TÜRKİYE’DEKİ KIŞ SPORLARI TURİSTLERİNİN İKLİM DEĞİŞİKLİĞİ

ALGI VE UYUMLARIYrd. Doç. Dr. Osman Cenk Demiroğlu

2014-2015 Mercator-İPM Araştırmacısı, Sabancı Üniversitesi

İstanbul Bilgi Üniversitesi Turizm ve Otelcilik Yüksekokulu

Boğaziçi Üniversitesi Turizm İşletmeciliği Bölümü

İklim Değişikliği ve Kış Sporları Turizmi

• Dünyamız, Sanayi Devrimi’nden bu yana hızla artan insan kaynaklı sera gazı salımları nedeniyle şiddetli bir ısınma süreci geçirmekte ve iklimleri değişmektedir. Değişen iklimlerin insan ve hayvan hareketliliği ve tarımdan sağlığa farklı sektörler üzerinde genellikle olumsuz etkileri olmaktadır.

• Turizm de iklim değişikliğinden etkilenen başlıca bir sektör olmakta, kış sporları turizmi ise bu değişiklikten en doğrudan ve en fazla etkilenen tür olarak görülmektedir.

• Kış Turizmi Ekonomisinde yaşanan kayıplar • ABD (2000-2010): 15 milyon ziyaret / 1 milyar Dolar gelir / 27.000

işsiz (Burakowski & Magnusson, 2012)• Avusturya (2007): Kar yağışında %37 azalma > %11 ziyaret kaybı

(Steiger 2011)• Slovakya (2010-2013): Kar kalınlığında %1 düşüş > Talepte %1,2 kayıp

(Demiroglu et al., 2015)• 21. yüzyılın ilk yarısında kayak merkezi sayısı

• Kuzeydoğu ABD’de 103’ten 42’ye (Dawson & Scott, 2013)• Alpler’de 666’dan 404’e (OECD, 2007) düşebilecektir.

İklim Değişikliği ve Kış Sporları Turizmi Alanyazını

Kar Sporları Turizminin İklim Değişikliğine Uyumu• Makro Politikalar

• Sübvansiyon• İyileştirilmiş hava tahmini• Azaltım lobisi

• Mikro Stratejiler• Holdingleşme/İşbirliği• Ürün Çeşitlendirme• Kar Garantili Pazarlama• Hava/İklim Sigortası/Türevleri

• Teknik Uyum• Bulut Tohumlama• Taşınma• Yapay Karlama – En yaygın uyum yöntemi

• Tüketici Davranışı• Zamansal İkame• Mekansal İkame• Faaliyet İkamesi

Scott & McBoyle, 2007

Kar Sporları Turistleriyle Yapılan Anket Çalışmaları

• Genel Anket Bulguları: Kar Durumu - Ana Çekicilik (Gilbert & Hudson, 2000; Hudson & Gilbert, 2000; Andronikidis et al., 2007; Gençer vd, 2008; Albayrak, 2013; Sağlık ve Kocaman, 2014)

• İklim Değişikliği Farkındalığı• İsviçre – 1998: %83 (Behringer et al., 2000) • Avustralya – 1996: %78 (König, 1998)• Slovenya – 2007: %93 (Vrtacnik-Garbas, 2007) • Avustralya – 2007: %87 (Pickering et al., 2010)• Norveç (Yaz Kayağı) – 2014: «İklimler, genel bir ısınma eğilimi dolayısıyla değişmektedir.» – 4,2/5 (Demiroglu et al., in review)• ABD Kamuoyu – 2015: %63 (https://environment.yale.edu/poe/v2014)• Türk sektör temsilcileri – 2015: İki uçlu bir farkındalık… (Göymen et al., in review)

• İkame Eğilimleri• Avustralya – 1996 – Zamansal İkame (daha az kayma): %75 (König, 1998)• Avustralya – 2007 – Zamansal İkame (daha az kayma): %90 (Pickering et al., 2010) Mekansal İkame: Yeni Zelanda (Hopkins et al., 2013)• İsviçre – 1998: Mekansal İkame: %50 / Zamansal İkame: %32 (Behringer et al., 2000) • Kuzeydoğu ABD: Gözlemlenen Mekansal ikame: %62 (Dawson & Scott, 2010)• Kuzeydoğu ABD: Kayağa ilgi > Destinasyon sadakati > Azalan mekânsal ikame tehdidi (Dawson et al., 2011) • Avusturya: Mekansal İkame için %10 daha fazla maliyet ve 2 saat daha fazla seyahat tolere edilebilir (Unbehaun et al., 2008)• Almanya 2009: Mekansal İkame: %69 (Dehnhardt & Kalisch, 2010)• Norveç (Yaz Kayağı): Öncelikli olarak Faaliyet İkamesi (Tur Kayağı) ve ardından Zamansal İkame Eğilimi (Demiroglu et al., in review)

• Türk Tüketicilerin Durumu?

