tuyên ngôn của Đảng cộng sản

8/14/2019 Tuyn ngn ca ng Cng sn

1/41

TUYN NGN CUA ANG

CNG SAN


2/41

TUYN NGN CUA ANG CNG SAN

M U

Mt bng ma ang m nh Chu u: Bng ma ch ngha cng sn. Tt c

th lc ca Chu u c: Gio hong v Nga hong, Mt-tc-nch v Ghi-d,bn cp tin Php v bn cnh st c, u lin hp li thnh mt linminh thn thnh tr kh bng ma .

C phi i lp no m li khng b ch th ca mnh ang nm chnhquyn, buc ti l cng sn? C phi i lp no, n lt mnh, li khngnm tr li cho nhng i biu tin b nht trong phi i lp, cng nh cho

nhng ch th phn ng ca mnh, li buc ti nhc nh l cng sn?T , c th rt ra hai kt lun.:

Ch ngha cng sn c tt c cc th lc Chu u tha nhn lmt th lc.

Hin nay, n lc nhng ngi cng sn phi cng khai trnh by trcton th gii nhng quan im, mc ch, ca mnh; v phi c mt

Tuyn ngn ca ng ca mnh p li cu chuyn hoang ng v bngma cng sn.

V mc ch , nhng ngi cng sn thuc cc dn tc khc nhau hp Lun n v tho ra bn "Tuyn ngn" di y, cng b bng ting Anh,ting Php, ting c, ting I-ta-li-a, ting Phla-mng v ting an Mch.

2


3/41


PHN I.

T SAN VA V SAN

Lch s tt c cc x hi tn ti t trc n ngy nay[2] ch l lch s u

tranh giai cp.Ngi t do v ngi n l, qu tc v bnh dn, cha t v nng n, th

c phng hi[3]v th bn, ni tm li, nhng k p bc v nhng ngi bp bc, lun lun i khng vi nhau, tin hnh mt cuc u tranh khngngng, lc cng khai, lc ngm ngm, mt cuc u tranh bao gi cng ktthc hoc bng mt cuc ci to cch mng ton b x hi, hoc bng s dit

vong ca hai giai cp u tranh vi nhau.Trong nhng thi i lch s trc, hu khp mi ni, chng ta u thy

x hi hon ton chia thnh nhng ng cp khc nhau, mt ci thang chiathnh tng nc thang a v x hi. La M thi c, chng ta thy c qutc, hip s, bnh dn, n l; thi trung c th c lnh cha phong kin, chhu, th c, th bn, nng n, v hn na, hu nh mi giai cp y, li cnhng th bc c bit na.

X hi t sn hin i, sinh ra t trong lng x hi phong kin b ditvong, khng xo b c nhng i khng giai cp. N ch em nhng giaicp mi, nhng iu kin p bc mi, nhng hnh thc u tranh mi thayth nhng giai cp, nhng iu kin p bc, nhng hnh thc u tranh cm thi.

Tuy nhin, c im ca thi i chng ta, thi i ca giai cp t sn, l n gin ho nhng i khng giai cp. X hi ngy cng chia thnh haiphe ln th ch vi nhau, hai giai cp ln hon ton i lp nhau: giai cp tsn v giai cp v sn.

T nhng nng n thi trung c, ny sinh ra nhng th dn t do cacc thnh th u tin; t dn c thnh th ny, ny sinh ra nhng phn t utin ca giai cp t sn.

Vic tm ra Chu M v con ng bin vng Chu Phi em li mta bn hot ng mi cho giai cp t sn va mi ra i. Nhng th trng

3
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n2http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n3http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n3http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n3http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n2


4/41


ng - n v Trung Quc, vic thc dn ho Chu M, vic bun bn vithuc a, vic tng thm nhiu t liu trao i v ni chung tng thm nhiuhng ho, em li cho thng nghip, cho ngnh hng hi, cho cngnghip, mt s pht t cha tng c, v do y, em li mt s pht trinmau chng cho yu t cch mng trong x hi phong kin ang tan r.

T chc cng nghip theo li phong kin hay phng hi trc kia khngcn c th tha mn nhng nhu cu lun lun tng theo s m mang nhngth trng mi. Cng trng th cng thay i t chc c y. Tng lp kinhdoanh cng nghip trung ng thay cho th c phng hi; S phn cng laong gia cc phng hi khc nhau nhng ch cho s phn cng laong bn trong tng xng th.

Nhng cc th trng c ln ln khng ngng, nhu cu lun lun tng ln.Ngay c cng trng th cng cng khng tho mn c nhu cu na.Lc y, hi nc v my mc dn n mt cuc cch mng trong cngnghip. i cng nghip hin i thay cho cng trng th cng; tng lpkinh doanh cng nghip trung ng nhng ch cho cc nh cng nghiptriu ph, cho nhng k cm u c hng lot o qun cng nghip, nhngtn t sn hin i.

i cng nghip to ra th trng th gii, th trng m vic tm rachu M chun b sn. Th trng th gii thc y cho thng nghip,hng hi, nhng phng tin giao thng tin b pht trin mau chng lthng. S pht trin ny li tc ng tr li n vic m rng cng nghip;m cng nghip, thng nghip, hng hi, ng st cng pht trin th giaicp t sn cng ln ln, lm tng nhng t bn ca h ln v y cc giai cp

do thi trung c li xung pha sau.Nh vy, chng ta thy rng bn thn giai cp t sn hin i cng l sn

phm ca mt qu trnh pht trin lu di, ca mt lot cc cuc cch mngtrong phng thc sn xut v trao i.

Mi bc pht trin ca giai cp t sn u c mt bc tin b chnh trtng ng. L ng cp b ch chuyn ch phong kin p bc; l on th

v trang t qun trong cng x[4]; ni ny, l cng ho thnh th c lp; ni kia, l ng cp th ba phi ng thu trong ch qun ch[5]; ri sut

4
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n4http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n5http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n4http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#n5


5/41


trong thi k cng trng th cng, l lc lng i lp vi tng lp qu tctrong ch qun ch theo ng cp hay trong ch qun ch chuyn ch;l c s ch yu ca nhng nc qun ch ln ni chung,- giai cp t sn, tkhi i cng nghip v th trng th gii c thit lp, c chim hnc quyn thng tr chnh tr trong nc i ngh hin i. Chnh quyn nh

nc hin i ch l mt u ban qun l nhng cng vic chung ca ton thgiai cp t sn.

Giai cp t sn ng mt vai tr ht sc cch mng trong lch s.

Bt c ch no m giai cp t sn chim c chnh quyn th n p nhng quan h phong kin, gia trng v in vin. Tt c nhng miquan h phc tp v mun mu mun v rng buc con ngi phong kin

vi "nhng b trn t nhin" ca mnh, u b giai cp t sn thng tay phv, khng li gia ngi v ngi mt mi quan h no khc, ngoi lich trn tri v li "tin trao cho mc" khng tnh khng ngha. Giai cp tsn dm nhng xc ng thing ling ca lng sng o, ca nhit tnhhip s, ca tnh a cm tiu t sn xung dng nc gi lnh ca s tnhton ch k. N bin phm gi ca con ngi thnh gi tr trao i; n em t do bun bn duy nht v v s thay cho bit bao quyn t do cban cho v ginh c mt cch chnh ng. Tm li, giai cp t sn em li s bc lt cng nhin, v s, trc tip, tn nhn thay cho s bc ltc che y bng nhng o tng tn gio v chnh tr.

Giai cp t sn tc ht ho quang thn thnh ca tt c nhng hot ngxa nay vn c trng vng v tn sng. Bc s, lut gia, tu s, bc hc ub giai cp t sn bin thnh nhng ngi lm thu c tr lng ca n.

Giai cp t sn x toang tm mn tnh cm bao ph nhng quan h gianh v lm cho nhng quan h y ch cn l quan h tin nong n thun.

Giai cp t sn cho thy rng biu hin tn bo ca v lc trong thitrung c, biu hin m phe phn ng ht sc ca ngi, c b sung mtcch t nhin bng thi chy li v bt ng nh th no. Chnh giai cp tsn l giai cp u tin cho chng ta thy hot ng ca loi ngi c kh

nng lm c nhng g. N to ra nhng k quan khc hn nhng kim tthp Ai-cp, nhng cu dn nc La-m, nhng nh th kiu G-tch; n

5


6/41


tin hnh nhng cuc vin chinh khc hn nhng cuc di c ca cc dntc v nhng cuc chin tranh thp t.

Giai cp t sn khng th tn ti, nu khng lun lun cch mng hocng c sn xut, do cch mng ho nhng quan h sn xut, ngha lcch mng ho ton b nhng quan h trong x hi. Tri li i vi tt c cc

giai cp cng nghip trc kia th vic duy tr nguyn vn phng thc snxut c l iu kin kin quyt cho s tn ti ca h. S o ln lin tip casn xut, s rung chuyn khng ngng trong tt c nhng quan h x hi, slun lun hoi nghi v s vn ng lm cho thi i t sn khc vi tt ccc thi i trc. Tt c nhng quan h x hi cng v hoen r, vi ctrng nhng quan nim v t tng vn c tn sng t nghn nm i km

nhng quan h y, u ang tiu tan; nhng quan h x hi thay th nhngquan h cha kp cng li th gi ci ngay. Tt c nhng g mang tnhng cp v tr tu u tiu tan nh my khi; tt c nhng g l thing lingu b u, v rt cuc, mi ngi u buc phi nhn nhng iu kin sinhhot ca h v nhng quan h gia h vi nhau bng con mt tnh to.

V lun lun b thc y bi nhu cu v nhng ni tiu th sn phm, giaicp t sn xm ln khp ton cu. N phi xm nhp vo khp ni, tr li khp ni v thit lp nhng mi lin h khp ni.

Do bp nn th trng th gii, giai cp t sn lm cho sn xut v tiudng trong tt c cc nc mang tnh cht th gii. Mc cho bn phn ngau bun, n lm cho cng nghip mt c s dn tc. Nhng ngnh cngnghip dn tc b tiu dit v ang ngy cng b tiu dit. Nhng ngnhcng nghip dn tc b thay th bi nhng ngnh cng nghip mi, tc l

nhng ngnh cng nghip m vic thu nhp chng tr thnh mt vn sngcn i vi tt c cc dn tc vn minh, nhng ngnh cng nghip khng dngnhng nguyn liu bn x m dng nhng nguyn liu a t nhng min xaxi nht trn tri t n v sn phm lm ra khng nhng c tiu th ngaytrong x m cn c tiu th tt c cc ni trn tri t na. Thay chonhng nhu cu c c tho mn bng nhng sn phm trong nc, th nysinh ra nhng nhu cu mi, i hi c tho mn bng nhng sn phm at nhng min v x xa xi nht v. Thay cho tnh trng c lp trc kia ca

6


7/41


cc a phng v cc dn tc vn t cung t cp, ta thy pht trin nhngquan h ph bin, s ph thuc ph bin gia cc dn tc. M sn xut vtcht nh th th sn xut tinh thn cng khng km nh th. Nhng thnhqu ca hot ng tinh thn ca mt dn tc tr thnh ti sn chung ca tt ccc dn tc. Tnh cht n phng v phin din dn tc ngy cng khng th

tn ti c na; v t nhng nn vn hc dn tc v a phng, mun hnhmun v, ang ny n ra mt nn vn hc ton th gii.

