trò chơi dùng dạy học hóa học
DESCRIPTION
để tiết dạy thành công thì sự hừng thú của học sinh là không thể thiếu...TRANSCRIPT
-
B GIO DC & O TO
TRNG I HC NG THP
BO CO TNG KT
TI KHOA HC V CNG NGH CP C S
XY DNG V S DNG TR CHI DY HC
NHM TCH CC HA HOT NG HC TP CA
SINH VIN S PHM TRONG DY HC MN
GIO DC HC TRNG I HC NG THP
M s: CS2011.01.41
Ch nhim ti: Ths. Nguyn Kim Chuyn
NG THP, Thng 06/2012
-
1
DANH MC CC CH VIT TT
Vit tt Vit y
H i hc
GDH Gio dc hc
GV Ging vin
LC Lp i chng
LTN Lp thc nghim
LLGD L lun gio dc
SV Sinh vin
SP S phm
SVSP Sinh vin s phm
TCH Tch cc ha
TTC Tnh tch cc
-
2
MC LC
M U
1.L do chn ti: ....................................................................................................... 6
2.Mc ch nghin cu: ................................................................................................ 6
3.Khch th v i tng nghin cu: ....................................................................... 7
4. Gi thuyt khoa hc:................................................................................................. 7
5. Nhim v nghin cu:............................................................................................... 7
6. Phm vi nghin cu................................................................................................... 7
7. Phng php nghin cu ......................................................................................... 7
CHNG I: C S L LUN CA VIC XY DNG & S DNG TR
CHI DY HC........................................................................................................... 9
1.1 Lch s nghin cu vn : .................................................................................... 9
1.2 Cc khi nim c bn ........................................................................................... 11
1.3. Nhng vn l lun c bn v tr chi dy hc v tch cc ha hot ng
hc tp .......................................................................................................................... 16
1.4. c im s phm mn GDH ............................................................................ 27
1.5. c im ca SV s phm ............................................................................27
1.6. Kt lun chng 1 ................................................................................................ 30
CHNG II: THC TRNG XY DNG V S DNG TR CHI DY
HC TRONG DY HC MN GIO DC HC H S PHM TRNG
I HC NG THP ............................................................................................ 32
2.1. Vi nt v trng i hc ng Thp v chng trnh mn GDH h SP 322
2.2 Thc trng xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc mn GDH h
s phm trng i hc ng Thp .................................................................... 34
2.3 Kt lun chng 2 ................................................................................................. 48
CHNG III. H THNG CC TR CHI DY HC TRONG DY HC
MN GIO DC HC V BIN PHP S DNG....................................... 5050
3.1 Xy dng mt s tr chi trong dy hc mn GDH (phn LLGD) .............. 50
3.2 Bin php xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc mn GDH 622
3.3 Thc nghim s phm ........................................................................................ 677
3.4 Kt lun chng 3 ............................................................................................... 788
KT LUN V KHUYN NGH ............................................................................ 79
-
3
1. Kt lun..................................................................................................................... 79
2. Khuyn ngh ............................................................................................................. 80
TI LIU THAM KHO. 82
PH LC........... 85
-
4
DANH MC CC BNG
Mc bng Tn bng Trang
Bng 2.1. Phn phi chng trnh mn GDH 34
Bng 2.2. Nhn thc ca SV v hnh thc v PPDH mn GDH 36
Bng 2.3. Hng th ca SV vi cc loi tr chi dy hc mn GDH 37
Bng 2.4. GV nhn nh v tc dng ca vic s dng tr chi 38
Bng 2.5. Cn c xy dng v s dng tr chi ca GV 40
Bng 2.6. Mc s dng tr chi trong gi hc mn GDH theo kin 41
ca SV
Bng 2.7. Mc phn b thi gian s dng tr chi do GV nhn xt 42
Bng 2.8. Thi ca SV khi tham gia tr chi 42
Bng 2.9. SV ng x vi tr chi khi GV t chc 43
Bng 2.10. nh gi ca GV khi SV tip nhn tr chi 45
Bng 2.11. Hiu qu s dng cc loi tr chi, theo nh gi ca GV 46
Bng 3.1. Phn phi tn s kim tra trc thc nghim 70
Bng 3.2. Kt qu kim tra nhn thc ca 2 nhm khi cha c tc ng 71
S phm
Bng 3.3. Mc biu hin tnh tch cc trong gi hc 72
Bng 3.4. Kt qu kim tra 15 pht ln 1 75
Bng 3.5. kt qu kim tra 15 pht ln 2 76
-
5
DANH MC CC HNH
Mc hnh Tn hnh Trang
Hnh 2.1. Hng th ca SV i vi PP& HT 36
dy hc mn GDH
Hnh 2.2. Tn s s dng tr chi ca GV theo 40
nh gi ca GV
Hnh 2.3. kh ca tr chi theo kin ca SV 44
Hnh 3.1. Biu din tn sut kt qu kim tra trc khi 71
c tc ng s phm
Hnh 3.2. Biu hin tnh tch cc lp i chng 73
Hnh 3.3. Biu hin tnh tch cc lp thc nghim 73
Hnh 3.4. So snh kt qu hc tp sau 2 ln thc nghim 77
-
6
M U
1.L do chn ti:
Qu trnh dy hc ngy nay xc nh nh trng phi ch trng tp trung vo vic
to ra nhng c hi v iu kin hc tp thun li cho ngi hc, yu cu ny mt mt
kch thch ngi ngi hc pht huy cao tnh tch cc hc tp, mt khc yu cu
ngi GV phi khuyn khch, hng dn v t chc hc tp cho ngi hc phi ch
ng trong vic chim lnh tri thc, kinh nghim v gi tr cn thit cho bn thn h
c kh nng thch ng cao trong vic tip cn xu hng dy hc mi.
Yu cu v cht lng ngun nhn lc t ra nhng i hi phi i mi mc
tiu, ni dung ca qu trnh o to mi cp hc, bc hc trong h thng gio dc
quc dn nc ta. Cc trng i hc ni chung v trng i hc ng Thp ni
ring c nhiu ci tin trong cng tc m bo cht lng o to. Nhiu hot ng
nhm i mi phng php dy hc c pht ng v trin khai di nhiu hnh
thc khc nhau. Tuy nhin, vn cn nhiu bin php dy hc pht huy tnh tch cc
hc tp cho SV vn cha c trin khai, mt trong nhng k thut dy hc cha c
ng o gio vin quan tm s dng l k thut s dng tr chi trong dy hc.
Vic s dng tr chi trong dy hc l mt bin php dy hc ph hp vi xu hng
i mi dy hc hin i.
cc trng o to ngnh s phm, mn Gio dc hc l mn nghip v, vic s
dng bin php dy hc ca GV c nh hng rt ln n vic hc tp kinh nghim
trong ging dy v t chc hot ng gio dc ca SV v sau. Trong chng trnh dy
hc mn GDH, nhiu ni dung nu c thit k t chc theo tr chi dy hc s
pht huy c tnh tch cc hc tp ca SV v mang li hiu qu cao trong qu trnh
dy hc theo xu hng hin nay. Xut pht t nhng l do trn, chng ti chn ti
Xy dng v s dng tr chi dy hc nhm tch cc ho hot ng hc tp ca sinh
vin s phm trong dy hc mn Gio dc hc Trng i hc ng Thp lm
ti nghin cu ca mnh.
2.Mc ch nghin cu:
Thng qua nghin cu c s l lun v thc tin ca vn s dng tr chi dy
hc nhm thit k thnh modul bi ging c s dng tr chi dy hc trong dy hc
mn GDH tch cc ha hot ng hc tp ca SV, qua gp phn nng cao cht
lng hc tp mn GDH cho SVSP trng H ng Thp.
-
7
3.Khch th v i tng nghin cu:
3.1 Khch th nghin cu:
Hot ng dy v hc mn GDH (phn LLGD) ca SVSP trn lp trng H
ng Thp.
3.2 i tng nghin cu:
H thng cc tr chi dy hc trong dy hc mn GDH (phn LLGD) ca SVSP
trng H ng Thp.
4. Gi thuyt khoa hc:
Nu ti: Xy dng v s dng tr chi dy hc nhm tch cc ha ha hot
ng hc tp ca SVSP trong dy hc mn GDH trng H ng Thp c hon
thnh s xy dng c h thng cc tr chi dy hc trong dy hc mn GDH v cc
bin php s dng chng ph hp vi cc hnh thc t chc dy hc, c im mn
hc v c im SV th s pht huy tnh tch cc hc tp cho SVSP, ng thi gp
phn nng cao hiu qu, cht lng trong dy hc mn GDH.
5. Nhim v nghin cu:
5.1 Nghin cu c s l lun v c s thc tin ca vic xy dng v s dng tr
chi dy hc trong dy hc mn GDH.
5.2 Kho st thc trng vic xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc
mn GDH ca SVSP trng H ng Thp.
5.3. Xy dng h thng cc tr chi dy hc trong dy hc mn GDH (phn LLGD)
v nghin cu cc bin php s dng h thng tr chi hc tp thit k.
5.4 T chc thc nghim s phm
6. Phm vi nghin cu
ti ny chng ti tp trung nghin cu vn xy dng v s dng tr chi dy
hc trong dy hc mn GDH (phn LLGD) ca SVSP nm th nht trng H
ng Thp.
Thc nghim c t chc ti trng H ng Thp trn quy m nhm thc
nghim lp HPGE407507 c 166 SV v nhm i chng lp HP GE407508 c 168
SV
7. Phng php nghin cu
7.1 Phng php nghin cu l lun
-
8
Phn tch, tng hp, h thng ha, khi qut ha ngun ti liu c lin quan n
vn nghin cu xy dng c s l lun cho ti.
7.2 Phng php nghin cu thc tin
7.2.1. Phng php quan st
Quan st hot ng dy hc mn Gio dc hc (phn: LLGD) thng qua d gi,
thm cc lp i hc s phm kha 2010, thu thp thng tin lin quan n vic s
dng tr chi dy hc
7.2.2. Phng php iu tra bng phiu Anket
Xy dng hai loi bng iu tra ( phiu Anket) dng cho GV v SV thu thp
thng tin v thc trng vn nghin cu.
7.2.3. Phng php phng vn
Thng qua phng vn GV v SV v vic xy dng v s dng tr chi trong dy
hc v nhn xt ca GV v SV v cc tr chi dy hc ti a ra.
7.2.4. Phng php thc nghim
Thc nghim kt qu nghin cu, so snh, i chiu vi thc trng, ng thi
quan st, iu tra v phng vn SV v GV v hiu qu ca vic ng dng cc tr chi
dy hc trong mn GDH.
7.2.5. Phng php tng kt kinh nghim gio dc
Cn c vo cc sn phm nghin cu ca cc tc gi khc, cc tr chi trong gio
trnh v cc ti liu khc xy dng cc tr chi dy hc ph hp.
7.2.6. Phng php thng k ton hc
S dng phng php ny x l kt qu thu thp c. Phc v cho vic phn
tch, nh gi trong qu trnh nghin cu.
-
9
NI DUNG
CHNG I: C S L LUN CA VIC XY DNG V S DNG
TR CHI DY HC
1.1 Lch s nghin cu vn :
1.1.1 nc ngoi:
Vo nhng nm 40 ca th k XIX, mt s nh khoa hc gio dc Nga nh:
P.A.Bexonova, OP.Seina, V.I.alia, E.A.Pokrovxki ... nh gi cao vai tr gio
dc, c bit v tnh hp dn ca tr chi dn gian Nga i vi tr mu gio.
E.A.Pokrovxki trong li ta cho tuyn tp Tr chi ca tr em Nga ch ra
ngun gc, gi tr c bit v tnh hp dn l thng ca tr chi dn gian Nga [11tr
19-20]
Bn cnh kho tng tr chi hc tp trong dn gian cn c mt s h thng tr chi
dy hc khc do cc nh gio dc c tn tui xy dng. i din cho khuynh hng s
dng tr chi dy hc lm phng tin pht trin ton din cho tr phi k n nh s
phm ni ting ngi tip khc I.A.Komenxki(1592-1670). ng coi tr chi l hnh
thc hot ng cn thit, ph hp vi bn cht v khuynh hng ca tr. Tr chi dy
hc l mt dng hot ng tr tu nghim tc, l ni mi kh nng ca tr em c
pht trin, m rng phong ph thm vn hiu bit. Vi quan im tr chi l nim vui
sng ca tui th, l phng tin pht trin ton din cho tr I.A.Komenxki
khuyn ngi ln phi ch n tr chi dy hc cho tr v phi hng dn, ch o
ng n cho tr chi.
