u 12 î¡zu : s>hpb `¡`f l¥gpk àgptp - jainshikshan.org · l¥gpk àgptp 3 s>. (8)...

92
L¥gpk àgpTp 1 â. : 1. (L) _uQ¡_p `pW_u$ `|rs® L$fp¡ : (1) _dp¡ ....................................... kìhkpl|Z„ S>. (1) _dp¡ Aqfl„spZ„, _dp¡ rkÝ^pZ„, _dp¡ ApeqfepZ„, _dp¡ DhÄTpepZ„, _dp¡ gp¡ A¡ kìh kplw Z(2) rsL$My sp¡ ................................... k½$pf¡rd S>. (2) qsL¹$MyÑp¡ ApeprlZ„ `eprlZ„ h„v$prd _d„kprd k½$pf¡rd (3) `peqÃR>sL$fZ¡ Z......................... W$prd S>. (3) `pe[ÃR>s - L$fZ¡Z„ rhkp¡lu L$fZ¡Z„ rhkëgu L$fZ¡Z„ `phpZ„ L$çdpZ„ r_Á^peZV Y $pA¡ W$prd (4) cNhspZ.............................. W$pZ¡Z„ S>. (4) cNh„spZ„ _dp¡½$pf¡Z„ _ `pf¡rd sph L$pe„ W$pZ¡Z„ (5) Arclep ................................. `qfeprhep S>. (5) Arclep hrÑep g¡rkep k„OpCep k„OqË$ep `qfeprhep (6) v$N ....................................... rhfprlep S>. (6) v$N, dË$u, d½$X$p - k„ÑpZp k„L$$dZ¡ S>¡d¡ Æhp rhfprlep (M$) _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ : S>hpb kp\¡ (1) _dp¡ ApeqfepZ- S>hpb : ApQpe® cNh„sp¡_¡ _dõL$pf lp¡ (2) rs¼My sp¡ - S>hpb : ÓZ hpf (3) k½$pf¡rd - S>hpb : kÐL$pf L$fy„ Ry>„ (4) `qX$½$rdD - S>hpb : `p`\u r_h© Ñ \hp_¡ (5) NdZpNdZ¡ - S>hpb : fõspdp„ S>sp„-Aphsp„ (6) b¡ Iqv$ep - S>hpb : BrÞÖehpmp Æh (7) Arclep - S>hpb : kpdp AphsplÎep lp¡ e (8) hhfp¡ rhep - S>hpb : fqls L$ep® lp¡e s¡ (9) `pe[ÃR>s L$fZ¡Z„ - S>hpb : âperòs L$fhp dpV¡$ $ (10) _ukrkA¡Z„ - S>hpb : _uQp¡ ðpk d|L$hp\u - r_:ðpk (N$) d| m `pW$ gMp¡ : S>hpb kp\¡ (1) cp„N¡ _l] - S>hpb : AcÁNp¡ 4) h„v$_ L$fy„ Ry>„ - S>hpb : h„v$prd (2) _ `pfy - S>hpb : _ `pf¡rd 5) TpL$m W$pf - S>hpb : Ap¡kp (3) L$pep_¡ - S>hpb : L$pe„ (O) A¡L$ hp¼edp„ S>hpb gMp¡ : S>hpb kp\¡ (1) ApQpe® _p Ny Z L¡ $V$gp ? S>hpb : 36 (2) su\®_u õ\p`_p L$p¡Z L$f¡ ? S>hpb : su\¯L$f (3) S>¥_ ApNd L¡$V$gp ? S>hpb : 32 (4) Aqfl„s cNhp__¡ KO Aph¡ ? S>hpb : _p (5) kÐL$pf A¡V$g¡ iy„ ? S>hpb : Nyfy cNh„s_p¡ hpZu\u kÐL$pf L$fhp¡, `^pfp¡ bp¡ghy„, lp\ Å¡Xhp hN¡f¡ kÐL$pf R>¡. khpg kp\¡ S>hpb `¡`f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 1 sp. 10-01-2016 kde: khpf¡ 9 \u 12 î¡ Zu : Ny Z : 100 1 îu b©lv¹$ dy„bC h^®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„O kQprgs: dpsy îu drZbl¡ _ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s hprj®L$ `funp S>¥_ipmp N°y` _y `¡ `f

Upload: trinhbao

Post on 15-Mar-2019

219 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

L¥gpk àgpTp

1

â. : 1. (L) _uQ¡_p `pW_u$ |rs® L$fp¡ :(1) _dp¡ ....................................... kìhkpl|Z„

S>. (1) _dp¡ Aqfl„spZ„, _dp¡ rkÝ^pZ„, _dp¡ ApeqfepZ„, _dp¡ DhÄTpepZ„,_dp¡ gp¡A¡ kìh kplwZ„

(2) rsL$Mysp¡ ...................................k½$pf¡rdS>. (2) qsL¹$MyÑp¡ ApeprlZ„ `eprlZ„ h„v$prd _d„kprd k½$pf¡rd

(3) `peqÃR>sL$fZ¡Z„ ......................... W$prdS>. (3) `pe[ÃR>s - L$fZ¡Z„ rhkp¡lu L$fZ¡Z„ rhkëgu L$fZ¡Z„ `phpZ„

L$çdpZ„ r_Á^peZVY$pA¡ W$prd(4) cNh„spZ„ .............................. W$pZ¡Z„

S>. (4) cNh„spZ„ _dp¡½$pf¡Z„ _ `pf¡rd sph L$pe„ W$pZ¡Z„(5) Arclep ................................. `qfeprhep

S>. (5) Arclep hrÑep g¡rkep k„OpCep k„OqË$ep `qfeprhep(6) v$N ....................................... rhfprlep

S>. (6) v$N, dË$u, d½$X$p - k„ÑpZp k„L$$dZ¡ S>¡d¡ Æhp rhfprlep

(M$) _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ :

S>hpb kp\¡ (1) _dp¡ ApeqfepZ„ - S>hpb : ApQpe® cNh„sp¡_¡ _dõL$pf lp¡(2) rs¼Mysp¡ - S>hpb : ÓZ hpf(3) k½$pf¡rd - S>hpb : kÐL$pf L$fy„ Ry>„(4) `qX$½$rdD - S>hpb : `p`\u r_h©Ñ \hp_¡(5) NdZpNdZ¡ - S>hpb : fõspdp„ S>sp„-Aphsp„

(6) b¡Iqv$ep - S>hpb : b¡ BrÞÖehpmp Æh

(7) Arclep - S>hpb : kpdp Aphsp„ lÎep lp¡e

(8) hhfp¡rhep - S>hpb : fqls L$ep® lp¡e s¡

(9) `pe[ÃR>s L$fZ¡Z„ - S>hpb : âperòs L$fhp dpV¡$$

(10) _ukrkA¡Z„ - S>hpb : _uQp¡ ðpk d|L$hp\u - r_:ðpk

(N$) d|m `pW$ gMp¡ :S>hpb kp\¡ (1) cp„N¡ _l] - S>hpb : AcÁNp¡ 4) h„v$_ L$fy„ Ry>„ - S>hpb : h„v$prd

(2) _ `pfy - S>hpb : _ `pf¡rd 5) TpL$m W$pf - S>hpb : Ap¡kp(3) L$pep_¡ - S>hpb : L$pe„

(O) A¡L$ hp¼edp„ S>hpb gMp¡ :S>hpb kp\¡ (1) ApQpe®_p NyZ L¡$V$gp ? S>hpb : 36

(2) su\®_u õ\p`_p L$p¡Z L$f¡ ? S>hpb : su\¯L$f(3) S>¥_ ApNd L¡$V$gp ? S>hpb : 32(4) Aqfl„s cNhp__¡ KO Aph¡ ? S>hpb : _p

(5) kÐL$pf A¡V$g¡ iy„ ? S>hpb : Nyfy cNh„s_p¡ hpZu\u kÐL$pfL$fhp¡, `^pfp¡ bp¡ghy„,b¡ lp\ Å¡Xhp hN¡f¡ kÐL$pf R>¡.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 1

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1001

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

2

(Q) Å¡X$L$p Å¡X$p¡ :(1) Aqfl„s - 108 S>hpb : (1) Aqfl„s - 12(2) dpmp_p dZL$p - 12 S>hpb : (2) dpmp_p dZL$p - 108(3) rkÝ^ cNhp_ - 27 S>hpb : (3) rkÝ^ cNhp_ - 8(4) kp y - kpÝhu - 3 S>hpb : (4) kp y - kpÝhu - 27(5) h„v$_p - 8 S>hpb : (5) h„v$_p - 3

----------------------------------------------------â. : 2. kpdpÞe kdS>Z rhcpN : _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡ :

(1) ÓuÅ (3) A_¡ s¡fdp (13) su\L$fS>. (1) su\¯L$f - 3 - îu k„ch_p\ õhpdu

- 13 - îu rhdg_p\ õhpdu(2) `p„Qdp (5) A_¡ ApW$dp (8) îphL$

S>. (2) îphL$ - 5 - Qy‰ZuisL$ îphL$- 8 - dlpisL$ îphL$

(3) buSy>„ (2) A_¡ `p„Qdy„ (5) R>'L$pe_y„ Np¡ÓS>. (3) R>'L$pe_y„ Np¡Ó- 2 - A`L$pe

5 - h_õ`rsL$pe(4) Qp¡\y„ (4) A_¡ R>Ìz„$ (6) L$d®

S>. (4) L$d® - 4 - dp¡l_ue L$d®- 6 - _pd L$d®

(5) ÓuÅ (3) A_¡ kpsdp (7) NZ^fS>. (5) NZ^f - 3 - hpeyc|rs

- 7 - AL„$r`sÆ(6) buÅ (2) A_¡ ApW$dp (8) ksu

S>. (6) ksu - 2 - ky„v$fu- 8 - kygkp

(7) `p„Qdy„ (5) A_¡ kpsdy„ (7) sÐhS>. (7) sÐh - 5 - Apîh sÐh

- 7 - r_S>®fp sÐh(8) Ap`Zp v¡$h L$p¡Z ?

S>. (8) v¡$h - Aqfl„sv¡$h.

--------------------------------------------------â.: 3. (L$)) _uQ¡_p âï__p S>hpb Ap`p¡ :

(1) ^d®_y„ d|m iy„ R>¡ ?S>. (1) rh_e ^d®_y„ d|m R>¡.

(2) L$p¡_p¡ bv$gp¡ Ap`u iL$pe _l] ?S>. (2) dpspr`sp_p¡ bv$gp¡ Ap`u iL$pe _l].

(3) kl_ L$fhpdp„ L¡$V$gp NyZ R>¡ ?S>. (3) kl_ L$fhpdp„ kp¡ NyZ.

(4) ¥kp MQ}_¡ iy„ _ Mphy„ ?S>. (4) ¥kp MQ}_¡ lp¡V¡$gdp„ L¡$ f¢L$X$u_u DOpX$u hõsyAp¡ _ Mphu.

(5) k|ep®õs `R>u i¡_p¡ ÐepN L$fhp¡ ?S>. (5) k|ep®õs `R>u A¡V$g¡ L¡$ fpÓ¡ Aplpf_p¡ ÐepN L$fui.

(6) buÅ_y„ ^_ Å¡hp\u iy„ _yL$kp_ \pe ?S>. (6) buÅ_y„ ^_ Å¡hp\u, Qp¡fu_y„ d_ \pe, ^__p¡ gp¡c \pe.

(7) S>¥_ipmpdp„ S>C â\d iy„ L$fhy„ ?S>. (7) S>¥_ipmpdp„ S>C_¡ kp¥ â\d h„v$_p L$fu k„hf L¡$ kpdpreL$ gCi.

(8) kpdpreL$_p 4 D`L$fZ gMp¡.

î¡Zu : 1 (S>¥_ipmp) ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

3

S>. (8) kpdpreL$_p 4 D`L$fZ : Apk_, dpmp, dyl`qÑ, NyÃR>p¡.(9) S>Ns_p¡ v$pk L$p¡Z ?

S>. (9) S>Ns_p¡ v$pk S>¡ Apip_p¡ v$pk lp¡e s¡.(10) AÐepf¡ L$p¡_y„ ipk_ Qpg¡ R>¡ ?

S>. (10) Qp¡hukdp su\¯L$f cNhp_ dlphuf õhpdu_y„(M) kpQy„ R>¡ L¡$ Mp¡Vy„$ R>¡ s¡ gMp¡ :

S>hpb kp\¡ (1) lz„ ApÐdp Ry>„. ... S>hpb : kpQy„.(2) s©óZphpmp¡ k„sp¡ju R>¡. ... S>hpb : Mp¡Vy$y„(3) dyl`qÑ D`L$fZ R>¡. ... S>hpb : kpQy„.

(4) b¡ lp¡e Ðep„ _dp¡ Aqfl„spZ„ L$l¡hy„.... S>hpb :Mp¡Vy„$(5) hX$ugp¡ kpd¡ S>¡d s¡d _l] bp¡gui. ... S>hpb : kpQy„.

---------------------------------------------------â. : 4. L$\p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) cNhp_ dlphuf_p¡ S>Þd ¼epf¡ \ep¡ ? S>Þdprcj¡L$ ¼ep„ \ep¡ ?S>. (1) cNhp_ dlphuf õhpdu_p¡ S>Þd Q¥Ó kyv$ s¡fk_u dÝefprÓA¡ \ep¡.

s¡d_p¡ S>Þd Arcj¡L$ 64 BÞÖp¡ Üpfp d¡fy `h®s D`f DS>hhpdp„ Apìep¡ lsp¡.(2) cNhp_ dlphuf¡ _pN_¡ ip¡ D`v¡$i Apàep¡ ?

S>. (2) cNhp_ dlphuf¡ _pN_¡ D`v¡$i Apàep¡, ""Ap¡ _pN ! byÄTp byÄTp bp¡ _¡ `pd.sy„ `Z Ad©s_p¡ v$qfep¡ R>¡. sy„ spfp |h®ch_p¡ rhQpf L$f. s¢ d_yóe_p chdp„¾$p¡ L$ep£, s¡\u sy„ ApS>¡ Ap _pN_p¡ S>Þd `pçep¡ R>¡. dpV¡$ lh¡ sy„ kdS> A_¡¾$p¡ L$fhp_y„ R>p¡X$u v¡$.''

(3) AdfLy$dpfdp„ L¡$V$gp gnZ lsp ?S>. (3) AdfLy$dpfdp„ bÓuk gnZ lsp.

(4) Arsdy¼s L$ydpf_p dpspr`sp_y„ _pd iy„ R>¡ ?S>. (4) Arsdy¼sLy$dpf_p„ dpsp_y„ _pd fpZu îuv¡$hu, r`sp_y„ _pd fpÅ rhS>ek¡_.

(5) Arsdy¼s Ly$dpf¡ L¡$V$gp ip÷p¡_y„ AÝee_ L$ey ?S>. (5) Arsdy¼sLy$dpf¡ 11 A„Nk|Óp¡_y„ (ip÷p¡_y„) AÝee_ L$ey.

----------------------------------------------------â. : 5. Lpìe_u |rs® L$fp¡ :

(1) dlphuf_p ......................... ^d® v$epâ^p_ R>¡.S>. (1) dlphuf_p„ k„sp_ R>¡, cpC dlphuf_p k„sp_ R>¡,

v¡$h Adpfp Aqfl„sp¡_¡, Nyfy Adpfp r_N°„Þ\p¡,^d® v$epâ^p_ R>¡.

(2) hmu R>¡ rkÝ^ ......................... rhv$pf¡S>. (2) hmu R>¡ rkÝ^ `fdpÐdp, L$fu_¡ cõd L$dp¡£_¡

rbfpS>¡ dy[¼s`v$dp S>¡, _dy„ Ry>„ cph\u s¡_¡,^fu QpqfÓ ApQpe¡p®, ^fph¡ cìe Æhp¡_¡, rhv$pf¡

(3) _p_p _p_p ......................... S>„by S>¡hpS>. (3) _p_p„ _p_p„ cygL$p„ ÅZ¡ Nygpb awgX$p„,

Qpgp¡ Ap`Z¡ S>CA¡, dlphuf_p ipk_dp„...Ap`Z¡ b_hy„ dlphuf, Ap`Z¡ b_hy„ Np¥sd,S>„b| S>¡hp \CA¡.

(4) dp¡V$p Äepf¡ ......................... ipk_dp„S>. (4) dp¡V$p Äepf¡ \CA¡, ipk__¡ TmL$phuA¡,

S>gv$u dy[¼s hfuA¡, dlphuf_p„ ipk_dp„.

(5) „Q`fd¡ô$u_¡ h„v$_ L$ep L$pìedp„ R>¡ ?S>. (5) kL$g d„Ng L$pìedp„.

"S>e rS>_¡ÞÖ''

î¡Zu : 1 (S>¥_ipmp) ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

4

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 1

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1001

â. : 1. (L) `pW |rs® L$fp¡ :(1) _d„kprd ................................. `ÄSy>hpkprd

S>. (1) _d„kprd k½$pf¡rd kçdpZ¡rd L$ëgpZ„ d„Ng„ v¡$he„ Q¡Ce„ `ÄSy>hpkprd.(2) BÃR>prd ................................. lqfe½$dZ¡

S>. (2) BÃR>prd `qX$½$rdJ BqfephrlepA¡ rhfplZpA¡ NdZpNdZ¡ `pZ½$dZ¡bue½$dZ¡ lqfe½$dZ¡.

(3) L$pDõkN„ ................................. DÍz$A¡Z„S>. (3) L$pDõkÁN„ AÞ_Ð\ DkrkA¡Z„ _ukrkA¡Z„ MprkA¡Z„ R>uA¡Z„ S>cpCA¡Z„ DÍz$A¡Z„.

(4) kueg ................................... h„v$prdS>. (4) kueg rkÄS>k hpky yÄS„>Q rhdg dZ„s„ Q rS>Z„ ^çd„ k„rs h„v$prd.

(5) Å¡N„ ..................................... _L$f¡rdS>. (5) Å¡N„ `ÃQL¹$Mprd Åh r_ed„ ` y>hpkprd vy$rhl„ rsrhl¡Z„„ _ L$f¡rd.

(6) ^çd _peNpZ„ .......................... Aà`qX$leS>. (6) ^çd _peNpZ„ ^çd kpfluZ„ ^çdhf QpDf„s Q½$hqËZ„ v$uhp¡ spZ„

kfZ NC `CË$pZ„ Aà`qX$le.(7) s¡ Apgp¡D ............................... L$fZep

S>. (7) s¡ Apgp¡J dZ vy$à`rZlpZ¡ hevy$à`rZlpZ¡ L$pe vy$à`rZlpZ„ kpdpCeõkkC A½$fZep kpdpCeõk AZhqË$eõk L$$fZep.

(8) kpdpreL$dp„ .............................. d_hQ_ L$pepA¡S>. (8) kpdpreL$dp„ Ars¾$d ìeqs¾$d, ArsQpf, A_pQpf ÅZsp„ AÅZsp„

d_-hQ_-L$pepA¡.

(M$) _uQ¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ :(1) _dp¡ ApeqfepZ„ - S>hpb : ApQpe® cNh„sp¡_¡ _dõL$pf lp¡(2) k½$pf¡rd - S>hpb : kÐL$pf L$fy„ Ry>„(3) lzÄS>d¡ - S>hpb : lÅ¡, dpfp¡(4) `phpZ„ L$çdpZ„ - S>hpb : `p` L$dp£_p¡(5) Arclep - S>hpb : kpdp Aphsp„ lÎep lp¡e(6) DÍz$A¡Z„ - S>hpb : Ap¡X$L$pf Aphhp\u(7) lfue½$dZ¡ - S>hpb : gugu h_õ`rs L$Qfu lp¡e(8) ApeprlZ„ - S>hpb : `p¡sp_p S>dZp L$p_\u iê$ L$fu_¡

(N$) d|m `pW$ gMp¡ :(1) kÞdp_ Ap y„ Ry>„ - S>hpb : kçdpZ¡rd(2) âv$rnZp L$fu_¡ - S>hpb : `eprlZ„(3) fõspdp„ S>sp-Aphsp - S>hpb : NdZpNdZ¡(4) krQs buÅ¡_¡ L$Qep® lp¡e - S>hpb : bue½$dZ¡5) k|ÿd`Z¡ ifuf lgphhp\u - S>hpb : kylzd¡tl A„N k„Qpg¡tl6) _dõLp$f L$fu_¡ - S>hpb : _dp¡½$pf¡Z„7) Aqfl„s - S>hpb : Aqfl„spZ„8) õ`i® L$fu M¡v$ `dpX$ép¡ lp¡e - S>hpb : k„OqË$ep

(O) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :(1) Aqfl„s A_¡ rkÝ^dp„ dp¡V$p L$p¡Z R>¡ ? ip dpV¡$ ?

S>. (1) v¡$lfrls rkÙ cNhp_ dp¡V$p L$l¡hpe R>¡, L$pfZ L¡$ s¡Ap¡ ApW$ $L$dp£_p¡ ne (_pi)L$fu dp¡n `pçep R>¡. L¡$hmop_, L¡$hmv$i®_ Ap op_-v$i®_ NyZdp„b„_¡ kdp_ R>¡.

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

5

î¡Zu : 1 -- ¡S> : 2

(2) Aqfl„s_¡ L¡$V$gp L$d® bpL$u R>¡ ? su\® L$p¡Z õ\p ¡ ?S>. (2) Aqfl„s_¡ S> L$d® bpL$u R>¡¡. (h¡v$_ue, Apeyóe, _pd, Np¡Ó).

su\®_u õ\p`_p su\¯L$f L$f¡ R>¡.(3) Nyfyh„v$_ A_¡ âv$rnZp_u rhr^_p¡ `pW$ L$ep¡ ? h„v$_p L¡$V$gu hpf L$fpe ?

S>. (3) kpdpreL$_p¡ buÅ¡ rsL$-MyÑp¡_p¡ `pW$ Nyfyh„v$_p A_¡ âv$rnZp_p¡ rhr^_p¡ R>¡.h„v$_p ÓZ hpf L$fpe.

(4) Nyfyh„v$_p_p L¡$V$gp âL$pf R>¡ ? L$ep L$ep ?S>. (4) Nyfyh„v$__p ÓZ âL$pf R>¡ 1) S>OÞe h„v$_p. fõspdp„ Qpgsp kp y-kpÝhuÆ

dmu Åe sp¡ s¡d_¡ b¡ lp\ Å¡X$u dp\y„ _dphhy„ A_¡ "dÐ\A¡Z h„v$prd' bp¡gu_¡_dõL$pf L$fhp. 2) dÝed h„v$_p- „Qp„N _dphu_¡ rsL¹MyÑp¡_p `pW$ L$fpe R>¡.3) DÐL©$ô$ h„v$_p - ârs¾$dZ_p ÓuÅ `pW$ hX¡$ L$fpe R>¡.

(5) iyÙ cph_p\u h„v$_ L$fhp_y„ am L$p¡_¡ dþey„ ? DÐL©$ô$ h„v$_p L$ep Apk_¡ L$fpe R>¡ ?S>. (5) iyÙ cph_p\u h„v$_ L$fhp_y„ am L©$óZ dlpfpÅ_¡ dþey„.

DÐL©$ô$ h„v$_p Np¡vp¡qlL$pkp_¡ L$fpe R>¡.----------------------------------------------------â. : 2. (L$)kpdpÞe kdS>Z - S>hpb gMp¡ :

(1) ApW$dp A_¡ hukdp su\¯L$f_p _pd gMp¡.S>. (1) su\¯L$f - 8 - îu Q„Öâc õhpdu

20 - îu dyr_kyh°s õhpdu(2) ÓuÅ A_¡ R>Ì$p NZ^f_p _pd gMp¡.

S>. (2) NZ^f - 3 - hpeyc|rs6 - dp¥e®`yÓ

(3) buÅ A_¡ `p„Qdp îphL$_p _pd gMp¡.S>. (3) îphL$ - 2 - L$pdv¡$h îphL$

5 - QyëgZu isL$ îphL$(4) Qp¡\p A_¡ bpfdp ksu_y„ _pd gMp¡.

S>. (4) ksu - 4 - fpS>¡drs12 - Ly„$sp

(5) `l¡gy„ A_¡ ÓuSy>„ R>'L$pe_y„ Np¡Ó gMp¡S>. (5) R>'L$pe_y„ Np¡Ó - 1 - `©ÕhuL$pe

3 - s¡DL$pe(6) buSy>„ A_¡ R>Ìz„$ sÐh_y„ _pd gMp¡.

S>. (6) sÐh - 2 - AÆh sÐh6 - k„hf sÐh

(7) `l¡gy„ A_¡ ApW$dy„ L$d®_y„ _pd gMp¡.S>. (7) L$d® - 1 - op_phfZue L$d®

8 - A„sfpe L$d®(8) Ap`Zp¡ ^d® L$ep¡ ?

S>. (8) ^d® - L¡$hgu âê$r`s ^d®----------------------------------------------------k„õL$pf rhcpN :â.: 3. (L$) _uQ¡_p âï__p S>hpb Ap`p¡ :

(1) dpfy„ kpfy„ L$f_pf L$p¡Z ?S>. (1) lz„ `p¡s¡ S> Ry>„.

(2) i|fhuf L$p¡Z ?S>. (2) d__¡ Æs¡ s¡.

(3) DÑd v$p_ L$ep L$ep R>¡ ?S>. (3) Acev$p_, op_v$p_, ky pÓv$p_ A_¡ DrQs v$p_

L¥gpk àgpTp

6

î¡Zu : 1 -- ¡S> : 3(4) d|M® L$p¡Z ?

S>. (4) Ad|ëe dp_hch Nydph¡ s¡.(5) dpmp ip dpV¡$ NZhu Å¡CA¡ ?

S>. (5) dpmp NZhp\u d__¡ ip„rs dm¡ A_¡ L$d®r_S>®fp \pe R>¡.(6) buÅ_p v$p¡j Å¡hp\u iy„ _yL$kp_ \pe ?

S>. (6) buÅ_p v$p¡j Å¡hp\u - Ap`Zpdp„ v$p¡j Aph¡, Ap`Zp„ NyZp¡ Åe.(7) rhh¡L$ L$p¡_¡ L$l¡hpe ?

S>. (7) `p¡sp_p ApÐdp_y„ A_¡ Æh__y„ rls ¼ep„ R>¡ A_¡ ¼ep„ _\u ?s¡ rhQpfu_¡ hs®_ L$fhy„ s¡_¡ rhh¡L$ L$l¡hpe R>¡.

(8) ^d®_y„ d|m iy„ R>¡ ?S>. (8) rh_e ^d®_y„ d|m R>¡.

(9) S>¥_ipmpdp„ S>hp\u iy„ gpc \pe R>¡ ?S>. (9) S>¥_ipmpdp„ fp¡S> S>hy„ Å¡CA¡ L$pfZ L¡$ 1) kpQp v¡$h, Nyfy A_¡ ^d®_u Ap¡mMpZ

\pe R>¡. 2) rh_e, rhh¡L$, riõs A_¡ _d°sp iuMhp dm¡ R>¡.3) Æh-AÆh_u ÅZL$pfu dmhp\u kh® Æhp¡ âÐe¡ d¥Óucph âNV$ \pe R>¡.4) dpsp-r`sp A_¡ hX$ugp¡_p D`L$pf_u ÅZ \pe R>¡. 5) ^prd®L$ k„õL$pfp¡dm¡ R>¡. 6) kçeN¹ op_, v$i®_, QpqfÓ A_¡ s`_p„ Ap fZ Üpfp dp¡nd¡mhhp_p¡ D`pe ÅZhp dm¡ R>¡. 7) ^d®_y„ op_ d¡mhu_¡ crhóedp„ Apv$i®_pNqfL$, îphL$, îprhL$p, kp y L¡$ kpÝhu b_u iL$pe R>¡.

(10) NyÃR>p¡ i¡_p¡ b_¡gp¡ R>¡ ?S>. (10) NyÃR>p¡ E__p¡ b_¡gp¡ lp¡e R>¡. .

(M) Mpgu S>Áep |fp¡ :(1) ............. A¡ yõsL$ d|L$hp_y„ ep¡Áe kp^_ R>¡.

S>. (1) W$hZu A¡ yõsL$ d|L$hp_y„ ep¡Áe kp^_ R>¡.(2) S>¡d S>¡d dp¡V$p \CA¡ s¡d ............. b_hy„ Å¡CA¡.

S>. (2) S>¡d S>¡d dp¡V$p \CA¡ s¡d _d° b_hy„ Å¡CA¡.(3) ^d® A¡V$g¡ ............. A_¡ ............. R>p¡X$hu.

S>. (3) ^d® A¡V$g¡ cgpC L$fhu A_¡ b|fpC R>p¡X$hu.(4) ............. A¡ qL„$dsu ^_c„X$pf R>¡.

S>. (4) rhh¡L$ A¡ qL„$dsu ^_c„X$pf R>¡. ---------------------------------------------------â. : 4. L$\p rhcpN :

(1) cNhp_ dlphuf L¡$V$gpdp hj£ r_hp®Z `pçep ? A_¡ L$ep qv$hk¡S>. (1) cNhp_ dlphuf 72 hj®_u D„df¡ A_¡ Apkp¡ hv$ Adpk (qv$hpmu)_p

qv$hk¡ r_hp®Z `pçep.(2) AdfLy$dpf ArÁ_dp„ âh¡íep `R>u î¡rZL$ fpÅ_¡ iy„ \ey„ ?

S>. (2) AdfLy$dpf ArÁ_dp„ âh¡íep `R>u AQp_L$ î¡rZL$fpÅ Q½$f MpC_¡S>du_ `f b¡lp¡i \C Nep.

(3) Np¥sd õhpdu_p Nyfy L$p¡Z lsp ? s¡ L$ep _Nfdp„ `^pep® ?S>. (3) Np¥sd õhpdu_p Nyfy cNhp_ dlphuf õhpdu ls.

s¡ `p¡gpk yf _Nfdp„ `^pep®.(4) Arsdy¼sLy$dpf¡ bpmklS> L$C Q¡ô$p L$fu ?

S>. (4) Asdy¼sLy$dpf¡ bpmklS> Q¡ô$p\u s¡dZ¡ dpV$u_u `pmu bp„ u A_¡ `pZu fp¡L$ugu y„ s\p s¡dp„ `p¡sp_y„ `pÓy„ `pZudp„ sfsy„ d|L$u v$u y„. ""dpfp lp¡X$u `pZudp„sf¡ R>¡, dpfu lp¡X$u `pZudp„ sf¡ R>¡' A¡d bp¡ghp gpÁep.

(5) cNhp_ dlphuf¡ v$unp g¡hp dpV¡$ L$p¡_u Apop dpNu ? L¡$V$gpdp hj£ v$unp N°lZ L$fu ?S>. (5) cNhp_ dlphuf¡ v$unp g¡hp dpV¡$ dp¡V$pcpC _„v$uh ®__u Apop dpNu.

30 hj®_u eyhp_ he¡ v$unp N°lZ L$fu.---------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

7

î¡Zu : 1 -- ¡S> : 4

â. : 5. Lpìe rhcpN :

(1) îÙpcfu R>¡ ....................... ^d® dpV¡$ ....................

S>. (1) îÙpcfu R>¡ A„sfdp„ _¡ f„N gpÁep R>¡ fNfNdp„,

_h sÐhp¡_y„ op_ R>¡, cpC dlphuf_p„k„sp_ R>¡....

S>Þçep R>¡ sp¡ ^d®_¡ dpV¡$, Æhhy„ R>¡ sp¡ ^d®_¡ dpV¡$.

(2) kL$g d„Ng ........................ hep® R>¡ op_ ................

S>. (2) kL$g d„Ng dlu d„Ng, â\d d„Ng NÏ„ S>¡_¡,

âcy s¡ „Q`fd¡›$u, _dy„ Ry>„ cph\u s¡_¡....Aqfl„sp¡ rS>_¡ðf S>¡, Æsp¡ _¡ fpN Ü¡jp¡_¡,

hep® R>¡ op_ L¡$hm_¡, _dy„ Ry>„ cph\u s¡_¡ ...

(3) cZph¡ S>¡ ......................... Ny„\pep ......................

S>. (3) cZph¡ S>¡ D`pÝepep¡, kL$m rkÙp„s kdÆ_¡,

fd¡ R>¡ op__p v$p_¡, _dy„Ry>„ cph\u s¡_¡...ArMg gp¡L¡$ dyr_fpÅ¡, S>Ns_p dp¡l dpfu_¡,

Ny„\pep ApÐd iyqÙdp„, _dy„ Ry>„ cph\u s¡_¡...

(4) Ap`Z¡ b_hy„ ..................... kusp S>¡hp ..................

S>. (4) Ap`Z¡ b_hy„ dlphuf, Ap`Z¡ b_hy„ Np¥sd,

S>„b| S>¡hp \CA¡, dlphuf_p ipk_dp„Q„v$_bpmp b_uA¡, d©Nphsu b_uA¡,

kusp S>¡hp„ \CA¡, dlphuf_p ipk_dp„.

(5) dlphuf_p k„sp_ iy„ Ly$fbp_ L$f¡ ?

S>. (5) s_ d_ ^_ Ly$fbp_ R>¡, cpC dlphuf_p k„sp_ R>¡.

&& ""S>e rS>_¡ÞÖ'' —&&

L¥gpk àgpTp

8

â. : 1. (L) _uQ¡_p `pW_u$ |rs® L$fp¡ : (L$p¡C `Z R> gMp¡)

(1) v¡$hrke„ ...................................s`

S>. (1) v¡$hrke„ `qX$½$dZ„ W$pA¡rd v¡$hrke op_ v$i®_ QqfÑpQqfÑ¡ s`.

(2) AcÁNp¡ .................................. _dp¡L$pf¡Z„

S>. (2) AcÁNp¡ ArhfprlAp¡ ly$ÄS>d¡ L$pDkÁNp¡ Åh Aqfl„spZ„ cNh„spZ„ _dp¡L$pf¡Z„

(3) luZL¹$Mf„ ................................... vy$VW$y$`qX$[ÃR>e„

S>. (3) luZL$Mf„ AÃQL¹$Mf„ `eluZ„ rhZeluZ„ Å¡NluZ„ Op¡kluZ„ kyY¹$Xy$rv$Þ_„

vy$Y¹$Wy$`qX$[ÃR>e„

(4) hf_pZ .................................. byÝ^pZ„

S>. (4) hf_pZ v„$kZ ^fpZ„ rhe–$R>DdpZ„ rS>ZpZ„ ÅhepZ„ rsÞ_pZ„

spfepZ„ byÝ^pZ„

(5) s„ S>lp .................................. cÑ`pZ hp¡ÃR>A¡

S>. (5) s„ S>lp s¡ Apgp¡D b„ ¡ hl¡ R>rhÃR>¡A¡ ACcpf¡ cÑ`pZ hp¡ÃR>¡A¡

(6) _ aprke„ ................................ AÏ`prge„

S>. (6) _ aprke„ _ `prge„ _ surfe„ _ kp¡rle„ _ Apfprle„ ApZpA¡ AÏ`prge„

(7) Ap¡v$Z rhtl ............................ dylhpk rhtl

S>. (7) Ap¡v$Zrhtl k| rhtl rhNe rhtl kpN rhtl dplzferhtl S>¡dZrhtl

`prZerhtl dylhpk rhtl

(8) L„$bg .................................... c¡kÄS>¡Z„

S>. (8) L„$bg `pe yÃR>Z¡Z„ `pqY$epê$ `uY$, agN rkÄSp,> k„\pfA¡Z„ Ap¡kl c¡kÄS>¡Z„

(9) QD[ìhl¡ ................................ `phL$çdp¡hA¡k„

S>. (9) QD[ìhl¡ AZÐ\p v„$X¡$ `Þ_s¡ s„ S>lp AhS>TpZpQfte `dpepQqfe„

tlkà`epZ„ `phL$çdp¡hA¡k„

(10)v„$s hprZÄS>¡ ........................... v$h[ÁNv$phZep

S>. (10) v„$s hprZÄS>¡ L¡$k hprZÄS>¡ fk hprZÄS>¡ gL¹$M hprZÄS>¡ rhk

hprZÄS>¡ S>„s`ugZ L$çd¡ r_ëg„R>ZL$çd¡ v$hrÁNv$phZep

(M$) _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ : (L$p¡C `Z ApW$)

S>hpb kp\¡ 1) TpZ¡Z„ S>: ^d®Ýep_¡ L$fu_¡ 6) c„s¡ S>: l¡ |Äe

(d__¡ A¡L$pN° L$fu_¡)

2) Q¡Ce„ S>: Ap` op_ õhê$` R>p¡ 7) _ suqfe„ S>: `pf Dspey _ lp¡e

3) rkh S>: D`Öhfqls 8) k„¾$dZ¡ S>: (`N d|L$u_¡) L$Qep® lp¡e

4) Åh S>: Äep„ ky u 9) hp¡rkfprd S>: hp¡kfphy„ Ry>„, v|$f fpMy„ Ry>„.

5) DÑdp S>: kp¥\u DÑd 10) kylzd¢rl S>: k|ÿd`Z¡

(N$) _uQ¡_p NyS>fpsu iåv$_y„ dpN^u gMp¡ (L$p¡C `Z R>) :

S>hpb kp\¡ 1) ne frls S>: dL¹$Me„ 5) s\p S>: sl

2) âL$pi L$f_pfp S>: `epkefp 6) |m Apqv$\u Y$p„¼ep lp¡e S>: hrÑep

3) î¡›$ op_ S>: hf _pZ 7) cNh„sp¡_¡ S>: cNh„spZ„

4) b¡ L$fZ_¡ S>: vy$rhl„ 8) rhfp^_p\u$$ S>: rhfplZpA¡

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 2

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1002

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

9

î¡Zu : 2 (S>¥_ipmp) ¡S> : 2

(O) kpdpreL$_p¡ v$p¡j gMp¡ :

d__p¡ `p„Qdp¡, hQ__p¡ ÓuÅ¡, L$pep_p¡ kpsdp¡ gMp.¡Shpb (O)>: d__p¡ 5 ce , hQ__p¡ 3 õhÃR>„v$, L$pep_p¡ 7 - Apmk dfX$hp\u (Apgõe)-------------------------------------------------------------â. : 2. (L) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z ArNepf) :

(1) gp¡Nõk_y„ buSy>„ _pd iy„ R>¡ ?S> : (1) Qsyrh®irs õsh A\hp DÐL$us®_ k|Ó

(2) ArsQpf A¡V$g¡ iy„ ?S> : (2) h°sc„N dpV¡$ s¥epf \hy„ / A„i¡ h°s s|V¡$ s¡hp vp¡jp¡_y„ k¡h_ L$fhy„.

(3) ÓuÅ¡ `pW$$ Ap`Z_¡ iy„ iuMh¡ R>¡ ?S> : (3) Ap`Z_¡ _uQ¡ Å¡C_¡ Qpghp_y„, Æhp¡_u v$ep `pmhp_y„ õdfZ L$fhy„.

(4) drlep A¡V$g¡ iy„ ?S> : (4) cph\u õdfZ L$fhy„.

(5) kpdpreL$dp„ i¡_p¡ ÐepN L$fhpdp„ Aph¡ R>¡ ?S> : (5) kph^ep¡N_p¡ ÐepN L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

(6) ArhfprlAp¡ A¡V$g¡ iy„ ?S> : (6) ApNpfp¡_p k¡h_\u cNhp__u Apop_u rhfp^_p \su _\u.

(7) sdpf¡ Ap„M Å¡BA¡ R>¡ L¡$ L$p_ ?S> : (7) L$p_

(8) iëe A¡V$g¡ i„y ?S> : (8) L$p„V$p¡

(9) gp¡Nõk_p¡ `pW$ ipðs R>¡ L¡$ Aipðs ?S> : (9) ipðs R>¡, `f„sy S>¡ kdedp„ S>¡V$gp su\¯L$fp¡ \pe s¡V$gp su\¯L$fp¡_p _pd

Dd¡fpsp„ L¡$ bv$gpsp„ fl¡ R>¡.(10) t_v$prd A¡V$g¡ iy„ ?

S> : (10) ApÐdp_u kpnuA¡ v$p¡jp¡_u Apgp¡Q_p(11) b¡ OX$u L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?

S> : (11) 24 rdr_V$ = 1 OX$u, 48 rdr_V$ = b¡ OX$u = 1 dylws®(12) L$uX$u_¡ L¡$V$gu BqÞÖe R>¡ ?

S> : (12) ÓZ (L$pe, Æc, _pL$)(13) L$p¡qV$ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?

S> : (13) L$p¡qV$ A¡V$g¡ âL$pf L¡$ dep®v$p L¡$ R>¡Xp¡.

(M$) Å¡X$u b_php¡ :S>hpb kp\¡ (A) (b)

(1) _dp¡Ð\yZ„ L$pep\u „Qp„N _dõL$pf L$fhp S>hpb : i¾$õsh(2) rhfp^_p ifuf_¡ [õ\f fpMhy„ S>hpb : Æhp¡_u tlkp(3) h„qv$e i¾¹$õsh S>hpb : L$pep\u „Qp„N _dõL$pf L$fhp(4) L$pDõkÁN Æhp¡_u tlkp S>hpb : ifuf_¡ [õ\f fpMhy„

--------------------------------------------------

â.: 2. (N$) kpQy„ L¡$ Mp¡Vy„$ R>¡ s¡ gMp¡, Mp¡Vy„$ lp¡e sp¡ ky pfu_¡ gMp¡ :

S>hpb kp\¡ (1) gp¡Nõk L$pìede R>¡. S>hpb: kpQy„

(2) îphL$_¡ 9 L$p¡qV$A¡ `ÃQL¹$MpZ lp¡e. S>hpb: Mp¡Vy„$-6 L$p¡qV$ A¡ `ÃQL¹$MpZ

(3) Cqfephrle„_y„ buSy>„ _pd Apgp¡Q_p k|Ó. S>hpb: kpQy„

(4) L$pDõkÁN `p`-L$dp£_p¡ _pi L$fhp dpV¡$ R>¡. S>hpb: kpQy„

--------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

10

î¡Zu : 2 (S>¥_ipmp) ¡S> : 3

â. : 3.(L$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡ : (L$p¡C `Z v$k gMp¡) :

S>hpb (1) kp y-kpÝhuÆ L¡$hp¡ D`v¡$i Ap ¡ R>¡ ? S>hpb : L$d®b„ __¡ sp¡X$hp_p¡ D`v¡$i

kp\¡ (2) iÓyAp¡\u L$p¡Z bQph¡ ? S>hpb : k¥r_L$p¡ bQph

(3) S>Þd-dfZ A¡ L$p¡_p¡ õhcph _\u ? S>hpb : ApÐdp_p¡

(4) vy$:M L¡$hy„ R>¡ ? S>hpb : nrZL$

(5) ÐepN dpV¡$ L$p¡_¡ epv$ L$fiy„ ? S>hpb : iprgcÖ

(6) kpQy„ ifÏ„ L$p¡Z Ap ¡ ? S>hpb : cNhp_

(7) ApÐdp_p¡ õhpv$ L¡$hp¡ ? S>hpb : õhpv$ _\u

(8) A„S>rgL$fZ L$ep iåv$\u L$fhpdp„ Aph¡ R>¡? S>hpb : dÐ\A¡Z h„v$prd

(9) d©Ðey kde¡ L$p¡_y„ ifÏ„ g¡hy„ ? S>hpb : ^d®

(10) kpdpreL$ dpV¡$ L$p¡_¡ epv$ L$fuiy„ ? S>hpb : (10) yqZep îphL$

(11) Ap vy$r_ep ip_p\u cf¡gu R>¡ ? S>hpb : (11) vy$:M, fp¡N, L$g¡i, Aip„rs\u cf¡gu

(12) dp¡ndp„ iy„ ? S>hpb : (12) Ap_„v$

(M) _uQ¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) ArcNd A¡V$g¡ iy„ ? AQ¡s A¡V$g¡ iy„ ? Dv$plfZ kp\¡ gMp¡.

S> : (1) ArcNd A¡V$g¡ |. kp y-kpÝhuÆ `pk¡ S>sp„ A\hp fõspdp„ dm¡ Ðepf¡ `pmhpep¡Áe r_edp¡.AQ¡s : S>¡dp„ Æh _ lp¡e s¡_¡ AQ¡s L$l¡ R>¡.v$p.s.: R>Óu, gpL$X$u, Q„ g Apqv$ AQ¡s_p¡ ÐepN L$fu Nyfy `pk¡ S>hy„.

(2) op_ h©qÙ_p¡ buÅ¡, R>Ì$p¡ A_¡ kpsdp¡ bp¡g gMp¡.

S> : (2) 2 - KO OV$pX$u_¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.6 - Nyfy_p¡ rh_e L$fu_¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.7 - k„kpf_p h¥fpÁe kp\¡ op_ iuMhp\u op_ h ¡ R>¡.

(N)Mpgu S>Áep |fp¡ :

(1) kyM\u............ _p S>hy„.

S> : (1) kyM\u azgu _p S>hy„.

(2) Ap_„v$ îphL$_u S>¡d ........... ¼epf¡ `pmui ?

S> : (2) Ap_„v$ îphL$_u S>¡d bpf h°sp¡ ¼epf¡ `pmui?

(3) ApÐdp_¡ Ap`Z¡ ........... L$luA¡ R>uA¡ ?

S> : (3) ApÐdp_¡ Ap`Z¡ Adf L$luA¡ R>uA¡ ?

(4) op_ iuMhp dpV¡$ .......... L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.

S> : (4) op_ iuMhp dp¡ DÛd L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.

(O) lz„ L$p¡Z Ry>„ s¡ L$lp¡ :

S>hpb kp\¡ (1) Ap fpMu_¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡. S>hpb : dp¥_

(2) k¡hp dpV¡$ L$p¡_¡ epv$ L$fuiy„ ? S>hpb : _„v$uj¡Z dyr_$

(3) dpf¡ Ðep„ Ap_„v$ S> Ap_„v$ R>¡. S>hpb : dp¡n

(4) L$ô$p¡ kl_ L$fu_¡ dpfp S>¡hp kl_iug b_p¡. S>hpb : dlphuf õhpdu$

(5) Ap `pk¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡. S>hpb : op_u

---------------------------------------------------

â. : 4. hpsp®_p Ap^pf¡ âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) sp`k_y„ _pd iy„ lsy„ ?

S> : (1) sp`k_y„ _pd L$dW$ lsy„.

(2) Q„v$_bpmp L¡$V$gp kpÝhu_p NyfyZu bÞep„ ?

S> : (2) Q„v$_bpmp 36,000 kpÝhu_p„ NyfyZu bÞep„.

L¥gpk àgpTp

11

î¡Zu : 2 (S>¥_ipmp) ¡S> : 4

(3) `pð®_p\ cNhp_ L¡$V$gpdp su\¯L$f \ep ?

S> : (3) `pð®_p\ cNhp_ 23dp su\¯L$f \ep.

(4) L$p¥i„bu _Nfu_p fpÅ_y„ _pd iy„ lsy„ ?

S> : (4) L$p¥i„bu _Nfu_p fpÅ_y„ isp_uL$ lsy„.

(5) _„v$uj¡Z dyr__p Æh_ `f\u Ap`Z¡ iy„ bp¡ `pW$ g¡hp¡ ?

S> : (5) 1) Aop_sp\u gu ¡gy„ `Ngy„ Ap`Z_¡ h^pf¡ vy$:M Ap`u iL¡$ R>¡.2) k„sp¡_p¡ ks¹k„N l„d¡ip„ amv$peu lp¡e R>¡.3) k¡hp õhp\® hNf\u Qp¡½$k d¡hp A`ph¡ R>¡.4) `p¡sp_y„ L$pe® L$fsu hMs¡ Aph¡g sdpd rhÂ_p¡_¡ _S>fA„v$pS> L$fhp\u

d„rS>g¡ `lp¢Qu iL$pe R>¡.5) dm¡gu i[¼s_p¡ buÅ dpV¡$ Qp¡½$k e\pi[¼sA¡ D`ep¡N L$fhp¡ Å¡CA¡.6) A_¡L$p¡ Æh_ õh dpV¡$ Æìep `R>u A¡L$ Æh_ Ap`Z¡ `fdpÐdp_¡ krd® s.....L$fu A¡d_p lõs¡ Qpghy„ Å¡BA¡.

(6) L$p¡Z bp¡g¡ R>¡ ?

(A) Af¡ ! Ap sp¡ dpfu cpZ¡S> hkydsu !

S> : (A) d©Nphsu. .

(b) Af¡ ! Ap¡ v$yô$ ! sy„ Ap iy„ L$f¡ R>¡ ?

S> : (b) OfZ¡ÞÖ

(L$$) ""Ap_¡ Ap`Zu v$uL$fu NZu_¡ fpMS>¡''.

S> : (L$) ^Þ_phl i¡W$

(X$) l¡ v¡$h ! Ap S>Nsdp„ husfpN_p¡ ^d® A_¡ s¡_p k„sp¡ rkhpe buSy>„ iy„ dlp_ R>¡ ?

S> : (X$) _„v$uj¡Z dyr_.

â. : 5. L$pìe |rs® L$fp¡ :

(1) S>¡ kyM .................... hpmhp_p.

S> : (1) S>¡ kyL$ `pçep L$d® âsp ¡, TpTy„ NZu_¡ fluiy„ kyM¡\ueÐ_ L$fuiy„ `Z _p am¡ sp¡, dp„NZu L$p¡C _p L$fuiy„ dyM¡\ugC g¡hp_u (2) Å¡ v$p_s ÅN¡, sp¡ v$p_h©rÑdp„ Ad¡ hpmhp_p.

(2) Aqfl„s .................... R>¡ A`pf.

S> : (2) Aqfl„s v¡$hp¡ kh® ÅZ¡ R>¡, fpN-Ü¡j_p rS>s_pf...

rkÙ `fdpÐdp dp¡ndp„ rbfpS>¡, s¡d_y„ kyM R>¡ A`p...

(3) dp¡n ................... .... rhïhpk R>¡.

S> : (3) dp¡n Arcgpju Ap ÆhX$p¡, rh_h¡ syS>_¡ ApS> f¡

ifZ¡ Apìep„ spfp Ad¡ klz, spfpdp„ rhïhpk R>¡...

(4) dp-bp` ................... R>p¡X$phy„ Ry>„.

S> : (4) dp-bp` d_¡ M|„Q¡, d_¡ S>Þd v$u^p¡ S>¡Z¡;dpfp `pg_ `p¡jZdp„, OZp¡ cp¡N v$u^p¡ S>¡Z¡A¡_u h©Ùphõ\pdp„, dpfy„ Of lz„ R>p¡X$phy„ Ry>„....

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

L¥gpk àgpTp

12

â. : 1. (L) _uQ¡_p `pW_u$ |rs® L$fp¡ :

(1) `fdÐ\ .................................. kdZp¡hpkA¡Z„

S>. (1) `fdÐ\ k¡hZp hprh hphÞ_ Ly$v„$kZ hÄS>Zp kçdskv¹$lZp A¡hp kdqL$s_p

kdZp¡hpkA¡Z

(2) h„v$prd ................................. A¡h„dA¡

S>. (2) h„v$prd qfb$_¡td `pk„ sl hÙdpZ„Q A¡h„dA¡.

(3) yàarhtl ................................ rhNerhtl

S>. (3) yàarhtl ApcfZ rhtl | rhtl ¡ >rhtl cL$MZrhtl Ap¡v$Zrhtl k| rhtl rhNerhtl

(4) Æh ..................................... lZhp r_rdÑ¡

S>. (4) Æh ÅZu âuR>u õhk„b„ u ifuf dp„l¡gp `uX$pL$pfu k A`fp^u rhNg¡[ÞÖe rh_p ApLy$Ë$ulZhp r_rdÑ¡

(5) AkZ„ .................................. `pe`yÃR>Z¡Z„

S>. (5) AkZ„ `pZ„ MpBd„ ApCd„ hÐ\ `qX$ÁNl L„$bg `pe yÃR>Z¡Z„

(6) dp¡eNpZ„ ................................ dL¹$Me

S>. (6) dp¡eNpZ„ kìhÞ_|Z„ kìhv$qfkuZ„ rkh deg dfye dZ„s dL¹$Me

(7) AkphN ................................ kpdpCA¡

S>. (7) AkphN `pDÁNp¡ _pZ¡ sl v„$kZ¡ QqfÑpQqfÑ¡ kyA¡ kpdpCA¡

(8) cpX$u L$çd¡ .............................. S>„s`ugZ L$çd¡

S>. (8)cpX$u L$çd¡ ap¡X$u L$çd¡ v$„s hprZÄS>¡ L¡$k hprZÄS>¡ fk hprZˆ>S>¡ gL¹$MhprZÄS>¡

rhkhprZÄS>¡ S>„s`uëgZ L$çd¡.

(9) `ZN ................................... k„¾$dZ¡

S>. (9) `ZN v$N dË$u d½$X$p - k„spZp k„¾$dZ¡

(M$) _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ : (L$p¡C `Z ApW$)

1) ApNpf¡tl 2) dfye 3) _ chC 4) kueg 5) AL$fZep

6) hrÑep 7) rkÝ^p 8) S>¡ A¡ 9) ApCNfpZ„ 10) h„v$prd

S>. 1) ApNpfp¡\u 5) _ fpMu lp¡e 9) ^d®_u Apqv$ L$f_pfp

2) A{S> - fp¡N frls 6) |m Apqv$\u Y$p„¼ep lp¡e 10) õsyrs A\hp h„v$_ L$fy„ Ry>„.

3) _ lp¡e sp¡ 7) rkÙ \pe R>¡ s¡

4) îu iusg_p\ õhpdu_¡ 8) S>¡, Ap

(N$) _uQ¡_p iåvp¡$_y„ dpN^u gMp¡ (L$p¡C `Z kps>) :

1) rS>_¡ðf v¡$h 2) L$f¡g lp¡e 3) k|ÿd`Z¡

4) k$ÐL$pf L$fy„ Ry>„ 5) s¡ k„b„ u 6) L$pep_¡

7) s\p 8) õ`i® L$fu M¡v$ `dpX$ép¡ lp¡e 9) ârs¾$dZ L$fy„ Ry>„

S : 1) rS>Zhfp 4) k½$pf¡rd 7) sl

2) L$fZep 5) sõk 8) k„OqË$ep

3) kylzd¡tl 6) L$pe„ 9) `qX$½$dprd.

(O) kpdpreL$_p 32 v$p¡jdp„\u gMp¡ :

(1) d__p¡ R>Ì$p¡ 2) hQ__p¡ ApW$dp¡ 3) L$pep_p¡ `p„Qdp¡

S : 1) d__p¡ R>Ì$p¡ - r_epÏ„ - r_v$p_

2) hQ__p¡ 8 - AkyÝ „ - k|Ó Dsphm\u AiyÙ bp¡ghp

3) L$pep_p¡ 5 - A„Np¡ p„N dfX$hp\u - Apg„b_

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 2

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1002

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp -eyhsu N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

13

_uQ¡_pdp„ L$ep¡ v$p¡j gpN¡ ?

(1) ^_ Apqv$_p gpc_u cph_p L$fhu.

S>. : 1) gpcp\® - d__p¡ v$p¡j

(2) k|Ó_p `pW$_¡ V„|$L$p L$fu_¡ bp¡ghp.

2) k„n¡ - hQ__p¡ v$p¡j

(3) A„N_¡ dfp¡X¡$, âdpv$dp„ kde rhsph¡.

3) Apgõe - L$pep_p¡ v$p¡j

----------------------------------------------------

â. : 2. (L$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q) :

(1) L$pDõkÁN_y„ am L$lp¡ ?

S> : (1) L$pDkÁN_y„ am : 1) ApÐdp `p`L$d®_p bp¡S>\u lmhp¡ \pe R>¡. 2) iyc

Ýep_hpmp¡

\pe R>¡. 3) kyM kdpr^dp„ fl¡ R>¡.

(2) ^_¡X$p_¡ L¡$V$gu BqÞÖep¡ lp¡e ? L$C L$C ?

S>. (2) ÓZ B[ÞÖe - L$pe, Æc A_¡ _pL$.

(3) Ars¾$d A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (3) gu ¡gp h°s_¡ sp¡X$hp_u BÃR>p L$fhu.

(4) ep¡N L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?

S>. (4) ep¡N A¡V$g¡ d_, hQ_ A_¡ L$pep_p¡ ìep`pf A\hp âh©rÑ.

(5) L$us®_ A_¡ h„v$_\u iy„ gpc \pe R>¡ ? L$p¡C `Z b¡ gMp¡.

S>. (5) L$us®_ A_¡ h„v$_\u 1) op_ h ¡ R>¡. 2) îÙp h ¡ R>¡

3) _hp p L$dp£_p¡ b„ \sp¡ _\u.

4) S|>_p `p`L$dp£ _pi \pe R>¡. 5) yÎe_p¡ b„ \pe R>¡.

(6) Qsyrh®irs - õsh ip dpV¡$ L$l¡ R>¡ ?

S>. (6) hs®dp_ Ahkr ®Zu L$pmdp„ \e¡gp 24 su\¦L$fp¡_u õsyrs L$fhdp„ Aph¡g R>¡.

(7) Cqfephrle„_¡ Apgp¡Q_p k|Ó ip dpV¡$ L$l¡ R>¡ ?

S>. (7) fõspdp„ S>sp„-Aphsp„ \su rhfp^_p_u dpau dpNhdp„ Aph¡ R>¡.

(M$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z b¡)

(1) _dp¡Ð\yZ„dp„ dp¡n_u rhi¡jsp bsphsp iåv$p¡ L$ep R>¡ ?

Shpb (M)> $(1) rih, deg, dê$e, dZ„s, dL¹$Me, dìhpbpl A_¡ d yZfprhrÑ 7 iåv$p¡ Üpfp

dp¡n_u rhi¡jsp bsph¡g R>¡.

(2) kpdpreL$ L$fhp\u iy„ gpc \pe R>¡ ?

S>. (2) 1) kph^ep¡N_p¡ ÐepN \pe R>¡. 2) kdcph_u âpràs \pe R>¡. 3) kh® Æhp¡_¡

Acev$p_ dm¡ R>¡. 4) L$d®r_S>®fp \pe R>¡. iyc L$d®_p¡ b„ \pe R>¡. 5) kpfu

Nrs_y„ Apeyóe b„ pe A_¡ A_y¾$d¡ dp¡n_u âpràs \pe R>¡. 6) b¡ OX$u kp y S>¡hy„ Æh_

Æhpe R>¡ A_¡ ^d®_y„ hp„Q_ L$fhp_p¡ Ahkf âpàs \pe R>¡.

(3) t_v$prd A_¡ Nqflprd hÃQ¡ iy„ saphs R>¡ ?

S>. (3) t_v$prd A¡V$g¡ ApÐdkpnuA¡ v$p¡jp¡_u Apgp¡Q_p. Nqflprd A¡V$g¡ NyfykpnuA¡

v$p¡jp¡_u Apgp¡Q_p

(N) _uQ¡_u Mpgu S>Áep |fp¡ :

(1) L$pDõkÁN ........... iåv$ bp¡gu_¡ `pfhpdp„ Aph¡ R>¡.

S. (1) L$pDõkÁN _dp¡ Arfl„spZ„ iåv$ bp¡gu_¡ `pfhpdp„ Aph¡ R>¡.

(2) hpZu\u õsyrs L$fpe¡gp A¡V$g¡ .........

S>. (2) hpZu\u õsyrs L$fpe¡gp A¡V$g¡ qL$qÑe

î¡Zu : 2 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

14

(3) 18 `p`_u âh©rÑ_¡ .......L$l¡ R>¡.

S>. (3) 18 `p`_u âh©rÑ_¡ kph^ep¡N L$l¡ R>¡.

(4) rhfp^_p A¡V$g¡ ......

S>. (4) rhfp^_p A¡V$g¡ Æhp¡_u tlkp

(5) q¾$ep_y„ kp^_ A¡V$g¡ ......

S>. (5) q¾$ep_y„ kp^_ A¡V$g¡ L$fZ

(6) `p`_p `Nr\ep„ ...... R>¡.

S>. (6) `p`_p `Nr\ep„ Qpf R>¡.

