truyỀn thÔng ĐẠi chÚng vỚi trẬt tỰ xà hỘi ... tou _nop qd_.pdf2017/05/04  · năng...

27
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH TOU DOUANGMANY TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI TRONG GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ TẠI THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN (Nghiên cứu truyền thông đại chúng An ninh Lào) TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ CHUYÊN NGÀNH: XÃ HỘI HỌC Mã số : 62 31 03 01 HÀ NỘI - 2017

Upload: others

Post on 30-Aug-2020

6 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA HỒ CHÍ MINH

TOU DOUANGMANY

TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI

TRONG GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ

TẠI THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN

(Nghiên cứu truyền thông đại chúng An ninh Lào)

TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ

CHUYÊN NGÀNH: XÃ HỘI HỌC

Mã số : 62 31 03 01

HÀ NỘI - 2017

Page 2: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

Công trình được hoàn thành tại

Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Người hướng dẫn klhoa học: 1. GS.TS. Lê Ngọc Hùng

2. PGS.TS. Phạm Xuân Hảo

Phản biện 1: ........................................................................

........................................................................

Phản biện 2: ........................................................................

........................................................................

Phản biện 3: ........................................................................

........................................................................

Luận án sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận án cấp Học viện

họp tại Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

Vào hồi....... giờ....... ngày........ tháng....... năm 2017

Có thể tìm hiểu luận án tại:

- Thư viện Quốc gia Việt Nam

- Thư viện Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh

- Cơ quan Truyền thông đại chúng An ninh Lào

Page 3: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

1

MỞ ĐẦU

1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu

Truyền thông đại chúng (TTĐC) là phương tiện hữu hiệu truyền tải hệ tư tưởng, giải thích thực tại xã hội, xác định những hình ảnh khuôn mẫu tác phong trong công chúng, định hướng ý thức và hành vi xã hội; cung cấp, trang bị kiến thức trên tất cả các lĩnh vực, góp phần nâng cao ý thức xã hội, hình thành và củng cố một hệ tư tưởng đối với xã hội; liên kết các thành viên trong xã hội thành một chỉnh thể; thực hiện chức năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp thời những vấn đề, mâu thuẫn mới nảy sinh, góp phần ổn định chính trị, văn hóa, trật tự an toàn xã hội.

Thành phố Viêng Chăn giữ vị trí trọng yếu, là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội của nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào. Trước đây, tình hình giao thông đường bộ ở Viêng Chăn khá trật tự và an toàn. Tuy nhiên, hiện nay đang có những diễn biến phức tạp. Số người vi phạm quy định giao thông tăng lên, số người chết và bị thương vì tai nạn giao thông ngày một gia tăng. Để đảm bảo trật tự an toàn giao thông, góp phần giữ vững trật tự xã hội đô thị, cần tăng cường quản lý nhà nước về giao thông; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền để mọi người dân hiểu và chấp hành đúng quy định pháp luật về giao thông đường bộ.

Ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, nghiên cứu về TTĐC, vai trò của TTĐC với TTGT chưa được triển khai một cách có hệ thống, sâu sắc. Việc tiếp cận về vấn đề này thường được tiến hành dưới góc độ quản lý hành chính, chưa luận giải trên cơ sở khoa học từ các hướng tiếp cận của các khoa học xã hội và nhân văn, từ khoa học xã hội học. Từ những lý do trên, nhằm góp thêm những phân tích từ góc độ khoa học về tương quan giữa TTĐC với TTGT đường bộ, tác giả lựa chọn vấn đề: “Truyền thông đại chúng với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn” (Nghiên cứu truyền thông đại chúng An ninh Lào) làm đề tài nghiên cứu luận án tiến sĩ xã hội học. Kết quả nghiên cứu góp phần nâng cao chất lượng, phát huy vai trò TTĐC An ninh Lào trong việc giữ gìn trật tự xã hội giao thông đường bộ ở Lào.

2. Mục tiêu, nhiệm vụ nghiên cứu

2.1. Mục tiêu nghiên cứu

Làm rõ vai trò của TTĐC đối với TTGT đường bộ tại thành phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào; đánh giá các yếu tố tác động đến vai trò của TTĐC trong TTGT đường bộ ở thành phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.

2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu

- Làm rõ những vấn đề về lý luận vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ.

- Đánh giá vai trò TTĐC trong trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn hiện nay.

- Đánh giá các yếu tố tác động đến vai trò TTĐC trong trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn hiện nay.

Page 4: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

2

3. Đối tượng, khách thể, phạm vi nghiên cứu

3.1. Đối tượng nghiên cứu: Vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ

3.2. Khách thể nghiên cứu - Người tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn. - Các đơn vị TTĐC An ninh Lào. 3.3. Phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu được tiến hành đối với hoạt động TTĐC của 03 đơn vị TTĐC An

ninh Lào: Báo An ninh Lào, Đài truyền hình An ninh Lào và Đài phát thanh An ninh Lào.

- Về thời gian: Từ năm 2014 đến năm 2016. Thời điểm khảo sát: quý I/ 2016. - Về nội dung: Nghiên cứu tương quan giữa hoạt động TTĐC An ninh Lào với

trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn 4. Câu hỏi nghiên cứu, giả thiết nghiên cứu, biến số và khung phân tích 4.1. Câu hỏi nghiên cứu - Vai trò của TTĐC An ninh Lào đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ ở

thành phố Viêng Chăn, nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào như thế nào? - Những yếu tố nào đã tác động đến vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao

thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn?

4.2. Giả thuyết nghiên cứu

- Truyền thông đại chúng có vai trò quan trọng trong việc thực thi những quy định của pháp luật về giao thông đường bộ trong cuộc sống.

- Truyền thông đại chúng An ninh Lào có ảnh hưởng trực tiếp và ngày càng gia tăng đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn.

- Nội dung, hình thức TTĐC của các cơ quan TTĐC an ninh Lào đáp ứng được nhu cầu của các đối tượng truyền thông về những quy định của Nhà nước về giao thông đường bộ và tình hình giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn.

- Truyền thông đại chúng An ninh Lào giữ vai trò quan trọng trong định hướng thái độ, hành vi, dư luận xã hội tích cực trong tham gia giao thông đường bộ của người dân ở thành phố Viêng Chăn.

4.3. Hệ biến số

Biến can thiệp

- Điều kiện kinh tế - xã hội của thành phố Viêng Chăn. - Các quy định của luật và các văn bản dưới luật về giao thông đường bộ.

Biến độc lập

- Thiết chế TTĐC, gồm: a, Nội dung, cường độ, hình thức truyền thông của

TTĐC An ninh Lào về giao thông đường bộ; b, Mức độ phù hợp của TTĐC An ninh

Lào đối với đối tượng tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn; c, Sự

Page 5: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

3

định hướng dư luận xã hội của TTĐC An ninh Lào về việc thực hiện các quy định

pháp luật để giữ gìn trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn.

- Tình trạng trật tự xã hội giao thông đường bộ giao thông của thủ đô Viêng Chăn

Biến trung gian bậc 1

- Thái độ chủ thể: Mức độ đồng tình của người tham gia giao thông đường bộ đối

với những hành vi tham gia giao thông đường bộ đúng quy định và phản đối những

hành vi vi phạm quy định về giao thông đường bộ, làm ảnh hưởng tiêu cực đối với trật

tự xã hội giao thông đường bộ.

- Chuẩn chủ quan: nhận thức, suy nghĩ, quan điểm của người dân đối với các

hành vi tham gia giao thông đường bộ của mọi người (chấp nhận, khuyến khích, cổ vũ,

ngăn cản).

- Nhận thức kiểm soát hành vi: nhận thức của mỗi cá nhân đối với việc tuân thủ

luật giao thông đường bộ; nên hay không nên, dễ dàng hay khó khăn.

Biến trung gian bậc 2

Ý định hành vi giao thông: Sự cụ thể hóa thái độ, nhận thức (thái độ, chuẩn chủ

quan, nhận thức kiểm soát hành vi) của mỗi cá nhân khi tham gia giao thông đường bộ

4.4. Khung phân tích

Điều

kiện

kinh tế

xã hội

Thiết

chế

truyền

thông

đại

chúng

Thái độ

chủ thể

Đặc điểm nhân khẩu

Chuẩn

chủ

quan

Nhận

thức

kiểm

soát

hành vi

Ý định

hành

vi giao

thông

Hành

vi giao

thông

Tình

trạng

trật

tự xã

hội

giao

thông

Page 6: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

4

5. Cơ sở lý luận và phương pháp nghiên cứu

5.1. Cơ sở lý luận

- Đề tài vận dụng quan điểm của chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh,

tư tưởng KaySỏn PhômViHản, chủ chương chính sách của Đảng nhân dân cách

mạng Lào và Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về TTĐC, về trật tự xã hội

trong giao thông đường bộ.

- Các lý thuyết xã hội học: Lý thuyết truyền thông; lý thuyết sai lệch chuẩn

mực xã hội; lý thuyết trật tự xã hội.

5.2. Phương pháp nghiên cứu

* Phương pháp nghiên cứu định tính

- Thu thập, phân tích nội dung truyền thông về giao thông đường bộ trên Báo

An ninh Lào, Đài Phát thanh An ninh Lào, Đài Truyền hình An ninh Làotừ năm

2005-2016.