Trong nn gio dc c in, tng s dng tr chi vi mc ch dy hc c
th hin y trong h thng gio dc ca nh s phm ngi c
Ph.Phroebel(1782-1852) ng l ngi khi xng v xut tng kt hp dy
hc vi tr chi cho tr. Quan im ca ng v tr chi phn nh c s l lun s
phm duy tm thn b. ng cho rng thng qua tr chi tr nhn thc c ci khi
u do thng sinh ra tn ti khp mi ni, nhn thc c nhng qui lut to ra
th gii, to ra ngay chnh bn thn mnh. V th ng ph nhn tnh sng to v tnh
tch cc ca tr trong khi chi. Ph.Phroebel cho rng, nh gio dc ch cn pht trin
ci vn c sn ca tr, ng cao vai tr gio dc ca tr chi trong qu trnh pht
trin th cht, lm vn ngn ng cng nh pht trin t duy, tr tng tng ca tr
[11 tr22]
-
10
I.B.Bazedov cho rng, tr chi l phng tin dy hc. Theo ng, nu trn tit hc,
gio vin s dng cc phng php, bin php chi hoc tin hnh tit hc di hnh
thc chi th s p ng c nhu cu v ph hp vi c im ca ngi hc v tt
nhin hiu qu tit hc s cao hn. ng a ra h thng tr chi hc tp dng li
nh: tr chi gi tn, tr chi pht trin k nng khi qut tn gi ca c th, tr chi
on t tri ngha, in nhng t cn thiu ... Theo ng, nhng tr chi ny mang li
cho ngi hc nim vui v pht trin nng lc tr tu ca chng [11 tr 25-26]
Vo nhng nm 30-40-60 ca th k XX, vn s dng tr chi dy hc trn tit
hc c phn nh trong cng trnh ca R.I.Giucovxkaia, VR.Bexpalova,
E.I.Udalsova ... R.I.Giucovxkaia nng cao v th ca dy hc bng tr chi. B ch
ra nhng tim nng v li th ca nhng tit hc di hnh thc tr chi hc tp, coi
tr chi hc tp nh l hnh thc dy hc, gip ngi hc lnh hi nhng tri thc mi
t nhng tng , B son tho ra mt s tit hc tr chi v a ra mt s
yu cu khi xy dng chng [11 tr 30]
Bn cnh , tnh tch cc cng c cc nh khoa hc nh B.P.Exipov,
A.M.Machiuskin(Linx);OKon(Balan),Skinner,Bruner(M),Xavier,Roegiers(Php)...
nghin cu theo cc kha cnh khc nhau.
Th nht, nghin cu v xem xt tnh tch cc nhn thc ca ngi hc trong mi
quan h gia nhn thc v tnh cm, ch (A.I.Serbacov, I.F.Kharlamov,
R.A.Nhidamov, V.Okon ...) hng nghin cu ny b tr rt nhiu cho cc nh
gio dc trong vic tm kim nhng con ng v iu kin cn thit nhm pht huy
tnh tch cc nhn thc ca ngi hc.
Th hai, nghin cu v bn cht v cu trc ca tnh tch cc nhn thc ca ngi
ln v tr em, trong c bit lu ti vai tr ch ng v ch th trong qu trnh
nhn thc (B.P.xipop, LP.Anstova, Xavier Roegiers, Jean-Marc Denomme,
Madedine Roy...) cc tc gi ny coi tnh tch cc nhn thc l thi ca ch th
nhn thc i vi i tng nhn thc thng qua vic huy ng cc chc nng tm l
mc cao nhm gii quyt nhng vn nhn thc.
1.1.2 trong nc
Vit Nam, c nhiu tc gi nghin cu v vic thit k v s dng tr chi dy
hc di cc gc v cc b mn khc nhau. Mt s tc gi nh Phan Hunh Hoa,
V Minh Hng, Trng Kim Oanh, Phan Kim Lin, L Bch Ngc ... tm
-
11
nghin cu bin son mt s tr chi v tr chi hc tp [15]; [25] ... Nhng h thng
tr chi v tr chi hc tp c cc tc gi cp n ch yu nhm cng c kin
thc phc v mt s mn hc nh: Hnh thnh biu tng ton s ng, lm quen vi
mi trng xung quanh .., rn cc gic quan ch , ghi nh, pht trin t duy v ngn
ng cho tr.
Cc tc gi c bit quan tm n ngha pht trin ca tr chi hc tp, khng ch
pht trin cc gic quan m pht trin cc chc nng tm l chung ca ngi hc.
Tuy nhin, trong cc nghin cu ny cng cha i su nghin cu vic xy dng v s
dng tr chi dy hc dnh cho qu trnh nhn thc ca ngi hc.
Gn y trong tc phm tr chi tr em, tc gi Nguyn nh Tuyt cp n
tr chi tr tu. Loi tr chi ny c tc dng thc y hot ng tr tu ca tr. Trong
tc phm ny, b gii thiu mt s tr chi tr tu dnh cho tr em [39]
Cn tc gi Trn Th Ngc Trm thit k mt h thng tr chi hc tp nhm
pht trin kh nng khi qut ha ca tr mu gio ln [34]
Mt s lun vn, lun n v cc nh nghin cu gn y cng cp n vic xy
dng v s dng tr chi dy hc nhm pht huy tnh tch cc ca ngi hc. Tuy
nhin, mi mt tc gi li xem xt cc tr chi dy hc cc b mn khc nhau, chng
hn: Trng Th Xun Hu nghin cu vic xy dng v s dng tr chi nhm hnh
thnh biu tng ton ban u cho tr 5-6 tui. Ha Th Hnh nghin cu vic thit k
v s dng tr chi hc tp nhm pht trin tr tu ca tr mu gio nh (4-5 tui). Tc
gi nu ra mt s bin php nhm pht huy tnh tch cc hc tp ca hc sinh thng
qua vic xy dng v s dng tr chi hc tp. Tuy nhin, cc tc gi ch dng li
phm vi nghin cu ch yu l tr.
Tm li, im qua cc kt qu nghin cu trn cho thy t trc n nay tuy c
kh nhiu cng trnh nghin cu v tr chi dy hc. Song cha c mt cng trnh
nghin cu no i su vo vic xy dng v s dng tr chi dy hc nhm tch cc
ha hot ng hc tp ca SV trong dy hc mn GDH. Nhng cng trnh nghin cu
nu trn l c s cho vic nghin cu ti: Xy dng v s dng tr chi dy hc
nhm tch cc ha hot ng hc tp ca SVSP trong dy hc mn GDH trng i
hc ng Thp.
1.2 Cc khi nim c bn
1.2.1 Tr chi
-
12
1.2.1.1 Chi v hot ng chi
-Chi l mt trong nhng hot ng ca con ngi, c mt trong i sng con
ngi mi la tui, mc d hnh thc chi thay i khi mt ngi ln ln gi i. Khi
chi, c ngi ln ln tr em u say m, vui v, thoi mi. i vi ngi ln, hot
ng chi chim mt v tr nht nh trong cuc sng ca h. Cn i vi tr mu
gio, hot ng chi l ni dung chnh ca cuc sng l hot ng ch o ca tr
la tui ny.
-C nhiu nh ngha khc nhau v thut ng chi, c th im qua mt vi nh
ngha v chi nh:
+ Chi l hot ng ch nhm cho vui m thi, khng c mc ch g khc [39]
+ Chi l hot ng gii tr hoc ngh ngi [29]
+ Chi l mt hot ng v t, ngi chi khng ch tm vo mt li ch thit
thc no c, trong khi chi cc mi quan h ca con ngi vi t nhin vi x hi
c m phng li, n mang n cho ngi chi mt trng thi tinh thn vui v, thoi
mi, d chu [39].
+ Chi l kiu hnh vi hoc hot ng t nhin, t nguyn, c ng c thc y l
nhng yu t bn trong qu trnh chi v ch th khng nht thit theo ui nhng
mc tiu v li ch thc dng mt cch t gic trong qu trnh . Bn thn qu trnh
chi c sc cun ht t thn v cc yu t tm l ca con ngi trong khi chi ni
chung mang tnh cht vui a, ngu hng, t do, ci m, th gin, c khuynh hng
th nghim nhng tm trng hoc to ra s khuy kha cho mnh[19, tr384]
R rng kh c th a ra mt khi nim chung cho mt hin tng chi trong
ton b phm vi hot ng rng ln ca con ngi v hnh thc th hin ca hot ng
chi v cng a dng c v ni dung ln hnh thc.
-Hot ng chi l hnh thi c bit ca s chi v ch c con ngi. Qu trnh
chi din ra 2 cp : cp hnh vi v cp hot ng. Vi t cch l hot ng,
s chi din ra theo nhu cu ca ch th, c iu khin bi ng c bn trong qu
trnh chi. Yu t ng c l cn c phn bit r hot ng chi vi nhng dng hot
ng khc. Hot ng chi l dng chi c thc, c ni dung vn ha x hi, da
trn cc chc nng tm l cp cao v ch c ngi, khng c ng vt [19 tr387]
Loi hot ng no c cu trc ng c nm trong chnh qu trnh hot ng,
chnh l hot ng chi [23]
-
13
Tm li, hot ng chi c tr em v ngi ln u c cng bn cht t nhin, ngy
th, v t v n l mt trng hp ca chi nhng y l dng chi ngi c thc,
c ng c x hi v vn ha, c ni dung nhn thc, tnh cm, o c, thm m.
Hot ng chi ng nhin l chi nhng khng phi mi hin tng chi no cng
l hot ng chi c nhiu hin tng chi ch l hnh vi hay ng thi biu hin
nhng kh nng v nhu cu bn nng ca c th sinh vt hoc ngi.
1.2.1.2 Tr chi
Mt s nh tm l gio dc hc theo trng phi sinh hc nh K.Gross, S.Hall,
V.Stern ... cho rng, tr chi l do bn nng quy nh, chi chnh l s gii ta nng
lng d tha.
Cn G.Piagie cho rng, tr chi l hot ng tr tu thun ty l mt nhn t quan
trng i vi s pht trin tr tu.
Trn quan im macxit, cc nh khoa hc X Vit khng nh rng, tr chi c
ngun gc t lao ng v mang bn cht x hi. Tr chi c truyn th t th h
ny sang th h khc ch yu bng con ng gio dc[11]
Cn tc gi ng Thnh Hng th tr chi l mt thut ng c hai ngha khc nhau
tng i xa
+ Mt l kiu loi ph bin ca chi. N chnh l chi c lut (tp hp quy tc
nh r mc ch, kt qu v yu cu hnh ng) v c tnh cnh tranh hoc tnh thch
thc i vi ngi tham gia.
+ Hai l nhng th cng vic c t chc v tin hnh di hnh thc chi, nh
chi bng chi, chng hn: hc bng chi, giao tip bng chi, rn luyn thn th di
hnh thc chi ...
Cc tr chi u c lut l, quy tc, nhim v, yu cu tc l c t chc v thit k,
nu khng c nhng th th khng c tr chi m ch c s chi n gin.
Nh vy, tr chi l tp hp cc yu t chi, c h thng v c t chc, v th lut hay
quy tc chnh l phng tin t chc tp hp .
Tm li, tr chi chnh l s chi c lut, nhng hnh vi chi ty tin, bt gic
khng gi l tr chi [19]
1.2.2 Tr chi dy hc
- C nhng quan nim khc nhau v tr chi dy hc. Trong l lun dy hc, tt c
nhng tr chi gn vi vic dy hc nh l phng php, hnh thc t chc v luyn
-
14
tp ... khng tnh n ni dung v tnh cht ca tr chi th u c gi l tr chi
dy hc.
Do nhng li th ca tr chi c lut c quy nh r rng (gi tt l tr chi c
lut), tr chi dy hc cn c hiu l loi tr chi c lut c nh hng i vi s
pht trin tr tu ca ngi hc, thng do gio vin ngh ra v dng n vo mc ch
gio dc v dy hc.
Tr chi dy hc c ngun gc trong nn gio dc dn gian, trong nhng tr chi
u tin ca m vi con, trong cc tr vui v nhng bi ht khi hi lm cho a tr
ch n nhng vt xung quanh, gi tn cc vt v dng hnh thc dy con,
nhng tr chi c cha ng cc yu t dy hc [31]
-Tng hp cc l thuyt nghin cu v tr chi dy hc ca cc nh nghin cu X
Vit, tc gi Trng Th Xun Hu trong cng trnh nghin cu: S dng phng
php tr chi trong cng tc chun b tr tu cho tr em hc ton lp 1, khng nh
rng tr chi dy hc c hiu l tr chi c nhim v gio dc, tr chi dy hc l
tr chi c ni dung v lut chi cho trc do ngi ln sng tc v a vo cuc
sng ca tr [16]
Cn theo tc gi ng Thnh Hng th nhng tr chi gio dc c la chn v
s dng trc tip dy hc, tun theo mc ch, ni dung, cc nguyn tc v phng
php dy hc, c chc nng t chc, hng dn v ng vin tr hay hc sinh tm
kim v lnh hi tri thc, hc tp v rn luyn k nng, tch ly v pht trin cc
phng thc hot ng v hnh vi ng x x hi, vn ha, o c, thm m, php
lut, khoa hc, ngn ng, ci thin v pht trin th cht, tc l t chc v hng dn
qu trnh hc tp ca hc sinh khi h tham gia tr chi gi l tr chi dy hc.
Cc nhim v, quy tc, lut chi v cc quan h trong tr chi dy hc c t
chc tng i cht ch trong khun kh cc nhim v dy hc v c nh hng
vo mc tiu, ni dung hc tp.
Tr chi dy hc c sng to ra v c s dng bi cc nh gio v ngi ln
da trn nhng khuyn ngh ca l lun dy hc, c bit l ca l lun dy hc cc
mn hc c th. Chng phn nh l thuyt, tng, mc tiu ca nh gio, l mt
trong nhng hot ng gio dc khng tun theo bi bn cng nhc nh nhng gi
hc.
-
15
Cn lu rng, cch gi tn trc y l tr chi hc tp tht ra cha chnh xc,
bi v hc sinh khng xy dng v thit k chng, tng v mc tiu ca tr chi
khng phi do hc sinh ra, hc sinh cng khng tin hnh tr chi m l tham gia
tr chi. l mt loi hot ng gio dc do GV tin hnh dy hc l mt tr
ca GV ch khng phi tr ca hc sinh [19]
1.2.3. Tch cc ha hc tp
lm r v khi nim tch cc ha hc tp chng ta cn phi hiu mt s khi
nim nn tng
- Tnh tch cc : C nhiu kin bn v tnh tch cc. Theo quan im ca Tm l
hc, tnh tch cc c biu t bi nhng quan nim khc nhau nh:
+ ng lc c nhn ca cc c th sng vi t cch l ngun gc ca mi hnh
ng ci cch hay duy tr cc mi quan h c ngha sng cn m chng tin hnh vi
mi trng xung quanh.
