tÜrkİye'de Üretİlen st-i ve st-iiib betonarme donatilari

13
© TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St I ve St III/b BETONARME DONATILARININ YANGIN SONRASI MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA Ersin ARIOĞLU (1) ÖZET Tebliğde önce, Aksaray Yeraltı Çarşısı taşıyıcı sistemi ve yangını hakkında genel bilgi verilmiş ; yangın sonrası hasar derecelendirme çalışmalarında yangın görmüş donatılar üzerinde yapılan deneylerin önemi saptanmıştır. Daha sonra Aksaray Yeraltı Çarşısında yangına maruz kalmış 28 adet StI ve 15 adet StIII/b donatısı üzerinde yapılan akma mukavemeti, kopma mukavemeti ve kopma uzama oranları tesbit deneylerinin sonuçları istatistik matematiği ile değerlendirilmiştir. Tebliğin sonunda StI ve StIII/b donatılarının, yangın sonrası akma ve kopma mukavemetleri ile uzama oranları üzerinde elde edilen sonuçlar tartışılmaktadır. 1. GİRİŞ İnşaat Mühendisliği açısından "yangın" taşıyıcılara etkimesi muhtemel özel bir yüktür. Birçok ülke "yangın laboratuvarlarında" taşıyıcıların ve malzemelerinin yangın davranışlarını belirlemekte ve elde ettikleri sonuçları "yangın yönetmelikleri" 'ne aktararak bu özel yükün değerlendirilmasi ve taşıyıcıların enniyetinin sağlanması için mühendise yol gösterici olmaktadırlar. Ülkemizde ise henüz yangın laboratuvarı ve taşıyıcıları boyutlandırmada "yangın yükü" nü gözeten bir yönetmelik yoktur. Diğer tarafdan Türkçe literatürümüzde taşıyıcıların yangındaki davranışı ve yangın sonrası mukavemetleri hakkında büyük bir boşluk vardır. Bu nedenlerle yazar, Aksaray Yeraltı Çarşısı Taşıyıcı Sisteminin Yangın Sonrası Onarım Projesini hazırlarken çarşı betonarme taşıyıcılarında kullanıları StI ve StIII/b betonarme demirleri üzerinde yü- rüttüğü araştırmanın sonuçlarını tebliğ etmek istemektedir. 2. AKSARAY YERALTI ÇARŞISI TAŞIYICI SİSTEMİ, YANGINI, YANGIN SONRASI HASAR DERECELENDİRMESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLER Aksaray Yeraltı Çarşısının projeleri Aksaray Alt - Üst Geçitleri, viadükler ve yeraltı garajı ile birlikte 1968 yılında yapılmıştır. Yeraltı çarşısı 1973 yılında hizmete açılmıştır. 25.72.1975'de çarşı hizmette iken yanmıştır. (1) İnş.Y.Müh. YAPI MERKEZİ Yönetim Kurulu Başkanı. Çamlıca-ISTANBUL

Upload: vodien

Post on 31-Jan-2017

233 views

Category:

Documents


9 download

TRANSCRIPT

Page 1: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St I ve St III/b BETONARME DONATILARININYANGIN SONRASI MEKANİK ÖZELLİKLERİ ÜZERİNDE BİR ARAŞTIRMA

Ersin ARIOĞLU (1)

ÖZET

Tebliğde önce, Aksaray Yeraltı Çarşısı taşıyıcı sistemi ve yangını hakkında genel bilgi verilmiş ;yangın sonrası hasar derecelendirme çalışmalarında yangın görmüş donatılar üzerinde yapılandeneylerin önemi saptanmıştır. Daha sonra Aksaray Yeraltı Çarşısında yangına maruz kalmış28 adet StI ve 15 adet StIII/b donatısı üzerinde yapılan akma mukavemeti, kopma mukavemeti vekopma uzama oranları tesbit deneylerinin sonuçları istatistik matematiği ile değerlendirilmiştir.Tebliğin sonunda StI ve StIII/b donatılarının, yangın sonrası akma ve kopma mukavemetleri ileuzama oranları üzerinde elde edilen sonuçlar tartışılmaktadır.

