tu hoc latex co ban nhanh don gian
TRANSCRIPT
TỰ HỌC LATEX
CƠ BẢN, NHANH VÀ ĐƠN GIẢN
(Tài liệu kèm theo CD LATEX maker v.1.0)
Tác giả: DNQ Website: http://dnqvn.com
Soạn thảo văn bản LATEX bởi công cụ MikTeX & TeXmaker
Ngày 16 tháng 5 năm 2011
Lời nói đầu
Tài liệu này soạn thảo mang tính chất 1 hướng dẫn thực hành tổng hợp ngắn
gọn, để người đọc có thể vừa đọc tài liệu vừa thực hành soạn thảo văn bản LATEX 1
cách cơ bản nhất.
Tôi thích sự đơn giản, thích những ngôn ngữ thông thường. Và tôi viết tài liệu
này để chia sẻ cho những người mới lọc cọc gõ LATEX như tôi. Do đó tài liệu này có
lẽ nhiều bạn đọc sẽ cho rằng "ăn nói củ chuối".
Tóm lại, tôi tin rằng khi bạn đọc tài liệu này và tiến hành làm theo thì bạn cóthể "tự mình" soạn thảo 1 văn bản Toán học rồi đấy!
1
Mục lục
1 Vài nét về LATEX và soạn thảo văn bản LATEX 4
1.1 LATEX là gì? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.2 Soạn thảo văn bản LATEX là làm gì? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.3 Dùng cái gì để soạn thảo văn bản LATEX? . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2 Cài đặt LATEX 6
2.1 Tải về (download) CD LATEX maker . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.2 Cài đặt LATEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3 Làm quen với soạn thảo văn bản LATEX 8
3.1 Quy trình soạn thảo văn bản LATEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
3.2 Tạo file văn bản LATEX mới (*.tex) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
3.3 Cấu trúc văn bản LATEX . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
4 Soạn thảo văn bản LATEXcơ bản thông thường 13
4.1 Dùng Texmaker để soạn thảo văn bản LATEX . . . . . . . . . . . . . . 13
4.2 Soạn thảo văn bản thường (text) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
4.3 Xuống dòng, sang trang mới . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
4.4 Khoảng trắng . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
4.5 Kiểu chữ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
4.6 Cỡ chữ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
4.7 Căn lề . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
4.8 Soạn thảo văn bản LATEX có công thức Toán học . . . . . . . . . . . . 17
5 Soạn thảo văn bản LATEX đầy đủ 22
5.1 Nạp thêm gói lệnh cho soạn thảo văn bản LATEX . . . . . . . . . . . . 22
5.2 Văn bản cả text và công thức toán . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23
5.3 Bảng biểu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
5.4 Liệt kê . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26
2
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.5 Trích dẫn khối văn bản . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
5.6 Chú thích . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
5.7 Định lý . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
5.8 Chèn ảnh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
5.9 Đóng khung khối văn bản . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
5.10 Giữ nguyên khối văn bản . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31
5.11 Văn bản nhiều cột . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
5.12 Tô màu chữ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
5.13 Tạo liên kết hyperlink . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
5.14 Tách văn bản LATEX thành nhiều file .tex nhỏ . . . . . . . . . . . . . 36
6 Một số mẫu soạn thảo văn bản LATEX 38
6.1 Cách mở file tex mẫu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
6.2 Tải về văn bản LATEX mẫu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
7 Beamer - soạn thảo trình chiếu LATEX 40
3
Chương 1
Vài nét về LATEX và soạn thảo vănbản LATEX
Dưới đây là 1 loạt những suy nghĩ chủ quan của tôi. Nếu bạn thấy ghét vui lòng
close và delete, chứ đừng chửi mà tội.
1.1 LATEX là gì?
Chẳng rõ nữa. Tôi tạm định hình:
1/ LATEX là cái kho chứa những thứ đẹp (trong đó có công thức Toán đẹp..)
2/ Văn bản LATEX là văn bản đẹp được tạo và trang trí bởi những thứ người ta
lấy trong cái kho chứa nói trên.
1.2 Soạn thảo văn bản LATEX là làm gì?
Soạn thảo văn bản LATEX là gõ gõ gõ để được văn bản đẹp có công thức Toán
đẹp.
Đặc biệt, khi quen quen soạn thảo LATEX rồi thì sẽ thấy nhanh hơn soạn thảo
trên Word tạo công thức toán với MathType.
1.3 Dùng cái gì để soạn thảo văn bản LATEX?
Có nhiều: PCTeX (có phí), VieTeX, bộ MikTeX và WinEdt, bộ MikTeX và Tex-
maker.
Tôi dùng "cái" cuối cùng: bộ MiKTeX và Texmaker. Tất nhiên tôi chỉ viết về bộ
công cụ mà tôi đang sử dụng. Nó thực sự đơn giản.