+ L c im chung ca c th sng, trong mi tng quan vi hot ng, TTC
ng vai tr iu kin ca cc qu trnh hnh thnh, thc hin v thay i v loi hnh
ca hot ng, n l thuc tnh quan trng ca mi s vn ng ni sinh ca hot
ng. TTC c c trng bi s chi phi mnh m ca cc hnh ng ang xy ra,
tnh c th ca trng thi bn trong ca ch th c thi im hnh ng, tnh quy nh
ca mc ch hnh ng trong hin ti, tnh siu hon cnh (tc l s vt qu cc gii
hn ca mc ch ban u), v tnh bn vng tng i ca hnh ng trong s tng
quan vi mc ch thng qua. [30]
Theo tc gi Nguyn Xun Thc [32 ], TTC phi bao hm cc du hiu sau:
+ Nhu cu tm l hot ng ca con ngi, tn ti nh mt thnh t tm l bn
trong, ng lc ca TTC. Nhu cu tn ti kht vng, ngun gc bn trong ca TTC,
hot ng ca con ngi, th hin s t nguyn hot ng tc ng vo th gii bn
ngoi, nhm tho mn nhu cu .
+ Tnh ch ng trong hot ng i lp vi tnh b ng
+ Ni ln kt qu ca TTC hot ng, s thch ng tm l, s ci to thay i ca
ch th i vi th gii xung quanh
Di gc Gio dc hc, TTC c hiu l nt tnh cch quan trng trong nhn
cch th hin nng lc lm thay i thc tin theo nhu cu, mc ch ca mnh trong
lao ng sn xut, hc tp, sng to, u tranhDo vy, TTC cn c nh hng
-
16
ng n, phi nhm phc v cho mc ch tt p, cao c th hot ng ca con
ngi mi c gi tr ch thc, mi em li li ch cho bn thn v cho x hi.
-Tnh tch cc nhn thc : L trng thi hot ng ca ngi hc, c trng bi
kht vng hc tp, c gng tr tu v ngh lc vn cao trong qu trnh nm kin thc.
chnh l tnh tch cc ca c nhn c huy ng gii quyt nhim v nhn thc
[18,19]
- Tnh tch cc hc tp thc cht l tnh tch cc c nhn c huy ng vo qu
trnh hc tp. Theo chng ti, tnh tch cc hc tp l dng ht sc mnh thc hin
cc nhim v hc tp. Tnh tch cc hc tp thng c th hin ba mc t thp
n cao: bt chc, tm ti v sng to trong hc tp. N lun gn lin vi nhu cu ca
ngi hc v c biu hin trong kt qu hc tp ca SV.
- Tch cc ha hc tp l tc ng n ngi hc v qu trnh hc tp thng qua cc
yu t ca qu trnh dy hc. Hay ni cch khc, tch cc ha hc tp l gip cho
ngi hc t gic, ch ng, c lp, sng to thc hin nhim v hc tp ca
mnh.
1.3. Nhng vn l lun c bn v tr chi dy hc v tch cc ha hot ng
hc tp
1.3.1. L lun v tr chi dy hc
1.3.1.1. Cu trc chung ca tr chi dy hc
Tr chi dy hc c mi c im ca tr chi thng thng, nhng v cu trc n
kt hp cc yu t chi v cc yu t s phm trong mt t hp hot ng v quan h
hin thc. l cu trc phc tp, gm nhng thnh t sau:
1/ Mc ch hay ch nh chi- n cng l nhng nhim v hc tp ca hc sinh
trong khi tham gia chi. Mc ch ny chi phi tt c nhng yu t ca tr chi. Khi
tr chi kt thc, mc t c ca mc ch chi c phn nh kt qu hin
thc m hc sinh thu c v kt qu cng l kt qu gii quyt cc nhim v hc
tp - hc sinh hc c nhng g c th th chnh nhng ci phi th hin trong kt
qu chi.
2/ Cc hnh ng hay hnh ng chi- l nhng hot ng thc s m ngi tham
gia tr chi tin hnh thc hin vai, nhim v v vai tr ca mnh trong tr chi.
3/ Lut chi hay quy tc chi l nhng quy nh nhm bo m s nh hng cc
hot ng v hnh ng chi vo mc ch chi hay nhim v hc tp, ch ra cc mc
-
17
tiu v kt qu ca cc hnh ng , cc phng thc v tnh cht ca hot ng v
hnh ng, xc nh trnh t v tin ca cc hnh ng, to ra cc tiu ch iu
chnh cc quan h v hnh vi ca ngi tham gia v tiu ch nh gi hot ng, hnh
ng chi c p ng cc nhim v hc tp hay khng.
4/ i tng hot ng v giao tip l nhng thnh t chnh ca cc hot ng, tuy
nhin p ng tt nht nhim v hc tp th chng cn c xc nh v thit k
cht ch, c ch dn c th v r rng hn trong lut chi
5/ Cc qu trnh, tnh hung v quan h - l nhng tin trnh, bin s v khuynh
hng ca cc hot ng, hnh ng chi, biu th tc ng ca lut chi. Di nh
hng ca lut chi, chng din ra nh l ng thi ca tr chi, nhng hng vo
mc ch ca dy hc [19 tr 396 - 398].
1.3.1.2. Phn loi tr chi dy hc
a. Nguyn tc chung phn loi tr chi
* Vn phn loi tr chi trong khoa hc gio dc
Lu nay cha c s nht quan trong phn loi tr chi, cng khng r nguyn tc
phn loi. Quan im ph bin hin nay, th hin trong chng trnh, ti liu gio
khoa, gio trnh, lun vn khoa hc, l phn chia tr chi thnh cc loi.
- Tr chi hc tp, l tr chi c lut.
- Tr chi vn ng
-Tr chi ng vai (ch ).
- Tr chi ng kch (theo kch bn)
- Tr chi xy dng - lp ghp.
- Tr chi bc s
C theo logic ny c th c tr chi ngn ng tr chi ngh thut, tr chi khoa hc,
tr chi giao thng vn ti, tr chi truyn tin [19 tr 399].
*Nguyn tc phn loi tr chi
l vn quan trng trong l thuyt v thc tin s dng tr chi. Nhng
nguyn tc ny khng c nh, m ph thuc vo cch tip cn khoa hc c th, ngha
l khng c mt nguyn tc duy nht no c.
Tc gi ng Thnh Hng cho rng v tr chi ni chung, c th phn loi theo mt
s cch tip cn sau:
+ Cch tip cn vn ho
-
18
. Nhng tr chi nhi li hay phng tc (Simulations): l s tru tng ho v
ti to mt mng hin thc di hnh thc chi, vi nhng i tng, qu trnh, quan
h v tnh hung m phng nhng phn nh nhu cu gii quyt vn , nhn thc,
nh gi, to dng ci g thit thc trong cuc sng ca con ngi.
. Nhng tr chi sng to hay kin to (games): l t hp nhng hot ng
c tin hnh theo nhng lut, quy tc, phn thng hay phn thng v mc ch
chi mi c t ra mt cch ch ng, khng ph thuc vo nhng tin l mt cch
trc tip. Kiu tr chi ny c th gm mt vi yu t n l mang tnh cht phng
tc, nhng chng khng gi vai tr quan trng trong mc ch, lut v quy tc chi.
. Nhng tr chi na phng tc na sng to ca (simualated Games):
l nhng hot ng v mc ch v phn thng hay gii thng thng
phng theo nhng tin l c, tc l phng tc nhng thi thng, nhng cc lt l,
quy tc ca tr chi li l nhng yu t mi c t ra, khng da vo tin l no c
sn. V trng hp ngc li, tr chi ny gm cc lut l, quy tc phng tc v
nhng mc ch, cch t gii thng c tnh rt sng to.
+ Cch tip cn lch s.
. Nhng tr chi dn gian, c tnh truyn thng: l nhng tr chi thng i
km vi l hi, lin hoan v sinh hot cng ng truyn thng - ma ln, chi cu
my, thi nu cm trn thuyn, chi trn tm, thi vt v.v....chng thng c hnh thc
c trng ca vn ho dn tc v c ni dung nghing v gii tr, tiu khin, th gin,
vui v, bi dng i sng tinh thn ca con ngi.
. Nhng tr chi hin i, c tnh cht cng nghip v vn minh ph bin: l
nhng tr chi c thit k v t chc theo phong cch hin i, c s tham gia ca
cc yu t quan l, cng ngh, ngh thut, s phm, tm l v cc khoa hc khc, vi
ni dung phn nh cc hot ng, quan h, qu trnh v tnh hung x hi hin i. V
d: Tr chi xy dng hay lp rp cc cu kin, m hnh k thut, tr chi in t nh
li xe, bn sng, cc mn thi u th thao mi xut hin....Chng thng ph bin
nhiu nn vn ho khc nhau v c ni dung nghing v phn nh hin thc ng i.
+ Cch tip cn tm l.
. Nhng tr chi thi u, c tnh cht tranh ua ginh thnh tch tt nht hoc
vt qua th thch mt cch xut sc nht: l nhng tr chi c tp hp quy tc,
lut l cht ch nhm nh r mc ch, kt qu, hoc yu cu v thnh tch phi vt
-
19
qua, buc nhng ngi tham gia phi n lc ganh ua vi nhau ginh thnh tch
cao nht.
. Nhng tr chi khng thi u, khng c tnh cht thi th, tranh ua: l nhng
tr chi ch c mc ch thng i th, loi i th khi cuc chi hoc thng chnh
tr chi, c tnh cht "khng nht th bt", khng thng th thua, m khng c qu trnh
nh gi, xem xt v xp hng thnh tch. Chng hn cc tr nh c vy i, nh c
vi my tnh in t, chi g, chi quyn anh, gii cc bi ton vui hay lp ghp cc
m hnh k thut...l nhng tr chi khng thi u.
+ Cch tip cn chc nng.
. Nhng tr chi gii tr, tiu khin: l kiu tr chi c chc nng cu ri, gii
to bt nhng cng thng tm l do cng vic, quan h, i sng lao ng v u tranh
gy ra. Chng c th c tnh cht thi u hoc khng thi u, c gii thng hay khng
c gii thng... Ni chung, cc tr chi gii tr khng nhm nhng mc ch hay li
ch cng vic. V d: nh bi, thi ht i, chi c, chi ch...ct vui v trong
nhng lc ri ri, n m bn b, hp mt, hi h.
. Nhng tr chi cng v: Gm nhng tr chi nhm nhng mc ch cng vic
nghim tc, trong cc hot ng ca ngi tham gia tuy c hnh thc l chi song
ni dung v nhim v phi gii quyt li l nhng cng vic nht nh. Tr chi cng
v, lut chi ch l hnh thc v ch dn cng vic phi lm, ngi tham gia hu nh
khng thc s tin hnh hot ng chi, m tin hnh nhng hot ng khc.
. Nhng tr chi dng sc lc th cht: Chng ng thi c chc nng ch yu l
ci thin v pht trin th cht ca ngi tham gia, v hnh th, sc vc, sc mnh c
th, kh nng vn ng c th, kho lo ca chn tay hay t th ca thn th, vn
ng v chc nng ca cc gic quan....
. Nhng tr chi tr tu: C tc ng ch yu n cc chc nng v qu trnh tm
l ca con ngi, ci thin cc yu t tm tr ng thi cng i hi ngi tham gia
phi huy ng v vn dng cc sc mnh tm tr ca mnh thc hin nhng hot
ng cn thit trong tr chi.
b. Phn loi tr chi dy hc
- Nhng hnh thi c bn ca chi xt theo bn cht tm sinh l ca n (chi n
c, chi song song, chi hi, chi hp tc, chi chc nng, chi kin to, chi t do,
chi c nghi thc, chi sao chp li mu, chi c lin h, chi sng to v.v....) gi ra
-
20
rng cn phn loi tr chi dy hc theo cc cu trc hay chc nng tm sinh l ca
ngi tham gia tr chi, ng thi cng chnh l i tng ca dy hc.
-Nhng chc nng tm sinh l ch yu ca con ngi xt n cng, t b cho n
ln v qua sut cuc i, c th hin trong mi hot ng, quan h, cng vic v
nhng lnh vc sinh hot khc nhau ca c nhn, l nhn thc, biu cm hay thi ,
v vn ng. Ba chc nng ny cng l nhng lnh vc pht trin hay nhng mc tiu
gio dc, rn luyn ca hc sinh trong qu trnh dy hc. Nh vy, cn c vo chc
nng, tr chi dy hc c 3 nhm sau:
** Nhm 1: Tr chi pht trin nhn thc.
l loi tr chi i hi ngi tham gia phi s dng cc chc nng nhn thc,
n lc hot ng nhn thc, thc hin cc hnh vi v hnh ng nhn thc tin
hnh cc nhim v chi, hon thnh cc lut v quy tc chi, tun th nhng yu cu
v mc ch chi, nh vy m ci thin v pht trin c kh nng nhn thc, qu
trnh v kt qu nhn thc ca mnh. Tr chi pht trin nhn thc li c phn thnh
mt s nhm nh:
+ Cc tr chi pht trin cm gic v tri gic: V d cc tr chi thi xp hnh, ghp
hnh theo hnh dng, theo mu sc; tr chi nhn dng cc vt, con vt v i chiu
cc s vt vi mu, vi vt tht, vi m hnh, tr chi phn bit cc sc thi ca mu,
phn bit cc b phn ng nht v khc nhau gia cc s vt; tr chi nghe v nhn
dng m thanh...
+ Cc tr chi pht trin v rn luyn tr nh: V d tr chi k v tip ni cc t
ng ngha, cc vt, cc con vt, cc ch ci: Tr chi nhc li cc m, cc nt
nhc, tr chi nhn li cc hnh sau khi quan st, nh li dy s, nh li s lng hay
kch thc ca vt....