1. GİRİŞ

İnşaat Mühendisliği açısından "yangın" taşıyıcılara etkimesi muhtemel özel biryüktür. Birçok ülke "yangın laboratuvarlarında" taşıyıcıların ve malzemelerinin yangındavranışlarını belirlemekte ve elde ettikleri sonuçları "yangın yönetmelikleri" 'neaktararak bu özel yükün değerlendirilmasi ve taşıyıcıların enniyetinin sağlanması içinmühendise yol gösterici olmaktadırlar. Ülkemizde ise henüz yangın laboratuvarı vetaşıyıcıları boyutlandırmada "yangın yükü" nü gözeten bir yönetmelik yoktur.

Diğer tarafdan Türkçe literatürümüzde taşıyıcıların yangındaki davranışı ve yangınsonrası mukavemetleri hakkında büyük bir boşluk vardır. Bu nedenlerle yazar, AksarayYeraltı Çarşısı Taşıyıcı Sisteminin Yangın Sonrası Onarım Projesini hazırlarken çarşıbetonarme taşıyıcılarında kullanıları StI ve StIII/b betonarme demirleri üzerinde yü-rüttüğü araştırmanın sonuçlarını tebliğ etmek istemektedir.

2. AKSARAY YERALTI ÇARŞISI TAŞIYICI SİSTEMİ, YANGINI, YANGINSONRASI HASAR DERECELENDİRMESİ HAKKINDA GENEL BİLGİLERAksaray Yeraltı Çarşısının projeleri Aksaray Alt - Üst Geçitleri, viadükler veyeraltı garajı ile birlikte 1968 yılında yapılmıştır. Yeraltı çarşısı 1973 yılında hizmeteaçılmıştır. 25.72.1975'de çarşı hizmette iken yanmıştır.

(1) İnş.Y.Müh. YAPI MERKEZİ Yönetim Kurulu Başkanı. Çamlıca-ISTANBUL

Page 2: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

Çarşının ana taşıyıcı sistemi betonarme perdelerden oluşan dış duvarlara ve heriki istikamette 8.0 m'lik aks aralıkları ile yerleştirilmiş betonarme kolonlara oturanmantar döşemeden (d=55 cm) oluşmaktadır. Çarşının üstünü kapatan kirişsiz döşemeF ve L akslarında tertiplenen iki genleşme derzi ile 56 m.lik, 48 m.lik ve 40 m.lik 3parçaya bölünmüştür (1). Kirişsiz mantar döşemeler, perde duvarlara ve genleşmederzlerinde ters T kirişlerine serbestçe mesnetlendirilmiştir (Şekil 1). Aynı döşemelerkolon civarında (D=3.20 m) kalınlaştırılarak (d=85 cm) konstruktif kafalar teşekkülettirilmiştir. Sistemin temelleri büyük çoğunlukla münferit sömellerden oluşmaktadır.Ancak köprü kolonlarının bulunduğu bölgede radye olarak çözümlenmiştir.

Çarşıda yangın 25.12.1975 günü saat 00.30 civarında 101 no.lu (HI-34 aksları)dükkanda elektrik kontağı sonucu başlamıştır (2). İtfaiye raporuna göre 00.46 daitfaiye su ile yangına müdahale etmiş fakat kısa süre sonra kifayetsiz kalındığındanyangın hızla inkişaf etmiştir. Alevli bölgelere kesif duman nedeni ileyaklaşılamamıştır. Aspiratörle çalışılmışsa da başarısız olunmuştur. 25.12.1975 günüsaat 14.30 da çarşının 4 girişinde sunta ve kumla örtülerek yangının oksijen girişiönlenerek söndürülmesi yöntemine gidilmiştir. Yangın 63 saat sonra 27.12.1975 günüsaat 15.00 sularında sönmüş ve çarşıya girebilmiştir. Yangında kesif dumandan 3 kişiölmüştür. Maddi hasarın 30.000.000.- TL olduğu tesbit edilmiştir (2 ).

