türkiye’de yanık tedaviyanık Ünitesine yatı endikasyonları 1. yüzde 10’dan fazla 2o...
TRANSCRIPT
![Page 1: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/1.jpg)
Türkiye’de Yanık Tedavi
Organizasyonu ve Kitlesel
Yanıklara Yaklaşım
Dr. Kaya YORGANCI
Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi
Genel Cerrahi Anabilim Dalı
![Page 2: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/2.jpg)
![Page 3: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/3.jpg)
![Page 4: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/4.jpg)
Hacettepe Üniversitesi yılları
![Page 5: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/5.jpg)
![Page 6: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/6.jpg)
![Page 7: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/7.jpg)
![Page 8: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/8.jpg)
Sunum akışı
• Yanıkla ilgili genel bilgiler
• Türkiye’de yanık organizasyonu
• Kitlesel yanık yaralanmalarına yaklaşım
• Akut yanıklarda temel tedavi
yaklaşımları
![Page 9: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/9.jpg)
Yanık oluşum sıklığı /A.B.D.
• 1.2 milyon hasta / yıl yanık yaralanması
• 50,000 hasta /yıl hastaneye yatırılarak
tedavi
• 3900 /yıl yanığa bağlı mortalite
www.cdc.gov/ncicp/wisqars
![Page 10: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/10.jpg)
Yanık oluşum sıklığını arttıran
faktörler
– Küçük yaş
– Yaşlı toplum
– Düşük sosyokültürel düzey
– Düşük gelir
– Kalabalık aileler, kırsal yaşam
– Güvensiz/riskli yaşam şartları
![Page 11: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/11.jpg)
Yanık oluşum sıklığı /TÜRKİYE
• Kesin rakamsal değerler yok
• Yanık oluşum sıklığını arttıran faktörler
– Küçük yaş
– Düşük sosyokültürel düzey
– Düşük gelir
– Kalabalık aileler, kırsal yaşam
• Yanık oluşum sıklığı A.B.D.’den daha düşük
olmayabilir.
Yorgancı ve ark. II. Ulusal Travma ve Acil Cerrahi Kongr. 1997/İstanbul
![Page 12: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/12.jpg)
Yanık tedavisinde iyileşme
• Daha iyi ve etkin resüsitasyon
• Daha iyi yara bakımı (pansuman, cerrahi
tedavi)
• Hipermetabolik yanıtın daha iyi tedavisi
• Etkin enfeksiyon kontrolü
• İnhalasyon hasarının daha uygun tedavisi
![Page 13: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/13.jpg)
Yanık Ünitesine Yatış Endikasyonları
1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık.
2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri
ilgilendiren yanıklar.
3. Her türlü tam kat yanık.
4. Elektrik yanıkları (yıldırım düşmesi dahil).
5. Kimyasal yanıklar.
6. İnhalasyon hasarı.
7. Yandaş sorunu olan yanık hastaları.
8. Yanığa eşlik eden travma.
9. Yanık çocuğa bakabilecek donanıma sahip olmayan
hastanede yatan hastalar.
10. Sosyal, psikolojik ve uzun süre rehabilitasyon gerektirecek
yanık yaralanmaları
Committee on Trauma, Am. Coll. Surg. 1999.
![Page 14: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/14.jpg)
Yanık Ünitesine Yatış Gerekliliği
U.S. Army Institute Yorgancı ve ark. (UTK-97)
A.B.D. Türkiye
% 8.8 % 14
![Page 15: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/15.jpg)
Yanık Türleri
1. Alev• Yangın, patlama, her yaş grubu
2. Haşlanma• Özelikle çocuklar
3. Sıcakla temas
4. Kimyasal• İş kazaları
5. Elektrik• İş kazaları
![Page 16: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/16.jpg)
DERMİS
EPİDERMİS Zone of coagulation
(necrosis)
Zone of stasis
Zone of hyperemia
Yanık Yarası / Lokal Değişiklikler
![Page 17: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/17.jpg)
Türkiye’de Yanık Tedavi
Organizasyonu
![Page 18: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/18.jpg)
![Page 19: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/19.jpg)
Yakın geçmişteki durum
• Toplum ve sağlık birimlerindeki
farkındalık eksikliği
• Bireysel çabalar dışında organize bir
yaklaşım yok
• Düzenleme yok
• 2002 yılında 35 yanık yatağı
![Page 20: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/20.jpg)
Posta Gazetesi / 29.Ocak.2000
![Page 21: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/21.jpg)
• Doğru ilk yardım ve tedavi alan
hastaların oranı
% 1
![Page 22: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/22.jpg)
![Page 23: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/23.jpg)
Neler yapıldı ?