+ Cc tr chi pht trin tng tng v t duy: V d cc mn c khc nhau, cc
tr chi xy dng, lp ghp m hnh, cc tr chi c vai (phng tc), phn vai (theo
ch ) v ng kch ; cc tr chi thi gii , thi tnh ton thi vi cc thc nghim
khoa hc; cc tr chi thc hin nhng thut ton nh xp i hnh, gii cc bi tp
theo chng trnh; cc tr chi khoa hc vui...
** Nhm 2: Tr chi pht trin cc gi tr
l nhng tr chi c ni dng vn ho, x hi, trong cc quan h chi phng
tc hot l tng ho cc quan h o c, thm m, kinh t, gia nh, x hi, chnh
-
21
tr, php lut, qun s...hin thc v cc quy lut hay quy tc chi c nh hng
vo vic kch thch, khai thc cc thi , tnh cm tch cc, ng vin ch v nhu
cu x hi, khuyn khch s pht trin cc phm cht c nhn ca ngi tham gia.
V d: Cc tr chi phn vai theo cc ch , cc tr chi ng kch, cc tr chi
dn gian c tnh cht l hi, cc tr chi tp th c tnh cht lin hoan: Thi nu cm,
thi ko co, thi nhy ma, thi c th, thi lm th; cc tr chi phng tc nhng ngh
nghip hay quan h x hi... Chng l mi trng giao tip v chia s kinh nghim
sng, gip tr hc v rn luyn nhng k nng x hi, k nng cng tc
Mt s tr chi i hi kh nng nh gi s vt hay hnh vi, hnh ng, tnh
cch con ngi, kh nng gii p nhng tnh hung khc nhau.
** Nhm th 3: Tr chi pht trin vn ng.
+ Hu ht cc tr chi th thao nh chi bng, cu, mang vc, leo tro, chy
nhy, nhy dy, ui bt, xp hnh bng i ng...
+ Cc tr chi phng tc c ni dung qun s, lao ng, dch v i hi phi vn
ng th cht v di chuyn c th.
Cc tr chi pht trin vn ng l loi tr chi c chi hi khc nhng tr chi
vn ng, n c vi phm rng hn. Tr chi vn ng trc tip i hi cc vn ng
phi tun theo lut hay quy tc, v ni dung chi ch yu l vn ng. N ng nhin
c chc nng pht trin vn ng. Cn tr chi pht trin vn ng va gm cc tr
chi vn ng va gm nhng tr chi khc.
Chc nng ca c nhn ngy cng pht trin phn ho theo s tng dn ca la tui
v th hin c th trong cc lnh vc hnh vi, hot ng quan h thc hin ca con
ngi. Dy hc chnh l dy ngi ta lnh hi cc phng thc hnh vi, hot ng v
quan h, hay nh chng ta quen gi l cc mt gio dc v pht trin ca tr em. Cc
lnh vc hay cc mt ny l tng pht trin c th hn tng chc nng, c ni dung b
mn hay chuyn bit, c tnh cht ngnh. Nu nh cc hnh vi v hot ng c c cu
ngnh (lnh vc) th bn thn c cu gi cho ta phn loi v xc nh cc nhm
tr chi dy hc theo nguyn tc ngnh. iu cn c ngha nu c cu ngnh thay
i theo la tui hc sinh, th h thng tr chi phi thay i [19 tr 411 - 415].
1.3.1.3. Chc nng dy hc ca tr chi
-
22
- Xy dng i chi: l nhng tr chi c s dng ci thin mi quan h
gia c nhn vi c nhn, gia c nhn vi tp th. Cc thnh vin s hp li thnh
nhm v lm vic theo nhm.
- Ci thin kh nng giao tip: Loi tr chi ny c thit k v s dng
ngi chi thy c ci h cn ci thin trong kh nng giao tip. Khi mt chng
trnh v k nng giao tip ngi chi cn phi m bo tt c nhng g mnh a ra l
ng v nhng bn nhn xt l mt phn quan trng ca tr chi. Li nhn xt phi c
th v hng ti nhng cch c x ca tng c nhn khi gii quyt vn .
- Pht trin k nng thuyt trnh: Bao gm nhng tr chi c mc ch gip ngi
chi pht trin kh nng ng trc m ng hay k nng thuyt trnh.
Trong khi s dng cc tr chi tng cng k nng thuyt trnh SV cn chp
thi c bng vic th hin c tnh ca mi c nhn trong nhm bt c khi no c th.
iu ny s pht trin cc k nng thuyt trnh. iu quan trng l ngi thuyt trnh
phi m bo nhng c nhn c v c bo co li bi cc thnh vin khc
cn li trong nhm. Bng cch quan st n gin cc thnh vin trong i s nhn ra
nhng iu m h cn. SV cng nhn thy nhiu phong cch thuyt trnh cng tt.
- Rn luyn tr nh: Cc hot ng i hi phi ti hin trong thi gian ngn hoc
di nhng kinh nghim tri gic, th gic hoc thnh gic. Tr nh c trc nh bng
cc tr , trong phi huy ng tri thc t qu kh gii p nhng cu hi nh
. Bi v tr chi c th c xy dng cho tt c nhng lnh vc hc tp trong
nh trng, nn c th s dng chng nh nhng bin php gip SV tp dt tri
thc hc trc y v bng cch nng cao hiu sut tr nh ca h.
- Rn luyn tnh sng to: Hiu theo ngha pht kin ra mt bin th mi ca hot
ng. R rng l cc kiu tr chi khc bit nhau mc c o m n khuyn
khch hoc hn ch. Nhng phng n khc ca tr chi thch hp nht cho vic kch
thch tnh sng to l gii tr bng ho, v tranh, vit truyn, lm th, ngh ra cc tr
a, cu , m t nhng pht kin tng tng...
- Hc nhng k nng phn on: Ch mt loi nng lc lng trc nhng d liu
ca cc hnh ng c th xy ra trong tng lai trong mt tnh hung, v nh gi
nhng nhn t no quyt nh xc sut ln nht xy ra iu g .
- Hc k nng nh la: Ch mt loi nng lc nh lc hng ngi khc bng
cch t ra d nh mt hnh ng ny nhng thc t lai thc hin mt hnh ng khc.
-
23
Nng lc ny l s m rng ca nng lc d on cc s kin, n i hi phi c
nh c mnh c th dng nhng c ch biu t no nh loi c cc i th,
khin cho h phn on nhng sai lm v nhng hot ng sau ca mnh.
- Hc v rn luyn hnh vi c lut: C ngha l c nhn hiu cc lut l, quy tc
chi phi hot ng, tun theo lut, tn trng nhng tho thun nht tr vi nhau
trnh vi phm lut v lm theo nhng g nht tr. Mi tr chi c th kch thch
nhng tin b hng ti nhng mc tiu ny nht l tr chi dy hc.
- Hc cch lm ch thi i vi thnh cng v tht bi: C ngha l c nhn
tn thnh nhng phn ng c chp nhn v mt x hi trc s thng v bi. Bt c
hot ng no h c mc ch vn ti hoc c i th chin thng, u to ra
nhng c hi tt bi dng thi ny.
- Ci thin k nng t qun: Thng qua cc tr chi cho php ngi tham gia bit
c h c th ci thin k thut t nh gi bn thn ch no. y chng ta ch
quan tm n vic ci thin kh nng t chc ca ngi tham gia [19 ]
1.3.1.4. Quy tc s dng tr chi dy hc
- Xc nh r mc tiu dy hc gio dc ca mi tr chi: cn lm r nhng g l
nhim v, quan h, ni dung v tnh hung chi, v bn cnh nhng g l nhim v,
quan h, ni dung v tnh hung dy hc-gio dc.
- Tr chi phng tc ch yu gip ngi hc nng cao nhn thc, hiu su hn bn
cht ca vn v cch gii quyt vn m trong nhng tnh hung chnh thc ngi
hc kh hoc khng th tip cn c.
- Tr chi sng to ch yu dy ngi hc cch suy ngh, rn luyn tnh nng ng
ca hnh vi, ng c x hi trong hc tp, to ra mi trng p dng nhng tri thc v
t tng.
- Tr chi cn c xem nh mi trng hot ng ca ngi hc, hc chnh
ni dung ca ti, bi hc thng qua ng x, x l, thc hin, hnh ng vi cc i
tng, qu trnh, quan h v tnh hung chi.
- Tr chi phi c quan h cht ch vi ni dung hc tp v ni dung cn ph hp
vi thc t t chc tr chi.
- Ch la chn nhng yu t, vn quan trng, cn tht v thch hp vi phng
thc chi a vo tr chi vi phn on rng tr chi s mang li hiu qu cao
hn so vi gi hc bi bn.
-
24
- Trong tr chi cc vai chi v cc vai tr ca ngi chi cn c xc nh r
rng. c bit phi trnh lm cho ngi chi ln ln vai chi trong cc tr chi phn
vai ng kch v mt s tr chi phng tc vi vai tr hot ng ca h trong vic
thc hin nhim v hc tp, vai tr trch nhim i vi cng vic trong qu trnh chi.
- Khi ra cc gii php hay kt lun v nhng vn , tnh hung phng tc
(chi), cn trnh tuyt i ho hon cnh chi m phi tm cch a ra nhng lin h,
bin c d liu ca i sng thc t vo, nhm to ra s gn gi gia tnh hng chi
v tnh hung tht.
- Trong qu trnh chi, ch cho php mt s SV tham gia hnh ng, nhp vai chi,
cn s SV kia quan st hc tp, sau o li tin trnh chi. Khng th a tt c SV
vo tnh hung chi v bin tr chi thnh tr gii tr n thun.
- Gio vin cn chun b chu o c kh nng gii p nhng thc mc ca SV,
hng dn v iu chnh qu trnh chi, t chc tng th tr chi theo ng th loi
c th ca n.
- Cc quy lut v quy tc chi cn t nhin n mc cao nht, trnh g b v c
ngi hc hiu r, chp nhn trc khi tin hnh tr chi.
- Cn c s tho lun v tng kt sau tr chi v 2 iu: ni dung v mc tiu hc
tp t n u, ngi hc hc c ci g b ch theo yu cu dy hc v ngoi yu
cu dy hc; x l tng tc nhm v rt kinh nghim v t chc, trch nhim c nhn
ca ngi hc trong hot ng.
- Tho lun sau tr chi cn c kt hp vi giao bi tp, nhin v v nh v bc
chun b cho vic hc tp tip sau.
- Trong lc giao bi tp v nh, GV nn t ra nhng cu hi v hot ng ca sinh
vin, kt qu v nguyn nhn dn cc em n kt qu , nhng tng v sng kin
ca SV trong qu trnh chi
- GV cn s dng mt s bin php v hnh thc nh gi kt qu v hnh vi hc
tp ca SV trong cc iu kin ca tr chi v nhng hot ng khc nhau di hnh
thc chi. iu gip GV thu c thng tin ngc c cho vic dy hc ni chung
ln cho vic t chc hng dn cc tr chi sau ny hiu qu hn [19 tr 429].
1.3.1.5. Tc dng ca vic s dng tr chi dy hc nng cao tnh tch cc hc tp
ca SV trong dy hc mn GDH
-
25
Trong qu trnh dy hc mn GDH, cc tr chi nu c s dng hp l s thc
y mt cch t nhin tnh nng ng v tnh tch cc tham gia hc tp ca SV.
S dng tr chi trong dy hc ni chung v trong dy hc mn GDH ni ring s
to c mi trng, khng kh hc tp vui v v cho chng ta thy hc tp khng kh
khan, t nht m cng kh l th. Hc tp ca SV khng ch l qu trnh tip thu kin
thc, n lin quan n thc hnh, hp tc, lm vic tp th theo t nhm hn l ganh
ua c nhn.
Tr chi c s dng hp l s gip cho SV lnh hi tri thc trong tt c cc khu
ca QTDH, gy hng th hc tp i vi mn Gio dc hc, lm cho nhng kin thc
SV t chim lnh ngy cng su sc hn. c bit thng qua tr chi SV c th t tm
ti, nghin cu, rn luyn tri thc trong qu trnh hc tp ngoi gi ln lp. Nu nhm
hc sinh no quen vi khng kh trm, cc em c th t ho hng, hoc t ra min
cng lc u. Nhng tr chi bao gi cng mang bn cht li cun hp dn vi mi
i tng, n khuyn khch mc tp trung cng vic thc s cng nh kch thch
nim ham m i vi bi hc.
Tr chi c tc dng ho ng su rng v thu ht mc tp trung ca SV. Hn
th na, mi quan tm v hot ng ca SV th hin qua cc tit hc c tr chi lm
ny sinh tnh cm ca cc em i vi mn hc. Do vy chng ta hy mnh dn v c
gng p dng tr chi trong dy hc ni chung v trong qu trnh dy hc mn GDH
ni ring.
1.3.2. L lun v tch cc ha hot ng hc tp
1.3.2.1. Tch cc ha ngi hc vo qu trnh hc tp
Vn TCH c t ra t rt lu, c gii thch t nhiu lp trng khc nhau
nh: TCH qu trnh dy hc, TCH qu trnh nhn thc ca hc sinh; pht huy TTCNT
ca hc sinh, nng cao tnh tch cc t gic ch ng ca hc sinh; tch cc ho hot
ng ca hc sinh; pht huy tnh tch cc, sng to nng ng ca hc sinh
Tc gi ng Thnh Hng a ra khi nim v TCH nh sau:
Tch cc ho l lm cho ngi hc sng v lm vic tch cc n mc ti a so vi
tim nng v bn cht ca mi ngi, so vi nhng iu kin v c hi thc t m mi
ngi c c. [19 tr 191]
-
26
Theo Thi Duy Tuyn, TCH l mt tp hp cc hot ng nhm lm chuyn bin
cc v tr ca ngi hc t th ng sang ch ng, t i tng tip nhn tri thc
sang ch th tm kim tri thc nng cao hiu qu hc tp. [36 tr 281]
Nh vy, c th hiu: Tch cc ho ngi hc vo qu trnh hc tp l qu trnh tc
ng lm cho ngi hc nng ng hn, linh hot hn trong hc tp nhm nng cao
hiu qu hc tp ca ngi hc. TCH ngi hc ni chung chnh l pht trin v nng
caoTTC c nhn hng vo lnh vc hc tp, tch cc ho c nhn, lm cho tnh tch
cc c nhn c phn ho v hng nhiu hn vo vic gii quyt cc vn , nhim
v hc tp nhm t cc mc tiu hc tp.
