ts. trần hữu hà* - amc.edu.vnamc.edu.vn/images/baiviet/2016/08/amc47-dddt.pdf · khi kết...

36
C ó thể thấy, một thời gian dài công tác quản lý đô thị ở nước ta chưa được quan tâm đúng mức. Gần đây nhiều vấn đề thực tiễn đặt ra đòi hỏi chúng ta phải nâng cao nhận thức, đồng thời không cho phép chậm trễ trong triển khai thực thi các giải pháp quản lý phát triển đô thị, mà một trong những nhiệm vụ quan trọng hiện nay đó là nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị cho cán bộ lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp. Đề án 1961 giai đoạn 2016-2020 hiện đang được đẩy mạnh nhằm hướng đến mục tiêu 100% cán bộ lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp đương nhiệm được đào tạo bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị. Tiến tới hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý chuyên môn về đô thị các cấp sẽ trở thành thường xuyên, bắt buộc hàng năm theo kế hoạch của Bộ Xây dựng và các địa phương sau khi kết thúc Đề án vào năm 2020. HƯỚNG ĐẾN MỤC TIÊU 100% CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CHUYÊN MÔN ĐÔ THỊ CÁC CẤP ĐƯƠNG NHIỆM VỀ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐƯỢC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG TS. Trần Hữu Hà* DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ 6 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

Upload: others

Post on 31-Aug-2019

3 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Có thể thấy, một thời gian dài công tác quản lý đô thị ở nước ta chưa được quan tâm đúng mức. Gần đây nhiều vấn đề thực tiễn

đặt ra đòi hỏi chúng ta phải nâng cao nhận thức, đồng thời không cho phép chậm trễ trong triển khai thực thi các giải pháp quản lý phát triển đô thị, mà một trong những nhiệm vụ quan trọng hiện nay đó là nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị cho cán bộ lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp. Đề án 1961 giai đoạn 2016-2020 hiện đang được đẩy mạnh nhằm hướng đến mục tiêu 100% cán bộ lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp đương nhiệm được đào tạo bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị. Tiến tới hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý chuyên môn về đô thị các cấp sẽ trở thành thường xuyên, bắt buộc hàng năm theo kế hoạch của Bộ Xây dựng và các địa phương sau khi kết thúc Đề án vào năm 2020.

HƯỚNG ĐẾN MỤC TIÊU100%CÁN BỘ LÃNH ĐẠO CHUYÊN MÔN ĐÔ THỊ CÁC CẤP ĐƯƠNG NHIỆM

VỀ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ ĐƯỢC ĐÀO TẠO, BỒI DƯỠNG

TS. Trần Hữu Hà*

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

6 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

ĐỀ ÁN 1961- NHỮNG KẾT QUẢ ĐÁNG GHI NHẬNThời gian qua, mặc dù còn nhiều vướng mắc trong khâu tổ chức, thực

hiện song Đề án 1961 đã nhận được những phản hồi tích cực, cũng như đạt được nhiều kết quả đáng ghi nhận. Theo đó, Ban chỉ đạo Đề án đã thường xuyên tổ chức những buổi thảo luận để trao đổi, thống nhất bao gồm cả việc họp các thành phần mở rộng để tập trung chỉ đạo giải quyết những việc cấp bách và quan trọng, góp phần thực hiện các nhiệm vụ một cách thông suốt, hiệu quả. Một số Bộ, Ngành, địa phương đã tích cực tham gia, phối hợp cùng triển khai Đề án. Nhiều địa phương chủ động đóng góp ý kiến thiết thực trong việc xây dựng chương trình, tài liệu, tổ chức các lớp thí điểm và xây dựng kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cho các đối tượng phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương. Bộ Xây dựng cũng đã nhiều lần tổ chức các buổi làm việc với lãnh đạo UBND, lãnh đạo Sở Xây dựng, Sở Nội vụ các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương để phối hợp, hướng dẫn xây dựng kế hoạch, triển khai thực hiện kế hoạch đào tạo bồi dưỡng cụ thể, chi tiết theo nhu cầu thực tế; đồng thời xây dựng hệ thống tiêu chí để đánh giá chất lượng, hiệu quả công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức; phối hợp tuyên truyền phổ biến mục tiêu, nội dung, nhiệm vụ và công tác tổ chức thực hiện Đề án; xác định rõ các chuyên đề đào tạo, bồi dưỡng, nội dung các chuyên đề, phương pháp đào tạo, bồi dưỡng phù hợp với công việc, yêu cầu đào tạo của học viên.

Bộ trưởng Bộ Xây dựng đã Ban hành Quy chế bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp giai đoạn 2010-2015 kèm theo Quyết định số 275/QĐ-BXD ngày 19/3/2013, đồng thời tập trung chỉ đạo phân công nhiệm vụ cụ thể trong việc thực hiện Đề án đối với các Cục, Vụ và các đơn vị theo đúng chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, đã khắc phục sự chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ; trong đó Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị được giao chủ trì, phối hợp với các đơn vị có liên quan trong và ngoài Bộ Xây dựng để xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu; bồi dưỡng đội ngũ giảng viên; xây dựng kế hoạch, tổ chức các lớp bồi dưỡng; đầu tư cơ sở vật chất đảm bảo điều kiện dạy và học chất lượng; chủ trì phối hợp với các đơn vị trong và ngoài Bộ Xây dựng hoàn thiện thể chế, dự toán kinh phí thực hiện Đề án.

Đáng ghi nhận là căn cứ vào công tác điều tra khảo sát, xác định nhu cầu đào tạo, bồi dưỡng của các nhóm đối tượng, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng & đô thị đã xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu cho 8 nhóm đối tượng học viên làm việc ở các vị trí khác nhau. Trong quá trình biên soạn tài liệu, tổ biên tập thường xuyên phối hợp lấy ý kiến đóng góp của các chuyên gia trong và ngoài nước, các Bộ, Ngành, địa phương và được thẩm định nghiệm thu theo đúng quy định tại Nghị định số 18/2010/NĐ-CP của Chính phủ. Hiện nay, 8 bộ tài liệu đã được nghiệm thu và đưa vào sử dụng. Song song với đó là xây dựng được một đội ngũ giảng viên cơ hữu và giảng viên kiêm chức đáp ứng tốt những nhiệm vụ, yêu cầu của Đề án. Đến nay, đội ngũ giảng viên cơ hữu đã được nâng cao chất lượng thông qua tập huấn, thường xuyên tham gia các khóa học về chuyên môn, phương pháp giảng dạy hiệu quả, bám sát quá trình xây dựng Luật và văn bản quy phạm pháp luật để cập nhật vào bài giảng, đáp ứng được yêu cầu của Đề án 1961. Ngoài các giảng viên cơ hữu của Học viện còn có lãnh đạo các Cục, Vụ thuộc Bộ Xây dựng, đồng thời mời thêm lãnh đạo của các Bộ, Ngành liên quan tham gia giảng dạy một số chuyên đề. Đây là những giảng viên có trình độ chuyên môn, có kiến thức, kỹ năng chuyên sâu về lĩnh vực quản lý xây dựng và đô thị, có tầm ảnh hưởng lớn đến kết quả tiếp thu bài giảng.

Phó Thủ tướng Chính phủ Hoàng Trung Hải phát biểu chỉ đạo tại Hội nghị Đánh giá 5 năm thực hiện Đề án 1961 (tháng 10 - 2015)

7Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

Việc tổ chức đào tạo bồi dưỡng với phương thức đào tạo được lựa chọn để phù hợp với các đối tượng học viên là cán bộ quản lý, chuyên môn ở các địa phương cũng là nội dung được đánh giá cao. Ngay từ khâu triển khai, Bộ Xây dựng đã luôn quan tâm chỉ đạo Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị phối hợp chặt chẽ với địa phương để xác định đối tượng, thời gian, địa điểm tổ chức lớp. Mọi hoạt động trong quá trình diễn ra khóa học có sự phối hợp và tham gia giám sát của địa phương; đào tạo, bồi dưỡng bằng phương pháp giảng dạy tích cực; tổ chức trao đổi, phổ biến kinh nghiệm của nước ngoài thông qua mời chuyên gia trong và ngoài nước. Cấu trúc chương trình được tính toán hợp lý giữa lý thuyết, thực hành, giữa kiến thức pháp luật, kiến thức chuyên ngành, kỹ năng quản lý… được phân bổ phù hợp giữa thời gian học lý thuyết và thời gian thăm quan thực tế, thảo luận, trao đổi tình huống và bài tập theo chủ đề.

Kết quả tính đến nay, Học viện đã triển khai tổ chức được hơn 150 khóa đào tạo bồi dưỡng với số lượng gần 10.000 học viên. Việc đánh giá kết quả đào tạo, bồi dưỡng được chú trọng nhằm xác định hiệu quả, chất lượng đào tạo qua đó phát huy những kết quả đạt được, rút kinh nghiệm và khắc phục những tồn tại để hoàn thiện chương trình đào tạo phù hợp với yêu cầu thực tế, đáp ứng các mục tiêu của Đề án.

MỘT SỐ VẤN ĐỀ CƠ BẢN ĐẶT RA TRONG TRIỂN KHAI ĐỀ ÁN 1961

Đề án 1961 là Đề án đào tạo, bồi dưỡng nhân lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đầu tiên của ngành Xây dựng nên giai đoạn đầu việc triển khai còn khá lúng túng và thiếu kinh nghiệm. Thực tế, Đề án có phạm vi điều chỉnh rộng từ Phó Chủ tịch UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung Ương đến công chức quản lý địa chính xây dựng đô thị (nông nghiệp - môi trường), phường xã thuộc thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh. Do vậy, không thể tránh khỏi những yếu tố phát sinh mà khi xây dựng chưa được đề cập đến như sự thay đổi nhân sự và công tác quy hoạch cán bộ của địa phương nên việc đặt ra tiêu chí 100% công chức lãnh đạo đương nhiệm, công chức đô thị từ loại V trở lên, công chức lãnh đạo, chuyên môn các cơ quan tham mưu giúp việc UBND các cấp trong lĩnh vực quản lý xây dựng và phát triển đô thị được đào tạo, bồi dưỡng, bổ sung, cập nhật kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ thực hiện còn khó khăn, những người được thay thế chưa có điều kiện tham dự các lớp đào tạo này.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Phạm Hồng Hà (nay là Bộ trưởng) điều hành buổi họp Ban chỉ đạo Đề án 1961 giai đoạn 2016-2020 (tháng 3/2016)

Khóa đào tạo nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị theo Đề án 1961 cho Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND các thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên (tháng 3/2016)

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

8 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

Nhiều năm trở lại đây, các văn bản quy phạm pháp luật do Nhà nước ban hành luôn được xây dựng, điều chỉnh, thay đổi với khối lượng rất lớn, ảnh hưởng đến tiến độ công tác biên soạn tài liệu. Nhiều trường hợp phải trì hoãn công tác biên soạn tài liệu, chờ văn bản mới để cập nhật đủ nội dung. Bên cạnh đó, sự tham gia, phối hợp của các địa phương còn nhiều hạn chế, cụ thể là sự quan tâm đối với công tác đào tạo nhân lực cho cán bộ lãnh đạo chuyên môn đô thị, do vậy việc chỉ đạo thực hiện chưa tập trung, sự phối hợp giữa địa phương và Bộ Xây dựng cùng các Bộ, Ngành liên quan còn nhiều vướng mắc. Mặt khác, chúng ta chưa có được bộ tiêu chuẩn chức danh công chức ngành Xây dựng nên chưa tạo được cơ sở pháp lý yêu cầu học viên chủ động đăng ký tham dự khóa học.

TẬP TRUNG ĐẨY MẠNH ĐỀ ÁN 1961 GIAI ĐOẠN 2016 - 2020

Năm 2016 có ý nghĩa quan trọng, là năm đầu thực hiện Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII và Kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2016 - 2020. Các địa phương đang trong quá trình sắp xếp bố trí nhân sự cho nhiệm kỳ mới tại Đảng bộ, UBND, HĐND các cấp, do vậy có một lực lượng lớn các cán bộ công chức lãnh

đạo, chuyên môn đô thị cần được đào tạo bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới. Để đạt được những mục tiêu đã đặt ra, đòi hỏi cần phải tập trung vào các giải pháp mang tính đồng bộ.

Các giải pháp về thể chế Công tác tổ chức các Hội nghị, Hội thảo để tuyên truyền quảng bá

tầm quan trọng, sự cần thiết của việc bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị cho công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp cần được chú trọng song song với việc lấy ý kiến các địa phương về sự cần thiết phải có cơ sở pháp lý để hoạt động đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và đô thị là hoạt động thường xuyên bắt buộc.

Giải pháp tổ chức đào tạo, bồi dưỡng Hiện nay, rất cần tăng cường phối hợp với các địa phương trong

việc triển khai Đề án. Đó là công tác phối hợp trong việc triệu tập học viên tham gia các lớp do Bộ Xây dựng thực hiện; Phối hợp tổ chức các lớp do địa phương thực hiện (Bộ Xây dựng hỗ trợ đào tạo 30% số lớp bằng ngân sách địa phương; địa phương tự tổ chức đào tạo 70% số lớp còn lại). Tập trung chú trọng đến việc nâng cao chất lượng đội ngũ giảng viên, điều phối viên - yếu tố quan trọng quyết định đến sự thành công của bài giảng. Chuẩn bị cho kế hoạch đào tạo bồi dưỡng thường xuyên sau khi Đề án kết thúc năm 2020. Tiếp tục đổi mới phương pháp học tập tích cực nâng cao chất lượng đào tạo, bồi dưỡng. Trong chuyên môn, nhấn mạnh nhiều đến kỹ năng xử lý tình huống; nội dung đào tạo phụ thuộc vào đối tượng đào tạo; giáo trình học tập tiến tới nâng cấp lên chuẩn khung kiến thức đào tạo. Học tập trên lớp kết hợp tham quan thực tế; ứng dụng công nghệ thông tin đối với hoạt động đào tạo, bồi dưỡng. Trong đó, nghiên cứu ứng dụng hình thức đào tạo trực tuyến E- learning, thành lập Trung tâm đô thị tiên tiến để làm cầu nối giữa các tổ chức quốc tế, các chuyên gia với địa phương trong việc tư vấn phát triển đô thị cho địa phương.

Cần sự phối hợp đồng bộ từ các Bộ, Ngành, địa phươngVới một khối lượng công việc rất lớn nên ngay từ khi thành lập, Ban

chỉ đạo Đề án thường xuyên tổ chức các cuộc họp để chỉ đạo công tác triển khai thực hiện, định kỳ 6 tháng một lần và các cuộc họp đột xuất để thống nhất hoạt động của Đề án. Theo đó dự kiến: Năm 2016, tổ chức Hội nghị triển khai Đề án 1961 giai đoạn 2016 - 2020 tại 3 miền Bắc, Trung, Nam để tuyên truyền quảng bá và hướng dẫn các địa phương thực hiện triển khai những nhiệm vụ của Đề án; Năm 2018,

Giai đoạn 2016 - 2020, các địa phương cần có một lực lượng lớn cán bộ công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị đáp ứng yêu cầu trong giai đoạn mới

9Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

tổ chức Hội nghị sơ kết giai đoạn 2016-2020 tại 3 miền Bắc, Trung, Nam để tuyên truyền, quảng bá và hướng dẫn các địa phương thực hiện triển khai các nhiệm vụ của Đề án; Năm 2020, tổ chức Hội nghị đánh giá Đề án 1961 giai đoạn 2016-2020; Tổ chức hội nghị về Đề án 1961 với các địa phương.

Qua kết quả bước đầu thực hiện đào tạo ở 54 tỉnh, thành phố nói trên cho thấy: Để triển khai hiệu quả các khóa đào tạo bồi dưỡng ở các tỉnh thành, cần sự phối hợp đồng bộ của các Sở: Xây dựng, Nội vụ, Tài chính với các cơ quan của Bộ Xây dựng để tổ chức đào tạo. Việc bố trí thời gian đào tạo phù hợp với công việc của học viên đã giúp cho các khóa học được thực hiện thuận lợi, học viên tham gia đầy đủ với số lượng đông. Sau các khóa học, ngoài ý kiến đóng góp trực tiếp của học viên, hầu hết các tỉnh, thành phố đã tổ chức lấy phiếu đánh giá kết quả học tập, những ý kiến đóng góp của học viên cho đơn vị tổ chức lớp học. Những ý kiến rất hữu ích để rút kinh nghiệm cho việc tổ chức khóa học sau. Các đối tượng được đào tạo, bồi dưỡng đã cơ bản đáp ứng yêu cầu đào tạo theo Đề án. Một số tỉnh, thành phố triệu tập thêm các cán bộ làm việc ở các đơn vị khác như: Kế hoạch, Tài nguyên, Tài chính, Thanh tra... đã làm phong phú thêm các đối tượng cần đào tạo để góp phần tăng cường quản lý xây dựng và phát triển đô thị được tốt hơn.

Mặc dù đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận nhưng để hướng tới hoàn thành mục tiêu 100% công chức lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp được đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị; trước nhu cầu thực tế tại địa phương, Đề án 1961 cần được mở rộng thêm các đối tượng như: Cán bộ thuộc diện quy hoạch vào vị trí chức danh của các nhóm đối tượng hiện có trong chương trình Đề án; Công chức lãnh đạo chuyên môn về lĩnh vực quản lý xây dựng thuộc các Sở: Nông nghiệp và Phát triển nông thôn;

Tài nguyên Môi trường; Công thương; Công chức lãnh đạo chuyên môn trong các Ban quản lý chuyên ngành Xây dựng, Ban quản lý khu vực phát triển đô thị của tỉnh; Mở rộng thêm đối tượng là Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND huyện thuộc tỉnh vào nhóm đối tượng thuộc chương trình 3 của Đề án. Đặc biệt, cần phải nhận được sự hợp tác chặt chẽ hơn nữa giữa Bộ Xây dựng và các địa phương trên khắp các tỉnh, thành cả nước.

Thực tế cho thấy, nhiều địa phương rất quan tâm cũng như nhận thức được tầm quan trọng của Đề án, song cũng còn không ít các địa phương chưa thực sự nắm bắt được những nội dung và thấy được ý nghĩa của việc nâng cao hiệu quả công tác phát triển đô thị. Chính vì vậy, việc tuyên truyền sâu rộng tới các địa phương cần được chú trọng và thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa trong thời gian tới với các tỉnh thành, địa phương. Song song với vấn đề đó, tổng thể chương trình Đề án cũng cần phải được hoàn thiện, bổ sung, chỉnh sửa bao gồm cả vấn đề về giảng viên; phương pháp đào tạo; chất lượng giáo trình; sự phối hợp giữa các cơ quan ngang Bộ; Bộ Xây dựng với địa phương hay Bộ Xây dựng với các tổ chức quốc tế...

Trên cơ sở sự ủng hộ của Chính phủ, sự nỗ lực hết sức của Bộ Xây dựng, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, sự phối hợp chặt chẽ giữa các Bộ, Ban, ngành, địa phương, tổ chức quốc tế, chúng ta hoàn toàn có cơ sở để tin tưởng vào mục tiêu hướng tới 100% cán bộ lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp đương nhiệm được đào tạo, bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị, góp phần giải quyết những thách thức lớn mà quá trình đô thị hóa mang lại.