• Yataklı tedavi kurumları başkanlığı
2006
• Yanık tedavisi bilimsel kurulu
2006
• Yataklı sağlık tesislerinde yanık tedavi
birimlerinin kurulması ve işleyişi
hakkında yönerge
Ocak 2010 / Şubat 2011
• Tedavi birimlerinin denetlenmesi
![Page 24: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/24.jpg)
Yanık odası
• Yanık tedavi merkezi veya ünitesi
bulunmayan sağlık tesislerinde,
• genel cerrahi, plastik ve rekonstürüktif
cerrahisi veya çocuk cerrahisi
kliniklerinden birinin bünyesinde
• en az iki hastaya aynı anda yanık tedavi
hizmeti verebilecek nitelikte fizik,
donanım ve personel şartlarını haiz
yanık birimi
![Page 25: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/25.jpg)
Yanık tedavi merkezi
• Eğitim ve araştırma hastanelerinin idari ve tıbbi
bütünlüğü içerisinde
• diğer birimlerden izole edilmiş veya müstakil binası
olan, tüm yanık vakalarının kabul edildiği
• ilk şok tedavilerinden rehabilitasyonlarına kadar olan
tüm tedavi süreçlerinin gerçekleştirilebildiği,
• sterilizasyon koşullarının en yüksek seviyede
sağlandığı,
• giriş ve çıkışlarının enfeksiyon kontrolü bakımından
denetimli olduğu merkezi
![Page 26: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/26.jpg)
Yanık ünitesi
• Sağlık tesisi bünyesinde faaliyet
gösteren, asgari sterilizasyon
şartlarının oluşturulduğu, diğer
birimlerden izole edilmiş, yatarak
tedavisi gereken ancak nakil
gerektirmeyen yanık hastalarının bakım
ve tedavilerinin sağlandığı, en az 5
yatak kapasitesi bulunan yanık birimi
![Page 27: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/27.jpg)
• Fiziki donanım, alt yapı ve teknik
donanım
• Sorumlu hekim donanımı
• Personel eğitimi
• Denetim
![Page 28: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/28.jpg)
![Page 29: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/29.jpg)
![Page 30: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/30.jpg)
![Page 31: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/31.jpg)
Eksik yanları
• Üniversitelere danışılmadı
• Üniversiteler işin içinde yok
– Üniversiteler sisteme nasıl entegre olacak ?
• Hali hazırdaki üniteler ne olacak ?
– Belli bir geçiş dönemi olacakmı ?
• Eğitimi kim verecek ?
– Süresi, içeriği ?
• Oda / Ünite / Merkez ayırımı gerçekcimi ? Gereklimi ?