4
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Và quan trọng nhất, để soạn thảo 1 văn bản LATEX tôi sử dụng những công cụ
trong đĩa CD LATEX maker. Chương 2 sẽ trình bày rõ điều này.
5
Chương 2
Cài đặt LATEX
Để cài đặt LATEX thì cần có đĩa LATEX maker CD (CD được bán tại CQH-shops,
TP. Sơn La ; gian hàng trực tuyến: http://dnqvn.com).
• Tên CD: LATEX maker. • Phiên bản: 1.0 (cập nhật 15/04/2011) • Danh sách
chương trình trong CD:
1. MikTeX
2. Texmaker
3. vntex
4. beamer (hỗ trợ trình chiếu LATEX)
5. Tài liệu tự học LATEX cơ bản (đã bao gồm hướng dẫn cài đặt LATEX).
6. Unikey
7. MathType
• Yêu cầu cấu hình: Máy tính sử dụng được hệ điều hành Windows.
Bạn cũng có thể tải về CD LATEXmaker là quà tặng của DNQ tại http://dnqvn.com.
2.1 Tải về (download) CD LATEX maker
↓ LATEX maker CD 1.0: http://dnqvn.com/home/download/Ung-dung/LaTeX-
maker-CD-10/
Tải xong đĩa LATEX maker CD 1.0 rồi. Ta sẽ cài đặt ngay bây giờ.
6
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
2.2 Cài đặt LATEX
Làm theo từng bước, không có gì phải vội cả.
Cài đặt MikTeX
File nào có ghi chữ MikTeX thì nháy 2 phát chuột trái vào file đó → cứ next và
cuối cùng là Finish.
Cài đặt Texmaker
File nào có ghi chữ Texmaker thì nháy 2 phát chuột trái vào file đó → cứ Next
và cuối cùng là Close.
Thiết lập soạn thảo và biên dịch tiếng Việt - unicode
Thiết lập soạn thảo tiếng Việt trong Texmaker
Chạy chương trình Texmaker từ màn hình desktop → ở cửa sổ Texmaker, chọn
Options → Configure Texmaker → Editor → sửa thành:
Editor Font Family: Times New Roman
Editor Font size: 14
Editor Font Encoding: UTF-8
→ bấm nút OK → Tắt cửa sổ Texmaker.
Thiết lập biên dịch tiếng Việt
Giải nén file vntex.zip được thư mục vntex.
Copy toàn bộ thư mục vntex → Paste vào C:\Program Files\.
Bấm Start → All programs → MikTeX 2.9 → Maintenance → Setting
→ hiện lên cửa sổ MikTeX Options, chọn thẻ Roots → bấm nút Add → chọn đến
thư mục C:\Program Files\vntex → bấm OK → chờ 1 chút cho nó chạy xong →bấm Apply → bấm OK.
Bấm Start → All programs → MikTeX 2.9 → Maintenance → Setting → hiện
lên cửa sổ MikTeX Options, chọn thẻ General → bấm nút Refresh FNDB → chờ 1
chút cho nó chạy xong → bấm OK
7
Chương 3
Làm quen với soạn thảo văn bảnLATEX
3.1 Quy trình soạn thảo văn bản LATEX
Tạo, soạn thảo → vanban.tex →Biên dịch→ vanban.pdf → In ấn.
3.2 Tạo file văn bản LATEX mới (*.tex)
Chạy Texmaker từ màn hình desktop (hoặc Start→ All Programs→ Texmaker).
Tại cửa sổ Texmaker, chọn File → New (hoặc ấn Ctrl+N)
→ hiện ra trang mới trắng tinh.
→ chọn File → Save As
8
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
→ chọn nơi muốn lưu file tex → gõ tên của file tex → bấm nút Save
Vậy là bạn vừa tạo được 1 file tex mới rồi.
3.3 Cấu trúc văn bản LATEX
Mẫu cấu trúc văn bản LATEX như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
9
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
....Nội dung văn bản gõ ở đây....
\end{document}
Trong đó:
− Dòng 1: khai báo lớp văn bản dạng report (dạng article, report và book là 3
dạng phổ biến nhất).
• article dành cho viết bài báo cáo ngắn, không có chương.
• report dành cho viết bài báo cáo dài, nhiều chương.
• book dành cho viết sách.
− Dòng 2+3: khái báo gói ngôn ngữ tiếng Việt (không có cái này khỏi biên dịch tiếng
Việt). Ta có thế thêm các gói lệnh ở khu ực này (thêm \usepackage{gói lệnh}.
Vấn đề này sẽ được nói rõ ở chương 5.
