TRƯỜNG PTTH QUANG TRUNG

NGỮ VĂN LỚP 10NĂM HỌC 2009 – 2010

Ngữ văn 10Ngữ văn 10

TỔNG KẾT PHẦN TỔNG KẾT PHẦN VĂN HỌCVĂN HỌC

TUẦN 33,TIẾT 99TUẦN 33,TIẾT 99

NỘI DUNG BÀINỘI DUNG BÀI

1-Các bộ phận chủ yếu của Văn học Việt Nam

2- Bộ phận văn học dân giana- Đặc trưng cơ bảnb- Chọn phân tích vài tác

phẩmc- Kể một số truyện, đọc ca

dao…3- Bộ phận văn học viếta-Những nội dung lớnb-Sự ảnh hưởng qua lạic-Sự khác nhau giữa VH

trung đại và VH hiện đại

4- Khái quát văn học viết Việt Nam trong chương trình Ngữ văn 10

a-Văn học trung đạib-Thống kê các tác phẩm tiêu

biểu5- Văn học nước ngoàia-Về sử thib-Thơ Đường và thơ hai-cưc-Tam quốc diễn nghĩa:

- Có 2 bộ phận lớn: VH dân gian và VH viết .- Đặc điểm truyền thống của VHVN: + Tinh thần yêu nước, chống ngoại xâm.+ Tinh thần nhân văn.+ Đề cao đạo lí, nhân nghĩa.

1-CÁC BỘ PHẬN CHỦ YẾU CỦA VĂN HỌC VIỆT NAM

Theo em VHVN gồm mấy bộ phận lớn? Đặc điểm truyền thống của VHVN là gì?

Tượng Mị Châu

2- BỘ PHẬN VĂN HỌC DÂN GIAN

b/ Chọn phân tích vài tác phẩm:VD: Truyền thuyết kể về sự kiện, nhân vật lịch sử theo xu hướng lí tưởng hóa → nhằm thể hiện sự ngưỡng mộ tôn vinh của nhân dân đối với những người có công với đất nước. Đó là nhân vật An Dương Vương trong truyền thuyết "An dương Vương và Mị Châu-Trọng Thủy”. Nhân dân tôn vinh ông có công với nước nên trong con mắt họ ông là người bất tử, không chết mà theo Rùa Vàng rẽ nước xuống biển.c/ Kể một số truyện, đọc ca dao…

Theo em văn học dân gian có những đặc trưng cơ bản nào?

2- BỘ PHẬN VĂN HỌC DÂN GIAN

c/ Kể một số truyện, đọc ca dao…VD:-Truyện Tấm cám-Truyền thuyết An Dương Vương và Mị Châu-Trọng Thủy-Ca dao than thân, yêu thương tình nghĩa: Trèo lên cây khế nửa ngày,Ai làm chua xót lòng này, khế ơi! …Mình ơi có nhớ ta chăng?Ta như sao Vượt chờ trăng giữa trời.-Ca dao hài hước:+ Chồng người đi ngược về xuôiChồng em ngồi bếp sờ đuôi con mèo.+ Lỗ mũi mười tám gánh lôngChồng yêu chồng bảo râu rồng trời cho….

Hãy kể một số truyện, hoặc đọc ca dao…

2- BỘ PHẬN VĂN HỌC DÂN GIAN

a/ Đặc trưng cơ bản:- Có 12 thể loại: thần thoại, sử thi, truyền thuyết, truyện cổ tích, truyện ngụ ngôn, truyện cười, tục ngữ, câu đố, ca dao, vè, truyện thơ, chèo.-Các đặc trưng cơ bản nhất: xem lại SGK-tập 1- trang 17,18.

Theo em văn học dân gian có những đặc trưng

cơ bản nào?

Văn học Việt Nam gồm các bô phận nào? Kể ra? Những nội dung lớn của nó là gì?

3- BỘ PHẬN VĂN HỌC ViẾT VIỆT NAM

Gồm VH từ thế kỉ X đến hết thế kỉ XIX (VH trung đại ) & VH từ đầu thế kỉ XX đến nay ( VH hiện đại )a-Những nội dung lớn:-Chủ nghĩa yêu nước-Chủ nghĩa nhân đạo-Cảm hứng thế sự

Nguyễn TrãiNguyễn TrãiNguyễn Bỉnh KhiêmNguyễn Bỉnh Khiêm

Sự ảnh hưởng qua lại giữa các bộ phận VH VN thế nào?