Yangından sonra yangın molozları üzerinde yapılan çalışmalarla (11) yangındaoluşan ortalama boşluk ısıları tesbit edilmiştir (Şekil 2). Yangın taşıyıcı sistemdeençok mantar döşemeler üzerinde etkili olmuş ve takriben 2300 m2.lik alanda betondökülerek donatının meydana çıkmasına ve donatılarda yer yer uzamalara,sarkmalara sebebiyet verdiği tesbit edilmiştir (Fotoğraf 1,2,3,4). Taşıyıcı sistemintemel ye perde duvar elemanlarında hiçbir hasar tesbit edilmemiştir. Kolon ve kolonboşluklarında büyük çoğunlukla yangından esaslı bir tesir görmediği tesbit edilmiştir(11). Yangında betonları dökülecek (maksimum 18 cm) donatıları açığa çıkan alanlarve hasar derecelendirilmesi Şekil 3'de verilmiştir (3), (4), (9), (11).

Page 3: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

Şekil 1 ÇARŞI VAZİYET PLANI

Page 4: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

FOTOĞRAF 1, 2, 3

©, 4, 5, 6

Page 5: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

ŞEK

İL 3

HA

SAR

DER

ECEL

END

İRM

ESİ

- BET

ON

U D

ÖK

ÜLE

N A

LAN

LAR

Page 6: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

ŞEK

İL 4

DEN

EY S

ON

LAR

I

Page 7: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

3. YANGIN GÖREN DONATILAR ÜZERİNDE DENEYLER

Yangına maruz kalan betonarme taşıyıcılı bir yapı, genellikle harap olarak çökmez.

Sistemin onarılarak kullanılması ekseriya mümkündür. En uygun ve ekonomik onarım

yönteminin saptanabilmesi;ancak yangının yapıda meydana getirdiği hasarların çok titiz

bir değerlendirilmesinin yapılabilmesi ile mümkün olur.

Yangın betonarme taşıyıcılarda betonların dökülmesine, mukavemetinin, elastikmodülünün düşmesine, donatı mukavemetlerinin azalmasına, donatılarda uzamalara,sarkmalara, betondan ayrılmalara sebebiyet verir (3)(4). Neticede betonarme taşıyıcı,taşıma gücünün bir kısmını veya tamamını kaybedebilir.Taşıma gücü kaybının değeri,yangında oluşan ısılara ve taşıyıcıya ne müddetle bu ısıların tesir ettiğine bağlıdır.Diğertaraftan betonarme taşıyıcıda kaplama elemanları büyük ölçekte hasarları azaltmaktaveya tamamen önlemektedir. Hasarların derecesine tesir eden diğer iki önemli faktördetaşıyıcıyı oluşturan malzemelerin cinsleri (agrega cinsi, şekli; beton yaşı,nem oranı;donatı cinsi,vb.) ve taşıyıcının statik sistemidir (5)(6).

Taşıyıcı sistemin elde kalan taşıma gücünü belirleme konusunda en kantitatif bilgi,betonarme donatılarının mukavemetlerinden elde edilir.Diğer taraftan yangında oluşanısılar ve yangın süreleri bu mukavemetlerle tahmin edilebilir.(Elde daha önce benzerdonatıların yangındaki davranışları için bilgi varsa) veya diğer bulgularla yapılantahminler desteklenir (9)(10).

Aksaray Yeraltı Çarşısının onarım ve takviye projelerini hazırlama çalışmalarındadonatılar üzerinde yürütülen deneyler 3 grupta toplanabilir (11).

a) St I Askı Donatıları üzerindeki deneyler (φ6-φ8 ve 21 örnek). Asma tavanıtaşıyıcı döşemeye bağlıyan askı çubukları üzerindeki bu deneyler boşluk ısısını tahminetmede kullanılmak üzere programlanmıştır.

b) St I Başlık Donatıları üzerindeki deneyler (φ18 ve 7 örnek). 6 örnek muhtelifderecede hasar gören başlıklarda açığa çıkan donatılardan, 1 örnek ise hasarsız bölgedebeton açılarak alınmıştır.

c) St III/b Döşeme Donatıları üzerindeki deneyler (φ26 ve 15 örnek). Örnekler 8noktadan alınmıştır. 7 nokta muhtelif derecede hasarlı bölgeden seçilmiştir (Yedinoktadan alt sıra ve üst sıra donatı olmak kaydı ile 2'şer örnek alınmıştır). 8. nokta yangınhasarı görmemiş bölgeden seçilmiş ve beton açılarak alınmıştır.