- Tổng hợp, phân tích tài liệu, số liệu liên quan đến vấn đề nghiên cứu của

luận án.

- Thực hiện phỏng vấn sâu 10 cán bộ đang công tác tại các đơn vị Báo An ninh

Lào, Đài Phát thanh An ninh Lào, Đài Truyền hình An ninh Lào và 20 người dân

tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn.

* Phương pháp nghiên cứu định lượng

- Thu thập thông tin từ các chủ thể tham gia giao thông đánh giá vai trò của

TTĐC An ninh Lào đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ bằng phương pháp

phát phiếu điều tra.

- Dung lượng mẫu phiếu điều tra: 407 người dân thành phố Viêng Chăn.

- Phương pháp chọn mẫu:

+ Tiêu chí mẫu: người trưởng thành, trên 18 tuổi, tham gia giao thông chủ

động bằng các phương tiện xe đạp, xe máy hoặc ô tô; có đọc, nghe, xem các chương

trình của đài, báo, truyền hình an ninh Lào về chủ đề giao thông, trật tự xã hội giao

thông đường bộ.

Phương pháp chọn mẫu ngẫu nhiên thuận tiện. Mẫu đầu tiên được chọn ngẫu

nhiên theo hộ, mỗi hộ phỏng vấn một người trưởng thành đáp ứng các tiêu chí, sau

đó, nhờ giới thiệu hộ khác; thực hiện đến đủ 500 cuộc phỏng vấn bảng hỏi.

6. Điểm mới và ý nghĩa lý luận, thực tiễn của luận án

6.1. Điểm mới của luận án

- Là một công trình nghiên cứu đầu tiên vận dụng lý thuyết xã hội học về

truyền thông để xây dựng khung lý luận về vai trò của TTĐC An ninh Lào đối với

trật tự xã hội giao thông đường bộ.

Page 7: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

5

- Là một công trình nghiên cứu đầu tiên đánh giá vai trò của TTĐC đối với

trật tự xã hội giao thông đường bộ từ hướng tiếp cận xã hội học. Kết quả nghiên

cứu gợi mở hướng nghiên cứu xã hội học về vai trò của TTĐC đối với trật tự xã

hội giao thông.

- Kết quả nghiên cứu góp phần xây dựng, phát triển xã hội học ở nước Cộng

hòa dân chủ nhân dân Lào.

6.2. Ý nghĩa lý luận và thực tiễn của luận án

- Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo với các văn bản pháp luật, phương

thức quản lý về giao thông đường bộ; Ban Biên tập và thông tin, Tổng cục chính trị,

Bộ An ninh Lào và các cơ quan TTĐC ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào

trong việc quản lý, phát huy vai trò của TTĐC đối với việc tuyên truyền, định

hướng dư luận xã hội về trật tự xã hội giao thông đường bộ.

- Kết quả nghiên cứu là tài liệu tham khảo trong nghiên cứu, giảng dạy xã hội

học ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào.

7. Kết cấu của luận án

Ngoài phần Mở đầu, Kết luận, Danh mục các công trình đã công bố của tác

giả liên quan đến luận án, Danh mục tài liệu tham khảo và Phụ lục, nội dung chính

của luận án được chia thành 4 chương, 9 tiết.

Chương 1

TỔNG QUAN TÌNH HÌNH NGHIÊN CỨU

1.1. CÁC NGHIÊN CỨU TRÊN THẾ GIỚI

1.1.1. Nghiên cứu lý luận về vai trò của truyền thông đại chúng

1.1.1.1. Các mô hình truyền thông đại chúng

Tác giả luận án điểm luận các mô hình truyền thông đại chúng theo thuyết viên

đạn, thuyết Truyền thông mô hình hai bước, Lý thuyết truyền thông sử dụng và hài

lòng, Lý thuyết xã hội học truyền thông đại chúng, Lý thuyết sai lệch chuẩn mực xã

hội, Lý thuyết mô hình truyền thông theo chu kỳ của Roman Jakobson, Thuyết

truyền thông thuyết phục (persuasive communication theory), Lý thuyết hành vi dự

định (Ajzen & Fishben). Các lý thuyết nhằm giải thích mối quan hệ giữa thái độ và

hành vi trong hành động của con người. Từ đó, tác giả có được những thông tin

quan trọng để xác định: Các mô hình của TTĐC An ninh Lào trong thực hiện trật tự

xã hội trong giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn hiện nay.

Page 8: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

6

1.1.1.2. Các công trình nghiên cứu lý luận

Tác giả luận án điểm luận các quan điểm chức năng luận về vai trò của TTĐC;

TTĐC kiến tạo những hình ảnh khuôn mẫu trong công chúng; các mô hình truyền

thông; hiệu quả, ảnh hưởng của TTĐC đến đời sống xã hội; yếu tố chi phối nội

dung truyền thông. Những công trình nghiên cứu lý luận trên đây chính là cơ sở

định hướng xác định các vai trò của TTĐC đối với một vấn đề cụ thể. Do đó, rất có

ý nghĩa đối với việc nghiên cứu vài trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông

đường bộ.

1.1.2. Nghiên cứu thực nghiệm về vai trò truyền thông đại chúng với an

toàn giao thông, tuân thủ luật giao thông

Tác giả điểm luận các công trình nghiên cứu thông tin, truyền thông, hành vi

giao thông và sự tiếp cận; hành vi xã hội trong giao thông công cộng; hệ thống

truyền thông giao thông công chính; nghiên cứu giao thông và truyền thông; tác

động của luật bắt buộc đội mũ bảo hiểm khi đi xe máy và các mẫu xe tương ứng

trong các trường hợp tử vong; thay đổi hành vi tốc độ ở Scotland; hành vi giao

thông và vấn đề môi trường; tác động của truyền thông và công nghệ thông tin đến

thời gian và hành vi tham gia giao thông; chiến lược truyền thông thay đổi hành vi

nhằm giảm tốc độ của người tham gia giao thông; chấn thương giao thông ở các

nước đang phát triển: Các công trình nghiên cứu trên đều đặt truyền thông đại

chúng ở một vị trí quan trọng trong tương quan và ảnh hưởng đến hành vi giao

thông, tuân thủ pháp luật và tính chất của hành vi giao thông. Những nghiên cứu

này đều là cơ sở tham khảo quan trọng đối với công tác quản lý giao thông của các

quốc gia hiện nay.

1.2. CÁC NGHIÊN CỨU Ở VIỆT NAM, LÀO

1.2.1. Nghiên cứu lý luận về vai trò của truyền thông đại chúng

Đối tượng tác động của TTĐC là công chúng xã hội, cụ thể là ý thức quần

chúng. Báo chí, truyền thông tác động vào ý thức quần chúng, trước hết là tác động

vào dư luận xã hội. TTĐC có vai trò đặc biệt quan trọng trong việc hình thành và

thể hiện dư luận xã hội. Truyền thông khơi nguồn dư luận xã hội, phản ánh dư luận

xã hội, định hướng và điều hòa dư luận xã hội, cùng với dư luận xã hội và bằng dư

luận xã hội thực hiện chức năng giám sát xã hội.

Một số nhà nghiên cứu xã hội học đã đưa ra một hệ thống các tiêu chí để phân

tích hiệu quả của TTĐC là: hiệu quả vị lợi, hiệu quả uy tín, hiệu quả tăng cường

quan điểm, hiệu quả thỏa mãn lợi ích nhận thức, hiệu quả cảm xúc, hiệu quả thẩm

mỹ, hiệu quả thuận tiện.

Page 9: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

7

Tóm lại, các sách, công trình nghiên cứu về lý thuyết truyền thông, truyền thông

đại chúng và xã hội học truyền thông được giới thiệu trên đây đã làm rõ những vấn

đề cơ bản: Quan niệm về truyền thông, truyền thông đại chúng; các nguyên tắc truyền

thông, truyền thông đại chúng; các phương thức của truyền thông, TTĐC; đạo đức

của người làm báo; góc độ tiếp cận xã hội học về truyền thông, TTĐC.

1.2.2. Nghiên cứu thực nghiệm về vai trò truyền thông đại chúng với an

toàn giao thông, tuân thủ luật giao thông

Các công trình nghiên cứu theo chủ đề này tại Việt Nam và Lào đều chưa

nhiều. Qua nghiên cứu tài liệu, các công trình nghiên cứu liên quan chủ yếu là các

luận án, luận văn. Các công trình nghiên cứu ứng dụng là rất ít.

Tóm lại, Có thể nói, các nghiên cứu về vai trò của TTĐC với trật tự xã hội

trong giao thông nói chung đã được thực hiện rất công phu, những kết luận đều có

những giá trị thực tiễn nhất định và đã được công nhận. Song chưa có những nghiên

cứu cho tất cả dân cư mà mới có những nghiên cứu cho từng đối tượng, từng loại

phương tiện truyền thông như báo in hay báo điện tử, hoặc truyền hình trên từng địa

bàn cụ thể.

Kết luận chương 1

1. Truyền thông đại chúng đã có quá trình phát triển lâu dài, nhanh chóng và

mang lại hiệu ứng xã hội rất lớn. Cùng với quá trình phát triển của truyền thông,

TTĐC là những nghiên cứu về lý thuyết và thực nghiệm về nó. Những sách, công

trình nghiên cứu, bài viết, luận án, luận văn được tổng hợp trên đây chưa đầy đủ,

song cũng đã phản ánh được những kết quả nghiên cứu lý thuyết và thực nghiệm về

truyền thông, TTĐC, thể hiện ở những nội dung chính:

Một là, nguyên tắc và phương thức của truyền thông, TTĐC; Hai là, vai trò

của truyền thông, TTĐC; Ba là, tương tác giữa truyền thông, TTĐC với giao thông

đường bộ; Bốn là, góc độ tiếp cận xã hội học về TTĐC.

