tÜrkİye’de saĞlik polİtİkalarindakİ gelİŞmeler : nereye gİdİyoruz?
DESCRIPTION
TÜRKİYE’DE SAĞLIK POLİTİKALARINDAKİ GELİŞMELER : NEREYE GİDİYORUZ?. Doç.Dr.Kayıhan Pala Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Halk Sağlığı Anabilim Dalı [email protected]. TORAKS DERNEĞİ 8.YILLIK KONGRESİ 29 Nisan 2005, Antalya. BU ÜLKEYİ TANIDINIZ MI ?. - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
TÜRKİYE’DE SAĞLIK POLİTİKALARINDAKİ GELİŞMELER : NEREYE GİDİYORUZ?
Doç.Dr.Kayıhan PalaUludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi
Halk Sağlığı Anabilim Dalı[email protected]
TORAKS DERNEĞİ 8.YILLIK KONGRESİ29 Nisan 2005, Antalya
BU ÜLKEYİ TANIDINIZ MI ? Sağlık hizmeti sunumu ile finansmanı birbirinden
ayrılıyor Sağlık Bakanlığı sağlık hizmet sunumundan
çekiliyor Genel Pratisyenlik/Aile hekimliği uygulamasına
geçiliyor Genel Sağlık Sigortası kuruluyor
Temel Teminat Paketi hazırlanıyor Katkı Payı alınmaya başlanıyor
Gönüllü (Özel) Sağlık Sigortaları devreye giriyor Özel Emeklilik Sigortaları devreye giriyor I. ve II. basamak ve hastane hizmetleri birbirinden
ayrılıyor
BULGARİSTAN
Doğumda beklenen yaşam ümidi(Yıl)
Ülke 1970-1975 1995-2000
Ukrayna 70,1 68,1
Bulgaristan 71,0 70,8
Letonya 70,1 69,6
Estonya 70,5 70,0
Belarus 71,5 68,5
Ermenistan 72,5 72,4
Kazakistan 64,4 64,1WHO, 2001
YAPISAL UYUM PROGRAMLARI (YUP)
Ekonomisi açık veren çevre kapitalist ülke
Uluslar arası finans çevreleri
YAPISAL UYUM PROGRAMLARI
BORÇ
YAPISAL UYUM PROGRAMLARI
Kamusal harcamanın kısılması Devalüasyon (Yerel paranın
değersizleştirilmesi) Devletin küçültülmesi
(ÖZELLEŞTİRME) Kamu hizmetlerinden yararlanma için
kullanıcı ödentilerinin zorunlu kılınması Ticaretin liberalleştirilmesi
YUP’un sağlık durumu üzerine olan etkileri
IMF/WB programlarını uygulayan bazı ülkelerde BÖH’ün değişimi
Ülke Bebek ölüm hızı (Binde) Değişim (%)
1980 1985
Etyopya 146 168 15,1
Mali 154 174 26,5
Madagaskar 71 109 53,5
Uganda 97 108 11,3
Tanzanya 103 110 6,8
Somali 146 152 4,1
Kenya 87 91 4,6
Kaynak : Loewenson 1993Kaynak : Loewenson 1993
0
10
20
30
40
50
60
1980 1985 1990 1995 2000 2005
%
SAĞLIK
EĞİTİM
FAİZ
TÜRKİYE : BÜTÇE HARCAMALARI İÇİNDE SAĞLIK, EĞİTİM VE FAİZİN PAYI (%)
Kaynak : Maliye BakanlığıKaynak : Maliye Bakanlığı
Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bütçesine Göre
Döner Sermaye Gelirlerinin Değişimi (1993-2003)
Kaynak : Sağlık Bakanlığı Yataklı tedavi Kurumları İstatistik Yıllıkları
YILLAR %
29,1
41,6
96,7101,8
89,898,6
123,7
140,7
201,9 198,4
214,3
0
50
100
150
200
250
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Sağlık Reformu – Sağlıkta Dönüşüm Programı
Küresel finans hareketinin, Toplum Hekimliği ilkelerine aykırı olarak sağlık sektöründe yeniden yapılanma operasyonları:
1. Birinci Basamak Sağlık Hizmetlerinin Aile Hekimliği ile özelleşmesi
2. Hastane ve Sağlık İşletmelerinin özelleşmesi
3. Sağlık Finansman Kurumu – Genel/Özel Sağlık Sigortası ile fon sisteminin kurulması
www.hasuder.org www.hasuder.org
MÜDAHALELER :
1. Sözleşmeli çalışan sağlık insan gücü
2. Devletin “Sağlık hizmeti sunmayı” bırakması,
3. Aile hekimliği/doktorluğu sistemine geçiş
4. Sosyal (Genel) Sağlık Sigortası
5. Kamu hastanelerinin özelleştirilmesi
6. Ve “Rekabet”
a World Bank
project
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı,Sağlık Bakanlığı Türkiye Sağlıkta Dönüşüm Projesi Çalışma Grubu Raporu /2003, sayfa 2 :
..,Her iki Bakanlık üst düzey yöneticileri ve
teknik çalışanları ile Dünya Bankası Teknik Çalışma Grubuyla birlikte hazırlanan,Hazine Müsteşarlığı ve Devlet Planlama Teşkilatı tarafından da onaylanan değerlendirme kapsamında beş ana başlık saptanmıştır.
