

ddng quri minh cing bidu hien vllot lroi c/Lc khuynl.i hu6ng.dlm,duc vh giin dii Lottr

rgu;i ;iy mic dn lLidn trdn diy r.rang lttotrg, cflng thudng bj bcnh t6o b6n do titc giitr.hon. ho,rt dong quri mr1c. N€u nhtng ngudi c6 pill4 thong- tli nhu vay khdng tim dlroc

^Jirf ,i ,frg i" ." trong cuoc sdng, ho tr& ndn ydu rluoi & phdn du6i cia co thd do ho

l ir pfrOng i,irrg tro,tg tir-ih duc vi lian d,-t. Thong thudng c6c ddy ttrlin kinl.r ciia phln

2 l

Page 22: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

du6i co th6 ho bi sLry thoiii, v)r b6nh bai tiet bit diLl tai diiy. Ndu nhfng ngudi c6 plnathdng td nhd vAy c6 1! tu&ng cao cl trong cudc sdlg vd phiit sinh bdnh bai li6r, n6 s6t6c ddng t6i phin tr-6n cila cd thd ho bdi cdc b6 phiin niy hoat ddng qud tich cdc.

Hdy nh6 ring trong ha'u hdt c6c trudng hop bcnh trio b6n thulng th{y c6 quan h6chAt che v6i benh bai het.

Dieu l r i ;Bu.di siing {ltks'epa Mudra, Diirgha Pran'a'm.tt, Yoga Mwlra, Bhtt jatmga'sana, hod.cbdJ lq tt fue'nao totlg ba tt thi'rliiy rtd c6 thd lam du:oc, Paks'abatLha pranayama.B di toi - 1 Lto r tLr nhtr huoi sjng

An udng; Vdi benh bai lidt, n6n an c6c thfc an kidm nhu hoa qui vi re cri, xrip rau, vbudng du nu6c chanh. Ndu benh ndng thi ndn nhin dn c6 ufing n[dc chanl] vd nu6c.B€nh nhAn n6n uting khodng hai lit nidi nddc m6i ngiry, nhung kh6ng ndn u6ng qurim6t phen tu lit m6i ldn.

NCn vi khdng nen: Cdc thilc an k!6ng chay, tinh duc, ruou bia, ngt ngdy, thrlc d6mv.v... ddu phAi tr-6nh tuyet ddi. Thtc hr€n Vydpaka Snaina fttt c6 ldi. N€n t6m ning vdogid cd dinh vio mia hd vi mira ddng. Benh nhan n6n trrrdc ddn phoi ning todn bd cothd, sau d6 lau ngrrdi bing khan udr, sau d6 phoi ning lai - lAn nly cf,i pt oi ningphdn bi bdnh th6i. Sau khi dd pboi ning phdn bi bOnh mdr vai ldn rheo ciich ndy trongkho6ng 15 hoic 20 phft m6i lin, budc cudi cr)ng lir xoa b6p cdn rl]ao w\ng c16, c6 tnddt)ng hoac kh6ng ding dliu.

14. BCnh lo6t da diry vi ti tring

Tri€u chring: Cic tdOu chrihg ctir cin b6nh bao gtinr kh6 tieu vi tiio b6n, ch6n an,budn n6n sau biia in, vi dau d virng bung ngay sau hoac m6t hai ti€ng sau khi in.

Nguyen nhAn: Ciic thirc an tiOu horl [rdt phdn hoac nrrdc cira n6 chuydn rir da d]ry sangt6 tring hoic phAn rudt non dd ti€u ho6 tidp. Tai d6 cric dich tieu ho.i cirng voi nudcmat hi gan vd cdc dich tidu hod khdc do tuy tidr r.a hodn th)nh nhiom r.,l-t ti6u hori.Nhung ndu ci4c co quan niy hoat ddng khOng tdt, rhirc in kh6ng duo-c ti6u ho6 hointoen 6 day, vn khi d6 16 bi hrr h6ng vi gly bdn. Ddn-q thdi, c6c dich ri6u hoil v;i nddcmlt cung bi h6ng vi tao ra phin rlng xt'u trong hd thdng tidu hod. Nu6c mat ve cicdich tieu hod bi h6ng lliy li nguydn nh:tn gdy bCnh loit rd t.ing vir da day. Thoi quenhoat dOng tri 6c hoac chan tay rgay sau bira an mi khdng nghi ngoi l r giAm luuthdngcta mirl trong thinh da diy vi td heng, do vAy lt'rp ming chin cria c6c co quanniiy trd nen d6 bi chdt acid ddc phi hoai; vi b6nh lo6t xudt hidl.

Ndu c6c co'quau ti€t acid cia co thd phii hoat d6ng lidn tuc dd ti€u hoe rfc .lnkhong chay, hoic neu bi tio b6n, kh6 deu hay m6t chfLng bdnh n)o khiic, c6c hach tidtra kidm bi ydu di, kbi d6 viec tier xut'r kidm trong cd rhd khdng thd duy tri su cin bing

22

Page 23: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

v6i c6c chiit acici. vi ciic dich acid.vrl cdng clQc hai niy riep tuc cOcg vt0c cira chirnllmd khr)ng bi ngin irci. Biit cir 'oi nio rrii dich acici thiri c6 co iroi tictr nr, aAn aAn vciIo6t hinh thirnh. Tr.ong da cli1,. tfong ri1 hing hoac d bit co noi dtu nri ciic rlich niy tirrcdng_l6p ming ch.in, chirng rilo r. ciic vdt thucrng vi hinh rhdnh vct loet o ci6 lo6t dadr'iy, lo6t t6 trdng vi c6c vdt loir khzic.

-,.^_ .L:r,l i".*.rL rlrc,solr rto iao d6ng tri dc quzi srlc kdt ho1 vdi thidu lao d6ng

:ll1i ::'I, l9i: oo yr.:'c ;L?_,.rty: rhudc. qud manlr vi d6c (c6c ch:iidoc thLrong <iuoc sr1:lii ]:r.:".

l"gC ,l:"

,.iLroi dug rhudc dd tieu dier cdc vi rriog gay bdnh troing mriu);fo.rc do tr€m cac doc d Loc dc ehrfa hoic pl.rdng bdnh; hoi.c do cuOc sdng thiJu kiernsoit; khi d6 mdu ydu sE ldm mang'ti trdng yeu ve khOng c6 khi nang Jdng lai czlcacid tich tu, vd n6 s5 bi loit. NCu vet toer &irong da diy, bi€rfi nhAn .s6 bi dau igay snukhi an. Nhung ndu vet loit i/ siu ben trong t6 irlng, "on

jou rg *uat nr0n saL, thi a,r:i1:

t:i :ll.-

kl':.* phii rs.Ly t4p tric Trong trLrorrg'iigp nny, "u-n

anu bit ngudn rrrtJn!l-.] -.,11"*l

g bung. Vciitenh lodr da diy, c6c thirc in an vio s6 kh6ng duoc tidu ho6: : I : l ' - " . i

b91e 51t t i

r i r do . a l benh n i6 .n b i gayd^ i r i k ic r s ic .NhLmgroi b€nhloerrJ I iang. Le mar nh ieu thdr r ian ho l dc n l r r rng f ia1 dd i b ieL h ien ra neodi .- Dn -ld lf do gi, ncu vdt ro€t h)nh thdnh ben trong co thd, mriu ii ra td vdt thuongsd tim ch6 thodt vd co thd thodt ra

fBo_ai gua nOn mla hoa"'qua hau mon hoac qua*li:19",5:_,1e1 o" la ly cto. t4i .."1 u*h""rr,a" carn,tr,;y uuaniion^kni bi roet dri daynoac ta tri{g nang, va sarL khi non lu6n cim th{y d6 chiu hcin. B€nh nhan thudng ndn:1ld:,1or,d."

(haemaremesisl. Vdi b€nh nang, ph6n ciia bcnh nian cung bi den. Khioenn corr chua n4ng. dai rien rhLrdng ra phan nh6 vi c6 mdu t6i. BCnh nit thddng t{ncdng con ngudi hic cdn trd vii gidr chdt h; v)o cu6i rudi rh:nh nien ioac trung nien.

Di6u tri:Budi sdng - tltk'sepa Muclra, yoga'sana, Diirgha pran,a,ma, Bhujaunga,sana,Agnisa'ra Mudra, Padaha.sra',sana, A'gneyii Muttri, t,ii A'gneyi.i prana.,tama.Budi t6'i - Sarva'unga'sand, Matsyamurlra, Naoka,sina', pashcimotta,n',sana,Karm.a'sana, Agnisa'ra Mudrq yd {lti'cl,ayana MutJra.

On ud-lg: Trong trudng hop b0nh nang, chi l€n udng nu6c vd nudc hoa qLrd chua horctrgqt..Khi nOD rir m6u, bi:rLi nhAn chi rr6n cho udn"g nu6c c6 chi 1cO ge; lcyroaonclactylon_(Linn.) Pers.) hoirc rudc 6p rd kuksiitn t' (ieronia cinerea r,ess.). Khr benhnhen da khd hon, anh hav ciri ta cin.udlg Iuong nh6 .stia l,rd;;;;l ;". vol rrrer ong.Ching ndo phdn van cdn rdi. b€nh nhdn n€n dur-rc udng cl.rc loai nudc hoa qud khdcnhau,.chua hoac ngot; nro.c ci chua chin di loc; nudlc chanir mis,t.t. tlebu (Cttrusl imet t io ine. . . fanal r r : t ro : r . i roa i t , , ) luoc \1 nphicr n l l \O , , - r " t . r i , - , i .

,,.._ ...i j l l l.n]^u"n rrurg n-uhicrr rrong dA qua. bdnh nh:ln c6 rhd ain ;p hodc m6n hAm

] : l l n l u Knox r l a \ ' L ) ' t ' o t t t l o t t u l l a ' ! ) j h n ec . r l l t uqdu lo , , . r l i r r I r , , i cc ie l oa i ra r r dc

i ] : : ' ,T : :11-" . , i3 l . t l , , i i I_ :o \ i . , - r i narn, v . r . . . V, ; i r t r r l r r r ,n . r r iy . nen,rn morLLUITg nno {rcc ldlu sill |srrvrn ch't, {n vdi c<tn hodc rut,i in6t. Chdng nio canbQnh vin.cdn dt chilt at, be,,]r ,.,t,an kh6ng n6n in nhiiju rndr I6c. Thay veo d6, ho n6nan nhidu lin rrong ngiry, an liLone nh6 ndi ldn

23

Page 24: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

. , .Vi6c chila tri ciil b€nh niy phu -tl.iLt6c

chi y6u vlo vi6c 1rLa cho0 c he clo aln udng- boi r4y, dn da kh6i, b6rl.i r.ihdn cdng ndn tuin tht ngliiem ngiit che ct6 an kiCngtrolg vdi Dam.

N€n vi kh0ng n€n: Chinh acid lir nguydt nhtur chri ydu cirzi can bOnh, do vay ciic Lhfcirn^Jam rang l.rrols acrd crn phii cdn thAn tdnh. B6nh nhAn c6'n phlii ti b6 thfc dnKirong cnry va tar ct cac lour ruot bia. Loai thrlc an kich thich dJdiy ciing phrii b6:

;;idlkpiilt, :fi1i ;:i' :ili I'J;i: 1i#" iitl*l-, ::..:[;;ill;i1il'f#li khorg ron dn thrlc an nhjdu ch{t xo thain chi ng"y kil A iir;l.lJ; Sau khi dd phuch6i.sr1c_fho6 binh tludng, bOnh nhan n6n th€m vio che d6 iil uuag rau chen vlt, betosha'k (Chenopodium albn Linn.), mat'ar shir.k lpisorn saiiu.,nr iill.) hoic li day ddgitip lim sach dudng r-uOt vir tuenh n6n ra miu. S&rlshaal u/ra k lBlcphar-rs edulis pers.)r ,1r hong p i .e ldau bol c l ln ! 15 p l ruong th 6c ruyet vo i . Tdr c" t - , "n1, n1,un , , . . 1o. ,oeu pnar uL ln ! lor lh i6r l r , . i , lcn ba rh la mor onq" vc i i n . roc l roac s i : , r l rang nga1. fhd iqrien lim vidc tri 6c hoAc ciran ray ma khdng nglii ngoi sau btra doli riir c6 hai.

15. B€nh s6i mrit

Tri€u chring; T6n ti€ng phan ciia b6nh s6i mht 1i ,pina,shmarii,. ,Ash[ia, trong tjdnglll'l:,::, ",{n::

la soi; bor.v'rv l:n

thtns thudng cria cdn b6nh nirv ld 'prtra'pa'thurii' -pa th.u La ru Lhong thuong de chi hd.n s6i. Ciic tlidu chfng hinh thlnh s6i trong tiiimal chfi ydu ld datr & phd. b€n phii,ciairng bu,rg khl -. ilua,i nJr, ,^o f.f,i in,

",i_thdy dd hol sau khi ndn. Khi bo;h iiy tr6 .rei ,rln-tinn, fre.irlJa" .,i," thay rO sir suynhuo-c vi an mdt ngon.

Nguyin nhrin: Gan crla con ogddi Ia m6t hach ruyen rit qrdn rrolg. C6c chirc ndng,r.6l tu r:1,,- chuydn ho6 dich ttudng thanh mdu ul ti unl jo" _* ?eo ao gon aelll{;Cti fr.cn rn4t. do gan tidt ra driu den duoc liru girt rrong r,,i nrar, u d6 n6 duoc.h. )e ' r den da day r i ruor , , : r . Crc che_ b: rn Lron! , i "

" ' l i i . i iJ "g ; ; ; ; ; ; :chuydn_ddn da diy cirng v6i dich mit, ti d6 chring di"qua ruO, aOn t.,ri trang ui tl.,rii rorr..,.i

T:l cic_chai bi"n dd qu,r nhGu so vfi dijr duong

"t;;.."ciac bret ndu ludrgruid qui lcin, cic rhLi dci drL,ru ch.vdn cing dich'rAt Oditrii _it u,.,r;'sd t,ro_ r.,g ,er f;iifil,"$i"t i+t dqng rfons tuj m.,t. cdc chat"biin tich ir ta;-a.raii;". ii" ,e adn kdr rrialu Nhrr vay cac vien sdj vot clc lunh dang v) kich cb kh6c nhari cir,:c tao thdnh tr.ongliu met- Khi d6 sau bifa ;rn, carc vicn s6i niy s6 bit kin 6ng mat, cd,,

"i, qr,an ci,a ccr thdse tao. iip luc manh de d:iy cic vi6n s6i vio trong da diy iroac mdt. Viri aay aO f.i ie"co th€ bi dau dtin

a. '11 : ! "chr r cua,c i | ' ben l r . c , , , . oq '1ar1 t rong, r thecc i rheJ iy . i . r r r^ . . . .c \ rc , rso i r l r . .ucrelr nJy, nhdng khj cdn benh ti,r ndn mdn t-nh, c-c co quan bi yd,r rii houc cic vidn soil6tr hon, drrlngthdng dCy duroc s6i ra ngoii .r" nri tr:"rg 1.a" Lirl cira can Oontii l | | . r i \ 1 . ' j rAu ) i r i cm l t 6 naub t 9 . , , 1 ,

21

Page 25: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Didu tri:Budi sdng - ThA' thic riiy (Lltl:s'epa. Much-a), tht' yc.tgu (yogu htultra), thd vdi r1t) i.(DLirgltct Pra.n'a'ntd), tht'tLly vir ch,rn lPuJahctsrd sdttct), j jrn ntiri lNa,sa'pa,na), thit . t ' . t , 1 ' . - , 5 1 i , ' a 1 l t o . \ . . . : ; V t , " , t , , i , A t n e y i i p , a t . . t ; o t . n

Buiji ta'i - Vdtt dong tting tltiAt I (Agtxi.sa'ra Mu.tra), thA hanh tling (Karma,sana) vt)ttli cd.y tL€h (Sarva'unga'"-ana).