(7) su\L$f_¡ ...... A_¡ ...... D`dp Ap`u R>¡.

S>. (7) su\¯L$f_¡ Q„Ö k|e®, A_¡ kpNf D`dp Ap`u R>¡.

(8) îphL$_¡ ...... L$p¡qV$A¡ kpdpreL$_p `ÃQL¹$MpZ lp¡e.

S>. (8) îphL$_¡ 6 L$p¡qV$A¡ kpdpreL$_p `ÃQL¹$MpZ lp¡e.

-------------------------------------------------------------- --- ----

â. : 3. k„õL$pf rhcpN :

(L$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) L$C hõsyAp¡ D`f ddÐh _ L$fhy„ Å¡CA¡ ? (8) b^p_¡ dpfp dp_hp\u iy„ \pe ?

(2) dp¡ndp„ iy„ lp¡e R>¡ ? (9) kpQy„ ifÏ„ L$p¡Z Ap ¡ ?

(3) dlp_ \C_¡ iy„ L$fuiy„ ? (10) kQ¡s_p¡ ÐepN A¡V$g¡ iy„ ?

(4) kyM A_¡ vy$:M L$p¡_p S>¡hy„ _pih„s R>¡ ? (11) op_ h©qÙ_p¡ buÅ¡, `p„Qdp¡ A_¡

(5) L$ô$ A_¡ îÙphp_ dpV¡$ L$p¡_¡ epv$ L$fuiy„ ? _hdp bp¡gdp„\u L$p¡C `Z b¡ bp¡g gMp¡.

(6) Ap vy$r_ep ip_p\u cf¡gu R>¡ ? (12) ApÐdp_y„ hS>_ L¡$V$gy„ ? õhpv$ L¡$hp¡ ?

(7) ApÐdp_¡ L$p¡Z Å¡C iL¡$ R>¡ ? õ`i® L¡$hp¡ ?

S>hpb : 3 k„õL$pf rhcpN :

(1) Ar_Ðe, nrZL$, _pih„s hõsyAp¡ Ap¡mMu gC s¡_p `f ddÐh _p L$fhy„.

(2) Ap_„v$

(3) ApÐdDÙpf A_¡ S>Ns_y„ L$ëepZ L$fuiy„.

(4) `pZu_p `f`p¡V$p A_¡ k„Ýep_p f„N S>¡hy„.

(5) L$ô$ - dlphufõhpdu, îÙphp_, bpg AdfLy$dpf.

(6) Ap vy$r_ep vy$:M, fp¡N, L$g¡i, Aip„rs\u cf¡gu R>¡.

(7) iyÙp ApÐdp_¡ S>¡Ap¡ õhe„ iyÙ lp¡e s¡hp S> ApÐdp Å¡C iL¡$ R>¡.

(8) b^p_¡ dpfp dp_hp\u fpN A_¡ Ü¡j \pe R>¡.

(9) cNhp_.

(10) S>¡dp„ Æh lp¡e s¡_¡ kQ¡s L$l¡ R>¡. s¡hp kQ¡s `pZu, kQ¡s gugp¡sfu, dyMdp„

`p_, dp\pdp„ awg hN¡f¡ ÐepN L$fu kp y-kpÝhuÆ `pk¡ S>hy„.

(11) buÅ¡ - KO OV$pX$u_¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.

`p„Qdp¡ - op_u `pk¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.

_hdp¡ - `p„Q BrÞÖep¡_¡ hi L$fu_¡ Aæepk L$fhp\u op_ h ¡ R>¡.

(12) hS>_ _\u, õhpv$ _\u, dygped L¡$ MfbQX$p¡ õ`i® `Z _\u.

(M) _uQ¡_p Å¡X$L$p„ Å¡X$p¡ :(A) (b)

(1) ^Þ_p AZNpf (1) `p„Qdp¡ ArcNd(2) kp y_u kpdpreL$ (2) rh_e(3) ApÐdp (3) kNpAp¡ bQph¡(4) d__u A¡L$pN°sp (4) v$unp(5) sL$guadp„ (5) s`(6) Np¥sd (6) Aê$ u

î¡Zu : 2 -- ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

15

S>hpb : (M) Å¡X$L$p„ :(1) ^Þ_ AZNpf - s` (4) d__u A¡L$pN°sp - `p„Qdp¡ ArcNd(2) kp^y_u kpdpreL$ - v$unp (5) sL$guadp„ - kNpAp¡ bQph¡(3) ApÐdp - Aê$`u (6) Np¥sd - rh_e

-----------------------------------------------------â. : 4. hpsp®_p Ap^pf¡ âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) Q„v$_bpmp L$C _Nfu_p„ lsp„ ? s¡d_p dpsp-r`sp_y„ _pd gMp¡.(2) sp`k_y„ _pd iy„ lsy„ ? sp`k dfu_¡ ¼ep„ DÐ`Þ_ \ep¡ ?(3) ksu Q„v$_bpmpA¡ âcy dlphuf õhpdu_¡ c[¼scph\u hlp¡fpìep `R>u iy„ bÞey„ ?(4) vy$:M\u r`X$us, Ap`Ops L$fhp s¥epf \e¡gp R>p¡L$fp_¡ dyr_A¡ iy„ kdÅìey„ ?(5) Q„v$_bpmp_y„ Æh_ iy„ bp¡ `pW$ Ap ¡ R>¡ ?

S>hpb : 4. hpsp®_p Ap^pf¡ :(1) Q„ p yfu _Nfu - vr^hpl_ fpÅ - ^pqfZu fpZu(2) L$dW$ - d¡Odpmu _pd¡ v¡$h \ep¡.(3) v¡$hspAp¡¡¡¡A¡ kpX$p bpf ¾$p¡X$ kp¡_pdlp¡f_u hjp® L$fu. Q„v$_bpmp_u b¡X$uAp¡ s|V$u

NC A_¡ s¡_p„ kyhZ®_p„ Apc|jZp¡ \C Nep„. ApL$pidp„ v¡$hvy„$vy$rc hpNu.(4) cpC, Ap S>Nsdp„ L¡$V$gpe vy$:Mu Æhp¡ R>¡. s¡d_u â¡d\u k¡hp L$f. k¡hp

L$fhpdp„ spfy„ vy$:M cygpC S>i¡. k¡hp k„kpfdp„ flu_¡ `Z L$fu iL$pe A_¡kpQu R>'L$pe Æhp¡_u v$epê$` ApÐdp_u k¡hp kp y \C_¡ `Z L$fu iL$pe.Ap b„_¡dp„ kp y \C_¡ k¡hp L$fhu DÑdR>¡.

(5) Q„v$_bpmp_p Æh__p¡ bp¡ `pW$ : Aph¡gp„ L$dp£_¡ kdsp\u kl_ L$fhp„ Å¡CA¡.L$dp£ fpÅ_¡ f„L$ A_¡ f„L$_¡ dlp_ b_phhp_u spL$ps fpM¡ R>¡. v$f¡L$ rhje`qf[õ\rsdp„ L$p¡C ìe[¼s_¡ v$p¡j Ap`hp_¡ bv$g¡ Ap`Z¡ Ap`Zp„ L$dp£_p¡ v$p¡j

Ap`hp¡ Å¡CA¡. kv$pe iyc cphdp„ fl¡hp\u L$dp£ L$`pC Åe R>¡.kp\¡ _hp L$dp£_p¡ b„ `Z \sp¡ _\u.

A\hp

(5) _„v$uj¡Z dyr__p Æh_ `f\u Ap`Z¡ iy„ bp¡ `pW$ g¡hp¡ Å¡CA¡ ?

S>hpb : _„v$uj¡Z dyr__p Æh_ `f\u bp¡ `pW$ : Aop_sp\u gu ¡gy„ `Ngy„ Ap`Z_¡h^pf¡ vy$:M Ap`u iL¡$. k„sp¡_p¡ ks¹k„N l„d¡ip„ amv$peu lp¡e R>¡. k¡hp õhp\®hNf_u Qp¡½$k Å¡hp dm¡ R>¡. `p¡sp_y„ L$pe® L$fsu hMs¡ Ap ¡g sdpd rhÂ_p¡_¡_S>fA„v$pS> L$fhp\u d„rS>g¡ `lp¢Qu iL$pe R>¡. dm¡gu i[¼s_p¡ buÅ dpV¡$Qp¡½$k e\pi[¼sA¡ D`ep¡N L$fhp¡ Å¡CA¡. A_¡L$ Æh_ õh dpV¡$ Æìep`R>u A¡L$ Æh_ Ap`Z¡ `fdpÐdp_¡ kdr ®s L$fu A¡d_p fõs¡ Qpghy„ Å¡CA¡.

--------------------------------------------------------------------â. : 5. L$pìe |rs® L$fp¡ :

(1) dpfp vy$N®yZ ............... Apv¡$ip¡(2) gC g¡hp_u ................ Üpf sdpf¡(3) gp¡L$p¡ L$l¡sp ................ dlp_ R>¡.(4) kp yAp¡ ................... DÝ^pf .

S>hpb : 5. L$pìe |rs :(1) dpfp vy$N®yZ _p v¡$¿ep, bk L$fyZp hjp®hu

A¡_u Apop ^fhpdp„, lz„ luZ`s dp_y„ Ry>„.k„sp¡A¡ kdS>ìep, Cðf_p Apv¡$ip¡.

(2) gC g¡hp_u (2) Å¡ v$p_s ÅN¡, sp¡ v$p_h©rÑdp„ Ad¡ hpmhp_p.v¡$l dþep¡ R>¡ ch sfhp_¡, ^d® L$fuiy„ A¡_p klpf¡Mphp`uhp_p ip¡M c|guiy„, afhp S>Ciy„ sp¡ Üpf sdpf¡.

(3) gp¡L$p¡ L$l¡sp ApNm _p h^ip¡, kpNfdp„ syap_ R>¡.`Z dyS>_¡ sy„ kpQh_pfp¡, S>N_p¡ sps dlp_ R>¡.

(4) kp yAp¡ kÑphui NyZp¡\u ip¡csp, kv¹$NyZp¡_p c„X$pf..._dõL$pf lp¡ A¡hp âcy_¡, s¡d_p rh_p _rl DÙpf. —&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

î¡Zu : 2 -- ¡S> : 4

L¥gpk àgpTp

16

â. : 1. (L) `pW$ |rs® L$fp¡ :(1) `pe[ÃR>s L$fZ¡Z„ ............................ W$prd

S>. (1) `pe[ÃR>s L$fZ¡Z„ „ rhkp¡rlL$fZ¡h rhkëgu L$fZ¡Z„ `phpZ„ L$çdpZ„ r_Á^peV¹$W$ZpA¡ W$prd $(2) v„$sZrhtl ...................................... rhg¡hZ rhql„

S>. (2) v„$sZrhtl agrhtl, Aåc„NZrhtl, DìhË$Z. rhrl dˆ>Zrhtl„ hÐ\rhtl rhg¡hZ rhql„(3) `el]Z„ .................................... . AL$pg¡ L$Ap¡ kÄTpAp¡

S>. (3) `el]Z„ rhZeluZ„, Å¡Nl]Z, ^p¡klu„Z, kbyqv$Þ_„, v$yË$ y qX$[ÃR>e„ AL$pg¡ L$Ap¡ kÄTpAp¡(4) S>„ r`e ..................................... dÏÞ_„

S>. (4) SS>„ r`e Cd„ ifuf„, CV¹$W„$, L„$s„ r`e„, dÏÞ_„(5) _¡ApDe„ ................................... r_ÄÅZ dÁN„$

S>. (5) _¡ApDe„ k„kyÜ„ këgL$ÑZ„ rkÝ^dÁN„, dyrÑdÁN„ r_ÄÅZ dÁN„$(6) ¾$p¡ ......................................... Ü¡j

S>. (6) ¾$p¡ dp_, dpep, gp¡c, fpN, Ü¡j(7) ArcN°rlL$ rdÕepÐh ........................ gp¥qL$L$ rdÕepÐh

S>. (7)ArcN°rlL$ rdÕepÐh A_prcN°lqL$ rdÕepÐh, Arcr_h¡riL$ rdÕepÐh,kp„ireL$, rdÕepÐh, AZpcp¡N rdÕepÐh gp¥qL$L$ rdÕepÐh

(8) `pZcp¡eZpA¡ .............................. Aqv$V¹$W$lX$pA¡S>. (8) pZcp¡eZpA¡, buecp¡eZpA¡, lqfecp¡eZpA¡, `ÃR>p L$[çdepA¡, yf¡ L$[çdepA¡ Aqv$V¹$W$lX$pA¡

(9) `Npd rkÄÅA¡ ............................. R>à`C k„OË$ZpA¡S>. (9) `Npd rkÄÅA¡ r_Npd rkˆ>pA¡, k„\pfp DhË$ZpA¡, `qfeË$ZpA¡, ApDË$Z,

`kpfZpA¡, R>à`C k„OË$ZpA¡(10)QpD½$pg„ .................................. . Aà`qX$g¡lZpA¡

S>. (10)QpD½$pg„ kÄTpeõk, AL$fepA¡, DcAp¡L$pg„ c„X$p¡hNfZõk, Aà`qX$g¡lZpA¡(11)b„ ¡ ......................................... hp¡ÃR>¡A¡

S>. (11)b„ ¡ hl¡, R>rhÃR>¡A¡, ACcpf¡, cÑ`pZhp¡ÃR>¡A¡(12) rkh ........................................ dìhpbpl

S>. (12) rkh deg, dfye, dZ„s, dL¹$Me,dìhpbplM$. _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ - L$p¡C `Z 11_p A\® gMp¡ :

(1) Arclep (8) s¡_plX¡$S>. (1) Arclep- kpdp Aphsp lÎep lp¡e (8) s¡_plX¡$ - Qp¡fpD hõsy gu^u lp¡e

(2) QL¹$Myv$epZ„ (9) kv$pÏhpA¡$S>. (2) QL¹$Myv$epZ„ - op_ê$`u (9) kv$pÏhpA¡ - kpv$ (AhpS>)

Qny_p v¡$_pfp L$fu_¡ dep®v$p_u blpf\u L$p¡C_¡ bp¡gph¡g lp¡e.(3) L„$Mp (10) `prZe rhtl

S>. (3) L„$Mp-rdÕepÐhu_p ds_u BÃR>p L$fhu. (10) `pqZerhtl-`uhp_p `pZu_u dep®v$p(4) klkpcL¹$MZ¡ (11) kB A„sfÝ^pA¡

S>. (4) klkpcL¹$MZ¡ - Dsphmp„ °pkL$p¡ (11) kB A„sfÝ^pA¡ - õ„pv¡$l `X$ép R>sp„`X¡$ s¡hy„ bp¡ghy„ ApNm h^pey„ lp¡e

(5) `fp¡hA¡k¡ (12) Arc\yApS>. (5) `fp¡hA¡k¡ `p¡s¡ k|Tsp¡ lp¡hp R>sp (12) Arc\yAp-õsyrs L$fpe¡gp (su\L$fp¡ L¡$hp R>¡ ?)

buÅ_¡ hlpfphhp_y„ Lüy„ lp¡e(6) s½$fà`Ap¡N¡ (13) hC½$d„

S>. (6) s½$fà`Ap¡N¡ - Qp¡f_¡ dv$v$ L$fu lp¡e. (13) hC½$d„ - A`fp^ \ep¡ lp¡e(7) Å¡NluZ„ (14) vy$ÄTpAp¡

S>. (7) Å¡NluZ„ - d_ - hQ_ - L$pep_p (14) vy$ÄTpAp¡- Aps®- fp¥Ö Ýep_ ^ey lp¡eA[õ\f ep¡N¡ cZpey„ lp¡e.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 3

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1003

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

17

(N)dpN^u iåv$ gMp¡ - L$p¡C `Z 12.(1) yyfyjp¡dp„ tkl kdp_ (8)Dsphmdp„ °põL$p¡ `X¡$ s¡hy„ bp¡ghy„

S>hpb : (1) yyfyjp¡dp„ tkl kdp_ = yqfkkulpZ„ (8) Dsphmdp„ °põL$p¡ `X¡$ s¡hy„bp¡ghy„ = klkpcl$MZ¡

(2) ÓZ hpf (9)Anfp¡ Ar^L$ cZpep lp¡eS>. (2) ÓZ hpf = qsL¹$Mysp¡ (9) Anfp¡ Ar^L$ cZpep lp¡e

= AÃQL$Mf„(3) Qp¡f_¡ dv$v$ L$fu lp¡e (10)A¡L$ õ\p_¡ rõ\f flu_¡

S>. (3) Qp¡f_¡ dv$v$ L$fu lp¡e= s½$fà`Ap¡N¡ (10) A¡L$ õ\p_¡ rõ\f flu_¡ = W$pZ¡Z„(4) kh® L$pm k„b„ u (11) âkÞ_ \pAp¡

S>. (4) kh® L$pm k„b„ u = kìh L$prgepA¡ (11) âkÞ_ \pAp¡ = `kue„sy(5) qv$hk k„b„ u (12) Ap`p¡

S>. (5) qv$hk k„b„ u = v¡$hrke„ (12) Ap`p¡ = qv$k„sy(6) v$p_ Ap`u Al„L$pf L$ep£ lp¡e (13) îphL$ ^d®_u

S>. (6) v$p_ Ap`u Al„L$pf L$ep£ lp¡e=dÃR>qfepA¡ (13) îphL$ ^d®_u= kphN ^çdõk(7) Ók Æh_¡ NpY¡$ b„ _¡ bp„Ýep lp¡e (14) tQs_ L$fhp_¡ dpV¡$S>. (7) Ók Æh_¡ NpY¡$ b„ _¡ bp„Ýep lp¡e = b„ ¡ (14) tQs_ L$fhp_¡ dpV¡$= QÞsh_p„\®(O) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡ :

(1) ArsQpf L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?S>. (1) h°sp¡dp„ gpNhphpmp v$p¡jp¡_¡ ArsQpf L$l¡hpe R>¡.

(2) ârs¾$dZ_u Apop g¡hp_p¡ `pW$ L$ep¡ R>¡ ?S>. (2) "CÃR>prdZ„ c„s¡ ! _p¡ `pW$ A¡ ârs¾$dZ_u Apop g¡hp_p¡ `pW$ R>¡.

(3) ârs¾$dZ i¡_y„ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡ ?S>. (3) rdÕepÐh, Ah°s, âdpv$, L$jpe A_¡ Aiyc ep¡N_y„ âqs¾$dZ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

(4) DÐL©$ô$ h„v$_p_p¡ `pW$ L$ep Apk_¡ b¡ku_¡ bp¡gpe ?S>. (4) DL$Xy„$ L¡$ Np¡vy$lz Apk_¡ b¡ku_¡ bp¡gpe R>¡.

(5) NyZh°s L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ? s¡ L¡$V$gp R>¡ ?S>. (5) S>¡ AÏh°sp¡_p NyZp¡dp„ h pfp¡ L$f_pfp R¡>, s¡hp h°s_¡ NyZh°s L$l¡ R>¡. NyZh°s ÓZ R>¡.

(6) ârs¾$dZ_p¡ V´$L$dp„ kpf bsphsp¡ `pW$ L$ep¡ R>¡ ?S>. (6) ârs¾$dZ_p¡ kpf bsphsp„ `pW$ "CÃR>prd W$prd'.

(7) dlph°s A¡V$g¡ iy„ ?S>. (7) dlph°s A¡V$g¡ S>¡dp„ rl„kp, S|>W$, Qp¡fu, d¥\y_ `qfN°l rh. `p`p¡_p¡ k„ |Z® ÐepN

L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.(8) op_ A¡V$g¡ iy„ —?

S>. (8) op_ A¡V$g¡ hõsy_¡ rhi¡j õhê$ ¡ ÅZhy„.(9) h°s_p¡ khp¯i¡ c„N A¡V$g¡ iy„ ? s¡_p¡ dpN^u iåv$ gMp¡.

S>. (9) h°s_¡ c„N L$fhp_u s¥epfu_¡ ArsQpf A_¡ khpi¡ c„N A¡V$g¡ rhfprle„ L$l¡hpe R>¡. -------------------------- -------------------------â. : 2. (L) âï__p DÑf Ap`p¡ :

(1) ìep¿ep gMp¡ - Nc®S>, bpv$f, Ak„ou, M¡QfS>hpb : (1) ìep¿ep: Nc®S> A¡V$g¡ S>¡ Æhp¡ ÷u yfyj_p k„ep¡N hX¡$ Nc®dp„ DÐ`Þ_ \pe R>¡.

bpv$f : bpv$f s¡ gp¡L$_p v¡$i AdyL$ cpNdp„ cep® R>¡. lÎep, lZpe, dpep® df¡,ArÁ_dp„ bm¡, `pZudp„ X|$b¡, _S>f¡ v¡$Mpe A\hp _ `Z v¡$Mpe, b¡ cpN \pes¡_¡ bpv$f L$l¡ R>¡. Ak„ou : S>¡ Æhp¡ ÷u- yfyjp¡_p k„ep¡N hNf, õhe„ p¡sp_u d¡m¡ S>DÐ`Þ_ \pe R>¡ s¡ Æhp¡_¡ d_ lp¡sy„ _\u. s¡_¡ Ak„ou L$l¡ R>¡.

(2) ©ÕhuL$pe_u A_¡ A`L$pe_u v$ep `pmhp_p b¡ dyשp gMp¡ :S>. (2) ©ÕhuL$pe : 1) fõspdp„ Mp¡v$L$pd \ey„ lp¡e, Ðep„ Mp¡v¡$gu dpV$u D`f Qpghy„ _l].

2) cp¡S>_dp„ D`f\u L$pQy„ duWy„$ g¡hy„ _l].A`L$pe : 1) hfkpv$dp„ _plhy„ _l].

2) lp¡mu, |m¡V$u fdhu _rl Ð\p L$pQp„ `pZu cf¡gp azNp ap¡X$hp_l].

î¡Zu : 3 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

18

(3) L$d® b„ _p b¡ dy¿e L$pfZ L$ep R>¡ ?S>. (3) fpN - Ü¡j

(4) Qp¡dpku `pMu L¡$V$gu R>¡ ? L$C L$C ?S>. (4) 3 - AjpY$ kyv$ |_d - L$psfL$ kyv$ |_d - apNZ kyv$ |_d

(5) Ap Æhp¡dp„ L¡$V$gu BÞÖue R>¡ ? dpMu, dp¡f, dÃR>f, dNS>. (5) dpMu - Qp¥f¡[ÞÖe * dp¡f - „Q¡[ÞÖe * dÃR>f - Qp¥f¡[ÞÖe * dN - A¡L$¡[ÞÖe

(6) `p„Qdu _fL_y„ _pd A_¡ _pfL$u_p Ly$m gMp¡S>. (6) qfô$p - Ly$m `ÃQuk gpM ¾$p¡X$.

(7) dÃR>f, âÐe¡L$ h_õ`rs_y„ Apeyóe gMp¡S>. (7) dÃR>f - S>OÞe A„sdy®lws®_y„ - DÐL©$ô$ R> dpk_„y

âÐe¡L$ h_õ`rs - S>OÞe A„sdy®lws®_y„ , DÐL©$ô$ 10,000 hj®_y„(8) v¡$hsp_p c¡v$_u dpÓ k„¿ep gMp¡

S>. (8) v¡$hsp c¡v$ - 198 R>¡ : ch_`rs - 50hpZìe„sf - 52

h¥dpr_L$ = 76 Äep¡rsju - 20 (9) hpeyL$pe_u v$ep `pmhp_p b¡ dyשp gMp¡

S>. (9) DOpX¡$ dyM¡ bp¡ghy„ _rl, kp y-k„sp¡ kp\¡ S>s_p fpMu_¡ hpsQus L$fhu. spmu `pX$hu _l].

(M) Mpgu S>Áep |fp¡ :>(1) L„$v$d|m _ Mphp\u ............ dp„ S>hpe R>¡.

S>. (1) L„$v$d|m _ Mphp\u kv$¹Nrsdp„ S>hpe R>¡.(2) k„hÐkfu dlp`h®_u rsr\ ............ R>¡.

S>. (2) k„hÐkfu dlp`h®_u rsr\ cpv$fhp kyv$ `p„Qd_y„(3) S>¡_p\u k„kpf h ¡ s¡ ...........

S>. (3) S>¡_p\u k„kpf h ¡ s¡ L$jpe(4) Q¥Ó kyv$ s¡fk¡ ............ `h® R>¡.

S>. (4) Q¥Ó kyv$ s¡fk¡ dlphuf S>ÞdL$ëepZL$ `h® R>¡.(5) ............ âpàs L$fui A¡ dpfy„ Æh_gÿe R>¡.

S>. (5) dp¡n âpàs L$fui A¡ dpfy„ Æh_gÿe R>¡.(6) sX$L$p¡, R>p„ep¡ hN¡f¡ .......... sÐh R>¡.

S>. (6) sX$L$p¡, R>p„ep¡ hN¡f¡ AÆh sÑh R>¡.(N)Å¡X$L$p Å¡X$p¡ :

S>hpb : ©ÕhuL$pe ............. S>hpb : AbfMhpeyL$pe .............. S>hpb : ÝhÅ `spL$p S>¡hy„ k„õ\p_S>„Nd L$pe .............. S>hpb : ÓkL$peA`L$pe .............. S>hpb : TpL$m_p `pZus¡DL$pe .............. S>hpb : Ly$m 3 gpM ¾$p¡X$`ephÃQ õ\phf L$pe .............. S>hpb : h_õ`rs L$pe

----------------------------------------------------------------------â. : 3. _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡ : L$\p Ap^pf¡

(1) Ap_„v$ îphL$_y„ _Nf, _Nfu_p fpÅ, DÛp_ A_¡ `Ð_u_y„ _pd gMp¡S>. (1) _Nf - hprZS>e N°pd, _Nfu_p fpÅ - rS>siÓy, DÛp_ - Ûy$qs`gpi,

`Ð_u_y„ _pd - rihp_Þv$p(2) Ap` dpfu `pk¡ Aphp¡, lz„ Ap`_p QfZdp„ h„v$_ L$fy„. L$p¡Z L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?

S>. (2) Ap_„v$ îphL$A¡ NZ^f Np¥sd_¡ L$üy„.(3) ............ dp su\L$f îu _¡d_p\ cNhp_ R>¡.

S>. (3) 22 dp su\¯L$f îu _¡d_p\ cNhp_ R¡>.(4) kp¡rdg¡ NS>kyyLy$dpf_¡ iy„ D`kN® Apàep¡ ?

î¡Zu : 3 -- ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

19

S>. (4) _ÆL$_p fl¡gp smphdp„\u s¡Z¡ cu_u dpV$u gu^u A_¡ NS>kyLy$dpg_p dp\p`f `pmu bp„^u v$u^u. õdip_dp„ bmu fl¡gu A¡L$ rQspdp„\u bmu Ne¡gp„gpL$X$p_p A„Npfp gC_¡ s¡Z¡ A¡L$ s|V¡$gp hpkZdp„ cep®. s¡ bmbmsp A„Npfps¡Z¡ NS>kyLy$dpg_p dyq__p dp\p `f d|L$u v$u^p„. `R>u s¡_¡ L$p¡C Å¡C _ Åes¡hp ce\u s¡ Ðep„\u cpNu Nep¡.

(5) Ap_„v$ îphL$_¡ L¡$V$gy„ Ahr^op_ \ey„ lsy„ ?S>. (5) ghZkdyÖdp„ 500 ep¡S>_ ky u A_¡ _uQ¡ `l¡gu _fL$_p gp¡gyàepQys

_fL$phpk ky u.(6) fpS>¡drsA¡ fl_¡rd_¡ L$C fus¡ k„eddp„ rõ\f L$ep® ?

S>. (6) fpS>¡drsA¡ L$üy„, "sd¡ Å¡ v¡$h S>¡hp A\hp BÞÖ S>¡hp õhê$`hp_ lp¡ sp¡ `Zlz„ sd_¡ BÃR>su _\u. sd¡ sp¡ _¡d_p\ cNhp__p _p_p cpC R>p¡ A_¡lz„ s¡d_p Üpfp ÐepNu v¡$hpe¡gu fpS>¡drs Ry>„. sd¡ sdpfp cpC_y„ hd¡gy„ ip dpV¡$cp¡Nhhp BÃR>p¡ R>p¡ ? sd_¡ r^½$pf R>¡ S>¡ Ak„edê$` Æh_ Æhhp_uBÃR>p L $fp ¡ R>p ¡ ! Ap_p L$fsp „ sp ¡ sdpfp dpV ¡ $ d ©Ðe y î¡›$ R> ¡ .l¡ fl_¡rd, Ap`Ï„ b„_¡_y „ Ly$m, Mp_v$p_ M|b KQy„ R>¡. Ap`Z_¡ Aphy„rhQpfhy „ `Z _ ip¡c¡ ! Ap L$pepdp„ dm-d|Ó A_¡ vy $N¯^ cf¡gp„ R> ¡.Ap`Z¡ sp ¡ ApÐdh¥ch_¡ d ¡mhhp k„s bÞep R>uA¡, dyr_fpS> !Aphp¡ T¡fu rhQpf A_¡ hQ_p¡ sdpfp `rhÓ dNS>dp„ ¼ep„\u Apìep ?sd¡ k„eddp„ [õ\f \pAp¡. Apd fpS>¡drsA¡ fl¡_¡rd_¡ k„eddp„ [õ\f L$ep®.

--------------------------------------------------------â. : 4. L$pìe |rs® L$fp¡ :

(1) fprÓ Nydphu .......... ch`pfS>. (1) fprÓ Nydphu k|C_¡, qv$hk Nydpìep¡ Mpe,

lufp S>¡hp¡ d_yóe ch, L$p¡X$u bv$g¡ Åe.v$p_, riem, s`, cph_p, ^d®_p Qpf âL$pf,L$fp¡ Apfp^p¡ cph\u, sp¡ `pdp¡ ch`pf.

(2) dpN® c|g¡gp ........... A¡ Nph¡S>. (2) dpN® c|g¡gp Æh_ `r\L$_¡, dpN® Q]^hp Ecp¡ flz„,

L$f¡ D ¡np A¡ dpfN_u, sp¡ e¡ kdsp rQÑ ^fy„.Q„Öâc_u ^d®cph_p, l¥e¡ klz dp_h cph¡,h¡fT¡f_p `p` sÆ_¡, d„Ng Nusp¡ A¡ Nph¡.

(3) ÓZ S>Ns_p ........... lz„ Mpgu L$fy„.S>. (3) ÓZ S>N__p Ap^pf_¡ Ahspf l¡ ! L$fyZp sZp,

hmu h¥Û l¡ ! vy$hp®f Ap k„kpf_p vy$:Mp¡ sZp.husfpN hëgc rhð_p, syS> `pk AfÆ DÃQfy„S>Zp¡ R>sp„ `Z L$lu A_¡, Ap ùv$e lz„ Mpgu L$fy„ !

(4) lz„ ¾$p¡ ............ QNv$pe R>¡.S>. (4) lz„ ¾$p¡ ArÁ_\u bþep¡, hmu gp¡c k ® X$õep¡ d_¡,

Nþep¡ dp_ê$`u AS>Nf¡, lz„ L¡$d L$fu Ýephy s_¡ ?d_ dpfy„ dpeÅmdp„, dp¡l_ ! dlp dy„Tpe R>¡,QX$u Qpf Qp¡fp¡ lp\dp„, Q¡s_ OZp¡ QNv$pe R>¡.

(5) W$Nhp rhcy ........... A„v$f\u flz„.S>. (5) W$Nhp rhcy ! Ap rhð_¡ h¥fpÁe_p f„Np¡ ^ep®,

_¡ ^d®_p¡ D`v¡$i f„S>_ gp¡L$_¡ L$fhp L$ep®,rhÛp cÎep¡ lz„ hpv$ dpV¡$ L¡$V$gu L$\_u L$lz„,kp y \C_¡ blpf\u v$p„rcL$ A„v$f\u flz„ !

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

î¡Zu : 3 -- ¡S> : 4

L¥gpk àgpTp

20

â. : 1. (L) _uQ¡_p `pW_u$ |rs® L$fp¡ :(1) Acev$epZ„ ................................. bp¡rl v$epZ„

S>hpb : (1) QL¹$Myv$epZ„ dÁNv$epZ„ kfZv$epZ„ Æhv$epZ„ bp¡rl v$epZ„(2) rhfplZpA¡ ................................. Ap¡kp

S>. (2) rhfplZpA¡ NdZpNdZ¡ `pZ½$dZ¡ bue½$dZ¡ lqfe½$dZ¡(3) Æh ........................................ rhNg¡[ÞÖe rh_p

S>. (3) Æh ÅZu °uR>u õhk„b„ u ifuf dpl¡gp `uX$pL$pfu kA`fp^u(4) gp¡lpA¡ ..................................... Å¡ d¡

S>. (4) gp¡lpA¡ kìh L$prgepA¡ kìhrdÃR>p¡efpA¡ kìh^çdpC½$dZpA¡ ApkpeZpA¡ Å¡ d¡(5) CV¹$W$„$ ........................................ r^ÄS>„

S>. (5) BV¹$W„$ L„$s„ r`e„ dÏÞ_„ dZpd„ r^ÄS>„(6) Dà`peZ¡kZpA¡ ........................... sõk rdÃR>prd vy$½$X„$

S>. (6) Dà`peZ¡kZpA¡ A`qfkyÙ„ `qfÁNrle„ `qfcys„hp S„>_p `qfqV¹$W$rhe„ sõk rdÃR>prd vy$½$X„$(7) BÐ\„ ........................................ dyÃQ„rs

S>. (7) BÐ\„ qW$$ep, Æhp rkÄT„rs byS>T„rs$ dyÃQ„rs

(M$)L$p¡C `Z 8 âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡¡ : (1) â\d AÏh°s i¡_p rhi¡_y„ R>¡ ? L$fZ A_¡ L$p¡qV$ hNf_y„ h°s L$ey ?

S>hpb : (1) b¡ B[ÞÖe, s¡C[ÞÖe, Apqv$ Ók Æhp¡_u tlkp\u r_hs®hp_y„ (cpN_y„ ) R>¡.L$fZ A_¡ L$p¡qV$ hNf_y„ h°s 12dy„ R>¡.

(2) su\L$f_¡ 14 v$p_dp„\u L¡$V$gp A_¡ L$ep„ v$p_ v$¡hpe —?S>. (2) su\¯L$f_¡ 14 v$p_dp„\u 10 v$p_ Ap`u iL$pe. s¡Ap¡ hõÓ, `pÓ, L„$bg A_¡

fÅ¡lZ _ fpMsp lp¡hp\u s¡ 4 v$p_ rkhpe_p 10 v$p_ Ap`u iL$pe. (3) `qfN°l L¡$V$gp ? L$ep L$ep ?

S>. (3)`qfN°l 9 R>¡. M¡s, hÐ\y, rlfÎZ, kyhÎZ, ^_, ^pÞe, vy$`v$, QDà`v$, Ly$rhe. (4) kÐe h°s_p `pg_\u L$ep NyZp¡ âpàs \pe ?

S>. (4) kÐe h°s_p `pg_\u _uX$fsp, buÅ_p¡ rhðpk âpàs \pe, gp¡L$p¡dp„ râe b_¡,Apv¡$e _pdL$d®_u âpràs Apqv$ A_¡L$ NyZp¡ âpàs \pe.

(5) AZyh°s A_¡ dlph°s_p saphs_p b¡ dyשp gMp¡ :S>. (5) AÏh°s dlph°s

(1) îphL$ N°lZ L$f¡ R>¡ kp y ^pfZ L$f¡ R>¡(2) 12 R>¡ 5 R>¡.

(6) v„$X$ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ? A_\® v$„X$ L¡$V$gp ?S>. (6) d_, hQ_, L$pep_u Aiyc âh©rÑ L¡$ S>¡_p\u ApÐdp v„$X$pe s¡_¡ v„$X$ L$l¡ R>¡.

A_\® v„$X$ 4 âL$pf_p R>¡. (7) Qp¡\p h°s_u L$p¡qV$ L¡$V$gu ? Qp¡\y„ AÏh°s L¡$V$gp kde_y„ R>¡ ?

S>. (7) d_yóe rse¯Q k„b„ u 1, v¡$hsp k„b„ u 6 L$p¡qV$ ÅhÆh_y„. (8) buÅ h°s_p ArsQpf L¡$V$gp ? L$ep L$ep ? s¡_p _pd gMp¡.

S>. (8) buÅ h°s_p `p„Q AsrQpf. klkpcL$MpZ¡, flõkpcL$$MZ¡, kv$pfd„sc¡A¡,dp¡kp¡hA¡k¡, Ly$X$g¡l L$fZ¡.

(9) D`cp¡N `qfcp¡N_u hõsyAp¡_u dep®v$p\u iy„ gpc \pe ?S>. (9) D`cp¡N-`qfcp¡N hõsyAp¡_u dep®v$p\u \sp gpc.

(1) BÃR>p Ap¡R>u \pe R>¡, AphíeL$spAp¡ OV¡$ R>¡. (2) Æh_ k„sp¡ju A_¡ ÐepNu b_¡ R>¡,(3) ^d® ApQfZ dpV¡$ h y kde dm¡ R>¡. (4) OZp¡ dp¡V$p¡ L$d®b„ AV$L¡$ R>¡.

(10) R>Ì$p h°s A_¡ v$idp h°sdp„ iy„ afL$ R>¡ ?S>. (10) RÌ$p h°sdp„ qv$ip_u dep®v$p_p ÅhÆh_p `ÃQL¹$MpZ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡. v$idp

h°sdp„ A¡L$ qv$hk - A¡L$ fprÓ dpV¡$ qv$ip A_¡ cp¡N-D`cp¡N_u dep®v$pL$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 4

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1004

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

21

(N) _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ :(1) kØpÏhpA¡ (2) DhpZl rhtl (3) vy$ÄTpAp¡(4) ArhfprlAp¡ (5 ApLy$Ë$u (6) M¡shy–u (7) L$Þ_prgL$

S>hpb : N (1) kpv$ (AhpS>) L$fu_¡ dep®v$p_u blpf\u L$p¡C_¡ bp¡gph¡g lp¡e.(2) `NfMp_u Ås A_¡ dep®v$p.(3) Aps®-fp¥Ö Ýep_ ^ey lp¡e.(4) rhfp^_p frls, AM„qX$s.(5) ÅZu Å¡C_¡, Cfpv$p`|h®L$(6) A¡L$ qv$ip_u dep®v$p OV$pX$u buÆ qv$ip_u dep®v$p h^pfu lp¡e.(7) hfL$Þep_p ê$`, NyZ A_¡ Dd„f k„b„ u S|>W$.

(O) _uQ¡_p iåv$p¡_p dpN^u iåv$ gMp¡ :(1) A¡L$ L$fZ (2) âdpv$ L$fhp\u (3) dpWy„$ Ýep_ (Aps®Ýep_ fp¥ÖÝep_) ^fhp\u(4) S>„Ng, M¡sf, `h®s Apqv$_¡ ApN gNpX$hp_p¡ h¡ pf L$ep£ lp¡e(5) kpQp S>¥_ dpN® rhê$Ý^ (6) QpqfÓ ^d®_y„ v$p_ L$f_pf (7) A_yop - Apop Ap`p¡(8) Mpsf `pX$u -

S>hpb : (O) (1) A¡Nrhl„ (2) `dpepQqfe„ (3)) AhÄTpZpQqfe„ (4) v$hrÁNv$phZep(5) DçdÁNp¡ (6) ^çd v$epZ„ (7) AÏÅZl (8) Mpsf M Zu

(Q) ^d®Ýep__p L$pDkÁN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :(1) L$ep L$ep L$pfZp¡\u Æh k„kpfdp„ vy$:M A_ych¡ R>¡ ?

S>hpb : (Q)(1) rdÕepÐh, Ah°s, âdpv$, L$jpe, Aiycep¡N, AY$pf `p` õ\p_L$ A_¡R>'L$pe Æh_u tlkp L$fu_¡ Æh k„kpfdp„ vy$:M A_ych¡.

(2) gp¡L$_p L$ep õ\p__¡ Ap`Zp¡ Æh õ`i} Q|¼ep¡ _\u ?S>. (2) `p„Q A_yÑf rhdp__¡ .

(3) Äep¡rsju_p rhdp_p¡ L$ep gp¡L$dp„ R>¡ ?S>. (3) rsÃRp®gp¡L$dp„ R>¡. .

(4) husfpNv¡$h_u Apop iy„ R>¡ ?S>. (4) kdqL$s krls îphL$_p bpf h°s, ArNepf `qX$dp, kp yÆ_p„ `p„Q dlph°s s\p

bpf rcny_u `qX$dp. iyc Ýep_, iyc Å¡N, op_, v$i®_, QpqfÓ, s` A_¡R>'L$pe Æh_u fnp L$fhu. Ap husfpN v¡$h_u Apop R>¡.

--------------------------------------------------------â. : 2. sÐh / k„õL$pf rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L) _uQ¡_p âï_p¡dp„\u L$p¡C`Z 7_p S>hpb gMp¡ :(1) g¡íep A¡V$g¡ iy„ ? g¡íep L¡$V$gu R>¡ ?

S>hpb : (L$) (1) L$jpe A_¡ ep¡N_u âh©rÑ\u Dv¹$chsp ApÐdp_p iyc-Aiyc `qfZpd_¡g¡íep L$l¡ R>¡. g¡íep R> R>¡. L©$óZ, _ug, L$p`p¡s, s¡Å¡, `Ú, iy¼g.

(2) L$pm A¡V$g¡ iy„ ? L$pm_¡ L¡$V$gp âv¡$i R>¡ ?S>. (2) S>¡_p\u _hp-S|>_p\u Ap¡mM \pe R>¡. k|e® A_¡ Q„Ö_u Nrs\u L$pm

(qv$hk-fpqÓ hN¡f¡) dp`hpdp„ Aph¡ R>¡. L$pm_¡ L$p¡C âv¡$i _\u.(3) kÑphuidp¡ bp¡g A_¡ Qp¡Óukdp¡ bp¡g gMp¡.

S>. (3) kÑphuid¢ bp¡g¡ : r_n¡ p Qpf (1)_pd (2) õ\p`_p (3) Öìe (4) cphQp¡Óukd¡ bp¡g¡ : `pM„X$u_p 363 c¡v$ : (1) q¾$ephpv$u_p 180(2) Aq¾$ephpv$u_p 84 (3) rh_ehpv$u_p 32 (4) Aop_hpv$u_p 67.

(4) S>¡_p 5 (`p„Q) âL$pf lp¡e Ahp bp¡g_p dpÓ _„bf A_¡ _pd gMp¡.S>. (4) 1) buÅ¡ bp¡g¡ : Års p„Q 2) Qp¡\¡ bp¡g¡ : B[ÞÖe p„Q

3) kpsd¡ bp¡g¡ : ifuf p„Q 4) `ÃQukd¡ bp¡g¡ : QqfÓ `p„Q5) AÌ$phukd¡ bp¡g¡ : kdqL$s `p„Q 6) s¡Óukd¡ bp¡g¡ kdhpe `p„Q.

(5) îphL$_p NyZ L¡$V$gp ? L$p¡C `Z 4 NyZ gMp¡.S>. (5) îphL$_p NyZ 21 R>¡. AnyÖ$, eih„s, kp¥çe âL©$rshpmp¡, gp¡L$r °e.

(6) NyZõ\p_ A¡V$g¡ iy„ ? 8dp A_¡ 11dp NyZõ\p_L$_y„ _pd gMp¡.S>. (6) dp¡l A_¡ ep¡N_p L$pfZ¡ ApÐdp_u op_, v$i®_ A_¡ QpqfÓ ê$` NyZp¡_u spfsçesp

(Ap¡R>u), h y)hpmu Ahõ\p_¡ NyZõ\p_ L$l¡ R>¡. r_eqË$ bpv$f, D`fp„s dp¡l_ue.

î¡Zu : 4 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

22

(7) kdhpe A¡V$g¡ iy„ ? s¡ L¡$V$gp R>¡ ? _pd gMp¡.S>. (7) S>¡_p kdÞhe\u L$pe® \pe s¡ kdhpe R>¡, s¡ `p„Q R>¡ : L$pm, õhcph; r_ers,

L$d® ( |h® ap.), yfyjp\®, yfyjpL$pf DÛd(8) âpZ L¡$V$gp R>¡ ? s¡ L¡$V$gpdp¡ bp¡g R>¡ ? R>¡ëgp b¡ âpZ_p _pd gMp¡.

S>. (8) âpZ 10 R>¡, s¡ R>Ì$p¡ bp¡g R>¡. R>¡ëgp b¡ âpZ ïhpÃR>p¡ðpk bgâpZ,Apeyóe bgâpZ.

(9) Ýep_ L¡$V$gp R>¡ ? a¼s _pd gMp¡.S>. (9) Ýep_ 4 R>¡. Aps®Ýep_, fp¥ÖÝep_, ^d®Ýep_, iy¼gÝep_.

(M) d_¡ Ap¡Mmp¡ - L$p¡C `Z Qpf :S>hpb (M) (1) dpfp h`fpi\u L$p_dp„ bl¡fpi Aph¡ R>¡. S>hpb : aV$pL$X$p

(2)dpfp\u ¥kp s¡dS> kæesp_p¡ _pi \pe R>¡. S>hpb : V$u.hu.(3) ©Õhu, `pZu, ArÁ_, hpeydp„ Æh R>¡ s¡hy„ lz„ dp_y„ Ry>„. S>hpb : S>¥_ ^d®

(4) dpfp¡ Aph¡i lÐep `Z L$fphu iL¡$ R>¡. S>hpb : ¾$p¡(5) lz„ L$ped V$L$_pf _\u. S>hpb : Arcdp_(N) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡ - L$p¡C `Z ÓZ :(1) sl¡hpfp¡ L¡$V$gp âL$pf_p R>¡ ? L$ep L$ep ? kdÅhp¡.

S>hpb (N) (1) sl¡hpfp¡ b¡ °L$pf_p R>¡- gp¥qL$L$ A_¡ gp¡L$p¡Ñf. ApÐdp_¡ ^d® L$fhpdp„ ÅN©s L$f¡s\p ApÐdp_y„ `p¡jZ L$fhdp„ Å¡X¡$ s¡ gp¡L$p¡Ñf sl¡hpf R>¡. ApÐdp_¡ `p„Q B[ÞÖe_prhjedp„ A_¡ 18 `p`_p L$pe®dp„ Å¡X¡$ s¡ gp¥qL$L$ sl¡hpf R>¡.

(2) S>¥_ ^d® L$p¡Z¡ bsph¡g R>¡ ? A_¡ s¡Ap¡ L¡$hp lp¡e R>¡ ?S>. (2) S>¥_ ^d® L¡$hmop_uAp¡A¡ bsph¡g R>¡. s¡Ap¡ fpN, Ü¡j frls A_¡ ÓZ¡ L$pm_p

kh® cphp¡_¡ ÅZ_pf lp¡e R>¡.(3) fpN_p L$pfZ\u iy„ \pe R>¡ ? Ü¡j_p L$pfZ\u iy„ \pe R>¡ ?

S>. (3) fpN_p L$pfZ\u dpep A_¡ gp¡c \pe R>¡.Ü¡j_p L$pfZ\u ¾$p¡ A_¡ Arcdp_ Aph¡R>¡. (4) kpdyv$preL$ L$d® b„ pe s¡_y„ am iy„ R>¡ ?

S>. (4) kpdyv$preL$ L$d® b„ $pe R>¡. s¡_p am ê$ ¡ fëh¡, àg¡_, bk, AL$õdps, ^fsuL„$`,hphpTp¡Xy„$ hN¡f¡ Ap`rÑApdp„ s¡ Æhp¡ A¡L$ kp\¡ d©Ðey `pd¡ R>¡.

(O) Mpgu S>Áep |fp¡ :(1) ............ bpmhp\u op_phfZue L$d® b„^pe R>¡.

S : (1) Anf bpmhp\u op_phfZue L$d® b„ pe R>¡.(2) aV$pL$X$pdp„ ............ h`fpe R>¡.

S>. (2) aV$pL$X$pdp„ N„ L$ ( ©ÕhuL$pe) h`fpe R>¡.(3) Myipds\u Arcdp_u .......... b_u Åe R>¡.

S>. (3) Myipds\u Arcdp_u azgZiu b_u Åe R>¡.(4) hõsy_p õhcph_¡ ............ L$l¡ R>¡.(4) hõsy_p õhcph_¡ ^d® L$l¡ R>¡.(5) r_rdÑp¡_¡ ............ Ap`hu Å¡CA¡.(5) r_rdÑp¡_¡ ndp Ap`hu Å¡CA¡.(6) ........... Æshp¡ kp¥\u AOfp¡ R>¡.(6) fpN_¡ Æshp¡ kp¥\u AOfp¡ R>¡.

(Q) a¼s "lp' L¡$ "_p' gMp¡ : S>hpb :(1) d_yóe A¡ Åqs_p¡$ c¡v$ R>¡. S>hpb : _p(2) B[ÞÖe_p rhje `p„Q R>¡. S>hpb : lp(3) kpõhpvp$_ NyZõ\p_L$_p¡ c¡v$ R>¡. S>hpb : lp(4) R> Öìe_p A¡L$Óuk bp¡g R>¡. S>hpb : _p(5) r_S>®fp_p huk c¡v$ R>¡. S>hpb : _p(6) S>¡_y„ kv$pL$pm lp¡hp`Ï„ A¡ sÒh R>¡. S>hpb : lp(7) Æh A_¡ yØNg_¡ [õ\f L$f_pf ^dp®[õsL$pe R>¡. S>hpb : _p(8) cph_p bpf R>¡. S>hpb : lp(9) S>¡_pdp„ Q¡s_p R>¡ s¡ AÆh R>¡. S>hpb : _p(10) kp y_p dlph°s 12 R>¡. S>>hpb : _p

-------------------------------------------------------

î¡Zu : 4 -- ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

23

â. : 3. (L$) hpsp®_p Ap^pf¡ âï_p¡_p S>hpb Ap`p¡ :(1) d„ÓuA¡ d¡Of\ fpÅ_¡ iy„ L$üy„ ?

S>. (1) d„ÓuA¡ d¡Of\ fpÅ_¡ L$üy„, ""dlpfpS> ! Ap v$Np¡ R>¡. L$p¡C dpephu iÓyv¡$hjX$e„Ó fQu_¡ Ap`_y„ Æh_ Msd L$fhp BÃR>¡ R>¡. Å¡ Apd _ lp¡s sp¡ApVgy„ b y„ dp„k d|L$u v$u^p `R>u `Z L$b|sf_y„ `ëgy„ cpf¡ L¡$hu fus¡ fl¡ ?

(2) fp¡rlZ¡e_¡ akphhp AceLy$dpf¡ dl¡g_p Ap¡fX$pdp„ iy„ L$fpìey„ ?S>. (2) dl¡g_p A¡L$ rhipm M„X$dp„ s¡dZ¡ A_¡L$ âL$pf_p Tyçdf, Q„v$fhp A_¡

^ÅAp¡ b„ phu. v$fhpS>¡ ip¡cpedp_ sp¡fZp¡ gV$L$pìep„. Ap¡fX$pdp„ ANfQ„v$_ Aqv$ kyN„ u Öìep¡ dyL$pìep„. ie_M„X$dp„ ky„v$f fus¡ iZNpf¡gu ièep`\fphu. AÐe„s õhê$`hp_ v$pkuAp¡_¡ kp¡m¡ iZNpf kÅhu. s¡dZ¡ lp\dp„d©v„$N A_¡ hptSÓp¡ Ap`u s¡ A¡pfX$pdp„ Ecu fMphu. Ap b y„ ÅZ¡ kpnpsv¡$hgp¡L$_¡ ^fsu `f Dspey lp¡e s¡hy„ gpNsy„ lsy„.

(3) ^Þep ip dpV¡$ fX$su lsu ?S>. (3) k„Nd¡ Muf Mphp Æv$ L$fu lsu. ^Þep M|b Nfub lp¡hp\u Muf b_phu iL¡$

s¡d _ lsu. s¡\u `p¡sp_u Nfubu_p¡ rhQpf L$fsp„ fX$su lsu.(4) _pNîu_¡ i¡_u lp¢i lsu ?

S>. (4) ""b^p cpCAp¡_u `Ð_u L$fsp„ `p¡sp_u fkp¡C kpfu R>¡'' s¡hy„ bsphhp_u lp¢i lsu.(5) d¡Of\ fpÅ_u `funp v¡$h¡ ip dpV¡$ L$fu —?

S>. (5) buÅ v¡$hgp¡L$_p Cip_¡ÞÖ d¡Of\ fpÅ_u NyZNp\p L$fu füp lsp s¡ âi„kpkp„cmu v¡$h_¡ rhðpk _ Apìep¡. dpV¡$ s¡ v¡$h `funp L$fhp Apìep¡.

(M) L$p¡Z bp¡g¡ R>¡ ? L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?(1) Ap` S> Adpf¡ O¡f `^pfu v$i®_ v¡$hp_u L©$`p L$fp¡.

S>. (1) cÖpdpsp î¡rZL$ fpÅ_¡ L$l¡ R>¡.(2) d¢ d_yóe chdp„ L¡$hm ^d® S> L$ep£ R>¡.

S>. (2) fp¡lrZep¡ Qp¡f v¡$huAp¡_¡ L$l¡ R>¡.(3) lz„ S> A¡_¡ ip¡ sp¡ ip¡ sp¡ Al] Apìep¡ Ry>„.

S>. (3) bpS> d¡Of\ fpÅ_¡ L$l¡ R>¡.------------------------------------------------------------------ --------â. : 4. L$pìe |rs® L$fp¡ - _uQ¡_pdp„\u L$p¡C `Z Qpf :

(1) ApÐdp _\u ........................................... dyS>_¡ Mf¡ !S>. (1) ApÐdp _\u `fch _\u hmu yÎe `p` L$iy„ _\u

rdÕepÐhu_u L$Vy$ hpZu d¢ ^fu L$p_ `u^u õhpv$\u,frh kd lsp op_¡ L$fu âcy Ap`îu sp¡ `Z Af¡ !v$uhp¡ gC L|$h¡ `X$ép¡ r^½$pf R>¡ dyS>_¡ Mf¡ !,,,,

(2) d¢ cp¡N.................................................. c|gu Nep¡ .S>. (2) kpfp tQsìep `Z fp¡Nkd tQsìep _rl

ApNd_ BÃR>ey„ ^_ sÏ„ `Z d©Ðey_¡ |R>ey„ _rltQsìey„ d¢ _L®$ L$pfpN©l kdu R>¡ _pfuAp¡d ytbvy$_u Apip dl] ce dpÓ lz„ c|gu Nep¡.

(3) A\hp _L$pdy„ ........................................ .. hps ¼ep„ ?S>. (3) A\hp _L$pdy„ Ap` `pk¡ _p\ iy„ bL$hy„ OÏ„ ?

l¡ v¡$hsp_p |Äe ! Ap QfrÓ dyS> `p¡sp`Ï„,ÅZ¡ õhê$` ÓZ gp¡L$_y„ Ðep„ dpfy„ sp¡ iy„ dpÓ Ap ?Äep„ ¾$p¡X$_p¡ rlkpb _rl Ðep„ `pC_u sp¡ hps ¼ep„ ?

(4) Qp¡huk¡ rS>__p ....................................... hsp®ìep¡ Ap_„v$.S>. (4) Qp¡rhk¡ rS>__p, kOmp A¡ NZ^f,

Qp¥v$kp¡ _¡ bph_, s¡ âZdy„ kyML$pfrS>_ ipk_ _peL$, ^Þe îu huf rS>Z„v$Np¥sdpqv$L$ NZ^f¡, hsp®ìep¡ Ap_„v$ ....

(5) îu rS>_ A„sf_p ..................................... `qfhpf.S>. (5) îu rS>_ A„sf_p, lzAp `pV$ Ak„¿e

dyr_ dy¼s¡ dlp¢Ãep, V$pmu L$d®_p h„L$ ...^Þe L$r`g dyr_hf, _dy„ _rd AZNpfS>¡Z¡ sÐnZ ÐepÁep¡, klö fdZu `qfhpf ... —&

& S>e rS>_¡ÞÖ —&&.

î¡Zu : 4 -- ¡S> : 4

L¥gpk àgpTp

24

â. : 1. kpdpreL$ ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) _uQ¡_u `pW$ |rs® L$fp¡ :

(1) kde„ ............................. c|e„

S>. (1) kde„ AÏde„ blzde„ c„X$L$f„@NkdpZ„, feZL$f„@N c|e„

(2) kÐ\ .............................. vy$rhl„

S>. (2) kÐ\ dykgpqv$L$ kphÄS>Å¡N_p„ `ÃQL¹$MpZ ÅhAlp¡fÐs„ `ÄSy>hpkprd vy$rhl„

(3) op_ .............................. L$pDõkÁN„

S>. (3) op_ v$i®_ QqfÐspQqfs¡ (QpqfÓ) s` ArsQpf tQsh_p\„ L$f¡rd L$pDõkÁN„

(4) k„kyÝ^„........................... r_ìhpZdÁN„

S>. (4) k„kyÝ „ këgL$ÐsZ„ rkqÙdÁN„ dyrÐsdÁN„ r_ÄÅZdÁN„ r_ìhpZdÁN„

(5) kpX$uL$çd¡ ........................ fkhprZÄS>¡

S>. (5) kpX$uL$çd¡ cpX$uL$çd¡ ap¡X$uL$çd¡ v„$shprZÄS>¡ L¡$khprZÄS>¡ fkhprZÄS>¡

(M) _uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ :

1) R>rhÃR>¡A¡ 2) tQsh_p\ 3) DçdÁNp¡ 4) ÅhrZÄÅA¡ 5) ¡epgp

6) `qfklp¡hkÁNp 7) ArcN°rlL$ rdÕepÐh 8) ApDgdpDgpA¡

9) A`qfkyÝ „ 10) kØ¡Z„

S>hpb: (M) 1) _pL$ - L$p_pqv$ Ahehp¡ R>¡vep„ lp¡e. 6) 22 âL$pf_p `qfjlp¡ A_¡ D`kNp£

2) tQs_ L$fhp_¡ dpV¡$ 7) kpQp-Mp¡V$p_p¡ r_Z®e L$ep® rh_p Mp¡V$p_¡ lW$\u L$X$u fpMhy„

3) kpQp S>¥_ dpN® rhfyÙ 8) ApL|$msp ìepL|$msp\u

4) (ifuf_u) e\pi[¼s âdpZ¡ 9) AiyÙ rcnp

5) â^p_, `pspm L$mip kdp_ 10) iåv$\u (rhL$pfu iåv$p¡ kp„cmhp\u)

(N)_uQ¡_p iåv$p¡_y„ dpN^u gMp¡ :

1) N„ \u 2) Arhr^\u bNpky Mphp\u 3) rkÙ cNh„sp¡ gp¡L$dp„ DÑd R>¡

4) QpX$u-Q|Ngu L$fhu 5) rhi¡j dp_hp ep¡Áe.

S>hpb (N) 1) N„ ¡Z„ 2) S>„cpCA¡ 3) rkÝ^pgp¡NyÐsdp 4) ¥iyÞe 5) AÏde„

(O) _uQ¡_p âï_p¡_p DÑf Ap`p¡ :

(1) k„\pfp_u Apfp^_p L$ep rse¯Q¡ L$fu lsu ? L$ep A„Nk|Ó_p Ap^pf¡ ?

S>hpb (O) (1) _„v$drZepf_p Æh¡ v¡$X$L$p_p chdp„ R>Ì$p A„Nk|Ó opsp^d® L$\p_p Ap^pf¡.

(2) Ak„ou „Q¡[ÞÖedp„ L$p¡_p¡ L$p¡_p¡ kdph¡i L$fhpdp„ Aph¡ R>¡ ?

S>. (2) k„dy[ÃR>rd d_yóep¡, S>mQf, õ\mQf, Df`f, c|S>`f A_¡ M¡Qf.

(3) 18 `p`_p c„N (c¡v$) L¡$V$gp ? L¡$hu fus¡ ?

