tu tam va duong tanh - ht thien hoa

8/3/2019 Tu Tam Va Duong Tanh - HT Thien Hoa

1/76

TU TM V DNG TNH

HT.Thin Hoa---o0o---Ngun

http://thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 24-7-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcQuyn 1 - Tu Tm

TU L CI PHCTM VNGTM S

Quyn 2 - Dng TnhLi Gii ThiuPhn m uPhn chnh

T Bi

Tr tuBnh ngLi thaNhn nhcH xThanh tnhTinh tnKin-ch

---o0o---

Quyn 1 - Tu TmTu tm L Mt vn quan trng:

Ngi i hung d, v chng bit tu tmGia nh khng hnh phc, v chng bit tu tm;

Xm, lng hay ry r kin co v dn qu chng bit tu tm;
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/PG%20Va%20Tuoi%20Tre/Tu%20Tam%20Duong%20Tanh%20-%20HT%20Thien%20Hoa/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Thuyet%20Phap/PG%20Va%20Tuoi%20Tre/Tu%20Tam%20Duong%20Tanh%20-%20HT%20Thien%20Hoa/


2/76

Th gii chin tranh, tng tn tng st, v nhn loi chng bit tu tm;Pht t tu hnh b thi chuyn, v chng bit tu tm.Con ngi c Tu Tm, mi tr nn hin t,Gia nh c Tu Tm, thn tc mi c hnh phc.Quc gia c Tu Tm, nc nh mi c thnh tr.

Nhn loi c Tu Tm, th gii mi c ha bnhPht t c Tu Tm, mi mau thnh o chng qu.

Thch Thin Hoa

---o0o---

Tu Tm

Nam M Bn S Thch Ca Mu Ni PhtTha qu v,

Ti rt vui mng, v thy mi ngy ch nht, qu v b th gi qu bu, n cha ly Pht nghe kinh, Mt gi qu v ly Pht nghe kinh, th ngy yhay thng y qu v trnh c vic d, lm c iu lnh. Mt ngitrnh d lm lnh, th ngi y tr nn hin t. C gia nh u trnh d lmlnh, th gia nh c hnh phc. C nc u trnh gi lm lnh th tondn c o c, tr nn mt nc thnh tr. C nhn loi u trnh d lm

lnh, th lo chi th gii chng c i ng, nhn loi khng hng chnh phc thi bnh.

Hn na, trong kinh Php Hoa Pht dy: Ngi no nim Nam m Phtth ngi y (ht ging Pht gieo vo trong tm in ca h ri, khngsm th chy) s c thnh Pht. Hung chi qu v thng n cha lyPht nghe kinh, th c l no sau ny chng c thnh Pht qu.

Sch i hc ni:Dc bnh thin h, tin tr k quc; dc tr k quc, tin tk gia; dc t k gia tin tu k thn, dc t k thn, tin chnh k tm

Ngha l: Mun cho thin h c ha bnh thi trc phi mi nc cthanh tr; mun cho mi nc c thnh tr, th mi gia nh trc phichnh n; mun cho gia nh c chinh n, th mi ngi trc phi tuthn; mun tu thn, th mi ngi trc phi sa Tm mnh cho chn chnh.

Bi th nn hm nay ti ging v vn Tu Tm


3/76

Tha qu vi,

Ngi i c hai iu thiu thn:

Thiu thn v vt cht- Ngi thiu thn v vt cht: Cm khng n, o

khng mc, nh ca trng trc rch sau, kh s v xc tht.

Thiu thn v tinh thn- Ngi thiu thn v tinh thn th tham lam, gianxo, tt , kiu cng v.v.. to iu ti c; khng nhng c hi cho mnhhay mt i mnh, nhiu khi cn lin ly n b con, hoc c hi n nhiui sao na, nn thiu thn v vt cht.

Xa c v Hin trit, khng nh ca, ch dng ci thng cy lm nh :nhng v tinh thn nay , nn v Hin trit y chng thy cht g kh s.Tri li nh ng Thch Sng, vua Kit, vua Tr v.v tuy y v vtcht, nhng thiu thn v tinh thn, nn tm hn vn au kh, lm nhiuiu ti li ty tri!Song le, ngi i chi lo thiu thn v vt cht, m t aingh ngi v lo s ngho thiu v tinh thn! Hm nay ti hin cho qu vmt mn qu v tinh thn.

Tha qu v! Trong sch Nho, Thy Mnh ni: Nhn,nhn tm gi; Ngha,nhn l gi; x k l nhi pht do, phng k tm nhi bt tri cu. Ngha l:

Nhn, l ci tm ca con ngi vy; Ngha, l con ng ca ngi i vy( i ln, i xung, qua li, ti, lui v.v.. cng theo ng m i). Ti sao

ngi i li b con ng ca mnh khng chu i ( ngi i lm vic gcng nh tm: kinh dinh s nghip ln lao, cng nh tm suy tnh; c tihay tr gii cng danh v i, cng nh tm lo lng); th m ngi i li

b ci tm ca mnh, chng bit tm cu!

Ni n y, thy Mnh li than rng: Ai tai! Nhn hu k khuyn, x nhitc tri cu chi, hu phng tm nhi bt tri cu: Rt thng thay cho ngii! Mt nhng vt nh mn nh ng xu, cc bc, con g, con ch chngxng ng chi, m h cn bit tm kim, hung chi ci Tm l vt qu gi vcng: Lm Hin nhn Qun t cng nh tm; thnh Pht lm T cng nh

tm, th m ngi i li b ci tm ca mnh khng bit tm cu. ThyMnh T li ni tip: Hc vn chi o v tha, cu k phng tm nhi d h!o hc vn khng c chi l, ch tm kim ci phng tm ca mnh m thi!

Trong kinh Lng Nghim, Pht dy: Nhc bt thc tri tm mc s ti, tcbt nng c hng phc trn lao; th nh Quc vng vi tc s xm, phtbinh tho tr, th binh yu ng tr tc s ti; s nh lu chuyn, tm mc


4/76

vi cu. Lm cho ng lu chuyn sanh t, l li ti ci tm v con mt cang. Vy nu ng khng bit ci tm cng vi con mt ch no, thi ngkhng th hng phc c phin no trn lao. Cng nh vi quc vng bgic xm chim, em binh p tr, nu khng bit c gic ch no, thkhng bao gi dp tr c gic.

Bi th nn ngi hc Pht, mun thot ly sanh t, ra khi lun hi, iu cnyu l phi bit tm mnh. Khi bit c chn tm v vng tm ri, mi cth ln hi dp tr vng tm, tr v vi bn th chn tm ca mnh c.

Trong kinh Lng Nghim, Pht li dy: Tt c chng sanh t hi no ngi, in o iu, l do ht ging nghip sn c, n dnh lin nhau, nhchm tri c xa. Ngi tu hnh khng th thnh qu v v thng B ,m ch thnh Thinh vn Duyn gic v Thin ma ngoi o v.v l bi

khng bit hai mn chn v vng. Nu cc ng lm ln tu tp theo vngnim, m mun chng o qu B , th cng nh ngi nu ct munthnh cm, du tri qua nhiu kip cng khng kt qu c.

Trong kinh Lng Nghim, Pht nhiu ln gn hi ng A Nan, ci Tm ch no?

ng A Nan p: Tm trong thn, tm ngoi thn, tm np trong con mt,tm chn gia v.v u khng trng c.

Tha qu v! Chng ta vi Pht khng khc, nhng v chng ta cha nhn bn tm ca mnh, nn lm chng sanh; Ch Pht chng c cibn tm y ri, nn cc Ngi thnh Pht.

V vy, th hm nay ti ging v vn Tu Tm

---o0o---

TU L CI PHC

Ngi i sm phi tri c,Gng lu v bi, trng m v my.Ch che nh c cao dy,

Du tu cho my chng ti tu tm.

Tu v Tm


5/76


6/76

TM VNG

1.- Trong lc chng ta m mt thy cc cnh vt, bit c cnh y xanh,kia , trng, n vng v.v V ci bit ny thuc v con mt, nn trongDuy thc gi l "Nhn thc" (ci bit ca con mt).

2. L tai chng ta, khi nghe cc ting, bit c ting hay, d, phi, triv.vBi ci bit ny thuc v l tai, nn trong Duy thc gi l "Nh thc"(ci bit ca l tai).

3.- L mi chng ta, khi ngi mi, bit c y l mi thm hay hi v.vci bit thuc v l tai, nn trong Duy thc gi l "T thc" (ci bit cal tai).

4.- Ming chng ta, khi nm cc v, bit c v ny ngt, lt, cay, ng,bo, bi v.vCi bit ny thuc v li, nn trong Duy thc gi l "Thitthc" (ci bit ca li).

5.- Thn th chng ta, ng la bit nng, xung nc bit lnh, mc mng bit mt, mang mng bit mt, mang dy bit nc, ng bitcng, cm bng bit mm v.v V ci bit ny thuc v thn, nn trongDuy thc gi l " Thn thc" (ci bit ca thn). C nm thc ny, khichng c qu v lu th n chuyn thnh "Thnh s tc tr".

6.- Trong khi chng ta, mt khng thy, tai khng nghe, mi khng ngi,ming khng nm, thn th khng chm xc; ni cho gn hn, l trong lcnm gic quan khng tip xc vi trn cnh, m thc vn phn bit tnhton: nh nhng cnh qua, suy xt nhng iu cha n. Ci bit nh th,thuc v " thc". Nh ngy hm qua, chng ta i coi haut, tai khng cnnghe ting Cc B tt Ma ha tt khi tu hnh Bt nh Ba la mt a v.v mtrong thc vn cn m mng iu b ngi haut, in nh cn phng pht trc mt, ting ngi ca nh vng vng bn tai. Mc d khng c cnhvt hin tin phn nh vo 5 gic quan, m thc chng ta cng vnn tnhton phn bit.

Mt t d na, nh chng ta cha i hc, m bit rng mnh hc s c,cha lm rung, m bit mnh lm rung y trng hay that, cha bun bn,m c th on trc rng, bun bn y li hay l; ngha l, nhng vic qua, cha n hay hin ti, chng ta u suy xt bit c. Nhng ci bitnh th, trong Duy thc hc gi l " thc" (ci bit ca ), cng gi l "lc thc" (ci bit th 6).


7/76

Ci thc ny, cng dng ca n li hi v cng. Nu n suy ngh tnh tonnhng vic hay, tt, th thn chng ta s lm iu lnh, ming ni nhng li

phi, u c li ch cho mnh v ngi. Nh cc nh tu hnh khi nim Pht,qun tng, tham thin, nhp nh v.v cho n lc thnh o,chng qu,cng nh cng dng ca " lc thc" ny. n khi chng c qu v lu,th thc tr thnh " Diu qun st tr"

th gian, kinh doanh c s nghip ln lao, hay lm nhng iu ni l,sng nghing, ti c ty tri, cng u do thc ny suy ngh li hi c; nntrong Duy thc ni: " Cng vi th, ti vi khi". Ngha l; lun v cng ththc ny c cng hn; cn ni v c th thc ny cng ng u.

7.-Qu v r, mi ngi u c 6 ci bit, ni bng cch khc l 6 mncm gic. Vy bay gi y, chng ta nn suy xt su thm mt tng na: ci

thc kia, tuy trong 3 thi qu kh, hin ti v v lai, n u c cng nngphi thng hn 5 thc ttrc, nhng c khi n b gin on. Nh khi chngta ng m, hoc cheat gic hay nhng lc b chp thuc m, lc y khng

phi cheat, nhng khng bit chi c, v nhng ngi tu V tng nh v.vlc bay gi cng khng cn tnh ton phn bit g na. y l nhng bngchng trong khi thc b gin on.

Qua cc thi gian y, th thc (ci bit thou 6) li khi ln phn bit nhthng. Vy trong lc n b gin on, chc phi nng v mt ni no?Ch y, theo Duy thc hc gi n l " cn" ( ngha l ci gc ca thc

thou 6). Ti xin t d qu v d hiu, nh m c c kia, b haynng ri, n lc ngi ta di vin ni khc, hoc gp ma xung th cnt mng mc chi. Cho bit trong lc c ri, l n chi tr v c ca n, n di t m thi. Nu c kia khng c c, th khng lm sao nt mngmc chi c. Cn thc th 6 cng th, khi khng c phn bit n khng

phi mt hn m ch tr v vi gc ca n l thc th by, nn trong Duythc cng gi l " cn" (gc ca thc). Theo ting Phn gi l "Mt nathc".

Cng nng ca thc th by ny l thng thng chp Ta khc vi ngi.Chng ta i, ng, nm, ngi, khng lc no qun c mnh (ta). Khi ivi ngi ni chuyn, va m ming ra l ni "Ti" (ta). Hay nhng lctnh c cy ri (rout), hoc b ngi nh v.v th ta ngu nhin a tay ,trnh. y l nhng bng chng thc ny cng bo th ci ng (ta).


8/76

Li na, khi sanh v ci Tri, th thc ny chp mnh l Tri, sanh v cingi, chp mnh l ngi, cho n sanh lm loi vt, th chp mnh l loivt. Tm li, t phm n Thnh, khng mt v no chng chp c Ta, chtr nhng v chng c "Sanh-khng tr"- Thc th by ny, li c cngnng em cc php hin hnh, hun cha vo mt ci kho v tn (Tngthc); ri t ci kho y, a chng t cc php ra, khi hin hnh. Nukhng nh thc th by ny, hun tp nhng vic thy, nghe, hay, bit vokho v tn (Tng thc), th chng ta khng th k c li c mt vic g c.

Nh ngi nhip nh, nu anh khng em cun phim y ct mt ni no, thn khi mun ri li, khng bao gi ri c. Song chiu li c, th bitanh c em cun phim y ct. Thc ny cng th, khi chng ta c mt bsch, hay nghe mt vic g, nu khng c thc ny em ct cha vo kho vtn, th lc xem qua khi mt, tai ht nghe; ngha l, n khi cnh vt hin

tin khng cn nh li mt vic g c. Bi c nh li c, nn bit rng nc cha ng mt ni no vy.

Th nn thc th By ny, cng c tn l "Truyn tng thc" (truyn vo vtng ra). n khi chng c qu v lu, th thc ny i tn l "Bnh ngtnh tr"

8.- Tha qu v! C theo chnh gic v chnh l m phn on: c ci"nng phn bit chp ta" tc l thc th By, th c nhin phi c "ci ta bchp" l thc th Tm. Cng nh ni "ti cm vit"; c ci tay cm, nht

nh phi c vt b cm. V th nn thc th Tm cng c tn l "Ng ichp tng" (b thc th By chp lm ta).

Nh trn ni: "Thc th by em cc php hin hnh lun cha vo mtni". Nu c k em cha, th nht nh phi c ch cha. Cng nhc ngi em ct vo kho, th phi c ci kho ct. Chng ta t nh nln, hoc c c 100 b sch, hay lm khng bit bao nhiu cng vic,tri qua trong mt thi gian nm mi nm, khng ngh n th thi, numt phen hi tng li nhng sch ta c v nhng vic ta lm, th nvn hin r rng, in tung nh mi c v mi lm.