..,
Rapor No.24358-TUTürkiye : Yaygınlığı ve Verimliliği İyileştirmek Amacıyla Sağlık Sektöründe Yapılan Reformlar
Haziran 2002
İnsan Geliştirme Sektörü Birimi
Avrupa ve Orta Asya Bölgesi
Dünya Bankası Dökümanı
SOSYAL GÜVENLİK ÖRGÜTLERİNİN BİRLEŞTİRİLMESİ
SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığının sunduğu
çeşitli sağlık sigortaları ile devlet
memurlarına sunulan hizmetler ve Yeşil Kart
gibi refah programları birleştirilerek tek bir
zorunlu sosyal sağlık sigortası sistemi, ya da
Sağlık Fonu haline getirilmelidir.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
TEMEL HİZMETLER PAKETİ
Sağlık hizmetleri temel hizmetler paketi çerçevesinde sunulmalıdır.
Çok sayıda hizmetin aslında hemşireler ve diğer paramedikal personel tarafından da verilebileceği tespit edilirse (Araştırmalarla), muhtaç alanlarda hemşireleri lokal işe alma ve eğitme yoluna gidilmeli ve ana ve çocuk ölüm ve hastalanma oranını azaltacak temel hizmetler paketi bunlar aracılığıyla sunulmalıdır.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
Kamu hastanelerinin özerkleştirilmesi
Hastanelerin verimliliğini iyileştirmek için, tüm SB ve SSK hastanelerine hem idari ve mali açıdan hem de sağlık hizmetlerini üretip yönetmek için gereken girdilerin temini bakımından özerklik tanınmalıdır. İlk aşamada hastane kurumunun geneline özerklik tanınmalı, ikinci aşamada ise her
tesise ayrı ayrı özerklik tanınmalıdır.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
Sözleşmeli personel
Sağlık tesislerinde bulunan tüm
personel ilgili kurumun sözleşmeli
personeli olacaktır.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
Sağlık Bakanlığı “Hizmet” sunmayacak !
Sağlık Bakanlığı’nın başlıca görevi ve sorumluluğu politika hazırlamak ve düzeni denetlemek olmalıdır. Türkiye’de Sağlık Bakanlığı’nın odaklanması gereken diğer alanlar arasında kalite kontrolü ve tüketicinin eğitilmesi sayılabilir.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı “Hizmet” sunmayacak !
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın sağlık sektöründeki temel görevi ise evrensel sağlık sigortası sisteminin yönetimine ve işlevlerine denetim ve rehberlik sağlamaktır.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
AİLE HEKİMLİĞİ
Türkiye’deki temel sağlık uzmanlarına temel hizmet paketini Türkiye’de sunarken , hem evde hem de hastanede bakılan hastaların tedavisinde çeşitli sağlık hizmeti sektörlerinin bütünleştirilmesini sağlayacak imkanlar verilmelidir. Bunu başarmanın bir yolu “aile hekimliği” kavramının ve uygulamasının benimsenmesidir.
Dünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TUDünya Bankası (Haziran 2002): Rapor No.24358-TU
SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM : Yasal Düzenlemeler
• …• Eleman Temininde Güçlük
Çekilen Yerlerde Sözleşmeli Sağlık Personeli Çalıştırılması Yasası
• Sosyal Güvenlik Kurumu Teşkilat Kanunu
• Emeklilik Sigortası Sistemi ve Emeklilik Sigortaları Kurumu Kanunu
• SSK Yasası• İş Yasası• İşyeri Hekimliği Yönetmeliği
VE KAMU YÖNETİMİ TEMEL KANUNUKAMU YÖNETİMİ TEMEL KANUNUTASARISITASARISI......