Yöntem

• Anakütle: tahmini 750.000

• Örneklem Boyutu: 394

• Veri Toplama Dönemi: 18 Aralık 2014 - 31 Ocak 2016

• Veri Toplama Yöntemi: Çevrimiçi (www.kayakiklim.com) ve Yüz Yüze

• 78 Soru (Likert ölçekli 59 soru)

• Demografik Özellikler

• Turistik Profiller

• İklim Değişikliği Algısı

• İklim Değişikliğine Uyum

• Veri Analizi: Betimleyici İstatistikler ve Korelasyon

Bulgular: Profil

• Erkek (%80)

• Evli değil (%70)

• İstanbullu (%82)

• Genç (orta yaş: 31)

• İyi eğitimli

(yükseköğrenim %92)

• Yüksek gelirli

(aylık kazanç: 4.808 TL)

Favori Spor M Genel Destinasyon % Yurtiçi Destinasyon

M Yurtdışı Destinasyon

M

Snowboard 3,11 Türkiye 67 Kuzeybatı Anadolu 1

3,29 Alpler 2,31

Kayak 2,73 Türkiye ve Yurtdışı 30 Kuzeybatı Anadolu 2

3,23 Balkanlar 2,03

Karar Etkenleri M Kar Bilgisi Kaynağı M Ana Ziyaret Nedeni

M Ziyaret Dönemi %

Kar Koşulları 4,61 Özel Portallar 4,09 Dinlence 4,45 Kasım 0,3Boş Zaman Müsaitliği 3,69 Internet Forumları 3,72 Sosyalleşme 3,28 Aralık 2,5Finansal Müsaitlik 3,54 Internet Kameraları 3,21 Sağlık 3,15 Ocak 37,1Aile-Arkadaş Refakati 2,97 MGM 3,12 Pro-Antreman 2,19 Şubat 52,0Apreski Olanakları 2,85 Kayak Merkezi Medyası 2,84 Mart 7,6Asayiş Koşulları 2,41 Kayak Merkezine

Telefon Açma1,99 Nisan 0,5

Bulgular: İklim Değişikliği Algısı

• Güçlü bir Farkındalık ve Bilinç

«İklimler, genel bir ısınma eğilimi dolayısıyla değişmektedir.» – 4,2/5 (Norveç ile aynı)

«İklim değişikliğinin ana nedeni beşeri / beşeri ve doğaldır.» – %88 (ABD kamuoyu: %48)

• Olumsuz bir Gözlem ve Beklenti

«Türkiye’deki kayak merkezlerinde olumsuz etkiler şimdiden gözlemlenmektedir.» – %70

«Türkiye’deki kayak merkezlerinde olumsuz etkiler 2040 yılına kadar hissedilecektir.» – %17

Bulgular: İklim Değişikliğine Uyum

• Seyahat kararı için minimum kar kalınlığı: 78 cm (ekipman kiralıksa; 65 cm)

Evrensel 100 gün kuralındaki 30 cm kriteri sorgulanmalı

• Yapay Kar Memnuniyeti: 2,5/5 – Antreman amaçlı seyahatler ile pozitif korelasyon (ρ=0,21)

• Kar Garantisi nedir? uygun kar koşulları bulunmadığı takdirde turistlere para iadesi gibi teminatlar

sağlanması - %31

o yapay karlama mevcudiyeti - %40

Bulgular: İkame Eğilimleri• Gözlemlenen Eğilimler

• 2014 sezonu kar koşulları açısından nasıldı? 2,05 (2=“kötü”)

• %31 – Aynı yer, Aynı zaman | Kar Memnuniyeti ρ=0,12• %27 – Aynı yer, Farklı zaman veya daha seyrek • %19 – Mekânsal İkame: Yurtdışı (%11) / Türkiye’deki (%8) | Kar Memnuniyeti ρ=-0,28 / -0,26 • %18 – Faaliyet İkamesi: Bahar ve Yaz (%13) / Kış (%5) Yüksek bir Sadakat

ρρ

Meteoroloji Genel Müdürlüğü, 2015

Bulgular: İkame Eğilimleri

• İklim değişikliğinin olumsuz etkileri sürdüğü takdirde ne yaparsınız?• Yurtiçi İkame: 3,7/5

• Zamansal İkame: 3,6/5 | Dinlence amaçlı seyahat ρ=0,2

• Yurtdışı İkame: 3,3/5 | Profesyonel amaçlı seyahat ρ=0,14

• Aynı yer, aynı zaman: 2,4/5 | Dinlence amaçlı seyahat ρ=0,17

• Kış sporlarını bırakmak: 1,9/5 | Tecrübe ρ=-0,25

• Tur Kayağı: 1,7/5 Profesyonel amaçlı seyahat ρ=0,21

• Yapay Pistler: 1,5/5 | Snowboardcu ρ=0,16 | Kayakçı ρ=-0,14 |

Profesyonel ρ=0,11-0,15

Aracı Temelli bir Model Önerisi

Daha büyük ve dinamik bir resim için iklim modeli ve anket çalışması çıktılarını sentezleyerek benzeştiren modeller (Soboll & Dingeldey, 2012; Pons et al., 2014)