S>. (3) 18 `p`_¡ L$fhy„, L$fphhy„, A_ydp¡v$hy„ A¡ ÓZ\u NyZsp„ 18 # 3 = 54.

(4) rS>_dpN®\u rh`fus âê$`Zp A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (4) ©Õhu, `pZu, ArÁ_, hpey A_¡ ApL$pi Ap `p„Q dlpc|sp¡\u Æh DÐ`Þ_

\ep¡ R>¡ A¡d dp_hy„ s¡ rh`fus âê$`Z.

(5) kps ìek_p¡_¡ Qpf `p`dp„ hl¢Qp¡. âpZprs`ps, Av$Ðspv$p_, d¥\y_, `qfN°l.

S>. (5) âpZprÑ`psdp„ - dqv$fp`p_, dp„kplpf, riL$pf

d¥\y_dp„ - `f÷uNd_, h¡íepNd_

`qfN°l - Sy>Npf

------------------------------------------------------

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 5

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1005

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

25

î¡Zu : 5 -- ¡S> : 2

â. : 2. L$d® âL©$rs_p \p¡L$X$p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) (1) JQ Np¡Ó L¡$V$gp âL$pf¡ bp„ ¡ ? a¼s _pd gMp¡ A\® _l].

S>hpb :2(L$) (1) JQ Np¡Ó 8 °L$pf¡ L$d® bp„ ¡. 1) Års Adv$ 2) Ly$m Adv$ 3) bm Adv$

4) ê$` Adv 5) s` Adv$ 6) k|Ó Adv$ 7) gpc Adv$

8) A¥ïhe® Adv$.$

(2) k„S>hg_ ¾$p¡ , k„S>hg_ dp_, k„S>hg_ dpep, k„S>hg__p¡ gp¡c_¡

i¡_u D`dp Ap`u R>¡ ?

S>. (2) k„S>hg_ ¾$p¡ - s¡ cfsu\u \sp„ `pZu dÝe¡ g]V$u kdp_

k„S>hg_ dp_ - s¡ _¡sf_p õs„c kdp_

k„S>hg_ dpep - s¡ hp„k_u R>p¡C kdp_

k„S>h_ gp¡c - `s„rNep s\p lmv$f_p f„N kdp_

(3) d_yóeNrs Apeyóe bp„^hp_p L$pfZp¡ Ap`p¡.

S>. (3) 1) cÖ kfm °L©$rs 2) rh_e âL©$rs 3) kp_y¾$p¡i-v$epcph fpMhp\u

4) AdÐkf - Al„L$pf frls, syÃR>sp frls.

(4) Æh N°lZ L$fu iL¡$ s¡hu hN®Zp_p _pd gMp¡.

S>. (4) 1) Ap¥v$pqfL$ 2) h¥q¾$e 3) AplpfL$ 4) s¥S>k 5) ðpkp¥ÃR>ðpk6) cpjp 7) d_ 8) L$pd®Z.

(5) op_phfZue L$d® L$p¡_p kdp_ R>¡ ? s¡_u S>OÞe DÐL©$ô$ [õ\rs gMp¡.S>. (5) Ap„M_p `pV$p kdp_ S>OÞe A„sdylws® DÐL©$ô$ - 30 ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNfp¡ d.

(6) v$i®_phfZue L$d®_p¡ S>OÞe A_¡ DÐL©$ô$ Abp^pL$pm gMp¡.S>. (6) S>OÞe A„sdylws®_p¡ DÐL©$ô$ - 3000 hj®_p¡.

(7) Aiyc _pd L$d® bp„ hp_p L$pfZp¡.S>. (7) 1) L$pep_u h¾$sp 2) cpjp_u h¾$sp 3) cph_u h¾$sp

4) rhk„hpv$ep¡N - Mp¡V$p TOX$p, rhMhpv$ L$f¡.(8) L$d®âL©$rs_p¡ \p¡L$X$p¡ L$ep k|Ó_p Ap^pf¡ ? L¡$V$gpdy„ `v$ ? DØ¡i L$ep¡ ?

S>. (8) `Þ_hZp k|Ó `v$ - 23 DØ¡ip¡ - 1 Ap^pf¡.(9) h¡v$_ue Ld®_¡ i¡_u D`dp Ap`u R>¡ ? s¡ L$d® Opsu R>¡ L¡$ AOpsu ?

S>. (9) s¡ dÛ¡ MfX$pep MX$N (sghpf) kdp_ ApOpsu L$d® R>¡.

(M) Å¡X$L$p„ Å¡X$p¡

khpg : (1) S>¡_p Dv$e\u Æh_¡ k„kpfdp„ A_¡ `p`_p L$pe®dp„ Apk[¼s S>hpb = (8) frs dp¡l_ue

S>hpb kp\¡ (2)`qfsp` L¡$ Ópk _ D`Åhhp\u S>hpb = (5) ipsph¡v$_ue (3) A„Np¡ p„N `p¡sp_p õ\p_¡ dm¡ S>hpb = (7) r_dp®Z_pd (4) fkp¡mu \pe S>hpb = (6) D`Ops_pd (5)Qpgsp Qpgsp E„O¡ S>hpb = (2) âQgp âQgp (6) b¡W$p b¡W$p KO¡ S>hpb = (1) âQgp (7) `ep®ràs |Z® _ dm¡ S>hpb = (4) A`ep®às _pd(8) KQu Årsdp„ S>Þd S>hpb = (3) DÃQ Np¡Ó

(N) L$d® âL©$rs_¡ Ap^pf¡ a¼s k„¿ep gMp¡ : .(1) _pd L$d®_u âL©$rs (5) h¡v$_ue L$d® cp¡Nhhp_u âL©$rs

S>. (1) 93 (5) 16(2) op_phfZue L$d®b„^_p L$pfZ (6) Np¡Ó L$d® L¡$V$gp âL$pf¡ b„ pe

S>. (2) 6 (6) 16(3) _p¡L$jpe (7) _pd L$d® L¡$V$gp âL$pf¡ b„ pe

S>. (3) 9 (7) 8(4) Apeyóe L$d® bp„ hp_u °L©$rs (8) A„sfpe L$d® L¡$V$gp âL$pf¡ cp¡Nh¡

S>. (4) 16 (8) 5(O) L$dp£_u rhrh^ Ahõ\pdp„ `l¡gp Qpf_pd gMp¡ :

Dv$e_p âL$pf ? s¡_p _pd gMp¡. S>. (O) 1) b„ ) 2) Dv¹$hs®_ 3) A`hs®_ 4) kÑp Dv$e_p b¡ âL$pf:

1) âv¡$ip¡v$e 2) rhepL$p¡v$e---------------------------------------------------------

-

L¥gpk àgpTp

26

î¡Zu : 5 -- ¡S> : 3

â. : 3. R> Apfp_¡ Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) (1$) R> Apfp_p cph L$ep ApNddp„ R>¡ ? hnõL$pf L¡$V$gpdp¡ ?

Shpb:3 (L$) (1) S>„b|qÜ` âoràs, hnõL$pf - 2(2) `p„Qdp Apfp_p â\d 10 gnZdp„\u Qpf gnZp¡ gMp¡

S>. (2) dp¡V$p _Nf s¡ NpdX$p„ kfuMp \i¡. (2) NpdX$p„ s¡ õdip_ kfMp„.(2) KQp Ly$m_p k„sp_p¡ s¡ v$pk, v$pku kfMp A¡V$g¡ L¡$ _uQp Ly$m_p„ \i¡.(4) â^p_p¡ gpgQy \i¡ (10 dp„\u L$p¡C `Z Qpf Qp¡ X$udp„\u Q¡L$ L$fp¡)

(3) cNhp_ dlphuf_p dp¡n¡ Nep bpv$ L¡$V$gp hj® ky u L¡$hgop_ füy„ ?L$p¡_¡ L$p¡_¡ L¡$V$gp hj® L¡$hgop_ füy„ s¡ rhõspf\u gMp¡.

S>. (3) îu dlphuf âcy r_hp®Z `^pep® Ðepf¡ Np¥sdõhpdu_¡ L¡$hmop_ D`Äey„,s¡ 12 hj® L¡$hmu flu dp¡n¡ `^pep® Ðepf¡ ky dp® õhpdu_¡ L¡$hmop_ \ey„s¡ 8 hj® L¡ $hmu flu_¡ dp¡n¡ ` pep®. Ðepf bpv$ îu S>„b|õhpdu_¡ L¡$hmop_ D`Äey„.S>„b|õhpdu 44 hj® L¡$hmu flu dp¡n¡ `^pep®. kh® dmu_¡ dlphufõhpdu dp¡n¡`^pep® `R>u 64 hj® ky u L¡$hmop_ füy„, `R>u rhÃQ¡v$ Ney„.

(4) DÐkr ®Zu_p â\d rs\¯L$f_p S>Þd bpv$ L¡$V$gp rs\¯L$f, Q¾$hs}, bmv¡$h,hpkyv¡$h, ârs hpkyv¡$h \i¡ ? DÐkr ®Zu_p¡ L$ep¡ Apfp¡ li¡ ?

S>. (4) 22 su\¯L$fp¡, 11 Q¾$hs}, 9 bmv¡$h, 9 hpkyv¡$h, 9 ârshpkvy¡$h \i¡.Ap DÐkr ®Zu_p ÓuÅ Apfpdp„ \i¡.

(5) (A) `p„Qdp Apfp_¡ R>¡X¡$ \_pf Qpf A¡L$phspfu_p _pd gMp¡.S>. (5) (A) Qpf Æh 1) vy$`kl _pd¡ ApQpe® 2) apëNy_u _pd¡ kpÝhu

3) rS>_v$pk _pd¡ îphL$ 4) _pNîu _pd¡ îprhL$p(b) A¡L$ L$pmQ¾$_u rõ\rs L¡$V$gu ?

S>. (b) 20 ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNfp¡ d(L$) ÓuÅ Apfp_p¡ L¡$V$gp¡ L$pm bpL$u füp¡ Ðepf¡ L$ë`h©np¡_u i[¼s Ap¡R>u \hp gpNu ?

S>. (L$) 1 `ëe_p ApW$dp cpN S>¡V$gp¡ L$pm bpL$u füp¡.

(M) Mpgu S>Áep |fp¡ : .(1) ............ dp„ Qp¡\p Apfp S>¡hp cphp¡ kv$pL$pm hs£ R>¡.

S>. (1) dlprhv¡$ldp„ Qp¡\p Apfp S>¡hp cphp¡ kv$pL$pm hs£ R>¡.

(2) L$pmQ¾$ .......... A_¡ .......... n¡Ódp„ lp¡e.S>. (2) L$pmQ¾$ cfs A_¡ Cfhs n¡Ódp„ lp¡e.

(3) `p„Qdp Apfp_¡ R>¡X¡$ A¡L$ D`hpk ............ kfMp¡ gpNi¡.S>. (3) `p„Qdp Apfp_¡ R>¡X¡$ A¡L$ D`hpk dpkMdZ kfMp¡ gpNi¡.

(4) cNhp_ dlphuf_p `p„Q L$ëepZL$ ........... _nÓdp„ \ep.S>. (4) cNhp_ dlphuf_p `p„Q L$ëepZL$ DÑfp apëNy_u _nÓdp„ \ep.

(5) DÐkr ®Zu L$pm_p¡ buÅ¡ Apfp¡ b¡ksp„ â\d ......... qv$hk ky u ........ d¡O hfki¡S>. (5) DÐkr ®Zu L$pm_p¡ buÅ¡ Apfp¡ b¡ksp„ â\d 7 qv$hk ky u yóL$fphs® d¡O hfki¡.

(6) F>jcv¡$h............ `h®s `f ............ Apk_¡ b¡ku_¡ dp¡n¡ `^pep®.S>. (6) F>jcv¡$h Aô$p`v$ `h®s `f `Úpk_ Apk_¡ b¡ku_¡ dp¡n¡ `^pep®.

(7) Sy>Nrgep L$pmdp„ ............ Års_p hp„rS>Ó_p L$ë`h©n lp¡e.

S>. (7) Sy>Nrgep L$pmdp„ 49 Års_p hp„rS>Ó_p L$ë`h©n lp¡e.

--------------------------------------------------------â. : 4. Np¡Qfu k„b„ u âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) |Äe kp y-kpÝhuÆ Of¡ `^pf¡ Ðepf¡ A_¡ hlp¡fu_¡ `pR>p af¡ Ðepf¡ L$C rhr^ L$fhp_u R>¡?S>hpb: 4 (1) |h® kp y-kpÝhuÆ Of¡ ` pf¡ Ðepf¡ "` pfp¡ ` pfp¡' L$lu rh_e |h®L$ 6-8 X$Ngp„ kpd¡ S>hy„.

hlp¡fu_¡ pR>p af¡ Ðepf¡ 7-8 X$Ngp„ky u hmphhp S>hy„. S>ê$f lp¡e sp¡ Np¡Qfu_p AÞe Of bsphhp S>hy„.(2) S>dsp„ `l¡gp„ L$C cph_p cphhu ?

S>. (2) |. k„sp¡_¡ hlp¡fphhp_u cph_p cphhu Å¡CA¡.(3) ¾$usL©$s A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (3) ¾$usL©$s A¡V$g¡ L¡$ kp y_p r_rdÑ¡ h¡Qpsy„ gph¡gy„ hlp¡fphhy„ _rl.

L¥gpk àgpTp

27

î¡Zu : 5 -- ¡S> : 4

(M) "lp' L¡$ "_p' dp„ (iy„ lz„ kp y_¡ hlp¡fphu iLy„$?) S>hpb gMp¡ :

(1) ApMy„ Æê$ (2) L$pQp L¡$mp_u h¡af (3) ApMp ^pZp (4) L¡$fu_p¡ Np¡V$gp¡.

S>. (M) (1) ApMy„ Æê$ - _p (2) ApMp ^pZp _p

(3) L$pQp L¡$mp_u h¡af - lp (4) L¡$fu_p¡ Np¡V$gp¡ - _p

-------------------------------------------------------

â. : 5. L$\p rhcpN_¡ Ap^pf¡ gMp¡ :

(1) Öl_u _ÆL$ iy„ lsy„ ? b¡ `p`u riepm ¼ep„ fl¡sp lsp ? s¡Ap¡ L¡$hp lsp ?

i¡_y„ ApQfZ L$fsp lsp ? i¡_p gp¡gy u lsp ?

S>. : 5 : (1) A¡L$ dpgyL$p L$ÃR> lsy„ (2) dpgyL$p L$ÃRdp„> (3) ¾$p¡ u, L$`V$u A_¡ `p`_y„ S>

r_f„sf ApQfZ L$f_pf, dp„kplpfu dp„k_p gp¡gy u lsp.

(2) cNhp_ `pk¡ L$pdv¡$h¡ îphL$ ^d® A„NuL$pf L$fhp cNhp__¡ iy„ L$üy„ ? L$ep h°sp¡ A„NuL$pf L$ep® ?

S>. (2) l¡ cNhp_ ! lz„ r_N°„\ âhQ_dp„ îÙp L$fy„ Ry>„, rhðpk L$fy„ Ry>„, ê$rQ L$fy„ Ry>„, Apv$f L$fy„ Ry>„,

`f„sy N©lÐepN L$fu_¡ v$unp g¡hp Akd\® Ry>„. Ap\u âcy Ap`_u `pk¡ îphL$ ^d®_¡

N°lZ L$fhp BÃRy>„ Ry>„.

(3) hj}v$p__y„ buSy>„ _pd iy„ ? âcy fp¡S>_y„ L¡$V$gu kp¡_pdlp¡f_y„ v$p_ L$fsp —?

A¡L$ hj®dp„ L¡V$gu kp¡_pdlp¡f_y„ v$p_ L$ey ? Aphy„ v$p_ L$p¡Z Ap`u iL¡$ ?

S>. (3) kp„hÐkfuL$ v$p_ fp¡S>_y„ 1,08,00,000 (1 L$fp¡X$ ApW$ gpM)

1 hj®dp„ 388 L$fp¡X$ 80 gpM kp¡_pdlp¡f

Aphy„ hj}v$p_ su\¯L$pfp¡ Ap ¡ R>¡.

(4) L$pdv¡$h îphL$_p¡ k„\pfp¡ L¡$V$gp kde_p¡ ? îphL$ ^d®_y„ `pg_ L¡$V$gp hj®_y„ ?

L$pm L$fu_¡ L$ep v¡$hgp¡L$dp„ Nep ? Ðep„_u [õ\rs L¡$V$gu ?

S>. (4) k„\pfp¡ 1 drl_p_p¡, 20 hj® îphL$ ^d®_y„ `pg_, ky d® v¡$hgp¡L$dp„ (4 `ëe [õ\rs)

Qpf `ëe_u [õ\rshpmp v¡$h.

(5) b¡ L$pQbp L$ep k|Ó_p¡ Ar L$pf R>¡ ? dp„k dpV¡$ b¡ riepm fpÓ¡ iy„ L$fsp lsp ? qv$hk¡ iy„ L$fsp lsp ?

S>. (5) opsp ^d®L$\p k|Ó_p¡ Ar^L$pf. dp„k dpV¡$ b¡ riepm fpÓ¡ afsp„ lsp„.

qv$hk¡ Ry>`pC_¡ fl¡sp„ lsp„.

---------------------------------------------------- --- -

â. : 6. L$pìe |rs® L$fp¡ (kp y h„v$Zp_¡ Ap^pf¡) :

(1) R>e¡ F>qÙ ........................... Üpf

Shpb0: 6 (1) R>e¡ F>qÙ R>p„X$u_¡, gu^p¡ k„edcpf.

CZ Aë`L$pmdp„, `pçep dp¡nÜpf.(2) Qhu dyNs¡ Åi¡ ......................Ar^L$pf

S>. (2) Qhu dyNs¡ Åi¡ hmu tkl dyr_ðf kpf

buÅ `Z dyr_hf, cNhsudp„ Ar^L$pf.(3) huf`¡ h°s .......................... rihh¡N

S>. (3) huf ¡ h°s gC_¡ bp„ u s`_u s¡N

Nep rhS>e rhdp_¡, Qhu g¡i¡ rihh¡N.(4) ^d® Op¡j sZp ..................... A`pf

S>. (4) ^d®Op¡j sZp rióe, ^d®ê$rQ AZNpf

L$uX$uAp¡_u L$fyZp ApZu v$ep A`pf.

(5) Q„v$_bpmp`„¡ ........................ r_hp®Z.

S>. (5) Q„v$_bpmp ¡ k„ed gC lzAp ÅZ

s` L$fu v¡$l Tp¢ku `lp¢Ãep R>¡ r_hp®Z.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

L¥gpk àgpTp

28

â. : 1. kpdpreL$ °rs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :(A) A¡L$ iåv$dp„ S>hpb gMp¡ :

(1) v¡$hsp hN¡f¡_u |Å L$fhp dpV¡$ s¥epf L$fpe¡g cp¡S>_ hlp¡fphhp\u iy„ v$p¡j gpN¡ ?Shpb-A (1) d„qX$`plzqX$epA¡

(2) ârsg¡M_ L$fsu hMs¡ L$ep Apk_¡ b¡khy„ Å¡CA¡ ?S>. (2) DÐL©$V$ h„v$_p_p Apk_¡

(3) kp y-kpÝhu_¡ hlp¡fpìep `R>u kQ¡s `pZu\u lp\ L¡$ hpkZ ^p¡CA¡ sp¡ L$ep¡ v$p¡j gpN¡ ?S>. (3) `òps L$pe®

(4) õhpÝepe A_¡ ârsg¡M_p_p v$p¡j\u r_h©Ñ \hp dpV¡$ L$ey„ k|Ó R>¡ ?S>. (4) ÓuSy>„ îdZ k|Ó

(5) k|Ó_p flõe_¡ ÅZu_¡ s¡_p¡ D`v¡$i Ap ¡ s¡_¡ iy„ L$l¡hpe ?S>. (5) ^d®L$\p

(6) t_Öpdp„\u EW$u_¡ L$ep `pW$_p¡ L$pep¡ÐkN® L$fhp¡ ?S>. (6) `l¡gp îdZ k|Ó.(b) 18,24,120 âL$pf¡ v$p¡j gpN¡ R>¡ s¡ kdÅhp¡.

S>. (b) Æh_p c¡v$ - 563 563Æh_u tlkp 10 âL$pf \pe R>¡ 563 # 10 5630fpNÜ¡j\u 5630 # 2 11260ÓZ ep¡N d_, hQ_, L$pe 11260 # 3 337803 L$fZ ÓZ L$pm s¡ 33780 # 3 1,01,340ÓZ L$pm 1,01,340 # 3 3,04,020Arfl„s, rkÙ, ApQpe, D`pÝepe, 3,04,020 # 6 18,24,120 kp y-kpÝhu A_¡ ApÐdp.

(L$$) _uQ¡_p `pW$_u |rs® L$fp¡ :(1) QÑpqf Apg„bZ ................................ ^çd L$lp

S>. (L$) (1) QÑpqf Apg„bZp `Þ_Ñp s„S>lp hpeZp yÃR>Zp `qfeË$Zp ^çdL$lp(2) `„Qtl L$pdNyZ¡tl ................................. apk¡Z„

S>. (2) „Qql„ L$pdNyZ¡tl k„v$¡Z„ ê$h¡Z„ N„ ¡Z„ fk¡Z„ apk¡Z„(3) rh_p âep¡S>_\u ApÐdp v„$X$pe R>¡ s¡ d|m `pW$ gMp¡.

S>. (3) AhÄTZpeqfe„ `çdpep Qqfe„ tlkà`epZ„ `ph½$dp¡ hA¡k„(4) Qp¥rhlpfdp„ 4 Aplpf_p `ÃQL¹$MpZ L$fuA¡ R>uA¡ s¡ d|m `pW$ gMp¡.

S>. (4) AkZ„, `pZ„, MpCd„, kpCd„.(5) luZL$Mf„ ........................................ Op¡kluZ„

S>. (5) luZL$Mf„ AÃQMf„ `eluZ„ rhZerlZ„ Å¡NrlZ„ Op¡kluZ„

(X$) d|m `pW$ gMp¡ :â. : S>. (1) v$p„s, lpX$L$p„, i]NX$p_p¡ h¡ pf L$ep£ lp¡e S>hpb: (X$) (1) v„$shprZÄS>¡

(2) `pV$uey„-`pV$ Shpb (2) agN(3) k„edê$`u epÓp kyMê$` R>¡ S>hpb (3) S>Ñpc¡(4) ê$` bsphu_¡ dep®v$p blpf\u hõsy d„Nphu lp¡e S>hpb (4) ê$hpÏhpA¡(5) õ`íey _ lp¡e - õ`i®_p _ L$fu lp¡e. S>hpb (5) _ apkue„

(C) A\® gMp¡ :1) gp¡A¡ 2) lzÄS>d¡ L$pDkÁNp¡ 3) Op¡kluZ„ 4) Ap¡kl

S>hpb: (C) 1) gp¡L$dp„ fl¡gp 2) dpfp¡ 4) iyÙ DÃQpf rh_p 4) Ap¥j^5) L$pdcp¡Np k„kà`Ap¡N¡

S>. 5) L$pdcp¡N rhi¡ d_yóe s\p v¡$h k„b„ u suh° Arcgpjp L$fu lp¡e6) DõkyÑp¡ 7) rhkëgu L$fZ¡Z„ 8) rhrÑrNÃR>p

S>. 6) k|Ó rhfyÙ L$ey lp¡e 7)ÓZ iëe\u frls \hp dpV¡$ 8) L$fZu_p amdp„ k„v¡$l fp¿ep¡ lp¡e9) sà`qX$ ê$hNhhlpf¡ 10) kC A„sfÙpA¡.

S>. 9) kpfu hõsy v¡$MpX$u Mfpb hõsy Ap`u lp¡e 10) k„v¡ $l `X$ép R>sp„ ApNm h^pey „ lp¡e------------------------------------------------------------------------------

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 6

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1006

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

29

â. : 2. ApNpf ^d®_p õhê$`_¡ Ap^pf¡ : .(A) `„Q¡[ÞÖe `Z¡ .......... ch Ap¡R>p dþep. A_„s rdÕepÐhu_u kpd¡

A¡L$ Æh.......... A¡hp Ak„¿e kdqL$su Æhp¡_u kf¡fpi¡ A¡L$$ Æh..........dpV¡$îphL$ ^d®_u vy$g®csp ÅZu Apfp^L$ b_hp........ L$fhp s¡_p õhê$`_¡ ÅZuA¡.

S>. 2: (A) „Q¡[ÞÖe `Z¡ d_yóe_p ch Ap¡R>p dþep. A_„s rdÕepÐhu_u kpd¡A¡L$ Æh kdqL$su A¡hp Ak„¿e kdqL$su Æhp¡_u kf¡fpi¡ A¡L$$ Æh îphL$ dpV¡$îphL$ ^d®_u vy$g®csp ÅZu Apfp^L$ b_hp kçeL¹$ `fp¾$d L$fhp s¡_p õhê$`_¡

ÅZuA¡. (b) Å¡X$L$p„ Å¡X$p¡ :1) ApÐdp_p¡ NyZ 1) ApNpf ^d® AZNpf ^d®2) ^d®_p dy¿e âL$pf 2) sy„Nuep _Nfu_p îphL$3) QpqfÓ ^d®_p b¡ âL$pf 3) îys ^d®, QpqfÓ ^d®$4) îdZp¡ pkL$ 4) op_, v$i®_5) cNhsu k|Ódp„ 5) îphL$ Ap_„v$, L$pdv¡$h

S>. (b) 1) ApÐdp_p¡ NyZ = op_, v$i®_2) ^d®_p dy¿e âL$pf = îys ^d®, QpqfÓ ^d®$3) QpqfÓ ^d®_p b¡ âL$pf = ApNpf ^d® AZNpf ^d®4) îdZp¡ pkL$ = îphL$ Ap_„v$, L$pdv$¡h5) cNhsu k|Ódp„ = sy„Nuep _Nfu_p îphL$

--------------------------------------------------------â. : 3 _h sÐh_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(A) ìep¿ep gMp¡ : (L$p¡C `Z ÓZ) r_òe_e\u Æh_u, L$d®c|rd, yÎesÐh, âdpv$, õhe„byÝ^rkÝ^p.

S>. 3 (A) (1) op_v$i®_ s\p QpqfÓê$` r_S> NyZ_p¡ S> cp¡¼sp R>¡ s¡_¡ Æh L$l¡hpe. (2) Ark, drk A_¡ L©$rj Ap ÓZ âL$pf_p h¡ pf¡ L$fu Æh¡ s¡ L$d®c|rd. (3) iyc L$dpZuA¡ iyc L$d®_p Dv$e¡ L$fu S>¡_p am cp¡Nhhp ApÐdp_¡ duW$p gpN¡ s¡ yÎe sÒh. (4) ApÐdp_p gn rkhpe_u v$f¡L$ âh©rÑ s¡ °dpv$ R>¡. (5) Nyfy_p D`v¡$i rh_p `p¡sp_u d¡m¡ ÅrsõdfZ Apqv$ op_\u. ârsbp¡ `pdu dp¡ndp„

Åe s¡ õhe„byÙrkÙp - L$r`g Apqv$.(b) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) _pfL$u A_¡ v¡$hsp_y„ - k„OeZ A_¡ k„W$pZ gMp¡.S>. 3 (b) (1) _pfL$u v¡$hsp Ak„ eZu A_¡ _pfL$u_y„ lz„X$ k„W$pZ v¡$hsp_y„ kdQp¡fk k„W$pZ.

(2) A_„sp_yb„ u L$jpe A¡V$g¡ iy„ ?S>. (2) S>¡ 4 L$jpe kçeL¹$ îÙp _ \hp v¡$, A_„sp¡ k„kpf b„ ph¡, Æh_ `e¯s kp\¡

fl¡ s¡ A_„sp_y„ b„ u L$jpe.(3) e\p¿eps QpqfÓ A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (3) k„ |Z® husfpN Ahõ\p S>¡ QpqfÓ_p ApQfZ\u S>ÞdS>fp dfZ frlsA¡hy„ dp¡nõ\p_ `dpe.

(4) kL$pd r_S>®fp A¡V$g¡ iy„ ?S>. (4) ApÐdiyqÙ_p Apie\u kdqL$s_u lpS>fudp„ s` Üpfp kdcph |h®L$ L$ô$ kl_ L$fu

\su L$d®_u r_S>®fp.(5) L¡$V$gu AhNpl_p A_¡ Apeyóehpmp¡ Æh dp¡ndp„ Åe ?

S>. (5) S>O. 2 lp\ DÐL©$ô$ 500 ^_yóe_u AhNpl_p s\pS>O. 9 hj® D. ¾$p¡X$ |h®_p Apeyóehpmp¡ Æh dp¡ndp„ Åe.

(L$) V|„$L$dp„ S>hpb gMp¡ (L$p¡C `Z Qpf) :(1) ìephlpqfL$ Æh_dp„ _h sÐhdp„\u b„ sÐh_¡ ÅZu iy„ L$fip¡ ?

S>hpb (L$) (1) L$d®b„ __p âL$pfp¡ NZu s¡_¡ AV$L$phhp d„v$ fk L$fhp yfyjp\® L$fhp¡.(2) bp„ ¡g L$d® `p¡sp_u [õ\rs\u h y V$L$hp_p _\u A¡hu kdS>Z L¡$mhu A_yL|$mspârsL|$msp_¡ kdcph |h® kl_ L$fhp ÅN©s b_hy„. (3) L$d®b„ v$fçep_ `ZAiyc L$pe® d„v$ fk fk¡ b„ pe sfs r_óam \pe s¡ dpV¡$ `òpÑp` L$fhp¡.(4) ¾$p¡ s\p dp__¡ Æhsp "L$d Mp_p Nd Mp_p _d Å_p' k|Ó A`_phhy„

A_¡ dpep A_¡ gp¡c_¡ Æshp kfm A_¡ k„sp¡ju ùv$edp„ S> ^d® V$L$u iL¡$ R>¡.Ap k|Ó A`_phhy„.

(2) L¡$V$gp bp¡g_p¡ ^pfL$ dp¡ndp„ Åe, s¡dp„\u 10 bp¡g gMp¡.S>. (2) 10 bp¡g_p¡ ^Zu 1) Ók, 2) bpv$f, 3) `ep®àsp, 4) k„ou, 5) d_yóeNrs,

6) F>jc_pfpQk„OeZ, 7) cìe rkÙL$, 8) Qfd ifuf, 9) npeL$ kdqL$s,10) „qX$shue®

î¡Zu : 6 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

30

(3) Ly$g s`_p âL$pf, s¡dp„\u Apæe„sf s`_p _pd gMu Ýep_ s`dp„S>. (3) Ly$g bpf s`dp„ 6 bpü - 6 Apæe„sf 1) âperòÑ, 2) rh_e, 3) h¥ephÃQ,

4) õhpÝepe, 5) Ýep_, (6) ìeÐjN®.iyc A_¡ Aiyc Ýep__p _pd gMp¡.Ýep_ : L$p¡C `Z A¡L$ S> rhje D`f d__u A¡L$pN°sp L$fhu s¡_y„ _pd Ýep_.Ýep_ 4 R>¡. Aps®Ýep_ A_¡ fp¥ÖÝep_. dpW$pÝep_ R>p¡X$hp ep¡Áe A_¡^d®Ýep_ A_¡ iyL$g Ýep_ iycÝep_ Ýephhp ep¡Áe R>¡.

(4) QpqfÓ_p âL$pf_p _pd gMu kpdpreL$ QqfÓ_¡ V|„$L$dp„ kdÅhp¡.S>. (4) QpqfÓ_p `p„Q âL$pf 1) kpdpreL$, 2) R>¡v$p¡ õ\p`_ue, 3) `qflpf rhiyÙ,

4) k|ÿd k„ fpe, 5) e\p¿eps QpqfÓ.(5) dpÓ k„¿ep gMp¡ : Apîh_p kpdpÞe A_¡ rhi¡j c¡v$, cph_p,

`p`_u âL©$rs, Æh_p c¡v$ rhõspf\u, „Q¡rÞÖe Æh_p c¡v$, AÆh sÐh_p k„n¡às\u c¡v$.S>. (5) 20, 42, 12, 82, 563, 535, 14.S>. (6) `p`sÒh_u ìep¿ep gMp¡(X$$) L$p¡W$p¡ ApX$p¡-Ahmp¡ \C Nep¡ R>¡, kfMp¡ Np¡W$hu gMp¡ :

L$d® L$p¡_p kdp_ NyZ1) op_phfZue 1) dqv$fp`p_ kdp_ 1) Ad|s®2) v$i®_phfZue 2) b¡X$u kdp_ 2) Aìepbp^ Ap[ÐdL$ kyM3) h¡v$_ue 3) fpÅ_p c„X$pfu kdp_ 3) A_„sop_4) dp¡l_ue 4) rQÓL$pf kdp_ 4) A_„shue®5) Apeyóe 5) Ap„M_p `pV$p kdp_ 5) A_„s vi®_6) _pd 6) Ly„$cpf_p QpL$X$p kdp_ 6) ANyfygOy7) Np¡Ó 7) fpÅ_p Üpf`pm kdp_ 7) Ane[õ\rs8) A„sfpe 8) d ¡ MfX$pe¡g sghpf 8) husfpNsp

S>hpb: (X$) 1 5 32 7 53 8 24 1 85 2 76 4 17 6 68 3 4

(C) A¡L$ iåv$dp„ S>hpb gMp¡ :khpg kp\¡ (1) hëL$gQufu L$ep g]N¡ qkÙ \ep ? S>. : AÞe tgN rkÙpS>hpb : (2) _pd L$d®_u S>OÞe [õ\rs gMp¡ ? S>. : 8 dylws®

(3) L$ep AÆh sÐh_¡ A[õsL$pe _ lp¡e ? S>. : L$pm(4) S>Áep L¡$ õ\p_ Ap`hp\u L$ey„ `yÞe b„^pe ? S>. : geZ yÞ_¡(5) dlp¡fN L$ep âL$pf_p v¡$h R>¡ ? S>. : hpZìe„sf(6) AifZ cph_p L$p¡Z¡ cphu ? S>. : A_p\u dyr_

-----------------------------------------------------------------------------â. : 4. ApNd k|Ó `qfQe_¡ Ap^pf¡ L$p¡C Qpf_p S>hpb gMp¡ :

(1) NZ^f Ny„\us ApNd L¡$V$gp ? s¡dp„\u rhÃR>¡v$ Ne¡g ApNd_y„ L$pfZA_¡ s¡ ApNddp„ iy„ Aph¡ R>¡ s¡ gMp¡ ?

S>hpb : 4 (1) Ly$g 12 A„N k|Ó NZ^f Ny„\usdp„\u ×rô$hpv$ k|Ó su\L$f_u 2 `pV$ ky u S> Qpg¡,`R>u ^uf¡ ^uf¡ gyàs \pe R>¡. 14 |h®_y„ op_ kdprô$ lp¡e R>¡.

(2) A„sNX$ k|Ódp„ i¡_y„ hZ®_ Aph¡ R>¡ —?S>. (2) A„sNX$ k|Ódp„ NS>kyLy$dpg, ASy>®_dpmu, î¡rZL$_u fpZu Apqv$ s\p s¡d_p

rhrh^ s`_y„ hZ®_ R>¡.(3) yqàaep ApNddp„ iy„ Aph¡ R>¡ —?

S>. (3) y[àaepdp„ cNhp_ dlphuf_p„ v$i®_ L$fhp `^pf¡g Q„Ö s\p k|e®v¡$hp¡_y„ kp¡rdg A_¡`pfk_p\_p¡ k„hpv$ s\p blz yÓuL$pv¡$hu Apqv$_y„ hZ®_ R>¡.

(4) L$pgLy$dpf_p 10 cpCAp¡ A_¡ 10 v$uL$fp_y„ hZ®_ L$ep ApNddp„ Aph¡ R>¡ ?S>. (4) L$à`hqX„$rkep k|Ódp„ L$pgLy$dpf_p 10 cpC A_¡ 10 v$uL$fp_y„ hZ®_ R>¡.

(5) ×Y$ ârso L¡$hmu_p ApNm_p chp¡_p„ _pd gMp¡.S>. (5) k|ep®cv¡$h s\p `fv¡$iu fpÅ ×Y$ ârso L¡$hmu_p ApNm_p chp¡_p _pd R>¡.

(6) r_j^Ly$dpf s\p bgcÖ L$p¡_u `pk¡ v$unp g¡ R>¡ ? s¡ L$ep ApNddp„ Aph¡ R>¡ ?S>. (6) _¡d_p\ cNhp_ `pk¡ v$unp g¡ R>¡. hrl¹_ v$ip k|Ódp„ Aph¡ R>¡.

---------------------------------------------------------------------------

î¡Zu : 6 -- ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

31

î¡Zu : 6 - ¡S> : 4

â. : 5. L$\p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ : (L$) Mpgu S>Áep |fp¡ :(1) d¡OLy$dpf A_i_ L$fhp ............ `h®s D`f Nep.

Shpb: 5 (L$) (1) d¡OLy$dpf A_i_ L$fhp rh ygrNqf `h®s D`f Nep.(2) rse¯Q_p chdp„ v$ep `pmhp\u ............ ch dþep¡.

S>. (2) rse¯Q_p chdp„ v$ep `pmhp\u dp_hch ch dþep¡.(3) d¡OLy$dpf_u dpsp ............ r`sp ............ _Nfu ............

S>. (3) d¡OLy$dpf_u dpsp ^pqfZfufpZu r`sp î¡rZL$ _Nfu fpS>N©lu(4) dlphuf âcy ............ _pdL$ DÛp_dp„ `^pep®.

S>. (4) dlphuf âcy NyZiug$ _pdL$ DÛp_dp„ `^pep®.

(M) L$p¡Z bp¡g¡ R>¡, L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ...(1) lp, Np¥sd Ap S> _Nfdp„ fpÅ_p¡ v$uL$fp¡ S>Þdp„ Apqv$ R>¡.

S>hpb (M) (1) cNhp_ dlphuf õhpdu Np¥sd õhpdu_¡ L$l¡ R>¡ A¡L$ S>Þdp„ yfyj.(2) A¡Ï„ L$p¡Z op_u A_¡ s`õhu R>¡ L¡$ S>¡Z¡ dpfp Ap Ry>`ph¡gp flõe_¡ ÅZu gu y„ ?

S>. (2) d©Nphsu fpZuA¡ Np¥sd õhpdu_¡ |R>ey„, L$pfZ L$p¡C_¡ Mbf _ `X¡$ s¡ fus¡ s¡ S>Þdp„ ,d|„Np¡-A „N k„„sp__p¡ DR>¡f Nyàs fus¡ L$fu füp s¡ hps Np¥sd õhpdu_¡ L$p¡Z¡ L$luA¡hy„ L$p¡Z op_u R>¡ L¡$ S>¡ flõe_¡ ÅZu Nep s¡hy„ rhQpfu |R>¡ R>¡.

(3) |h®ch_p L$ep `p`\u d©Np yÓ Aphp _fL$ S>¡hp `p` cp¡Nh¡ R>¡?S>. (3) Np¥sd õhpduA¡ dlphuf õhpdu_¡ |R>ey„, Ar_ô$ vy$N¯ dpfsp¡ a¼s BrÞÖe_p rQÞl

^fphsp¡ Ars vy$:M cp¡Nhsp¡ d©Np yÓ_¡ Å¡C_¡ Apìep `R>u cNhp__¡ |R>¡ R>¡ L¡$¼ep L$d®_p L$pfZ¡ Aphy„ vy$:M cp¡Nhu füp¡ R>¡.

(N) V|„$L$dp„ S>hpb Ap`p¡ : (1) BÞÖ_¡ Ahr^ op__p¡ D`ep¡N ip dpV¡$ L$fhp¡ `X$ép¡ ?S>hpb : (N) (1) v$ip®Z cÖfpÅ cNhp__p v$i®_ L$fhp S>sp lsp Ðepf¡ BÞÖ S>¡hp¡ W$pW$ L$ep£ lsp¡

A_¡ Nh® A_¡ Arcdp_\u EcfpC Nep lsp. s¡_y„ Arcdp_ Dspfhp h¥q¾$eg[å^_p¡ D`ep¡N L$ep£.

(2) v$ipZ®cÖ fpÅ_y„ Arcdp_ L$C fus¡ Dsfu Ney„ ?S>. (2) ApW$ v„$si|mhpmp lp\u_p v$p„s D`f yóL$fuZuAp¡ s¡dp„ 8 `p„MX$uep 8 L$dm, v$f¡L$

`p„MX$u `f 32 _pV$L$_u fQ_p L$fu `p¡sp_u gÿdu\u kdõs NN_d„X$m_¡ |ep£. Aph¥ch Å¡C v$ip®Z cÖfpÅ ifddp„ dyL$pC Nep A_¡ `p¡s¡ L$f¡gp Arcdp_ âÐe¡ M¡vA_ychhp gpÁep¡.

(3) BÞÖ v$ip®Z®cÖ kpd¡ ip dpV¡$ T|L$u Nep ?S>. (3) BÞÖ_p¡ h¥c Å¡C v$ip®Z cÖfpÅA¡ rhQpey L¡$ Aphp¡ h¥ch A_¡ kd©qÙ |h£

Arl„kpde, ^d®k„ed A_¡ s`de r_h®Û ^d®_y„ ApQfZ L$fhp\u âpàs \C R>¡.`p¡sp_¡ h¥ch âÐe¡ rhf[¼s ÅNu. k„kpf âÐe¡ h¥fpÁe ÅÁep¡ A_¡ hõÓ-Ag„L$pf_p¡ÐepN L$fu k„ed A„NuL$pf L$fu gu^p¡. k„edu_u ApÐdqfqÙ kpd¡ BÞÖ T|L$u Nep.

(4) d©Np yÓ_¡ L$ep¡ fp¡N lsp¡ ? Nc®L$pmdp„ s¡_u iu Akf v¡$MpC ?S>. (4) d©Np yÓ_¡ cõdL$ _pd_p¡ fp¡N lsp¡. Nc®dp„ S> s¡_u 8 _pX$udp„\u ê$r^f A_¡ 8

_pX$udp„\u `ê$ hl¡sp„ lsp„. fpZu fpÅ_¡ Arâe \C NC lsu.------------------------------------------------------------------------------â. : 6. L$pìe rhcpN : _uQ¡_u „[¼s |Z® L$fp¡ : (1) kp¡l„ ................ ...... `qf„`pg_p\¯S>hpb : 6 (1) kp¡ld¹ s\pr` sh c[¼s hipÞdy_ui ! L$sy õsh„ rhNs i[¼s-fr` âh©s: &

âuÐepÐd hue® drhQpe® d©Np¡ d©N¡ÞÖ„, _pæe¡rs qL„$ r_S>riip¡: `qf`pg_p\®d¹ —&&(2) h¼sy„ ....................... cyÅæep„.

S>. (2) h¼sy„ NyZp_ NyZ kdyÖ ! iip„L$ L$p„sp_¹, L$õs¡ nd: kyfNyfy ârsdp¡r` byÙep —&L$ë`p„sL$pg `h_¥Üs _¾$Q¾„$, L$p¡hp sfusydgçbyr_t^ cyÅæepd¹ —&&

(3) ^Þ_p¡_¡ ..................... V$pmi¡ ch_u Mp¡X$S>. (3) ^Þ_p¡_¡ iprgcÖ dyr_ðfp¡_u Å¡X$, _pfu_p„ b„ _ sÐnZ _p„¿ep sp¡X —&

Of Ly$Vy„$b L$bugp¡ ^_ L„$Q__u ¾$p¡X$, dpkdpkMdZ s` V$pmi¡ ch_u Mp¡X$ —&&$(4) kybplz âdyM .............. kyMrh`pL¡$ Ar^L$pf.

S>. (4) kybplyy âdyM `p„Q `p„Qk¡ _pf, sÆ huf ¡ gu^p „Q dlph°s kpf —&QpqfÓ gC_¡ `pþep r_frsQpf, v¡$hgp¡L¡$ `lp¢Ãep kyM rh`pL¡$ Ar^L$pf —&&

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&kuAp¡L¡$.....

L¥gpk àgpTp

32

â. : 1. kpdpqeL$ A_¡ ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :(L$) _uQ¡_u `pW$ |rs® L$fp¡ : (L$p¡C `Z b¡)(1) r_ÁN\„ ....................... _¡ ApDe„

S>hpb : 1 (L$) (1) r_ÁN\„ `pheZ„ kÃQ„ AÏÑf„ L¡$hrge„. `qX$ yÞ_„ _¡ ApDe„(2) L$pgõk .......... ApkpeZpA¡.

S>. (2) L$pgõk ApkpeZpA¡, kyeõk ApkpeZpA¡, kyev¡$hepA¡ AkpeZpA¡hpeZpqfeõk ApkpeZpA¡

(3) r`[Ðse„ .............. apkpazk„sy.S>. (3) r`[Ðse„ k„rcd„ krÞ_hpCe„, rhrhlpfp¡Npe„L$p `qfklp¡hkÁNp apkpayk„sy(M)_uQ¡_p iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ :

(1) `qX$ |Þ_„ (2) ^çd¡Z„ (3) Op¡krlZ„ (4) `p¡klõk (5) qL$qË$e„

(6) M¡shyX¹$Y$u (7) sà`qX$fyhN (8) hC½$d¡ (9) `kpfZpA¡ (10) kpZp.

S>hpb : (M) (1) ârs yZ® R>¡. (2) ^d®Ýep_ (3) iyÙ DÃQpfp¡ rh_p cZpey„ lp¡e (4) `p¡j^ h°s_y„

(5) qL„$s®_ (6) A¡L$ qv$ip_u dep®v$p OV$pX$u. buÆ qv$ip_u dep®v$p h^pfhu.

(7) kpfu hõsy v¡$MpX$u _pfk Ap`u lp¡e, c¡kk¡m L$fu lp¡e. (8) ìe[¼s¾$d rhi¡

(9) hNf y„S>¡ lp\-`N gp„bp L$fhp (10) L|$sfp.

(N) NyS>fpsu iåv$p¡_p (A\®_p¡) dpN^u iåv$ gMp¡ :

(1)op_h„s A\hp kyâiõs d__p l¡syê$` R p¡. (2) k„ed ê$`u Æh__p v¡$_pfp. (3) A¡L$ âL$pf_p

(4) ÓkÆhp¡_¡ gpL$X$u °âdyM_p âlpf L$ep® lp¡e. (5) kh® âL$pf¡ iusgucys \pe R>¡.

S>hpb : (N) (1) Q¡Ce„ (2) Æhv$epZ„ (3) A¡Nqhl¡ (4) hl¡ (5) `qf r_ìhpe„rs

(O) a¼s Ap„L$X$pdp„ S>hpb$ gMp¡ :

(1) op__p ArsQpf (2) Aips_p L¡$V$gp âL$pf_u (3) b°ûQe®_u hpX$(4) rinph°s (5) ifZp (6) Nyràs (7) Dhcp¡N `qfcp¡N_p bp¡g(8) k„\pfp_u L$p¡qV$ (9) L¡$hmu_u k„¿ep (10) îphL$_p NyZp¡.

S>hpb : (O) (1) 14 (2) 33 (3) 9 (4) 4 (5) 4 (6) 3 (7) 26 (8) 9(9) S>OÞe2 L$fp¡X DÐL©$ô$ 9 L$fp¡X$ (10) 21$

(Q) _uQ¡_p âï_p¡_p ep¡Áe DÑf$ gMp¡ :(1) ce A¡V$g¡ iy„ ? s¡ L¡$V$gp A_¡ L$ep ? (a¼s k„¿ep A_¡ _pd gMp¡).

S>hpb : (Q) (1) ce dp¡l_ue_p Dv$e\u \_pf ApÐdp_p DÜ¡Nê$` `qfZpd_¡ ce L$l¡. cpe kps R>¡.s¡_p _pd : Apgp¡L ce.`fgp¡L$ ce, Apv$p_ ce, AL$ódps ce, ApÆrhL$p ce,dfZ ce, A`ei ce.

(2) rkÙ_u Aips_p L¡$hu fus¡ \pe ? S>. (2) A¡L$ õ\m¡ A_„sL$pm L¡$hu fus¡ flu iL$pe ? ifuf _\u Ðep„ kyM L¡$hy„ ?

rkÙ_¡ A_„skyM iy„ lp¡e ? hN¡f¡ Ahop L$fhu s¡.(3) l¡e, o¡e, D`pv¡$e A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (3) l¡e = R>p¡X$hp S>¡hp, o¡e = ÅZhpep¡N,D`pv¡$e = Apv$fhp ep¡Áe.(4) r_N°\ âhQ_ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?

S>. (4) S>¡dZ¡ fpN, Ü¡j_u N°„\u sp¡X$u _pMu R>¡, A¡hp su\¯L$f cNhp__u hpZu_¡, rS>_hpZu_¡,s¡d_p ApNd k|Óp¡_¡, r_N\....

(5) kp y L¡$hp R>¡ ? s¡ bsphsp iåv$ A_¡ A\® gMp¡.S>. (5) fe lfZ, NyfR>N, `qX$ÁNl, ^fp, „Q dlìhe^fp, AÌ$pflõk rkgp„N, fl^fp,

AL$Me Apepf Qqfsp-A¡V$g¡ L¡$ fÅ¡lfZ, `pÓp A_¡ NyÃR>p_p ^pfL$, `p„Q dlph°s_p

^pfL$, AY$pf lÅf rig ê$`u f\_p ^pfL$, `qf |Z® ApQpf ey[¼s QpqfÓ_p ^pfL$ kp y R>¡.

--------------------------------------------------------

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 7

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1007

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

33

î¡Zu : 7 -- ¡S> : 2

â. : 2. NspNs_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :(L$) a¼s "lp' A\hp "_p' gMp¡ - Mp¡V$p S>hpb ky pfu gMp¡ :(1) Æh dfu_¡ 565 c¡v$dp„ Åe.

S>. (L$) (1) _p. 563 c¡v$dp„.(2) Sy>Nguep v¡$h Nqsdp„ S> Åe.

S>. (2) lp.(3) kpsdu _fL$_p¡ dfu_¡ d_yóe b_u iL¡$ ?

S>. (3) _p. k„ou_u „Q¡rÞÖe b_¡.(4) rs\L$f_p¡ Æh L$p¡C `Z Nsudp„\u Aphu iL¡$?

S>. (4) _p. v¡$h A_¡ _fL$ Nrsdp„\u S> Aphu iL¡$.(5) Df`fuk ®_u Nqs 523 bp¡g_u R>¡.

S>. (5) lp.(6) l¡dhe_p d_yóe 563 c¡v$$dp„ S>C iL¡$.

S>. (5) _p. 124 c¡v$dp„ S>C iL¡$.

(M)_uQ¡_p bp¡g_u NspNs gMp¡ (L$p¡C `Z 5)

(1) L¡$hmu_u (2) kp y$_u (3) khp®\®rkÙ rhdp__p v¡$hp¡_u

(4) `p„Qdu _fL$_u (5) ÓZ rhL$g¡qÞÖe_u (6) L$d®c|rd_p d_yóe.

S>. (M) (1) L¡$hmu_p ApNs 108 c¡v$_u. 81 v¡$h 15 `fdp^pdu, 3 qL$ëhuju hÆ®_¡), 15

Ld ®c|rd, 5 k„ou rse¯Q, â\d Qpf _pfL$u, bpv$f ©Õhu, `pZu h_õ`rs, A¡

10 `ep®àsp_u. Nqs : dp¡n_u

S>. (2) kp y_u ApNs 275 c¡v$_u. 179dp„\u s¡DhpD_p ApW$ hÆ®_¡ 171, 99 v¡$h_p

`ep®àsp. â\d `p„Q _fL$_p `ep®àsp. dmu_¡ 275.

Nrs : 70 c¡v$_u, bpf v¡$hgp¡L$, _h gp¥L$p„rsL$, 9 N°¡h¡eL$, `p„Q A_yÑf rhdp_,

A¡ 35_p A`ep®àsp-`ep®àsp dmu_¡ 70, s\p dp¡n.$

S>. (3) khp®\®rkÙ rhdp__p v¡$hp¡_u ApNrs 15 c¡v$_u R>¡. 15 L$d® c|rd_p `ep®àsp_u.

S>. (4) `p„Qdu _fL$_u ApNrs 17 c¡v$_u, „v$f L$d®c|rd_p d_yóe A¡hd¹ k„ou

Df`qfk ® s\p S>mQf_p `ep®àsp_u.

Nrs: 40 c¡v$_u, 15 L$d®c|rd_p d_yóe, `p„Q k„ou rse¯Q A¡ 20_p A`ep®àsp

A_¡ `ep®àsp.

S>. (5) ÓZ qhL$g¡ÞÖue_u ApNrs 179 c¡v$_u, 101 k„d|®ÃR>„d. d_yóe_p A`ep®àsp,

15 L$d®c|rd_p d_yóe_p A`ep®àsp A_¡ `ep®àsp A¡ 30, 48 rseQ,

A¡d 179. Nrs : ApNrs âdpZ¡ S>.

S>. (6) L$d®c|rd_p d_yóe_u ApNrs 276 c¡v$_u. 171 gV$ (s¡D, hD_p 8 hÆ®_¡)

171 + 99 v¡$hp¡_p `ep®àsp s\p â\d 6 _fL$_p `ep®àsp. Nrs 563 c¡v$_u

A\hp dp¡n_u

(N) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb$ gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q)

(1) A¡L$\u ÓZ _fL$_p¡ _uL$m¡gp¡ î¡›$$ L$C `vhu `pdu iL¡$ ? (N) S>. (1) su\¯L$f_u

(2) ÷uh¡v$hpmp¡ Æh i¡dp„ _ S>C iL¡$ ?S>. (2) kpsdu _fL$dp„

(3) k„ou rse¯Q „Q¡[ÞÖe L$ep v¡$hgp¡L$ ky u S>C iL$¡ ? s¡ v¡$hgp¡L$_y„ _pd gMp¡.S>. (3) ApW$dp v¡$hgp¡L s¡_y„ _pd kl÷pf.

(4) 56 A„sfÜu`_p Sy>Nguep dfu_¡ iy„ b_¡ ?S>. (4) `ÃQuk ch_`rs s\p R>ìhuk hpZìe„sf A¡ A¡½$ph_ Ås_p.

(5) L$ep L$ep Æhp¡ a¼s rse¯Q Nrsdp„ Åe ?S>. (5) 7du _fL$_p¡ A_¡ s¡DL$pe - hpDL$pe.

(6) lqfhpk A_¡ fçeL$¹hpk_u a¼s Ns gMp¡.S>. (6) lqfhpk _¡ kçeL¹$hpk_u Ns - 126 (1gy„ qL$ghuju hÆ®_¡).

(7) Nsp-Ns A¡V$g¡ iy„ ?S>. (7) ApNs A¡V$g¡ Aphhy„, Ns A¡V$g¡ S>hy„.

------------------------------------------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

34

î¡Zu : 7 -- ¡S> : 3

â. : 3. 63 ïgp^_ue dlp yfyjp¡_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡. Mpgu S>Áep |fp¡ :(1) A¡L$ kp\¡ DÐL©$ô$ su\¯L$f ......... A_¡ DÐL©$ô$ Q¾$hs} .......... lp¡e

S>hpb: 3 (1$) A¡L$ kp\¡ DÐL©$ô$ su\¯L$f 160 A_¡ DÐL©$ô$ Q¾$hs} 140 lp¡e.(2) hpkyv¡$h_¡ .......... `Z _ õ`i£.

S>. (2) hpkyv¡$h_¡ îphL$`Ï„ `Z _ õ`i£.(3) R> Apfp_p¡ Ly$gL$pm ........ R>¡.

S>. (3) R> Apfp_p¡ Ly$gL$pm v$k ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNfp¡ d R>¡.(4) Q¾$hs}_¡......`Z L$l¡hpe R>¡ A_¡ su\¯L$f_¡......sfuL¡$ `Z Ap¡mMhpdp„ Aph¡ R>¡.

S>. (4) Q¾$hs}_¡ _f¡ÞÖ `Z L$l¡hpe R>¡ A_¡ su\¯L$f_¡ v¡$hpq^v¡$h sfuL¡$ `ZAp¡mMhpdp„ Aph¡ R>¡.

(5) ârshpkyv¡$h ....... M„X$_p A_¡ Q¾$hs} ...... fpÅ lp¡e R>¡.S>. (5) ârshpkyv¡$h ÓZ M„X$_p A_¡ Q¾$hs} R> M„X$_p fpÅ lp¡e R>¡.

(6) bmv¡$h........ A_¡ hpkyv¡$h ........ lp¡e R>¡.S>. (6) bmv¡$h dp¡V$p cpC A_¡ hpkyv¡$h _p_p cpC lp¡e R>¡.

(7) k„ |Z® k„kpfL$pmdp„ `v$hu Q¾$hs}_u ...... su\¯L$f_u ........ hpkyv¡$h_u........A_¡ bmv¡$h_u ........ dmu iL¡$.

(7) k„ |Z® k„kpfL$pmdp„ `v$hu Q¾$hs}_u b¡ hpf su\¯L$f_u A¡L$ hpf hpkyv¡$h_u ÓZ hpfA_¡ bmv¡$h_u ÓZhpf dmu iL¡$.

------------------------------------------------------------------------------

â. : 4. ìehlpf kdqL$s_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q gMp¡)

(L$) (1) kdL$usu_u `p`cuê$sp dpV¡$ L$ep Dvp$lfZ Apàep R>¡ ?

S>hpb : (L$) (1) îuL©$óZ A_¡ î¡rZL$

(2) q¾$epê$Qu A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (2) S>¡ op_pqv$ ApQpf, krdrs,Nyràs,Apqv$ q¾$ep `pg_dp„ cph |h®L$ ê$rQ L$f¡ R>¡ s¡.

(3) cph_p L¡$V$gu bsphu R>¡ ? A_¡ L$C L$C ?

S>. (3) a¼s - 6, s¡_p _pd d|m, Üpf, `pep¡, rsÅ¡fu, vy$L$p_, cp¡S>_

(4) Æh r_Ðe R>¡. s¡ `f\u iy„ kdS>hp_y„ R>¡ ?

S>. (4) ÆhÖìe A_pqv$ A_„s R>¡. s¡_u DÐ`rÑ _\u A_¡ s¡_p rh_pi¡ Æh_p¡ _pi `Z

_\u. (5) r_rh®rQqL$Ðkp A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (5) ^d® L$fZu_p amdp„ k„v¡$l flus \hy„.

(6) ApW$ âcph_p L$ep k|Ódp„ bsphu R>¡ ? R>¡ëgu b¡ âcph_p_p _pd gMp¡.

S>. (6) îu DÑfpÝee_ k|Ódp„ 1) h°s âcph_p 2) L$$rh âcph_p

(7) r_h£v$ A¡V$g¡ iy„ ?

S>. (7) BÞÖuep¡_p rhje\u Dv$pku_ cph fpMhp¡, ifuf A\hp k„kpf_p Ar_Ðe`Zp_y„

tQs_ L$f¡, dp¡lde S>Ns\u AgN \C h¥fpÁe cph\u v$unp gC L$d®iÓyAp¡_¡

Æsu rkÙ`v$ âpàs L$fsp_u Arcgpjp L$fhu.

(M) ìehlpf kdqL$s A_¡ r_òe kdqL$s rhi¡ rhõspf\u S>Zphp¡.

S>hpb (M) ìehlpf kdqL$s_p 67 bp¡gdp„\u A¡L$ A\hp A_¡L$ bp¡g Apv$f_pf Æh_¡ ìehlpf\u

kdqL$su L$l¡ R>¡. v¡$h-Nyfy A_¡ ^d® sÒhdp„ ìehlpf\u îÙp s¡ rhriô$ op_u S> bsphu

iL¡$. S>¡Z¡ A_„sp_yb„ u ¾$p¡ , dp_, dpep, gp¡c A¡ Qpf A_¡ v$i®_ dp¡l_ue_u ÓZ

kdqL$s dp¡l_ue, rdÕepÐh dp¡l_ue A_¡ rdîdp¡l_ue, A¡ dp¡l_ue ¾$d_u kps

âL©$rÑ_p¡ ne D`kd L¡$ nep¡ kd L$ep£ lp¡e s¡_¡ r_òe\u kdqL$su L$l¡ R>¡.