A3 uole: Ruo. u bia, thric irn khong ciray, ghee fdliu srhJ v) cic thL-rc an gay rao b6nd€u phAi.b6. Benh nhin n€n udng nlridu nudc, khoing bdn hoiic r.ram lit nu.dc rn6i ngiy,vi ndir.nlin iur c6 udng nlLdc vi nu6c ciranh vdo ngly Eka,liaihii, ngdy trang noi vilr iug lirn.. Khi. can b6nh tro uen qu6 nang, benh nhan khOng ndn in gi

"e -ii lhi..,0,,g

rudc chanh. Nhin dn mir kh6ng rdng nu6c bi nghi€n.r cim udi "an

beih niy.

N0n vA khdng n€n; V6i can bdnh niy, gan cing duo-c nghi ngcri nhidu cang t6t. VaynCn nudc hoa qui vi cdc thrlc an kidm li t6t nh.dt vdi bdnh nhaa s6i mit. B€,nh niAncr ' ing ph i i lao dung chrn rav. [ ]ng muc. bo i vr benh so i mar l r car r bcnh cJa ng i ro i g i iu .Cdc -br,lql to giau cd thLrong mac cdn b6nh niy. V6i can b6nh niy, chanh yia li thfcan vda li Lhudc.

Mdt so cich chDa:

1. LrOc n16t har khatir - myrobalan fTerrninalia chebuia 441L] trongstxbo. saud6 b6 hart d6 di vd udng siia; hoac

2. L^t'y nlriing lurng bang nhau har kha tt myt.tbalan, qr.1 hdt c6 ai muthdlcyperus rorundus Linn.], qui dudi grit - lodhd fSyrnplocos racemosa Roxb.] viqua da Id trdn - bun.yan fFicus bengalensis 2g0L], tr6n lin vdi nhau vi trichldv nrL6c 6p. u6ng d€l ditrL 2 tola l25nll nu6c 6p ndy.

ThO."q eac l r n i1 . rd d"m la i Ler qu i ro l . p ' rd f ig thuoc rhL i l r r i cd rhc J i , r rg cho

banh t r ru dJLrng. C.1c I ieu rhu6c ' l i ) nen udnt r io bu6i s ing.om lh i bung rdng.

16. B€nh sung t:iy hach tuydn men tinh

Tri0u chring: Cic tri6u chiLng bao gdm vi6rn tiy c.ic hach rLryoi kh6c nhau vir vingxung quanir, d6ng thdi cii cim gi6c dau nh6i (didu niy kh6ng nghia lir con dau s€ kEml'":

tli-1,:I tl:ns. ,.'91 trirbng ho!; lrong cic trudng hop min rinh thudng kh6ng thay,J , r ' \ , l , iL l r i ,o t . v , r knr .d l . .L r , r ! t . i ) t r . i c , rnr r r . rng hon.

NguyCn nhen:1. Gan.vd ti bi ydu do s6r k6o c1di, do viy klri ning uri6n dich cira nrdrL vd bach huydr

bi giaLr di. Klri dicrr nay xiy rL. ciic hacli luy€n lrong co tirC khdoA c6 dudc su l.id: " an,hr , l r c r r ; ,c l r r ing : nhur ,g hr .h r r ry in I , i Lu ma( nh; , . . : , ,h i . i i1 , r r ,1 . O- , , .0

tuc iroat ddrrg. Do hoat clOng qrLi sLlc, c6c hlch tuydn b6t d;iLL sunc vi to ra.

)5

Page 26: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

2. Thifuidt trong rhirc iin lirn cho ciic hach r.ydn ciu idrbi ydr.:1i, trong ditlu kidn tl6cudi cLng chung s i sunl lcnf. Ncn co the bi rhjeu Linh cltltr sl,tukrtt, cha:t .uo thinh moi ydu td cLia co thd, do langphi.tinh dich, til ce ciic h.ch tuydn ma't di srlc siing b6i vi chint, s,tr.L,.o gri

"ho "6"hach trLy€n kho6 manh.

^ MQt sd h:1ch tuy€n quan trong ci'n slir,tra vi idt hol ciic hach tuydr.r khdc, vi dov{y- viQc, thidu-.c6c_chdt ni), s6 bar lo-i,cho chung hdn. Tuyen giip rrang o

"d hong hmOt hach tuydn nhu viy. b6i v.r,v nc; Ae clirog chiu ,"r- Aoni.uo mot tfong nhfrngnguyen nhan n6u ra 6 tuen. Hai

,d6ng mach_ chi nu6i dudng iuydn grap tr.ang, goi lit::nld, cnlg ndr klli nting rhLrc hidn ciic chirc oang Oinh tlLia,ng criaining nd" ie titdiu sung ray. Do vay tultn bo khrr ruc d6 bi sung tt'y vd phinh rziT€n cira can b€nh niygoi la buou cd . Lori sung ral niy cung cd tf,e"^"at frien Jge;Jrui,-O na"r., ua O ha,,g.

Didu tri;

lytji.s,ing Ltrks'epa Muclra. (tht'.rh.Li:c d.dy), Karma,sdna (the. hdnh d6ttg), IJd,d.,ayanaY"d,*

(r!: dang fing uhiir 2i, M I,a; a.'5cun (th€. -cotrL ct)ng),, Ba.ncthatral,a yoga

!.i^1,".^,.. ,:.""orimLr tut rt un:.riro didm kidm sodt cri.q ca, n.iii tuye.n tiAn quor.'.Ltuor toL J.trNd unga sana 1rh!'.cdy nin), M.ltsyamudrd (tht, con cal, Agnisa,raMudra 1vat.t ddng rang nhi?r 11 t,d Matsye.ntlra'sana 1tn{ van fungj B€nh nh,in pfuiitudn rhi ccit rhan ccic qui ra, r,i lxdng, w1.ng rutdc vd nhin d.n (xem phu tLrc).

1: i9"gr V6i benh ndy, cdn an ddy dri cic thfc an c6 chlla idr nhu s[.a vd hoa qu6.:hlrd],

dy_ dt_, drla, cam, quir, voi ring (Eugenia jambolann ton.,.l..j,-ut ci chua li cjcthfc dn rt't rot cho b€nh nban. Benh nian cong c:in chir y ta,n su"iauong rudt thudng\uyen.

* : " :^1" :g_ i " l ' ! " i ' Ut

: ' l , , ;v . t i (n .qr r ix . .dcn:unF Lr) h , . I ru1en. r i r r rons r l rb j b i

;; ;"ff ; ;: :-" ;; !,1"1; j, ; i. "i;"lT,lii J;: [:lir" ij:i "'.,.J ; l i, i:] ;: ll: :ilvi c6 nhieu idt trong nutic bidn, kho;g khi gtiolo b*" .ri"g J,r., A;u ,0,.

"r, "u,Y;fir11:',il1lfii.H:l]ilffirlhn orrg co u'; tr'i:" t''r'""iiap sung m'v, bdi

Phu ni sinh nhidu cor.r hoi-rc co,vu dc ve kinh.ngu)!i, dut bi6t l. i ch.iy nhieuml r . l roac nhLnrg ns r ro j .huc , . . t - r . uud i i u . c i r .gcc i rh " b ; be"h . i , ns ,Khong phii i" ii;;;ij. ;" chi simg r,y rrong thdi ,,",, *:il i'ilui'ut'iil,,"hien,"c ,Lr i in r l r .p phbng r r3u, , o ; . , iJorn dnu r r , , c rn benh naj r jn JhLr . , duoi . \ l r r_r r r5neu cun bcnh lio dbi va rrJ nen ;an tirih, cdc didu ne,, uJ[nlrrf ,,c. liin 6 tr€n phiiduoc t|tan thir rrong rhdi gial da,i.

I7. B6nh Iau

,^ 9ll lenh.naiy khdng cri ten tuong tidng phan cd. BAi n6 c6 nhrou dr6rn tudngd6ng v6i btuh vidm ni6u dao lurethririsj (meia1, can bcnh niy Ouoc for ta!,praneh.a,trong tidng Bcngal. Nhung ti ti&rg Anh ,gonouhoea, rlru*g du*;i,-t1ung non.

26

Page 27: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Trieu chfng: Cim giiLc l6ng khi cli Lieu; diu cLLong vtt srtng tdy vi d6; nu6c ti6u s6n

;;;;;i;;i; "6',r' iu

rli, ig hoac irni rang; tinh die h titL ',"....". 't"u trarg 16c ban

cliu vi h<;i virng o grar doiu sau cir" can henh; dru nhue tr *':i

tlqY"S v4l hoac ber

tong dqirrg tidiniei; ddo-ng vit srrng ray va cLing v t' lr c'rt breLr LicLr cfra bdnh ldu'

Nguyen nhen: Theo chc bdc sl' can bonh niy do m6t loai vi khudn goi li

so |Lr iuccu \ ' g : r \ t r . Cr r "c t , l t t r r l b t r 'g ' ton t i t nh t t t 'g rguc i ' l ' n 6ng hor " d rn b i '

, ; ; ; ; ; ; ; ; ' [ r . ' o , ' . r ' " "

to , t " ' k l

" ' ta s 'ch 'e ' Nh ins- " i I i sp ' r i ' t ] re ch ' l l r c j i n l r r ine

, rour i .n1 'u , " t c . rnab i r , l r r . r r r be r r l , . C l r r L renh r 'ay <1o g . . i ' l i i n r l : r ' r l r r l r r r r l t gnhu l tg

r , !uu i , i ' r r "ug .

. ; in r ' p l ru r r i l r r tmg lh ien Jen l r ro l l ru ' ' r l l r c b t l ; ) du 1 l ' f \ r rc r l rc

c l r t ru :nh ing ngrLo i J i u r rg n i1 .N6i chLingl trndc khi can bdnh boc lo r '1 rJ ring' bqnii nhin cim tht'y ngfa ng6y

6 ben tr-ong dngtdt oieu hoic bdn trong ;un Jao NcLL bcnh nhen gii hoic nin b6p hay

.nl *et Uo-pttai ,i,th duc, anh hoiLc chi ia s6 c6m tl.rdy n6ng v) tam thdi dd ngiia'

Eidu tri: gi6ng nhrt v6i b6nh gtang mat'

An udng: Ttt ca c6q tllfc in dirh dLrdnq khglq cd] t1o,bo.n c1'fri arr duoc Bcnh nhan

ner i r ror ig , lu nudc r i nuoc c l ranh rdt J6ng rho i ruan Ihr rcrn IhJn c i " . ' } ' i dnhrhrn:n'iranh

vie" an qu6 nhidu, ueing cdc chdt kich tl.fch, vi an thilc an khong chay ChoL'

,na^ t) fii cira &c cay ucche,bqlfu, neem (azadirachta indica A' Juss ) vd saiane d€tt

rdt t6t cho can benh.

N€n vi kh0ng n€n: Mac dri khdng iiim chdt rgudi, bcnh liu c6. hai hon c6 sd litu gAy

tu vong cia l; boi vi n6 dfur ddn idu doc cuoc s6ng cira ci xi hoi -Khong dE d)ng c6

thd chiia kh6i hoin todn b.'h leu. DOi ihi benh nny an i trong thdi gian dni, chi khi

sJng hoi tl.iidu <1i6u do ld n6 phdt tridn trd lai Boi vliv b6nh nhdn tt".lhll ]uil. ti

;1rq- . r ' l .ka Bla l rmacat ;a rk ieng tu l i t do i qu"rn hd l ln i - du ' l -oqg {ho l gran L l r r ' oc

itattit .O nt,trtg drla con bi mir ioac di tar' Tirim chi sau khi di chta kh6i ho)n toan'

v icc t ie l duc ' in phrr i dr r l r r I idP luc to i th i iL ' ba nam'Nei rnt ci a benh-n"1 bang cdch nio d6 vlo drroc toolr.iJ r.nit' n6 c6 dr6 gity mir

rn;t. B6i vav oh.ii rira lay sach balng xir phdrrg ndu chring bi day mir' Khu wc c6 bOnh

phiri drioc pi oi n.,,tg ,",i tl.t; di ram. Nduti dauthdng cl.iu-duoc' ngam bd phan srnh

i.r. t.ong i.rOc ptrEi n6tr-q t6i mirc crj thd cliu dmg duoc Dd giim dau' c6 thd qLr{n

a.rong uit tring tll rJat s6i ving, dd ng6 dudng tiet nieu Trj i ddt s6t niy c6 thd thinh

rhoing thay bing ctii m6i, b6 cii ci di khi n6 dd kn6'-Benh llu Lo ra cdru siac clau, n6ng b6ng kh6ng chiu ndi 6 bo phan sirh duc -

Ltrubn: lim np.Ltnr rhort nrrlc riiu hoic thoiit nudc tidu c6 lin m6u. Bdi vny dd git cho

, i.. tl?u l.n ioo7 sacl.r se vi di ding, cdn ph6i thrrc hi€n mol trong cdc bicn phdp sau

" ^ : . .i. tldrg i/4 lit sDa tuoi kh(ing dun' ciing v6i 3/8 lit nudc - ridng vio sdrg s6rn h'rng

. nr iY.2. {Jtlng 25n.rl nudc 6p rart rgd (Enirydta flucLuans Lour)

3. tl6ng 129 ngb." tLroi v6j dddng phdn qrdy trong nu6c'

21

Page 28: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Itl. B€nh tidu duong

ldlili{#}i :,*!11,,":tir;::llru,:"l:,51s ffi ,i"ff xi-_li:t,:ixi :x1i:ff H#'J,.iTl,',:..i Jj*,?t#::,,ili; fH."lii:JTL':X*;:m *"*,,XNFuIC.n nhiin: kh6ng phii rrong_rrroi rrltoog hop nLr<rc tieu cira bdnh nhii ridu dudng:"'- 1y*C ,

B6nh tidu, ctuing c6 rllLdng _t.-ong'

,,,,,.1" tid, ;J 't-t

,sontaroga, ho.ac

{"yl ,#l!!.;"ii,:h tidu dudns kh6ns c6 ciuirg trong nudc ,t"d..goi re ,mu.'tra,ti.ya,ra.

e lgf i5'''1il*iii::,11.ff i sT;#::iii:iJT'#Jii:fT;:LT;,T::i ;?J,lgiip cho vi6c ricu hoii thric dn vd mdr r""in a. fijf ;.;;;;;Ju.g trong cric toai

