· TürkiJüngası : ARAŞTIR~ı/ALARI DERGiSİ '

Yıl: 2 Cilt: j Sayı: 9 Eki~ " 1980

ı

:

'

- İÇİNDEKİLER -

Beyhan KARAMAGRALI Türk .Darnga:l'annrn Devamfığı Hakkmda • . .. . .. . . . .. . . . . . . 5-24

Michael KİEL . . Cev. : Fikret ELPE

Sarı Saltık ve Erken Bektaşilik Üzel'line Notlo.r . . . . . . . . . 25-36 Tahir Kutsi MAKAL .

'Dobr:uca Türkleri .... ·. .. . .. ........... .......... .............. 37-46 Fırat OOGAN ·

Ermenıi IMes.el-esi ve Üç Mim Şeh1dim~z .................... 47-76 Necdet SEVİNÇ .

Anadol·u Türk .OevleUerinde T4cori - 'İktisadi Faa·lqyetler ve Osmcmh Sa·noyıi·• : .. . .. .. .. .. . .. .. . . . .. . .. .. . . 77-129

Cahit :DOGAN . Atatürk ıDiyo r.J<li ................. : ............................. 13Q-1'40

Rıza MOLLOV . Y.unus ıE!"fltıe Hak·kında. Koyıtkır ........................... 141-169

Mehmet Zeki AKDAG . ıHasret (Şfıir) ................ .. ................... .. ............. 170

Nail TAN ' .

Nasrett1n Hoccr Fıkr<ılarında:n Kaynok!ona·n Atas.ozle+.i ve D_eyimter.ı:mfz . ." ...... : ... -:.~-·171-187

Haver ASLAN · · · · ·

·.Aiba-r:beycart Ştl·i'i~naeHicf·v . .' ...... : :.:: .... : .. : .. ::: ....... 188-195 Erdem YÜCEL . . .

'İzmit'te Sultorı Orhan •Gaz·i· Cami ........................ 196-205

Ercİem YÜCEL

lzmit'te S ultan O rhan Gazi Cami

() ,

..

Tari1h boyunca İzmit Önemli yerleşmelere sahne olmuş, Olibya, Astakos •. NikÖmedya gibi isimlerle tan ınmış, eaki' İs­tanbul - Bağdat kervanyolu buradan gecmi.ştir. ÇeşitH · kültür tabakalarının birbirini izlediği Bitiny'<:ının bu yöresi önemıı bir kovşak ınoktası olmak özell.j ğini ta r.iıhin !h iç tbir -Oevr:inde ·kaybet; memiştir. Tar.Hı ve eski eser yönünden böyleSine ilginc. kent üzerine .eğİ·len ilmi oraştırmacılqr ne ya~ık. ki, soyıca_.çok az o1-muştur. Könuni Sultan Süleyman •ile lrok sefer.ine cıkan Mat­rak.er Nasuh'un · eserıinde izmit'·in en eski ·minyatürl~rıini . .görü­rüz. Bunu H. Dern~chwan, J .. Von ıHammer; .w. F. AinsV:vorth, v .. Cuiriet, V. Ger Goltz, J. S. L;eohevdlier, P. Lucas gibi g~zgin· lerin notları izlemiştir. (1)

izmif.in Türk eserleri yeterince. incelenmemiş, -. oıdu}<ca yaygıf") bir konudur. lsta'nbufa böylesine yakin, "işlek bir kara-. yolu üzerinde yer alan kentteki cami, me,scit, tıamom, çeşme· . . .

(1) H . Derİıschwan-Tagebuch einer Reise nach K<~nStantinopel und· Kieiİıasien c1553-i55S) 1.rnnclıen und .Leipzig 192s,. s. 155._ .

. J. Von Hammer, UmbliCk auf einer Reise von ci>nstantinopel ıiach Brussa, l".est. 19i8, s:'-143. · w. F. Ainsworth, Travels and Researchos in ·~sia Minor M.esôpo­ta.mia, Chaldea: and. Armeni~, London.184.2, .I. s: 24 v. Cuinet, La Turque . d'Asie, .J".atis 1894, IV, s. 357 v. Ger Goltz, Anat,olische Ausfli_ige, Berliıi 1896, s. 77-81 J . . S, .L~chevalier, Voyage de la prontid.e et da pont-eu~, Paris 1800, I. s, . 38 . . - . .