• Bütçe Uygulama Talimatı• Performansa dayalı
ücretlendirme• Bireysel emeklilik yasası • Sağlık insangücü ihalesi• Sağlık Bakanlığı
taşınmazlarının satılması hakkındaki yasa (5220)
• Aile doktorluğu pilot uygulama
• SSK Hastanelerinin devri• ...
CUMHURBAŞKANI GERİ GÖNDERMESEYDİ?
Kanun BilgileriKanun Numarası 5227 Başlığı KAMU YÖNETİMİNİN TEMEL İLKELERİ VE
YENİDEN YAPILANDIRILMASI HAKKINDA KANUNKabul Tarihi15/07/2004Kabul Edildiği Birleşim
22.Dönem 2.Yasama Yılı 116.Birleşim Cumhurbaşkanlığına Gidiş Tarihi 21/07/2004Cumhurbaşkanlığından Geliş Tarihi 03/08/2004 Cumhurbaşkanınca Yapılan İşlem Geri Göndermehttp://www.tbmm.gov.tr/develop/owa/kanunlar.durumu?kanun_no=5227
KAMU YÖNETİMİ TEMEL KANUNU
(II) SAYILI CETVELTAŞRA TEŞKİLÂTI OLMAYAN BAKANLIKLAR
1. Dışişleri Bakanlığı,2. Bayındırlık ve İskân Bakanlığı,3. Sağlık Bakanlığı,4. Ulaştırma Bakanlığı,5. Tarım ve Köyişleri Bakanlığı,6. Sanayi ve Ticaret Bakanlığı,7. Enerji ve Tabiî Kaynaklar Bakanlığı,8. Kültür ve Turizm Bakanlığı9. Çevre ve Orman Bakanlığı
www.tbmm.gov.tr www.tbmm.gov.tr
KAMU YÖNETİMİ TEMEL KANUNU
Geçici ve Son HükümlerGEÇİCİ MADDE 1. - Bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihte;a) Sağlık Bakanlığı taşra teşkilatının görev ve yetkileri, eğitim
hastaneleri hariç, sağlık evi, sağlık ocağı, sağlık merkezi, dispanser ile hastaneler araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları, bütçe ödenekleri ve kadroları ile birlikte olmak üzere personeli il özel idarelerine,
Devredilmiştir.Birinci fıkranın (a) bendinde il özel idarelerine devredilen sağlık evi,
sağlık ocağı, sağlık merkezi ve dispanser gibi koruyucu sağlık hizmeti veren tesisler il özel idarelerince Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen esas ve usullere göre bina, araç, gereç, taşınır ve taşınmaz malları, alacak ve borçları, bütçe ödenekleri ve kadroları ile birlikte olmak üzere personeli belediyelere devredilebilir.
BİR HEKİM İSTİHDAMI/EĞİTİMİ DİNAMİĞİ OLARAK
“TÜRKİYE’DE”
PERFORMANSA DAYALI ÜCRETLENDİRME
“PERFORMANS” DEĞİL
“HİZMET BAŞI ÖDEME”
“PERFORMANSA DAYALI ÜCRETLENDİRME” : BEKLENEN SONUÇLAR
1. Daha fazla hasta muayene edilecektir.
2. Daha fazla ilaç yazılacaktır.
3. Daha fazla hasta opere edilecektir.
4. Daha fazla tetkik yapılacaktır.
5. Puanı yüksek olan girişimler öncelenecektir.
6. Hastanelerde “high-tech” tıbbi teknoloji kullanılacaktır.
7. Sağlık ocaklarına hızla (Gereksinimin ne olduğuna dikkat edilmeksizin) teknoloji sokulacaktır.
8. Sağlık çalışanları arasında yaratılan rekabet zemini çalışma barışını bozacaktır.
İLK KANIT: İLAÇ HARCAMALARI
Üretici fiyatlarıyla kişi başına yıllık ilaç tüketimi: 2002 45 dolar 2003 60 dolar 2004 85 dolar
Tüketici fiyatlarıyla 2004’te cebimizden çıkan para 8.8 milyar dolar
0% 20% 40% 60% 80% 100%
Hekim
Hemşire
Ebe
Sağlık Memuru
Tıbbi Sekreter
Hizmetli
Toplam
Döner sermaye uygulamasının sağlık ocağı çalışanları arasındaki ilişkilere etkisi Değişme
olmadı
Ilişkiler olumluetkilendi
Ilişkiler olumsuzetkilendiFikri yok
Diğer
Pala,K., Sarısözen,D., Türkkan, A., Günay,N. “Bursa Merkez Sağlık Ocaklarında Çalışanların Döner Sermaye ve Aile Hekimliği İle İlgili Düşünceleri, IX.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara, 2004.