2. Các nghiên cứu về TTĐC với giao thông đường bộ chưa nhiều, chưa mang

tính hệ thống và chưa có nghiên cứu trực tiếp vai trò của TTĐC với trật tự xã hội

giao thông đường bộ. Song, nó cũng đã tạo dựng cơ sở lý luận và thực tiễn cho việc

nghiên cứu chuyên sâu về vấn đề này.

3. Ở nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào, nghiên cứu về TTĐC với giao

thông đường bộ chưa nhiều; nghiên cứu về TTĐC với trật tự xã hội giao thông

đường bộ chưa được triển khai. Do đó, triển khai nghiên cứu: “Truyền thông đại

chúng với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ ở thành Phố Viêng Chăn” là

hướng nghiên cứu hoàn toàn mới.

Page 10: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

8

Chương 2

CƠ SỞ LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN CỦA VẤN ĐỀ NGHIÊN CỨU

2.1. CƠ SỞ LÝ LUẬN

2.1.1. Các khái niệm cơ bản

2.1.1.1. Khái niệm truyền thông đại chúng

Có rất nhiều quan niệm, định nghĩa khác nhau về Truyền thông đại chúng

(mass communication). Để có được quan điểm nhất quán được sử dụng trong luận

án này, dưới đây sẽ đề cập đến những quan niệm, định nghĩa khác nhau của một số

học giả uy tín.

Từ những định nghĩa đó, có thể đưa ra quan niệm: là cách thức truyền đạt

thông tin thông qua các phương tiện kỹ thuật, các phương tiện thực hiện việc truyền

đạt thông tin đến đám đông công chúng nhằm mục đích củng cố hoặc thay đổi nhận

thức, quan điểm hành vi của họ đối với các vấn đề khác nhau trong đời sống xã hội.

Trong phạm vi nghiên cứu của luận án, TTĐC về TTGT đường bộ là một quá

trình tương tác xã hội thông qua TTĐC An ninh Lào giữa các cơ quan truyền thông

an ninh Lào với các chủ thể tham gia giao thông đường bộ ở thành phố Viêng

Chăn, để thông tin, tạo lập nhận thức, thái độ và hành vi tham gia giao thông

đường bộ của nhân dân thành phố Viêng Chăn theo đúng quy định của pháp luật về

giao thông đường bộ của Nhà nước Lào, nhằm bảo đảm trật tự xã hội giao thông

đường bộ trên địa bàn thành phố Viêng Chăn.

Mục tiêu là tạo lập nhận thức, thái độ và hành vi tham gia giao thông đường bộ

của người dân thành phố Viêng Chăn theo đúng quy định của pháp luật về giao

thông đường bộ của Nhà nước Lào, nhằm bảo đảm trật tự xã hội giao thông đường

bộ trên địa bàn thành phố Viêng Chăn.

Thái độ chủ thể là mức độ đồng tình của người tham gia giao thông đường bộ

đối với những hành vi tham gia giao thông đường bộ; Chuẩn chủ quan là nhận thức,

suy nghĩ, quan điểm của người dân đối với các hành vi tham gia giao thông đường

bộ của mọi người (chấp nhận, khuyến khích, cổ vũ, ngăn cản); Nhận thức kiểm soát

hành vi là nhận thức của mỗi cá nhân đối với việc tuân thủ luật giao thông đường

bộ, nên hay không nên, dễ dàng hay khó khăn; Ý định hành vi giao thông là sự cụ

thể hóa thái độ, nhận thức của mỗi cá nhân khi tham gia giao thông đường bộ.

2.1.1.2. Khái niệm trật tự xã hội giao thông đường bộ

Thông qua các khái niệm của các nhà khoa học có khái quát: trật tự xã hội, là

trạng thái hệ thống xã hội đạt được sự ổn định, hoạt động một cách có hiệu quả.

Page 11: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

9

Đối lập với trật tự xã hội là rối loạn xã hội. Trật tự xã hội trong giao thông đường

bộ, là trạng thái hoạt động giao thông đường bộ được điều chỉnh bằng những quy

định, quy phạm giao thông đường bộ; mọi người, nhóm xã hội đồng tình, tuân theo

những quy định, quy phạm giao thông đường bộ; giao thông đường bộ trật tự,

thông suốt, ít xảy ra tai nạn.

Để có trật tự xã hội trong giao thông đường bộ, cần phải ban hành, giám sát

việc thực hiện các quy định về giao thông đường bộ và xây dựng ý thức, hành vi

chấp hành các quy định của những người tham gia giao thông đường bộ. Vấn đề đặt

ra là, cùng với việc ban hành các quy định về giao thông là việc truyền tải những

quy định đó đến người tham gia giao thông, xây dựng cho người tham gia giao

thông có nhận thức, thái độ và hành vi tham gia giao thông đúng. Truyền tải thông

tin về giao thông là một trong những chức năng, nhiệm vụ của TTĐC. TTĐC An

ninh Lào giữ vai trò, vị thế rất quan trọng trong việc truyền tải những thông tin về

giao thông đường bộ đến với người dân thành phố Viêng Chăn.

2.1.1.3. Khái niệm vai trò của truyền thông đại chúng đối với trật tự giao

thông đường bộ

Vai trò xã hội: Từ các quan niệm về vai trò xã hội cho thấy: Thứ nhất, vai trò

là tập hợp các giá trị, chuẩn mực xã hội của một vị thế xã hội; thứ hai, các cá nhân ở

vào các vị thế xã hội phải tuân thủ các giá trị, chuẩn mực xã hội của vị thế xã hội

đó, nghĩa là hành vi xã hội của họ tuân theo các chuẩn mực, giá trị quy định cho

từng vị thế xã hội; thứ ba, quá trình thực hiện giá trị, chuẩn mực xã hội của một vị

thế xã hội là quá trình thực hiện một vai trò xã hội; vai trò xã hội là hành vi của con

người, nhóm xã hội gắn liền với vị thế xã hội.

Vai trò trật tự xã hội giao thông đường bộ:

Từ quan niệm về vai trò xã hội, xuất phát từ vị thế xã hội, chức năng của

TTĐC có thể xác định: Vai trò của TTĐC với trật tự xã hội giao thông đường bộ

được hiểu là một kiểu hoạt động tương ứng với vị thế, chức năng của TTĐC; hoạt

động của TTĐC đúng, đủ các quy định về chức năng, nhiệm vụ, đáp ứng yêu cầu

của nhà nước và sự mong đợi của công chúng, góp phần giữ gìn trật tự xã hội giao

thông đường bộ.

Vai trò của TTĐC với trật tự xã hội giao thông đường bộ thể hiện trên hai bình

diện: đối với nhà nước và đối với xã hội.

Đối tượng của TTĐC về giao thông đường bộ là người dân tham gia giao

thông đường bộ. Vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ là tạo

ra được sự chuyển biến về nhận thức, về thái độ, về hành vi, trong đó sự chuyển

Page 12: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

10

biến về hành vi tham gia giao thông đường bộ của công chúng theo đúng chuẩn

mực giao thông đường bộ là chủ yếu nhất và quan trọng nhất. Đó là mục tiêu, là tiêu

chí chủ yếu đánh giá vai trò của TTĐC đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ.

2.1.2. Các lý thuyết nghiên cứu được vận dụng

2.1.2.1. Lý thuyết xã hội học truyền thông đại chúng

Để tiến hành quá trình truyền thông với trật xã hội trong giao thông tác giả đã

tìm hiểu thông qua mô hình truyền thông một chiều của Horald Lasswell và quá

trình truyền thông hai chiều của Claude Shannon.

Áp dụng lý thuyết này trong nghiên cứu về vai trò của TTĐC An ninh Lào đối

với việc chấp hành luật giao thông của người dân thành phố Viêng Chăn, để tăng

hiệu quả truyền thông của TTĐC An ninh Lào đến việc chấp hành luật giao thông

của người dân thành phố Viêng Chăn.

Các khái niệm, định nghĩa của các nhà nghiên cứu trên về TTĐC cho thấy

rõ: mối liên hệ giữa TTĐC và việc chấp hành luật giao thông của người dân

thành phố Viêng Chăn; vai trò của TTĐC, trong đó có báo, đài truyền hình, đài

phát thanh An ninh Lào đến việc chấp hành luật giao thông của người dân. Đồng

thời, các lý thuyết về TTĐC là cơ sở lý thuyết cho việc nghiên cứu vai trò của

TTĐC An ninh Lào đến việc chấp hành luật giao thông của người dân thành phố

Viêng Chăn hiện nay.

