trÖÔÛng laÕo thÍch thoÂng laÏcbla-022010... · (2) loøng töø bi môû roäng ñoái...

TU SINH TỪ QUANG 1

--o0o--

TU SINH: NGUYEÂN THANH

NGAØY: 18/11/2005

BAØI SOÁ: 1

TU VIEÄN CHÔN NHÖ

(2005 -2006)

TRÖÔÛNG LAÕO THÍCH THOÂNG LAÏC

TU SINH: TÖØ QUANG

NGAØY: 13/12/2005

BAØI SOÁ: 3

LAÀN THÖÙ:

NHÂN QUẢ THÂN HÀNH CON NGƯỜI

2


NHÂN QUẢ

THÂN HÀNH CON NGƯỜI Baøi laøm cuûa tu sinh Töø Quang

LỜI PHÊ CỦA THẦY

Baøi laøm nhaân quaû thaân haønh xaùc ñònh roõ raøng cuï theå töø haønh ñoäng saùt sanh, troäm caép vaø taø daâm ñeå thaáy ñöôïc thieän aùc vaø söï khoå ñau luoân luoân tieáp dieãn trong cuoäc soáng cuûa con ngöôøi “Nhaân naøo quaû naáy”.

BAØI LAØM

--o0o--

Nhö treân ñaõ noùi, haønh ñoäng cuûa con

ngöôøi, thuoäc laõnh vöïc thaân haønh, caàn tu söûa,

caàn döùt boû trong ba lónh vöïc: khoâng saùt sanh,

khoâng troäm caép, khoâng taø daâm.

I- KHOÂNG SAÙT SANH

Vì sao khoâng saùt sanh ñöôïc ñöùng ñaàu

baûng thaäp thieän caàn ñöôïc ngaên caám thöïc

haønh?


4

Saùt sanh laø haønh ñoäng cöôùp ñi söï soáng

cuûa con ngöôøi, cuûa thuù vaät duø coù lyù do chính

ñaùng hay khoâng coù lyù do naøo, töùc laø saùt sanh

höõu yù hay saùt sanh do voâ tình. Khoâng coù moät

caùi gì coù giaù trò toät quyù nhö sinh maïng. Coù ai

trong chuùng ta khoâng töï quyù sinh maïng cuûa

mình. Neáu bieát quyù sinh maïng mình thì phaûi

quyù sinh maïng ngöôøi khaùc, vaät khaùc. Ñoù laø

ñieàu hôïp lí, leõ ñöông nhieân laø vaäy. Theá maø

trong cuoäc soáng khoâng maáy ngöôøi nhaän ra söï

vieäc naøy cho ñeán khi chính baûn thaân sinh

maïng hoï laâm caûnh nguy nan.

Kinh Thaäp Thieän Nghieäp Ñaïo daïy neáu

khoâng saùt sanh seõ coù 10 ñieàu lôïi ích:

(1) Taát caû chuùng sanh ñeàu kính meán.

(2) Loøng töø bi môû roäng ñoái vôùi taát caû

chuùng sanh.

(3) Tröø saïch thoùi quen giaän hôøn.

(4) Thaân theå thöôøng ñöôïc khoeû maïnh.

(5) Tuoåi thoï ñöôïc laâu daøi.

(6) Thöôøng ñöôïc thieân thaàn hoä trì

(7) Nguû ngon giaác vaø khoâng aùc moäng.

(8) Tröø ñöôïc caùc söï thuø oaùn.

(9) Khoûi bò ñoïa vaøo ba ñöôøng aùc.


(10) Sau khi cheát ñöôïc sanh leân coûi trôøi.

1/ Hình töôùng saùt sanh vaø khoâng saùt

sanh

Haønh ñoäng saùt sanh ñaàu tieân laø ñeå thoûa

maõn nhu caàu aên uoáng, duø ngöôøi hay thuù vaät.

Nhu caàu naøy thaät khoù thay ñoåi neáu khoâng coù

moät quyeát taâm lôùn lao, moät yù chí duõng maõnh;

coù vaäy môùi thay ñoåi taäp quaùn aên thòt laâu ngaøy.

Moïi ngöôøi thöôøng vin vaøo caùc lí leõ cho raèng

thöùc aên ñoäng vaät môùi coù ñaày ñuû döôõng chaát baûo

veä söùc khoeû, thöùc aên thöïc vaät khoâng cung caáp

ñuû nhu caàu. Hoï lôø ñi nhöõng baùo caùo cuûa caùc nhaø

khoa hoïc veà söï lôïi ích cuûa vieäc haïn cheá hay boû

haún thòt caù laøm thöùc aên. Maáy naêm tröôùc ñaây

dòch boø ñieân ñaõ laøm giaät mình nhieàu ngöôøi. Hoï

nhaän ra caùc gia suùc, gia caàm maø hoï aên thòt

haèng ngaøy moät caùch töï nhieân, töø laâu ñaõ ñöôïc

nuoâi baèng thöùc aên caûi bieán, neân thòt chuùng ñaõ

coù nhöõng yeáu toá ñoåi thay, sanh beänh khaùc laï

aûnh höôûng leân cô theå con ngöôøi aên thòt chuùng.

Ñaây laø quaû cuûa söï aên thòt.

Con ngöôøi gieát haïi, ñoaït maïng soáng cuûa

haèng vaïn gia suùc gia caàm ñeå laøm thöùc aên haèng

ngaøy ñaõ taïo ra voâ soá nhaân aùc. Dòch boø ñieân laøm

nhieàu ngöôøi cheát maáy naêm tröôùc vaø dòch thòt

gaø hieän nay chính laø moät quaû cuûa nhaân aùc naøy.


6

Ñôøi soáng gia suùc gia caàm bò nhoát giam trong

chuoàng traïi hoaøn toaøn caùch li moâi tröôøng töï

nhieân chaúng khaùc gì chuùng bò caám coá chung

thaân cho ñeán ngaøy bò gieát thòt. Thaät quaù aùc,

cuõng laø moät nhaân aùc khaùc. Quaû laø sao? Chính

laø cuoäc soáng con ngöôøi cuõng bò giam caàm trong

nhöõng caên hoä trong caùc thaønh phoá lôùn suoát

ngaøy khoâng thaáy aùnh naéng maët trôøi. Quaû khaùc

nöõa laø thaàn kinh con ngöôøi ñaõ bò nhieàu thöù

beänh, taâm lí cuõng bò nhieàu beänh: beänh caêng

thaúng (stress), luùc naøo cuõng boàn choàn lo laéng,

trong baát kyø coâng vieäc gì thaàn kinh cuõng caêng

thaúng nhö daây ñaøn; beänh traàm caûm (depress),

ngoài uû ruû, coâ ñôn, thôø ô vôùi ngoaïi caûnh, töï thaáy

mình taùch bieät vôùi theá giôùi chung quanh. Hai

beänh naøy laø nhaân sinh ra beänh maát nguû, beänh

ñau ñaàu... cuøng bao nhieâu beänh “thôøi ñaïi” ung

thö, lieät khaùng, maát söùc... coù khi ñöa ñeán haäu

quaû tai haïi laø söï töï saùt.

Caùch ñaây maáy naêm, toâi ñoïc moät chuyeän

thaät 100% xaåy ra taïi Trung Hoa ñaõ gaây moät

aán töôïng cay ñaéng veà troø ñôøi. Chuyeän veà moät

chuyeán xe buyùt cuoái ngaøy, chôû ñaày haønh khaùch

54 ngöôøi goàm toaøn nhöõng ngöôøi lôùn, hôn phaân

nöûa laø ñaøn oâng, xe chaïy töø tænh A veà tænh B.

Khi xe chaïy ñeán moät ñoaïn ñöôøng thöa vaéng

nhaø daân thì hai gaõ to lôùn trong soá haønh khaùch


rôøi gheá ngoài, tieán veà phoøng laùi buoäc ngöôøi nöõ

taøi xeá ngöøng xe, taét maùy, xuoáng ñöôøng. Chuùng

buoäc ngöôøi ñaøn baø naøy cho chuùng thoõa maõn

tình duïc. Lí leõ khoâng laøm hai gaõ chuyeån yù,

ngöôøi nöõ taøi xeá naên næ van xin chuùng tha. Söï

vieäc keùo daøi, moïi haønh khaùch treân xe chæ ngoài

xem söï vieäc, ñaõ khoâng can thieäp ñeå giaûi thoaùt

cho coâ taøi xeá thì thoâi, ñaèng naøy vaøi ngöôøi laïi

phuï hoïa vôùi hai gaõ thuùc hoái coâ taøi xeá thoaõ maõn

yeâu caàu cuûa chuùng nhanh nhanh ñeå coøn laùi xe

veà beán sôùm. Söï vieäc daèng co moät luùc nöõa. Ñeán

luùc naøy, moät thanh nieân khoâng chòu ñöïng söï

traùi leõ naøy, ñaõ xuoáng xe can thieäp vôùi hai gaõ

kia. Nhöõng töôûng chuùng buoâng tha coâ taøi xeá,

nhöng keát quaû laø chuùng quay laïi ñaùnh chaøng

thanh nieân moät traän nhöø töû. Thaáy tình hình

khoâng chuyeån ñoåi ñöôïc, coâ taøi xeá ñaønh phaûi ñeå

chuùng thoaõ maõn tröôùc söï chöùng kieán thaûn

nhieân döûng döng cuûa toaøn theå haønh khaùch

nam nöõ. Xe tieáp tuïc chaïy. Ñeán moät khuùc

quanh, coâ taøi xeá buoäc ngöôøi thanh nieân ñaõ bò

ñaùnh vì can thieäp vaøo vieäc hoài naõy rôøi khoûi xe

vôùi lyù do coâ caûm thaáy xaáu hoå vôùi anh, khoâng

theå bình taâm laùi xe an toaøn. Xe tieáp tuïc chaïy.

Anh thanh nieân ñöùng trong ñeâm tuyeát rôi laïnh

giaù, suy gaãm söï ñôøi, maõi gaàn saùng môùi ñöôïc

quaù giang xe hôïp taùc xaõ veà moät thò traán. Ba


8

ngaøy sau baùo ñòa phöông loan tin moät chieác xe

buyùt ñaõ chaïy tröôït khoûi ñöôøng vaø lao xuoáng vöïc

thaúm ôû moät khuùc ñeøo. Khoâng moät ngöôøi naøo

treân xe soáng soùt.

Trong caâu chuyeän coù raát nhieàu nhaân quaû

noái keát nhau moät caùch cuï theå:

Ñoái vôùi hai teân baát löông:

- Coâng ty xe buyùt khoâng hôïp lí khi caét

phieân laùi xe ñöôøng xa trong ñeâm cho moät nöõ

taøi xeá laø nhaân khôûi taâm daâm cho hai teân baát

löông.

- Loøng daâm khoâng ñöôïc kieåm soaùt, laø

moät nhaân aùc.

- Ñöôøng vaéng nhaø daân laø nhaân khaùch

quan phuï hoïa taâm daâm sanh khôûi vaø nuoâi

döôõng.

- Söï baát can thieäp cuûa taäp theå haønh

khaùch do taâm lí ích kyû, bieåu loä trong söï maát

löông tri cuûa vaøi ngöôøi thuùc hoái coâ taøi xeá, laøm

maïnh theâm quyeát taâm haønh ñoäng cuûa hai gaõ,

laø moät nhaân aùc.

- Duøng baïo löïc ñeø beïp ngöôøi thanh nieân

laø nhaân aùc tieâu huyõ moïi choáng ñoái khaùc.


Taát caû nhöõng yeáu toá ñoù laø nhaân aùc laøm

haønh ñoäng taø daâm cuûa chuùng ñöôïc hoaøn taát.

Ñoái vôùi ngöôøi nöõ taøi xeá:

- Khoâng nhaän ra söï nguy hieåm cho baûn

thaân khi nhaän coâng taùc veà ñeâm laø nhaân aùc laøm

cho chuyeän teä haïi ñöôïc xaåy ra. Nhaân naøy kín

quaù, khoâng maáy ai nghó tôùi khi söï teä haïi chöa

xaåy ra.

- Söï só nhuïc veà tinh thaàn vaø söï oâ nhuïc

theå xaùc quaù söùc chòu ñöïng laø nhaân aùc ñöa tôùi

quyeát ñònh töï saùt.

- Loøng oaùn hôøn söï baát can thieäp, söï phuï

hoaï cuûa taäp theå haønh khaùch laø nhaân aùc khieán

coâ coù quyeát ñònh traû thuø, ñöa toaøn theå xuoáng

vöïc thaúm.

- Loøng bieát ôn söï can thieäp baát thaønh

coâng cuûa chaøng thanh nieân laø nhaân thieän giuùp

coâ ñuoåi ngöôøi naøy xuoáng xe, khoûi cheát.

- Vöïc thaúm trong khuùc ñöôøng qua ñeøo laø

nhaân khaùch quan giuùp coâ hoaøn thaønh troïn veïn

quyeát ñònh gieát toaøn boä ngöôøi treân xe.