Alınan örnekler İ.T.Ü. (İnşaat Fakültesi Malzeme Laboratuvarında çekme deneyinetabi tutularak akma ve kopma mukavemetleri ile kopma uzama oranları tesbit edilmiştir.Şekil 4'de donatı örneklerinin alındığı noktalar ve akma-kopma mukavemetleri ile kopmauzama oranları topluca verilmiştir.Tablo 1,2,3 de ise, deney sonuçlarının değerlendirmehesapları (istatistik matematiği ile) özetlenmiştir.

Page 8: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

SONUÇ

Tablo 1, Tablo 2, Tablo 3 sonuçlarına ve diğer hesaplara göre aşağıdaki sonuçlaravarılabilinir.

1. Yangın St I tipi çubukların akma limiti, kopma limiti ve uzama oranını düşürmüştür(Akma limiti %10 , kopma limiti %2 , uzama oranı %7 kadar).

2. Deney sonuçlarına göre yangın tesirine maruz kalmış St I çubukların akma limitideğerlerindeki dağılma yangın görmemiş çubuklardaki aynı limit için dağılmayanazaran iki misli artmıştır. Kopma limiti içiın dağılmaların yangın ile cüz'i de olsaartacağı söylenebilir. Kopma uzama oranlarında daha fazla üniformluk müşaadeedilmiştir.

3. Aksaray yeraltı çarşısında %95 ihtimalle en düşük St I karakteristik değerleri akma için23 kg/mm2, kopma için 37 kg/mm2, kopma uzama oranı için % 24 olduğu iddiaedilebilir. Bu değerler St I için verilen norm değerlerinin hepsinden yüksektir. Bunedenle en hasarlı bölgedeki St I çubukları dahi nominal emniyet gerilmelerineçalışabildiği kabul edilmelidir.

4. Yangın St III/b tipi çubukların akma limitini, kopma limitini düşürmüş, uzama oranınıartırmıştır (Yangın gören donatıların akma limiti tek örneğe göre ortalama %21, normmukavemete göre %13, kopma limiti tek örneğe göre ortalama %23, normmukavemete göre % 5 düşmüştür. Kopma uzamı oranları ise tek örnek neticesine göre%23, norm değere göre % 85 artmıştır).

5. Yangın St III/b tipi donatıların daha ziyade akma mukavemetlerini etkilemektedir(Kopma mukavemetlerine nazaran).

6. St III/b tipi donatılarda yangına maruz kalma süresi arttıkça akma ve kopmamukavemetleri artmakta, uzama oranları bariz olarak yükselmektedir (Alt sıra, üst sıraneticelerinin karşılaştırılmasından).

7. Aksaray Yeraltı çarşısında hasarlı bölgelerdeki St III/b çubukları için %95 ihtimallekarakteristik parametreleri akma için 25 kg/mm2, kopma için 39, kopma uzama oranıiçin %10 değerleri tahmin edilebilir. Bu değerlere göre yangın, çubukların norm akmave norm kopma değerlerini sırası ile %40, kopma mukavemetini %22 oranındadüşürmüştür. Kopma uzama oranı norm sınırları içinde kalmıştır. Takviye ve onarımınelastik hesaplarında yangın gören bölgelerdeki St III/b donatılarının artık St I gibi(22/34 kg/mm2) davranacağı kabul edilmelidir.

Page 9: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

TABLO. 1 DONATI DENEYLERİNİN SONUÇLARINA GÖRE İSTATİSTİKİ DEĞERLENDİRMELER

Donatıcinsi

Mekanik karakteristik n X σ X min. X maks. Xmin. Xmaks. σmin. σmaks.