– Bazı hastaneler geniş yanık almıyor
• Performans sistemi
– Gereksiz ameliyatlar
• 3 ayda 900 cerrahi girişim
![Page 32: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/32.jpg)
Yanık tedavi algoritması
• Sahada ve acil serviste yanık hastasına
yaklaşım
• Kitlesel yanıklara yaklaşım
![Page 33: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/33.jpg)
Kitlesel yanıklar
![Page 34: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/34.jpg)
• 25 veya daha fazla kişinin etkilendiği
durumlar
• Genellikle insan kaynaklı
• Belli bir bölgeye sınırlı
• Eniyi yöntem korunmadır
– Acil çıkışlar
– Merdivenler
– Eğitim, tatbikatlar
![Page 35: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/35.jpg)
• Eniyi donanımlı bir sağlık biriminde bile
2 veya 3’den fazla ağır yanık hastasının
tedavisinde zorlanılır
![Page 36: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/36.jpg)
Gereklilikler
• Doğru hastanın, doğru merkeze nakli
• Olay yeri – merkez – hastaneler
– Sağlıklı iletişim
• Tüm hastanelerin bilgilendirilmesi; iletişim
• Tek merkezden koordinasyon
• Hastaların düzgün dağılımı
– Her hastaneye olanakları ölçüsünde eşit
![Page 37: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/37.jpg)
Olay yerinde
• Kurtarıcıların güvenliği
• Sadece hayat kurtarıcı tedaviler
• Triaj kuralları
– Lokal koşullar
– Kara – havayoluna uzaklık
– Sağlık birimlerine ulaşım
![Page 38: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/38.jpg)
Yanık hastaları
A. % 10’dan az yürüyebilen yanık
hastalarıAyaktan tedavi
B. % 10-30 yanık hastalarıEn uzak hastaneye
C. % 30 – 50 yanık hastalarıEn yakın yanık merkezine
D. % 50’den fazla ve yandaş sorunları
olan yanık hastalarıEn yakın yanık merkezine (Ayrı bir ortama)
![Page 39: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/39.jpg)
Hastane hazırlığı
• Acil servis – yoğun bakımlar – yanık
birimi – servisler
• Koordinasyon
• Elektif hastaların derhal çıkarılması
• Yoğun bakımların boşaltılması
• Gerekli sağlık personelinin çağrılması
![Page 40: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/40.jpg)
Hastanede ...
• Hafif yanıklarda ilk müdahale ve
taburcu
– Acil tıp, cerrahi branşlar
• Orta düzeyde yanıklarda ilk müdahale
ve taburcu/başka servislere yatış
– Yanık doktoru konsülte etmeli
• Ciddi yanıklar yanık birimi/cerrahi
yoğun bakımda tedavi edilmeli
– Yanık doktoru, yoğun bakım uzmanı
![Page 41: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/41.jpg)
Hastanede ...
• Her düzeyde hasta olmalı
– Mümkünse ağır yanıkların gönderildiği
hastaneye daha az hasta gönderilmeli
– Hastanelerin geribildirimleri önemsenmeli
![Page 42: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/42.jpg)
İkincil transport
• Genellikle havayolu ile
• Monitörizasyon
– KALICI HAVAYOLU
– Solunum şekli ve hızı, kalp atım şekli ve hızı
– Kapiller dolum
– Kan basıncı
– Bilinç düzeyi
– Sıvı replasmanı ve verilen ilaçalar
– Oksijen satürasyonu
![Page 43: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/43.jpg)
![Page 44: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/44.jpg)
Hacettepe deneyimi ...
• Hastane hazırlığı tamdı
– Serviste 12 yatak boşaltıldı
– Yoğun bakımda 6 yatak boşaltıldı
– Yanık ünitesinde 3 yatak boştu
• 110 kişi yaralı
– 6 ağır yaralı
• Hiçbiri Hacettepe’ye gelmedi
– 27 hasta tedavi edildi, 3 hasta yatırıldı
– İkincil transport hiç olmadı
![Page 45: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/45.jpg)
• Hastane başhekimi acilde koordinasyonu
sağladı
• Sağlık müdürlüğü koordinasyonu iyi
yaptı
• İkincil transport olmadı
– 4 ağır yanık bir merkezde tedavi edildi
• Geribildirim istenmedi
– Hastalar hakkında bilgi alınmadı
– Güçlü ve zayıf kalan yönler irdelenmedi
![Page 46: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/46.jpg)
Felaket sonrası
• Sürecin değerlendirilmesi
• Eksik / güçlü yönlerin belirlenmesi
• Yeni planların geliştirilmesi
• Gerekli yatırım planlarının gözden
geçirilmesi
• Tüm sürecin kayıt altına alınması
![Page 47: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/47.jpg)
Çoklu yanıklarda ne yapmalı ?