--------------------------------------------------------

â. 5 : hpsp®_p Ap^pf¡ gMp¡ :

(1) ASy>®_dpmu_u hpsp® s\p _„v$dZuepf_u hpsp® L$ep k|Ódp„ Aph¡ R>¡ ?

S>hpb : 5 (1) îu A„sNX$$k|Ó s\p opsp^d® L$\pk|Ódp„.

(2) en ârsdp_p lp\dp„ L¡$V$gp hS>_hpmy„ L$ey„ i÷ lsy„ ?

S>. (2) 1000 `m `qfdpZ cpfhpmy„ A¡L$ gp¡M„X$_y„ dyv¹$Nf lsy„.

L¥gpk àgpTp

35

î¡Zu : 7 -- ¡S> : 4

(3) ASy>®_dpmu_u `Ð_u_y„ _pd iy„ lsy„ ? ASy>®_ dyr__p¡ ApÐdp ldZp ¼ep„ R>¡ ?

S>. (3) `Ð_u_y„ _pd b„ ydsu lsy„. ASy>®_dyr__y„ crhóe A¡V$g¡ L¡$ s¡ ldZp dp¡ndp„ R>¡.(4) _„v$drZepf_¡ `p¥j^dp„ L$ep¡ rhQpf Apìep¡ A_¡ L¡$d Apìep¡ ?

a¼s Qpf gpC_dp„ gMp¡.

S>. (4) _„v$dZuepf AÌ$d `p¡j^dp„ c|M-sfk\u ìepLy$m b_u Nep lsp.

s¡\u s¡Ap¡A¡ _„v$p yóL$qfZu b_phhp_p¡ rhQpf L$ep£.(5) _„v$drZepf îphL$ dfu_¡ iy„ bÞep? A_¡ ldZp„ ¼ep„ R>¡? Ðep„ s¡_y„ _pd iy„ R>¡?

S>. (5) v¡$X$L$p¡ bÞepA_¡ ldZp kp¥ d® v¡$hgp¡L$dp„ v$v®$fp hs„kL$ rhdp_dp„ "v$vy®$f'

_pd_p v¡$h R>¡.(6) iy¾$ `qfh°pS> L¡$ \phÃQp dyr__¡ L$ep L$ep âï_p¡ |R¹>ep ?

S>. (6) _uQ¡ °dpZ¡ âï_p¡ |R>ep :

(1) iy„ sdpfp d®dp„ epÓp R>¡ ? (2) ep _ue R>¡ ? Aìepbp R>¡? (3) âpkyL$ rhlpf R>¡ ?

(7)\phÃQp dyr_A¡ v $unp `R>u L ¡ $V $gp ¡ Aæepk L$ep £ ? A_¡ L $p ¡_u `pk¡ v $unp gu^u ?

S>. (7) cNhp_îu Aqfô$_¡rd `pk¡ v$unp gu^u. v$unp gC_¡ 14 |h®_p op__p¡

Aæepk L$ep£.

------------------------------------------------------------------------------

â. : 6. _uQ¡_u „[¼sAp¡ |Z® L$fp¡ :

S>hpb : 6 (1) ×ô$hp ............................. BÃR>¡s

(1) ×ô$hp c„hs dr_d¡j rhgp¡L$_ue„

_pÞeÓ sp¡jd`eprs S>_õe Qny: —&

`uÐhp `e: iriL$f Oyqs vy$Á^ rkÞ^p¡:

npf„ S>g„ S>g - r_Of risy„ L$ CÃR>¡s¹ —&&

(2) r_O|®d ............................. âL$pi:

S>. (2) r_ |®d-htsf`hrS>®>s - s¡g |f:

L©$Ðõ_„ S>Nsy„ Óerdv„$ âL$V$u-L$fp¡rj ——&

Nçep¡ _ Åsy dfysp„ Qrgsp Qgp_p„

v$u`p¡ f õÐhdrk_p—\ ! S>Ns âL$pi : —&&

(3) syæe„ _dr÷ ...................... ip¡jZpe

S>. (3) syæe„ _dröcyh_prs®lfpe _p\ !

syæe„ _d: rnrssgp dg c|jZpe —&

syæe„ _dröS>Ns: `fd¡ðfpe

syæe„ _dp¡ rS>_ ! chp¡v$r^ ip¡jZpe —&&

(4) _hdu L$X$u k„ |Z® gMp¡.

S>. (4) Apõsp„ sh õsh_dõs kdõs v$p¡j„

Ðhs¹ k„L$\pr` S>Nsp„ vy$qfspr_ l„rs —&

vy$f¡: klöqL$f„Z: Ly$fys¡ âc¥h

`ÚpL$f¡jy S>g År_ rhL$pi cp„rS> —&&

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&ku Ap¡L¡$....

L¥gpk àgpTp

36

â. : 1. k|Ó rhcpN : kpdpreL$ °rs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :(L$) `pW$_u |rs® L$pfp¡ - L$p¡C `Z b¡ :S>. (1) MdrZS>Å¡ c¡ qL$gpdp¡ Aà`rL$g„spZ„ blzkyc¡Z„ c¡ qv$hkp¡ hC½$„sp¡ S>Ñpc¡ S>hrZS>S>„.S>. (2) r`e„ dÏÞ_„ dZpd„ r^S>S>„ rhkprke„ kde„ AÏde„ blzde„.S>. (3) kÃQ„ .AÏÑf„ L$¡hrge„ `qX$ yÞ_ _¡ApDe„ k„kyÝ „ këgL$ÑZ„ rk[Ý^dÁN„.(M) NyS>fpsu A\®_p dpN^u iåv$p¡ gMp¡ :

(1) Apop 2) r_hs®hp_p 3) kdspê$` kpdpreL$ rhi¡ 4) ndp L$fÅ¡S>hpb : (M) (1) Apop = AåcÏÎZpA¡ (2) r_hs®hp_p = h¡fdZ„ (3) kdspê$` kpdpreL$ rhi¡ =

kpdpCA¡, (4) ndp L$fÅ¡ = MdrZÄÅ¡(N) iåv$p¡_p NyS>fpsu A\® gMp¡ :S>hpb : (1) rQÞsh_p\® = tQs_ L$fhp_p¡ dpV¡$ (2) AkphN = îphL$_¡ _l] L$fhp ep¡Áe

(3) âL$pf = rhlõk (4) r_kurl = Aiyc - `p` q¾$ep_¡ fp¡L$u_¡(5) Mpd¡rd = ndp dpNy„ Ry>„ (6) kdZp¡hpkA¡Z„ = îdZp¡ `pkL$ îphL$_¡(7) MdpkdZpZ„ = ndph„s kp yÆAp¡_u (8) k¡hZp = k¡hp L$fhu - D`pk_p L$fhu.

(O) âï_p¡_p DÑf gMp¡ :(1) Ók_u Æhpep¡_u rhõspf\u gMp¡.

S>hpb : (O) (1) Ók_u Æhpep¡_u - 2 gpM b¡C[ÞÖe + 2 gpM s¡C[ÞÖe + 2 gpM Qp¥f¡[ÞÖ +4 gpM _pfL$u +4 gpM rseQ „Q¡[ÞÖe + 4 v$¡hsp+14 gpM d_yóe s¡d Ly$g 32 gpMÓk_u Æhep¡_u.

(2) Aqfl„s_p NyZ L¡$V$gp R>¡ ? L$ep L$ep ?S>. (2) Aqfl„s_p NyZ 12 R>¡ : 1) A_„s op_ 2) A_„s v$i®_ 3) A_„s QpqfÓ

4) A_„s s` 5) A_„s bm hue® 6) npeL$-kdqL$s 7) hÇ>F>jc _pfpQ k„OeZ8) kd Qsyf„ö k„õ\p_ 9) Qp¡Óuk Arsie 10) `p„Óuk NyZ hpZu_p11) A¡L$ lÅf ApW$ DÑd gnZ 12) Qp¡kW$ BÞÖp¡_p |S>_ue.

(3) 124 v$p¡j V$pmu_¡ ârs¾$dZ L$fhp_y„ R>¡ s¡ v$p¡j L$ep ?S>. (3) âqs¾$dZ_p 124 v$p¡j : 99 ArsQpfdp„\u op__p 14 R>p¡X$u 85 ArsQpf

gpÁep lp¡e s¡ + op_pQpf 8 + v$i®_pQpf_p 8 + QpqfÓpQpf_p 8 +s`pQpf -12 + huep®Qpf_p 3 A¡ 39 bp¡g_u Apfp^_p _ L$fu lp¡eA¡d Ly$g 85+8+8+8+12+3 = 124.

(4) k„ou rse¯Q „Q¡rÞÖe Æhp¡ îphL$ L¡$hu fus¡ b_u iL¡$ ?S>. (4) Års õdfZ op_ Üpfp, Ahr^op_ Üpfp, A¡L$buÅ_¡ bp¡ Ap`hp\u L¡$ d_yóe n¡Ódp„

su\L$f_u hpZu kp„cmu_¡ rseQ îphL$ b_¡.d_ rh_p_p Æhp¡_p cph_¡ `Z ÅZ¡ R>¡ s¡\u OV$OV$_u hps ÅZ¡ R>¡, s¡d L$üy„ R>¡.

(5) rkÙiugp 45 gpM ep¡S>__u ip dpV¡$ ?S>. (5) dp¡ndp„ dpÓ d_yóe S> Åe R>¡. d_yóe_¡ fl¡hp_y„ n¡Ó AY$u Üu` R>¡ A_¡ s¡

n¡Ó 45 gpM ep¡S>__y„ R>¡. dpV¡$ rkÙrigp `Z AY$u Üu`_ubfpbf D`f A¡V$gp S> dp`_u R>¡. 45 gpM ep¡S>__p d_yóe n¡Ódp„\u S>¡ d_yóerkÙ \pe R>¡ s¡ Ðep„\u kdî¡ZuA¡ F>Sy>Nrs\u gp¡L$pN°¡ Åe R>¡. dpV¡$, d_yóe n¡Ó,rkÙrigp A_¡ s¡_u D`f rkÙn¡Ó b y„ S> 45 gpM ep¡S>__y„ R>¡.

(6) NZ^f L$p¡_¡ L$l¡hpe ? s¡Ap¡ lpgdp„ ¼ep„ rbfpS>¡ R>¡ ?S>. (6) su\L$f_p dy¿e Üpv$ip„Nu (bpf A„Nk|Ó) fQ_pfp rióep¡_¡ NZ^f L$l¡ R>¡. NZ A¡V$g¡

kd|l ^f A¡V$g¡ ^pfL$. OZp rióe kd|l_p ^pfL$_¡ NZ^f L$l¡ R>¡. s¡Ap¡ lpg dpÓdlprhv¡$l n¡Ódp„ rbfpS>¡ R>¡. cfs, Bfhs, n¡¡Ódp„ _\u.

(Q) A¡L$ S> iåv$dp„ S>hpb gMp¡ :(1) L¡$hgu cNhp__¡ L$ey„ QpqfÓ lp¡e ?

S>hpb : (Q) (1) L¡$hmu cNhp__¡ e\p¿eps QpqfÓ S> lp¡e.(2) R>¡ëg¡ DÐL©$ô$ 170 su\L$f L$epf¡ \ep lsp ?

S>. (2) buÅ su\L$f îu AÆs_p\ õhpdu_p kdedp„ DÐL©$ô$ su\L$f 170 \ep lsp.(3) Aplpf_p v$p¡j A_¡ kp y_p ApQpf L¡$V$gp —?

S>. (3) Aplpf_p v$p¡j 42-47-96 v$p¡j, kp y_p 52 A_pQpf R>¡.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 8

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1008

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

37

î¡Zu : 8 -- ¡S> : 2

(4) 84 gpM Æhpep¡r__¡ kdphsp¡ ârs¾$dZ_p¡ L$ep¡ iåv$ R>¡ ?S>. (4) 84 gpM ep¡r__¡ kdphsp¡ iåv$ : kìh `pZ c|e Æh kÑpZ„.

(5) rkÝ^p¡_u k„¿ep L¡$V$gu R>¡ ?S>. (5) A_„sp rkÝ^ cNh„sp¡ R>¡.

(6) Qpf Nrsdp„\u L$C Nrs_p Æhp¡ dp¡ndp„ S>C iL¡$ ?S>. (6) Qpf Nrsdp„\u d_yóe Nrs_p Æhp¡ S> dp¡ndp„ Åe R>¡.

(7) Aqfl„s_u N¡flpS>fudp„ s¡d_p ârsr_r^ L$p¡Z R>¡ ?S>. (7) Arfl„s_p ârsr_r^ NZ^f R>¡.

(8) khp®\® rkÙ\u rkÙ hÃQ¡_y„ A„sf L¡$V$gy„ R>¡ ?S>. (8) khp\®rkÙ\u rkÙ_y„ A„sf 12+8 ep¡S>__u ÅX$pC 20 ep¡S>_ Tp„T¡fy„ R>¡.

------------------------------------------------------------- â. : 2. v„$X$L$_p Ap^pf¡ âï_p¡_p DÑf gMp¡ (L$p¡C `Z R>) :

(L$) (1) AplpfL$ ifuf L$ep L$pfZp¡\u b_phpe R>¡ ?Shpb (L$) (1) su\L$f v¡$hpr^v¡$h_u F>qÙ Å¡hp. 2) d__u A„v$f DÐ`Þ_ \e¡g k„ie_¡ V$pmhp

(3) Æhv$ep dpV¡$ (4) ip÷_p k|ÿd A\®_p¡ bp¡ `pdhp AplpfL$ ifuf b_ph¡.(2) _ y„kL$ h¡v$hpmp v„$X$L$ L¡$V$gp ? L$ep L$ep ?

S>. (2) _ y„kL$ h¡v$hpmp v„$X$L$ - 11 (1 _pfL$u_p¡ + 5 A¡L¡$[ÞÖe_p + 3 rhLg¡$[ÞÖe_p+ 1 rs „Q¡[ÞÖe_p + 1 d_yóe_p¡.

(3) `p„Q¡ õ\phf_p¡ D`ep¡N Üpfp gMp¡.S>. (3) `p„Q õ\phf_p¡ D`ep¡N Üpf : `p„Q A¡L¡$[ÞÖedpA„ D`ep¡N ÓZ 1) drsAop_

2) îys Aop_ 3) AQny v$i®_,(4) khp®\®rkÙ rhdp__p v¡$h_p h¡v$, ×rô$ A_¡ g¡íep gMp¡.

S>. (4) khp®\® rkÙ rhdp__p v¡$hdp„ h¡v$ - 1 yfyjh¡v$, ×rô$ - 1, kdqL$s ×rô$,g¡íep - 1 `fd iy¼g g¡íep.

(5) k„d|[ÃR>®d d_yóe_p¡ D`S>hp_p¡ A_¡ QhZ Üpf gMp¡.S>. (5) k„d|[ÃR>®d d_yóe_p¡ D`S> : QhZ Üpf : A¡L$ kdedp„ S>, 1, 2, 3 Æh k„¿epsp

DÐL©$ô$ Ak„¿eps D`S>¡ A_¡ s¡ S> âdpZ¡ Ãeh¡.(6) hpeyL$pe_p¡ Aplpf Üpf gMp¡.

S>. (6) hpeyL$pe_p¡ Aplpf Üpf : Agp¡L$_u qv$ipAp¡_p¡ ìepOps `X¡$ sp¡ ÓZ qv$ip_p¡, Qpf qv$ip_p¡,`p„Q qv$ip_p¡ Aplpf g¡ _¡ ìepOps _ `X¡$ sp¡ R> qv$ip_p¡ Aplpf g¡. 3 âL$pf_p¡ Aplpf g¡,1) krQ>s 2) ArQs 3) rdî Aplpf g¡.(7) 24 v„$X$L$_p¡ Nrs Üpf gMp¡.

S>. (7) 24 v„$X$L$_p¡ Nrs Üpf : `p„Q Nrsdp„ Æh Æe s¡. 1) _fL$Nrs 2) rseQ Nrs3) d_yóeNrs 4) v¡$hNrs, 5) rkÙNrsdp„ s\p 24 v„$X$L$dp„ Åe.

(M) ìep¿ep gMp¡ - L$p¡C `Z Qpf :(1) d_: `e®hop_ 2) kdyv¹$Ops 3) kdQsyf÷ k„õ\p_ 4) s¡Å¡ g¡íep 5) v„$X$L$

S>hpb : (M) (1) d_: `e®hop_ : d_: `e®h op_phfZue L$d®_p nep¡ nd\u AY$u Üu`dp„ fl¡gp k„ouÆhp¡_p d__p cphp¡_¡ ÅZ_pfy„ S>¡ op_ s¡ d_: `e®hop_.

S>. (2) kdyv¹$Ops : kd = A¡L$u cph¡, A¡L$pN° \C_¡, A¡L$d¡L$ \C_¡ Dv¹$âbmsp\uOps = r_S>®fp kdyv¹$Ops A¡V$g¡ d|m ifuf_¡ R>p¡X$ép rh_p L$d® yv¹$Ngp¡\u ìepàs `p¡sp_pApÐdâv¡$ip¡_¡ ifuf AhNpl_p_u blpf L$pY$u_¡ L$d®_u r_S>®fp L$fhp_u âq¾$ep b_¡ R>¡.

S>. (3) kdQsyfö k„õ\p_ : `N\u dp\p ky u ip¡cpedp_ ifuf `g„pW$u hpmu b¡ksp„Qpf¡ bpSy> kfMu ApL©$rs \pe.

S>. (4) s¡Å¡ g¡íep : Al„L$pf frls, _d°, dpepfrls, rh_ec[¼s L$f¡, râe^d}, ×Y$^d} B[ÞÖe_y„v$d_ L$f¡, õhpÝepeu lp¡e.

S>. (5) v„$X$L$ : Äep„ Æh DÐ`Þ_ \C_¡ L$d®_p¡ v„$X$ cp¡Nh¡ s¡_¡ v„$X$L$ L$l¡ R>¡ A\hp s¡ s¡ âL$pf_pÆhp¡_p kd|l_¡ Ap¡mMhp_u k„op_¡ v„$X$L$ L$l¡ R>¡.

(N) dpÓ Ap„L$X$pdp„ (k„¿epdp„) S>hpb Ap`p¡ :1) k„ou rseQ_p ifuf 2) dlpiy¾$ v¡$hgp¡L$_p v¡$h_u D.[õ\rs3) v¡$hLy$fy_p d_yóe_p ep¡N 4) k„d|[ÃR>®d d_yóedp„ D`ep¡N 5) s¡DL$pe_u g¡íep

6) Sy>Nrgep_u ×rô$ (30 AL$d®c|rd_u) 7) ÷uh¡v$_p v„$X$L$ 8) rkÙdp„ v$i®_$S>. (N) 1) k„ou rseQ_p ifuf = 04 2) dlpiy¾$ v¡$hgp¡L$_p v¡$h_u D.[õ\rs = 17kpNfp¡ d

S>. 3) v¡$hLy$fy_p d_yóe_p ep¡N = 11 4) k„d|[ÃR>®d d_yóedp„ D`ep¡N = 04S>. 5) s¡DL$pe_u g¡íep = 03 6) Sy>Nrgep_u ×rô$ (30 AL$d®c|rd_u) = 02S>. 7) ÷uh¡v$_p v„$X$L$ = 15 8) rkÙdp„ v$i®_$ = 01

L¥gpk àgpTp

38

î¡Zu : 8 -- ¡S> : 3

(O) Mpgu S>Áep |fp¡ : S>hpb : (1) s¡S>k kdyv¹$Ops 15 v„$X$L$dp„ lp¡e R>¡.

S>. (2) cv¹¡_p v¡$h_u D. [õ\rs 23 R>¡.S>. (3) k„ou õ\mQf_y„ DÐL©$ô$ Apeyóe ÓZ `ëe_y„ R>¡.S>. (4) qfÌ$p _pfL$u_u DÐL©$ô$ AhNpl_p khpkp¡ ^_yóe_u R>¡.S>. (5) dpMu_u DÐL©$ô$ [õ\rs R> dpk_u R>¡.S>. (6) `p„Q A¡L¡$[ÞÖe_p `ep®àsp©dp„ rdÕepÐh ×rô$ lp¡e R>¡.

(Q) Ad_¡ Ap¡mMp¡ :(1) Ad¡ Ak„OeZu R>uA¡. (4) Adpf¡ a¼s rdÕepÐh ×rô$ R>¡.

S>hpb (Q) (1) v¡$hsp _pfL$u (4) `p„Q A¡L¡$rÞÖe, rhL$g¡[ÞÖe_p `ep®àsp(2) Adpf¡ A¡L$ kdqL$s ×rô$ R>¡. (5) Adpfu Nrs _\u

S>. (2) `p„Q A_yÑf rhdp__p v¡$hp¡ (5) rkÙ_p Æhp¡_u(3) L$hg Aplpf a¼s Adpfp ifufhpmp S> g¡ R>¡. (6) Adpfp¡ A¡L$ S> v„$X$L$ Ag¡iu R>¡.

S>. (3) Ap¥v$pqfL$ ifufhpmp (6) 1 d_yóe_p¡ (rkÙ_u A ¡npA¡)(7) Adpf¡ A¡L$ hÇ>F>jc_pfpQ k„OeZ S> lp¡e R>¡. (7) Sy>Nrgep d_yóe_¡

â. : 3. (L$) L$pm_y„ dp` A_¡ AhNpl_p_u kdS>Z(1) Ap„Nyg_p âL$pf L¡$V$gp R>¡? L$ep L$ep ?

S>. 3 : (L$) (1) Ap„Nyg_p 3 âL$pf 1) ApÐd Ap„Nyg 2) DÐk¡O$ Ap„Nyg 3) âdpZ Ap„Nyg(2) L$pm_y„ dp` L$ep L$ep k|Ódp„ bsph¡g R>¡?

S>. (2) L$pm_y„ dp` cNhsu k|Ó, S>„b|Üu` âoràsk|Ó A_¡ A_yep¡N Üpfp k|Ó bsph¡g R>¡.(3) kde L$p¡_¡ L$l¡g R>¡.

S>. (3) S>¥_ v$i®_dp„ L$pm_p k|ÿddp„ kÿd rhcpN_¡ ""kde'' L$l¡g R>¡.S>¡_p b¡ rhcpN \C iL¡$ _l] s¡_¡ kde L$l¡ R>¡.

(M) A¡L$ iåv$dp„ S>hpb gMp¡ (hp¼e |Z® L$fp¡) :(1) dylws® L$fsp„ L$p„CL$ `Z Ap¡R>p¡ L$pm A¡V$g¡ = ............

S>hpb : (M) (1) dyl|s® L$fsp„ L$p„CL$ `Z Ap¡R>p¡ L$pm A¡V$g¡ A„sdylws®.(2) 1 L$fp¡X$ # 1 L$fp¡X$ = ............

S>. (2) 1 L$fp¡X$ # 1 L$fp¡X$ = 1 ¾$p¡X$p¾$p¡X$(3) Qpf lp\ bfpbf = ............

S>. (3) Qpf lp\ bfpbf = 1 y_óe (96 Ap„Nyg 8 h¢s)(4) b¡ kde\u 9 kde ky u_p¡ L$pm = ............

S>. (4) b¡ kde\u 9 kde ky u_p¡ L$pm = S>OÞe A„sdylws®.---------------------------------------------------------------------------------------------------â. : 4. 32 AkÄTpe_u kdS>Z

(1) L$prgL$ k|Óp¡ s¡dS> DÐL$prgL$ k|Óp¡_u k„¿ep L¡$V$gu R>¡ ? Qpf DÐL$prgL$ k|Ó_p _pd gMp¡.S>hpb : 4 (1) L$prgL$ k|Óp¡ 23 R>¡. DÐL$prgL$ k|Óp¡ 9 R>¡. 1) DhhpC 2) fpe-`k¡Zu 3) ÆhprcNd

4) âop`_p 5) k|e®âoràs 6) v$ih¥L$prgL$ .(2) Ap¥v$pqfL$ ifuf k„b„ u:- Q„Öp¡ fpN, `s_, fpS>ìeyØN°l AiyrQ kpdÞs AkÄTpe_u kdS>Z gMp¡

S>. (2) Ap¥v$pqfL$ ifuf k„b„ u : 1) Q„Öp¡ fpN - Q„ÖN°lZ_u AkÄTpe, M„X$N°lZdp„ 8 âlf,|h®N°lZdp„ 12 âlf AkÄTpe.

1) kdS>Z : Q„ÖN°lZ |_d_u fpÓ¡ \pe R>¡ S>¡\u S>¡ |_d¡ \hp_y„ lp¡e s¡ k|ep®õs\u S> AkÄTpe NZpe R>¡.2) `s_ (fpS>dfZ) : fpÅ_y„ Ahkp_ \sp„ _hp¡ fpÅ Op¡rjs _ \pe Ðep„ ky u.3) fpS>ìe|lN°l : eyÙ õ\p_L¡$ fZc|rd_u _ÆL$, eyÙ Qpg¡ Ðep„ ky u AkÄTpe.4) AiyrQ kpdÞs : AiyrQ_u v$yN^ Aph¡ L¡$ v¡$Mpe Ðep„ ky u AkÄTpe.(3) ApL$pi k„b„ u: buÆ, p„Qdu, kpsdu, _hdu AkÄTpe_p _pd gMp¡ A_¡ L$p¡C Z A¡L$_u kdS>Z gMp¡.

S>. (3) ApL$pi k„b„ u : _pd 2) qv$Áv$pl 5) r_^p®s 7) enpv$uàs9) rdrlL$p kdS>Z :qv$Áv$pl : Äep„ ky u qv$ip gpg hZ®_u v¡$Mpe Ðep„ky u AkÄÅe. ¼epf¡L$ A¡L$ qv$ipdp„_Nf bmsy„ lp¡e s¡d AL$pihs} DÛp¡s rv$Áv$pl L$l¡hpe.r_^p®s : - 8 âlf ky u AkÄTpekdS>Z : hpv$mp krls L¡$ hpv$mp frls ApL$pidp„ ìe„sf hX¡$ L$fpe¡g dlpÝhr_,dp¡V$p¡ L$X$pL$p¡ \pe s¡ r_^p®s R>¡.7) enpv$uàs : Äep„ky u v¡$Mpe Ðep„ ky u.

kdS>Z : ApL$pidp„ QdL$sp„ L¡$ _pQsp en_y„ rQÞl¹ S>¡hy„ v¡$Mpe A\hp en_p âcph\uâL$pri\ ArÁ_ v¡$Mpe s¡ v¡$h©L$s dp_hpdp„ Aph¡ R>¡.

9) rdrlL$p : ka¡v$ yçdk rdrlL$p L$l¡ R>¡. s¡ L$fp„ Apqv$ `X¡$ sp¡ Äep„ ky u fl¡ Ðep„ ky uAkÄTpe.

L¥gpk àgpTp

39

î¡Zu : 8 -- ¡S> : 4

(4) L$pm k„b„ u 21 \u 28 AkÄTpe_p _pd gMp¡.S>. (4) L$pm k„b„ u 21 \u 28 AkÄTpe_p _pd : AjpY$ kyv$ |_d A_¡ hv$ A¡L$d_u,

Apkp¡ kyv$ |_d A_¡ hv$ A¡L$d_u, L$psfL$ kyv$ |_d A_¡ hv$ A¡L$d_u A_¡Q¥Ó kyv$ |_d$ A_¡ hv$ A¡L$d_u qv$hk A_¡ fpqÓ_u AkÄTpe.

(5) ep¡Áe Å¡X$L$p„ Np¡W$hp¡ : S>hpb A bDëL$p`ps = fprÓ_p¡ â\d âlf ky u S>hpb : DëL$p`ps = 1 âlf ky urhÛys = 1 dylws® ky u rhÛys = b¡ OX$u ky uâcps = b¡ OX$u ky u âcps = 1 dylws® ky ue| L$ = 1 âlf ky\u e| L $ = fprÓ_p¡ â\d âlf ky u

-------------------------------------------------------------â. : 5. dp¡ndpN® Apfp^_p :

(1) ApÐdp_p NyZp¡_y„ `p¡jZ L¡$hu fus¡ L$fuiy„ ?Shpb : 5 (1) k„hf, kpdpreL$, p¡j^, k„hf p¥j^, Np¡Qfu, v$ep hN¡f¡ rinp hX¡$ ApÐdp_p NyZp¡_y„ p¡jZ L$fuiy„.

(2) ^d®_¡ L$ep„ ¼ep„ O|V$hp¡ ?S>. (2) `p¡sp_u h©rÑ, hQ_ A_¡ hs®_dp„ ^d®_¡ O„|V$hp¡.

(3) L$d®b„ __p L$pfZp¡ L$ep L$ep R>¡ ?S>. (3) fpN-Ü¡j, Apf„c-`qfN°l, rhje-L$jpe_p k¡h_ hX¡$ L$d® b„ pe R>¡.

(4) rhNe L¡$V$gp„ R>¡ ? L$ep L$ep ?S>. (4) rhNe R> R>¡. Ou-s¡g, v|$^-v$l], Np¡m-kpL$f hN¡f¡.

(5) Mpgu S>Áep |fp¡ :S>. 1) Arfl„s cNhp_¡ cìe Æhp¡ `f L$ê$Zp L$fu dp¡n âpràs_p¡ D`pe bspìep¡ R>¡.S>. 2) _pfL$u sp¡ vy$:Mu S> R>¡, `f„sy v¡$hgp¡L$_p v¡$hp¡ `Z vy$:Mu R>¡.

--------------------------------------------------------------------------â. : 6. L$\p_p Ap^pf¡ _uQ¡_p hp¼ep¡ L$p¡Z bp¡g¡ R>¡ ?

(L$) (1) ""A¡L$ dy½$p\u h©n_p am `pX$u v¡$hphpmp, spfy„ b y„ bm ¼ep„ Qpgu Ney„ ?'' S>hpb : qhipMp_„v$u.(2) ""îdZ ^d® d¡fy `h®s_p¡ cpf D`pX$hp kdp_ R>¡.'' S>hpb : dfurQ.(3) ""DÛp_ Mpgu \hp `f rhipMp_„v$u Ðep„ S>C S> iL$hp_p¡ R>¡.'' S>hpb : rhipMp c|rs(4) ""iy„ sdpfu `pk¡ kpQp¡ ^d® _\u ?'' S>hpb : L$r`g (M) âï_p¡_p DÑf gMp¡(1) cNhp_ dlphuf_p R>Úõ\`Zp_p D`hpk L¡$V$gp ? `pfZp L¡$V$gp„ ?

S>. (1) c. dlphuf_p R>Úõ\`Zp_p D`hpk : 4166 `pfZp = 349(2) cNhp_ dlphuf¡ Q¾$hs} A_¡ hpkyv¡$h_u `vhu L¡$V$gpdp A_¡ L$ep ch¡ âpàs L$fu ?

S>. (2) c. dlphuf Q¾$hs} `v$ = 23dp ch¡ ""râe rdÓ Q¾$hs}''.(3) cNhp_ dlphuf_p dy¿e kp y-kpÝhu, â\d îphL$-îprhL$p_y„ _pd gMp¡.

S>. (3) c. dlphuf dy¿e kp y = Np¥sd, dy¿e kpÝhu = Q„v$_bpmp(4) cNhp_ dlphuf_¡ D`kN® Ap`_pf : rdÕepÐhuv¡$$h, ìe„$s$fu v¡$hu_y„ _pd gMp¡.

S>. (4) cNhp__¡ D`kN® Ap`_pf = k ® = Q„X$L$p¥riL$,rd\pÐhuv¡$h = k„Nd, ìe„sfu v¡$hu = L$V$ |s_p

(5) cNhp_ dlphuf_p â\d -qÜsue dpsp-r`sp A_¡ _Nfu_y„ _pd gMp¡.S>. (5) cNhp__p â\d r`sp = F>jcv$Ñ, dpsp = v¡$hp_„v$p

_Nfu = b°pûZLy„$X$cNhp_ qÜsue r`sp = rkÙp\®, dpsp = rÓigp, _Nfu = nrÓeLy„$X$

(N) k„b„ gMp¡ (Ap¡mMp¡) :F>jcv¡$h = dfurQ qf`ydv®$_ = rÓ ©›$ hpkyv¡$h

S>. v$pv$p - `p¥Ó r`sp- yÓ,dfurQ = L$r`g kdfhuf = h^®dp_

S>. Nyfy - rióe kkfp - S>dpu--------------------------------------------------------------â. : 7. L$pìe |Z® L$fp¡ :S>hpb (1) DÃQ¥f ip¡L$ - sfy - k„rîs dyÞdeyM- (3) kç |Z® d„X$g - iip„L$ - L$gpL$ -L$gp`

dpcprs ê$` ddZ¡ chsp¡ r_spÞsd¹ —& iyc°p NyZrõÓ cyh_„ sh g„ erÞs —&õ`ô$p¡ëg ks¹-qL$fZ-dõs sdp¡-rhsp_„ e¡ k„rîsp r÷ S>Nv$uðf _p\d¡L„$rbçb„ fh¡qfh `ep¡ f `pð® rd® —&&28 L$õsp_¹ - r_hpfers k„Qfsp¡ - e\¡ô$d¹

(2) dÞe¡ hf„ lqf-lfpv$e A¡h ×ô$p- (4) Ðhs¹ k„õsh¡_ ch - k„srs- krÞ_bÝ „×ô¡jy e¡jy ùv$e„ Ðhre sp¡jd¡rs —& `p „ nZps¹ - nedyj¥rs ifufcpÅd &qL$„ hurns¡_ chsp cyrh e¡_ _pÞe: Ap¾$pÞsgp¡L$ - drg - _ugd i¡jdpiyL$ðÞd_¡-lfrs _p\ ! chpÞsê$r` —&& k|ep®ky - qcÞ_rdh iph®f dÞ^L$pfd¹ —&&

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

L¥gpk àgpTp

40

â. : 1. kpdpreL$ `°rs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L) _uQ¡_p âï_p¡_p DÑf Ap`p¡ :

(1) kpQy„ bp¡g¡ R>sp„ L$ey„ `p` gpN¡ ?

S>hpb : (1) `¥iyÞe

(2) îphL$_p h°s_p ArsQpf L¡$V$gp ? s¡dp„\u op__p, v$i®__p, QpqfÓ_pA_¡ s`_p L¡$V$gp ? s¡ ArsQpf Apv$fhp ep¡Áe R>¡ ?

S>. (2) îphL$_p 12 h°s_p ArsQpf 99 R>¡. op__p 14, v$i®__p 5, QpqfÓ_p 75 A_¡ s`_p 5.s¡ 99 ArsQpfp¡_¡ ÅZu_¡ dpÓ R>p¡X$hp ep¡Áe R>¡, `Z Apv$fhp ep¡Áe _\u.

(3) A¡L¡$[ÞÖe _¡ AZkdS>Z lp¡hp\u L$ey„ rdÕepÐh gpN¡ ?S>. (3) AZpcp¡N rdÕepÐh, A^d®_¡ ^d® R>¡ s¡ rdÕepÐh.

(4) v¡$hp¡ A_¡ _pfL$u_p Æhp¡ Nc®S> R>¡ L¡$ k„dy[ÃR>®d ?S>. (4) v¡$hp¡ D``ps ièepdp„ A_¡ _pfL$u Ly„$cudp„ S>Þd¡ R>¡ s¡\u s¡Ap¡_¡ Nc®S> L¡$ k„d|[ÃR>®d _$

L$l¡sp D``prsL$ (Ap¥ `prsL$) Æhp¡ R>¡.(5) Aqfl„s, rkÝ^, kp y A_¡ L¡$hgu âê$r`s ^d® A¡ cìe Æhp¡ dpV¡$ L¡$hp¡ R>¡ ?

S>. (5) L¡$hgu âê$r`s ^d® A¡ d„NgL$pfu A_¡ L$ëepZL$pfu R>¡, DÑd A_¡ khp£Ñd R>¡.ifZv$psp A_¡ kyMv$psp R>¡.

(6) 18,24,120 (AY$pf gpM Qp¡huk lÅf A¡L$kp¡ huk) âL$pf¡ v$p¡j gpN¡ R>¡ s¡ L$ep L$ep ?S>. (6)tlkp Apqv$ v$p¡j L¡$V$gp âL$pf¡ dpV¡$ \ep1) k„kpfu Æh_p c¡v$ 563 5632) s¡_u tlkp Arclep\u A¡ v$i âL$pf¡ \pe 532 # 10 56303) A¡ tlkp, fpN L¡$ Ü¡j\u \pe 5630 # 2 11,2604) d_, hQ_, L$pep A¡ 3 ep¡N\u \pe 11,280 # 3 33,7805) L$fhy„, L$fphhy„, A_ydp¡v$hy„ 3 L$fZ\u \pe 33,780 # 3 1,01,3406) c|sL$pm, crhóeL$pm A_¡ hs®dp_dp„ \pe 1,01,340 # 3 3,04,0207) Aqfl„s,rkÙ, ApQpe®, D`pÝepe, kp y-kpÝhus\p `p¡sp_p ApÐdp_u kpnuA¡ rdÃR>pdu Ly$¼X$X„$ 3,04,020 # 618,24,120

(M)Å¡X$L$p Å¡X$p¡ :S>hpb kp\¡ (1) `©ÕhuL$pe_u rhfp^_p a) 8 � S>hpb : f) e k„kV$$W$$lX$pA¡

(2) ÓuSy>„ îdZ k|Ó b) 12 � S>hpb : e) L$pgârsg¡M_p(3) `fdp^pdu c) 15 � S>hpb : c) 15(4) `p„Qdy„ îdZ k|Ó d) r_N°\ âhQ_ � S>hpb : d) r_N°¯\ âhQ_(5) Aqfl„s_p NyZ e) L$pgârsg¡M_p � S>hpb : b) 12(6) dv$ f) fe k„kV$$W$$lX$pA¡ � S>hpb : a) 8

(N)_uQ¡_p iåv$p¡ iyÙ R>¡ L¡$ AiyÙ ? AiyÙ lp¡e s¡ ky pfu_¡ gMp¡ :(1) `Q¡[ÞÖe 2) `pe yR>Z¡Z„, 3) `qX$ yÞ_„, 4) `qX$ëgpc¡dpZ¡

S>. (1) AiyÙ „Q¡rÞÖe(2) AiyÙ `pe yÃR>Z¡Z„ (3) iyÙ `qX$ yÞ_„,(4) AiyÙ `qX$gpc¡dpZ¡.

--------------------------------------------------------- â. : 2. (L$) `p„Q op__p \p¡LX$$p Üpfp S>hpb Ap`p¡ :

(1) `f„ f rkÙ L¡$hmop_ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ? s¡_p c¡v$ L$ep L$ep —? S>. (1) S>¡d_¡ rkÙ \ep_¡ A¡L$ kde\u Ar^L$ kde \ep¡ lp¡e s¡d_p L¡$hmop__¡ `f„ f

rkÙ L¡$hmop_ L$l¡ R>¡. s¡_p A_¡L$ c¡v$ R>¡, S>¡d L¡$ (1) rÜ kde rkÙ(2) rÓ kde rkÙ (3) k„¿eps kde rkÙ (4) Ak„¿eps kde rkÙ(5) A_„s kde rkÙ.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 9

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 1009

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

41

(2) d_: `e®hop__u ìep¿ep gMp¡. L¡$V$gp âL$pf, L$ep L$ep ?S>. (2) d_: `e®hop_phfZue L$d®_p nep¡ id\u AY$u qÜ`dp„ flgp k„ou Æhp¡_p

ìe[¼sd__p `qftQrss cphp¡_¡ ÅZ¡ s¡ op_ d_:`e®h op_ R>¡ s¡ b¡ âL$pf R>¡ :

(1) F>$Sy>drs d_: `e®hhp_ (2) rh ygdrs d_: `e®hop_

(3) Aârs`psu Ahr^op_ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?

S>. (3) S>¡ DÐ`Þ_ \e¡gy„ Ahr^op_ Åe _rl, k„ |Z® ch ky u fl¡ s¡_¡ Aârs`psu

Ahr^op_ L$l¡ R>¡.

(4) ch_`rs A_¡ `p„Q A_yÑf rhdp__p v¡$h_y„ Ahr^op__y„ k„õ\p_ gMp¡.

S>. (4) `p„Q A_yÑf rhdp__p v¡$h_¡ S>h_prgL$p L$Þep_u L„$QyL$u_¡ ApL$pf¡ R>¡.

ch_`qs_y„ Ahr^op_ `pgp_p ApL$pf¡ R>¡.(5) ìe„S>_phN°l_y„ kfphgp_y„ ×ô$p„s kdÅhp¡.

S>. (5) `pW$phgudp„ R>¡.(6) îysop__p c¡v$ L¡$V$gp ? A¡dp„\u L$p¡C `Z Qpf gMp¡.

S>. (6) îysop__p 14 c¡v$ R>¡, s¡ Ap âdpZ¡ R>¡.1) Anf îys 2) A_nf îys 3) k„ou îys 4) Ak„ou îys 5) kçeL¹$ îys6) rdÕep îys 7) Apqv$ îys 8) A_pqv$ îys 9) k`e®hrks îys10) A`e®hrks îys 11) NrdL$ îys 12) ANrdL$ îys13) A„N ârhô$ îys 14) A_„N ârhô$ îys

(7) ^pfZp A¡V$g¡ iy„ ?S>. (7) ^pfZp - Ahpe\u r_Z®e L$f¡g A\®_¡ ùv$edp„ ^pfu fpMhp¡. ep¡Áe r_qdÑ dmhp\u

A¡ r_ròs rhje_y„ õdfZ \C Aph¡ s¡ ^pfZp R>¡. S>¡d L¡$ L¡$V$gpL$ kde `l¡gp„cpC_p¡ AhpS> kp„cþep¡ sp¡ s¡ Ap âL$pf¡ lsp¡. Ap drsop__p ^pfZp_p ×Y$k„õL$pf\u L$p¡C Æh_¡ ÅrsõdfZ op_ `Z DÐ`Þ_ \C iL¡$ R>¡.

(8) _uQ¡_p_p Ahr^op__p¡ S>. D—. rhje gMp¡. hpgyâcp_p _pfL$u, k„ou lp\u,b°ûgp¡L$_p v¡$h, l¡dhe_p d_yóe.

S>. (8) Ahr^op__p¡ ........... hpgyL$pâcp - S>O. 2pp (AY$u) NpD DÐL©$ô$ 3 NpD

l¡dhe_p d_y Ahr^op_ _ lp¡e

_pfL$u Ahr^op_ - Óp`p_p Ap^pf¡ R>¡.

k„ou lp\u S>h-Ap„Nyg_p¡ Ak„cpN, D - Ak„¿epsp Üu` kdyÖ

b°ûgp¡L$_p v¡$h S>O-Ap„Nyg_p¡ Ak„cpN, D - ÓuÆ _fL$_p¡ _uQ¡_p¡ Qfdp„s

(M) Mpgu S>Áep |fp¡ : S>hpb kp\¡ R>¡.......

S>hpb kp\¡ (1) S>¡ op_ ApÐdp\u âÐen \pe R>¡ s¡ op_ _p¡B[ÞÖe âÐen R>¡ s¡ hpõsrhL$ âÐen R>¡.(2) S>¡dp„ Anf_p¡ DÃQpf _\u s¡ îys A_nf R>¡.(3) S>¡ îys_¡ Apqv$ R>¡ s¡ Apqv$ îys R>¡.(4) ch_p âcph¡ DÐ`Þ_ \sy„ Ahr^op_ ch âÐereL$ L$l¡hpe R>¡.(5) rh |gdrs F>Sy>drs\u Ar^L$, õ`ô$, rh yg ÅZ¡ v¡$M¡.(6) S>¡ ApW$ L$d® ne L$fu dp¡n Nep s¡d_y„ L¡$hmop_ s¡ rkÙ L¡$hmop_(7) L¡$hmop_ AphfZ frls qhiyÝ^, gp¡L$pgp¡L$ âL$piL$ A¡L$ S> âL$pf¡ kh® L¡$hmu_¡ lp¡e.(8) d_: `e®hop_ QpqfÓhp_ AâdÑ k„edu_¡ S> DÐ`Þ_ \pe R>¡.

¹¹ (N$) kpQ„y R>¡ L¡$ Mp¡Vy„$ s¡ gMp¡. Mp¡Vy„$ lp¡e s¡ ky pfu_¡ gMp¡. (L$p¡C `Z `p„Q)

S>hpb kp\¡ (1) F>Sy>drs s¡ kpdpÞe`Z¡ ÅZ¡ v¡$M¡. .... S>hpb : lp.(2) kep¡Nu_p A„rsd kde_y„ L¡$hmop_ A¡V$g¡

AQfd kde k„ep¡Nu chõ\. .... S>hpb : _p(3) Öìe\u L¡$hmop_u kh® ê$`u, Aê$`u n¡Ó ÅZ¡, v¡$M¡. .... S>hpb : _p(4) _pfL$u_y„ Ahr^op_ Óp`p_p ApL$pf¡ R>¡. .... S>hpb : lp.(5) S>¡ DÐ`Þ_ \e¡gy„ Ahr^op_ Åe _l], k„ |Z® ch

ky u fl¡ s¡_¡ Aârs`psu Ahr^op_ L$l¡hpe. .... S>hpb : lp.

(6) S>¡ îys A„s krls R>¡, s¡ k`e®hrks (kp„s) R>¡. .... S>hpb : lp.(7) S>¡ kdqL$su Æh nep¡ id cph\u yv¹$Ng_p iåv$

hN¡f¡_¡ N°lZ L$f¡ s¡ ×rô$hpv$p¡ v¡$i\u k„ou îys R>¡. .... S>hpb : lp.

î¡Zu : 9 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

42

(O) L$p¡C `Z b¡ âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :(1) Aîys r_rîs A_¡ îys r_rîs saphs õ`ô$ L$fp¡.

S>. (1) îys r_òs Aîys r_ròs

1) kp„cmhy„, Å¡hy„ hN¡f¡ ê$ ¡ drs rhõsf¡ _ kp„cm¡gy„, _ Å¡e¡gy„ s¡dp„ drs rhõsf¡.

2) B[ÞÖe A_¡ d__¡ Ap^pf¡ DÐ`_ \pe. nep¡ id cph\u DÐ`Þ_ \pe.

3) S>¡dp„ iuM¡gp îysop__p¡ âcph L$pd Aph¡ R¡ * S>¡dp„ rh_e, L$pe®, Aæepk hN¡f¡ L$pd Aph¡

4) buSy>„ _pd drs R>¡. buSy>„ _pd byqÙ R>¡.(2) Blp, Ahpe kdÅhp¡. A¡dp„ c¡v$ L¡$V$gp ? dpÓ k„¿ep gMp¡.

S>. (2) Clp : AhN°l\u N°lZ L$f¡g rhje_u rhQpfZp s¡ Clp. r_Z®e \pe _l] L¡$ d_¡

L$p¡Z bp¡gph¡ R>¡. k„ie_u rhQpfZp L¡$ s¡ rdÓ li¡ L¡$ cpC ? `R>u s¡ Ahpe drsop_dp„

âh¡i L$f¡. Ahpe : r_Z®e L$fhp¡ d_¡ cpCA¡ S> bp¡gpìep¡ R>¡, rdÓA¡ _\u. `R>u

^pfZp drsop_dp„ âh¡i L$f¡.(3) îysop__p c¡v$dp„\u k„ou l¡sy v¡$i îys s\p k„ou ×rô$hpv$p¡ v¡$i kdÅhp¡

S>. (3) k„ou l¡sy v¡$i îys : S>¡ Æhp¡dp„ BÃR>p |h®L$ Ndsu âh©rÑ L$fhp_u A_¡ AZNdsuâh©rÑ _ L$fhp_u i[¼s R>¡. s¡ Æhp¡_y„ îys s¡ l¡sy v¡$i\u k„ou îys R>¡.Ap op_dp„ b¡B[ÞÖe, s¡B[ÞÖe, Qp¥f¡[ÞÖe A_¡ „Q¡[ÞÖe b^p Ók Æhp¡_p¡ kdph¡i\pe R>¡. k„ou ×rô$hpv$p¡ v¡$i : S>¡ kdqL$su Æh nep¡ id cph\u yv¹$Ng_piåv$ hN¡f¡_¡ N°lZ L$f¡ s¡ ×[óV$hpv$p¡ v¡$i\u k„ou îys R>¡.

(4) h^®dp_ Ahr^op_ kdÅhp¡.S>. (4) h ®dp_ Ahr^op_ : S>¡ âiõs g¡íep_p AÝehkpe¡ L$fu s\p rhiyvÙ QpqfÔe_p

`qfZpd¡ L$fu, kh® âL$pf¡ Ahr^op__u h©qÙ \pe, s¡_¡ h ®dp_ Ahr^op_ L$l¡R>¡. S>¡ Ahr^op_ |h£ Aë` rhjehpmy„ lp¡e A_¡ `qfZpd_u rhiyqÙ_u kp\¡ âiõsAìehkpe\u Öìe, n¡Ó, L$pm A_¡ cph_p rhjep¡_u dep®v$pdp„ h^pfp¡ \pe,s¡ h ®dp_ Ahr^op_.

----------------------------------------------------------------------â. : 3. L$jpe_p \p¡L$X$p_¡ Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) ¾$p¡ L$jpe L¡$V$gp„ õ\p_ `f ârsr›$s R>¡ ? L$ep L$ep ?S>. (1) ¾$p¡ L$jpe Qpf¡ õ\p_ `f ârsr›$s (Ap^pqfs) R>¡.

1) ApÐd `qsr›$s - `p¡sp_¡ dpV¡$, `p¡sp_¡ `p¡sp_p `f ¾$p¡ Aph¡ s¡.

Dv$p. `p¡sp_p\u \e¡g c|g_¡ L$pfZ¡ `p¡sp_p Npg `f dpf¡, dp\y„ `R>pX¡$ hN¡f¡.

2) `f ârsr›$s - buÅ_¡ dpV¡$, buÅ L$p¡C_p L$pfZ¡ ¾$p¡ Aph¡ s¡.

3) sv¹$cph ârsr›$s - b„_¡ dpV¡$. S>¡ ¾$p¡ õhe„ A_¡ buÅ b„_¡ `f \pe.

4) ârsr›$s - rh_p L$pfZ¡ dpÓ dp¡l_ue L$d®_p Dv$e\u ¾$p¡ \pe s¡.(2) dp__p c¡v$ kdÅhp¡.

S>. (2) dp__p Qpf c¡v$ R>¡ :1) Apcp¡N - dp__y„ L$pfZ A_¡ s¡_p am_¡ ÅZu_¡ dp_ L$fhy„.2) AZpcp¡N-cp_ c|gu S>hp\u AZ^pep£ DÐ`Þ_ \e¡gp¡ L$jpe. dp__p NyZv$p¡j

ÅÎep rh_p `fhisp\u dp_ L$fhy„.3) D`ip„s-S>¡ dp_ Dv$e âpàs _ \pe s¡ A„v$fdp„ dp_ lp¡e, `Z D`f\u ip„s

v¡$Mpsp lp¡e. A\hp dp__p Acphdp„ Æh Äepf¡ AÞe ÓZ L$jpedp„ lp¡e.4) AÏ`ip„s - S>¡ dp_ Dv$e Ahõ\p_¡ âpàs \pe s¡.

(3) QZuep A_¡ D`QZuep kdÅhp¡.S>. (3) 1)QZuep-L$jpe¼s ApÐdp L$d® yv¹$Ng_¡ N°lZ L$f¡ s¡, Dv$p. R>pZp„ A¡L$W$p„ L$fhp„.

2) D`QZuep - N°lZ L$f¡g L$d® yv¹$Ng_p¡ r_j¡L$ L$fhp¡. ApÐd °v¡$i `f ìehrõ\s Np¡W$hhp„. Dv$p. A¡L$W$p„ L$f¡gp„ R>pZp„_¡ ìeh[õ\s Np¡W$hhp„.

(4) L$jpe_p Ly$g cp„Np L¡$V$gp ?S>. (4) L$jpe_p Ly$g cp„Np 3400 \pe. ¾$p¡ , dp_, dpep, gp¡c.

850 + 850 + 850 + 850 = 3400.

î¡Zu : 9 -- ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

43

î¡Zu : 9 -- ¡S> : 4

(5) dp__u DÐ`rÑ_p L$pfZ L$¡V$gp R>¡ ? L$ep L$ep ?S>. (5) dp__u DÒ`rÑ_p Qpf L$pfZ R>¡.

M¡s - n¡Ó s¡ M¡sf hN¡f¡ Myëgu S>du_ dpV¡$.

hÒ\y - s¡ Y$„pL¡$gu S>du_, dL$p_ hN¡f¡.

ifuf - ifuf_¡ L$pfZ¡ D`S>¡.

D`r^ - D``f_u ÓZ rkhe_u bpL$u_u b^u kp^_ kpdN°u dpV¡$.------------------------------------------------------------------------ ---â. : 4. Ýep__p \p¡L$X$p `f\u S>hpb gMp¡ :

(1) Aps®Ýep__p Qpf `pep gMp¡.S>. (1) Aps®Ýep__p Qpf `pep Ap °dpZ¡ R>¡ :

1) d_p¡o hõsy_u Arcgpjp L$fhu.

2) Ad_p¡o hõsy_¡ v|$f L$fhp_u Arcgpjp L$fhu.

3) fp¡N hN¡f¡ Ar_ô$p¡_p¡ rhep¡N rQ„shhp¡.

4) cp¡Np¡dp„ Apk¼s b_u s¡_p¡ rhep¡N _ \pe s¡d tQshhy„.(2) fp¥ÖÝep__p Qpf gnZ gMp¡.

S>. (2) fp¥ÖÝep__p„ Qpf gnZ _uQ¡ âdpZ¡ R>¡ :

1) DkÞ_ v$p¡j : rl„kp hN¡f¡ L$p¡C A¡L$ `p`dp„ âh©Ñ fl¡hy„.

2) blz v$p¡j : tlkp hN¡f¡ A_¡L$ `p`dp„ °h©Ñ fl¡hy„.

3) Aop_ v$p¡j: rdÕep ip÷p¡_p k„õL$pf\u$ tlkp hN¡f¡. ^d®-rhdyM L$pep£dp„ âh©Ñ fl¡hy„.

4) ApdfZp„s v$p¡j_y„ dfZ`\pfu ky u Z òpÑp _ L$fhp¡. ApMu tS>v$Nu ky u Ü¡j fpMhp¡.(3) ^d®Ýep__u A_yâ¡np gMp¡.

S>. (3) ^d®Ýep__u Qpf A_yâ¡np _uQ¡ âdpZ¡ R>¡ :

1) A¡NÃQpÏ ¡lp - Æh A¡L$gp¡ Apìep¡ R>¡ A_¡ A¡L$gp¡ S>i¡ s¡_p¡ rhQpf tQshhp¡.

2) ArZÃQpÏ„ ¡lp - k„kpf_u Ar_Ðesp_p¡ rhQpf tQshhp¡.

3) AkfZpÏ à`p¡lp - k„kpfdp„ L$p¡C L$p¡C_y„ ifZ _\u s¡_p¡ rhQpf tQshhp¡.

4) k„kpfpÏà ¡lp - k„kpf_u [õ\rs v$ip_p¡ rhQpf tQshhp¡.(4) "Ýep_' L$p¡_¡ L$l¡hpe ?

S>. (4) L$p¡C `Z A¡L$ S> rhje `f d__u A¡L$pN°sp L$fhu s¡_¡ "Ýep_' L$l¡ R>¡.(5) iyL$gÝep__u A_y °¡np gMp¡. L¡$V$gu R>¡, L$C L$C ? A¡dp„\u Qp¡\u A_yâ¡np kdÅhp¡.

S>. (5) iyL$gÝep__u A_yâ¡np _uQ¡ âdpZ¡ R>¡ :

1) A`pep_yâ¡np : ApÐdp Üpfp L$fpe¡g fpNÜ¡j ê$` L$dp£_¡ L$pfZ¡ Ap Æh¡

A_„shpf k„kpf `qfc°dZ L$ey R>¡ A¡d rhQpfhy„.

2) Aiycp_yâ¡np : k„kpf, v¡$l A_¡ cp¡Np¡_u Aiycsp_p¡ rhQpf L$fhp¡.

3) A_„sh©rÑsp_yâ¡np : A_„s k„k$pf `qfc°dZ_y„ dy¿e L$pfZ iyc Aiyc

L$d® R>¡ A¡d rhQpfhy„.

4) rh`qfZpdp_yâ¡np : hõsyAp¡dp„ rhrh^ frZpdp¡_p¡ rhQpf L$fhp¡. iyc yv¹$NgAiycê$ ¡ `qfZd¡ R>¡ s¡d rhQpfhy„. Aphp rhQpfp¡dp„ sÞde \C S>hpe s¡iyL$gÝep_.

S>. (6) Qpf¡ Ýep_ o¡e R>¡. â\d b¡ Ýep_ l¡e R>¡. A„rsd b¡ Ýep_ D`pv¡$e R>¡.â\d b¡ Ýep_ Aiyc R>¡. A„rsd b¡ Ýep_ iyc R>¡.

------------------------------------------------------------------------------â. : 5. k„õL$pf rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) AQ¡s `pZu_p _pd L$ep k|Ódp„ R>¡ ?S>. (1) AQ¡s `pZu_p _pd ApQpfp„N k|Ó, buÅ¡ îysõL„$^, AÝee_ -1, DØ¡ip¡ 7/8dp„

s¡_p„ _pd Ap ¡g R>¡.(2) `fW$sp„ `l¡gp„, `R>u A_¡ `fW$su hMs¡ iy„ bp¡ghy„ ?

S>. (2) `fW$sp„ `l¡gp„ iL¡$ÞÖ dlpfpS>_u Apop g¡hp "AÏÅZl' (iL¡$ÞÖ dlpfpS>_uApop) ÓZ hMs L$l¡hy„. `fW$su hMs¡ ÓZ hMs "hp¡rkfprd' bp¡ghy„. `fW$ép`R>u D`pîedp„ âh¡i L$fsu hMs¡ ÓZ hMs "r_õkurl' bp¡ghy„.

(3) r_Þlh L$p¡_¡ L$l¡hpe ?S>. (3) husfpN_u hpZu\u Ap¡R>u, Ar^L$ L¡$ rh`fus âê$`Zp L$f¡ s¡_¡ r_Þlh L$l¡hpe.

L¥gpk àgpTp

44

(4) `ÃQL¹$MpZ A¡V$g¡ iy„ ?S>. (4) 1) ApÐdp_¡ dp¡ndpN£ õ\p ¡, 2) TuZhV$\u rS>_v$i®__u v$ep_¡ kdÅh¡ R>¡,

3) `p`cufy ApÐdp_¡ ApQpfê$`u `p„M Ap ¡. 4) kçeNv$i®__¡ yô$ L$fph¡.

5) l¥ep_¡ L$p¡dm b_ph¡. 6) "S>s_p A¡ ^d®' kdÅh¡. 7) ^d®q¾$ep_p kpfc|s

sÒh_¡ kdÅh¡ s¡hu q¾$ep s¡ `ÃQL$¹MpZ R>¡.(5) L$ep L$d®_p Dv$e_¡ L$pfZ¡ L$X$hp iåv$p¡ kp„cmhp dm¡ R>¡ ?

S>. (5) Aipsp h¡v$_ue L$d®_p Dv$e_¡ L$pfZ¡ L$X$hp iåv$ kp„cmhp dm¡ R>¡.(6) kdcph¡ cp¡S>_ Mphp\u L$ep s`_p¡ gpc dm¡ R>¡ —?

S>. (6) AZNdsp„ cp¡S>_ kdcph¡ Mphp„ A¡ fk`qfÐepN s` R>¡ s¡\u r_S>®fp \pe R>¡.(7) ndp fpMhp\u L$ep sÒh_p¡ gpc dm¡ R>¡ ?

S>. (7) ndp fpMhp\u k„hf_p¡ gpc dm¡ R>¡.(8) `ÃQL¹$MpZ_u hps L$ep k|Ódp„ R>¡ ? L$ey„ îysõL„$^, L$ey„ AÝee_ R>¡ ?