[i;::ffi illru""l1li';i;iT,Xx*:*::i*"i*''i#0,"ia'"*^g*"e,". may co the hoat dong. Chrlng kh<

ll*i:ru*r#n:r.*it*Amt:ffi lx.!ffi :frtilHii:::irdi^--ii[:31"T,'".]"?.;,:x:-:*:r$*.r"#ilff jldlTlmdt di rit nhidu khi nane mien di

if*y;'r"s;:::*#i:itili***r.r#lff dTJ*ffi il:i";,;',:i",ifr xbQnh nhnn tidu dudlg khdr lien Iru,,,,g ro,r adn ,ldn'r"i; *,u'" .r"*'ili;"?",.A? :;: il*Tr:iiljffg.""* iia., "ti''a

Didu tri:Budi sdng - {Itks,epo Mttdrtt (th{ thtir (jdy), Krtrnta ,sdna (tht. hanh d.6t.lg), Agnisa,raMudra (th€'vdn d6ng tdn.g tLhier l

::x,li*:,wil:#;:#:; :,: :::, 1,::;':;;xi:';,';:: i:;'1! : :,#,1irrV ,';11';:":H:;ft';!'"|::];:.::::i;;i''t,:;"!::.:;#,,,f]"i::,i:,.;:::;Bha.strika'sana (the'Ahg b4 Nd Agniscira Mwtra (thC.vain' ttarr'iirr"ri,* ,l

:: :."jrij"6t vi b€nh tidu duhig co bin 1) ndt b6nh ciia gan vi tuy, cdn phii chi ;iBlu gin cic co quan niy kho6 manh, vd dd lim nhJ vfy bQrii, ,ri.a,,"pirii to".t un tir,:r"

tl{l!"[i'J:'::fi:: 1f,,'i1lin'i:i4t*t :,lli .ff * ll}"l#* **i;bao gid n6n drr circ liritc .rn lJ\6ng ,vay cdns,.cn aa cins ir cins,u,. JllJ.i,i,",]1T.':',l,tX;ilT:X-r,ili: I;l,tf;i;

28

Page 29: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

L.dt ml), they viLo c16 n6n in nhidu lruc ,n nlru .., 'p fru. xup !hlr,'; lzi, qul lALr, okra,m 6p lluorg, va)ng nem, qui bi, n.ro chu6i li vi hoa, qui sung, r'.v..- nhing thir chfLarrhidu ch liL ki6m.

N€n vi khdng n€n: B€nh tidu cllidng 1i b€nh cira cdc tri thiic. Nirin.rg ngudi lao ddngchln tay hidm khi mac bdnh niy. Lao ddng tr( 6c qu6 sr1c, o tlong phdng trong thdigian dii, LLdi hoat d6ng thd cht't, tio b6n, thidu di6u d6 v.v... li cic I! do mic cirn b€nhniy. NhiL dd n6i 3 trcn, bdnh tidu drdrrg cd ben licn quan d€n gan vi tuy, do viy chinen llta chon ciic tltrlc An khdng qud kictr tlrich c6c crf quan tiong ydu niy. Tudrg tLl,no]l thdc hien ngiy cing r .ri€u nhiing cdng yiec vi bii tep giiip cdc cd quan niy tro v6tranli thdi kho€ manh. Nhilng ai kh6ng thich lao d6ng chan tay thi gln lrhu khdng thdchua kh6i bOnh tidu drrdng.

Co tl.rd con ngudi cilng cdn chc ch{t diirh dn6ng c6 trong ciic loai tlllc an tinhb6t vi khdng chay (non-vegetarian); do viy cec thrlc an kh6ng marg tinh acid mdmang tinh kidm, nhung v6n c6 dt c6c chdt dinh du6ng niy phii an v6i sd lrrong l6nhon d6 ddp ring c6c nhu cdu d6. Nhiing thitc dn ndy bao gdm dita, lac, sta chua, chu6'i,v.v... Nu6c pha ddu lac khdng dudng vdi m6t chirt hoic khdng c6 mit ong vira lir thudcVia li thrlc en li tudng cho can bdnh niy.

. Ndn nh6 ring chdt insulin c6 thd ting srlc sdng cho benh nian drung khOng baogid c6 thd girip linh b€nh.

Thong thuong, cric bdnh niAn tieiu duimg thdong h.ri tham lam. vd d6i khi ho anqud rfiidu thrlc an ngot, cdi d6n ddn can benh. B0nh nh6,n tidu duong cdn phai kidmso6t nhimg cam d6 nhrr vxy vd phAi tnp nhin in.

N5u b€nh nghidm trong, vi6c nhin dn lidn tuc hai hoic ba ngdy khdng in gi mdclf u6ng m6t chft qd6c chanh vit vi c6c nu6c hoa qud khSc nl.rdt dirh s6 ldm gi6mIuor.rg tludng trong nrr6c tidu.

. Ddi khi ho)n todn kh6ng c6 dudng trong nu6c tidu. Vd vfn dd niy, cdn phii nh6rdng nhdt thbi c6 thd c6 dudng trong nudc tidu ndu bdDg quang, then hodc co quan b€ntloDg rio khic bi va dap manh. Ndu ti6p insulin tuong tuddng hq? d6, rhirc tdle ldm haibenh nhin. Trong nhiing h{dng hqp d<5, t6t nhdt ndn xrl l1/ tdn thuorrg cria cdc co quanliOn quan n6t cdch thich hgp, khi d6 nudc tidu crla b€nh nhdn tu khirc sd tr6lai trangl l ra i I l ,o t c i dunng.

Mot so cich chila tri:

i. LrLOc hat kl]a tt, hat co cri, tnii du6i gia v.\ trii da i6 rrdn v6i lcrong bing nhau, saud6 ridng 25ml ch{t chiet xut'r ndy ddu din v)o siing sdm trong viLi ngdy. Didu d6 s€dem lai kct qui tdt.2. Vd Ji ati tuong nLr6c ,;ao thiinh khoin-c 125m1 nLL6c 1ri di vdo bufji rdi. S6ng h6nr sau,loc b6 !ir di vi udng nu6c d6. Ldm nhrL vay sC rdt cho bdnh tidu dudng na[g.3. a. D l1g l2g chdt rrich rir qui sung v6i nrxt ong; hodc

b. 1r'6n 1 29 ch{t trich rir Lii hoa bdr \'6i m:i.i ong v)L iidm n6 vio hic s:,ing s6m;4. a. DirLl!. 1g phdn bCn trong cira hat v6i rr)ng v6i mdt ong;

b. Nghidn rd Bdng gao khd thdnh bot vdi mit ong r6i l idm.

r9

Page 30: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

5- Khi bQnh x{u di, ni'609 16 tre .rrnq voi rir rrr rrroc. are .d e.rrr tl i cdn r25mr, ioc b6l , : r , jn . r . rL^( . \ ' , ,o k . r qu i r .g , i . . p . , ,c .

l!1T;liil liH:.:l!:,1:';;::?:'Ji:iJii..:l.;T,llTi'.;.,t!r'f,j?,[;,;: [:jb)nh mii i l r tr.ong m6t nLAn se ca kdt qui toi. -. . '* ' ! ' r ! !r l vvrr6 1t

19. B€nh aliec

^l:l:L :!".1*, : :i.j d":" cliu.6cnh nh6n nghe th:iy tidng vo vo o rrong rai, ddn ddr tdt( i r ca . i r n r l n . . nh k l r i c r rn r r cn l honp r . , i v " , i r nh t , , .

Nguyon nhAn: Bin rhAn di6c kh6ng phii l i mut can bcnh, kir phi no ii biim sinh. N6ld l4u qui^hay phin fng ciia n.idt s6 hcnh khac. Boi u.y .hung ra co tne tlay vo sdnguyen rhen dang sau bdnh di€t.I Vi6c st dgng quri nhidu kf ninh hoac ciic ddc duoc tLtong tg hong thali giar dli ldmgiam k ia nAnq rhLnh g ia 'c .2. Do khdng c6 dir rh6c an bd du^ truDs vi cao dcn ydu di, ve ao

tvfys;il"i lil jn" kinh thinh gidc cia nhidu ngudi

3v S& dung quzi nhidu ciic chait kich'ihij lim tang luo-ng acid hong m6u, do vay ldmpiam l ,ha nrng Lhrch g idc .4 . \h rg ngLro i . mr o h , i /aa ,4a rh jng r r i do i kh i b i r , ch lu i quc nh i€u kap&. i r rong coth6,ho, di6u d6 gay ndn tr6 ngai cho cic co quan thinh gidc, y) kdt qud Ii benh diecxay ra.t

53: i#j?Tt gi6c bi giAm di do rnrir tinh dich qu6 nhidu, didu d6 d6n cldll bcnh

6. N, r r r .g ngLro i cd Lh . ; i qucn h i r l ro . rc , r r mJr qud mrnh rhuong ga) no nga icho hoat_ !U t^bl ' r 'huons cua c ic dr1 r t rdn k i rn rhrnh gia i r i dan aF.r i#nn 0, . . ./

ll' r1r.ro1l cua wryu Hoic kapl,a lirn tro ngai cho hoar d6ng binh thrrdng cia c6c

^ d r1 r l r in l inh rh rn t r g i rc va dd .n der ber ,h d i i c .

d. )Lrng tay tii lrons hoac iich tu mir trong tai cing c6 thd gay bOnh diec.

?i:t 1l', ll udng, n€n vi khOng n6n:. Bing cdch didu tri c.{c bCrh li cari nguycn gaydidc, dain ddn benir didc se duoc chura khoi.

20. Benh th{p kh6p

Tile" :nyg' Sung t"{y vd co cirng ciic co hoac klrtlp ki.ric nhau, dau bLrdt hoic bidnoa[g cac chO sLtt.ig v.v... li cdc bidu hi0r ciu ciu.r bdnh.

Ngqr€n nhin: C6c nguydn nhdn cira can bOnh ndy cfne gidng nhrr cac nguy€n nhiLncua belrh rhila acid. Djdu d6 c6 nchia lii hanh tnfp-mop?ian ra Jo t t i ",,

yr-1,.,,,,g .othd bi loi lorn do tl.rtra ci'rc acid ci6c hai rr.o,rg co thd.

Eidu tri: Ci(rng nhLL v6i b6nh thira acicl.

:r{ l

Page 31: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

B0nh nhdn thiip kh6p cio u6ng dii nrr6c (bdn hoa.: nim lit nr.Ldc m6i ngdy, nhungkhdng udng nhidu m6r ldn) viL cring n6n tuln tht ciLc qrLi tlc tirm vl t6m ning. Tru6cti€n nen dd chi bi b€ni phoi ning viLi lAn, cudi cing r.noi li toin bd co thd. Cdn ciirlthan tuan theo trinh tu ti[r ning qui dinh, d6 li phdi mdt chi nio d6 hoac toin b6 co.'thd la iuil ning mit trr)i tuong mrrdi lam hoic hai n.uroi phirt licn tuc vdo thdi gian cdclinh v)o cdc fh6ng n.riia hd hay rnira d6ng (xern phin Phu 1uc). Khi chi tien quan hoaccir co thd, tui tudrg hgp, dii n6ng 16n dri mric, b6{h nhAr ncn rirt vdo ndi b6ng ram vi1au ving d5 bang khan uot. C6 thd lap lai nl.rrt viy viri IilD.

An udng: Khi co thd bi thla acid, benh thdp khop s6 phht sinh. B<ri vAy b€nh nhxncdng an nhidu thitc in c6 tinh kidm chng tdt. Ndu ba phdn tu thfc in c6 tinti kidm,benh thfp kh6p sE duoc chia kh6i hoirn toin trong thdi giar rit ngin. Di6u d6 c6 nghiali tdt ci c6c loai hoa qui chua vi ngot, cdc loai r€ cir ddu tot cho benh nhan thdp kh6p.Phii nhiD dn c6 udng nudc chanh vlt vio ngiy Eka'dasl.rii, ngiy bang non vir trangrim fu'm'ima' vd Ama'vasya. Thay cho dn com, t6t hox Ii an cec thfc ?in hoi kh6 nlrurzzr'l vio budi tdi. Nh.trng vdi bcnh nhan thdp kh6p ludn 1u6n tdt li nn cdng it cing tdtcric thrlc aa tinh bdt vd c6 tinh acid nhu gao, rut'i, luci, v.v,.. thay veo dd ndn an hoaqui, c6c rd cir, xrip rau v.v... li cdc thrlc dn c6 tini ki€m.

N€n vi kh'6ng nCE: C[ng nhu vdi b6n}r thia ac:id, btnh nhan cin chri y ciin rhdn lirmsach ru6t thudng xuyCn.

Mot sd cich chiia tri dnc biet: Tft ca cic phudng thudc cho bdnh tlLila acid cfng 6pdung cho bcnh thfp khdp. \godi ra. c6 thd iip dung cac cdch sau:

1. Khi benh thdp khrfu m6i ph6t, srl dung thu6c tdy nhe c6 thd chfa kh6i nhanh ch6ng.Ding 10 honc \216 soda'la (Cassia fistula Linn.) non r6n trong bo loc, hoac

2. Ldy 10 hoac L216 bichuti rfn t:rong bd loc - mOt trong hai loai 16 tucn dn v6i coynse cho kdt que tdt v6i bcnh thdp kh6p trong giai doan dAu.

3. Ddu thdu dAu vdi (t mudi chi lCn chan tay dau nhfc,4. Nhua cAy bdng bdng (Calotropis gigantean R. Br.) vdi it mudi chi s6t I€n chdn tay

bi thdp khop;5. Nghidn t6i, gr)ng vi rd cdy c6 xu6c (Achyratles aspera) v6i nhau vi d6p l€n ch6

dau:6. Rdn m6t it thit ldn trong dau rrrri tat va thoa l6n ch6 dau sE i)m giim nhe con dau;7. Xoa md ht! 10r ch6 dau cing c6 ti4c dung tLroxg tu;E. Uong chidt xudt cta cayaiantamu'la (hemidcsmus indicus) v6i mXt ong;9. Dtng 60m1 chidt xudt dAy Thdn thdng (day klf ninh) (Tinospora cordifolia) udng

lanh vao bu6i . ing.t0.Ndu 25ng bdt kha tt kh0 (Terminalia chebula) bing h6i (Terminalia beleria) chirm

tudt (emblica officinalis) v6i nr6t luong bing nhau trong nira iit nudc, n:iu cdn lai125m1, tlc cdn dm cho therrr 25g chidt xudt cta girng. Udrg dung dich niy trong 3ngiv sE tri duoc s6t thdp kh6p ciing nhu sdt 1i0n cluan t6i b6nh phir voi, b€nh giunchi hoac ciic bCnlt tumg tLl.

3 i

Page 32: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

21. B€nh trin dich tinlr rnac

Trieu chfng; SLrng tdy biu drii, sung tAy vd cring cic diy chitg vi mach n6u nuoitinh hoan. dau nhrrc rung bung ve biu d6i, sung tdy biu d6i do tich tr nndc, v.v... ld cilcbicu hien cua can benh

Nguy€n nhAn: Thdng thudDEI c6 hai nguydn nhAn c6 thd gAy bdnh niy: (i) nguydnnhAn ben trong (ii) nguyen nh.1n b€n ngo)i.