− Dòng 4 và dòng cuối: khai báo mở đầu và kết thúc nội dung văn bản.
Kết luận: Cấu trúc 1 văn bản LaTeX được chia làm 2 phần chính:
• Phần đầu: từ \documentclass đến trước dòng \begin{document}.
• Phần nội dung: từ \begin{document} đến \end{document}.
Ghi chú: Phần đầu có thể khai báo thêm các gói lệnh \usepackage{gói lệnh} hoặc
định nghĩa thêm,... nói chung là viết thêm dòng này cho nó có, làm dần theo tài liệu
này xong bạn sẽ biết thôi, khỏi nghĩ.
• Mô hình lớp văn bản article
Tạo 1 file mới tênarticle.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{article}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\part{Mở đầu} %--Part = Phần---Đây là phần 1
\section{Mục lớn nhất}
10
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\subsection{Mục lớn nhì}
\subsubsection{Mục lớn bét}
\part{Nội dung} %--Part = Phần---Đây là phần 2
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ thấy sự rõ phân bố của lớp văn bản
article.
• Mô hình lớp văn bản report
Tạo 1 file mới tênreport.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\part{Mở đầu} %--part=phần---Đây là phần 1
\chapter{Khái quát chung} %--chapter=chương--Đây là chương 1
\section{Mục lớn nhất}
\subsection{Mục lớn nhì}
\subsubsection{Mục lớn bét}
\part{Nội dung} %--Part = Phần---Đây là phần 2
\chapter{Chi tiết tài liệu} %--chapter=chương--Đây là chương 2
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ thấy sự rõ phân bố của lớp văn bản
report.
• Mô hình lớp văn bản book
Tạo 1 file mới tênbook.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\part{Mở đầu} %--part=phần---Đây là phần 1
\chapter{Khái quát chung} %--chapter=chương--Đây là chương 1
11
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\section{Mục lớn nhất}
\subsection{Mục lớn nhì}
\subsubsection{Mục lớn bét}
\part{Nội dung} %--Part = Phần---Đây là phần 2
\chapter{Chi tiết tài liệu} %--chapter=chương--Đây là chương 2
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ thấy sự rõ phân bố của lớp văn bản
book.
12
Chương 4
Soạn thảo văn bản LATEXcơ bảnthông thường
4.1 Dùng Texmaker để soạn thảo văn bản LATEX
Nhìn đầu mục cũng biết là dùng Texmaker để soạn thảo văn bản LATEX rồi đúng
ko? Mở Texmaker lên và chúng ta bắt đầu nào! (Ở ngay màn hình desktop, hoặc
trong Start → All Programs → Texmaker).
Dùng bộ gõ Unikey để gõ tiếng Việt - unicode (đã có trong LATEX maker CD rồi).
4.2 Soạn thảo văn bản thường (text)
• Tạo 1 file mới tênvanbanthuong.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Tôi đang soạn thảo 1 văn bản text thường
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Tôi đang soạn thảo 1 văn bản text thường
• Bây giờ tôi sẽ thay đổi nội dung soạn thảo 1 chút:
13
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Tôi đang soạn thảo
1 văn bản text thường
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Tôi đang soạn thảo 1 văn bản text thường
• Bây giờ tôi lại thay đổi nội dung soạn thảo 1 chút nữa:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Tôi đang soạn thảo \\
1 văn bản text thường
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Tôi đang soạn thảo
1 văn bản text thường
Nhận xét: Soạn thảo văn bản LATEX dạng text thông thường đơn giản chỉ cần
chú ý đến các dấu xuống dòng \\, chữ gõ như trong Word.
4.3 Xuống dòng, sang trang mới
Tôi gọi: dòng 1, dòng 2; trang 1, trang 2.
14
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
1. Xuống dòng (dòng 1 xuống dòng 2):
• Dòng 2 không thụt đầu dòng: dùng \\ hoặc\newline ở cuối dòng 1.
• Dòng 2 thụt đầu dòng: dùng \par ở cuối dòng 1, hoặc ấn phím Enter 2
lần.
2. Sang trang mới: dùng \newpage.
4.4 Khoảng trắng
Khoảng trắng ngang
• Tạo 1 file mới khoangtrangngang.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Lề\hspace{1cm}Câu1(cách Lề 1cm)\hspace{1.5cm}Câu2(cách Câu1 1.5cm)
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Lề Câu1(cách Lề 1cm) Câu2(cách Câu1 1.5cm)
Khoảng trắng dọc
• Tạo 1 file mới khoangtrangdoc.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Lề\vspace{1cm}\\
Câu1(cách Lề 1cm)\vspace{0.5cm}\\
Câu2(cách Câu1 0.5cm)
\end{document}
15
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Lề
Câu1(cách Lề 1cm)
Câu2(cách Câu1 0.5cm)
4.5 Kiểu chữ
• Tạo 1 file mới kieuchu.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Chữ bình thường, {\bf béo (đậm)}, {\it nghiêng},
\underline{gạch chân}.