2.1.2.2. Tiếp cận lý thuyết mô hình truyền thông theo chu kỳ của

Roman Jakobson

Mô hình này giúp chúng ta hiểu rằng, vai trò của nhà truyền thông và công

chúng rất quan trọng trong quá trình truyền thông. Nhận thức, thái độ của những

người làm TTĐC An ninh Lào về luật giao thông không đúng đắn, đầy đủ thì nội

dung thông điệp truyền đi cũng không chính xác, chưa kể có thể bị sai lệch do hiện

tượng “nhiễu”. Người dân Viêng Chăn tiếp nhận thông điệp từ TTĐC An ninh Lào

về giao thông đường bộ không đúng với ý định truyền thông của TTĐC An ninh

Lào sẽ ảnh hưởng rất lớn đến hiệu quả truyền thông. Khi người dân thành phố

Viêng Chăn không nắm được đúng, đủ thông điệp về luật giao thông đường bộ sẽ

ảnh hưởng đến hiệu quả truyền và có thể xem như là một rào cản trong quá trình

chấp hành luật giao thông của họ.

Sau khi tiếp nhận thông điệp về giao thông đường bộ từ TTĐC An ninh Lào,

người dân Viêng Chăn sẽ có những phản hồi trở lại. Những thông điệp phản hồi

của người dân là một nguồn tin quan trọng để TTĐC An ninh Lào cải tiến, hoàn

thiện nội dung, hình thức, cường độ truyền tải thông điệp về giao thông đường bộ

Page 13: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

11

đến với công chúng. Để nâng cao hiệu quả truyền thông, cán bộ và nhân viên

TTĐC An ninh Lào phải thường xuyên lắng nghe, tiếp thu thông điệp phản hồi

của người dân.

2.1.2.3. Thuyết truyền thông thuyết phục (persuasive communication theory)

của Ajzen

Truyền thông thuyết phục là cách sử dụng các thông điệp bằng lời nói để tác

động đến thái độ và hành vi của con người. Hay nói cách khác, đây là lý thuyết

TTĐC sử dụng các thông điệp để thay đổi thái độ và hành vi của đối tượng truyền

thông. Ở góc độ lý thuyết này, luận án sẽ xem xét cách thức mà các phương tiện

TTĐC An ninh Lào thiết kế các thông điệp truyền thông, sắp xếp các lý luận bổ trợ

thông điệp, cách đưa ra những bằng chứng thực tiễn để chứng minh cho thông điệp.

Bên cạnh đó, luận án cũng xem xét việc các luận điểm truyền thông được triển khai

có nêu được vấn đề một cách toàn diện hay không.

2.1.2.4. Lý thuyết hành vi dự định (Ajzen & Fishben)

Thuyết hành vi dự định là sự phát triển và cải tiến của Thuyết hành động hợp

lý. Thuyết hành động hợp lý (TRA); Lý thuyết hành vi dự định này, được sử dụng

để giải thích các mối quan hệ giữa bản thân hành vi và yếu tố quyết định vấn đề

nhận thức xã hội xung quanh về hành vi của chủ thể. Theo đó, lý thuyết thừa nhận 3

yếu tố chính ảnh hưởng đến ý định là: thái độ cá nhân, chuẩn chủ quan và yếu tố

nhận thức kiểm soát hành vi.

Lý thuyết hành vi dự định là cơ sở lý thuyết để định hướng, phân tích các

nguồn gốc hành vi của người tham gia giao thông đường bộ, trên cơ sở đó đưa ra

những đề xuất, kiến nghị phù hợp trong các mô hình can thiệp của TTĐC, góp phần

thiết lập trật tự xã hội giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn.

2.2. CƠ SỞ THỰC TIỄN

2.2.1. Chủ trương chính sách của Đảng Nhân dân cách mạng Lào về vai

trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội

Chủ nghĩa Mác-Lê nin và tư tưởng KaySỏn PhômViHản không bàn một cách

trực tiếp về vai trò của TTĐC với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ, nhưng

đặc biệt quan tâm đến vị trí, vai trò của báo chí truyền thông trong sự nghiệp cách

mạng xây dựng và bảo vệ xã hội chủ nghĩa, chủ nghĩa cộng sản. Báo chí là một

công cụ tuyên truyền quan trọng của đảng nhà nước, tuyên truyền, bảo vệ trật tự xã

hội cũng là một trong những nghĩa vụ quan trọng của TTĐC.

Page 14: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

12

2.2.2. Pháp luật của Đảng Nhân dân cách mạng Lào, Nhà nước Cộng hòa

dân chủ nhân dân Lào về vai trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội

Để tiếp tục khẳng định vị trí, vai trò của hệ thống báo chí trong thời kỳ đổi

mới, không ngừng nâng cao chất lượng cả về nội dung và hình thức của báo chí, hệ

thống báo chí ở Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào hiện nay được tổ chức hoạt động

và quản lý theo vị trí, vai trò của từng ngành, từng cơ quan và phục vụ trực tiếp theo

từng vị trí, vai trò của cơ quan đó theo các nghị định, nghị quyết của Chính phủ và

Nhà nước về vai trò truyền thông đại chúng với trật tự xã hội.

Từ những cơ sở trên đã là một vị trí khẳng định vai trò truyền thông đại chúng

với trật tự xã hội nói chung và TTĐC với trật tự xã hội trong giao thông đường bộ ở

thành phố Viêng Chăng hiện nay và lâu dài.

2.2.3. Hệ thống pháp luật về giao thông, giao thông đường bộ

Truyền thông đại chúng An ninh Lào đã tập trung tuyên truyền nội dung các bộ

Luật nói trên cho các tầng lớp nhân dân một cách rộng rãi, kịp thời, nhất là về hành

vi chấp hành luật giao thông, đảm bảo trật tự an toàn giao thông, hướng dẫn các quy

định, quy tắc tham gia giao thông cho người dân nhằm nâng cao thái độ và hành vi

chấp hành đúng luật giao thông cho người dân khi tham gia giao thông.

2.2.4. Đặc điểm kinh tế - xã hội của thành phố Viêng Chăn

Thành phố Viêng Chăn là trung tâm kinh tế, chính trị, văn hóa, xã hội, quốc

phòng, an ninh của cả nước, là đầu não của toàn quốc, có diện tích 3.920 km2, trong

đó 100% là đồng bằng; người dân Viêng Chăn khoảng 612.000 người; với mật độ

dân số 169 người/km2, cao nhất các tỉnh; Tổng thu nhập bình quân đầu người

(GDPhiện nay là 1.628 $/người. Hiện nay tỷ lệ đói nghèo giảm từ 33,5% năm 2006

xuống còn 20,5% năm 2015; trong khi đó tỷ lệ đói nghèo hộ gia đình giảm từ 22,2%

còn 16%. Có thể thấy, hiện nay tình hình đời sống xã hội ở thành phố Viêng Chăn

có thể nói là yên ổn và đảm bảo được trật tự xã hội.

Theo số liệu báo cáo, hiện nay mỗi ngày ở Thủ đô Viêng Chăn xảy ra từ 5 - 6

vụ tai nạn giao thông, trung bình 2 ngày có 1 người chết và 1 ngày có 8 người bị

thương; số người vi phạm luật giao thông trung bình một ngày là 18 người. Từ

năm 2005 trở về đây, những tiêu cực về giao thông tại Thủ đô Viêng Chăn ngày

một tăng, hiện tượng tắc đường xảy ra hằng ngày, trong khi trước đây hiện tượng

này rất hiếm.

Viêng Chăn là địa bàn dân cư có trình độ dân trí cao so với mặt bằng chung

của cả nước, đó là điều kiện thuận lợi để triển khai các chủ trương, chính sách và

pháp luật của Nhà nước nói chung và luật giao thông nói riêng tại đây.

Page 15: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

13

Bên cạnh đó, sự gia tăng dân số, đô thị hóa, sự gia tăng về số lượng ô tô cá

nhân, thu nhập tăng và những phương pháp sản xuất mới, sự phát triển của ngành

thương mại... là những động lực chính làm gia tăng nhu cầu vận chuyển; song đây

cũng là nguy cơ đe dọa an toàn giao thông do số lượng phương tiện tăng lên, chủ

thể hành vi giao thông cũng đa dạng và phức tạp hơn.

2.2.5. Tình hình giao thông đường bộ tại thành phố Viêng Chăn

Theo số liệu thống kê, từ năm 2005 đến 2015, tại thành phố Viêng Chăn đã xảy

ra 18.749 vụ tai nạn giao thông đường bộ, số người chết là 1.768 người, số người bị

thương nặng là 17.188 người, số xe bị hư hỏng nặng là 17.692 chiếc, số xe không

thể sử dụng được nữa là 1.225 chiếc; gây thiệt hại hàng trăm tỷ kíp. Bảng thống kê

hành vi vi phạm luật giao thông, tai nạn giao thông của Phòng Cảnh sát giao thông

thành phố Viêng Chăn cho biết từ năm 2005-2015, số người vi phạm luật giao

thông tại thành phố Viêng Chăn là 213.735 người; thu giữ giấy tờ các loại tổng

cộng là 72.375 giấy tờ; giữ 17.837 chiếc xe.

Thông qua nghiên cứu trên các phương tiện TTĐC An ninh Lào và tổng quan

tài liệu của phòng Cảnh sát giao thông cho, có thể thấy những người tham gia giao

thông có văn hóa là những người không có hành vi bóp còi tùy tiện, trong những vụ

tai nạn giao thông không có hành vi đánh nhau, đập phá phương tiện giao thông của

nhau, không có ùn tắc giao thông ngoài giờ cao điểm.