Mt bng chng na: Chng ta i t Nam ch Bc. Xem khng bit baonhiu phong cnh, hay du loch th gii, thy nhng vt l thng, khi tr vnh, cc cnh vt y khng cn thy na; nhng mt phen nh li, th thyr rng nh trc mt, vn cn lp lang tun t. Nh th th bit rng, phic ci kho bng tinh thn v hnh v v at65n ( Tng thc) cha ng


9/76

bao nhiu hnh nh ca nhng cnh ta xem, nhng sch v ta c vnhng vic ta lm. Nu khng c ci kho v tn ny, cha gi li,th nhng sch ta c v nhng cnh ta xem v thi c; ngha l phiqun lin khi cc cnh vt khng cn hin tin phn nh vo b c na. Vsau chng ta mun nh li cnh vt qua, hay mt b sch c, cngkhng bao gi nh c.

V th nn bit phi c mt ci kho v hnh cha gi li. Ci kho y theoDuy thc gi l "Tng thc", ngha l "ci thc cha"; v n cha cn thn,kh gii v chng t cc php vy; cng tn l " bt thc" (ci bit thtm). Theo ting Phn gi l "A li da thc".

n khi chng c qu v lu, th thc ny i tn l "Bch tnh thc", haygi l "i vin cnh tr".

Tha qu v! C nhn c lm mt bi k, cho chng ta nh ci ti nnghay tc dng ca tm thc nh sau:

Bt c huyenh, nht c si

c hu nht c ti linh ly

Ng c moan tin t mi mi

Nht c gia trung tc ch y.Ngha l: Trong tm an hem, thc th By l si m (ng si), duy c thc thSu, rt khn lanh (cng vi th, ti vi khi); cn Nm thc trc nh ngilm cng ngoi ca, ch lo bun bn, tip rc khch hng (tip xc vi 5trn cnh); mt mnh thc th Tm lm ng ch nh (cha ng).

Xem bi k ny chng ta c th bit qua c kh nng ca 8 thc, m thcth 6 v thc th 7 l li hi hn ht. Nu thc th By si m, B tt Ma hatt B tt Ma ha tt chp ng, thc th Su suy tnh lm nhng vic ti c,

th chng ta mun kip trm lun, khng bao gi thot ly sanh t lun hic. V th nn ngi tu Pht, lc no cng phi dng thc th 6 v thcth 7, qun nhn v ng, ph tr si m chp ng, dt phin no chng;ri qun php v ng, ph tr php chp, dt s tri chng. Khi ng chpv php chp ht ri, tc l phin no chng v s tri chng dt, thchng c hai qu th thng l: B v Nit bn.


10/76

V th nn trong Duy thc hc ni: "Lc, that nhn trung chuyn; ng btqu thng vin". Ngha l: trong lc tu nhn, th ch dng thc th 6 vthc th 7; n khi kt qu th c 5 thc trc, v thc th 8 cng c vinthnh.

V 5 thc trc nh ngi lm cng, khng c quyn, cn thc th 8 ch cti cha ng; duy c thc th 6 v thc th 7 ny, nu c cng th n hngnht, m c ti n cng ng u. Ngi hc Pht i vi hai thc y, lcno cng phi can thn v sa i, nh th gi l "Tu Tm".

---o0o---

TM S

Tha qu v! T trc n y, chng ti cn c theo tc dng hin tht cacc gic quan v sch Duy thc m gii thch, th mi ngi khng nhng c5 ci bit, m phi c n 8 ci Bit: Ci bit xem ca mt, ci bit nghe catai, ci bit ngi ca mi, ci bit nmm ca li, ci bit cm xc ca thn,ci bit phn bit, so o ca thc , ci bit chp ng (ta) ca thc th 7 vci bit gi gn cha li ca thc th 8.

Tm ci bit ny, c sc t ti v t ch, cng nh ng Vua,nn trong Duythc gi l "Tm vng". Nhng nu ch c mt ng Vua, th du ti hay trgii n u, cng khng th lm g c, nn ngoi Vua ra, cn phi nh

Qun thn, binh tng mi c th nh Nam dp Bc, sa tr nc nh,hockinh doanh s nghip v i trong nc.

Tm thc tm vng cng th, nu ch c tm vng (vua) m khng c tms 9qun thn) th tm vng ny cng nh ngi lm vua m khng c

binh tng; th khng th to tc nhng iu ti c hay t thin c. Bith nn ngoi 8 thc tm vng ny, cn c 51 mn s hu ca tm vng,theo Duy thc hc gi tt l "Tm S"

Trong 51 mn tm s, chia lm su ng phi: 1, bin hnh, 2. Bit cnh, 3.

Thin (lnh), 4. Cn bn phin no, 5. Ty phin no, 6. Bt nh. Trong yc hai ng quan trng nht l : Lnh (thin) v "D" (phin no).

Hai ng ny, rt nghch nhau v thng chin tranh nhau lun. Mi khi obinh hin lnh chin u thng c gic phin no (c), th chng ta tr nnHin nhn Qun t, hoc thnh B tt hay Pht. Tri li, nu bn c l gic


11/76

phin no, chin u c thng, th chng ta mt t ch, n sai s chng taphi say m theo tu, sc. C th Thin Hin li tha Pht rng:

, ti, kh v.v..mt ht t do lm cho tnh tnh ta xu xa, thp hn c ch tin, hnh vi ti tn, tr thnh k tiu nhn, hoc o a ngc, ng qu haysc sanh.

Th nn ngi tu hnh, iu cn yu l lun lun lc no cng chin ulm sao cho thng c gic phin no tm mnh, nh th gi l "TuTm.

Vy chng ta cng nn bit r, o binh hin t ni tm ta, c bao nhiubinh s, tn h tnh tnh, hnh dng v ti nng th no? Ri chng ta cngphi bit gic trong tm ta, c bao nhiu tn, u ng l ai, te7n h tnh

tnh, hnh tng v ti nng ca gic ra sao? Khi bit c ti nng binhmnh, thy r c sc gic, th chng ta mi mong thng c gic. Hmnay ti xin tun t k by, qu v c r. Trong tm ta, v khi c lgic phin no c 30 tn.

---o0o---

Cn Bn Phin No

1.- Tham l tham lam. Ngi tham lam, tnh hay dm rnh nhng ci g

h a thch: tin ti, sc p, danh vng, ming n, ch v.v Ri h lpmu ny k n, tm kim cho c, c my cng khng v, nn tcng c cu: " B kia d lp, ti tham kh y!". Tham cho mnh, ri thamcho b con quyn thuc. Ni rng ra, tham cho c quc gia, x hi ca mnh.

Cng v lng tham, m nhn loi tranh ginh xu x cp bc git hi lnnhau, chu khng bit bao nhiu iu thng kh. Tham khng nhng c hicho mnh v hin ti. Tham khng nhng c hi cho mnh v hin ti, mcn lin ly n ngi v v tng lai na l khc.

Pht-t t xt mnh, nu c tm tham lam, phi tp tnh thiu dc tri tc, bdn lng tham i; nh th gi l "Tu Tm".

2.- Sn l nng ny. Ngi c tnh nng ny, gp nhng vic tri th ninng ln, trong tm bc tc, khng an, ngoi mt nhn nh, xu x v cng,mt ta hoc ti xanh. B dng th b, tht ra li ni thiu nh nhn, ckhi nh p hoc chm git ngi. Pht t chng ta, mi khi ni sn ln,


12/76

cc c ly kin ri mt mnh, tht "ng" ht sckhng phi l Pht-t chtno! Tnh "nng ny" rt c hi: lm cho nh em chng a, trong gia nhkhng c ha nh, ngoi x hi chng c knh yu. Nhiu ngi vnng ny m nh p v con. lm khi phi mang bnh tt sut i, hocgit hi ng bo, chng loi. Cng c ngi v qu nng ny m lm hdanh gi, quyn li v c i tu ca mnh. Trong kinh Hoa-Nghim, Phtdy :"Nht nim sn tmkhi, bch vn chng moan khai": Mt nim lngsn hn ni ln, th trm ngn ca ngip chng u m ra. Thu xa, ngUt-u-Lm-Pht, v sn m phi a lm con phi-ly trng. ng c GicTin Nhn cng v sn, m mt c nm php thn thng. Trong kinh ni: "

Nht sn chi ha, nng thiu vn khonh cng c chi sn". Ngha l: mtm la sn, c th t ht mun mu rng cng-c. Chng ta thy, tronghng Pht t, c ngi pht tm tu c 5,7 nm hoc i ba nm, cng cth gi l ngi c cng vi o. Mt khi gp cnh nghch, ni sn ln ri

b ht: Pht php khng tng, vic o cng chng lm, tri li cn tmcch ph hoi. Tht "n ci ba nm ch tiu trong mt gii", rt ung chocng trnh tu tp bao nhiu nm ca ngi y!

T xa c qu rng: "Sn si nghip chng khng cha, bo bo m gi tngda g!" Sn rt c hi nh th, hng Pht t chng ta phi tu php nhnnhc ln ln dp lng sn; nh th gi l "Tu Tm".

3. SI l si m (c ch gi l v minh). i vi s vt hin tin, tm tnh mm, khng c tr hu sng sut phn on vic hay, d, tt, xu li hi

v.v nn mi lm nhng iu nhim ti li, c hi cho mnh, v ngi(theo th tc gi l "di" hay "ngu"). Ci Si ny thng m nh trong tt cvic lm, hi ngi chng phi nh, m nht l khi tham v sn.

Nh anh chng thanh nin kia, bit c m nhn n b ho lao v c bnhtruyn c Nhng n khi si m m nh, th anh khng cn thy vi trnglao v bnh truyn c na.

Mt ngi tham tin, nh bi bc, m , v si m m nh, nn n lc thuaht ca tin m cng khng chn.

C mt ngi v lng tham, si ni ln, gia lc ban ngy ng ngi, votim git vng.

Lnh bt c hi: "ANh khng thy lnh trng chung quanh v khng st ti sao?" Anh tr li rng: "Lc ti ch thy vng thi; nu thy lnhtrng ti, th ti u dm lm nh th!"


13/76

y l nhng bng chng, trong lc tham, v c si m m nh, nn anhchng thanh nin kia phi mang bnh ho lao v truyn c; ngi nh bcn mi ht ca ht nh; anh git vng kia mi mang gng cm t ti! Nutrong lc y, c sng sut, phn bit li hi, th anh thanh nin kia c ththng li c dc vng ca mnh, u c lm bnh him ngho nh th;ngi nh bc, cu git vng, c th thng c lng tham, khng n i

b ht ca v mang t ti. Cho bit trong lc tham m c Si, th c hi rtln! Khi nng gin cng vy, nu trong lc nng gin m sng sut, bit suyxt vic li hi, lc y c th dn bt s nng gin t nhiu! Tri li v b sim m nh, nn ni cn lm bng, n khi ht gin ri th ti li qu nhiu!

Nn li tc ni: "A n nng mt ngon, gin lm mt khn" l vy.

C nhiu ngi trong lc nng gin, nh p v con n tn tt, ph hoinh ca cho n tiu tan, hoc ung thuc c hay trm mnh, cho thot

kip thn au kh! Nhng tai nn nh th, u do si m m nh c.

T s c dy rng: "Bt y tham sn khi, duy khng t gic tr!; ngha lkhng s tham v sn ni ln, m ch s mnh t gic ng chm. Ni cho dhiu, l khng s tham, sn m ch s si m thi. Nu tham, sn ni ln,m ta sng sut phn on kp thi, khng c si m, th tham sn kia cngchng lm g c. Ngi hc Pht phi dp tr lng si m ca mnh, lcno cng phi sng sut i vi tt c mi vic. Nh th gi l "Tu Tm".

4.- MN l ng mn cng cao. Ni theo li thng thng c hi th mt

cht l "phch li" ln lt, hip p ngi. V tin ti, ti nng v quynth ca mnh m khing r ngi, chng knh ngi gi c, khng k ngi

phc c. Bi hiu hiu t c, coi khng c ngi (mc h v nhn) nnchng ai a. V lng ng mn, cho mnh hn ai ht, khng knh phc ngi,nn b tn c. V th m phc lnh tn gi, ti li cng thm, nn phisanh t lun hi, khng bao gi cng tt. Ngi hc Pht nn t kim thomnh, nu c ng mn cng cao th phi c gng dp tr i. Nh th mi

phi l Pht t, v nh th mi gi l "Tu Tm".

5.-NGHI l nghi ng. i vi o l chn chnh, li nghi ng khng tin.Nhng php tu gii thot v iu phc thin, li do d chng lm. Nchng ngi lng tin, cn tr vic t thin. Nghi c ba: 1-Nghi mnh. Nhnghe n: "Tu hnh s c gii thot", ri t nghi ng: khng bit mnh c tu c hay khng? V lng nghi ng, do d y, nn khng chu tu. 2.-

Nghi ngi; ngha l nghi ngi dy mnh. Nh c ngi dy ta: "Lm lnhc phc, lm c s b ti". Chng ta nghi: khng bit ngi y ni c


14/76

thit hay khng? Bi nghi nn khng lm 3.- Nghi php; nh nghe li Phtdy: "Ngi ch tm nim Pht, t mt ngy cho n by ngy c nhttm, th ngi y n khi lm chung, s c Pht Di tip dn, sanh vnc Cc lc", ri h nghi rng: phng php y khng bit kt qu c ngnh vy hay khng? nn h chng sing tu.

Ni tm li, v lng nghi ng, n cn tr nhiu iu tin trin. Nhng ngic tnh a nghi, i vi bn b, h thy khng c ai l ngi tin cy. Tronggia nh h thy khng c ngi no l thn mt. Pht t nn cn thn

phng mi vic, nhng phi cng quyt dp tr tnh nghi ng. Nh th gil "Tu Tm.

6.- THn KIN l chp nhn thn ng m, t i gi hp ny l "Ta". Hocnghe theo li t gio ni: "Ngi c 3 hn, 7 va, linh hn, th phch v.v"

ri chp 3 hn 7 va v.v l Ta. V chp "Ta tht c", nn kim mn nyvt n cho ta n, sm kiu kia cch n cho Ta mc, lo ct nh ca, muarung vn cho Ta dng, tranh danh ot li, mi mi cng v Ta! Khngnhng lo cho Ta, m li lo cho c gia nh, quyn thuc, quc gia v x hica ta na. V "chp Ta" m to ra nhiu ti li: lo tranh danh ot li cho tahng, xu x cp git nhau cho quc gia x hi Ta dng. V th, nnth gii n bay nh ma, bom n nh pho, mu chy thnh sng, xngcht t mi!

Hng Pht t chng ta, phi sng sut quan st thn gi ny gi hp khng

c tht c. H ph tr thn kin ri, (chp Ta) th tnh ch k v ng khngcn, nn khng to nhng iu ti li v bn ng na. Nh th gi l"TuTm".

7.-BIN KIN l chp mt bn, hoc chp cht ri cn hoi, hay chp chtri mt hn.

Mt, v chp c Ta, nn c ngi chp "Ta" cht ri cn hoi khng mt:Ngi cht vn sanh lm ngi, th cht sanh tr li th, Thnh nhn chttr lm Thnh nhn. V chp nh vy, cho nn chng s ti c, v cngkhng cn tu thin; bi h cho tu cng vy khng tu cng vy. Do chp ci"Ta" thng cn khng mt c hi nh th, nn trong kinh Pht gi l"Thng kin ngoi o".