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Chữ bình thường, béo (đậm), nghiêng, gạch chân.
4.6 Cỡ chữ
\tiny dnqvn.com
\scriptsize dnqvn.com
\footnotesize dnqvn.com
\small dnqvn.com
\normalsize dnqvn.com\large dnqvn.com\Large dnqvn.com\LARGE dnqvn.com\huge dnqvn.com\Huge dnqvn.com
16
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
4.7 Căn lề
Tạo 1 file mới canle.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\begin{flushleft}
Căn lề trái
\end{flushleft}
%--
\begin{center}
Căn ở giữa
\end{center}
%--
\begin{flushright}
Căn lề phải
\end{flushright}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Căn lề trái
Căn ở giữa
Căn lề phải
4.8 Soạn thảo văn bản LATEX có công thức Toán học
Quy tắc soạn thảo công thức toán trong văn bản LATEX
Trước hết ta làm 1 ví dụ như sau: Tạo 1 file mới congthuctoan.tex và gõ vào
nội dung như sau:
17
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
$4+2-3, ax+b=c$\\
$x^2, x_5, \dfrac{1}}{2}, \dfrac{x^{2n}}{x^n}$
$$C^a_b-3p+2q-2x=d^{\frac{m}{n}}-8y+4z+10$$
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
4 + 2− 3, ax + b = c
x2, x5,1
2,x2n
xn
Cab − 3p + 2q − 2x = d
mn − 8y + 4z + 10
Kết luận: toàn bộ mã LATEX tạo công thức Toán đều phải nằm trong 2
dấu $.
Từ ví dụ soạn thảo công thức toán văn bản LATEX trên, và nghĩ đến việc tạo 1
công thức toán dài dài chút, phức tạp chút, hay hệ phương trình,... ôi!!! Có cách gì
khác không nhỉ? → xem phần sau nhé!
Dùng MathType để lấy mã LATEX công thức Toán
Để đỡ phải lúc nào cũng lăm lăm quyển sách bên cạnh, soi đến mỏi mắt mới thấy
mã LATEX của 1 ký hiệu toán học, chúng ta sẽ dùng MathType (đã có trong LATEX
maker CD).
Thiết lập 1 chút cho MathType
Mở MathType (ở trong Start → All Programs → MathType6).
Tại cửa sổ MathType, chọn Preferences → Translators... như hình sau:
18
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Hiện cửa sổ Translators, làm theo từng bước như hình sau:
B1: test vào Translation to other language
B2: chọn TeX – LaTeX 2.09 and later
B3: Bỏ 2 dấu test ở dưới cùng
B4: ấn nút OK.
Chỉ cần thao tác này 1 lần, dùng được mãi về sau.
Cách lấy mã LATEX công thức Toán từ MathType
Tại cửa sổ MathType, bạn tạo công thức bất kỳ, ví dụ là√b2 − 4ac. Bôi đen và
Copy công thức vừa tạo, như hình sau:
19
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Paste vào văn bản LATEX của bạn, sẽ được đoạn mã như sau:
\[\sqrt {{b^2} - 4ac}\]
Thay 2 dấu \[ và \] ở đầu và cuối đoạn mã trên bằng 2 dấu $, ta được:
$\sqrt {{b^2} - 4ac}$
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị đúng công thức toán mà ta
đã tạo ở MathType:
√b2 − 4ac
Ví dụ soạn thảo công thức Toán
Ta sẽ làm thử 1 ví dụ soạn thảo hệ phương trình. Tạo 1 file mới hephuongtrinh.tex
và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
20
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\begin{document}
%--công thức hệ phương trình này tôi sẽ dùng MathType để tạo
$\left\{ {\begin{array}{*{20}{c}}
{{a_1}x + {b_1} = {c_1}} \\
{{a_2}x + {b_2} = {c_2}} \\
\end{array}} \right.$
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
{a1x + b1 = c1a2x + b2 = c2
21
Chương 5
Soạn thảo văn bản LATEX đầy đủ
5.1 Nạp thêm gói lệnh cho soạn thảo văn bản LATEX
Trước tiên, hãy kết nối internet (cắm mạng) cho máy tính của bạn. Tại sao? Vì
Texmaker sẽ tự động tải gói lệnh qua internet khi nó thấy có khai báo thêm gói lệnh
\usepackage{gói lệnh} trong phần đầu soạn thảo của bạn. Giả sử tôi muốn chèn
ảnh vào văn bản LATEX của mình. Tôi phải thêm gói lệnh graphicx, tức là thêm
\usepackage{graphicx} vào phần đầu của soạn thảo văn bản LATEX (đã được nói
ở mục 3.3). Như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--
\usepackage{graphicx}
%--
\begin{document}
%--Tôi gõ lệnh chèn ảnh vào văn bản ở đây
\includegraphics[width=344.1px]{texmaker.jpg}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) để biên dịch, thì Texmaker sẽ kiểm tra và nhận thấy
có gói lệnh mới graphicx và hiện lên 1 khung nhỏ hỏi là "mày muốn cài đặt gói
lệnh mới không?" → Bấm nút Install → chờ chút... và trang văn bản hiện lên với
hình ảnh tôi đã chèn vào.