Nh ci tin mau chng cng c sn xut v lm cho cc phng tin giaothng tr nn v cng tin li, giai cp t sn li cun n c nhng dn tcd man nht vo tro lu vn minh. Gi r ca nhng sn phm ca giai cpy l trng pho bn thng tt c nhng vn l trng thnh v buc nhng

ngi d man bi ngoi mt cch ngoan cng nht cng phi hng phc.N buc tt c cc dn tc phi thc hnh phng thc sn xut t sn, nukhng s b tiu dit; n buc tt c cc dn tc phi du nhp ci gi l vnminh, ngha l phi tr thnh t sn. Ni tm li, n to ra cho n mt thgii theo hnh dng ca n.

Giai cp t sn bt nng thn phi phc tng thnh th. N lp ra nhng th s; n lm cho dn s thnh th tng ln phi thng so vi dn snng thn, v do , n ko mt b phn ln dn c thot khi vng ngumui ca i sng thn d. Cng nh n bt nng thn phi ph thucvo thnh th, bt nhng nc d man hay na d man phi ph thuc vocc nc vn minh, n bt nhng dn tc nng dn phi ph thuc vonhng dn tc t sn, bt phng ng phi ph thuc vo phng Ty.

Giai cp t sn ngy cng xo b tnh trng phn tn v t liu sn xut, v

ti sn v v dn c. N t tp dn c, tp trung cc t liu sn xut, v tch tti sn vo trong tay mt s t ngi. Kt qu tt nhin ca nhng thay i yl s tp trung v chnh tr. Nhng a phng c lp, lin h vi nhau hunh ch bi nhng quan h lin minh v c nhng li ch, lut l, chnh ph,thu quan khc nhau, th c tp hp li thnh mt dn tc thng nht, cmt chnh ph thng nht, mt lut php thng nht, mt li ch dn tc thngnht mang tnh giai cp v mt hng ro thu quan thng nht.

7


8/41


Giai cp t sn, trong qu trnh thng tr giai cp cha y mt th k, to ra nhng lc lng sn xut nhiu hn v s hn lc lng sn xutca tt c cc th h trc kia gp li. S chinh phc nhng lc lng thinnhin, s sn xut bng my mc, vic p dng ho hc vo cng nghip vnng nghip, vic dng tu chy bng hi nc, ng st, my in bo,

vic khai ph tng lc a nguyn vn, vic khai thng cc dng sng cho tub i li c, hng khi dn c ta h nh t di t tri ln, c th kno trc y li ng c rng c nhng lc lng sn xut nh th vnnm tim tng trong lng lao ng x hi!.

Vy l chng ta thy rng: nhng t liu sn xut v trao i, lm c sca giai cp t sn hnh thnh, to ra c t trong lng x hi phong

kin. Nhng t liu sn xut v trao i y pht trin ti mt trnh nhtnh no th nhng quan h m trong x hi phong kin tin hnh snxut v trao i, t chc nng nghip v cng nghip theo li phong kin,ni tm li, nhng quan h s hu phong kin khng ph hp vi nhng lclng sn xut pht trin. Nhng ci cn tr sn xut, ch khnglm cho sn xut tin trin ln. Tt c nhng ci u bin thnh xingxch. Phi p tan nhng xing xch y, v qa nhin nhng xing xch y

b p tan.Thay vo l s cnh tranh t do, vi mt ch x hi v chnh tr

thch ng, vi s thng tr kinh t v chnh tr ca giai cp t sn.

Ngy nay, trc mt chng ta, ang din ra mt qu trnh tng t. X hit sn hin i, vi nhng quan h sn xut v trao i t sn ca n, vinhng quan h s hu t sn, to ra nhng t liu sn xut v trao i ht

sc mnh m nh th, th gi y, ging nh mt tay ph thu khng cn sc tr nhng m binh m y triu ln. T hng chc nm nay, lch s cngnghip v thng nghip khng phi l ci g khc hn l lch s cuc nidy ca lc lng sn xut hin i chng li nhng quan h sn xut hini, chng li nhng quan h s hu ang quyt nh nhng tn ti v sthng tr ca giai cp t sn. chng minh iu , ch cn nu ra cc cuckhng hong thng nghip din i din li mt cch chu k v ngy cng edo s tn ti ca ton x hi t sn. Mi cuc khng hong u ph hoi

8


9/41


khng nhng mt s ln sn phm c to ra, m c mt phn ln chnhngay nhng lc lng sn xut c na. Mt nn dch nu mt thi kno khc th nn dch ny hnh nh l mt iu phi l - thng gieo tai hocho x hi, l nn dch sn xut tha. X hi t nhin b y li v mttrng thi d man nht thi; dng nh mt nn i, mt cuc chin tranh

hu dit tn ph sch mi t liu sinh hot ca x hi; cng nghip vthng nghip nh b tiu dit. V sao th? V x hi c qu tha vn minh,c qu nhiu t liu sinh hot, qu nhiu cng nghip, qu nhiu thngnghip. Nhng lc lng sn xut m x hi sn c, khng thc y quan hs hu t sn pht trin na; tri li, chng ta tr thnh qu mnh i viquan h s hu y, ci quan h s hu lc ang cn tr s pht trin cachng; v mi khi nhng lc lng sn xut x hi khc phc c s cntr y th chng li x ton th x hi t sn vo tnh trng ri lon v e dos sng cn ca s hu t sn. Nhng quan h t sn tr thnh qu hp,khng cha ng nhng ca ci c to ra trong lng n na.- giaicp t sn khc phc nhng cuc khng hong y nh th no? Mt mt,bng cch cng bc phi hu b mt s ln lc lng sn xut; mt khc,bng cch chim nhng th trng mi v bc lt trit hn na nhng th

trng c. Nh th th i n u? i n ch chun b cho nhng cuckhng hong ton din hn v gh gm hn v gim bt nhng phng cchngn nga nhng cuc khng hong y.

Nhng v kh m giai cp t sn dng nh ch phong kinth ngy nay quay l p vo ngay chnh giai cp t sn.

Nhng giai cp t sn khng nhng rn nhng v kh git mnh; n

cn to ra nhng ngi s dng v kh y chng li n, l nhng cngnhn hin i, nhng ngi v sn.

Giai cp t sn, tc l t bn, m ln ln th giai cp v sn, giai cp cngnhn hin i - tc l giai cp ch c th sng vi iu kin l kim c viclm, v ch kim c vic lm, nu lao ng ca h tng thm t bn cngpht trin theo. Nhng cng nhn y, buc phi t bn mnh kim n tngba mt, l mt hng ho, tc l mt mn hng em bn nh bt c mt mn

9


10/41


hng no khc; v th h phi chu ht mi s may ri ca cnh tranh, mi sln xung ca th trng vi mc nh nhau.

Do s pht trin ca vic dng my mc v s phn cng, nn lao ngca ngi v sn mt ht tnh cht c lp, do h mt ht hng th. Ngicng nhn tr thnh mt vt ph thuc gin n ca my mc, ngi ta ch

i hi ngi cng nhn lm c mt cng vic n gin nht, n iunht, d hc nht m thi. Do , chi ph mt cng nhn hu nh ch l cnl s t liu sinh hot cn thit duy tr i sng v ni ging ca anh ta mthi. Nhng gi c lao ng, cng nh gi c hng ho, li bng chi ph snxut ra n. Cho nn lao ng cng tr nn thiu hp dn th tin cng cngh. Hn na, vic s dng my mc v s phn cng m tng ln th lng

lao ng cng tng ln theo, hoc l do tng thm gi lm, hoc l do tngthm lng lao ng phi lm trong mt thi gian nht nh, do cho mychy tng thm,...

Cng nghip hin i bin xng th nh ca ngi th c gia trngthnh cng xng ln ca nh t bn cng nghip. Nhng khi ng ocng dn, chen chc nhau trong xng, c t chc theo li qun s. Lnhng ngi lnh trn ca cng nghip, h b t di quyn gim st ca cmt h thng cp bc s quan v h s quan. H khng nhng l n l ca giaicp t sn, ca nh nc t sn, m hng ngy, hng gi, cn l n l camy mc, ca ngi c cng v trc ht l ca chnh nh t sn ch cngxng. Ch chuyn ch y cng cng khai tuyn b li nhun l mc chduy nht ca n th n li cng tr thnh ti tin, b i, ng cm ght.

Lao ng th cng cng t cn n s kho lo v sc lc chng no,

ngha l cng nghip hin i cng tin trin th lao ng ca n ng cngc thay th bng lao ng ca n b v tr em. Nhng s phn bit v latui v gii tnh khng cn c ngha x hi g na i vi giai cp cngnhn. Tt c u l cng c lao ng m chi ph th thay i theo la tui vgii tnh.

Mt khi ngi th b ch xng bc lt v c tr tin cng ri th

anh ta li tr thnh ming mi cho cc phn t khc trong giai cp t sn:ch nh thu, ch hiu bn l, k cho vay nng li,...

10


11/41


Nhng nh tiu cng nghip, tiu thng nghip v ngi thc li nh,th th cng v nng dn l nhng tng lp di ca tng lp trung ng xakia, u b ri xung hng ng giai cp v sn, mt phn v s vn t i cah khng cho php h qun l nhng x nghip, nn h b s cnh tranhca bn t bn hn nh bi, mt phn v s kho lo nh ngh ca h b

nhng phng php sn xut mi lm gim gi tr i. Thnh th giai cp vsn c tuyn m trong tt c cc giai cp ca dn c.

Giai cp v sn tri qua nhiu giai on pht trin khc nhau. Cuc utranh ca h chng giai cp t sn bt u ngay t lc h mi ra i.

Thot u, cuc u tranh c tin hnh bi nhng cng nhn ring l;k n, bi nhng cng nhn cng mt cng xng; v sau , bi nhng

cng nhn cng mt ngnh cng nghip, cng mt a phng, chng lingi t sn trc tip bc lt h. H khng phi ch kch vo quan h snxut t sn m cn nh ngay vo c cng c sn xut na; h ph hu hngngoi ho cnh tranh vi h, p ph my mc, t cc cng xng v ra scginh li a v mt ca ngi th th cng thi trung c.

Trong giai on , giai cp v sn cn l mt khi qun chng sng tn

mn trong c nc v b cnh tranh chia nh. Nu c lc qun chng cngnhn tp hp nhau li th cng cha phi l kt qu ca s lin hp cachnh h, m l kt qu ca s lin hp ca giai cp t sn, n mun tnhng mc ch chnh tr cu n, nn phi huy ng ton th giai cp v snv tm thi c kh nng huy ng c nh vy. Bi vy, sut trong giaion ny, nhng ngi v sn cha nh k th ca chnh mnh, m nh kth ca k th ca mnh, tc l nhng tn d ca ch qun ch chuyn

ch, bn a ch, bn t sn phi cng nghip, bn tiu t sn. Ton b s vnng lch s c tp trung nh vy vo tay giai cp t sn; mi thng lit c trong nhng iu kin y u l thng li ca giai cp t sn.