Döner sermaye gelirlerinden sağlık çalışanlarına aktarılan pay, çalışanların biraz olsun gelirlerini artırmakla birlikte;
özlük haklarının yükseltilmesi için kalıcı bir çözüm değildir.
Kalıcı bir çözüm değildir çünkü; Emeklilik dönemine yansımamaktadır, Süreklilik göstermemektedir (Sosyal güvenlik
kuruluşlarından gelen paralar dağıtılmaktadır, bu kuruluşlardan sürekli para gelmesi söz konusu olmayabilir),
Eşitsiz dağılmaktadır, Geleceği belirsizdir (!) ve Kişinin sağlık sorunları yaşamasından büyük
ölçüde etkilenmektedir.
GELECEK
SAĞLIK ÇALIŞANLARI?
DANIŞTAY’DAN HİZMET ALIMINA DURDURMA
Danıştay, sağlık ve yardımcı sağlık personeli tarafından yerine getirilmesi gereken hizmetlerin satın alma yoluyla gördürülmesine ilişkin Sağlık Bakanlığı tebliğinin yürütmesini durdurdu.
Yüksek mahkeme, tebliğin dayanağı olan Devlet Memurları Kanunu’nun ilgili hükmünün iptali istemiyle Anayasa Mahkemesi’ne götürme kararı verdi.
“SAĞLIKTA DÖNÜŞÜM” SÜRECİNDE
TIP EĞİTİMİ?
Öğrencilerden 148’i (% 91,4) gelecekte uzman olmak isterken, yalnızca 4’ü (% 2,5) pratisyen hekim olarak çalışmayı düşünmektedir. Beş öğrenci ise (% 3,1) hekimlik yapmak istememektedir.
Seçilmek istenen uzmanlık alanı
Cinsiyet
Toplam Kadın Erkek
Sayı % Sayı % Sayı %
Kadın-doğum 22 35,5 7 10,9 29 23,0
Kardiyoloji 4 6,5 18 28,1 22 17,5
Göz 7 11,3 9 14,1 16 12,7
Üroloji -- 0,0 9 14,1 9 7,1
KBB 3 4,8 5 7,8 8 6,3
Dermatoloji 6 9,7 2 3,1 8 6,3
Çocuk 4 6,5 3 4,7 7 5,6
Diğer 16 25,7 11 17,2 27 21,5
Toplam 62 100,0 64 100,0 126 100,0
Öğrencilerin uzmanlaşmayı istedikleri tıp dallarının dağılımı
Pala, K., Tokyay, A., Aslan, G. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek İle İlgili Düşünceleri, IX.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara, 2004.
Öğrencilerin % 80,9’unun (131 kişi) gelecekle ilgili endişesi var.
0 10 20 30 40 50 60 70%
ÇALIŞMA KOŞULLARININ ZORLUĞU
BİLGİ VE BECERİ YETERSİZLİĞİ
GEÇİM SIKINTISI ÇEKMEK
İŞSİZ KALMAK
UZMAN OLAMAMAK
SİYASİ BASKI ALTINDA KALMAK
ENDİŞE DUYULAN KONU
Pala, K., Tokyay, A., Aslan, G. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek İle İlgili Düşünceleri, IX.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara, 2004.
KALKINMADA ÖNCELİKLİ BÖLGEDE ÇALIŞMA
Doğduğu bölge Asla çalışmayı düşünmüyor
Marmara 22 (% 48,9)
Karadeniz 3 (% 13,0)
Doğu Anadolu 2 (% 11,8)
Güneydoğu Anadolu 1 (% 6,3)
Akdeniz 2 (% 16,7)
Ege 7 (% 53,9)
İç Anadolu 12 (% 40,0)
Yurt dışı 1 (% 25,0)
Toplam 50 (% 31,3)Pala, K., Tokyay, A., Aslan, G. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek İle İlgili Düşünceleri, IX.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara, 2004.