Hai, c ngi chp "cht ri mt hn". V h thy bu th gii mnh mang,khng gian v tn, cht ri l mt ch c thy ti phc g u! Thy isng ca mnh cht ri khng cn gi tr chi ht, nn mc tnh lm nhng


15/76

iu ti li. H ni rng: "Tu nhn tch c gi i cng cht; hung hoangbo ngc tn s cng khng cn". Bit bao ngi v chp cht ri l ht,nn mi khi gp cnh nghch lng, nht l tnh duyn trc tr, h khngtrm tnh sng sut tm phng php x tr. C cho cht ri l ht aukh, nn h t liu mnh vi chn thuc c hay dng sng su! Ch hkhng bit rng cht ri u c phi l ht kh! Bi chp cht ri mt hn chi nh vy, nn trong o Pht gi l "on kin ngoi o".

Tht ra ngi cht khng phi thng cn v cng khng phi mt hn, mtheo nghip lc lnh hay d lun hi.

Ngi Pht t ph tr hai mn chp trn, nh th gi l "Tu Tm".

8.-KIN TH l bo th s hiu bit sai lm ca mnh. y c hai cch: 1.-

Hnh vi ca mnh sai lm, kin li thp thi, nhng khng t hiu bit, lcno cng bo th cho mnh l hay gii, ng n hn ht, ai ni cng chngnghe. 2.-Bit mnh nh th l sai, ni nh vy l d, nhng c bo th cisai v ci d y, khng chu thay i.

Nh c ngi, ng b trc l theo t o, nay con chu vn bit l t,nhng c theo nh vy mi khng i. H bo rng: "Xa sao nay vy!".Hay nh c ngi, cha m trc c lm ngh ti li, qua n i con, c

bo th ngh y, khng chu thay i.

Ni cho r hn, l nhng tc l trong th gian, nh mi nm phi lm trub t thn; khi ngi cht phi lm heo b cng kin, mi k tun t haygi quy, phi t giy tin vng bc o qun kho phn; mi nm phi hihp cng t thn c qu v.v Ngi hc Pht phi dp tr "kin th",nh th gi l "Tu Tm.

9.- GII CM TH l gi theo gii cm ca ngoi o t gio. Cm mtcch v l khng phi nhn gii thot m chp l nhn gii thot. Nh bnAn c nhng phi ngoi o leo ln cy cao nhy xung, gieo mnh vola v.v c o mi nm phi git mt ngi t thn; nh o ca anh V

No, phi git cho 1.000 ngi mi c o. Ngi hc Pht phi dp tr"gii cm th", nh th gi l "Tu Tm.

10.- T KIN l chp theo li t. Phm chp nhng ci g khng chnchnh u thuc v t kin. Ni bng cch khc l "m tn". Nh th utru, u cp, bnh vi, ng to, xin xm, bi qu, coi ngy, tm huyt, buctom, eo nit, coi sao, cng hn v.v Tht ra ngi hc o nn coi ch to


16/76


17/76

V gp nghch cnh, trc sanh ra nng gin, sau khi gin khng b quac, nn mi c "Hn". V hn nn m p on th. Bi m p on thu, chonn lp mu ny k n, gp c hi thun tin ng tr th. Nh li tcni "Th xa chng i tri chung" l vy.

Ci "Hn" ny tuy n ngm ngm, m d s lm! Cng nh la than, mikhi gp bi hay bi nhi, c hi gi thi, th n chy phng ln. Ngi mlong "hn on" cng th: N ch ngm ngm trong tm m thi, mi khi cngi chc gho n, hoc gp nhng vic tri , mc d chng xng ngch, nhng cng ni nng ln lm d.

Ngi ng lc m p ci "hn", th gp cnh no cng hng mt, thy aicng mun gy. Gp nhng ngi nh vy, chng ta khng nn chc ghon h. Pht-t chng ta, qun st ci "Hn", c hi nh th, v trong lc ta

hn ngi, s nng long mnh! Sch ni: "On gia nghi gii bt nghi kit"(vic on th nn ci m, khng nn tri ct). Suy xt nh vy m dp trdn i. Nh th gi l "Tu Tm".

13- No l bun ru, bout rout. V gp nhng vic tri trc nng gin vhn, bi khng b c, nn mi c bun. Bun man mc, bout rout nilong khng vui c,hin ra ngoi gng mt bun bun! Cn cn, ci ri,hoc chng mun ni cui. Ai c hi n th ni xui x, nu ai ng n thgy lin.

Ci bun man mc ny tuy khng ra g, ch kh long lm! Nht l khi tngkinh, nim Pht n thng ni ln. Nu chng ta khng h x c, th nlm cho ta bun mi khng vui, c nhiu khi phi thi ch vi o.

Chng ta cng nn phn bit cho r: Nng (sn), Gin (phn), Hn (hn).Bun (no), bn mn tm s ny khc nhau, t hnh tng cho n cng-nng u khc. Nu khng khc, th sao c 4 danh t khc nhau. Ti xin tmth-d qu v d nhn: Sn (nng) cng nh la rm, n ch chy bngln, mt cch cp tc. Gin cng nh la ci, phng phng chy ti, khdp tt lin c. Hn,cng nh la than, khng ln ngn m vn chy hoi,nng lm. Bun, cng nh ngn la tn, tuy ht chy ch n cn vi trongtro nng, v cng nng hm c bui mi ngui.

Hng Pht-t chng ta c gng dp tt la long, khng cn cht g hamnng; lm sao cho tm mnh mt m nh nc ao A-Nu (thanh lng thy).

Nh th gi l "Tu Tm".


18/76

14.- Ph l che giu ti li ca mnh. Mnh lm iu g sai quy, khng chupht-l sm hi; v s ngi ta bit ri xu h,mt danh ting v quyn lica mnh, nn che giu. u bit rng "ai cho khi li"; ngi c li m bit

pht-l sm hi l mt iu hay, lm cho ai ny iu chng bit ti li camnh; t v sau mnh khng dm lm na. Cng nh ci o d c git, tho mi sch, nht c m ra, th nht mi mau lnh. Tri li, che giu thti li cng thm; trong lng n nn bun b khng an. Cng nh mt ghkhng chu m ra, th n au nht nhiu ngy, o d chng git th mi hikhng ht. Bi th, ngi tu Pht c li khng c che giu m phi pht-l sm hi, ti y mi c trong sch. Theo thng l, Pht-t mi thng

phi pht-l sm hi hai ln, l ngy 14 v 29( thng thiu 28), th ti nghipmi c tiu tr. Nh th mi gi l "Tu Tm".

15.- Tt l tt , ganh ght. Thy ngi c ti hay, danh ting tt, c cao

quyn trng, mnh sanh lng k ghen ght. Thy ngi vinh hin, mnh ly lm xn mt, chng tai, trong lng xn xang kh chu, l ra c ch nhntr, hy ngut, kim chuyn ni xu, lm cho gim danh gi ca ngi. yl tnh tiu nhn, ngi tu Pht phi c dp tr tm tt . Nh th gi l"Tu Tm".

16.- Xan l bn xn rt-rm.; ngi i ku l h tin. C tin ca rt nhiu,nhng khng chu em b th gip cho ai; t vt nh cho n vt ln, dgp ngi i rch hon nn cng mc tnh. Bit c ngh hay, hay hiuc gio php, khng chu ch dy cho ngi; d c dy cng s si m

thi; th cheat em theo. Ch khng mun dy ngi. Lm b tch nhngi qu ma ngho kh, n khng dm n, mc khng dm mc. Cha ca ci, n i hi thi, h mc ri em b; tin bc mi n, ri trcht ku tri, ch chng b th mt xu, hay cho ngi mt lon go.

Ngi tnh tnh-rt rm y, hin i khng ai a, sau cheat ri lm loi ngqu. Hng Pht-t chng ta, phi t xt ly tm mnh, nu c tnh bn xn vti sn hay gio php phi mau sa i i. Nh th gi l "Tu Tm".

17.-Cung l di gait ngi. V cu danh-li, nn di hin nh ngi thtth, hin hu, hoc lm nh ngi tu hnh c phc c lm. Ming Phttm rn, lp nhng hnh l thng, lm nhiu iu khc chng, by nhngvic khng tht, gait gm, phnh ph ngi, trng cu danh ting ti li.

Ngi hc Pht phi t kim im mnh, nu c tnh di tr y, phi sa ilin i. Nh th gi l "Tu Tm".


19/76

18.-Ki l ki cng. Y mnh giu c, quyn th, danh vng, hoc ti hay ri kiu-cng, phch li coi ngi khng ra g, khinh ngi khng thm tip,gp ngi cho hi chng tr li; hiu hiu t c, mc h v nhn. Ngic tnh kiu-cng th chng ai a t tn m- c ca mnh. Pht t chng ta,t xt ly mnh nu c tnh kiu cng ny phi mau sa i. Nh th gi l"Tu Tm"

19.-Sim l b , dua nnh. i vi ngi c quyn th hoc giu c v.vb , nnh ht, chu un cho c lng ngi. Lm b cung knh v khenngi ngi, trau chut li ni khng tht, li dng tin ca quyn thhoc cng lao ca ngi. Pht t chng ta, t xt ly mnh, nu c tnh b dua nnh, phi sa i i. Nh th gi l "Tu Tm" .

20.-Hi l lm tn hi. i vi cc loi hu tnh khng c lng t bi

thng xt, li lm tn hi chng n. Mc d nhng loi vt y khng ngphm n mnh, nhng h gp n th vn mun git hi, nh co co chuchu v.v nu khng ngt cnh, th cng b gi. Mt t-d na: nh tricy ca ngi, nhng tri dng c th hi n nh, cn nhng tri nonnt, n khng c cng b ph. Tnh ph hi ny lm tn hi c "Bi" camnh. Ngi hc Pht cn phi sa i. Nh th gi l "Tu Tm"

21.-V Tm l khng bit h.

22.- V Qu l khng bit thn. Ngha l: lm vic si quy, i vi lng

tm mnh khng bit h, i vi ngi khc mnh khng bit thn. Thyngi Hin khng bit knh trng, gp vic phi chng mng. Bi lm vicquy khng s ngi ch ci, nn ti c mi ngy cng thm ln. Ngikhng bit h thn, th khng t cch lm ngi, b chng khinh ci,khng cn gi tr.

23.-iu c l lao chao. Tm tnh lao chao khng c trm tnh. Nhiu khith l ni thn: nhp v rung i, ng ngi lt t. Pht hin ni ming: ninng lp bp, ci ct khng ngng. Ngi tnh neat lao chao, th khng rangi ln. Nu ngi c t cch i nhn, nht l nh Tu s, phi c gnghng phc tm iu-c ny. Nu thng c n, th mi tr nn ngi nghong, ng n. Tu nh th gi l "Tu Tm".

24.- Hn Trm l m mt. Nh trong lc chng ta nghe kinh, ngi nghe mthi ri m mng, ng khng phi ng, v tai vn nghe ni php vng vn;nhng khng nghe r v Ging-s ni g. Mt t-d khc: nh trong lcchng ta ngi yean, tng Pht hay nim Pht, tng nim mt hi tm m


20/76

mng ri ng gc, khng cn bit tng nim g na c.; mc d tay ngln chui, ming vn nim Pht.

25.-Tn Lon l ri lon. Tm ngh xng xing tn mt, phn bit lng xng,rong rui theo cnh trn. Bi tn lon nn tm khng nh, v tm khngnh, nn khng pht sanh tr hu, do khng tr hu, nn khng on c vminh phin no. Phin no khng on th khng bao gi thnh o, chngqu c. T d nh ci n b gi xao, khng ng yean, nn khng sngt. Bi khng sng t, nn khng ph tr ti tm. Tm tn lon lm chngngi chnh nh v hu. Ngi hc Pht phi c gng dp tr. Nh th gi l"Tu Tm"

Tha qy v! Bch Th Tn! Ba mn tm so83: iu c (lao chao), hn trm(ng gc) v tn lon ny, in tung khng hi chi l; nhng i vi ngi tu

hnh, n rt chng ngi! V trong khi tng kinh, nim Pht, tham thin,qun tng, th phn nhiu b tm s iu c v tn lon ni ln: Ngh nhxng xing, ht chuyn ny n chuyn khc. C khi nhng chuyn qua5,10 mm v trc, song n lc tng kinh, nim Pht, th n ua nhau khiln khng st mt vic. Khi bit l tn lon, l vng tng, hnh gi lindp tr khng tng n, nhng va b c chuyn ny, th n khi lnchuyn khc. Hoc nhng vic lm n hng ngy, n khi tng kinh, nimPht n li ni ln ht. Khi dp tr tm s tn lon (vng tng) va m m,th tm s hn trm (ng gc) li ni ln. Hnh gi phi c gng tm, cnim, dp tr c hn trm (ng gc) th tn lon ni ln. Tn lon, iu

c v hn-trm 3 mn tm s ny, thay nhau khuy nhiu ngi mi tp tuthin, nim Pht khng t. Thng c Bch Th Tn! mn tm s nykhng d, m c thng n mi c thnh cng. Hnh gi phi tri qua mtthi gian hi lu v dng cng nhiu mi thng c.

26- Phng Dt l bung lung, khng bit t km thc ly mnh. Tnh nghinhngang khng trng k lut, khng gi gii php ca mnh th. Ni nng,gin ci t do mun lm g th lm, ngi khuyn nhc khng nghe, nn cnghip mi ngy cng tng, phc lnh tn gim. Ngi i v tnh bung

lung c bc ru tr, n chi ph tn, nn nhiu khi ca ci tiu tan, thn thbnh hon. Ngi tu Pht, phi dp tr tnh bung lung ny, th tu hnh mic thnh cng. Tu nh th gi l "Tu Tm"

Qu v cng nn phn bit mt cht, cho r hnh tng ca Bch ThTn! mn tm s ny:


21/76

1.- iu c l tm lao chao; 2- Tn lon l tm vng tng, ri lon; 3-Phng data l tm bung lung. Ti xin t d cho r 3 mn tm s ny:

1.- nh con nga ct trong chung, tuy ng mt ch, nhng u v mnhvn lc qua, lc li, nh th l d cho tm lao chao. 2- Con nga khng cn

b ct ng mt ch na, n chy ti chy luui lng xng trong chung, nhth d cho tm tn lon. 3.- n lc nga tng chung, rong rui theo ci,hoc ph hi khoai b81p ca ngi v.vnh th d cho tm bung lung.Hnh tng ca Bch Th Tn! mn tm ny, khc nhau nh th.

27.- Bt Tn l khng tin. Khng tin nhn qu ti phc, khng tin giophp chn chnh ca Thnh Hin, khng tin iu hay l phi. V khng tincho nn khng lm, v khng tin cho nn sanh ra bing nhc, a thch nhngiu nhim, lm cho tm tnh en ti. Hng Pht-t phi tr tm bt tn.

Nh th gi l "Tu Tm"28. Gii i l bing nhc, tr ni. Bt lun vic nh hay vic ln, u bingnhc khng mun lm. Gi s c lm th cng s si, cu th hoc nachng ri b, lm chng no ri cng c. Trong gii s, nng, cng,thng cc ngh nghip, nu ngi c tnh gii i th cng vic kh thnh,du c thnh cng khng c tt p. Ngi tu hnh do di i nn luc thnh o, chng qua. V s kip v trc, Pht Thch Ca va c DiLc, hai ngi ng thi tu hnh. c Thch Cc B tt Ma ha tt khi tu hnhBt nh Ba la mt a nh tinh tn m thnh Pht trc c Di Lc mt tiu

kip. Ngi Di Lc do gii i,nn hin nay vn cn lm B tt. Chng taphi tr tnh gii i ca mnh, th s tu hnh mi chng thnh cng cqu. Tu nh th gi l "Tu Tm".