S>. (8) `ÃQL$¹MpZ_u hps k|eNX$p„N k|Ó - îysõL„$^ - 2, AÝee_ - 4dp„ R>¡.----------------------------------------------------------------------------â. : 6. hpsp®_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) iL$X$pg yÓ_p _Nf_y„, fpÅ_y„, DÛp__y„ s\p s¡d_p„ Ð_u_y„ _pd L$lp¡.s¡d_u pk¡ L¡$V$gu L$d®ipmp lsu ?S>. (1) iL$X$pg yÓ_p _Nf_y„ _pd `p¡gpk |f. fpÅ_y„ _pd rS>siÓy. DÛp__y„ _pd

klöpd°h_. `Ð_u_y„ _pd ArÁ_rdÓp lsy„ s¡d_u `p„Qkp¡ L$d®ipmp lsu.(2) dlp Np¡ L$p¡Z R>¡ ? L¡$hu fus¡ ?

S>. (2) îdZ cNhp_ dlphuf dlpNp¡ R>¡. Ap k„kpfê$`u cep_L$ h_dp„ A_¡L$ Æhp¡

kÞdpN®\u c°ô$ \C füp R>¡. ârsnZ dfZ_¡ âpàs \C füp R>, Mhpe R>¡,

R>¡v$pe R>¡, c¡v$pe R>¡, rhL$gp„N L$fpe R>¡, s¡_y„ ^d®ê$`u v„$X$\u fnZ L$fu, s¡_¡ dv$v$

L$fu, dp¡nê$` hpXp$dp„ `lp¢QpX¡$ dpV¡$ cNhp_ dlphuf_¡ dlpNp¡ L$l¡hpe R>¡.(3) kp¡dp kpÝhu v$unp gC_¡ iy„ L$fi¡ ?

S>. (3) kp¡dp kpÝhu v$unp gC_¡ ArNepf A„N k|Ó_p¡ Aæepk L$fi¡. OZp„ D`hpk,R>Ì$,

AÌ$d, Qpf D`hpk, `p„Q D`hpk hN¡f¡ s`\u `p¡sp_p ApÐdp_¡ cprhs L$fi¡.

OZp„ hj®_u v$unp `pmu_¡ A„s¡A¡L$ drl_p_p¡ k„\pfp¡ L$fu ApÐdp_¡ iyÙ L$fu

Apgp¡Q_p, ârs¾$dZ |h®L$ kdpr^cph¡ L$pm L$fu iL¡$ÞÖ dlpfpS>_¡ Ðep„ kpdpr_L$

v¡$h sfuL¡$ DÐ`Þ_ \i¡.(4) kycÖp_u _Nfu, Q¥Ðe, `rs s\p Nyfy_y„ _pd gMp¡.

S>. (4) kycÖp_u hpfpZku _pd_u _Nfudp„, Apd°ipg h_ Q¥Ðe. cÖ _pd¡ kp\®hpl s¡_p¡

`rs s\p kyh°sp kpÝhu s¡_p NyfyZu lsp„.

--------------------------------------------------------â. : 7. L$pìe |rs® L$fp¡ - L$p¡C `Z `p„Q :

(1) dp¡V$p s¡ .................... V$pm f¡ âpZu .............S>. (1) dp¡V$p s¡ „Q dlph°s `pm¡, R> L$pe_p ârs`pm f¡ âpZu

c°df rcnp dyr_ k|Tsu g¡h¡, v$p¡j b¢spguk V$pm¡ f¡ ...âpZu...

rkqÙ k„ v$p dyr_ L$pfdu ÅZu, v$u^u k„pkf_¡ |„W$ f¡ âpZu...

A¡ f¡ yfyjp¡_u b„v$Nu L$fsp, ApW¡$ L$fd Åe s|V$ L¡$ âpZu...

(2) dp_ _¡ L$l¡Å¡ .............. Åhy„ _\u ............S>. (2) dp_ _¡ L$l¡Å¡ Aph¡ fZd¡v$p_, _d° b_u_¡ M¡gy„ lz„, k„N°pd,

d_¡ S>¡ dþey„, dpfy„ _\u, buÅ \L$u kpfy„ _\u,

`Z Arcdp_u dpf¡ \phy„ _\u, A_¡ vyN®rsdp„ lh¡ Åhy„ _\u...

(3) k„ed_p .................... AÝ^f R>¡ .............S>. (3) k„ed_p, cph_p¡, âcph S>åbf R>¡,

k„ed_p k„L$ë ¡, spfy„ õ\p_ Ðep„ AÝ^f R>¡.(4) cNh„s .................... bghp_ lp¡ .............

S>. (4) cNh„s s¡fu Apfp^_p, d¡fu tS>v$Nu L$u ip_ lp¡

dyT¡ A¡L$ elu hfv$p_ lp¡, d¡fu ApÐdp bghp_ lp¡. f¡ âpZu........... Ýep_ lp¡ —&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

.

î¡Zu : 9 -- ¡S> : 5

L¥gpk àgpTp

45

â. : 1. (L) `pW$ |rs® L$fp¡ (L$p¡C `Z 3) S>hpb (1) b„c„ Dhk„ `Ård, AL$à „ `qfApZprd, L$à „ Dhk„ Ård

kp\¡ AÞ_pZ„ `qfApZprd, _pZ„ Dhk„ Ård AqL$qfe„S>. (2) Alp¡L$pe„ L$pe, k„apk„, MdrZS>Å¡, c¡qL$gpdp¡, Aà`qL$g„spZ„ blzkyc¡Z„c¡,

(3) Axp$C S>¡ky Ax$pC S>¡ky„ qv$h kdyv¡$ky, `Þ_fõk L$çdcyrdky, Åh„rs L¡$Ckpl !felfZ NyÃR>N `qX$ÁNl^pfp„,

(4) rkÄS>„k„ hpky yS>S>„Q, rhdg, dZ„s QrS>Z„ ^çd„ k„rsQ

(M)_uQ_p âï__p S>hpb gMp¡ (L$p¡C `Z ÓZ)(1) L$d®c|rd L¡$V$gu ? L$C L$C ? (3) MdpkdZp¡ A¡V$g¡ iy„ ?(2) op_ A_¡ QpqfÓ_p ArsQpf L¡$V$gp ? (4) L¡$hgu cNhp__¡ L$ep L$ep L$d® lp¡e ?

dpÓ k„¿ep gMp¡. (5) k„dy[ÃR>®d d_yóe_y„ Apeyóe L¡$V$gy„ ?S>. (1) L$d®c|rd 15 R>¡ : 5 cfs, 5 Cfhs, 5 dlprhv¡$l n¡ÓS>. (2) op__p 14, QpqfÓ_p 75 ArsQpf R>¡.S>. (3) MdpkdZp¡ A¡V$g¡ ndpîdZ.S>. (4) 4 L$d®, lp¡e, Apeyóe - _pd - Np¡Ó - h¡v$_ueS>. (5) A„s dylws®_y„

(N) NyS>fpsu A\® gMp¡ :(1) DÍz$A¡Z„ (2) ApLy$qË$ (3) kpZp (4) `qfkp¡kZep (5) L$f¡rd (6) rÑL$Ëz$

S>. (N) (1) Ap¡X$L$pf Aphhp\u (2) ÅZu Å¡C_¡ - Cfpv$p |h®L$ (3) L|$sfp (4) Dg¡Qhp_p¡h¡ pf L$e¡p® lp¡e (5) L$ê„ Ry>„ (6) A¡d L$lu_¡

(O) A ®dpN^u gMp¡ :(1) âkÞ_ \pAp¡ (2) OÏ„ kysp fl¡hp\u (3) fM¡ ! kp` L$fX¡$.(4) b„_¡ L$pm (5) r_v$p_ frls Ry>„ (6) l¡ |Äe !

S>. (O) (1) erke„sy (2) r_Npd rkÄÅAp¥ (3) dpZ„ bpgp(4) DcAp¡L$pg„ (5) Ar_epZp¡ (6) æ„ps¡

--------------------------------------------------------- â. : 2. X$pgp`pgp_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :(1) L$ep `pgp_y„ dp` bv$gpsy„ S> fl¡ R>¡? s¡ `pgp_u iê$Apsdp„ g„bpC, `lp¡mpC L¡$V$gu lp¡e R>¡?

S>. (L$) (1) A_h[õ\s = g„bpC `lp¡mpC - 1 gpM ep¡S>_, KX$pC lÅf Å¡S>_.(2) `pgp_p âL$pf L¡$V$gp ? L$ep L$ep R>¡ s¡_p _pd gMp¡.

S>. (2) 4 âL$pf : A_h[õ\s, igpL$p, ârsigpL$p, dlpigpL$p(3) S>OÞe `qfÑ Ak„¿epspdp„\u A¡L$ v$pZp¡ Þe|_ k„¿ep_¡ iy„ L$l¡hpe ?

S>. (3) DÐL©$ô$ k„¿epspS>OÞe `qfÑ Ak„¿epspdp„\u b¡ v$pZp Þe|_ S>¡ k„¿ep Aph¡ s¡_¡ iy„ L$l¡hpe ?

S>. dÝed k„¿epsp(4) k„¿ep_p 21 bp¡gdp„\u _hdu A_¡ Qp¥v$du k„¿ep_p _pd gMp¡.

S>. (4) DÐL©$ô$ k„¿eps, dÝed k„¿eps (DÃQsd)(5) X$pgp`pgp L$ep ApNd_p L$ep `v$dp„ Aph¡gp R>¡ ?

S>. (5) A_yep¡N Üpf k|Ó, âdpZ`v$

(M) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :(1) Aæepk A¡V$g¡ iy„ ? kdÅhu_¡ gMp¡. L$ep L$ep bp¡g Aæepk\u dm¡ R>¡ ?

S>. (1) Aæepk : S>¡ s¡ fL$d_¡ s¡ S> fL$d hX¡$ s¡V$gu S> hpf NyZp L$fhu s¡_¡`fõ`f Aæepk L$l¡ R>¡, S>¡d L¡$ `p„Q_¡ `p„Q hX¡$ `p„Q hpf NyZhp 5 #5 #5 #5 # 5 = 55 = 3125 S>OÞeey¼sp Ak„, S>OÞe Ak„. Ak„,S>OÞe`qfs A_„sp, S>OÞe ey¼s A_„sp, S>OÞe A_„sp A_„sp.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 10

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10010

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

46

î¡Zu : 10 -- ¡S> : 2(2) h¥fpÁetbvy$_p¡ buÅ¡ bp¡g kdS>Z krls gMp¡.

S>. (2) h¥fpÁe tbvy$ : 1) A_„sp yv¹$Ng `fphs®_\u Æh fMX¡$ R>¡ A_¡ 1 yv¹$Ng`fphs®_dp„ `Z A_„su DÐkr ®Zu Ahkr ®Zu \C Åe R>¡. sp¡ rhQpfp¡ L¡$V$gufMX$`Ë$u L$fu ?

(N$) _uQ¡_u Mpgu S>Áep |fp¡ :(1) `pgp_u Ly$g KX$pC ............ R>¡.(2) ............ fpqi _\u.(3) S>OÞe k„¿epspdp„ dpÓ ............ k„¿ep Aph¡.(4) igpL$p `pgp Üpfp ............ `pgp¡ k„ |Z® cfpC Åe R>¡.

S>. (N) (1)1008, 1/2 ep¡S>_(2) DÐL©$ô$ A_„s A_„s(3) 2(4) ârsigpL$p k„ |Z'

---------------------------------------------------------â. : 3. yv¹$Ng `fphs®__p Ap^pf¡ gMp¡ :

(L$) (1) AplpfL$ ifuf_y„ yØNg `fphs®_ L¡$d _\u \sy„ ?S>. (1) AplpfL$ ifuf k„ |Z' k„kpf L$pmdp„ A¡L$ Æh_¡ Qpf S> hpf °pàs \pe R>¡

s¡\u s¡_u hN®ZpAp¡_y„ yv¹$Ng `fphs®_ \C iL$sy„ _\u.(2) yØNg hN®Zp L¡$V$gp âL$pf_u R>¡ ? s¡dp„\u Æh_¡ N°lZ L$fhp ep¡Áe L¡$V$gu ?

S>. (2) yv¹$Ng hN®ZpAp¡ A_¡L$ âL$pf_u R>¡.N°lZ L$fhp ep¡Npe hN®Zp ApW$ R>¡ : Ap¥v$pqfL$, h¥q¾$e, AplpfL$, s¡S>k, cpjp,ïhpkp¡ÃR>hpk, d_, L$pd®Z.

(3) yØNg `fphs®__p c¡v$ L¡$V$gp ? L$ep L$ep ?S>. (3) Qpf : Öìe, n¡Ó, L$pm, cph yv¹$Ng `fphs®_.

(4) A¡L$ Æh¡ _pfL$u`Z¡ L$ey„ yØNg `fphs®_ L$ey _\u ? A_¡ L$fi¡ _l].S>. (4) A¡L$ Æh¡ _pfL$u`Z¡ Ap¥v$pqfL$ yv¹$ `fphs®_ L$ey _\u A_¡ Lfi¡ _l].(M) _uQ¡_u Mpgu S>Áep |fp¡ :S>. (1) d_ yØNg `fphs®__p 16 v„$X$L$ R>¡.

(2) kh® Æh¡ kh®\u \p¡X$p h¥q¾$e yØNg `fphs®_ L$ep® A_¡kh®\u h^pf¡ Lp$d®Z yØNg `fphs®_ L$ep® R>¡.

(L$) `fdpÏ yv¹$Ngp¡_p k„ep¡S>_ rhep¡S>_\u yv¹$Ng_y„ A_„sA_„s `qfhs®_ \pe R>¡.(N) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) h¥fpÁe tbvy$_p b¡ dyשp gMp¡.S>. (1) h¥fpÁe tbvy$_p 3 dyØp:

1) S>¡ kp¦v$e®hp_ yv¹$Ng v¡$Mpe R>¡ s¡ S> yv¹$Ng Ly$ê$`Z¡ Ap`Zp„ Ap¥v$pqfL$ ifufê$ ¡ c|sL$pmdp„ lsp.

2) S>¡ kyN„ u AÑf ApS>¡ R>p„V$p¡ sp¡ s¡S> yv¹$Ng A_„suhpf vy$N^de Ap`Zp Ap¥v$prfL ifufê$ ¡ lsp.

3) S>¡ iåv$ k„Nus_p kp„cmuA¡ R>uA¡ s¡ S> yv¹$Ng A`dp_ ê$ ¡ A_„suhpfkp„cm¡gp R>¡.

(2) bpv$f n¡Ó yØNg `fphs®_ kdÅhp¡.S>. (2) `pW$phgudp„ Å¡C g¡hy„.

(3) kps¡ yØNg `fphs®__p¡ L$pm\u Aë`blzÐh gMp¡.S>. (3) `pW$phgud„ Å¡C g¡hy„.

------------------------------------------------------------------------------â. : 4. Apeyóe_p„ 1800 cp„Np_p Ap^pf¡ âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(L$) (1) L¡$V$gp ApL$j£ Æh Apeyóe bp„ u iL¡$ ?S>. (1) S>OÞe A¡L$, DÐL©$ô$ 8

(2) r_edp„ r_ê$`¾$du Apeyóe L$p¡_¡ L$p¡_¡ lp¡e ?S>. (2) Sy>Nrgep d_yóe, S>yNrgep rse¯Q, _pfL$u, v¡$h, Q¾$hs}, hpkyv¡$h, bmv¡$h

(3) kp¡ ¾$du Apeyóe s|V$hp_p„ L$pfZp¡ L¡$V$gp„ ? L$ep„ L$ep„ ?S>. (3) 7 R>¡. 1) AÝehkpe 2) r_rdÑ 3) Aplpf 4) h¡v$_p 5) `fpOps 6) õ`i® 7)

ïhpkp¡ÃR>ðpk

L¥gpk àgpTp

47

î¡Zu : 10 -- ¡S> : 3

(4) dpÓ k„¿epsp Æhp¡ S> D`S>¡ s¡hp v„$X$L$ L¡$V$gp —?S>. (4) A¡L$ `Z _l]

(5) Qfdifufu Æh Apeyóe_p¡ b„^ ¼epf¡ L$f¡ ?S>. (5) b„ L$f¡ S> _l].

(M) Mpgu S>Áep |fp¡ :S>. (1) `p„Q õ\phfdp„ Æhp¡ r_f„sf D`S>¡S>. (2) kp¡`¾$du Apeyóe_y„ buSy>„ _pd A`h®s_ue R>¡.S>. (3) rkÙ_p Æhp¡ 1 kdedp„ S>OÞe 1$ DÐL©$ô$ 108 D`S>¡.(N$) (A) kA„sf A_¡ r_f„sf L$p¡_¡ L$l¡hpe ?S>. (A) kA„sf : A„sf krls, hÃQ¡ rhfl `X¡$ s¡hu fus¡ Æh_y„ D`S>hy„.

r_f„sf : A„sf frls hÃQ¡ rhfl _ `X¡$ s¡hu fus¡ Æh_y„ D`S>hy„. (b) Apeyóe_p„ 1800 cp„Np L¡$hu fus¡ \pe s¡ kdÅhp¡.

S>. (b) r_Ý^s Apeyóe_p 300r_L$p$rQs Apeyóe_p 300

600 cp„Np, _pd L$d® kp\¡ 600 cp„Np Np¡Ó L$d® kp\¡ 600 _pdNp¡Ó_p c¡Np NZhp\u1800

---------------------------------------------------------------------------â. : 5. rhfl$`v$_p„ Ap^pf¡ âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(L$) (1) rhfl$`v$ L$ep k|Ó_y„ L$ey„ `v$ R>¡ ? S>hpb: `Þ_phZ® k|Ó - `v$ - 6S>. (1) 7 qv$hk - 2Æ _fL$

6 dpk 7du _fL$12 dylws® - Nc®S> d_yóe, rse¯Q .

â. (2) DÐL©$ô$ qhfl$ 7 rv$hk, 6 drl_p, 12 dylws® lp¡e - s¡_p _pd gMp¡.S>. (2) 1) _rh_ kdqL$s 2) 7du _fL$ 3) kdyÃQe Qpf¡e Nrs_p¡â. (3) S>OÞe rhfl 84,000 hfk TpT¡fp, 63,000 hfk TpT¡fp, s¡_p _pd gMp¡.S>. (3) 84000 hj® TpT¡fp - cfs + Bfhsdp„ su\®L$f

63000 TpT¡fp - cfs + Cfhsdp„ kpdp. + R>¡v$p¡ QpqfÓ(M) _uQ¡_p Æhp¡_u rhfl`v$ gMp¡ :

(1) hpgyL$pâcp (2) i„M (3) fÐ_ (4) R>¡v$p¡ `õ\p`_ue QpqfÓ.S>. (1) hpgyL$p °cp - S> - 1 kde , D - 15 qv$hk

2) i„M : S>OÞe 1 kde DÐL©$ô$ A„sdylws®3) fÐ_ A„sf _\u.4) R>¡v$p¡ `õ\pr`_ue QpqfÓ : S>OÞe 63000 hfk TpT¡fu

DÐL©$ô$ v¡$i¡ EZp 18 ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNfp¡ d(N$) _uQ¡_p¡ rhfl`v$ L$ep Æhp¡_p¡ R>¡ ?

(1) 42 drl_p (2) 12 qv$hk (3) 45 qv$hk (4) 100 qv$hk.S>. (1) 42 drl_p : Q„ÖN°lZ, kdyÃQe N°lZ

(2) 12 qv$hk : _hu_ îphL$(3) 45 qv$hk : 6Ìz„$ v¡$hgp¡L$(4) 100 rv$hk : 8dy„ v¡$hgp¡L$

--------------------------------------------------------â. : 6. k„õL$pf rhcpN_p Ap^pf¡ :

(L$) Mpgu S>Áep |fp¡ :S>. (1) L$p¡C_p ky„v$f L$pd_¡ hMpZhy„ s¡ kyL©$s A_ydp¡v$_ R>¡.S>. (2) Ap`Zp Æh__p rië`u Ap`Z¡ S> R>uA¡.S>. (3) ifuf\u BrÞÖe kyM_¡ dpZhy„ s¡ R>¡ S> kyMiugspS>. (4) Ak„¿e kdy[ÃR>®d d_yóe bp¡ëep rh_p S> dfZ `pd¡ R>¡.S>. (5) d_ê$`u vy$ô$ A_¡ kplrkL$ Op¡X$p¡ Qpf¡ sfa cNsp¡ fl¡ R>¡.(M$) âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) A¡L$ rdr_V$ dpV¡$ d_ ¼epf¡ dm¡ ?S>. (1) d_ rh_p_p A_„s c|sL$pm kpd¡

(2) L$r`gdyr_A¡ L¡$hmop_ L¡$hu fus¡ gu y„ ?S>. (2) dpf¡ L$p„C _\u Å¡Csy„ A¡hp `qfZpd\u.

L¥gpk àgpTp

48

î¡Zu : 10 -- ¡S> : 4

(3) ep¡Np¡\u L$d® b„ pe sp¡ L¡$V$gu [õ\rs_y„ b„ pe ?S>. (3) dpÓ L$pep\u L$d® b„ pe sp¡ DÐL©$ô$ 1 kpNf

L$pep A_¡ hQ_\u b„ pe sp¡ DÐL©$ô 100 kpNfd_-hQ_-L$pep\u L$d® b„ pe sp¡ DÐL©$ô$ 70 ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNfp¡ d$

(4) d_ L$C fus¡ dlp_ R>¡ ?S>. (4) Å¡ v$uhp¡ b_¡, sp¡ âL$pi Ap ¡, kyNsu A_¡ dp¡n A`ph¡.

(5) hQ__p L$ep AhNyZp¡\u dy[¼s d¡mhhp_u R>¡ ?S>. (5) t_v$p, Mp¡V$u Myipds, Nyõkp¡, QpX$u-QyNgu, L$g¡i.

(6) Ap`Ï„ Ap ifuf vy$g®c L$C fus¡ ?S>. (6) ^d®kp^_p L$fu iL¡$ s¡hy„.

(7) ìek_ A_¡ ai_ L$p¡_¡ L$l¡hpe ?S>. (7) ìek_ : A¡V$g¡ V¡$h - gs L¡$ Apv$s S>¡_p hNf _ Qpg¡.

a¡i_ : buÅ_y„ Ap„ my„ A_yL$fZ L$fhy„.---------------------------------------------------------â. : 7. hpsp®_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) (1) S>e„rs îprhL$p L$p¡Z lsp ? s¡d_¡ Ly$g L¡$V$gp âï_p¡ |Rep? s¡dp„\u L$p¡C `Z b¡ âï_p¡ gMp¡. (L$) S>. (1) îdZp¡ prkL$p lsp. ispr_L$ fpÅ_p b¡_ d©Nphsu_p _Z„v$

13 âï_p¡ |Rep : 1) Æhp¡ DÛdu kpfp L¡$ Apmky ? ip dpV¡$ ?2) kysp fl¡hy„ kpfy„ L¡$ ÅN©s fl¡hy„ kpfy„?

(2) spdgu sp`k_y„ ×ô$p„s kp^L$_¡ iy„ k|Qh¡ R>¡ ? s¡d_¡ L$C âhÄep A„NuL$pf L$fu ?S>. (2) hs®dp__p gpcdp„, crhóe_u D ¡np L$fhu ep¡Áe _\u. dpV¡$ dpf¡ ApÐdL$ëepZ

L$fu g¡hy„ s¡ î¡eõL$f R>¡.âpZprd _pd_u v$unp :ÅhÆh ky u R>Ì$ R>Ì$_u s`õep L$fui, cunprhr^ Üpfp gph¡gp iyÙ Ap¡v$Z_¡21 hpf `pZu\u ^p¡C_¡ s¡_p¡ Aplpf L$fui.

(3) s¡sgu yÓ L$p¡Z lsp ? s¡Ap¡ L$p¡_p S>dpC lsp ? s¡d_p¡ Ar^L$pf L$ep k|Ódp„ Aph¡ R>¡ ?S>. (3) s¡sug yf _Nf_p L$_L$f\ fpÅ_p â^p_ lsp.

""s¡sgu yf _Nfdp„ L$gpv$ kp¡_u yÓ_p S>dpC lsp.""opsp^d®L$\p - AÝee_ 14

(M$) L$p¡Z bp¡g¡ R>¡ ? L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?(1) Ad¡ brgQ„Qp fpS>^p_udp„ fl¡_pfp R>uA¡ ?

S>. (1) DÑf qv$ip_p AkyfÞÖ ... spdgu sp`k_¡(2) gp¡L$ chu Æhp¡\u frls \i¡ _l].

S>. (2) cNhp_ dlphuf L$l¡ R>¡ ... S>e„rs îprhL$p_¡(3) sd¡ Dv$pk \C ApÑ®Ýep_ _ L$fp¡.

S>. (3) s¡sgu yÓ L$l¡ R>¡ ... `p¡qË$gp_¡(4) B[ÞÖe rhS>eu_¡ L$p¡C ifZ_u AphíeL$sp fl¡su _\u.

S>. (4) s¡sgu yÓ L$l¡ R>¡ ... `p¡qV$g v¡$h_¡ L$l¡ R¡>.--------------------------------------------------------

â. : 8. L$pìe |Z® L$fp¡ :

(1) fpN h¥fpNu ................ sÐL$pmS>. (1) fpN h¥fpNu S>¡ kyZ¡ A¡ ÓuÆ Y$$pm

kdeky„v$f L$l¡ `p`\u Ry>V¡$ sÐL$pg...

(2) tlkp L$u^u ................. DÞdpv$S>. (2) tlkp L$u^u Æh_u bp¡ëep dyjhpv$

v$p¡j Av$sp v$p__p, d¥\y_ DÞdpv$`qfN°l d¡mìep¡ L$pfdp¡, L$u^p¡ ¾$p¡ rhi¡jdp_-dpep-gp¡c d¢ L$ep® hmu fpN _¡ Ü¡j.

(3) dpmu_p .................... AgnS>. (3) dpmu_p ch¡ fp¡ fp¡r`ep„, _p_prh^ h©n,

d|m, `Ó, am, awg_p, gpÁep `pd Agn—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

(4) ^p¡bu_p .................... r_hpep®S>. (4) ^p¡bu_p ch S>¡ L$ep®

S>m_p Æh ky„hpmpym¡ L$fu Æ>h f¡X$uep,

v$p_ v¡$sp r_hpep®...

(5) rhL$\p ..................... rhMhpv$.S>. (5) rhL$\p Qpf L$u^u hmu,

k¡ìep `p„Q âdpv$Cô$ rhep¡N `pX$ép OZp„,rL$ep ê$v$_ qhMhpv$.

L¥gpk àgpTp

49

â. : 1. kpdpreL$ ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q)

(1) Ap`Z¡ L¡$V$gp bp¡g_y„ ârs¾$dZ L$fuA¡ R>uA¡ ? s¡ bp¡g L$ep L$ep R>¡ ?S>hpb (1) Ap`Z¡ 82 bp¡g_y„ ârs¾$dZ L$fuA¡ R>uA¡. (25 rdÕepÐh + 12 Ah°s + 5

âdpv + 25 L$jpe +15 Aiycep¡N = Ly$g 82 bp¡g_y„ ârs¾$dZ L$fuA¡ R>uA¡.$)

(2) k„\pfpdp„ L¡$V$gp A_¡ L$p¡_p L$p¡_p `ÃQL¹$MpZ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡?

S>. (2) k„\pfpdp„ 18 `p`õ\p_L$ + 4 Aplpf + 1 ifuf = A¡d 23 bp¡g_p

`ÃQL¹$MpZ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡.

(3) huk rhlfdp_ su\¯L$f_p¡ S>Þd, v$unp, L¡$hmop__u âpràs ¼epf¡ ¼epf¡ \C s¡ gMp¡.

S>. (3) huk rhlfdp_ su\¯L$fp¡_p¡ S>Þd 17dp îu Ly„$\y_p\_p r_hp®Z \ep `R>u \ep¡.v$unp 20dp su\¯L$f dyr_kyh°s õhpdu_p r_hp®Z `R>u \C.v$unp `R>u 1 drl_¡ s¡d_¡ L$¡hmop_ \ey„.

(4) a¼s k„¿ep gMp¡ : `p` k|Ó, Ab°ûQe®, `qfjl, dv$, Apips_p, g¡íep.

S>. (4) `p`k|Ó = 29 dv$ = 8Ab°ûQe® = 18 Apis_p = 33

`qfjl = 22 g¡íep = 6

(5) `pW$ |fp¡ L$fp¡ : S>„r`e ............... dZpd„

S>. (5) Cd„ ifuf„ Cb„$L„$s„ r`e„ dZyÞ_„.

(6) Np¡Qfudp„ L$p¡_¡ Ap¡m„Nu_¡ S>hy„ _l] ? s¡ bsphsp d|m iåv$ gMp¡.

S>. (6) Np¡Qfudp„ L|$sfp„, hpR>fX$p„, bpmL$p¢ Ap¡m„Nu_¡ S>hy„ _rl. d|m iåv$ = kpZp

hÃR>p, v$pfp.

---------------------------------------------------------

â. : 2.(L$) _uQ¡_pdp„\u L$p¡C `Z 20_p S>hpb gMp¡ :

(1) s¡Å¡g¡íep_p NyZõ\p_ L$ep L$ep ? (13) `l¡g¡ NyZõ\p_¡ L¡$V$gp v„$X$L$_p Æhp¡ lp¡e ?S>hpb(L$)(1)> 1\u 7 (13) 24 v„$X$L$_p

(2) A¡L$p„s iyL$g g¡íep_p NyZõ\p_ L$ep L$ep ? (14) rhS>e rhdp__p v¡$h_y„ NyZõ\p_ L$ey„ ?S>. (2) 8 \u 12/13 (14) 4\y„

(3) Aop__p NyZõ\p_ L$ep L$ep ? (15) L$ep L$ep NyZõ\p_¡ Æh AL$jpeu lp¡e ?S>. (3) 1gy„ A_¡ 3Sy>„ (15) 11 \u 14

(4) Öìe ApÐdp L$ep L$ep NyZõ\p_¡ lp¡e ? (16) kp¥\u h^pf¡ Æhp¡ L$ep NyZõ\p_¡ lp¡e ?S>. (4) 1 \u 14 (16) `l¡gp

(5) Adf NyZõ\p_ L$ep L$ep ? (17) AZplpf_p NyZõ\p_ L$ep L$ep ?S>. (5) 3, 12, 13 (17) 1, 2, 4, 13, 14 (L¡$hmu_u A ¡npA¡)

(6) v$pX$d_y„ NyZõ\p_ L$ey ? (18) n`L$ î¡Zuhpmp_¡ L$ey„ k„OeZ lp¡e ?S>. (6) 1gy„ (18) hÇ> F>jc_pfpe k„OeZ

(7) kep¡Nu_p NyZõ\p_ L$ep L$ep ? (19) `l¡gy„ NyZõ\p_ gp¡L$_p L¡$V$gp cpN_¡ õ`i£ ?S>. (7) 1 \u 13 (19) gp¡L$_p kh® cpN_¡ / 14 fpS>gp¡L$_¡

(8) Nc®S> d_yóe_p NyZõ\p_ L$ep ? (20) 8dp NyZõ\p_¡\u Æh ¼ep„ ¼ep„ S>C iL¡$ ?S>. (8) 1 \u 14 (20) 9dpA¡, 7dpA¡, 4\pA¡

(9) k„dy[ÃR>®d d_yóe_p NyZõ\p_ L$ep ? (21) 1 \u 10 NyZõ\p_L$ ky u L¡$V$gp L$d®_u kÑp lp¡e ?S>. (9) 1gy„ (21) ApW¡$e L$d®_u

(10) v¡$hLy$fy_p eyNrgep_p NyZõ\p_ L$ep ? (22) 11 \u 13 NyZõ\p_dp„ L$C L$C q¾$ep gpc¡ ?S>. (10) 1gy„ A\hp 4\y„ (22) Cqfephrlep q¾$ep - A¡L$ S> q¾$ep gpc¡

(11) 56 A„sfÜu`_p eyNrgep_p NyZõ\p_ L$ep ? (23) Qp¡\¡ NyZõ\p_¡ L$ey„ QpqfÓ lp¡e ?S>. (11) 1gy„ (23) L$p¡C `Z QpqfÓ _p lp¡e.

(12) n`L$ î¡Zu_p NyZõ\p_ L$ep ? (24) npreL$ kdqL$s_p NyZõ\p_ L$ep L$ep ?S>. (12) 8, 9, 10, 12, 13, 14 (24) 4 \u 14

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 11

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10011

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

50

(M) _uQ¡_pdp„\u L$p¡C `Z `p„Q_p S>hpb gMp¡ :(1) 7d¡ NyZõ\p_L¡$ Æh ¼epf¡ Aph¡ R>¡ ?

S>hpb(M$)(1) Æh Äepf¡ v$i®_ kàsL$_p¡ ne, D`id L¡$ ndp¡ id L$f¡ s\p AâÐep¿ep_u 4L$jpe A_¡ âÐep¿ep_phfZue A¡ 4 L$jpe A¡d 8 âL©$rs_p¡ nep¡ ep¡id L$f¡ A_¡5 âdpv$ R>p¡X¡$ Ðepf¡ 7d¡ NyZõ\p_L¡$ Aph¡ R>¡.

(2) âdpv$ L¡$V$gp R>¡ ? L$ep L$ep ? Æh ¼ep NyZõ\p_¡ â\d hpf âdpv$ R>p¡X¡$ R>¡ ?S>. (2) âdpv$ `p„Q R>¡ : d^, rhje, L$jpe, r_Öp, rhL$\p. Æh 7d¡ NyZõ\p_L¡$

â\d hpf âdpv$ R>p¡X¡$ R>¡.(3) L$ey„ NyZõ\p_ D`ip„s î¡Zuhpmp âpàs L$f¡ R>¡ `Z n`L$ î¡Zuhpmp

_\u âpàs L$fsp ? s¡ NyZõ\p_¡ dp¡l_ue_u L¡$V$gu °L©$rs_p¡ D`id \pe ?s¡ NyZõ\p__u [õ\rs L¡$V$gu ?

S>. (3) 11dy„ NyZõ\p_ D`ip„s î¡Zuhpmp âpàs L$f¡ `Z n`L$ î¡Zuhpmp s¡ NyZõ\p_¡ _pÅe. s¡ NyZõ\p_¡ dp¡l_ue_u kh® 28 âL©$rs_p¡ D`id \pe R>¡. s¡ NyZõ\p__u [õ\rsS>. 1 kde D. A„s: dylws® R>¡.

(4$) L$ep NyZõ\p_¡ dp¡l_ue_u kh® âL©$rs_p¡ ne \pe ? Ðep„ Æh_¡ L$ey„ QpqfÓ A_¡ L$ey„ kdqL$s lp¡e ?S>. (4) 12dp NyZõ\p_¡ dp¡l_ue_u b^u âL©$rs_p¡ ne \pe, Ðep„ Æh_¡ e\p¿eps QpqfÓ

A_¡ npeL$ kd[¼s lp¡e.(5) 10dp NyZõ\p_¡ L¡$V$gp ep¡N ? L¡$V$gp D`ep¡N ? L¡$V$gu g¡íep ?

S>. (5) 10dp NyZõ\p_¡ ep¡N 9, D`ep¡N 7, g¡íep - 1(6) kpdpreL$ QpqfÓ_p NyZõ\p_ gMp¡. s¡ NyZõ\p_¡ buÅ„ L$ep QpqfÓ lp¡e ?

S>. (6) kpdpreL$ QpqfÓ_p NyZõ\p_ 6 \u 9, R>¡v¡ õ\p`_ue A_¡ `rflpf rhiyÙ QpqfÓ lp¡e.(7) rkÝ^dp„ L¡$V$gp ep¡N, D`ep¡N A_¡ g¡íep ?

S>. (7) rkÙdp„ ep¡N A_¡ g¡íep _\u. D`ep¡N - 2.

(N)(1) L¡$hmu_¡ `qfjl L¡$V$gp lp¡e ? ip dpV¡$ lp¡e ? L¡$V$gp cp¡Nh¡ ?

S>hpb(N$)>(1) L¡$hmu_¡ h¡v$_ue L$d® R>¡ s¡\u h¡v$_ue L$d®_p Dv$e¡ Aphsp 11 `qfjl lp¡e -s¡dp„\u 9 cp¡Nh¡.

(2) L¡$hmu_¡ L$ep op_ lp¡e ? L¡$V$gp ep¡N lp¡e ? L$C g¡íep lp¡e ?S>. (2) L¡$hmu_¡ L¡$hmop_, ep¡N-3, g¡íep `fd iy¼g g¡íep

L$pfZ Üpf - L$d®b„ __p L$pfZ `p„Q R>¡. s¡ rdÕepÐh, Ah°s, âdpv$, L$jpe, Å¡NNyZ - 1, 3 - `p„Q¡ L$pfZbuS>¡ - Qp¡\¡ - 4 L$pfZ (rdÕepÐh hÆ®_¡) 11d¡ 12d¡ 13d¡ - 1 L$pfZ s¡ Å¡N`p„Qdy„ - R>Ìz„$ - 3 L$pfZ (rdÕepÐh Ah°s hÆ®_¡). 14d¡ - L$p¡C L$pfZ _\u7 \u 10 - 2 L$pfZ (rdÕepÐh Ah°s âdpv$ hÆ®_¡)

(O) kdqL$s Üpf gMp¡ :Shpb (O) : kdqL$s Üpf 1g¡ ÓuS>¡ - kdrL$s _\u. buS>¡ NyZ - kpõhpv$p_ kdprL$s.

4-5-6 NyZ kpõhpv$ p_ kdprL$s rkhpe_p bpL$u_p Qpf8 \u 11 NyZ - D`id, npreL$ kdqL$s -12 \u 14 - 1 - npreL$ kdqL$s rkÙ - npreL$ kdqL$s

---------------------------------------------------------â. : 3. Æh `qfZpd - AÆh `qfZpd_p Ap^pf¡ (L$p¡C `Z ÓZ_p S>hpb) gMp¡ :

(L$) Æh `qfZpd A¡V$g¡ iy„ ? s¡_p âL$pf L¡$V$gp ? L$ep L$ep ?S>. (L$) Æh_u Nrs hN¡f¡_u `ep®e_p `qfhs®_\u \hphpmu Ahõ\p s¡ Æh `qfZpd,

s¡_p 10 âL$pf R>¡. 1) Nrs 2) B[ÞÖe 3) L$jpe 4) g¡íep 5) ep¡N6) D`ep¡N 7) op_ 8) ×rô$ 9) QpqfÓ 10 h¡v$.

(M) ìep¿ep gMp¡ : (1) b„ _ `qfZpd (2) azkdpZ NrsS>. (M) AÆhdp„ b¡ `fdpÏ yv¹$Ng\u dp„X$u_¡ A_„s âv¡¡\u yv¹$Ng_y„ Å¡X$phy„ s¡ b„ _ `qfZpd R>¡.

2-aykdpZ Nqs - yv¹Ng ApL$pi, âv¡$i_¡ õ`i} (A¡L$ kde fp¡¡L$pC)_¡ S>¡d V$à`u `X$sp„bp¡g Nrs L$f¡ R>¡ s¡d.V$à`p¡ `X$sp„ bp¡g Nrs L$f¡ R>¡ s¡d.

(N) k„õ\p_ A¡V$g¡ iy„ ? s¡_p âL$pf L¡$V$gp _pd gMp¡. v$f¡L$ âL$pf_p ApL$pf gMp¡.S>. (N) k„õ\p_ A¡V$g¡ ApL$pf. s¡_p `p„Q âL$pf R>¡. `qfd„X$m, hË$, Ók, QDf„k, Apes.

`qfd„X$m, b„NX$u ApL$pf¡ (hÃQ¡ `p¡gpZ lp¡e s¡hy„, hË$-gpX$hp_¡ ApL$pf¡, Ó„k-rÓL$p¡Z_pApL$pf¡, QDfk - Qp¡fk ApL$pf¡, Apeps - gpL$X$u_p ApL$pf¡.

î¡Zu : 11 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

51

î¡Zu : 11 -- ¡S> : 3

(O) AÆh yØNg L¡$V$gp âL$pf¡ c¡v$pe R>¡ ? L$ep L$ep ?gp¡M„X$_p¡ Vy$L$X$p¡ L$ep¡ c¡v$ R>¡ ?

S>. (O) AÆh yv¹$Ng `p„Q âL$pf¡ c¡v$pe R>¡. (1) M„X$c¡v$ (2) âsfc¡v$ (3) Q|Z®cv$(4) A_ysqV$L$p c¡v$ (5) DÐL$pqfL$p c¡v$. gp¡M„X$_p¡ Vy$L$X$p¡ M„X$c¡v$ R¡>.

-------------------------------------------------------

â. : 4. k„õL$pf rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) d©Ðey _p bNX¡$ dpV¡$ iy„ L$fip¡ ?S>hpb : (1) Apeyóe_p¡ b„ A„rsd kde¡ `Z \pe, dpV¡$ A„skde ky pfy Æhhp_p¡ dp¡l _p

fpMy„. ¥kp L¡$ `qfhpfdp„ Æh_ fpMy„, h¡fT¡f R>p¡Xy„$, dfsp„ `l¡gp„ ddsp d|L$u v$J. Mpd¡rd,rdÃR>prd, h„v$prd_u Apfp^_p\u k„g¡M_p L$fy„. dpfp `f ch_¡ ky pfhp rkhpe L$p¡C_u

tQsp _ L$fy„. d©Ðey_¡ dlp¡Ðkh b_phy„, s¡ dpV¡$ ApS>_¡ ky pfy„.

(2) L$Vy$hQ_p¡ kl_ L$fu L$ep L$ep ksu dp¡n¡ Nep„ ?

S>. (2) ksu A„S>_p, ksu Q„v$_bpmp hN¡f¡ L$Vy$ hQ_ kl_ L$fu dp¡n¡ Nep„.

(3) _p_p Äepf¡ Arh_e L$f¡ Ðepf¡ hX$ugp¡A¡ iy„ _ rhQpfpe ? b¡ dyØp gMp¡.

S>. (3) lz„ L$lz„ s¡d L¡$d _ dp_¡? dpfu kpdy„ L¡$d bp¡g¡ ?dpfu b^u A ¡npAp¡ A_¡ ApipAp¡ `f `pZu afu hþey„.yÓh | Apìep„ Ðepf\u Ofdp„ ip„rs _\u.

d¢ OZp„ L$ô$p¡ kl_ L$fu cZpìep, NZpìep R>sp„ dpfu kp\¡ Aphy„ hs®_ L$f¡ R>¡?

(4) ^d®ê$`u h©n_y„ d|m iy„ R>¡ ?

S>. (4) rh_>e A¡ ^d®ê$`u h©n_y„ d|m R>¡.

(5) ........ h^pf¡ A_¡ ........ Ap¡R>p lp¡e sp¡ BÃR>p |fu \su _\u.

S>. (5) dp¡l h^pf¡ A_¡ yÎe Ap¡R>p„ lp¡e sp¡ BÃR>p |fu \su _\u.

(6) ¾$p¡ ........_p¡ A_¡ dp_ ........_p¡ _pi L$f¡ R>¡.

S>. (6) ¾$p¡ âurs_p¡ A_¡ dp_ rh_e_p¡ _pi L$f¡ R>¡.

---------------------------------------------------------

â. : 5. L$\p rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) L$p¡C `Z `p„Q_p S>hpb gMp¡ :(1$) dlpisL$_¡ L¡$V$gu `Ð_uAp¡ lsu ? s¡dp„ dy¿e L$C lsu —?

S>hpb(L$)(1) dlpisL$_¡ 13 `Ð_uAp¡ lsu, s¡dp„ f¡hsu dy¿e lsu.

(2) dlpisL$ `pk¡ Ly$g L¡$V$gu Npep¡ lsu ?S>. (2) dlpisL$ `pk¡ Ly$g 80,000 Npep¡lsu.

(3) dlpisL$ L$ep cNhp__p kdedp„ \C Nep ?S>. (3) dlpisL$ dlphufõhpdu cNhp__p kdedp„ \C Nep.

(4) dlpisL$_¡ QpqfÓ_u r_d®msp_¡ L$pfZ¡ L$ey„ op_ âpàs \ey ?S>. (4) dlpisL$_¡ Ahr^op_ \ey„.

(5) dlpisL$ dfu_¡ `l¡gp v¡$hgp¡L$_p L$ep rhdp_dp„ DÐ`Þ_ \ep ?S>. (5) dlpisL$ df$u_¡ `l¡gp v¡$hgp¡L$dp„ AfyZphs„kL$ rhdp_dp„ DÐ`Þ_ \ep.

(6) f¡hsu dfu_¡ L$ep _fL$phpkdp„ DÐ`Þ_ \C ?S>. (6) f¡hsu dfu_¡ gp¡gy pÃeys _pd_p _fL$phpkdp„ DÐ`Þ_ \C.

(7) `l¡gp v¡$hgp¡L$dp„ dlpisL$_y„ Apeyóe L¡$V$gy„ R>¡ ?

S>. (7) `l¡gp v¡$hgp¡L$dp„ dlpisL$_y„ Apeyóe 4 `ëe_y„ R>¡.

(M) L$p¡C `Z `p„Q_p S>hpb gMp¡ : (A¡L$ iåv$dp„)(1) feZpv¡$hu ¼ep„ f$l¡su lsu ?

S>hpb(M)(1) fÐ_Üu`dp„

(2) L$ep v¡$h¡ feZpv¡$hu_¡ ghZkdyÖ kpa L$fhp L$üy„ ?S>. (2) kyr›$s v¡$h¡

(3) L$C qv$ip_p h_M„X$dp„ dpL„$v$u yÓp¡_¡ S>hp_u _p `pX$hpdp„ AphuS>. (3) v$rnZ qv$ip_p

L¥gpk àgpTp

52

î¡Zu : 11 -- ¡S> : 4

(4) dpL„$v$u yÓp¡_¡ fÐ_Üu`\u cpNu Ry>V$hp L$p¡Z bQphu iL¡$ s¡d lsy„ ?S>. (4) i¥gL$en

(5) feZpv¡$hu_p„ d yf hQ_p¡ kp„cmu L$p¡Z Qgpedp_ \C Ney„ ?

S>. (5) rS>_frns

(6) rS>_`pg dfu_¡ ¼ep„ DÐ`Þ_ \ep ?

S>. (6) ky^d®L$ë`dp„

(7) dpL„$v$u yÓp¡ L¡$V$gu hpf ghZ kdyÖdp„ dykpafu L$fu Apìep lsp ?

S>. (7) 11 hMs.

---------------------------------------------------------â. : 6. L$pìe rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb Ap`p¡ :

L$X$u |fu L$fp¡ :(1$) S>¡_u QpdX$u ............................. NyZu ............dlpk„s

S>hpb (1) S>¡_u QpdX$u sX$sX$ Dsf¡, sp¡e¡ ùv$e¡ fp¡j _ gNuf¡A¡hp M„ L$ dyr_, blz kdsp_p NyZu ..... dlpk„s

(2) `p` L$f¡ s¡ .............................. ifZ Aphy„ ............ _p f¡ _p.S>. (2) `p` L$f¡ s¡ _fL¡$ Åe, ApNdL$pfp¡ bp¡g¡,

dpfp S>¡hp dlp`p`u_u, b„ Ap„Mp¡ Mp¡g¡,chch_p Ap vy$:M\u bQhp, spfp ifZ¡ Aphy„ ... _p f¡ _p....

(3) op__¡ .................................... c°d sp¡X$hp ........... Æhhy„ R>¡.S>. (3) op__¡ W$p¡k L$fhp, vy$r_ep\u Sy>vy„$ Æhhy„ R>¡,

lz„ sp¡ dp_y„ Ry>„, lz„ S>¡ kdSy>„ Ry>„, op_u L$l¡ R>¡ c°ddp„ Æh¡ R>¡ sy„,NyfyL©$`pA¡ c°d sp¡X$hp, vy$r_ep\u Sy>vy„$ Æhhy„ R>¡.

(4) _pV$qL$ep ................................. lz„ spfy„.

S>. (4) _pV$qL$ep S>¡hy„ R>¡ l¡ âcy, ApMy„ Æh_ dpfy„,`p¡ V$_u dpaL$ DÃQpfy„, _pd âcy lz„ spfy„.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

L¥gpk àgpTp

53

(M) k„ |Z® bpkqW$ep¡ gMp¡ : (L$p¡C `Z Qpf) :

1) d_yóepZu 2) AQnyv$i®_ 3) A_pL$pf D`ep¡N 4) h¥q¾$e ifuf 5) e\p¿eps QpqfÓu.

S>hpb (M) 1) d_yóepZu : Æh_p c¡v$ - 2 k„ou_p, NyZõ\p_ - 14, ep¡N-13,

AplpfL$_p b¡ hÆ_®¡, D`ep¡N-12, g¡íep-6.

2) AQnyv$i®_ : Æh_p c¡v$-14, NyZõ\p_-12 (â\d_p) Å¡-15, D`ep¡N-10

b¡ (L¡$hmop_-L¡$hmv$i®_ hÆ®_¡) g¡íep - 6.

3) A_pL$pf D`ep¡N : Æh_p c¡v$-14, NyZõ\p_-13, (v$idy„ hÆ®_¡)

Å¡N-15, D`ep¡N-12, g¡íep - 6.

4) h¥q¾$e ifuf : Æh_p c¡v$-4 s¡ 2 k„ou_p, 1 Ak„ou „Q¡¡._p¡ A`ep®àsp¡ A_¡

1 bpv$f A¡L¡$[ÞÖe_u `ep®às¡ A¡ Qpf c¡v$. NyZõ\p_L$-7, Å¡N-12,

....2 AplpfL$ + 1 L$pd®Z_p¡ hÆ®_¡, D`ep¡N 10 b¡ L¡$hm_p hÆ®_¡, g¡íep-6.

5) e\p¿epsQpqfÓu: Æh_p¡ c¡v$-1, NyZõ\p_-4 s¡ 11 \u 14,

Å¡N-11 _¡ 4 d__p, 4 hQ__p, 2 Ap¥v$pqfL$_p, A_¡ 1 L$pd®Z_p.

D`ep¡N - 9 (5 op__p A_¡ 4 v$i®__p), g¡íep-1 iy¼g.

(N)dpÁep °dpZ¡ L$fp¡ :

1) _p¡k|ÿd _p¡bpv$fdp„ g¡íep 2) AcpjL$dp„ D`ep¡N 3) Aop_udp„ Å¡N

4) Ah¡v$udp„ NyZõ\p_ 5) rseQdp„ Æh_p c¡v$ 6) k|ÿddp„ g¡íep.

S>hpb (N) 1) _p¡k|ÿd_p¡ bpv$fdp„ g¡íep = _\u

2) AcpjL$dp„ D`ep¡N -11, s¡ d_:`e®hop_ hÆ®_¡

3) Aop_udp„ Å¡N - 13 AplpfL$_p b¡ hÆ®_p¡.

4) Ah¡v$udp„ NyZõ\p_ - 6 s¡ 9\u 14

5) qse¯Qdp„ Æh_p c¡v$ - 14

6) k|ÿddp„ g¡íep - 3 s¡ â\d_u.

â. : 1. dp¡V$p bpkqW$ep_p Ap^pf¡ _uQ¡_p bp¡g_p¡ bpkqW$ep¡ gMp¡ :

(L$) (dpÓ A„L$dp„ L$p¡C `Z ApW$)

1) bpv$f, 2) kdyÃQe Æh 3) AtZqv$ep 4) ÓkL$pe 5) _ y„kL$ h¡v$ 6) gp¡c L$jpe

7) D`id kdqL$s 8) Ak„S>rs 9) AQfd 10) rhc„Nop_u¡.S>hpb (L$)

bp¡g_y„ _pd Æh_p c¡v$ NyZõ\p_ ep¡N D`ep¡N g¡íep

(1) bpv$f 12 (k|ÿd_p b¡ hÆ®_¡ 14 15 12 6

(2) kdyÃQe Æh 14 14 15 12 6

(3) ArZqv„$ep 1(k„ou_p¡ `ep®às) 2 (s¡fdy„,Qp¥v$dy„) 7 2 1 (iy¼g

(4) ÓkL$pe 10 (4 A¡L¡$ hÆ®_¡) 14 15 12 6

(5) _ y„kL$ h¡v$ 14 9 (â\d_p) 15 10 6

(6) gp¡c L$jpe 14 10 (â\d_p) 15 10 6

(7) D`id kdqL$s 2 (k„ou_p) 8 (4\u 11) 15 7 6

(8) Ak„S>rs 14 4 (â\d) 13 9 6

(9) AQfd 14 1 (â\d) 13 8 6

(10) rhc„Nop_u 2 (k„ou_p) 2 (1gy„, 3Sy>„) 13 6 6

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 12

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10012

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

54

î¡Zu : 12 -- ¡S> : 2

(O) Aë` blyÐh gMp¡ (L$p¡C `Z Qpf ) :

1) op_Üpf 2) g¡íepÜpf 3) B[ÞÖeÜpf 4) h¡v$Üpf 5) L$peÜpf

S>hpb (O) 1) op_Üpf : kh®\u \p¡X$p d_: `e®hop_u (k„¿epsp)

s¡\u drsop_u A_¡ îysop_u dp„lp¡dp„lu syëe _¡ rhi¡jpr^L$.s¡\u rhc„Nop_u Ak„¿eps NyZps¡\u L¡$hmop_u A_„sNyZp.s¡\p kdyÃQeop_u rhi¡jpr^L$s¡\u drs Aop_u, îys Aop_u s\p Aop_u dp„lp¡dp„lu A_¡ A_„sNyZp R>¡.

2) g¡íepÜpf : kh®\u \p¡X$p iy¼gg¡iu (Ak„¿epsp)s¡\u `Úg¡iu k„¿eps NyZps¡\u s¡Å¡g¡iu k„¿eps NyZps¡\u Ag¡iu A_„sNyZps¡\u L$p`p¡s g¡iu A_„sNyZps¡\u _ugg¡iu rhi¡jpr^L$s¡\u L©$óZg¡iu rhi¡jpr^Ls¡\u kg¡iu rhi¡jpr^L$$

3) B[ÞÖeÜpf : kh®\u \p¡X$p „Q¡[ÞÖe (Ak„¿epsp)s¡\u Qp¥f¡[ÞÖe rhi¡jpr^L$s¡\u s¡C[ÞÖe rhi¡jpr^L$s¡\u b¡C[ÞÖe rhi¡jpr^L$s¡\u AtZrÞÖep A_„sNyZps¡\u A¡L¡$rÞÖe A_„sNyZps¡\u kC[ÞÖe rhi¡jpr^L$

4) h¡v$Üpf : kh®\u \p¡X$p yfyjh¡v$u (Ak„¿epsp)s¡\u ÷uh¡v$u k„¿epsNyZps¡\u Ah¡v$u A_„sNyZps¡\u _ y„kL$ h¡v$u A_„sNyZps¡\u kh¡v$u rhi¡jpr^L$

5) L$peÜpf : kh®\u \p¡X$p ÓkL$pe Ak„¿epsps¡\u s¡DL$pe Ak„¿epsNyZps¡\u ©ÕhuL$pe rhi¡jpr^L$s¡\u A`L$pe rhi¡jpr^L$s¡\u hpDL$pe rhi¡jpr^L$s¡\u AL$pep A_„sNyZps¡\u h_õ`rsL$pe A_„sNyZps¡\u kL$pe rhi¡jpr^L$

(Q) dpÁep âdpZ¡ S>hpb Ap`p¡ :(1) bpkqW$ep_p 9dp Üpf_y„ A_¡ 15dp Üpf_y„ _pd gMp¡ :

S>hpb (Q) 1) bpkqW$ep_p 9dp Üpf_y„ _pd = kdqL$s Üpf, 15dp Üpf_y„ _pd cpjN Üpf(2) Sy>Nrgepdp„ NyZõ\p_ L¡$V$gp ? ip dpV¡$ ?

S>. 2) Sy>Nrgepdp„ b¡ NyZ. 1gy„ A_¡ 4\y„ lp¡e, L$pfZ L¡$ Sy>Nrgep_p chdp„ ×rô$ `qfhs®_ _ \pe dpV¡$ kdqL$su Sy>Nrgep kdqL$su fl¡. rdÕepÐhu_u Sy>Nrgep rdÕepÐhu S> fl¡. rdî ×rô$ _ lp¡e dpV¡$.

(3) ÷uh¡v$dp„ ep¡N L¡$V$gp ? ip dpV¡$ ?S>. 3) ÷uh¡v$dp„ 13 ep¡N lp¡e L$pfZ L¡$ ÷uh¡v$dp„ 14 |h®_y„ op_ _ lp¡e s¡\u AplpfL$ ifuf

_ lp¡e. dpV¡$ AplpfL$_p b¡ hÆ®_¡ 13 ep¡N lp¡e.(4) d_ep¡Nudp„ ep¡N L¡$V$gp ? ip dpV¡$ ?

S>. 4) d_ep¡Nudp„ L$pd®Z_p¡ A¡L$ ep¡N hÆ®_¡ 14 ep¡N lp¡e L$pfZ L¡$ L$pd®Z L$pe ep¡N hpV¡$ hl¡sp A_¡ L¡$hmu_¡ 13d¡ NyZõ\p_¡ lp¡e R>¡ dpV¡$.

(5) AZplpfL$dp„ NyZõ\p_ L¡$V$gp ? L$ep ? L$ep ?

S>. 5) AZplpfL$dp„ `p„Q NyZõ\p, `l¡gy„, buSy>„, Qp¡\y„, s¡fdy„, Qp¥v$dy„ lp¡e.

---------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

55

î¡Zu : 12 -- ¡S> : 3

â. : 2. ê$`u - Aê$`u_p Ap^pf¡ _uQ¡_p S>hpb Ap`p¡ :

(L$) (1) ÓuÆ Np\pdp„ L¡$V$gp bp¡g v$ip®ìep R>¡ ? s¡ ê$`u R>¡ L¡$ Aê$`u ?

S>hpb : (L$) (1) ÓuÆ Np\pdp„ 12 bp¡g v$ip®ìep R>¡ , s¡ bp¡g ê$`u R>¡.

(2) ê$`u Qp¥õ`i}_p bp¡g bsphsu Np\p gMp¡.

S>. (2) L$çdb$ `phW$pZpe, dZ he Å¡Np e L$çd v¡$l¡ —&

kylzd à`A¡rk M„ ¡, A¡ kìh¡ QD$ apkp —&&

(3) ApW$ õ`i®dp„\u k|ÿd `qfZpdu A_¡ bpv$f `qfZpdu õ`i® L¡$V$gp A_¡ L$ep L$ep ?

S>. (3) ApW$ õ`i}dp„\u ius DóZ, g|Mp¡ A_¡ [õ_Á^ A¡ Qpf k|ÿd `qfZpdu

õ`i® R>¡. cpf¡, lmhp¡, MfMfp¡ A_¡ ky„hpmp¡ Ap Qpf bpv$f `qfZpdu õ`i® R>¡.

(4) ê$`u Öìe_u ìep¿ep gMp¡. s¡ ¼ep„ lp¡e ? s¡dp„ L¡$V$gp bp¡g R>¡ ?

S>. (4) S>¡dp„ 1 \u 5 hZ®, b¡ N„ , 5 fk A_¡ 4-8 õ`i® R>¡ s¡ ê$`u Öìe R>¡. ê$`u

Öìe dpÓ gp¡L$dp„ R>¡, Agp¡L$dp„ _\u. ê$`u QDõ`i}_p 30 A_¡ ApW$ õ`i}_p

51 bp¡g R>¡.

(5) Öìe g¡íep ê$`u R>¡ L¡$ Aê$`u ? ip dpV¡$ ?

S>. (5) Öìe g¡íep ê$`u R>¡ L$pfZ L¡$ s¡ bpv$f yv¹$Ng `qfZpd R>¡.

(M)_uQ¡_p bp¡g ê$`u R>¡ L¡$ Aê$`u s¡ gMp¡ s¡dS> L¡$V$gp õ`i} lp¡e ?