NEREDE
NEREDE
Pe
rce
nt
50
40
30
20
10
0
ÇALIŞMAK İSTEDİĞİ BÖLGE
Pala, K., Tokyay, A., Aslan, G. Uludağ Üniversitesi Tıp Fakültesi Son Sınıf Öğrencilerinin Gelecek İle İlgili Düşünceleri, IX.Ulusal Halk Sağlığı Kongresi, Ankara, 2004.
GENEL SAĞLIK SİGORTASI
(Bazı özellikler...)
SİGORTAYA DAYALI SAĞLIK SİSTEMİ
TEMEL ÖZELLİKLER
Finansman temel olarak çalışanlardan ve işverenden toplanan “Prim” ile sağlanır. Prim öde(ye)meyenler sağlık ve diğer sosyal
hizmetlerden yararlanamaz. Sağlık hizmetlerinde kapsam altına alınan
hizmet “TEMEL TEMİNAT PAKETİ”ne göre belirlenir.
Sağlık hizmeti almak isteyenden ayrıca “Katkı Payı” alınır.
Katkı Payı (Kullanıcı ödentileri)
Dünya Bankası, kamu tarafından ücretsiz sağlanan sağlık hizmetlerinin, kullanıcı ödentisi ile sağlanmasının “verimliliği” artıracağını iddia etmesine karşın (Akin, 1987); beklenen olası yarar gerçekleşmemiş; hizmeti kullanma sırasında yoksulların zenginlerden daha fazla ödediği saptanmıştır (Kutzin,1997).
SOSYAL SİGORTAYA DAYALI
SAĞLIK SİSTEMİ
VAROLAN ÜLKELER : AVUSTURYA BELÇİKA FRANSA ALMANYA (1883)
LUKSEMBURG HOLLANDA İSVİÇRE
GEÇİŞ DÖNEMİNDEKİ ÜLKELER :
İSRAİL
TÜRKİYE ...
Kaynak : DSÖ,1998Kaynak : DSÖ,1998
SİGORTAYA DAYALI FİNANSMAN
DÖRT ÖNEMLİ ÖZELLİK :1. Sosyal sigortanın zorunlu tutularak,
sigorta riskinin yayılması,2. Kamu kuruluşları ya da “Kar amacı
gütmeyen” kuruluşlar aracılığıyla sigorta sağlanması
3. İşverenlerin tümünden sürekli/düzenli olarak prim toplanması,
4. Adil bir gelir dağılımı.
WHO : European Health Care Reform, Analysis of Current Stategies, 1997.WHO : European Health Care Reform, Analysis of Current Stategies, 1997.
Sosyal sağlık sigortası kapsamındaki gruplar ve sorunlarGrup Teknik ve yönetsel sorunlar
İşçiler
Sanayi çalışanları Sorun yok
Beyaz yakalılar Kabul etme sorunu
Tarım işçileri Kayıt, gelir değerlendirme, ödeme gücü
Denizciler Yüksek riskli iş
Maden işçileri Yüksek riskli iş
Kayıt-dışı çalışanlar Kayıt, gelir değerlendirme
Serbest çalışanlar
Zanaatkarlar Kayıt, gelir değerlendirme
Çiftçiler Kayıt, gelir değerlendirme, ödeme gücü
Küçük işyeri sahipleri Kayıt, gelir değerlendirme
Diğer bağımsız işçiler Kayıt, gelir değerlendirme
Özel gruplar Memurlar Sorun yok
Askeri personel Sorun yok
Çalışmayan nüfus
Emekliler Ödeme gücü
İşsizler Kayıt, ödeme gücü
Sakatlar Kayıt, ödeme gücü
Yoksulluk yardımı alanlar Ödeme gücü
Öğrenciler Ödeme gücü
Eğitim gören erişkinler Ödeme gücü
WHO, SOCIAL HEALTH INSURANCE A GUIDEBOOK FOR PLANNINGWHO, SOCIAL HEALTH INSURANCE A GUIDEBOOK FOR PLANNING
ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE FİNANSMAN MODELİNE GÖRE
SAĞLIKLA İLGİLİ GÜVENCE KAPSAMINDAKİ NÜFUS (%) ÜLKE SAĞLIKLA İLGİLİ GÜVENCE
KAPSAMINDAKİ NÜFUS (%)
VERGİYE DAYALI FİNANSMAN
DANİMARKA 100.0
FİNLANDİYA 100.0
NORVEÇ 100.0
İSVEÇ 100.0
İNGİLTERE 100.0
SOSYAL SİGORTAYA DAYALI FİNANSMAN
AVUSTURYA 99,0
BELÇİKA 99,0
FRANSA 99,5
ALMANYA 92,2
Hollanda hükümeti sağlık harcamalarını kısıyor(BMJ 2003;327:641)
Hollanda’daki merkez sağ koalisyon hükümeti sağlık harcamalarında büyük kesintiler yapacağını açıkladı.