Ñoái vôùi taäp theå haønh khaùch:


10

- Söï nhu nhöôïc, loøng ích kyû chæ bieát baûo

veä söï an toaøn caù nhaân laø nhaân aùc khieán hoï baát

ñoäng tröôùc moät tình huoáng heát söùc baát nhaãn.

- Söï taùn trôï ngaàm cuûa vaøi haønh khaùch

khi lôùn tieáng thuùc hoái coâ taøi xeá thoaû maõn cho

hai teân baát löông laø nhaân aùc laøm nhuõn yù can

thieäp cuûa ngöôøi naøo khaùc, neáu coù.

- Söï khoâng giuùp coâ taøi xeá baûo veä an toaøn

yù chí vaø an toaøn cô theå laø nhaân aùc ñem laïi haäu

quaû caùi cheát cuûa hoï döôùi vöïc thaúm. Giaû duï khi

hoï thaáy ngöôøi thanh nieân vì loøng traéc aån ñaõ bò

haønh hung, chæ moät vaøi ngöôøi khaùc thoâi cuøng

xuoáng xe can thieäp cho caû hai, coâ taøi xeá vaø

chaøng thanh nieân, thì coù theå ñaõ ngaên caûn ñöôïc

hai gaõ baát löông vaø haäu quaû khoác lieät cho toaøn

boä haønh khaùch, trong ñoù coù hoï, ñaõ khoâng xaåy

ra.

Noùi chung, thaùi ñoä khieáp nhöôïc, khoâng

baûo veä an toaøn cho ngöôøi khaùc, nhu nhöôïc yeáu

heøn, laø nhaân aùc ñem ñeán söï thieät haïi cho chính

baûn thaân hoï.

Ñoái vôùi ngöôøi thanh nieân:

- Söï queân mình vì ngöôøi, loøng can ñaûm

khoâng ngaïi tröôùc söùc maïnh, tröôùc thaùi ñoä


ngang taøng cuûa hai gaõ to lôùn laø nhaân khieán

anh bò moät traän ñoøn nhöø töû.

- Haønh ñoäng can thieäp vaøo söï baát coâng

laø nhaân ñeå anh bò ñuoåi xuoáng xe trong ñeâm giaù

laïnh.

- Traän ñoøn nhöø töû laø nhaân thieän ñeå anh

nhaän ñöôïc loøng bieát ôn cuûa coâ taøi xeá.

- Vieäc bò ñuoåi xuoáng xe laø nhaân thieän

giuùp anh thoaùt cheát döôùi vöïc thaúm.

Söï phaân tích dieãn bieán cuûa caâu chuyeän cho

thaáy nhaân quaû truøng truøng vaø khaù khoù xaùc

ñònh nhaân thieän hay nhaân aùc neáu khoâng caên

cöù treân moät neàn taûng. Ñöùc Phaät daïy cho ta bieát

caùch thöùc choïn haønh ñoäng thieän, traùnh haønh

ñoäng aùc baèng söï nhaän ñònh vieäc laøm naøo khoâng

laøm khoå mình, khoâng laøm khoå ngöôøi vaø khoâng

laøm khoå caû hai thì ñoù laø thieän, neân laøm, neân

thöïc haønh caøng nhieàu caøng toát. Ngöôïc laïi, khi

haønh ñoäng gaây ñau khoå cho mình, cho ngöôøi,

cho caû hai thì phaûi traùnh, khoâng neân laøm. Tieâu

chuaån xeùt nghieäm naøy chính laø ñaïo ñöùc nhaân

baûn - nhaân quaû cuûa Phaät giaùo.

Qua caâu chuyeän chuyeán xe buyùt, söï saùt

nhaân taäp theå cuûa coâ taøi xeá thaät khoù caûn ngaên

trong luùc tinh thaàn coâ quaù xuùc ñoäng vì söï só


12

nhuïc oâ nhuïc khoâng theå vaõn hoài ñöôïc. Loøng coâ

traøn ngaäp yù nghó traû thuø phuïc haän trong luùc

loøng thöông ngöôøi hoaøn toaøn trieät tieâu. Coâ chæ

coøn bieát coù coâ vôùi moät trôøi ñaày phaãn uaát oâ nhuïc.

Ngöôøi giuùp coâ, coâ traû ôn baèng söï loaïi khoûi haøng

nguõ nhöõng ngöôøi coâ seõ gieát. YÙ nghó gieát ngöôøi

nung naáu taâm trí cho neân coâ khoâng coøn coù chuùt

loøng thöông naøo ñoái vôùi cha meï, vôï choàng, con

caùi cuûa nhöõng naïn nhaân trong tay coâ. Coâ chæ

thaáy coù hoï, nhöõng ngöôøi treân xe, ngoaøi ra

khoâng coøn ai heát. Haønh ñoäng cuûa coâ thaät laø

quaù ñaùng, khoâng töông hôïp vôùi söï thieät haïi cuûa

coâ. Coâ chæ nghó baûo veä quyeàn lôïi ích kyû caù nhaân

maø khoâng baûo veä maïng soáng cuøng söï an toaøn

cuûa ngöôøi khaùc. Coâ ñaâu theå ñoøi hoûi moïi ngöôøi

ñöùng leân baûo veä coâ. Hoï cuõng coù nhöõng lo laéng,

khieáp nhöôïc caù nhaân tröôùc söùc maïnh cuûa baïo

löïc.

Neáu coâ hoïc ñöôïc ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân

quaû thì coù theå coâ ñaõ haønh ñoäng khaùc ñi chaêng?

Thí duï coâ laùi nguyeân xe cuøng haønh khaùch ñeán

moät ñoàn caûnh saùt vaø toá caùo hai gaõ coân ñoà naøy?

(hai gaõ seõ traû thuø coâ chaêng hay luaät phaùp

khoâng baûo veä coâ ñöôïc?).

Neáu hieåu ñöôïc voøng luaân hoài nhaân quaû thì

coâ seõ suy nghó söï vieäc hoâm nay phaûi chaêng do


trong tieàn kieáp naøo ñoù coâ ñaõ haønh ñoäng töông

töï hai gaõ coân ñoà hay coù theå coøn taøn baïo hôn

ñoái vôùi naïn nhaân cuûa coâ. Söï vieäc teä haïi ñeán ñaâu

roài thôøi gian cuõng xoaù nhoøa gioáng nhö soùng

nöôùc xoaù daáu chaân treân caùt. Coâ ñem taâm töø

ban cho keû laøm haïi coâ. Coâ caàn hoïc baøi taùc yù

nhaãn nhuïc. Neáu coâ bieát tha thöù cho thaùi ñoä cuûa

haønh khaùch thì coâ ñaõ khoâng gaây ra caùi cheát

cuûa hoï, khoâng laøm cho ít nhaát 100 ngöôøi khaùc

(cha meï, vôï choàng, con caùi) vónh bieät ngöôøi

thaân, ñau thöông khoå luïy, coù theå cuoäc ñôøi cuûa

hoï phaûi chòu baát haïnh traàm troïng hôn tieát

haïnh cuûa coâ. Neáu coâ quaùn ñöôïc “Thaân naøy

khoâng phaûi cuûa ta, khoâng phaûi laø ta, khoâng

phaûi töï ngaõ cuûa ta”, hay coâ thöôøng quaùn “Vaïn

phaùp laø voâ thöôøng. Caùi gì voâ thöôøng thì ñöøng

quyù troïng”, hay “Vaïn phaùp ñeàu bieán dieät ñoåi

thay. Hoâm nay ta bò cöôõng böùc nhuïc nhaõ laø ñeå

traû quaû cuûa quaù khöù, vaäy neân ñöøng truùt söï oaùn

haän leân nhieàu ngöôøi khaùc. Ta haõy tha thöù cho

hoï ñeå ta traû quaû nhanh hôn”.

Neáu söï vieäc teä haïi töông töï xaåy ra taïi nöôùc

UÙc (chöa bao giôø coù) thì naïn nhaân nhö coâ taøi

xeá, do tinh thaàn traùch nhieäm baûo veä an toaøn

cho ngöôøi vaø tinh thaàn toân troïng luaät phaùp,

khoâng bao giôø truùt söï oaùn haän leân taát caû haønh

khaùch bôûi vì coâng ty phaûi boài thöôøng moãi haønh


14

khaùch naïn nhaân moät soá tieàn raát lôùn vaø tieáng

xaáu veà thaùi ñoä cuûa coâng nhaân coâng ty laøm cho

coâng ty maát khaùch haøng, vaø nhaát laø luaät phaùp

baûo veä xöùng ñaùng söï thieät haïi quyeàn lôïi vaät

chaát vaø tinh thaàn cuûa moïi coâng nhaân nhö coâ

taøi xeá naøy. Baûn thaân moãi ngöôøi ñeàu raát quyù

troïng maïng soáng cuûa mình vaø cuûa ngöôøi, ngay

caû sinh vaät, bôûi vaäy môùi coù Hoäi Baûo Veä Thuù

Vaät, Hoäi Hoaø Bình Xanh...

Tröôøng hôïp cuûa coâ taøi xeá quaù hy höõu.

Nhöng trong ñôøi cuõng ñaâu thieáu hoaøn caûnh

töông töï. Trong thôøi chieán tranh choáng giaëc

Phaùp, raát nhieàu phuï nöõ Vieät Nam ñaõ bò chuùng

haõm hieáp taäp theå laø nhaân toá gia taêng loøng caêm

thuø giaëc cuûa toaøn daân ñeå chòu ñöïng nhöõng hy

sinh lôùn ñöa ngaøy giaûi phoùng ñaát nöôùc ñeán

nhanh. Nhaân taùc ñoäng treân caù nhaân nhöng quaû

keát thaønh trong taäp theå.

Nhaân quaû ngheà nghieäp:

Khu vöïc noâng thoân

Vuøng noâng thoân ngheà nghieäp chaùnh yeáu

laáy ñaát, nöôùc, röøng laøm cô baûn. Coù theå lieät keâ

moät soá ngheà theo ñoái töôïng khai thaùc nhö:

khai thaùc laâm saûn, khai thaùc noâng saûn, khai

thaùc thuûy saûn vaø khai thaùc haàm moû.


Khai thaùc laâm saûn: ngheà goã vaø ñoà goã,

ngheà chaên baét thuù röøng, ...

Khai thaùc noâng saûn: ngheà noâng, ngheà

chaên nuoâi boø, cöøu, deâ, gaø vòt, ...

Khai thaùc thuûy saûn: ngheà ñaùnh baét caù

toâm, ... ngheà nuoâi troàng thuûy saûn, ...

Khai thaùc haàm moû: coâng ngheä quaëng moû,

luyeän kim, daàu khí, ...

Ngaønh khai thaùc laâm saûn trong laõnh vöïc

caây goã vaø ngaønh khai thaùc haàm moû coù nhöõng

nhaân quaû thuoäc moät phaïm vi khaùc vôùi phaïm vi

nhaân quaû cuûa phaàn naøy neân khoâng ñöôïc trieån

khai ôû ñaây.

Ngaønh noâng saûn vaø thuyû saûn lieân quan

maïnh meõ ñeán söï saùt sanh thuù vaät ñeå laøm thöùc

aên cho ngöôøi vaø thuù vaät. Töø khi baét ñaàu haønh

ngheà ñaùnh baét thuyû saûn cho ñeán khi hoï töø boû

thaân maïng khoù coù theå ñeám ñöôïc soá löôïng caù

toâm hoï ñaùnh baét vaø saùt haïi. Chaéc chaén ngöôøi

hoaït ñoäng trong laõnh vöïc naøy coù nhöõng nhaân

quaû truøng truøng ñieäp ñieäp laâu ñôøi, loän voøng

trong aùc ñaïo.

Caùc loaøi thuyû toäc bò saùt haïi nhanh choùng

sau khi bò ñaùnh baét, ñöa ra khoûi moâi tröôøng

chuùng phuï thuoäc, neân nhöõng ngöôøi laøm ngheà


16

naøy chòu nhaân quaû saùt sanh tröïc tieáp. Ta deã

daøng nhaän ra nhöõng ngöôøi naøy khi nhìn nhaân

daùng thoâ cöùng cuûa hoï cuõng nhö taùnh tình.

Döôøng nhö coù töø tröôøng aùc bao quanh con

ngöôøi hoï neân raát deã caûm nhaän ra, maëc duø hoï

chæ laø hoa tieâu, taøi coâng nhöõng taøu ñaùnh caù toái

taân to lôùn. (ÔÛ ñaây môû moät daáu ngoaëc: neáu coù

dòp vaøo moät nhaø tuø giam giöõ phaïm nhaân hình

söï baïn deã daøng nhaän ra nhöõng ngöôøi naøy coù

caùi gì khaùc bieät veà hình töôùng nhaân daùng vaø

cöû chæ thaùi ñoä noùi naêng, maét nhìn, tieáng noùi

cöôøi... baïn khoù theå thoaûi maùi taâm khi thaân caän

hoï. Coù leõ vì theá maø coâng an hình söï laõo luyeän

“ñaùnh hôi” trong vieäc truy tìm thuû phaïm).