1.3.2.2. Cc bin php tch cc ha hc tp
- Bin php tch cc ha hc tp l kiu bin php dy hc hng vo ngi hc,
da vo kinh nghim v hot ng ca chnh h tp trung tc ng vo qu trnh
hc tp nhm hnh thnh v pht trin hot ng hc tp, lm cho ngi hc tr thnh
ch th t gic ca qu trnh .
- Cc bin php c th tch cc ha hc tp
+ Phn ha dy hc vi m, tc l thc hin cch tip cn ring bit trn lp tng
hiu qu hc nhm v c nhn
+ S dng cc k thut tng tc a phng tin theo cc yu cu trc quan, sinh
ng, a chiu, a knh a chc nng v kch thch c qu trnh hc tp
+ T chc cc quan h v mi trng hc tp a dng, giu cm xc tch cc. l
a dng ha mi trng hc tp, hay cc hnh thc t chc dy hc.
+ S dng nhng phng php lun dy hc thch hp vi ngi hc v mc tiu
ni dung hc tp
+ T chc v khuyn khch cc hot ng thc hnh, thc nghim, ng dng tri
thc ca hc sinh trong hc tp
+ Huy ng v s dng kinh nghim sng, kinh nghim hc tp ca ngi hc
trong qu trnh hc tp
+ T chc cc tnh hung dy hc linh ng, i hi hc sinh phi thc hin nhiu
quan h tng tc, hp tc, tham gia v ch ng suy ngh, hnh ng t kim tra, t
nh gi
-
27
+ S dng tr chi v nhng mi trng hc tp ci m khc nng cao tnh t
gic, t nguyn, t do hc tp, gim nh s cng thng th cht v tm l ca ngi
hc
+ nh gi ngi hc v kt qu hc tp khch quan, cng bng, c th, kp thi,
kt hp vi vic t chc, khuyn khch ngi hc t nh gi qu trnh v kt qu hc
tp ca mnh v nh gi ln nhau
+ Thu ht, ng vin ngi hc hp tc, tng tr, quan tm ln nhau trong hc
tp [19 tr 218,226]
1.4. c im s phm mn GDH
1.4.1. Mc tiu v ni dung o to
T kha tuyn sinh nm 2008, Trng i hc ng Thp o to theo h thng
tn ch. Vic xc nh mc tiu v ni dung mn GDH cng nh cc mn hc khc
c cc t b mn xy dng. Sau y l mc tiu v ni dung chng trnh o to
mn GDH dnh cho h s phm
1.4.1.1. Mc tiu
- Trnh by v phn tch nhng kin thc c bn v l lun DH v l lun GD.
- Vn dng kin thc hc gii thch, a ra nhng xut c lin quan n
thc tin DH, GD
- Nhn xt thc trng dy hc, gio dc trng trung hc rt ra bi hc cho
bn thn.
- Bc u hnh thnh k nng dy hc v gio dc (thit k, t chc, x l tnh
hung, nh gi hot ng dy hc v gio dc).
- Bit cch su tm, x l thng tin, trnh by, nhn xt, nh gi kt qu t hc,
hp tc
- T gic, tch cc, c lp, sng to trong vic chim lnh tri thc, rn k nng dy
hc v gio dc.
1.4.1.2. Ni dung
Phn L lun gio dc
Phn phi chng trnh mn GDH c trnh by c th phn sau (mc 2.1.2.2,
bng 2.2 )
1.5. c im ca SV s phm
1.5.1. c im nhn thc trong hot ng hc tp
-
28
Mt trong nhng qu trnh tm l cp cao din ra trong hot ng hc tp ca SV
v ni ln c trng cng thng mnh m v tr c l qu trnh nhn thc SV khc
hn cc la tui SV v s pht trin, tnh chn lc cao v tnh c lp sng to.
Trong qu trnh hc tp ca SV vic tri gic ni dung hc tp c s chn lc rt
cao. SV thng ch quan tm n nhng thng tin trong bi ging, gio trnh, tp ch,
trn website...c lin quan n hng th nhn thc, c t cho hot ng chuyn mn
ca mnh. Do , i hi GV phi quan tm n tnh c ch ca thng tin v phng
php lun khoa hc v ngh nghip.
Cc qu trnh tr nh thng xuyn din ra trong hot ng hc tp ca SV. Kt
qu hc tp ca SV ph thuc vic ghi nh, gi gn v nh ti liu khi cn thit. SV
phi huy ng tr nh c ngha cc ni dung bi hc. Mt s ni dung buc phi s
dng tr nh my mc mi hon thnh c yu cu hc tp. thc hin tt cc
nhim v hc tp i hi SV phi thc hin song song c hai loi tr nh, phi ghi
chp thng tin, phi tm tt ni dung hc tp. Ghi nh gip cho SV tch ly kinh
nghim nhng tri thc, nhng thng tin, nhng k nng cn thit qua hnh thnh
thi ph hp vi hot ng ca mnh.
Qu trnh t duy din ra rt cng thng trong sut qu trnh hc tp ca SV. T duy
ca SV lun gn lin vi phm cht nhn cch c lp: khi nghe ging, c sch, xem
video, tr chi, tnh hng...lun c s ph phn, n mang tnh c nhn rt cao. SV ch
chp nhn nhng tri thc c s chng minh trn c s nhng lp lun cht ch, logic,
chnh xc v khoa hc. Tnh c lp trong t duy gip cho SV chuyn nhng phn
on ny sinh trong qu trnh nm tri thc vo nhng kin ring v nim tin ring
ca bn thn h. iu ny c biu hin cc du hiu:
- T t ra vn
- T tm cch gii quyt vn theo nhiu chiu hng, phng thc khc nhau
- C ch theo ui mc ch cui cng
- T nh gi kt qu tm c
Phm cht t duy sng to ca SV cng c bc l r rt. N biu hin ch hc
tp vt ra khi gii hn nhng ti liu c bn gia tri thc v kinh nghim gii
quyt vn .
1.5.2. c im x hi ca SV s phm
-
29
Phn ln SV hin nay c tui t 18 n 24, l giai on chuyn t s chn mui
v th lc sang trng thnh v phng din x hi. y cng l giai on SV s
phm ang chun b tch ly nng lc v phm cht thc hin chc nng gio dc
ca x hi giao ph. Theo nghin cu ca B.G.Ananhev, la tui SV thi k pht trin
nht v tnh cm o c v thm m, l giai on hnh thnh v n nh tnh cch.
c bit l h ng vai tr x hi ca ngi ln. Ngi SV c k hoch ring cho hot
ng ca mnh v c lp trong phn on v hnh vi. Trong thi k ny, SV c s
chuyn bin mnh m v ng c, thang gi tr x hi c lin quan n ngh GV trong
tng lai ca mnh. H xc nh c con ng tng lai ca mnh v tch cc hc
tp, rn luyn hnh thnh v pht trin nhn cch ca mnh theo yu cu ngh
nghip v h bt u th hin mnh trong mi lnh vc ca cuc sng.
S pht trin nhn cch trong giai on SV c nhng c im: nim tin, xu hng
ngh nghip v nng lc cn thit ang c cng c, qu trnh nhn thc c ngh
nghip ha, tinh thn trch nhim c nng cao, k vng i vi ngh nghip c
pht trin, s trng thnh v mt x hi, kh nng t gio dc ca SV c nng
cao, tnh c lp sn sng i vi hot ng c cng c...Ty theo tng giai on
trong qu trnh hc tp ( t nm th nht cho n nm th 4) nhn cch ca ngi SV
s phm c s bin i khc nhau.
1.5.3. c im ngh nghip trong tng lai ca SV s phm
Phn ln SV ngnh s phm sau khi ra trng s tham gia vo cng tc dy hc v
gio dc. T nhng c im nhn thc v x hi trn ca SV, chng ta nhn thy
rng vi c th l SV ngnh s phm, cc hot ng hc tp v cc hot ng khc
ca h s hng n vic hon thin nhn cch ph hp vi yu cu ngh nghip. Lao
ng trong tng lai SV s phm hng n c nhng c im sau:
- V mc ch ca lao ng s phm: Mc ch lao ng s phm xt cho cng l
gio dc th h tr pht trin ton din,hi ha, chun b cho h nhng phm cht v
nng lc cn thit bc vo i theo yu cu ca x hi theo tng giai on.
- V i tng lao ng: i tng lao ng trong tng lai ca SV s phm
khng phi l vt v tri v gic, m l con ngi, nhng th h tr ang trng thnh
[13]. i tng lao ng ny pht trin theo nhng quy lut ca s hnh thnh con
ngi, ca tm l, ca nhn thciu ny i hi SV s phm phi nm vng c
phng hng rn luyn cho ph hp. Thng qua hc tp mn GDH gip ch cho SV
-
30
hnh thnh tri thc, k nng, k xo v thi lm vic vi i tng trong tng
lai rt hiu qu.
- V cng c lao ng: tc ng n i tng lao ng c bit trn, ngi GV
cn c nhng cng c c bit. Cng c ny chnh l nhn cch ca GV.AI. Ghecxen
cho rng: khng nhng tri thc ca GV m c chnh nhn cch ca h, nhng phm
cht tm hn ca h cng nh hng su sc n th h tr [13].
- V sn phm lao ng: i tng lao ng s phm l con ngi v sn phm lao
ng cng li l con ngi. Song phi tri qua qu trnh gio dc v t gio dc lu
di, do GV t chc v iu khin, nhng con ngi c nhng chuyn bin su
sc v cht trong nhn cch. H c chun b ton din i vo cuc sng v p
ng cc yu cu mun mu, mun v ca cuc sng.
- V thi gian v khng gian: Thi gian lao ng s phm c chia lm hai b
phn: theo quy ch (gn lin vi thi gian lm vic hnh chnh) v ngoi quy ch ( gn
vi thi gian ngoi gi hnh chnh), y l thi gian GV phi chun b tt tin hnh
qu trnh gio dc. Hai b phn ny lin quan mt thit v thng nht vi nhau. Vi
c im v thi gian lao ng nh vy, lao ng s phm trong khng gian l nh
trng v ngoi nh trng
Vi nhng c im ngh nghip trong tng lai nh vy, SV ngnh s phm cn
phi n lc ht mnh trong hc tp v rn luyn mi hon thnh c nhim v ca
mnh.
1.6. Kt lun chng 1
- Dy hc tch cc ha c nh hng trc tip n cht lng o to ni chung v
cht lng dy hc mn GDH ni ring. Vn tch cc ha hc tp ca SV trong dy
hoc mn GDH c tm quan trng c bit. Vic lm ny c tc dng thc y s pht
trin tr tu cho SV, kch thch t duy ca cc em, nng cao hng th hc tp mn
GDH. Trn c s bi dng nhng phm cht tr tu, hnh thnh v pht trin nng lc
tr tu, tnh tch cc, tnh c lp, sng to ca t duy m rn luyn cho SV nhng nt
ton din nhn cch ca ngi GV tng lai.
- Trong s nhng bin php tch cc ha, s dng tr chi dy hc c xem l
mt trong nhng k thut dy hc hiu qu nhm to ra mt qu trnh tng tc, thu
ht ng vin SV tham gia v hp tc nng cao tnh ch th v t gic to c hi
-
31
cho cc em thc hnh vn dng nhng kinh nghim, nhng tri thc hc vo trong
thc tin gp phn nng cao cht lng o to.
- Vic phn tch nhng c im tim nng ca (phn LLGD) mn GDH v ca
SVSP cng l cn c l thuyt cn thit nh hng cho vic kho st thc trng
dy hc mn ny v vic xy dng h thng tr chi
Nhng cn c l thuyt trn ch l mt trong nhng phng n c la chn nh
hng nghin cu c th trong ti ny ch khng phi l duy nht ng. Nhiu vn
l lun v tr chi v s dng tr chi dy hc cn c tip tc gii p chuyn
bit hn bng nhng nghin cu khc nhau cc cp hc, cc lnh vc hc tp.
-
32
CHNG II: THC TRNG XY DNG V S DNG TR CHI DY
HC TRONG DY HC MN GIO DC HC H S PHM TRNG
I HC NG THP
2.1. Vi nt v trng i hc ng Thp v chng trnh mn GDH h SP
2.1.1. Vi nt v trng i hc ng Thp
- Trng i hc ng Thp c thnh lp ngy 10/01/2003 theo quyt nh s
08/2003/Q-TTg ca Th tng chnh ph v cng vn s 5830/VPCP-KGVX ngy
9/4/2008 v vic i tn trng i hc SP ng Thp, vi chc nng, nhim v:
+ o to GV mm non, GV ph thng cc cp cho Tnh ng Thp v vng ng
bng sng cu long.
+ Bi dng v o to li chuyn mn, nghip v cho i ng GV, cn b qun l
gio dc.
+ Nghin cu khoa hc, trin khai p dng tin b khoa hc phc v pht trin
kinh t x hi.
- C cu t chc: Trng i hc ng Thp c 01 Hiu trng v 02 ph Hiu
trng.