(1) d c6c phdn kh6c nhau cia co thd c6 c6c ruydn hoat dOrg nhu ii noi dd t_rilshukra. Tu cdc tuydn niy tinh trirng duoc sin sinh ra tir sfizz,tra. Tinh hoin cta ddn 6nel d l uyen l i o chuk ra nh t r vA | .

Khi mdt ngudi c6 suy nghi dam duc hoac c6 han mudn tinh duc ndo d6. c6ctinh hoin cria anh ta s€ bi dua viLo ftang tirrii Kch tliich hoat d6ng rft nhanh ve bit ddusrn sinh ra tinh trdng. Sau d6 cdc tinh trirng duoc chuydn cirng v6i tinh dich v)o nhiinghii luu trft cudi cdng. Trong que trinh giao hdp hoac xut't tinh vd d€m, tin]r trirng duoltidt xua't ra kh6i cd rhd ftong tinh dich. Tuy nhi6n ndu tinh dich kh6ng cO ch6 tioat iado mQt li do ndo d6 hodc ndu lu6ng chdy cria n6 bi tic ngh6n mdt c6ch phi trr nhien,khi_d6 tinh_dich bi phd,n hul| ben trong c6c fiii luu trf. N6ir trong hodn.inh nhu vay,n6t @nlr nhan co khi€m khuy€t nio d6 vC pite,bi t6Lo b6n v.v... nhtng thr? da l)m chom6u vi phdn drrdi co thd anh ra bi ycu di, thi l6c tl6 rinh dich dang phan hui tr& nenl6ng v) bdnh nhxn bi chrjng ftdn dich tinh mac. Ci4c tinh hoin cria in'h ta b6t ddu sunelcn ra:t tu ti, vi cu6i ciing viec sung tdy tr& tlanh thlrdng xuycn._

(2) Do nhiy qu6 nhidu md kh6ng mic khd Kaopiina (laungots), m6t loai qudnl6t ch4t, ho4c do bi d6nh manh, cdc tinh hoin cirng vdi day ch,4ng vd mach m6u bisung-l€n. Di€u niy d6n d€n c6c tinh holn ro ra vd tao didu kicn tich tu chii dich hongd6 dan ddIr bCnh trar dich tinh ma<

. Ndu nhilng ngudi khi tim kh6ng ngAm m)nh trcng nu6c (d6 li nhihg ngrrdi xi:o6" lo1:,1","?i:en md kh6ng, ngam minh hodn toan) me lai tim 6 hi rhd dfng, phdnbug dutli vi phdl hnrg c6 thd vAn khd nguyen. Do dd khd nhu vny h€ thdn kinh c6 thdbi kich thich vi d6n ddn chring trin dich tinh mac.

Di€u tri: B{t crl khi nlo c6 cd hdi, benh nhan nen thuc hiCr Vasti Kumbhaka vdi dadi1, rong. Cac qui t i lc ram va . rong n,LL ic phr i thuc h ien Dghiem ngrr .Buoi sang Utks 'epa M uJt tt, Vasri. Mtrtlra, Vctsti Kumbh.ake, A,mbhassi Mudra, hodcA' mb hasii P ranay ama, S arvaunga'sana y d Gomukha'sana.Burli tdj - [Ipavi.s't'a tJd.'d'ayana Mudra, Agnisa'ra M ttdra, \,a {J*dt'q Vajra,sana.

{1 uonS,

fiOu gan cho ph6p, ren an ttt cii c6c loai rhfc an giiu drnh du6rg. Tuynhi6n, phii 1u6n dd i gifr cho ru6t sach s6. Nhin an vio cric ngiy Eka,dashii, pu'rnima't a Ama r , ' . . r a - .

lC.n vn klOlC n€n: Ciic sui' nghi tinh <Iuc vl hing d1c ii m6r rrong nhixg nguycn

nhan giy b6nh,_b6i vay cirllt rfiir .r xa c6c thr1d6 clng tdt. Benh nhan nCn.t aung khO(kaopiina). SiL dung thay diii c/rc midng gzrc lanh vl ncing s6 giip gilm ciau nhanh.

32

Page 33: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Sri dung glc r;1rr tlie nio: Nirn ngita, hp m6t nridng grc nLric clii hoic t6i nLLrlc dii varolinh hoil trons virig mrLiri i i ini hai nrtldi phLit l ien tuc. SrrL khi l inh hoiLn dI trrt l inhoin toin miit lur'r . r,ip ndt midng gac flaren lirn ldn c1a Llong khoing m6t hoac haiphrit cld nri i'm hd lai. Liin nira, /rp niiSng gac lanh lrcng d6 15 hoirc 20 phft, ti{p theoli rnie.rrg girc irr nhLr di nri6u tii o t|dn. Varo bLidi toi tfudc kl di ngi, sir clurg luiinphi6n cir,c nri€r.rg girc lanh vi l6ng nhLr tr'6n vii liil. Midirg gac cuiii cirng pbii lir micnggac lanh chd kh6ng pirai mieng n6ng dd giii tinh holn mit trong dem.

22. Bcnh s6i than

Tri6u chring: tidu kh6, nrr6c tidu chiy nh6 giot, ogunEi tidir, c6 m6u trong nu6c tidu,v.v... lA cic tricu chitng cua benh sdi than.

Nguy€n nhi,n: Cic qui thdn ninr 6 hai b€n co thd, ngay dridi gan vi l{ I6ch. Khi gando phii thuc hitu nhidu c}rfc nang khdng dim duong h6t cong vicc loc mdu cria n6,nhiing vidc cdn lai s6 do thin dAm nhi6m. Cric qui thiu, sau khi 1oc hdt cric chdt thrii,chdt bdn vd nu6c thila trong co thd, s€ cung cdp m6u sach dd nudi dudng co thd. Nu6cthfti vii cric chet thii 16c d6 duLtc tich tu trong hd th6ng tdng hqp cira than vi lr) d6chriy vio bang quirng. Or6i cing, c:ic nudc tirii ndy dttoc tigt xu{t ra ngo)i cd thdthong qua dng tidt nidu du6i dang nrr6c tidu.

Ndu biur luorg acid trong m6u que cao llodc ndu mdu c6 chira cdc ch{t bdn d6chai khr:ic, didu d6 sd g:iy kh6 khin cho tim, gan vi than. Su tiin hai c6 thd 16n l6i mrictim mft kha nAng tao 5p lrrc d& l6n dd giii cho miiu lul th6ng th6ng sudt kong khipc6c mach mriu. Ndu tinh trang d6 ti0p di€n trong mdt thdi gian, cic chlt thrii khdc nhauc6 trong nu6c tidu (tich tu tu nhien troDg hC thdng tdng hgp cia than viL blLng quang)c6 ti hong 16n so v6i luong nu6c du thla trong d6. Khi m;6c tidu bi d6ng cin, cic chitthii b5t ddu kdt tinh. Nhilng cht't kdt tua bay s6i niry c6 thd c6 nhi€u loai vi kich cdkh6c nhau. Khi di tidrL, c6c hdn s6i niiy sC ngan hoac gly cin trd cho nrrdc tidu chAybinh thltdng. V6i tirh lrang d6, ciic co quan trong co thd cd ging ddy nhiing hdn s6iniry kh6i thin cld nrL6c tidu thorit rr. Chrnh co g.rng crra crc cd quarr niy lirm ngrrdib6nh i{t dau- Nht vay 6 b:it crl dlu khi nu6c tidu c6 chira cdc ch{t bAn c6 ccr 16ng dong,cdc chdt bdr kdt rinh vi tao thhnh s6i than.

Didu tri, in rrdng, n€n vi khdng nOn: tudng tu nhu s6i miit.

NIdt sq c6ch chira:1. C6 thd thdng tidu bang cdch ngim 50g hat lalh hoac kuLa'ttln lcala'i gta dtm

trong l/8 lit nrLdc n6ng vi rLdng vdo butii szirig; l.rorc2. Utrng 50nrt nLLticlit pa'tharkuci v1i nn6c.

V6i benh niy, b6nh nhiin ciing phii u,5ng nhic':u nudc, vir siL clung nhidu chanh,vd kh6ng bao gid ntn nhin an mi khdng udng nudc. C)ng nhin dn c6 udng nu6c vdnudc chanh cing t6t.

33

Page 34: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Dun sda vdi mdt hat trdj kha tit (m.yrol.xlan-Terminalia chebula 44lL) vi u6nesi:a sau klri bo h:rt ra; hoec tr6n tr6i kha tu, que h6t c6 ci (mutha _Cyper\)s rorunduiLinn.), trdi du6i gia (.ktdha' Symplocos racenosa Roxb.) vir trr4i bd <id (baaya,t_Ficushengaleryis 280Lt r oi luong tuong duong vi udng 50ml nudc 6p. Didu d6 sg dem taike l qua td l r ronp tho; g ian nghn.

23. B€nh lao

T.ri€u chrtrng: cdc trieu chrlng chir ydu bao gdm cd hong sdt soat vdo budi sring vd budito i . g iong khbn kh i rn . ho k ian: hoac d lm co hat mau l i t i . ho i lc n6n ra mau; cam rh j \ngAy ng{y sdt vdo budi chidu tdi 116 di; dau 6 nguc vd ftmg; co thd suy ntruo.; ati _6h6i vio ban ddm - dic bier to6r md h6i 6 ddu.

Nguydn nhAn: c6c vi trdng lao di niidu di it ddu c6 trong co thd cria hdu hdt moinguoi. Khi md m6u vd srlc sdng cta co thd vin ktro6 manh Linh rhuirng. cdc vi trungt19 kn-Ong c6 cn h6i gay bQnfl. _Nlmg ndu srlc kho6 vd iu trong sach cia m6u bi su!glem do m6t li do cq thd ndo d6, khi d6 vi tring lao c6 co hOi kh-u tnl & cr6c hach tuydnvd cr{c kh6p cria co thd vd bdt ddu sinh s6i nay ;9.

. .- .M,f"g ngudi c6 mdu sa{h rhudng co phdi khod mani _ d6 ld li do tai sao vi

tring lao khong rhe ten cong ho drroc. Nhwrg thi ptrdi ydu di do m6u ydu k6m, c6c vilylg ::

.n9 trong.phoi. Tro_ng.d:idu kicn d6, dd duy tri srlc kho6 cfra chring, c6c 16 phdise co day cAc vr trirng ra. Cd ging ndy bidu hi€n duoi dang c6c ccin ho.

Vi,ec.ho nhu \-dy Ia m6r hian ruong binh rhuong de giii phcing co rtrd ki6i nrrocnnaj va hoan loan kh6ng c6 hai. Cjch ror nhal dd niln ra loai ho k}dng cd hai ni1 likhi ho ludn c6 chrit ddm hoAc nudc nh;[y rhoiir ra. Nhrjng khi ho khtrn uI tOo aal ,,!eyndy qua ngiy khic, khi d6 cdn h:idu rdng c6 gi d6 rdt nlhiem trong hoac cac vr rnlnglao daag c6 ddo sau vdo odc 16 ptrdi vCi i{t ci srlc man1l-cria n6. Diy li giai doan dAicta b€nh lao. Trong giai do4n niy, nguoi bcnh thudng cim thdy srlc khoi6 suy ydu, dikcm v6i todt md h6i vlo ban d€m cric trieu chrhg kl6c kh6n; bidu lo ho;.,'tin.'

-

. . Giai doan tidp sau cria can benh, nu6c nhaibit Aau aoJ" ,i"f,,u *ot "u"n

ul ]1 i . . " ] l ig

quanh , ac_Lhu gc.b i . !s1h r rong co rhe de g i i i cho cac."q; " ; ; ; ; ; ;Y:" T1. va hoar d6ng. Do ld lf do tai sao khi ho thudng c6 kdm rndt chft nu6inh5). Kir me cac ' r rrung lao dar chan vtng chac rrong phoi. nurrc nhbl ciing chLia cdcf l 11] l i

b : lh :nr" .b i

dau o nguc rb- iung. Do I j . d i .h , rong co rhe k j rong d if fu I .1 rng,cdc l r b lnh rhuong. co hong i l ruong cc i t ieng .s1 qq61 vb khbn k}bn. Bu6i ro iDenh n ian :or tu qo- 100 d6 F. Th inh rhoang bdnh nhAn cd g non ra mdu.

, ."Begarodha't ks'aya'cchaeva sq'hasa'd.vis'qma,shir.o,t,,- nghia lI khi cic)'* jq cl{t t6ng hoac ning tuong sdng cira co ttd bi c/rn trd, ngudi ta s€ mic bdrh lao.Khi bdnh lao ttn cong do slr cen tro d6, bcnh nhan bi gdy -O""ue -ur ai ,,i. ;;;h;,;l5m t r i r rong rho i L dn ngan.

. . , Ydu td co b{n t-rong co thd con ogrrdi li sha,tra. Cnng gidng nhu bo c6 duoc nhd

ddnh sta, tinh chtr cuii mi.ru chuydn rhdnh slaira. Oo laDg-pi;i q; nf,ie" t rf] .fror "lycua co thd, shukra, n6l mdt di sdc sdng vii nang i,_rong.jn! giim xuong. Do vay, c6c

vr tring lao c6 co h6i dd ddng dd dat chan veo co thd. - -

Page 35: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Ndu 1ao dirng quar sil,J. rlir .lo thidr nrao hidrn ha.,, .lo r!,rn!r n iin dd(-ic 11![ihuLlng hriy lham lam, khi cl 'r nrng luong sdng ciLa ho bi sLry gtin viL l..elh lao c6 thdli i1 cdrlg.

^"iu iri d6 c6 th6i qrleri iur circ thil.: au h611 tap, nhll thit. cir- trlillg vi c:-rc tLrLic Zrn'! imtsikt lihiLc ngay trL6c hll salr iu sira, /rs liir-a 0l0t lo.ri bifull putding gao) vl ciic

lit(c a1n S.i//r r/i.r tLlong Lu, kl)i ci ciLc Lhitc rin niy tao ra didu lri."n thu:rn ldi cho bOnhli io {rong c(t thd.

Ar cluii nhi€rL ngiiy niy qrra r.rgiy khiic khi chi hoi d6i Inrarc khi)lg d6i ciLng liLrndt th6i quel xdu. Nhimg th(j i quel xi 'u nhrL viy khuydn khich vi tf irng Iao phiit tr ic{n.

NdLr lrotlg lho'i gi.rii clii rni cori ugLrdi kLt6ng c6 ciir thfc iin hoac r r thilc Jn thidl!chil dinh du6ng, diy cfr[r 1i rlrdt th6i quen in uorig :iu.