*Giám đốc Học viện AMC

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

10 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

ĐẨY MẠNHTRIỂN KHAI

GIAI ĐOẠN 2016-2020Lê Hảo (thực hiện)

Ngày 08/01/2016, bằng văn bản số 143/VPCP-KTN, Chính phủ đã đồng ý kéo dài thời gian thực hiện

Đề án Đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với công chức lãnh đạo, chuyên môn các cấp” (Đề án 1961) đến năm 2020 và mở rộng đối tượng tham gia học tập theo Đề án với mục tiêu nâng cao năng lực cho đội ngũ cán bộ, công

chức quản lý xây dựng và đô thị đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế xã hội, hội nhập quốc tế. Sau gần 5 năm

triển khai thực hiện, Đề án đã đạt được những kết quả nhất định, góp phần nâng cao năng lực quản lý xây dựng

và phát triển đô thị cho công chức lãnh đạo chuyên môn các cấp. Tuy nhiên, với tốc độ đô thị hóa cùng những đòi hỏi phải

phát triển nhanh, bền vững của các đô thị trên cả nước như hiện nay thì việc nâng cao chất lượng công tác xây dựng và quản lý đô thị

của đội ngũ cán bộ các cấp phải được coi là nhiệm vụ cấp bách, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng được xác định là nội dung cần được tiến hành thường xuyên và liên tục.

Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị được Bộ Xây dựng giao chủ trì phối hợp với các đơn vị có liên quan trong và ngoài Bộ để xây dựng chương trình, biên soạn tài liệu, bồi dưỡng đội ngũ giảng viên, xây dựng kế hoạch, tổ chức các lớp bồi dưỡng, đầu tư cơ sở vật chất đảm bảo điều kiện dạy và học có chất lượng… Ban chỉ đạo thực hiện Đề án đã tích cực triển khai lấy ý kiến đóng góp và đưa ra những giải pháp thiết thực nhằm đạt được kết quả cao nhất. Đầu tháng 3 năm 2016, Ban chỉ đạo thực hiện Đề án đã họp triển khai kế hoạch thực hiện Đề án giai đoạn 2016 - 2020, Tạp chí Xây dựng và Đô thị xin trích đăng những ý kiến chỉ đạo, góp ý của các lãnh đạo và đại biểu tham gia thảo luận.

ĐỀ ÁN 1961ĐỀ ÁN 1961

11Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

Đề án 1961 được Thủ tướng Chính phủ ban hành theo văn bản số 1961/NĐ-CP ngày 25/10/2010 nhằm mục đích đáp ứng nhu cầu cấp thiết phải xây dựng đội ngũ lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp giỏi về chuyên môn, nắm vững quy định pháp luật, đáp ứng nhu cầu phát triển đô thị Việt Nam. Đặc biệt, thời gian tới, trong quá trình phát triển đô thị, cần quán triệt Nghị quyết đại hội XII - định hướng phát triển đô thị có kết cấu hạ tầng đồng bộ. Chúng ta cần nghiên cứu từng vấn đề cụ thể, phải đẩy mạnh phối hợp giữa các Bộ, Ngành có liên quan, kiểm tra đôn đốc cùng địa phương; tranh thủ sự ủng hộ từ các tổ chức quốc tế; tăng cường công tác truyền thông cho mọi người cùng hiểu về tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng kiến thức, kỹ năng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị.

Trong giai đoạn 2016 - 2020, vẫn còn một số lượng lớn đội ngũ cán bộ lãnh đạo, chuyên môn về quản lý xây dựng và phát triển đô thị các cấp

ÔNG PHẠM HỒNG HÀ - THỨ TRƯỞNG BỘ XÂY DỰNG (NAY LÀ BỘ TRƯỞNG BỘ XÂY DỰNG)

“Cần xây dựng tiêu chuẩn chức danh cán bộ quản lý xây dựng và đô thị các cấp để hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ trở thành thường xuyên, bắt buộc theo kế hoạch của ngành Xây dựng và các địa phương sau khi kết thúc Đề án vào năm 2020”

cần thiết phải đào tạo mới, đào tạo lại, bổ sung các kiến thức, kỹ năng cần thiết nhằm đáp ứng yêu cầu trong tình hình mới… Đặc biệt, khi các địa phương sắp xếp, bố trí nhân sự cho nhiệm kỳ mới tại Đảng bộ, UBND, HĐND các cấp là giai đoạn cần phải có được một lực lượng lớn các cán bộ công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị được đào tạo bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị. Bên cạnh đó, mục tiêu lớn nhất của Ban chỉ đạo Đề án 1961 là hoàn thành mục tiêu 100% cán bộ lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp đương nhiệm được đào tạo, bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị. Hoạt động đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý chuyên môn về đô thị các cấp phải trở thành thường xuyên, bắt buộc hàng năm theo kế hoạch của Bộ Xây dựng và các địa phương sau khi kết thúc Đề án vào năm 2020. Trên cơ sở đó, nội dung tài liệu, giáo trình cần đưa vào khung kiến thức chuẩn. Việc rà soát chất lượng giáo trình là quan trọng liên quan đến uy tín chung, tháng 6 tới cần xây dựng, bổ sung, hoàn chỉnh giáo trình và trong tương lai phải được nâng cấp lên chuẩn khung kiến thức đào tạo, xây dựng theo từng chuyên đề cụ thể. Về mặt thể chế, Bộ Xây dựng cần phối hợp Bộ Nội vụ xây dựng tiêu chuẩn chức danh cán bộ quản lý xây dựng và đô thị các cấp - là cơ sở để sau năm 2020 hoạt động đào tạo, bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị trở thành hoạt động thường xuyên và bắt buộc. Về nội dung đào tạo: Xác định rõ đối tượng đào tạo nhằm nâng cao kiến thức, kỹ năng cụ thể cho cán bộ để công tác quản lý được tốt hơn. Trong chuyên môn, cần chú trọng đến kỹ năng xử lý tình huống. Quan tâm tới nội dung bảo vệ môi trường trong quá trình phát triển đô thị. Về vấn đề kinh phí, tài chính, phải có kế hoạch phân bổ cho các năm cụ thể rõ ràng hơn... Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị cần chủ động đề xuất kịp thời các vấn đề trong triển khai thực hiện; xây dựng lại tổng thể chương trình bao gồm cả vấn đề tuyên truyền sâu rộng hơn nữa đến các địa phương trên cả nước.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

12 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

ÔNG ĐẶNG VĂN LONG - VỤ TRƯỞNG VỤ KẾ HOẠCH TÀI CHÍNH - BỘ XÂY DỰNG

“Tiếp tục hoàn thiện tài liệu, xây dựng các chuyên đề trong chương trình học theo hướng chuyên sâu, đáp ứng yêu cầu thực tiễn”

Trong quá trình triển khai Đề án 1961 giai đoạn 2011-2015, chúng ta triển khai muộn với nhiều nguyên nhân khách quan và chủ quan. Kế hoạch 5 năm tiếp theo có thể đánh giá một cách tổng quát nhưng cần phải nêu chi tiết hơn nữa với những nguyên nhân như sau:

Chương trình kế hoạch có bốn mục tiêu, bốn giải pháp. Trong bốn giải pháp, có ba giải pháp rất cụ

BÀ NGUYỄN THỊ NGA - PHÓ VỤ TRƯỞNG VỤ TỔ CHỨC CÁN BỘ - BỘ XÂY DỰNG

“Đẩy mạnh công tác tuyên truyền sâu rộng ý nghĩa thiết thực của Đề án tới các địa phương để Đề án thực sự đúng tầm Đề án của Chính phủ”

Cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền, quảng bá về ý nghĩa sâu rộng và tầm quan trọng của công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ quản lý xây dựng và đô thị để Đề án 1961 xứng đáng là Đề án của Chính phủ là việc làm rất cần thiết. Cách thức tuyên truyền như thế nào để tất cả các địa phương biết được tính thiết thực của chương trình. Trách nhiệm của các đồng chí Chủ tịch, Phó chủ tịch đô thị cần phải thực hiện Đề án 1961 như thế nào? Trong Đề án 1961 có quy định cụ thể đối với các địa phương, bao gồm việc hướng dẫn triển khai. Tôi cho rằng đây cũng chính là nền tảng để phối hợp xây dựng kế hoạch đào tạo phù hợp với từng địa phương. Bên cạnh đó, cần phân loại rõ từng đối tượng cụ thể để có chương trình đào tạo gắn với từng đối tượng. Việc phân loại đối tượng một cách cụ thể giúp xây dựng giáo trình được sát thực hơn. Ngoài ra, cũng cần làm rõ từng đối tượng tham gia đào tạo, phân ra làm hai thành phần (lãnh đạo và chuyên viên trong lĩnh vực quản lý đô thị)

để chia thành nhiều đối tượng học viên. Cần làm rõ từ đối tượng 1 đến đối tượng 5 vì các đối tượng này làm việc theo nhiệm kỳ, đối tượng 6,7,8 chủ yếu là cán bộ chuyên môn, cần có sự phối hợp với địa phương để xây dựng chương trình cụ thể, từ đó có thể điều chỉnh và bổ sung một cách sát thực hơn. Ngoài ra, cũng cần có chương trình song song với đào tạo chuyên sâu là đào tạo và cập nhật những kiến thức mới, những nội dung mới. Bên cạnh đó, cần phối hợp với các tổ chức quốc tế, Ngân hàng Thế giới WB để hướng tới phát triển kênh đào tạo trực tuyến E - Learning.

thể và một giải pháp mang tính tổng hòa. Cần tiếp tục rà soát, chỉnh sửa hoàn thiện tài liệu, từng bước xây dựng các chuyên đề trong chương trình học theo hướng chuyên sâu, đáp ứng các yêu cầu thực tiễn của xã hội cũng như nhu cầu của từng nhóm đối tượng học tập. Chính vì vậy, trong giai đoạn kế hoạch 5 năm tiếp theo cần hoàn thiện các tiêu chí để đưa vào văn bản.

Về đào tạo bồi dưỡng, tôi đồng tình với quan điểm giai đoạn 2016 - 2018 hoàn thành mục tiêu 100% cán bộ lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp đương nhiệm được đào tạo, bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị, giai đoạn 2019 - 2020 hướng tới hình thức đào tạo thường xuyên và bắt buộc. Về đầu tư cơ sở vật chất cho ba miền trong kế hoạch trung hạn 2016 - 2020, Học viện cần phải có Đề án cụ thể cho việc đầu tư, nâng cấp cơ sở vật chất.

Để hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ của Đề án 1961, tiếp tục góp phần xây dựng, nâng cao kiến thức, kỹ năng chuyên môn nghiệp vụ và năng lực quản lý của đội ngũ cán bộ lãnh đạo, công chức quản lý đô thị các cấp đáp ứng yêu cầu của giai đoạn mới, Thủ tướng Chính phủ đã đồng ý kéo dài và mở rộng đối tượng tham gia. Kinh phí bố trí cho Đề án theo kế hoạch 5 năm tới nằm trong khả năng đáp ứng. Vì vậy, cần đẩy mạnh triển khai các hoạt động để kịp thời hoàn thành những mục tiêu thiết thực của Đề án.

13Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

BÀ LƯƠNG HỒNG HẠNH - PHÓ VỤ TRƯỞNG VỤ KẾT CẤU HẠ TẦNG VÀ ĐÔ THỊ - BỘ KẾ HOẠCH VÀ ĐẦU TƯ

“Cần xây dựng chương trình, tài liệu sát thực với từng đối tượng và chú trọng đào tạo kỹ năng”

Theo quyết định 1961/QĐ-TTg ngày 25-10-2010, chức năng nhiệm vụ của Bộ Kế hoạch đầu tư có liên quan đến tổng hợp đào tạo, đầu tư cơ sở vật chất.

Trong quá trình làm kế hoạch và quá trình tổng hợp trung hạn của kế hoạch 2016, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp rất chặt chẽ với Vụ Kế hoạch tài chính của Bộ Xây dựng tổng hợp các kế hoạch đào tạo, cũng như đầu tư cơ sở vật chất liên quan đến chương trình. Đối tượng đào tạo của Đề án là các cán bộ có chức danh trong lĩnh vực quản lý đô thị. Vì vậy, chương trình và tài liệu thiết kế sao cho thiết thực hơn, sát hơn với đối tượng, đào tạo theo hướng đào tạo kỹ năng, đào tạo theo chuyên đề và tổ chức thực hiện cần có sự phối hợp giữa các Bộ, Ngành và các tổ chức quốc tế. Khi cập nhật các lĩnh vực mới để thiết kế chương trình đào tạo cần nêu rõ hơn các vấn đề về quá trình phát triển đô thị hiện nay, cần cập nhật nhiều vấn đề hơn, xác định chương trình đào tạo cụ thể hơn trong từng năm và giai đoạn 5 năm (2016-2020) để từ đó dự trù kinh phí chính xác trên các biểu bảng, bổ sung thêm các cơ quan, tổ chức phối hợp thực hiện chương trình và tiến hành đào tạo, bồi dưỡng.

bộ quản lý. Trong Đề án 1961, Thủ tướng cũng cho phép có những nguồn vốn khác, Vụ Khoa học, Công nghệ và Môi trường - Bộ Xây dựng có thể hỗ trợ hoặc đề xuất Bộ Tài chính hỗ trợ cho công tác nghiên cứu khoa học về nguồn nhân lực.

Sau khi Đề án kết thúc, nhiệm vụ chính trị của Học viện mà Bộ Xây dựng giao cho chính là các chương trình nâng ngạch: Chuyên viên, chuyên viên chính hoặc chuyên viên cao cấp… Vì vậy, nội dung đào tạo cần phải có kế hoạch triển khai sao cho sau này khi Chính phủ hoặc Bộ Nội vụ phê duyệt, Học viện trở thành địa chỉ cơ hữu về đào tạo cán bộ cả trong và ngoài ngành Xây dựng.

ÔNG NGUYỄN QUANG MINH - PHÓ VỤ TRƯỞNG VỤ KHOA HỌC CÔNG NGHỆ VÀ MÔI TRƯỜNG - BỘ XÂY DỰNG

“Cần phổ biến các tiêu chuẩn, quy chuẩn xây dựng cho cán bộ quản lý đô thị và tăng cường tuyên truyền, phổ biến, nâng cao nhận thức về Đề án”

Trong quản lý đô thị và quản lý xây dựng, khi thẩm tra hoặc cấp phép, quan trọng nhất là người cán bộ phải nắm được thế nào là quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, vì vậy, Ban soạn thảo nên đưa vào chương trình đào tạo một số tiết hoặc nội dung để phổ biến cho các cán bộ quản lý về quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng. Hiệu quả của quản lý đô thị cũng như quản lý xây dựng được đánh giá dựa trên quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, cao hơn nữa là hệ thống chính quyền làm theo ISO. Chính vì vậy, đề nghị Ban soạn thảo xem xét vấn đề quy chuẩn, tiêu chuẩn để đưa vào chương trình sao cho có số tiết học tương ứng.

Trong chương trình có giới thiệu công tác tuyên truyền, phổ biến nâng cao nhận thức về Đề án. Đây là công tác quan trọng nhưng chưa đưa vào dự toán. Vì vậy, cần có nhiều bài báo, chương trình truyền hình, phát thanh tuyên truyền cho Đề án để từng người dân hay cán bộ nhận thức được tầm quan trọng của Đề án. Đây có thể là điểm nhấn của chương trình về đạo tạo cán bộ quản lý.

Với chương trình này, tôi đề xuất nên có một số nội dung nghiên cứu khoa học và xây dựng chiến lược, kế hoạch phát triển đội ngũ nhân lực cũng như cán

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

14 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

BÀ NGUYỄN THỊ HÀ ANH - PHÓ CỤC TRƯỞNG CỤC PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ - BỘ XÂY DỰNG

“Chương trình đào tạo và hệ thống giảng viên là hai yếu tố quan trọng quyết định sự thành công của Đề án”

Các chương trình tài liệu cần có một số chuyên đề theo hướng chuyên sâu đáp ứng yêu cầu thực tế của xã hội như: Chuyên đề công trình xanh tiết kiệm năng lượng nên đổi thành mô hình đô thị xanh vì chuyên đề này tổng hợp, khái quát hơn. Thực sự đây là mô hình để cho chúng ta đi sâu nghiên cứu cho các cán bộ quản lý.

Về tổ chức đào tạo bồi dưỡng: Mục tiêu đặt ra đến năm 2018, 100% cán bộ được đào tạo cho chương trình là mục tiêu rất khó thực hiện vì cán bộ luân chuyển liên tục, nên đặt mục tiêu về cơ bản sẽ hoàn thành để sát với thực tế hơn.

Về công tác pháp chế, giải pháp nên tổ chức các hội nghị hội thảo, lấy ý kiến địa phương. Việc phối hợp với Bộ Nội vụ để xây dựng văn bản quy định về tiêu chuẩn chức danh chính là thể chế vì nó tạo hành lang pháp lý thực hiện công tác đào tạo. Với công tác tổ chức thực hiện, tôi nhất trí với các giải pháp hiện nay đề ra trong kế hoạch. Song tôi muốn nhấn mạnh việc hoàn thiện chương trình đào tạo cũng là một công tác mà chúng ta thực hiện trong thời gian vừa qua. Tuy nhiên, chúng ta đều nhận thấy, chất lượng của giáo trình cần hoàn thiện, chương trình đào tạo phải gắn liền với các giải pháp để đảm bảo được chất lượng của hệ thống giảng viên. Chương trình đào tạo và hệ thống giảng viên là hai yếu tố vô cùng quan trọng quyết định sự thành công của Đề án. Bởi vì các cán bộ quản lý đều có kinh nghiệm và có vị trí cao. Chương trình đào tạo và chất lượng giảng viên không đảm bảo sẽ làm giảm sức hấp dẫn của chương trình. Tôi cũng hết sức quan tâm đến đề xuất mới của Học viện với hình thức đào tạo trực tuyến. Đây là hình thức rất mới, cần thiết và rất phù hợp với điều kiện hiện nay. Tạo điều kiện cho đào tạo ở vùng sâu, vùng xa có thể được tiếp cận thông tin và được tham gia các chương trình đào tạo, giảm được chi phí rất nhiều. Tuy nhiên, phải có các giải pháp cụ thể về chất lượng và cấp chứng chỉ đào tạo trực tuyến nhằm đảm bảo chất lượng cũng như uy tín của chương trình đào tạo.

15Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

CHO CHỦ TỊCH, PHÓ CHỦ TỊCHUBND THÀNH PHỐ, THỊ XÃ TRỰC THUỘC TỈNH KHU VỰC

QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ PHÁT TRIỂN ĐÔ THỊ

Nguyên Hương (thực hiện)

NÂNG CAO NĂNG LỰC

Chương trình giao lưu chia sẻ Công trình xanhtrong phát triển đô thị bền vững - một trong những

nội dung diễn ra tại khóa học

T heo các chuyên gia trong nước và quốc tế đánh giá: Công tác quản lý đô thị

chưa theo kịp tốc độ đô thị hóa rất nhanh ở nước ta hiện nay. Để giúp cho hệ thống chính quyền đô thị đủ năng lực quản lý, kiểm soát có hiệu quả tiến trình đô thị hóa, có thêm kiến thức và kinh nghiệm quy hoạch đô thị; kinh nghiệm tổ chức bộ máy và quản lý đô thị để đô thị phát triển bền vững thì cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn phụ trách quản lý đô thị phải được tăng cường đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng nhu cầu thực tế. Cần chú trọng nâng cao năng lực và chất lượng nguồn nhân lực, xây dựng và phát triển đô thị đi đôi với cải cách thủ tục hành chính nhằm giải phóng các tiềm năng của đô thị; phát huy sáng tạo, thu hút sự tham gia của các thành phần kinh tế trong xã hội, tạo nên sự cân bằng trong nguồn lực đầu tư phát triển kinh tế địa phương.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

16 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

Thực hiện Đề án 1961, thời gian qua, Bộ Xây dựng đã chỉ đạo Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị tích cực triển khai biên soạn chương trình, tổ chức đào tạo bồi dưỡng cho các đối tượng cán bộ quản lý xây dựng và đô thị theo chương trình của Đề án. Riêng đối với đội ngũ lãnh đạo chính quyền đô thị là Chủ tịch, Phó Chủ tịch các thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh (đối tượng 2), năm 2015, Bộ Xây dựng, Học viện đã phối hợp với các địa phương và Ngân hàng Thế giới (WB) tổ chức thành công 02 khóa đào tạo cho đối tượng này thuộc các tỉnh khu vực phía Bắc và phía Nam. Ngày 14/3/2016, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị (AMC) phối hợp với Ngân hàng thế giới tổ chức Khóa đào tạo về quản lý xây dựng và phát triển đô thị theo Đề án 1961, học viên là Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND các thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên. Khóa học này đã được áp dụng lồng ghép mô hình đào tạo của Ngân hàng Thế giới với phương pháp giảng dạy tích cực.