- i ng nhn s 602 cn b, ging vin, cng nhn vin. Trong c: 19 tin s,
108 thc s, 61 nghin cu sinh, 37 GV chnh, 138 ngi ang hc cao hc.
T chc ca trng:
14. Khoa o to chuyn ngnh
- Khoa ton hc
- Khoa vt l
- Khoa sinh hc
- Khoa ha hc
- Khoa khoa hc x hi v nhn vn
- Khoa a l
- Khoa kinh t
- Khoa gio dc chnh tr
- Khoa tiu hc mm non
- Khoa ngoi ng
- Khoa gio dc th cht
- Khoa tm l gio dc v QLGD
- Khoa ngh thut
- Khoa cng ngh thng tin
03 Trung tm
- Trung tm thng tin v t liu
- Trung tm th dc v th thao
- Trung tm ngoi ng v tin hc
01 Ban qun l d n
01 Trm y t
11 phng chc nng
- Phng o to
- Phng hnh chnh tng hp
-
33
- Phng t chc cn b
- Phng ti chnh k ton
- Phng qun tr v thit b cng ngh
- Phng qun l KH & sau i hc
- Phng quan h v hp tc quc t
- Phng cng tc SV
- Phng kho th & m bo cht
lng o to
- Phng thanh tra o to
01 Vin nghin cu
- Vin nghin cu pht trin ng
Thp Mi
01 Th vin
01 Trng Mm non Hoa Hng
- o to:
+ Nm 2003, khi mi nng cp thnh trng i hc ch c 05 ngnh i hc
vi 200 SV v 14 ngnh C vi 550 SV
+ Nm 2009-2010, Trng i hc ng Thp o to 32 ngnh H v 20 ngnh
C h chnh quy, 05 ngnh trung cp chuyn nghip vi trn 12.000 SV t cc tnh
ng bng sng cu long v c nc, ng thi vi hn 8000 hc vin h va hc
va lm.
+ Nm 2009-2010 Trng i hc ng Thp chnh thc chuyn sang o
to theo tn ch.
+ Nm 2010-2011, Trng i hc ng Thp o to 32 ngnh i hc v 20
ngnh cao ng h chnh quy, 05 ngnh trung cp chuyn nghip vi trn 12.000
SV t cc tnh ng bng sng cu long v c nc, ng thi vi trn 7000 hc
vin h va hc va lm.
+ Trng i hc ng Thp lin kt vi cc trng i hc trong nc o
to Sau i hc nhm xy dng i ng cn b, GV ca trng v i ng cn b
khoa hc k thut phc v cho s nghip pht trin kinh t x hi ca tnh ng
Thp v khu vc ng bng sng cu long. Tng s c 178 hc vin vi 24 ngnh
o to
(Ngun: Trng i hc ng Thp thng 05/2011)
2.1.2 Chng trnh v thc hin chng trnh dy hc mn GDH h s phm
trng i hc ng Thp.
2.1.2.1 i ng GV ging dy mn GDH
Mn GDH do t GDH thuc khoa Tm l gio dc v Qun l gio dc m
nhim. Hin c 04 GV trc tip tham gia ging dy cho cc khi lp o to trung
-
34
cp, cao ng, i hc (trong v ngoi s phm). K t nm 2008-2009, trng i
hc ng Thp chuyn t hnh thc o to nin ch sang o to tn ch. V vy,
chng trnh o to mn GDH cng c xy dng theo hng ph hp vi hnh
thc o to mi.
2.1.2.2 Phn phi chng trnh mn GDH (phn LLGD) h s phm. (Bng 2.1)
Bng 2.1. Phn phi chng trnh mn GDH (Phn LLGD) h SP
Hnh thc t
chc dy hc
Ni dung
S tit
ln lp
S tit
t hc
Chng I. Nhng vn c bn ca l lun gio dc
1.1 Qu trnh gio dc
1.2 Mt s nguyn tc gio dc c bn
1.3 Mt s phng php gio dc c bn
6 12
Chng II. T chc cc hot ng gio dc
2.1 Gio dc o c
2.2 Gio dc thm m
2.3 Gio dc th cht
2.4 Gio dc lao ng hng nghip
2.5 Mt s ni dung gio dc khc: Gio dc mi trng, gio
dc gii tnh, gio dc phng chng ma ty.
4 8
Chng III. Ngi gio vin ch nhim lp
3.1 Vai tr, v tr ca ngi gio vin ch nhim lp
3.2 Ni dung cng tc ca ngi gio vin ch nhim
3.3 Phng php cng tc ca ngi gio vin ch nhim
3.4 Yu cu i vi gio vin ch nhim lp
5 10
(Ngun: cng mn GDH (h s phm) T gio dc hc Khoa Tm l Gio
dc v Qun l gio dc i hc ng Thp, nm hc 2010-2011).
2.2 Thc trng xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc mn GDH
h s phm trng i hc ng Thp.
2.2.1 T chc kho st thc trng
-
35
- Mc ch kho st: Xy dng c s thc tin cho vic xut cc tr chi v
bin php mang tnh quy trnh khi s dng chng trong dy hc mn GDH h SP
trng H ng Thp.
- i tng kho st: 4 GV dy khoa tm l gio dc v qun l gio dc cng
200 SV h SP trng H ng Thp.
- Ni dung kho st:
1) Nhn thc ca SV v vic xy dng v s dng tr chi trong dy hc mn
GDH
2) Nhn thc ca GV v vai tr, tc dng ca vic s dng tr chi trong dy
hc mn GDH
3) Thc trng xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc mn GDH
ca GV
4) Nhng thun li v kh khn khi xy dng tr chi trong dy hc mn GDH
(phn LLGD)
- Phng php kho st:
Bng phng php quan st (thng qua d gi, thm lp), iu tra bng phiu
anket, phng vn trc tip GV, SV tng kt kinh nghim ca GV thu thp thng
tin v thc trng nghin cu, thng k ton hc (dng x l s liu thu thp
c)
- Chn mu kho st:
4 GV ging dy khoa tm l gio dc v qun l gio dc v 200 SV chuyn
ngnh: Ton, Ha, Sinh, L, Vn, S, a, Gio dc chnh tr.
- Thi gian kho st: thng 3 v thng 4 nm 2011
2.2.2 Kt qu kho st
2.2.2.1 Nhn thc ca SV v vic xy dng v s dng tr chi trong dy hc mn
GDH.
Qua 11 cu hi ng v 3 cu hi m (ph lc 2) kt qu hi kin 200 SV cho
thy:
- 50% s SV cho rng GV khng bao gi s dng tr chi trong dy hc mn
gio dc hc, 35% kin SV cho l t khi GV s dng tr chi, cn li 15% SV cho
l bnh thng (cu hi 2)
-
36
- 85% s SV khng nh vic xy dng v s dng tr chi trong dy hc mn
gio dc hc l cn thit, 13% cho l rt cn thit, ch c 2% l khng cn thit (cu
hi 4)
V hng th ca SV i vi cc hnh thc v phng php dy hc mn GDH
ca GV (cu hi 1). Kt qu kho st nh sau:
Bng 2.2. Nhn thc ca SV v hnh thc v PPDH mn GDH
Phng php v hnh thc S
lng
(SV)
T l
(%)
Thuyt trnh (khng t cu hi) 0 0
m thoi (t cu hi SV tr li) 45 22.5
Tho lun nhm v bo co kt qu 45 22.5
Kt hp va dy thuyt trnh va t cu hi 150 75
S dng tr chi trong dy hc 178 89
Hnh thc khc 0 0
75%
89%
22,5% 22,5%
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
m thoi
Tho lun nhm
Thuyt trnh v t cu hi
S dng tr chi trong dy hc
Hnh 2.1 Hng th ca SV i vi phng php v hnh thc dy hc GDH
-
37
- Vi cu hi 9 (ph lc 2) v hng th ca SV i vi cc loi tr chi dy hc
trong dy hc mn GDH c SV cho kin th hin qua bng 2.3
Loi tr chi S lng (SV) T l
(%)
Tr chi pht trin nhn thc 96 48
Tr chi pht trin cc gi tr 24 12
Tr chi pht trin vn ng 0 0
kin khc 100
GV cha t chc
50
Bng 2.3. Hng th ca SV vi cc loi tr chi dy hc mn GDH
Nhn vo kt qu kho st chng ta thy c 96 SV t t l 48% kin cho rng
cc em thch GV xy dng theo kiu tr chi pht trin nhn thc rn luyn tr
nh, pht trin t duy v tng tng. 12% kin SV cho rng GV nn xy dng
kiu tr chi pht trin cc gi tr v thi , cm xc, tnh cm ch. Khng c
kin no thch GV xy dng tr chi pht trin vn ng. Nhng bn cnh ,
chng ta thy c n 50% kin khc v cho rng GV cha t chc tr chi nn h
cha th khng nh mnh s c hng th vi loi tr chi no.
2.2.2.2 Nhn thc ca GV v vai tr, tc dng ca tr chi trong dy hc mn GDH
Qua phn tch s liu thu c t kin tr li 11 cu hi dnh cho GV (ph lc
1) chng ti thy rng:
- 100% GV khng nh s dng tr chi trong dy hc mn GDH l cn thit
(cu hi 1)
- V tc dng ca vic s dng cu hi trn lp vi 5 mc nh gi qui c
l: 1. Hon ton khng c tc dng; 2. Khng tc dng lm; 3. Bnh thng; 4. Tc
dng; 5. Rt c tc dng (cu hi 2), kin ca GV th hin trn bng 2.4
Bng 2.4. GV nhn nh v tc dng ca vic s dng tr chi
-
38
GV dy GDH Cc tc dng
5
(%)
4
(%)
3
(%)
2
(%)
1
(%)
Tp trung s ch ca SV 25 75 0 0 0
Hnh thnh khng kh vui v, hng
khi trong hc tp
75 25 0 0 0
SV hiu v nm kin thc su hn 25 50 25 0 0
Hnh thnh cm xc, ng c, hng
th hc tp
50 50 0 0 0
Rn k nng tng tc, phi hp
gii quyt nhim v hc tp gia
SV vi SV
0 75 25 0 0
Nng cao tng tc GV SV trong
dy hc
25 50 25 0 0
Rn luyn cho SV k nng lm
vic nhm, k nng ng x trong
hc tp
25 75 0 0 0
Pht trin t duy sng to, tm ci
mi ca SV
0 50 50 0 0
- Nhn vo bng kt qu cho chng ta thy c 43 (chim 75%) kin GV cho
rng tr chi rt c tc dng hnh thnh khng kh vui v, hng khi trong hc tp
cho SV v 25% kin GV cng cho rng rt c tc dng trong vic tp trung s ch
ca SV, gip SV hiu v nm kin thc su hn, nng cao s tng tc gia GV
v SV trong dy hc ng thi rn luyn cho SV k nng lm vic nhm v rn tr
nh cho SV cu hi tp trung s ch ca SV, rn k nng tng tc, phi hp
gii quyt nhim v gia SV vi SV v rn luyn cho SV k nng lm vic nhm
c 43 GV (chim 75%) kin cho rng c tc dng v cng c 50% kin GV cho
rng c tc dng gip SV hiu v nm kin thc su hn, hnh thnh ng c hng
-
39
th hc tp, nng cao tng tc gia GV SV trong dy hc v pht trin t duy
sng to, tm ti ci mi ca SV.
- Tuy nhin, s lng kin la chn tc dng bnh thng ca tr chi i
vi vic gip SV hiu v nm kin thc su hn, rn k nng tng tc phi hp
gii quyt nhim v gia SV vi SV nng cao tng tc gia GV v SV trong dy
hc cng chim t l l 25%
- c bit c 50% kin GV cho rng tr chi ch c tc dng bnh thng i
vi vic rn luyn tr nh ca SV v pht trin t duy sng to, tm ci mi ca SV
Khng c kin GV cho rng vic s dng tr chi trong dy hc mn GDH l
khng c tc dng lm v hon ton khng c tc dng
- Qua y, chng ti cho rng: nhn thc ca GV v tc dng ca vic s dng
tr chi i vi qu trnh dy hc l rt ph hp.
2.2.2.3 Thc trng xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc mn GDH
- Cn c GV xy dng v s dng tr chi trong dy hc mn GDH
V cn c GV xy dng v s dng tr chi (cu hi 8) kt qu iu tra thu
c (bng 2.4)
+ 100% GV cn c vo ni dung hc tp, mc ch s dng tr chi ch yu
hng vo vic gip SV lnh hi ni dung mi l hon ton hp l. C 75% kin
cn c vo s lng ca SV, cn c vo trnh hiu bit ca SV t chc tr
chi.
+ 50% s SV cn c vo din bin khng kh hc tp, vo cc khu ca qu
trnh ln lp. iu cho thy h phi xy dng cc tr chi mt cch linh hot to
iu kin thun li cho vic pht huy tnh tch cc ca SV
+ Tuy nhin, cc cn c ny cng d gy cho GV nhng hn ch nht nh v s
lng SV qu ng
+ C 25% kin GV cho rng cn c vo hnh thc v phng php hc tp,
khng c GV no cho rng cn c vo chuyn ngnh ang theo hc ca SV, h
khng quan tm nhiu n cn c ny v SV n t nhng chuyn ngnh khc nhau.
