Türkiye % 11’likbüyüme oranıyla ilk defa çeyrekdönem bazında en hızlı büyüyenülke unvanını aldı.Türkiye’nin dışındabu çeyrekte çifthaneli büyüyebilenbaşka bir ülkeolmadı. Hemenarkamızdan gelenArjantin % 9,9, Şili% 9,8, Çin ise 9,7oranında büyümekaydetti. Avrupa’nınkrizle boğuştuğu,Ortadoğu’nun siyasiçalkantılarlasarsıldığı bircoğrafyada bu çokönemli bir başarı…

M. Ri fat HİSARCIKLIOĞLUTOBB Baş ka nı Avrupa Ticaret ve Sanayi Odaları Birliği(Eurochambres) Başkan Yardımcısıİslam Ticaret ve Sanayi Odası (ICCI) Başkan Yardımcısıbaskanlik@tobb.org.tr

BAŞYAZI >>

Türkiye’nin % 11büyüme başarısıson derece önemli

6 EKONOMİK FORUM l Haziran 2011

2011 yılı ilk çeyrek gayrisafi yurtiçi hâsıla (GSYH) rakamlarına göreTürkiye ekonomisi ilk çeyrekte % 11 oranında büyüyerek önemlibir başarı gösterdi. Türkiye, küresel krizde ekonomisi en çok dara-lan ülkelerden biri olmasına rağmen, geçtiğimiz yıl oldukça hızlıbir toparlanma performansı sergilemiş ve böylece kriz öncesi düzeyini ya-

kalamıştı. Krizden toparlanma sürecini 2010 yılında tamamlamıştık. Bundan

sonra sürdürülebilir yüksek büyüme patikasına girmemiz gerekiyor.

Türkiye % 11’lik büyüme oranıyla ilk defa çeyrek dönem bazında en hız-

lı büyüyen ülke unvanını aldı. Türkiye’nin dışında bu çeyrekte çift haneli bü-

yüyebilen başka bir ülke olmadı. Hemen arkamızdan gelen Arjantin % 9,9,

Şili % 9,8, Çin ise 9,7 oranında büyüme kaydetti. Avrupa’nın krizle boğuş-

tuğu, Ortadoğu’nun siyasi çalkantılarla sarsıldığı bir coğrafyada bu çok önem-

li bir başarı. Bu durum Türkiye’nin bölgesinde ne ka-

dar önemli bir ülke olduğunu gösteriyor.

Küresel krizin etkisiyle 2009’da en hızlı daralan

ülkelerden biri olmasına rağmen, 2010’da en hızlı

toparlanan ülkeler arasında yer alması Türkiye açı-

sında son derece önemli. Dolayısıyla bu durum Tür-

kiye iç pazarının ne kadar önemli olduğunu ve eko-

nomimizin adaptasyon kabiliyetinin yüksekliğini ka-

nıtlıyor.

İlk çeyrekte büyümeye en büyük katkı, iç tü-

ketim ve özel sektör yatırımlarındaki artıştan geldi.

İç tüketim artışı 9 puan, özel sektör yatırım artışı 7

puan katkı sağlarken, ithalatın ihracattan daha

fazla büyümesi sonucu dış ticaretin büyümeye kat-

kı eksi 5 puan olarak gerçekleşti.

Üretim tarafında en büyük katkı imalat sana-

yinden gelirken, ulaştırma, ticaret ve inşaat sektörlerindeki canlanma da bü-

yümeyi olumlu etkiledi. Sanayi ve inşaat sektörlerinde son beş çeyreğin dör-

dünde çift haneli büyüme yaşanması diğer bir önemli gelişme oldu. Bü-

yümenin tarım hariç diğer bütün sektörlere yayılmış olması ve tek bir ala-

na dayanmaması da dikkat çekiyor. 2011’in ilk çeyreği itibarıyla üretim dü-

zeyi açısından 27 ülke, ihracat düzeyi açısından ise 21 ülke kriz öncesinde-

ki üretim ve ihracat miktarını aştı. Türkiye, üretim düzeyi açısından kriz ön-

cesi üretim düzeyinin % 8,4 üzerine çıktı. 2010 yılı sonu itibarıyla küresel kriz

öncesi üretim düzeyine göre, üretimini en fazla artıran 9’uncu ülkeydik. 2011

ilk çeyrek sonuçlarına göre, üretim düzeyinde bir basamak gerileyerek 10’uncu

sırada yer aldık. Öte yandan bu kategoride Avrupa’da ilk sıraya yükseldik.

Diğer taraftan, yüksek büyüme performansına rağmen, ihracatta aynı

başarıyı henüz yakalamış değiliz. İhracata kriz öncesi düzeyin ancak % 93’üne

ulaşabildik. Yine de son çeyrekte ihracat performansında göreceli bir to-

parlanmanın olduğu gözleniyor. Türkiye, 2010’un son çeyreği itibarıyla ih-

racat performansı anlamında 37’nci sıradayken, bu yılın ilk çeyreğinde 31’inci

sıraya yükseldi.

Dünyada yüksek büyümeyi ve ihracat artışını birlikte sağlayabilen Çin,

Hindistan gibi Doğu Asya ülkeleri ve bu ülkelere tedarik sağlayan Latin Ame-

rika ülkeleri en başarılı ülkeler olarak göze çarpıyor. Bu dönemin en ba-

şarısız ülkeleri ise halen borç kriziyle uğraşan Avrupa ülkeleri ile Mart ayın-

da yaşanan depremden büyük zarar gören Japonya oldu.

Ekonomideki büyümeye paralel şekilde istihdamın da arttığını gö-

rüyoruz. İlk çeyrekte tarım dışı istihdam 956 bin kişi arttı. Mevsim etkile-

rinden arındırılmış sanayi istihdamında 164 bin kişilik bir artış kaydedildi.