'|lorlg hiiir hdt ciic trudng

hop, rhilrlg tLr6i xliu nlru viv [i lguyOr.r nhirr ctrinh crla b€nh lao.Nhidrr nguyin nbin khiic ciog c6 thd giy bdnh niiy nhtr:

l. lrl6u him do thtzr acid do rLdng ruo-u bia quir nhi€u;2. Gan. miu vi c6c ccr qrLan ti6rL hoii ydrL ilo in quh nhidu thric in khdng chay:3. Cdc clAy tfidn kinh, tinh mirch, ddng m;rch viL cilrc tuydn cua xrLong chit bi y6u di

J o . 1 " r . I . 1 | , l r J J c L | . I J u :4. SdnB tlong m6i t-rubn-q khdng linh nranh:

.,..5. Quii rhidu ngdil i sdng chliog dung;5. Tidp xric gdn gni v6i lgrLli bduh lao;7. Udng siir cira dirng vit rnic bdirh lao lroac iLn thit cria chiurg.

N0rr nh6 r'iutg chim vi circ c16og vit hoarg thudng lridm khi rn.ic bOnh niry, trongl<iri b€ r iao thuijng nd ra c15j vti i d6ng y1r DuOi nhu gia sric, ngua, gi, vir... rr-hiLngDgudi khdng ni.ic L.6nh 1ao n-g:r1'Jil.ri ho di diLng sirl hoarc thit citir ciic .1dng vAr ru,ljirrarc benh l.rong thdi giari diri c6 tiid coi 1i ho c6 sric sr5ng dic biet.

Trong sd cric ci6rg vaL rnOi, d0, ciru, ch6, mdo vi th6 &ddn8 ir khi mic be hlao. D6 lir li clo lri sao ngudi xul thudrg khuyen bOnh nhdn lao sdng gAn dro. Trorigciic bin van cd Purtun; cira.{r do nglrdi ta kti raug mat tfang cirng m6t liin mic b€nlrniy, vi tr\ d6 nd di dm m6t con rh6 vio ldng dd cbdng lai can benh. B6i vey l1i6r ciiten kh6c ciLa rudt t ldng lrong Puretxds 1)r 'Strasha'unka' (con rho tong ddng Phan li'Shasha').

1li dc nel rn6i vi Liim tiang thfit vong trolg cldc sdng cii0;1 tior hao srlc songcira con ngrrbi, vi do vAy b6nh lao c6 tl.id tin cdng. B6nh lao phiii c(i rhd hui diet sficsL,ng fiLt rhunh. Vr riy hcnlr l io phdi i i loai b€nh nguy hidm nhit. i ir) nhi6n. vi t l irnglrLr co thi t.rn ct,Lrg hut ! Lr bil ll Jl nio trong cd thd, vir nguydn nhin thi nldng nr dir n6biing ph/rt o dliLi.

Nhirng ai khdng bi t io b6n hoic l i lg phi t i irh dich hidni khi nri ic h6nh llo. Dii l irboi i'i lgay hic cliu trong co $d uhiing ngudi rily dir kh6ng cir thlic in ihiLa citua tieuhoh, phin hoac pllta chur ddng 1io6 cld Lao ra cric i i lr i d6c hoac de ra bir L! m6t loai vikhuCn cioc hai nio. Tidp dreo, l-v:npl , iLroc LrLn r.L,l.L, Ll i d.i rung eap .rrc siLrg ci]o ntiuvir siic khoe cho co thd.

Ha-v nhir ring;\ l t l t t t , t a t ' t L , l a , . . p t , , . . t , t t

S h r t kr t t ' t , at t ant ' c a j i iv i tant

Page 36: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

[Ai kidn so6t duoc ru0t cia minl.i thi s€ khoe manhVd ai kidm soiit duoc tinh dich cira mr'nh thi sd s6ng iiul

Dieu l r i :Budi sdng - LItks'epa Mudra' , Karma'sdna, Agnisa'ro Mudra', Matsyendravsana,Diirgha Pran'a'ma, Yogamudra', Bhu'jaunga'sana vdV a'yayii Muclra' hodc Va'ya1)iiPra'n'a'ya'ma.Budt fi - Sarva'unga'sana, Matsyamudra;, Naoka',sau.a, Lttkjt'aPt- himotta na s,tno va Agni:ct ra \4udra .

An udng: Do m6u v) cric dich trong co thd ydu k6m, b0nh nhdn lao mdt sfc rdt nhanhdo vAy bdnh nhAn lao phii in ciic lhrlc nn gidu dinl.r dudng vd d6 tidu ho6. Ho kh6ngnCn an qud nhidu mOt ldn. Cdn trrinh cdc thrlc an c6 thd gay t6o b6n. Tuj, theo tinhtrang cira gan, bdnh nhAn n6n uting dir stra bd, srla dC, sta lac hodc sta dDa. C6c gia vi,thit, trfng, bo ddu ghee vh gao trarg a'tapa kh6ng n€n an cho tdi khi kh6i benh hoanIobn. boi cdc Ihric nn do gay tao bcin.

Ctng giting nhu hAu hdt cAc benh kh6c, c6c thfc in tao acid Lh6ng ncn an. Thayvdo d6, cdc thfc in c6 tinh kidm, nhu c6c hoa qua ngot va chua, c6c ci ri cdc 1oai, x6prau xarh ld cdc thrlc dn lli u6ng pho !€nh nh6n lao.

B€nh nhdn nd,irg kh6ng n€n d.n gi mi chi udng nu6c chanh vi r+u6c hoa qui. Saukii dd qua giai doar nguy Lich. ho ndn an rhfc dn bti duong nhLrng d€ ri€u hoa rhu6cloaj cci tinh kiem r-r muc roi da cd LhC. Nhtnrg ngLroi k}6ng an chal cci rle dn rdp ca'nh6 vdi chrit it gja vi. T6t hon nhidu ndu bdnh nhtn lao srl dung mat ong thay chodudng thd honc dulng thh luycn. Vio budi tdi, nCn in rdl l thay cho an corn. Ho cfingn€n udng hal lit rudi ddn ba lit nudc m6i ngdy, nhrmg khdag bao gid udqg qu6 rndtphdn tdrh lit m6i lan. Nhin in kh6ng udng nu6c tuyet daii cdm v6i tdt ca bcnh nhan lao.

Ndn vi khdng n€n: BCnh nhan lao kh6ng n6n )ao luc qui{ sfc vd met thd chdt. NC'u sfckho€ cho ph6p, s€ c6 loi cho ho ndu di bd ngoii ddng trong tAm trang nhe nhlng v) r.rivd,'Thryc hiQn Vya'paka Sna'na hing ngdy vl tim ning vdo mia hi vd m[a d6ng vlotltdi gian thich hgp (xem phu luc) cing rdt hdu ich cho cir bdni niy. Ndu crl thd, nOntam neng todn dran me hodn toin kh6ng mic qudn 6o. Sau khi t'm ning. nen lau rointhad bang khin u6t.

. B6nh nhdn phii lu6n lu6n giil tim li tu tin vi manh m6. Ho khdng dLroc dd suthdt vong vd can benh chidm cf tam tri ho.

. Phdlg vi giudng ngi phti kh6 16o, ddng thdi 6 d6 phAi c6 thOng gi6 r,i riuh s6ngtdt.

, . llhn chung, benh nh:in cing tiSp xfc mdi trrdng thiCn nhien chfuig ndo tdtchirng ay: ho nen brio ve chdng tanh hoac gi6 manh d0t ngdt ba.ng c6ch che phri co thdbmg ao choung rong. SE cti hei cho ho ndu ho khdng duoc tim hoac ndu l.ro bi gilitrong nhd do so bi cAm lanh, bdi vi nhimg har chd nhu vay s6 nhanh ch6ng giirn iircce Knans cua no.

36

Page 37: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Quan h€ t)nh duc, r.i6i chuydn qth nl.ri€u, tur chung vdi ngudi linh v.v . diiu tuyctcidi ca'm. Kh6ng ndn cit idng t6c hCn co- thd, nbLing phai 1u6[ giii co thd sach s6 vi gonging.

Benh nhan lao cung ncn tr6nh thrlc khuya, du lich ti noi niLy ddn noi kh6c, viL

lao d6ng tri 6c qud nhidu. Ndu ho ndn ra miru, ho kh0ng n€n so hai' nhlrng thuc hrenVya'paka Shaoca Kriya' ngay lap nlc, g6i sach ddu, sau d6 dit m6t khdn u6't lcn ngucv) giil n6 6 d6 cho t6i khi ho cim th6ly d€ chiu hon, thinl.r thodng nhitng khdn vdo nudclanh vi vit kh6.

32. Benh tim

Tri€u chrlng: Tidng dlp inanh trong 16ng ngrrc, dau nguc, kh6 th6, chan tay run, v.v...li nhiing bidu hi6n cria can benh ney.

Nguy€n nhin: C6 nhidu nguy€n nhin ding sau cin bOnh niry:1. Nhiing ngrrdi an quri no vi ndng bung cdn c6 luorlg m6u 16n cung cdp cho daddy, do vdy tim cua ho phAi tirm vi€c qud tAi dd duy tri ludng cung cdp 16n d6. Ket quA1i tim cia ho bi ydu di.2. Nhiing ngrrdi trcn ba muoi nhim hoirc bdn muoi tudi in qu6 nhidu thrlc ankh6ng chay xudt phat til su tham an c6 thd bi bcnh tim; nguyen nhdn lir boi vi c6c thtlcarr kh6ng chay 1im tang iuong a xit trong m6u, didu d6 thric ddy tim phii ldm vi€c qurisrlc dd thanh loc m6u, vi tim bi ydu di. Vicc leng lurng a xit trong m6u ciing ddn dAnlim cho cdc ccr quan kh{c trong co thd bi ydu di, vi nhiing co quan bi suy ydu ndy tnrcti€p hoac gi6n tjdp ldm tim bi ydu dt.3. An qud nhi€u thric an c6 ddu vd cht't b6o vi khdng lao d6ng thd ch{t tuong xringlim cho h0 thong tha'rl kirlh trong cd thd bi chdt day chdt b6o, vi kdt qui li c6c daythdn kinh khdng thd h6 tro thich hgp cho tim. Do vay tim bi ydu di. Chdt b6o tich tutrong cec day thdn kinh vir mach m6u cAn tr& rdt 16n su 1rru thong ciia mdu. Dd duy trisu tudn hoi[I cira m5u, tim bu6c phei lim viec qud sr1c. Do vdy tim sE nhanh ch6ng biveu or.+. Oo g* suy ydu, luong md du thira kong cd thd c6 co hdi tich tu trong ci4c dAythdn kinh vi mach m6u, vi tim tdt nhicn sE bi y6'u di. Thdng thudng bCnh nhan trongtrudng h . p niy cdn bi bcnh kiCt ly nfa.5. MOt nguydn nhxn kh6c din t6i bcdh tjm ti do th6i quen dn quri nhidu thfic anmOt ldn mac dn khong c6 cAm gi6c ngon mi€ng; bdi vi in qur6 nhidu thdc an lam choda ddy to ra, vi c6i da diy 16n d6 bit ddu gay 6p luc 16n tim 6 phia tr€n. Nhfrng aikh6ng c6 biia in s6ng vir in nhe vdo budi chidu thudng in qu6 nhi€u bufii tr a vi t6i.Ndu th6i quen d6 ti€p tuc ngiy qua ngdy, da diy cira ho sd phinh to ra v)r ho sE bi bcrhtim.6. T6o b6n 1I m6t nguycn nhan khec dAn t6i bQnh tim. Ndu ru6t kh6ng dudc thongsach, cric chdt thai tich tu phan huf ben trong co thd vd sinh m mdt loai vi trirng nhdtdinh. Ndu c6c vi trirng d6 c6 co h6i t{n c6ng vdo tim, bcnh nhAn sE mic b€nh tim.7. Nhtng ngudi hiy git gong ctng d6 c6 nguy co mic b€nh tim, boi vi khi gian dnludng m6u lcn deu vi mdt dOt ngot tang ien (crii khicn cho nhfrng nguiti nAy d6 mat).

37

Page 38: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Dd cung cdp tuolg rlarlr talng L€n, tinl ddt nhien phii lim vicc v:it vzi. D6 iii lf do tai saonhilng ai c6 th6i xiu birn tfirh thtrdng bi ydu tim. Vi li do tudng tu, tioh nhft nh6t quidilng chng lirn tim bi ydu.8. Khi qu6 so hai, miiu cdng dqt ohicr Idi kh6i cic b6 phdn khic trong co th6 vIchay len tim vdi ludng rdt l6n. Rdt kh6 cho tim c6 thd chiu duoc ip luc ndy, do vny khiqrL6 so hii, tim ddp tiinh lhich, vd c6 khi tham chi ngiing dip vl din tldn cdi chdt.(Nhiing ngudi duoc coi li chdt do dau tin b6i srr hdi nhfng hdn ma tuong tuong; vingay trddc khi chdt hoac ngay sau khi chdt, nhtng ngudi bj kinh hodng nhu vay thridngc6 m6u chiy ra & miOng hoac mii, nhdng ngudi kh6c khi nirin tht'y tllrdng nghi ringnan nhan da thuc su bi nra hai). B&i valy nhtug ngudi hay so h.li thudlg bi bcnh tim.9. Vi li do tuorrg tu, tinh duc quii dd kbidn cho tim bi ciirg [ring vi hdi thd trd ncnnang nd. B<ri viy niiing ngLtdi tinh cim ndng ndn cing liudng chiu bdnh tim. Vi€c mt'tquri nhitiu tinh dich E nhimg ngudi tre tudi cing dan ddn b€nh tim.10. Srl dung qud nhi€u r-uou, thudc ld, vi c6c ch{t gly nghidn khdc din ddn t6o b6n,mdt nguyen nhin cta bdnh tim. Hon niia, cdc chAt gay nghidn lin tang luong a xittrong m5u, lim ydu c6c hach tuydn, vi cudi cing ngan cin su hgp t6c dch crc gita timv) cdc hach tuydn khidn cho chring d€u bi ydu di.11. Khi mdt ngrtdi bi b6nh mdn tinl hoac bi ticu hao sinh luc trong thiti gian dii,m6u cfra anh hodc chi ta s€ bi y€'u di. Dd phuc hdi sinh luc cho miu, tin cira ngrdi d6phai ldm vi0c qu6 sr1c, vi ddn ddn tim bi ydu di. D6 ld lf do tai sao vdi c6c bcnll tc phr),benh vicm phdi, bdnh lao, bdnh ddi dudng, b€nh lAu, bdnh giaLng mai, vd cic bdnh phun{1, thdi gian bi ben}r cdng diLi, tim cia b€nh nhan cdng ydu di, vd khi n6 tro n€n quiydu n6 ngung hoat d6ng vi b0nh nhAn chdt.

Dieu l r i :Budi s6ne: Thd thrlc dAy (Utks6pa Mudrd) (kh6ng udng qu6 nhi€u nu6c), th6 yoga(yogamudra), thd v6i dii (Diirgha Pran e'ma). tlc ran hd rnang lBhujaunga'sana),Va'yavii Mudra' ho5,c Vzr'yavii Pranayana, yi th6 tay vir chin (Padahasta'sana).Bqdt t)'i: T\t: yoga (Yogamudra), thd vdi ddi (Diirgha Pran'a'ma), ttre ran hd mang(Bhu'jaunga'sana), thd tay vd chan (Padahasta'sana), va Va'yavii Mudra hoic Va'yaviiPranayama.