• Triaj
– Çok göreceli
– Politik, ahlaki, sosyal ve psikolojik bir
durum
– Hata oranı çok yüksek
![Page 48: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/48.jpg)
Yanık hastalarında olduğu
diğer felaketlerde ...
![Page 49: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/49.jpg)
Yanıkta mortalite (LD50)
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
1942-52 1967-70 1975-79 1980-1989 1989-2007
0-14
15-44
45-64
>65
Herndon DN. Total Burn Care 3. Baskı, 2007
%
![Page 50: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/50.jpg)
Yanıklı bir hastada genel
tedavi yaklaşımları
“Kitlesel kazalar özelinde”
![Page 51: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/51.jpg)
Ağır (TBSA>%30) Yanıklarda Tedavi
Süreci
YANIK
REHABİLİTASYONÜNİTE
![Page 52: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/52.jpg)
Yanıkta mortalite
t
%
1
![Page 53: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/53.jpg)
• Isı kaynağından uzaklaştırma
• % 100 oksijen tedavisi
• Elbiselerin çıkarılması (yüzük, bilezik vs dahil)
• İlk 15 dakikada oda ısısında su ile irigasyon
• Hızla sağlık merkezine nakil
Hastane Öncesi Tedavi
![Page 54: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/54.jpg)
• Havayolunun açık tutulması ve servikal vertebranın
korunması
• Yeterli solunumun sağlanması (gerekirse erken
entübasyon)
• Dolaşımın değerlendirilmesi
• Eşlik eden hayati yaralanmaların tanınması (pnömotoraks, kardiak tamponad gibi)
• DAHA FAZLA YANIK OLUŞUMUNUN ÖNLENMESİ
• Geniş venöz kateterlerle sıvı resüsitasyonuna
başlanması
Yanıklı Hastanın İlk Tedavisi(İlk Değerlendirme)
![Page 55: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/55.jpg)
Hava yolu sağlanması
![Page 56: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/56.jpg)
Trakeostomi kime, ne zaman ?
![Page 57: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/57.jpg)
• Öykü
• Detaylı fizik inceleme
• CBC, elektrolitler, Glu, BUN, Cr, AKG, Akc gr,
karboksihemoglobin
• IV analjezik
• Tetanoz proflaksisi (> 10% yanık 0.5 ml tetanus toxoid / aşı?? = 250 U tetanus
Ig)
• Yaraların örtülmesi
• NG dekompresyon (geniş yanıklarda)
• Gerekirse başka merkeze sevk
Yanıklı Hastanın İlk Tedavisi(İkinci Değerlendirme)
![Page 58: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/58.jpg)
Sıvı Resüsitasyonu
• İlk 24 saat
– Sadece Ringer Laktat (<2yaş hastada RL+%5dext)
– PARKLAND FORMÜLÜ : 4 ML/KG/% YANIK
– İdrar çıkışı erişkin 0.5 ml/kg/hr, çocuk 1 ml/kg/hr
• İkinci 24 saat
– Kolloid 0.3-0.5ml/kg/% yanık + Dekstroz
![Page 59: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/59.jpg)
Ekstremite ve Toraksın Çevresel
Yanıkları
ESKAR DOKUSU
+
DOKU ÖDEMİ
+
ÇEVRESEL YANIK
=
KOMPARTMAN SENDROMU
![Page 60: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/60.jpg)
![Page 61: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/61.jpg)
![Page 62: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/62.jpg)
![Page 63: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/63.jpg)
![Page 64: Türkiye’de Yanık TedaviYanık Ünitesine Yatı Endikasyonları 1. Yüzde 10’dan fazla 2o yanık. 2. Yüz, el, ayak, genital bölge, perine ve büyük eklemleri ilgilendiren yanıklar](https://reader033.vdocuments.pub/reader033/viewer/2022041822/5e5edcc4e3750a288c7c3d64/html5/thumbnails/64.jpg)