1) Np¡ÓL$d® 2) A_yÑf rhdp_ 3) Qpf âL$pf_u byqÙ 4) O_hps 5) Blp.

S>hpb (M) 1) Np¡ÓL$d® = ê$`u - Qp¥õ`i}

2) A_yÑf rhdp_ = ê$`u - ApW$ õ`i}

3) Qpf °L$pf_u byqÙ = Aê$`u -

4) O_hps = ê$`u ApW$ õ`i}

5) Clp = Aê$`u

---------------------------------------------------------

â. : 3. D`ep¡N Ar^L$pf_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L) _uQ¡_p Æhp¡ L¡$V$gp A_¡ L$ep D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ R>¡ s¡ gMp¡ :

1) Äep¡rsju v¡$h 2) kpsdu _pfL$u_p Æhp¡ 3) khp®\® rkÙ rhdp_hpku

4) kp¥ d v¡$hgp¡L$_p v¡$h 5) tkl.

S>hpb (L$) 1) Äep¡qs$ju v¡$h=5 D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ (2 Aop_, 1 AQny v$i®_ A_¡ 2 op_)

2) kpsdu _pfL$u_p Æhp¡:3 D`ep¡Nu gC_¡ _uL$m¡-2 Aop_ A_¡ 1 AQny v$i®_.

3) khp®\® rkÙ= `p„Q D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ - 3 op_ (â\d),

2 v$i®_-AQny-v$i®_ Ahr^ v$i®_.

4) kp¥ d® v¡$hgp¡L$_p v¡$h = 7 D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ s¡ 3 op_ + 2 Aop_ + 2

v$i®_ (Qny) Ahr^.

5) tkl = 8 D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ 3 op_ + 3 Aop_ + 2 v$i®_.

(M) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(1) D`ep¡N Ar^L$pf L$ep k|Ódp„\u g¡hpdp„ Apìep¡ R>¡ s¡ k„ |Z® dprlsu gMp¡.

S>hpb (M) (1) D`ep¡N Ar^L$pf cNhsu k|Ó-isL$-13, DØ¡ip¡ 1/2dp„\u g¡hpdp„ Apìep¡ R>¡.

(2) d_: `e®hop_ gC_¡ kp y L$C Nrsdp„ Åe ? ip dpV¡$ ?

S>. (2) d_: `e®hop_ gC_¡ kp y AÞe Nrsdp„ S>C iL¡$ _rl. L$pfZ L¡$ Ap op_

gC_¡ AÞe Nrsdp„ S>C iL$psy„ _\u.

(3) `l¡gu _fL$\u kdqL$su _pfL$u L¡$V$gp D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ ? L$ep L$ep ?

S>. (3) `l¡gu _pfL$u\u kdqL$su _pfL$u _uL$m¡ sp¡ s¡ 5 D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡.

3 op_ A_¡ 2 v$i®_.

(4) hpV¡$ hl¡sp Æh_¡ L¡$V$gp v$i®_ lp¡e ? L$ep L$ep ?

S>. (4) hpV¡$ hl¡sp Æh_¡ AQnyv$i®_ lp¡e R>¡. A¡L$ S> v$i®_ lp¡e.

(5) k„d|[ÃR>®d d_yóe L¡$V$gp D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡ ? L$ep L$ep ?

S>. (5) k„d|[ÃR>®d d_yóe 3 D`ep¡N gC_¡ _uL$m¡. drs-îys Aop_ A_¡ AQnyv$i®_.

--------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

56

î¡Zu : 12 -- ¡S> : 4

â. : 4. k„õL$pf rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) dpep_p¡ OX$p¡ L$pQp¡, S>¡ cfi¡ s¡_p¡ s|V$i¡. Ap L$\_ kdÅhp¡.

S>hpb-4 (1) dpep_p¡ OX$p¡ L$pQp¡, S>¡ cfi¡ s¡_p¡ s|V$i¡, A\p®s¹ dpep_p¡ OX$p¡ L$pQp OX$p\u

`Z h y L$pQp¡ lp¡e R>¡. A¡hp¡ dpep_p¡ OX$p¡ awV$ép rh_p fl¡sp¡ _\u. Nd¡ s¡hp

R>p_p„ `p` L$fp¡ `f„sy `fgp¡L$dp„ Ap dpep_y„ flõe M|gi¡. L$pfZ¡ L¡$ L$d®_u Ap„Mdp„

|m _pMu iL$pe _l]. L$f¡gp„ L$d®_p¡ rlkpb Ak„¿eps ch `R>u `Z Q|L$hhp¡

`X¡$ R>¡. dpV¡$ dpep L$fsp„ `l¡gp„ dpep_u qL„$ds Q|L$hhu `X$i¡ A¡ ÅZhy„ S>ê$fu R>¡.

(2) ApÐdp_p AL$sp® A_¡ Ah¡v$u NyZp¡ âNV$phhp iy„ iy„ L$fhy„ Å¡CA¡ ?

S>. (2) ApÐdp_p¡ AL$sp® NyZ âNV$phhp Al„L$pf_p¡ _pi L$fhp¡ A_¡ gOysp cph fpMhp¡

Å¡CA¡. s¡d S> Ah¡v$u NyZ âNV$phhp dpV¡$ 5 B[ÞÖe_p 23 rhjep¡ âÐe¡

Dv$pku_sp fpMhu Å¡CA¡.

(3) ApÐdkp^_p_p„ kp¡ p_ L¡$V$gp„ ? A¡dp„\u L$p¡C `Z b¡ kp¡ p_ kdÅhp¡ ?

S>. (3) ApÐd kp^_p_p„ bpf kp¡ p_ R>¡. A¡dp„\u 5dy„ ApÐdr_funZ Lfz„. A¡L$ A¡L$

AhNyZ_¡ ip¡ u_¡ L$pY$hp dpV¡$ ApÐdk„hpv$ L$fhp¡. ApÐdv$i®_, ApÐdtQs_ L$fhy„.

6Ìz„$ ApÐdp\} b_y„=dpÓ ApÐdp_y„ rls A_¡ L$ëepZ \pe s¡hp L$pd L$fy„. dpfp¡

k„kpf, ch h ¡ _rl dpV¡$ _pi \_pf_u pR>m kv$p kp\¡ fl¡_pf ApÐdp_y„ _ bNpXy„$.

(4) dpep\u bQhp_p¡ kph kfm D`pe L$ep¡ ? L¡$hu fus¡ ?

S>. (4) dpep\u bQhp_p¡ kph kfm D`pe "ApÐdkpnu\u Æhhy„'. ApÐdp X„$M¡ s¡hy„

A¡L$ `Z L$pd _ L$fhy„. cg¡ ApMu vy$r_ep _ ÅZsu lp¡e `f„sy `p¡sp_p

ApÐdp\u R>p_u dpep sp¡ _\u \hp_u _¡ ? Apd S>¡ `p¡sp_p ApÐdp_u kpnu\u

Æh¡, `p¡sp_¡ S> hapv$pf fl¡ A¡ dpep\u bQu Åe R>¡.

(5) Äepf¡ h^pf¡ L$pd L$fhp_y„ Aph¡ Ðepf¡ Apd _ bp¡gpe. L$p¡C `Z b¡ dyשp gMp¡.

S>. (5) Äepf¡ h^pf¡ L$pd L$fhp_y„ Aph¡ Ðepf¡ Apd _ bp¡gpe, _ rhQpfpe.

1) Ad¡ `Z dpZk R>uA¡, L$pd L$fhp_u Lp„CL$ lv$ lp¡e _¡ ?

2) _p_pA¡ iy„ L$pd S> L$fhp_p? A_¡ dp¡V$pA¡ iy„ lzL$d S> R>p¡X$hp_p¡ ?

3) ApMp¡ qv$hk bk L$pd, L$pd _¡ L$pd ! _hfpi dm¡ S> _l].

---------------------------------------------------------

â. : 5. L$\p rhcpN_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) dp¡V$p¡ rhS>¡sp L$p¡Z R>¡ ? î¡›$ rhS>e L$ep¡ R>¡ ?

S>hpb -5 (1) S>¡ k„N°pddp„ 10 gpM ep¡Ý^pAp¡_¡ A¡L$g¡ lp\¡ Æsu g¡ R>¡ s¡_p L$fsp„ rhje L$jpedp„

f¼s `p¡sp_p ApÐdp_¡ Æs_pf S> dp¡V$p¡ rhS>¡sp R>¡. ApÐdp_¡ hi L$f_pfp¡ rhS>e S>

î¡›$ rhS>e R>¡. (2) _rdfpS>rj®_u Apfp^_p\u Ap`Z_¡ iy„ â¡fZp dm¡ R>¡ ?

S>. (2) _rd fpS>rj®_u Apfp^_p Üpfp bp¡ âpàs \pe R>¡ L¡$ kp^L$ k„kpf_¡ râe A_¡

Arâe A¡d b¡ cpNdp„ rhcL$s L$fsp _\u, `f„sy s¡Ap¡ kp„kpqfL$ kyMp¡_p¡,

Apk[¼s_p¡ s\p L$jpep¡_p¡ ÐepN L$fhpdp„ S> Ap_„v$ A_ych¡ R>¡. s¡d Ap`Z¡

`Z Ap vy$g®c d_yóechdp„ kpQp kp^L$ b_uA¡.

(3) vy$:M rh`pL$ k|Ó - AÝee_-9_p¡ D`k„lpf gMp¡.

S>. (3) k„kpf_p õhp\® |Z® k„b„ p¡_y„ õ`ô$ rQÓ Ap AÝee_dp„ A„qL$s \ey„ R>¡. A¡L$

fpS>Ly$mdp„ dm¡gy„ kyM `Z vy$:Mv$peu bÞey„. Ap ÅZu vy$g®c dp_hchdp„ ^dp®QfZ

L$fu Æh_ kam b_phhy„ Å¡CA¡. gÿdu A_¡ õhp\} k„b„ p¡_p dp¡ldp„

A„ _ b_sp. k„ed-s`dp„ yfyjp\® L$fhp¡ Å¡CA¡.

(4) v¡$hv$Ñp_p dpsp-r`sp_y„ _pd iy„ lsy„ ? s¡Ap¡ L$C _Nfudp„ fl¡sp„ lsp„ ?

S>. (4) v¡$hv$Ñp_p r`sp_y„ _pd v$Ñ kp\®hpl A_¡ dpsp_y„ _pd L©$óZîu lsy„.

s¡Ap¡ fp¡lsL$ _Nfudp„ fl¡sp„ lsp„.

(5) tklk¡_ fpÅ L$ep `p`L$d®_¡ L$pfZ¡ dfu_¡ L$C _fL$dp„ DÐ`Þ_ \ep ?

S>. (5) tklk¡_ fpÅ Üpfp 499 kpkydpspAp¡_u L$sg \C lsu. Aphp Ars Ar^L$

`p`L$dp£_y„ D`pS>®_ L$fu dfu_¡ R>Ì$u _fL$dp„ DÐ`Þ_ \sp.

---------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

57

â. : 6. L$pìe rhcpN_p Ap^pf¡ „[¼s |fu L$fp¡ :(1$) qv$_ âqsqv$_ ............................................... qv$g_¡ Nd¡ R>¡.

S>. (1) qv$_ ârsqv$_ cphy„ cph_p, k„kpf ¼epf¡ R|>V$i¡ ?kNp„ k„b„ u õhS>_p¡ klz_p„, b„ _ ¼epf¡ R|>V$i¡ ?NyfyL|$mdp„ fl¡hp_y„ (2) qv$g_¡ Nd¡ R>¡.

(2) Ap L$pep .................................................. A„S>m v¡$Å¡.S>. (2) Ap L$pep AV$L$u R>¡, _\u \sp„ syS> v$i®_,

_p S>C iLy„$ kyZhp_¡, Nyfy_u hpZu `ph_,D`pîe Åhp_y„, afu_¡ A„S>m v$¡Å¡.

(3) d„NmL$pfu .................................................. huf_u hpZu.S>. (3) d„NmL$pfu huf_u hpZu, AÆs_u fk^pf,

Tugu iL¡$ _rl A„sf S>¡_y„, A¡m¡ Nep¡ Ahspf,ÅZu A¡Z¡ dp¡n âdpZu, A¡hu âcy huf_u hpZu.

(4) Q¡s__y„ op_ ............................................... Ap¡ Q¡s_...........S>. (4) Q¡s__y„ op_ A¡ kçeL¹$op_ R>¡, Q¡s__p op_ rh_p b y„ Aop_ R>¡,

Aop_ sÆ_¡ Ap[ÐdL$ op_dp„, kv$p lz„ dõs b_u ÅJ (2) Ap¡ Q¡s_....---------------------------------------------------------â. : 7. kpdpreL$ ârs¾$dZ Apqv$_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L) d|m dpN^u iåv$ gMp¡.1) `pÓ A_¡ h÷ Apqv$ D`pr^_u 2) _pL$_p¡ d¡g (g]V$)dp„ D`S>¡ s¡3) ndp L$fÅ¡ 4) cp¡S>_ k„b„ u.

Shpb (L$) 1) `pÓ A_¡ h÷ Apqv$ D`pr^_u = c„X$p¡hNfZõkS. 2) _pL$_p d¡g (guV$)dp„ D`S>¡ s¡ = tkOpZ¡ky hpS. 3) ndp L$fÅ¡ = MdrZÄÅ¡S. 4) cp¡S>_ k„b„ u = cp¡eZpDe.

Shpb (M) 1) AZyde„ = rhi¡j dp_hp ep¡Áe.

S>. 2) `qX$gpc¡dpZ¡ = cph\u Ap`sp¡ \L$p¡S>. (3) dÄS>Zrhtl = _lphp_p `pZu_u dep®v$pS>. (4) fp¡Q„sp¡ = fyrQ L$fsp¡ \L$p¡.

(N) _uQ¡ Ap ¡g `pW$ |Z® L$fp¡ :(1) `qX$ÁNl ................................... Ap¡kl

Shpb (N) (1) `qX$ÁNl L„$bg `pe yÃR>Z¡Z„ `pqY$>epfy `uY$ agN rkÄS>k„\pfA¡Z„ Ap¡kl$(2) L$feg ................................... _dp¡Ð\yZ„

S>. 2) L$feg k„ qfÁNrle„ rkfkphÑ„ dÕ\A¡A„S>guL$V¹$Vy$ A¡h„ hepku _dp¡Ð\yZ„

(O) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb$ gMp¡. (L$p¡C `Z ÓZ)

(1) `qfN°l A¡V$g¡ iy„ ? bpü`qfN°l L¡$V$gp R>¡ ? s¡_p _pd gMp¡.Shpb (O) (1) `qfN°l A¡V$g¡ d|ÃR>p®, ddÒh, bpü `qfN°l 9 R>¡. M¡s, hÐ\y, rlfÎZ, kyhÎZ,

^_, ^pÞe, vy$`v$, QD`v$ A_¡ Ly$rhe R>¡.(2) L$dp®v$p_ L$p¡_¡ L$l¡hpe ? s¡ L¡$V$gp R>¡ ?

S>. (2) S>¡ „ pdp„ A_¡ L$pep£dp„ rhi¡j tlkp Apqv$ L$pfZp¡\u L$dp¡®_p¡ rhi¡j b„ \pe R>¡s¡_¡ L$dp®v$p_ L$l¡ R>¡. L$dp®v$p_ „v$f âL$pf¡ R>¡.

(3) v„$X$ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ? A_\®v„$X$ A¡V$g¡ iy„ ?S>. (3) d_, hQ_ A_¡ L$pep_u Aiyc âh©rÑ L¡$ S>¡_p\u ApÐdp v„$X$pe s¡_¡ v„$X$ L$l¡ R>¡.

S>¡ L$pe®dp„ `p¡sp_y„ L¡$ `qfhpf_y„ L$p¡C rls _ \pe, S>¡_y„ L$p¡C âep¡S>_ _ lp¡e A_¡S>¡_p\u ìe\® tlkp \hp\u ApÐdp `p`p¡\u v„$qX$s \pe s¡_¡ A_\®v„$X$ L$l¡ R>¡.

(4) t_v$prd A_¡ Nqflprd hÃQ¡ iy„ saphs R>¡ ?S>. (4) t_v$prd A¡V$g¡ ApÐdkpnuA¡ v$p¡jp¡_u Apgp¡Q_p

Nqflprd A¡V$g¡ NyfykpnuA¡ v$p¡jp¡_u Apgp¡Q_p.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

î¡Zu : 12 -- ¡S> : 5

L¥gpk àgpTp

58

â. : 1. kpdpreL$ - ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ :(L) L$p¡C `Z b¡ âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :(1) rdÃR>prd vy$½$X„$ A_¡ Mds MpdZp A¡V$g¡ iy„ ? Ap bÞ_¡ iåv$ ¼epf¡ bp¡ghp Å¡BA¡ ?

Shpb (L$) (1) qdÃR>prd vy$½$X„$ A_¡ Mds MpdZp A¡V$g¡ lz„ ndp dpNy„ Ry>„ A_¡ ndp Ap y„ Ry>„.(2) `ÃQL¹$MpZdp„ L$ep Qpf ApNpf fpMhpdp„ Aph¡ R>¡ ? Qpf¡_p¡ d|m iåv$ gMu,

L$p¡C `Z b¡_p A\® gMp¡.S. (2) `ÃQL¹$MpZdp„ Qpf ApNpf fpMhpdp„ Aph¡ R>¡. 1)AÞ_Ð\Zpcp¡N¡Z„ = BÃR>p L¡$ D`ep¡N hNf dyMdp„ Aphu Åe.

2) klõkpNpf¡Z„ = Ýep_ _ fl¡ A_¡ AQp_L$ L$pC QuS> dyMdp„ Aphu `X¡$.3) dlÑfpNpf¡Z„ = hX$ug L¡$ Nyfy_u Apop\u kde `l¡gp„ Aplpf L$f¡.4) kìhkdprlhrÑepNpf¡Z„ = ifuf_u kdpr^ fl¡ Ðep„ ky u.

(3) kps Ly$ìek_p¡ L$ep„ L$ep„ `p`dp„ kdpC Åe R>¡ ?S. (3) âpZrs`psdp„ - dqv$fp`p_, dp„kplpf, riL$pf

Av$Ñpv$p_dp„ Qp¡fu - d¥\y_dp„ `$f÷uNd_ - h¡íepNd_h¡íepNd_ A_¡ `qfN°ldp„ - Sy>Npf - Ap ìek_p¡ kdpC Åe R>¡.

(M) L$p¡C `Z ApW$ iåv$_p A\® gMp¡ :(1) `luZ S>fdfZp (2) rhkëgu L$fZ¡Z„ (3) gp¡N_plpZ„ (4) kÑpZ„

(5) hÄS>Zp (6) vy$ê$lu_¡ (7) apk¡Z„ (8) `pqY$epê$S>hpb (M) (1) A\® : OX$`Z A_¡ dfZ\u dy¼s (2) iëep¡\u frls L$fhp dpV¡$ (3) gp¡L_p $_p\

(4) kÑpZ„- ©Õhu, `pZu, ArÁ_, hpey (5) ÐepN L$fhp¡ (6) D`f b¡ku_¡ (7) õ`i®\u(8) Ap`u_¡ `pR>u g¡hpe s¡hu hõsy.

---------------------------------------------------------â. : 2 (L$) v$ih¥L$prgL$ k|Ó_p Ap^pf¡ :

(1) fpS>¡dsu_p hQ_ kp„cmu fl_¡rd ^d®dp„ afu [õ\f \ep s¡ v$ip®hsu a¼s Np\p gMp¡.Shpb (L$) (1) suk¡ kp¡ heZ„ kp¡ÃQp, k„S>eC kycprke„ —&

A„Ly$k¡Z S>lp ZpNp¡, ^çd¡ k„ qX$epCAp¡ —&&(2) D_pmp¡, riepmp¡ A_¡ hjp® - A¡d ÓZ¡ F>sydp„ kdpr h„s kp y iy„ L$f¡ s¡ v$ip®hsu a¼s Np\p gMp¡.

S. (2) Apephe„rs rNçl¡ky, l¡d„s¡ky AhpDX$p —&hpkpky `qX$k„guZp, k„Äep kykdprlep &&

(3) v$ih¥L$prgL$_p buÅ AÝee__y„ _pd gMp¡. A¡dp„ Np\p L¡$V$gu R>¡ ?S. (3) buSy>„ îpdÎe |h®L$ (kpdÎZ yìhe¡) AÝee_, s¡dp„ 11 Np\p R>¡.(4) kp y_u rcnp_u kfMpdZu c°df kp\¡ L¡$d L$fu R>¡ ?

S. (4) S>¡d c°df h©n_p„ awgp¡dp„\u s¡_¡ `uX$p `lp¢QpX$ép hNf dep®v$p |h®L$ fk `uA¡ R>¡,s¡d kp y `Z N©lõ\p¡A¡ `p¡sp_p dpV¡$ b_ph¡gp Aplpfdp„\u L$p¡C `Z Æh_u rhfp^_p_ \pe, v¡$_pf N©lõ\_¡ `uX$p _ \pe s¡hu fus¡ rcnp g¡ R>¡.

(M) Np\p |Z® L$fu cphp\® kdSy>su gMp¡ (L$p¡C `Z 3) :(1) S>¡ e L„$s¡ .........................

S. (1) S>¡ e„ L„$s¡ r`A¡ cp¡A¡, gÜ¡ rh r`[V¹$W$ Ly$ìhC &kpluZ¡ QeC cp¡A¡, k¡ lz QpCrÑ hyÃQC —&&cphp\® : S>¡ L$d_ue A_¡ râe cp¡Np¡ dmhp R>sp„ `Z õhp^u_`Z¡ `p¡sp_u dfÆ\us¡ cp¡Np¡ sfa\u _S>f hpmu gC s¡_p¡ ÐepN L$f¡ R>¡, s¡ S> Mf¡Mf ÐepNu L$l¡hpe.

(2) AV¹$W$phA¡ e _pguA¡ ...............S. (2) AË$W$phA¡ e _pguA¡, R>Ñõk e ^pfZpV¹$W$pA¡ —&

s¡rNÃR>„ `plZp`pA¡, kdpf„c„ Q Å¡CZp¡ —&&cphp\® : ÅyNpf fdhp¡, `pkp„_p¡ Sy>Npf fdhp¡, rQqL$Ðkp Apqv$ L$fphhp, `NfMp„Apqv$ `Ndp„ ^pfZ L$fhp, ArÁ__p¡ Apf„c L$fhp¡

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 13

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10013

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

59

î¡Zu : 13 -- ¡S> : 2 (3) Al„ Q cp¡Nfpeõk .................

S. (3) Al„ Q cp¡Nfpeõk, s„ Q rk A„ NhrÎlZp¡ —&dp Ly$g¡ N„ pZp lp¡dp¡, k„S>d„ rZlzAp¡ Qf —&&cphp\® : lz„ cp¡S>fpÅ_p Ly$m_u DN°k¡_ fpÅ_u yÓu Ry>„. sy„ A„ L$rhó$Ï Ly$m_pkdyÖrhS>e fpÅ_p¡ yÓ R>¡. (Mp_v$p_ Ly$m_p) Ap`Zp N„ _ k ® kdp_ (hd_L$f¡gp rhj_¡ `u_¡ Ly$m_¡ L$g„L$ gNpX$_pfp) _ \CA¡, dpV¡$ sy„ spfp d__¡ [õ\fL$fu k„eddp„ rhQf¡...

(4) `fuklqfDv„$sp .......................S. (4) `fuklqfDv„$sp, |edp¡lp rS> Hqv$ep & kìh vy$L¹$Mà`luZV¹$W$p, `½$d„rs dl¡rkZp¡ —&&

cphp\® : `qfjl ê$`u iÓy_¡ Æsp_pfp, dp¡l_¡ v|$f L$f_pfp, `p„Q¡ HqÖep¡_¡ Æsu_¡s¡ dlrj®Ap¡ k„kpf_p„ kh® vy$:Mp¡_p¡ kh®\p _pi L$fhp dpV¡$, dp¡n âpràs_¡ dpV¡$ k„edA_¡ s`dp„ DÛd L$f¡ R>¡.

(N$) A\® gMp¡ : (L$p¡C `Z 6)1) lX$p¡ 2) `L¹$¿„pv¡$ 3) ZpNp¡ 4) vy$dõk 5) tkNb¡f¡ 6) rhl„N 7) hyÃQ B 8) QeC.

Shpb (N) (1) lX$p¡ : d|m S>¡_p A[õ\f \ep R>¡ A¡hu lX$ _pd_u h_õ`rs.S. (2) `L¹$¿„pv¡$ : `X¡$ R>¡. S. (3) lp\u S (4) TpX$_p S. (5) Apvy$ S. (6) cdfp¡

S. (7) L$l¡hpe S. (8) ÐepN L$f¡.---------------------------------------------------------â. : 3. (L$) r_e„W$p_¡ Ap^pf¡ : Mpgu S>Áep ||fp¡ :Shpb kp\¡....(1) iyÙ, AM„X$, kyN„r^s Qp¡Mp S>¡hp .... Shpb : õ_psL$$

(2) ap¡sfp„ L$pY¡$gu, Mp„X¡$gu ipm S>¡hp .... Shpb : r_N¯°\(3) Qp¡Mp_p |mp S>¡hp .... Shpb : `ygpL$(4) Mmpdp„ `X¡$gu ipm S>¡hp .... Shpb : bLy$i$(5) ap¡sfp„hpmu L$Qfp rh_p_u ipm S>¡hp ... Shpb : L$jpe Ly$iug$(6) Mmp_u D`Z¡gu ipm S>¡hp .... Shpb : `qX$k¡hZp Ly$iug.

(M) saphs gMp¡ - L$p¡C ÓZ :(1) k„hyX$p - Ak„hyX$p (2) rledp_ - h ®dp_ `qfZpd (3) Akbg¡ - AL$çd¡(4) âÐe¡L$-kp¡-âÐe¡L$ - lÅf A¡V$g¡ L$C k„¿ep ?

Shpb (M) (1) saphs: R>p_p„ v$p¡j gNpX¡$-âNV$ v$p¡j gNpX¡$ S. (2) OV$sp„ `qfZpd-h^sp„p `qfZpd S. (3) 21 kbg v$p¡jfrls - Opsu L$d® frls S. (4) 200\u 900-2,000 \u 900

(N) hp¼e Mfy„ R>¡ L¡$ Mp¡Vy„$ R>¡ s¡ S>Zphp¡ :S>hpb (N) (1) õ\rhf L$ë u D pîedp„ fl¡sp _\u.Shpb : Mp¡Vy„ (2) r_N°\dp„ a¼s L¡$hmop_ lp¡e.Shpb : kpQ„ykp\¡ (3) õ_psL$ dp¡n¡ Åe. Shpb : Mp¡Vy„ (4) L$jpe-Ly$iugdp„ A¡L¡$ kdyv¹$Ops _\u. Shpb : Mp¡Vy„$y$

(5) kp¥\u \p¡X$p ygpL$ r_e„W$p R>¡. Shpb : Mp¡Vy„(6) ygpL$dp„ kpdpreL$ QpqfÓ A_¡ R>¡v$p¡ õ\p`_ue QpqfÓ lp¡e. Shpb : kpQy„

(O) ìep¿ep gMp¡ : L$p¡C `Z ÓZ1) L$jpeLy$iug 2) A[õ\s L$ë` 3) îys ìeqsqf¼s 4) d|mNyZ ârsk¡hu

S. (1) L$jpeLy$iug : a¼s k„S>hg__p L$jpe_¡ L$pfZ¡ S>¡_y„ QpqfÓ v|$rjs \ey„ s¡.S. (2) A[õ\s L$ë` : S>¡ L$ë`p¡_y„ `pg_ dÝe_p 22 su\¯L$fp¡dp„ afrS>eps lp¡sy„ _\u s¡S. (3) îys ìeqsqf¼s : S>¡_¡ L¡$hmop lp¡e R>¡ s¡.S. (4) d|mNyZ ârsk¡hu : `p„Q dlph°sdp„ v$p¡j gNpX¡$ s¡.

(Q) r_e„W$p_p L$p¡C b¡ Üpf gMp¡ :1) ch Üpf 2) b„ Üpf 3) g¡íep Üpf.

Shpb (Q) (1) chÜpf : ygpL$ - r_N¯\ S>OÞe 1 DÐL©$ô$ 3 ch (d_yóe_p L$f¡)bLy$i - `qX$$k¡hZp, L$jpe Ly$iug S>OÞe 1 DÐL$©ô$ 8 ch L$f¡õ_psL$ s¡ S> ch¡ dp¡n¡ Åe.

(2) b„ Üpf : ygpL$ - 7 L$d® bp„ ¡ (Apeyóe rkhpe)b$Ly$i - `qX$k¡hZp 7 -8 L$d® bp„ ¡L$jpe Ly$iug 7-8 L$d® bp„ ¡ (R> bp„ ¡ Ðepf¡ dp¡l_ue, Apeyóe rkhpe)r_N°\ - 1 ipsp h¡v$_ue bp„ ¡õ_psL$ - 1 ipsp h¡v$_ue bp„ ¡ A\hp Ab„ L$

L¥gpk àgpTp

60

î¡Zu : 13 -- ¡S> : 3

(3) g¡íep Üpf : ygpL$, bLy$i `qX$k¡hZp dp„ 3 iyc g¡íepL$jpe Ly$igdp„ - 6 g¡íepr_N\dp„ - iyL$g g¡íepõ_psL$dp„ - iyL$g g¡íep A\hp Ag¡iu.

(R>) A¡L$ hp¼edp„ S>hpb gMp¡ :Shpb kp\¡ (1)L$ep¡ r_e„W$p¡ AplpfL$ - AZplpfL$ bÞ_¡ lp¡C iL¡$ Shpb :õ_psL$

(2) ygpL$ L$ep b¡ L$d®_u DØuf$Zp _p L$f¡ ? Shpb :Apeyóe A_¡ h¡v$_ue(3) L$jpe Ly$iug L$p¡_u L$p¡_u kp\¡ R>Ì$pZhqX$ep lp¡e ? Shpb : ygpL$, bLy$i, `qX$k¡hZp, L$jpe Ly$iug(4) õ_psL$`Ï„ OZp ch Apîu L¡$V$gu hpf Aph¡ ? Shpb :A¡L$ hpf S>(5) ygpL$ r_e„W$p¡ AL$d®c|rddp„ L¡$d _ lp¡e ? Shpb : ygpL$_y„ kplfZ _ \pe.(6) nep¡`id cphdp„ L$ep r_e„W$p lp¡e ? Shpb :â\d Qpf r_e„W$p$

---------------------------------------------------------â. : 4. (L$) L$p¡C `Z b¡ Üpf gMp¡ :

(1)$ A„sf Üpf - (k„S>ep_y„)S>. (1) S>O - A„sdylws®, Ds-v¡$i¡DZy„ A ® yv¹$$Ng `fphs®_ L$pm. OZp Æh A ¡np

kpdpreL$, e\p¿eps QpqfÓ_y„ A„sf _ `X¡$ L$pfZ L¡$ b„_¡ QqfÓ ipðs R>¡.OZp Æh A ¡np R>¡v$p¡ QpqfÓ_y„ S>O - 63,000 hj®, `qflpf rh.QpqfÓ_y„ SO. 84,000 hj® A_¡ b„_¡_y„ Ds¹-A„sf v¡$i¡ DÏ 18 ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNfp¡ d_y„OZp Æh A ¡np k|ÿd k„ fpedp„ S>O 1 kde_y„ Ds¹ - 6 dpk_y„ A„sf `X¡$.

S>. (2) op_Üpf - îysop__p Aæepk_u A ¡npA¡S>OÞe DÐL©$ô$

1) kpdpreL$ QpqfÓ Aô $âhQ_ dpsp - 14 |h® |Z®2) R>¡v$p¡ õ\p`_eue Aô $âhQ_ dpsp ,, ,,3) `qflpf rhiyqÙ 9dp |h®_u 3Æ ApQpf hÐ\y 10 `h®dp„ Þe|_4) k|ÿe k„ fpe Aô$ âhQ_ dpsp 14 |h® |Z®5) e\p¿eps QpqfÓ - Aô $âhQ_ dpsp 14 |h® ( |h® RÚõ\

Ahõ\p) A\hpîys ìersqf¼s -L¡$hmop_ Apîu)

(3) D`k„`ÄTpZ Üpf - (k„S>ep_y„)S>. (3) D`k„S`ÄTpZ Üpf : `p¡sp_y„ õ\p_ R>p¡X$u_¡ ¼ep„ \pe ?

1) kpdpreL$ QpqfÓ - `p¡sp_y„ õ\p_ R>p¡X¡$ sp¡ 4 õ\p_¡ Åe(R>¡v$p¡ - k|ÿd-k„edpk„ed - Ak„ed)

2) R>¡v$p¡ õ\p`_ue hpmp - `p„Q õ\p_¡ Åekpdp. `qf, k|ÿd, k„edpk„ed$ L¡$ Ak„eddp„)

3) `qflpf rhiyÙ hpmp - 2 õ\p_¡ - (R>¡v$p¡ L¡$ Ak„eddp„)4) k|ÿd k„ fpehpmp 4 õ\p_¡ (kpdp, R>¡v$p¡, e\p L¡$ Ak„eddp„)5) e\p¿eps - 3 õ\p_¡ (k|ÿd, Ak„eddp„ L¡$ dp¡n¡ Åe)

(M) k„S>ep_¡ Ap^pf¡ - Å¡X$L$p„ Å¡X$p¡ : S>hpb kp\¡ (1) kep¡Nu L¡$hmu - 12dy„ NyZõ\p_L$ S>hpb : 13dy„ NyZõ\p_L$

(2) R>¡v$p¡`õ\p`_ue QpqfÓu - 6 \u 9 NyZõ\p_L S>hpb : 6\u 9 NyZõ\p_L$(3) nuZ husfpNu - 10dy„ NyZõ\p_L$ S>hpb : 12dy„ NyZõ\p_L$(4) Aep¡Nu L¡$hmu - 11dy„ NyZõ\p_L$ S>hpb : 14dy„ NyZõ\p_L$(5) k|ÿd k„`fpe QpqfÓu - 13dy„ NyZõ\p_L$ S>hpb : 10dy„ NyZõ\p_L$(6) D`ip„s husfpNu - 14dy„ NyZõ\p_L $S>hpb : 11dy„ NyZõ\p_L$

(N)Mpgu S>Áep |fp¡ (ep¡Áe rhLë` ip¡ u) :S>hpb kp\¡ (1)$ k|ÿd QpqfÓu Ald¡ÞÖ _u `v$hu `pd¡. (BÞÖ, Ald¡ÞÖ, gp¡L$`pg)

(2) kpdpreL$, R>¡v$p¡ õ\p`_ue QpqfÓhpmp DÐL©$ô 8 ch L$f¡ (3, 8, 1) .(3) `qflpf rhiyÙ QpqfÓhpmp DÐL©$ô$ 18 kpNf [õ\rs `pd¡. (2 `ëe, 18 kpNf, 33 kpNf)(4) `p„Q¡e QpqfÓhpmp cph\u sp¡ õhrg„Nu S> lp¡e. (õhtgNu, AÞe tgNu, N©lõ\tgNu)(5) `qflpf rhiyqÙ ÷uh¡v$u lp¡sp _\u. ( yfyjh¡v$u, ÷uh¡v$u, _ y„kL$h¡v$u) .(6) e\p¿eps QpqfÓu_¡ 3 ifuf lp¡e. (3, 5, 4)

L¥gpk àgpTp

61

î¡Zu : 13 -- ¡S> : 4

$(O) _uQ¡_p b^p„ L$\_ ky pfu_¡ gMp¡ :(1) `qflpf rhiyÙ A_¡ R>¡v$p¡ õ\p`_uedp„ dpÓ A¡L$ L$jpeLy$iug r_e„W$p¡ lp¡e R>¡.

S>hpb (O) (1) `qflpf rhiyÙ A_¡ k|ÿd k„ fpedp„ A¡L$ A¡L$ L$jpeLy$iug r_e„W$p¡.(2) e\p¿eps QpqfÓu_y„ k„lfZ _ \pe.

S>. (2) `qflpf rhiyÙp_y„ k„lfZ _ \pe.(3) k|ÿd k„`fpe QpqfÓdp„ h^®dp_ A_¡ Ah[õ\s b¡ `qfZpd lp¡e.

S>. (3) k|ÿd k„ fpedp„ rledp_ A_¡ h ®dp_ - b¡ `qfZpd lp¡e.(4) R>¡v$p¡ õ\p`_ue QpqfÓ OZp ch Apîu DÐL©$ô$ âÐe¡L$ lÅf hpf Aph¡.

S>. (4) R>¡v$p¡ õ\p_ue QpqfÓ OZp ch Apîu DÐL©$ô$ 960 hpf lp¡e.

(Q)dpÁep âdpZ¡ S>hpb gMp¡ :(1)$$ kp¥\u \p¡X$p L$ep QpqfÓhpmp ? kp¥\u h y L$ep QpqfÓhpmp ?

Shpb (Q) (1) kp¥\u \p¡X$p k|ÿd k„ fpehpmp kp¡\u h y kpdpreL$hpmp(2) k„ed `e®h L$p¡_p kp¥\u h y ?

S>. (2) k„ed `e®h kp¥\u h y$ e\p¿eps QpqfqÓ_p R>¡.(3) `qflpf rhiyÙ QpqfÓdp„ k„S>hg__p L¡$V$gp L$jpe lp¡e ?

S>. (3) `qflpf rhiyÙ QpqfÓdp„ k„Ähg__p Qpf L$jpe lp¡e.(4) e\p¿eps QpqfÓu kh® gp¡L$dp„ L$C fus¡ lp¡C iL¡$ ?

S>. (4) e\p¿eps QpqfÓu k„lfZ_u A ¡np kh®gp¡L$dp„ lp¡e(5) L$ep QpqfÓu a¼s cfs A_¡ Cfhsdp„ _\u ?

S>. (5) R>¡v$p¡ õ\p`_ue A_¡ `qflpfrhiyÙ - a¼s cfs-Cfhsdp„ A_¡ `l¡gp A_¡ R>¡ëgpsu\¯L$f_p kdedp„ S> lp¡e.

(6) `qflpf rhiyqÙ QpqfÔehpmp S>^Þe L¡$V$gpd¡ hj£ v$unp g¡ ?v$unp `R>u L¡$V$gp hfk NyfyLy$m-hpkdp„ fl¡ ? S>.D. L¡$V$gy„ op_ cZ¡ ?

S>. (6) `qflpf rhiyÙhpmp S>O - 9 hj£ v$unp g¡, Ðepf `R>u NyfyLy$m hpkdp„ 20 hj® fl¡.S>OÞe 9 |h®_u ÓuÆ ApQpfhÐ\y DÐL©$ô$ 10 |h®dp„ Þe|_ op_ cZ¡.

(7) a¼s iyL$g g¡íep L$ep QpqfÓdp„ lp¡e ?S>. (7) ãL$s iy¼g g¡íep e\p¿eps QpqfÓudp„ S> lp¡e.

(8) R>¡v$p¡ õ\p`_ue QpqfÓ_p c¡v$ L¡$V$gp ? L$ep ? _pd gMp¡.S>. (8) R>¡v$p¡ õ\p`_ue_p b¡ c¡v$ (1) kprsQpf (2) r_frsQpf.

----------------------------------------------------------------------â. : 5. c¼spdf_¡ Ap^pf¡ (1) Np\p |fu L$fp¡ :

(1) h¼sy„ NyZp_¹ ....................Shpb: 5>. (1) h¼sy„ NyZp_¹ NyZkdyÖ !iip„L$ L$p„sp_¹,

L$õs¡ nd: kyfNyfy ârsdp¡@ r` byÙep —?L$ë`p„s L$pg `g_p¡Ùs _¾$ Q¾$„.L$p¡hpsfusydyg bçbyr_t^ cyÅæep_d¹ —&&

2) Aë` îys„ ................................S>. (2) Aë` îys„ îyshsp„ `qflpk ^pd,

Ðhv¹$ c[¼sf¡h dyMfu Ly$fys¡ bgpÞdpd¹ —&es¹L$p¡qL$g: qL$g d^p¥ d yf„ rhfp¥rs,sÃQpfy Qpd° L$rgL$p r_L$f¥L$ l¡sy: —&&

(2) Np\p gMu s¡_p¡ cphp\® gMp¡ : (L$p¡C `Z b¡) :(1) nuf kdyÖ A_¡ ghZkdyÖ_p¡ Dëg¡M \ep¡ lp¡e s¡ Np\p gMu cphp\® gMp¡.S>. (1) Öô$hp chÞsdr_d¡j rhgp¡L$_ue„,

_pÞeÓ sp¡jdy eprs S>_õe Qny: —&`uÐhp `e: iriL$f Ûyrsvy$Á^ rkÞ^p¡:npf„ S>g„ S>gr_ ¡ftksy L$ CÃR>¡s ?— &&

cphp\® : Ar_d¡j ×rô$ hX¡$ Ahgp¡L$hp ê$` Ap`_p õhê$`_¡ A¡L$hpf Å¡ep `R>ud_yóe_pQn„yAp¡ buS>¡ k„sp¡j `pdsp„ _\u. Q„Ö_u Qp„v$_u kdp_ DÄS>hm A_¡ d yf nufkdyÖ_y„ v|$^ `u^p `R>u, ghZ kdyÖ_y„ Mpê„$ `pZu `uhp_u BÃR>p L$p¡Z L$f¡ ?(L$p¡C S> _ L$f¡.)

L¥gpk àgpTp

62

î¡Zu : 13 -- ¡S> : 5

(2) cNhp__u cph\u õsyrs L$f_pf cNhp_ kdp_ b_u Åe R>¡ -Aphy„ bsph_pf Np\p gMu cphp\® gMp¡.

S>. (2) _pÐev¹$c|s„ cyh_ c|jZ —& c|s_p\ —&cys¥Ny®Z¡cy®rh chÞsd rcôy$ hÞs: —&syëep ch[Þs chsp¡: __y s¡_ qL„$hp —&cyÐerîs„ e: Bl _pÐdkd„ L$fp¥rs —&&õ_psL$ - 1 ipsph¡v$_ue bp„ ¡ A\hp Ab^L$cphp\® : l¡ S>Ns_p Apc|jZ ! l¡ âpZudpÓ_p _p\ ! Ap`_p rhÛdp_ NyZp¡\uAp`_u ê$X$p cph\u õsyrs L$f_pf S>Nsdp„ Ap`_p kdp_ S> b_u Åe R>¡, s¡dp„L$p¡C Apòe® _\u. A\hp Ap S>Nsdp„ S>¡ Aprîs_¡ - `p¡sp_u kdp_ _\ub_phsp A¡hp õhpîu_u k¡hp\u Mf¡Mf ip¡ gpc ? A¡V$g¡ S> r_›$p |h®L$õhpdu_u k¡hp L$f¡ R>¡ s¡_¡ õhpdu Ahíe `p¡sp_p kdp_ L$f¡ R¡>.

(3) dÐh¡rs_p\ ! sh k„õsh_ de¡v$ dpfæes¡ s_yr^ep @r` sh âcphps¹ —&Q¡sp¡ lqfóers ksp„ _rg_u v$g¡jy, dy¼spag Ûyrsdy ¥rs __|v$ tbvy$ : —&&cphp\® : l¡ _p\ ! A¡d dp_u_¡ lz„ Aë`byqÙ lp¡hp R>sp„ `Z sdpfy„ ê$Xy„$ õsh_fQhp_¡ âpf„c L$fy„ Ry>„. S>¡hu fus¡ L$dm`Ó `f `X¡$gy„ S>mtbvy$ dp¡su S>¡hu ip¡cp^pfZ L$f¡ R>¡ s¡hu fus¡ Ap õsp¡Ó Ap`_p âcph\u kÐ yfyjp¡_p rQÑ_y„ lfZL$fi¡ - âkÞ_ L$fi¡.

(3) A\® gMp¡ : (L$p¡C `Z R> gMp¡)(1) d©N¡ÞÖ„ 2) Arg 3) Agd¹ 4) ggpd 5) iph®f 6) qL$g 7) Ûyrs 8) vy$qfspq_

S>. 1) tkl 2) cdfp¡ 3) kd\® 4) Apc|jZ 5) fpÓu 6) Mf¡Mf 7) ¾$p„rs 8) p p¡_¡.

A\hp

hpsp®_¡ Ap^pfp¡ :(1) Mpgu S>Áep |fp¡ :

Shpb kp\¡ (1) k„kpf kpNfdp„ l„d¡ip„ ... kps ce_p„ hdmp¡ EW$sp„ fl¡ R>¡.

(2) S>eOp¡j dyr_ `pk¡\u ... A_yÑf ^d® kp„cmu rhS>eOp¡j¡ v$unp gu^u.

(3) S>„Ngdp„ fl¡hp dpÓ\u L$p¡C ... dyr_ b_u S>sy„ _\u.

(4) hëL$g_p - TpX$_u R>pg_p L$`X$p„ `l¡fhp\u L$p¡C ... s`õhu b_u S>sy„ _\u.

(5) cp¡Nu ... k„kpfdp„ c°dZ L$f¡ R>¡.

(6) S>eOp¡j `pk¡\u kÐe hps ÅZu ... rhS>eOp¡j _p kh® k„iep¡ _ô$ \C Nep.

(2) dpÁep âdpZ¡ S>hpb gMp¡ :(1) S>eOp¡j dyr_A¡ h¡v$, _nÓ, eo A_¡ ^d®dp„ L$p¡_¡ dy¿e NZpìep ?

S>. (1) S>eOp¡j dyr_A¡ h¡v$dp„ ArÁ_lp¡Ó, _nÓdp„ Q„Ö_¡, eodp„ eop\}_¡ A_¡ ^d®dp„ L$píe` Np¡Óu b°pûZ_¡ dy¿e NZpìep.

(2) S>eOp¡j¡ S>¥_ ^d® õhuL$pep£ Ðepf¡ rhS>eOp¡j L$ep¡ ^d® `pmsp lsp ?

S>. (2) rhS>eOp¡j b°pûZ ^d® `pmsp lsp.(3) rhS>eOp¡j_p ds¡ eoipmp_y„ cp¡S>_ g¡hp L$p¡Z `pÓ NZpe ? 3

S>. (3) S>¡ b°pûZ lp¡e, h¡v$_p ÅZL$pf lp¡e, eo L$f_pf lp¡e, Äep¡rsj Apqv$A„Np¡_p ÅZL$pf lp¡e, ^d®ip÷dp„ `pf„Ns lp¡e A_¡ buÅ_p¡ DÙpf L$fhpdp„kd\® lp¡e s¡_¡ eoipmp_y„ cp¡S>_ g¡hp `pÓ NZpe.(4) rhS>eOp¡j_y„ ùv$e`qfhs®_ L¡$hu fus¡ \ey„ ?

S>. (4) S>eOp¡j dyr__u hpZu kp„cmu, s¡_¡ kçeL¹$ fus¡ ^pfZ L$fu, s¡Ap¡ `p¡sp_p cpC S> R>¡ s¡d Ap¡mMpZ \sp„ S> rhS>eOp¡j_y„ Æh_`qfhs®_ \C Ney„.

(5) S>eOp¡j-rhS>eOp¡j bÞ_¡ cpCAp¡ L$C _Nfu_p lsp ? ip_p „rX$s lsp ? ip_p ÅZL$pf lsp —?

S>. (5) bÞ_¡ cpC hpfpZku _Nfu_p lsp, k„õL©s_p âL$p„X$ „qX$s lsp. h¡v$ A_¡ h¡v$p„s_p ÅZL$pf lsp.

— && S>e rS>_¡ÞÖ —&& ..

L¥gpk àgpTp

63

â. : 1. _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ :

(L$) kp y - kpÝhuÆ_¡ L¡$V$gp âL$pf_u hõsyAp¡ hlp¡fphu iL$pe ? a¼s k„¿ep gMp¡.

s¡dp„\u L¡$V$gu `pqY$epfu A_¡ L¡$V$gu A`pqY$epfu ? k„¿ep gMp¡.

Shpb: 1(L$) kp yAp¡_¡ 14 âL$pf_u hõsyAp¡ hlp¡fphu iL$e. s¡dp„\u 8 A pqY$epfu A_¡ 6 pqY$epfu R>¡.

(M) `pW$ |rs® L$fp¡ : `Npd rkÄÅA¡ .......... R>à`C k„OË pZpA¡.

S>. (M)r_NpdrkÄÅA¡ k„\pfp DhË$ZpA¡ `qfeË$ZpA¡ ApDË$ZpA¡ `kpfZpA¡.

(N) A ®dpN^u iåv$ gMp¡ : (1) Of¡Zp„_u Ås A_¡ k„¿ep_u dep®v$p,

(2) Dsphm\u g¡hp hX¡$ (3) ârs |Z® R>¡ (4) s¡ âL$pf_p¡ L$p¡C `Z õ`i® \pe.

S>. (N) ApcfZrhtl, klkpNpf¡, `qX$ yÞ_„, apkpLy$k„sy

(O) `qfN°l A¡V$g¡ iy„ ? bpü s\p Apæep„sf `qfN°l_p âL$pf L¡$V$gp ? a¼s k„¿ep gMp¡.

S>. (O) `qfN°l A¡V$g¡ d|ÃR>p®, ddÐh, bpû `qfN°l. 9 âL$pf_p, Apæe„sf `qfN°l_p 14

âL$pf R>¡.

(Q) AÐepf¡ S>„byÜu`dp„ L¡V$gp su\¯L$f qbfpS>¡ R>¡ ? ¼ep„ rbfpS>¡ R>¡ ?

A_¡ L$C L$C rhS>edp„ ?

S>. (Q) S>„byÜu`dp„ dlprhv¡$l n¡Ódp„ 4 su\¯L$f rbfpS>¡ R>¡. 8, 9, 24, 25 rhS>edp„.

--------------------------------------------------------

â. : 2. y[ÃR>„õkyZ„_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) _uQ¡_u Np\pAp¡ cphp\® krls gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q)

1) Dxy„$ Al¡e„ 4) k¡ `ÎZep 7) S>lp ke„cy

2) k¡ kìhv„$ku 5) yV¹$W¡$ _c¡ 8) v$pZpZ„ k¡V$¹$W„$$

3) y[ÃR>„õkyZ„ 6) rNfuhf¡hp

S>. (L$) (1) Dxy$„ Al¡e„ rsqfe„ qv$kpky, skpe S>¡ \phf S>¡ e `pZp —&

k¡ rZÃQrZQ¡rl krdL¹$M`ÎZ¡, v$uh¡ h ^çd„ krde„ Dv$plzZ —&&

cphp\® : âoph„s cNhp_ dlphuf¡ D`f, _uQ¡ s\p rsfR>u qv$ipdp„ fl¡gp

Ók s\p õ\phf âpZuAp¡_¡ Öìe\u r_Ðe A_¡ `ep®e\u Ar_Ðe ÅZu_¡,

`v$p\p£_¡ âL$pris L$f_pfp kçeL¹$ v$i®__y„ L$\_ L$l¡g lsy„.

S>. (2) k¡ kìhv„$ku Arcc|e_pZu, r_fpdN„ ¡ r^Cd„ qW$eà`p —&

AZÑf¡ kìh S>N„rk rhÄS>„, N„\p Asus¡ AcA¡ AZpD —&&

cphp\® : s¡ cNhp_ dlphuf kdõs S>Ns_¡ v¡$Mhphpmp, L¡$hmv$i®__p,

L¡$hmop_u_p ^pfL$ d|m DÑf NyZp¡\u rhiyÙ k„ed_p `pgL$, ¥e®sphpmp,

ApÐdõhê$`dp„ [õ\s khp£Ñd rhÜp_ lsp. L$d®ê$` N°„r\\u frls, Ace A_¡

_hp Apeyóe\u frls lsp„.

S>. (3) y[ÃR>õky Z„ kdZp dplZpe, ANpqfZp¡ ep `frsrÐ\Ap e —&

k¡ L¡$C Z¡N„srle ^çddplz, AZ¡rgk„ kplz krdL$¹MepA¡ —&&

cphp\® : îu ky dp® õhpdu_¡ îu S>„byõhpduA¡ |R>ey„ L¡$ l¡ cNhp_ ! îdZp¡,

b°pûZp¡, N©lõ\uAp¡ s\p AÞe v$pi®r_L$p¡ d_¡ |R>¡ R>¡ L¡$ A¡L$p„s rlsL$pfu A_¡

DÑd ^d®_¡ L$p¡Z¡ L$l¡g R>¡ ?

S>. (4) k¡ `ÎZep AL¹$MekpNf¡ hp, dlp¡v$lu hprh AZ„s`pf¡ —&

AZpCg¡ hp AL$kpC dy½¡$ (rcL$¹M|)$, kL¹$L¡$ h v¡$hprlhC Sy>Cd„ —&&

cphp\® : s¡ cNhp_ dlphuf kdyÖ_u kdp_ âopA¡ L$fu Ane A_„s lsp.

S>¡d õhe„c|fdZ kdyÖ S>mhpmp¡ R>¡ s¡d cNhp__y„ op_ L$d®dm frls r_d®m,

L$jpe\u frls s\p Oprs L$d®_p b„ _\u dy¼s lsy„. s¡\u v¡$hsp_p Ar^`rs

k¾¡$ÞÖ_u ¡W¡$ s¡S>õhu lsp.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 14

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10014

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

64

S>. (5) yb¡Zc rQbC c|rdhqV$¹L$A¡, S>„ k|qfep AÏ`qfhË$e„su —&

k¡ l¡dhÎZ¡ blz_„v$Z¡e, S>„ku fts (fH) h¡v$e„su dtlv$p —&&

cphp\® : s¡ d¡ê$ `h®s c|rd `f [õ\s flu_¡ `Z ApL$pi_¡ õ`i} füp¡ R>¡

A¡V$g¡ ÓZ¡ gp¡L$_¡ õ`i} füp¡ R>¡. s¡_u ApSy>bpSy> k|e® (Äep¡rsj Q¾$) âv$rnZp

L$f¡ R>¡, kyhZ® S>¡hu ¾$p„rshpmp¡ R>¡ A_¡ A_¡L$ (Qpf) _„v$_h_p¡\u ip¡cu füp¡

R>¡, S>¡_p `f dp¡V$p BÞÖp¡ `Z Aphu_¡ Ap_„v$ A_ych¡ R>¡.

S>. (6) rNf¡hf¡ hp r_klpeepZ„, fyeA¡ h k¡V¹$W¡$ hgepespZ„ —&

sAp¡hd¡ k¡ S>Nc|C`ÎZ¡, dyZZdS¹>T¡ sdyv$plz `ÎZ¡ —&&

cphp\® : S>¡d gp„bp `h®sp¡dp„ r_rj^ `h®s, Np¡m `h®sp¡dp„ ê$QL$ `h®s î¡›$ R>¡

s¡hu D`dpA¡ âpo îu dlphuf v¡$h dyr_Ap¡ hÃQ¡ S>Nsdp„ kh®\u î¡›$ lsp.

S>. (7) S>lp ke„c| Dv¹$luZ k¡V¹W¡$, _pN¡ky hp ^ftZv$dplz k¡V$¹W¡$ —&

Mp¡Ap¡v$A¡ hp fk h¡S>e„s¡, shp¡ hlpZ¡ dyrZh¡Äe„s¡ —&&

cphp\® : S>¡d kdyÖp¡dp„ õhe„c|fdZp, _pNLy$dpf v¡$hspAp¡dp„ ^fZ¡ÞÖ, fkdp„

Bnyfk î¡›$ R>¡, s¡d s` A_y›$p_dp„ îu cNhp_ dlphuf kh® dyr_Ap¡ L$fsp„

î¡›$ lsp.

S>. (8) v$p>ZpZ„ k¡V¹$W„$ Aceà`epZ„, kÃQ¡ky hp AZhÄS>„ he„rs —&

sh¡ky hp DÑd b°ûQ¡f„, gp¡NyÑd¡ kdZ¡ _pe yÑ¡ —&&

(M) _uQ¡_p iåv$p¡_p A\® gMp¡ :

Shpb kp\¡> (M) ANprf$Zp¡ S>. : N©lõ\p¡ dtlv$ S>. : dlp BÞÖp¡

¡rl S>. : Sy>Ap¡ kÃQ¡kyhp S>. : kÐe hQ_dp„

hCfp¡etZv¡$ S>. : h¥fp¡Q_ âÄhrgs ArÁ__u S>¡d dlpchp¡O„ S>. : dlp_ ch kdyÖ

c|B`ÎZ¡ S>. : âc|sop_u, A_„sop_u c|B`ÎZ¡ S>. : A_„s op_u

(N) L$p¡C `Z A¡L$_p¡ S>hpb gMp¡ :

(1) ©Õhu S>¡d kh®_¡ Ap^pfc|s R>¡ s¡d îu cNhp_ dlphuf kh®_¡A^pfc|s lsp s¡ v$ip®hsu a¼s Np\p gMp¡.

S>. : (1) yY$p¡hd¡ yZC rheeN¡lu, _ krÎZl] Ly$ìhC Apky ÎZ¡ —&sqfJ kdyÖ„ Q dlpchp¡Û„, Acee„L$f¡ huf¡ AZ„s QL¹$M| —&&

A\hp(1) âcy dlphuf L¡$hy„ Ýep_ ^fsp lsp s¡ v$ip®hsu Np\p gMp¡.

S>. (1) AÏÑf„ ^çd dyB fCÑp, AÏÑf„ TpZhf„ rTep„B —&kyk½$ ky½„$ A`N„X$ ky½„$ k„rM„vy$ A¡N„s hv$ps ky½„$ —&&

(O) iåv$dp„, v$p_dp„, s`dp„, kdyÖp¡dp„, h©np¡dp„, awgp¡dp„, nrÓep¡dp„, `nuAp¡dp„ iy„ î¡›$ R>¡ s¡ gMp¡.S>. (O) iåv$dp„ = d¡ONS>®_p * v$p_dp„ = Acev$p_ * s`dp„ = b°ûQe® * h©np¡dp„ = ipëdrg

awgp¡dp„ = Afthv$-L$dm * nrÓep¡dp„ = v„$shp¼e (hp¼e `pm_pfp¡ Q¾$hs})`nuAp¡dp„ = h¡Ïv¡$h - Nê$X$

---------------------------------------------------------â. : 3. L$peqõ\rs_p \p¡L$X$p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) _uQ¡_p bp¡gp¡_u S>OÞe A_¡ DÐL©$ô$ L$pe[õ\rs gMp¡ (L$p¡C `Z 10)

S>hpb kp\¡ : bp¡g_y„ _pd S>OÞe DÐL©$ô$ L$pe[õ\rs

1$) v¡$hu 10000 hj® 55 `ëe2) h_õ`rsL$pe A„s: dylws® A_„sL$pm (h_õ`rs L$pm)3) `°Ðe¡L$ h_õ`rs A„s: dylws® 70 ¾$p¡X$p¾$p¡X$u kpNf4) k|ÿd r_Np¡v$ `ep®àsp A„s: dylws® A„s: dylws®$5) k|ÿd h_õ`rsL$pe A„s: dylws® Ak„¿epsp¡ L$pm ( ©Õhu L$pm)6) L$p`p¡s g¡íep A„s: dylws® 3 kpNf,`ëe_p¡ Ak„¿epsdp¡ cpN7) kpõhpv$_ kdqL$s 1 kde 6 AphrgL$p8) d_: `e®hop_ 1 kde v¡$i¡ EZp |h® ¾$p¡X$ hj®9) Ahr^v$i®_ 1 kde 132 kpNf kpr^L$10) cpjL$ 1 kde A„s: dylws®$11) Ak„ou A„s: dylws® h_õ`rs L$pm12) `ep®àsp A„s: dylws® âÐe¡L$ kp¡ kpNf kpr^L$

î¡Zu : 14 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

65

î¡Zu : 14 -- ¡S> : 3

(M) S>hpb gMp¡ : L$p¡C `Z `p„Q :

(1) Ap \p¡L$X$pdp„ L¡$V$gp âL$pf_p L$pm bspìep R>¡ ? v$f¡L$_p _pd ¾$ddp„ gMp¡.