3- BỘ PHẬN VĂN HỌC ViẾT VIỆT NAM

b-Sự ảnh hưởng qua lại:-Nội dung yêu nước vừa phản ánh truyền thống yêu nước bất khuất của dân tộc, vừa chịu sự tác động của tư tưởng “trung quân ái quốc”.-Nội dung nhân đạo trong VH trung đại vẫn là truyền thống nhân đạo của dân tộc, vừa ảnh hưởng tư tưởng tích cực của Nho, Phật,Lão. VD: Nội dung nhân đạo Phật giáo qua bài thơ: Cáo bệnh, bảo mọi người; Lão giáo, Nho giáo qua Vận nước; Nho giáo qua Tỏ lòng, Nhàn,…-Tiếp thu VH nước ngoài về thể loại, thi liệu, cốt truyện, chữ viết ( VH Trung Quốc )VD: Nội dung Truyện Kiều – Nguyễn Du dựa theo tiểu thuyết “Kim Vân Kiều truyện”- Thanh Tâm Tài Nhân

3- BỘ PHẬN VĂN HỌC ViẾT VIỆT NAM

c-Sự khác nhau giữa VH trung đại và VH hiện đại:

Sự khác nhau giữa VH trung đại và VH hiện đạivề ngôn ngữ và thể loại? VH trung đại VH hiện đại

Ngôn ngữ

Thể loại

So sánh

Chữ Hán, Chữ Hán, chữ Nôm chữ Nôm

Chữ quốc Chữ quốc ngữ ngữ

Hịch, cáo, chiếu, biểu, phú, thơ Đường luật, thơ Nôm đường luật, ngâm khúc, hát nói.

Câu đối, thơ Đường luật, thơ mới, tiểu thuyết, kịch nói, phóng sự, truyện ngắn, truyện vừa,...

4- KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIẾT VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 10

a-Văn học trung đại

-Những đặc điểm lớn về nghệ thuật :-Những đặc điểm lớn về nghệ thuật :+ Tính quy phạm và sự phá vỡ tính quy phạm+ Tính quy phạm và sự phá vỡ tính quy phạm+Khuynh hướng trang nhã và xu hướng bình dị+Khuynh hướng trang nhã và xu hướng bình dị+Tiếp thu và dân tộc hóa tinh hoa VH nước ngoài.+Tiếp thu và dân tộc hóa tinh hoa VH nước ngoài.

Theo anh Theo anh ( chị ), VH ( chị ), VH trung đại trung đại gồm các gồm các thành phần, thành phần, bộ phận bộ phận nào? nào? Những đặc Những đặc điểm lớn về điểm lớn về nội dung và nội dung và nghệ thuật nghệ thuật của nó thế của nó thế nào?nào?

-Thành phần: VH Chữ Hán & chữ Nôm-Thành phần: VH Chữ Hán & chữ Nôm

-Bốn giai đoạn: -Bốn giai đoạn: + Thế kỉ X-XIV.+ Thế kỉ X-XIV.+ Thế kỉ XV-XVII.+ Thế kỉ XV-XVII.+ Thế kỉ XVIII-nửa đầu XIX.+ Thế kỉ XVIII-nửa đầu XIX.+Nửa cuối thế kỉ XIX.+Nửa cuối thế kỉ XIX.-Những đặc điểm lớn về nội dung :-Những đặc điểm lớn về nội dung :+Chủ nghĩa yêu nước+Chủ nghĩa yêu nước+Chủ nghĩa nhân đạo+Chủ nghĩa nhân đạo+Cảm hứng thế sự+Cảm hứng thế sự

Bia văn miếu

BIA ĐÁ VĂN MIẾU QUỐC TỬ GIÁM

TRẠNG TRÌNH NGUYỄN BỈNH KHIÊM

BẢO TÀNG NGUYỄN DU

THI HÀOTHI HÀO

NGUYỄN DUNGUYỄN DU

PHẦN MỘ THI HÀO NGUYỄN DUPHẦN MỘ THI HÀO NGUYỄN DU

4- KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIẾT VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 10

b-Thống kê các tác phẩm tiêu biểu

Stt Tác giả Tác phẩm Nội dung Nghệ thuật

Phạm Ngũ Lão

Tỏ lòngVẻ đẹp của con người thời Trần, có lí tưởng, có sức mạnh, khí thế hào hùng

Đường luật thất ngôn tứ tuyệt

Nguyễn Trãi

Cảnh ngày hè

Tâm hồn chan chứa tình yêu thiên nhiên, yêu đời, yêu nhân dân, yêu đất nước

Đường luật thất ngôn bát cú, xen lục ngôn

1

2

3Nguyễn Bỉnh Khiêm

Nhàn

Quan niệm sống nhàn là hòa hợp với tự nhiên, giữ cốt cách thanh cao, vượt lên trên danh lợi.

Đường luật thất ngôn bát cú

4- KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIẾT VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 10

b-Thống kê các tác phẩm tiêu biểu

Stt Tác giả Tác phẩm Nội dung Nghệ thuật

Nguyễn Du Độc Tiểu Thanh kí

Cảm xúc suy tư về số phận bất hạnh của người phụ nữ có tài văn chương trong XHPK

Thơ chữ Hán-Đường luật thất ngôn bát cú

Trương Hán Siêu

Phú sông Bạch Đằng

Lòng yêu nước, niềm tự hào về chiến công trên sông Bạch Đằng.

Phú cổ thể ( lưu thuỷ )

4

5

6Đại cáo bình Ngô

Tuyên ngôn độc lập, tố cáo tội ác kẻ thù, ca ngợi cuộc khởi nghĩa Lam Sơn

Cáo

Nguyễn Trãi

4- KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIẾT VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 10

b-Thống kê các tác phẩm tiêu biểu

Stt Tác giả Tác phẩm

Nội dung Nghệ thuật

Hoàng Đức Lương

Tựa “Trích diễm thi tập”

Niềm tự hào trân trọng & ý thức bảo tồn di sản văn học dân tộc.