. P . Lucas, Voy~ge da slew·, P aris 1712, I, s. 67-68

,-: . -;- ·-" .., ... .. . - ·197 -

Erdem YtlCEL Or~ Gıı:zi Oa.m1i / 2

gibi yapılardan meydana gelen çok sayıdaki Türk eserıir1in ka­talog oalışmala-rı dışında tanıtılmayı·şı son derece hayret veri­cidir. Sanat ta~i·hi ve mimapi yönden böylesine zengin yöre~e yapılan araştırmalar oldukça dar bir çeçrçeve içerisinde ka.ı­

mıştır. Yeterl·i bigli vermemeleııine rağmen gezginler izmit'ten söz etmeden geçm·em~ş. kent üzerine eğuler:ı araştırmacılnrın sayısı is·e nedense çok az olmuştur.

\

izmtt'in, Türk çağı yapılarını bize en iyi biçimde yansıtan koynaık ıtııiç ;kuşkusuz EVılıiyo Celebi'dir. Hu ün~ü .gezgin mô­mu~ bir büyük şehirdir dediği izmiıt'ten şöyle söz eder: ·

<dske~esi büyük bir Hmandır. Büyük bezir.ganları vardır. Bir yeniçeri ·serdarı, 'bir sipahi kethüdası. bir müftüsü, bir . na­k0:büleşrafı va.rdfr. Ayan ve eşrafı çok. Çoğu kereste 'bezir.gôn­larıdır ki, çeşiUi ipek kumaşı .giyerler, muihteşem yeni·ceri otu-rakları vardır. ·

1Bu şehr,in üçbin :beşyüz mükellef, süslü, · taha!<·a. taıbi:ıl<Çt, ba~lı ·oo:hçeH mômOr ve süslü. kiremitli ·evierıi vardır. Sarayları­nın enmuntazamı, Bağda·t FaUhi Dörd_üncü Murod Han Sara­yıdir ki. bçığ ve baıhçeli büyQ.k bir saraydır. Anlatma·kla dil -kı­

sırdı. ·Ha'ıen padi'Şahlarci maıhsustu .. . Baıhçe üstadı. ikiyüz KO-. dar bostancı neferleri vardır. Paşa Saroyı A+tıntop Oğlu- evi.

Ssrdar Solak evi .ile, şehir yir.miüç mahalledir. Üç mahallesi, h~~sti1{an, ·bir ma-hollesi yaıhudidir. Yirmi üC. cami"i vardır. Hep­sinin eskisi; ·çarşı i<;>inde (Moıhkeme Comi"i), bir mjnareli, ör­.tülü aydınlık 'bir camidir. B1:1nu, Sül·eyman Han'ın Veziri Per­tev Paşa, :bin<lya . yedi sene ·hakim ol-duğu vakit yaptırmıştır.

- Şı·k, süslü, latif bir camidir .. Koca Mima~ Sinan binasıdır. Bun­dan boşk·a Mehmet s 'ey C<lmii, Alôüddin .Bey, Aıbdüsselôm Bey camileri de Mimar Sinan yapısıdır. Mescitleri ·de vardır. Hadis evi Dal-Ül-ıKurosı yoktur. Hamamlarından. Pertev Paşa Hamom'ı

• . l

.kıi, suyu, 'havası,' binası. fokımları rônô teHôkları vardır. Rüs-tem Paşa Hamamı her ·lk-lsi de ·Ko'?a Mimar Sinan Ağanın ese­ridir.

Hanların en 'mükemmef.i Pertev Paşa mfso~jıtıanesidir. GeHp :gidene yetmiş ocak handır kİ, yopısı :k1agrr,' tonoz. kubb~ ve kurş.~nludur. Hanlardan baş.ka lskel·e başmda . tam 200 ka­dar kereste, -ve başka eşya mahzenleri vardır.' Cçırşisında 1100 adet san'ot ·ehli dükkônfar vardır. Kırk kadar da .na.kışlı kÔ;h-

.- 198 -~I

Eı::dem Y-UCEL Orhan Gazi Caıhil / S

vehôneleri vardı~ ki. civanları ile meşhurdur. Bu · şehr.in kôgfr bedesten.i yoktı.ır. Lökin tüccar hanl.arırnda hep ktymetli şeyler bulunur. Hünkar Sarayı yakınında deviet tersanesi va~dır.

