GÖLLER VE OLUŞUMLARI

Karalar üzerinde çeşitli nedenlerle oluşan çanaklarda birikmiş ve denizlerle doğrudan bağlantısı olmayan durgun sulara göl denir.

Göller geçici şekillerdir.

GÖLLER VE OLUŞUMLARIGöller oluşumuna göre;

-Doğal göller

-Yapay göller

Doğal göller de kendi içinde ikiye

ayrılır;

**Çanak gölleri

** Set gölleri

GÖLLER VE OLUŞUMLARI1. Çanak gölleri

***Tektonik göllerDağ oluşum hareketleri sırasında kırılarak çöken çanakların

sular tarafından işgal edilmesiyle oluşmuşlardır.

Elazığ yakınlarındaki Hazar gölü

Örnek;

Güney Marmara

gölleri,

Tuz gölü,

Akşehir gölü,

Eber gölü

GÖLLER VE OLUŞUMLARI

(1999 DMS Önlisans)

Güney Marmara bölümündeki başlıca

göller, oluşum bakımından hangi

özelliktedir?

A)Karstik B)Volkanik set C)Tektonik

D)Alüvyal set E)Heyelan set

GÖLLER VE OLUŞUMLARI1. Çanak gölleri

***Volkanik göllerVolkanik faaliyetlerle oluşmuş çanaklarda, suların birikmesi ile

oluşmuş göllerdir.

-Krater gölü

-Kaldera gölü

-Maar gölü

Nemrut kaldera gölü

GÖLLER VE OLUŞUMLARI

1. Çanak gölleri

***Volkanik göllerVolkanik faaliyetlerle oluşmuş çanaklarda, suların birikmesi ile

oluşmuş göllerdir.

-Krater gölü

-Kaldera gölü

-Maar gölü

Konya Meke Tuzlası

GÖLLER VE OLUŞUMLARI1. Çanak gölleri

***Karstik göllerKrastik bölgelerde karstlaşma sonucu oluşmuş çanaklarda

suların birikmesi ile oluşmuş göllerdir.

Elmalı polyesindeki Karagöl, Korkureli batısındaki Söğüt

gölü, bucak yakınlarındaki Kestel gölü, obruk platosundaki kız

ören, Meyil, İmraş gölleri karstik göl örnekleridir.

GÖLLER VE OLUŞUMLARI1. Çanak gölleri

***Buzul gölleriBuzul aşındırması ile oluşan çanaklarda oluşan göllerdir.

Hakkari Buzul dağlarındaki buzul göllerinden biri

GÖLLER VE OLUŞUMLARI1. Çanak gölleri

***Buzul gölleri

Hakkari Buzul dağlarındaki buzul göllerinden biri

GÖLLER VE OLUŞUMLARI2. Set gölleri

***Volkanik set gölleriVolkanizma ile oluşan dağların, vadi önlerini ya da tektonik

çukurlukların önünü kapatması ile oluşan göllerdir.

GÖLLER VE OLUŞUMLARI2. Set gölleri

***Volkanik set gölleri

Van gölünün şimdiki havzası ile Muş ovası arasındaki Nemrut

volkanının bir set halinde ortaya çıkması ile Van gölü oluşmuştur.

GÖLLER VE OLUŞUMLARI

2. Set gölleri

***Heyelan set gölleriBu göller, heyelan sonucu vadi önlerinin kapanması

ile oluşur.

Örneğin;

Sera gölü (Trabzon)

Torum gölü (Erzurum)

Abant gölü (Bolu)

Yedigöller (Bolu)

GÖLLER VE OLUŞUMLARI2. Set gölleri

***Kıyı set gölleriDeniz kıyılarında koy önlerinin kıyı kordonları ile kapatılması

sonucu oluşan göllerdir.

Ölü deniz (Fethiye)

Örnek;

Büyük

Çekmece gölü

Küçük

Çekmece gölü

Delta

ovalarının

kenarlarında

görülen göller

GÖLLER VE OLUŞUMLARI2. Set gölleri

***Alüvyal set gölleriAkarsuların taşıdığı alüvyonların vadi boylarında, ovalarda ve

deniz kıyılarındaki körfez önlerinde birikmesiyle oluşurlar

Büyük Menderes deltasının, güneyindeki bir

körfezi kapatmasıyla Çamiçi gölü oluşmuştur.

Örnek;

Ankara

yakınlarındaki

Eymir ve Mogan

gölleri

Köyceğiz gölü

Bafa (Çamiçi)

gölü

GÖLLER VE OLUŞUMLARI2. Set gölleri

***Alüvyal set gölleri

Trabzon yakınlarındaki Uzungöl, uzundere vadisine açılan

bir vadinin ağız kısmında oluşan birikinti konisinin

gerisinde oluşmuştur.

GÖLLER VE OLUŞUMLARI2. Set gölleri

***Moren set gölleriBuzul aşındırmasıyla ortaya çıkan morenlerin, buzul vadisinin

önünde setler biçiminde birikmesiyle oluşan göllerdir.

Kanada’nın kuzeyinde moren set göllerine yaygın

olarak rastlanır.

GÖLLER VE OLUŞUMLARIYapay Göller

Baraj gölleri

Karakaya barajı

GÖLLER VE OLUŞUMLARI

Türkiye göllerinin özellikleri;

Batıdan doğuya yükseltisi artar,

Suları tatlı, acı, tuzlu ya da sodalıdır,

Tortum, Hazar ve Eğridir göllerinden

enerji üretilir,

Turistik olanları vardır,

Milli park olanları vardır,

Balıkçılık yapılanı vardır,

İçme suyu amacıyla yararlanılır,

Bazılarının kirlilik oranları fazladır,

Karakaya barajı

GÖLLER VE OLUŞUMLARI

(1999 DMS Lisans Düzeyi)

Aşağıdaki göllerden hangisi alüvyal set

gölüdür?

A) İznik gölü B)Nemrut gölü

C)Beyşehir gölü D)Tortum gölü

E)Köyceğiz gölü

Karakaya barajı

GÖLLER VE OLUŞUMLARI

(2003 KPSS)

Akarsu vadilerinin heyelanlar sonucu

tıkanmasıyla oluşan göllere heyelan set

gölleri denir.

Coğrafi özellikler göz önüne

alındığında, aşağıdaki bölümlerin

hangisinde heyelan set göllerinin daha

fazla olması beklenir?

A) Konya bölümü B)Dicle bölümü

C)Doğu Karadeniz bölümü D)Ergene bölümü

E)Çatalca-Kocaeli bölümü

Karakaya barajı