Coù ngöôøi hoûi vieäc saùt haïi vaø aên thòt moät

con vaät to lôùn vaø con vaät nhoû - caù hay gia suùc

- thì giöõa hai söï saùt haïi ñoù caùi naøo taïo toäi

nhieàu? Thaät ra khi so saùnh nhö vaäy ta phaûi

ñaët treân moät caên baûn naøo ñoù môùi suy tö.

Ñöùng treân sanh maïng thì duø lôùn hay nhoû

cuõng laø moät sanh maïng, moät ñôøi soáng, thì

khoâng coù söï phaân bieät toäi nhieàu, toäi ít. Chuùng

sanh naøo cuõng muoán soáng, khoâng muoán cheát

neân khoâng theå noùi con vaät naøo ñaùng cheát hôn

con naøo. Nhöng khi con ngöôøi saùt haïi moät con

vaät to lôùn hoï caàn phaûi ra coâng söùc nhieàu, phaûi


ñoái phoù vôùi söï choáng cöï baûo veä maïng soáng cuûa

con vaät coù theå coù nhieàu nguy hieåm cho con

ngöôøi nhieàu hôn, laïi nöõa ñôøi soáng cuûa moät con

vaät to lôùn thöôøng daøi laâu hôn, coâng söùc vaø thöïc

phaåm tieâu duøng ñeå coù moät thaân xaùc to lôùn nhö

theá phaûi nhieàu hôn so vôùi con vaät nhoû. Caøng

ít thaáy caûm giaùc ñau khoå tröôùc khi vaø trong

khi con vaät cheát ngöôøi ta nghó raèng saùt haïi con

vaät nhoû ít toäi hôn, cho neân con vaät lôùn ít bò haï

thòt hôn tröø tröôøng hôïp caàn thieát.

Ñöùng treân söï lôïi ích tieâu duøng thì do thaân

xaùc to lôùn cuûa con vaät to lôùn seõ thay theá cho

raát nhieàu con vaät nhoû. Thí duï thòt xöông cuûa

moät con boø seõ thay theá cho khoâng bieát bao

nhieâu toâm caù ñeå laøm no buïng ngöôøi aên. Nhö

vaäy chæ vôùi maïng cuûa moät con vaät to cöùu ñöôïc

bieát bao maïng con vaät nhoû, vì vaäy saùt haïi con

vaät to lôùn khoâng taïo nhieàu toäi ñeå coù lôïi ích tieâu

duøng gioáng nhau.

ÔÛ nhöõng nöôùc coù söï quan taâm ñeán töông

lai cho con chaùu, luaät phaùp qui ñònh kích thöôùc

hay ñoä tuoåi cuûa töøng loaøi thuûy toäc ñöôïc ñaùnh

baét. Ai vi phaïm ñaùnh baét (duø chæ moät con) caù

toâm soø... döôùi kích côõ qui ñònh seõ bò toaø aùn

phaït tieàn naëng. Neáu taát caû moïi nöôùc treân theá

giôùi ñeàu coù qui ñònh töông töï theo ñieàu kieän


18

ñòa phöông vaø ngöôøi daân töï giaùc yù thöùc maø

tuaân thuû ñuùng ñaén thì con chaùu chuùng ta seõ

thöøa höôûng taøi nguyeân khoâng bò thieáu huït vaø

moät soá loaøi thuyû toäc khoâng bò trieät tieâu do ñaùnh

baét böøa baõi, nhaát laø nhöõng caùch thöùc ñaùnh baét

nhö duøng chaát noå, duøng thuoác ñoäc... ÔÛ ñaây

muoán noùi ñeán duyeân hôïp vaø duyeân tan cuûa

nhaân quaû.

Khu vöïc thaønh thò:

Thaønh thò laø nôi taäp trung daân soá cao neân

ngheà nghieäp ôû ñaây raát ña daïng khoù theå lieät keâ

vaøo heát trong moät soá chuûng loaïi theo nhö ôû

noâng thoân. ÔÛ ñaây phaân loaïi ngaønh ngheà theo

coâng nghieäp, tieåu thuû coâng nghieäp vaø dòch vuï.

Ngheà coâng nghieäp laø taäp theå coâng nhaân

laøm vieäc trong caùc xí nghieäp vôùi ít nhieàu maùy

moùc trong daây chuyeàn saûn xuaát haøng hoaù.

Ngheà tieåu thuû coâng laø taäp theå ít coâng

nhaân hôn laøm vieäc trong nhöõng ñôn vò saûn

xuaát vôùi löôïng haøng hoaù nhoû maø phaàn lôùn do

söùc lao ñoäng chaân tay vôùi maùy moùc ñôn giaûn,

nheï nhaøng hôn.

Ngheà dòch vuï lieân quan söï chuyeån vaän

trao ñoåi haøng hoaù cuøng nhöõng maët haøng tinh

thaàn do chaát xaùm cuûa boä naõo laø chính. Nhaân


quaû trong ngheà naøy töông töï hay chính laø nhaân

quaû ñaõ noùi ôû nhaân quaû töø baïo haønh, baïo ñoäng.

Trong caùc ngheà lieân quan thöïc phaåm cheá

bieán töø thòt ñoäng vaät, nhö ñaõ laäp luaän ôû ñoaïn

treân, ñeàu chòu toaøn phaàn hay moät phaàn nhaân

quaû saùt sanh loaøi vaät.

Xaõ hoäi ngaøy nay ñaõ phaùt sanh nhieàu ngheà

môùi ñeå ñaùp öùng nhu caàu con ngöôøi. Nhöõng saûn

phaåm töø moät soá thuù vaät ngaøy xöa tìm thaáy coù

phaàn may ruûi trong thieân nhieân (leân non tìm

söøng teâ giaùc, xuoáng bieån moø ngoïc trai) thì ngaøy

nay ñaõ ñöôïc chuyeân canh theo loái coâng ngheä

ñeå ñaùp öùng veà phaåm chaát laãn soá löôïng nhö

ngoïc trai, loäc höôu, loäc nai, ... Thuûy saûn nhö caù

toâm, caùc gioáng rong laøm thöïc phaåm, gia suùc,

gia caàm ñeàu ñöôïc saûn xuaát theo keá hoaïch töø

khaâu con gioáng ñeán con tröôûng thaønh. Noùi

chung coù söï chuyeån bieán töø caên baûn saûn xuaát

nhöõng saûn phaåm naøy. Vaán ñeà nhaân quaû ôû ñaây

laø löôïng caùc sanh vaät naøy gia taêng raát lôùn so

vôùi ngaøy xöa.

Nhöõng ngheà nghieäp laøm ñau khoå chuùng

sanh, gieát haïi chuùng sanh chaéc chaén ñöa laïi

quaû ñau khoå, baát haïnh cho ngöôøi laøm ngheà ñoù

döôùi hình thöùc naøy hay daïng khaùc nhö söï baát

an thöôøng xuyeân hay baát chôït xaåy tôùi cho


20

thaønh vieân cuûa gia ñình - beänh taät ngheà

nghieäp, tai naïn ngheà nghieäp, söï lo laéng thò

tröôøng giaù caû, aùp löïc caïnh tranh. Lo laéng ôû

nhieàu phöông dieän gaây ra caùc chöùng beänh thaàn

kinh, tinh thaàn thì luùc naøo cuõng boàn choàn lo

laéng neân taùnh tình baát thöôøng laøm aûnh höôûng

baát an ñeán nhöõng ngöôøi trong gia ñình. Cho

neân, ngöôøi phaät töû hay ngöôøi am hieåu luaät

nhaân quaû seõ thay ñoåi ngheà khaùc duø lôïi töùc

khoâng cao nhö ngheà aùc cuõ nhöng buø laïi hoï

höôûng ñöôïc söï an vui taâm hoàn nhôø caûm thaáy

mình khoâng coøn laøm ñau khoå, laøm cheát choùc

chuùng sanh nöõa. Vaø nhôø söï an vui taâm hoàn ñoù

maø hoï ít ñau oám beänh taät, soáng ñôøi soáng vui

khoûe vaø gia ñình haïnh phuùc.

Chaúng haïn nhö ngheà nuoâi troàng ngoïc trai.

Con soø trai ñeán moät giai ñoaïn tröôûng thaønh

ñöôïc caáy vaøo mình noù moät vaät theå laøm chuùng

ñau ñôùn neân tieát chaát xa cöø bao boïc vaät theå

naøy taïo thaønh ngoïc coù maøu saéc laáp laùnh cuûa xa

cöø. Moät thôøi gian khi ñoä lôùn cuûa ngoïc vöøa ñuùng

côõ thì ñöôïc laáy ra vaø ngöôøi ta laïi caáy vaät theå

khaùc vaøo. Theá laø con soø trai bò thöông taät ñau

khoå trieàn mieân suoát ñôøi noù.

Vieäc nuoâi höôu nai ñeå laáy loäc nhung cuõng

töông töï. Ñeán muøa coù loäc, ngöôøi ta thöôøng


xuyeân ruùt loäc laøm cho con vaät ñau ñôùn nhieàu

laàn.

Ngheà nuoâi troàng thuûy saûn treân dieän roäng

ñem laïi cheát choùc caù toâm khi thu hoaïch. Ngheà

nuoâi gia caàm, gia suùc boø cöøu cung caáp thòt cho

thò tröôøng laø tham gia tröïc tieáp vaøo söï saùt haïi

voâ soá chuùng sanh.

Vieäc söû duïng hoaù chaát ñeå tieâu dieät coân

truøng laøm thieät haïi muøa maøng trong noâng

nghieäp ñöôïc bieän minh vì chuùng laø keû cöôùp

coâng söùc lao ñoäng, laø ñeå baûo veä saûn phaåm nuoâi

soáng con ngöôøi. Vì maïng soáng cuûa con ngöôøi

neân chuùng caàn phaûi bò tieâu dieät nhöng chaéc

chaén khoâng loaïi boû ñöôïc quaû do nhaân saùt sanh

naøy. Nhöõng hoaù chaát ñem ra phun xòt thaám

nhaäp vaøo caây, vaøo reã, vaøo hoa traùi laø nhöõng

saûn phaåm con ngöôøi vaø thuù vaät aên ñeå soáng laøm

sao laïi khoâng aûnh höôûng xaáu leân söùc khoeû, chæ

coù ñieàu laø möùc ñoä raát nheï so vôùi thaân xaùc to

lôùn. Neáu thaân xaùc nhoû nhö coân truøng thì chaéc

chaén ñaõ bò cheát khoâng traùnh ñöôïc. Nhöng

nhieàu laàn thaám nhaäp ñoäc toá vaø taát caû löông

thöïc thöïc phaåm ñeàu nhieãm ñoäc hoaù chaát ñuû thöù

thì ñaâu baûo ñaûm söï bình an söùc khoeû ñöôïc.

Chính vì theá maø beänh laï phaùt sinh choã naøy


22

choã kia, beänh quen thì thuoác cuõ khoâng chöõa

laønh. Ñoù laø nhaân, ñoù laø quaû.

Noùi ñeán beänh thì cuõng neân xeùt ñeán ngheà

laøm baùc só, laøm döôïc só. Hai ngheà naøy ñöôïc

xem laø cöùu nhaân loaïi khoå ñau, baèng vieát toa keâ

ñôn, baèng saûn xuaát cheá bieán thuoác men ñeå tieâu

dieät vi truøng, vi khuaån, sieâu vi. Nhöõng “vi” naøy

cuõng coù söï soáng. Tieâu dieät söï soáng, baát cöù söï

soáng döôùi daïng naøo cuõng ñeàu coù quaû baùo, khoâng

theå traùnh khoûi, nhöng haønh ñoäng ñöôïc bieän

minh baèng muïc ñích khaùc cao caû hôn. Ai cuõng

thaáy roõ duøng thuoác dieät “vi” chöõa laønh beänh

naøy thì thuoác ñoù laøm haïi cô quan khaùc vì theá

sanh bònh khaùc. Chæ khi naøo tu taäp theo lôøi

Phaät daïy duøng yù thöùc laøm chuû ñöôïc beänh thì

môùi khoâng coøn lo taïo nhaân sanh quaû.

2/ Chuyeån ñoåi nhaân quaû saùt sanh

Ta caàn tu taäp taâm töø, bieát thöông xoùt taát

caû moïi loaøi ñeå neáu söï teä haïi naøo coù xaåy ra, taâm

töø coù naêng löïc laøm tieâu tan hay giaûm thieåu loøng

oaùn haän, döùt boû söï thuø haèn. Thí duï ta ñang ñi

kinh haønh bò muoãi ñuoåi theo chaâm ñoát, neáu

khoâng boá thí ñeå cho chuùng huùt chuùt maùu thì

cuõng haõy ñöøng ñaùnh cheát noù, maø chæ ñuoåi noù

ñi. Taäp ñöôïc taâm töø trong nhöõng luùc ñoù môùi coù

thaät töø taâm. Bò boø caïp caén cuõng theá, haõy khôûi


taâm töø ñeå yeâu thöông, taäp buoâng xaû saân haän.