Birçok sağlık hizmeti paralı hale gelecek, …
21 yaş üzerindeki kadınlar artık doğum kontrol hapları için para ödeyecekler. Araştırmacılar ise, doğum kontrol haplarının kamu sağlık sigortası kapsamından çıkarılmasının, 180,000 kadının hapları kullanmaktan vazgeçmesine neden olacağını ileri sürdüler.
1 Ocak 2004’ten itibaren kamu sağlık sigortası yetişkinler için diş sağlığı hizmetlerini, invitro fertilizasyon tedavisinin ilk aşamasını ve fizyoterapiyi kapsamayacak. Ambulans dışında hastaneye nakil ücretleri de kapsam dışında bırakılıyor. Bazı kronik hastalıklılar da uzun dönemli hastane ya da ev bakım hizmetleri için ödeme yapmaya başlayacaklar.
Almanya’da sağlık sistemi reformu(BMJ 2003;327:250)
Hükümet ve muhalefet partileri arasında aylardır süren görüşmeler, sağlık harcamalarını azaltma yönünde tartışmalı bir anlaşmayla sona erdi. İkinci Dünya Savaşı’nın sonundan bu yana Alman sağlık sisteminde yapılan en radikal reformla hükümet, önümüzdeki yıl sağlık harcamalarını 9.9 milyar euro azaltacağını ve 2007’ye kadar kesintilerin 23.1 milyar euro’yu bulacağını duyurdu.
Yeni düzenlemeye göre hastalar tedavi için daha fazla ücret ödeyecekler. Hastalar genel pratisyene her gidişleri için 10 euro ödeyecekler, ayrıca ilaçlar için ödedikleri para da artacak. Hastanede kaldıkları her gün için de 10 euro ödeyecekler. Dahası, takma diş ve meslek hastalığı tazminatı gibi birçok sağlık ödemesi devlet sağlık sigortası kapsamının dışına çıkarılıyor.
GSS İÇİN SAYILARLA TÜRKİYE:
Kaçak çalışan 11.405.000 kişi (% 52,6)
İşsizlik oranı : % 11,5 (Türkiye geneli)
İşsizlik oranı : % 15,2 (Tarım dışı sektör)
(DİE Ocak 2005)
GSS İÇİN SAYILARLA TÜRKİYE:
KAYIT-DIŞI EKONOMİ : % 61
(Maliye Bakanlığı Hesap Uzmanları Kurulu Başkanlığı 2002 Raporu)
Gelir dağılımı
Ülke Gini Katsayısı
Mısır 0,320
Hindistan 0,338
Çin 0,376
Türkiye 0,490
Kaynak : DPTKaynak : DPT
TAHSİLAT ORANI (%)
70,00
72,00
74,00
76,00
78,00
80,00
82,00
84,00
86,00
88,00
1992 1993 1994 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004
Kaynak : www.ssk.gov.tr/sskBilgiBankasi/9999/0/20050328_100726.xls
TÜRKİYE’DE PRİM TAHSİLATI : SSK SSK PRİM GELİRLERİNİN TAHSİLAT ORANI (%)
TÜRKİYE’DE PRİM TAHSİLATI : BAĞ-KUR
BAĞ-KUR (2000) ESNAF/SANATKAR
(1479)TARIM (2926)
BORÇSUZ SİGORTALI (%) 14,5 8,4
BORÇLU SİGORTALI (%) 64,8 38,6
HİÇ PRİM ÖDEMEYENLER (%) 20,7 53,0
Kaynak : BAĞ-KUR 2000 İstatistik YıllığıKaynak : BAĞ-KUR 2000 İstatistik Yıllığı
6,5 milyon Bağ-Kur’lu tedavi olamıyor6,5 milyona yakın Bağ-Kur sigortalısı ve hak sahibi, prim borcu nedeniyle sağlık hizmetlerinden yararlanamıyor.NTV, 24 Nisan 2005
CHP’nin soru önergesini yanıtlayan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Murat Başesgioğlu, 6 milyon 453 bin 312 kişinin prim borcu nedeniyle Bağ-Kur’un sağlık hizmetlerinden yararlanamadığını açıkladı.