Akma (kg/mm2) 21 29 4.03 27 31 22 36 3.10 5.95Kopma (kg/mm2) 21 44 3.54 42 46 38 50 2.78 5.23

St Iφ 6, φ 8

Uzama % 17 31 4.35 29 33 24 38 3.41 6.43Akma 7 28 2.21 26 30 24 32 1.46 4.50Kopma 7 42 3.20 39 45 37 47 2.12 6.51

St Iφ 8

Uzama 7 33 1.90 36 40 30 36 1.26 3.87Akma 28 29 3.68 28 30 23 35 2.92 4.98Kopma 28 43 3.50 42 44 37 49 2.78 4.73

St Iφ 6, φ 8φ 18 Uzama 24 31 3.99 29 33 24 38 3.11 5.55

Akma 15 37 6.98 33 41 26 48 5.16 10.80Kopma 15 48 6.17 44 52 38 58 4.56 9.55

St Iφ 26

Uzama 15 18 4.90 15 21 11 25 3.62 7.58

n : Örnek sayısı X : Aritmetik ortalama

σ : Standart sapmaX min. , X maks.: Aritmetik ortalamanın % 95 ihtimalli itimat aralığıXmin. , Xmaks. : Örnekler için % 95 ihtimalli değerlerσmin., σmaks. : Standart sapmaların % 95 ihtimalli itimat aralığı

Page 10: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

TABLO. 2 St I DONATILARI İÇİN DEĞERLENDİRME ÖZETLERİ

St I İÇİN MİNİMUM STANDART KAYITLARI :

Akma Limiti : 22 kg/mm2, Kopma Limiti: 34 kg/mm2

Kopma uzama oranı : % 18

HASARSIZ BÖLGEDEN ALINAN ÖRNEKLER :

φ 6 - φ 8 Askı Donatısı : Örnek No. 10, 19, 20, 21

φ 18 Başlık Donatısı : Örnek No. 6

Akma Limiti Kopma Limiti Kopma Uzama Oranı

kg/mm2 kg/mm2 %

X 31 44 34

S 2.61 2.86 4.80

V 0.08 0.07 0.14

HASARLI BÖLGELERDEN ALINAN ÖRNEKLER :

φ 6 - φ 8 Askı Donatısı : Örnek No. 1,2,3,4,5,6,7,8,9,11,12,13,14,15,16,17,18.

φ 18 Başlık Donatısı : Örnek No. 1,2,3,4,5,7.

Akma Limiti Kopma Limiti Kopma Uzama Oranı kg/mm2 kg/mm2 %

X 28 43 31

S 3.81 3.64 3.80

V 0.14 0.08 0.12

X = Aritmetik ortalama, S= Grubun standart sapması , V= XS

Page 11: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

TABLO. 3 St III/b DONATILARI İÇİN DEĞERLENDİRME ÖZETLERİ

St III/b İÇİN MİNİMUM STANDART KAYITLARI

Akma Limiti : 47 kg/mm2 Kopma Limiti : 50 kg/mm2

Kopma Uzama Oranı : % 10

HASARSIZ BÖLGEDEN ALINAN ÖRNEKLER

φ 26 Döşeme Donatısı : Örnek No.15 (Tek Örnek)

Akma Limiti : 46 kg/mm2, Kopma Limiti : 62 kg/mm2

Kopma Uzama Oranı : % 19

HASARLI BÖLGEDEN ALINAN ÖRNEKLER

φ 26 Döşeme Donatısı : Örnek No : 1,2,3,4,5,6,7,8,9,10,11,12,13,14.

Akma Limiti Kopma Limiti Kopma Uzama Oranı kg/mm2 kg/mm2 %

X 36.5 47.5 18.5

S 6.78 5.10 5.19

V 0.19 0.11 0.28

HASARLI BÖLGEDEN ALINAN

φ 26 Alt Sıra Döşeme Donatısı : Örnek No. 1,3,5,7,9,11,13

φ 26 Üst Sıra Döşeme Donatısı : Örnek No. 2,4,6,8,10,12,14

Akma Limiti Kopma Limiti Kopma Uzama Oranı kg/mm2 kg/mm2 %

Alt sıra Üst sıra Alt sıra Üst sıra Alt sıra Üst sıra

X 36.14 36.80 47.4 47.57 19.1 17.9

S 6.07 7.90 4.15 6.24 3.89 6.49

V 0.18 0.21 0.09 0.13 0.20 0.36

Notasyon Tablo 2'deki gibidir.