Ta thöôøng taùc yù “Chuùng sanh muoåi bò voâ minh,

chòu nghieäp quaû, muoán soáng neân ñaõ huùt maùu

ta; ta khoâng neân ñaùnh cheát noù”; “Ta chæ bò ngöùa

chuùt xíu, ñöøng vì vaäy maø gieát chuùng”. Hay tìm

caùch naøo ngaên ngöøa chuùng chaâm ñoát.

Kieán vaøo thaát tìm thöùc aên, ñaõ leo leân

ngöôøi, boø nhoät maët coå, caén sau löng. Ñöøng

sanh loøng muoán gieát chuùng. Thaày daïy ta

thöôøng xuyeân taùc yù taâm töø, toû loøng thöông yeâu

chuùng, naên næ chuùng: “Kieán ôi, haõy ra ngoaøi

kia kieám soáng, haõy ñeå ta tu taäp thaønh coâng ta

seõ khoâng queân ôn caùc ngöôi” hay “Kie án ôi,

ñöøng vaøo thaát, ta seõ ñoä ngöôi tu haønh sau khi

ta tu thaønh coâng”, hay tìm caâu taùc yù khaùc coù

naêng löïc töø taâm aûnh höôûng leân caùc chuùng sanh

nhoû beù ñoù vaø thöôøng saùng tröa chieàu toái nhôù

kieân trì taùc yù, daàn daàn kieán seõ caûm öùng maø

khoâng vaøo thaát nöõa.

Trong nhöõng thaønh phoá maø caùc loø saùt

sanh ñöôïc trang bò nhöõng maùy toái taân giuùp cho

vieäc haï thòt boø heo cöøu gaø giaûm bôùt noåi khieáp

ñaûm, kinh haõi vaø söï ñau ñôùn giaõy cheát cuûa con

thòt. Maëc duø vaãn coøn söï saùt sanh nhöng bôùt

ñöôïc tính chaát taøn baïo cuûa coâng vieäc dieãn tieán

theo qui trình coå ñieån. Thí duï trong xí nghieäp


24

cung caáp thòt gaø, baày gaø ñöôïc ñuøa vaøo vò trí

hoaït ñoäng cuûa maùy, maùy thuùc ñaåy chuùng töø töø

ñöùng ngaån cao ñaàu thaønh haøng moät treân moät

baêng chuyeàn, ñeán moät vò trí thì chæ coøn ñaàu

nhoâ ra khoûi bôø thaønh vaø... chæ trong moät tích

taéc moät con dao vuùt qua ñaõ laøm töøng toáp gaø

khoâng coøn kòp bieát caûm giaùc maát ñaàu. Maùy vaãn

hoaït ñoäng tieáp caùc khaâu keá ñeå cuoái cuøng thaân

gaø saïch loâng ñöôïc phaân raõ theo töøng phaàn

ngöïc, hai ñuøi, caùnh. Ngöôøi ñi mua, ngöôøi ôû nhaø

aên khoâng coù yù nghó thòt gaø laø do töø con gaø bò

gieát maø chæ bieát ñaây laø thòt gaø; cuõng gioáng nhö

khoâng bieát haït luùa nhö theá naøo maø chæ bieát boät

gaïo, boät mì...

Nhö theá ai laø ngöôøi taïo nhaân saùt sanh?

Phaûi chaêng laø anh coâng nhaân ñöùng maùy? Cuõng

khoù noùi, vì anh chæ coù vieäc baám nuùt cho maùy

chaïy vaø kieåm soaùt caùc thao taùc cuûa maùy treân

moät maøn hình nhö xem Tivi. Anh chæ laø ngöôøi

ñoàng loõa vôùi maùy. Vaäy maùy chính laø thuû phaïm

saùt sanh? Vaäy noù coù gaây nhaân chòu quaû chaêng?

Maùy laø ñoà vaät voâ tri, khoâng coù yù thöùc thì

laøm sao keát noù gaây nhaân chòu quaû. Bom ñaïn

tröïc tieáp gieát ngöôøi nhöng noù chæ laø coâng cuï,

cuõng nhö göôm ñao. Con ngöôøi môùi chính laø

thuû phaïm. Ngöôøi chuû, anh coâng nhaân ñöùng


maùy, moïi ngöôøi trong cöûa haøng thòt vaø luoân caû

ngöôøi mua, ngöôøi aên, moãi ngöôøi phaûi chia phaàn

nhaân quaû saùt sanh naøy.

Con ngöôøi caøng ñoâng, nhu caàu aên thòt gia

taêng thì gia caàm gia suùc bò gieát caøng nhieàu moãi

ngaøy. Bò gieát caøng nhieàu thì chuùng caøng sanh

nhieàu hôn. Chuùng caøng sanh nhieàu hôn thì con

ngöôøi taïo nhaân saùt sanh nhieàu hôn nöõa. Ñoù laø

voøng luaân hoài cuûa nhaân quaû. Tình thöông yeâu,

loøng giaän hôøn cuûa moïi con ngöôøi taùi sanh vaøo

caùc gia caàm gia suùc naøy. Noùi roõ hôn laø töø

tröôøng soáng cuûa con ngöôøi qua thaân, khaåu, yù ñi

taùi sanh trong loát gaø, heo... vaø con ngöôøi ñang

aên thòt laãn nhau maø khoâng hay. “Con ngöôøi

sanh ra töø nhaân quaû, soáng trong nhaân quaû vaø

cheát veà nhaân quaû. Con ngöôøi laø thöøa töï cuûa

nhaân quaû”, ñöùc Phaät daïy theá.

Neàn truyeàn thoâng baùo chí, truyeàn thanh,

truyeàn hình vaø nhaát laø maïng internet ngaøy

nay laø moät con dao hai löôõi: moät ñaèng thoâng

tin mau leï, ñaày ñuû tin lôùn nhoû khaép nôi; chæ

trong voøng nöûa giôø moät söï vieäc khaùc laï xaåy ra

ôû ñaâu ñoù thì caû theá giôùi ñeàu bieát vôùi ñaày ñuû

hình aûnh; nhöng ñaèng khaùc nhöõng göông xaáu,

vieäc xaáu, ñaëc bieät caùc caûnh toäi loãi trong phim

truyeän, nhö nhöõng caûnh cheùm gieát böøa baõi,


26

baén gieát taøn baïo (tuy giaû nhöng raát nhö thaät),

cuõng ñöôïc truyeàn taûi leân ñaây laøm ñoäng tính

hieáu kyø, khôi daäy yù thöùc phaïm toäi hay nhieãm

vaøo taâm trí hình aûnh xaáu xa laøm nhaân aùc cho

haønh ñoäng baát thieän trong töông lai khi hoaøn

caûnh môøi goïi. Nhöõng tröôøng hôïp xaùch suùng ra

ñöôøng baén böøa baõi vaøo ngöôøi ñi ñöôøng hay vaøo

tröôøng baén gieát hoïc sinh, thaày coâ giaùo ñaõ xaåy

ra ôû Myõ, ôû UÙc haù khoâng do aûnh höôûng cuûa

phim aûnh sao?

Ngöôøi laøm phim ñöa tin ngöôøi xaáu trong

cuoäc, ngöôøi xem chöông trình naøy ôû khaép nôi

treân theá giôùi, taát caû ñaõ cuøng phoùng naêng löôïng

xaáu, baát thieän vaøo moâi tröôøng cuûa quaû ñaát.

Naêng löôïng naøy thaám nhaäp vaøo taâm thaân cuûa

moïi loaøi thuù vaät, coû caây, khoâng gian, laø taùc

nhaân coäng höôûng cuûa nhieàu haønh ñoäng baát

thieän khaùc. Laøm sao ñeå ngaên ngöøa haønh ñoäng

aùc, nhaân baát thieän naøy? Chæ coù ñöôøng loái giuùp

quaàn chuùng hoïc hoûi, thoâng hieåu ñaïo ñöùc nhaân

baûn - nhaân quaû ñeå cuøng nhau xaây döïng moâi

tröôøng soáng laønh maïnh, coå ñoäng göông toát

ngöôøi toát vieäc toát, loaïi boû hình aûnh ñaùnh ñoäng

baûn naêng thaáp keùm cuûa con ngöôøi.

Toác ñoä phaùt trieån phöông tieän truyeàn

thoâng nhanh vaø phaïm vi hoaït ñoäng roäng lôùn,


caàn phaûi coù moät neàn ñaïo ñöùc nhaân baûn - nhaân

quaû ñöôïc phoå caäp laøm tieâu chuaån, laøm caên baûn

neàn taûng ñeå nhöõng coâng ty vaø ngöôøi chuû thaáu

roõ nhaân quaû thieän aùc hoøng giaûm thieåu nhaân aùc

(khoâng khai thaùc caûnh xaáu, ngöôøi xaáu, vieäc

xaáu), taêng cöôøng vaø tìm nhöõng nhaân thieän,

göông toát, ngöôøi toát, vieäc toát (khaép treân theá

giôùi, nhieàu voâ keå) ñeå ca tuïng, taùn döông, taùn

thöôûng, ñeà cao, ban khen... Coù theá môùi chuyeån

ñoåi daàn nhöõng quaû xaáu ngaøy nay, öôm maàm,

caáy gioáng, troàng caây nhaân thieän ngaøy mai,

töông lai daøi laâu.

Bôûi leû nhö ñaõ vöøa ñeà caäp treân, töø tröôøng

thieän do haønh ñoäng thieän vaø tö tröôøng aùc do

haønh ñoäng aùc löu xuaát thaåm thaáu vaøo khoâng

gian, taùc ñoäng hình thaønh caùc loaøi sinh vaät vaø

loaøi ngöôøi vaø caùc loaøi naøy mang baûn chaát thieän

hay aùc cuûa töø tröôøng ñoù. Coù leõ neân ñeà nghò

ngaønh truyeàn thoâng taùc yù: “Taát caû moïi hình

aûnh, tin töùc ñeàu laø nhaân sanh quaû. Ta phaûi

thaän troïng haïn cheá tin taïo nhaân aùc, taêng cöôøng

nhieàu tin gaây nhaân thieän ñeå coù quaû an vui cho

moïi ngöôøi”.

3/ Duyeân hôïp - duyeân tan nhaân quaû

Hieän giôø, do aûnh höôûng cuûa neàn thoâng tin

khoâng tuyeån löïa, khoâng ñònh höôùng trong


28

nhöõng nöôùc coù neàn maäu dòch caïnh tranh maïnh,

göông xaáu ñaõ laøm söõng sôø ñaïo ñöùc, lung lay

neàn taûng luaân lí, chuyeån bieán baát an moâi

tröôøng khí quyeån. Gieo nhaân aùc baát thieän thì

nhaân loaïi seõ gaët quaû aùc baát thieän: chieán tranh,

khuûng boá, dòch beänh, soùng thaàn, baõo luït, haïn

haùn... Ñoù laø quaû baát thieän töø nhaân baát thieän.

Neáu khoâng coù nhaân baát thieän, khoâng coù töø

tröôøng baát thieän, chæ coù nhaân thieän vaø töø

tröôøng thieän thì moâi tröôøng soáng thieän taát

nhieân ñôøi soáng seõ an bình.

Moãi ngöôøi haõy ñoùng goùp phaàn mình vaøo

moâi tröôøng thieän. Truyeàn hình, phim aûnh,

baêng hình, dóa hình, neáu noäi dung mang tính

chaát baïo ñoäng, thoâ baïo, nhaát ñònh khoâng mua,

khoâng thueâ, khoâng xem. Nhöng khoå noåi caùc

nhaø laøm phim khai thaùc trieät ñeå thò hieáu baïo

ñoäng cuûa quaàn chuùng; phim loaïi naøy baùn chaïy,

tieâu thuï maïnh nhieàu, ñem laïi lôïi nhuaän lôùn.

Giaû söû moïi ngöôøi ñaõ thaáu roõ ñöôøng ñi cuûa nhaân

quaû, hoïc hieåu ñöôïc ñaïo ñöùc laøm ngöôøi khoâng

laøm khoå mình, khoå ngöôøi, khoå caû hai maø chaám

döùt tieâu thuï caùc loaïi giaûi trí coù tính baïo ñoäng

thì ñaâu ai daùm ñaàu tö vaøo caùc loaïi saûn phaåm

naøy!


Nhaân ôû ñaây laø nhöõng hình aûnh baïo ñoäng.