22
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.2 Văn bản cả text và công thức toán
Một ví dụ soạn thảo văn bản có công thức Toán học như sau: Tạo 1 file mới
textvatoan.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--
\usepackage{graphicx}
%--
\begin{document}
Giải phương trình: $x^2-3x+2=0$.\par
$\Delta=(-3)^2-4.1.2=1>0$\\
Phương trình có 2 nghiệm phân biệt: \par
$x=\dfrac{-b-\sqrt{\Delta}}{2a}=\dfrac{3-1}{2.1}=1$\par
$x=\dfrac{-b+\sqrt{\Delta}}{2a}=\dfrac{3+1}{2.1}=2$
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Giải phương trình: x2 − 3x + 2 = 0.
∆ = (−3)2 − 4.1.2 = 1 > 0
Phương trình có 2 nghiệm phân biệt:
x =−b−
√∆
2a=
3− 1
2.1= 1
x =−b +
√∆
2a=
3 + 1
2.1= 2
Chú ý quan trọng: Không phải đợi cần gói lệnh Toán nào mới nạp thêm gói lệnh
đó. Bạn có thể thêm các gói lệnh công thức toán ngay từ đầu soạn thảo. Thừa còn hơn
thiếu mà. Tôi thường thêm 1 loạt gói lệnh ký tự đặc biệt và công thức toán như sau
\usepackage{latexsym, amsmath, amsxtra, amssymb, amsfont, amscd} vào phần
đầu soạn thảo. Cụ thể:
23
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--
\usepackage{latexsym, amsmath, amsxtra, amssymb, amscd}
%--
\begin{document}
.....Nội dung soạn thảo văn bản LaTeX....
\end{document}
5.3 Bảng biểu
Tôi hay dùng nhất là dạng tabular (bảng hiển thị trong 1 trang) và longtable
(bảng có thể kéo dài nhiều trang).
• Tạo bảng dạng tabular:
Tạo 1 file mới bangbieu1.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
%--Tôi tạo bảng 3 cột. Cột thứ nhất căn trái (l=left=trái)--
%-----cột thứ 2,3 căn giữa (c=center=giữa)--------------
\begin{tabular}{|l|c|c|}\hline
Mặt hàng & Chất lượng & Giá (VND) \\ \hline
A & Tốt & 5000 \\ \hline
B & Trung bình & 3000 \\ \hline
C & Kém & 1000 \\ \hline
\end{tabular}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
24
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Mặt hàng Chất lượng Giá (VND)
A Tốt 5000
B Trung bình 3000
C Kém 1000
• Tạo bảng dạng longtable: Tạo 1 file mới bangbieu2.tex và gõ vào nội dung
như sau:
Chú ý: lập bảng dạng longtable ta phải thêm gói lệnh \usepackage{longtable}
vào phần đầu soạn thảo. Cụ thể:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%-----------------------Tôi thêm gói lệnh longtable--
\usepackage{longtable}
%--
\begin{document}
%--Tôi tạo bảng 3 cột. Cột thứ nhất căn trái (l=left=trái)--
%-----cột thứ 2,3 căn giữa (c=center=giữa)--------------
\begin{longtable}{|l|c|c|}\hline
Mặt hàng & Chất lượng & Giá (VND) \\ \hline
A & Tốt & 5000 \\ \hline
B & Trung bình & 3000 \\ \hline
C & Kém & 1000 \\ \hline
\end{longtable}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Mặt hàng Chất lượng Giá (VND)
A Tốt 5000
B Trung bình 3000
C Kém 1000
25
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.4 Liệt kê
Tôi thường dùng 3 dạng: itemize, list và enumerate. Trong đó
• itemize là dạng danh sách không đánh số thứ tự, dấu chấm • ở đầu dòng.
• list là dạng danh sách không đánh số thứ tự, tùy chọn ký tự ở đầu dòng.
• enumerate là dạng danh sách đánh số thứ tự ở đầu dòng.