Nhng s pht trin ca cng nghip khng nhng lm tng thm sngi v sn, m cn tp hp h li thnh nhng khi qun chng ln hn;lc lng ca nhng ngi v sn tng thm v h thy r lc lng ca

mnh hn. My mc cng xo b mi s khc nhau trong lao ng v cngrt tin cng khp mi ni xung mt mc thp ngang nhau, th li ch,

11


12/41


iu kin sinh hot ca v sn, cng dn dn ngang bng nhau. V bn t snngy cng cnh tranh vi nhau hn v v khng hong thng mi do scnh tranh y sinh ra, cho nn tin cng cng tr nn bp bnh; vic ci tinmy mc khng ngng v ngy cng nhanh chng hn lm cho tnh cnh cacng nhn ngy cng bp bnh, nhng cuc xung t c nhn gia cng

nhn v t sn ngy cng c tnh cht nhng cuc xung t gia hai giai cp.Cng nhn bt u thnh lp nhng Lin minh (Cng on) chng li bn tsn bo v tin cng ca mnh. Thm ch h i ti ch lp thnh nhngon th thng trc sn sng i ph, khi nhng cuc xung t bt ngxy ra. y , u tranh n thnh bo ng.

i khi cng nhn thng; nhng l mt thng li tm thi. Kt qu

thc s ca nhng cuc u tranh ca h l s on kt ngy cng rng canhng ngi lao ng, hn l s thnh cng tc thi. Vic tng thm phngtin giao thng do i cng nghip to ra, gip cho cng nhn cc aphng tip xc vi nhau, lm cho s on kt c d dng. M chtip xc nh vy cng tp trung nhiu cuc u tranh a phng, uu cng mang tnh cht ging nhau, thnh mt cuc u tranh ton quc,thnh mt cuc u tranh giai cp. Nhng bt c cuc u tranh giai cp no

cng l mt cuc u tranh chnh tr, v s on kt m nhng th dn thitrung c phi mt hng th k mi xy dng c bng nhng con nglng nh hp ca h, th nhng ngi v sn hin i ch xy dng trong mtvi nm, nh c ng st.

S t chc nh vy ca ngi v sn thnh giai cp v do thnh chnhng, lun lun b s cnh tranh gia cng nhn vi nhau ph v. Nhng n

lun lun c ti lp v lun lun mnh m hn, vng chc hn, hngmnh hn. N li dng nhng bt ho trong ni b giai cp t sn bucgiai cp t sn phi tha nhn, bng lut php, mt s quyn li ca giai cpcng nhn: chng hn nh o lut 10 gi Anh.

Ni chung, nhng xung t xy ra trong x hi c gip bng nhiucch cho giai cp v sn pht trin. Giai cp t sn sng trong mt trng thichin tranh khng ngng: trc ht chng li qu tc; sau , chng li ccb phn ca chnh ngay giai cp t sn m quyn li xung t vi s tin b

12


13/41


ca cng nghip, v cui cng, lun lun chng li giai cp t sn ca tt ccc nc ngoi. Trong ht thy nhng cuc u tranh y, giai cp t sn tthy mnh buc phi ku gi giai cp v sn, yu cu h gip sc, v do ,li cun h vo phong tro chnh tr. Thnh th giai cp t sn cung cpcho nhng ngi v sn mt phn nhng tri thc chnh tr v nhng tri thc

ph thng ca bn thn n, ngha l nhng v kh chng li bn thn n.Hn na, nh chng ta va thy, tng b phn trn vn ca giai cp thng

tr b s tin b ca cng nghip y vo hng ng giai cp v sn, hay t rath cng b e do v mt nhng iu kin sinh hot ca h. Nhng b phny cng em li cho giai cp v sn nhiu tri thc.

Cui cng, lc m u tranh giai cp tin gn n gi quyt nh th qu

trnh tan r ca giai cp thng tr, ca ton x hi c, mang mt tnh cht ddi v khc lit n ni mt b phn nh ca giai cp thng tr tch ra khigiai cp ny v i theo giai cp ca cch mng, i theo giai cp ang nmtng lai trong tay. Cng nh xa kia, mt b phn ca qu tc chy sanghng ng giai cp t sn; ngy nay, mt b phn ca giai cp t sn cng chysang hng ng giai cp v sn, l b phn nhng nh t tng t sn vn ln nhn thc c, v mt l lun, ton b qu trnh vn ng lch s.

Trong tt c cc giai cp hin ang i lp vi giai cp t sn th ch cgiai cp v sn l giai cp thc s cch mng. Tt c cc giai cp khc usuy tn v tiu vong cng vi s pht trin ca i cng nghip, cn giai cpv sn li l sn phm ca bn thn nn i cng nghip.

Cc tng lp trung ng l nhng tiu cng nghip, tiu thng, th thcng v nng dn, tt c u u tranh chng giai cp t sn cu ly s

sng ca h vi tnh cch l nhng tng lp trung ng. Cho nn h khngcch mng m bo th. Thm ch, hn th na, h li l phn ng: h tmcch lm cho bnh xe lch s quay ngc tr li. Nu h c thi cchmng th cng ch trong chng mc l h thy h s phi ri vo hng nggiai cp v sn: lc , h bo v li ch tng lai ca h, ch khng phi lich hin ti ca h, h t b quan nim ca chnh h ng trn quan im

ca giai cp v sn.

13


14/41


Cn tng lp v sn lu manh, ci sn phm tiu cc y ca s thi raca nhng tng lp bn di nht trong x hi c, th y , c th ccch mng v sn li cun vo phong tro, nhng iu kin sinh hot ca hli khin h sn sng bn mnh cho nhng mu ca phe phn ng.

iu kin sinh hot ca x hi c b xo b trong nhng iu kin sinh

hot ca giai cp v sn. Ngi v sn khng c ti sn. Quan h gia anh tavi v con khng cn ging mt cht no so vi quan h gia nh t sn; laong cng nghip hin i, tnh trng ngi cng dn lm n l cho t bn, Anh cng nh Php, M cng nh c, lm cho ngi v sn mt htmi tnh cht dn tc. Lut php, o c, tn gio u b ngi v sn coi lnhng thnh kin t sn che giu nhng li ch t sn.

Tt c nhng giai cp trc kia sau khi chim c chnh quyn, u ra sccng c a v m h nm c bng cch bt ton x hi tun theo nhngiu kin m bo cho phng thc chim hu ca chnh chng. Nhng ngiv sn ch c th ginh c nhng lc lng sn xut x hi bng cch xob phng thc chim hu hin nay ca chnh mnh, v do y, xo b tonb phng thc chim hu ni chung tn ti t trc n nay. Nhngngi v sn chng c g l ca mnh bo v c, h phi ph hu ht thynhng ci g, t trc n nay, vn bo m v bo v ch t hu.

Tt c nhng phong tro lch s, t trc ti nay, u l do thiu s thchin, hoc u mu cu li ch cho thiu s. Phong tro v sn l phong troc lp ca khi i a s, mu cu li ch cho khi i a s. Giai cp vsn, tng lp bn di nht ca x hi hin ti, khng th vng dy, vnmnh ln nu khng lm n tung ton b ci thng tng kin trc bao gm

nhng tng lp cu thnh x hiCuc u tranh ca giai cp v sn chng li giai cp t sn, d v mt

ni dung, khng phi l mt cuc u tranh dn tc, nhng lc u li manghnh thc u tranh dn tc. ng nhin l trc ht, giai cp v sn minc phi thanh ton xong giai cp t sn nc mnh .

Trong khi phc ra nhng nt ln ca cc giai on pht trin ca giai cp

v sn, chng ti nghin cu cuc ni chin t nhiu mng tnh cht ngmngm trong x hi hin nay cho n khi cuc ni chin y n bung ra thnh

14


15/41


cch mng cng khai, m giai cp v sn thit lp s thng tr ca mnh bngcch dng bo lc lt giai cp t sn.

Tt c nhng x hi trc kia, nh chng ta thy, u da trn s ikhng gia cc giai cp p bc v cc giai cp b p bc. Nhng mun pbc mt giai cp no th cn phi bo m cho giai cp y nhng iu

kin sinh sng khin cho h ch t, cng c th sng c trong vng n l.Ngi nng n trong ch nng n, tin ti ch tr nn mt thnh vinca cng x, cng nh tiu t sn vn ti a v ngi t sn, di chca ch chuyn ch phong kin. Ngi cng nhn hin i, tri li, khng vn ln c cng vi s tin b ca cng nghip, m cn lun lunri xung thp hn, di c nhng iu kin sinh sng ca chnh giai cp h.

Ngi lao ng tr thnh mt ngi ngho kh, v nn ngho kh cn tngln nhanh hn l dn s v ca ci. Vy hin nhin l giai cp t sn khngc kh nng tip tc lm trn vai tr giai cp thng tr ca mnh trong ton xhi v buc ton x hi phi chu theo iu kin sinh sng ca giai cp mnh,coi l mt quy lut chi phi tt c. N khng th thng tr c na, v nkhng c th m bo cho ngi n l ca n ngay c mt mc sng n l, vn buc phi ngi n l y ri xung tnh trng khin n phi nui

ngi n l y, ch khng phi ngi n l y phi nui n. X hi khngth sng di s thng tr ca giai cp t sn na, nh th c ngha l s tnti ca giai cp t sn khng cn tng dung vi s tn ti ca x hi na.

iu kin cn bn ca s tn ti v s thng tr ca giai cp t sn l stch lu ca ci vo tay nhng t nhn, l s hnh thnh v tng thm t bn.iu kin tn ti ca t bn l lao ng lm thu. Lao ng lm thu hon

ton da vo s cnh tranh gia cng nhn vi nhau. S tin b ca cngnghip m giai cp t sn l ngi i din mc nhin ca n v khng sc chng li n em s on kt cch mng ca cng nhn do lin hp lim c, thay cho s chia r ca cng nhn do cnh tranh gia h gy nn.Nh vy, cng vi s pht trin ca i cng nghip, chnh ci nn tng trn giai cp t sn sn xut v chim hu sn phm ca n, b ph spdi chn giai cp t sn. Trc ht, giai cp t sn sn sinh ra nhng ngi

o huyt chn chnh n. S sp ca giai cp t sn v thng li ca giaicp v sn u l tt yu.