Hdy ghi nh6 ring b€nh nhin khong nen mp asana hoac mudn neo kh6c ngodithe .nic day khi benh trAln trong. Chi sau khi b€nh tinh da tot lcn thi m6i tap ci4c asanavir mudra. Khl bdnh nhdn di gd.n khoi, ho rdn ti.p th6 hdnh cldng Karmasana tiay chothe tay vi chan Padahasta'sana. Vi6c tip Vya'paka Sna'na cdng dac bi€t hilu ich chocin bOnh ndy.

An u6ng: Voi b€nh niry chi ndn in hoa qud vi siia. Bfta dn sling vl bfa nhe budi chiduchi n€n c6 hoa qui vi sirzr. Budi trlra ndn ain mdt lrrong nh6 tlrrlc in d6 ti6u hoi vIkhdng gay t6o b6n: tdt l.ior ndn han chd in corn hoac b6nh bot mi r/rl'l nhung co thi xnmot chit it cdm th6i. Vio bira tdi, khdng nen in gi khdc ngoiri hoir quli vir siia. (Bcnhnhin khdng ndn in chu6i sau khi mAt trdi lan). Nhiing ai khdng tjdu ho6 dudc sala hoacnhiing ai vi l! do gi d6 mi khOng mua dugc s1la, c6 thd udng nlLdc sda d6ng dd thay

38

Page 39: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

?c an khi in chf i dc tl'rong 16 niii phii m6t thdithd. Khdng non lhem mrldi viro thi

giirn sau bia an

N€n vi khdng nen: Borh nhiin cdn quan tim nhdt ddn viQc,giii cho hQ th6ng ti€u ho6

d; ;;;;:;,;;.g r.u*g rie "'

t'oi.'g 'na' vi bio v6 tim kh6ng lim viQc qui sr1c D6

li lV clo tai sao fitI giin hoin toan lir idt cin thidt vdi bcnh nhin tim Bcnh nhan ncn

ilJi ffi;;; L,",,i^* ,r'. ̂ a" ch6t khi ho bi dm nang. Ho cing kh6ng nen c0 day

kh6i giLrdng tham chi chi dd di.tidu vI did ticn'

;*;#;:T5lt*:*s*r*ll:ltift TiLl':l=jl!iJlxs:#'l?Til:ii ;;:#;";;; *l Clf X:*""*"l1iJi.?:j:lliT3,f iil"i:51,: tliJ:i5,v) nu6c rau bina. mu muong (lpot

shu.sl'tuni,rroac shtLlpll. Khl khat, hliy udng nrr6c v6i m6t chirt nrdc chanh'' "" 'ligt

"gny, tnrlc khuya, vd a" oong qil dn"d"u rat nguy hienr cho bdnh ntrin tim'

Clc ldi mdi [n t6i thudng co ta" th'rt'"'n qui bd bdo'-'l:^vaf bcnh nhan ncn trAnh cdc

loi rno .-rn toi H.-, cdng ndn di ngu v:'o Lhoang I d'n b JU roi'

Llin niia bonh nhan nen ghi nh6 rang" an m6t ludng nh6. rau bina' &alo' rau

r.trdng, shulphd, shushumi hoac sam fug i t6" loai.nu nhidu le - ra't t6t cho bcnh

nhAn tim. Bara eld 'cd cfng rdt hi]u ich dd chfa bOnh niry Quan trong nhdt id phii chit

O to-;:.lnlY,ht;::tid,i ngri it ntia,t chio tidns mot dcm. Tam tri prai ruon tr6nh trc

*'^" tJoi- i.'. ;;;6;;;i ""'*;"Jtarn tri lun rnrrc' n6i nlidu Yi tjnh duc ddu cdn

plrii tr6nh.

NI0t sd cdch chira:i. ffi;;;;;; budi s6ng vd tltdc khi di ngir vio budi tdi' b-enh nhan ncn an mot

Lh\a bara ela,ca,nghien tnann ig-tr6i v6, cning v6i mat ong. Nhu vay sd dem Lai kdt

q L l n t o t .

z. illioJru" ti-t"tpr.td tron v6i mat ong cing r{t c6 ich vdi b.6nh tim .3. Mot thia bdt qud cing vor

"ht1;'i;;;;'""g' u6ng hai ldn mot ngiv' sE dem lai ker

qua tdt.4. iJng 25nl bot b hu'rni kus'ma'n'cl'a v6i chrit it mat ong hai ldn mdt ngiy'

39

Page 40: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

PHU I,UC

A. U6ng nuric

p,il-_ Jl,f# ii,,ffi ;,"j#A::lii:,,.tii:t*!:: i:,"J,,l il:i !:: Jii::;ltf i*#ift m*i:r,:r-:"{m#TT_Tiq#i{+}"',fffi",l;j ,.l".l;Xa"rti

t6nh da rir nrLm ctdr sdu lit. r_",..,u i ril"r"^y .e gi,1p r"t, r..,t nlridu ae

-ud'g n*dc trri tdt nlhuxg u6ng nd6c c6 pha chit chanh v) mudi thi cdn tdt hon.Udng nhi€u nu6c mot ldn c6 iai, dic bii,.lat UJ,rf-r .frlrrli-. "'

B. T)nh duc

,,,,(,,Y;l,l,s"l";h::":i#,:::19: syng 1 r d'' ', ,11i .1,' , n,n*rhdnh phdn khdc ci" ",,;; ;;;jJ,TjJf.,"il' j,l;l'j',#J,ii,*l#..filH H::

euan hd tinh duc nhidu hc,r ion ra" ,rJ"g ,""i ihi.; ilj.; :;" shukra bi tjtuphi vi dinh cao ti cdc rd bio rhdn krn!, dar thd'n kilh, ;"' ;;;;i'r.,y nhuoc v.v...Lron ngudi dri c6 thd nhan rht'v "o^thd,r.ry nt,oo" A.

"igi q"a ifria,lr, hukra mdt c6ctrtuorrg ddi cham, nhLmg ho s- bit dr

trl?l6dJiffi ;:1*#T.l':Jffi,'i;';""r,'ii,'*:ii'#,iil*,HHilllLidn quan dar vfn dd lLla chon gifr,a_ tidr chd vi thidu riei chd thi rham chi kh6ng

fflrtl}fi::1*t bdn ldn m6i thdng md dcm giin chi d, ;l.s ;;;;; b"o nhidu clng

C. Tim brin

Btn d.it chria nhrmg &inh nh.{n c_6 thd chna b6nh. C6c ch6 bi cat, xudc dau vill!;l;:*

diug dt't br)n a.ing .icd tr'i ,r;c bte, i;, ai "ilr"'i# ri:,"t',i't

"ac crnr aoc raNdu dfr biur bi khd n6 khoing ba gid sau khi kh6 hoac nOu ddt birn br hong, khid6 cdn b6 ch6 bnn da'r d6 d:i. Vdt thuong iau d6 carl a"r.r* .1"f, .i" than bang rhudcsdl t rung \h r . r l lh i r l ,m nrn l . n lur l l to l br .n rn , . i , t r , . ic dnp r , ro_r \ tucr r k l rL ,emunhhnr , . re , r , l_Ui -Oenf n . , , " i ,J , -nerr bn i dr r r hoang rho len co rhe,l.or h.rp va rau dti ngdm min h rrinq nlr6c songlhoq," lrO. C,i".L d6 .:' ,;m tai kcr quri t6t.M, 'i ngLrrri deu e o rLrC su clL,nq cd-ch.xoa bOf Uing frtrr"fr" ,:ay"# f,o ram. Nhing

lF'di 9l bq'f phong hoac caic -benh

kh6c .o ir. iie'," iirr,ic- iii,lg'ro r.,et nr,ii ainr,cin phdLi xoa b6p biug bin nhu vay bLt6c khi rim f'lii,,g "*lf-"'

" """ ,

40

Page 41: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

D" Tlm ning

Y nghia cria A'lapa SLrr'na co nghir l ir Lrm fxtlg nlirrng,'Lnir ning mat trt)i khdug

nhu nliau 6 cdc nudc Do v+y khong dr: dat ra mol llldi gian tluch hqp nhit dd tirm niug.

iillri'ivr;il";;, a ..tteio,'g ufi" r'anq Bihar' c6 thd tirm niLng viio mia hd t6i 10 gid

,r",?l rr. -t'^ irong thling t-n tu11; trii igid cbicu'

Khi tim ning, chc phdn c6 the bi bcnh phii dtro-c-phoi ra,inh.sing mat hli fror.rg

khi ci- phdn khlc ;hlii tliLoc gifi trong bt'ng r''n KhL phtrr co.tLre br b€nh r6ng 16n san

tiri pttoi'nt"tttg tno-g tit nrirdi-Iam clei hri r"nLroi pnLit' t5tt 6fi v1o li 'ng rlnt vi tuin lhcrr

cic lht tuc sau :

i. Ndu bi rh[p kh6o )roac gLit d phdn cd thd d6' phdn d6 cen ddoc xoa b6p v6i ddL]

I o . lg bon hoac n I p l lu l .

2. Ndu bi benh ngoiri ,ta, phA" to thd d6 ciin dtLoc xoa v6i ddu xoan trong b6n

hodc rlam PhiLt.: i.fJ" ti cjc ber.il.r khirLc, phdn bi bedr cdD clrroc xoa brip bang m6t chi6c khau

m6t vd dm dd ductc vit kiet'

Sau khi nhi6t do \^frg benh dl tr& vd binh thudng' ta lai c6 tti€- nhoi n6 ra nans lan

nira. Sau khi dd phoi ,,",rg ttr .,'.roriiJ ai. rr* -"- prir,,, lai tlm -ainung ti bqnh bing

t"^ rrJp rol aa.in"a" khitt nhLr da n6i 6 trcn Phdi r; ning vi xoa b6p c6 thd llm di lim

. r L . r r ' l \ n \ . \ l t ung t | on " , \ ' o ' t I - t j n ' uo i cung h ; y cho r i ec . JUng d i ' r l a ' c l - r [ r c l r

" - " " ,o . i "u . i r l i " " . 'u

' , ;no r rudn; 'o l t r i rLnt ingn. 'ob i l -en l " nPoi id i '

Ndu ngrrdi khoe rnanh hoac bi benh nudn' anh hay chi ta c6 thd tim ning roin b6

"o rnd. ironf tr,-ra,tg hgp d6, sau ttti iin'

"'ng. ttt' phii li u k1,1rr6rg toirr bd co thd bing

-oi"f,ig. fn'a,t d-."fniti-,rang toiLn bo tolttd' La tdn mac il quan-6o hoac khong mic

er \ r c r .av r t rg re p l t ia nr u . r i \cu vung b i benl 'o phr rnroc 'drhe . lgh-a l ' vung mct '

i * ; : " i ; ,1s ' . ; u ; . i ; , , ; . " the ̂ nong ' " rn " \e nhung cdc phan ut rc can p l ru k in

ChiLng ta cdn ghi nh6 ring 'huong bung ve phia ltra vb lxog !e phia mfu Lrdi': nghia

fl mr "a.

t:tai f- icn ,tong lt-a' hay "hLLong

LrtLng v€ phta lia chrt kh6ng bao gid quay

1urtg iai ca.

E. Tim kh6ng khi

Khons khi trong li'nh, tinh khidt c6 rdc dr-rng tdt dd chiia bdnh Cl:'C :1 T:-llt-ll:

c . r ,g s ru cang ro r bo i r r l<h i am nhd \5 ) khdng k i i :q

co |Lq i , lh l rm,nhqp

s : r r l ro rB pno l

hoirn tohn. Tdt iron In di bd trong ihong ttt" oo'ig tAnlL hor- le di-x.e Nducothdkhongd[

r . - l n 'o ho i lh i la phJ h ieu l i anh ch i ch ' ra h i t rhd dAy du khong knr '

F. Nhin in

Khi nl.un an, cac cd quan uong cd thd dudc tghi ngoi' v)'.qu5.lrinh binh phuc di€n

* nn*l tl*. Ngudi ta c6 ihd chia iiurh cA nhiing bcnh ngo)i da mdn tinh ndu bi6t nhln

in dii ng)ry vi udng nhidu nu6c c6 chanlt'

Page 42: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

.u"- *i:llil'f,;*J;;it;" .,Tilii,i.!ii lr !c t|J:fi HT;I,I ff ff 3t;:i:f': X,:';J :;';:l;1,l'Xfi: tfi t r'"i I J-,,*lii " ;; i.",'il, r h a, r'h i eu n uciF

:::' :ilji:-tl:j:,i"#lJ;'J. !1* [,,]i:H ,l.i ili ,lx::Jt; ;n t:,'J,,ti ,J;lil:, :*i;:l',xil';x t;jfiTJtli"#*l ;il l:,n:;il*i"'; ;*;; ;#;

G. T i rm r r i r inh kh i i i

*.'rT'TJiil?n,:ifiinlij*'l..r.'h dd co thd con rgudi khod mani..Cric nrv ughi

ffi a;Hf s# j+#[h;r#:iif:i!#r.qif i," j;f:'trii:#ri?r;ll*;ru:,y;#;'*",;,X*tl^,11iil;'#Hi'I""3?x*:'#il,;i*{:il." 'u?1ku.ffX1ff:f"jil"-tt *fri Do vdv cdn thong minh <ld hoc nhtng hu6ng

42

Page 43: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Ddn6 clti 6i6i tltuilt rgl cdc asana, nudra vd bandlta(.theiten tiehiv iat fi h-inh tI! cic tht' cia CLB Yoga dtdn g sinh)

Lrru i: kh6ng ai nOn mao hidm luy€n tdp c6c asana md khOng c6-su h[dng dtn

".iutnOt tttiy yogu (Acarya)' Vi c6c asana, bandha, mudra n€n tham khiio th0m

.uon Co.ya.uty'" pi.tin fi l.uo Stt"ii Shrii Anandamurti ' Ed vi6c luy€n tdp c6

hiiu qu!i, n€n tlam khio ch6 do 5n udng, vicc n€n lim Yi n€n tranh, cing cdc bii

thuoc tu nhidn trong cudn "Ph6p tri b€nh Yoga vir cic phrrtrng thuoc tu nhi6n"

cria Shrii Prabhat Ran.ian Sarkar.