29.-Tht Nim l khng nh. Ngha l khng chm ch, n cng viclm ca mnh. V qun m h hng nhiu vic ln lao! Ngi tu thin hocnim Pht, v khng nh chnh nim nn vng nim d sanh. Bi th, ngitu Pht phi nh tm, ch v dp tr tht nim (qun chnh nim). Nhth gi l "Tu Tm"

30.- Bt Chnh Tr l hiu bit khng chnh ng. Ngha l hiu t vy, hium lm. V hiu lm nn mi lm sai; c khi cng v hiu lm m phi xchmch vi nhau. Th nn ngi hc Pht, phi hiu bit r rng v chnhng. Khi tip xc mt vic g, phi phn on v suy xt cho k, trnhnhng s hiu lm hoc khng chnh, c th mi trnh khi c nhnghnh vi khng hay. Bit sa i nh th gi l "Tu Tm" .


22/76

---o0o---

ThinTm S

Tha qu v! Ti k r 30 tn gic phin no, no tn h, ti nng vhnh tng ca chng mt cch tng tt ri, bay gi ti xin ni qua o

binh hin t trong tm chng ta. o binh ny chng khc no nh cc vTrung-thn Nc nh c thnh-tr, dn chng c hng hnh phc thi

bnh an laic, vua gi vng c ngai vng, u nh cc v Trung thn.Chng ta c lm Qun-t, hay thnh Thnh Hin, cng nh o binh hint ni tm chng ta, thng c gic phin no vy.

o binh ny c 11 anh.

1. Tn l tin. Trong kinh ni : " Lng tin l m sanh ra cc cng c". Vc tin nhn qu, ti phc, nn mi b d lm lnh, c tin tu hnh sc gii thot, nn mi quyt tu; tin gi gii c nhiu cng c, kho trong tam c o, cho nn mi pht nguyn gi gii. TrongDuy-thc chp: " c tin cng nh ht chu thanh thy, hay lm chonc c trong . c tin ny, n lm cho tm mnh c thanhtnh". Do c tin nhn qu, ti phc nn mi hng hi b nhng vicc v a lm vic lnh. Vy c tin l iu cn yu ca ngi tu hnh(m tn thuc v c kin tm s)

2. Tinh Tn l sing nng, chm ham. i vi vic d sing nng dt

tr, vi vic lnh sing nng lm theo. Ngi hc tr nh sing nngnn mau gii. Ngi lm rung nh sing nng nn thu gp luauthc c nhiu. Ngi i bun nh sing nng nn ca tin mau phtthnh. Ngi lm th nh sing nng nn cng ngh mi ngy thm

pht t. Ngi tu hnh nh sing nng, m mau c thnh o,chng qu. Thu xa c Thch Cc B tt Ma ha tt khi tu hnh Btnh Ba la mt a nh sing nng, nn mi thnh o trc c DiLc. Ni tm li, sing nng l mt c tnh tt, cn thit cho tt cmi ngi, dng trong tt c trng hp (sing nng c bc ,r

tr, coi ht v.v.. l phng dt tm s (bung lung) thuc v phin no,ch khng phi thin tm s, xin qu v ch ln ).3. Tm l t mnh xu h.

4. Qu l thn vi ngi. Phm lm vic g c ti li, i vi lng tmmnh bit xu h, i vi ngi rt thn thung; nh chng ta tham lam,gian ln mt vt g ca ai, i vi mnh ly lm xu h: " Ta l pht t


23/76

th gii php ca Pht dy, khng c tham lam trm cp, m li cntham lam, gian tr lm s ti li nh th !". i vi ngi khc, mnh htsc thn thung; nh trong lc chng ta ung ru, t xt rng: " Ta l Pht-t ha trc c Pht v Ch Tng khng ung ru, m hm nay ta liung ru say sa nh vy, th ta u cn phi l Pht t na, nn ht sch. i vi nhng bn ng quy y, th gii c ai say sa nh ta khng? Rithn thung vi ngi.

Ni tm li, bit h thn l c tnh tnh tt. Ngi bit h thn mi mongtrnh c nhng ti li v mi c th tng tin trn ng lnh. l Phtt, chng ta nn c v phi c hai c tnh ny (H v Thn) p dngtrong nhng lc, chng ta lm nhng iu ti li. Bit h thn nh th gi l"Tu Tm"

5. V Tham l khng tham lam. i vi tin ti khng tham, v bit ccphp l v thng; sc p khng mun v qun thn l bt tnh; danhvng chng mng, v bit th l kh, m ch an phn ty duyn. Dokhng tham lam nn khng ginh git, bi khng ginh git nnkhng nh p, chm git nhau. Nu tt c mi ngi trn th giiu khng tham lam; khng xm chim th trng, khng xm chimt ai ln nhau, th chc chn th gii s ha bnh an laic.

6. V Sn l khng nng ny, gin hn. Sn hn l mt iu hi ln.Kinh Hoa-Nghim ni: "Nht nim sn tm khi, b vn chng mnkhai". Ngha l mt nim sn hn ni ln th trm ngn ti chng u

sanh ra. Ngn ng c cu: " n nng qu mt ngon, gin tc lm mtkhn". Khng sn hn" l mt anh kin tng dp tr c gic phinno sn hn. Mun cho c tnh khng sn hn c nay lc lng dp tr lng sn, th cn phi tu php qun T-bi hay Nhn nhc lnhn chu cc iu nhc nh, khng sn hn. Duy c c t bi v nhnnhc, mi ri tt c la sn hn. Chng sanh nhiu kip sanh-tlun hi, bi khng thng ni lng sn. Ch Pht c t ti, giithot, l do dt tr c lng sn tn gc. Bi th nn Pht t chngta phi tp tnh khng sn hn. Nh th gi l "Tu Tm".

7. V Si l khng m m, si m. i vi tt c vic, lc no cng c trhu sng sut, suy xt, phn on vic t, chnh, hay, d, phi, triv.vDo , vic lm mi chnh ng, trnh khi nhng iu tai hi,va li ch cho mnh v ngi hin ti cng nh tng lai.

8. Khnh An l thn tm nh nhng, th thi, lm vic vui v, khng mmt (hn trm) nng n, c khoan khoi yn vui. Ngi m thn


24/76

tm c nh nhng, th thi, th tr hu mi sng sut, hc hnh maunh, tu nim mau thnh cng, suy ngh chuyn g cng mau l. an vui.

9. Bt Phng Dt l khng bung lung, bit t kim thc ly mnh, tin trn con ng chn tnh. Lo lm cc vic lnh, khng bunglung c bc, ru tr, ph trai, phm gii, lm nhng iu ch k tnnhn. Ngi hc Pht bit t kim thc ly mnh, mi gi l ngi

bit "Tu Tm.10.Hnh X l lm m khng c chp. C hai: 1._ Nu gp nhng cnh

tri ngc, lm cho ta au kh, phi x b ngay i, th ta mi c htkh. T nh b ngi chc gin, nu ta c chp mi, th trong lng tas bc tc, nng n kh chu. Nu ta lin h x, th s thy lng ta nhnhng vui v. 2.- Mi khi ta lm c iu lnh, khng nn c chpv ghi nh mi. Nu c ngh n vic lnh ta lm, nhiu khi sanh ratnh t cao, ri s i dn n ch t kiu hay t c, hoc cho nh th

l ri khng lm na. T d nh ta cho ngi n xin mt trmng bc, nu ta nh mi th cht na c ngi khc n xin, ta quytkhng cho, v ta nh va mi cho mt trm ng ri. Tri li, nu chori m khng ghi nh, th mt lc sau c ngi khc n xin, ta c thcho na, nh ta bit x, khng nh mnh c cho vy.

11.Bt Hi l khng lm tn hi ngi v vt. i vi mi ngi v mivt, nu chng ta khng lm c li cho h th thi, ch khng nnlm tn hi. V ngi khc lm tn hi mnh, mnh khng chu, thchng ta ch nn lm tn hi ngi. Khng lm tn hi ngi v vt,l chng ta to cho mnh mt nhn tt, s a n c tnh t bi caPht.

Tm li, chng ta bit nui dng 11 c tnh Thin ny, nh th l " TuTm".

iu Ct Yu Nht L Hng Ngy Chng Ta Nn T Kim Tho TmNim Ca Mnh.

Tha qu v!Chng ta hiu r trong tm mi ngi i c 11 anh tng

lnh v 30 tn gic phin no. Qu v bit hnh dng, tn tui v ti nng,binh tng ca ta v ca gic ri. Vy chng ta thng ngy, nn t kimtho tng gi, tng pht: khi mt tmnim ni ln, chng ta xem xt n lthin hay c, Cng nh ngi cm binh ra chin trng, va thy bngngi thp thong, phi quan st cho k, y l binh tng ca ta hay cagic. C th mi khi ci hi " nhn gic lm con" v mi mong dp trc gic.


25/76

Nh trong lc chng ta thy tin ca, sc p danh vng v.v sanh lng"tham mun", l tham tm s hin ra, n l gic phinno. Chng ta phimau mau tr i, nh th gi l "Tu Tm"

Trong lc chng ta gp cnh tri nghch, "ni nng" (sn), "tc gin" (phn)ln, "on hn" (hn) v "bun b bc tc" (no) thi o, nn lng, l

phin no yam s hin ra. N l gic n hi ta, n s t tiu rng cng cv ph hoi thnh Nit bn ca ta. Ta nhiu kip sinh t lun hi cng v n.Vy ngi Pht t phi mau tr i; nh th gi l "Tu Tm".

Trong lc chng ta lm iu ti li, ph trai, phm gii m khng h thnvi lng tm, khng thn vi chng bn, th l hai mn phin no "khngh" v "khng thn" hin ra. N l gic ph hi, chng ta phi lp tc tr i.

n gi tng kinh, nim Pht hay n ngy l phi i cha l Pht nghekinh, m chng ta thy trong ngi d di chng mun i; l tm s"gii i" l gic; hay ch mun i coi ht, hoc nh bi v.v l tm s"bung lung", thuc v gic phin no, chng ta phi tr i, nh th gi l"Tu Tm".

Trong lc chng ta lm i62u ti li m che giu, khng chu pht l smhi; l tm s "ph" thuc v gic phin no. Khi chng ta thy ngi cti nng, danh vng, hay c li lc, m sanh lng ghen ght khng a; l tm s "tt ", cng thuc v gic phin no.

Khi chng ta bit c vic hay, khng chu ch dy cho ngi, hoc thyngi thiu thn v vt cht, mnh c ca m khng gip ; l tm s"bn xn" thuc v phin no. Nu gic phin no cng thnh, th n s

ph hi chng ta v cng v tn.

Trong lc tng kinh, nim Pht m thy tm mnh lao chao khng yn tnh,hoc ming ni lp bp, ni chuyn g cng khng ng chuyn g, ngi uth nhp i, rung v, hoc ng ngi khng t chnh; l "iu c tm s".Cn ngh tng xng xing l "tn lon tm s".

Trong lc tng kinh, nim Pht m tm tnh m mng, nng nhc (ng gc) l "hn trm tm s" thuc v gic phin no; tri li nh nhng khoankhoi, tng nim sng sut l "khinh an tm s" thuc v o binh lnh.

Xin xm, bi qu, cu thn, o qui, lm nhng iu m tn, d oan, tvng bc, giy tin, lu i kho phng, chp chc theo thnh kin ca


26/76

mnh, khng tin li ni phi, hoc lm theo tc l c truyn khng chnhng, gi gn theo nhng gii cm t o; nh th u thuc v "t kin" (ckin) tm s. l gic phin no, chng ta phi mau dp tr. Nh th gil "Tu Tm".

i vi ngi, ta dng nhng mu m la di, ni nng xo tr , l"cung tm-s", thuc v phin no; hoc ni nhng li nnh ht, b ,ngi hi khng p, l "sim" v "kiu tm s"; c khinh r, hip p lnlt ngi, l "ng main tm s". Trn y thuc v gic phin no c,chng ta phi dit tr. Nh th gi l "Tu Tm" .

Mi khi chng ta thy vic o, st sng ra lm, l "tinh tn tm s"; n gitng kinh nim Pht sing nng, l "tinh tn tm s", thuc o binh lnh.L lm iu g ti li i vi mnh ht sc h, vi ngi ht sc thn, l

"tm" v "qu" tm s, cng thuc v lnh. Thy vng bc, ca ci, danhvng, sc p khng tham, l " v tham tm s", thuc binh tng lnh.i vi cnh nghch, lng khng nng ny, gin hn, l " v si tm s",cng thuc v lnh. Gp mt vic g, ta sng sut phn on hay d, li hi,l "v si tm s". Khng c bc r tr ph trai phm gii, bung lung

phng ng l " bt phng dt tm s". Gp nhng vic ngi ta lm chomnh au kh m mnh h x; lm c vic g hay, tt, c cng c mkhng chp trc (ngh n) l "hnh x tm s". Khng gip ch cngi v vt th thi, ch khng lm tn hi, l "bt hi tm s". Trn yu thuc v o binh hin t ca chng ta, chng ta nui dng lm cho n

mnh m thm ln, mi mong thng c gic phin no trn kia. Nh thgi l "Tu Tm"

Ni tm li, hng ngy v tng gi tng pht, chng ta phi thng t kimtho tm mnh nh th. Mi khi c mt nim ni ln, chng ta phi thngt kim tho tm mnh nh th. Mi khi c mt nim ni ln, chng ta phixt ngay coi l thin hay c. Nu c, th chng ta phi mau mau dp tr; cnthin, th chng ta phi lmsao cho n thm tng trng. Nu gic phin noni ln, m chng ta cho n t do honh hnh, khng sm dp tr, th n

s ph tan nc Cng c, cp ot thnh Nit bn ca chng ta; lm chota thnh k hn v n l cho vt dc, hoc phi a trong ba ng d la ngc, Ng qu v Sc sanh.

Tri li, o binh t thin trong tm chng ta, nu chng ta bit nui dngn. Lm cho n c mnh m, hng dng, th n s nh tan c gic


27/76

phin no, gi gn nc Cng c, bo th thnh Nit bn, lm cho ta trnn hin, thnh hay Pht.

o binh hin t, khng chin vi gic phin no trong ni tm chng ta nhth, khng nhng tng ngy, tng gi m phi lun lun tng pht tnggiy; khng phi mt nm hai nm, m phi nhiu i nhiu kip, mi thngc gic phin no. Khng chin nh th mi tht l " trng k khngchin". Nh c Pht Thch Ca phi tri qua bao v s kip tu hnh, mihon ton thng c gic phin no, thnh qu v Pht. Thnh mt v Phtnh th, tht u c phi d, v th nn gi l "Pht bo". Bi th nn, chngta d sut i ly Ngi i na, cng cha xng.

C ngi ngh rng: "Tu hnh l vic kh, m phi tri qua ba v s kipmi thnh Pht th lu qu, ai lm c!"