Quaû ôû ñaây laø söï baïo ñoäng ôû caùc thaønh phoá, caùc

cuoäc bieåu tình lieân tuïc xaåy ra choáng ñoái ñieàu

naøy ñieàu noï. Ñoâi khi bieåu tình luùc ñaàu ñöôïc

kieåm soaùt neân oân hoaø, nhöng sau chæ moät vaøi

caù nhaân thieáu bình tænh ñaõ coù haønh vi baïo

ñoäng, theá laø nhieàu ngöôøi khaùc bò loâi cuoán theo,

caû moät thaønh phoá trôû neân hoån loaïn, maát traät

töï, maát an ninh. Chính phuû phaûi can thieäp vaõn

hoài traät töï baèng bieän phaùp cöùng raén. Taát caû laø

moät chuøm nhaân quaû baïo ñoäng. Baïo ñoäng leo

thang töø cöôøng ñoä nhoû leân cöôøng ñoä lôùn, töø caù

nhaân tôùi taäp theå. Cuoái cuøng chính phuû duøng

baïo ñoäng lôùn ñeø beïp baïo ñoäng nhoû ñeå goïi laø

laäp laïi traät töï. Nhaân baïo ñoäng töø moät thieåu soá

sanh ra ñaõ nhanh choùng coäng höôûng trong

nhieàu ngöôøi.

Söï maát traät töï cuûa xaõ hoäi ñöôïc phaân taùn

sanh vaøo haønh ñoäng maát traät töï cuûa töøng caù

nhaân. Moãi saùng nhìn thaáy caûnh laán ñöôøng,

vöôït laèn ranh, ñeøn chöa xanh ñaõ uøa tôùi laøm

ngheõn loái nhöõng xe qua giao loä loaït choùt hay

ñeøn ñaõ baät ñoû maø vaãn phôùt tænh chaïy xe qua

baát keå gioøng xe cuûa loä ñeøn xanh traøn tôùi. ÔÛ

nöôùc UÙc, xe tuaân thuû ñeøn baùo duø luùc ñeâm

khuya; vaø daãu khoâng coù moät xe naøo ôû ñöôøng

ñeøn ñang xanh cuõng khoâng vöôït ñeøn ñoû. Tôùi


30

baát kyø moät ñieåm naøo maø coù hôn moät ngöôøi laø

phaûi xeáp haøng; khoâng coù loái laøm vieäc vò tình.

Ñaây laø moâi tröôøng traät töï. Moãi caù nhaân traät töï

taïo neân nhaân traät töï toaøn xaõ hoäi vaø söï keát quaû

taùi sanh cuûa noù laø yù thöùc traät töï trong taâm moãi

ngöôøi. Con ngöôøi hieàn hoaø, xaõ hoäi hieàn hoaø;

ñaây laø moâi tröôøng Chaùnh phaùp hieän baøy. Chæ

coù ñöôøng loái khoâng duøng gaäy, khoâng duøng kieám

maø an ninh, maø traät töï môùi laø Chaùnh phaùp,

môùi laø thieän phaùp. Nhöng laøm theá naøo ñeå

Chaùnh phaùp ñöôïc hieän thöïc?

Khoâng xem nhöõng hình aûnh baïo ñoäng thì

neân xem gì? Haõy xem caùc loaïi phim veà “Theá

Giôùi Quanh Ta” noùi veà ñôøi soáng hieàn hoaø trong

thieân nhieân, hay caùc cuoäc ñua taøi theå duïc theå

thao, ñua xe, ñua ngöïa... Xem caùc hình aûnh naøy

coù quaû ngay lieàn laø tinh thaàn thoaûi maùi, taâm

lyù an bình. Ñeå giaûi trí baèng nhöõng traän cöôøi

thoaûi maùi thì coù theå xem caùc xuaát heà nhö cuûa

Mr. Bean chaúng haïn. Nhöng nhöõng traän thi

ñaáu boùng ñaù, boùng roât,... daàn daàn cuõng mang

tính ñoái choïi raùo rieát, soâi noåi quaù coù theå laøm

caêng thaàn kinh, tuy nhieân vaãn hay hôn nhöõng

caûnh baïo ñoäng, khieâu daâm. Tinh thaàn bình an,

vui veû seõ toûa töø tröôøng an laønh truøm caû khu

vöïc thaønh phoá, quoác gia hoaù giaûi bôùt töø tröôøng


aùc laøm xaáu ñôøi soáng moïi ngöôøi, giaûm thieåu

beänh taät, tai naïn.

Moät röøng caây do taäp hôïp cuûa töøng caây;

moät xaõ hoäi do taäp hôïp cuûa töøng caù nhaân. Cuõng

vaäy, moät moâi tröôøng toát ñeïp do taäp hôïp töø

tröôøng toát ñeïp cuûa töøng caù nhaân. Moãi moãi caù

nhaân ñeàu haønh ñoäng thieän baûo veä söï soáng cuûa

mình, cuûa ngöôøi, cuûa chuùng sanh thì laøm gì coù

söï cheát non töø tröùng nöôùc, töø baøo thai chöa loït

loøng meï hay cheát trong ñoä tuoåi ñang xanh non.

Khoâng saùt sanh thì laøm gì coù quaû bò ngöôøi gieát,

bò beänh ñau khoå sôû; chaéc chaén moïi ngöôøi ñeàu

vui höôûng tuoåi thoï an laønh maïnh khoeû, khoâng

taät beänh.

Tröôùc ñaây toâi laøm vieäc trong moät traïi nuoâi

döôõng caùc treû em bò thöông taät do chieán tranh.

Coù em bò maát tay, hay maát chaân do bom, do

mìn naïn tai vì chieán cuoäc, nhöng cuõng coù em

vì nghòch vui vôùi vuõ khí gieát ngöôøi naøy maø may

maén thoaùt cheát, chæ mang thöông taät. Taát caû

ñeàu bò ruûi ro hay phaûi traû quaû töø nhaân aùc voâ

minh naøo? Coù theå chaêng caùc em ñaõ töøng chôi

troø “kieán ñaùnh loän”, nhö trong phim “Muøa Ñu

Ñuû Xanh”, ñaõ ngaét raâu hai con kieán cho chuùng

caén nhau, laïi chôi tieáp troø ngaét töøng chaân cho

ñeán chæ coøn hai chaân ñeå xem chuùng ñi khaäp


32

khieån. Nhaø laøm phim naøy ñaõ bò dö luaän ñaïo

ñöùc vaø Hoäi Baûo Veä Thuù Vaät leân aùn gay gaét.

Toâi lieân töôûng qua troø chôi choïi gaø trong

ñoù hai chuù gaø noøi löïc löôõng ñöôïc trang bò theâm

ñoâi cöïa saét daøi beùn nhoïn, chæ vaøi cuù nhaõy ñaù laø

moät trong hai con taùn maïng vaø nhöõng ngöôøi

ñöùng xem voøng trong voøng ngoaøi voã tay taùn

thöôûng trong khi caùc tay caù cuoäc trao tay tieàn

thaéng thua baïc cöôïc. Trong troø chôi naøy hai

con gaø do baûn taùnh hung baïo töï nhieân maø sanh

aáu ñaû taùn maïng. Con ngöôøi lôïi duïng baûn taùnh

ñoù ñeå thoaõ maõn thuù taùnh hung baïo coøn tieàm

aån trong taâm, nhaân ñoù caù cöôïc ñeå thoaû maõn

taùnh ñoû ñen troäm caép, saùt phaït nhau baèng tieàn

baïc. Moät nhaân taïo thaønh nhieàu quaû nhö theá!

ÔÛ moät tænh noï, trong ngaøy hoäi truyeàn

thoáng, ngöôøi ta ñem traâu cho chuùng huùc nhau

vaø vieäc naøy ñöôïc xem laø moät troø vui giaûi trí

thuyeàn thoáng cuûa ñòa phöông.

Vaên hoaù Taây phöông xem vieäc ñem thuù

vaät cho chuùng ñaù loän, caén loän, huùc nhau... laø

haønh ñoäng ñoái xöû baïo haønh vôùi thuù vaät vaø Hoäi

Baûo Veä Thuù Vaät seõ nhôø luaät phaùp baûo veä nhöõng

loaøi vaät naøy baèng caùch kieän nhöõng ai ñaõ coù

haønh vi nhö treân (choïi gaø, ñaùnh traâu, ñaù deá...).


Nhöõng naêm ñaàu luùc ngöôøi Vieät môùi tôùi

ñònh cö taïi UÙc, do thoùi nhaäu nheït thòt choù, vaøi

ngöôøi ñaõ bò ngöôøi haøng xoùm thöa ra toaø aùn veà

vieäc gieát choù nuoâi trong nhaø ñeå nhaäu vaø ñaõ bò

ñoùng tieàn phaït töø 500 ñeán 2000 ñoâ. Vieäc töï tay

gieát moät con vaät thaân thöông, coù tình nghóa

nhö loaøi choù thì ngöôøi ñoù thaät quaû ñaùng bò cheâ

traùch. Nhaân quaû hieän tieàn, bò phaït maát tieàn ñeå

nhôù ñôøi.

Haõy ñeå qua beân vaán ñeà vaên hoaù vaên minh,

xeùt veà phöông dieän ñaïo ñöùc, vieäc laáy thuù taùnh

cuûa thuù vaät ñeå laøm troø chôi giaûi trí chính laø

nuoâi döôõng thuù taùnh cuûa ngöôøi thì laøm sao

chuyeån ñoåi cho con ngöôøi coù thieän taùnh, taêng

nhaân thieän trong moâi tröôøng xaõ hoäi. Nghó cuõng

neân ñeán luùc caàn xeùt laïi caên baûn ñaïo ñöùc cuûa

vaøi thoùi quen, vaøi taäp tuïc ñeå cuøng nhau chuyeån

ñoåi nhaân quaû caù nhaân vaø xaõ hoäi.

Thaät ra chöa coù xaõ hoäi naøo toaøn thieän, xaõ

hoäi Taây phöông cuõng coù nhöõng haønh vi baát

thieän, ñoâi khi coøn ñaùng cheâ traùch khoâng thua

gì xaõ hoäi Ñoâng phöông.

Laáy ví duï muøa saên baén töï do ôû UÙc. Trong

muøa naøy moïi tay suùng saên coù quyeàn ñeán vuøng

ñöôïc qui ñònh vaø baén nhöõng loaøi chim ñang

yeân soáng taïi ñaây moät caùch voâ toäi vaï. Baén laø ñeå


34

giaûi trí chöù khoâng phaûi vì muoán aên thòt chim.

Hoï khoâng xem maïng soáng cuûa chim laø söï soáng

nöõa. Chim laø ñoái töôïng ñeå hoï troå taøi thieän xaï.

Coù vaäy thoâi. Nhöng phaûi bieát nhöõng caây suùng

cuûa hoï raát toái taân, coù oáng nhaém, coù taàm saùt haïi

ñeán 200 meùt hay hôn nöõa.

Laïi nöõa trong nhöõng vuøng gaëp thôøi tieát

thuaän lôïi, moät vaøi gioáng thuù sanh soâi nhieàu

(nhö kangaroo, thoû röøng, ...), coù nguy cô chuùng

seõ laøm thieät haïi caây coû trong vuøng, hay muøa

maøng, chính quyeàn ñòa phöông ñaõ chi tieâu tieàn

thueá ñeå thueâ ngöôøi gieát chuùng bôùt, coù khi soá bò

gieát leân tôùi haøng chuïc ngaøn con.

Luaät ñaøo thaûi töï nhieân cuûa trôøi ñaát laø khi

moät loaøi naøo ñoù sanh soâi ñeán moät giôùi haïn thì

töï nhieân moät duyeân côù naøo ñoù (thöôøng laø dòch

beänh) laøm giaûm thieåu daân soá chuùng ñi. Ñoù laø

duyeân hôïp thì phaûi ñeán luùc duyeân tan, ñaâu caàn

ñeán baøn tay vaáy maùu cuûa con ngöôøi nhuùng vaøo.

Trong quaù khöù, kangaroo cuõng ñaõ coù nhöõng luùc

daân soá boäi taêng. Khi caây coû laøm thöùc aên cuûa

chuùng giaûm xuoáng thieáu huït traàm troïng, do

chuùng aên hay do haïn haùn, chuùng ñaõ bò cheát ñoùi

haøng loaït. Thoû röøng thì bò moät chöùng dòch gieát

chuùng gaàn heát chæ trong moät tuaàn. Ta ñi doïc

theo baõi bieån, ñoâi khi gaëp moät “baõi tha ma”


ngheâu soø. Toaøn boä daân soá ngheâu ñeán moät tuoåi

tröôûng thaønh ôû ñoù ñaõ bò tieâu dieät do moät beänh

laây lan. Taát caû laø söï hôïp tan cuûa qui luaät tuaàn

hoaøn. ÔÛ ñaây khoâng coù söï saùt sanh cho neân

khoâng nhaân quaû thieän aùc thaân haønh.

Nhöõng ai bieát lo laéng cho chính baûn thaân

haõy traùnh xa caùc ngheà nghieäp aùc nhö theá hay

nhöõng ngheà töông töï ñeå khoûi bò nhöõng quaû baùo

xaáu ñôøi naøy vaø ñôøi sau.

Qui luaät cung caàu laø nhaân toá bieán chuyeån

cuûa hoaït ñoäng toaøn xaõ hoäi. Coù nhu caàu thì ñöôïc

cung caáp. Cung caáp thì bò giôùi haïn trong

phöông tieän vaø nguyeân vaät lieäu, nhöng caàu thì

voâ giôùi haïn. Caàu chính laø loøng tham muoán voâ

haïn, aùi luyeán khoâng cuøng cuûa con ngöôøi luùc naøo

cuõng ñoøi hoûi ñöôïc thoaõ maõn. Ñaây laø nhaân quaû

luaân hoài khoå ñau kieáp soáng.