Şehrin. bütün evler:i yüksek bayırlar üzerinde olup, pence­releri kıbleye bakar. · Sokakları tamamen beyaz taş ile kaldı­rım döşelidir. Evlerinin ensesi d<lğlardır. dağların üzerine bağ­lardır. Su ve havasının . güzelliğinden ahalisi selim ve sağlam-

. o

dır,. » (2) . ,

Selçuklu Çağından günümüze izmit'te· hic bir eser u!aşa­mamıştir. Kaynaklard~ da böyle bir yapıyla ilgili ize bir çeşme dışında rastlanmamıştır . . Oysa Osmanlı yapıları. başta deprem olmak üzere çeşitli nedenlerle zarara uğramış, bunun· kaçınıl­maz sonucu olmak da orj1nal görünQmle'rinden bÜyO.k ölçüde uzaklaşmışlardır.. · ·

, Eski İstanbul - Şam - Bağdat menzil yolu üzerinde yer çılan izmit'ten günü.müze böylesine az eserin u•aşmış oluşu gerçekten hayret vericidir. Dini mimc;ırinin yanı sıra ahşap ev-

· ıer 1945'den bu yana genişliyen şehirde blok apartmanıar ter­cih edilerek büyük ölçüde azalmıştır. Bununla beraber oriji~ nalliğiryden epeyce . . uzaklaşmış oluşuna rağmen izmit'te · Or­han Ga~i Cami'.si y.ine 'de ·günümüze en fy.i bicimde ulaşanlar· dan bir. örnektir.

Sultan Orhan Gazi. e•e geçirdiği yerlerdeki yapıları onar­ması ve onların yanlarına yen.ilerini eklemesiyle ün y9pmış bir dsm<ınlı sultanıdır. · ·

Sultan Orıhan Gazinin; lZmit -çevresinde ısmin·i ·taşıyan bel­H başlı eserler arasında Adaazarı Osman ·camii. Mekece Or­han Gazi zciV.iy.esi, Sapanca Oııhan Camisi, Geyve .. Süleyman Paşa Camisi, Kandıra Orıhan · Gozi · Camisi. Gebze Orhon Ca­misi, Aıkmeşe Köyü· Orhan Gazi Camisi, Kavna.r-ca Orpon G.azi Camisi, Hoca.köyü Kaym<:ı·klı, Kayınoslı, Tepeköy O'riıan Gazi .ComHeııi vardır. ·

Orhan Gaz;.i Camisi, İzmit Kör-tezine ·hökiim bir tePe üze­.rinde, iç kalenin ıhenien ortasındaki bii' Gette v·er .. ı:ıı'ır. ·· Orhon Gazinfn, SÜieyman- Ppşa'ya h~ 733' (1332-1333) yı(rn·~:h yoptır­Cfığı bu caminin yerin<:ieki bir kiliseden bazı ,er.aştırmacrlar söz etmişlerdir. ·

(2) Evliya Çelebi Seyyahatnamesi (Çev. Zuhuı; Danışman~ .!st. 1970, :m, s. a·s .... ; :.: :. ·-

·- 1~9 -

Erdem YttOEL · Orhan ~ıW Oamii'j 4

Oh. Texier. <dzmit':·in en esk·i ·camit Sultan Onhan tar<ı:fın­dan tahvil ec:Hlen bir Rum kilisesidir.» demiştir. (3). R. ·Fitzer, dağın yamacında bulunan ve eski· "bir füzans kıHisesi olan Or­ha·n Camisinin terasından şehr:in şôıhane bir görüntüsü oldu- · ğuna değinmiştir: (4) V. Cuinet, Bizans Kilisesiniıl- Onhon Gazi tarafından 1330'0 doğru camiye çevrildiğini .Meri sürmüştür. (5) B,unların yanı s.ır<J H. Demschwans eskiden kıilise olan bu· ye­re Orhan Gazi tarofından cami yapıldığını kaydetmiştir. (6) ·

Ne var ki, Orfhan Gaz;i Camisir.·in kilise' üzerine yapılıp ya­pılmadığı konusu kesinlik kazanamamıştır.

O.smanlı Mimarisi üzerine' ger.çekten' ana kaynak bfr esei: yayınlcrnan Sayın Ekrem Ha·kkı Ayverdıi, · Aşık Pasazôdeden de .. . . , söz ederek. bu iddia ları redetmiştir .