S>hpb(M)(1) Ap \p¡L$X$pdp„ 4 âL$p_p L$pm bspìep R>¡. ¾$d\u s¡d_p _pd _uQ¡ âdpZ¡ R>¡:

(i) bpv$f L$pm (Ak„¿epsp¡ L$pm) s¡_p\u dp¡V$p¡

(ii) yY$hu L$pm (Ak„¿eppsp¡ L$pm) s¡_p\u dp¡V$p¡

(iii) A ® yv¹$Ng `fphs®_ L$pm (A_„sp¡ L$pm) s¡_p\u dp¡V$p¡

(iv) h_õ`rs L$pm (A_„sp¡ L$pm)

(2) L$ep Æhp¡_u L$pe[õ\rs A_¡ ch[õ\rs kfMu R>¡ ? ip dpV¡$ ?

s¡hp L$p¡C `Z A¡L$ Æh_u S>OÞe A_¡ DÐL©$ô$ chrõ\rs gMp¡.

S>. (2) _pfL$u A_¡ v¡$h_u L$pe[õ\rs A_¡ ch[õ\rs kfMu R>¡ L$pfZ L¡$ _pfL$u A_¡ v¡$h_u `ep®e

A¡L$ ch |fsu S> rkdus R>¡. _pfL$u dfu_¡ _pfL$u _\u b_sp¡. v¡$h dfu_¡ v¡$h _\u b_sp.

â\d _fL$_p _pfL$u_u ch[õ\rs S>OÞe 10,000 hj®, DÐL©$ô$ 1 kpNf R>¡.

(3) AplpfÜpf gMp¡.

S>. (3) Aplpf Üpf : S>OÞe DÐL©$ô$

161 AplpfL$ R>Úõ\ 3 kde Þe|_ 1 nyëgL$ ch Ak„¿epsp¡ L$pm (bpv$f L$pm)

162 AplpfL$ L¡$hmu A„s: dylws® v¡$i¡ EÏ„ |h® ¾$p¡X$ hj®

163 AZplpfu R>Úõ\ 1 kde 3 kde

164 chõ\ kep¡Nu L¡$hmu .... AS>Oe A_yÐL©$ô$ 3 kde

AZlpfL$

(4) S>¡_u D-[õ\rs kh®L$pm R>¡, s¡hp bp¡g_p _pd gMp¡. ip dpV¡$ s¡d_u [õ\rs kh®L$pm R>¡ —?

S>. (4) S>¡_u D. [õ\rs kh®L$pm R>¡ shp bp¡gp¡ :

^dp®[õsL$pe, A^dp®[õsL$pd, ApL$pip[õsL$pe, L$pm, yv¹$Ng... Ap b^p bp¡g A_pqv$

A_„s_u [õ\rshpmp R>¡ s¡\u s¡d_u D. [õ\rs kh®L$pm R>¡. s¡ l„d¡ip„ `p¡sp_p

õhcphdp„ Ah[õ\s fl¡ R>¡.

(5) L$p`p¡s g¡íep A_¡ `v$dg¡íep_u DÐL©$ô$ [õ\rs L¡$V$gu ? L$C A ¡np\u ?

S>. (5) L$p`p¡s g¡íep_u D. [õ\qs - 3 kpNf_¡ `ëe_p¡ A. cpN Ar^L$

`v$d g¡íep_u D. [õ\rs - 10 kpNfp¡ d_p¡ A„s Ar^L$.

(6) v$i®_Üpf gMp¡.

S>. (6) v$i®_Üpf S>OÞe DÐL©$ô$

145 Qnyv$i®_ A„s: dylws® 1000 kpNf Ar^L$

146 AQnyv$i®_ ----- A.A. A.kp„.

147 Ahr^ v$i®_ 1 kde 132 kpNf Ar^L$

148 L¡$hm v$i®_ ----- kpqv$ A_„s

---------------------------------------------------------

â. : 4. S>hpb gMp¡ : L$p¡C `Z ÓZ (bpf s`_p Ap^pf¡) :

(1$) AhL$prgL$ A_i_ s`_p L¡$V$gp c¡v$ R>¡ ? L$ep L$ep ?

kyL$p¡ig dyr_A¡ L$ey„ s` L$ey lsy„ ? kyv$i®_ i¡W¡$ L$ey„ s` L$ey lsy„ ?

S>hpb:4 (1) AhL$prgL$ A_i_ s`_p 3 c¡v$ R>¡. (1) `pv$p¡ Nd_ âÐep¿ep_ (2) c¼s

âÐep¿ep_ (3) HrNs dfZ s¡ v$f¡L$_p b¡ c¡v$ 1) ìepOps A_¡ 2) r_ìep® ps

A¡V$g¡ Ly$g R> c¡v$ \ep.

(2) cph DZp¡v$fu s` L¡$V$gp A_¡ L$ep L$ep âL$pf¡ \pe ? DZp¡v$fu s`_p Ly$g L¡$V$gp âL$pf -

k„¿ep gMp¡.

S>. (2) cph DZp¡v$fu s` 6 âL$pf¡ \pe: Aë` ¾$p¡ , Aë` dp_, Aë` dpep, Aë` gp¡c,

Aë` iåv$ (L$gl), Aë` T„TV$ (Lp¡ ey¼s hQ_), DZp¡v$fu s`_p Ly$g âL$pf : 15

(3) rh_e s`_p L¡$V$gp c¡v$ ? L$ep L$ep ?

s¡$ v$f¡L$_p ¡V$prhcpN dmu_¡ rh_es`_p Ly$g L¡$V$gp c¡v$ \pe ? - s¡ k„¿ep gMp¡.

S>. (3) rh_es`_p 7 c¡v$: 1) op_ rh_e 2) v$i®_ rh_e 3) QqfÓ rh_e 4) d_ rh_e

5) hQ_ rh_e 6) L$pe rh_e 7) ìehlpf rh_e. rh_es`_p Ly$g c¡v$ 134,

L¥gpk àgpTp

66

î¡Zu : 14 -- ¡S> : 4

(4) ìeyÐkN® A¡V$g¡ iy„ ? cph L$pep£ÐkN®_p âL$pf gMp¡ - a¼s _pd gMp¡.

S>. (4) ìeyskN® A¡V$g¡ ApÐdp\u AgN `v$p\p£_p¡ ÐepN

cph L$pep¡ÐkN®_p âL$pf : (1) L$jpe L$pep¡ÐkN®

(2) k„kpf L$pep¡ÐkN®

(3) L$d® L$pep¡ÐkN®

- L$pDõkÁN_p Ly$g c¡v$ L¡$V$gp ? a¼s _pd gMp¡.

- ^d®L$\p L¡$V$gp âL$pf_u R>¡ ? s¡_p _pd gMp

L$pDkÁN_p Ly$g c¡v$ : 7.

(5) õhpÝepe s`_p b^p âL$pf_p a¼s _pd gMp¡.

S>. (5) õhpÝepe s`_p âL$pf `p„Q - hpeZp, yÃR>Zp, `qfeË$Zp, A_yâ¡np, ^d®L$\p.

^d®L$\p 4 âL$pf_u R>¡. 1) Apn¡ Zu 2) rhn¡ Zu 3) k„h¡NZu 4) r_h£v$Zu.

--------------------------------------------------------

â. : 5. c¼spdf_p Ap^pf¡ gMp¡ :

(L$)_uQ¡_u Np\p cphp\® kp\¡ gMp¡ : (L$p¡C `Z ÓZ)

1$) op_„ e\p .......... Ly$g¡@r` 3) ÷u$Zp„ .......... Ågd¹¹

2) Ðhpdpd_[Þs .......... `Þ\p: 4) _põs„ .......... gp¡L¡$

S>.5: (L$) (1) op_„ e\p Ðhre rhcprs L©$sphL$pi„, _¥h„ s\p lqflfpqv$jy _peL¡$jy —&

s¡S>: õazfÞdrZjy eprs e\pdlÐh„ _¥h„ sy L$pQ iL$g¡ qL$fZp azg¡@r` —&&

Ap`_¡ rhj¡ AhL$pi L$fu_¡ fl¡gy„ op_ S>¡hy„ ip¡cu füy„ R>¡ s¡hy„ lqflfpqv$ dy¿e

v¡$hp¡dp„ ip¡csy„ _\u. L$pfZ L¡$ âL$pidp_ drZAp¡dp„ s¡S> S>¡hu âbmsp `pd¡

R>¡ s¡hu, s¡S>dp„ âbmsp k|e®qL$fZp¡_¡ h¡fsp L$pQ_p L$V$L$p _\u `pdsp.

(2) Ðhpdpd_[Þs dy_e: `fd„ ydp„k, dpqv$Ðe hZ® hZ®ddg„ sd: yfõsps¹ —&

Ðhpd¡h kçeNy gæe S>e[Þs d©Ðey„, _pÞe: rih: rih`v$õe dyr_ÞÖ `Þ\p —&&

l¡ dyr_ÞÖ, dyr_Ap¡ Ap`_¡ `fd yfyj, A„ L$pf_¡ v|$f L$fhpdp„ k|e® kdp_

s¡S>õhu A_¡ r_d®m dp_¡ R>¡. A¡hp Ap`_¡ S> ê$X$u fus¡ cÆ _¡ d©Ðey_¡ Æsu

Åe R>¡. s¡\u dy[¼s`v$ L$ëepZL$pfu dpN® Ap`_p husfpN dpN® rkhpe buÅ¡

L$p¡C S _\u.

(3) ÷uZp„ ispr_ isip¡ S>_e[Þs yÓp_, _pÞep k|s„ Ðhvy$`d„ S>__u âk|sp —&

khp® qv$ip¡ v$^rscpr_ klö fríd„, `pÃe¡h qv$ÁS>_ers õa|f v„$iyÅgd¹ —&&

l¡ _p\ ! Ap S>Nsdp„ ÷uAp¡ gpMp¡ yÓp¡_¡ S>Þd Ap ¡ R>¡, `f„sy sdpfu dpsp

rkhpe buÆ L$p¡C `Z õÓuA¡ sdpfp S>¡hp `_p¡sp yÓ_¡ S>Þd Apàep¡

_\u. s¡ A¡hu fus¡ L¡$ S>¡d AÞe kOmu qv$ipAp¡ spfpAp¡_¡ ^pfZ L$f¡ R>¡,

`f„sy |h® qv$ip S> A¡L$ A¡hu qv$ip R>¡ L¡$ S>¡ âL$pidp_ qL$fZ_p kd|l\u

ey¼s A¡hp k|e®_¡ S>Þd Ap ¡ R>¡.

(4) _põs„ L$v$prQvy$`epku _ fplzNçe:, õ`ô$u L$fp¡rj klkp eyN`ÄS>[Þs —&

_pçcp¡ fp¡v$f r_ê$Ù dlpâcph: k|ep®rsipre drldp@rk dy_uÞÖ gp¡L¡$ —&&

l¡ dyr_ÞÖ ! Ap gp¡L$dp„ Ap`Zp¡ drldp k|e®\u `Z Ar^L$ R>¡. (L¡$d L¡$

L¡$hmv$i®_ ê$`u k|e® EÁep `R>u) s¡ L$v$u Ap\dsp¡ _\u. fplz s¡_¡ N°lZ

L$fu iL$sp¡ _\u. ÓZ¡ S>Ns_¡ blz S> iuO°sp\u A¡L$kp\¡ âL$pris L$fu

iL$p¡ R>p¡. s¡d S> L$pmp„ hpv$mp„ `Z Ap`_p v$i®_ê$`u dlpâcph_¡ Aphfu

iL$sp„ _\u.

(M) cNhp_ A¡L$ rhriô$ âL$pf_p v$u`L$ R>¡ s¡ bsphsu Np\p gMp¡.

S>. (M) r_ |®dhs} 25 hrS>®s s¡g |fp: L©$Ðõ_„ S>NÐÓe rdv„$ âL$V$u L$fp¡rj —&

Nçep¡ _ Åsy dfysp„ QrgsQgp_p„, v$u`p¡@`fõÐhdrk_p\ ! S>NÐâL$pi: —&&

L¥gpk àgpTp

67

A\hp

^d®L$\p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$)L$p¡C `Z ÓZ_p S>hpb Ap`p¡ :

(1$) L¡$iuõhpdu_p rióep¡_p d_dp„ iy„ i„L$p DÐ`Þ_ \C s¡ gMp¡-L$p¡C `Z 2 dyØp gMp¡.

S>hpb: L$ (1) L¡$iuõhpdu_p rióep¡A¡ Äepf¡ Np¥sdõhpdu_p rióep¡_¡ Å¡ep Ðepf¡ s¡d_p d_dp„ i„L$p \C

L¡$ Ap Adpfp¡ L¡$hp¡ ^d® R>¡ A_¡ s¡d_p¡ L¡$hp¡ ^d® R>¡ ? s\p Adpfu ApQpf^d®_u ìehõ\p

A¡V$g¡ bpü h¡j ^pfZp Apqv$ q¾$ep L¡$hu R>¡? A_¡ s¡d_u ApQpf^d®_u ìehõ\p L¡$hu

R>¡ ? cNhp_ `pð®_p\¡ Ad_¡ Qpf dlph°shpmp¡ ^d® L$üp¡ R>¡ A_¡ dlphufõhpduA¡ `p„Q

dlph°shpmp¡ ^d® L$üp¡ R>¡, sp¡ Ap c¡v$_y„ L$pfZ iy„ R>¡ ? cNhp_ dlphuf¡ AQ¡gL$ ^d®

L$üp¡ R>¡ Äepf¡ cNhp_ `pð®_p\¡ blzd|ëe h÷ fpMhp_u R|>V$ fpMu R>¡. bÞ_¡_p bpü

ApQpfdp„ ApV$gy„ A„sf ip dpV¡$ R>¡ ?

(2) Np¥sdõhpdu d_ê$`u vy$ô$ A_¡ kplrkL$ Op¡X$p_¡ L$C fus¡ hidp„ fpM¡ R>¡ —?

S>. (2) Np¥sdõhpdu d_ê$`u vy$ô$ A_¡ kplrkL$ Op¡X$p_¡ îysop_ê$`u gNpd\u kçeL¹ âL$pf¡

hp„Q_p, ©ÃR>_p, `qfeË$Zp, ^d®L$\p A_¡ A_yâ¡npê$` ^d®rinp\} bp„ u_¡ hi

L$fu g¡ R>¡ ?

(3) Np¥sdõhpduA¡ L$jpeê$`u ArÁ__¡ L¡$hu fus¡ ip„s L$f¡gu R>¡.

S>. (3) Np¥sdõhpduA¡ L$jpeê$` ArÁ__¡ su\L$f_u ApNdhpZu ê$` `pZu s\p îys, iug

A_¡ s`ê$` `pZu R>p„V$u_¡ ip„s L$f¡g R>¡. s¡\u s¡ W$f¡gu ArÁ_ s¡d_¡ s\p s¡d_p

ApÐdNyZp¡_¡ v$TpX$su _\u.

(4) L$C gsp ce„L$f R>¡ ? Np¥sdõhpdu s¡_p\u L$C fus¡ bQu Nep R>¡ ?

S>. (4) d_yóe_p A„sfdp„ DÐ`Þ_ \su chs©óZp ê$`u h¡g ce„L$f R>¡. kp„kpqfL$ `v$p\p£_u

BÃR>p A_¡ gpgkp_u gsp R>¡ s¡ ce„L$f R>¡. Np¥sdõhpduA¡ Ap gsp_¡ k„sp¡j Üpfp

d|m krls DM¡X$u_¡ a¢L$u v$u^u R>¡.

(M) a¼s A¡L$ S> iåv$dp„ S>hpb Ap`p¡ :

(1) L$¡iuõhpdu A_¡ Np¥sdõhpdu L$ep DÛp_dp„ dþep lsp ? L$C _Nfudp„ dþep lsp ?

S. (M) (1) qs„vy$L$ DÛp_dp„, îphõsu _Nfudp„

(2) bÞ_¡ hÃQ¡ L¡$V$gp âï_p¡_u QQp®-rhQpfZp \C ? s¡dp„\u kpsdp¡ âï_ L$ep¡ lsp¡ ?

S>. (2) 12, Ap` Að D`f ApfyY$ R>p¡ R>sp„ s¡ Op¡X$p¡ Ap`_¡ DÞdpN® D`f L¡$d

gC S>sp¡ _\u ?

(3) L¡$iuõhpdu_¡ L¡$V$gp op_ lsp ? L$ep L$ep ?

S>. (3) 3, drsop_, îysop_ A_¡ Ahr^op_.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

î¡Zu : 14 -- ¡S> : 5

L¥gpk àgpTp

68

â. : 1. °põsprhL$ Np\p A_¡ DÑfpÝe_ k|Ó_p Ap^pf¡ : î¡Zu :

(L) _uQ¡_u Np\pAp¡ cphp\® krls |Z® L$fp¡ :

(1) kpf„ ........................ .... dfZ„

S>hpb: (L) (1) kpf„ v„$kZ _pZ„, kpf„ sh-r_ed - k„S>d - iug„ —&

kpf„ rS>Zhf ^çd„ kpf„ k„g$¡lZp- „qX$e dfZ„ —&&

cphp\® : k-v$i®_, k-op_, 12 âL$pf_p s`, 10 âL$pf_p `ÃQL¹$MpZ, ê$`

r_ed 17 âL$pf_p k„ed, _hhpX$, rhiyÙ b°ûQe®_y„ `pg_, rS>_¡ðf âê$r`s

^d®, k„g¡MZp- k„\pfp¡ A_¡ „rX$s-dfZ A¡ S> S>Ns_p kh® `v$p\p£_¡ rhi¡

kpfc|s A_¡ ApÐdL$ëepZL$pfu `v$p\p£ R>¡, L$pfZ L¡$ „qX$s-dfZ \hp\u Æh_p¡dp¡n \C Åe R>¡.

(2) qMà`„ ............................ Qf¡@è`dÑp¡S>. (2) rMà „ _ k½¡$C rhh¡Nd¡J, sçl$p kdybpe `lpe L$pd¡ —&

krdÃQ gp¡N„ kdep dl¡ku, ApepÏfL$M$u Qf¡X$à`dÑp¡ —&&cphp\® : iuO°sp\u rhh¡L$ (L$jpe-ÐepN) âpàs \hp¡ i¼e _\u. dpV¡$ vy$N®rs\u`p¡sp_p ApÐdp_u fnp L$fhphpmp dp¡np\} dyr_ L$pdcp¡N_¡ ÐepNu, gp¡L$õhê$`_¡kdcph |h®L$ ÅZ¡, A °dpv$u \C_¡ kph^p_u |h®L$ rhQf¡.

(3) Aip¡L$ ........................... rS>_¡ðfpZp„

S>. (3) Aip¡L$ h©n kyf yó`h©rô$, qv$ìeÝhr_òpdf dpk_„ Q —&

cpd„X$g„ vy„v|$rcfps `Ó„, kÐâprslpe®rZ rS>_¡ðfpZp„„ —&&

cphp\® : 1) Aip¡L$ h©n 2) qv$ìe `yóep¡_u h©róV$, 3) qv$ìe Ýhr_ 4) Qpdf

rhTp„hp

5) drZS>qX$s õaqV$L$_y„ tklpk_ 6) cpd„X$g 7) v¡$h vy„$vyrc s\p 8) âcy_p dõsL$

D`f ÓZ R>Ó ^fpe, Ap âdpZ¡ su\¯L$fp¡_¡ ApW$ ârslpe® lp¡e R>¡.

(4) rhÑ¡Z ........................... v$V$Wy$d¡h

S>. (4) rhÑ¡Z spZ„ Z gc¡ `dÑ¡, Cd[çd gpA¡ Av$zhp `fÐ\p —&

v$uhà`ZV¹$W¡$ h AZ„Ñdp¡l¡, _¡epDe„ v$V¹$Wy$dv$V¹$Wy$d¡h —&&

cphp\® : âdpv$u-A^d} Æhp¡_¡ ^_ Ap gp¡L$ L¡$ `fgp¡L$dp„ ifZê$` \sy„ _\u.

v$uhp¡ byTpC S>sp„ AS>hpmpdp„ Å¡e¡gp¡ dpN® `Z v¡$Mpsp¡ _\u s¡ S> fus¡ A_„s dp¡l_p

L$pfZ¡ k-op_ v$i®_ê$` v$u`L$ byTpC S>sp, dp¡ndpN® s¡_¡ v¡$Mpsp¡ _\u.

(5) ÅI ............................. kpe„

S>. (5) ÅH Q hyqb„$ Q ClÄS> `pk„, c|s¡tl ÅZ¡ `qX$g¡l kpe„ ——&

sçlprsrhÄÅ¡ `fd„ rÑ Zèep kçdÑ v„$ku _ L$f¡C `ph„ —&&

cphp\® : l¡ Ape® ! sy„ Ap k„kpfdp„ SÞ>d A_¡ h©qÙ A\p®s¹ S>Þd dfZ_p vy$:Mp¡_¡

Å¡. sy„ âpZuAp¡_p L$d®b„ A_¡ s¡_p rh`pL$ê$` vy$:M_¡ ÅZu s¡_u kp\¡ `p¡sp_p

kyMvy$:M_p¡ kdÞhe L$f S>¡_p\u AÐe„s rhÜp_ b_¡gp¡ kp^L$ dp¡n_¡ ÅZu

kçeL¹$v$i} \C Åe R>¡.

k-v$i} rdÕepÐh_p `p`_y„ ApQfZ L$fsp¡ _\u.

(6) A¡h„ ............................. d[ÎZAp¡

S>. (6) A¡h„ gp¡A¡ `rgÑ[çd, S>fpA¡ dfZ¡Ze

Aà`pZ„ spfuBõkprd, syåc¡tl AÏ d[ÎZAp¡ —&&

cphp\® : l¡ dpsp ! Ap gp¡L$ SÞ>d, S>fp, fp¡N, dfZê$` vy$:M\u bmu S>C füp¡

R>¡, `uX$pC füp¡ R>¡. Ap`_u A_yop gC_¡ husfpN dpN® `f Qpgu_¡ Ap kmNsp

k„kpfdp„\u lz„ dpfp ApÐdp_¡ spfu v$Ci.

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 15

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10015

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

69

î¡Zu : 15 -- ¡S> : 2

(M) _uQ¡_p âï_p¡_p dpÁe âdpZ¡ S>hpb gMp¡ :

(1) `p¡s¡ L$f¡gp L$d®_y„ am `p¡s¡ A¡L$gpA¡ S> cp¡Nhhy„ `X¡$ R¡. Ap A\® bsphsu dpÓ Np\p gMp¡.

S>hpb : S>hpe (M)(1) k„kpf dphÎZ `fõk AV¹$W$p, kplpfZ„ S>„ Q L$f¡C L$çd„ —&

L$çdõk L¡$ sõk D h¡eL$pg¡, _ b„ hp b„ he„ Dh£rs —&&

(2) iugh°s_p¡ drldp bsphsu Np\p L¡$V$gu R>¡ ?

L$ep ApNd_p L$ep AÝee_dp„ R>¡ A_¡ s¡ k|Ó L$prgL$ R>¡ L¡$ DÐL$prgL$ ?

S>. (2) ÓZ R¡ : îu °ï_ìepL$fZ k|Ó - îysõ„L$^ 2, 4\p¡ Üpf, Ap k|Ó L$prgL$ R>¡.

(3) ""dp¡ndpN® dpV¡$ dõsL$_p dyNV$drZ kdp_ R>¡'' Ap A\® S>¡ Np\pdp„ Apìep¡ lp¡e s¡ dpÓ Np\p gMp¡.

S>. (3) v¡$h_tfv$ _d„rke |e„, kìh S>NyÑd d„Ng dÁN„ —&

vy$Ùqfk„ NyZ_peNd¡N„, dp¡L¹$`lõk hqX$k„N c|e„ —&&

(4) kp^L$ dm-d|Ó\u cf¡gp„ ifuf_p¡ ÐepN ¼epf¡ L$f¡ R>¡ ? ip dpV¡$ L$f¡ R>¡ ?

S>. (4) Äep„ ky u ifuf Üpfp op_, Ýep_ Apqv$ NyZp¡_p¡ gpc \sp¡ lp¡e Ðep„ ky u k„ed,

Æh__¡ kyfrns fpM¡. d©Ðey_p Ahkf¡o `fuop Üpfp ifuf_¡ ^d®kp^__¡ Aep¡Áe

kdÆ_¡ âÐep¿ep_ `fuop Üpfp Aplpf_p¡ ÐepN L$fu dm, d|Óp¡ cf¡gp Ap¥v$pqfL$

ifuf_p¡ ÐepN L$f¡ R>¡.

(5) ""`pR>gu Ahõ\pdp„ ^d® L$fuiy„'' A¡hp¡ A\® bsphsu dpÓ Np\p gMp¡.

S>. (5) k yìhd¡h„ _ gc¡¡ÄS> `ÃR>p, A¡kp¡hdp kpkhpC epZ„ —&

rhkueC rkqY$g¡ ApDerçd, L$pgp¡hZuA¡ kfufõk c¡A¡ —&&

(6) v$ep, b°ûQe®, kdqL$s A_¡ k„ed_p¡ _pi i¡_p\u \pe R>¡ ?

S>. (6) Apf„c L$fhp\u v$ep_p¡, ÷u_p k„Np\¡ b°ûQe®_p¡, rS>_hQ_dp„ i„L$p fpMhp\u

kdqL$s_p¡ A_¡ `qfN°l s\p iåv$, ê$`, N„ , fk-õ`i® A¡ `p„Q L$pd NyZê$` A\®dp„

ApkL$ps \hp\u k„ed_p¡ _pi \pe R>¡.

(7) Æh A_pîhu ¼epf¡ \pe ? Aphp A_pîhu i¡_y„ Apfp^_ L$f¡ R>¡ ?

S>. (7) `p` âhpl AV$L$hp\u Æh A_pîhu \pe. Aphp¡ A_pîhu s`_y„ Apfp^_ L$f¡ R>¡.

(N)_uQ¡_p iåv$p¡_p A\® gMp¡ : (L$p¡C Qpf gMp¡) :

S>hpb (N):1) ApDeçdu S>hpb : Apeyóe 5) AZpCg S>hpb : r_d®m .

kp\¡ 2) b|lBÑp S>hpb : kyfrns fpM¡ 6) vy$Ý^qfk„ S>hpb : A`fprS>s

3) r`ÄS> S>hpb : fpN 7) k„rkÃQdpZp S>hpb : k„N°l L$fhp\u

4) glC S>hpb : `pd¡ R>¡ 8) `eË$uA¡. S>hpb : akpe¡gp

(O) _uQ¡_p A\®_p d|m iåv$ gMp¡ - (L$p¡C `Z Qpf) :

S>hpb (O) 1) r_v$p£j = S> : r_hÛ 2) Ap`_u = S> : sy„åc¡tl 3) kyh°s = S> : kìhe

kp\¡ 4) Ape® = S> : Ape®-AÄS> 5) L$üp R>¡ = S> : crZep 6) v$unp= S> : `hÄSp>

7) ifZ = S> : spZ„ 8) R>Ó. = S> : Aps`Ó

S>hpb : (O) (1)

---------------------------------------------------------

â. : 2. R> g¡íep_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) g¡íep_u Np\p gMp¡.

S>. (1) _pdpC hÎZ fk N„ apk `qfZpd gL$MZ„ —&

W$pZ qW$I QpD, g¡kZ„ sy kyZ¡l d¡ —&&

(2) `p„Qdp v¡$hgp¡L$_p v¡$hp¡_¡ S>¡ g¡íep lp¡e s¡_p gnZp¡ gMp¡.

S>. (2) `v$d g¡íep lp¡e R>¡, s¡_p gnZp¡ : 1) Aë` ¾$p¡ 2) A-dp_ 3) A-dpep 4)

A-gp¡c 5) âip„s qQÓ, 6) ApÐdp_p¡ v$dZlpf 7) ep¡N D`^p_ krls lp¡e

8) \p¡X$p bp¡gp¡ 9) rS>s¡rÞÖe lp¡e.

(3) kÅ¡Nu L¡$hmu_u S>¡ g¡íep lp¡e s¡_u S>OÞe A_¡ DÐL©$ô$ rõ\rs gMp¡.

S>. (3) kÅ¡Nu L¡$hmu_¡ `fd iy¼g g¡íep lp¡e R>¡. s¡_u S> [õ\rs A„s dylws® A_¡ DÐL©$ô$

[õ\rs v¡$i¡DZu |Z® ¾$p¡X$ hj®_u.

L¥gpk àgpTp

70

î¡Zu : 15 -- ¡S> : 3

(4) g¡íep_p¡ Nrs Üpf gMp¡.

S>. (4) NrsÜpf : L©$óZ, _ug, L$p`p¡s A¡ ÓZ Aâiõs A^d® g¡íep R>¡. s¡_p\u Æh

vy$N®rsA¡ Åe. s¡Å¡, `v$d, iyL$g A¡ ÓZ ^d® g¡íep s¡_p\u Æh kyNrsA¡ Åe.

(5) _uQ_u g¡íep_u S>OÞe A_¡ DÐL©$ô$ [õ\rs gMp¡ A_¡ DÐL©$ô$ [õ\rs L$ep„ gpc¡ s¡ gMp¡.

1) L$p`p¡s g¡íep 2) _ug g¡íep.

S>. (5) 1) L$p`p¡s g¡íep_u rõ\rsS> A„s dylws® D - 3 kpNf_¡ `ëe_p¡ Ak„¿epsdp¡ cpN

Ar^L$ ÓuÆ _fL$dp„ gpc¡.

2) _ug g¡íep S> [õ\rs - A„s dylws® D - 10 kpNf_¡ `ëe_p¡ Ak„¿epsdp¡ cpN

Ar^L$ `p„Qdu _fL$dp„ gpc¡.

(6) _uQ¡_p_¡ L$C g¡íep lp¡e ?

1) Qpk `nu_u `p„M_p¡ hZ® L$C g¡íep S>¡hp¡ lp¡e ?

S>. (6) 1) Qpk `nu_u `p„M - L©$óZ g¡íep

2) iZ_p awg_p¡ hZ® L$C g¡íep S>¡hp¡ lp¡e ?

S.2) iZ_p awg_p¡ hZ® `v$d g¡íep.

3) fp¡rlZu h_õ`rs_p¡ fk L$B g¡íep S>¡hp¡ lp¡e ?

S>.3) fp¡rlZu h_õ`rs_p¡ fk L©$óZ g¡íep

4) R>m |h®L$ hs®_ L$f_pf_¡ L$C g¡íep lp¡e ?

S>. 4) R>m |h®L$ hs®_ L$f_pf_¡ L$p`p¡s g¡íep.

(7) g¡íep ÓZ âL$pf¡ s\p _h âL$pf¡ L¡$hu fus¡ `qfZd¡ s¡ kdÅhp¡.

S>. (7) g¡íep, S>O, dÝed, DÐL©$ô$ A¡ ÓZ âL$pf¡ `qfZd¡. s¡ D`f L$lu s¡ v$f¡L$_p ÓZ-

ÓZ c¡v$ \pe. S>¡d L¡$ S>OÞe_p¡ S>OÞe, S>OÞe_p¡ dÝed A_¡ S>OÞe_p¡ DÐL©$ô$

A¡ fus¡ v$f¡L$_p ÓZ ÓZ c¡v$ L$fsp„ _h c¡v$ \pe.

---------------------------------------------------------

â. - 3 : AóV$ âhQ_ dpsp_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) Brfep krdrs_p¡ Qp¡\p¡ c¡v$ rhõspf\u kdÅhp¡.

S>. (1) Bqfep krdrs_p 4 c¡v$ R>¡. Qp¡\p¡ c¡v$ eÐ_p R>¡. s¡_p Qpf c¡v$ R>¡. R>'L$pe Æhp¡_¡

Qny\u Å¡C_¡ Qpg¡, n¡Ó\u |„kfu (3pp/4 lp\....) âdpZ¡ S>du_ ApNm Å¡sp

Qpg¡, L$pm\u qv$hk¡ Qpg¡, cph\u fõs¡ Qpgsp 10 bp¡g¡ hÆ®_¡ D`ep¡N |h®L$ Qpg¡

s¡ hpeZ.... ^d®L$\p Apqv$_p R>¡. s¡dS> iåv$, ê$`, N„ , Öìe, õ`i® Apqv$ rhjedp„

Ýep_ _ v¡$.

(2) `p„Qdu krdrs_p¡ buÅ¡ A_¡ ÓuÅ¡ c¡v$ kdÅhp¡.

S>. (2) n¡Ó\u hõsu_¡ vy$N¯ \pe Ðep„ L¡$ Ål¡f fõsp `f _ `fW¡$$.

L$pm\u `fW$Z c|rd_¡ L$pmp¡L$pm `qX$g¡lu, y„Æ_¡ `fW¡$.

(3) d_-Nyràs cph\u A_¡ L$pe Nyràs Öìe\u bsphp¡.

S>. (3) d_-Nyràs cph\u - rhje L$jpe Aps®-fp¥Ö Ýep_, fpN-Ü¡jdp, d_ _ âh®sph¡,

L$pe-Nyràs - Öìe\u - ifuf_u iyîyjp (ip¡cp) _ L$f¡.

(4) Aô$ âhQ_ dpsp_p¡ Ar^L$pf L$ep k|Ó_p¡ R>¡ ? L¡$V$gpdy„ AÝee_ R>¡ ?

S>. (4) DÑfpÝee_ k|Ó_p¡ R>¡ AÝee_ - 24

(5) cpjp krdrs A¡V$g¡ iy„ ? s¡_p¡ L$pm\u c¡v$ kdÅhp¡.

S>. (5) cpjp krdrs A¡V$g¡ bp¡ghp_u rhr^. L$pm\u fpÓ¡ 1 âlf huÐep bpv$ k|ep£v$e ky u

Å¡f\u _ bp¡g¡.

(6) kp y h÷ A_¡ `pÓp_y„ `qX$g¡lZ L¡$V$gu hpf L$f¡ ? ¼epf¡ L$f¡ ?

S>. (6) b¡ hMs L$f¡. (1gp A_¡ Qp¡\p âlf_p) `l¡gp âlf_p `l¡gp Qp¡\p cpN¡ A_¡

Qp¡\p âlf_p R>¡ëgp Qp¡\p cpN¡ L$f¡.

(7) _uQ¡_p bp¡g L$C krdrs L¡$ Nyràs_p R>¡ ?

1) AÏÅZl 2) rhje-L$jpe 3) k„ep¡N 4) Apg„b_.

S>. (7) 1) krdrs 2) d_-Nyrà s 3) krdrs 4) krdrs

--------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

71

î¡Zu : 15 -- ¡S> : 4

â. : 4. kpdpreL$ - ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) _uQ¡_p `pW$_u |rs® L$fp¡ :

(1) `pZ c|e Æh ..............S>„hpCÜ„

S>. (L$) (1) `pZ c|e Æh kÑpZ„ ApkpeZpA¡, L$pgõk ApkpeZpA¡, k|eõk

ApkpeZpA¡ kyev¡$hepA¡ ApkpeZpA¡, hpeZprfeõk ApkpeZpA¡

(2) kdZ¡ ....................... `pZ„

S>. (2) kdZ¡ - r_ÁN„\¡, apkyA¡Z„ A¡krZÄS>¡Z„ AkZ `pZ„

(M) _uQ¡_p iåv$_y„ dpN^u gMp¡ :

1) i÷ 2) `uhp_p `v$p\p£ A_¡ dp`_u dep®v$p

S>. (M) 1) i÷- kÐ\ 2) ¡ÄS>rhtl - `uhp_p `v$p\p£ A_¡ dp`_u dep®v$p

3) L$f¡g lp¡e 4) dìhpbpl

S>. 3) L$fZep 4) bp^p `uX$p frls

(N)a¼s A„L$dp„ S>hpb gMp¡ : (L¡$V$gp lp¡e ?)

S>hpb (N) 1) `ep®ràs Shpb : - 6 2) dv$ S>hpb : - 8

kp\¡ 3) kdyØOps S>hpb : - 7 4) `„Q¡[ÞÖe_u Æhpep¡r_ S>hpc : 36 gpM

(O) (1) `l¡gy„ îdZ k|Ó i¡_p dpV¡$ R>¡ ? L$epf¡ L$fhp_y„ lp¡e ?

S>. (O) 1) `l¡gy„ îdZ k|Ó t_v$p k„b„ u ArsQpfp¡_y„ âqs¾$dZ L$fhp dpV¡$ R>¡.

`p¡j^ h°s, fpÓu k„hf hN¡f¡dp„\u k|C_¡ DW$ep `R>u L$fhp_p¡ R>¡.

(2) ÓuSy>„ îdZ k|Ó i¡_p dpV¡$ R>¡ ? ¼epf¡ L$fhp_y„ lp¡e ?

S>. (2) ÓuSy>„ îdZ k|Ó õhpÝepe A_¡ ârsg¡M__p v$p¡jp¡\u r_h©Ñ \hp rhi¡ R>¡.khpf¡ A_¡ k„S>¡ âqs¾$dZdp„ s¡dS> ârsg¡M_\u r_h©Ñ \C_¡ Ap `pW$bp¡ghp_p¡ R>¡.

------------------------------------------------------â. : 5. dp¡V$p dp„NrgL$_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) dp¡V$p dp„NrgL$_u fQ_p L$p¡Z¡ L$fu ? Qpf d„Ng L¡$hp R>¡ ?S>. (1) fQ_p |. ApQpe®îu yfyjp¡ÑdÆ d. kpl¡b¡ L$fu R>¡,

Qpf d„Ng Agp¥qL$L$ gp¡L$p¡Ñf R>¡.(2) Ap`_p S>¡hp DÄS>hm ........., ........., ........., ........., b_iy„ s¡dp„Adp¡_¡ S>fpe i„L$p L¡$ k„ie _\u.

S>. (2) r_d®m, r_dp£rl, r_v$p£j A_¡ r_qh®L$pfu b_uiy„(3) ch ê$`u kdyÖ\u sfhp L$p¡_y„ ifÏ„ gCiy„ ?

S>. (3) L¡$hgu âê$r`s ^d®_y„ ifÏ„ g¡iy„(4) cNhp__p QfZdp„ iy„ kdr ®s L$fpe ?

S>. (4) d_-hQ_-L$pep_p ep¡Np¡_¡ cNhp__p QfZdp„ kdr ®s L$fpe.-------------------------------------------------------â. : 6. c¼spdf_p Ap^pfp¡ S>hpb gMp¡ :

_uQ¡_u Np\p |Z® L$fu cphp\® kp\¡ gMp¡.(1) iyçc° ............ kp¥çepd

S>. (1) iydc°Ðâcphge - c|qf - rhcp rhcp¡õs¡, gp¡L$Óe Ûyrsdsp„ Ûyrsdprn`Ð_u —&âp¡Ûv¹$-qv$hpL$f-r_fÞsf-c|qfk„¿ep, v$u Ðep S>eÐer r_ipdr kp¡d-kp¥çepd¹ —&&

cphp\® : S>¡d Q„Ö `p¡sp_u iusm âcp lp¡hp R>sp„ `Z `p¡sp_p s¡S> hX¡$ fprÓ_pA„^L$pf_¡ Æs¡ R>¡ s¡d, âL©$ô$ ê$`\u A¡L$ kp\¡ `pk¡ `pk¡ Dv$e `pdsp A_¡L$k„¿epsphpmp k|ep£ S>¡hp l¡$ âcy ! sdpfp r_spÞs ip¡cpedp_ cpd„X$m_u Arsies¡S>rõhsp ÓZ¡ gp¡L$_p s¡S>õhu `v$p\p£_p s¡S>_¡ `fprS>s L$f¡ R>¡, Tp„Mp `pX$u v¡$ R>¡.

(2) L$p¡ rhõdep¡ ............ `urnsp¡@kuS>. (2) L$p¡ rhõdep¡@Ó erv$ _pd NyZ¡fi¡j¥, õsh„ k„rîsp¡ r_fhL$pisep dy_ui —&

v$p¥j¥ê$`pÑ rhrh^pîe Ås Nh§, õhà_pÞsf¡ r` _ L$v$prQs¹ `urnsp¡@ku —&&© cphp\® : l¡ dyr_hf ! AÞeÓ õ\mp¡A¡ AhL$pi (S>Áep) _ dmhp\u rhð_p

k„ Z® kv¹$NyZp¡ sdpfp¡ Apîe L$fu_¡ füp R>¡. rhrh^ âL$pf_p Apîep¡ ....

`pdhp\u Nrh®› b_¡gp v$p¡jp¡ õhà_dp„ `Z Ap _¡ Å¡C iL$sp _\u s¡dp„ Apòe® iy„ R>¡ ?

L¥gpk àgpTp

72

î¡Zu : 15 -- ¡S> :5

(3) syæe„ ............ ip¡jZpe

S>. (3) syæe„ _dr÷c|yh_prs® lfpe _p\ —& syæe„ _d: rnqss gpdgp c|jZpe„ —&&

syæe„ _drõÓ S>Ns: `fd¡ðfpe —&& syæe„ _dp¡ rS>_ chp¡v$r^ ip¡jZpe —&&

cphp\® : rÓcyh__p v$y:Mp¡_¡ lf_pfp l¡ _p\ ! Ap`_¡ dpfp _dõL$pf lp¡. ©Õhusm_¡

rhi¡ r_d®m Apc|jZ ê$` ! Ap`_¡ dpfp _dõL$pf lp¡. ÓZ¡ S>Ns_p `fd¡ðf ê$`

Ap`_¡ dpfp _dõL$pf lp¡. chpkNf_¡ ip¡ju g¡_pfp l¡ rS>_¡ÞÖ !

Ap`_¡ dpfp L$p¡qV$ L$pqV h„v$_.

(4) âcy_¡ rh„Tpsp Qpdfp¡ L¡$hp R>¡ ?

S>. (4) Qpdf dp¡Nfp_p yó` S>¡hp ð¡s R>¡.

(5) âcy_p dõsL$ `f fl¡gp ÓZ R>Ó iy„ v$ip®h¡ R>¡ ?

S>. (5) R>Ó ÓZ¡ S>Ns_y„ `fd¡ðf`Ï„ v$ip®hu füp R>¡.

(6) âcy_p `N_p _M L¡$hp R>¡ ?

S>. (6) _M - spÅ Mug¡gp kyhZ® L$dmp¡_p kd|l S>¡hu ky„v$f L$p„rs_¡ ^pfZ L$fhphpmp,

Qpf¡ bpSy>\u Tmlmsp qL$fZp¡_p âL$pi\u d_p¡lf R>¡.

A\hp

â. : 7. hpsp®_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) `fv¡$iu fpÅ_u hpsp® L$ep k|Ódp„ R>¡ ? s¡ k|Ó L$prgL$ R>¡ L¡$ DÐL$prgL$ —?

S>. (1) îu fpe`k¡rZe k|Ódp„ R>¡ s¡ k|Ó DÐL$prgL$ R>¡.

(2) rS>siÓy fpÅ L$ep v¡$i_p, L$C _Nfu_p fpÅ lsp ? s¡ fpÅ L¡$hp lsp ?

S>. (2) rS>siÓy fpÅ Ly$Zpg v¡$i, îphõsu _Nfu_p lsp s¡.

s¡ OZp `fp¾$du A_¡ d¡fy `h®s S>¡hp AX$p¡g lsp.

(3) Æh ANyfygOy R>¡ s¡ bsphhp L¡$iu õhpduA¡ i¡_y„ ×ô$p„s Ap`u_¡ kdÅìey„ ?

S>. (3) azÁNp_y„ ×ô$p„s Apàey„. S>¡hu fus¡ azÁNpdp„ lhp cfu_¡ hS>_ L$fp¡ A_¡ L$pY$u_¡ hS>_

L$fp¡ sp¡ s¡dp„ L„$C S> a¡f S>Zpsp¡ _\u s¡hu fus¡ Æhdp„ ANyfy gOyÐh_p¡ NyZ lp¡hpsu

s¡dp„ hS>_ _\u.

(4) R>Ø$dõ\ Æhp¡ L¡$V$gu hõsy Å¡C iL$sp _\u? s¡dp„\u dpÓ L$p¡C `Z Qpf hõsy_p _pd gMp¡.

S>. (4) 10 hõsy. 1) ^dp®[õsL$pe 2) A^dp®rõsL$pe 3) ApL$pipqõsL$pe 4) Aifufu Æh

5) `fdpÏ„ yv¹$Ng, iåv$, N„ , hpey, Æh rS>_ \i¡ L¡$ _l], Æh kdõs L$d®_p¡

A„s L$fi¡ L¡$ _l].

(5) cNhp_ L¡$iu õhpduA¡ `qfjv$_¡ iy„ D`v¡$i Apàep¡ ? s¡ kp„cmu rQÑkpf\uA¡ iy„ L$ey ?

S>. (5) cNhp_ L¡$iuõhpduA¡ `qfjv$_¡ Qpf dlph°s ê$` A_¡ îprhL$_p 12 h°s^d®_y„

r_ê$`Z L$ey. rQÑ kpf\uA¡ îphL$_p 12 h°s ^pfZ L$ep®.

(6) nqÓe `qfjv$ A_¡ Np\p`rs_u `qfjv$ A¡V$g¡ iy„ s¡ kdÅhp¡.

S>. (6) nrÓe `qfjv$dp„ A`fp^u_p lp\-`N L$p`u _pM¡ A_¡ dpfu `Z _pM¡.

Np\p`rs_u `qfjv$dp„ A`fp^u_¡ h©n kp\¡ bp„ u kmNphu v¡$hpdp„Aph¡.

(7) rQÑkpf\uA¡ `p¡sp_u _Nfudp„ Aphu_¡ d©Nh_ DÛp__p fnL$p¡_¡ iy„ Apop L$fu ?

S>. (7) d©Nh__p fnL$p¡_¡ Apop L$fu L¡$ ""Äepf¡ crhóedp„ cNhp_ `pð®_p\_u `f„ fp_p

L¡$iuLy$dpf îdZ Al] `^pf¡ sp¡ d_¡ rh_p rhg„b¡ ÅZ L$fhu'' Aphu k|Q_p Ap ¡.

(8) `h®s_p ApL$pf S>¡hp ch__¡ iy„ L$l¡hpe ?

L$ep v¡$i_p _pNqfL$p¡A¡ `fv$¡iu fpÅ dpV¡$ Op¡X$p dp¡L$ëep lsp ?

S>. (8) LyV$pNpf ipmp, L„$bp¡S> v¡$i

(9) ""`fv¡$iu, sd¡ `Z ìep`pfu R>p¡'' Aphy„ L$\_ L¡$iu õhpduA¡ ip dpV¡$ L$ey ?

S>. (9) L$pfZ L¡$ `fv¡$iu fpÅA¡ L¡$iuõhpdu_u âÐe¡ riô$S>_ S>¡hp¡ ìehlpf _\u L$ep£ `f„sy

s¡d_p âÐe¡ c[¼s A_¡ kÞdp_ âv$ri®s L$f¡g lsp s¡\u ìehlpfu ¼ep R>¡.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

.

.

L¥gpk àgpTp

73

â. : 1. (L$) _uQ¡_p hp¼ep¡ S>¡ Np\pdp„\u g¡hpep lp¡e s¡ Np\p gMp¡ (A\® _l])(1) ^d®_y„ îhZ \ep `R>u `Z s¡_p `f îÙp \hu Ars vy$g®c R>¡.

S>hpb :(L$) (1) AplÃQ khZ„ gÝ y„ kÙp `fd vy$ëglp; kp¡Ãep _¡ApD e„ dÁN„, blh¡ `qfcõkC —&& D. -9(2) L¡$hu fus¡ bp¡ghy„ Å¡CA¡ ?

S>. (2) L$l„ Qf¡ L$lz„ rQË¡$, L$l„ Apk¡ Ll„ kA¡ —& v$i - 7L$l„ cy„S>„sp¡ cpk„sp¡, `ph„ L$çd„ _ b„ C. v$i - 7

(3) v$i A„Ndp„\u â\d A„N L$l¡ R>¡.S>. (3) M¡Ñ„ hÐ\y„ rlfÎZ„ Q, `khp¡ v$pk`p¡fyk„ —& D. 17

QÑpfu L$pdM„ pZu, sÒ\ k¡ DhhÄS>C D. 17(4) S>¡ Æh_¡ rhi¡j`Z¡ ÅZ¡ R>¡.

S>. (4) Å¡ Æh¡ rh rhepZ¡C, AÆh¡ rh rhepZ¡ C —&ÆhpÆh¡ rhepZ„sp¡, kp¡ lz _pluC k„S>d„ —&& v$i-13

(5) kfm âL©$rshpmp ìe[¼s_u iyqÙ \pe R>¡.S>. (5) kp¡lu D y>e cyeõk, ^çdp¡ kyÙõk rQV¹$W$C> —&

r_ìhpZ„ `fd„ ÅC, ^erkrÑìh `phA¡ —&& D. 12(M) _uQ¡_u Np\pAp¡ |Z® L$fu cphp\® gMp¡ :

(1) dpÏõk„....... (2) dpÏks[çd .......... (3) cp¡ÃQp dpÏõkA¡ ........(4) sÒ\ qW$ÃQp ........ (5) kìh c|eà`........ (6) S>ep NH ........ (7) `ÃR>p......

S>hpb (M) (1) dpÏõk„ rhÁNlz„ gÙz, kyC ^çdõk vy$ëglp —&S>„ kp¡Ãep `qX$hˆ>„rs, sh„ M„rsdtlke„ —&&cphp\® : d_yóe ch_u âpràs \C Nep `R>u ^d®_y„ îhZ L$fhp_p¡ Ahkf dmhp¡vy$g®c R>¡. s¡ ^d®_¡ îhZ L$fu_¡ Æh s`, ndp A_¡ Atlkp fy v$ep^d®_¡ A„NuL$pfL$f¡ R>¡.

(2) dpÏks[çd ApepAp¡, Å¡ ^çd„ kp¡ÃQp k×$l¡ —&shõku huqfe„ gÙz„ k„hyX¡$ r_ÙzZ¡ fe„¹ —&&cphp\® : d_yóe S>Þd_¡ âpràs L$fu S>¡ ApÐdp, ^d®_¡ îhZ L$fu s¡_u D`f îÙp-fyrQ L$fsp¡ \L$p¡, k„ed_¡ rhj¡ DÛd-`fp¾$dey¼s \pe R>¡ s¡ k„hf A_¡ s`õep ÜpfpL$d®fS>_p¡ _pi L$fu v¡$ R>¡.

(3) cp¡Ãep dpÏkõkA¡ cp¡A¡, Aà`qX$ê$h¡ AlpDe„ —&ytìh rhkyÙ kÙd¡, L¡$hg„ bp¡rl by[ÄTep —&&

cphp\® : Apeyóe A_ykpf d_yóech k„b„ u A_y d cp¡Np¡_¡ cp¡Nhu |h®chdp„r_epZp frls rhiyÙ ^d®_u Apfp^_p L$f¡g R>¡, A¡hp¡ s¡ Æh r_d®g bp¡r^_¡ âpàsL$f¡ R>¡.

(4) sÐ\ qW$ÃQp S>lpW$pZ„, S>L|$Mp ApDL¹$MA¡ Qyep —&Dh¡rs dpÏk„ Å¡tZ, k¡v$k„N¡@rcÅeC —&&cphp\® : s¡ v¡$h Ðep„ v¡$hgp¡L$dp„ `p¡s`p¡sp_p õ\p_¡ flu_¡ Apeyóe_p¡ ne \hp\uÐep„\u Aphu_¡ d_yóe ep¡r_ (S>Þd)_¡ âpàs L$f¡ R>¡. Ðep„ s¡_¡ v$i A„Np¡_u âpràs\pe R>¡.

(5) kìh c|eà`c|eõk, kçd„ c|epC `pkAp¡ —&r`ql$epkìhõk v„$sõk, `ph„ L$çd„ _ b„ C —&&cphp\® : kh® âpZuAp¡_¡ `p¡sp_p ApÐdp kdp_ kdS>hpmp kçeL¹$ âL$pf¡ kh® Æhp¡_¡Å¡hphpmp rdÕepÐh Apqv$ `p„Q Apîh_¡ fp¡L$hphpmp `p„Q HqÖe_y„ v$d_ L$fhphpmp`p`L$d®_p¡ b„ L$fsp _\u.

(6) S>ep NC blzrhl„ kìhÆhpZ ÅZC —&sep yÎZ„ Q `ph„ Q, b„ dyL¹$M„ Q ÅZC —&&

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 16

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10016

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

74

cphp\® : Äepf¡ ApÐdp kh® Æhp¡_u A_¡L$ âL$pf_u Nrs_¡ ÅZu g¡ R>¡ Ðepf¡ yÎe,`p` b„ (L$d®) A_¡ dp¡n (r_hp®Z) sÒh_¡ `Z ÅZu g¡ R>¡.

(7) `ÃR>p rh s¡ `epep, rMà „ NÃR>„rs AdfchZpC —&S>¡tk r`Ap¡ shp¡ k„S>dp¡ e, M„su e b„ce¡f„ Q —&&cphp\® : S>¡Ap¡_¡ s`, k„ed, ndp A_¡ b°ûQe® râe R>¡ s¡Ap¡ `pR>gu hedp„ `ZQX$sp„ `rfZpd¡ v$unp A„NuL$pf L$f¡ sp¡ `Z s¡ iuO° õhN® A\hp dp¡n_¡ âpàs \pe R>¡.

(N) A\® gMp¡ :(1) _ufAp¡, (2) r_Npd kpCõk, (3)r_[ìh„v$A¡, (4) _pluC, (5) AdpÏkpky,(6) A yZÃQh„, (7) A`qX$ê$h¡, (8) A[à`ep.

S>hpb (N) (1) _ufAp¡ = L$d®fS>\u dy¼s (2) r_Npd kpCõk = AÐe„s k|C fl¡_pf(3) r_rìhv„$A¡ = r_h£v$ \pe rhfL$s b_¡ (4) _plC = ÅZu iL$i¡(5) AdpÏkpky = dy_óe rkhpe_u (6) A yZÃQh„ = lh v¡$hgp¡L$dp„\u Qhhy„

_\u(7) A`qX$ê$h¡ = A_y d (8) A[à`ep = `pd¡gp

(O) dpN^u gMp¡ :(1) L$uX$u (2) L$v$prQs (3) L$dp£_p (4) L$X$hp (5) L$pd cp¡Np¡.

S>hpb (O) (1) L$uX$u = r`hurgep (2) L$v$prQs = AplÃQ (3) L$dp¡®_p = L$çdyZp¡ (4) L$X$hp = L$Xye„(5) L$pd cp¡Np¡ = cp¡A¡.

---------------------------------------------------------°. : 2. 98 bp¡g_p Aë` blzÐh_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ &

(L$) _uQ¡_p bp¡g_p¡ bpkW$uAp¡ L$p¡W$p¡ b_phu_¡ dpÓ k„¿epdp„ gMp¡.(1) kp¥ d®_p v¡$h (2) fÐ_âcp_p _pfL$u (3) l¡dhe_p d_yóe (4) Qpgsu L$uX$u

(5) cìe Æh (6) k|ÿd Æh A`ep®àsp (7) õ\mQf _ y„kL$ (8) Arhfrs(9) r_Np¡v$_p Æh (10) ch_`rs v¡$hu .

S>hpb (L$) _pd Æh_p c¡v$ NyZõ\p_ ep¡N D`ep¡N g¡íep (1) kp¥^d®v¡$h 2 4 11 9 1 (2) fÐ_âcp_p _pfL$u 3 4 11 9 1 (3) l¡dhe_p d_yóe 2 2 11 6 4 (4) Qpgsu L$uX$u 1 1 2 3 3 (5) cìe Æh 14 14 15 12 6 (6) k|ÿd Æh A`ep®àsp 1 1 3 3 3 (7) õ\mQf _ y„kL$ 2 5 13 9 6 (8) Arhfrs 14 4 13 9 6 9) r_Np¡v$_p Æh 4 1 3 3 3(10) ch_`rs v¡$hu 2 4 11 9 4

(M)_uQ¡_p bp¡g_p¡ Aë` blzÐh gMp¡ :(1) ÓuÅ v¡$hgp¡L$_p v¡$h, Äep¡rsju v¡$hu, iL®$fp °cp_p _pfL$u, khp®\®rkÙ_p v¡$h.

S>. (1) kh®\u \p¡X$p khp®\®rkÙ_p v¡$h s¡\u ÓuÅ v¡$hgp¡L$_p v¡$h Ak„¿eps NyZp s¡\uiL®$fâcp_p _pfL$u Ak„. NyZp s¡\u Äep¡rsjuv¡$h Ak„. NyZp

(2) k„d|[ÃR>®d d_yóe, bpv$f ©ÕhuL$pe_p `ep®àsp, k|ÿd r_Np¡v$ `ep®àsp (ifuf), R>Úõ\.S>. (2) kh®\u \p¡X$p k„d|rÃR>®d d_yóe s¡\u bpv$f ©ÕhuL$pe `ep®àsp Ak„. NyZp s¡\uk|ÿdr_Np¡v$ `ep®àsp Ak„. NyZp s¡\u R>Úõ\ A„_sNyZp.

(3) k|ÿd s¡DL$pe `ep®àsp, bpv$f s¡DL$pe A`ep®àsp, k|ÿds¡DL$pe A`ep®àsp, k|ÿdÆh A`ep®àsp.S>. (3) kh®\u \p¡X$p bpv$f s¡DL$pe A`ep®àsp s¡\u. k|ÿd s¡D. A`ep®àsp Ak„. NyZp

s¡\u k|ÿd s¡D. `ep®àsp k„¿epsNyZp s¡\u k|ÿd Æh A`ep®àsp A_„sNyZ.(4) k„kpfõ\ Æh, rkÙ, cìe, Acìe.

S>. (4) kh®\u \p¡X$p Acìe s¡\u rkÝ^$ A_„sNyZp s¡\u cìe A_„sNyZp s¡\u

k„kpfõ\ Æh rhi¡jpr^L$

(N) _uQ¡_p bp¡g_u kdS>Z gMp¡ :(1) d_yóepZu (2) k„d|[ÃR>®d d_yóe (3) bpv$fA`L$pe `ep®às(4) r_Np¡v$_p Æh (5) kh® Æh.

î¡Zu : 16 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

75

î¡Zu : 16 -- ¡S> : 3

Shpb (N) (1) d_yóepZu : Nc®S> d_yóep¡ L$fsp„ d_yóepZu 27 NZu_¡ 27 h^pf¡ R>¡ s¡ S>OÞek„¿ep_u A ¡npA¡ kdS>hu.

(2) k„d|[ÃR>®d d_yóe : Ap„Nyg âdpZ n¡Ó_p âv¡$ip¡_u k„¿ep_p buÅ hN® d|m\uÓuÅ hN®d|m_¡ NyZsp„ S>¡ âv¡$i k„¿ep \pe s¡V$gp âdpZdp„ d_yóep¡ lp¡e R>¡.

(3) bpv$f : A`L$pe `ep®às - õhe„c|fdZ kdyÖ kh®\u dp¡V$p¡ AX$^p fpSy>_p¡ lp¡hp\u.(4) r_Np¡v$_p Æh : Acìe Æhp¡ Dd¡fp„sp s\p cìe Acìe Æhp¡ M|b dp¡V$p¡ âdpZp„

k|ÿd A_¡ bpv$f$ r_Np¡v$_u Æh_u fpridp„ S> dm¡ R>¡ buS>¡ ¼ep„e dmsp _\u. bpL$u_pn¡Ó_p b^p Æhp¡ dmu_¡ Ak„¿epsp gp¡L$pL$pi âv¡$ip¡_u fpri S>¡V$gp S> lp¡e R>¡. Qpfk|ÿd, Qpf bpv$f âÐe¡L$ h_õ`rs Ók Æhp¡, kh® Æhp¡dp„\u bpv$ L$fhp\u Apk„¿ep dm¡ R>¡.

(O) dpÓ k„¿ep gMp¡ :(1) hpgy âcpdp„ g¡íep (2) rkÙiugp_p Æhdp„ D`ep¡N (3) hpefpdp„ ep¡N(4) h_õ`rsdp„ Æh_p c¡v$ (5) „Q¦qÖedp„ NyZõ\p_L$ (6) L$fp¡rmepdp„ g¡íep.