4/ Keát luaän veà nhaân quaû saùt sanh

Saùt sanh laø maët tieâu cöïc cuûa haønh vi con

ngöôøi leân ñoàng loaïi vaø thuù vaät. Cho neân muoán

giaûm thieåu ñeán chaám döùt saùt sanh thì phaûi

kieân trì xaây döïng maët tích cöïc, ñoù laø loøng yeâu

thöông, quyù troïng tha nhaân, sanh thuù vaø moâi

tröôøng; chuyeån ñoåi taùnh tình töø loøng ganh

gheùt, ganh tò, giaän hôøn, thuø oaùn... sang coäng

taùc, giuùp ñôõ, töông trôï, vui veû, baïn beø thaân


36

thieát... Toaøn theå xaõ hoäi, toaøn theå caùc taàng lôùp

nhaân quaàn phaûi tích cöïc soáng, cö xöû trong tình

thöông töông aùi; côûi môû, chaân thaät trong giao

teá.

Ñeå tieán tôùi Ñòa Caàu Cöïc Laïc thì neàn ñaïo

ñöùc khoâng laøm khoå mình, khoå ngöôøi vaø khoå caû

hai phaûi ñöôïc trieån khai aùp duïng trong gia

ñình, trong hoïc ñöôøng, ngoaøi xaõ hoäi ñoàng loaït;

xaây döïng sanh hoaït toát göông maãu, loaïi tröø

nhöõng caûnh soáng xaáu traùi ñaïo ñöùc.

II- TROÄM CAÉP

1/ Ñaëc töôùng - ñaëc tính cuûa troäm caép

Thaân haønh thöù hai caàn loaïi tröø laø troäm

caép töùc laø laáy taøi vaät cuûa ngöôøi moät caùch leùn

luùt. Nhöng coâng khai laáy cuûa ngöôøi baèng uy

hieáp söùc maïnh vaät chaát hay tinh thaàn (aên

cöôùp, hoái maïi, hoái loä, yû quyeàn, yû söùc...) cuõng

thuoäc dieän troäm caép. Kinh Phaät goïi chung laø

laáy cuûa khoâng cho. Ñoäng löïc chaùnh cuûa thaân

haønh naøy laø loøng ích kyû chæ bieát höôûng thuï tieàn

taøi vaät chaát, muoán khoâng toán thôøi gian lao

ñoäng cöïc nhoïc maø coù ngay cuûa caûi taøi saûn, vì

ích kyû neân khoâng quan taâm tôùi söï an vui cuûa

ngöôøi, khoâng chia seû caùi mình ñang coù vôùi

ngöôøi ñang thieáu thoán cöïc khoå, khoâng bieát boá


thí, chæ bieát thu gom gian doái söùc lao ñoäng, moà

hoâi nöôùc maét cuûa ngöôøi.

Ngaïn ngöõ: “Moät ñeâm aên troäm baèng ba

naêm laøm” chæ noùi leân phaàn nhaân maø chöa ñeà

caäp phaàn quaû. Sau haønh ñoäng troäm, teân troäm

coù sung söôùng hay lo aâu? Chaéc chaén khoâng moät

teân troäm naøo, duø laø teân troäm taøi danh maø

khoâng nôm nôùp lo moät ngaøy naøo ñoù, khi caùc

quaû troäm caép ñuû chín muøi thì coâng an caûnh saùt

seõ thoäp coå haén ñöa ra toaø vaø toaø ñuû chöùng cöù

ñeå cho haén vaøo tuø ngoài suy ngaãm toäi bieáng

nhaùc lao ñoäng cuûa haén moät thôøi gian.

Quaû cuûa troäm caép laø danh döï, tö caùch bò

baêng hoaïi, tieàn baïc taøi saûn bò tòch thu, gia ñình

tan taùc, cuoäc soáng töông lai baáp beânh, thaàn

kinh luùc naøo cuõng caêng thaúng, beänh ñau hoaønh

haønh...

Kinh Thaäp Thieän Nghieäp Ñaïo daïy neáu

khoâng gian tham troäm caép maø ngöôïc laïi coøn

bieát boá thí taøi vaät cuûa mình cho keû khaùc thì seõ

höôûng ñöôïc 10 quaû phöôùc baùu laønh nhö:

(1) Tieàn cuûa coù dö khoâng bò vua quan giaëc

giaû cöôùp, khoâng bò naïn luït troâi, khoâng bò löûa

chaùy hay con caùi hö phaù taùn.


38

(2) Ñöôïc nhieàu ngöôøi kính meán vaø tin

caäy.

(3) Khoâng bò ai löøa doái, gaït gaãm.

(4) Xa gaàn ñeàu khen ngôïi loøng ngay

thaúng cuûa mình.

(5) Loøng ñöôïc an oån khoâng lo sôï veà söï toån

haïi gì caû.

(6) Tieáng laønh ñoàn xa.

(7) ÔÛ choã ñoâng ngöôøi khoâng loøng khuûng

khieáp.

(8) Tieàn cuûa, tính maïng, nhan saéc, söùc

khoeû, an vui, bieän taøi voâ ngaïi.

(9) Thöôøng saün loøng boá thí cho taát caû

chuùng sanh.

(10) Khi cheát ñöôïc sinh leân coõi trôøi.

2/ Duyeân hôïp - duyeân tan cuûa troäm

caép

Trong nhöõng thaønh phoá lôùn ñoâng ñuùc cö

daân ngaøy nay, naïn troäm caép xaåy ra thöôøng

xuyeân haèng ngaøy, haèng giôø, ban ñeâm vaø ban

ngaøy, nhaát laø ôû caùc phoá chôï, keû caép nhö rình

chôø ñaâu ñoù, chæ caàn sô yù thieáu caûnh giaùc moät

vaøi phuùt thì moät moùn ñoà, lôùn hay nhoû, quyù giaù

nhieàu hay ít ñeàu bò keû gian tham laáy bieán maát.


Toâi coøn nhôù luùc môùi giaûi phoùng Saøi Goøn

(vaãn coøn teân cuõ) caûnh moät anh boä ñoäi ñöùng lôùn

tieáng keâu goïi: “Ñoàng chí naøo möôïn xe haõy ñem

traû cho toâi ñi veà!”. YÙ chöøng anh töôûng ngöôøi ôû

thaønh phoá naøy chaân chaát nhö ngöôøi ôû moät thoân

xoùm heûo laùnh naøo ñaáy!!! Thaät ñaùng thöông,

anh ñaõ maát ñi chieác xe ñaïp maø anh duøng thoà

ñaïn döôïc suoát ñöôøng daøi cam khoå töø Baéc vaøo

chieán tröôøng mieàn Nam.

Toâi cuõng ñaõ maát moät chieác xe ñaïp trong

thôøi gian môùi giaûi phoùng, dó nhieân coøn toát hôn

chieác cuûa anh boä ñoäi. Treân ñöôøng veà nhaø töø choã

laøm, toâi döïng xe ôû leà ñöôøng, gheù vaøo tieäm saùch

cuõ ôû saùt ñöôøng tìm vaøi saùch ñoïc, chæ trong moät

hay hai phuùt quay ra thì xe khoâng coù ôû ñoù nöõa,

laøm nhö noù ñaõ bieán thaønh hôi maø bay ñi. Caûm

giaùc ñaàu tieân laø ñieáng ngöôøi, roài noãi baên khoaên

laáy gì ñeå di chuyeån 5, 7 caây soá ñi laøm haèng

ngaøy, ai coù theå cho vay möôïn tieàn ñeå mua chieác

khaùc vaø phaûi bao nhieâu ngaøy nhín aên tieâu nhö

theá naøo ñeå traû nôï! Taát caû tính toaùn ñeàu ñi vaøo

ngoõ bí.

ÔÛ UÙc, vieäc maát troäm ôû möùc ñoä maø ngöôøi

ta goïi laø “doïn nhaø”. Hai vôï choàng nhaø haøng

xoùm sau tuaàn leã ñi nghæ maùt trôû veà môû cöûa vaøo

nhaø thì toaøn boä ñoà ñaïc trong nhaø khoâng coøn


40

caùi naøo: giöôøng tuû, baøn gheá, T.V., tuû laïnh... taát

caû bò doïn saïch laùng. Teân troäm (coù khi laø moät

nhoùm) ñaõ bieát chaéc roõ chuû nhaø ñi khoûi neân

thueâ xe chuyeân nghieäp doïn nhaø tôùi ngang

nhieân doïn saïch ñoà ñaïc; caùc nhaø laân caän cöù

töôûng nhö chuû nhaø dôøi nhaø ñi nôi khaùc neân

khoâng goïi ñieän thoaïi baùo cho caûnh saùt.

Nhaø toâi cuõng bò troäm vieáng trong moät toái

noï, luùc caû nhaø ñi aên tieäc cöôùi. Ñaây chæ laø teân

troäm vaët neân chæ maát vaøi moùn nhö ñaàu maùy

Hifi, radio. Coøn moät ngöôøi baïn cuûa toâi sinh

soáng baèng ngheà may ñaõ bò maát toaøn boä maùy

may, maùy overlock goàm 5 chieác loaïi coâng

nghieäp vaø daøn maùy haùt cuøng TV vaøo moät ngaøy

chuû nhaät khi vôï choàng con caùi ñi thaêm ngöôøi

baø con. Hoï phaûi vay nôï ngaân haøng mua maùy

khaùc.

Boïn troäm caép thoâng thöôøng laø nhöõng teân

xì ke ma tuyù, nhöõng teân tham ñaéùm baøi baïc ñoû

ñen. Chuùng troäm taøi saûn cuûa ngöôøi roài cuõng

traéng tay vaø beâïnh hoaïn. Ñôøi chuùng chæ ñi töø

toäi loãi naøy sang toäi loãi khaùc, töø toäi aùc naøy daãn

tôùi toäi aùc khaùc. Laøm sao chuùng ñi leân ñöôïc khi

gieo raéc khoå ñau cho ngöôøi. Raát toäi nghieäp laø

chuùng khoâng thoâng hieåu ñöôøng ñi cuûa nhaân

quaû do haønh ñoäng baát thieän cuûa chuùng. Cuoäc


soáng ñaày haønh vi baát thieän thì quaû khoâng theå

toát laønh.

Coù moät loaïi troäm thôøi ñaïi - ñuùng ra laø

cöôùp ñoaït - ñoù laø nhöõng ngöôøi giaät huïi. Do loøng

deã tin cuûa chuû huïi, keû aâm möu naøy ghi teân chôi

hai ba phaàn trong moät daây huïi lôùn ñoâng ngöôøi,

ñöôïc moät thôøi gian ngaén ngöôøi naøy hoát moät hai

chaân, oâm soá tieàn lôùn ñoù troán qua tieåu bang

khaùc soáng; baùo haïi ngöôøi chuû huïi vì uy tín, vì

traùch nhieäm, phaûi gaùnh traû. Coù khi traû noåi, coù

khi khoâng ñuû söùc phaûi tuyeân boá vôõ huïi khieán

nhieàu ngöôøi ñau khoå vì maát cuûa. Vì chôi huïi laø

phaïm phaùp neân khoâng ai daùm ñöa ai ra toaø

xin xeùt xöû. Keû gian thì pheø phôõn, ngöôøi chaân

chaát baám buïng than trôøi. Nhöng nhaân quaû

thieän aùc seõ baùo öùng chaúng sai. Ngöôøi naøo muoán

khoâng thöû loøng ngay gian cuûa ngöôøi, ñöøng khai

thaùc tình caûnh khoù khaên taøi chaùnh cuûa ngöôøi

thì ñöøng chôi huïi, duø laøm chuû hay chæ laøm con.

Maëc duø huïi laø moät hình thöùc ñeå daønh tieàn dö

maø coù laõi, nhöng vì huïi laø moät hình thöùc löôïc

ñoaït tieàn taøi cuûa ngöôøi, laø phi ñaïo ñöùc.

3/ Chuyeån ñoåi nhaân quaû

Ñoái ngöôïc vôùi haïng ngöôøi troäm caép laø

nhöõng ngöôøi roäng loøng boá thí. Keû troäm caép thì

maét thöôøng laùo lieâng leùn luùt nhoøm ngoù taøi vaät


42

cuûa ngöôøi, taâm trí luùc naøo cuõng tính toaùn möu

moâ cöôùp giaät coâng söùc vaø moà hoâi nöôùc maét cuûa

keû khaùc. Traùi laïi, ngöôøi boá thí thì muoán cho

ra, khoâng tham luyeán thuû giöõ tieàn taøi, khi thaáy

ñöôïc hoaëc bieát ai ñoù coù khoù khaên laø hoï tìm

caùch giuùp ñôõõ khoâng chuùt neà haø ñaén ño, cho neân

dung töôùng vaø nhaân caùch raát ñaøng hoaøng, raát

töï tin vaø thöôøng toaùt ra moät traïng thaùi an

bình, ta coù theå noùi goïn trong töø “ngöôøi quaân töû

bao dung”. Boá thí thoâng thöôøng laø tieàn baïc,

thuoác men, choã aên ôû, ñoà vaät duïng. Nhöng trong

nhaø Phaät söï boá thí bao goàm caû nhöõng lôøi

khuyeân lôn an uûi, lôøi daïy ñaïo ñöùc, daïy thieän

phaùp, chæ con ñöôøng cho ngöôøi tu haønh ñuùng

theo chaùnh phaùp ñeå döùt khoå. Noùi chung, söï boá

thí phaûi mang tôùi an vui, heát khoå chaân thaät.