Thảo luận nhóm - phương pháp giảng dạy tích cực được áp dụng trong suốt khóa học

Giảng viên của Khóa đào tạo là các Giáo sư, chuyên gia đầu ngành trong nước và quốc tế về lĩnh vực xây dựng và quản lý đô thị. Chương trình diễn ra trong 5 ngày bao gồm các chuyên đề như: Đô thị hóa và định hướng phát triển đô thị; Quản lý quy hoạch đô thị nông thôn; Bảo tồn di sản và quản lý đô thị; Quản lý xây dựng đô thị; Quản lý đất đai, nhà ở và thị trường bất động sản, kinh nghiệm quốc tế; Tài chính đô thị dựa trên đất đai và cạnh tranh đô thị; Quản lý hạ tầng kết hợp giao thông với sử dụng đất; Biến đổi khí hậu và phát triển đô thị. Trong mỗi chuyên đề có thảo luận nhóm tập trung, có chuyên đề học viên được đi tham quan thực tế giúp cho việc vận dụng kiến thức được hiệu quả hơn.

Nhiều năm qua, tốc độ đô thị hóa khu vực miền Trung, Tây nguyên diễn ra khá nhanh. Trước năm 1975 chỉ có 9 tỉnh, 6 thành phố và hơn 100 huyện, thị; hiện nay toàn khu vực có 19 tỉnh, thành với sự gia tăng của rất nhiều các thành phố, thị xã, thị trấn và trên 1.000 thị tứ. Đô thị hóa khu vực miền Trung - Tây Nguyên đã kéo theo hàng loạt các vấn đề kinh tế, xã hội đáng quan tâm. Đặc biệt là những vấn đề liên quan đến quản lý, phát triển đô thị như: Sự phát triển của các vùng kinh tế, khu công nghiệp, phân hóa giàu nghèo, bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa dân tộc trước tác động của đô thị hóa; di dân, quy hoạch, hoàn thiện cơ cấu tổ chức bộ máy quản lý đô thị trong quá trình đô thị hóa…

Thăm quan thực tế tại Hội An - các học viên được nghe đồng chí Nguyễn Sự - Nguyên Bí thư Thành ủy Hội An chia sẻ về công tác quản lý đô thị và bảo tồn di sản

17Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

BÀ PHAN THỊ MỸ LINH - THỨ TRƯỞNG BỘ XÂY DỰNG

Cần chuẩn bị các điều kiện về thể chế để tiến tới năm 2020 hoạt động đào tạo, bồi dưỡng theo Đề án 1961 trở thành nhiệm vụ thường xuyên và liên tục

Nhằm cụ thể hóa Nghị quyết Trung ương 5 khóa X về “Đẩy mạnh cải cách hành chính, nâng cao năng lực, hiệu quả quản lý của bộ máy Nhà nước”, trong đó có mục tiêu phấn đấu xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức có đủ phẩm chất và năng lực; xây dựng hệ thống các cơ quan Nhà nước hoạt động có hiệu lực, hiệu quả, phù hợp với thể chế kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa và hội nhập kinh tế quốc tế; đáp ứng tốt yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của đất nước. Để triển khai thực hiện có hiệu quả việc xây dựng và quản lý đô thị theo Định hướng phát triển đô thị Việt Nam đến năm 2025, tầm nhìn 2050 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại quyết định số 445/QĐ-TTg ngày 07/4/2009, Bộ Xây dựng đã

trình và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt “Đề án đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp giai đoạn 2010 - 2015” (gọi tắt là Đề án 1961).

Tuân thủ đúng các quy định của Nghị định 18/2010/NĐ-CP ngày 05/3/02010 về đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng đã tích cực chủ động xây dựng chương trình đào tạo phù hợp cho từng nhóm đối tượng học viên. Sau hơn 5 năm triển khai, Đề án 1961 đã đạt được những kết quả tích cực, góp phần nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị cho công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp. Các học viên tham dự khóa học đều đã tiếp thu được những kiến thức mới, cập nhật các văn bản quy phạm pháp luật mới trong quản lý xây dựng và phát triển đô thị, từ đó góp phần nâng cao năng lực quản lý khi trở về đơn vị công tác.

Vừa qua, Đề án đã được Chính phủ cho phép tiếp tục kéo dài thời gian thực hiện đến năm 2020 và mở rộng đối tượng tham gia học tập. Theo đó, Bộ Xây dựng đã và đang tiếp tục xây dựng kế hoạch tổng thể triển khai Đề án 1961 giai đoạn 2016 -2020 trong đó hướng tới các mục tiêu: Nâng cao chất lượng công tác đào tạo, bồi dưỡng nhằm đáp ứng tốt nhất yêu cầu thực tế hoạt động quản lý xây dựng và phát triển đô thị; Chuẩn bị các điều kiện về thể chế để tiến tới năm 2020 hoạt động đào tạo, bồi dưỡng theo Đề án 1961 trở thành nhiệm vụ thường xuyên, liên tục.

Tôi hy vọng khóa học cùng với các chia sẻ từ các chuyên gia trong lĩnh vực quản lý đô thị và kinh nghiệm thực tế từ các nhà quản lý sẽ mang lại nhiều điều bổ ích, phù hợp với thực tiễn công tác của các đồng chí học viên.

Thông qua khóa học này, Bộ Xây dựng cũng mong muốn các đồng chí đóng góp ý kiến về nội dung chương trình, tài liệu để Bộ Xây dựng, Học viện hoàn thiện hơn nội dung, tiến tới ban hành các bộ giáo trình tài liệu chuẩn phục vụ hoạt động đào tạo, bồi dưỡng thường xuyên, liên tục.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

18 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

ÔNG TRẦN HỮU HÀ - GIÁM ĐỐC HỌC VIỆN CÁN BỘ QUẢN LÝ XÂY DỰNG VÀ ĐÔ THỊ - BỘ XÂY DỰNG

Các khóa đào tạo đã nhận được sự đánh giá cao của học viên tham gia

Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị đã có truyền thống 40 năm thực hiện nhiệm vụ đào tạo, bồi dưỡng cán bộ cho ngành Xây dựng. Hàng năm, Học viện thực hiện hơn 40 chương trình đào tạo với khoảng 250 lớp và hàng chục nghìn lượt Học viên. Thực hiện Đề án 1961, Học viện được Bộ Xây dựng giao là đơn vị chủ trì thực hiện các nhiệm vụ của Đề án, trong đó có việc tổ chức các khóa học trên cả nước. Năm năm

qua, Học viện đã tổ chức hơn 150 khóa học với hàng chục nghìn lượt Học viên.

Để chất lượng các khóa học theo Đề án 1961 đạt hiệu quả cao, đáp ứng yêu cầu nâng cao năng lực của công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị các cấp, Học viện đặc biệt chú trọng vào khâu chuẩn bị chương trình, tài liệu; mời giảng viên là các chuyên gia trong và ngoài nước có trình độ cao về lĩnh vực quản lý xây dựng và phát triển đô thị; tổ chức hình thức học tập theo phương pháp tích cực... Các khóa đào tạo đã nhận được sự đánh giá cao của học viên tham gia.

Qua các ý kiến đóng góp của học viên sau khi kết thúc lớp học bằng hình thức lấy phiếu đánh giá hoặc phỏng vấn trực tiếp, kết quả cho thấy: 90% học viên hài lòng với chất lượng giảng dạy, 92% học viên đánh giá cao về nội dung chương trình và tài liệu, 96% học viên đánh giá cao sự cần thiết tổ chức lớp học.

Thực hiện khóa học này, Học viện đã nhận được sự phối hợp tham gia giảng dạy của Lãnh đạo các Cục, Vụ thuộc Bộ Xây dựng và đặc biệt là sự ủng hộ của Ngân hàng thế giới trong việc cử những chuyên gia hàng đầu về lĩnh vực xây dựng và đô thị giảng dạy cho chương trình. Khóa học nhằm mang đến cho học viên những kiến thức, kinh nghiệm tốt nhất ở cả trong và ngoài nước về công tác quản lý xây dựng và phát triển đô thị đối với các thành phố, thị xã ở Việt Nam.

ÔNG NGUYỄN SỰ - NGUYÊN BÍ THƯ THÀNH ỦY HỘI AN - TỈNH QUẢNG NAM

Chia sẻ kinh nghiệm tại Khóa đào tạo về quản lý xây dựng và phát triển đô thị: Hội An thay đổi nhờ sự không biến đổi

Mỗi đô thị có một sứ mệnh riêng, có điểm xuất phát và đời sống riêng. Cán bộ quản lý và người dân phải biết ứng xử riêng với đô thị của mình. Hội An là một thành phố nhỏ, được ưu đãi về tài nguyên thiên nhiên nhưng lại gặp thách thức lớn trong vấn đề bảo tồn di sản. Khác với thành phố Huế di sản thuộc về Nhà nước quản lý, các di tích của Hội An là di tích của nhân dân, là di tích sống. Trước đây, ít người biết đến Hội An bởi ban đầu Hội An là nền kinh tế nông nghiệp. Hội An gặp rất nhiều khó khăn với vấn đề bảo tồn di sản. Nhà dân là những di tích bị xuống cấp, đề nghị chính quyền cho sửa chữa, cải tạo. Nhưng sửa một ngôi nhà cũ tốn kinh phí gấp 7 lần việc xây nhà mới. Chương trình thu vé thăm quan được chính quyền đô thị Hội An trình các cấp cho phép để lấy kinh phí tu bổ di tích theo nguyên trạng. Làm thế nào để người dân Hội An sống bằng di sản? Qua rất nhiều nỗ lực

của chính quyền và người dân, hiện nay Hội An đã là một thành phố du lịch thu hút ngày càng nhiều khách trong và ngoài nước đến thăm quan. Cho đến nay, người dân không cần tìm Nhà nước để xin kinh phí trùng tu mà tự bỏ kinh phí trùng tu di tích. Đây là một thành công rất lớn.

Với hoạt động thắp lồng đèn ban đêm nhằm tạo điểm mới để thu hút khách. Ban đầu khi chính quyền đưa ra ý tưởng để lấy ý kiến người dân, có đến 80% người dân không đồng ý nhưng cả thành phố vẫn quyết tâm thực hiện. Hiện nay, du khách đến Hội An vào ban đêm đã tăng gấp đôi. Đêm phố cổ tạo thành bản sắc riêng của Hội An. Lồng đèn trở thành hàng hóa để xuất khẩu, lồng đèn Hội An đã đi khắp nơi trên thế giới.

Như vậy, chia sẻ kinh nghiệm tại Khóa đào tạo về quản lý xây dựng và phát triển đô thị dành cho lãnh đạo chính quyền đô thị với thành phố Hội An đó là sự nỗ lực, quyết tâm của cả chính quyền và người dân. Đô thị phải chuyển đổi từ kinh tế. Mỗi đô thị có đặc tính riêng, hãy tôn trọng, giữ gìn đô thị đó phát triển như chính nó. Hội An thay đổi nhờ sự không biến đổi.

19Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

ÔNG NGUYỄN VĨNH THẠNH - PHÓ CHỦ TỊCH UBND THỊ XÃ NINH HÒA - TỈNH KHÁNH HÒA

ÔNG TRẦN ĐÌNH NINH - CHỦ TỊCH UBND THỊ XÃ GIA NGHĨA - TỈNH ĐẮK NÔNG

Bổ sung những kiến thức, kinh nghiệm mới trong quản lý và phát triển đô thị

Thị xã Ninh Hòa - tỉnh Khánh Hòa có 7 phường và 20 xã. Vấn đề khó khăn lớn nhất trong quản lý

đô thị ở địa phương là công tác quy hoạch chung, quy hoạch phân khu, quy hoạch chi tiết chưa được lập đồng bộ, kết cấu các công trình kỹ thuật hạ tầng ở các phường chưa được đầu tư, cải tạo, nâng cấp đáp ứng yêu cầu phục vụ đời sống của người dân.

Việc cải thiện và nâng cao nhận thức của người dân trong chấp hành các quy định pháp luật về xây dựng, trật tự đô thị cũng là một khó khăn, thách thức. Làm sao để người dân biết, hiểu và chấp hành các quy định về quản lý đô thị, hướng tới đô thị xanh - sạch và văn minh?

Được tham dự Khóa đào tạo về quản lý xây dựng và phát triển đô thị theo Đề án 1961 đã giúp chúng tôi có sự hiểu biết rộng hơn, sâu hơn về các quy định pháp luật trong quản lý về phát triển đô thị, học hỏi thêm kinh nghiệm của các địa phương bạn và đặc biệt là kinh nghiệm các nước trong khu vực và trên thế giới về phát triển đô thị xanh - thân thiện - văn minh.

Khóa đào tạo giúp cho học viên có cách tiếp cận, tư duy mới

Thị xã Gia Nghĩa - tỉnh Đắk Nông đã có quy hoạch chung đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Quy hoạch đã nêu ra Chiến lược phát triển; định hướng phát triển không gian đô thị và sử dụng đất; định hướng hạ tầng kỹ thuật và hạ tầng xã hội; bảo tồn di sản; đánh giá môi trường chiến lược và định hướng thiết kế đô thị phù hợp với sự phát triển kinh tế xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh và phát triển bền vững. Tuy vậy, chúng tôi đang gặp khó khăn trong công tác thực hiện quy hoạch, đặc biệt là quy hoạch cụm dân cư.

Với một đô thị trẻ, công tác quản lý đô thị đóng vai trò rất quan trọng. Làm thế nào để quản lý đô thị phát triển đồng bộ và bền vững. Đó là những vấn đề mà mỗi cán bộ lãnh đạo và cán bộ chuyên môn quản lý đô thị luôn băn khoăn. Đến với Khóa đào tạo Nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị theo Đề án 1961 của Chính phủ dành cho Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND các thành phố, thị xã trực thuộc tỉnh khu vực miền Trung và Tây Nguyên - chương trình do Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng phối hợp với Ngân hàng Thế giới tổ chức, tôi nhận thấy khóa học đã bổ sung những kiến thức, kỹ năng hữu ích cho các cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, đặc biệt là được học hỏi kinh nghiệm quản lý đô thị của các nước tiên tiến trên Thế giới để có thể nghiên cứu, vận dụng vào thực tế quản lý của từng địa phương, trong đó có thị xã Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông.

Khóa học đã được áp dụng lồng ghép mô hình đào tạo của Ngân hàng Thế giới với phương pháp

giảng dạy tích cực. Mặc dù thời gian Chương trình ngắn, nhưng với sự đổi mới phương pháp của Ban tổ chức lớp học, trong đó tăng cường trao đổi giao lưu giữa giảng viên và học viên, đặc biệt kết hợp nghiên cứu thực tế, thảo luận nhóm… với việc chia sẻ thông tin của một số quốc gia trong quản lý đô thị, hội nhập kinh tế quốc tế... đã giúp cho học viên có cách tiếp

cận, tư duy mới. Những kiến thức thu được từ khóa học như: Đô thị hóa và định hướng phát triển đô thị; Quản lý quy hoạch đô thị nông thôn; Quản lý xây dựng đô thị; Quản lý đất đai, nhà ở và thị trường bất động sản, kinh nghiệm quốc tế; Quản lý hạ tầng kết hợp giao thông với sử dụng đất; Biến đổi khí hậu và phát triển đô thị... cơ bản trang bị cho học viên nắm bắt được tổng quan về chiến lược đô thị, rút ra bài học quý báu, vận dụng kiến thức vào vị trí công tác của mình.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

20 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

ÔNG NGUYỄN THANH MINH - PHÓ CHỦ TỊCH UBND THỊ XÃ HƯƠNG THỦY - TỈNH THỪA THIÊN HUẾ

Khóa đào tạo giúp tôi hiểu sâu hơn về công tác quản lý đô thị, qua đó đúc rút những kinh nghiệm cho địa phương mình

Sau khi tham dự Khóa đào tạo về quản lý đô thị, tôi được các chuyên gia đầu ngành trong nước và Quốc tế truyền đạt những kỹ năng cũng như chia sẻ kinh nghiệm quý báu trong công tác quản lý đô thị. Qua đó đã giúp tôi hiểu sâu hơn về công tác quản lý đô thị, nhất là đánh giá được thực trạng những kết quả đạt được cũng như những tồn tại và hạn chế tại địa phương mình đó là:

Thời gian qua, công tác quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn trên địa bàn thị xã Hương Thủy đã đạt được nhiều kết quả nhất định, nhận thức và tầm nhìn quy hoạch ngày càng được nâng lên. Nhiều Quy hoạch, Chương trình, Đề án quan trọng đã được xây dựng theo định hướng phát triển đến năm 2015 và định hướng đến năm 2020. Qua đó đã góp phần sắp xếp các khu chức năng, sản xuất, dịch vụ; hạ tầng kinh tế, xã hội, môi trường trên địa bàn gắn với đặc thù, tiềm năng, lợi thế phát triển của địa phương; được mọi người dân quan tâm tham gia thực hiện. Đặc biệt qua quá trình thực hiện quy hoạch, kinh tế được chuyển dịch theo hướng công nghiệp hoá - hiện đại hoá góp phần tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân.

Bên cạnh những kết quả đạt được, công tác quy hoạch và quản lý, thực hiện quy hoạch trên địa bàn vẫn còn nhiều tồn tại và hạn chế đó là: Các quy hoạch ngành như quy hoạch tổng thể hệ thống giao thông; quy hoạch thoát nước, quy hoạch cấp điện chưa được thực hiện... Việc lập và quản lý quy hoạch mới chỉ chú trọng vào các khu đô thị mới, các dự án kinh doanh hạ tầng. Các dự án mang tính xã hội, như quy hoạch cải tạo các khu dân cư cũ, quy hoạch chỉnh trang đô thị, các đồ án thiết kế đô thị khu vực trung tâm, khu vực nhạy cảm về kiến trúc cảnh quan, các trục đường chính của thị xã chưa được quan tâm đúng mức. Công tác quản lý sau cấp phép và việc xử phạt vi phạm hành chính về trật tự đô thị có nhiều chuyển biến nhưng vẫn còn tình trạng nể nang, né tránh do đó tại một số nơi tình trạng xây dựng không phép, trái phép, sai phép vẫn tồn tại.