Tha qu v! Sch ni: "Th thng v nan s, lai tm bt chuyn".Ngha l: Trn i khng c vic chi kh, ch ti tm mnh khng chuyncn. Nu khng ai lm c, sao c Pht Thch Cc B tt Ma ha tt khi tuhnh Bt nh Ba la mt a v nhiu c Pht khc li thnh c. Pht dy rng: " Kia l trng phu, th ta y cng vy, ch nn t khinh mnhm lui suit". Ngi ngh s nh th, chng khc no nh ngi hc tr lpnm, m trng ln a v Thc s hay Bc s, ri h thi ch v ni rng: "Hcn hai mi my nm mi u Thc s ai hc c!". Tht ra ng Thc slc u tin cng hc lp nm nh ai vy. Tuy bit rng ng di, nhng

ty theo sc mnh, tu c bao nhiu, s c li ch bay nhiu. Nh ngihc lp nm; khi ln nht, th vn thy li ch hc lp nht, cho n khiln trung hc, i hc, v.v th u c li ch ngang cc cp y; hc clp no cng u c li ch c. D Bc s hay Thc s, trong lc u tincng hc lp th t lp nm nh ai. Nh qu v o hu th ngu gii thch thy ch li ngang nm gii; n khi th gii B Tt, th c li ch gii B Tt. D thnh qu Pht cao siu, song lc u tin, qu Ngi cngnh chng ta vy.

Th qu v! Thng c gic phin no, khng phi l mt vic d, phi triqua mt thi gian lu xa n 3 v s kip mi hon ton thng c; cthng c mi thnh Pht. Vy chng ta trong lc thy nhng ngi tuhnh cn tham sn v.v ch nn trch h. V cn phin no cho nn h mitu. Nu ht phin no th h thnh Pht ri, cn g phi tu na. Cng nhcn khng chin tc l cn gic; cn gic th c khi thng trn, m cngc lc bi trn. Ngi trong vng tu hnh cng th, c khi thng c gic


28/76

phin no, m cng c lc gic phin no thng. Vy chng ta khng nntrch: "ngi tu sao cn tham, sn v.v"

Tha qu v! Chng ta t hi no dean gi , b gic phin no xm chim,cp mt ch nhn ng (chn tm). N tri ct, xing xch, lm cho ta mtt do; b n sai s, y a bt ta lm n l cho tht tnh lc dc, mt clp. Vy chng ta phi n lc dng o binh hin t, khng chin cho thngc gic phin no ni tm, ph tan xing xch n l, ly li thnh Giithot, em tr v ch nhn ng (chn tm0. nh th mi tht l c lp, mc c lp, ta mi c t do.

Nu nh nc nh c c lp, dn chng c t do, m tm ta hy cnb phin no tri buc, tht tnh lc dc sai s, gy to nhng iu ti c, thta khng sao khi b gng cm t ti. D cho nc nh c tht c lp, dn

chng c t do hon ton, m ta vn b xing xch gng cm n l cho vtcht nh thng, khng c t do v c lp cht no c.

Vy dm mong, ti cng qu v, c gng khng chin cjo hon ton thngc gic phin no ni tm mnh, khi lm n l cho tht tnh, lc dc, c gii thot nh Pht. Nh th mi hon ton t do c lp. V cnh th, l do chng ta bit "Tu tm".

NAM M U CHIN THNG PHT

Ging S

THCH THIN HOA.

---o0o---

Quyn 2 - Dng Tnh

Li Gii Thiu

Sau khi tp "Tu Tm" ca Thng-ta Thch Thin Hoa ra i c giiPht t hoan nghinh tm c. T y n nay Tp"Tu Tm" c ti bnnhiu ln. L do s mn chung ca c gi Pht t l cch vit rrng,gin d, hp cn c ca phn ng c gi.

tip tc cng vic bin kho m u vi nhng kt qu tt p nhth, ln ny nh xut bn Hng o chng ti xin hn hnh gii thiu tp


29/76

"Dng Tnh" cng cng mt tc gi l Thng-ta Thch Thin Hoa binson.

Sau khi tp "Tu Tm" ra i; tc gi nhn thy cn vit tip tp "DngTnh" v "Tu" v "Dng" l hai phng din ca mt vn chung, vn tu dng ca ngi Pht-t, v cn c b khuyt cho nhau. Nhng t yn nay, my nm qua, v vn nhiu cng vic, nn hm nay tc gi mihon thnh c hoi bo ca mnh.

Trong tp ny, tc gi nu ln nhng tnh m mi ngi u c sn trngthi tim tng v cn trau gii, nui dng, nu mun thnh Pht. Nhngc tnh y l t bi, tr tu, bnh ng, li tha, nhn nhc v.v Nhngie73m c kh c cn bn ny, tc gi da vo gio l bin kho,ch khng phi l nhng sng kin ring ca mnh. iu y khng c g l,

v cha ai dm c tham vng thay Pht t ra nhng gio l mi bao gi.c im ca tp sch ny l cch trnh by sng sa, gin d, st thc tca n. Tc gi nu ln nhng s vic, nhng tm trng thng xy ratrong i sng hng ngy, nhng nhn xt tinh vi, xc thc v tm l. V th,mc d ni v gio l, tp sch ny khng mc phi ci bnh thy trngtng kh khan, xa vi

V nhng c im trn, chng ti hn hnh gii thiu tp "Dng Tnh"ny vi qi c gi, nht l vi qi v c tp "Tu Tm" ri. Trng mong

qu v s tm c nhiu iu b ch cho s tu hc ca mnh. Tc gi thngni:"Bit d, ni d, m lm khng phi l d". Nn khi vit tp ny, tc gikhng c ci cao vng ngy ng rng c gi xem xong tp ny v thchnh trong nm, ba nm l s thnh Pht. Vn tu hnh c gic ngv gii that i hi nhiu thi gian, nhiu i kip, nhiu nhn duyn,nhiu kin tm, tr ch, ch khng phi c sung vi tp sch l . Tc gich c mt c ao rt nhu m, nhng cng rt tha thit, l sau khi c xongtp sch ny, qu v s thy phn khi trong vic tu hnh, s tin tng mnhlit rng mnh c th thnh Pht, v bt tay ngay vo vic Dng Tnh vimt s tinh tn c phng php v dng mnh v cng.

Hng o

---o0o---


30/76

Phn m u

Vn Tu Tm v Dng Tnh khc nhau v b khuyt cho nhau nh thno?

Trong i sng hng ngy, chng ta thng nghe hay thng quen mingni n hai ch "tu dng chng hn nh:"Con nn tu dng tnh tnh thnh ngi c c hnh" hay:"N h, v khn gbit tu tm, dng tnh".Hai ting"tu dng" thng i i vi nhau, nn chng ta thy mng tngnh chng n ging ngha nhau, c mt phm vi, mt tc dng ring bit. Tul sa, m dng l nui. Ngi ta sa ci xu, m nui ci tt_Sa l tr,m nui l cng; tu c tnh cch tiu cc, dng tnh c tnh cch tch cc.Mt bn tiu tr ci xu, mt bn bi b ci tt. Mt bn lm cho ht h,mt bn lm cho thm nn. Mi s vt trong i tng i ny u c phn

xu v phn tt. i vi ci xu ta phi tu, i vi ci tt ta phi dng.Chng hn, khi ta trng mt cy g, cng vic ca chng ta c hai phn ln:bt su b, tr nc phn, nc mn: l tu hay sa. B phn, ti ncngt, cho n thong kh v nh nng mt tri: l b hay dng. Tu bmt ci cy, cho n m hoa kt tri, l th.

Cng vic trng cy B- trong mi ngi chng ta cng tng t nh th,nhng tt nhin l phi tn nhiu cng phu tu b hn, v n rt kh trng.

N khn gchu c "bng rp si-m" ca rng V-minh, m phi c nhsng ca "mt tri Tr-tu"; n khng chu c nc phn, nc mn ca

"ao Sn hn, c c", m phi c nc ngt ca "sui T-bi"; n khng chuc x kh ca "ng rc Phin-no trc", m phi c khng kh trongsch ca "bu tri Thanh tnh". N khng th sng trn mt ming t lilm, ni cao ni thp ca "trin ni bt bnh ng" m ch sng gia"ng

bng Bnh ng". Nhng y, chng ta phi coi chng tru b ca "anhchng trc ph Tham-lam" thng th rong n ph: ngn n chng dmp, ta phi lm mt ci "hng ro Tr-gii", hay xy mt ci thnh T-ti".Ta li phi lun lun tm bt cho ht nhng con "su ch k, gii-i, tiucc, nghi ng"; trong cng vic ny, ta cn nh s gip sc ca nhng con

"kin Li-tha, Nhn nhc, Tch cc, Tinh-tn" dit tr, t trong trngnhng con su b kia.

Tm li, trong vic trng cy B- ny, mc d phc tp, nhng c th chiara lm hai loi chnh: mt loi l bi tr nhng nh hng xu chungquanh, gi l Tu; mt loi l bi b cho ci mm qu bu ca cy B- mingy mi ln mnh, gi l Dng.


31/76

Hai loi cng vic y, ngi trng cy B- khng c xem loi notrng, loi no khinh, loi no cn thit, loi no b qua. Tu m khngDng th kt w kh ton vn.

Nhng chng ta ng nn thy cng vic trng B- ny kh khn, phctp m ng lng, thi ch. Khng c cng vic g tt p, v i m khngkh khn. Khng c hoa hng no l khng c gai. V s gai m ta khngdm hi hoa hng sao? Cy B-, mt khi nh cn gphu tu dng ca tam m hoa kt tri th cng dng ca n tht v cng ln lao. Khng phiring ta m mun ngn ngi u c hng th. Sch c ni:"Nht nhntc phc, thin nhn hng, c th khai hoa, vn th hng". (Mt ngilm phc, mun ngi c nh hng; mt cy c tr hoa, mun cyu c thm ly).

Trong tp "Tu Tm", chng ti ni r ni dung v phng php "TuTm" nh th no ri. Trong tp ny chng ti ch trnh by v vn "Dng tnh".

Nhng "Dng tnh" y l dng tnh g? Tt nhin khng phi l tnhtnh tm thng c tt c xu ca chng ta, cng khng phi tnh Thin mthy Mnh T thng ni. Tnh y l tnh Pht!

Tnh Pht u m dng? Tha, n c sn trong mi ngi chng ta.Pht dy:"Nht th chng sanh giai hu Pht tnh": Tt c chng sanh u

c Pht tnh. Song v chng sanh khng bit dng tnh Pht ca mnh, cho n bnh han, gy mn, tii ty, nn n khng c sc pht sinhnhng c tnh phi thng v a chng ta n qu v Pht. V khng bitdng tnh Pht nn t v thi n gi, chng ta b trm lun trong bin khsanh t, vnh kip lm chng sanh.

Tt c cc v Thnh-hin v bit nui dng tnh Pht, dit tr tnh chngsanh, nn tr thnh B tt hay Pht. Nay nu chng ta khng sm lodng tnh Pht ca mnh, th t y v sau, chng ta cng vn quanh qunmi trong no ti lun hi, tri ln trong bin su nc mt.

---o0o---

Phn chnhNhng tnh g cn phi dng?Nh phn u ni, tnh y l tnh Pht. Tnh Pht cng gi l B-,Nit-bn, Chn-tm, Chn-nh, Vin-gic v.v


32/76

Tnh Pht khng c mt cht cu bn m han tan trong sch; tnh Phtkhng gii hn m rng ri mnh mng nh v tr, tnh Pht khng tan, m vnh vin trng tn nh thi gian: tnh Pht khng c ngcim m y cng nng, diu dng.

Tnh Pht c nhiu c im, c nhiu mu sc, c nhiu kha cnh, khngth ni xit c. Sau y chng ti ch trnh by mt s t nhng c tnh

Pht ca cc kinh in thng ni n thi.

---o0o---

T Bi

nh ngha

T bi l do hai ch" "T" v "Bi" ghp chung li. Theo trong kinh Pht,"T" la lng thng yu, thng em vui cho tt c chng sanh (T nng dnht th chng sanh chi lc)."Bi" l lng thng xt, thng dt tr au khcho ht thy chng sanh (Bi nng bt nht th chng sanh chi kh). Trong"T v lng tm" (bn mn tm rng ln khng lng c), th T-bing u. Hai ch T bi sp theo vn phm Trung hoa, th ngha khngnghch, nhng theo ting Vit chng ta th nn Bi trc v T sau, v"Bi" l nhn m "T" l qu, cng nh "x l nhn m h l qu". Ti saoth?-V nu c lng thng yu, mun ban vui cho chng sanh, trong khi h

ang b au kh dy v, th ci vui y ch l ci vui gng gng. Vy muncho h hng s vui v y , trc phi tr gim au kh cho h, ri chovui. Nh th, ci vui mi c han tan.

---o0o---

Tnh cht ca T Bi

T-bi rt bao la v bnh ng

Trong i hay trong cc hc thuyt, tn gio khc cng thng ni n tnhthng yu, ln gbc i. Nhng nhng danh t ny cha ng mt ni dunghp hi, c khi ch l tnh yu thng v con, gia nh quyn thuc, bn

b; rng hn th ra n quc gia, chng tc l nhiu. Ch T-bi ca o Phtkhng c phm vi, n bao la, v tn. N lan t gia nh, x hi, chng tc,nhn loi ra n ton th chng sanh, cy c. N khng c thn s, bn th,xa gn, mnh yu; n lan bng nh nc, ch no thp th nc chy n


33/76

trc, nhn c nhiu, ch no cao th chy n sau, nhn t, nhng bao gicng ng u trn mt. K no au kh nhiu th c cu nhiu, k noau kh t th cu t, nhng mc ch bao gi cng lm cho mi ngi, mivt u thot kh v yn vui bng nhau. Lng T-bi rt bnh ng, khng ccao h, gn xa, nng nh. Nhng v chng sanh c loi kh nhiu, c loikh t, nhn loi cng c k cc nhiu, c k cc t, cho nn lng t-bi cngty theo trng hp, ty theo cn bnh, m gia gim t nhiu san bng

bin kh. Nh th, ta nhn thy rng tinh thn t-bi bao gi cng bnh ng,nhng trong thc hnh th c sai khc ty trng hp, c ni cn trt nhiutnh thng, c ni va phi, c ni t. V , mi tht l bnh ng.

---o0o---

T-bi rt sng sut.

T bi khng nhng bao la, bnh ng, m cn sng sut v cng. Lngthng ngoi i c nhiu khi rt m qung. Khi thng th tri y cngtrn, khi ght th b hn cng mo. Thng th xu cng thnh tt, ght thtt cng ha xu. Nht l tnh yu, li cng m qung hn. Trong bo ch,khng ngy no l khng c nm, ba v chm nhau, git cht nhau v tnhyu. Tnh yu v th on i song song nhau. "Khng yu c th ght", mtnh tm l Php ni rt ng nh th. Tnh yu thng gia i s d mqung nh th, l v n xut pht t tht tnh lc dc, l v n da ln tnhthng mnh, ln ci ng.

Tr tu ca Pht nh tan ci ng, cho nn T-bi ca Pht khng da lnci ng hp hi. Do , t-bi rt sng sut. T-bi nh tr-tu soi sng, nhnthy c rng ton th mnh, mnh l ton th; chng sanh mc d chia ralm su loi: Thin, Nhn, A-tu-la, ng qu, sc sanh, a ngc, nhng tutrung vn ng mt bn th nh nhau nh cht t mc d khi ng thnhnc , khi tan thnh nc, khi bin thnh hi, khi t thnh my, khi hathnh ma, cng c chung mt tnh: Tnh t. Chng sanh t v thi, quayln trong su ng, tip ni mun triu kip, tng lm cha m anh chem, thn bng quyn thuc ca nhau, cho nn phi thng yu nhau.