15


16/41


Ch thch

[1] Giai cp t sn l giai cp nhng nh t bn hin i, nhng ngi shu t liu sn xut x hi v s dng lao ng lm thu. Giai cp v sn l

giai cp nhng cng nhn lm thu hin i, v mt cc t liu sn xut cabn thn, nn buc phi bn sc lao ng ca mnh sng. (Ch thch cang-ghen cho ln xut bn bng ting Anh nm 1888)

[2] Tc l ton b lch s thnh vn cho ti nay. Nm 1847, ngi ta vnhu nh hon ton khng bit t chc x hi trc ton b lch s thnh vn,tc l tin s ca x hi. Sau , Hc-xt-hau-den pht hin ra ch

cng hu rung t Nga. Mau-r chng minh rng ch cng hurung t l ci c s x hi lm im xut pht cho s pht trin lch s catt c cc b lc c, v ngi ta dn dn thy rng cng x nng thn, vich s hu chung rung t, ang l hoc l hnh thc nguyn thu cax hi khp ni, t n n Ai-r-len. Hnh thc in hnh ca kt cuni b ca x hi cng sn nguyn thu c Moc-gan lm sng tkhi ng pht hin c thc cht ca th tc v a v ca n trong b lc.

Cng vi s tan r ca cng x nguyn thu y, x hi bt u phn chiathnh nhng giai cp ring bit v cui cng l i khng. Ti c gngtrnh by qu trnh tan r trong tc phm "Der Ursprung der Familie, desPrivateigentums und des staats". 2.Autl.. Stuttgart, 1886 ("Ngun gc ca gianh, ca ch t hu v ca nh nc", xut bn ln th hai. Stt-gt,1886) (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting Anh nm 1888)

[3] Th c phng hi l thnh vin c y quyn hn trong phnghi, l th c trong phng hi, ch khng phi trm phng. (Ch thch cang-ghen cho ln xut bn bng ting Anh nm 1888)

[4] Php, nhng thnh ph cn ang hnh thnh c gi l "cngx" ngay c trc khi nhng thnh ph y ginh li c ch t qun aphng v nhng quyn chnh tr ca "ng cp th ba" t tay bn lnh chav ch phong kin. Ni chung, y nc Anh c coi l nc in hnh

16
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#1http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#2http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#3http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#4http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#1http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#2http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#3http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#4


17/41


v phng din pht trin chnh tr t sn. (Ch thch ca ng-ghen cho lnxut bn bng ting Anh nm 1888).

Cng x l tn m nhng ngi dn thnh th I-ta-li-a v Php gi cngx thnh th ca mnh sau khi h mua hoc ginh c t tay bn ch phongkin nhng quyn t qun u tin. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut

bn bng ting c nm 1890)

[5] Trong bn ting Anh nm 1888 do ng-ghen hiu nh sau nhng ch"cng ho thnh th c lp" c thm nhng ch "(nh I-ta-li-a v c)".cn sau nhng ch "ng cp th ba phi ng thu trong ch qun ch"c thm nhng ch "(nh Php)"

PHN II.

NHNG NGI V SAN VA NHNG NGI CNG SAN

Quan h gia ngi cng sn vi nhng ngi v sn ni chung nh thno?

Nhng ngi cng sn khng phi l mt ng ring bit, i lp vi cc

ng cng nhn khc.H tuyt nhin khng c mt li ch no tch khi li ch ca ton th giai

cp v sn.

H khng t ra nhng nguyn tc ring bit[6] nhm khun phong tro vsn theo nhng nguyn tc y.

Nhng ngi cng sn ch khc vi cc ng v sn khc trn hai im:

+ Mt l, trong cc cuc u tranh ca nhng ngi v sn thuc cc dntc khc nhau, h t ln hng u v bo v nhng li ch khng ph thucvo dn tc v chung cho ton th giai cp v sn;

+ Hai l, trong cc giai on khc nhau ca cuc u tranh gia v sn vt sn, h lun lun i biu cho li ch ca ton b phong tro.

Vy l v mt thc tin, nhng ngi cng sn l b phn kin quyt nht

trong cc ng cng nhn tt c cc nc, l b phn lun lun thc y

17
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#5http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n6http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_01.htm#5http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n6


18/41


phong tro tin ln[7] v mt l lun, h hn b phn cn li ca giai cp vsn ch l h hiu r nhng iu kin, tin trnh v kt qu chung caphong tro v sn.

Mc ch trc mt ca nhng ngi cng sn cng l mc ch trc mtca tt c cc ng v sn khc: t chc nhng ngi v sn thnh giai cp, lt

s thng tr ca giai cp t sn, giai cp v sn ginh ly chnh quyn.

Nhng quan im l lun ca nhng ngi cng sn tuyt nhin khngda trn nhng nim, nhng nguyn l do mt nh ci cch th gii nopht minh hay pht hin ra.

Nhng nguyn l y ch biu hin khi qut ca nhng quan h thc tica mt cuc u tranh giai cp hin c, ca mt s vn ng lch s ang

din ra trc mt chng ta, vic xo b nhng quan h s hu tn titrc kia khng phi l ci g c trng vn c ca ch ngha cng sn.

Tt c nhng quan h s hu tri qua nhng thay i lin tip, nhngci bin lin tip trong lch s.

Chng hn, cch mng Php xo b ch s hu phong kin v bnhvc ch s hu t sn.

Nhng ch t hu t sn hin thi, li l biu hin cui cng v y nht ca phng thc sn xut v chim hu sn phm da trn nhng ikhng giai cp, trn c s nhng ngi ny bc lt nhng ngi kia[8]

Theo ngha , nhng ngi cng sn c th tm tt l lun ca mnhthnh mt lun im duy nht ny l: xo b ch t hu.

Ngi ta trch nhng ngi cng sn chng ti l mun xo b s hu do

c nhn mi ngi lm ra, kt qu lao ng ca c nhn, s hu m ngi tabo l c s ca mi t do, mi hot ng v mi s c lp ca c nhn.

Ci s hu lm ra, kim c mt cch lng thin v do lao ng cabn thn to ra! Phi chng ngi ta mun ni n ci hnh thc s hu ctrc s hu t sn, tc l s hu ca ngi tiu t sn, ca ngi tiu nng?Chng ti c cn g phi xo b ci , s pht trin ca cng nghip xo

b v hng ngy vn tip tc xo b ci ri.Hay l ngi ta mun ni n ch t hu t sn hin thi.

18
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n7http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n8http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n7http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n8


19/41


Nhng phi chng lao ng lm thu, lao ng ca ngi v sn, li to ras hu cho ngi v sn? Tuyt i khng. N to ra t bn, tc l ci shu bc lt lao ng lm thu, ci s hu ch c th tng thm vi iu kinl phi sn xut ra lao ng lm thu mi li bc lt lao ng lm thu .Trong hnh thi hin ti ca n, s hu vn ng trong s i lp gia hai

cc: t bn v lao ng. Chng ta hy xt hai cc ca s i lp y.Tr thnh nh t bn c ngha l khng nhng ch chim mt a v thun

tu c nhn, m cn chim mt a v x hi trong sn xut. T bn l mtsn phm tp th v n ch c th vn ng c l nh s hot ng chungca nhiu thnh vin trong x hi, xt n cng, l nh s hot ng chungca tt c cc thnh vin trong x hi.

Vy t bn khng phi l mt lc lng c nhn, n l mt lc lng xhi.

Cho nn, nu t bn bin thnh s hu tp th thuc tt c mi thnh vintrong x hi th khng phi l mt s hu c nhn chuyn thnh s hu xhi. Ch c tnh cht x hi ca s hu l thay i thi. S hu mt tnh chtgiai cp ca n.

By gi chng ta ni n lao ng lm thu.Gi c trung bnh ca lao ng lm thu l s tin cng ti thiu, ngha l

tng s t liu sinh hot cn thit cho cng nhn duy tr i sng vi tnhcch l cng nhn. Cho nn ci m ngi cng nhn lm thu chim huc bng hot ng ca mnh cng ch va ti xut ra i sng mthi. Chng ti tuyt khng mun xo b s chim hu c nhn y v nhngsn phm ca lao ng, cn thit ti xut ra i sng, v s chim hu ykhng ra mt khon d no c th em li mt quyn lc chi phi laong ca ngi khc. iu chng ti mun, l xo b tnh cht bi thm cacc phng thc chim hu n khin cho ngi cng nhn ch sng lmtng thm t bn, v ch sng trong chng mc m nhng li ch ca giai cpthng tr i hi.

Trong x hi t sn, lao ng sng ch l mt phng tin tng thm

lao ng tch lu. Trong x hi cng sn, lao ng tch lu ch l mt phng

19


20/41


tin m rng, lm phong ph hoc lm gim nh cho qu trnh sng canhng ngi lao ng.

Nh vy, trong x hi t sn, qu kh chi phi hin ti; cn trong x hicng sn th chnh hin ti chi phi qu kh. Trong x hi t sn, t bn c tnhc lp v c tnh, cn c nhn ngi lao ng li mt tnh c lp v c tnh.

V chnh vic xo b nhng quan h nh th, l vic m giai cp t sncho l xo b c tnh v t do! M cng c l y. V qu tht vn l phixo b c tnh t sn, tnh c lp t sn v t do t sn.

Trong khun kh nhng quan h sn xut t sn hin ti th t do c nghal t do bun bn, t do mua v bn.

Nhng nu bun bn khng cn th bun bn t do cng khng cn na.V li, tt c nhng lun iu v t do bun bn, cng nh tt c cc li nikhoa trng khc ca cc nh t sn ca chng ta ni v t do, ni chung chc ngha, khi em i chiu vi vic bun bn b cn tr, vi nhng ngith dn b n dch thi trung c m thi. Nhng lun iu v li ni khng cn ngha g na, khi vn t ra l ch ngha cng sn phi xob bun bn, xo b nhng quan h sn xut t sn v xo b ngay c giai

cp t sn na.Cc ng hong ln, v chng ti mun xo b ch t hu. Nhng trong

x hi hin nay ca cc ng, ch t hu b xo b i vi chn phnmi s thnh vin ca x hi ri; chnh v n khng tn ti i vi schn phn mi y, nn n mi tn ti c. Nh vy, cc ng trch chngti l mun xo b mt hnh thc s hu ch c th tn ti vi iu kin ttyu l tuyt i a s b tc mt ht mi s hu.

Ni tm loi, ng buc ti chng ti l mun xo b s hu ring ca ccng. Qu tht, chnh l iu chng ti mun.

Khi m lao ng khng cn c th bin thnh t bn, thnh tin bc, thnha t, tm li, thnh quyn lc x hi c th bin thnh c quyn c, nitm li, khi m s hu c nhn khng cn c th bin thnh s hu t snc na th lc , th cc ng tuyn b rng c nhn b th tiu.

20


21/41


Nh vy l cc ng th nhn rng khi cc ng ni n c nhn, l cc ngch mun ni n ngi t sn, ngi t hu t sn m thi. M ci c nhny th chc chn cn phi th tiu i.

Ch ngha cng sn khng tc b ca ai ci kh nng ang chim hunhng sn phm x hi c. Ch ngha cng sn ch tc b quyn dng s

chim hu y n dch lao ng ca ngi khc.

Ngi ta cn phn i li rng xo b ch t hu th mi hot ng sngng li, th bnh li bing s ph bin s ng tr.