Từ việc nhìn nhận thực trạng, phân tích nguyên nhân hạn chế và trên cơ sở tiềm lực vốn có, chúng tôi sẽ tập trung chỉ đạo quản lý gắn với phát triển bền vững thời gian tới là:

Một là, xác định tầm quan trọng của công tác quy hoạch, xác lập các vùng quy hoạch theo xu hướng phát triển của từng ngành từng lĩnh vực. Trong phát triển đô thị công tác quy hoạch phải được ưu tiên đầu tư đi trước một bước, là tiền đề để định hướng và bảo đảm tính đồng bộ trong quá trình xây dựng phát triển cũng như cải tạo và chỉnh trang đô thị.

Hai là, thực hiện nghiêm túc việc công bố, công khai và cắm mốc các quy hoạch được duyệt để nhân dân an tâm sản xuất, kinh doanh, tích cực phát triển kinh tế - xã hội tại địa phương.

Ba là, thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát quá trình triển khai thực hiện Quy chế quản lý xây dựng theo quy hoạch, Quy chế quản lý kiến trúc đô thị theo quy định của pháp luật.

Bốn là, giao trách nhiệm cụ thể cho từng cá nhân, tổ chức, trong công tác kiểm tra quản lý xây dựng trên địa bàn; kiên quyết xử lý những cán bộ, đảng viên có trách nhiệm để xảy ra tình trạng vi phạm về quy hoạch và quản lý quy hoạch. Chú trọng vai trò trách nhiệm người đứng đầu tại địa phương, Thủ trưởng các đơn vị quản lý Nhà nước có liên quan trong công tác quản lý đất đai và xây dựng nhằm góp phần thực hiện tốt công tác quy hoạch và quản lý quy hoạch.

Năm là, việc xây dựng, phát triển thị xã không chỉ đơn thuần là việc xây dựng cơ sở vật chất, kết cấu hạ tầng đô thị, phát triển kinh tế, mà còn phải đi đôi với việc xây dựng đời sống văn hóa mới, văn minh đô thị. Do đó, công tác tổ chức tuyên truyền, phổ biến pháp luật phải thực hiện thường xuyên xây dựng con người tri thức, văn hóa mới,… để từ đó có những ứng xử đúng đắn trong việc thực hiện các giải pháp tăng cường công tác quản lý quy hoạch và xây dựng đô thị mới của thị xã Hương Thủy.

Giai đoạn 2016-2020 khi các địa phương sắp xếp, bố trí nhân sự cho nhiệm kỳ mới tại Đảng bộ, UBND, HĐND các cấp là giai đoạn

21Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

cần phải có được một lực lượng lớn các cán bộ công chức lãnh đạo, chuyên môn đô thị được đào tạo bồi dưỡng về quản lý xây dựng và phát triển đô thị đáp ứng yêu cầu phát triển trong giai đoạn mới. Theo đó, hoạt động đào tạo, bồi dưỡng được xác định là nội dung cần được tiến hành thường xuyên và liên tục. Tuy nhiên, để triển khai thành công và đạt được những mục tiêu mà Đề án đã đề ra hướng tới 100% công chức lãnh đạo đương nhiệm, công chức đô thị các cấp được đào tạo, bồi dưỡng, bổ sung, cập nhật kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ về quản lý xây dựng và phát triển đô thị: một trong những yếu tố quan trọng quyết định đó là sự phối hợp tham gia tích cực hơn nữa của các tỉnh, thành, địa phương trên cả nước.

ÔNG VŨ VĂN HƯNG - PHÓ CHỦ TỊCH UBND TP. BUÔN MA THUỘT, TỈNH ĐẮK LẮK

Phát huy vai trò của lãnh đạo trong quản lý đô thị

Buôn Ma Thuột là thành phố trung tâm vùng Tây Nguyên, giữ vai trò quan trọng trong sự nghiệp phát triển kinh tế xã hội của cả vùng. Tuy vậy, Buôn Ma Thuột còn gặp nhiều khó khăn trong công tác lập, quản lý quy hoạch do tính chất quy hoạch là định hướng, vì vậy còn xảy ra xung đột quyền lợi của người dân với yêu cầu dự trữ đất để phát triển đô thị. Hiện nay, công tác phát triển đô thị chưa gắn đô thị hóa với hiện đại hóa, tốc độ đô thị hóa tăng nhưng điều kiện, tiện ích của đô thị chưa đáp ứng được yêu cầu do nguồn đầu tư hạn chế. Công tác quản lý đô thị còn diễn ra tình trạng chiếm dụng vỉa hè, lòng đường để kinh doanh do ý thức người dân chưa cao.

Từ thực trạng trên, muốn cho đô thị Buôn Ma Thuột phát triển theo hướng bền vững, cần phát huy vai trò của lãnh đạo trong quản lý đô thị. Phải xác định trách nhiệm của người đứng đầu quản lý tại từng phường, xã. Để người lãnh đạo có thể bao quát được công việc thì bộ máy giúp việc phải thực sự trách nhiệm, hiểu được công việc để tham mưu, có cơ chế kiểm tra, xử lý đối với việc không thực hiện. Chính quyền đô thị cần luôn quyết tâm, đồng lòng cùng giải quyết những vấn đề khó, bức xúc trong quá trình quản lý.

Qua lớp Đào tạo Nâng cao năng lực quản lý đô thị, tôi thấy thu nhận được những kiến thức mang tính hệ thống trong quản lý xây dựng và đô thị vì hầu hết các đồng chí Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND các thành phố, thị xã không được đào tạo chuyên ngành để có tư duy để quản lý đô thị tốt hơn. Khóa học có sự giao lưu, trao đổi kinh nghiệm với lãnh đạo các thành phố, thị xã trong nước cùng học tập những mô hình hay, mới, hiệu quả từ các chuyên gia quốc tế để có thể áp dụng tại đô thị mình. Theo tôi đây là môt khóa đào tạo rất thiết thực và bổ ích.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

22 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

Bình Dương là một tỉnh năng động của vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Từ một tỉnh nghèo

thuần nông, Bình Dương đã vươn lên thành khu kinh tế phát triển nhờ quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Tỷ lệ đô thị hóa đã chiếm 76,9%. Toàn tỉnh có một thành phố, bốn thị xã trực thuộc tỉnh và bốn thị trấn thuộc bốn huyện. Trong nền kinh tế thị trường, hội nhập, mở cửa, các đô thị của Bình Dương đang phải cạnh tranh với những đô thị khác để thu hút nguồn lực phát triển. Bên cạnh những thành phố lớn có bề dày về phát triển kinh tế như thành phố Hồ Chí Minh, Biên Hòa - Đồng Nai, Bà Rịa - Vũng Tàu, Bình Dương đang từng bước khẳng định năng lực cạnh tranh, đóng góp tích cực cho kinh tế phía Nam và đất nước.

NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNGLịch sử cho thấy đô thị là nơi tạo ra năng suất cao,

nhiều cơ hội về việc làm, thúc đẩy tăng trưởng cho đất nước. Đô thị còn góp phần vào sự tăng trưởng trong tương lai cũng như tăng khả năng cạnh tranh của các quốc gia và khu vực. Điều này tiếp tục được minh chứng trong thời kỳ đô thị hóa ồ ạt và nhanh chóng tại các thị trường mới nổi trong đó có Việt Nam và đặc biệt là các tỉnh đô thị hóa nhanh như Bình Dương. Do đó, việc tập trung vào khả năng cạnh tranh của các đô thị là vấn đề cần được quan tâm. Năng lực cạnh tranh đô thị thường được hiểu

là năng lực cạnh tranh về sức mạnh kinh tế ở bình diện quốc gia hoặc quốc tế giữa các đô thị và các vùng đô thị trong kỷ nguyên toàn cầu hóa (Harris, 2007, p.5).

Bình Dương cũng như các đô thị lớn khác trên cả nước ảnh hưởng rất rõ xu hướng siêu toàn cầu hóa như sau: (1) Đô thị hóa, nhân khẩu học và các tầng lớp trung lưu mới nổi; (2) Sự gia tăng bất bình đẳng; (3) Tính bền vững; (4) Thay đổi công nghệ; (5) Các cụm công nghiệp và các chuỗi giá trị toàn cầu; (6) Quản trị. Những xu hướng đó đã dẫn dắt cho Bình Dương phát triển trong một môi trường ngày càng mở rộng với khu vực và thế giới. Tuy nhiên, xu thế này đòi hỏi Bình Dương phải biết giảm thiểu ảnh hưởng tiêu cực như sự bất bình đẳng gia tăng, áp lực lên tài nguyên thiên nhiên và môi trường và sự suy giảm niềm tin vào các cơ quan công quyền.

Đã đến lúc các tỉnh thành nói chung và Bình Dương nói riêng phải đặt ra chương trình nghị sự về cạnh tranh đô thị. Năng lực cạnh tranh của các đô thị cần chú trọng tập hợp các yếu tố sau: Chính sách, thể chế, chiến lược và quy trình - tập hợp các yếu tố này xác định mức độ bền vững về hiệu suất của các đô thị. Tính bền vững bao gồm các vấn đề kinh tế, môi trường và xã hội. Hiệu suất về việc sử dụng hiệu quả các nguồn tài nguyên có sẵn nhằm thúc đẩy tăng trưởng kinh tế. Nhưng hiệu suất bền vững cần duy trì phải vượt qua ngắn hạn và trong đó phải hài hòa được các mục tiêu kinh tế, môi trường và xã hội.

TS. Phạm Văn Bộ*

NĂNG LỰC CẠNH TRANH ĐÔ THỊ (NGHIÊN CỨU TRƯỜNG HỢP BÌNH DƯƠNG)

23Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

CÁC YẾU TỐ TÁC THÀNH CẠNH TRANH ĐÔ THỊTư duy phân loại về cạnh tranh đô thị được chia

thành 4 bộ phận như sau: (1) Thể chế, (2) Các chính sách và quy định về môi trường kinh doanh, (3) "Kết nối cứng" và (4) "Kết nối mềm". Điều này chúng ta cần xem xét tại Bình Dương và các đô thị của Bình Dương như thành phố Thủ Dầu Một, thị xã Thuận An, thị xã Dĩ An, thị xã Bến Cát và thị xã Tân Uyên.

Từ việc nghiên cứu đó, chúng ta phân tích đánh giá và đưa ra bài học chung về nâng cao năng lực cạnh tranh đô thị bao gồm những yếu tố "làm thế nào để cải cách" và "cải cách cái gì".

Thể chế (cải cách như thế nào) - quản trị hoặc khuôn khổ ra quyết định - lãnh đạo và tầm nhìn

Tầm nhìn rõ ràng nhất quán và sâu rộng hướng tới phát triển để đảm bảo rằng họ nhận được chìa khóa mở ra sự phồn thịnh. Các đô thị ở Bình Dương có quy mô diện tích thuộc loại vừa và nhỏ, phân bố chủ yếu theo đơn vị hành chính, khu công nghiệp, cụm công nghiệp và khu liên hợp công nghiệp - dịch vụ - đô thị. Các đô thị đều đã có quy hoạch chung và định hướng xây dựng phát triển đô thị đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030. Đến năm 2020, Bình Dương sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Điều này là một thuận lợi trong quá trình đô thị hóa và đề ra các chính sách phát triển bền vững.

Sức mạnh về thể chế: Việc Bình Dương đưa vào hoạt động Trung tâm hành chính công, Trung tâm dịch vụ đối ngoại tỉnh, ra mắt Trang thông tin hành chính công, Văn phòng đăng ký đất đai... đã góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính (CCHC), tạo tiền đề quan trọng để tỉnh tiếp tục phát triển bền vững. Công tác chỉ đạo, điều hành về CCHC của tỉnh tiếp tục có nhiều đột phá, nhất là công tác chỉ đạo việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT) trong giải quyết thủ tục hành chính (TTHC) tại Trung tâm hành chính công và tại các huyện, thị, thành phố trên địa bàn tỉnh. Bên cạnh đó, việc thực hiện thí điểm mô hình “Chính quyền thân thiện của dân, do dân, vì dân” và “Công sở thân thiện vì nhân dân phục vụ” đã phát huy kết quả tích cực, nhận được sự đồng tình, ủng hộ của người dân và doanh nghiệp.

Mở ra những cơ hội mới: Các đô thị đã hướng tới tìm kiếm những cơ hội, ngay trong các cuộc khủng hoảng chính trị hay kinh tế, dự đoán trước những gì xảy ra sau khi ký kết hiệp định TPP để đưa ra quyết định cải cách. “Trong khủng hoảng tài chính - kinh tế toàn cầu, thế giới bước vào một giai đoạn phát triển mới: Sự phụ thuộc lẫn nhau, hội nhập, cạnh tranh và hợp tác giữa các quốc

gia, các khu vực ngày càng phổ biến, kinh tế tri thức phát triển mạnh và do đó, con người và tri thức trở thành nhân tố quyết định sự phát triển của mỗi quốc gia. Đây thực sự là thời cơ thuận lợi để lãnh đạo tỉnh Bình Dương - những người tiên phong trong đổi mới - nhìn lại và tìm ra hướng đi bền vững cho tỉnh nhà”.

Những chính sách và quy định về môi trường kinh doanh

Bình Dương đã chủ động, mạnh dạn nắm bắt thời cơ nhằm khai thác yếu tố thuận lợi về địa lý, thực hiện tốt cải cách thủ tục hành chính, tạo môi trường thông thoáng để thu hút các dự án vào địa bàn. Bên cạnh đó, Bình Dương đã chủ động xây dựng các chương trình, nội dung xúc tiến, mời gọi đầu tư, kịp thời giải quyết tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai dự án và đã tạo được niềm tin cho các nhà đầu tư.

Tỉnh đã đưa ra các quyền cơ bản cho các nhà đầu tư, chính sách kinh tế vĩ mô ổn định và thận trọng, chính sách thuế đơn giản và hiệu quả, thị trường lao động linh hoạt, cởi mở cho thương mại và đầu tư trực tiếp nước ngoài. Các quy định về kinh doanh cũng ngày càng minh bạch đơn giản, từng bước đảm bảo an ninh, an toàn cho những người lao động nhập cư (như khu nhà ở xã hội tại thành phố Bình Dương), tạo điều kiện cho con em công nhân nhập cư được đến trường công lập học hành (như ở thị xã Thuận An). Đó là những bài học chính cho chính sách công tốt của tỉnh Bình Dương.

Bình Dương đã trỗi dậy với chủ trương đổi mới được cụ thể hóa bằng những chính sách thông thoáng, mở đường cho quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa của địa phương. Bằng việc xây dựng cơ sở hạ tầng, quyết liệt cải thiện môi trường đầu tư, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp sản xuất - kinh doanh, dòng vốn đầu tư trong và ngoài nước ồ ạt chảy về Bình Dương, nhà máy mọc lên khắp nơi, tập trung nguồn nhân lực từ nhiều địa phương... Chỉ riêng thị xã Thuận An hiện có 03 khu công nghiệp và 02 cụm công nghiệp tập trung, thu hút 2.368 doanh nghiệp trong và ngoài nước; trong đó, số doanh nghiệp hoạt động trong các khu công nghiệp và cụm công nghiệp là 400 doanh nghiệp.

Xây dựng các chính sách kinh tế đối ngoại riêng. Trong những năm qua, Bình Dương đã đi đầu với chính sách “trải thảm đỏ” thu hút đầu tư, trở thành một trong những tỉnh thành thu hút vốn đầu tư nước ngoài thuộc vị trí cao trong cả nước, năm 2014 đứng vị trí thứ 5, năm 2015 vị trí thứ 4. Có được kết quả này là do Bình Dương đã tạo ra các chính sách riêng về thương mại, đầu tư trực tiếp nước ngoài, du lịch và thu hút nhân tài các nước

Bình Dương sẽ trở thành thành phố trực thuộc Trung ương vào năm 2020

24 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

NGHIÊN CỨU Ứng dỤng

thông qua các cơ sở đào tạo, các doanh nghiệp liên quan, chính những vấn đề này thúc đẩy hội nhập sâu hơn.

Kết nối cứng (hạ tầng kỹ thuật cơ bản)Khi đề cập tới kết nối cứng là đề cập tới kết nối về vị

trí địa lý, nhân tài, vốn, khoa học công nghệ, cơ cấu kinh tế, môi trường, kết cấu hạ tầng.

Bình Dương thuộc miền Đông Nam Bộ, nằm trong vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, là cửa ngõ giao thương với thành phố Hồ Chí Minh, trung tâm kinh tế - văn hóa của cả nước, có các trục lộ giao thông huyết mạch của quốc gia chạy qua như quốc lộ 13, quốc lộ 14, đường Hồ Chí Minh, đường Xuyên Á… cách sân bay quốc tế Tân Sơn Nhất và các cảng biển chỉ từ 10 km - 15 km, thuận lợi cho phát triển kinh tế và xã hội toàn diện.

Kết hợp giữa việc lập quy hoạch và tăng trưởng có hệ thống là yêu cầu cần thiết. Cả hai yếu tố này phải bổ sung cho nhau và không thay thế. Thành phố mới Bình Dương là một ví dụ tuyệt vời với mạng lưới đường phố ô bàn cờ và "phạm vi để mở rộng". Tuy nhiên những khu vực đô thị quy hoạch quá mức và thành phố quy hoạch chưa đầy đủ nên đã gây ra những lãng phí nhất định.

Khoảng cách lớn về kết nối cứng đang là vấn đề cần phải giải quyết. Trong những năm qua, các đô thị của Bình Dương đã thu hút được nguồn lao động dồi dào từ nhiều tỉnh thành trên cả nước làm tại các khu công nghiệp. Tuy nhiên, ngành nghề của các khu công nghiệp hiện nay chủ yếu thu hút lao động phổ thông, chất lượng thấp, do vậy việc gia tăng giá trị khó có thể nâng cao như những ngành nghề đòi hỏi lao động tri thức. “Năm 2015 không có đột biến so với mọi năm, nhưng phần lớn cần lao động phổ thông, chiếm 86,5% tổng số nhu cầu cần tuyển. Các ngành nghề tuyển dụng chủ yếu vẫn là dệt may, sản xuất đồ gỗ, sản xuất khuôn và bao bì, trà, cà phê, cơ khí...”. Đây là thực tế rất đáng suy nghĩ. Nếu Việt Nam nói chung cũng như Bình Dương nói riêng cứ phát triển các ngành công nghiệp giản đơn, gia công, dùng nhiều lao động phổ thông giá trị lao động thấp thì lợi nhuận thu được, năng suất lao động sẽ tiếp tục thấp hơn so với các nước láng giềng. Ở hầu hết các đô thị mới thành lập, trong những năm đổi mới vừa qua đang tiếp tục tồn tại khoảng cách này như thị xã Dĩ An, thị xã Bến Cát, thị xã Tân Uyên; để giảm khoảng cách đòi hỏi phải đầu tư đồng bộ để tránh rào cản về năng suất và tăng trưởng.

Mật độ đô thị cao cũng mang lại lợi thế tốt hơn so với việc phát triển đô thị dàn trải theo chiều rộng: Điều này thực hiện bằng việc xây những tòa cao ốc ở trung tâm thành phố, nơi có điều kiện kinh doanh, đổi mới, nghệ thuật và văn hóa, môi trường tốt. Hình thái đô thị của Bình Dương đã cơ bản hình thành theo quy hoạch

chung bao gồm: Vùng đô thị trung tâm (Thủ Dầu Một, Bến Cát, Tân Uyên), đô thị nén phía Nam (Thuận An, Dĩ An) và vùng đô thị vệ tinh phía Bắc (đô thị loại V thuộc các huyện Dầu Tiếng, Phú Giáo, Bắc Tân Uyên, Bàu Bàng) .Tuy nhiên, thực tế các đô thị ở Bình Dương đang có hướng phát triển theo chiều rộng, do vậy đã tăng thêm những vùng mở rộng, không tập trung được các hoạt động kể trên.

