09.03.2012

Kamuoyuna Duyuru: Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği’nin Türkiye’de Yeni Anayasa sürecine katılarak bu anlamda sorumluluk üstlenmiştir. Bu kapsamda aşağıdaki metin temelinde bir madde önerisi hazırlanmıştır. Derneğimizin “Sosyal Sorumlu Anayasa Girişimi”ne sizler de katkıda bulunabilirsiniz. Önerdiğimiz maddeye yönelik öneri ve katkılarınızı da bizlere iletebilirsiniz.

Saygılarımızla,

Serdar Dinler

Genel Başkan

Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği

Ticari kuruluşların uygulamaları çevre sorunları, iklim değişiklikleri, sağlık, eğitim, insan hakları ve işçi haklarını önemli derecede etkilemektedir. Kurumsal Sosyal Sorumluluk (KSS) uygulamaları ticari kuruluşların gönüllü olarak bu uygulamalara yönelik olarak geliştireceği yeni yaklaşımlarla şirketlerin şeffaflığını, açıklığını ve hesapverebilirliğini pozitif yönde desteklemektedir. Dolayısıyla bu uygulamaların ülkelerin yoksulluk, sosyal ve çevresel problemlerinin çözümünde önemli rol oynamaktadır. Türkiye’de “Kurumsal Sosyal Sorumluluk” uygulamaları bu çerçevede sınırlıolduğu gözlenmiştir. Türkiye Kurumsal Sosyal Sorumluluk Derneği tarafından hazırlanan Türkiye KSS raporuna göre bu alanda yapılan girişimlerin sayısı artmaktadır. Bu alanda 75 KSS projesi hayata geçirilmiştir. KSS alanındaki girişimlerin sayısındaki artış ve sürdürülebilirlik raporları Türkiye’nin bu alandaki farkındalığının arttığını göstermektedir. Bununla birlikte, yakın zamanda UNDP-Türkiye ve ILO ortaklığında yapılan KSS Türkiye araştırmalarına göre; KSS uygulamaları, başta KOBİ’ler olmak üzere, İstanbul, Ankara ve İzmir dışındaki şehirlerde gerekli şekilde hayata geçirilememektedir. Bu bağlamda birçok insan hakları kanunu ve çevre kanunu ihlal edilmektedir. Bununla birlikte yakın zamanda yapılan yasal düzenlemeler umut vericidir. Örneğin; Türk Ticaret Kanunu’ndaki kapsamlı değişiklik ile şirketlerin daha kurumsal olması sağlanabilir. Bu kapsamda Türk Ticaret Kanunu, kurumsal yönetim, şeffaflık ve hesapverebilirlik önlemlerini içermektedir. Ancak, şirketlerin KKS girişimlerinde bulunmasını destekleyecek sosyal ve çevresel kısımları içermemektedir. Bu kapsamda diğer bir yasal çerçeve ise Türkiye’de istihdam sağlanması için izlenmesi gereken stratejiyi içeren “Ulusal İstihdam Stratejisi” tasarısıdır. Bu yasa tasarısı ile çalışma koşulları, iş hakları ve işçi hakları ile ilgili önlemlerin alınması ve bu kapsamda ağırlıklı olarak insan hakları temelinde uygulamaların getirilmesi beklenmektedir. Buna rağmen, sunulan yasalar ve yürürlüğe giren Türk Ticaret Kanunu KSS perspektifi olan bir yasa değildir. Bu bağlamda, Türkiye’nin kamu yönetimi ve hukuk siteminde KSS’ye odaklanma gereksinimi vardır. Ayrıca, Avrupa Birliği (AB) KSS Yeşil Kitap Raporu’na göre KSS; şirketlerin ticari faaliyetleri ile sosyal ve çevresel meselelerin birleştirildiği, paydaşlar ile gönüllülük esasına dayanan bir alanda ilişki kurabildiği bir kavram olarak tanımlanmaktadır. Ancak, AB’nin KSS ile ilgili son geliştirdiği politikasında KSS uygulamalarının şirketlerin özgür iradesine bırakılmayacağı vurgulanmıştır. AB son politikasına göre KSS yaptırımlarının öne çıkarılmasını öngören düzenlemeler aşağıdaki gibidir:

1. Öz-denetim ve ortak-denetim süreçlerinin geliştirilmesi: Komisyon öz-denetim ve ortak-denetim süreçlerinde rehberlik etmesi için kısa bir protokol hazırlanmasını önermektedir.

2. Şirketlerin sosyal ve çevresel bilgilerinin açıklanması: Yeni politika komisyonun bu alanda yeni yasa teklifi hedefini doğrulamaktadır.

3. KSS’nin eğitim, araştırma alanlarına entegre edilmesini kolaylaştırmak: Komisyon KSS alanındaki eğitimler için daha çok destek verecektir. Daha fazla araştırmaya kaynak/fon bulma yollarını araştıracaktır.

4. Ulusal ve yerel KSS politikasının vurgulanması: Komisyon AB üyesi ülkeleri 2012 ortasında KSS ile ilgili planlarını sunmak veya güncellemek üzere davet etmektedir.

Bu nedenle, KSS-Türkiye, Yeni Anayasa yer alması için sunulmak üzere aşağıdaki metni hazırlamıştır:

Her birey ve tüzel kişinin serbest girişimde bulunma hakkı vardır. Bununla birlikte, tüm girişimler yasal, gönüllü ve uluslararası Kurumsal Sosyal Sorumluluk standartlarıyla belirlenen sosyal, çevresel, insan hakları ve etik sorumluluklar ile uyum içinde olmalıdır.