Tuy vậy, hiện nay văn hóa giao thông ở thành phố Viêng Chăn đã có quá nhiều

sai phạm, phổ biến nhất là vượt đèn đỏ, chạy xe trên vỉa hè, chạy không đúng tuyến

đường, chạy ngược chiều, phóng nhanh hơn quy định trong thành phố, vượt ẩu, đua

xe trái phép… gây thiệt hại rất lớn về kinh tế xã hội và tạo những thói quen xấu

trong văn hóa giao thông. Đây chính là biểu hiện của sự biến đổi lối sống dẫn đến

tình trạng sai lệch chuẩn mực, cách hành xử thiếu văn hóa của cá nhân sống tại đô

thị trong sự phát triển mạnh mẽ của các đô thị nói chung và thành phố Viêng Chăn

nói riêng hiện nay.

Kết luận chương 2

Trật tự xã hội trong giao thông đường bộ là trạng thái hoạt động giao thông

đường bộ được điều chỉnh bằng những quy định, quy phạm giao thông đường bộ;

giao thông đường bộ trật tự, thông suốt, ít xảy ra tai nạn.

Để làm rõ vai trò của TTĐC An ninh Lào với trật tự xã hội giao thông đường

bộ, phải vận dụng tổng hợp các lý thuyết về truyền thông đại chúng: mô hình truyền

Page 16: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

14

thông theo chu kỳ của Roman Jakobson, lý thuyết truyền thông thuyết phục. là cơ

sở để định hướng phân tích tác động của TTĐC An ninh Lào đến hành vi chủ thể

tham gia giao thông. Đồng thời, căn cứ vào các chủ trương, chính sách của Đảng

Nhân dân cách mạng Lào và Nhà nước Cộng hòa dân chủ nhân dân Lào về giao

thông, giao thông đường bộ để đánh giá mức độ hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ

được giao cho mỗi đơn vị truyền thông an ninh Lào.

Chương 3

THỰC TRẠNG VAI TRÒ CỦA TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG

TRONG TRẬT TỰ XÃ HỘI GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ

CỦA THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN HIỆN NAY

Truyền thông đại chúng nói chung, TTĐC An ninh Lào nói riêng có vai trò rất

lớn đối với trật tự xã hội giao thông đường bộ của thành phố Viêng Chăn hiện nay. Vai

trò đó thể hiện trước hết ở việc truyền tải những quy định về giao thông đường bộ,

truyền thông tình hình giao thông đường bộ đến với công chúng; tiếp theo là vai trò

giám sát và định hướng dư luận xã hội trong giao thông đường bộ. Kết quả của quá

trình đó được đo bằng sự tiếp nhận thông tin về giao thông đường bộ của người dân.

3.1. NỘI DUNG, HÌNH THỨC, CƯỜNG ĐỘ TRUYỀN THÔNG VỀ GIAO

THÔNG ĐƯỜNG BỘ TRÊN CÁC PHƯƠNG TIỆN TRUYỀN THÔNG ĐẠI

CHÚNG AN NINH LÀO HIỆN NAY

3.1.1. Nội dung truyền thông về giao thông đường bộ

Truyền thông đại chúng An ninh Lào đã có những chương trình, nội dung

truyền thông về giao thông, giao thông đường bộ. Các nội dung truyền thông về

giao thông trên TTĐC An ninh Lào ngày càng nhận được sự quan tâm và yêu mến

của khán giả do tính phong phú, đa dạng và sinh động của nó.

Mỗi loại hình TTĐC An ninh Lào (Báo An ninh Lào, Đài phát thanh An ninh

Lào, Đài truyền hình An ninh Lào) có đặc điểm, ưu điểm và hạn chế riêng. Vì thế,

mỗi loại hình đã lựa chọn cho mình chủ đề, nội dung phù hợp với loại hình TTĐC

để phát huy thế mạnh nhằm đưa thông điệp về giao thông đến với công chúng

nhanh chóng, đầy đủ, chính xác.

3.1.2. Hình thức truyền thông về giao thông đường bộ

Các loại hình TTĐC An ninh Lào đã sử dụng các hình thức truyền thông đa

dạng, phong phú trong việc chuyển tải các thông tin về giao thông đến với công

chúng. Mỗi loại hình TTĐC An ninh Lào đã triệt để khai thác lợi thế của mình để

Page 17: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

15

sử dụng các hình thức phù hợp. Với hình thức này, TTĐC An ninh Lào đã lôi kéo

được công chúng tham gia truyền thông về giao thông.

3.1.3. Cường độ truyền thông giao thông đường bộ

Truyền thông đại chúng An ninh Lào đều đã có nhiều cố gắng trong việc thực

hiện nhiệm vụ truyền thông về giao thông, trật tự và an toàn giao thông. Các loại

hình đều đã có những bước đi, những chiến lược thực hiện nhiệm vụ, tích cực cập

nhật, đưa tin, truyền thông điệp đến với quần chúng nhân dân.

3.2. VAI TRÒ THÔNG TIN, ĐỊNH HƯỚNG DƯ LUẬN XÃ HỘI VÀ GIÁM

SÁT CỦA TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG AN NINH LÀO VỚI VIỆC THỰC

HIỆN CÁC QUY ĐỊNH VỀ GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở THÀNH PHỐ VIÊNG

CHĂN HIỆN NAY

Vai trò TTĐC dối với xã hội là một tập hợp các chuẩn mực, hành vi, nghĩa vụ

và quyền lợi gắn với một vị thế xã hội nhất định; kiểu hoạt động mà một người hay

một nhóm người cần phải thực hiện một cách tương ứng với vị thế xã hội của họ. Vị

thế xã hội được quy định bởi nhiều yếu tố, trong đó chức năng trong hệ thống xã hội

là yếu tố quan trọng, quyết định. Do đó, để xác định vai trò xã hội của một người,

nhóm xã hội, phải xác định vị thế xã hội của họ, đồng thời xác định chức năng xã

hội của họ.

Từ vị thế xã hội, chức năng xã hội của TTĐC, vai trò của TTĐC An ninh Lào

trong trật tự xã hội giao thông đường bộ ở thành phố Viêng Chăn thể hiện trên

những nội dung chủ yếu như: thông tin, tuyên truyền, giáo dục quy định pháp luật

về giao thông và tình hình giao thông đường bộ; định hướng và thể hiện dư luận xã

hội về giao thông đường bộ; giám sát tình hình thực hiện luật giao thông đường bộ.

3.2.1. Vai trò thông tin, tuyên truyền, giáo dục quy định pháp luật về giao

thông và tình hình giao thông đường bộ

Thông tin, tuyên truyền, giáo dục quy định pháp luật về giao thông và tình hình

giao thông đường bộ là vai trò trước tiên, quan trọng nhất của TTĐC An ninh Lào.

Hoạt động thông tin, tuyên truyền, giáo dục của TTĐC An ninh Lào góp phần nâng

cao nhận thức của các chủ thể tham gia giao thông, giúp cho việc hình thành nhận

thức kiểm soát hành vi theo xu hướng nên tuân thủ luật giao thông đường bộ; đồng

thời là nền tảng thông tin thiết lập chuẩn chủ quan của cộng đồng - yếu tố thúc đẩy

xu hướng của hành vi cá nhân và xây dựng thái độ của các chủ thể đối với hành vi

cụ thể thông qua các bài về biểu dương, khen thưởng hay phê phán những hành vi

không phù hợp chuẩn mực, quy định của luật giao thông, gây những hậu quả tiêu

cực trong đời sống.

Page 18: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

16

3.2.2. Vai trò định hướng dư luận xã hội về giao thông đường bộ

Hình thành và thể hiện dư luận xã hội nói cách khác chính là hình thành chuẩn

chủ quan bền vững cho chủ thể hành vi tham gia giao thông. Kết quả đánh giá cho

thấy, công chúng đã có những ghi nhận khá tích cực về vai trò của các phương tiện

TTĐC An ninh Lào trong hình thành và thể hiện dư luận xã hội về trật tự an toàn

giao thông đường bộ. Thực hiện vai trò này, TTĐC An ninh Lào đã tập trung truyền

thông thông qua các tin bài về tai nạn giao thông và tin bài biểu dương, khen ngợi

và phê phán các hành vi giao thông. Công chúng Thủ đô Viêng Chăn đồng thời là

những chủ thể tham gia giao thông đã đánh giá khá cao vai trò truyền thông, hình

thành dư luận xã hội của TTĐC An ninh Lào. Điểm đáng lưu ý là, TTĐC cần

nghiên cứu để phát huy được vai trò đúng với tiềm năng và khối lượng thông tin đã

truyền thông trong thực tế.

3.2.3. Vai trò giám sát thực hiện quy định về giao thông đường bộ

Vai trò giám sát tình hình thực hiện quy định về giao thông đường bộ dường

như chưa được các cơ quan TTĐC An ninh Lào thực sự quan tâm, thể hiện ở tỷ

trọng tin bài về chủ đề này chỉ có dưới 13%.

Các cơ quan TTĐC An ninh Lào đã phản ánh được tình trạng vi phạm luật

giao thông đường bộ, phê phán các hành vi vi phạm pháp luật. Song trên thực tế,

hoạt động này còn nhiều hạn chế về nội dung và hình thức thể hiện, chủ yếu chỉ

mang tính trần thuật lại cách thức xử lý của các lực lượng chức năng với hành vi vi

phạm giao thông.