Cụ thể ta xét 3 ví dụ sau:
• Liệt kê dạng itemize
Tạo 1 file mới itemize.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\begin{itemize}
\item dòng liệt kê 1
\item dòng liệt kê 2
\item dòng liệt kê 3
\end{itemize}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
• dòng liệt kê 1
• dòng liệt kê 2
• dòng liệt kê 3
• Liệt kê dạng list
Tạo 1 file mới list.tex và gõ vào nội dung như sau:
26
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
%--Liệt kê dạng list---\begin{list}{ký tự đầu dòng}{ký tự cuối dòng}--
\begin{list}{+}{}
\item dòng liệt kê 1
\item dòng liệt kê 2
\item dòng liệt kê 3
\end{list}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
+ dòng liệt kê 1
+ dòng liệt kê 2
+ dòng liệt kê 3
• Liệt kê dạng enumerate
Tạo 1 file mới itemize.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\begin{enumerate}
\item dòng liệt kê 1
\item dòng liệt kê 2
\item dòng liệt kê 3
\end{enumerate}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
27
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
1. dòng liệt kê 1
2. dòng liệt kê 2
3. dòng liệt kê 3
5.5 Trích dẫn khối văn bản
Tạo 1 file mới trichdan.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Tôi đang tạo 1 đoạn văn, và một trích dẫn. Trích dẫn sẽ
lùi vào so với lề trái và cũng lùi vào so với lề phải.
\begin{quote}
văn bản được trích dẫn là đây. chẳng biết viết cái gì vào đây.
Mất mạng rồi, không vào web lấy dòng nào để paste vào chỗ
trích dẫn này được. Tiếc thật, đang định quảng cáo chút.
\end{quote}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Tôi đang tạo 1 đoạn văn, và một trích dẫn. Trích dẫn sẽ lùi vào so với lề trái
và cũng lùi vào so với lề phải.
văn bản được trích dẫn là đây. chẳng biết viết cái gì vào đây. Mất
mạng rồi, không vào web lấy dòng nào để paste vào chỗ trích dẫn này
được. Tiếc thật, đang định quảng cáo chút.
28
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.6 Chú thích
Ta dùng lệnh \footnote{nội dung chú thích}. Khi biên dịch \LaTeX{} sẽ tự đánh số tại nơi đặt lệnh chú thích, \verbnội
dụng chú thích! sẽ hiển thị ở cuối trang. Ví dụ như sau:
Tạo 1 file mới chuthich.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
Tôi đang tạo có một chú thích \footnote{chẳng biết trích dẫn gì}.
Nội dung chú thích sẽ hiện ở cuối trang.
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch và xem kết quả.
5.7 Định lý
Để hiển thị được dạng Định lý, ta cần khai báo thêm ở phần đầu soạn thảo lệnh
sau \newtheorem{theorem}{Định lý}. cụ thể:
Tạo 1 file mới chuthich.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi khai báo thêm lệnh theorem - Định lý---
\newtheorem{theorem}{Định lý}
%--
\begin{document}
\begin{theorem}
........Nội dung định lý gõ ở đây.....
\end{theorem}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
29
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Định lý 1 ........Nội dung định lý gõ ở đây.....
5.8 Chèn ảnh
Để chèn được ảnh vào văn bản LATEX, cần có đủ những điều kiện sau:
• File ảnh phải để chung thư mục với file TEX (file soạn thảo).
• File ảnh có đuôi .jpg, hoặc .png.
• Thêm gói lệnh hình ảnh \usepackage{graphicx} vào phần đầu soạn thảo.
Cụ thể như ví dụ sau:
Tạo 1 file mới hinhanh.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi thêm gói lệnh hình ảnh ---
\usepackage{graphicx}
%--
\begin{document}
%-----Chèn ảnh dùng: \includegraphics[width=độ rộng ảnh]{tên ảnh}--
\begin{center}
\includegraphics[width=206.535px]{logo.png}
\end{center}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
30
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.9 Đóng khung khối văn bản
Để đóng khung được khối văn bản LATEX, tôi thêm gói lệnh \usepackage{framed}.
Cụ thể như ví dụ sau:
Tạo 1 file mới dongkhung.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi thêm gói lệnh đóng khung khối văn bản ---
\usepackage{framed}
%--
\begin{document}
\begin{framed}
Đoạn văn bản này được đóng khung.
\end{framed}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Đoạn văn bản này được đóng khung.
5.10 Giữ nguyên khối văn bản
Thường dùng cho những ai muốn biểu diễn code (mã) soạn thảo của bản thân.
Tôi thường dùng 2 dạng:
• Giữ nguyên 1 từ, hoặc 1 dòng văn bản: \verb!văn bản được giữ nguyên!.