Moät ngöôøi coù taâm roäng môû, öa giuùp ñôõõ

ngöôøi khaùc thì thöôøng ñöôïc söï quyù troïng cuûa

nhieàu ngöôøi.

Chò Kim tuy raát baän roän vôùi coâng vieäc

trong cöûa haøng Take Away Food cuûa chò nhöng

chò cuõng nhín thì giôø buoåi toái giuùp ñieàn ñôn,

dòch vaên thö cho nhieàu ngöôøi môùi tôùi ñònh cö.

Caøng ngaøy caøng nhieàu ngöôøi bieát ñeán neân chò

luùc naøo cuõng baän, buoåi toái vaø ngaøy chuû nhaät

heát coøn laø cuûa gia ñình maø chia seû gaàn heát cho


nhöõng ngöôøi mong ñöôïc chò giuùp ñôõ. Loøng toát

cuûa chò nhö laø vò ngoït traùi caây laøm moïi ngöôøi

öa thích.

Trong xaõ hoäi coù cuoäc soáng töông ñoái oån

ñònh, nhieàu toå chöùc töø thieän, töông teá chính

phuû vaø phi chính phuû, toân giaùo hay phi toân

giaùo, phaïm vi hoaït ñoäng trong ñòa phöông hay

treân toaøn caàu, ñöôïc thaønh laäp coù muïc ñích cöùu

khoå giuùp nguy. Hoäi Chöõ Thaäp Ñoû ñaõ hoaït ñoäng

trong nhieàu laõnh vöïc y teá xaõ hoäi vaø coù phaïm

vi hoaït ñoäng trong taát caû caùc quoác gia, mang

laïi lôïi ích thieát thöïc cho bieát bao ngöôøi. Hoäi

World Vision cuõng coù hoaït ñoäng ngaøy caøng

roäng. Hoäi Fauler Foundation ñaõ ñem aùnh saùng

cho ngöôøi muø trong nhieàu quoác gia chöa phaùt

trieån y teá cao. Ñòa baøn ñòa phöông thì coù nhöõng

hoäi töông teá nhö hoäi Ngöôøi Giaø, Hoäi Giuùp

Ngöôøi Khuyeát Taät, hoäi nhöõng ngöôøi coù cuøng

caûnh ngoä khoù khaên hay cuøng bò chöùng beänh

nan y... Thoâng qua nhöõng hoäi nhö theá maø loøng

nhaân, loøng töø aùi, söï töông thaân, loøng laân maãn...

ngaøy caøng ñöôïc vun troàng chaêm boùn.

Lieân Hieäp Quoác laø toå chöùc chính trò toång

quaùt cuûa toaøn theå caùc quoác gia treân theá giôùi coù

nhieäm vuï giöõ gìn hoaø bình cho toaøn theå moïi

khu vöïc. Chính nhôø coù toå chöùc naøy maø tình


44

hình caêng thaúng coù theå gaây ra chieán tranh lôùn

giöõa caùc quoác gia ñaõ ñöôïc ngaên chaën, giaûi quyeát

theo ñöôøng loái thöông thaûo hoaø bình, tieát kieäm

haèøng ngaøn, haèng trieäu nhaân maïng khoâng bò

phí phaïm trong chieán tranh.

Nhôø phöông tieän truyeàn thoâng nhanh

choùng neân ñòa phöông naøo, duø laø nôi heûo laùnh,

coù naïn tai thì vaät phaåm cöùu trôï töø khaép nôi

ñöôïc caùc toå chöùc töø thieän chuyeân chôû tôùi kòp

thôøi vaø nhieàu ñoaøn theå thieän nguyeän tôùi giuùp

ñôõõ ñeå giaûm bôùt khoù khaên ñau khoå cho ngöôøi bò

naïn.

Trong lyù thuyeát nhaân quaû, nhöõng nôi coù

tai naïn laø do coäng nghieäp cuûa hoï ñeán thôøi phaûi

traû nhöng beân caïnh hoï cuõng coøn phöôùc ñeå

höôûng söï giuùp ñôõ cuûa nhaân loaïi boán phöông.

Nhöõng cuoäc laïc quyeân, gaây quyõ töø thieän laø

nhöõng cô hoäi ñeå moïi ngöôøi hoïc taäp baøi hoïc “laù

laønh ñuøm laù raùch”, thöïc hieän giaù trò “mieáng

khi ñoùi baèng goùi khi no”, cuï theå thöïc hieän loøng

bao dung, thoâng caûm, töø aùi, vò tha, san seû noãi

nieàm ñau khoå cuûa ngöôøi chöa töøng quen bieát

khaùc chuûng toäc, khaùc maøu da. Ñoù laø baøi hoïc

tình thöông nhaân loaïi.


III- TAØ DAÂM

1/ Toång quaùt

Tröôùc khi ñi saâu vaøo thaân haønh taø daâm

naøy, ta haõy trôû laïi caâu chuyeän chuyeán xe buyùt

noï.

Neáu hai gaõ baát löông hoïc ñöôïc ñaïo ñöùc

nhaân baûn - nhaân quaû naøy, khi chuùng bieát loøng

daâm laø moät aùc phaùp, moät tai hoaï caàn phaûi tu

taäp ñeå loøng daâm khoâng trôû thaønh haønh ñoäng

taø daâm laøm khoå ngöôøi, khoå mình thì thaûm naïn

xe ñaâm xuoáng vöïc thaúm ñaâu theå xaåy ra. Cho

neân, moïi ngöôøi caàn hoïc taäp ñaïo ñöùc Phaät giaùo

ñeå ngaên ngöøa söï buøng khôûi cuûa loøng taø daâm.

Haèng ngaøy neân taùc yù: “Taø daâm laøm khoå mình,

khoå ngöôøi. Ta haõy döùt boû taø daâm”. Taùc yù khi

coù taâm nieäm taø vaïy khôûi leân nhö khi ñi chung,

laøm vieäc chung vôùi ngöôøi khaùc phaùi, khoâng

phaûi laø ngöôøi phoái ngaãu cuûa mình. Vaø cuõng neân

taùc yù caâu naøy cho duø ngoài moät mình maø coù hình

aûnh khieâu gôïi cuûa ngöôøi khaùc phaùi hieän ra

trong taâm trí.

Haønh vi baïo ngöôïc moät caùch thuù vaät trong

daâm duïc cuûa hai gaõ coân ñoà noùi roõ taø daâm laø theá

naøo, ñem laïi khoå ñau nhö theá naøo cho ngöôøi vaø

cho mình.


46

2/ Ñaëc töôùùng cuûa taø daâm

Qua söï trình baøy treân ta thaáy söï taø daâm

theå hieän trong caùc ñoái töôïng baèng haønh ñoäng

daâm duïc chaúng khaùc gì nhöõng ñoái töôïng bình

thöôøng. Chæ trong tröôøng hôïp hieáp daâm, cöôõng

daâm coâng khai nhö trong maãu chuyeän chuyeán

xe buyùt môùi thaáy roõ neùt ñaëc töôùng cuûa noù laø

haønh ñoäng daâm duïc hoaøn taát khoâng coù ñöôïc söï

thuaän tình cuûa moät ñoái töôïng. Ñaây hoaøn toaøn

naèm trong laõnh vöïc taâm lyù ñaïo ñöùc cuûa moät

hoaøn caûnh xaõ hoäi.

Taø daâm laø söï daâm duïc, haønh ñoäng daâm

duïc khoâng chaùnh ñaùng, khoâng ñöôïc xaõ hoäi

nhieàu ngöôøi cho laø chaùnh ñaùng, chæ coù ngöôøi

meâ muoäi thieáu ñaïo ñöùc ham thích; ngöôøi hieàn

trí, ñaïo ñöùc, bieát giöõ tö caùch töï troïng, ngöôøi

bieát töï cheá, khoâng luoâng tuoàng, khoâng saøm sôõ,

hoï giaûm thieåu daâm duïc chöù ñöøng noùi tôùi taø

daâm.

Khi haønh ñoäng daâm duïc ñöôïc thöïc haønh

giöõa hai ngöôøi ñang coù hai gia ñình, hay giöõa

moät ngöôøi ñang coù gia ñình vaø ngöôøi kia chöa,

hay giöõa hai ngöôøi maëc duø chöa coù gia ñình

nhöng khoâng coù yù cuøng nhau laäp neân gia ñình

thì ñoù laø hoï thöïc haønh taø daâm. Nhö vaäy, taø

daâm caàn ñöôïc ñoaïn tröø ñeå khoâng laøm haïnh


phuùc gia ñình ñoå vôõ, khoå luïy ñeán con caùi, xaõ

hoäi maát oån ñònh. Trong xaõ hoäi, söï ñoái trò söï taø

daâm thöôøng coù söï baát bình ñaúng bieän phaùp aùp

duïng giöõa ngöôøi nam vaø ngöôøi nöõ, chaúng

nhöõng trong thôøi xöa maø ngay caû trong hieän

taïi. Ngöôøi nöõ thöôøng bò nhöõng raøng buoäc khaéc

khe hôn ngöôøi nam, cho neân phaàn lôùn taø daâm

do ngöôøi nam chuû ñoäng vaø ngöôøi nöõ thöôøng khoù

laøm chuû yù chí neân deã bò cuoán loâi. Theá neân duø

nam hay nöõ cuõng neân taùc yù thöôøng xuyeân

nhöõng caâu giuùp cho mình coù nghò löïc vöôït qua

caïm baãy cuûa taø daâm ñeå duy trì phaåm haïnh vaø

baûo veä haïnh phuùc gia ñình: “Taâm taø daâm laø

taâm thuù vaät. Haønh ñoäng taø daâm laø haønh ñoäng

cuûa ngöôøi ngu muoäi. Ta caàn döùt boû taâm taø

daâm, ta caàn traùnh haønh ñoäng taø daâm”, hay “Taø

daâm laøm maát phaåm haïnh, bò moïi ngöôøi khinh

cheâ, ta phaûi bieát töï troïng traùnh xa taø daâm”,

“Ngöôøi coù haønh ñoäng taø daâm leùn luùt nhö keû

troäm phaù hoaïi haïnh phuùc gia ñình, taâm thöôøng

lo sôï moïi ngöôøi bieát. Ta laø ngöôøi chaùnh haïnh,

khoâng bao giôø laø keû taø daâm”...

Phim aûnh, baêng hình, dóa hình mang

hình aûnh khieâu daâm gôïi duïc phaûi tuyeät ñoái

khoâng mua, khoâng thueâ, khoâng xem. Caùc nhaø

laøm phim ñaõ khai thaùc trieät ñeå loøng öa saéc duïc

cuûa con ngöôøi neân tìm caùch caøi vaøo phim


48

nhöõng caûnh tình töù khieâu gôïi traéng trôïn,

nhöõng caûnh laøm tình thoâ bæ; coù nhoùm laøm haún

nhöõng phim chæ goàm coù caûnh laøm tình daâm duïc

nhö thuù vaät. Hoï khai thaùc baûn tính saéc duïc thuù

vaät cuûa con ngöôøi. Taát caû taïo nhaân aùc vaø quaû

laø söï tan raõ haïnh phuùc gia ñình, söï laêng loaøn

nam nöõ thuï höôûng khoaùi caûm xaùc thòt. Trieát

thuyeát Hieän Sinh laøm nhieàu theá heä coù loái soáng

böøa baõi, gaây thieät haïi neáp soáng ñaïo ñöùc cuûa xaõ

hoäi. Ñaây laø nhöõng nhaân sanh ra quaû caùc beänh

thuoäc ñöôøng sinh duïc: beänh lieät khaùng, beänh

ung thö töû cung, ung thö ngöïc, ung thö tuyeán

tieàn lieät... ñeå ngöôøi ta laáy ñoù laøm göông giöõ

mình.

Gaàn ñaây, theá giôùi roä leân dö luaän veà nhöõng

ngöôøi ñoàng tính luyeán aùi, ñoù laø söï dan díu

nghòch thöôøng cuûa hai ngöôøi cuøng phaùi tính.

