TS. LÊ VĂN NĂM

1 0 0 C Â U H Ỏ I V À Đ Á P Q U A N T R Ọ N G

D À N H C H O C Á N B Ộ T H Ú Y

V À N G Ư Ờ I C H Ă N N U Ô I G À

NHÀ XUẤT BẢN NÔNG NGHIỆP HÀ NỘI - 2004

LỜI NÓI ĐẦU

Các cuốn sách "60 câu hỏi và đáp dành cho nguôi chăn nuôi gà cóng nghiệp" (tập ì) và "60 câu hỏi và đáp phòng trị bệnh ghép phức tạp ở gà" (tập 2) xuất bản lẩn dầu đã có những dóng góp thiết thực và hiệu quả cho sự chăn nuôi gà công nghiệp ở nước ta. Cuốn sách "100 câu hỏi đáp quan trọng dành cho các cán bộ thú y và nguôi chăn nuôi" được xuất bản lần này do TS. Lê Văn Năm biên soạn sẽ tiếp tục mang đến cho họ những kiến thức chuyên môn mới, những giải pháp điều trị bệnh cụ thể, dê áp dụng và hiệu quả.

Chúng tôi hy vọng cuốn sách nhỏ này sẽ là cẩm nang bổ ích cho người chăn nuôi và các cán bộ thú y cơ sớ trong công việc làm giàu bằng nghề chăn nuôi gà.

Trong quá trình biên soạn và xuất bản chắc chắn không tránh khỏi những thiếu sót. Chúng tới xin chân thành cảm ơn bạn đọc và mong nhận được nhiều ý kiến

đóng góp để lấn xuất bản sau được hoàn thiện hơn.

Nhà xuất bản Nông nghiệp

3

20 ĐẶC TÍNH CỦA CON GÀ MÀ NGƯỜI CHĂN NUÔI PHẢI BIẾT

10 Sỏ THÍCH Ì. Thích canh bới 3. Thích khô ráo, ấm áp

5. Thích hùa theo nhau và làm theo nhau

7. Thích ăn thức ăn mới 9. Thích ánh sáng và chạy

nhảy lung tung nơi thoáng mát

10 ĐIỂU KIÊNG KỴ 1. Kỵ gió 3. Kỵ ẩm ướt 5. Kỵ rét 7. Kỵ mận 9. Kỵ độc

2. Thích yên lĩnh lặng lẽ

4. Có tính đàn rất cao nhưng tính độc lập cũng rất cao

6. Thích chọn cặp giao phối phù hợp và rất ích kỷ

8. Thích mổ cắn linh tinh 10. Thích ăn thêm sỏi đá

2. Kỵ tối tăm 4. Kỵ ngột ngạt 6. Kỵ ổn ào 8. Kỵ người lạ 10. Kỵ nấm mốc

Người chăn nuôi nếu đáp ứng 10 điều sở thích và ngăn chặn 10 điều kiêng kỵ đối với con gà thì chắc chắn sẽ đạt được kết quả tốt trong chăn nuôi gà.

Vậy làm thế nào để đáp ứng được 10 sở thích và ngăn chận loại bò được 10 điều kiêng kỵ đối với con gà, xin độc giả lần lirơt xem trá lời từ câu Ì đến câu 100.

4

MỤC LỤC Ì Nhũng giống gà nội nào được nuôi phổ biến ở nước ta? 2. Vì sao gà Ri lại được không nhũng dân ta mà cả khách

Tây cũng ưa chuộng? 3. Gà nội Việt Nam nuôi qui mô lớn theo lối tập trung công

nghiệp có được không? Xin tác già cho biết phương pháp nuôi và phòng bệnh cho gà Nội như thế nào là phù hợp và hiệu quả nhất?

4 Có mấy cách nuôi gà công nghiệp? ở nông thôn chúng tôi cách nào dề nuôi và có lãi nhất?

5. Làm thế nào để gà ân được nhiều chóng lớn? Có cần phải thêm thuốc bổ và Vitamin không?

6. Chân nuôi gà có mấy hướng? Nuôi gà hướng thịt và hướng trứng giống và khác nhau ở chỗ nào?

7. Đề nghị tác giả cho biết cách úm gà như thế nào là đúng kỹ thuật để đạt hiệu quả tốt nhất?

8. Đổ nghị tác giả cho biết nuối gà dò hậu bị như thế nào là đúng kỹ thuật để có năng suất trứng sau này cao nhất?

9. Nuôi gà sinh sàn thế nào là đúng, làm thế nào đổ gà đè đều và đẻ nhiều nhất?

10. Trong nhiều tài liệu chúng tôi thường đọc thấy chữ Broiler, xin tác già giải thích nghĩa chữ đó là gì?

11. Nuôi, chăm sóc và sử dụng gà trống giống như thế nào để có tỷ lộ phôi, ấp nở tốt nhất?

12. Chúng tôi ờ xa cơ sỏ sàn xuất chế biến thức ăn hỗn hợp và không có điều kiện mua cám gà chế sần. Vậy chúng tôi có thể tự chế biến được không và cổng thức phối chế như thế nào?