Các lựa chọn thông minh cho cơ sở hạ tầng: Hệ thống giao thông công cộng phát triển theo định hướng, hệ thống xử lý nước thải đang từng bước hoàn thiện trên cơ sở dự án nhà máy hiện tại tại thành phố Thủ Dầu Một, thị xã Dĩ An đi vào hoạt động. Những năm qua Bình Dương đã tập trung đầu tư phát triển hạ tầng kỹ thuật. Cụ thể, trong giai đoạn 2011-2015, kết cấu hạ tầng giao thông được xây dựng theo hướng đồng bộ liên hoàn, kết nối hợp lý giữa các trục quốc lộ, đường tỉnh với các đường huyện; kết nối với hệ thống giao thông quốc gia và các tỉnh thuộc Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam. Đã phê duyệt điều chỉnh quy hoạch tổng thể giao thông tỉnh Bình Dương đến năm 2015, định hướng đến năm 2030. Hệ thống giao thông nông thôn, đường hẻm đô thị không ngừng được đầu tư kiên cố và chuẩn hóa gắn với thoát nước, cây xanh. Qua đó, tạo điều kiện lưu thông hàng hóa và phục vụ thuận lợi cho sự đi lại của nhân dân, góp phần tích cực thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới.

Quy hoạch hệ thống giao thông công cộng tỉnh Bình Dương gắn kết chặt chẽ với quy hoạch giao thông và quy hoạch chung xây dựng đô thị Bình Dương. Đã đưa vào hoạt động tuyến xe buýt chất lượng cao Thủ Dầu Một - khu vực đô thị mới Hòa Phú. Đang khởi động dự án xe buýt nhanh BRT kết nối Metro Suối Tiên với khu vực đô thị mới Hòa Phú. Hệ thống thoát nước, cấp nước, cấp điện được tập trung đầu tư phục vụ nhu cầu của người dân. Thông tin liên lạc gồm hạ tầng bưu chính, viễn thông phát triển mạnh mẽ đáp ứng nhu cầu thông tin liên lạc của người dân, góp phần phát triển kinh tế-xã hội của địa phương.

Kết nối mềm Kết nối mềm, vốn xã hội của thành phố, quan trọng

không kém kết nối cứng trong nền kinh tế tri thức thế kỷ 21; kết nối cứng và kết nối mềm củng cố nhau, kết nối mềm mang lại một xã hội cởi mở ở đô thị, thúc đẩy những ý tưởng, tinh thần kinh doanh, cách tân và tăng trưởng.

- Giáo dục là sự kết nối mềm quan trọng nhất. Thành phố của Mỹ như Boston, Pittsburgh và St Louis đã thoát khỏi suy giảm thời kỳ hậu công nghiệp và những lỗ hổng tri thức chuyên sâu bằng cách tận dụng sức mạnh của

Trung tâm hành chính mới góp phần đẩy mạnh cải cách hành chính tại Bình Dương

Trong những năm qua, Bình Dương đã đi đầu với chính sách “trải thảm đỏ” thu hút đầu tư

25Số 47. 2015 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

họ trong giáo dục. Ở châu Á, Singapore đã trở thành trung tâm giáo dục của châu lục này. Về giáo dục, đến nay tỉnh đã có 8 trường Đại học trong đó có 2 trường quốc tế đó là Trường Đại học Việt - Đức và Trường Đại học Quốc tế Miền Đông, 1 trường Cao đẳng Việt Nam - Singapore, 9 trường Trung cấp chuyên nghiệp và 59 cơ sở giáo dục, dạy nghề cơ bản đáp ứng nhu cầu đào tạo nguồn nhân lực.

- Ngày nay, cách tân dẫn đường cho tăng trưởng. Cách tân là sự phát triển sản phẩm mới, dịch vụ mới, quá trình sản xuất mới và mô hình kinh doanh mới. Do đó, việc áp dụng cách tân trong toàn bộ nền kinh tế là then chốt mở lối phồn vinh và nâng cao năng lực cạnh tranh. Tiếp tục phát huy những kết quả đã đạt được, hướng cách tân đang được chú trọng. Cụ thể, Bình Dương sẽ đẩy mạnh phát triển công nghiệp có hàm lượng giá trị gia tăng cao, theo hướng bền vững, nâng cao sức cạnh tranh trên cơ sở nâng cao tỷ lệ nội địa hóa, từng bước hình thành và phát triển sản phẩm công nghiệp hỗ trợ có khả năng tham gia vào chuỗi sản xuất sản phẩm toàn cầu, cung cấp sản phẩm công nghiệp hỗ trợ quy mô lớn ra thị trường. Khuyến khích các thành phần kinh tế đầu tư đổi mới công nghệ, nâng cao hiệu quả hoạt động của các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong mối quan hệ kết nối, tập trung từ các tập đoàn kinh tế lớn có vốn đầu tư nước ngoài. Phát triển công nghiệp gắn chặt với phát triển dịch vụ đô thị theo hướng hiện đại, thân thiện và bền vững. Kết hợp chặt chẽ giữa phát triển kinh tế với bảo vệ môi trường, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân bằng việc đầu tư hàng loạt các công trình văn hoá - xã hội như: Bệnh viện đa khoa 1.500 giường, các bệnh viện chuyên khoa, bệnh viên đa khoa Quốc tế miền Đông, bệnh viện phụ sản - nhi Hạnh Phúc, bệnh viện Colombia,…

Các thành phố cần tạo điều kiện cho cơ sở hạ tầng kỹ thuật số. Điều này sẽ hỗ trợ giao diện người-máy tính mà trao quyền các cá nhân và tận dụng đầy đủ các kết nối cứng. Nó có sức mạnh để làm tăng đáng kể năng suất cá nhân và tổ chức. Cổng thông tin điện tử của tỉnh cũng như các cấp được triển khai, tăng được việc truy cập thông tin cũng như tính minh bạch trong hoạt động quản lý.

Làm cho thành phố dễ sống hơn: Phải được ưu tiên hàng đầu. Điều này có nghĩa việc cải thiện chất lượng cuộc sống đô thị, đặc biệt đối với người dân có thu nhập trên mức trung bình và thu nhập cao. Các thành phố, thị xã buộc phải mở rộng và đa dạng hóa các cơ sở giáo dục, văn hóa và giải trí của họ để thu hút nhân tài từ các nơi trên cả nước, thậm chí người nước ngoài. Hiện nay các thành phố, thị xã ở đây được đánh giá cao về giải quyết nhà ở xã hội, hơn hẳn các đô thị khác trên cả nước.

Hình ảnh Bình Dương đang được nhiều người biết đến với những điểm nhấn mới như: Vườn cây trái Lái Thiêu, Khu du lịch Đại Nam, chùa Bà, Nhà thờ Chánh

Tòa giáo phận Phú Cường, Cafe Gió và Nước, Làng sơn mài Tương Bình Hiệp, Gốm sứ Minh Long...

Trong quá trình đổi mới vừa qua, tỉnh Bình Dương và các đô thị trong tỉnh đã đạt những thành công đáng ghi nhận, do sự linh hoạt cũng như thích ứng nhanh đối với những điều kiện thay đổi trong tình hình mới. Đó là sự kết hợp tương tác cả bốn bộ phận: Thể chế, các chính sách và quy định về môi trường kinh doanh, "kết nối cứng" và "kết nối mềm". Trong từng giai đoạn, hướng phát triển ưu tiên phải phù hợp. Các đô thị trong tỉnh đã có những cải cách phù hợp. Để nâng cao khả năng cạnh tranh không những trong nước mà phải hướng tới cạnh tranh trong khu vực và trên thế giới. Theo đó, Bình Dương nên hạn chế dần thu hút đầu tư các ngành thâm dụng lao động, khuyến khích các ngành có giá trị cao, lao động trình độ cao. Mặt khác, để phát triển năng lực cạnh tranh, Bình Dương cần phải tạo ra được việc làm và thu nhập cho người dân có mức sống đảm bảo, chính quyền địa phương phải có nguồn thu để chi tiêu, do vậy đô thị đó phải thu hút được các doanh nghiệp (hấp dẫn cả doanh nghiệp cũ và doanh nghiệp mới), thu hút được người có khả năng, thu hút được những người giàu có về với đô thị.

* Phó Giám đốc Học viện AMC

Tài liệu tham khảo1. http://www.binhduong.gov.vn/trangchu/news_

detail.phpid=15685&idcat=17&idcat2=2882. TSKH.KTS. Ngô Viết Nam Sơn3. Nguồn: UBND thị xã Thuận An4. Tấn Mân, Bình Dương: Nghịch lý thừa thiếu

lao động phổ thông, Lao động Bình Dương, http://laodongbinhduong.org.vn/newsdetail-8-3204-Binh-DuongNghich-ly-thua-thieu-lao-dong-pho-thong.html

5. Tỉnh Bình Dương (2015), Đô thị Bình Dương phát triển nhanh theo hướng văn minh, hiện đại, http://www.binhduong.gov.vn/dautuphattrien/Lists/DauTuPhatTrien/ChiTiet.aspx?ID=369

6. Etzkowitz, and Loel Leydesdorff (1998), Atriple helix of university - industry - government relations, Industry and Higher, Vol. 12, No. 4, August 1998, pp. 197-201;

7. Harris, N. 2007, City competitiveness, World Bank;8. Klaus Schwab (2014),The Global Competitiveness

Report 2013-2014, World Economic Forum.9. Porter, Michael (1990), the Competitive Advantage

of Nations, New York: the Free Press;10. Phạm Sĩ Liêm (2011), Bồi dưỡng năng lực cạnh

tranh đô thị, VNCOLD;11. UNHABITAT (2013), the Competitiveness of

Cities, Nairobi

Bệnh viện Quốc tế Miền Đông là một trong những bệnh viện hiện đại bậc nhất Việt Nam

26 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

NGHIÊN CỨU Ứng dỤng

Nhằm giúp các học viên tổng hợp lại kiến thức và cập nhật thêm những kiến thức mới về kế toán,

kiểm toán, Luật Lao động, Luật Doanh nghiệp… để đạt kết quả tốt nhất trong kỳ thi cấp chứng chỉ kế toán viên, kiểm toán viên cho các Kiểm soát viên hành nghề do Bộ Tài chính tổ chức; Thực hiện nhiệm vụ được Bộ Xây dựng giao, ngày 12/4/2016, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị (AMC) đã tổ chức Lễ khai giảng khóa Bồi dưỡng kiến thức thi cấp chứng chỉ hành nghề kế toán viên và kiểm toán viên cho các kiểm soát viên tại các TCT thuộc Bộ Xây dựng và Tổng Công ty có vốn đóng góp của Bộ Xây dựng.

Đến dự Lễ khai giảng khóa học, về phía Bộ Xây dựng có ông Bùi Phạm Khánh - Thứ trưởng Bộ Xây dựng, ông Đặng Văn Long - Vụ trưởng Vụ Kế hoạch Tài chính, ông Đặng Văn Thanh - Vụ trưởng Vụ quản lý doanh nghiệp, ông Hà Mạnh Hoạt - Phó Vụ trưởng Vụ Tổ chức cán bộ, bà Nguyễn Thị Thủy Lệ - Phó Chủ tịch thường trực Công đoàn Xây dựng Việt Nam. Về phía Trường ĐTBD cán bộ tài chính - Bộ Tài chính có ông Hoàng Trần Hậu - Hiệu trưởng nhà trường; phía Học viện có ông Trần Hữu Hà - Giám đốc Học viện cùng các đồng chí trong Ban Giám đốc Học viện, giảng viên và gần 100 học viên khóa học.

Chương trình học được chia theo 2 modul. Modul 1: Bồi dưỡng kiến thức để dự thi lấy chứng chỉ hành nghề kế toán và nghiệp vụ kế toán nâng cao, bồi dưỡng kiến thức nâng cao năng lực lãnh đạo, quản lý và kiểm soát cho kiểm soát viên. Modul 2: Bồi dưỡng kiến thức để dự thi lấy chứng chỉ kiểm toán viên. Trong 12 tuần học tập, các học viên được tìm hiểu, bổ sung kiến thức về Luật

Lao động, Luật Doanh nghiệp, các vấn đề cơ bản trong tài chính, quản lý tài sản, định giá doanh nghiệp, các loại thuế, lập báo cáo tài chính .v.v

Phát biểu tại Lễ khai giảng khóa học, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh nhấn mạnh “Để đảm bảo tính thống nhất, kế thừa và quản lý các kiểm soát viên đã được Bộ Xây dựng bổ nhiệm tại các TCT là Công ty TNHH một thành viên và được Bộ Xây dựng giới thiệu tham gia Ban kiểm soát tại các TCT là Công ty cổ phần theo đúng quy định, rất cần thiết phải tổ chức lớp Bồi dưỡng kiến thức để thi cấp chứng chỉ hành nghề Kế toán viên và Kiểm toán viên cho các Kiểm soát viên. Bộ Xây dựng đã giao cho Vụ quản lý doanh nghiệp chủ trì, phối hợp với Vụ Tổ chức cán bộ và Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị tổ chức lớp học theo đúng quy định của Bộ Tài chính quy định về việc thi cấp Chứng chỉ kiểm toán viên và Chứng chỉ hành nghề kế toán cũng như Quyết định về việc ban hành, công bố chuẩn mực đạo đức nghề nghiệp kế toán, kiểm toán Việt Nam. Tôi tin rằng, Học viện là cơ sở đào tạo cán bộ hàng đầu của Bộ Xây dựng với trên 40 năm kinh nghiệm hoạt động trong lĩnh vực đào tạo bồi dưỡng cán bộ ngành Xây dựng sẽ đem đến cho các đồng chí học viên chương trình học thiết thực, hữu ích, góp phần giúp các đồng chí vận dụng kiến thức thực tế công tác đạt hiệu quả cao.”

Cũng trong Lễ khai giảng, ông Trần Hữu Hà - Giám đốc AMC đã giới thiệu về các chương trình đào tạo bồi dưỡng cho doanh nghiệp mà Học viện đang triển khai. Tại khóa học, ông nhấn mạnh với đội ngũ giảng viên giỏi, giàu kinh nghiệm thực tế sẽ giúp các học viên có thể tiếp nhận một cách nhanh chóng những kiến thức cần thiết về lĩnh vực kế toán và nghiệp vụ kế toán nâng cao; ngày càng hoàn thiện năng lực lãnh đạo, quản lý và kiểm soát cho kiểm soát viên. Phía Học viện sẽ tạo mọi điều kiện cơ sở vật chất tốt nhất, kịp thời để khóa học đạt được kết quả cao. Bên cạnh đó, ông cũng khẳng định vai trò của lãnh đạo Bộ Xây dựng đã luôn ủng hộ các hoạt động đào tạo bồi dưỡng của Học viện trong những năm vừa qua, cảm ơn các đồng chí lãnh đạo các Cục, Vụ, Viện đã tích cực cùng với Học viện triển khai thực hiện các nhiệm vụ đào tạo bồi dưỡng, các doanh nghiệp đã phối hợp chặt chẽ với Học viện để tổ chức thành công các khóa học.

Khóa Bồi dưỡng kiến thức thi cấp chứng chỉ hành nghề kế toán viên và kiểm toán viên cho các kiểm soát viên tại các TCT thuộc Bộ Xây dựng và TCT có vốn đóng góp của Bộ Xây dựng sẽ kết thúc ngày 8/7/2016.

Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Phạm Khánh phát biểu tại Lễ khai giảng

Học viện AMC

BỒI dƯỠng KIẾn ThỨckế toán viên và kiểm toán viên tại

27Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

Để

ĐÔ THỊtrở thànhNƠI ĐÁNG SỐNG

Nguyễn Thảo (thực hiện)

Trong tiến trình phát triển đô thị hiện nay, khái niệm “thành phố đáng

sống” hay “đô thị đáng sống”, “đô thị sống được” (liveable/livable city) có thể còn khá mới mẻ ở Việt Nam, nhưng trên thực tế, thuật ngữ này đã xuất hiện rất lâu trên thế giới cũng như được tập trung tìm hiểu. Xuất phát từ tình hình thực tế tại mỗi đô thị, các nhà nghiên cứu và thậm chí là chính quyền một số đô thị đã đưa ra những nguyên tắc, tiêu chí cần thiết để xây dựng thành phố của mình trở thành một nơi đáng sống hay sống được, thậm chí một số tổ chức đứng ra xếp hạng các “thành phố đáng sống” nhất trên thế giới như mạng khảo sát chất lượng cuộc sống Mercer (Mercer Quality of Living Survey), mạng phân tích thông tin kinh tế (The Economist Intelligence Unit’s - EIU) thuộc Tạp chí Economist, hay Tạp chí Monocle của nước Anh. Theo đó, hàng năm, họ đều công bố danh sách các thành phố đáng sống nhất trên thế giới và các thành phố lọt vào nhóm 10 thành phố đáng sống nhất chủ yếu vẫn là ở những nước phát triển, trong đó có những cái tên khá quen thuộc và nổi tiếng như Brussels (Bỉ), Melbourne (Úc), Wellington (New Zealand), Amsterdam (Hà Lan)…

Hiện nay nhiều đô thị đã hoạch định những chiến lược, thực thi những biện pháp cụ thể để hiện thực hóa mục tiêu nhằm giải mã khái niệm “thành phố đáng sống” một cách chính xác nhất, phù hợp

nhất. Hơn hết, “thành phố đáng sống” không phải chỉ là đối với một người, một số người hay nhóm người, mà là với tất cả mọi người, từ những người dân bình thường nhất cho tới những du khách, doanh nhân, nhà đầu tư, những người ở khắp nơi muốn đến sinh sống, lập nghiệp đến những người con xa xứ… Và chính vì vậy, mục đích tối thượng là phục vụ người dân. Tuy nhiên, bài toán để đô thị trở thành nơi đáng sống thực sự không đơn giản.

Một đơn vị khảo sát ở Anh Quốc đã đặt những tiêu chí để đánh giá “đô thị đáng sống” bao gồm: Chăm sóc y tế, giáo dục, văn hóa, môi trường, cơ sở hạ tầng, sự ổn định chính trị, an ninh và xã hội. Mặc dù có thể còn có những tiêu chí khác nhưng thiết nghĩ nó có những điểm tương đồng khi gắn vào mục tiêu xây dựng các đô thị bền vững tại Việt Nam.

Trên cơ sở tiếp cận này, Phóng viên Tạp chí Xây dựng và đô thị đã có cuộc trao đổi ngắn với TS. Nguyễn Quang- Giám đốc UN-Habitat tại Việt Nam để góp phần làm rõ thêm vấn đề quan trọng đang đặt ra hiện nay đó là: Làm thế nào để đô thị trở thành nơi đáng sống? Ông Nguyễn Quang là một trong những người đã có nhiều hoạt động tích cực hỗ trợ cho sự phát triển nói chung cũng như đóng góp vào sự phát triển các đô thị tại Việt Nam nói riêng.

Ông Nguyễn Quang - Giám đốc UN Habitat

tại Việt Nam

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

28 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

TS. Nguyễn Quang: Tôi luôn ủng hộ quan điểm trong phát triển phải đặt con người vào trung tâm. Một thành phố có thể được gọi là đáng sống khi người dân có một cuộc sống hạnh phúc và

muốn gắn kết để phát triển thành phố, và thành phố cần đảm bảo những điều kiện như:

Một là: Có khả năng sản xuất: Tạo ra sự tăng trưởng kinh tế, công ăn việc làm, giúp người dân có thu nhập ổn định và được tiếp cận với các cơ hội một cách bình đẳng.