Moät soá ngöôøi kòch lieät choáng ñoái cho raèng ñaây

laø nhöõng ngöôøi phaù hoaïi söï bình thöôøng trong

quan heä tình caûm phaùi tính, chính beänh lieät

khaùng vaø HIV töø nhöõng ngöôøi naøy phaùt sinh

laây lan, hay nhieàu ngöôøi trong soá naøy maéc

beâïnh. Moät soá khaùc chuû tröông töï do caù nhaân,

quan heä ñoàng tính ñaâu laøm thieät haïi gì cho xaõ

hoäi. Moät söï kieän thöïc teá laø taïi UÙc, haèng naêm

coù moät ngaøy leã hoäi cuûa nhöõng ngöôøi ñoàng tính

naøy. Hoï töø nhieàu ñòa phöông taäp trung veà vaø


dieãu haønh treân moät soá ñöôøng chaùnh taïi thaønh

phoá Sydney vôùi xe hoa, vôùi loái aên maëc loeø loeït

dò kyø. Soá ngöôøi tham döï leân tôùi maáy chuïc ngaøn.

Nhaân sinh ra hieän töôïng naøy laø cuoäc soáng baát

thöôøng trong nhöõng xaõ hoäi coâng nghieäp, trong

nhöõng thaønh phoá ñoâng ñuùc ñaày bieán ñoäng baát

an trong quan heä giöõa ngöôøi vôùi ngöôøi, trong

bieán tính tình caûm gaùi trai.

3/ Ñaëc tính cuûa taø daâm

Chæ trong goùc ñoä veà ñaëc tính cuûa haønh

ñoäng daâm duïc môùi cho thaáy ñoù laø haønh ñoäng

taø daâm hay khoâng. Ñaëc tính chuû yeáu laø söï gian

doái cuûa moät hay caû hai ñöông söï vôùi moät hay

nhieàu ngöôøi khaùc. Thí duï trong xaõ hoäi phong

kieán maëc duø “trai naêm theâ baûy thieáp, gaùi chính

chuyeân moät choàng” nhöng ngöôøi ñaøn oâng taèng

tòu vôùi ngöôøi ñaøn baø coù choàng laø taø daâm, laø traùi

leû ñaïo ñöùc. Tính caùch taø naøy toång quaùt cho taát

caû ñaøn baø cuõng nhö ñaøn oâng trong taát caû moïi

thôøi ñaïi, moïi ñòa phöông, moïi neàn luaân lyù laáy

söï oån ñònh xaõ hoäi vaø gia ñình laøm neàn taûng.

Trong maãu chuyeän veà ngöôøi anh baø con,

tính caùch taø laø do söï doái traù cuûa ngöôøi ñaøn oâng

thieáu traùch nhieäm ñoái vôùi gia ñình, coù tính

caùch löôøng gaït loøng tin chaân thaät cuûa ngöôøi

khaùc. Nhöõng ngöôøi ñaøn oâng coù taøi saûn nhieàu,


50

tieàn baïc laém, danh voïng cao, quyeàn uy lôùn laø

thaønh phaàn phaïm toäi taø daâm deã daøng; ôû ñaây

ngöôøi ñaøn baø hoaëc bò mua chuoäc baèng tieàn,

baèng quyeàn lôïi vaät chaát hay tinh thaàn, baèng

loøng tham muoán khoâng chính ñaùng, nghóa laø

coù söï vaät gì ñeå trao ñoåi laøm nhaân cho haønh

ñoäng taø daâm thaønh töïu.

Nhöõng trieát thuyeát nhö thuyeát Hieän Sinh,

phong traøo Ñôït Soùng Môùi, phong traøo Hippi,

nhöõng quan nieäm sai laàm veà bình ñaúng bình

quyeàn nam nöõ, taø thuyeát cuûa vaøi giaùo phaùi...

chính laø nhaân thuùc ñaåy nhieàu taàng lôùp, nhieàu

theá heä cuoàng tín taø thuyeát ñoù ñi vaøo ñöôøng taø

daâm.

Môùi gaàn ñaây, do moät ít ngöôøi coù quan

nieäm loûng leûo veà söï trung thaønh vôï choàng laïi

ñöôïc phöông tieän internet cuøng vaøi nhoùm khai

thaùc thuû lôïi, hoï ñaõ haønh ñoäng taø daâm thuaän

tình nghóa laø qua trung gian hoï trao ñoåi baïn

ñôøi vôùi nhau moät thôøi gian moät hai tuaàn leã.

Thaät heát noùi leân yù kieán naøo ñöôïc. Vaên minh ñi

tôùi, ñaïo ñöùc thuït luøi.

4/ Duyeân chuyeån ñoåi

“No côm aám caät laïi ñoøi noï kia” laø thoùi ñôøi

phaøm phu tìm vui thuù duïc laïc, khoâng thaáy ñöôïc

baûn chaát thaät söï cuûa ñôøi ngöôøi laø khoå ñau voâ


cuøng taän, vui choác laùt ñoù ñeå roài khoå ñau keùo

daøi theo naêm thaùng cho ñeán khi xuoâi tay nhaém

maét. Duïc laïc haáp daãn ngöôøi voâ minh nhö aùnh

ñeøn saùng thu huùt thieâu thaân. Chæ khi coù chaùnh

kieán môùi nhaän ra mình phaûi laøm gì ñeå duø duïc

laïc coù khaû yù khaû aùi haáp daãn ñeán ñaâu cuõng

chaúng chuùt naøo ñoäng taâm ham thích, ngöôïc laïi

caøng sinh taâm sôï haõi ñeå tìm ñöôøng theo Phaät

thoaùt ra.

Thöôøng xuyeân taùc yù: “Duïc laïc nhö dao

nhoïn, nhö muõi teân, nhö ung nhoït, ta phaûi bieát

sôï haõi, phaûi xa lìa, khoâng ñöôïc dính vaøo”; “Khoå

ñau laø do laàm chaáp duïc laïc laø sung söôùng vaø

bò cuoán huùt vaøo, ta phaûi duõng caûm noi göông

caùc vò Thaùnh Voâ Laäu ñeå thoaùt ra”, “Ngöôøi ñôøi

vì voâ minh maø tranh ñaáu giaønh giaät vôùi nhau

mieáng côm manh aùo, danh voïng, tieàn taøi

nhöng cheát roài cuõng ra ñi tay traéng, ta phaûi tu

taäp taâm linh ñeå coù töông lai hôn”.

Moïi ngöôøi phaûi tìm hoïc ñaïo ñöùc nhaân baûn

- nhaân quaû ñeå thaáu roõ caùch chuyeån ñoåi toaøn

dieän moâi tröôøng chuùng ta ñang soáng. Phaûi bieát

soáng coù lôïi ích cho ngöôøi nhieàu hôn nöõa, bôùt ñi

tham aùi caù nhaân, gia ñình. Taäp baèng loøng tröôùc

moïi hoaøn caûnh traùi yù, ñau loøng. Khoâng thaáy


52

thua ngöôøi cuõng chaúng caàn hôn ngöôøi, coù vaäy

seõ ñöôïc an vui.

5/ Duyeân hôïp - duyeân tan nhaân quaû

Trong phaàn “Toång quaùt” coù neâu caâu

chuyeän xaåy ra ôû UÙc, moät ngöôøi em trai ñaõ taø

daâm vôùi chò daâu laø nhaân khôûi ñaàu laøm môø aùm

taâm trí, maát heát löông tri ñi ñeán haønh ñoäng

phaïm toäi khaùc laø gieát ngöôøi anh ruoät ñaõ baûo

laõnh cho mình ñöôïc ñònh cö. Taø daâm ñöa tôùi bi

kòch thaûm thöông nhö vaäy, taïo nhaân quaû nhö

vaäy coù ñaùng cho moïi ngöôøi khieáp sôï taø daâm? ÔÛ

ñaây nhaân laø ngöôøi anh ñi laøm xa nhaø caû thaùng

môùi veà, ñaõ ñeå coâ vôï treû ôû nhaø vôùi em trai ñoäc

thaân. Löûa gaàn rôm laâu ngaøy phaûi chaùy. Quaû laø

coâ vôï ñaõ ngoaïi tình taø daâm vôùi em trai choàng.

Loøng tin cuûa ngöôøi choàng ñaët sai ñoái töôïng laø

vôï cuõng nhö em trai vaø quaû naøy laø caùi cheát cuûa

chính mình. Quaû chung cuûa söï taø daâm laø caû coâ

vôï vaø caäu em trai ñeàu bò ngoài tuø chung thaân.

Töông lai coøn gì?

Ngay caû daâm duïc chaùnh ñaùng bình thöôøng

cuõng caàn tieát cheá ñieàu ñoä ñeå giöõ gìn söùc khoeû,

ñeå traùnh nhöõng beänh hieåm ngheøo thuoäc ñöôøng

sinh lyù. Ngöôøi tham daâm ñaém saéc thì tinh

thaàn baïc nhöôïc, söùc khoûe suy keùm, chaéc chaén

khoâng soáng daøi laâu, luùc lôùn tuoåi tay chaân


thöôøng rung raãy, trí nhôù keùm coûi, deã bò beänh

laõo suy naëng.

Ñeå traùnh ñöôïc söï taø daâm thì moïi ngöôøi

phaûi soáng ñuùng haïnh trung thaønh, khoâng tìm

cô hoäi hay lôïi duïng cô hoäi ñeå thaân caän ngöôøi

khaùc phaùi moät caùch khoâng chính ñaùng. Trong

nhöõng thaønh phoá lôùn ñoâng ñuùc khoâng deã gì

bieát ñöôïc tình traïng coù hay chöa coù gia ñình

cuûa moät ngöôøi, do vaäy ñöùc taùnh chaân thaät, nhaát

laø phía ngöôøi ñaøn oâng, caàn ñöôïc ñeà cao vaø

ngöôøi nöõ neân caûnh giaùc trong quan heä tình

caûm. Toâi coù moät ngöôøi anh baø con maëc duø coù

gia ñình vôùi ba con nhöng anh khoâng giöõ haïnh

chaân thaät, cöù noùi vôùi caùc coâ laø haõy coøn ñoäc

thaân, taèng tòu vôùi ngöôøi naøy ngöôøi kia. Coù moät

coâ kia tin lôøi ñaõ thaät loøng yeâu thöông ñieân

cuoàng, anh lôïi duïng, ñeán chöøng vôõ leû bieát bò

löøa doái, coâ ñaõ quyeân sinh vì phaån haän. Baøi hoïc

thaät ñaét giaù. Töø ñoù anh môùi thaáy söï tai haïi gaây

ra do thaùi ñoä cuûa anh, anh tu söûa. Maëc duø muoän

coøn hôn khoâng. Môùi gaàn ñaây nghe tin anh bò

tai bieán maïch naõo lieät nöûa thaân. Phaûi chaêng

laø quaû baùo hay chæ laø tai naïn, baùo haïi chò aáy

ñaõ bò anh phaûn boäi nhieàu laàn, nay phaûi saên soùc

anh. Quaû thaät laø moät chuøm nhaân quaû roái raém!


54

IV- KEÁT LUAÄN PHAÀN NHAÂN QUAÛ

THAÂN HAØNH

Khoâng saùt sanh thì coù hoøa bình, khoûe

maïnh, yeân laønh. Khoâng troäm caép thì giaøu coù,

ñöôïc ngöôøi kính tin. Khoâng taø daâm thì thaân

töôùng ñoan trang, toát ñeïp, töôi vui.

Thaân haønh phoùng xuaát vaøo trong khoâng

gian töø tröôøng cuûa noù. Neân neáu thaân haønh

thieän phoùng xuaát töø tröôøng thieän aûnh höôûng

toát leân vaïn vaät, thaân haønh aùc phoùng xuaát töø

tröôøng xaáu, aûnh höôûng xaáu ñeán muoân loaøi.

Neáu thaân haønh cuûa moãi ngöôøi ñeàu theå

hieän tinh thaàn thieän laønh nhö moät baûn taùnh

töï nhieân thì chaéc chaén thôøi tieát ñieàu hoøa, caây

coû hoa traùi boán muøa xanh töôi.

Tu sinh: Töø Quang

--------

HEÁT


MUÏC LUÏC

LÔØI PHEÂ CUÛA THAÀY ................................ 3

I- KHOÂNG SAÙT SANH .............................. 3

1/ Hình töôùng saùt sanh vaø khoâng saùt

sanh ..................................................... 5

2/ Chuyeån ñoåi nhaân quaû saùt sanh .... 22

3/ Duyeân hôïp - duyeân tan ................. 27

4/ Keát luaän veà nhaân quaû saùt sanh .... 35

II- TROÄM CAÉP ...................................... 36

1/ Ñaëc töôùng - ñaëc tính ..................... 36


3/ Chuyeån ñoåi nhaân quaû ................... 41

III- TAØ DAÂM ........................................... 45

1/ Toång quaùt ...................................... 45

2/ Ñaëc töôùùng cuûa taø daâm ................... 46

3/ Ñaëc tính cuûa taø daâm ..................... 49

4/ Duyeân chuyeån ñoåi ......................... 50


IV- KEÁT LUAÄN ........................................ 54

trÖÔÛng laÕo thÍch thoÂng laÏcbla-022010... · (2) loøng töø bi môû roäng ñoái...

Documents