13. Mùa đông ờ nước la thời tiết rất lạnh nhưng chúng tỏi vẫn muốn nuôi gà. Vậy việc cung cấp nhiệt bằng cách nào và làm thế nào để mắt thường có thể biết được chuồng gà có đủ, thừa hoặc thiếu nhiệt? 48

14 Hai gia đình chúng tôi đã thuê một dãy chuồng gà của một xí nghiệp, chúng tôi đã cùng bắt gà con từ một lứa, một lò ấp, các khâu chuẩn bị chuồng nuôi như chất độn, máng ăn, uống hoàn toàn giống nhau, thậm chí chúng tôi dùng cám hồn hợp như nhau, phòng các bệnh bằng vacxin và bằng thuốc như nhau thế mà đàn gà nhà tôi lại bị còi và chậm lớn hơn gà của bạn tôi là tại làm sao? Có phải bạn tôi nuôi gà mát tay hem tôi không? 49

15. Môi trường tiểu khí hậu là gì? Người chăn nuôi chúng tôi muốn biết tác dụng lợi hoặc hại của tiểu khí hậu đến năng suất vật nuôi, đặc biệt là đối với con gà? 50

16. Tại sao nuôi gà trên nền, nhất là nuối gà con lại phải dùng chất độn? chất độn nào tốt nhất và xử lý chãi độn như thế nào là đúng kỹ thuật để cho gà khoe mạnh? 53

17. Dùng bao nhiêu chất độn chuồng là hợp lý và khi nào phải thay chất độn? 54

18 Tại sao nền chuồng không được láng bóng bằng xi mãng lại tốt hơn nền được láng bóng? Nuôi gà trôn nền gạch lát bằng đá hoa có được không? 55

19 Nuôi gà tập trung theo lối công nghiệp thì mật độ bao nhiêu con trên m2 là phù hợp, đúng tiêu chuẩn? 55

20 Thời gian và cường độ chiếu sáng cho gà như thế nào là phù hợp 57

21 Nước sạch dùng trong chăn nuôi gà, đặc biệt giai đoạn úm gà có phải là nước đun sôi để nguội không ? 57

22. Xử lý chuồng trại và dụng cụ chân nuôi gà bằng thuốc gì? Sau mỗi đợi xuất gà bao nhiêu lâu thì có thể nuôi tiếp được?

23. Stress là gì? Stress có lợi và hại như thế nào đối với con gà?

24. Thế nào gọi là vi khuẩn Gram âm và Gram dương? Người ta phán biệt như thế nhằm mục đích gì?

25. Gà con mới nở bắt từ lò ấp về đã đi ỉa phân trắng ngay, tại sao? Chữa trị bằng cách gì?

26. Đàn gà con nhà tôi không bị ỉa phân trắng vào những ngày đẩu mới xuống chuồng mà phải sau 8 - 10 ngày mới có phân trắng, một số gà phân đóng cục bịt kín cả hậu môn đó có phải là bệnh bạch lỵ không? Điều trị như thế nào?

27. Bệnh bạch lỵ và Phó thương hàn giống và khác nhau ở chỗ nào? Cách phân biệt và phương pháp phòng trị giữa 2 bệnh như thế nào?

28. Gà ỉa phân trắng do thiếu nhiệt (bị lạnh) và bệnh bạch lỵ giống và khác nhau như thế nào? Xin cho biết cách phòng và trị đạt hiệu quả tốt nhất để gà nhanh chóng khoe mạnh? 67

29. Những bệnh nào gà ỉa phân trắng, phân xanh và phân có lẫn máu? 70

30. Có một số đàn gà ăn, uống bình thường nhưng cả đàn bị tiêu chảy. Tôi đã dùng nhiều loại thuốc dể điều trị, trong đó có một số kháng sinh thế hệ mới bệnh có đỡ nhung cứ ngừng dùng thuốc thì gà lại bị tiêu chày ngay, nén chuồng lúc nao cũng bị ướt. Như vậy gà bị bệnh gì? Ivàm thế nào để khỏi bệnh? 71

31. Tôi có đàn gà BE mới có 9 ngày tuổi mà gà bị yếu chân, nhiều con bị khoèo nằm la liệt, trong khi gà vẫn ăn, uống

7

60

61

62

63

64

và bài tiết bình thường. Gà nhà tôi bị bệnh gì và chữa như thế nào? 7 6

32. Đàn gà nhà lôi buổi sáng vần đang đẹp (ăn, uống. di lại bình thường), buổi chiều thấy một vài con không đi được, chúng chỉ nằm. Gần lối thấy gà nằn] la liệt, xơ xác, có một vài con chết. Vậy đàn gà nhà tôi có phải bị ngộ độc không, hay bị bệnh gì? Cách cứu chữa như thế nào? 77

33. (ìumboro là bệnh gì? Xin tác giả cho biết cách chẩn đoán và phát hiện bênh? 79

34. Bệnh Gumboro đã xảy ra thì có chữa được không và chữa trị như thế nào đổ tạo kết quà tốt nhất? 82

35. Bệnh Gumboro nguy hại như vậy đã có vacxin để phòng chữa chưa và loại vacxin nào tốt nhất, phù hợp nhất và dùng như thế nào? 85