. <<Aşık Paşa-zôde i-zmit .f.etıhini an latırken. kiHseleri mesoit etti ve 'bir kiHseyi dahi medrese etti, şimdi daıhi medresedir der .. Bizim _tarrhçiler, .bir .IQHise cpmi yapı·l•ır·sa can sesleri yerin­de, ezanla-rın okutulduğunu ift»ıa'rıô yaz.arlar; ıhatta, kıi·lise yakı~ nında veya arsasında bulunan camiler içinde, bu f.ırsatı ka1cır­

mayar.ok kiliseden bozma derler: Aşik . 'Paşa-zôde böyle yap­mıştır.» (7)

Sayın Ekrem Ha·k~ı Ayverdi, 'bu noktadan hareketle cami. nin ·kmse 'il-e ıhiç biır ıi-lgisi olmadığın ı acıkça beHr:tmiştir. Ger­çekt~n de .cami avlusundakıl mermer vaftıisten dışından l<iM­seyl~ .Hgiii başka bir ize rastlanmamıştfr . . İ~ton'bul Arkeoloji Müz.elerıi.nin 1938 de burada .. yaptığı -kazı sonunda bazı 1kale duvarları ~le ·korşılaşı!mışsa · da bunlar, bir kiMser.rin varlığİriı kanıtlayacak ·İZ olmaktan çok uzaktırlar. (8)

Vakı$1ar Gen·el Müdürlüğü arşivindeki !<ayıtlarda bu ~mi Oman Gazi evkalt arasında g9sterilmişUr. Anoal<,. Abdül·rn~­cifin yaptır-dığı . onarımı beHrten tamim kitabesind~ . ise Süley­man Paşanın "İsmine rastlanır .

. . (3) c. Texier, A~le Mineur.e,. descriptio~ : geQgraphique et archeolo­gique, Faris 1862, s. 68

(4) R.-Fitzner, Furschungen auf der blthyuischen. Holblıigei; Rostock . ' 1903, s .. 59-ôl . - . . . . --

(o) · v. Vulnet, a.g.e. (6) ·N. Derschwans, a.g.e. (7) E. Ha.klo Ayverdi, Osmanlı Mimarisinin tık Devri, !st. 1966, I, ·

s. 155 (8) Nezih Fıratlı, !zınit şehri ve eski eserleri reb.J:>erl, •tst. 19711 s. 23

.. ~~ - ·200 -

Erdem Yt)OEL . Orhan qazi <?amil / ö

·Erken Osmanlı d~vr~ne 'ait bir ço~ yapının vuktında · Su~ton Orıhan Gazi 1ile Süleyman Paşanın isimleri bir.biri· içerisine gir­miştir . . İzmi·neki Sultan. Orhan Camisinde d~ bu .durum bir kez daha karşımıza çıkma•ktadır.

Günümüz.e ulasan İzmit Sultan 0.nhon Gazi Camis.inin mi-' · + ••

mari v.apısı Sultan Aıbdüln:recit devrine aitlir. Avl.u kapısı üzer.in-deki, yirmi ıka·rtüşl u, tôlıi·k yaz,11lı oranım l}(!~tab~inden Chian Se­

.. raskeni., Hıza Paşanır:ı comiinin durumunu Sulta·n Abdü:lmeoit'e bildirerek .tamirinin h. 1259 (1843) de yapılmasını sağladığı öğ­renilmektedir.

KİTABE: , . Sağ . taraf

Güzih-i ôl-i Osman· Hazr.t?t-ıi Onhan-ı zişônın Vezir· .erşed-i evlôdı bu paş.y-ı ha•r-b..,i ekyad Müşerref oJ.duğu <lem :ha-k-i pôy!imden ser-i .ızmid

,Bu hôlô ocİmii bôlôya +tdi sıd~üle is'ad Rıza paşa görüp emr-i . .ibadde 'bu lhôlôtı

, Tutup destin hul~i,yle kıyam~ .eyledi ·idad Yine · tecdide kendi zôt-ı zôşônın idüp me'mur o· do ôyine ·imtisö.( ·eyledi hern-cün dil-nihôd i de Q.mr- şehin şÔhını Alloh müstevfa Namaz- ı 1ôbl<lin oldukcd minnac ı ~·il-i .foad

. Sol Taraf

Cahidü fi sebil'i-Allaıh ·hem . nôm. emin-ullah Sföeyman-ı gazô-pişe idüp müşr-~kler.ı

MürOr-i vakte •ile <l·Z kald.ı kim o~ môbed7i'ulyô Rüki u secdeye müşerref tah.arrü~le ola._ mu'tad . ~i .vani s~vk ~düp zıll-ı Hüda' A:bdül'ıi-Mecid Hcm'o · Memô:l-i. 1.htiyacın ol ma1karrıın eyledi ir-ad

· ·ve Rütbe-i sôye-i şahô.nesinde olç:!u müstahkem M.etqnetle .Qörenler zan ·ederler beyza-ı fQlôd. Hita.mında yazup tôr.ıh-·i tô.mmın ·harne-.i z.ôHk Bu dllcO riıa~bedi' Abdü'l-Mecid Hôn kıldı

- 201-

nev ... bünyôd . tı. 1255

..