3.3. SỰ TIẾP NHẬN, ĐÁNH GIÁ CỦA CÔNG CHÚNG ĐỐI VỚI TRUYỀN

THÔNG ĐẠI CHÚNG AN NINH LÀO VỀ TRUYỀN THÔNG TRẬT TỰ XÃ HỘI

GIAO THÔNG ĐƯỜNG BỘ

3.3.1. Sự tiếp nhận của người dân đối với nội dung truyền thông về trật tự

xã hội giao thông đường bộ trên truyền thông đại chúng An ninh Lào

Sự tiếp nhận của người dân là thước đo hiệu quả cho các kênh TTĐC An ninh

Lào, là chỉ báo giúp nghiên cứu nhận biết những nội dung còn là khoảng trống,

những chủ đề còn cần phải tăng cường đối với các đơn vị truyền thông. Bởi vì, dù

chức năng nhiệm vụ của TTĐC An ninh Lào là gì, vai trò quan trọng ra sao, nhưng

nếu thực hiện không hiệu quả, không thu hút được sự quan tâm của đông đảo người

dân thì chưa hoàn thành tốt chức năng, nhiệm vụ, chưa thực hiện tốt vai trò truyền

thông của mình. Nội dung chính được đề cập tại phần này bao gồm sự tiếp nhận,

theo dõi và đánh giá thông tin (nội dung, hình thức) trên các phương tiện TTĐC An

ninh Lào của người dân hiện nay.

Page 19: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

17

Để công tác truyền thông hiệu quả, các vấn đề ảnh hưởng như đối tượng truyền

thông, thông điệp, kênh truyền thông cần phải được nghiên cứu kỹ lưỡng (Fishbein

và Ajzen, 1981). Theo đó, để đưa ra những phân tích sâu làm cơ sở cho những kiến

nghị sát thực tế, ý thích của độc giả, khán giả, thính giả (đối tượng truyền thông) đối

với những chuyên mục trên đây cũng được xem xét trong mối tương quan với các

biến độc lập về đặc điểm nhân khẩu của người trả lời. Dưới đây là các kết quả phân

tích liên quan đến 3 vai trò cơ bản của TTĐC được nhắc đến trên đây.

3.3.1.1. Tương quan giới tính

Các nội dung “giới thiệu về luật giao thông” và “hướng dẫn chấp hành luật

giao thông” không có sự khác nhau quá nhiều giữa nam và nữ về sự quan tâm và

yêu thích của người tham gia trả lời. Tuy nhiên, đối với các chuyên mục khác, có sự

khác biệt về sở thích của các đối tượng khán giả nam và nữ.

Những xu hướng quan tâm được phân tích theo giới tính trên đây sẽ là cơ sở đề

xuất các hướng phát triển nội dung, hình thức và kênh truyền thông phù hợp thể

hiện các chủ đề nhằm thu hút cao nhất lượng khán, thính, độc giả thuộc các nhóm

nam và nữ, đồng thời giúp các cơ quan TTĐC thực hiện tốt vai trò của mình.

3.3.1.2. Tương quan tuổi

Kết quả nghiên cứu cho thấy, nhìn chung, ở tất cả các chủ đề truyền thông,

nhóm trên 61 tuổi trở lên có tỷ lệ quan tâm cao hơn các nhóm khác ở hầu hết các

chủ đề. Kết quả phân tích số liệu theo phổ tuổi trong nghiên cứu phản ánh những

mối quan tâm chính yếu của mỗi nhóm tuổi khác nhau về những chủ đề thông tin

giao thông khác nhau, ở góc độ nào đó, nó cũng phản ảnh những nhu cầu thông tin

khác nhau gắn với cuộc sống thực tiễn của mỗi chủ thể. Đây là những thông tin quý

đối với đội ngũ làm công tác tại các đơn vị truyền thông an ninh Lào, cơ sở cho việc

đề xuất điều chỉnh các nội dung thông điệp, hình thức truyền tải cho thực sự phù

hợp với mỗi độ tuổi, nhằm có những tác động sâu rộng đến nhận thức, đến chuẩn cá

nhân và hình thành ý thức kiểm soát hành vi của các chủ thể tham gia giao thông

thuộc các nhóm tuổi khác nhau.

3.3.1.3. Tương quan trình độ học vấn

Trình độ học vấn là một trong những yếu tố quan trọng tác động đến xu hướng

tìm kiếm thông tin, xu hướng sở thích, xu hướng hành vi nói chung của con người,

trong đó có hành vi giao thông.

Như vậy, có thể thấy, đặc thù công việc, nghề nghiệp cũng là những yếu tố

quyết định xu hướng quan tâm của các độc/khán/thính giả đối với các chuyên mục

khác nhau của các phương tiện truyền thông an ninh Lào. Tuy nhiên, việc nghiên

Page 20: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

18

cứu để dung hòa các nội dung thông tin, hình thức thể hiện để thu hút được sự quan

tâm, yêu thích của tất các các nhóm trình độ học vấn khác nhau là điều cần thiết, bởi

lẽ, dù ở nhóm trình độ nào thì nhu cầu tham gia giao thông vẫn là tất yếu. Và việc

nắm bắt các thông tin giao thông được truyền thông rộng rãi giúp việc tham gia giao

thông của người dân thuận lợi, tăng cường trật tự an toàn giao thông.

3.3.1.4. Tương quan nghề nghiệp

Một điều không thể phủ nhận, đặc thù nghề nghiệp quyết định tần xuất, mức

độ và hình thức tham gia giao thông, như đã được đề cập một phần trên đây trong

phỏng vấn sâu người dân.

Các đặc điểm nhân khẩu có ảnh hưởng đến các cấu thành của dự định hành vi

như: ý thích, xu hướng tìm kiếm thông tin, nhu cầu thông tin… của đối tượng

truyền thông. Các cơ quan TTĐC cần nghiên cứu các đặc điểm nhân khẩu của đối

tượng truyền thông nhằm tạo ra những nội dung, thông điệp, hình thức truyền thông

phù hợp và hiệu quả.

3.3.2. Đánh giá của người dân về truyền thông giao thông đường bộ trên

các phương tiện truyền thông đại chúng An ninh Lào

Đo lường đánh giá của người dân về truyền thông giao thông đường bộ trên

các phương tiện TTĐC được tiến hành trên hai phạm vi: đánh giá chung và đánh giá

với từng loại hình TTĐC (Báo An ninh Lào, Đài phát thanh An ninh Lào, Đài

truyền hình An ninh Lào); trên hai chủ đề: nội dung, hình thức trình bày các tin bài

và nội dung, hình thức biểu dương, khen ngợi người chấp hành đúng luật giao thông

và phê phán hành vi vi phạm luật giao thông; với các mức độ: tốt, phong phú; bình

thường; đơn điệu, chưa tốt và khó đánh giá.

3.3.2.1. Đánh giá chung về nội dung và hình thức trình bày

Kết quả nghiên cứu đánh giá về: nội dung tin bài, hình thức trình bày tin bài và

nội dung phê phán hành vi vi phạm luật giao thông trên các phương tiện TTĐC An

ninh Lào. kết quả khảo sát về ý kiến đánh giá hình thức và nội dung tin bài trên các

kênh truyền thông an ninh Lào đều cho thấy yêu cầu cấp thiết cần phải có sự nghiên

cứu, điều chỉnh cho phù hợp với các đối tượng truyền thông hơn, trên cơ sở đó, tạo

hiệu quả truyền thông tốt hơn, góp phần tăng cường an ninh giao thông tại Thủ đô

Viêng Chăn nói riêng và Lào nói chung.

3.3.2.2. Đánh giá của người dân đối với từng kênh truyền thông

Để có cái nhìn chi tiết hơn, nghiên cứu cũng đưa ra những đánh giá các mức độ

dễ hiểu, dễ theo dõi đối với từng kênh truyền thông bao gồm đài phát thanh, báo in

và truyền hình an ninh Lào. Kết quả cho thấy: nhìn chung, cách thức diễn đạt tin bài

Page 21: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

19

của các đơn vị truyền thông an ninh Lào được đánh giá là dễ hiểu, dễ theo dõi tuy

nhiên ở mức không cao. Đài truyền hình An ninh Lào nhận được sự đánh giá là dễ

hiểu, dễ theo dõi cao nhất (62,9%); tiếp theo là đến báo in (52,8%) và cuối cùng là

Đài phát thanh với 40,8%. Đài phát thanh An ninh Lào cũng là kênh được cho là

khó hiểu, khó theo dõi cao hơn cả, mặc dù tỷ lệ này không nhiều, chỉ có 7,9%.

Kết quả đánh giá riêng cho từng kênh truyền thông cho thấy: Đài truyền hình

An ninh Lào nhận được sự đánh giá cao hơn cả với 74% số người trả lời cho rằng

các chương trình rất thu hút, dễ nhớ và thiết thực; tiếp theo là Đài phát thanh An

ninh Lào với 52% và cuối cùng là báo in với 42%. Để có sự phân tích sâu hơn,

nghiên cứu cũng tìm hiểu những nhận xét, đánh giá của người dân về báo in và vì

sao lượng người đánh giá tốt cho báo in lại thấp nhất. Thông tin phỏng vấn sâu cho

thấy, với đặc thù là nội dung được in ra, nghĩa là người đọc có thể đọc đi đọc lại,

các lỗi (nếu có) sẽ được nhận ra rất dễ dàng và khiến người đọc nhớ lâu hơn những

gì họ nhìn thấy hoặc nghe thấy trên tivi hoặc đài.