36. Đàn gà đã được chủng ngừa vacxin chống bệnh Gumboro rồi, bệnh có thể xây ra nữa không ? Triệu trứng lâm sàng có gì khác với đàn gà chưa được tiôm phòng? 92

37. Khi bệnh Gumboro nổ ra có thể dùng kháng thể Gumboro đổ điều trị được không và hiệu quà điều trị như thế nào? Có cần phái dùng [hem vacxin Gumboro không? 94

38. ở vùng quê tôi không có gia đình nào nuôi gà mà không bị bệnh Cìumboro. Vậy làm thế nào để tránh được bệnh Cìumboro cho cả vùng? 95

39. Nuôi gà tập trung thường bị Hen, vậy xin tác già cho biết những bệnh nào có triệu chứng hen thở? 102

40. CRD là bệnh gì và khi nào gọi là CCRD? 104 41. Bệnh CRD còn có tên nào khác nữa không? Những '.riêu

chứng lâm sàng nào là điển hình nhất?. 106

8

42. Bệnh Hen gà (CRD) khi mổ khám thì thấy những biến đổi gì, ở đâu? 109

43. Điều trị bệnh hen gà (CRD) như thế nào để đạt kết quà tốt nhất? no

44. Bệnh hen gà CRD rất phe") biến, thực sự là một vấn nạn bức xúc và gây nhiều nhức nhối đối với người chăn nuôi. Vậy dã có vacxin để phòng bệnh chưa và hiệu lực của vacxin như thố nào? 116

45. Nhà lôi có 2 đàn gà 20 và 28 ngày tuổi bị hen thở khò khò kèm theo tiếng rít mạnh. Tôi đã dùng Suanovil của Pháp đổ diêu trị với liều cao gấp 2 -3 lần trong nhiều ngày mà bệnh vẫn không thuyên giảm. Tôi phải làm gì để có thể phân hiệt được các bệnh ho, hen và nguyên tắc diều trị các bệnh đó như thế nào? 118

46. Bệnh hen viêm phế quản truyền nhiễm (IB) à gà như thế nào? Có phải gà bị lạnh hay do thay đổi thời tiết thì gà mới bị bệnh không? 125

47. Các triệu chứng lâm sàng và bệnh tích nào là điển hình nhất ở bệnh viêm phế quản truyền nhiễm (IB)? Cách phàn biệt với các triệu chứng ho hen giữa viêm phế quàn với những bệnh hô hấp khác như thế nào? 126

48. Bệnh viêm phế quàn (IB) do virut (IBV) gây ra chữa trị dược không? Nếu phòng bệnh thì cách nào tốt nhất? 130

49. Sổ mũi truyền nhiêm có phải là bệnh cúm gà hay không? Bệnh có lây sang người không? Nếu gà bị bệnh thì chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh như thế nào?. 137

50. Bệnh viêm thanh khí quàn viết tắt là ILT là bệnh gì? Cách chẩn đoán phân biệt với các bệnh ho hen khác, phưcíng pháp điều trị và phòng bệnh như thế nào? 141

9

51 Bệnh cúm có phải là bệnh ho hen nguy hiếm ớ gà lây sang người chan nuôi không? 147

52. Bệnh cúm gà và bệnh cúm gia cầm giống và khác nhau ờ điểm gì? Những gia súc nào thường hay bị cúm. 148

53. Biểu hiện bệnh cúm gia cầm như thố nào ở gà, vịt, ngan. cút... 150

54. Khi mổ khám bệnh cúm gia cầm thì thấy những biến đổi gì và ờ đâu là đặc trung nhất? 156

55. Chẩn đoán phân biệt giữa bệnh cúm gia cầm với các bệnh khác bằng các phương pháp dịch tề học, lâm sàng học và giải phẫu bệnh lý học như thế nào? 161

56. Bệnh cúm gia cầm có chữa được không? chữa như thế nao? c - 1 6 9

57. Đã có vacxin phòng ngừa bệnh cúm gia cầm chưa? Khi nào thì dùng vacxin và khi nào thì phải hủy gia cầm trong vùng bị dịch uy hiếp. 171

58. Khi phải tiêu hủy gia cầm mắc hênh cúm hoặc nghi mắc cúm thì làm thế nào? Thuốc sát trùng nào là tốt nhất để diệt vứut cúm? 180

59. Có phải bệnh Niu-cat-xơn là bệnh gà rù và nguy hiểm nhất hay không? Nếu phải thì tại sao không gọi là bệnh gà rù cho dỗ đọc và dẻ nhớ. Đề nghị tác giả cho biết chi tiết quá trình diễn biến và biểu hiện của bệnh? 182

60. Mổ khám gà chết nghi bệnh Niu-cat-xơn có thể khẳng định được bệnh không? Chúng tôi cần xem những biến dổi gi, ở đâu? 189

61. Khi đàn gà bị Niu-cat-xưn thì giãi quyết, xử lý và điều trị như thế nao? ] 92

10