• Giữ nguyên khối văn bản: \begin{verbatim}khối văn bản được giữ nguyên \end{verbatim}
• Giữ nguyên 1 từ, hoặc 1 dòng văn bản: Tạo 1 file mới giunguyendong.tex và gõ
vào nội dung như sau:
31
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\verb!dòng văn bản này được giữ nguyên!
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
dòng văn bản này được giữ nguyên
• Giữ nguyên khối văn bản: Tạo 1 file mới giunguyenkhoi.tex và gõ vào nội
dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
\begin{verbatim}
Khối văn bản này được giữ nguyên. $x^2, x_2$
\end{verbatim}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Khối văn bản này được giữ nguyên. $x^2, x_2$
32
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.11 Văn bản nhiều cột
Để làm văn bản nhiều cột, tôi thêm gói lệnh \usepackage{multicol} vào phần
đầu soạn thảo. Cụ thể như ví dụ sau:
• Tạo 1 văn bản nhiều cột thông thường: Tạo 1 file mới nhieucot1.tex và gõ vào
nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi thêm gói lệnh văn bản nhiều cột multicol---
\usepackage{multicol}
%--
\begin{document}
%--Tôi chia thành 2 cột -- dùng: \begin{multicols}{số cột}--
\begin{multicols}{2}
Có nhiều công cụ soạn thảo văn bản LaTeX như: PCTeX (có phí),
VieTeX, bộ MikTeX và WinEdt, bộ MikTeX và Texmaker.
Tôi dùng bộ MiKTeX và Texmaker.
Tất nhiên tôi chỉ viết về bộ công cụ mà tôi đang sử dụng. Nó thực
sự đơn giản.Và quan trọng nhất, để soạn thảo 1 văn bản LaTeX,
tôi sử dụng những công cụ trong đĩa CD LaTeX maker.
\end{multicols}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Có nhiều công cụ soạn thảo văn bản
LaTeX như: PCTeX (có phí), VieTeX,
bộ MikTeX và WinEdt, bộ MikTeX
và Texmaker.Tôi dùng bộ MiKTeX và
Texmaker.
Tất nhiên tôi chỉ viết về bộ công cụ
mà tôi đang sử dụng. Nó thực sự đơn
giản.Và quan trọng nhất, để soạn thảo
1 văn bản LaTeX, tôi sử dụng những
công cụ trong đĩa CD LaTeX maker.
• Tạo 1 văn bản nhiều cột tùy chỉnh hơn
33
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Lệnh tùy chỉnh:
1. Khoảng cách giữa 2 cột văn bản: \columnsep=kích thước
2. Dòng kẻ đứng giữa 2 cột văn bản: \columnsepruler=kích thước
Tạo 1 file mới nhieucot2.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi thêm gói lệnh văn bản nhiều cột multicol---
\usepackage{multicol}
%--
\begin{document}
%--Tôi thêm một vài tùy chỉnh--
\columnsep=20pt
\columnseprule=0.5pt
%--Tôi chia thành 2 cột -- dùng: \begin{multicols}{số cột}--
\begin{multicols}{2}
Có nhiều công cụ soạn thảo văn bản LaTeX như: PCTeX (có phí),
VieTeX, bộ MikTeX và WinEdt, bộ MikTeX và Texmaker.
Tôi dùng bộ MiKTeX và Texmaker.
Tất nhiên tôi chỉ viết về bộ công cụ mà tôi đang sử dụng. Nó thực
sự đơn giản.Và quan trọng nhất, để soạn thảo 1 văn bản LaTeX,
tôi sử dụng những công cụ trong đĩa CD LaTeX maker.
\end{multicols}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Có nhiều công cụ soạn thảo văn bản
LaTeX như: PCTeX (có phí), VieTeX,
bộ MikTeX và WinEdt, bộ MikTeX
và Texmaker. Tôi dùng bộ MiKTeX và
Texmaker.
Tất nhiên tôi chỉ viết về bộ công cụ
mà tôi đang sử dụng. Nó thực sự đơn
giản.Và quan trọng nhất, để soạn thảo
1 văn bản LaTeX, tôi sử dụng những
công cụ trong đĩa CD LaTeX maker.
34
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
5.12 Tô màu chữ
Để tô màu chữ, tôi thêm gói lệnh \usepackage{color} vào phần đầu soạn thảo.
Cụ thể như ví dụ sau:
Tạo 1 file mới mauchu.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi thêm gói lệnh tô màu chữ color--
\usepackage{color}
%--
\begin{document}
%--Tô màu chữ: \textcolor{tên màu}{văn bản}--
\textcolor{blue}{mấy chữ này màu xanh dương},
\textcolor{green}{chữ xanh lá cây},
\textcolor{red}{chữ đỏ}.
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
mấy chữ này màu xanh dương, chữ xanh lá cây, chữ đỏ.