Hai là: Cơ sở hạ tầng phát triển: Cung cấp hạ tầng cơ sở mở rộng nhằm tăng cường khả năng lưu thông, khả năng sản xuất và khả năng kết nối.

Ba là: Dịch vụ đô thị đầy đủ: Tất cả người dân đều có khả năng tiếp cận các dịch vụ cơ bản, không phân biệt giàu nghèo.

Bốn là: Chất lượng cuộc sống tốt: Thúc đẩy sử dụng không gian công cộng để gia tăng sự gắn kết cộng đồng, nâng cao bản sắc của người dân. Riêng ở Việt Nam, có một vấn đề cần quan tâm đó là an toàn thực phẩm bởi nó ảnh hưởng trực tiếp đến sức khoẻ của người dân đô thị.

Năm là: Công bằng và hòa nhập xã hội: Đảm bảo sự phân phối lợi ích công bằng cho tất cả mọi người, làm giảm tỷ lệ nghèo đói và sự gia tăng của các khu nhà tạm.

Sáu là: Môi trường bền vững: Bảo vệ các giá trị của môi trường đô thị trong khi đảm bảo sự tăng trưởng.

Đặc biệt, người dân sống trong thành phố đó luôn có niềm tin vào tương lai, cùng chia sẻ những giá trị nhân bản và tin tưởng lẫn nhau. Trong bối cảnh hiện nay khi nguy cơ khủng bố gia tăng trên toàn cầu, một thành phố đáng sống cũng phải là một thành phố có tính an toàn cao.

Một thành phố đáng sống cũng phải là một thành phố có tính an toàn caoPV: Rõ ràng, thật khó nói đến chất lượng sống tốt

khi chất lượng của các dịch vụ căn bản như giáo dục, y tế, nhà ở… các dịch vụ xã hội của đô thị vẫn chưa đáp ứng được mong đợi của người dân. Nói cách khác, vấn đề cung cấp dịch vụ đô thị cũng đang là một trong những bài toán đặt ra đối với các đô thị. Kinh nghiệm giải quyết vấn đề này là gì theo ông?

TS. Nguyễn Quang: Chất lượng cuộc sống và sinh kế bền vững, dịch vụ cơ bản, ngoài việc góp phần xây dựng phẩm giá con người, như đã được đề cập trong Chương trình Nghị sự Habitat, có mối liên hệ mật thiết và vô cùng đa dạng. Chẳng hạn, cấp nước và vệ sinh, quản lý chất thải, năng lượng, giao thông vận tải và thông tin liên lạc đòi hỏi cơ sở vật chất lớn, trong khi giáo dục, y tế và an ninh công cộng lại yêu cầu chi phí vận hành đáng kể. Là một tổng thể, dịch vụ cơ bản là điều kiện tiên quyết cho việc cung ứng các dịch vụ khác và cải thiện tiềm năng tham gia của mỗi cá nhân trong hoạt động kinh tế. Trên thế giới, tính sẵn có và khả năng tiếp cận tới các dịch vụ cơ bản không đồng đều. Rất nhiều cá nhân, gia đình, cộng đồng hoặc thậm chí cả thành phố hoặc khu vực tiếp tục phải chịu cảnh tiếp cận không đầy đủ tới các dịch vụ cơ bản. UN-Habitat, theo yêu cầu của Hội đồng Liên Hợp Quốc, với sự tham vấn của một nhóm chuyên gia là đại diện các bên liên quan quốc tế, quốc gia và địa phương hoạt động trong lĩnh vực cung ứng các dịch vụ cơ bản: Chính quyền Trung ương; chính quyền địa phương; nhà cung cấp dịch vụ công hoặc tư; các tổ chức xã hội dân sự; cơ quan Liên hiệp quốc; tổ chức tài chính và các tổ chức phi chính phủ quốc tế đã soạn thảo Hướng dẫn quốc tế về Tiếp cận dịch vụ cơ bản cho tất cả mọi người,

trong đó đề ra những nguyên tắc cơ bản cần được tuân theo như: Quản lý minh bạch, hiệu quả, có sự tham gia của người dân; Phân cấp và làm rõ vai trò của chính quyền địa phương; Xây dựng khung pháp lý phù hợp cho việc hợp tác; Có chính sách cho các hộ cận nghèo và cấp vốn bền vững; Đảm bảo môi trường bền vững.

Mỗi địa phương sẽ có những sáng kiến riêng để cải thiện sự cung cấp và khả năng tiếp cận của người dân với các dịch vụ đô thị. Tuy nhiên, có một điểm chung trong những sáng kiến đó chính là sự tham gia tích cực của người dân. Tôi lấy một ví dụ ở Curitiba, Brazil nơi mà chính quyền địa phương đã áp dụng sáng kiến Trao

Curitiba, Brazil nơi mà chính quyền địa phươngđã áp dụng sáng kiến Trao đổi xanh để khuyến khích

người dân tham gia phân loại rác thải tại nguồn

Phóng viên (PV): Thưa ông, giai đoạn hiện nay, các đô thị Việt Nam đang phải đối mặt với nhiều thách thức trong quá trình phát triển và hướng đến xây dựng những “thành phố đáng sống”. Vậy dưới góc nhìn của ông, một thành phố đáng sống sẽ cần có những điều kiện căn bản nào?

29Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

đổi xanh để khuyến khích người dân tham gia phân loại rác thải tại nguồn, khi những xe chở rác không thể tiếp cận các hộ gia đình do đường vào quá nhỏ. Khi người dân mang rác thải hữu cơ và rác thải có thể tái chế đã được phân loại tới nơi thu gom, họ sẽ được đổi lại bằng thực phẩm hữu cơ như hoa quả, cau rủ hoặc vé xe buýt để đi lại. Việc làm này giúp đôi bên cùng có lợi. Người dân địa phương có môi trường sống sạch sẽ hơn, có thực phẩm hữu cơ để dùng, miễn phí sử dụng phương tiện công cộng và nâng cao nhận thức về vấn đề môi trường. Còn chính quyền địa phương cũng cải thiện được môi trường sống của người nghèo, không phải đầu tư để mở rộng đường, tiết kiệm chi phí thu gom rác, gia tăng những vật liệu tái chế, những thực phẩm hữu cơ dư thừa không bị lãng phí và có khả năng tạo công ăn việc làm trong công nghiệp tái chế.

PV: Cụm từ “Quản lý phát triển đô thị” tuy mới được nhắc nhiều đến tại Việt Nam trong khoảng thời gian hơn 20 năm vừa qua, từ khi chúng ta bước vào công cuộc “Đổi mới”, khi mà các đô thị thực sự trở thành động lực để phát triển. Song vấn đề quản lý đã gặp phải rất nhiều khó khăn do thiếu kinh nghiệm, năng lực quản lý. Ông có chia sẻ gì thêm về vấn đề này?

TS. Nguyễn Quang: Việt Nam là một trong những nước có tốc độ đô thị hoá cao, khoảng 3,5%/năm. Trong bối cảnh đó thì quản trị, quản lý và quy hoạch đô thị với sự tham gia của cộng đồng sẽ là yếu tố then chốt cho quá trình đô thị hóa bền vững. Chúng ta không nên xem quy hoạch, quản lý và quản trị là hoạt động riêng rẽ để tránh coi những hoạt động này chỉ đơn giản là bước tuyến tính trong quá trình phát triển. Phát triển bền vững đòi hỏi các hoạt động quản trị và quy hoạch gắn kết chặt chẽ với nhau, có sự tham gia của người dân. Quá trình quản

trị tiếp theo bao gồm nhiều hơn chức năng tính toán và giám sát cơ bản; chủ động hơn trong công việc hằng ngày, trong đó nhấn mạnh quy trình quản lý và quy hoạch đầy đủ. Trong hệ thống kế hoạch tập trung trước đây, các đô thị

được coi là trung tâm sản xuất và được quy hoạch, quản lý như các nguồn lực sản xuất mà không tính đến tác động thứ cấp. Bên cạnh đó, năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị cho cán bộ các cấp cần phải được nâng lên, đây là một trong những nhiệm vụ bức thiết đặt ra. Tôi rất mừng vì hiện nay Đề án 1961 đang được tập trung triển khai và hy vọng nó sẽ là cơ sở để khắc phục vấn đề quản lý của các chính quyền đô thị, hướng tới phát triển các đô thị hiệu quả, bền vững hơn.

PV: Phải chăng ông đang muốn nói đến một chính sách quản lý đô thị thích hợp?

TS. Nguyễn Quang: Quy hoạch đô thị tổng thể và chiến lược đầu tư liên quan chỉ là một danh sách các hạng mục đầu tư mong muốn được Chính phủ phê duyệt. Ít có những đánh giá tác động tổng hợp của các quyết định này, và nhìn chung không có khung phát triển chiến lược cho đô thị. Các đô thị ở Việt Nam bước vào thế kỷ 21 mà vẫn chưa có chính sách quản lý đô thị thích hợp, thiếu cơ sở hạ tầng để thực hiện chức năng tiêu biểu của đô thị trong nền kinh tế thị trường. Do vậy, để thúc đẩy phát triển đô thị hiệu quả hơn, cần trao quyền quản lý đô thị và quy hoạch đô thị nhiều hơn cho chính quyền địa phương và cần làm rõ hơn trách nhiệm của UBND trong quản lý đô thị. Song song với việc nâng cao năng lực cán bộ địa phương, và cần quy trách nhiệm đối với các quyết định của họ.

PV: Bàn về vai trò quản lý đô thị, trong tình hình Việt Nam, theo ông để có thể nâng cao hiệu quả kinh tế của các đô thị thì chính quyền đô thị nên có biện pháp gì mang tính dài hơi?

TS. Nguyễn Quang: Phát triển kinh tế địa phương (PTKTĐP) là một quá trình có sự tham gia, trong đó chính quyền và người dân địa phương từ mọi thành phần cùng làm việc với nhau để thúc đẩy hoạt động kinh tế địa phương, nhằm phát triển một nền kinh tế linh hoạt và bền vững. Nó giúp tạo việc làm phù hợp và cải thiện chất lượng cuộc sống cho tất cả mọi người, bao gồm người nghèo và những người chịu thiệt thòi. PTKTĐP khuyến khích khu vực công, tư và xã hội dân sự thiết lập quan hệ đối tác và hợp tác để tìm ra giải pháp riêng cho những thách thức kinh tế chung. Quá trình PTKTĐP giúp trao quyền cho người tham gia nhằm sử dụng hiệu quả việc kinh doanh, lao động, vốn và các nguồn lực khác của địa phương để đạt được ưu tiên của địa phương mình (ví dụ: tạo thêm công việc chất lượng, giảm nghèo, cải thiện dịch vụ xã hội...).

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

30 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

PV: Vậy ông có thể nói rõ hơn vấn đề PTKTĐP và vai trò của chính quyền dưới khía cạnh này?

TS. Nguyễn Quang: Có thể PTKTĐP thông qua phương pháp hoạch định chiến lược. Hoạch định chiến lược là quá trình ra quyết định một cách tổng hợp trong đó tập trung vào những vấn đề quan trọng nhất và đặt ra câu hỏi làm thế nào để giải quyết vấn đề đó. Phương pháp này đưa ra một khung hành động trong đó xác định ưu tiên phát triển địa phương giúp chính quyền có những quyết định sáng suốt về phân bổ nguồn lực (thời gian, tiền bạc, kỹ năng) nhằm đạt được những mục tiêu đề ra.

Ở những nước đang phát triển như Việt Nam, để PTKTĐP, nâng cao hiệu quả kinh tế đô thị thì chính quyền địa phương cần tạo điều kiện cho kinh tế thị trường hoạt động hiệu quả trong bối cảnh của mỗi địa phương. Chính quyền đô thị cần phải hỗ trợ mạnh mẽ cho những doanh nghiệp vừa và nhỏ phát triển bởi họ góp phần tạo thêm công ăn việc làm, của cải và gia tăng thuế cho địa phương. Khu vực tư nhân vô cùng năng động, hoạt động theo cơ chế thị trường và sẽ đóng vai trò là đòn bẩy trong phát triển kinh tế địa phương.

PV: Hiện nay, phát triển đô thị đảm bảo phát triển môi trường bền vững đang là một đòi hỏi. Thông qua việc bảo vệ tài nguyên thiên nhiên, xây dựng khả năng chống chịu và ứng phó với biến đổi khí hậu hay quan tâm đến năng lượng sạch, các đô thị cũng có được những giải pháp ban đầu, tất nhiên trong quá trình thực hiện cũng gặp không ít vướng mắc bao gồm cả những yếu tố chủ quan và khách quan. Ông có chia sẻ gì để nâng cao hiệu quả vấn đề này?

TS. Nguyễn Quang: Theo báo cáo toàn cầu

của UN-Habitat về thành phố và Biến đổi khí hậu (BĐKH), thì BĐKH đã trở thành một vấn đề phát triển mang tính toàn cầu, diễn ra đồng thời và với một tốc độ tương đương với tốc độ đô thị hóa trên thế giới. 70% lượng phát thải khí nhà kính trên toàn cầu bắt nguồn từ các thành phố. Các thành phố là trung tâm công nghiệp hóa, là nơi có lượng khí thải lớn nhất nhưng cũng là nơi bắt đầu những giải pháp ứng phó với biến đổi khí hậu.

Để chuẩn bị cho việc giảm thiểu và thích ứng với biến đổi khí hậu ở đô thị có hiệu quả hơn, Việt Nam đang thực hiện các chính sách ứng phó với biến đổi khí hậu ở các cấp. Chính phủ Việt Nam đã xây dựng Chương trình Mục tiêu Quốc gia ứng phó với biến đổi khí hậu. Các Bộ, ban, ngành hiện đang chỉ đạo việc lồng ghép vấn đề ứng phó với biến đổi khí hậu vào các kế hoạch và chiến lược ngành. Trong lĩnh vực

quản lý đô thị, Bộ Xây dựng đã có hướng dẫn việc lồng ghép vấn đề thích ứng với biến đổi khí hậu và giảm thiểu phát thải khí nhà kính vào quy hoạch đô thị. Các chính quyền đô thị cấp địa phương hiện cũng đang xây dựng chương trình hành động gắn kết giữa ứng phó với biến đổi khí hậu và nhu cầu phát triển đô thị trong tương lai. Việc mở rộng phạm vi tham gia của toàn dân, phối hợp giữa Nhà nước với cộng đồng và khu vực tư nhân trong đánh giá mức độ tổn thương và khả năng thích ứng trong xây dựng quy hoạch - kế hoạch hành động cụ thể là rất cần thiết.

Tọa đàm lãnh đạo cách tân đô thị (AMC& UN-Habitat phối hợp thực hiện)

PV: Các đô thị lớn như Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh thực sự là một ví dụ điển hình cho thấy đây là một vấn đề rất quan ngại. Và ông có nói đồng tình với quan điểm “lấy con người làm trung tâm” cũng như nhấn mạnh đến vai trò của người dân. Vậy vai trò của người dân trong một đô thị đáng sống sẽ thế nào thưa ông?

TS. Nguyễn Quang: Ở các đô thị lớn như Hà Nội và TP. Hồ Chí Minh, nơi có tình trạng ùn tắc thường xuyên do số lượng phương tiện giao thông cá nhân quá lớn, đã có những dự án xây dựng Metro để khuyến khích người dân sử dụng phương tiện công cộng. Dù ít nhưng đã xuất hiện những công trình xanh trong đó sử dụng các nguyên liệu xanh trong xây dựng, sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả. Việc giáo dục ý thức người dân và tuyên truyền lối sống xanh cũng được một số đô thị chú ý. Nhưng để đạt được hiệu quả tối ưu, cần sự kết hợp cả

ngành dọc và ngành ngang, trong đó người dân được tham gia vào quá trình ra quyết định, thực hiện và giám sát và chính quyền cần có một cam kết chính trị để phát triển thành phố bền vững. Khi người dân tin tưởng vào chính quyền thành phố, và khi chính quyền thành phố nhận thức được vai trò, trách nhiệm cũng như niềm tự hào khi được người dân tin tưởng, khi ấy Việt Nam sẽ sớm có những đô thị đáng sống.

PV: Vâng, Xin cám ơn ông về những chia sẻ trên!

31Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

Trong quá trình phát triển của mỗi quốc gia, đô thị luôn là động lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, phát triển xã hội và nâng cao trình độ nhận thức của mỗi cá nhân cũng

như của toàn xã hội. Ở Việt Nam, quá trình đô thị hóa đang diễn ra rất nhanh. Các đô thị muốn phát triển bền vững trước hết phải tìm thấy những yếu tố tạo nên sự bền vững, đồng thời cũng phải tìm ra những thách thức đe dọa sự bền vững. Nhằm xác định những nhu cầu cấp thiết, những thách thức mà các thành phố phải đối mặt trong quá trình xây dựng khu đô thị an toàn, bền vững, ngày 05/4/2016, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng phối hợp với UN-Habitat Việt Nam cùng Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Đức (BMBF) tổ chức Hội thảo “Tăng trưởng đô thị bền vững” tại Hà Nội. Hội thảo đã ghi nhận những ý kiến thiết thực từ đại diện một số đô thị, Hiệp hội các đô thị Việt Nam (ACVN), UN-Habitat Việt Nam, Cục Hạ tầng kỹ thuật, Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị - Bộ Xây dựng.

Hương Trà

TÌM KIẾM NHỮNG GIẢI PHÁP HIỆU QUẢ GIúP CÁC ĐÔ THỊ VIỆT NAM PHÁT TRIỂN TOÀN DIỆN VÀ BỀN VỮNG

Để đô thị phát triển bền vững, chính quyền đô thị là hạt nhân chính dẫn dắt các đô thị. Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị (AMC) được Thủ tướng Chính

phủ và Bộ Xây dựng giao thực hiện Đề án 1961 (Đề án nâng cao năng lực quản lý xây dựng và phát triển đô thị cho đội ngũ cán bộ, lãnh đạo chuyên môn đô thị các cấp). Do vậy, AMC rất quan tâm đến vấn đề liên quan đến sự phát triển đô thị, mong muốn qua buổi Hội thảo, các đại

biểu sẽ thẳng thắn đưa ra những khó khăn, vướng mắc, những bức xúc trong xây dựng, quản lý và phát triển đô thị, nhằm tìm kiếm giải pháp hiệu quả nhất, góp phần giúp các đô thị ở Việt Nam phát triển toàn diện và bền vững.TS. Trần Hữu Hà - Giám đốc AMC khẳng định.

TĂNG TRƯỞNG ĐÔ THỊ BỀN VỮNGTHÁCH THỨC XÂY DỰNG PHÁT TRIỂN

TRONG TƯƠNG LAI&

TS. Trần Hữu Hà - Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị phát biểu tại Hội thảo

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

32 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

Trong Báo cáo đánh giá lần thứ 5 của Ủy ban Liên chính phủ về Biến đổi Khí hậu (IPCC) nêu rõ: Những nỗ lực của giảm thiểu phát thải khí nhà kính ở khu vực đô thị chính là đòn bẩy cho chính sách về khí hậu, năng lượng cấp quốc tế. Đó là nơi mà cấu trúc đô thị, cơ sở hạ tầng, xu hướng tiêu thụ, chiến lược quy hoạch và các công cụ chính sách liên ngành có thể được liên kết. Trên cơ sở đó, Bộ Giáo dục và Nghiên cứu CHLB Đức (BMBF) có kế hoạch xây dựng Quỹ “Tăng trưởng bền vững ở khu vực Đô thị” nhằm tài trợ cho các chương trình, dự án về phát triển bền vững ở các nước đang phát triển. Các sáng kiến sẽ tập trung vào Mục tiêu Phát triển bền vững của Liên Hợp Quốc (SDGs) đã được thông qua vào năm 2015, đặc biệt là Mục tiêu số 11 “Xây dựng thành phố, khu định cư cho người dân theo định hướng toàn diện, an toàn và bền vững”, từ đó đóng góp cho tiến trình HABITAT III ở cấp độ toàn cầu. Quỹ này là một cấu phần thuộc Sáng kiến “Future Megacities - Siêu đô thị của tương lai”, nằm trong khuôn khổ Chương trình Nghiên cứu về Phát triển bền vững - FONA” của CHLB Đức, đồng thời được tích hợp với các hoạt động chính của Chiến lược Quốc gia về Nghiên cứu và Đổi mới (FINA).