TÜRKİYE’DE SAĞLIKLA İLGİLİ SOSYAL GÜVENCESİ
OLMAYANLAR
% 32,8
SAĞLIK BAKANLIĞI ULUSAL SAĞLIK HESAPLARI HANEHALKI ARAŞTIRMASI 2002SAĞLIK BAKANLIĞI ULUSAL SAĞLIK HESAPLARI HANEHALKI ARAŞTIRMASI 2002
GSS TÜRKİYE İÇİN UYGUN BİR FİNANSMAN YÖNTEMİ DEĞİLDİR :
Türkiye’de gelir dağılımında büyük bir adaletsizlik söz konusudur.
Türkiye’de “kayıt-dışı” ekonomi egemendir.
Türkiye’de tarım işçisi çok fazladır. Türkiye’de işsiz sayısı çok fazladır. Türkiye’de prim toplanamamaktadır.
ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE TOPLAM SAĞLIK HARCAMASI VE BEBEK ÖLÜM HIZI, 2000
ÜLKE Toplam Sağlık Harcaması BÖH (Binde)PPP US $ % GSYİH
ÇEKOSLOVAKYA 977
FİNLANDİYA 1698
MACARİSTAN 847
İRLANDA 1774
MEKSİKA 494
POLONYA 578
SLOVAK CUM. 591
TÜRKİYE 446Kaynak : OECD HEALTH DATA 2004
ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE TOPLAM SAĞLIK HARCAMASI VE BEBEK ÖLÜM HIZI, 2000
ÜLKE Toplam Sağlık Harcaması BÖH (Binde)PPP US $ % GSYİH
ÇEKOSLOVAKYA 977 7,1
FİNLANDİYA 1698 6,7
MACARİSTAN 847 7,1
İRLANDA 1774 6,4
MEKSİKA 494 5,6
POLONYA 578 5,7
SLOVAK CUM. 591 5,5
TÜRKİYE 446 6,6Kaynak : OECD HEALTH DATA 2004
ÇEŞİTLİ ÜLKELERDE TOPLAM SAĞLIK HARCAMASI VE BEBEK ÖLÜM HIZI, 2000
ÜLKE Toplam Sağlık Harcaması BÖH (Binde)PPP US $ % GSYİH
ÇEKOSLOVAKYA 977 7,1 4,1
FİNLANDİYA 1698 6,7 3,8
MACARİSTAN 847 7,1 9,2
İRLANDA 1774 6,4 6,2
MEKSİKA 494 5,6 23,3
POLONYA 578 5,7 8,1
SLOVAK CUM. 591 5,5 8,6
TÜRKİYE 446 6,6 41,9Kaynak : OECD HEALTH DATA 2004
SAĞLIK SİSTEMLERİNDE DÖNÜŞÜM : TÜRKİYE
Türkiye’nin, sağlık alanında daha fazla özelleşmek yerine, kamu sağlık sistemlerinin eksiklerinin giderilmesi ve gelişimini böylece sürdürmesi genel beklentidir.
Savaş, B. Serdar et al. In Thomson, S. And Mossialos, E., eds. Savaş, B. Serdar et al. In Thomson, S. And Mossialos, E., eds. Sağlık Sistemlerinde Dönüşüm : Türkiye. Kopenhag, Avrupa SağlıkSağlık Sistemlerinde Dönüşüm : Türkiye. Kopenhag, Avrupa SağlıkSistemleri Gözlemcisi, 4(4)(2002).Sistemleri Gözlemcisi, 4(4)(2002).
“Ülkemizde politikacılar ve
hükümetler sağlık hizmetlerinin
genel bütçeden finansmanını,
birinci basamak sağlık
hizmetlerinin geliştirilmesine
öncelik verilmesini ve nitelikli
sağlık yöneticileri kadrosu
oluşturulmasını kabul etmeden
ve inançla uygulamadan sağlık
hizmetlerinde beklenen ve
gereken gelişme sağlanamaz”.
Prof.Dr.Nusret Fişek