3.3.2.3. Đánh giá tác động của nội dung truyền thông đến hành vi giao thông

Kết quả khảo sát cho thấy, các tin bài về giao thông đường bộ trên phương tiện

TTĐC An ninh Lào được đánh giá có những lợi ích nhất định đối với người dân.

Những lợi ích được nhìn nhận bao gồm: giúp nâng cao hiểu biết về những quy định

của pháp luật (góc độ chuẩn chủ quan và nhận thức kiểm soát hành vi); giúp định

hướng đúng thái độ và hành vi của người dân khi tham gia giao thông (nhận thức

kiểm soát hành vi); nâng cao ý thức tự giác cho người dân trong tham gia giao

thông (nhận thức kiểm soát hành vi); giúp người dân biết những điều cần tránh

(nhận thức lý do hành động) cũng như cung cấp các thông tin về thực trạng tình

hình trật tự giao thông tại thành phố hiện nay.

Theo kết quả phân tích trên đây, các nội dung tin bài về an ninh giao thông

của các phương tiện TTĐC An ninh Lào cần trọng tâm hơn nữa về nội dung nêu

những tác hại và những bài học tham gia giao thông để giúp người dân củng cố

vững chắc động cơ hành động, vì khía cạnh này, hiện nay, chưa được người dân

đánh giá cao. Mà thực tế, đây lại là vấn đề vô cùng quan trọng đối với an ninh giao

thông đường bộ.

3.3.2.4. Mức độ áp dụng các thông tin trong những hành vi giao thông cụ thể

Để xác định mức độ tiếp cận công chúng của mỗi kênh truyền thông nhằm

nghiên cứu, đúc rút và nhân rộng những cách làm hiệu quả của từng kênh truyền

thông, nghiên cứu cũng đề nghị người dân đánh giá trực tiếp mức độ ứng dụng các

thông tin trên mỗi kênh truyền thông.

Page 22: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

20

Có thể thấy báo hình với những ưu thế khác biệt đã nhận được sự đánh giá

cao hơn các kênh còn lại. Kênh được đánh giá cao thứ hai là báo giấy (in) và cuối

cùng là Đài phát thanh. Số liệu này cũng gợi ý hướng truyền thông chú trọng vận

dụng công nghệ thông minh hiện nay đối với các kênh truyền thông an ninh Lào;

dù đã có những nỗ lực nhất định, song một số chương trình vẫn chưa được thính

giả đánh giá cao.

Kết luận chương 3

Trong những năm vừa qua, TTĐC An ninh Lào đã tập trung triển khai thực

hiện vai trò truyền thông về giao thông đường bộ. Nội dung truyền thông khá toàn

diện, bao gồm tuyên truyền các quy định pháp luật, phản ánh tình trạng giao thông,

biểu dương gương tốt và phê phán những hành vi vi phạm pháp luật về giao thông

đường bộ.

Kết quả thực hiện vai trò truyền thông về giao thông đường bộ của TTĐC An

ninh Lào được đánh giá qua sự tiếp nhận và chuyển biến hành vi tham gia giao

thông của nhân dân thành phố Viêng Chăn. Việc nâng cao nhận thức của người dân

về giao thông đường bộ được đánh giá cao hơn vai trò điều chỉnh thái độ, hành vi

tham gia giao thông. Thực tiễn đó đòi hỏi TTĐC An ninh Lào phải tiếp tục đổi mới

nội dung, hình thức, gia tăng cường độ để không chỉ nâng cao nhận thức mà quan

trọng hơn là điều chỉnh thái độ, hành vi tham gia giao thông của người dân theo

hướng tích cực.

Chương 4

YẾU TỐ TÁC ĐỘNG ĐẾN VAI TRÒ CỦA TRUYỀN THÔNG

ĐẠI CHÚNG AN NINH LÀO ĐỐI VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI TRONG GIAO

THÔNG ĐƯỜNG BỘ Ở THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN

4.1. TÁC ĐỘNG TỪ CHÍNH SÁCH VÀ TÌNH HÌNH GIAO THÔNG ĐƯỜNG

BỘ TẠI THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN

4.1.1. Tác động của các chính sách

Thời đại ngày nay là thời đại kinh tế tri thức, xã hội phát triển nhanh chóng và

mạnh mẽ. Vì thế, báo chí càng có vị trí, vai trò quan trọng, không thể thiếu và đứng

đầu trong việc tuyên truyền, dẫn dắt dư luận xã hội, tạo dựng sự cảnh giác cho quần

chúng nhân dân, làm cho họ tin cậy và nhìn nhận đường lối, chính sách của Đảng,

Nhà nước một cách toàn diện hơn.

Trên lĩnh vực chấp hành luật pháp giao thông của người dân Thủ đô Viêng

Chăn, trong những năm qua, các cơ quan TTĐC An ninh Lào đã đóng vai trò đặc

Page 23: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

21

biệt quan trọng, mạnh mẽ, tích cực; tham gia vào hoạt động tuyên truyền, chuyển tải

tới bạn đọc một lượng lớn tri thức về khoa học, công nghệ, cũng như việc chấp hành

luật pháp giao thông trong thời gian qua. Sự chậm trễ trong việc ban hành các quy

phạm pháp luật về lĩnh vực giao thông ít nhiều ảnh hưởng đến việc bổ sung nội

dung, hình thức tuyên truyền về luật giao thông trên TTĐC An ninh Lào.

4.1.2. Tác động từ tình hình giao thông đường bộ tại Thành phố Viêng Chăn

Có thể nói, nguyên nhân của thực trạng giao thông “chưa được trật tự lắm” là

cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được với tốc độ phát triển đầu xe như hiện nay, đặc biệt

là ô tô chiếm tỷ lệ cao; các chủ thể tham gia giao thông bằng xe máy là đối tượng

thường vi phạm nhiều hơn; nhận thức của người tham gia giao thông cũng là vấn đề

cần đặc biệt quan tâm. Vậy, rõ ràng, các nội dung truyền thông cần tập trung vào

các điểm mấu chốt liên quan tới đối tượng thường sử dụng xe máy, sau đó là ô tô…

Các phân tích trên đây về nguyên nhân vi phạm luật giao thông của người trả

lời cũng như đánh giá của họ về nguyên nhân vi phạm của chủ thể hành vi chính là

một trong những cơ sở kiến nghị về nội dung, hình thức và trọng tâm truyền thông

về luật giao thông cho người dân thành phố Viêng Chăn.

4.2. TÁC ĐỘNG CỦA CÁN BỘ TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VÀ VĂN HÓA

GIAO THÔNG TẠI THÀNH PHỐ VIÊNG CHĂN

4.2.1. Vấn đề văn hóa giao thông

Nếu như thực trạng nền giao thông định hướng nội dung truyền thông thì vấn

đề “dân trí quyết định hình thức trình bày, thể hiện thông điệp và cách thức tiếp

cận” truyền thông. Vấn đề dân trí được nhìn nhận ở hai khía cạnh: văn hóa giao

thông và trình độ văn hóa giao thông.

Như vậy, Cơ sở đánh giá văn hóa giao thông là chuẩn mực, giá trị xã hội được

quy định trong pháp luật, trong phong tục tập quán, truyền thống văn hóa và biểu

hiện của sự gắn kết trong cộng đồng.

4.2.2. Tác động từ phía cán bộ truyền thông đại chúng an ninh Lào

Cán bộ truyền thông là yếu tố quan trọng của các hoạt động TTĐC. Nhận thức

của các cán bộ làm công tác truyền thông về trật tự an toàn giao thông nói chung và

luật giao thông đường bộ nói riêng cũng như các nội dung có liên quan có tác động

rất lớn đến tính thuyết phục của nội dung và thông điệp truyền thông. Về chuyên

môn nghề nghiệp, Trình độ học vấn, nghề nghiệp của cán bộ làm công tác truyền

thông là yếu tố quan trọng quyết định hiệu quả công tác truyền thông. Ngoài ra,

nghiên cứu cũng ghi nhận, công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ những người làm

Page 24: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

22

báo chưa được thực hiện tốt, đội ngũ cán bộ chưa có một trình độ tương xứng với

yêu cầu báo chí thời kỳ mới.

Đặc thù tuổi, giới tính, trình độ học vấn, kỹ năng tác nghiệp của nguồn nhân

lực quyết định tính sáng tạo của sản phẩm truyền thông. Các nghiên cứu đã chỉ ra

rằng, ở độ tuổi trẻ nhất định, con người luôn có tính sáng tạo tốt hơn một số nhóm

tuổi khác. Tương tự như vậy, một trong các yếu tố quyết định chất lượng của sản

phẩm truyền thông chính là kinh nghiệm. Việc bổ trợ giữa tính sáng tạo mới lạ và

kinh nghiệm làm việc sẽ đưa tới một sản phẩm truyền thông hoàn hảo, có hiệu quả

cao với đối tượng truyền thông đích.

Kết luận chương 4

Qua nội dung phân tích trên đây, có thể thấy vai trò nổi bật và quan trọng của

TTĐC An ninh Lào đối với những yếu tố cá nhân quyết định hành vi giao thông của

các chủ thể, các yếu tố trong nghiên cứu bao gồm: thái độ của chủ thể đối với các

hành vi giao thông, chuẩn chủ quan của cộng đồng và nhận thức kiểm soát hành vi

của chủ thể.