Theo TS. Nguyễn Quang - Giám đốc UN-Habitat tại Việt Nam: Chúng ta đang sống trong quá trình thay đổi rất lớn của thế giới, đô thị luôn là động lực của phát triển nhưng đô thị cũng chịu nhiều thách thức. Mục tiêu của Hội thảo nhằm chia sẻ những thách thức, vấn đề chúng ta đang phải đối mặt trong quá trình phát triển đô thị để BMBF có những nhận định tổng hợp, đóng góp cho một sáng kiến mới - Quỹ Tăng trưởng bền vững đô thị mà BMBF đang thực hiện. Đây là cơ hội các bên hợp tác với nhau để tìm ra các vấn đề then chốt, giải quyết những thách thức trong phát triển đô thị bền vững, đặc biệt là việc nâng cao năng lực, hỗ trợ kỹ thuật và xây dựng chính sách phát triển đô thị.

Trước nhiều thách thức đặt ra trong quá trình đô thị hóa, giải pháp nào để hỗ trợ cộng đồng ứng phó với biến đổi khí hậu? Chúng ta không chỉ xem xét giải pháp thích ứng mà còn phải nghiên cứu giải pháp giảm nhẹ. Liệu chính quyền thành phố có lựa chọn được nguồn nhân lực thích ứng cho các lĩnh vực khác nhau? Mỗi một khu vực cần có cách tiếp cận khác nhau. Tại Hội thảo, TS. Andrea Koch Kraft - đại diện Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Đức (BMBF) đã trình bày Chương trình “Future Megacities - Siêu đô thị tương lai”

và Dự án “Quy hoạch nhanh”. Đây là 2 trong số 9 dự án nghiên cứu song phương và phát triển năng lực tại 08 quốc gia (bao gồm 05 quốc gia Châu Á, 01 quốc gia Mỹ Latinh và 02 quốc gia Châu Phi). Dự án “Siêu đô thị tương lai” nhằm mục tiêu giảm thiểu biến đổi khí hậu, xây dựng các giải pháp thích ứng, làm tiền đề xây dựng mô hình năng lượng, thích ứng với biến đổi khí hậu một cách hiệu quả. Mục tiêu của Dự án “Quy hoạch nhanh” nhằm xây dựng hạ tầng bền vững, hệ thống quản lý môi trường, tài nguyên hướng tới những đô thị phát triển năng động.

NHỮNG THÁCH THỨC ĐỐI VỚI CÁC ĐÔ THỊ VIỆT NAM

Chia sẻ một số thông tin về đô thị Hà Nội để tìm kiếm cơ hội hợp tác giúp cho Thủ đô tăng trưởng bền vững, đại diện một số đơn vị của Hà Nội cho biết: Hà Nội đang rất khó khăn trong quy hoạch nhà ở phía Nam Thủ đô, hệ thống xử lý chất thải rắn còn thiếu, hiện tượng ô nhiễm không khí, ô nhiễm hệ thống nước mặt ao hồ cao, nước sạch còn chưa cung cấp được đến các vùng mới sáp nhập của tỉnh Hà Tây cũ vào Hà Nội từ năm 2008. Vậy xây dựng Quỹ “Tăng trưởng Bền vững ở khu vực Đô thị” trên cơ sở nào, đối tượng hưởng lợi là ai để có thể giúp các đô thị phát triển bền vững? Đại diện BMBF khẳng định: Các đối tượng hưởng lợi dài hạn chính là người dân sống trong đô thị, chúng ta cần huy động các bên liên quan và chia sẻ tri thức từ nhiều quốc gia khác nhau.

Ông Nguyễn Minh Nam - Phó Chủ tịch UBND thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam trao đổi: Do tình hình biến đổi khí hậu ở Tam Kỳ rất rõ rệt, Tam Kỳ mong muốn được hỗ trợ thúc đẩy phát triển hệ thống cây xanh thông minh, nâng cao công tác học hỏi kinh nghiệm trong đào tạo bồi dưỡng cán bộ quản lý và chuyên môn về đô thị, nâng cao năng lực hành chính trong hệ thống chính quyền thành phố, để Tam Kỳ có được không gian sáng tạo, đổi mới, phát triển du lịch sinh thái dựa vào cộng đồng.TS. Andrea Koch Kraft- đại diện Cơ quan quản lý các dự án DLR thuộc

Bộ nghiên cứu và đào tạo CHLB Đức trình bày Chương trình “Future Megacities - Siêu đô thị tương lai”

33Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

Với thành phố Hải Phòng, ông Khoa Năng Du - Viện trưởng Viện Quy hoạch Hải Phòng cho biết: Những năm gần đây, đô thị phát triển mạnh mẽ cùng với việc đầu tư, nâng cấp cơ sở hạ tầng được tiến hành nhanh đặt ra nhiều thách thức cho thành phố. Hải Phòng đang phải ứng phó với hiện tượng nước biển dâng, xâm nhập mặn, giao thông ách tắc, môi trường ô nhiễm… Đó là những vấn đề bức thiết, đặt ra đòi hỏi sự nỗ lực nghiên cứu các giải pháp quản lý của chính quyền đô thị.

CHÍNH QUYỀN ĐÔ THỊ - HẠT NHÂN CHÍNH DẫN DẮT CÁC ĐÔ THỊ PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG

Trong những năm qua, Học viện Cán bộ Xây dựng và đô thị được Bộ Xây dựng giao thực hiện Đề án 1961 đào tạo nâng cao năng lực cho cán bộ lãnh đạo, cán bộ chuyên môn nghiệp vụ của các đô thị. Hiện nay, Chính phủ tiếp tục cho phép kéo dài thời gian thực hiện Đề án đến năm 2020. TS. Phạm Văn Bộ - Phó Giám đốc Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị cho biết: Trong quá trình đào tạo bồi dưỡng cho lãnh đạo đô thị cũng như cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ đô thị, chúng tôi nhận thấy: Hiện nay, các đô thị Việt Nam đang gặp rất nhiều thách thức trong quá trình phát triển bởi tốc độ đô thị hóa nhanh, các đô thị của chúng ta phát triển nóng theo chiều rộng, mở rộng diện tích đô thị nhưng lượng chưa đủ để đạt đến chất. Chính vì vậy, trong chương trình học, các lãnh đạo đô thị đã cùng nhau thảo luận nhiều vướng mắc như vấn đề phối hợp giữa các bên, nhất là chính quyền đô thị phối hợp với cộng đồng dân cư, chúng ta thực hiện chưa chuyên nghiệp. Nhiều đô thị còn bỏ qua vấn đề này. Đối với các dự án quy hoạch phát triển đô thị, cần kết

Ông Trần Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật - Bộ Xây dựng trao đổi tại Hội thảo

Thị xã Thuận An - Bình Dương khôi phục lại vườn quả 200 nămnhằm vượt qua thách thức trong vấn đề ô nhiễm môi trường

hợp và hỏi ý kiến người dân từ khi bắt đầu xây dựng, huy động nguồn lực của chính người dân đóng góp sẽ đem lại thành công. Thách thức lớn của các đô thị hiện nay là xây dựng năng lực để cạnh tranh giữa các đô thị, xây dựng hình ảnh của đô thị theo nét riêng của mình thì ít đô thị làm được. Vừa qua, một số đô thị hướng tới vấn đề này như thành phố Buôn Ma Thuột, tỉnh Đắk Lắk xây dựng đô thị theo một hình ảnh khác biệt hẳn ở các vùng miền khác, đó là Buôn trong đô thị. Đây là hình ảnh đô thị mới để giải quyết vấn đề cạnh tranh đô thị. Một số đô thị khác như thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương khôi phục lại vườn quả 200 năm để xây dựng hình ảnh riêng của Bình Dương và hướng đến hình ảnh thị xã Thuận An vượt qua thách thức trong vấn đề ô nhiễm môi trường do phát triển công nghiệp nóng thời gian qua. Đó là những ghi nhận của Học viện qua quá trình đào tạo, bồi dưỡng, nâng cao năng lực quản lý đô thị trên cả nước. Với sáng kiến phát triển đô thị bền vững của Bộ Giáo dục và Nghiên cứu Đức, chúng ta phát hiện vấn đề, tìm hiểu và viết thành luận án, cùng tham gia với các nhà khoa học sẽ giúp cho những thách thức phát triển đô thị Việt Nam có thể giải quyết được trong tương lai gần.

Thực tế cho thấy thời gian qua, các nguồn quỹ và dự án có sự hỗ trợ từ các tổ chức nước ngoài đã giúp ích rất nhiều cho công tác phát triển đô thị của nước ta. Tuy vậy, ông Trần Anh Tuấn - Phó Cục trưởng Cục Hạ tầng kỹ thuật - Bộ Xây dựng lưu ý thêm: Để các quỹ và các dự án được nhân rộng hơn cả sau khi kết thúc dự án, phải làm sao có các nguồn lực bền vững để lại, có thể là nguồn lực con người tại địa phương giúp công tác quản lý, vận hành đô thị hiệu quả hơn.

Hội thảo là dịp để các đại biểu và chuyên gia xác định nhu cầu cấp thiết và thách thức chính mà các đô thị phải đối mặt trên con đường hướng tới phát triển bền vững, đồng thời trao đổi, thảo luận, đưa ra phương án giải quyết những thách thức xây dựng và phát triển đô thị trong tương lai.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

34 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

QUẢN LÝĐÔ THỊ

Là tỉnh thuộc vùng Đông Bắc Việt Nam, Phú Thọ nằm trong quy hoạch vùng Thủ đô Hà Nội. Do vậy, công tác quy hoạch xây

dựng và phát triển đô thị tại Phú Thọ luôn được các cấp, ngành và địa phương quan tâm triển khai thực hiện. Theo Chương trình phát triển đô thị tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2013 - 2020, đến năm 2020, tỷ lệ đô thị hóa toàn tỉnh Phú Thọ đạt 36% với hệ thống đô thị gồm: 1 đô thị loại I (TP. Việt Trì), 1 đô thị loại II (TP. Phú Thọ), thành lập mới 3 đô thị loại IV và 16 đô thị loại V. Hệ thống đô thị toàn tỉnh đảm bảo chất lượng phù hợp với loại đô thị và cấp quản lý hành chính đô thị.

CẦN THỰC HIỆN CÁC GIẢI PHÁP ĐỒNG BỘ

Chương trình phát triển đô thị tỉnh Phú Thọ giai đoạn 2013 - 2020 nhằm mục tiêu huy động các nguồn lực và quản lý đầu tư phát triển đô thị; từng bước hoàn chỉnh mạng lưới đô thị phù hợp với giai đoạn phát triển của tỉnh. Đồng thời, xây dựng phát triển hệ thống hạ tầng kỹ thuật đô thị hiện đại và đồng bộ; nâng cao chất lượng sống và nâng tỷ lệ đô thị hóa tại các đô thị; tăng cường sức cạnh tranh giữa các đô thị trong tỉnh với các đô thị ở khu vực. Để thực hiện được các mục tiêu trên, công tác quản lý và vai trò của nguồn nhân lực tham gia quản lý đô thị giữ vị trí vô cùng quan trọng. Phóng viên Tạp chí Xây dựng và Đô thị đã có dịp phỏng vấn ông Bùi Sơn Thủy - Giám đốc Sở Xây dựng Phú Thọ để làm rõ hơn công tác quản lý đô thị đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị bền vững nơi đây.

Phóng viên (PV): Có nhiều ý kiến cho rằng công tác quy hoạch đô thị tại một số tỉnh hiện nay đi vào chiều rộng mà chưa quan tâm đến chất lượng đô thị. Được biết, Phú Thọ sẽ có 21 đô thị vào năm 2020. Xin ông cho biết công

tác quy hoạch đô thị tại Phú Thọ đang và sẽ được thực hiện như thế nào để đảm bảo chất lượng và tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý, giúp đô thị

phát triển theo hướng đô thị xanh và bền vững?

Ông Bùi Sơn Thủy: Công tác quy hoạch đô thị tại Phú Thọ được Tỉnh ủy, HĐND, UBND tỉnh đặc biệt quan tâm chỉ đạo. Theo Quyết định số: 3993/QĐ-UBND ngày 26/12/2008 của UBND tỉnh Phú Thọ Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển hệ thống đô thị và điểm dân cư nông thôn tỉnh Phú Thọ đến năm 2020 và Quyết định số: 1659/QĐ-TTg ngày 07/11/2012 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Chương trình phát triển đô thị quốc gia giai đoạn 2012 - 2020, tỉnh Phú Thọ có 21 đô thị. Để đảm bảo chất lượng tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý, giúp đô thị phát triển theo hướng đô thị xanh và bền vững, Sở Xây dựng luôn chủ động, tích cực tham mưu cho Tỉnh ủy, UBND trong công tác quy hoạch đô thị. Thể hiện cụ thể trên các mặt sau:

- Ngay trong bước lập quy hoạch đô thị cần phải tuân thủ nghiêm các quy chuẩn, tiêu chuẩn về kiến trúc, quy hoạch xây dựng; các quy định về lập, thẩm định phê duyệt các loại đồ án quy hoạch đô thị. Tuỳ từng đô thị cụ thể mà trong quá trình lập, thẩm định, phê duyệt quy hoạch đô thị phải xác định được động

Lương Giang

35Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

lực phát triển của đô thị, quy mô về dân số, quy hoạch sử dụng đất, quy hoạch không gian kiến trúc cảnh quan, quy hoạch hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật trên quan điểm các đô thị phải có kết cấu hạ tầng đồng bộ, thân thiện với môi trường, tôn trọng tự nhiên, tránh can thiệp lớn vào tự nhiên, nhất là phải cố gắng giữ được không gian mặt nước, cây xanh trong đô thị, đảm bảo mật độ cây xanh, tỷ lệ cây xanh trên đầu người cao.

- Trong quá trình quản lý thực hiện quy hoạch, trước hết phải tuân thủ theo quy hoạch đã được cấp có thẩm quyền phê duyệt, quá trình thực hiện quy hoạch cần tổ chức rà soát, kịp thời phát hiện những tồn tại bất cập để điều chỉnh cho phù hợp.

Hiện nay, các đô thị trên địa bàn tỉnh Phú Thọ chủ yếu là đô thị trung bình và nhỏ, vấn đề về môi trường cơ bản đảm bảo, không có ô nhiễm môi trường ở mức độ nghiêm trọng. Các đô thị đều có không gian xanh: Đô thị có mật độ cây xanh cao, tỷ lệ cây xanh/người cao, không gian công cộng, không gian công viên, mặt nước được quan tâm, chất lượng môi trường không khí sạch; vấn đề về thu gom và xử lý rác thải trong đô thị ngày càng được quan tâm và từng bước giảm bớt; hệ thống giao thông công cộng (xe buýt) đang được vận hành và hiện đã liên kết được giữa thành phố Việt Trì và tất cả các đô thị huyện lỵ, góp phần từng bước nâng cao tỷ lệ người dân tham gia giao thông công cộng, giảm sử dụng các phương tiện cá nhân, giảm tắc đường, giảm khói, bụi, độ ồn…

PV: Để đô thị phát triển theo đúng định hướng, công tác quản lý đô thị đóng vai trò vô cùng quan trọng. Xin ông cho biết, Phú Thọ đã có giải pháp nào cho công tác này?

Ông Bùi Sơn Thủy: Để đô thị phát triển theo đúng định hướng, công tác quản lý đô thị đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tỉnh Phú Thọ đã tổ chức thực hiện các giải pháp đồng bộ giúp cho công tác quản lý đô thị trên địa bàn đem lại hiệu quả cao, cụ thể:

- Cùng với các đồ án quy hoạch đô thị được phê duyệt, quy định quản lý theo đồ án quy hoạch được duyệt, các đô thị trên địa bàn tỉnh đều ban hành quy chế quản lý đô thị làm cơ sở cho việc tiến hành các hoạt động quản lý đô thị. Đồng thời qua đó, hướng người dân xây dựng nếp sống văn hóa, văn minh đô thị, góp phần giúp cho công tác quản lý đô thị trên địa bàn đem lại hiệu quả cao.

- Công tác công bố, công khai các quy hoạch xây dựng; quản lý các mốc giới, chỉ giới xây dựng, cốt xây dựng, cấp chứng chỉ quy hoạch xây dựng, giới thiệu

địa điểm xây dựng; cung cấp thông tin về kiến trúc, quy hoạch xây dựng, công tác thẩm định các dự án đầu tư xây dựng cơ bản, cấp giấy phép xây dựng, việc đảm bảo tuân thủ theo quy hoạch luôn được đặt lên hàng đầu cũng góp phần giúp cho công tác quản lý đô thị trên địa bàn đem lại hiệu quả cao.

- Công tác quản lý đô thị được đẩy mạnh. Các Đội thanh tra trật tự đô thị được thành lập và đi vào hoạt động; tại các phường, xã, thị trấn đều có cán bộ phụ trách về địa chính, xây dựng để quản lý địa bàn do đó công tác quản lý đô thị ngày càng tốt hơn. Thanh tra xây dựng hoạt động hiệu quả nhằm phát hiện chấn chỉnh và xử lý các vi phạm về quy hoạch, xây dựng cũng góp phần làm cho công tác quản lý đô thị ngày càng tốt hơn.

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

36 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

PV: Vai trò của lãnh đạo chính quyền đô thị các cấp đã được thể hiện như thế nào, thưa Ông? Làm thế nào để giúp nâng cao năng lực và vai trò của cán bộ chính quyền đô thị các cấp?

Ông Bùi Sơn Thủy: Như đã nói ở trên, Để đô thị phát triển theo đúng định hướng, công tác quản lý đô thị đóng vai trò vô cùng quan trọng. Tại Phú Thọ, công tác quản lý đô thị được phân cấp mạnh cho chính quyền địa phương từ phường, xã, thị trấn, thành phố. Để công tác quản lý đô thị trên địa bàn đem lại hiệu quả cao, đô thị phát triển theo đúng định hướng thì vai trò của lãnh đạo chính quyền đô thị các cấp rất lớn, được thể hiện trên các mặt như sau:

- Trực tiếp quản lý toàn diện đô thị: Từ công tác lập, thẩm định và phê duyệt quy hoạch đô thị; chương trình phát triển đô thị; quản lý trật tự đô thị; Huy động các nguồn lực để tổ chức đầu tư xây dựng các hệ thống hạ tầng xã hội, hạ tầng kỹ thuật của đô thị theo quy hoạch đô thị, chương trình phát triển đô thị được duyệt… ; Quản lý các đơn vị như: Phòng Quản lý đô thị, phòng Kinh tế hạ tầng, Đội thanh tra trật tự đô thị…

- Kêu gọi, xúc tiến đầu tư các dự án khác theo quy hoạch đô thị, chương trình phát triển đô thị được duyệt…

Để giúp nâng cao năng lực và vai trò của cán bộ chính quyền đô thị các cấp đề nghị Trung ương và các Bộ, Ngành cần:

+ Tiếp tục hoàn thiện các văn bản quy phạm pháp luật về quy hoạch, xây dựng;

+ Chú trọng công tác đào tạo, nâng cao trình độ chuyên môn về quy hoạch, xây dựng, quản lý đô thị, kinh tế đô thị của các lãnh đạo chính quyền đô thị cũng như các cán bộ, công chức trực tiếp thực hiện các công việc cụ thể liên quan đến quản lý đô thị…

Thực hiện các giải pháp đồng bộ giúp cho công tác quản lý đô thị trên địa bàn đem lại hiệu quả cao

Khóa Bồi dưỡng về quản lý xây dựng vàphát triển đô thị theo Đề án 1961 tại Phú Thọ

(tháng 4/2016)

PV: Theo Ông, công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực chính quyền đô thị các cấp cần phải tiến hành như thế nào để đảm bảo chất lượng nguồn nhân lực quản lý xây dựng và đô thị đáp ứng tốc độ đô thị hoá nhanh và mạnh như hiện nay?