Page 12: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

REFERANSLAR

1. YAPI MERKEZİ "Aksaray Yeraltı Çarşısı Statik ve Mukavemet Hesapları", 1968. Yapı Merkezi Arşivi - Çamlıca - İSTANBUL.

2. " 5.2.1976 Tarihli İtfaiye Raporu" 1976, Yapı Merkezi Arşivi Çamlıca - İSTANBUL

3. ASHTON, L. A. " Fire and Protection of Structures" The Structural Engineer, Jan. 1968, LONDON.

4. MALHOTRA, H.L. "Concrete Beams and Fire" Concrete November 1970, LONDON

5. JAMES, M.L. "Fire Damaged Concrete Structures Rebuild or Repair" TIMSON, D.J. Concrete, June 1972, LONDON.

6. ABALES, W "Fire Resistance and Limit State Design"BOBROWSKI, J. Concrete, April 1972, LONDON.

7. T.S. 500 "Betonarme Yapıların Hesap ve Yapım Kuralları" T.S.E. 1970 - ANKARA.

8. T.S. 708 "Beton Çelik Çubuklar" T.S.E. 1970, ANKARA

9. I.A.B.S.E 10.World Conference Fire Commission Report September 1976. TOKYO

10. F.I.B 7. Congress Fire Resistance of Prestressed Concrete Structures Commission Report May 1974, NEW-YORK.

11.YAPI MERKEZİ "Aksaray Yeraltı Çarşısı Yangın Sonrası Takviye ve Onarım Projeleri" Yapı Merkezi Arşivi 1976, Çamlıca -

İSTANBUL.

Page 13: TÜRKİYE'DE ÜRETİLEN St-I ve St-IIIb BETONARME DONATILARI

©

TARTIŞMAT.TANKUT :

1- Yapının çeşitli yörelerinde pas payı ne kadardı ?

2- Hasar görmüş bölgeden alınmış olan St III/b örnekleri kaçıncı derece hasarbölgelerinden alınmıştır ?

CEVAP: (E. ARIOĞLU)

1- Aksaray Meydanı İnşaatı iyi kontrol edilmiş bir yapıdır. Paspaylarında (yangındansonra) anormal durumlar gözlenmedi. Genellikle pas payı (beton örtü tabakası) 2.5cm civarında idi.

2- İlk örnekler (St III/b için) muhtelif hasar bölgelerinden hasar % 'lerine bakılarak bu %lerle orantılı olarak seçildi. Dolayısı ile her hasar bölgesinden donatı örneği alındı.

E. ERSOY :

Yangından sonra donatıda herhangi bir pullanma dolayısıyla çap azalması gözlendi mi?

CEVAP: (E. ARIOĞLU)

Yangından hemen sonra hayır. Fakat açıkta kalan donatıların, ortamın yüksek rutubetiyardımı ile çok süratle paslandığı gözlendi. Dört ay kadar açıkta kalan donatılarınüzerinde kuvvetli ve hızlı pas oluştu. Onarım sırasında bu paslar zımpara ve demirindövülmesi ile elemine edilmeğe çalışılmıştır. Fakat 4 ay sonra dahi kayda değer çapküçülmelerini anımsatacak paslanma ile karşılaşılmadı.

N.DUMAN :

Örnek olarak gösterdiniz, döşeme takviye kolonunun başka iki yanında duvarlar ayrıcabunlara atanan çelik döşeme tesisleri görülüyor. Bunların varlığı nedenini sormakistiyorum.

CEVAP: (E.ARIOĞLU)

Sayın hocam ilginç ve dikkatli bir soru yönelttiler. Takviye kolonu; üzerindeki yüklerdenveya inşa hatasından görev göremez duruma düşerse (bir anlamda yükünü boşaltırsa, yüktaşıyamaz duruma gelirse) slaytda dikkatinizden kaçmamış olan putrelli takviye sistemiçalışacaktır. Bu ikinci sistem emniyet anlamında da düşünülmüştür.