Ni mt cch tng qut th T-bi l tnh thng pht xut t s sng, tr lithng s sng v quyt tm tr dt au kh bm vu vo s sng, trongmun hnh vn trng. S sng bao la bnh ng, sng sut, th t-bi cng

bao la, bnh ng, sng sut.

---o0o---


34/76

Cng nng ca T-bi

T-bi khng phi l mt l thuyt sung; khng phi l mt l tng tt p cho ngi i nhn ngm. N khng phi l mt sc mnh th ng, ml c mt sc mnh hot ng khng ngng. T-bi l ngun gc ca munhnh lnh; nhng hnh ng tt p u do lng T-bi m ra c. Trc ht,v t-bi nn ta b th, do b th m dt c lng tham lam, bn xn. V t-

bi nn ta tr gii, do tr gii m ta khng st sanh hi vt. V t-bi nn tanhn nhc, nh nhn nhc m ta dp tt c tnh nng gin, th hn. V t-

bi nn ta tinh tn, do tinh tn m ta tr c li bing. V t-bi nn tachuyn tm nh tnh, do nh tnh m ta ht bi ri lon ng. V t-bi nnta luyn tr-tu, do luyn tr tu m m lm tiu tan.

Nh t-bi m mun vt b st hi, au n; nh t-bi m nhn loi

chin tranh; nh t-bi m loi ngi bt th on; nh t-bi m ngi nghobt i lnh, ngi giu bt tham lam; nh t-bi m ngi ngu c khaing, ngi c c tr li hin lnh, ngi s hi tr li yn tm.

Tm li, nh t-bi m ci Ta B ny bt ting than khc, b su vi ncmt, n ci n li trn mi.

---o0o---

Gng T-bi ca c Bn S Thch Ca

c mt bng chng c th v lng t-bi v cng dng ca n, chng tahy hng nhn li i sng ca c Bn S Thch Ca Mu Ni Pht. Ngi v lng t-bi, mun cu chng sanh au kh nn Ngi a thnh Pht. Tkhi ln by, trong ci tui m ngi ta thng bo l tui khng bit tinghip (Cet ge sans piti), chnh lc y c Thch Ca ri ly xungng cy, khi Ngi nhn thy cnh ginh git git hi nhau gia sanh vt bo tn s sng ring ca chng. Cng ln ln, lng thng ca Ngicng m rng. Ngi khng th thy mt con chim b bn m cu, mt concu b qu chn m khng bng n ln. V lng thng rng ln, Ngi la b

tnh thng nh hp ca gia nh, la b ngi vng lng ly, la b danhvng cao sang; chnh v lng t-bi m Ngi nm sng gi tuyt, khngqun gian nguy trong lc i tm o cu i. Chnh v lng t-bi m 49 nm

Ngi khng ngng thuyt php mt ngy. Chnh v lng t-bi m Ngi tgt chn trn khp ci A n rng ln. Chnh v lng t-bi m Ngi qun gi yu, thuyt php sinh cho n pht cui cng trc khi la th.Chnh v lng t-bi m Ngi pht i nguyn:"Ta nguyn em thn ta


35/76

chu ht c hng h sa s kh au ca chng sanh" hay:"Nu cn mt chngsanh no cha thnh Pht th ta quyt cha thnh Pht". Chnh v lng t-bim Ngi tuyn b nhng cu ni rt hng dng:"Nu ta khng vo angc th ai vo a ngc?" hay nhng cu ni u khoang ha, lng, v s l khun vng thc ngc cho mun i:"Vi ngi d, ta nn lnh,vi ngi cu n, ta khng nn cu n, vi ngi gian tham, ta ch nn giantham. Hy ly t-bi p li n kh, ly thnh thc p li iu ngoa, ly lnhp d".

---o0o---

Ngi Pht t phi nui tnh t-bi nh th no trong i sng hngngy

Tnh t-bi nm sn trong tm mi chng ta. Chng ta khng cn cn phicu xin, mua chuc n mt v cha t no, thn linh no c. Ht ging y nm sn trong tm hn chng ta. Nhng n ang b ph lp di bao lpsn hn, tham lam, ch k, nn khng th m chi ny mng, tri u lnc. Vy, cng vic u tin ca ngi dng tnh t-bi l phi phanh gln nhng lp chng ngi, cho mm t-bi ny ln. Khi n nh lnkhi mt t, chng ta phi tm mi nhn duyn, mi c hi thun tin chon chng m chi ny l. Cng vic khng phi ch trong nm ba ngy,mt thng, mt nm, m sut c i. Cng khng phi ch sn sc n trongnhng c hi thun tin ln lao, m b mc n trong nhng hnh vi, c ch

nh nht tm thng hng ngy. C nhiu ngi c th lm c nhng vict thin ln lao, nh m nh thng, pht chn bn, tn tng chc vn bc,th m khi thy mt ngi au, mt ngi i hay lnh rnh xit trc mtmnh, li nh on lm ng. C ngi c th nhy xung sng cu ngicht ui, b bc ngn mua chim, mua c phng sinh, th m vn imnhin ngi nhn mt con kin v ti sp cht chm trong ly nc, hay mtcon chun chun sp b a nh ca mnh ngt cnh ngt ui. Chng tahy coi chng, hy tm hiu l do ca tm trng hnh ng ni trn. C khi l do quan nim sai lm tng rng lm nhng vic v i, ln lao mi l

t thin, mi l t bi, cn nhng vic nh nht th ai lm cng c, c lmhay khng lm cng khng c hu qu g; c khi l do tnh ho thng,ham danh chung li m lm. Nu th th khng phi l dng tnh t bi,m tri li l vi dp n su thm di lp si m, dc vng ca lng mnh.


36/76

Mun dng tnh t bi, ta phi lm tt c vic lnh, trnh cc vic d, d tod nh, d trc mt mun ngi, hay ch mt mnh ta, d c khen hay bch, d d hay kh.

Mun dng tnh t bi ta phi tip xc, gn gi vi nhng cnh kh au cai. Nhng ngi lun trong nhng dinh th nguy nga, kh bit c cicnh na m chn con di tp lu tranh khi ma dt, ci cnh trn nngdi mi nh tn khi na tra, Nhng ngi lun lun ngi trn xe nga,kh nghe c nhng ting rn khc bn l ng, trong x ch. Nhngngi n mc m p, sang trng kh cm nhn c ci lnh but n tnxng ty ca nhng k rch ri trn trung. Nhng k lun lun ngitrc bn tic cao lng, m v, khi nghe c nhng ting r, tint tht hihng, nhng ci dy da n au ca nhng gia sc b lm tht di nh

bp. Cho nn, mun trao di tnh thng, phi gn gi vi cnh kh. Thi t

S-t-ta trong cung vua, m c nn nc xin Ph Vng ra xem ngoi bnca thnh l v th. C thy, c cm, c chia x ci kh cho nhau, mithng nhau. C thng nhau mi tm cch cu kh cho nhau. C cu khc kh cho nhau th tnh thng mi thm phn khi v pht trin. Tnhthng cng phn khi v pht trin th ta cn cm n nhng k au kh to nhn duyn cho tnh thng ca ta m rng v hot ng mnh m.Chnh nhng k au kh l phc in nui dng lng t bi pht sinh vln mnh. t hot ng, t sng ca t bi l cnh kh. Ly cnh kh, cyt bi s mt sanh lc v khng th m hoa kt tri c. Cnh kh khng

phi ch c trong loi ngi, m chung cho c sinh vt. Cho nn ngidng tnh t bi khng phi ch cu gip loi ngi kh m cn bitthng yu gia sc, xem chng nh nhng ngi gip vic trong nh, trnhlm au kh chng mt cch v ch. Hy ngh rng chng cng c tnh mut, c d trung thnh, bit au kh, bit lo s. Chng ta khng nn ht hi,hnh h chng n. Chng ta cng khng nn tm th vui trong nhng cucsn bn hay cu c. Nhng ai c th vui thch c trc cnh tng aun hi hng ca nhng con th, con chim, con c, b bn git, s quen dnvi nhng cnh git chc, tn bo gia ngi v ngi.

Cho n cy c, ngi dng tnh t bi cng khng nn tn ph mt cchv ch. Nn nh rng n cng c s sng, v c s sng tt nhin munbo tn s sng. Nhng k bng cy sng, trng cy cht, ngt hoa, b l,ph cnh m khng c mt mc ch g c ch tha mn ci tnh a thchtn ph, nhng ngi y cng lm tn hi lng t bi ca mnh nhiu lm.Lng thng yu cy c, gip cho ta nhn thy c l huyn vi ca s


37/76

sng, thng cm vi ci chung ca mun vt v trc nhn c ci bn thca v tr.

Tm li, lm c tt c cc vic trn, t nh n ln, t dd n kh,khng bao gi thi chuyn ng lng; m rng mi lng t bi cho n baotrm c c php gii: Nh th l dng tnh t bi ca Pht, m mi chngta u c sn trng thi tim tng trong tm chng ta.

---o0o---

Tr tu

nh ngha

Tr-tu l ci tnh sng sut xt soi cng khp khng b ngn che, trngi. Tr-tu ting Phn gi l "Praijna", ting Trung hoa dch m lBt nh, hay i tr-tu. ch r ci rng ln, linh diu, hiu qu catr-tu, nhiu khi trong Kinh cn gi l Bt nh Ba la Mt, ngha l trtu sng sut cng tt v chc chn s a ngi tu hnh n qu vPh.

Nu v minh l ci mn en ti bao trm vn vt, lm cho chng sanhkhng nhn c s tht ca v tr vn hu v do lm cho chngsanh phi au kh, th tr-tu tri li, l ci kh gii duy nht c cngdng ph tan c mn v minh y, lm cho chng sanh thy r cs tht v tr vn ha, v th nhp vo s tht y sng mt cucsng an vui, tt p.

Ni v tr-tu, tronh kinh Di gio, Pht c dy:"Ngi c tr tu khngtham trc, t ti, sng sut, trnh khi h hm ti li; tr tu chntht l chic thuyn kin c, a chng sanh khi bin kh sng m,

l ngn n sng soi min hc m, l liu thuc cha c mun ngnbnh tt, l chic ba st p tan rng phin no, l li dao bn ctt li v minh".

---o0o---


38/76

S sai khc gia tnh thng minh hiu bit ca i v tr-tu caPht

Khi ni n tr-tu, nhiu ngi tng lm tr-tu theo ngha trong oPht cng nh s thng minh hiu bit ca th gian, nhng ch khc ltr-tu ca Pht rng ri, sng sut hn. Tht ra, s thng minh hiu

bit ca th gian v tr tu ca Pht c nhiu im sai khc. Do s saikhc , gio l kinh in Pht gio phn bit hai th tr tu: Tr-tuth gian v tr-tu trong o Pht. Tr tu th gian: l ci bit ca thgian, ci bit cn nhiu sai lm, s st khin cho ngi ta c tri lnmi trong ba ci su ng.

---o0o---

Tr-tu th gian c th chia lm hai th:

C th thng minh lu lnh, thy rng bit nhiu, nhng bt thin; nch bit phng s cho dc vng, ch k, tha mn bn ng hp hi,lm tay sai cho ci c. Ci bit ny tht ln nguy him hn c ci ngusi na, v n lm cho con ngi mt ht c lng tri, c hn cm th.Cho nn c Pht bo rng ci thng minh ny l mt ci nn lntrong tm nn.

C th thng minh mn tip, hiu bit u l thin nn lm, u l c

nn trnh, bit lm nhng iu li ch cho nhn qun x hi. Tuy thci bit ny khng gip cho con ngi thot ra ngoi vng kh no,lun hi. V th cho nn gi l tr-tu th gian.

---o0o---

Tr-tu trong o Pht: C hai th:

Hu lu tr: ci tr cha c nng lc on cc phin no hu lu.

Ngha l trong lc av phm phu tu nhn, tuy dng tr-tu qun stthn bt tnh, th l kh, tm v thng php v ng, nhng ri lcno cng thy l tnh, l vui, l thng l tht ng, cn b phin nohu lu ln p, khng th ph tr c.

V lu tr: cng gi la Bt nh tr; Tr ny ph tr cc phin nohu lu, t n ch rt ro thanh tnh, nhng ch khi ng thnh qumi c, tr ny c hai phn:


39/76

V phng din "th" tc l cn bn tr, cng gi l tht tr, v phnbit tr, nh l tr, chn tr v.v Kinh ni:"Nh Lai dng cn bn tr(v phn bit tr) duyn chn nh, tm v cnh khng hai, khng cnng s", hay ni:"Dng tht tr thy r tht tng ca cc php".

V phng din "dng", tc l hu c tr. Sau khi ng cn bn trri mi c tr ny, cng gi l quyn tr, sai bit tr. Kinh ni:"c

Nh Lai dng quyn tr, thu r cc php sai bit, gio ha chngsanh".

---o0o---

Cng nng ca tr-tu

Ngi ta sng trong i nh th i trong m ti, nh cho ghe giabin mnh mng, khng bit u l b bn. Tr-tu th gian l ngnn soi sng khong ng ta i, l a bn ch phng hng cho tan. Ngi hn vn vt, lm ch c mun loi l nh tr-tu, nnvn minh tinh b v vt cht ca nhn loi nh ngy nay cng nhtr tu.

Nhng d vn minh n u th loi ngi cng khng vt thot

c cnh gii Ta-b ny, cng vn cn au kh, vn cn chu s chiphi ca bnh tt, gi yu, cht chc, su thng

Mun thot khi cnh kh th gian, phi nh tr-tu ca Pht. Tr-tuca Pht c nhiu cng nng, diu dng khc vi th gian tr. Datheo tnh cch ca cng nng, diu dng y. Duy thc hc chia tr-tura lm bn loi, c bn tn khc nhau: Khi a v phm phu, cntrong vng m mui, th mi ngi c 8 thc v 51 mn tm s, nkhi chng ng Thnh v th tm thc v 51 mn tm s y uchuyn thnh tr. Thc th 8 l A-li-gia, c cng nng gn gi thn

mng, chng t v th gii. Khi t n a v v lu th thc ny binthnh "i vin cnh tr":Tr sng sut nh bc gng ln v trn y,ch th cho th tnh chn nh.

Thc th 7 l Mt-na, c cng nng thng chp ng, khi t n av v lu, bin thnh "bnh ng tnh tr": nhn thc cc php l ngvi tnh bnh ng v gi ca n.


40/76

Thc th 6 l thc c cng nng phn bit so o, khi t n a vv lu, bin thnh "diu qun st tr": Nng lc qun st thn diu.

Nm thc trc (Nhn thc, Nh thc, T thc, Thit thc, Thn thc)c cng nng tip xc trn cnh, khi t n a v v lu, bin thnh"thnh s tc tr": C nng lc nhn thc cng khp, thnh tu micng vic.