A'GNELA MUDRA ndm ng*a, dd cdnh tay doc theo thdn minh, nhdm miit' tdp trung

fim trl vdo LuAix xa sd 3 Manipttra cakra Tdp br)y ldn '

A'MBHASII MLIDRA' ndm ngta, cld cdnh tay doc theo thAn minh, nhdm mtu' fip

trung fim tri \)do lttri.n xQ sd2 Svadhistana cakra Tdp btiy ldn;

AGNISA'RA MUDRA' - rhe'vdn dbng tdng nhiit 1 , asana 5;

ASHVINII MII DRA' N gii d tll the' Bhojana.sana, co vd ngay ldp ttrc nhd ccr vdng

hAu mAn.TAp nt t1*n cldi nlrdi tin. Mudta ndy c6 thd tdp trong hd ho(c b6n nudc;

BHA'VA'SANA tha'suy t dn|, asaftu 2l;

BHASTRIKA'SANA - thd ahg b6;

BHU 'JAUNGA'SANA thd'rdn hd mung, asana 2;

C.AKRA ',SAVA th€' btinh xe;

DHA,NLIRA'SANA (NAOKA'SANA) l the' cdi cung (con thuv€n), asana 7

DIIRGHA P&AN'A'MA thd chdo ddi' asana 3;

GARUD'A'SANA th€' con chin1, asana 23A;

GOMUKHA'SANA - thd ddu bd, asantt I I ;

GRANIHIMUKTA'SANA the'thAa nut, asana 2jB;

HALA'SANA the'cai cd!;

JA'NUSHIRA'SANA th€' ddu cham g,ii;

NA'NA'SANA - th€'kidn thftc, asana I 8;

KA'KACAINCU MLTDRA'- Ng6i ngodi rrdi' tdt hon ld d h€n bd h6, nhin ra tu) Chttm

mieng lqi nht md ch|n, hLit khdng l(hi vAa tuo ra Am thqlxh huit 8i6 t'A nu61 kh6ng khi

,ao iten tro,rg, tLtdng tuong dm thanh huit gi6 sinh ra khi hit ttdo Bdy gid kh1ng khisd

ihodt ra khdi dq cluy, nhung dittg chi 1 diln n6 Tdp bciy td)n'

KA'R.MA'SANA ' th€' hdnh ddng, asana20;

KUKKUT'A'SANA tudcan gd tr1hg,

KL RI / IAK 4 IANA thP.on tuo,

MATS, A \AN 4 - rhr .on , a:

MATSYAMUDRA' - ddng con cti, asanct 14;

MATSYENDRA'SANA - tht'vdn ltng, asctna lA;

Page 44: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

MAYU'RA'SANA, tltd con r:Ang;NA SA PA v4 rlQt,g rac ria mii,PADAHASTA,SANA - tht tay vd chdn, asana 9,SARUA'UNGA'SANA thd.tting ten vat, dsann l3;SHALABHA'SANA _ th|'chriu chdu, asrin.l l2SHASHA'UNGA,S ANA _ thd'con thri, qran(t 17,SHAVA'SANA tha'xdc chet,

filillt"i"f!!/,t!,f!;,Tf::i iy.'!u^::en suu.khi bit hqi l'r) mni.v,) thd tLrdi rq,

cin L; *i,,i,;;;';;;);,:r:;i;'^Y::,";fli'!;;:i::t;;:;l:":;:;'r:Xu:,;i::*nha vdy lian h'c rdn. /dn. Sau khi kli thri,, o.,i. t ap p,irii r"rir,i,ri,litr,TULA'DAN'D'A'SANA th?'cdi cdn, nro,ro l;

' ' " "v 4'w u! tiF'

UD D AI 4\A tIUDRA - tke ,)an (t6ng ta,1q t hiet 2. atrrt la 6;UTKAT'A KU,RMAKA,SANA _ thd con ria kh6;UTKAT'A PAST1CIMOTTA'NA,SANA _ rh? dcitr chant g6i toan bd, asana I,yylT'A VA.IRA'SANA - xh{ kim crtmtg kh6;LTKS'EPA MUDRA' _ th€'tht?c cldy, asanct4,VA.YAVII A4UDRA - ctinR rhjnt. cin.dc)u vi bi,S khop \tJolt thr ba nwn giftt .i,t.a hat ba! ta) c(ic aeoa nv cbn lcti di d vt rri ,u"rn*,i ili i""r", uo igan qi,)a. aa.v gio.ua ha.t khttytt try vd phta satr Lhi /,tr,voo. i,Lu kii 1,,,o"ii i i. ', i"i",iapmudrat trrjykht mdt tfi;nt, rcip o ung k)m trt vdo ludn xa thti 4 Ar"irr" i"t_.' iop Ua, m,VAJM'SANA - the' kim cr.tdn,q;V I IRA SAN4 . t r " i , t i t ,g , - , in t , lVYA'PAKA SNA'NA -YOGA MUDRA . t/,e yoga. a.:ona l,

44

Page 45: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

rnrcn oANpnsp cnUa BENTr yocA vA cAc pHUoNG urudc rqNur6N

SHRtr PRABHAT RANJAN SARKAR

BANG ASANADo Ac. rremamaj ananda A\t bien soan

Bdng asana niy chintr li tAp ho. p c6c ph6p chiia b€nh rrong cu6,n"Ph6p chfra bCnh Yoga ve ciic phudng rhufic tu nhiCn:' cia Shii

Prabhat Ranjan Sarkar va cdc hrnh anh rrrch rLr cuon Carya.caryaphdn Itr cta Shrii Shrii anandamurti i

Xrn tham khriLo thdm c6c trieu chfng, nguyen nhan, che do an u6ng, djdu n6n idntvA ndn triinh, cr)ng mOr sd cr4ch didu ti rrong cudn..ph6p ch&a.benh yoga vd cdcphuong thu6c r.u nhien" crja Shrij kabhat Ranjan Sarkar .

Cau lac bO Y,oga gif binquydn

Page 46: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

f ; ^ - , , i r n ^ ^ h ^ , : i ^ r ; - - - ^ - -\ . - . r1 qur ta! Lrr \ , YrEr r .rP aJau.r

Kh6ng ai ndn mao hidm tdp asala mlL kh6ng c6 su hu6ng dAn cia mdtI l ray \car ya. .

1. Tru6c khi tap asana, hdy tim sd qua hoac dm toll thdn.2. Kh6ng 1uy0n tAp asana 6 ngodi trdi.3. Khong dd kh6i bay vdo phdng tdp.4. Luydn tap asana tren mol chiec chieu hoac ch?rn.5. Chi tap asana kni 16 mui trdi hozlc ce hai lo miri thong khi.6. An thfc an tini kh iei sarNi,ka.7. Kh6ng tdp asana khi bung ddy. Nghidm cdm rdp asana trong va,ng

hai tidng ru6i ddn ba tidng sau bta dn.8. Sau khi rap asana, non xoa b6p chan tay ve to)n than, dac biet le

cdc khop.9. Sau khi xoa b6p, ndn thu gidn 6 tu thd x6c chdt Shavasana tdi thi;u

la hai ph r i t .10.Sau khi tap asana, viec di lai mot chrit 6 noi I'Cn tinh sd c6 ich.11.Trong thdi kj kinh nguyet, c6 thai v) trong vdng mOt.h6ng sau khi

sinh, phu nt khOng nen tap asana.l2.Nguad ap asana c6 thd tap thd duc, chay hoac cfc mon thd thao

khic, nhrmg khOng duo-c ph6p tdp ciic m6n nlLy ngay sau asana.

Cric thdng tin kh6c lidn quan ddn asana, mudra vd bandha xin tham khAocuon Carva'carva phdn [[ cua Shrii Shrii Anandamurti.

Page 47: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Tr^i bdnh,

Brn61 5du-,g, 1) Utks,epa N4udra, ,Vajra'sana . 5) A'gneyji Mudra,A,gneyri

Benh kh6 tiOu vd ru6r thla

I va J,

2) l\y'ayu'ra'sana, 3) padahasta'sanaPra'n 'yama.

, 4) Urki'a

T) ^l -i ^1L) t4ot t o t : 1) Agnisa ra Mudra.4) Bhulauang,sana.

, 2) Diirgha prana,ma,3) Yoga'sana or yogamuda' .

h\\o/"f\I ' ( l l

|.+q/til{

5e*

J,',ttttrtl,'1 )Agnisa

ra [4udra . 2) Sarva unga sana . 3)A.gneyi i Mudra,a) A gneyi i pra 'n 'a ,yama.. i

Page 48: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

]Jenn tnoat

T"i bi,rh, 2.

B.^6'i Sdng ' 1) Utks'epa Mudra' , 2) Ashvinii Mudra' 3) lMayu,ra,sana ,4) Padahasta'sana ,-5) Ud d'ayama Mudra' , 6)A'gneyii Mudra' , 7) A'gneyii pra'n'yama.

\\\,@ilFit

a7\{t/E5

Ud'd'ayana Mudra' , 2) Sarva'unga'sana , 3) Ashvinii Mudra, ,. 5) A'gneyii Pra n'a'yama.

4

V1

Bra"i Tai, r)4) A'gneyii Mudra'

Page 49: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b6r,rh'

BOnh thr)a axir ve thdp khop

4 vd, 20.D uo t ) <1v19 1 '1) Utks,epa l \ ludra, , 2) Mayu'ra 'sana, 3) padahasta,sana,4) Ud'd'ayama Mudra' , 5) Agnisa'ra Mudra' 6) , Z) A,gneyii l\4udra, or A,gneyij pra,n,a,Va,ma.

fi\\@tf)

NIrriltfl,rIIJL€at

FR\$tip\ / ) /€#

B,n6-i T6i ' '1) Agnts'ra Mudra, 2) Utkat,a4) A'gneyii l\4udra'or A'gneyii pra'n,a,yama.

Pashcimotta'na'sana 3) Sarva' unga sana,

Urka' h P,shcin.(n la,rada

Page 50: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

B0nh

B.di T6-i , 1) ,Agnis-ra Mudra' , 2) Bhastrika'sana , 3) Sarva

4) l',4atysamudra' , 5) Shasha'unga'sana , 6) Ashvinii l\4udra'.

tr1

' r l ^ l FLf t oen^ l

B"di 5au'rg, 1) Utks epa Mudra' , 2) Ud'd'ayana IMudra' , 3) Ja'flushira'sana,

4) Shalabha'sana, N.4ayu'ra'sana, 5) Agnisa'ra Mudra', 6) Padahasta'sana, 7)Ashvinii Mudra"

\\'!O

L{li1-1t

iftfE4|t

'unga'sana,

Page 51: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Benh ly

Tri b6nh, 6BuSi Sc.ng,1) Utks,epa Mudra, , 2) padahasta,sana4) ud'd'ayana' Mudra, A,gneyii pra,n'a,yama.

, 3) Agnisa'ra Mudra' ,

(b)

1) ,! '-a ^,,L ) t / ' O | L o t l

4) Ud'd'ayana'

Tay vn chan

1) Utks'epa Mudra' , 2) padahasta,sanaMudra' A'gneyii pra'n,a,yama.

, 3) Agnisa'ra Mudra, ,

Page 52: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i bdnh,

BOnh giang mai v) i6.u

7 vd 17.

lJa6i 5onq: 1) Utks epa Mudra' , 2) Mayu'ra 'sana , 3) Padahasta 'sanaa) Na'sa'pa'na I 5) Shi i tat i i kumbhaka.

Bt 6-i T5, 1) Sarva' unga'ssana, 2) Matsyamudra' , 3) Naoka'sana,4) Utkata-Pashcimotta"na'sana , 5) Agnis'ara Mudra'.

:E

Page 53: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Benh ung thu

T,^i bdr,rh' a

.DL^or >ongr 1)Utksepa Mudra .2) Nasapana,3) Di i rgha pran.a,ma,4) \bgamudra', 5) Bhu'jaunga'sana ,6) Karkat'a pra,n'ya,ma

T) ^? i- ^'.L)40t L Ot l 1

. .;n,.gi.ts

Bhtrj ihF if i l

3) Utkat'a V€jra'sana ,4) Ka'rma'sanaahasta'sana,

\\\€

ltit'fl1tfttiat

.;,@4f)ftr\1il

&El

\

\ n\l\U

ds

FF-wt\l

&

t-^P

&

Jl Axtfl \l)A1#/ \\/ I/cgl €lsF

o- c. _.--CF \\Y,*'tr] \s\\(t)il \t/iAl <t

rbl Bitfirrtu! | (.)

(\.. ft.'kL llt--FA )\,r*Jgi_& €4."," '--" ' ' t,

2\ Paddra'sana,)Matsyen

Page 54: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T'^i b€nh' 9.J3udi 3angt 1) Utks 'ePa Mudra'47 Ud d ayana Mudra' . 5) Naoka sana

BOnh phong

, 2) Padahasta'sana, 3) Agnisa'ra Mudra'

, 6) Shiital'ti Kumbhaka.

R\\\11P H\/){ ii/

E##

B^6i Td;, 1) Ud'd'ayana Mudr,a', 2)Agnisa'ra Mudra', 3) Bandhatraya Yoga Mudra',

4) Sarva'unga'sana , 5) Mayu'ra'sana

1{

Page 55: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b4nh,

B9nh

10.Drlor >angr 1) Karmasana.2) Bhu jaungasana.3) Shalabhasana.

gayydu (cria trd em)

4) Garud'a 'sana , .5) A'gneyi i Mudra' .

'='i T> M tn,'ffi ffi] \\( r,v"( .U J" J=

G) (b) Hnrh d6!s I (o (d)

rO Q-. li-i{ :$\ lU-, 6,7{} & t&ru €i.,

(o'

"rn u,r"", t"l

B"a-i Tai, '1) Dvisamakona'sana,2)Cakra'sana , 3) Granthihukia'sana

' 11

/ i : . l

Page 56: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Senn eczema

Tr^i b€nh, 11,

Budi SA,"g, 1) Diirgha Prana'ma, 2) Yogamudra', 3) Bhu'jaung'sana,4) Agnisa'ra Mudra', 5) Padahastaa'sana, 6)Shiitalii Kumbhaka

R>\\ll,e\t/l\t

J]UIL#

",T;l,ii,,'l'L,"1) Matsyendra'sana, 2) Utkat'a Vajra'sana, 3) Ku'rmaka'sanaB,,d'i T6l ,

t2

Page 57: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

j:lno: >c\ng: 1) Diirgha prana'ma, 2) yogamudra,, 3) Bhulaung.sana,4) Agnisa'ra Mudr_a', S) padahastaa.sana, 6) Shiitatii Kumbhaka

BOnh ydu sinh llf, liOt duong v) hidm rnu6nT,,^i bdnh, 12 vd, 24,

($\A.{vn''{t-cs

R\) tit\iltry

#KM frf"t( Jfl, J! "L

i:;:1. -t: l ' , 1) Sarva'unsa'sana, 2) Matsyamudra,, 3) padahasta.sana,

4) Matsyendra'sana, 5) Vajra,sana

l 3

Page 58: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Benh bai liet

T'^i bdrrh,

Budi SAng,1) Utks'epa [4udra', 2) Diirgha Pran'a'ma, 3) Yogamydra',4) Bhu'jaunga'sana, 5) Paks'abadha Pra'n'a'ya'ma.

B":trdi, r?p grong Duor sang.

l 4

Page 59: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b6,'.rh'

Benh lodt rii rrang va da day

14.

BrJi -Sd^g, 1) Utks'epa tvtudra , 2)4) Bhu' jaunga'sa, ' ' ra, 5) Agnisa,ra lVudra,,8) A 'gney i i Pra n a 'ya 'ma.