Erdem YüCEL Orlum Gazi Camii / 6

Y.opı üslubu camının XVllL yüzyılın H~inci yorisına a it ol- · duğunu açıkça !işOret etmektedir. Bunun yam sıra cami içeri­sinde, duvara asılı sülüs yazılı bir levha da bizlere bazı ip uç­ları vermekte(j.jr,

ıBu ·levıha da ·dört satır hai'inde şunlar yazılıdır: 1 - Fötrh-i izmid Süleyman Paşci 'bin Orhan 2 - Ve FatPh-·i Hereke ve Fatiıh-i Aydas ve. Fatrhi Koca

A·H Sancağı 3 - Sene 728 4 - -Bina-i Cami-i Şerif ve Medre.se Sene 733 - izmid Çu- ·

ha°. Fabrika-i Hümayunda asakir-i şahaneden İsmail Tosun ' bin Musa Bey kulları 13 Nisan 1314 (1898) .

, -Burada izmid'i.n fethi ile günümüze ulaşamayan medrese-sinden söz edMdiği •gibi yapım tarih.l·eri de doğru bir şekilde biz­ler-e no-kledilmektedir. -An.ca·k sözü edilen medresenin izine rast­lanmadığı gfbi yerini 'bulmakta mümkün olmamıştır.

: Kuzey - Güney yönünde uia_nan cami 1.5.40x20.85 m. ölçü­sünde, dikdörtıgen pldnlı olup moloz taştan ·inşa edilmiştir·. Son­raki yıfılarda, ıh. 1259 (1843) de buna bir de Oihşap son cemoat ye_ri .i.le 1hünkar mnhfeli ·eklenmiştir .. BasH bir plan şeması gös­teren cami'-in Hk plôhın.ın da ayni şekild~ olduğu, aynı temeller üzerin;de yeniden ·yapılmış olması kuwetle muıhtemeldir. f\Jıite­ki·m ampir üslubu ile pek 'bağdqşmayon, ·kalın. duvarl9r· arasın­da; yer yer dikkôti çeken .ağaç hatıl.laır, alt sıra. pencerel~rini,n üzerıleriııe 'boşaltılmak suretiyle yer.leşÜrilen kemerli" uzuri pen­cereler de yapının iki devir arasındaki çelişk'isine işare~ etmek­tedir. Bu arada ·kubbe duvarında·ki ·iki pencere tümü ile kapa­tı·lmış, ancak mahfil döşemesine. rastı.ayan bhıi eski görüntü-süyle gGnümüze kadar ulaşabilmiştir. · . •

Sultan Orhan Gazi Camisinin, ·kagir duvarlı, yuvarl·ak ·ke­merli +ki kanatlı ·bir · kapı ile girilmektedir. Son onarımda, am­pir ·üslubun ver.i:lmesi amacıyla. burm:Ja)<i mermer, basık kemer düz lentoya : çevrilmiş'tir. Bu giriş-iri he~rı üzerinde ise a1hşap sütunlara oturtulmuş mahfeH . yer .· almaktadır. · · ..

ibadet· mekônında, kare kaide üzerine oturtulmus, sfl:indi~ • ~ • • I

rik gövdeH, Y.ivlerle şe~i+ı:endirilmiş dört sütun yerden altı met-. re yüksekl·iği olan oıhşa'.p · kuhtieyi ta"Şnnaktadır. İzmit cami18-r:inin çpğunda old.uğu gibi kubbe tavanla çatı arasında kalmış dışarıya yans.ımamıştır.

· -'- 202 - .

·Erdem. YttCEL . Orhan ·Gazi ·Camii / 7

Kuzeybatı köşeye ·ise tuğkıdan tek şeref-eli bir minare ek­lenmiştir.

İzmit Orihan Gazf · Gamisinin beze·meler·i son derece sade­d~r. Yapı' ·içerisinde dikkati ·çeken bir bezemeye mslanmaz: Y-cmılızca ·kubbe çevresinde 'Clğaç süslemeler,- balık pulu motif­ler vardır. Bunun yanı s:ıra ;ibadet mekanı beyaz ·badana+ıdır.