Những giải pháp đưa ra trên cơ sở khung lý thuyết nghiên cứu cũng tập trung

vào tạo dựng và củng cố các nhân tố để tạo ra được một nền giao thông đô thị văn

minh và an toàn. Bên cạnh đó, công tác kiểm tra, giám sát cập nhật và đề xuất cải

thiện được coi là khâu khen chốt quyết định tính bền vững của hiệu quả truyền

thông và cần được nghiêm túc thực hiện.

Công tác kiện toàn hệ thống hạ tầng và xây dựng năng lực nhân sự cần có sự

đầu tư kỹ lưỡng. Các nghiên cứu khảo sát năng lực và nhu cầu đào tạo cần được

thực hiện thật sự bài bản, khoa học và thực hiện đào tạo trên cơ sở nhu cầu thực tế

để đáp ứng công việc.

KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ

1. KẾT LUẬN

Luận án đã kết hợp các cách tiếp cận xã hội học TTĐC để phân tích vai trò của

TTĐC An ninh Lào đến trật tự giao thông đường bộ tại Thủ đô Viêng Chăn thông

qua tác động đến hành vi của các chủ thể tham gia giao thông. Kết quả nghiên cứu

cho thấy, TTĐC An ninh Lào đã góp phần vào việc giáo dục, truyền thông các

thông tin, kiến thức pháp luật giao thông đường bộ rất đắc lực; giúp hình thành và

định hướng dư luận xã hội về các hành vi chuẩn mực và lệch chuẩn trong giao

thông đường bộ tại Thủ đô Viêng Chăn. Bên cạnh đó, TTĐC cũng tham gia vào quá

Page 25: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

23

trình giám sát thực hiện các quy định của pháp luật về giao thông đường bộ, góp

phần ổn định nền giao thông đường bộ tại địa bàn nghiên cứu.

Luận án khẳng định vai trò vô cùng quan trọng của TTĐC An ninh Lào trong

quá trình thực hiện các quy định của pháp luật nhằm thiết lập và duy trì một hệ

thống giao thông đường bộ an toàn bền vững tại thành phố Viêng Chăn. TTĐC An

ninh Lào có khả năng thiết lập và duy trì thái độ của chủ thể, chuẩn chủ quan cộng

đồng và nhận thức kiểm soát hành vi cá nhân trên cơ sở các quy định pháp luật của

Nhà nước. Việc tăng cường vai trò và năng lực của các đơn vị TTĐC là cần thiết và

có tính hiệu quả thiết thực đối với thực tiễn cuộc sống.

Giải pháp chung

Vai trò của các cơ quan TTĐC An ninh Lào đối với trật tự giao thông sẽ chỉ

được tăng cường thông qua triển khai các hoạt động truyền thông về an toàn giao

thông hiệu quả. Theo lý thuyết truyền thông được đề cập, có 3 yếu tố quan trọng cấu

thành ý định và duy trì kiểu hành vi của các chủ thể, bao gồm: thái độ với kiểu hành

vi, chuẩn chủ quan và nhận thức kiểm soát hành vi. Công tác truyền thông về hành

vi (thay đổi hành vi xấu, duy trì hành vi tốt) muốn thành công, do vậy cần tập trung

vào các yếu tố này. Các cơ quan truyền thông an ninh Lào không phải là ngoại lệ.

Những nội dung được người dân quan tâm đã được nghiên cứu chỉ ra trên đây

cần được chú trọng thể hiện trong nội dung, thông điệp và hình thức thể hiện phù

hợp, bao gồm: phổ biến nội dung luật pháp, hướng dẫn thực hành các quy định của

luật thông qua các ví dụ minh họa cụ thể và sinh động, dễ nhớ; các thông tin về

những quy định mới trên các tuyến đường hoặc những thông tin về nâng cấp cơ sở hạ

tầng, dịch vụ giao thông (xe công cộng) để người dân nắm bắt và hưởng lợi kịp thời.

Giải pháp riêng

* Báo An ninh Lào

So với các loại hình báo chí như phát thanh, truyền hình, đối với báo in, công

chúng tiếp nhận hoàn toàn chủ động. Chủ động từ việc lựa chọn sản phẩm truyền

thông theo nhu cầu đến việc lựa chọn không gian, thời gian để tiếp nhận. Báo An

ninh Lào cũng không phải là ngoại lệ trong thực tế này. Công chúng sẽ chủ động lựa

chọn các số báo, các nội dung, các chuyên mục để đọc. Độc giả cũng sẽ chủ động

trong việc quyết định sẽ đọc báo khi nào, ở đâu để phù hợp nhất với nhu cầu của

mình. Trong khi đó, đối với loại hình phát thanh và truyền hình, đây là một hạn chế

vì khả năng tiếp nhận của công chúng hoàn toàn phụ thuộc vào trình tự thời gian nhất

định. Do vậy, báo in cần đem đến cho độc giả tin tức đủ mới, đủ phong phú, hấp dẫn.

Hạn chế tối đa những lỗi in sai, tránh lạm dụng điểm tin quá nhiều, đồng thời tăng

tính tương tác với độc giả qua các kênh phù hợp như điện thoại, email…

Page 26: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

24

Cần phát huy lợi thế, điểm mạnh của báo in so với các loại hình còn lại, vì báo

in có ưu điểm là đưa thông tin sâu, có thể bình luận sâu sắc về mọi lĩnh vực đời

sống của xã hội. Và hơn hết là độ an toàn cao, giúp công chúng nhớ lâu hơn so với

các loại hình khác. Nhưng trên thực tế, theo kết quả khảo sát thì rõ ràng, Báo An

ninh Lào chưa phát huy được điểm mạnh này vì tỷ lệ đánh giá dễ hiểu, dễ theo dõi

lại thấp hơn cả Đài truyền hình An ninh Lào như đã đề cập tại nội dung trước.

Một khó khăn của Báo An ninh Lào là hạn chế trong tương tác với độc giả. Sự

phản hồi của độc giả trải qua khá nhiều khâu. Hiện báo cũng đã có địa chỉ email để

người đọc có thể gửi và nhận các phản hồi, tuy nhiên, cần có những ước cải tiến tiếp

theo để kênh nhận và phản hồi thông tin này hoạt động thực sự hiệu quả. Thậm chí,

cần phải có động thái quảng bá cho kênh phản hồi tương tác này.

* Đài Phát thanh An ninh Lào

Đài phát thanh An ninh Lào cần tập trung hơn nữa vào các chương trình phát

thanh về chủ đề giao thông; cách thể hiện mới mẻ, gần gũi, bám sát thị hiếu và mối

quan tâm của người dân giúp thính giả luôn được tiếp cận nội dung mới mẻ, hấp dẫn.

Cần chú ý hơn về việc phát triển tính chất đa phương tiện nhằm bắt kịp xu

hướng thời đại và đáp ứng tốt hơn nhu cầu của thính giả, ví dụ như thử nghiệm và

phát triển hệ phát thanh có hình, xây dựng và duy trì website và kho lưu trữ có thể

tải xuống để độc giả truy cập bất cứ khi nào nhằm hạn chế nhược điểm phát thanh

theo thời gian cố định hiện tại.

Tăng cường lượng chương trình phát thanh có tương tác với khán giả với các

vai trò là người cung cấp thông tin, người gửi câu hỏi, người trả lời câu hỏi, người

kể chuyện… sẽ thu hút được nhiều khán giả hơn, do những thông tin trong các

chương trình tương tác thường rất phong phú, khách quan, chân thực và có yếu tố

bất ngờ.

* Đài truyền hình An ninh Lào

Đài truyền hình cần phát huy triệt để thế mạnh là tính chân thực, tạo cho người

xem độ tin cậy cao khi đón nhận các thông tin truyền tải, tránh “chỉ có một phát

thanh viên báo tin từ đầu đến cuối”, điều đó sẽ rất nhàm chán và đơn điệu, chẳng

khác gì phát thanh.

2. KIẾN NGHỊ

Kiến nghị 1: Các đơn vị TTĐC phải thực hiện đổi mới nội dung, hình thức,

cường độ truyền thông về giao thông trên TTĐC An ninh Lào.

Kiến nghị 2: Tăng cường chương trình về kiểm tra, kiểm soát, khen thưởng và

xử lý các hành vi vi phạm luật giao thông TTĐC An ninh Lào.

Page 27: TRUYỀN THÔNG ĐẠI CHÚNG VỚI TRẬT TỰ XÃ HỘI ... Tou _nop QD_.pdf2017/05/04  · năng giám sát và quản lý xã hội, theo dõi, phát hiện, phản ánh kịp

DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH ĐÃ CÔNG BỐ CỦA TÁC GIẢ

LIÊN QUAN ĐẾN LUẬN ÁN

1. TOU DOUANGMANY (2016), “Truyền thông đại chúng An ninh Lào

với việc giữ gìn trật tự xã hội trong giao thông đường bộ”, Tạp chí

Khoa học chính trị, (5), tr.92-96.

2. TOU DOUANGMANY (2016), “Các nghiên cứu về vai trò của truyền

thông đại chúng đối với trật tự an toàn giao thông”, Tạp chí Thông

tin Khoa học xã hội, Việt Nam (5), tr.26-33.

3. TOU DOUANGMANY (2016), “Truyền thông đại chúng An ninh Lào

và quản lý trật tự xã hội trong giao thông đường bộ”, Báo điện tử

Tuyên giáo Trung ương [truy cập ngày 22/05/2016].