Yogamudra' , 3) Di i rgha Pran'a 'ma.6)Padahasta 'sana, 7) A'gneyi i N4udra' ,

-]f '' -- ^1. L r r r o t L o l t 1 )Sa rve unga sana ,2) Nlaryamydra', 3) Naoka sana,4) Pashcimotta na'sana, 5) Karma,sana6)Agnisa'ra Mudra , 7) Ud d,ayana Mudfa,

R\\ l/p\ / ) ) /

#

t.,.tfl-i

t i

l 5

( ! . . { ^

lE, \.aldil r'11&d;!

Page 60: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b-€nh,

8,. '6i --Sd^g' 1;4) Padahasia 'sana,

tsenh sor mat va \ol than

15 va 22.

Utks epa l\,4udra' , 2) Yogamudra', 3) Diirgha Pran'a'ma,5) Na'sa'pa'na. 6)A'gneyi i Mudra' or 7) A'gneyi i Pra 'n 'a 'yalma.

r.(l<,;ffi\{if

&A

r:l, t l<

.-f : j

FF,-€-gE

l i y v i dh rn

LJLrdi [ 6 i r 1) Ud'c layana Mudra' , 2) Sarva'unga'sana , 3) Ashvin i i Mudra' ,4) A'gneyii l\,4udra' , 5) A'gneyii Pra'n'a'yama.

fti,["r;il\,ft ' l '

4#Ilirnlr tl6ng l

- t6

Page 61: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Benh vi€m tdy hach tuydn kinh nien

T,^i L' ' '6,.th, 16

B "a-i

Sd u.' g, 1 ) Utks'epa l\.4 udra', 2) Karma'sana, 3) Ud,d,ayana [/,ludra,,4) iMayu'ra'sana,5) Bandhatraya yoga Mudra' pra,n,a, ya,ma'

-:o= .

lrb\fl

-,[(

t',Q4f):,giG

)Yi..*t. i=\.

Ei-s

xnW\r

&

##*r

8"5 Tai ' 't) Sarva' unga,sana, 2) Matsyamudra,,Matsyendra'sana.

t'7

3) Agnisa'ra Mudra'

Page 62: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

B0nh dudngtidu

Tri b4nh, 18

Utks'epa Mudra', Karma'sana. Agnisa'ra l\,4udra, Upavis't'aJa'nushira 'sana A'gneyi i Mudra' or A'gneyi i Pra 'n 'a 'yama

h..,r'i*i.

15,.iii i ,t=

Br,5 Sd'.g, t ;Ud'd 'aya na l \4udra ' ,

,ri)..a::i.:l

/:{

iil+-*::nt,*- #=.1.-r-:,_:E-=- --4i

-,*ir:lT*,.Frc l i L d i r '1 )Yogamudra,

Di i rgha pran 'a 'ma, Bh u, jau nga,sana, pashc imot ia ,na,sana,Bahastrika'sana and Agnisa'ra Mudra.

Page 63: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Cry ,CrSarva uDSa'sana

"L , r ro l Io r i l )Upar ' r s ta Uddayana

B0nh trdn dich tinh mac

DAng hudc

Ddu bdGomukba'sana

l\.4udra', 2JAgn jsa'ra l\ ludra,

Dang sau

, 3) Utkat'a Vajra'sana.

Tri b€nh, 21Bia'i 5a,ie 1) Utks'epa Mudra, , 2) Vasti t\iludra,, 3) A,mbhasii Mudra,,or A'mbhasi i pra'n,a,ya,ma, 4) Sarva unga sana , 5) Gomukha,sana

' l >-.=-

l*$+?

I9

Page 64: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Senn lao

T,^i b6nh, q?

l l r lor >.r r . \qr 1) Uthsepa Mudra' ,2) Karma'sana, 3) Agnisa' ra Mudra' ,4) Matsyendra'sana, _5) Di i rgha Pran'a 'ma, 6) Yogamudra, 7) Bhu' jaunga sana,E) Va yav I Mucira' or Vayavii Pra'n'a ya'ma.

a- ,'.::./)

-.4:i 1.'€Ji3

20

Page 65: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

B0nh 6p huydt

T,^i bd'. 'h, 25,8"6- i Sr i^g, 1) Utks 'epa Mudra' , 2) Karma'sana, 3)yogamudra' , 4) Di i rgha pran,a,ma,5) Biru ' jaunga'sana, 6)Agnisa' ra Mudra'7) Va,yavi Mudra, or Va'yavi i pra,n 'a,ya,ma.

11)

rtrilii

ce.--"= \a;rn11 X\l{rili \ I*{e €5

Q'.i n: i ' 1[--T,#i4

-*''=-- \-'-lh6 \r4iid.,i r-\11l l t l t lqi tr- -4J4t

I l i , rd i L 6 i : 1)Karma'sana, 2)5) Agnisa'ra l\4udra' 6) Upavis't,a

Rif hii nrrUar,rnonsrslna

Yogamudra', 3) Diirgha pran'a'ma 4) Bhu'jaunga'sana,Ud'd'ayana Mudra'.

rf,

fpA"\

€-*s

,rFhlfIr

dk

rP

i**,F

t1

Page 66: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

B€nh chAn voi

L r . ' ! an l \ i e6.

l - iL r . i r -5 . i , rq , l )UtLsepa Nludra ' ,2) Padahasta 'sana, 3)Agnisa ' ra l \4udra ' ,

4) Uci d'avana lvludra', 5) Durgha Pran'a'ma, 6) Utkat'a'sana7) Yogan.rudra'B) Naoka sana

I ; , \ . ' i 1 i . | 1 ) Sa 'va unga sana. 2)4) Agnisa ' ra Mudra ' .

N,4a lsya"rudra ' . 3) Matsverdra sana

Page 67: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

BCnh hen- r l ^ l r - \ ' -L l ^ l Oe j \ l l i >a /

B,rdi S, , r , "g, 1r Utksepa l \ ,4udra . 2)Naokasana. 3r padanasta sana.4) [\,4atsyendra'sana 5) Va'yavii Mudra'. Vya'paka Sna,na shoul

rJL

( d ( J )

L)L\or L o | | ' t ) Sarva unga sana, 2) Pashcimot ta ,na 'sana, 3) yogamuora,l1 Bnast . i \a sanas) Ud d ayana Mudra .

t l

Page 68: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Tri L. '6nh,

BOnh bach bi (phong tr6ng)

98.

Utks'epa l\,4udra', 2) Karma'sana, 3)

, Pi i rgha Pran'a 'ma, 6) Yogamudra' ,or 9) A gneyi i Pra 'n 'a ya ma.

Brdi --S. ing,1)4) Agnisa ra lvludra'B) A geneyl i Mudra '

,4'",i:'sL

1fl"- ! i

Ud'd'ayana [,4udra',

7) Bhu' jaunga'sana'

l l L 4 o t L o l i

c.-. \ --.,'F \KIdn:) !"\ir, i i t l \ l

ab@

' : : : i ,::!:,' i -ii=g:

1''' uinn,r,r,g: i''

Kanr strr Ptrd 2

1)Sarva'unga'sana.l\4udra', 6)Agnisa'ra

4) Pashcimotta'na'sana,

4Friii\i

#

2) Matsyanudra', 3) Baika'sana,lVudra' 7) l\.4atsyendra sana.

) 4 '

Page 69: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

BOnh di mdng tinh

T'^i bdnh, 9a

DL1o, .>nng: 1) Ut ts epa lvudra4) l\4atsyamudra',_ 5) Naoka'sana; 6 )8)A'mbhasi i Pra 'n 'ya 'ma.

T 2 " 2 r / .L r L , r o t L o t :

4) Bandhaitaya1 ) l\4atsyendra'sana, 2) Agnisa,raYoga Mudra', 5) Gomukha'sana,

, 2) lvlayura'sana 3) Sarva'unga'sana,Pashcimotta 'na'sana, 7) A'mbhasi i Mudra, ,

Mudra' 3) Ud'd'ayana Mudra',

25

Page 70: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

BOnh Phu khoa:

T '^i Lr4nh, 3 O - ... .-r"*'.-.1 Me'ixirharioh L' Dvr'- '"""r"'

B"5i Sd^g' 1)Utks 'epa Mudra' ,2) Padahasia 'sana' 3) Bandhatraya

4) A'mbhasii l\4udra'or A'mbhasii Pra'n'a'ya'ma

Yoga Mudra' ,

R\\\1IP fr\I!i I

=*j@ =lS

l - ) L l o I L o t :

5) Ka'kacaincu

1)Yogamudra ' ,2) Di i rgha Pran 'a 'ma, 3) Bhu ' jaunga'sana 4) Kama'sana

[,4 ud ra'.

" \yG\1{l /

" \)a&E

- [ \ -

,[ #F

ETw\r' l l

#

FPi2,i

t+)'^'€.&E

.,,:.!n7)1'

!*

)6

Page 71: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Khi (1) - ctia rudi vi thdnh ni€nTri bdnh, - 3o_c.

?l:i lrp 1) Urks,epa Mudra,, 2) Karma,sana, 3) Bandhairaya yoga Mudra,4)A.nbhas i i p ra n a ya ma.

O rn,./":)

' -i- .1. l f,

"=L-- ):'-F- 1f-r-{*&&,Kd,n.r,r itr, .

1) Yogamudra,, 2) Diirgha pran,a,ma,5) Ka'kacaincu l\,4udra

3) Bhu j aunga,sana,

#\r\ffi&SJI

,*gF{/\t

4&

O'r.(-1F=trl\{}1

=Ab

Lr"6'i T6i,4) Karma'sana,

It

,irag!$

^ona!)IFlfl

'E:Frwl\i

4b

21

Page 72: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Khi hu (2) - cin

T,^i 1,4'h, - 3O-c.'

13 *di 5 dl'tg, 1 ) Utks'epa l\,4udra', 2) Karma'sana,

5l Di i rgha Pran'a 'ma, 6) Bhu' iaunga'sana'7) A'mbhasi8) Agnisa ra Mudra' , 9) Upavis ' t 'a Ud'd 'ayana Mudra

ngudib0nh

3) Gomukha'sana, 4)l \ ,4udra ' ,or A'mbhasi i

o'-.':t -

Ft-,i:r. L li

-4 C,. q. --*= ", "-"= \Klil* F5 \6{i/iiii i;li' il i

.i= ^.<2F3 \$\i(\1i \/Ae 4E

BN iarar.n

t c ( r : . , , . , , { . , ( t , . . : \ . " n , d . , I t r . , , p r . . n r T .

5r Bhr'[ncr !ru.6) LJd il r!a$ I4o{i, a anLlT) Ki kdcrinN Mud

l]i--,&

Fgto1If

<&

o,.Px 2, l

'#a;

F"flW\i

dg

#d:ti'

@&l!

2E

Page 73: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i lr€r.rh,

l - , ro l >nni . 1)Utksepa rVLd.a .2) padahastasala 3J s la ,aona.sana,a) \ )odaya-z5) Bandhairaya Yoga I\ludra,7)A' mbhasii l\ ludra' orA'mbhasii pra, n,a,va,rna.

\G\>lf,+

d. Sa da con

30-d,

Paciahasta'sana, 2) pashcimotta,na'sana,

5) Ka'kacaincu Mudra.

lvludra',

B"d; Tai, r14) Mapsyamudra',

3) Sarva'unga'sana,

29

Page 74: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b4-'h'

8.,,6l -Sdu.'g, For3) Di i rgha Pran 'a 'ma,

1) Utks epa Mudra , 2) vogarrudra .

e. Vo sinh va hrem muon

?o_-

Ladies in extreme cases:and 4) Dhu' jaunga'sana.

B"a'i T6'i, rapgrong ouol sang.

30

Page 75: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Benh b6o phi (1) - giai doan 1

T,^i bar.' 'h' 31.B^3i Sl,,ng, '1) Utks'epa t\4udra, , 2) Diirgha pran,a'ma,4) Bhujaunga'sana.

3) Yogamudra' ,

L " \o r r o 1) HnU launga sana,2) Pashcimo'ita'na'sana, 3) Shalabha sana.

3 l

Page 76: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

benn Deo pil \/.) - glat ooan I

T,^i b6r,rlr, 31, Seccnd phor.

B"di 5d^g, 1) Utks 'epa Mudra' , 2) Di i rgha Pran'a 'ma, 3) Yogamudra ,4) Bhu' jaunga'sana, 5) Padahasta 'sana.

,.1.:.:':,',"lJudi I di r'1 ) i\,4atsyamudfa'. 2) Naoka'sana. 3) pashcimotta'na'sana; 4)After gaing some mastery over these a'sanas, begin ihe third phase.

, t

N/atsyendra'sana.

Page 77: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

Bdnh b6o phi (3) - giai doan 3Tri t '4r.rh,BL^6' i -Sdng: t ;.1) Bhu Jaunga'sana,

31,Utks'epa l \ ,4udra ' ,5) Karma'sana, 6)

2) Yogamudra'Garud'a sana.

,3) Di i rgha pran'a,ma,

-1:;r-'lr l ir l

;a.

.,:,:1;-V\''.)

ijFl+rF

L r ( , 1 o 1 L ( : ) t r

t.,= u ".' l ,

,.,- )'.41r,i, a\l rL l l r

41E '4b

2) Pashcimotta'

6tt(lt/rdI i

6lP":'llll

€F,E

3) Matsyendra'sana'1) Naoka'sana,

, 4) Kurmaka

33

Page 78: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b€nhr

13,nd 5d,rg, r14) Bhu jairnga'sana

benn trm macn

19

Utks'epa lvudfa' , (don'i drink too much watefl 2) Yogamudra" 3) Diirgha Pran a'ma.

5) Va'yavii [,4udra' or Va'yavii Pra n'ya'ma, 6) Padahasta sana

\ q\.r=_l

\l( i

:

Yogamudra', 2) Diirgha Pran

or Va'yavii Pra'n'a'ya'ma.8""{i Td;, t)5) Va'yavii Mudra'

' a ma. 31 Bh l jau .ga sa ' ta I . Paoahas ia sd"a

:

\ q\i.r\l(1]L

-;*

R\\\t)si l l i l (\ /)t

=i#

"r!(#,jiHl

ro

Page 79: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

BOnh vi6m amidan

T,"i b€r,.'h, 35,L5tn6t Sang' 1) Shiva sana, 2) Matsyamudra. 3) l \ .4atsyamudra. , 4) Shiva.sana.

Brtd T61, T6p gidng budi s6ns.

Page 80: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

f,^i L'dnh,

8,,6- i Sdng,t ;4) San"/a'u nga'sana,

Bdnh d6ng kinh

39.Shalabha'sana,5) l\.4alsya'sana

2) Bhulaunga'sana, 3) f ,4atsyamudra' ,,6) l \4ayu'ra 'sana.

aa

I ?4$Ti t

! , I10 r I ( - t : i ap g long buo t sang .

l 6

Page 81: Tri Benh Yoga Va Thuoc Tu Nhien

T,^i b6orh'

Budi SAng,

Beni duong trong miiu lhAp

40.

1) Matsyendra'sana, 2) Utkat'a Klrmaka'sana, 3) padahasta,sana.

(b)

Utkata K|llmaka'sanaTu th6 rna kbd

+

(d) (b) G)

"l;,:l,ll*",,

-L ' { r ( r r I o tap g tong buot sang.

3'7