Özel sektör hem büyümeyi, hem de istihdam artışını sağlamaya devam

ediyor. Üstelik kayıtlı çalışan sayısı da artıyor ve böylece ekonomideki ka-

yıt dışılık azalıyor. İstihdamdaki artışın büyük kısmı kayıtlı gerçekleşti ve si-

gortalı çalışan sayısı 1 milyon kişi arttı. Toplam sigortalı çalışan sayısı 10,3

milyona ulaşarak rekor kırdı.

Büyüme ve istihdamdaki olumlu perfor-

mansımız, bir diğer yapısal sorunumuz haline ge-

len dış ticaret açığımızı göz ardı ettirmemeli. Zira

büyüme oranında yarıştığımız Arjantin, Şili ve Çin,

yüksek büyümelerini çok düşük cari işlem açığı,

hatta fazlası vererek elde etmekte. Bizdeyse cari

açık oranı tarihi zirvelerine ulaştı. Bu durum,

yüksek büyüme hızımızın sürdürülebilirliğini

tehdit ediyor.

Dış ticaret açığına karşı bir dizi tedbir gere-

kiyor. Ama bunu sadece para ve kredi piyasa-

larında alınacak tedbirlerle yapamayız. Kısa va-

dede finans sektörüne yönelik tedbir alınması

doğal. Zira tüketim kredilerindeki hızlı büyüme

ithalatı teşvik ediyor. Ancak kredilerdeki sıkılaş-

tırma, özel sektör yatırımlarını ve ihracata yönelik finansmanı olumsuz

etkilememeli. % 10 banka kredilerinde selektif karşılık artışları düşünü-

lebilir.

Uzakdoğu kaynaklı ithalatta haksız rekabet yaşandığını da uzun za-

mandır dile getiriyoruz. Üstelik AB kapsamındaki serbest ticaret anlaşmaları

da aleyhimize işliyor. Üçüncü ülkeler bize mal satarken serbestler ama biz

mal satmaya gittiğimizde AB üyesi kabul edilmediğimizden kısıtlanıyoruz.

Üretici sektörlerimizi haksız rekabete karşı korumalıyız. Piyasa denetim ve

gözetim sistemlerimizi güçlendirmeliyiz.

Uzun vadedeyse cari açığın yapısal niteliğiyle mücadele için üretim

yapımızı değiştirecek adımlara ihtiyaç var. Yatırım teşvik sisteminde sek-

törel ve bölgesel ayrıma gidilmesi iyi bir başlangıç olmuştu. Şimdi bu ya-

pıyı kuvvetlendirmek gerekiyor. Girdi maliyetlerini azaltan reformlara, özel-

likle istihdam ve enerji alanında devam etmeliyiz. Döviz kurlarının kont-

rollü bir şekilde yükselmesi, hem ithalatın cazibesini azaltır, hem de sa-

nayicimizin ihracatına ve turizm gibi önemli döviz kazandırıcı hizmet sek-

törlerimize destek verir.

Haziran 2011 k EKONOMİK FORUM 7

Dış ticaret açığına karşıbir dizi tedbir gerekiyor.Ama bunu sadece para

ve kredi piyasalarındaalınacak tedbirlerle

yapamayız.Kısa vadede finans

sektörüne yönelik tedbiralınması doğal.

/ColorImageDict > /JPEG2000ColorACSImageDict > /JPEG2000ColorImageDict > /AntiAliasGrayImages false /CropGrayImages true /GrayImageMinResolution 300 /GrayImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleGrayImages true /GrayImageDownsampleType /Bicubic /GrayImageResolution 300 /GrayImageDepth -1 /GrayImageMinDownsampleDepth 2 /GrayImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeGrayImages true /GrayImageFilter /DCTEncode /AutoFilterGrayImages true /GrayImageAutoFilterStrategy /JPEG /GrayACSImageDict > /GrayImageDict > /JPEG2000GrayACSImageDict > /JPEG2000GrayImageDict > /AntiAliasMonoImages false /CropMonoImages true /MonoImageMinResolution 1200 /MonoImageMinResolutionPolicy /OK /DownsampleMonoImages true /MonoImageDownsampleType /Bicubic /MonoImageResolution 1200 /MonoImageDepth -1 /MonoImageDownsampleThreshold 1.50000 /EncodeMonoImages true /MonoImageFilter /CCITTFaxEncode /MonoImageDict > /AllowPSXObjects false /CheckCompliance [ /None ] /PDFX1aCheck false /PDFX3Check false /PDFXCompliantPDFOnly false /PDFXNoTrimBoxError true /PDFXTrimBoxToMediaBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXSetBleedBoxToMediaBox true /PDFXBleedBoxToTrimBoxOffset [ 0.00000 0.00000 0.00000 0.00000 ] /PDFXOutputIntentProfile (None) /PDFXOutputConditionIdentifier () /PDFXOutputCondition () /PDFXRegistryName () /PDFXTrapped /False

/CreateJDFFile false /Description > /Namespace [ (Adobe) (Common) (1.0) ] /OtherNamespaces [ > /FormElements false /GenerateStructure false /IncludeBookmarks false /IncludeHyperlinks false /IncludeInteractive false /IncludeLayers false /IncludeProfiles false /MultimediaHandling /UseObjectSettings /Namespace [ (Adobe) (CreativeSuite) (2.0) ] /PDFXOutputIntentProfileSelector /DocumentCMYK /PreserveEditing true /UntaggedCMYKHandling /LeaveUntagged /UntaggedRGBHandling /UseDocumentProfile /UseDocumentBleed false >> ]>> setdistillerparams> setpagedevice