Ông Bùi Sơn Thủy: Lãnh đạo chính quyền đô thị các cấp, đặc biệt là cấp thành phố, thị xã phải có chuyên môn, kiến thức về công tác xây dựng và đô thị mới có thể giúp cho đô thị phát triển tốt. Các cấp, ngành Trung ương cần đưa ra các tiêu chuẩn, tiêu chí, từ đó địa phương sớm có quy hoạch cán bộ để đưa đi đào tạo, bồi dưỡng đáp ứng nhu cầu phát triển của đô thị.

Công tác đào tạo, bồi dưỡng đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đô thị được Phú Thọ rất quan tâm thực hiện. Hằng năm, Sở Xây dựng luôn phối hợp với

Học viện Cán bộ quản lý xây dựng và đô thị, các cơ quan cấp Cục, Vụ… của Bộ Xây dựng tổ chức các lớp đào tạo, bồi dưỡng nâng cao trình độ của đội ngũ cán bộ làm công tác quản lý đô thị của các huyện, thành thị. Tuy vậy, nhận thức về công tác này chưa cao. Vì vậy, thời gian tới, Sở Xây dựng sẽ tham mưu với Tỉnh để đẩy mạnh công tác đào tạo, bồi dưỡng nâng cao năng lực quản lý xây dựng và đô thị. Có như vậy, các đô thị của Phú Thọ mới thực sự được quản lý tốt và phát triển bền vững hơn.

PV: Vâng, xin cảm ơn Ông!

37Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

NÂNG CAO CHẤT LƯỢNGĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ

LÀM CÔNG TÁC QUẢN LÝ ĐÔ THỊTẠI CÁC QUẬN, HUYỆN

KHU VỰC MIỀN TRUNGThs. Nguyễn Thị Thu Nhàn*

Tóm tắt: Trong những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa ở các tỉnh miền Trung diễn ra nhanh và mạnh cả về chiều rộng và chiều sâu. Tuy nhiên, chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ quản lý đô thị tại các quận, huyện ở đây vẫn chưa đáp ứng được yêu cầu công việc. Bài viết tập trung đánh giá thực trạng và đưa ra một số kiến nghị nhằm góp phần nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị tại các quận, huyện các tỉnh miền Trung.

Từ khóa: Chất lượng, cán bộ, nghiệp vụ, quản lý đô thị.

Abstract: In recent years, the urbanization in Central provinces is progressing rapidly and intensively. However, the quality of the professional city management staff has not yet met the demand of the work. The article focuses on evaluating the present situation and proposes some solutions to improve the quality of the professional city management staff in districts in Central provinces.

Key words: Quality, professional, city management, staff

Nhận ngày 04/03/2016, chỉnh sửa ngày 25/3/2016, chấp nhận đăng ngày 04/04//2016.

Hiệu lực, hiệu quả của bộ máy Nhà nước nói chung, chính quyền các

đô thị nói riêng được quyết định bởi phẩm chất, năng lực và kết quả công tác của đội ngũ cán bộ, công chức. Chính vì vậy, tại Nghị quyết Đại hội XI của Đảng, Đảng ta đã khẳng định: “Phát triển, nâng cao chất lượng nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao là một trong những yếu tố quyết định đến sự phát triển nhanh, bền vững đất nước’’(1). Miền Trung là địa bàn chiến lược đặc biệt quan trọng về chính trị, kinh tế, xã hội, quốc phòng, an ninh; có ý nghĩa và lợi thế quan trọng trong việc mở rộng giao lưu kinh tế, đồng thời là điểm trung chuyển hàng hóa với Lào, Campuchia, Đông Bắc Thái Lan, Myanmar và cửa ra của tuyến hành lang kinh tế Đông - Tây nối với đường hàng hải quốc tế và giao lưu hàng hóa với các quốc gia trên thế giới. Theo Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020 sẽ xây dựng miền Trung trở thành “khu vực phát triển năng động, nhanh và bền vững, là một đầu cầu quan trọng của cả nước trong giao lưu hợp tác quốc tế; giữ vững ổn định chính trị

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

38 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

và trật tự an toàn xã hội. Cải thiện căn bản đời sống của nhân dân. Hạn chế tối đa ảnh hưởng của thiên tai bão lũ, hạn hán, bảo vệ môi trường sinh thái; ứng phó có hiệu quả với biến đổi khí hậu, đặc biệt là nước biển dâng”(2). Về kinh tế, phấn đấu đến năm 2020: Quy mô GDP của các tỉnh miền Trung gấp khoảng 2,2 lần năm 2010 (tính theo giá so sánh); tốc độ tăng trưởng kinh tế đạt 7,5%/năm giai đoạn 2011 - 2015 và 9%/năm giai đoạn 2016 - 2020. GDP bình quân đầu người đến năm 2020 đạt khoảng 53,0 triệu đồng, tương đương 2.500 USD bằng khoảng 76% mức bình quân đầu người của cả nước. Để thực hiện những mục tiêu theo quy hoạch, một trong những nhiệm vụ của các tỉnh miền Trung là phải phát triển mạng lưới đô thị gắn với phát triển các khu công nghiệp, các trung tâm thương mại, dịch vụ theo hướng đa trung tâm; tạo mạng lưới liên kết chặt chẽ giữa các địa phương trong vùng với các vùng lân cận.

MỘT SỐ BẤT CẬP TRONG QUÁ TRÌNH ĐÔ THỊ HÓA Ở MIỀN TRUNG

Trong những năm gần đây, tốc độ đô thị hóa ở các tỉnh miền Trung diễn ra nhanh và mạnh cả về chiều rộng và chiều sâu. Nhiều đô thị được nâng cấp, từ loại 2 lên loại 1, thị trấn trở thành thị xã và thị xã lên thành phố... Không gian đô thị được mở rộng, quy mô hơn. Tuy nhiên, thực tế cho thấy, quá trình đô thị hóa và phát triển đô thị ở các tỉnh miền Trung vẫn còn những bất cập như: Tốc độ phát triển quá nhanh của đô thị đã vượt qua khả năng điều hành của chính quyền địa phương. Năng lực quản lý đô thị của cán bộ làm công tác quản lý đô thị chưa theo kịp nhu cầu đòi hỏi của thực tế; Sự phát triển không đồng bộ giữa mở rộng không gian đô thị và chất lượng đô thị; việc phân loại, nâng cấp đô thị chỉ đạt mục tiêu là tăng quy mô đất đai, dân số đô thị mà chưa coi trọng tới việc đổi mới, nâng cao chất lượng đô thị; Tỷ lệ dân đô thị được cấp

nước, tỷ lệ thoát nước đô thị còn thấp, tình trạng ngập úng cục bộ trong mùa mưa, ô nhiễm môi trường còn nặng nề, chậm được khắc phục… Đô thị miền Trung còn đang đứng trước các vấn đề lớn như cạnh tranh đô thị; biến đổi khí hậu, mực nước biển dâng cao, phát triển bền vững; nhu cầu vốn đầu tư cho hạ tầng kĩ thuật đô thị lớn, nhưng việc xã hội hóa, huy động các nguồn lực trong xã hội còn hạn chế.

Đặc biệt về kinh tế, thời gian qua tăng trưởng kinh tế của miền Trung bình quân khoảng 6%, tổng GDP của vùng chiếm khoảng 14% GDP cả nước, miền Trung vẫn chưa phát huy hết tiềm năng và lợi thế của vùng. Vậy nguyên nhân từ đâu và giải pháp là gì? Phải chăng đó là do chất lượng nguồn nhân lực của vùng, trong đó có chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị tại các quận, huyện các tỉnh miền Trung chưa đáp ứng được yêu cầu khách quan.

THỰC TRẠNG CHẤT LƯỢNG ĐỘI NGŨ CÁN BỘ CHUYÊN MÔN, NGHIỆP VỤ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ QUẬN, HUYỆN CÁC TỈNH MIỀN TRUNG

Đội ngũ cán bộ này phần lớn có bản lĩnh chính trị vững vàng, kiến thức, trình độ và năng lực hoạt động thực tiễn từng bước trưởng thành về mọi mặt, đã góp phần không nhỏ vào sự phát triển của đô thị các tỉnh miền Trung. Tuy nhiên, nhìn chung chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ quản lý đô thị vẫn chưa đáp ứng yêu cầu. Để có thể đánh giá sâu hơn về chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị các tỉnh miền Trung, chúng tôi đã tiến hành khảo sát, đánh giá đội ngũ này qua các tiêu chí như: Tuổi đời, trình độ chuyên môn và sự phù hợp của bằng cấp chuyên môn với công việc được giao, kỹ năng, mức độ thành thạo công việc.

Tuổi đời và kinh nghiệm công tácHiện nay, tuổi đời đội ngũ cán bộ chuyên môn,

nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị tại những quận,

Theo Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội đến năm 2020 sẽ xây dựng miền Trung trở thành

“khu vực phát triển năng động, nhanh và bền vững”

Quá trình đô thị hóa và phát triển đô thịở các tỉnh miền Trung vẫn còn nhiều bất cập

39Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ

huyện các tỉnh miền Trung từ 30 đến 60 tuổi - chiếm tỷ lệ hơn 74%. Xét về thâm niên công tác, có 47,31% cán bộ có thâm niên công tác dưới 5 năm; 22,27% cán bộ có thâm niên công tác trên 10 năm. Như vậy, số cán bộ có thâm niên công tác dưới 5 năm chiếm tỷ lệ cao nhất, số cán bộ này có thể có trình độ nhưng về kinh nghiệm làm việc chưa nhiều, và do đó đã ảnh hưởng đến chất lượng công việc như hiện nay.

Trình độ chuyên mônTheo kết quả điều tra, phần lớn cán bộ chuyên

môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị tại các quận, huyện các tỉnh miền Trung có bằng cấp chuyên môn Đại học, trên Đại học chiếm tỷ lệ tới 73,12%. Số cán bộ có trình độ Cao đẳng, Trung cấp chiếm tỷ lệ 26,88%. Số cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị được đào tạo chuyên ngành kỹ thuật (kiến trúc, xây dựng, quy hoạch, kỹ thuật hạ tầng) chiếm tỷ lệ cao 61,83%; số cán bộ được đào tạo về quản lý đô thị thấp chỉ chiếm 3,23%, còn lại là chuyên ngành khác chiếm 38,17%. Do phần lớn cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị được đào tạo chuyên ngành kỹ thuật, vì thế họ còn thiếu kiến thức chuyên môn quản lý đô thị và các kỹ năng làm việc mềm để phục vụ tốt hơn công việc được giao.

Mức độ phù hợp giữa chuyên môn được đào tạo và công việc đang đảm nhận

Qua khảo sát cho thấy, 51,61% cán bộ được hỏi cho rằng chuyên môn được đào tạo của họ phù hợp với công việc, vẫn còn 48,39% cán bộ trả lời chuyên môn được đào tạo chỉ tương đối phù hợp hoặc không phù hợp với công việc. Đây là một tỷ lệ cao và ảnh hưởng không nhỏ đến kết quả làm việc của cán bộ quản lý đô thị. Do đó, việc thường xuyên bồi dưỡng kiến thức chuyên môn quản lý đô thị cho đội ngũ này là hết sức cần thiết.

Trình độ ngoại ngữ1,61% cán bộ cho rằng trình độ ngoại ngữ của mình

đảm bảo phục vụ công tác; 52,69% cán bộ trả lời trình độ ngoại ngữ của mình đủ để phục vụ công việc; 45,7% cán bộ trả lời trình độ ngoại ngữ của mình chưa đủ để phục vụ công việc. Những hạn chế về khả năng ngoại ngữ là một trở ngại không nhỏ đối với cán bộ tham gia quản lý đô thị trong việc học tập, tìm hiểu kinh nghiệm quản lý đô thị tiên tiến trên thế giới.

Trình độ tin học11,29% cán bộ quản lý đô thị tự đánh giá trình độ

tin học của mình có thể phục vụ rất tốt cho công việc; 84,41% cán bộ tự đánh giá trình độ tin học của mình đủ để phục vụ công việc; chỉ có 4,3% cán bộ tự đánh giá trình độ tin học của mình chưa đủ để phục vụ công tác quản lý đô thị.

Kỹ năng, mức độ thành thạo công việcViệc đánh giá chất lượng của đội ngũ cán bộ, công

chức nói chung không chỉ dựa vào bằng cấp chuyên môn, trình độ lý luận chính trị, kiến thức quản lý Nhà nước, mà phải hội đủ nhiều yếu tố trong đó có thể nói yếu tố về khả năng hoạt động thực tiễn, về kỹ năng, mức độ thành thạo công việc rất cần thiết và quan trọng. Hiện nay, kỹ năng và mức độ thành thạo trong công việc của cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ quản lý đô thị đang là vấn đề được đặc biệt quan tâm bởi tại các đô thị không thiếu cán bộ, công chức có bằng cấp chuyên môn nhưng lại thiếu hụt một đội ngũ am hiểu pháp luật, thành thạo công việc, có kỹ năng thực thi công vụ cũng như khả năng vận dụng khoa học công nghệ hiện đại vào lĩnh vực quản lý đô thị (chiếm tới 27,96%). Do đó, để đáp ứng yêu cầu công việc, không thể bỏ qua công tác bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kiến thức chuyên môn, kỹ năng làm việc liên quan đến lĩnh vực quản lý đô thị cho đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ quản lý đô thị.

Những hạn chế về khả năng ngoại ngữ là một trở ngại không nhỏ đối với cán bộ tham gia quản lý đô thị

DIỄN ĐÀN xây dựng và ĐÔ ThỊ

40 hỌc vIỆn cÁn BỘ quản lý xây dựng và ĐÔ ThỊ

Cần xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị có phẩm chất, năng lực thực sự ngang tầm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ

MỘT SỐ KIẾN NGHỊ NHẰM NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG CÁN BỘ QUẢN LÝ ĐÔ THỊ QUẬN, HUYỆN TẠI CÁC TỈNH MIỀN TRUNG

Để xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị có phẩm chất, năng lực thực sự ngang tầm, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ phát triển đô thị, cần tập trung thực hiện tốt các giải pháp cơ bản sau:

Một là, nâng cao nhận thức về xây dựng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị. Cần coi việc xây dựng đội ngũ cán bộ này là công việc trọng yếu của mỗi chính quyền đô thị.

Hai là, để nâng cao chất lượng đội ngũ cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ phải lấy đào tạo, bồi dưỡng cán bộ làm trọng tâm. Trong đào tạo, bồi dưỡng phải đặc biệt chú ý đến bồi dưỡng kiến thức pháp luật, kiến thức chuyên môn, kỹ năng làm việc liên quan đến lĩnh vực quản lý đô thị nhằm bảo đảm nâng cao năng lực, kỹ năng thực thi công vụ được giao; có ý thức trách nhiệm, đạo đức công vụ, đạo đức nghề nghiệp và phải gắn đào tạo, bồi dưỡng với nhu cầu và quy hoạch sử dụng lâu dài.

Ba là, đổi mới quan điểm và phương thức đánh giá cán bộ, công chức chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị. Trước hết phải có quan điểm đánh giá cán bộ, công chức nhất quán, không được lúc thiên về thành phần lý lịch, lúc nhấn mạnh quá trình cống hiến, lúc tuyệt đối hóa đề cao bằng cấp, học vị, lúc coi trọng độ tuổi, lúc thiên về đạo đức, lúc nhấn mạnh tài năng. Đồng thời phải căn cứ vào những tiêu chuẩn cụ thể và thống nhất để nhận xét đánh giá cán bộ. Lấy hiệu quả công tác và sự đóng góp thực tế làm thước đo phẩm chất và năng lực cán bộ, công chức, phải đặt cán bộ trong môi trường và hoàn cảnh cụ thể, không lấy thành tích và sự cống hiến trong quá khứ để minh chứng cho năng lực và trình độ ngày hôm nay, không nên lấy khuyết điểm ngày hôm qua để phủ nhận thành tích ngày hôm nay của cán bộ, công chức. Việc đánh giá, nhận xét cán bộ phải căn cứ vào việc làm cụ thể của mỗi người và ưu, khuyết điểm của họ trong từng

giai đoạn nhất định. Việc bố trí và sử dụng cán bộ phải bảo đảm đúng tiêu chuẩn và sở trường. Đề bạt, bổ nhiệm đúng lúc, giao việc đúng tầm, thay thế kịp thời khi cần thiết, bổ nhiệm có thời hạn, có cơ chế cho cán bộ được từ chức để nhận công việc thích hợp, có như vậy mới bảo đảm được khách quan và chính xác trong công tác cán bộ và công chức.

Bốn là, có chính sách đãi ngộ thỏa đáng. Đây là một trong những giải pháp quan trọng. Đãi ngộ tốt thì không chỉ hấp dẫn được những cán bộ có trình độ, chuyên môn giỏi mà còn gìn giữ được phẩm chất tốt đẹp của người cán bộ, ngăn ngừa được tình trạng tham ô, tham nhũng, cửa quyền, gây khó dễ cho người dân trong thực thi công vụ.

Năm là, huy động mọi nguồn lực và tăng cường đầu tư ngân sách Nhà nước cho công tác đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức nói chung, cán bộ chuyên môn, nghiệp vụ làm công tác quản lý đô thị nói riêng nhằm thực hiện mục tiêu mà Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2016 - 2025 đặt ra là “Bảo đảm hàng năm ít nhất 80% cán bộ, công chức được cập nhật kiến thức pháp luật, được bồi dưỡng về đạo đức công vụ; 70% được bồi dưỡng cập nhật kiến thức, kỹ năng, phương pháp thực thi công vụ”.

*Phó Viện trưởng, Phụ tráchViện Kinh tế XD & Đô thị - AMC

Tài liệu tham khảo(1) Đảng Cộng sản Việt Nam: Văn kiện Đại hội đại

biểu toàn quốc lần thứ XI, Nxb Chính trị quốc gia, Hà Nội, 2011, tr . 41

(2) Quyết định số 1114/QĐ-TTg ngày 09 tháng 07 năm 2013 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Quy hoạch tổng thể phát triển kinh tế - xã hội vùng Bắc Trung bộ và Duyên hải Miền Trung đến năm 2020.

(3) Quyết định số 163/QĐ-TTg ngày 25 tháng 01 năm 2016 của Thủ tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án đào tạo, bồi dưỡng cán bộ, công chức, viên chức giai đoạn 2016 - 2025.

41Số 47. 2016 XÂY DỰNG & ĐÔ THỊ