---o0o------o0o---

Gng tr-tu ca c Bn S Thch Ca

c Pht, cng c gi l ng Gic-ng. Danh t ny c nhnloi t xa n nay cng nhn v tn xng.

c Pht Thch Ca, ngay t khi cn th u t ra tr-tu hn ngi.Lc mi 7 tui, mt hm i xem l cy, thy cnh tng tn tng stgia sanh vt, Ngi nhn chn c ni kh ca kip sng, v ci nhlut khc nghit ca ci i l s sng chng ln s cht ca munloi mun vt. Ngi ch hc mt m bit mi, nn lm cho cc vgio s, phi ngc nhin v bi phc, tn Ngi ln lm thy dy li h.Mi ln do thm mt ca thnh l Ngi tm c mt s tht en tica ci i:No au, no gi, no cht. Nhng bit s tht y khng

phi m bit, hay nh xui tay bt lc, hay khc than mt cchtiu cc. Ngi khng dng ci bit ca Ngi ti , m cn y xa nhsng tr tu ca mnh, tm ti nguyn nhn au kh. Tm c nguynnhn au kh ri, Ngi li tm phng php dt tr nguyn nhnau kh. n Ngi cng cha chu dng ngh, m cn tm mtcnh gii an vui vng cu. Tt nhin cng cuc tm ti v thnh tum mn y khng phi d dng. Ngi phi ri b tt c nhng g qu

bu thn yu, ln li tm thy, tm bn hc hi, i ht x ny nx khc, nghe u c mt v o s, trit gia thng minh xut chngl Ngi n th gio, khng qun ngi ng s xa xi, ni rng him

tr. Nhng n u, Ngi cng thy ci bit ca h cha tt cng, cnc nhng ni thc mc cha c gii quyt. Trc tnh th y, nhchu u hng v minh chng?-Khng th nh th c!Ngi quyttm ph tan mn v minh mi thi! Khng th nh ai dy cho mnh

phng php dit kh hon ton, em vui vin c, th Ngi t mnhtm ly. T , ngy m Ngi tham thin, nhp nh qun n b ng,trong sut 49 ngy di gc B . V mt bui bnh minh kia, Tr-


41/76

tu ca Ngi bng sng, chiu khp mi phng, soi thy sut tqu kh n v lai, thy c bn th ca v tr r rng nh thy bntay mnh. T , Ngi thnh ng V thng Chnh ng Chnhgic.

---o0o---

Ngi Pht t phi trau di tr-tu nh th no trong i snghng ngy?

Mi chng ta u c sn ci mm tr-tu, ci cht tr-tu ca Pht.Nhng ci mm y khng c vun trng, sn sc, thiu t, thiunc, thiu khng kh nn khng ny sanh c cy B ; ci chttr-tu y, nh ngc ln trn trong , khng c mi da nn nhsng khng pht ra.

Mun c c tr-tu nh Pht, chng ta phi tu theo cc php mPht ch by. Nhng php ny nhiu khng xit, nhng chng tann la vi php mn thng thng c th thc hin c trong isng hng ngy ca chng ta.

Trc tin chng ta phi bit nghe, bit thy (Vn). Khng phi chnghe nhng iu thit yu ca Pht dy, thy nhng iu thit yu

trong kinh in l . Trong i sng hng ngy, chng ta c th nghethy nhng iu b ch quanh ta.Ni mt cch khc l ta phi luynkhiu quan st rt ra nhng bi hc Pht php qu bu. Trong khinghe, thy, quan st, chng ta c gng ng cho dc vng, ch kdnh vo ci thy, ci nghe, ci quan st ca ta. ng yu, ng ght,ng thin v ci m dc vng, lng t k yu ght thin v. Ni mtcch khc l ng cho ci "ta" hp hi bt buc ta ch m mt nhnci n thch, nghe ci n a, v nhm mt bt tai, khng cho lt vomt ta, tai ta ci n khng a, khng thch. ng s s tht, ng snh sng, nht l khi s tht y c th lm mt lng "ci ta", khi ci

nh sng y lm chi mt "ci ta". i bit bao nhiu ngi c mtkhng thy, c tai m khng nghe, v mt, tai b ci mn ca thiquen, thnh kin, quyn li, tht tnh bn ng che lp.

Vy trc khi nghe, khi nhn, hy vn ci mn en ti y ln .


42/76

Nghe thy, quan st mt cch sng sut, khch quan cng cha thy r c s tht nm bn trong s vt. Phi dng tr suynghim. (Tu) xt soi tt c mi kha cnh, chia s s vt thy cci li, ci nguyn l ca n. Phi lun lun t nhng cu hi:"Vsao", "th no", "ri sao na". Bt lun mt li, mt c ch, mt hnhng g, trc khi lm, ta cng phi dng tr-tu soi xt cho thuo ngn ngnh. Th d khi ta thch n ngon, thch ng nhiu, ta phit hi xem nhng tnh xu y ri s a n kt qu g, c lm cho tatin b hay thoi ha; ta nhn xt xem c ai thch n, ng nhiu mthnh tu trong i h khng. khi ta mun m mnh vo c bc ruch, ht sch, ta phi t hi xem c ngi no m say nhng th ym thn hnh khng bc nhc, tinh thn khng sa o, gia nhkhng tan nt khng. Khi ta ni di tr, la o ngi ny, bc lt kkhc, ta hy nghim xem kt qu ca nhng hnh ng y s th no,

ngi ta co tn nhim ta mi chng, ta c c ngi i knh mnchng, ta c c mi mi yn thn vi nhng hnh ng xu xa ychng. Khi ta nng gin, kiu mn, ta hy hi tam ngh li xem nhngtnh xu y tn hi cuc i chung v i ring ti mc no. Nudt tr c nhng tnh y, tm hn ta s nh nhng, th thi nh thno, cuc sng gia x hi s d th, an vui nh th no? Tm tt mtli, l phi dng tr tu trong mi ngh, li ni, c ch, hnh ngtrong mi a ht, hon cnh, trong mi thi, mi th. Hy nn nhlun rng si m l gc ca mun ti li, tr-tu l gc ca mun hnhlnh. T s c dy mt cu rt thm thy:"Bt y tham, sn khi, duykhng t gic tr" (khng s tham sn ni dy, m ch s tr-tu, tgic chm chp, khng pht l). Ni mt cch khc l ta hy lun luncnh gic, tnh to, sng sut, dng uc tr-tu soi sng lun lun ita. Hy lm cho tr-tu ca ta lun lun bng dy bng nhng cu hiv nguyn nhn, kt qu, thc ti, qu kh, tng lai Hi lun himi, khng bao gi cha r m thi hi. Khng bao gi chu nhn mtli gii p na chng m khng tm cch lm cho n y , rt ro.Hi mi, hi hoi, hi cho n bao gi khng cn g hi na mithi.

Nhng y chng ta cng nn tnh ta, phng nhng cm bynguy him ca dc vng ca ci "Ta", ca V minh, ngha l cnhng cu gii p nh nhng liu thuc ng, khng gii p g c mch thoa du, v v ru ta ng, ta ng hi na. C nhng cu giip khng tr li thng cho cu hi m rng s hiu bit, m chnhm tng bc "ci ta", lm tha mn dc vng, nng cao ci ng


43/76

mn, ng i, khin cho l tr ta mi ngy mi lu m, khng cn khnng sng sut nhn r u l phi, u l tri, u l hay, u ld na.

Nhng ngc li cng nn phng mt khuyt im th hai l sham chung tm bit s tht tha mn tnh t m, ci bit sung,

bit m bit, ci bit v trch nhim.

Ci bit ca ngi trau gii tr-tu, l ci bit da ln tnh thng, lnt bi, ci bit lm th no cho mnh, cho nhn loi, chng sanh thotra ngoi vng au kh, ci bit em li an vui cho tt c, ci bitca"xut th gian tr".

Bit chn chnh cng cha . Cn phi thc hnh theo ci bit y

(Tu). Bit, m c tht hnh, mi c tht nghim; c tht nghim, thtchng mi tht l bit. Tht hnh l ci l luyn thp tr-tu, l vin mi ngc tr-tu. Khng tht hnh th ci bit y ch l cisung, khng sc ui xa t nim, ph tan mn v minh, thnchng l v ng, th ng php v sanh.

Mun trau di tr-tu cho n kt qu, ngi Pht t phi tht hnhtheo php tam v lu hc:Gii, nh, hu.

Gii l ngn chn, n gi t nim, vng tm khng cho n pht sinh.

Gii l bc thnh cao ngn gic phin no, l o qun tinh nhu dptr Ma vng. Gii l bng n bao bc ngn n tr-tu, khng chogi v minh lm xao ng hay thi tt.

nh l php lm cho thn tm nh tnh; l tham thin nhp nh.nh nh ngn n khi ht b gi lm chao ng, tp trung c nhsng, soi chiu c xa. nh nh ly nc c yn mt ch, lmcho bao nhiu cu bn u lng xung y ly. nh nh mt nc him lng, phng l c th phn chiu c r rng bu tri cy c

Hu l s soi sng, s pht ra nh sng vi bao nhiu diu dng can, lm cho k tu hnh thy bit c r rng tht tng ca nhnsinh, v tr ngun gc ca au kh, con ng a n gii thothon ton.

Khi bit c ng n, cng khp, r rng nh th, gi l"Chnhbin tr". Tr-tu khi t n trnh hiu bit ny th nghim nhintr thnh "Chnh ng Chnh gic" hay Pht.


44/76

Lm c nh th, gi l dng tnh tr-tu ca Pht m mi chng tau sn c trng thi tim phc trong ta.

---o0o---

Bnh ngI.nh ngha

Bnh l bng, l ngang nhau khng cao, khng thp, khng trn khng di;ng l sp hng, l cp bc. Bnh-ng l sp ngang nhau, l xem nh nhau,khng thy c ci ny cao, ci kia thp, khng thin v hng ngi ny, tr

b hng ngi kia.

Tnh bnh-ng ca Pht l mt tnh bnh-ng tuyt i, bnh-ng xt

ngay t trong th tnh ca v tr, ngay t trong ci gc ca cuc i l ssng: mi s sng bt lun di hnh thc no u c gi tr ngang nhau,u c tn trng nh nhau; mi sinh vt, tt c chng sinh, u c Phttnh v u c th thnh Pht.

---o0o---

II. Tnh cht bnh-ng ca Pht

Chng ta thng nghe ni n bnh-ng ngoi i. Cch mng Php 1789

nu cao khu hiu"T do, Bnh-ng, Bc i", v quyt tm thc hin choc ba im y, m nhng nh cch mng cho ba l tng p nht caloi ngi. Ba l tng y cho n ngy nay, nhn loi vn cha thc hinc. Ring v phng din bnh-ng, chng ta phi ly lm bun ru mtuyn b rng: Nhn loi cn xa mc tiu y qu! Hin nay, trong nhiu xhi, vn bt bnh-ng da ln huyt thng, quyn li vn cn tnti.Trong nhiu nc, vn k th chng tc, chia r mu da, vn chac gii quyt xong.

Nhng mt ngy kia du cho nhn loi c thc hin l tng bnh-ng nh

ni trn, th ci bnh-ng y em so vi ci bnh-ng ca Pht cng cnhp hi, cng cn bt bnh-ng. Ci bnh-ng y ch l bnh-ng trong

phm vi loi ngi, p dng cho loi ngi, ch khng c bnh-ng chungcho mun vt, p dng cho ton th chng sanh nh bnh-ng ca Pht.

i vi Pht, th mun vt v ngi, ngi v Pht u bnh ng nh nhau,v mi loi u cng chung mt ci lut: lut nhn qu. Khng mt loi no


45/76

c hng n hu ring, cng khng mt loi no b thit thi ring. H aito nhn lnh th c qu p, ai to nhn c th chu qu xu. Chng sanhno nhiu tham dc, sn hn, si m th b sng tronh cnh gii en ti khs; chng sanh no ci lng trong sch cht cha t bi, c tr tu th sngtrong cnh gii sng sa, an vui

---o0o---

Cng nng ca tnh bnh-ng

Tnh bnh-ng chung cng, rng ri, su xa y, to cho ci ikhng bit bao nhieu l kt qu qu bu. Tnh bnh-ng y lm chomi ngi c t ngang hng nhau, mi giai cp trong x hi csan bng, mi bt cng c tiu tr, mi p ch da ln huyt thng,

mu da, chng tc, quc c ngn chn. Tnh bnh-ng y lmcho nhng ngi trong a v ti tm, thp km thm nhiu tintng ngy mai, thm nhiu hng hi trong cng vic ci to honhcnh ca mnh; tri li, n lm cho nhng ngi a v cao sang,quyn qu bt tnh t cao t i, bt tnh li vo giai cp ca mnh,

N lm cho mi ngi giu cng nh ngho, sang cng nh hn, gngi, thng cm vi nhau hn, bt on nhau, bt khinh nhau, bit tntrng nhn phm ca nhau, quyn sng ca nhau.

Do s bnh-ng trong t bi, trong s sng, trong Pht tnh, loi

ngi bit yu thng loi vt hn, khng thy mnh c c quyngit hi sinh vt, khng c ci t cao t i, cho rng mun vt sinh ral phng s cho mnh, sng, cht cho mnh. Hn na, tnh bnh-ng, trong khi t chng sinh v Pht ngang nhau, to cho loingi mt lng tin v b bn kh nng thnh Pht ca mnh, vlng hng hi trong cng vic Pht ha y.

---o0o---

Gng bnh-ng ca c Bn S Thch Ca

c Pht l ngi u tin trong nhn loi phn khng ch giai cp v ph thnh tr chia cch dn tc An ra lm bn giai cp: B la mn,St ly, T x gi v Chin la. Chnh c Thch Ca trong khi tm o, ni vi mt ngi chn cu nh th ny:"Mi ngi sinh ra khng mangsn du "Tin Ca" (du ring ca hng qu phi) trn trn, khng mang sngiai cp trong dng mu cng va trong nc mt cng mn nh nhau".


46/76

"Mt ngi sinh ra khng phi lin thnh B la mn hay Chin la (dngh tin) m chnh v s hnh ngi y to thnh mt ngi Chin la hay

B la mn.

Trong Gio hi ca Ngi, cng nh trong cng cuc gio ha chng sinh,c Pht khng b mt ai, d la hng ngho kh, h tin nh ngi gnh

phn, khng thin v mt ai, d l mt v vng oai phong lm lit.Kinh i Nit bn tn thn tnh bnh-ng ca c Pht nh sau:

"c Nh Lai khng nhng ch thuyt php cho cc hng ngi quyn qunh vua Bt--ca m cng thuyt php cho hng ngi bn cng nh nga-b-ly; khng ring th lnh s cng dng ca nhng ngi giu cnh ng Tu-t-a m cng th lnh s cng dng ca hng ngi nghokh nh ng Thun ; khng ring cho php cc hng khng c tnh tham

gia nh Ngi Ca Dip xut gia m cng cho php c xut gia nhngngi nhiu tnh tham nh ng Nan . Khng nhng thuyt php chohng ngi an tnh khng d vic i, m cng thuyt php cho vua Tn BaTa La trong lc ang lo vic nc. Khng nhng thuyt php cho hngthanh nin 25 tui m cng thuyt php cho ng gi 80 tui; khng nhngthuyt php cho ba Hong hu Mt Ly m cng thuyt php cho dm n

Lin Hoa". Trong sinh thi ca c Pht, mc d t n mt a v Vthng Chng ng Chnh gic, c ton th ngi i, t giai cp h tinn giai cp vua cha, tng l sng m bi phc, th m Ngi vn khocchic o v trm mnh, mang bnh bt i kht thc ht nh ny n nh

khc, nh bao nhiu t ca Ngi, i u v cng t mc nc ra chnly. Gia ti ca Ngi cng ch vn vn c 8 mn cn thit nh nhng t ca Ngi: Ci qut che u, hai b y, ci gy, i gip, ci dao co,

bnh bt, ci li lc nc, cy kim may. Da ln tinh thn bnh-ng tuyti y, c Pht ch ra cho cc v Tng gi mt li sng hon ton l

bnh-ng, m ngy nay trong cc x hi t xng l bnh-ng nht cngkhng th theo kp. l li sng lc ha: cng trong mt hon cnh nhnhau, cng chia nhng quyn li ng u nh nhau, cng ni nhng li hanh nh nhau, cng gi nhng gii lut nh nhau, cng gii by nhng ci

thy nghe, hay bit cho nhau, cng duyt xt ph bnh nhng tnh ca nhautrong s n ha, thng cm.

c tnh bnh-ng y c truyn dy qua cc t ca Ngi v cmha h mt cch su xa, cho nn h cng c nhng c ch v li ni p chng khc g c ch li dy ca c Bn S Thch Ca.