Nu qu nh vy th x hi t sn phi sp t lu ri do tnh trng libing, v trong x hi y, nhng ngi lao ng th khng c hng, mnhng k c hng li khng lao ng. Tt c s lo ngi chung quy ch l

lun iu trng phc cho rng khng cn t bn th cng khng cn lao nglm thu na.

Tt c nhng li phn i nhm chng li phng thc cng sn chngha ca s sn xut v chim hu nhng sn phm vt cht c tung ra,cng nhm chng li s sn xut v chim hu nhng sn phm tinh thn.Nu i vi ngi t sn, s hu giai cp b th tiu c ngha l chnh sn

xut cng b th tiu, th i vi h, vn ho giai cp b th tiu, cng cngha l vn ho ni chung b mt i.

Ci vn ho m ngi t sn than tic l b tiu dit i , th i vi ia s, ch l vic bin h thnh vt ph thuc vo my mc m thi.

Nu cc ng ly nhng quan im t sn ca cc ng v t do, v vnho, v lut php,... lm tiu chun xt vic xo b s hu t sn th

chng cn phi tranh ci vi chng ti lm g. Chnh nhng t tng ca ccng l sn phm ca nhng quan h sn xut v s hu t sn, cng nhphp quyn ca cc ng ch l ch ca giai cp cc ng c ln thnhlut php, ci ch m ni dung l do nhng iu kin sinh hot vt cht cagiai cp cc ng quyt nh.

Ci quan nim thin v khin cc ng bin nhng quan h sn xut vquan h s hu ca cc ng t quan h lch s, mang tnh cht nht thitrong qu trnh pht trin ca sn xut thnh nhng quy lut vnh cu ca t

21


22/41


nhin v l tr, - quan nim y, cc ng cng tn ng vi tt c cc giai cpthng tr trc y v hin khng cn na. iu m cc ng nhn thc ci vi s hu thi c i hay s hu phong kin th i vi s hu t sn,cc ng li khng dm nhn thc na.

Xo b gia nh! Ngay c nhng ngi cp tin cc oan nht cng phn

n v ci nh xu xa y ca nhng ngi cng sn.

Gia nh t sn hin nay da trn c s no? Da trn t bn, trn linhun c nhn. Gia nh di hnh thi hon ton pht trin ca n, ch tnti i vi giai cp t sn thi, nhng n li km theo s bt buc phi thtiu mi gia nh i vi ngi v sn v km theo nn mi dm cng khai.

Gia nh t sn d nhin l s tiu tan cng vi ci vt b sung ca n,

v c hai ci u mt i cng vi s tan bin ca t bn.

Cc ng trch chng ti mun xo b hin tng cha m bc lt con cichng? Ti y, chng ti xin nhn.

Nhng cc ng li bo rng chng ti mun th tiu nhng mi quan hthn thit nht i vi con ngi, bng cch em gio dc x hi thay thcho cc gio dc gia nh.

Th nn gio dc ca cc ng, chng phi cng do x hi quyt nh sao? chng phi do nhng quan h x hi trong cc ng nui dy con ci ccng, do s can thip trc tip hay gin tip ca x hi thng qua nhtrng,... quyt nh l g? Ngi cng sn khng ba t ra tc ng x hii vi gio dc, h ch thay i tnh cht ca s gio dc y v ko gio dcra khi nh hng ca giai cp thng tr m thi.

i cng nghip pht trin cng ph hu mi mi quan h gia nh tronggiai cp v sn v cng bin tr em thnh nhng mn hng mua bn, nhngcng c lao ng n thun, th nhng li hunh hoang ca giai cp t snv gia nh v gio dc, v nhng mi quan h thn thit gn b con ci vicha m, li cng tr nn gh tm.

Nhng bn cng sn cc anh, mun thc hnh ch cng th, ton th

giai cp t sn ng thanh tru tro ln nh vy.

22


23/41


i vi ngi t sn, v hn chng qua ch l mt cng c sn xut. Cho nnnghe ni cng c sn xut phi c em dng chung th tt nhin l hn ktlun rng chnh n b ri cng phi chu ci s phn chung l b x hi ho.

Thm ch hn khng ng rng vn y, chnh l ko n b ra khivai tr hin nay ca h l mt cng c sn xut n thun.

V li, khng c g l bch bng s gh s qu o c ca nhng nh tsn vi ci gi l cng th chnh thc do nhng ngi cng sn ch trng.Nhng ngi cng sn khng cn phi p dng ch cng th, ch yhu nh lun lun tn ti.

Cc ngi t sn ca chng ta cha tho mn l sn c v v con gi cav sn dng, l cha k ch mi dm cng khai, cc ngi y cn ly

vic cm sng ln nhau lm mt th vui c bit.

Hn nhn ca giai cp t sn tht ra l ch cng th. C chng ngi tach c th buc ti nhng ngi cng sn l h tung nh mun em mt ch cng th cng khai v chnh thc thay cho ch cng th c che ymt cch gi nhn gi ngha m thi. Nhng vi s xo b nhng quan h snxut hin ti th d nhin l ch cng th do nhng quan h sn xut y

ra, tc l ch mi dm chnh thc v khng chnh thc, cng s bin mt.Ngoi ra, ngi ta cn buc ti nhng ngi cng sn l mun xo b t

quc, xo b dn tc.

Cng nhn khng c t quc. Ngi ta khng th cp ca h ci m hkhng c. V giai cp v sn mi nc trc ht phi ginh ly chnh quyn,phi t vn ln thnh giai cp dn tc[9], phi t mnh ginh dn tc, tuy

hon ton khng phi theo ci ngha nh giai cp t sn hiu.Vi s pht trin ca giai cp t sn, t do bun bn, th trng th gii

s ng u ca sn xut cng nghip v nhng iu kin sinh hot thchng vi nn sn xut y th nhng s cch bit dn tc v nhng s i lpgia nhn dn cc nc cng ngy cng mt i.

S thng tr ca giai cp v sn s cng lm cho nhng s cch bit v

nhng s i lp mt i nhanh hn. Hnh ng chung ca giai cp v sn, t

23
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n9http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#n9


24/41


ra l nhng nc vn minh, l mt trong nhng iu kin u tin cho sgii phng ca h.

Hy xo b tnh trng ngi bc lt ngi th tnh trng dn tc ny bclt dn tc khc cng s b xo b.

Khi m s i khng gia cc giai cp trong ni b dn tc khng cn nath s th ch gia cc dn tc cng ng thi mt theo.

Cn nhng li buc ti ch ngha cng sn, xut pht t nhng quan imtn gio, trit hc v ni chung l xut pht t nhng quan im t tng thkhng ng phi xt k.

Liu c cn phi sng sut lm th mi hiu nhng t tng, nhng quanim v nhng khi nim ca con ngi, tm li l thc ca con ngi,u thay i cng vi mi s thay i xy ra trong iu kin sinh hot, trongquan h x hi, trong i sng x hi ca con ngi khng?

Lch s t tng chng minh ci g, nu khng phi l chng minh rngsn xut tinh thn cng bin i theo sn xut vt cht? Nhng t tngthng tr ca mt thi i bao gi cng ch l nhng t tng ca giai cpthng tr.

Khi ngi ta ni n nhng t tng ang cch mng ho c mt x hith nh th l ngi ta ch nu ra s tht ny l trong lng x hi c, nhngyu t ca mt x hi mi hnh thnh, l s tan r ca nhng t tngcng i i vi s tan r ca nhng iu kin sinh hot c.

Khi th gii c i ang suy tn th nhng tn gio c b o C c nhbi. Vo th k XVIII, khi t tng ca o C c nhng ch cho nhng

t tng tin b th x hi phong kin ang giao chin trn cui cng vi giaicp t sn, lc by gi l giai cp cch mng. Nhng t tng v t do tnngng, t do tn gio chng qua ch ni ln thi k thng tr ca cnh trnhtrong t do lnh vc tri thc m thi.

C ngi s ni:"C nhin l nhng quan nim tn gio, o c, trithc, chnh tr, php quyn,... bin i trong tin trnh pht trin lch s.

Nhng tn gio, o c, trit hc, chnh tr, php quyn, vn lun lun cbo tn qua nhng bin i khng ngng y.

24


25/41


V li, cn c nhng chn l vnh cu nh t do, cng l,... l nhng cichung cho tt c mi ch x hi. Th m ch ngha cng sn li xo bnhng chn l vnh cu, xo b tn gio v o c ch khng i mi hnhthc ca tn gio v o c; lm nh th l n mu thun vi ton b tintrnh pht trin lch s trc kia".

Li buc ti y rt cc li l g? Lch s ca ton b cc x hi, t trcn nay, u din ra trong nhng i khng giai cp, nhng i khng manghnh thc khc nhau tu tng thi i.

Nhng d nhng i khng y mang hnh thc no i na th hin tngmt b phn ny ca x hi bc lt mt b phn khc cng vn l hin tngchung cho tt c cc th k trc kia. Vy khng c g ngc nhin khi thy

rng thc x hi ca mi th k, mc d c mun mu mun v v ht sckhc nhau, vn vn ng trong mt hnh thc no , trong nhng hnh thc thc ch hon ton tiu tan khi hon ton khng cn c i khng gia giaicp na.

Cch mng cng sn ch ngha l s on tuyt trit nht vi nhngquan h s hu k tha ca qu kh; khng c g ng ngc nhin khi thy

rng trong tin trnh pht trin ca n, n on tuyt mt cch trit nhtvi nhng t tng k tha ca qu kh.

Nhng hy gc li nhng li giai cp t sn phn i ch ngha cng sn.

Nh chng ta thy trn kia, bc th nht trong cuc cch mng cngnhn l giai cp v sn bin thnh giai cp thng tr, l ginh ly dn ch.

Giai cp v sn s dng s thng tr chnh tr ca mnh tng bc mt

ot ly ton b t bn trong tay giai cp t sn, tp trung tt c nhngcng c sn xut vo trong tay nh nc, tc l trong tay giai cp v sn c t chc thnh giai cp thng tr, v tng tht nhanh s lng nhnglc lng sn xut.

C nhin, iu lc u ch c th thc hin bng cch xm phm mtcch chuyn ch vo s hu v nhng quan h sn xut t sn, ngha l bngnhng bin php, m v mt kinh t th hnh nh khng c y vkhng c hiu lc, nhng trong tin trnh vn ng, nhng bin php y s

25


26/41


vt qu bn thn chng[10]v l th on khng th thiu o ln ton bphng thc sn xut.

Trong nhng nc khc nhau, nhng bin php y d nhin s khc nhaurt nhiu.

Nhng i vi nhng nc tin tin nht th nhng bin php sau y sc th p dng kh ph bin:

1. Tc ot s hu rung t v trao np t vo qu chi tiu ca nhnc.

2. Ap dng thu lu tin cao.

3. Xo b quyn tha k

4. Tch thu ti sn ca tt c nhng k lu vong v ca tt c nhng kphin lon

5. Tp trung tn dng vo tay nh nc thng qua mt ngn hng quc giavi t bn ca nh nc v ngn hng ny s nm c quyn hon ton.

6. Tp trung tt c cc phng tin vn ti vo trong tay nh nc.

7. Tng thm s cng xng nh nc v cng c sn xut; khai khn t

ai cy cy v ci to rung t trong mt k hoch chung.8. Thc hnh ngha v lao ng i vi tt c mi ngi, t chc cc o

qun cng nghip, c bit l nng nghip.