5.13 Tạo liên kết hyperlink
Để tạo liên kết (link), tôi thêm gói lệnh \usepackage{hyperref} vào phần đầu
soạn thảo. Cụ thể như ví dụ sau:
Tạo 1 file mới lienket.tex và gõ vào nội dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
35
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\usepackage[utf8]{inputenc}
%--Tôi thêm gói lệnh tạo liên kết (link) hyperref--
\usepackage{hyperref}
%--
\begin{document}
%--Tạo liên kết (link): \href{đường dẫn (link)}{văn bản}--
Để truy cập site dnqvn: \href{http://dnqvn.com}{hãy bấm vào đây!}.
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch ra sẽ hiển thị như sau:
Để truy cập site dnqvn: hãy bấm vào đây!.
5.14 Tách văn bản LATEX thành nhiều file .tex nhỏ
Thường dùng khi làm tài liệu dài, hay luận văn, để tách tài liệu ra nhiều phần,
mỗi phần là 1 file .tex cho rõ ràng và dễ kiểm tra nội dung.
Tôi có 1 văn bản LATEX có những mục như sau:
• Lời nói đầu
• Chương 1
• Chương 2
• Kết luận
Tôi muốn tách ra 4 file .tex lần lượt là loinoidau.tex, chuong1.tex, chuong2.tex,
ketluan.tex. Cụ thể như sau:
• Tạo file loinoidau.tex có soạn thảo như sau:
Đây là lời nói đầu
• Tạo file chuong1.tex có soạn thảo như sau:
36
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
\chapter{Mở đầu}
Gõ vào đây nội dung chương mở đầu, chính là nội dung chương 1.
• Tạo file chuong2.tex có soạn thảo như sau:
\chapter{Phần thân}
Gõ vào đây nội dung chương Phần thân, chính là nội dung chương 2.
• Tạo file ketluan.tex có soạn thảo như sau:
\chapter{Phần thân}
Gõ vào đây nội dung chương Phần thân, chính là nội dung chương 2.
Tôi đã tách văn bản của tôi ra làm 4 files. 4 files này cho vào cùng 1 thư mục
(giả sử tôi lấy tên thư mục này là tailieudnqvn). Bây giờ tôi sẽ tạo 1 file chính để
gom các files kia thành 1 văn bản hoàn chỉnh.
• Tạo 1 file mới tailieudnqvn.tex trong thư mục tailieudnqvn và gõ vào nội
dung như sau:
\documentclass[14pt,a4paper]{report}
\usepackage[utf8]{vietnam}
\usepackage[utf8]{inputenc}
\begin{document}
%--Ghép các files vào văn bản chính: \include{tên file}--
\include{loinoidau}
\include{chuong1}
\include{chuong2}
\include{ketluan}
\end{document}
Ấn phím F1 (Quick Build) biên dịch và xem thành quả.
37
Chương 6
Một số mẫu soạn thảo văn bảnLATEX
6.1 Cách mở file tex mẫu
Chạy Texmaker từ màn hình desktop (hoặc Start→ All Programs→ Texmaker).
Tại cửa sổ Texmaker, chọn File → Open (hoặc ấn Ctrl+O)
→ hiện ra khung Open file.
→ chọn đến file tex muốn mở → bấm nút Open
38
Tự học LATEX cơ bản, nhanh và đơn giản dnqvn.com
Vậy là bạn đã mở được file tex mong muốn rồi đấy.
Tại sao tôi phải làm như vậy? bởi vì nếu bạn click đúp chuột vào file tex mẫu
để mở nó, thì sẽ không cập nhật được gói lệnh → báo lỗi khi biên dịch.
6.2 Tải về văn bản LATEX mẫu
Muốn thay lớp văn bản report và book với nhau chỉ việc thay trong file soạn
thảo: thay \usepackage{report} và \usepackage{book} cho nhau.
Tải về (download) văn bản LATEX mẫu theo danh sách sau:
1. ↓mau01.tex, mau01.pdf: http://dnqvn.com/home/download/Tai-lieu/Mau-LaTeX-
01/.
2. đang cập nhật...
39
Chương 7
Beamer - soạn thảo trình chiếuLATEX
Xem tại http://dnqvn.com/home/news/Qua-tang/Beamer-trinh-chieu-LaTeX-huong-
dan-cai-dat-va-su-dung-don-gian-11/
Nếu tài liệu này có ích và được ủng hộ, tôi sẽ viết tiếp phần beamer - trình
chiếu LATEX. Nếu không, thì tôi viết tài liệu không tốt, hiển nhiên viết tiếp cũng
không để làm gì.
Vui lòng cho biết ý kiến của bạn tại : http://dnqvn.com/home/forum/
Cảm ơn!
40
Thanks for reading!
Thanks for reading!
41