47/76

A Nan, mt hm n xin nc ca mt thiu n ging Chin la; nginy tha:

"Tha Ngi hy trnh ra, v con l ging h Chin la". A Nan tr li: "Ti n y xin nc ung, ti khng xin giai cp!"

Vua A Dc tr li cho mt v i thn nh sau, khi v ny ngn cn Vuakhng cho Vua nh l cc v T-kheo:

-"Nu ly hu nhn ca Pht m xem xt thn th, thi bit thn ng vua vthn mi ngi ging nhau, cng l da, tht, xng; khc nhau ch c ci

ph hoa b ngoi. Nhng ct yu i l lng o c. V phng din nyth trong thn ngi hn h nht i cng c th c. Chnh lng o cy, ngi c tr, gp u cng phi tn trng, vi ly".

Ngi Pht t phi nui dng tnh bnh-ng nh th no trong i snghng ngy.

Mi ngi u c sn Pht tnh, tt nhin cng c sn ci mm bnh-ngca Pht. Nhng ci mm y b vi su di bao nhiu lp bt cng, bt

bnh-ng, di bao nhiu giai cp, tp qun, thnh kin ca x hi. T xan nay nhn loi da ln quyn li, ti tr, l tiu chun phn nhtng bc, th lp trong x hi: ngi giu, ngi c ti tr, ngi thucging qu phi thy mnh c quyn ng cao hn k khc, c hng

quyn li nhiu hn k khc, c quyn bt k di phi phc dch cho mnh,c quyn khinh b nhng ai khng c nh mnh. Tiu chun y lm chox hi chia r, bt an, ngi trn khinh k di, ngi di on k trn,ngi mnh hip k yu, ngi yu th k mnh. Mun ci thin x hi,

phi t tiu chun ln o c; phi ly tinh thn bnh-ng ca Pht giolm nng ct trong i sng x hi. Trc tin, ngi Pht t phi nu caogng sng: phi thng yu tt c mi ngi, ng phn bit thn s, caoh; ng thy giu sang m trng, ngho hn m khinh; ng b kquyn qu, ng gim p k th c. n cha, ch nn thy mi ngi lPht t nh mnh, l o hu, khng thy chc tc, giu sang hay nghohn ca h. Ai c o c, c tu hnh, th u c knh trng nh nhau. uB Ly xut thn l mt k gnh phn, th m vn c c Pht nhn voi chng v c vua cha ng thi knh ly, v o c ca Ngi.

Ngoi x hi, chng ta cng p dng tinh thn bnh-ng y. Mi ngi,mc d a v no u l ngi, ngha l u c nhn phm, u ctrng. Nhng ai c o c, bit gip ch x hi, bit dp lng v k, bit


48/76

yu ng loi, bit hy sinh v ngha v, nhng ngi y u c chng taknh mn, mc d h trong hon cnh no, tng lp x hi no.

Ring ta i vi ta, ng bao gi t cho l quan trng hn ngi, cao hnngi, phi c sn sc, chiu chung hn ngi.

Trong giai on u, phi t ta nganh hng vi bao nhiu "ci ta" khc chung quanh. Dn dn, phi tp xa nha bin gii gia ta v nhng ci takhc trong nhn loi, khng thy c ci ta no l ng qu hn ci ta no.

Trong giai on th hai, phi tp xa nha bin gii gia ci "ta l ngi"vi nhng ci ta l ca chng sanh, ng thy ci ta ca ging ngi caohn ci ta ca chng sanh, ng thy ci ta no l ng qu hn ci ta no.

Trong giai on th ba, phi tp xa nha ci quan nim "ta l chng sanh",m ta ch nn thy ta l mt s sng, ta c mt s sng.

Trong giai on th t, phi tp xa nha bin gii gia s sng ca ta vsng khng ca ta, ng thy c ci sng ring bit, m ch thy c ci Sngchung cng, ton th, trong y ci sng ca ta chan ha, ng ha vi tt c.

Lm nh th l dng "tnh bnh-ng" ca Pht, m mi chng ta u snc trng thi tim tng trong ta.

---o0o---Li tha

I. nh ngha

Li l ch li; tha l ngi khc. Li tha l lm tt c nhng g c licho ngi khc v vt khc. Li tha l phn ngha ca ch k, ca lik. Trong o Pht, li tha l mt vn ti quan trng, n lm cha

hy ht cng vic ca mt ngi Pht t. Mt cng vic g ch c tnhcch li k, th cng vic y khng phi l mt cng vic c gi tr cth gip ngi Pht t tin bc trn ng o. Ngi Pht t khng

bao gi ch thy c mnh m khng thy c ngi, c vt khc, chlm li cho mnh m khng lm cho ngi hay vt khc.

---o0o---


49/76

II. Tnh cht li tha ca Pht

Trong o hay ngoi i u c li tha. Trong lch s nhn loi, khng bitbao nhiu l gng hy sinh cao c ca nhng bc anh hng, ch s, bc hc,trit gia, gip ch c lc cho nhn loi. Nhng d sao, nhng hnh vi litha ny cng cn thiu st mt vi kha cnh; hoc n thin v phn vt chtnhiu hn tinh thn, hoc n hn cuc trong phm vi mt i sng, hoc ncn thy c nhn, c ng, c k lm n v k mang n.

Li tha trong o Pht gm c hai phng din vt cht v tinh thn-nhtl tinh thn- th gian v xut th gian, hin ti v v lai; n khng thy cnhn v c ng, khng phn bit k lm n v ngi mang n. Li tha trongo Pht c nhiu th:

---o0o---1. Li tha v vt cht: C hai th l ngoi ti th v ni ti th.

Ngoi ti th l em nhng vt thc, c, tin ca, ca mnh chongi hay vt

Ni ti th l ly sc lc, ti nng, thi gi, thn mng ca mnh lmli ch cho ngi hay vt.

1. Li tha v tinh thn: Cng c hai th:

V y th l lm cho ngi hay vt ht lng, s hi, khi h ang gpmt tai nn hay ang sng trong cnh lo lng php phng. Ni mtcch khc l trn tnh ngi v vt, em li ci yn n cho tm hnh.

Php th l em gio php ca Pht ra ging dy cho ngi xungquanh lm cho h r bit ng li tu hnh thot ra khi cnh sanht lun hi. Trong hnh b th, mun cho c rt ro, y mi

phng din, th phi b th Ba la mt, l mt trong su php tu canhng v theo hnh B tt.

B th Ba la mt l b th m khng v danh, v li ring, khng phnbit k quen, ngi l, k thn, ngi th, k sang, ngi hn, khngso o s lng b th l t hay nhiu l qu hay khng; khng chp tal ngi b th, k kia l ngi th th. Php b th ny da ln tr tu,t bi v bnh-ng ca Pht. Nhng tnh trn ny khng hn cuctrong khng gian v thi gian, san bng nhn v ng, th php bth ny cng phi c tnh cch rng ri tuyt i nh th.


50/76

Nhng li tha khng phi ch hn cuc sng trong s b th, d hnhthc b th y rt ro, y bao nhiu.

Li tha cn nm trong nhng th thc, phng tin khc nh:

A i ng ngha l dng li ni nh nhng, m i y yu thng trong khi tip xc vi ngi chung quanh. Nh li ni n tn du ngty m ngi i thoi vi ta thm lng tin, cng hng hi lm vic,cm thy c sng trong mt ln khng kh ha thun tin yu.

Li hnh l lm tt c nhng iu c li ch cho mi ngi, (lm chkhng phi b th) nh dy ngi hc, gip cng n vic lm, tmcch nng cao i sng ca ng loi v.v

ng s l cng lm cng vic vi ngi, cng sng trong hon cnhca h hiu h, nng , cm ha h, dn dn hng h v con

ng o c, ti sng.Bn cch lm li ch cho ngi nh th, gi l t nhip php (b th, i ng,li hnh, ng s).

---o0o---

I. Cng nng ca li tha

Nh trn ni, nh li tha m, v vt cht, ngi chung quanh ta

c no m, c ni n chn , v tinh thn, lo s, sng an vui, co c, tin tng i sau v c th gii thot c cnh gii titm ny sng mt cnh gii tt p hn.

Tnh li tha cng rng ln th li ch cng lan xa, t mt vng nmt tnh, t mt tnh n mt nc, t mt nc n nhiu nc; tngi n vt, t vt n c cy.

Tnh li tha khng nhng ch ch li cho ngi khc m cng li chrt nhiu cho chnh ngi lm li tha na. Nh li tha m ngi ta m

rng lng t bi, trau gii tr tu, p dng tnh bnh-ng ca Pht.

---o0o---

II. Gng li tha ca c Bn S Thch Ca


51/76

Khng phi ni nhiu, ai cng bit c Thch Ca Mu Ni th hin xungcnh ta-b ny l v lng li tha rng ln mun cu chng sanh. Ngi la b gia nh, ngi bu, danh vng cng v mun lm li ch cho chngsanh. Ngi thuyt php trong sut 49 nm cng ch v mun cho tt c mingi u c thnh Pht nh mnh. Sut i, Ngi ch eo ui mt mccao c l t gic, gic tha, t , tha, t li, li tha. T ngh, li ni,n vic lm, Ngi u hng v mc ch y. Ngi khng t b mt viclm, mt c ch nh nht no, nu n c th em li li ch cho chungquanh. Ngi xu kim cho mt ngi gi, gi gin d ui mt con naixa ni nguy him; dy cch cy ba c hiu qu cho mt ngi lm rung.Khi Ngi gi yu m vn khng ngng i thuyt php sanh. Cc tkhuyn Ngi hy tnh dng, nhng Ngi gt i v ni mt cu y ngha:

Cc ngi ng khuyn ta nh th, ngy no ta cn ti th th ngy y

phi khng v ch.

---o0o---

I. Ngi Pht t phi dng tnh li tha nh th no trong i snghng ngy

Mi chng sanh c Pht tnh, th tt nhin cng c tnh li tha, l mtkha cnh ca tnh Pht.

Chng ta hy noi gng li tha ca Pht Thch Ca nui dng tnh litha ca ta. ng bao gi t chi mt vic li tha no, d nh bao nhiu.Lm mt hn gia ng, qung mt cnh gai vo bi, u l nhngcng vic ng lm c. Ni mt li du dng ha ho, an i v v ngi los, bun phin, vi mt vi cu phn khi l nhng vic li tha khngnn b. Ch by cho ngi chung quanh nhng iu hay l phi; hng dnh i dn dn vo trong o; lm cho h hiu r gi tr ca gio l Pht m dc lng tu tp: l nhng vic lm li ch m ngi Pht t khng thl l c.

T nhng vic lm li ch tm thng y, chng ta tp tin dn trn conng li tha, lm nhng vic ch li quan trng hn. Nu chng ta giu tinca, chng ta hy b ra gip vic m trng hc, nh thng, dngng, k nhi vin, u tr vin, dng lo vin, lm ng x, cu cng, osng ngi Nu khng c tin ca, chng ta hy lm nhng ni th nh idy lp bnh dn, gp mt s gi vo cc dng ng, k nhi, u tr haydng lo vin. Nu chng ta tr thng minh hn ngi, c ch mnh m,


52/76

th quyt tm hc tp tr thnh nhng nh tr thc lnh mnh, c tm hnxy dng, nhng nh bc hc, trit gia nht tm phng s cho i.

Vi mt ch nguyn ln hn na, chn ta quyt tm t gic tha, t tha. Lm c nh th, nui dng tnh li tha n trnh vin mn, y lchng ta thnh Pht.

---o0o---

Nhn nhcI/ nh ngha

Nhn nhc do ch "Ksnti" (sn ) trong Phn ng m ra. Nhn l nhn, lnn, l chu ng; nhc l s nhc, l nh nhuc, xu h. Nhn nhc l nhn

nhc, chu ng nhng iu nhc nh xu h, lao kh, cho n cng ttrt ro. Nhn nhc l c tnh tri li vi tnh nng gin, on th.

y, chng ta khng nn ng nhn ch nhn nhc nh ngi ta thnghiu i. Nhn nhc i l th nhn nhc khng rt ro, ch c hnh thc

bn ngoi, ch khng i su vo bn trong, ngha l trc mt s bt cng,mt iu s nhc, ngi nhn nhc khng t ra phn i trong li ni, trongc ch, nhng trong lng h vn khng dn c cn tc gin phn ut; thnhn nhc y khng phi l nhn nhc ca o Pht.

Vy tnh cht ca nhn nhc trong o p nh th no, chng ta xin trnh by on di y.

---o0o---

I. Tnh cht nhn nhc trong o Pht

Nhn nhc theo gio l Pht phi gm ba phn l: thn nhn,khu nhn, nhn. Ngha l ni thn th cam chu au kh m

khng i ph li bng c ch, hnh ng tr th; ni ming khngtht ra nhng li hung c, nguyn ra, v nht l trong lng th cngphi dp xung, nh tan cn tc gin, ni on th, khng cho nvn ln, vng dy. Nu khng dp c s gin d, phn ut tronglng th cha gi c l nhn nhc theo ngha trong o Pht.


53/76

Hn na, ngi theo php nhn nhc phi luyn cho n trnh khng thy c ngi lm mnh kh nhc, c ni kh nhc, v ngichu kh nhc. Nhn nhc y c tnh cch bao la rng ln, khng

phn chia bin gii, v n bt ngun t lng t bi, t tr tu v bnhng tuyt i ca Pht tnh. Cho nn ngi dng tnh nhn nhc,mun thnh tu phi da ln ba c tnh trn lm cn bn.

---o0o---

II. Cng nng ca nhn nhc

Mt trong nhng i ha ca ci i l tnh gin d, on th. C thni mt cch khng qu ng rng la gin t thiu mt na ci

i, mt na cng lao ca loi ngi, t ngy c nhn loi n nay.Cho nn tnh nhn nhc l mt phng thuc thn diu dp tt lasn hn.

V phng din c nhn, ngi nhn nhc lm cho ngi chungquanh cm mn, v nt mt hin du, v li ni ha nh, v c

tu tam va duong tanh - ht thien hoa

Documents