9. Kt hp nng nghip, thi hnh nhng bin php nhm lm mt dn skhc bit thnh th v nng thn[11]

10. Gio dc cng cng v khng mt tin cho tt c cc tr em. Xo b

vic s dng tr em lm trong cc khu cng xng nh hin nay. Kt hpgio dc vi sn xut vt cht,...

Khi nhng i khng giai cp mt i trong tin trnh ca s pht trinv ton b sn xut tp trung trong tay nhng c nhn lin hp li vinhau th quyn lc cng cng cng mt tnh cht chnh tr ca n. Quyn lcchnh tr, theo ng ngha ca n, l bo lc c t chc ca mt giai cp

trn p mt giai cp khc. Nu giai cp v sn trong cuc u tranh chnggiai cp t sn, nht nh phi t t chc thnh giai cp, nu giai cp v sn

26


27/41


thng qua con ng cch mng m tr thnh giai cp thng tr v vi tcch l giai cp thng tr, n dng bo lc tiu dit nhng quan h sn xutc, th ng thi vi vic tiu dit nhng quan h sn xut y, n cng tiudit lun c nhng iu kin tn ti ca s i khng giai cp, n tiu ditnhng giai cp ni chung v cng do y, tiu dit c s thng tr ca chnh

n vi t cch l mt giai cp.Thay cho x hi t sn c, vi nhng giai cp v i khng giai cp ca

n, s xut hin mt lin hp, trong s pht trin t do ca mi ngi liu kin cho s pht trin t do ca tt c mi ngi.

Ch thch

[6] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 thay cho nhng ch "nhngnguyn tc ring bit" l nhng ch "nhng nguyn tc b phi"

[7] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 thay cho nhng ch "lunlun thc y phong tro tin ln" l nhng ch "tin tin nht"

[8] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 thay cho nhng ch "nhngngi ny bc lt nhng ngi kia" l nhng ch "thiu s bc lt a s".

[9] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 thay cho nhng ch "t vnln thnh giai cp dn tc" l nhng ch 't vn ln thnh giai cp ch otrong dn tc".

[10] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 sau nhng ch "vt qubn thn chng" cn c thm nhng ch "khin tt yu phi tin cng thmmt bc vo ch x hi c"

PHN IIIVN HOC XA HI CHU NGHIA VA CNG SAN CHU

NGHIA

I. Ch ngha x hi phn ng

A. Ch ngha x hi phong kin

27
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#6http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#7http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#8http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#9http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#10http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#6http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#7http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#8http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#9http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_02.htm#10


28/41


Do a v lch s ca h, qu tc Php v Anh c s mnh vit nhngbi vn chm bim kch x hi t sn hin i. Trong cuc Cch mngPhp hi thng 7 nm 1830, trong phong tro ci cch Anh, cc giai cp qutc y, mt ln na, li ng gc di nhng n kch ca nhng k bo phtng ght. i vi qu tc th khng th cn c vn u tranh chnh tr tht

s c na, h ch c cch u tranh bng vn hc m thi. Nhng ngay ctrong lnh vc vn hc cng khng th dng ci lun iu c rch ca thi kphc tch[12] c na. Mun gy c thin cm, qu tc lm ra v khngngh n li ch ring ca mnh v lp bn co trng ln n giai cp t sn, chl v li ch ca giai cp cng nhn b bc lt m thi. Lm nh th, h tginh cho h ci iu vui th lm v ch diu ngi ch mi ca h v ri rbn tai ngi ny nhng li tin tri khng tt lnh ny khc.

Ch ngha x hi phong kin ra i nh th, l mt m hn hpnhng li ai on vi nhng li ma mai d m ca d vng v ting e docu tng lai. Tuy i khi li cng kch chua cht su cay hm hnh ca np ng vo tim gan ca giai cp t sn, nhng vic n hon ton bt lckhng th hiu c tin trnh ca lch s hin i, lun lun lm cho ngita cm thy bun ci.

Cc ngi qu tc ging ci b n my ca k v sn ln lm c liko nhn dn theo h, nhng nhn dn va chy li th trng thy ngaynhng ph hiu phong kin c eo sau lng h, th l nhn dn lin tn i vph ln ci mt cch khinh b.

Mt b phn ca phi chnh thng Php v phi "Nc Anh tr" dintn hi kch y.

Khi nhng ngi bnh vc ch phong kin chng minh rng phngthc bc lt phong kin khng ging phng thc bc lt ca giai cp t snth h ch qun c mt iu l ch phong kin bc lt trong hon cnh vnhng iu kin khc hn v hin li thi. Khi h vch ra rng di ch phong kin, khng c giai cp v sn hin i th h ch qun c mt iul giai cp t sn chnh l mt sn phm tt nhin ca ch x hi ca h.

V li, h rt t che y tnh cht phn ng ca nhng li ch trch cah, cho nn li l ch yu m h dng buc ti giai cp t sn th chnh l

28


29/41


cho rng di s thng tr ca n, giai cp t sn m bo s pht trin chomt giai cp s lm n tung ton b trt t x hi c.

H buc ti giai cp t sn sinh ra mt giai cp v sn cch mng,nhiu hn l buc ti giai cp sinh ra giai cp v sn ni chung.

Cho nn, trong hot ng chnh tr, h tch cc tham gia vo tt c nhngbin php bo lc chng giai cp cng nhn. V trong i sng hng ngyca h, mc d nhng li hoa m trng rng ca h, h vn khng b qua chi lm ly nhng qu to bng vng[13] v em lng trung thnh, tnhyu v danh d m i ly vic bun bn len, c ci ng, v ru mnh.[14]

Cng ht nh thy tu v cha phong kin lun lun tay nm tay cng ivi nhau, ch ngha x hi thy tu cng i st cnh vi ch ngha x hi

phong kin.

Khng c g d hn l ph ln ch ngha kh hnh ca o C c mtlp sn ch ngha x hi, o C c chng phi cc lc phn i ch t hu, hn nhn v nh nc sao? V thay tt c nhng ci , o Cc chng phi tuyn truyn vic lm phc v s kh hnh, cuc sngc thn v ch ngha cm dc, cuc sng tu hnh v nh th sao? Ch

ngha x hi C c chng qua ch l th nc thnh m thy tu dng xccho ni hn gin ca qu tc m thi.

B. Ch ngha x hi tiu t sn.

Giai cp qu tc phong kin khng phi l giai cp duy nht b giai cpt sn lm ph sn; n khng phi l giai cp duy nht c nhng iu kin

sinh hot ang tn li v tiu vong trong x hi t sn hin i. Nhng ngith dn v tiu nng thi trung c l nhng tin bi ca giai cp t sn hini. Trong nhng nc m cng nghip v thng nghip pht trin kmhn, giai cp tip tc sng lay lt bn cnh giai cp t sn thnh vng.

Trong nhng nc m nn vn minh hin i ng pht trin th hnhthnh mt giai cp tiu t sn mi, ng nghing gia giai cp v sn v giai

cp t sn; l b phn b sung ca x hi t sn, n c lun lun c hnhthnh tr li; nhng v s cnh tranh, nhng c nhn hp thnh giai cp y c

29


30/41


lun lun b y xung hng ng ca giai cp v sn v hn na l s phttrin tin ln ca i cng nghip, h thy rng gn nh n lc h shon ton bin mt vi tnh cch v b phn c lp ca x hi hin i, vtrong thng nghip, trong cng nghip v trong nng nghip, h s nhngch cho nhng c cng v nhn vin lm thu.

Trong nhng nc nh nc Php, nng dn chim qu na dn sth t nhin xut hin nhng nh vn ng v giai cp v sn chng ligiai cp t sn, nhng dng ci thc o tiu t sn v tiu nng trongvic ph phn ch t sn, v xut pht t nhng quan im tiu t snm bnh vc s nghip ca cng nhn. Ch ngha x hi tiu t sn chnh thnh nh th . Xi-xmn-i l lnh t ca th vn hc , khng

nhng Php m c Anh na.Ch ngha x hi y phn tch rt su sc nhng mu thun gn lin vi

nhng quan h sn xut hin i. N vch trn nhng li ca tng gi di canhng nh kinh t hc. N chng minh mt cch khng th bc b cnhng tc dng ph hoi ca nn sn xut my mc v ca s phn cng laong, s tp trung t bn v rung t, s sn xut tha, cc cuc khnghong, s sa st khng trnh c ca nhng ngi tiu t sn v nng dn,s cng kh ca giai cp v sn, tnh trng v chnh ph trong sn xut, tnhtrng bt cng kh r rt trong s phn phi ca ci, chin tranh cng nghipc tnh cht hu dit gia cc dn tc, s tan r ca o c c, ca nhngquan h gia nh c, ca nhng tnh cht dn tc c.

Nhng xt v ni dung chn thc ca n, th hoc l ch ngha x hi nymun khi phc li nhng t liu sn xut v phng tin trao i c, v

cng vi nhng ci , cng khi phc li c nhng quan h s hu c vton x hi c, hoc l n mun bit nhng t liu sn xut v nhng phngtin trao i hin i phi khun theo ci khun kh cht hp ca nhngquan h s hu c, ca nhng quan h b v tt phi b nhng cng c yp tan. Trong c hai trng hp, ch ngha x hi ny va l phn ng val khng tng.

Ch phng hi trong cng nghip, ch gia trng trong nngnghip l ci ch tt cng ca n.

30


31/41


Trong s pht trin v sau ca n, tro lu ny bin thnh nhng lion thn hn nht[15].

C. Ch ngha x hi c hay ch ngha x hi "chn chnh"

Vn hc x hi ch ngha v cng sn ch ngha ca nc Php, sinh radi p lc ca mt giai cp t sn thng tr, biu hin vn hc ca s phnkhng chng li nn thng tr y, th c a vo nc c gia lc giaicp t sn bt u u tranh chng ch chuyn ch phong kin.

Cc nh trit hc, cc nh trit hc na ma v nhng k ti hoa chm h x vo th vn hc y, nhng c iu h qun rng vn hc Phpc nhp khu vo c, song nhng iu kin sinh hot ca nc Php likhng ng thi c a vo c. i vi nhng iu kin sinh hot c, vn hc Php y, mt ht ngha thc tin trc tip v ch cn mangmt tnh cht thun tu vn chng m thi. N t phi c tnh cht ca mts t bin v v v s hin din bn tnh ca con ngi. Chng hn, i vinhng nh trit hc c hi th k XVIII, nhng yu sch ca cch mngPhp ln th nht ch l nhng yu sch ca nhng "l tnh thc tin" ni

chung; v theo con mt ca h, nhng biu hin ca ch ca nhng ngit sn cch mng Php ch biu hin nhng quy lut ca ch thun tu, ca ch ng nh n phi tn ti, ca ch tht s con ngi.