Văn xuôi

Thân Nhân Trung

Hiền tài là nguyên khí của quốc gia

Tôn vinh trân trọng hiền tài của đất nước Kí

7

8

9

Hưng Đạo Đại Vương TQT

Cảm phục về tài năng đức độ của anh hùng dân tộc Trần Quốc Tuấn

Sử kíNgô Sĩ Liên

4- KHÁI QUÁT VĂN HỌC VIẾT VIỆT NAM TRONG CHƯƠNG TRÌNH NGỮ VĂN 10

b-Thống kê các tác phẩm tiêu biểu

Stt Tác giả Tác phẩm

Nội dung Nghệ thuật

Nguyễn Dữ

Chuyện chức phán sự đền TV

Ngợi ca nhân cách cương trực của Tử Văn, đề cao lòng yêu chính nghĩa, yêu nước

Tiểu thuyết truyền kì

Đoàn Thị Điểm

Chinh phụ ngâm

Phê phán chiến tranh PK phi nghĩa; khao khát tình yêu hạnh phúc lứa đôi

Thơ Nôm-song thất lục bát

10

11

12Truyện Kiều

Tố cáo XHPK tàn bạo, đòi hỏi quyền làm người, trân trọng vẻ đẹp con người, nhất là phụ nữ

Thơ Nôm-lục bát

Nguyễn Du

LẦU HOÀNG HẠC

LÍ BẠCH

UY-LÍT-XƠ VÀ PÊ-NÊ-LỐP

RA-MA VÀ XI-TA

HÔ-ME-RƠHÔ-ME-RƠ BA-SÔBA-SÔ

5- VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI

Khác nhau Giống nhau

Đăm Săn ( VN )

Ô-đi-xê ( Hi Lạp )

Sử thi

-Khát vọng chinh phục -Khát vọng chinh phục thiên nhiênthiên nhiên-Con người hành động-Con người hành động

-Chủ đề:-Chủ đề: cả ba đều cả ba đều hướng tới vấn đề chung hướng tới vấn đề chung của cuộc sống cộng của cuộc sống cộng đồng.đồng.

a-Về sử thi

Ra-ma-ya-na(Ấn Độ )

-Chiến đấu vì cái thiện,danh dự và bổn phận, tình yêu tha thiết với cuộc đời

-Ngôn ngữ: trang trọng, hình tượng đẹp kì vĩ, tưởng tượng phong phú.

-Biểu tượng sức mạnh trí tuệ, chinh phục thiên nhiên, khai sáng văn hóa

-Khắc họa nhân vật qua hành động

-Nhân vật: tiêu biểu sức mạnh lí tưởng cộng đồng, ca ngợi trí thông minh, đạo đức cao cả, lòng quả cảm, chinh phục thiên nhiên, chiến thắng cái ác

Hãy so sánh sự giống nhau và khác

nhau giữa các thiên sử thi VN và nước ngoài?

b-Thơ Đường và thơ hai-cưTheo anh Theo anh ( chị ), nét đặc ( chị ), nét đặc sắc về nội sắc về nội dung và nghệ dung và nghệ thuật của thơ thuật của thơ Đường và thơ Đường và thơ hai-cư là thế hai-cư là thế nào?nào?

Thơ Đường Thơ hai-cư

-Nội dung: phong phú, đề tài quen thuôc thiên nhiên, chiến tranh, tình bạn, tình yêu, người phụ nữ.

-Nghệ thuật: thơ cổ phong và Đường luật; ngôn ngữ tinh luyện, cấu tứ độc đáo, hàm súc.

-Nội dung: ghi lại cảnh với vài sự vật, ở một thời điểm nhất định, khơi gợi những cảm xúc, suy tư sâu sắc .

-Nghệ thuật: gợi là chủ yếu; ngôn ngữ chỉ 17 âm tiết trong mấy từ; tứ thơ hàm súc.

5- VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI

Đỗ PhủĐỗ Phủ

c-Tam quốc diễn nghĩa

-Khắc họa tính cách nhân vật: -Khắc họa tính cách nhân vật: qua hành động và đối thoại.qua hành động và đối thoại.

Hãy nêu Hãy nêu nhận xét về nhận xét về lối kể lối kể chuyện và chuyện và khắc họa khắc họa tính cách tính cách nhân vật nhân vật của tiểu của tiểu thuyết thuyết chương hồi chương hồi ““Tam quốc diễn nghĩa”.

-Đặc điểm chính: gồm120 hồi; kể chuyện lịch sử rồi hư cấu, tả cuộc đấu tranh của các tập đàn PK từ năm 184-200; vạch trần tội ác bọn thống trị, phản đời sống loạn li bi thương của nhân dân.

-Lối kể chuyện: hấp dẫn, có đầu có đuôi, mỗi hồi là một sự việc.

5- VĂN HỌC NƯỚC NGOÀI

CHÚC CÁC EM HỌC TỐT