Bng 2.5. Cn c xy dng v s dng tr chi ca GV
-
40
kin GV Cc cn c
S lng
(SV)
T l
(%)
Cn c vo chuyn ngnh ang theo hc ca SV 0 0
Cn c vo cc khu ca qu trnh dy hc 1 25
Cn c vo ni dung hc 4 100
Cn c vo hnh thc v phng php hc tp 1 25
Cn c vo s lng ca SV 1 lp 2 50
Cn c vo khng kh hc tp ca lp hc 3 75
Cn c vo trnh hiu bit ca SV 2 50
Cn c vo din bin trong qu trnh dy hc 2 50
- nh gi ca sinh vin v mc s dng tr chi ca GV trong dy hc
mn GDH
+ nh gi ca SV v tn s s dng tr chi ca GV dy hc mn GDH (cu
hi 10), kt qu iu tra th hin trn hnh 2.2
Hnh 2.2 Tn s s dng tr chi ca GV theo nh gi ca SV
60% s SV cho rng GV khng bao gi s dng tr chi trong dy hc mn
GDH, cn 20% kin SV cho rng vic s dng tr chi ca GV l qu t, v 8% l
-
41
t , bn cnh c 10% SV cho l va phi, hp l. Tuy nhin, cng c t l SV
cho l GV s dng tr chi qu nhiu v nhiu l 1%, phn no phn nh s khng
ng u v mc s dng tr chi ca cc GV, n cng phn nh c tnh tch
cc hay th ng ca SV trong qu trnh hc tp.
+ Kin ngh ca SV v mc tr chi m GV nn s dng trong dy hc mn
GDH
Qua kin tr li cu hi s 11 (ph lc 2) ca SV, tnh hnh thc t th hin
trn bng 2.6
Bng 2.6. Mc s dng tr chi hp l trong gi hc mn GDH theo
kin ca SV
Mc S lng
(SV)
T l
(%)
Khng s dng 1 0.5
1 tit / 2 tit 0 0
C 2 tit 0 0
Linh ng theo ni dung dy hc 199 99.5
kin khc 0 0
Nhn vo bng trn chng ta thy c 99.5% kin SV cho rng GV nn t chc
tr chi linh ng theo ni dung dy hc, ch c 0.5% SV cho rng khng cn s
dng tr chi v khng c SV no yu cu GV t chc 1 n 2 tit hoc c 2 tit ch
s dng tr chi duy nht.
- Nhn thc ca GV v mc s dng tr chi trong dy hc mn GDH
+ V tn s s dng tr chi (cu hi 4, ph lc 1) GV t nhn xt la chn 2
phng n l thnh thong v t khi nh nhau (50%)
+ V mc phn b thi gian s dng tr chi trong dy hc mn GDH (cu
hi 5, ph lc 1) nhn xt ca GV th hin bng 2.7
Bng 2.7. Mc phn b thi gian s dng tr chi trong dy hc mn
GDH do GV nhn xt
-
42
GV Mc
S lng (SV) T l (%)
Khng s dng 0 0
1 n 2 tit 0 0
C 2 tit 0 0
Linh ng theo ni dung dy hc 4 100
100% kin GV u cho rng GV nn s dng tr chi linh ng theo ni dung
dy hc khng c kin GV no cho rng khng s dng, hay s dng 1 n 2 tit
hoc c 2 tit
+ V mc s dng cc loi tr chi trong dy hc mn GDH theo nh gi
ca GV
Vi cu hi 7 (ph lc 1) c 50% kin GV cho rng h thng xuyn t chc
cc tr chi pht trin nhn thc v 25% kin GV t chc tr chi pht trin cc
gi tr. Bn cnh cng c 2 GV chim t l 50% cho rng t khi GV t chc cc
loi tr chi pht trin nhn thc v 75% kin cho rng t khi GV t chc tr chi
pht trin cc gi tr. 100% GV cha t chc tr chi pht trin vn ng cho SV
tham gia
Thc trng tip nhn v gii quyt tr chi trong dy hc mn GDH trn lp
ca SV
+ nh gi ca SV
SV t nhn nh thi ca mnh khi tip nhn tr chi ca GV (cu hi 5, ph
lc 2) nh trn bng 2.8. Thi tip nhn tr chi ca SV phn nh tc dng tch
cc ha ca tr chi trong qu trnh dy hc khc nhau i vi nhng SV khc nhau
Bng 2.8. Thi ca SV khi tham gia tr chi
Thi S lng (SV) T l (%)
Rt thch 80 40
Thch 5 2.5
Bnh thng 10 5
Cng thng, mt mi, s b gi 4 2
U oi, chn nn 1 0.5
-
43
Khng quan tm 0 0
kin khc 100
(GV cha t chc)
50
Thi tch cc ca SV khi tham gia tr chi rt thch chim t l 40%, 2.5%
kin SV cho rng thch v 5% cho l bnh thng khi tham gia tr chi. Tuy nhin,
cng c kin cho rng cm thy mt mi, cng thng s b gi l 2% v u oi
chn nn l 0.5%
c bit hn c 50% kin SV cho rng GV cha t chc tr chi nn h khng
by t c thi ca mnh khi tip nhn tr chi ca GV
+ Cch x s ca SV khi tip nhn tr chi ca GV (cu hi 6, ph lc 2). Th
hin bng 2.9
Bng 2.9. SV ng x vi tr chi khi GV t chc
Hot ng ca SV S lng (SV) T l (%)
Suy ngh v thc hin theo yu cu 94 47
Suy ngh vn nhng khng t gic tham gia 5 2.5
Khng quan tm, khng tham gia 1 0.5
kin khc 100
(GV cha t
chc)
50
Khi tip nhn tr chi ca GV, c 94 SV (chim 47%) kin cho rng phi suy
ngh v thc hin theo yu cu, 2.5% kin cho rng suy ngh vn nhng khng
t gic tham gia v khng quan tm, khng tham gia chim t l 0.5%. Bn cnh
, c 50% SV cho rng GV cha t chc nn chng ti cha thu c ht tn hiu
ngc t pha SV khi GV t chc tr chi dy hc.
Nh vy, chng ta vn cn c SV khi GV t chc tr chi cho cc em vn c suy
ngh nhng rt e ngi tham gia v cc em mc phi tm l e d, s hi v ngi ln
nhau. y l nhng SV hc tp rt th ng v lun tm cch i ph vi cc yu
-
44
cu ca GV. i vi nhng SV ny trong qu trnh dy hc, GV phi ch nhiu
hn, phi ng vin, khuyn khch h tham gia vo hot ng ca tp th.
Thi tip nhn v gii quyt tr chi ca SV mt phn ph thuc vo cch t
chc tr chi ca GV. kho st vn ny, chng ti tin hnh d gi, phng
vn v s dng cu hi 8 (cu hi 8, ph lc 2). Kt qu thu c nh trn hnh
2.4 nh gi ca SV v mc kh trong cc tr chi c GV xy dng v s
dng
Hnh 2.3. kh ca tr chi theo kin ca SV
C 50% kin SV cho rng GV cha t chc nn h khng bit nhng tr chi
GV xy dng v s dng c mc nh th no v 35% kin SV cho rng h
cm thy bnh thng khi gii quyt tr chi. T l SV phi n lc ti a mi gii
quyt c yu cu ca tr chi chim 15%. Mc d t l ny khng nhiu nhng
khi t chc tr chi i hi phi c s n lc ti a tham gia gii quyt tr chi,
iu ny mi to ra c s tch cc trong hc tp, mi a SV vo tnh hung c
vn .
+ nh gi ca GV
Theo nh gi ca GV v cch x l ca SV khi tham gia tip nhn tr chi (cu
hi 6, ph lc 1) c chia thnh 5 mc: 1. Khng c SV no ; 2. t; 3. Trung bnh
(va phi); 4. Nhiu; 5. Hu ht v c th hin trn bng 2.10
-
45
Bng 2.10. Cch x l ca SV khi tip nhn tr chi theo nh gi ca GV
Mc (%) Cc hot ng ca SV
5 4 3 2 1
Ho hng tham gia tr chi 75 25 0 0 0
c nghin cu ti liu thc hin tr
chi
0 25 50 25 0
Tho lun vi bn gii quyt tr chi 100 0 0 0 0
Tm mi cch i ph vi GV 0 0 0 100 0
Pht l, khng quan tm n tr chi 0 0 0 100 0
Hot ng khc 0 0 0 0 0
- Da vo kt qu nh gi ca GV chng ti nhn thy: c 100% kin GV cho
rng hu ht SV tho lun vi bn gii quyt tr chi, 75% kin GV cho l hu
ht SV rt ho hng khi tham gia tr chi. C mt GV chim t l (25%) cho l c
nhiu SV c nghin cu ti liu gii quyt vn v ho hng khi tham gia tr
chi.
- C 50% kin GV nhn nh rng s lng SV tham gia vo tr chi mc
trung bnh (chim khong na lp) c ti liu nghin cu thc hin tr chi v
25% kin cho rng SV t c ti liu thc hin tr chi v 25% kin cho rng
SV t c ti liu thc hin tr chi. iu ny va th hin c thc hc tp
ca SV nhng cng va phn nh c s ph thuc ca SV vo ti liu hc tp v
mt phn phn nh ni dung ca tr chi hc tp m GV t chc.
- Tuy nhin, c n 100% kin GV cho rng vn cn mt t SV tm mi cch
i ph vi GV hay pht l khng quan tm n tr chi.
Nh phn trn phn tch, y l nhng SV thng th ng, khng c hng
th v khng xem trng vic hc tp ca bn thn, mc ch hc tp ca h l hc
thi qua mn hc v ly bng. Trong qu trnh trao i vi chng ti, nhiu SV
chia s rng: s lo lng khi ra trng khng xin c vic lm gy cho cc em tm
l khng yn tm trong hc tp, chn nn, u oi trong hc tp, mt dn hng th
hc tp.
-
46
Vi cu hi 9 (ph lc 1) v hiu qu s dng cc loi tr chi trong dy hc
mn GDH theo nh gi ca GV c th hin bng 2.11
Bng 2.11. Hiu qu s dng cc loi tr chi trong dy hc mn GDH, theo
nh gi ca GV
Hiu qu Cc loi tr chi
5
(%)
4
(%)
3
(%)
2
(%)
1
(%)
Tr chi pht trin nhn thc 0 75 25 0 0
Tr chi pht trin cc gi tr 0 75 25 0 0
Tr chi pht trin vn ng 0 0 0 0 0
5. Rt hiu qu; 4. Hiu qu; 3. Bnh thng; 2. Khng hiu qu; 1. Hon ton
khng hiu qu
i vi 2 loi tr chi pht trin nhn thc v tr chi pht trin cc gi tr c
GV nhn xt rng c hiu qu khi GV t chc cho SV chi chim t l 75%, ch c
1 GV chim t l 25% cho l bnh thng cn i vi tr chi pht trin vn ng
th khng c kin g v GV cha tng t chc cho SV tham gia loi tr chi ny.
Nh vy, qua cc kin nh gi ca GV v SV v thc trng xy dng v s dng
tr chi trong dy hc mn GDH cho thy: mc d GV mt phn no pht
huy c tnh tch cc hc tp ca SV nhng s lng SV th ng, pht l, khng
quan tm n gii quyt nhim v hc tp v tm mi cch i ph vi GV vn
cn tn ti. C nhiu nguyn nhn dn n hin tng ny nh phn tch trn
v gii quyt vn ny i hi trong qu trnh ging dy GV phi xy dng v
s dng cc loi tr chi tht phong ph, a dng mang tnh hp dn li cun cc
em hc tp mt cch t nhin, thoi mi khi phi thc hin cc nhim v hc tp.
2.2.2.4 Nhng thun li v kh khn khi xy dng v s dng tr chi trong dy
hc mn GDH
- Nhng thun li khi xy dng v s dng tr chi trong dy hc mn
GDH
Qua qu trnh nghin cu thc trng chng ti nhn thy vn xy dng v s
dng tr chi trong dy hc mn GDH c mt s thun li sau:
-
47
1) i ng ging vin ging dy mn GDH c trnh chuyn mn tt. Hu ht
cc GV u tham gia ging dy rt lu nm. Vi trnh v kinh nghim ging dy
h c kh nng nm bt c im, tm sinh l, nhn thc . ca sinh vin c
tt hn v vic xy dng v s dng tr chi trong dy hc cng thun li hn.
2) T chuyn mn c s on kt cao, lun c s phi hp, bn bc, hc hi
kinh nghim ca nhau, thng nht vi nhau trong cc hot ng chuyn mn. Cc
GV lun quan tm n vn tch cc ha trong dy hc, cng nh nghin cu cc
bin php, k thut dy hc nng cao hiu qu dy hc. Cc GV u nhn thc
ng n v s cn thit ca vic xy dng v s dng tr chi trong dy hc mn
GDH.
3) S lng gio trnh, ti liu tham kho, ti liu trn Internet lin quan n dy
hc mn GDH kh nhiu l c s GV c th tham kho, k tha, thit k, sng
to cc loi tr chi dy hc sao cho ph hp vi ni dung bi hc, mn hc khai
thc vn hiu bit ca SV cng nh cc k nng phn tch, nh gi ca h.
4) Qua cch nh gi trn chng ti nhn thy c nhng sinh vin c thc
tt, tch cc, c lp trong hc tp, y l c s GV s dng cc tr chi trong
dy hc nhm li cun cc SV ny v thng qua h to ra bu khng kh tng
tc tt trong hc tp.
- Nhng kh khn khi xy dng v s dng tr chi dy hc trong dy hc
mn GDH
Bn cnh nhng thun li nu trn, khi xy dng v s dng tr chi dy hc
trong dy hc mn GDH vn cn mt s kh khn, tn ti cn phi gii quyt.
1) S lng SV th ng trong hc tp cn rt nhiu khng kh hc tp cha tt,
bn cnh vn cn hin tng SV hc i ph khng phi hc li mn hc
mc d y l mn nghip v.
2) Mc d s lng gio trnh, ti liu tham kho mn GDH kh nhiu nhng
SV vn khng c s chun b, khng u t vo ti liu. Rt nhiu SV khng c ti
liu hc tp mn hc thiu c nhng ti liu bt buc, ch c cun bi ging ca
GV, khng c s tm ti ti liu pht trin tri thc.