Cng vic c nht ca cc nh vn c l iu ho nhng t tng mica Php vi thc trit hc ca mnh, hay ni cho ng hn, l lnh hinhng t tng ca Php bng cch xut pht t quan im trit hc camnh. H lnh hi nhng t tng y nh ngi ta lnh hi mt th tingngoi quc thng qua phin dch.

Ai cng bit bn thy tu em nhng chuyn hoang ng v l v ccthnh Thin cha gio ghi y nhng bn tho cc tc phm c in thi cd gio nh th no. i vi vn hc Php khng c tnh cht tn gio th ccnh vn hc c lm ngc li. H lun nhng iu v l v trit hc cah vo trong nguyn bn Php. Th d, trong on ph phn ca Php i vi

quan h tin bc th h lng vo nhng ch: "s tha ho ca nhn tnh";

31


32/41


trong on ph phn ca Php i vi nh nc t sn th h li lng vo dng ch: "vic xo b s thng tr ca tnh Ph bin - Tru tng",v.v...

Vic thay th trit hc ca Php bng nhng li l trit hc rng tuychy, h gi l "trit hc ca hnh ng"; l "ch ngha x hi chn chnh", l"khoa hc c v ch ngha x hi",v.v...

Nh th l vn hc x hi ch ngha v cng sn ch ngha Php bhon ton ct xn. V v trong tay ngi c, vn hc y khng cn l biuhin ca cuc u tranh ca mt giai cp ny chng mt giai cp khc na,cho nn h ly lm c l vt ln trn "tnh phin din ca Php"; l bo v khng phi nhng nhu cu tht s, m l nhu cu v chn l; khngphi nhng li ch ca ngi v sn, m l nhng li ch ca bn tnh con

ngi, ca con ngi ni chung, ca con ngi khng thuc giai cp no,cng khng thuc mt thc ti no, ca con ngi ch tn ti trong mt butri my m ca o tng trit hc m thi.

Ch ngha x hi c y coi trng nhng tr luyn tp vng v ca hcsinh ca mnh mt cch ht sc trnh trng, v ph trng nhng tr y mtcch om sm kiu bn thuc rong, nhng ri cng mt dn tnh ngy th

thng thi rm ca mnh.Cuc u tranh ca giai cp t sn c v nht l ca giai cp t sn Ph

chng phong kin v ch qun ch chuyn ch, tm li l phong tro caphi t do, ngy cng tr nn nghim tc hn.

Thnh th ch ngha x hi "chn chnh" c c hi m n mong mit lu, em nhng yu sch x hi ch ngha ra i lp vi phong trochnh tr. N c th tung ra nhng li nguyn ra c truyn chng li chngha t do, ch i ngh, s cnh tranh t sn, t do bo ch t sn, phpquyn t sn, t do v bnh ng t sn; n c th tuyn truyn cho qunchng rng trong phong tro t sn y, qun chng khng c g c, tri licn mt tt c. Ch ngha x hi c qun rt ng lc rng s ph phnca Php, m ch ngha x hi c l mt ting vng nht nho, gi nh lphi c x hi t sn hin i cng vi nhng iu kin sinh hot vt cht

tng ng vi x hi v mt c cu chnh tr thch hp - tc l tt cnhng tin m nc c chnh l vn ang phi ginh ly.

32


33/41


i vi nhng chnh ph chuyn ch c, cng m tu tng cachng l nhng thy tu, thy gio, bn gioong-ke h lu v quan li th chngha x hi ny tr thnh mt th ngoo p hng ao c chng ligiai cp t sn ang l mt mi lo i vi chng.

Ch ngha x hi y em ci li gi nhn gi ngha ng mt ca n

b sung cho roi vt v sng n m nhng chnh ph y dng trn pnhng cuc khi ngha ca cng nhn c.

Nu ch ngha x hi "chn chnh" do tr thnh v kh trong tay ccchnh ph chng li giai cp t sn c th ngoi ra, n li cn trc tipi biu cho mt li ch phn ng, li ch ca giai cp tiu t sn c. Giaicp nhng ngi tiu t sn, do th k XVI truyn li v t by ti nay, lun

lun ti sinh di nhiu hnh thc khc nhau, l c s x hi tht s ca ch thit lp c.

Duy tr giai cp y, l duy tr c ch hin hnh. S thng tr vcng nghip v chnh tr ca giai cp t sn ang e do y giai cp tiu tsn y n nguy c chc chn phi suy sp, mt mt do s tp trung t bnv mt khc do s xut hin giai cp v sn cch mng. i vi giai cp tiu

t sn, ch ngha x hi "chn chnh" hnh nh c th lm mt cng i vic.Cho nn ch ngha x hi chn chnh lan ra nh mt bnh dch.

Bn x hi ch ngha c em nhng tm mng nhn t bin ra lmthnh mt ci o rng thng thnh thu y nhng bng hoa t chng mnmng v thm y nhng git sng tnh cm nng hi, ri em loi o ykhoc ln "nhng chn l vnh cu" gy cm ca h, iu lm cho mnhng ca h cng c tiu th mnh trong m khch hng nh vy.

Cn v phn ch ngha x hi c th n dn dn hiu r thm rng smnh ca n l lm i din khoa chng cho bn tiu t sn y.

N tuyn b rng dn tc c l mt dn tc mu mc v ngi phi-li-xtanh c l mt con ngi mu mc. Tt c nhng ci xu xa ca nhngngi mu mc y c n gn cho mt ngha thn b, mt ngha cao cv x hi ch ngha, khin cho nhng ci y bin thnh nhng ci ngc hnli. Nht qun mt cch trit , n phn i xu hng ch ngha cng sn

33


34/41


mun "Ph hu mt cch tn bo", v tuyn b rng mnh v t ng trntt c mi cuc u tranh giai cp. Tr mt s rt t, cn th tt c nhng tcphm t xng l x hi ch ngha y hay cng sn ch ngha lu hnh c,u thuc vo loi vn hc bn thu v lm suy yu con ngi y[16].

II. Ch ngha x hi bo th hay ch ngha x hi t sn

Mt b phn giai cp t sn tm cch cha cc cn bnh x hi, ct cng c x hi t sn.

Trong hng ny, c nhng nh kinh t hc, nhng nh bc i, nhng nhnhn o ch ngha, nhng ngi chm lo cuc ci thin i sng cho giaicp lao ng, t chc vic t thin, bo v sc vt, lp ra nhng hi bi trnn nghin ru, ni tm li l loi nhng nh ci lng hn km nht.V thm ch ngi ta xy dng ch ngha x hi t sn ny thnh mt hthng hon b.

Ly mt v d l quyn "Trit hc v s khn cng" ca Pru-ng.

Nhng nh x hi ch ngha t sn mun duy tr nhng iu kin sinhhot ca x hi hin i, m khng c nhng cuc u tranh v nhng minguy him do nhng iu kin sinh hot y nht nh phi sn sinh ra. Hmun duy tr x hi hin i nhng c y tr ht nhng yu t o ln vlm tan r n. H mun c giai cp t sn m khng c giai cp v sn. Giaicp t sn tt nhin quan nim ci th gii m n ang thng tr l th giitt p hn c. Ch ngha x hi t sn em h thng ho t nhiu trit ciquan nim an i lng ngi y. Khi ch ngha x hi t sn bt giai cp v

sn phi thc hin nhng h thng y ca n v bc vo thnh Gi-ru-da-lem mi, th thc ra, n ch ku gi giai cp v sn bm ly x hi hin ti,nhng phi b ht quan nim th hn ca h i vi x hi y.

Mt hnh thc khc ca ch ngha x hi, t c h thng hn, nhng lithc tin hn, c lm cho cng nhn chn ght mi phong tro cch mng,bng cch chng minh cho h thy rng khng phi s ci bin chnh tr nykhc, m ch c s ci tin v iu kin sinh hot vt cht, v quan h kinh tmi c th c li cho cng nhn m thi. Song ni s ci bin iu kin sinh

34


35/41


hot vt cht, ch ngha x hi y khng h hiu l s xo b nhng quanh sn xut t sn, mt s xo b m ch c cch mng mi c th lm ni;n ch hiu l s thc hin nhng ci cch v hnh chnh ngay trn c snhng quan h sn xut t sn, nhng ci cch do khng lm thay icht no nhng quan h gia t bn v lao ng lm thu; nhiu lm th cng

ch lm cho giai cp t sn gim c nhng chi ph cho vic thng tr can lm cho ngn sch nh nc c nh gnh m thi.

Ch ngha x hi t sn ch t c biu hin thch ng ca n, khi ntr thnh mt li ni t chng n thun.

Mu dch t do, v li ch ca giai cp cng nhn! thu quan bo h, v lich ca giai cp cng nhn! nh t x lim, v li ch ca giai cp cng nhn!

l ci ch tt cng ca ch ngha x hi x hi t sn, iu duy nht mN ni ra mt cch nghim tc.

V ch ngha x hi t sn nm gn trong li khng nh ny: s d nhngngi t sn l nhng ngi t sn, l v li ch ca giai cp cng nhn.

III. Ch ngha x hi v ch ngha cng sn khng tng - ph phn

y khng phi l ni n mt loi vn hc ra, trong tt c cc cuccch mng hin i, nhng yu sch ca giai cp v sn (tc phm ca Ba-bp...).

Nhng mu trc tip u tin ca giai cp v sn thc hin nhngli ch giai cp ca chnh mnh, tin hnh trong thi k si sc khp ni,trong thi k lt x hi phong kin, th nht nh phi tht bi, v bn thn

giai cp v sn ang trong tnh trng manh nha, cng nh v h khng cnhng iu kin vt cht t gii phng, nhng iu kin m ch c thii t sn mi sn sinh ra thi. Vn hc cch mng i km theo nhng phongtro u tin y ca giai cp v sn, khng th khng c mt ni dung phnng. N tuyn truyn ch ngha kh hnh ph bin v ch ngha bnh qunth thin.

Nhng h thng x hi ch ngha v cng sn ch ngha chnh tng,nhng h thng ca Xanh-Xi-Mng, ca Phu-ri-, ca -oen,v.v..., u xut

35


36/41


hin trong thi k u, cha pht trin ca cuc u tranh gia giai cp vsn v giai cp t sn, tc l thi k c m t trn (xem mc "T snv v sn").

Nhng ngi pht sinh ra nhng h thng y, thc ra, u thy r s ikhng gia cc giai cp, cng nh thy r tc dng ca nhng yu t ph

hoi nm ngay trong bn thn x hi thng tr. Song nhng ngi likhng thy nhng iu kin vt cht cn cho s gii phng ca giai cp vsn, v c i tm mt khoa hc x hi, nhng quy lut x hi, nhm mc chto ra nhng iu kin y.

H ly ti ba c nhn ca h thay th cho hot ng x hi, ly nhngiu kin tng tng thay th cho nhng iu kin lch s ca s gii

phng; em mt t chc x hi do bn thn h hon ton to ra, thay th chos t chc mt cch tun t v t pht giai cp v sn thnh giai cp. i vih, tng lai ca th gii s c gii quyt bng cch tuyn truyn v thchnh nhng k hoch t chc x hi ca h.