• 1) • • •

Gamiin teher-rükôt eşyaıları arasında•ki bir kılıc hcrkıkında ~lgi. o~kici ıbazı ıiddiolar vardır. Kı·lıcın Sultan ürıhan . Ga-ziye ait ol~uğu $öylenm.iş, Cuma ve Baymm namazları . bununla hut-. beye -ç~kılmış .. ıh·atta ~amiye ·kı·lıç:lı cami de d~rıi·imiştr. Üz.erin- · de heııhang·i bir bezemeye, yazıy-0 rastlcinm_ıyan, çjoğrucası faz­la bir özeM1ik göstermeyen bu kılıvla ilgiİi :Vak~fl·ar ,idaresinde'_ herıha.nıg·i bir ·k<ıyda roslanmarnış;, bu nedenle de halk · arasın'

daki yaygın -iddia kesinH.k kaz<ınamamıştır. .

Bilindıiğ.i ·g+bi bugün Osmanlı ıhanedarnnın k·ıllçları Topka­pı Sartıyı Müzesindedir. ıİçterind~ Sultan Orhan Gaziy-e ait ola­nı _da sanırım yoktur. Kuşkusuz, ·ortada· kesinük kaz-anamayan·

· bir ıiddia olısa da kıltçla if·g.ifenilmesinde yar<ır .' vo.r:dır.

V-0kııflar .G~n~I Müdürlüğünce, en son 1950 yıılmda onarı­

lan izmit'ıin bu en eski camisi günümüze epeyce ıharap durum­_da · gelmiş, kendi-sine uzotılacak yard.rm elini bekleıııktedir.

Nitekim 5 Mayıs 1980 günüü Kocae~i Gazetesi «700 yıllı·k

Onhan Cami yıkı·lmuk üzere» başl·ığı ·He şu feryodı dila getir­miştir.

«İzmit'deki tar+hi çjeğer:i en yüksek eserlerden biri ola·n Orıhan Cami ıhamöe haf.ine ·geldi. Durumu gören ve ıiçleri sız­

~a-ya·n · mohaıHe sakinleri \fa•kı~la•r Müdürlüğüne rnüra~aa-t! ~diyor­lor:

. Camiyi onarın diye» (9) . 1

İzmit Oııhan Go~i çevresinçle, ilgi cek·İCİ bir ceşme .ıile her nasılsa ·yıkımdan kurtulmuş bazı a·hşap evler bu:I-unmaktadır .. 13un!or-dan caminfn ovlu kapısı karşısırıı,da•ki mermerden ampir Oslupdok•i çeşme Oanfıidô kodı.n torafından <h. 1242 '(1826) yap-tırılmıştır. ·

· (9) Kocaeli Gazetesi . (5 Mayıs 1980)

·- ·203 . ~ .. -· .. ·.~ .

~dem Yt)OEL Orhaıı'. Gazi Cam.il /'8

KİTABE:

1 -:-- Sô'hibet-ul-Hayr~-t Ctınfidô KethOdô kadın merhume. · nin iznik'midderununda inşô ve icrasına muvaffo ol­

dukları.

2 . - Ceşmeieri ·su yoHorını.n mürOr-zemari ile müşrrf-4 ha· ~ôp ve mu'otta.ı olmağla.

3 - Mu'a·hharem memba-ındon küHiyen ta'mir ve çeşme­. !ere icrôya •muvaffaka olan ·hôlô serlevhô

4 - Şehinşôh-ı Cihôn Hazret-ıi Gauzi Sultan AdH Mahmud Hôn- Medde zilôl-:i

5 - Devl~tehO ·ilô ôhır-id•Devran 6tendıimiz Hay'etler.i-nin Horemeserôy-ı , Hümayunlmmdon Hazi:neı;lir usta-lık. .

·6 - RO.tb~i cef.ilesiyle şerefyap olan aliyyet'üsşa·n Su' -ada usta hozretler.in+n :i'ma·rıno muva,ffo·k oldu~lo-rı ·hoyrôtdır. ·

Sene 1242 (1826)

. •

7"·-·· _ ..

~ - .· . .:ır. '-.!: - . • - 204 -

Erdem YüCEL

-------- , • 1

1 1 1 1

.-n • 1

.~ !

r 1

... ..... :: .. ·

.1

ı ·

tzmit'te Sultan Orhan Gazi Capıiinin planı

- 205 -

Orlıa!ı Gazi Camii-/ 9

'·I .. l

. ı ı

1 • : . .