3) Trong qu trnh t chc dy hc mn GDH do c th l mn chung, dy
theo lp tn ch nn s lng SV rt ng (t 90 SV trn 1 lp tr ln), c dy
nhng ging ng ln. Do , to nn sc p rt nhiu t pha GV v SV . V d
-
48
nh: S lng SV qu ng c ghp t nhiu lp khc nhau nn SV d b nh
hng mt tm l nh: rt r, e ngi, khng mnh dn t tin ng pht biu trc
m ng.
4) Do s lng SV ng, khng gian hot ng cht hp dn n vic t chc
cc tr chi hc tp cng nh trong qu trnh chi ca SV b hn ch, vic bao qut
lp ca GV l rt kh nn s lng tr chi c t chc cn rt t.
5) Thi gian phn b cho mn GDH (phn LLGD) rt t ch c (15 tit) nn i
khi GV cng rt ngi t chc tr chi hc tp cho SV.
6) GV vn cha u t nhiu vo vic thit k cc loi tr chi dy hc cho
sinh vin. V ti liu thit k cc loi tr chi dy hc ch yu l dnh cho tui
mm non, tiu hc rt nhiu cn i tng l SV th rt t u sch tham kho.
7) Tuy tr chi c nhng tc dng to ln trong vic kch thch tnh tch cc hc
tp ca SV, nhng kt qu kho st cho thy vic t chc tr chi hc tp trong dy
hc mn GDH cho SV cn rt t, i khi khng c. Cc loi tr chi c thit k
cn n iu, hnh thc t chc tr chi cha hp dn nn i khi cha thu ht
c tt c SV cng chi.
Ngoi ra, vic t chc tr chi dy hc c thu ht c SV hay khng? C to
nn hng th cho SV khng? iu ny cn ph thuc vo trnh , nng lc t chc
cc tr chi ca GV.
2.3 Kt lun chng 2
- Qua vic iu tra, phn tch, nh gi kt qu kho st thc trng xy dng v
s dng tr chi trong dy hc mn GDH h s phm, chng ti nhn thy rng:
hu ht GV v SV nhn thc ng n v s cn thit ca vic t chc cc tr chi
dy hc trong qu trnh dy hc mn GDH.
- Cc GV c nhng c gng nht nh trong vic xy dng v s dng tr
chi dy hc nhm tch cc ha hot ng hc tp ca SV v hot ng ny cho
c mt s kt qu. Tuy nhin, trong qu trnh xy dng v s dng tr chi cng
cn nhiu tn ti cn phi gii quyt.
- Chng ti phn tch r nhng nguyn nhn khch quan v ch quan ca vn
ny. y l c s thc tin rt c gi tr l tin , cn c chng ti xy dng
cc tr chi dy hc cng nh cc bin php, quy trnh s dng tr chi nhm pht
huy tnh tch cc hc tp ca SV, gp phn nng cao kt qu hc tp mn GDH.
-
49
- Mc d, cc GV c t chc tr chi dy hc trong dy hc mn GDH cho SV
nhng cn rt t, nhng tr chi: vo bi mi, tm hiu tri thc mi, cng c n tp
cha c khai thc nhiu. Do , vic nghin cu, b sung thm nhng tr chi
dy hc trong dy hc mn GDH nhm kch thch hng th, pht huy tnh tch cc
hc tp ca SV l ht sc cn thit.
-
50
CHNG III. H THNG CC TR CHI DY HC TRONG DY HC
MN GDH V BIN PHP S DNG
3.1 Xy dng mt s tr chi trong dy hc mn GDH (phn LLGD)
3.1.1 C s xy dng v cc nguyn tc ca vic thit k tr chi dy hc trong
dy hc mn GDH
3.1.1.1 C s xy dng tr chi dy hc trong dy hc mn GDH
xy dng tr chi dy hc phc v cho vic dy hc mn GDH. Chng ti
cn c vo cc tiu ch sau:
- Cn c vo mc tiu, ni dung, phng php ca bi hc
- Cn c vo logic ca qu trnh dy hc trn lp
- Cn c vo cch phn loi tr chi trong dy hc ( trnh by phn c s l
lun ca ti).
- Cn c vo kt qu kho st thc tin dy hc mn GDH (phn LLGD) ca
SVSP trng H ng Thp.
- Cn c vo c im ca SV h s phm trong qu trnh hc tp trng.
- Cn c vo chng trnh dy hc mn GDH (phn LLGD) dnh cho SVSP
- Cn c vo gio trnh, bi ging dy hc mn GDH
3.1.1.2 Cc nguyn tc ca vic thit k tr chi dy hc trong dy hc mn GDH
Trn c s nghin cu l lun v thc tin nu chng 1. Chng ti thit k
cc tr chi dy hc da trn mt s nguyn tc sau:
- m bo tnh mc ch: Mc ch ca tr chi l pht huy tnh tch cc hc tp
ca SV. V vy nhim v chi, lut chi v hnh ng ca tr chi i hi SV phi
s dng cc gic quan, cc thao tc tr tu, c bit l thao tc t duy nh: phn tch,
tng hp, khi qut ha, tru tng ha, lnh hi kin thc ca bi hc, mn hc.
- m bo tnh cht ca hot ng chi: Mi tr chi hc tp phi l tr chi
ch thc, thc s hp dn, kch thch tnh tch cc, t lp, sng to ca SV. Nhng
tr chi nhm tch cc ha hot ng hc tp cho SV phi to c hi cho cc em
hng th, t nguyn tham gia vo tr chi, tch cc vn dng vn hiu bit v nng
lc tr tu ca mnh gii quyt nhim v hc tp trong nhng hon cnh chi sinh
ng vi yu t thi ua ln nhau.
-
51
- m bo tnh h thng v tnh pht trin: Cc tr chi c sp xp t n
gin n phc tp, t d n kh, to thnh mt h thng gm cc nhm tr chi
nhm nng cao nng lc pht trin tr tu ca SV.
- m bo tnh a dng: Cc tr chi h thng phi a dng, phong ph to c
hi cho SV thc hnh, vn dng vn hiu bit thuc nhiu lnh vc khc nhau v
kh nng t duy ca h gii quyt nhim v hc tp trong nhng tnh hung chi
a dng, phong ph.
3.1.2 Thit k Modul bi ging c s dng tr chi trong dy hc mn GDH
(phn LLGD)
3.1.2.1 M t chung cc nhm tr chi dy hc:
Da trn c s cc cn c v cc nguyn tc nu trn, h thng tr chi dy
hc c thit k trong ti nghin cu ny gm 3 nhm tr chi chnh c xp
theo 3 hng nh sau:
- Nhm cc tr chi gii thiu ni dung mi (gy hng th nhn thc)
- Nhm tr chi tm hiu tri thc (lnh hi tri thc mi)
- Nhm tr chi cng c n tp
Nhm 1: Nhm tr chi gii thiu ni dung mi
Nhng tr chi ny c th s dng khi bt u vo 1 tit hc, n c tc dng
khi ng t duy ca SV, dn dt SV tm hiu ni dung, hc tp mt cch t nhin,
thoi mi v vui v. Khng ch vy, tr chi ny cn c s dng khi chuyn tip
sang mt ni dung mi trong gi hc. Cch chuyn tip ny gip SV thay i trng
thi, kch thch hot ng tr tu t c mc tiu bi hc.
Nhm 2: Nhm tr chi lnh hi tri thc mi
Da vo quan im Vng pht trin gn nht nhng loi tr chi ny nhm
huy ng vn hiu bit ca SV. Qua tr chi ny, gip SV nm c trnh nhn
thc hin ti ca SV m a ra cc yu cu cao hn hng n vng pht trin gn
nht. s dng loi tr chi ny, GV phi linh hot trong qu trnh t chc v mi
em c s nhn thc khc nhau nh: trnh , chuyn ngnh, lnh vc
Nhm 3: Nhm tr chi cng c n tp
Nhng tr chi trong nhm ny c s dng sau khi SV c hc mt ni
dung hoc k nng no , nhng kin thc hoc k nng hc l c s SV
thc hin nhng tr chi ny. tham gia c tr chi v mong mun chin
-
52
thng, sinh vin phi tch cc huy ng tr nh, t duy v kh nng phn ng nhanh
ca mnh. iu , s gip SV cng c kin thc, luyn tp k nng mt cch t
nhin, t gic v tch cc.
Ngoi cch phn loi nh trn, cn c th phn loi cc tr chi thnh nhm tr
chi tr tu, nhm tr chi vn ng, nhm tr chi phi hp tr tu v vn ng
Tuy nhin, vi phm vi nghin cu ca mnh, chng ti ch a ra nhng tr chi
mang tnh cht nh hng cho cc bi hc m cha i su vo tt c cc nhm tiu
tit tr chi.
3.1.2.2 Minh ha vic thit k v s dng mt s chi trong dy hc mn GDH
(phn LLGD)
a. Nhm tr chi gii thiu ni dung mi
Nhng tr chi c s dng trong nhm ny c th l:
1) Tr chi ch
Tr chi ch trong dy hc c nhiu dng khc nhau, c th l gii nhng
ch hng ngang ri tm t kha trong ch hng dc, c th l ch di dng s
Mi ch bao gm cng c li gi v ni dung ch c lin quan trc tip n
bi hc.
V d: Khi gii thiu vo bi mi chng 2: T chc cc hot ng gio dc
trng trung hc
- Mc ch: + n li ni dung bi trong chng 1
+ Gii thiu ni dung mi trong chng 2 v gip cho SV hiu r
cc ni dung gio dc, tm quan trng cng nh mi quan h gia chng trong vic
hnh thnh v pht trin ton din nhn cch hc sinh.
- Chun b: GV thit k ch c cu gi , vng quay s, bng im, danh sch
- Cch chi: C lp cng chi
GV s quay s ngu nhin, bn no c gi tn s chn ch ca mnh, sau
nghe li gi ca GV v suy ngh trong vng 10 giy nu tr li ng p n s
c im cng cn nu bn no tr li sai th nhng c hi cho cc bn cn li.
Ai tm ra c t kha chnh xc v nhanh nht s l ngi chin thng.
(Minh ha tr chi ch: GD o c)
Ni dung gi :
-
53
1. ch s 1: y l 1 trong 3 lc lng quan trng tc ng n s pht trin
nhn cch con ngi.
Gia nh
2. ch s 2: hnh thnh 1 thi quen tt cho hc sinh, ngoi m bo tnh
h thng nh gio dc cn phi m bo tnh cht ny.
Lin tc
3. ch s 3: Khi x l 1 tnh hung GD, nh GD cn ch m bo nguyn
tc ny.
C bit ha
4. ch s 4: y l cng vic gip hc sinh vn dng nhng tri thc vo
trong thc tin cuc sng.
Lao ng
5. ch s 5: y l mt tnh cch ca GV t ra d hi lng, khng yu cu
cao i vi hc sinh ca mnh trong qu trnh gio dc
D di
6. ch s 6 : Khi thc hin 1 hnh ng, t hiu qu, chng ta cn phi
xc nh ci g?
Mc ch
7. ch s 7: y l 1 vic lm quan trng nht trong qu trnh hc tp bc
i hc ca SV.
T hc
8. ch s 8: Vic gii quyt c hiu qu cc mu thun xy ra trong qu trnh
gio dc chnh l g ca qu trnh gio dc?
ng lc
9. ch s 9: Hy in vo t cn thiu trong 2 cu th ca Nguyn nh
Chiu: Ch bao nhiuthuyn khng khm
m my thng gian bt chng t
o
10. ch s 10: Trnh t thc hin hp l cc khu ca qu trnh gio dc gi
l g ca qu trnh gio dc?
Logic
-
54
11. ch s 11: y l 1 phng php c GV thc hin bng cch s dng
h thng cu hi trao i, tr chuyn vi hc sinh gi l g?
m thoi
12. ch s 12: in t cn thiu trong on nhc sau
Yu thng
13. ch s 13: y l tn ca 1 bi ht do nhc s Nguyn Th Hi sng tc.
Chp cnh c m
Ch t kha : y l 1 ni dung gp phn hnh thnh ton din cho hc sinh
GIO DC O C
2) Tr chi ui hnh bt ch
Tr chi ny c th p dng vo phn: cu trc ca qu trnh gio dc, cc
phng php gio dc hay trong chng 3 ngi GV ch nhim lp
V d: Trong chng 3 Ngi gio vin ch nhim lp
- Mc ch: vui hc, gip cho SV tm hiu thm cc thng tin lin quan n
ngi GV ch nhim. ng thi rn t duy nhy bn, s tp trung ch , c quan
st v kh nng khi qut ha ca sinh vin.
- Chun b: GV chun b cc hnh nh lin quan n ch ngi GV ch nhim
- Cch chi: c lp cng chi
Chn s ngu nhin. Gi sinh vin tr li
GV chiu ln tng nh 1 trong vng 10 giy bn no tr li ng p n s
c im cng. Bn no tr li sai s nhng c hi cho cc bn cn li.
3) Tr chi n hoa tr tu
Tr chi ny c th p dng trong chng 3: Ngi gio vin ch nhim lp
trng trung hc
- Mc ch: Gip cho SV hiu bit thm mt s thng tin lin quan n cng
vic, ni dung, phng php cng tc ch nhim lp trng trung hc.
- Chun b: GV chun b thit k cc bng hoa c li gi lin quan n ngi
GV ch nhim.
- Cch chi: C lp cng chi. Quay s ngu nhin. GV chiu cc bng hoa ln
cho SV chn. Mi bng hoa c mt li gi , trong mi t gi c ch ci u
tin ca bnh hoa. Sau 10 giy bn no tr li ng s c im cng, bn no tr
-
55
li sai hoc khng tr li c s nhng c hi cho cc bn cn li, ai on c
t kha ca bnh hoa nhanh nht v chnh xc s c im thng.
4) Tr chi tm cc th