Tuy nhin, trong khi t ra nhng k hoch y, h cng c thc bo vli ch ca giai cp cng nhn trc ht, v giai cp cng nhn l giai cp au

kh nht. i vi h, giai cp v sn ch tn ti vi t cch l giai cp aukh nht.

Nhng hnh thc cha pht trin ca cuc u tranh giai cp, cng nha v x hi ca bn thn h, lm cho h t coi l ng hn trn mi ikhng giai cp. H mun ci thin iu kin sinh hot vt cht cho ht thymi thnh vin trong x hi, k c nhng k c hng nhng iu kintt nht. Cho nn h lun lun ku gi ton th x hi, khng c phn bit g

c v thm ch h cn ch yu ku gi giai cp thng tr nhiu hn. Theo kin ca h th ch cn hiu h thng ca h l c th tha nhn rng l khoch hay hn ht trong tt c mi k hoch v mt x hi tt p hn httrong tt c mi x hi.

V vy, h c tuyt mi hnh ng chnh tr v nht l mi hnh ngcch mng, h tm cch t mc ch ca h bng nhng phng php ho

bnh, v th m mt con ng i ti mt kinh Phc m x hi mi bng

36


37/41


hiu lc ca s nu gng, bng nhng th nghim nh, c nhin nhng thnghim ny lun lun tht bi.

Trong thi k m giai cp v sn cn t pht trin, cn nhn a v ca bnthn mnh mt cch cng o tng, th bc tranh o tng v x hi tnglai l ph hp vi nhng nguyn vng bn nng u tin ca cng nhn

mun hon ton ci bin x hi.

Nhng trong nhng trc tc x hi ch ngha v cng sn ch ngha cng c nhng yu t ph phn. Nhng trc tc y kch ton b c sca x hi ng thi. Do , chng cung cp c nhng ti liu rt cgi tr soi sng thc ca cng nhn. Nhng ngh tch cc ca nhngtrc tc y v x hi tng lai, chng hn, vic th tiu s i khng gia

thnh th v nng thn[17], xo b gia nh, xo b s thu li nhun c nhnv lao ng lm thu, tuyn b s ho hp x hi v s ci to nh ncthnh mt c quan n thun qun l sn xut, tt c nhng lun im y chmi bo trc rng i khng giai cp tt phi mt i, nhng i khng giaicp ny ch mi bt u xut hin, v nhng nh sng lp ra cc hc thuytcng ch mi bit nhng hnh thc u tin khng r rt v l m ca nthi. Cho nn, nhng lun im y ch mi c mt ngha hon ton khngtng m thi.

Y ngha ca ch ngha x hi v ch ngha cng sn khng tng - phphn l theo t l nghch vi s pht trin lch s. u tranh giai cp cnggay gt v cng c hnh thc xc nh th ci nh o tng mun ng lntrn cuc u tranh giai cp, ci thi i lp mt cch o tng vi utranh giai cp y, cng mt ht mi gi tr thc tin, mi cn c l lun ca

chng. Cho nn, nu nh v nhiu phng din, cc nh sng lp ra nhnghc thuyt y l nhng nh cch mng th nhng tn phi do mn ca hlp ra lun lun l phn ng, v nhng mn y khng khng gi lynhng quan nim c ca cc v thy ca h, bt chp s pht trin lch sca giai cp v sn. V vy, h tm cch, v v im ny th h l nht qun,lm lu m u tranh giai cp v c iu ho cc i khng. H tip tc mc thc hin nhng th nghim v nhng khng tng x hi ca h lp ratng pha-lan-xte-r ring bit, to ra nhng ("Home-colonies"), xy dng

37
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#n17http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#n17http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#n17


38/41


mt x I-ca-ri nh[18], tc l lp ra mt Gi-ru-da-lem mi t hon - v xydng tt c nhng lu i trn bi ct y, h t thy buc phi ku gi nlng tt v kt bc ca cc nh t sn bc i. Dn dn h ri vo hng nhngngi x hi ch ngha phn ng hay bo th c miu t trn kia, vch cn khc bn ny ch h c mt li ni thng thi rm c h thng hn

v tin mt cch m mui v cung nhit vo hiu lc thn k ca khoa hcx hi ca h.

V vy, h kch lit phn i mi phong tro chnh tr ca cng nhn, vtheo h th mt phong tro nh th ch c th l do m qung thiu tin tngvo kinh Phc m mi m ra.

Phi -oen Anh th chng li phi Hin chng, phi Phu-ri- Php

th chng li phi ci cch.

Ch thch:

[12] y khng phi l ni v thi k Phc tch 1660-1689 Anh m lthi k Phc tch 1814-1830 Php (Ch thch ca ng-ghen cho ln xutbn bng ting Anh nm 1888)

[13] [...][14] [...]

[15] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 thay cho cu: "Trong spht trin v sau ca n, tro lu ny bin thnh nhng li on thn hnnht" l cu "Cui cng, khi nhng s kin lch s khng th bc b lmtiu tan tc dng an i ca o tng th ch ngha x hi ny bin thnhnhng li on thn thm thng"

[16] Cn bo cch mng nm 1848 qut sch ht c ci tro lu thmhi y v lm cho nhng mn ca tro lu ny mt ht hng th u cch ngha x hi mt ln na. Ngi i biu chnh v in hnh tiu biunht ca tro lu ny l ngi Cc Grun. (Ch thch ca ng-ghen cho lnxut bn bng ting c nm 1890)

38
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#n18http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#12http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#13http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#14http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#15http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#16http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#n18http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#12http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#13http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#14http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#15http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#16


39/41


[17] Trong bn ting Anh xut bn nm 1888 on ny c din t nhsau: "Nhng bin php thc t m h ra, chng hn nh th tiu s khcbit gia thnh th v nng thn.

[18] Pha-lan-xte-r l tn gi nhng khu di dn x hi ch ngha m Sc-l Phu-ri- hoch nh ra. Ca-b dng tn gi I-ca-ri gi t nc khng

tng ca ng v v sau th dng gi khu di dn cng sn ch ngha cang M. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting Anh nm1888).

Home-colonies (khu di dn trong nc) l tn gi m -oen dng tcho nhng x hi cng sn ch ngha kiu mu ca ng. Pha-lan-xte-r lnhng lu i x hi do Phu-ri- hoch nh ra. I-ca-ri l tn gi ci t nc

tng tng m Ca-b m t khi ni n nhng t chc cng sn ch nghatrong t nc y. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng ting cnm 1890).

PHN IV

THAI CUA NHNG NGI CNG SAN VI CACANG I LP

Cn c theo nhng iu m chng ti ni chng II th thi canhng ngi cng sn i vi nhng ng cng nhn c thnh lp vdo y, thi ca h i vi phi Hin chng Anh v phi ci cch

rung t Bc M, t n cng r ri.Nhng ngi cng sn chin u cho nhng mc ch v nhng li ch

trc mt ca giai cp cng nhn, nhng ng thi trong phong tro hin ti,h cng bo v v i biu cho tng lai ca phong tro. Php, nhng ngicng sn lin hp vi ng dn ch - x hi ch ngha[19] chng giai cp t snbo th v cp tin, ng thi vn dnh cho mnh ci quyn ph phn nhng

li ni sung v nhng o tng do truyn thng cch mng li.

39
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#17http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#18http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_04.htm#n19http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#17http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_03.htm#18http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_04.htm#n19


40/41


Thu S, h ng h phi cp tin, nhng khng phi khng bit rng ngny gm nhng phn t mu thun nhau, mt na l nhng ngi dn ch xhi ch ngha theo kiu Php, v mt na l nhng ngi t sn cp tin.

Ba Lan, nhng ngi cng sn ng h chnh ng coi cch mngrung t l iu kin gii phng dn tc, ngha l chnh ng lm cuc

khi ngha Cra-cp nm 1846.

c, ng cng sn u tranh chung vi giai cp t sn mi khi giaicp ny hnh ng cch mng chng ch qun ch chuyn ch, chng ch s hu rung t phong kin v giai cp tiu t sn phn ng.

Nhng khng mt pht no ng cng sn li qun gio dc cho cngnhn mt thc ht sc sng r v s i khng kch lit gia giai cp t sn

v giai cp v sn, khi c thi c th cng nhn c bit s dng nhngiu kin chnh tr v x hi do s thng tr ca giai cp t sn to ra, nh lv kh chng li giai cp t sn, ngay sau khi nh xong nhng giaicp phn ng c, l c th tin hnh u tranh chng li chnh ngay giaicp t sn.

Nhng ngi cng sn ch nhiu nht n nc c, v nc c hin

ng vo m trc ca mt cuc cch mng t sn, v nc c s thchin cuc cch mng y trong nhng iu kin tin b hn ca nn vn minhchu u ni chung v vi mt giai cp v sn pht trin mnh m hn nhiuso vi nc Anh trong th k XVII v nc Php trong th k XVIII. V doy, cch mng t sn c ch c th l mn u trc tip cho mt cuc cchmng v sn.

Tm li, tt c mi ni, nhng ngi cng sn u ng h mi phongtro cch mng chng li trt t x hi v chnh tr hin hnh.

Trong tt c phong tro y, h u a vn ch s hu ln hng u,coi l vn c bn ca phong tro, khng k l n c th pht trinn trnh no.

Sau ht, nhng ngi cng sn mi ni u phn u cho s on kt vs lin hp ca cc ng dn ch tt c cc nc.

40


41/41


Nhng ngi cng sn coi l iu ng khinh b nu giu gim nhngquan im v nh ca mnh. H cng khai tuyn b rng mc ch ca hch c th t c bng cch dng bo lc lt ton b trt t x hi hinhnh. Mc cho cc giai cp thng tr run s trc mt cuc Cch mng cngsn ch ngha! Trong cuc cch mng y, nhng ngi v sn chng mt g

ht, ngoi nhng xing xch tri buc h. H s ginh c c th gii.

V SAN TT CA CAC NC OAN KT LAI!

Ch thch

[19] Lc , i biu cho ng ny, trong ngh vin l L-ruy-R-lanh;i biu cho ng ny trong vn hc l Lu-i-Blng v trong bo ch hngngy l t "Rforme". H dng ci tn dn ch - x hi ch ngha, ci tn mh ngh ra, gi b phn t nhiu c mu sc x hi ch ngha trong ngdn ch hay cng ho. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng tingAnh nm 1888).

Ci ng lc , Php, t gi l ng dn ch - x hi ch ngha, c ibiu chnh tr ca n l L-ruy-R-lanh v i biu vn hc ca n l Lu-i-Blng, vy l ng ny cn cch xa mt tri mt vc vi ng dn ch - xhi ngy nay c. (Ch thch ca ng-ghen cho ln xut bn bng tingc nm 1890).
http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_04.htm#19http://www.marxists.org/vietnamese/marx-engels/1840s/tuyen/phan_04.htm#19

tuyên ngôn của Đảng cộng sản

Documents