Shpb (O) (1) 2 g¡íep (2) 3 D`ep¡N (3) `p„Q (4) 4 c¡v$ (5) 12 NyZõ\p_L(6) ÓZ g¡íep.

--------------------------------------------------------â. : 3. kpdpreL$ - ârs¾$dZ :

(L$) _uQ¡_p iåv$p¡ L$ep `pW$_p R>¡? iyÙ R>¡ L¡$ AiyÙ? AiyÙ lp¡e s¡ ky pfu_¡ gMp¡. (1) v¡$hue„ (2) g¡rkep (3) kpdpCA¡ (4) apkpazk„sy (5) AcyqW$Ap¡rd.

Shpb (L$) (1) v¡$hue„ AiyÙ R>¡. v¡$he„ iyÙ ep¡N R>¡. kpdpreL$_p buÅ `pW$dp„(2) g¡rkep iyÙ R>¡. kpdpreL$_p buÅ `pW$dp„(3) kpdpCA¡ iyÙ R>¡. ârs¾$dZ_p buÅ `pW$dp„(4) apkpLy$k„sy iyÙ R>¡. kpdpreL$_p k„\pfp_p `pW$dp„

(5) Acy[¼sAp¡rd AiyÙ R>¡. AåcyqbAp¡rd iyÙ R>¡. 5dy„ îdZk|Ó.(M) dpÓ k„¿ep gMp¡ :

(1) QpqfÓ_p ArsQpf (2) Dv¹$Nd__p v$p¡j (3) ìehlpf k|Ó_p DØ¡ip(4) yóL$f Üu`dp„ rhlfdp_ su\L$f (5) L$pep_p v$p¡j (6) `p`_p `Nr\ep(7) D`pÝepe_p NyZ (8) AOpsu L$d® (9) rhfp^_p (10) `p`õ\p_L$.

Shpb : (M)(1) 75 (2) 16 (3) 10 (4) 8 (5) 12 (6) 4 (7) 25 (8) 4 (9) 10 (10) 18.

(N) S>¡ `pW$dp„ _h L$p¡qV$A¡ âÐep¿ep_ g¡hp_p lp¡e R>¡ A¡_p ArsQpf A\®krls gMp¡ :

Shpb : (N) (1) Clgp¡Np k„kà`Ap¡N¡ - Ap gp¡L$_p kp„kpqfL$ kyM_u BÃR>p L$f¡. dfu_¡ dp¡V$p¡ kd°pV$A\hp d„Óu h¡Nf¡ b_y„.

(2) `fgp¡Np k„kà`Ap¡N¡ - `f gp¡L$_p kyM_u BÃR>p L$f¡ L¡$ dfu_¡ dp¡V$p¡ dlqÙ®L$ v¡$h b_y„.(3) Ærhep k„kà`Ap¡N¡ - Æhhp_u BÃR>p L$f¡.(4) dfZp k„kà`Ap¡N¡ dfZ_u BÃR>p L$f¡.(5) L$pdcp¡Np k„kà`Ap¡N¡ - d_yóe A\hp v¡$h k„b„ u L$pdcp¡Np¡ cp¡Nhhp_u BÃR>p L$f¡.

--------------------------------------------------------â. : 4. c¼spdf A\hp L$\p :

c¼spdf_u Np\p |fu L$fu_¡ cphp\® gMp¡ :(1) CÐ\„ ............ (2) rcÞ_¡c ............ (4) dÑ ............

Shpb : 4 (1) BÐ\„ e\p sh rhc|rsfc|[ÄS>_¡ÞÖ ! ^dp£ v¡$is¹ rh^p¥ _ s\p `fõe —&epv$L¹$ âcp qv$_L©$s: âlspÞ^L$pfp, spv$L¹$ Ly$sp¡ N°l NZõe rhL$pqi_p¡@r` —&&cphp\® : l¡ rS>_¡ðf v¡$h ! Ap S> âL$pf¡ sdpfu ^d®v¡$i_p hMs¡ Arsiep¡_u S>¡hukd©qÙ âNV$ \C lsu s¡hu kd©qÙ buÅ L$p¡C_u ^d®v¡$i_p âk„N¡ \e¡gu _\u. k|e®_p¡âL$pi S>¡V$gp¡ A„ L$pf_p¡ _pi L$f¡ R>¡ s¡V$gp¡ Dv$e pd¡gp rhL$rks N°lp¡_p¡ kd|l A„ L$pf_p¡_pi ¼ep„ L$fu iL¡$ ?

(2) rcÞ_¡c Ly$çcNgvy$ÄS>hg ip¡rZspL¹$s dy¼spag âL$fc|rjs c|rdcpN:bÙ¾$d: ¾$dNs„ lqfZpr^`p¡@r`, _p¾$pdrs ¾$deyNpQg k„rîs¡ s¡ —&cphp\® : lfZ_p Aq^`rs A¡hp tkl¡ lp\uAp¡_p N„X$õ\g c¡v$u_¡ s¡dp„\u `X$sp„gp¡lu\u MfX$pe¡gp ð¡s dp¡suAp¡_p kd|l\u ©Õhu_p L¡$V$gpL$ cpNp_¡ rhc|rks L$ep£R>¡ s¡hp¡ R>gp„N dpfhp_¡ s¥epf tkl `Z l¡ cNhp_ ! sdpfp QfZL$dg ê$`u `h®s_p¡Apîe g¡_pf d_yóe `f Ap¾$dZ L$fsp¡ _\u.

L¥gpk àgpTp

76

î¡Zu : 16 -- ¡S> : 4

(3) dÑqÜ ¡ÞÖ d©NfpS> v$php_gprl, k„N°pd hpqfr^ dlp¡v$f bÞ^_p¡Ð\d¹sõepiy _pidy eprs ce„ rce¡h, eõsphL„$ õshrdd„ drsdp_^p¡Ñ¡ —&&cphp\® : l¡ cNhp_! S>¡ byqÙdp_ Ap`_p Ap õsp¡Ó_p¡ `pW$ L$f¡ R>¡ s¡_p¡ 1) dv$p¡Þ_dÑlp\u 2) tkl 3) v$php_m 4) kp` 5) eyÙ 6) kdyÖ 7) S>gp¡v$f fp¡N s\p 8)b„ _\u DÐ`Þ_ \e¡g ce `p¡s¡S> ce `pdu_¡ iuO° _pi `pd¡ R>¡.

A\hp

â. : 4. hpsp®_p Ap^pf¡ _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb A¡L$ hp¼edp„ gMp¡. (L$p¡C `Z `p„Q)(1$) k„edê$` î¡›$ eo L$p¡Z L$f¡ R>¡ ?

Shpb : 4 (1) k„hf Üpfp Apîh fp¡L$_pf, k„edu Æh_dp„ Ak„ed_u BÃR>p _ L$f_pf, L$pep_y„ddÐh _ fpM¡, ifuf k„õL$pf_p¡ ÐepN L$f¡. `rhÓ ùv$eu lp¡e hpk_p `f rhS>e d¡mh_pfA\hp dp¡n âpàs L$fph_pf k„edê$` î¡›$ eo L$f¡ R>¡.

(2) lqfL¡$iu dyr_ b¡X$p¡m L¡$d \ep ?S. (2) |h®S>Þddp„ ê$`dv$_p L$pfZ¡ lqfL¡$iudyr_ b¡X$p¡m \ep lsp.

(3) lqfL¡$iu dyr_ Np¡Qfu dpV¡$ ¼ep„ `^pep® ?S. (3) lqfL¡$iudyr_ Np¡Qfu dpV¡$ b°pûZp¡_p¡ eo Qpgu füp¡ lsp¡ Ðep„ eod„X$`dp„ `^pep®.

(4) cÖp_p gÁ_ L$p¡_u kp\¡ \ep ? ip dpV¡$ ?S. (4) cÖp_p gÁ_ êÖv¡$h _pd_p b°pûZ kp\¡ \ep„. b°pûZ dyr__y„ buSy>„ ê$ d_pe R>¡

dpV¡$ A¡d_u kp\¡ gÁ_ \ep„.(5) cphê$` eo_u ArÁ_, Äep¡rs, L$X$R>u, R>pZp, I^Z L$ep ?

S. (5) ArÁ_ s`, Äep¡rs iycq¾$ep\u Ou lp¡dhp_u L$X$R>u, ifuf L¡$ ifuf_p Aheh,R>pZp„ A_¡ L$d® H^Z R>¡.$

(6) lqfL¡$iu dyr__y„ S>mpie A_¡ ip„rssu\® L$ey R>¡ —?S. (6) lqfL¡$iu dyr__y„ S>mpie âiõs g¡íep âpàs L$fph_pf ^d® R>¡ b°ûQe® ip„rssu\® R>¡.

(7) tsvy$L$ en L$p¡_p ifufdp„ âh¡íep¡ ? ip dpV¡$ ?

S. (7) tsvy$L$ en lqfL¡$iudyr__p ifufdp„ âh¡íep¡ L$pfZ L¡$ b°pûZ¡ s¡d_y„ A`dp_ L$fsplsp s¡ A¡_p\u kl_ _ \ey„ dpV¡$.

(b) _uQ¡_p hp¼ep kpQp R>¡ L¡$ Mp¡V$p ? Mp¡V$p lp¡e s¡ ky pfu_¡ gMp¡.(1) i„Mdyr_ v$unp |h£ d\yfp_p fpÅ lsp.

Shpb (b) (1) kpQy„ R>¡.(2) cÖp tsvy$L$ en `f \|„L$u.

S. (2) Mp¡Vy„$ R>¡. cÖp dyq_fpS> `f \|„L$u(3) lqfL¡$iu dyr_ r`ipQ lsp.

S. (3) Mp¡Vy„$ R>¡. lqfL¡$iu dyr_ r`ipQ S>¡hp ifufhpmp lsp.(4) ep¡N_u q¾$epAp¡ ArÁ_Ly„$X$ R>¡.

S. (4) Mp¡Vy„$ R>¡. ep¡N_u q¾$ep Ou lp¡dhp_u L$X$R>u R>¡.(5) lqfL¡$iu dyr_A¡ R>Ì$_p `pfZp dpV¡$ ê$Öv¡$h_¡ Ðep„\u Aplpf N°lZ L$ep£.

S. (5) Mp¡Vy„$ R>¡. dpkMdZ_p `pfZ¡ Aplpf N°lZ L$ep£.(6) d_yóe_u kyfnp s¡_p op_ A_¡ ApQpf\u \pe R>¡.

S. (6) kpQy„ R>¡.

(L$) _uQ¡_p hp¼ep¡ L$p¡Z L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ?(1) Alp¡v$p_ ! î¡›$v$p_ (2) bpü iyqÙ ip dpV¡$ BÃR>p¡ R>p¡ ?(3) rS>s¡[ÞÖe Ry>„. (4) _½$u Ap dyr__p s`_y„ bm R>¡.(5) `p„Q dlph°s^pfu S>¥_ kp y Ry>„.

Shpb (L$) (1) Alp¡v$p_ ! î¡›$v$p_ : v¡$hp¡A¡ rv$ìeÝhr_ lqfL¡$iu dyr__u Np¡Qfu hMs¡ L$ep£S. (2) bpüiyqÙ ip dpV¡$ BÃR>p¡ R>p¡ : lqfL¡$iu dyr_A¡ b°pûZ Ly$dpfp¡_¡ L$üy„S. (3) rS>s¡rÞÖe Ry>„ : lqfL¡$iu dyr__p ifufdp„ âh¡i¡gp en¡ L$üy„.S. (4) _½$u Ap dyr__p s`_y„ bm R>¡ : kp¡dv$Ñ b°pûZ rhQpfhp gpÁep¡.S. (5) `p„Q dlph°s^pfu S>¥_ kp y Ry>„ : lqfL¡$iu dyr_ L$p¥iprgL$ fpÅ_¡ L$l¡ R>¡.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

L¥gpk àgpTp

77

â. : 1. kpdpreL$ ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) _uQ¡_p iåv$p¡_p A\® gMp¡ :

1$) DØrhep, 2) drlep 3) Å¡N„ 4) gp¡N `ChpZ„Shpb : (L$)1) Dv¹$rhep = °põL$p¡ `dpX$ép¡ lp¡e. 2) drlep = cph (d_)\u |rS>s.

3) Å¡N„ = L$pep£_p¡ (4) gp¡N `ChpZ„ = gp¡L$dp„ v$u`L$ kdp_

(M$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡ (6 dp„\u L$p¡C `Z `p„Q)

(1) DÐL$prgL$ k|Óp¡ L¡$V$gp„ ? L$ep L$ep ?Shpb : (M) (1) DÐL$prgL$ k|Óp¡ = 8. 1) DhhpC k|Ó 2) fpe`k¡Zue k|Ó 3) ÆhprcNd k|Ó

4) âop`_p k|Ó 5) k|e®âopràs k|Ó 6) v$ih¥L$prgL$ k|Ó 7) _„v$u k|Ó8) A_yep¡N Üpf k|Ó

(2) ÆhprcNd k|Ódp„ i¡_y„ hZ®_ R>¡ ? ApNd i¥gu L$C R>¡ ? s¡_p fQresp L$p¡Z R>¡ ?S. (2) ÆhprcNddp„ Æh-AÆh_p c¡v$-âc¡v$, ê$`u yv¹$Ng s\p Aê$`u Æh_y„ hZ®_ R>¡.

ApNd-i¥gu- ârs`rs R>¡. s¡_p fQresp Aops _pdpQpe® R>¡.(3) e|`L$ AõhpÝepe kdÅhp¡.

S. (3) e| L$ ApL$pi k„b„ u AõhpÝepe R>¡. s¡ bpgQ„Ö_u, iy¼g`n fprÓ_u â\dâlf_u R>¡. k|e®_u k„Ýep_u âcp_y„ A_¡ Q„Ö_u âcp_y„ A¡L$ukp\¡ lp¡hy„ A¡V$g¡ L¡$rdîZ \hy„ s¡ e| L$ R>¡. S>¡ qv$hkp¡dp„ k„Ýep_u âcp A_¡ Q„Ö_u âcp Aph©Ñ(A¡L$buÅ D`f Aph¡) \C Åe R>¡ s¡ k„Ýep R>¡v$phfZ (e| L$) R>¡. L$p¡C A¡L$d,buS A_¡ ÓuS>_u A\hp L$p¡C dpÓ buS>_u A¡L$ âlf_u S> AkÄTpe dp_¡ R>¡.>

(4) AkÄTpe A¡V$g¡ iy„ ?S. (4) AkÄTpe A¡V$g¡ AõhpÝepe. S>¡ L$pmdp„ ApNdk|Óp¡_p `pW$_u 1) hp„Q_p,

2) qfeË$Zp L$fu iL$pe _rl, `f„sy 3) yÃR>Zp 4) ^d®L$\p 5) A_yâ¡np L$fu iL$pe.(5) L$pDkÁN ip dpV¡$ L$fhpdp„ Aph¡ R>¡ ?

S. (5) 1) `p`_y„ âperòÑ L$fhp dpV¡$, 2) ApÐdp_¡ rhi¡j iyÙ L$fhp dpV¡$ 3) `p`-L$dp£_p¡ _pi L$fhp dpV¡$ (4) iëepp¡\u frls \hp dpV¡$ L$pDkÁN L$fphhpdp„ Aph¡ R>¡.

(6) i¾$õsh A_¡ ârZ`ps k|Ó A¡V$g¡ iy„ ?S. (6) i¾$õsh = iL¡$ÞÖ Apqv$ BÞÖp¡ rS>_¡ðf v¡$h_u õsyrs L$f¡ Ðepf¡ Ap `pW$ bp¡g¡ R>¡.

dpV¡$ s¡_¡ i¾$õsh L$l¡ R>¡. ârZ`ps k|Ó - ârZ`ps A¡V$g¡ rhi¡j _dõL$pf...(N) d_, hQ_ A_¡ L$pep_p¡ ÓuÅ¡ v$p¡j A\® kp\¡ gMp¡.

Shpb : (N) d__p¡ ÓuÅ¡ v$p¡j - gpcp\® = ^_ Aprv$_p gpc_u cph_p L$fhu.hQ__p¡ ÓuÅ¡ v$p¡j - õhÃR>„v$ = fpN-Ü¡jh ®L$ A_¡ ^d® rhfyÙ S>¡d s¡d bp¡ghy„A\hp fpN DÐ`Þ_ \pe s¡hp kp„kpqfL$ Nus-Npe_pqv$ Nphp„.L$pep_p¡ ÓuÅ¡ v$p¡j - Qg×rô$ = ×rô$_¡ [õ\f _ fpM¡, Apd s¡d Å¡hy„.

------------------------------------------------------â. : 2. ApQpfp„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) h„v$__p¡ ârscph cNhp_ _ Ap ¡ Ðepf¡ dpZkp¡ L¡$hy„ hs®_ L$fsp —?Shpb: 2 (1) L$p¡C h„v$_ L$f¡ sp¡ `Z cNhp_ `p¡sp_p Ýep_dp„ gu_ fl¡sp A_¡ s¡Ap¡ kp\¡

bp¡gsp _ lsp. A¡ S> L$pfZ¡ ¼epf¡L$ ¾$p¡r^s \C L$p¡C yÎelu_ ìe[¼s cNhp__¡v„$X$p\u dpfsp A_¡ L¡$i_¡ M¢Qsp, ifuf_¡ CÅ `lp¢QpX$sp.

(2) Ap AÝee__p¡ D`k„lpf gMp¡.S. (2) op_hp_, dlpdpfZ (AtlkL$), L$píe`Np¡Óue dlrj® cNhp_ dlphuf¡ Ap fus¡

r_epZpfrls k„edrhr^_y„ ApQfZ L$ey lsy„ s¡\u AÞe dp¡ndpN}eAp¡A¡ `ZAp rhr^_y„ ApQfZ L$fhy„ Å¡CA¡ A¡d cNhp_¡ L$üy„ R>¡.

(3) cNhp__u v$unp rsr\ gMp¡. ApQpfp„N k|Ó_p AÝee_ 9_y„ _pd gMp¡.S. (3) l¡d„s F>sydp„ L$pfsL$ hv$ v$id (ip÷ue dpNif hv$ v$id) D`^p_ îys.

---------------------------------------------------------

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 17

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10017

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

78

î¡Zu : 17 -- ¡S> : 2

â. : 3. W$pZp„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ : (R>dp„\u L$p¡C `Z `p„Q)

(1$) A^d® ârsdp A_¡ ^d® ârsdp\u ApÐdp_¡ iy„ gpc \pe ?

Shpb: 3 (1) A^d® ârsdp A¡L$ R>¡, S¡>_p\u ApÐdp `qfL$g¡i (vy$M)_¡ `pd¡ R>¡.

^d® ârsdp A¡L$ R>¡, S>¡_p\u ApÐdp yóV$ \pe R>¡.

(2) Nc®ìeyо$p„rs A¡V$g¡ iy„ ? s¡ L$ep Æhp¡dp„ lp¡e R>¡ ?

S. (2) dpsp_p Nc®\u S>Þd \pe s¡ Nc®ìeyо$p„rs s¡ k„ou d_y. A_¡ k„ou rs. „Q¡.dp„ lp¡e.

(3) L¡$hgu Apfp^_p L¡$V$gp âL$pf_u R>¡ ? L$C L$C ?

S. (3) L¡$hgu Apfp _p b¡ âL$pf_u 1) A„sq¾$ep ê$ 2) L$ë rhdp_p¡dp„ DÐ`Þ_ \hphpmp_u.

(4) âÐep¿ep__p âL$pf gMp¡.

S. (4) âÐep¿ep__p b¡ âL$pf : 1) L¡$V$gpL$ gp¡L$p¡ d_\u âÐep¿ep_ (Aiyc L$pep£_p¡ ÐepN)

L$f¡ R>¡. 2) L¡$V$gpL$ gp¡L$p¡ hQ_\u âÐep¿ep_ L$f¡ R>¡.

A\hp 1) L¡$V$gpL$ gp¡L$p¡ gp„bp L$pm (ÅhÆh)_p `Ðep¿ep_\u L$f¡ R>¡.2) L¡$V$gpL$ gp¡L$p¡ Aë` L$pm_ âÐep¿ep_ L$f¡ R>¡.

(5) S>„b|Üu`_p d¡fy h®s_u DÑf v$rnZdp„ L$ep azfy Aph¡gp R>¡ ? s¡dp„ Lep h©n R>¡ ?

S. (5) S>„b|Üu`_p d¡fy h®s_u DÑf-v$rnZdp„ b¡ Ly$fy L$üp R>¡. 1) DÑfdp„ DÑf Nyfy -

s¡dp„ kyv$i®_ S>„b| _pd¡ Arsrhipm dlph©n R>¡. 2) v$rnZdp„ v¡$hLy$fy,

s¡dp„ L|$V$ ipëdgu Arsrhipm dlph©n R>¡. s¡ b„_¡ h©np¡ âdpZ Apqv$ ×rô$A¡ kdp_ R>¡.

(6) L$d®_p âL$pf gMp¡

S. (6) L$d® b¡ âL$pf_p R>¡ : 1) âv¡$i L$d® ! L$d® `fdpÏ_u k„¿ep `qfdpZ -

S>¡ L$dp£ dpÓ âv¡$i\u h¡v$pe, am_y„ h¡v$_ _ \pe s¡. 2) A_ycpN L$d® :

L$d®_u am Ap`hp_u i[¼s. S>¡ L$dp£_p¡ Ahíe rh`pL$p¡v$e \pe s¡, S>¡ L$dp£

`p¡sp_p am_p¡ A_ych L$fph¡ s¡.

---------------------------------------------------------

âï_ : 4. opsp^d®L$\p k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) frnL$pA¡ `p„Q v$pZp_y„ iy„ L$ey ?

Shpb: 4 (1) frnL$pA¡ `p„Q v$pZp_¡ iyÙ h÷dp„ bp„Ýep. bp„ u_¡ fÐ_p¡_u X$åbudp„ d|L$u_¡

Ap¡riL$p_u _uQ¡ dyL$u_¡ khpf¡, b`p¡f¡ A_¡ kp„S>¡ Ap ÓZ¡ k„Ýep kde¡ s¡_u

k„cpm g¡su lsu.

(2) DrÄTL$p S>¡hp kp y-kpÝhu_u k„kpfdp„ L¡$hu v$ip \pe R>¡ ?

S. (2) D[ÄTpL$p S>¡hp kp y-kpÝhu v$unp gC_¡ `p„Q v$pZp_u kdp_ `p„Q dlph°sp¡_p¡

`qfÐepN L$f¡ R>¡. s¡ Ap chdp„ OZp„ îdZp¡, îdZuAp¡, îphL$p¡, îprhL$pAp¡

Üpfp rlg_ue, r_„v$_ue b_¡ R>¡. A_„s k„kpfdp„ `qfc°dZ L$f¡ R>¡.

(3) AÝee_ - 7_y„ _pd gMp¡ A_¡ Q„Ö_y„ AÝee_ L¡$V$gpdy„ R>¡ ?

S. (3) AÝee_ - 7 fp¡rlZu ops, Q„Ö_y„ AÝee_-10dy„ R>¡.

(4) ^Þe kp\®hpl_p L¡$V$gp yÓ lsp ? s¡d_p _pd gMp¡.

S. (4) Qpf yÓp¡ lsp. (1) ^_`pg (2) ^_v¡$h (3) ^_Np¡ (4) ^_frns

(5) ^Þe kp\®hpl_u `Ð_u_y„ _pd gMp¡. s¡ L¡$hu lsu ?

S. (5) cÖp s¡ `p„Q BrÞÖep¡ A_¡ ifuf_p `qf |Z® Ahehp¡hpmu lsu s\p ky„v$f ê$`hpmu

lsu. (6)cNhp_ dlphuf L$C _Nfu_p L$ep DÛp_dp„ `^pep® ? Np¥sd õhpduA¡ cNhp_

dlphuf_¡ iy„ âï_ L$ep£ ?

S. (6) cNhp_ dlphuf fpSN©l _Nfu_p NyZiug DÛp_dp„ `^pep®. °ï_ - l¡ cNhp_ !

Æh L$ep L$pfZ¡ h©qÙ_¡ `pd¡ R>¡ A_¡ L$ep L$pfZ¡ lpr__¡ `pd¡ R>¡ ?

------------------------------------------------------------------------------

â. : 5. (L$) D`pkL$ v$ip„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hb gMp¡ :

(1$) Ap_„v$ îphL$_u v$pm, ipL$, Ou A_¡ hlpZ_u dep®v$p gMp¡.

S>hpb:5 (L$) (1) ipL$ b\hp_u cpÆ, k|hp, `pgL$, c]X$p¡ A_¡ v|$^u rkhpe_p ipL$_p¡ ÐepN.

v$pm_u dep®v$p : QZp_p k| , dN_p k| A_¡ AX$v$_p k| rkhpe bpL$u_u

b^u v$pm_p¡ ÐepN. ifv$ F>sy_p Npe_p kpfc|s rkhpe bpL$u_p Ou_p¡ ÐepN.

L¥gpk àgpTp

79

î¡Zu : 17 -- ¡S> : 3

hlpZ_u v¡$ipÞsfdp„ dp¡Lg$hp (epÓp dpV$¡ ep¡Áe Qpf hlpZp¡ s\p dpg gphhp-

gC S>hp dpV¡$ Qpf hlpZp¡ rkhpe bpL$u_p hlpZp¡_p `ÃQL¹$MpZ.)

(2) cNhp__p¡ ^d® D`v¡$i kp„cmu Ap_„v$ îphL$ iy„ bp¡ëep ?

S. (2) cNhp__p¡ ^d®D`v¡$i kp„cmu, Ah^pfu âkÞ_ \C Ap_„v$ îphL$ bp¡ëep:

""l¡ cNhp_ ! r_N°¯\ âhQ_ `f lz„ îÙp, âsurs, fyrQ L$fy„ Ry>„. cNhp_ !

sd¡ L$lp¡ R>p¡ s¡d S> R>¡, s¡ S> kÐe R>¡ d_¡ Bô$ R>¡, d_¡ õhuL$pe® R>¡, B[ÃR>s

A_¡ ârsBrÃR>s R>¡. l¡ cNhp_ ! S>¡d Ap`_u `pk¡ OZp fpÅ hN¡f¡ dy„qX$s

\C N©lhpk\u _uL$mu dyr_ \ep s¡hu fus¡ lz„ v$unp g¡hp kd\® _\u. lz„sp¡

Ap`_u `pk¡ `p„Q AÏh°s, 3 NyZh°s, 4 rinph°s A¡d bpf âL$pf_p h°sê$`

N©lõ\^d® õhuL$pf L$fui.

(3) CÞÖc|rs AZNpf L¡$hp lsp ?

S. (3) îdZ cNhp_ dlphuf õhpdu_p Äe¡›$ A„s¡hpku rióe Np¥sd Np¡Óue, 7

lp\ AhNpl_phpmp kdesy÷ k„õ\p_hpmp, hÇ>F>jc_pfpQ k„OeZu kyhZ®_u

L$kp¡V$u `f Ok¡gp kyhZ®_u f¡Mp S>¡hp Np¥fh hZ®hpmp, L$W$p¡f s`hpmp, s¡S>õhu

s`hpmp, Dv$pf, AM„X$ b°ûQe®_p ^pfL$, ifuf_p ddÐh_p¡ ÐepN L$f_pf,

`p¡sp_u rh yg s¡Å¡g¡íep_¡ k„rná L$fu fpM_pf, r_f„sf R>Ì$_p `pfZ¡ R>Ì$_p

s`õhu, k„ed A_¡ s` Üpfp ApÐdp_¡ cprhs L$fu rhQfsp lsp.

(M$) A„sNX$ v$ip„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) L$p¡rZL$ fpÅ_u kfMpdZu L$p¡_u L$p¡_u kp\¡ \C R>¡ ? a¼s _pd gMp¡.

(2) iåv$_p¡ A\® kdÅhp¡ : 1) L$p¥Vy„$rbL$ 2) sghpf 3) Cæe

(3) NyZfÐ_ k„hÐkf s`_p qv$hkp¡ L¡$V$gp ? s¡dp„ s`_p A_¡ `pfZp_p qv$hk L¡$V$gp ?

Shpb (M) (1) d¡fy h®s, dlprldhp_ `h®s, dlpdge `h®s.

S. (2) L$p¥Vy„$rbL$ : LyVy„$b_p õhpdu, 2) sghf = fpÅ_p L©$`p`pÓ = KQu `v$hu d¡mh¡g

3) Cæe = A„bpX$u krls_p lp\u_p S>¡V$gp¡ kp¡_p_p¡ Y$Ngp¡ Y$p„L$u v¡$ s¡hp.

---------------------------------------------------------

â. : 6. A_yÑfp¡hhpC k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) Ap„L$X$pdp„ gMp¡ : ÅrgLy$dpf_p¡ îdZ `ep®e. 2) Årgv¡$h_y„ Apeyóe

3) ÅrgLy$dpf_u L$mpAp¡_y„ AÝee_ 4) A_yÑfp¡hhpC k|Ó_p hN®

S>hpb: 6 (1) 16 hj® 2) 32 kpNfp¡ d 3) 72 L$mp, 4) 3 hN®

(2) A_yÑfp¡hhpC_p â\d hN®_p 10 AÝee_dp„\u R>¡ëgp 4 AÝee__p _pd gMp¡.

S. (2) góV$v„$sLy$dpf, h¡lëgLy$dpf, h¡lpekLy$dpf, AceLy$dpf

(3) ÅrgLy$dpf v¡$h sfuL¡$ L$ep rhdp_dp„ DÐ`Þ_ \ep ? Ðep„ s¡d_u [õ\rs L¡$V$gu R>¡ ?

S. (3) qhS>e _pd_p A_yÑf rhdp_dp„. 32 kpNfp¡ d.

--------------------------------------------------------

â. : 7. v$i h¥L$prgL$ k|Ó_p Ap^pf¡ L$X$u |Z® L$fp¡ A_¡ cphp\® gMp¡ (iåv$ _l]) -

L$p¡C `Z `p„Q gMp¡ :

1) A¡d¡A¡ .......... fep. 2) `L$¹¿„pv¡$ .......... AN„ Z¡

3) MrhÑp.......... `rfr_ìhyX$p 4) Dx„$ .......... Dv$plz

5) qW$CZ .......... _pZu. 6) dlzNpfkdp ....... kplzZp¡

S>hpb: 7 (1) A¡d¡A¡ kdZp dyÑp, S>¡ gp¡A¡ k„rs kplyZp¡ —&

rhl„Ndp h yàa¡ky, v$pZcÑ¡kZ¡ fep —&&3—&&

s¡ S> âL$pf¡ gp¡L$dp„ S>¡ dy¼s îdZp¡ kp y R>¡, s¡ v$psp `pk¡\u A¡jrZL$

42 v$p¡jfrls Aplpf- pZu ip¡ hpdp„ fs (gu_) fl¡ R>¡, S>¡d cdfp¡ yójp¡_p fkdp„ fk fl¡ R>¡.

(2) `L¹$M„v¡$ S>rge„ Å¡I, |dL¡$sy vy$fpke„ —&&

_¡ÃQ„rs h„se„ cp¡Ñy„, Ly$g¡ Åep A„N^Z¡ —&&6—&&

"A„N^_ Ly$mdp„ DÐ`Þ_ \e¡gp k`p£, vy$kle, Ars âÄhrgs A_¡ S>¡dp„\u

ydpX$p_p Np¡V¡$Np¡V$p _uL$mu füp R>¡ s¡hu âQ„X$ ArÁ_dp„ `X$hy„ `k„v$ L$f¡ R>¡,

`Z hd¡gp rhj_¡ afu\u `uhp BÃR>sp _\u.

L¥gpk àgpTp

80

î¡Zu : 17 -- ¡S> : 4

(3) MrhÑp yìhL$çdpI,, k„S>d¡Z sh¡Ze

rkqÙ dÁNdÏà`Ñp, spCZp¡ `qfr_ìhyX$p —&&5—&& rÑb¡rd —&&

k„ed A_¡ s` Üpfp |h®k„rQs kh® L$dp¡_p¡ ne L$fu_¡, kçeN¹v$i®_ Üpfp

dp¡ndpN® âpàs L$fu_¡, R>'L$pe_p Æhp¡_p fnL$ b_u_¡ r_hp®Z_¡ (dp¡n_¡) `pd¡

R>¡. îu ky dp®õhpdu `p¡sp_p rióe S>„b|õhpdu_¡ L$l¡ R>¡ L¡$: l¡ Apeyóedp_ S>„b| !

S>¡hy„ d¢ cNhp_ dlphufõhpdu `pk¡ kp„cþey„ R>¡, s¡hy„ S> lz„ sd_¡ L$lz„ Ry>„.''

(4) Dx„$ Al¡ e„ rsqfe„ qv$kpky, skpe S>¡ \phf S>¡e `pZp —&

k¡ rZÃQrZÃQ¡rl krdL¹$M`ÎZ¡, v$uh¡ h ^çd„ krde Dv$plz —&&4—&&

âoph„s cNhp_ dlphuf¡ D`f, _uQ¡ s\p rsfR>u qv$ipdp„ fl¡gp Ók s\p

õ\phf âpZuAp¡_¡ Öìe\u r_Ðe A_¡ `ep®e\u Ar_Ðe ÅZu_¡, `v$p\p£_¡

âL$pris L$f_pf kçeN¹ ^d®_y„ L$\_ L$f¡g lsy„.

(5) qW$CZ k¡b$p gh kÑdp hp, kcp kylçdp h kcpZ k¡V¹$W$ —&

r_ìhpZ k¡V¹$W$p S>l kìh^çdp, _ _pe yÑp `fd[Ð\ _pZu —&&24—&&

gp„bu A_¡ iyc [õ\rshpmp v¡$hp¡dp„ gh kàsd v¡$hp¡ (`p„Q A_yÑfhpku v¡$hp¡),

kcpAp¡dp„ kp¥ d® kcp A_¡ kh® ^dp£dp„ S>¡d r_hp®Z-dp¡ndpN® î¡›$ R>¡,

s¡d ops yÓ dlphuf\u `fdî¡›$ op_u buÅ L$p¡C _\u.

(6) dlyNpf kdp byÝ^p, S>¡ ch„rs AqZ[õkep

_pZpt`X$fep v„$sp, s>¡Z hyÃe„rs kplzZp¡ —&& qÑ b¡rd —&—&

cphp\® : op_u yfyjp¡ d yL$f-cdfp S>¡hp Ar_ròs lp¡e R>¡. Sy>v$p Sy>v$p Of¡dp„\u

\p¡X$p¡ Aplpf g¡hpdp„ fs fl¡ R>¡. S>¡ `p¡sp_u B[ÞÖep¡ A_¡ d__y„ v$d_ L$f¡ R>¡

s¡ S> kp y L$l¡hpe R>¡. îu ky dp®õhpdu S>„b|õhpdu_¡ L$l¡ R>¡,

l¡ Apeyóedp_ S>„b| ......

---------------------------------------------------------

â. : 8. cNhsu k|Ó_p Ap^pf¡ DÑf Ap`p¡ :

(1$) N°l_p v¡$h_y„ A_¡ rhS>e_p v¡$h_y„ kyM L$p¡Z Dëg„Ou Åe ?

S>hpb: 8 (1) N°l_p v¡$h = 4 dpk r_d®m k„ed `pmhp\u.

rhS>e_p v¡$h = 12 dpk r_d®m k„ed `pmhp\u

(2) îdZ r_N¯\_p kyM_u syëesp bsphhp_y„ L$pfZ iy„ ?

S>. (2) îdZ r_N¯\ (kp y)_p kyM A¡ dp¡l_ue L$d®_p rhS>e\u âpàs \sp„ Ap[ÐdL$

kyM R>¡. cp¥rsL$ kyMp¡_u kp\¡ Ap kyMp¡_u L$p¡C syg_p \C iL$su _\u,

R>sp„ `Z îdZ r_N°\_p„ kyMp¡_u A_yÑfsp, A_y dsp A_¡ AZdp¡gsp dpV¡$

rS>_¡ðf cNh„s¡ cph bspìep R>¡.

(3) Nc®dp„ DÐ`Þ_ \sp¡ Æh kifufu DÐ`Þ_ \pe R>¡ L¡$ Aifufu DÐ`Þ_ \pe R>¡ ?

S>. (3) Ap¥v$pqfL$, h¥q¾$e A_¡ AplpfL$ Ap ÓZ ifuf_u A ¡np ifuffrls DÐ`Þ_ \pe R>¡

L$pfZ L¡$ Ap ÓZ¡ ifuf Æh DÐ`Þ_ \ep `R>u DÐ`Þ_ \pe R>¡. s¡S>k ifuf A_¡

L$pd®Z ifuf_u A ¡np ifuf krls DÐ`Þ_ \pe R>¡ L$pfZ L¡$ Ap b„_¡ ifuf `fchdp„

Æh_u kp\¡ fl¡ R>¡ A_¡ s¡d_p¡ Æh_u kp\¡ A_pqv$\u k„b„ R>¡.

(4) Nc®dp„ DÐ`Þ_ \sp¡ Æh BqÞÖekrls DÐ`Þ_ \pe R>¡ L¡$ BrÞÖefrls DÐ`Þ_ \pe R>¡ ?

S>. (4) Öìe¡[ÞÖe L$p_, Ap„M, _pL$, Æc A_¡ õ`i® BrÞÖep¡_u A ¡np B[ÞÖefrls DÐ`Þ_

\pe R>¡ L$pfZ L¡$ Öìe\u B[ÞÖep¡ ifuf kp\¡ k„b„ fpM¡ R>¡ A_¡ ch¡[ÞÖep¡_u A ¡np

B[ÞÖep¡ krls DÐ`Þ_ \pe R>¡.

(5) Nc®_p¡ Æh kh®â\d L$ep¡ Aplpf g¡ R>¡ ? Nc®dp„ Æh L¡$hu fus¡ fl¡ R>¡ ?

S>. (5) dpsp_p gp¡lu A_¡ r`sp_p hue®_p¡ kh® â\d Aplpf g¡ R>¡. `R>u dpsp S>¡hp¡

Aplpf L$f¡ R>¡ s¡_p¡ A¡L$ v¡$i (cpN) Aplpf Nc®dp„ fl¡gp¡ Æh `Z L$f¡ R>¡.

L$pfZ L¡$ dpsp_u _pX$u_p¡ Nc®õ\ Æh_u kp\¡ k„b„ R>¡. Nc®dp„ Æh

kdqQÑ `Z fl¡ R¡. `khpX¡$\u `Z fl¡ R>¡ A_¡ A^p¡d|M\u `Z fl¡ R>¡.

(6) Nc®dp„ d©Ðey `pd¡g Æh iy„ _fL$dp„ DÐ`Þ_ \C iL¡$ R>¡ ?

S>. (6) L$p¡C Æh _fL$dp„ DÐ`Þ_ \pe R>¡, L$p¡C _\u \sp.

-------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

81

î¡Zu : 17 -- ¡S> : 5

â. : 9. `Þ_hZp k|Ó_p A^pfp¡ DÑf Ap`p¡ :

(1$) ïhpkp¡ÃR¹>hpk L$pm gMp¡ : 1) kycÖ¡ 2) dlpiy¾$ 3) _nÓv¡$h 4) rhS>e„s rhdp_

S>hpb : 9 S>OÞe DÐL©$ô$ L$pm

1) kycÖ¡ 23 `n¡ 24 `n¡

2) dlpiyL$ 14 `n¡ 17 `n¡

3) _nÓ v¡$h âÐe¡L$ dylws® âÐe¡L$ dylws®

4) rhS>e„s rhdp_ 31 `n¡ 33 `n¡

(2) S>OÞe 300 qv$hk¡ ðpk L$p¡Z g¡ R>¡ ? DÐL©$ô$ 495 qv$hk¡ ðpk L$p¡Z g¡ R>¡ ?

S>. (2) S>OÞe 300 qv$hk¡ - 11dy„ v¡$hgp¡L$_p v¡$h.

DÐL©$ô$ 495 qv$hk¡ - `p„Qdp A_yÑf_p v¡$h.

(3) Mpgu S>Áep |fp¡ :

S>hpb kp\¡ A) k„op_y„ ArõsÐh ... R>Ì$p NyZõ\p_ ky u lp¡e R>¡.

b) 24 v„$X$L$dp„ v$i¡-v$i k„op lp¡e R>¡.

L$) h¡v$ dp¡l L$d®_p Dv$e\u d¥\y_ k„op D`S>¡.

X$) i|ÞerQÑ¡ rhgp` L$f¡ s¡ Ap¡O k„op.

(4) L$pm h¡v$_p A_¡ r_v$p h¡v$_p L¡$V$gp v„$X$L$dp„ lp¡e ?

S>. (4) L$pm h¡v$_p - 24 v„$X$L$dp„

r_v$p h¡v$_p - 16 v„$X$L$ k„ou_p

------------------------------------------------- ------

âï_ : 10. ApNd `f„ fp_p Ap^pf¡ S>hpb Ap`p¡ :

(1) d\yfp hpQ_p gMp¡.

S>. (1) d\yfp k„d¡g_ (d\yfp hpQ_p) - huf r_hp®Z 827 \u 840 hj®

|. õL„$qv$gpQpe®_p _¡s©Ðhdp„ k„d¡g_ \ey„

(2 _hdp, ArNepfdp A_¡ s¡fdp |h®_y„ _pd A_¡ rhje gMp¡.

S>. (2) _hdp |h® - âÐep¿ep_ âhpl |h® - âÐep¿ep__y„ ârs`pv$_

11dp |h® - Ah„Ýe |h® - iycpiyc am_y„ hZ®_

13dp |h® - q¾$ep rhipg `h® - q¾$ep_y„ ìep¿ep_, rhh¡Q_

(3) cNhsu k|Ó_u V$uL$pdp„ L$ep¡ h¥opr_L$ rkÙp„s kdpe¡gp¡ R>¡ ?

S>. (3) h¥opr_L rkÙp„s : `Õ\fdp„ Nyfsp lp¡hp\u _uQ¡ `X¡$ R>¡. ydpX$pdp„ gOysp lp¡hp\u

KQ¡ Åe R>¡. hpeydp„ Nyfysp-gOysp b„_¡ lp¡hp\u qsfR>u Åe R>¡.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

L¥gpk àgpTp

82

â. : 1. kpdpreL$ ârs¾$dZ_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(L$) kpsdp h°sdp„ fl¡g 26 dep®v$pdp„_u `l¡gu `p„Q dep®v$p d|m `pW$ krls gMp¡.

Shpb : (L$) 1) DëgrZep rhtl = A„NyR>p, Vy$hpg hN¡f¡_u Ås A_¡ k„¿ep_u dep®pv$p.

2) v„$sZ rhtl = v$psZ_u Ås A_¡ dep®v$p.

3) ag rhtl = h©n_p am_u Ås A_¡ k„¿ep_u dep®v$p

4) Aåc„NZ rhrl„ = dv®$_ L$fhp ep¡Áe s¡g_u Ås A_¡ s¡_p âdpZ_u dep®v$p.

5) DìhË$Z rhtl = `uW$u hN¡f¡ ifuf¡ Qp¡mhp_u hõsy_u Ås A_¡ s¡_u dep®v$p.

(M$) _uQ¡_p âï_p¡_p S>hpb gMp¡.

(1) ApLyqË$ lZhp r_rdÑ¡ lZhp_p `ÃQL¹$MpZ A¡V$g¡ iy„ ? s¡_p `ÃQL¹$MpZ L$p¡Z L$f¡ R>¡ ?

Shpb :(M) (1) L$jpe, r_v®$esp |h® âpZfrls L$fhp, dpfhp_u BÃR>pA¡ dpfhy„, s¡_¡ ApLy$qË$\u dpfhy„

L$l¡hpe R>¡, s¡_p `ÃQL¹$MpZ îphL$ L$f¡ R>¡.

(2) v„$X$ L$p¡_¡ L$l¡ R>¡ ? A_\® v„$X$ A¡V$g¡ iy„ ?

S. (2) d_, hQ_, L$pep_u Aiyc âh©rÑ L¡$ S>¡_p\u ApÐdp v„$X$pe s¡_¡ v„$X$ L$l¡ R>¡.

S>¡ L$pe® `p¡sp_p L¡$ `qfhpf_p L$p¡C rls_y„ _ lp¡e, S>¡_y„ L$p¡C âep¡S>_ _ lp¡e A_¡

S>¡_p L$pfZ¡ ìe\® ApÐdp `p`p¡\u v„$qX$s \pe, s¡_¡ A_\®v„$X$ L$l¡ R>¡.

(3) Ap¥j^ A_¡ c¡jS>dp„ ip¡ a¡f R>¡ ?

S. (3) k|„W$, lmv$f, Ap„bmp¡, lfX¡$, gthN hN¡f¡ A¡L$-A¡L$ Öìe "Ap¥j^' L$l¡hpe R>¡.

tlNpô$L$ Q|Z®, rÓamp hN¡f¡ A_¡L$ Öìehpmu hõsyAp¡ "c¡jS>' L$l¡hpe R>¡.

(4)"QqfÑpQqfÑ'_p¡ A\® ip¡ ?

S. (4) `p`p¡_p¡ kh®\p ÐepN L$fhp¡, s¡_¡ QpqfÓ L$l¡ R>¡, `f„sy îphL$ rdÕepÐh_p¡ k„ |Z® Z¡

A_¡ bpL$u_p `p`p¡_p¡ Ap„riL$ (i[¼s âdpZ¡) ÐepN L$f¡, s¡\u îphL$_p h°sp¡_¡

"QqfÑpeqfÑ¥' L$l¡ R>¡.

(N) _uQ¡_p iåv$p¡ iyÙ R>¡ L¡$ AiyÙ ? AiyÙ lp¡e sp¡ iyÙ L$fu_¡ gMp¡ :

1) CÑfue `fuTprlepNdZ¡. 2) ApZhZà`Ap¡N¡ 3) `pY$uepfy 4) hCL$sp¡

S. (N) (1) CÑqfe `qfÁNrlepNdZ¡ 2) ApZhZà`A¡N¡ 3) `pqY$eppê$ 4) hC½„$sp¡

------------------------------------------------------------------------------

â. : 2. ApQpfp„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) cNhp_ ifufr_hp®l dpV¡$ i¡_p¡ Aplpf L$fsp lsp ?

S. 3 (1) g|Mp-k|L$p cps, bp¡¡f_p¡ c|½$p¡, AX$v$_p bpLy$mp_p¡ _ufk Aplpf L$fsp lsp.

(2) cNhp_ L$ep v$p¡jp¡ frls Aplpf_u Nh¡jZp L$fsp lsp ?

S. (2) cNhp_ Npd L¡$ _Nfdp„ S>C buÅ dpV¡$ b_¡gp Aplpf_u Nh¡jZp L$fsp lsp, A¡V$g¡

L¡$ s¡Ap¡ Dv¹$Nd_p v$p¡jp¡, DÐ`pv$__p v$p¡jp¡ A_¡ A¡jZp_p v$p¡jp¡\u frls Aplpf_u

Nh¡jZp L$fsp lsp.

(3) cNhp_ Sy>gpb, hd_ Apqv$ ifufk„õL$pf L$fsp _ lsp, ip dpV¡$ ?

S. (3) cNhp_ ÅZsp lsp L¡$ Ap Ap¥v$pqfL$ ifuf AiyrQde R>¡, s¡_u L$p¡C `Z D`ep¡\u

iy[Ý^ \C iL$su _\u, s¡\u s¡hy„ ÅZu_¡ ifufk„õL$pf L$fsp _ lsp.

---------------------------------------------------------

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 18

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10018

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

83

î¡Zu : 18 -- ¡S> : 2

â. : 3. W$pZp„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) L$ep ÓZ âL$pf¡ k„ |Z® ©Õhu Qrgs \pe R>¡ ?

S. (1) fÐ_âcp ©Õhu_p A^p¡cpNdp„ ^_hps nyrcs \hp\u Å¡ ^_hps nyrcs \C

O_p¡v$r^_¡ nyrcs (L„$r`s) L$f¡, Ðepf¡ L„r`s \sp„ s¡ O_p¡v$r^ k„`|Z® `©Õhu_¡

Qrgs L$f¡ R>¡ s¡\u. (2) dlpF>rjk„ Þ_ ephs¹ dlpiq¼sipmu, dlpkyMu "dlp¡fN'

(ìe„sf Års_p) v¡$h s\pê$`_p îdZ-dpfZ_¡ `p¡sp_u F>qÙ, Ûyrs, ei, bm,

hue®, `yfyjpL$pf `fp¾$d bsph¡ Ðepf¡. (3) v¡$hp¡ A_¡ Akyfp¡_u `fõ`f k„N°pd

\hp\u.

(2) Aë` Apeyóe L$d® bp„ hp_p ÓZ L$pfZp¡ L$ep ?

S. (2) 1) ql„kp L$f¡, 2) S|>Wy„$ bp¡g¡, (3) s\pê$`_p îdZ-dplZ_¡ (`|Z® AtlkL$

îdZ_¡) AâpkyL$, A_¡jZue, Ai_, `p_, Mpqv$d, õhpqve ê$` Aplpf_y„ v$p_

Ap ¡.

(3) v¡$h L$ep ÓZ õ\p__u BÃR>p L$f¡ R>¡ ?

S. (3) 1) d_yóech, 2) Ape®n¡Ódp„ S>Þd, 3) î¡›$ (DÑd) Ly$m_u âpràs.

(4) Ók Æh A_¡ õ\phf Æh_p L¡$V$gp âL$pf R>¡ ?

S. (4) Ók Æh ÓZ âL$pf_p: 1) s¡S>õL$pre, 2) hpeyL$preL$, 3) Dv$pf (õ\|g) - ÓkâpZu.

õ\phf Æh ÓZ âL$pf_p : 1) ©ÕhuL$preL$, 2) A`L$preL$, 3) h_õ`rsL$preL$.

(5) yv¹$Ng_p âL$pf L¡$V$gp ? s¡_p _pd gMp¡.

S. (5) yv¹$Ng_p ÓZ °L$pf : 1) âep¡N `qfrZs 2) rdî `qfrZs 3) rh÷kp `qfrZs.

--------------------------------------------------------

â. : 4. opsp^d®L$\p k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) ky dp®õhpduA¡ "k„OpV$' AÝee__p¡ D`k„lpf L$fsp S>„b|õhpdu_¡ iy„ L$üy„ ?

S. (1) l¡ S>„b| õhpdu! Ap âdpZ¡ Ap`Z¡ kp y-kpÝhu, ApQpe®, D`pÝepe_u `pk¡ dy„qX$s \C

N©lÐepN L$fu_¡ kp yÐh_u v$unp A„NuL$pf L$fu_¡ rh yg ^_, drZ, dp¡su, kp¡_y„

A_¡ fÐ_p¡ Apqv$ rh yg h¥chdp„ gyå^ \C>A¡ sp¡ rhS>eQp¡f S>¡hu v$ip \pe R>¡.

(2) ^Þe kp\®hpl_p yÓ_y„ _pd v¡$hv$Ñ L¡$d fpMhpdp„ Apìey„ ?

S. (2) cÖp kp\®hplu_¡ Ap yÓ OZu _pN °rsdpAp¡ A_¡ h¥îdZ ârsdpAp¡_u dp_sp

L$fhp\u \e¡g lp¡hp\u s¡_y„ NyZr_ó`Þ_ _pd v¡$hv$Ñ fpMhpdp„ Apìey„.

(3) ^Þe kp\®hpl_¡ L$p¡_p¡ ^d® D`v¡$i kp„cmu_¡ v$unp g¡hp_p cph \ep ?

^d® D`v¡$i kp„cmu iy„ bp¡ëep A_¡ Ðepf `R>u s¡dZ¡ iy„ L$ey ?

S. (3) ^d®Op¡j ApQpe®_p¡ ^d®_p¡ D`v¡$i kp„cmu_¡ v$unp g¡hp_p cph \ep. s¡ bp¡ëep :

l¡ cNhp_ ! lz„ r_N¯\ âhQ_ `f îÙp L$fy„ Ry>„, âsurs L$fy„ Ry>„, `pg_ L$fhp

DÛdh„s \ep¡ Ry>„' ephs¹ s¡dZ¡ v$unp gu^u. OZp„ hj® ky u îdZ^d®_y„ `pg_

L$ey. A„s kde¡ cp¡S>__p â¿ep¿ep_ L$fu_¡ A¡L$ dpk_u k„gM_p L$fu_¡ kpW$

c¼s A_i_ L$fu_¡ L$pm_p kde¡ L$pm L$fu kp¥ d® v¡$hgp¡L$dp„ 4 `ëe_u

rõ\rshpmp v¡$h \ep.

(4) kp y-kpÝhu v$unp gC_¡ Aplpf ip dpV¡$ L$f¡ R>¡ ?

S. (4) "Ap ifuf op_-v$i®_-QpqfÓ_¡ hl_ L$fhp dpV¡$_y„ kp^_ R>¡' s¡d rhQpfu Aplpf

L$f¡ R>¡. s¡ rkhpe s¡d_y„ buSy>„ L$p¡C âep¡S>_ lp¡sy„ _\u.

(5)opsp^d®L$\p k|Ó_p 12dp AÝee__y„ _pd iy„ ? s¡_p¡ D`k„lpf gMp¡.

s¡ AÝee_y„ _pd gMp¡

S. (5) S>¡d_y„ d_ rdÕepÐh\u d|Y$ b_¡g R>¡, S>¡Ap¡ `p`L$pe®dp„ cpNgp R>¡, NyZfrls

R>¡, A¡hp„ âpZuAp¡ `Z MpC_p `pZu_u S>¡d DÑd k„ep¡Np¡\u, DÑd Nyfy_u

L©$`p\u NyZ \C Åe R>¡, dpV¡$ rS>_Apop`pgL$ Nyfy cNh„sp¡_p¡ h y _¡h y

kÐk„N L$fhp âeÐ_ L$fhp¡. s¡ AÝee__y„ _pd DØL$-op_ R>¡.

---------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

84

î¡Zu : 18 -- ¡S> : 3

âï_ : 5 (L$) D`pkL$ v$ip„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) cNhp_ dlphuf õhpduA¡ kp y-kpÝhu_¡ bp¡gphu_¡ iy„ L$üy„ ?

S. (1) 1) l¡ Apep¡®, N©lõ\ Ahõ\pdp„ flu_¡ îphL$^d®_y„ `pg_ L$fsp„ lp¡e Ðepf¡

s¡dp„ Äepf¡ v¡$h, dp_h L¡$ rse¯Q k„b„ D`kNp£_¡ îdZp¡ pkL$ kçeL¹$ âL$pf¡

kl_ L$f¡ R>¡ A_¡ ^d®\u rhQrgs \sp _\u, sp¡ kp y-kpÝhuAp¡_u

kl_iugsp sp¡ L¡$hu lp¡e ? s¡Ap¡ sp¡ Aô$âhQ_dpsp\u gC Üpv$ip„Nuê$`

NrZr`V$L$, îysop__p ^pfL$ lp¡e R>¡. s¡\u s¡d_¡ sp¡ v¡$h, d_yóe L¡$ rse¯Q

k„b„ u D`kNp£_¡ kçeL¹$ âL$pf¡ kl_ L$fhp S> Å¡CA¡.''

(2) lp\uê$` v¡$h L¡$hp¡ lsp¡ ?

S. ( 2) s¡_p kps A„N (4 `N, k|„Y$, |„R>X$u A_¡ tgN) S>du__¡ õ`i®sp lsp,

Apd s¡ kps A„N^pfu lsp¡, s¡ _ip\u dv$p¡ÞdÑ A_¡ îphZ_p hpv$m_u

S>¡d N„cuf NS>®_p L$fsp¡ lsp¡. d_ A_¡ `h__u Nrs_¡ Æs_pf iuO°Nrs

L$fhphpmp¡ lsp¡.

(3) A¡L$ iåv$dp„ S>hpb gMp¡ :

A) L$pdv¡$h îdZp¡ pkL$ cNhp_ dlphuf õhpdu_u `ey® pk_p L$p¡_u S>¡d L$fhp gpÁep ?

S. A) i„M îphL$_u S>¡d

b) i¾¡$ÞÖ dlpfpS> L$ep rhdp_dp„ rbfpS>¡g lsp ?

S. b) kp¥ d®hs„kL¹$

L$) L$pdv¡$h îdZp¡ pkL$_u `pk¡ ¼epf¡ rdÕep×rô$ v¡$h âNV$ \ep¡ ?

S. L) dÝefprÓA¡

X$) L$pdv¡$h îdZp¡ pkL$ `pk¡ L¡$V$gu Npep¡ lsu ?

S. X$) 60 lÅf

C) r`ipQê$` v¡$h L$p¡_p S>¡hu NS>®_p L$fsp¡ lsp¡ ?

S. B) ce„L$f d¡O S>¡hu.

(M$) A„sNX$ k|Ó_p Ap^pf¡ S>hb gMp¡ :

(1$) A_uL$k¡_ qv$hk¡ _¡ qv$hk¡ L$p¡_u S>¡d h©qÙ `pdsp lsp ?

Shpb (M) (1) 1) `h®s_u Nyapdp„ Q„ L$gsp kyqfns h ¡ s¡d.

(2) A_uL$k¡__y„ `pg_ L¡V$gu ^phdpspA¡ L$ey ? L$C L$C ?

S. (2) 1) nuf^pÓu, 2) dÄÅ^pÓu, 3) d„X$_^pÓu, 4) ¾$uX$p^pÓu 5) A„L$^pÓu

(3) _pN Np\p`rs L¡$hp lsp ?

S. (3) OZp kd©Ùipmu A_¡ A`fpc|s

(4) A_uLk¡_ L$p¡_u S>¡d cNhp_ `pk¡ v$urns \ep ?

S. (4) Np¥sdLy$dpf_u S>¡d.

(5) Ar_L$k¡_ L$p¡_u S>¡d kyM |h®L$ cp¡N cp¡Nhsp lsp ?

S. (5) dlpbmLy$dpf_u S>¡d.

---------------------------------------------------------

â. : 6. A_yÑfp¡hhpC k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) ^Þ_p AZNpf `pfZp_p qv$hk¡ L¡$hu `qf[õ\rsdp„ v$u_ \sp _rl ?

Shpb : 6 (1) Op¡f ArcN°lhpmp ^Þ_p AZNpf_¡ `pfZp_p qv$hk¡ ¼epf¡L$ Aplpf dm¡ sp¡

`pZu _ dmsy„ A_¡ ¼epf¡L$ `pZu dm¡ sp¡ Aplpf _ dmsp¡. Aphu

`qf[õ\rsdp„ s¡Ap¡ v$u_ \sp _rl, Dv$pk \sp _rl, ApLy$m-ìepLy$m \sp _rl,

r_f„sf kdpr^dp„ gu_ fl¡sp

(2) î¡rZL$fpÅA¡ cNhp_ dlphuf õhpdu_¡ iy„ |Rey„ ?

S. (2) "l¡ cNhp_ ! BÞÖc|rs Aprv$ Ap`_p 14 lÅf kp yAp¡dp„\u dlpvy$óL$f q¾$ep

L$fhphpmp A_¡ dlpr_S>®fp L$fhphpmp L$p¡Z AZNpf R>¡ ?

(3) ^Þ_p AZNpf L$pm L$fu_¡ ¼ep„ Nep ? Ðep„ s¡d_u [õ\rs L¡$V$gu ?

S. (3) khp®\®rkÙ dlprhdp_dp„ 33 kpNfp¡ d_u [õ\rsA¡.

---------------------------------------------------------

L¥gpk àgpTp

85

î¡Zu : 18 -- ¡S> : 4

â. : 7. v$ih¥L$prgL$ k|Ó_u L$X$u |Z® L$fp¡ :

(1) S>¡tk .......... rhÞ_pep.

Shpb : 7 (1) S>¡tk L¡$tk Q `pZp„„ Arc½$s„ `qX$½„$s„, k„Ly$rQe„ `kpqfe„

fye„ c„s„ srke„ `gpCe„ ApNCNC rhÞ_pep

(2) k¡ L$uX„$ hp ............ hÐ\„rk hp.

S. (2) k¡ L$uX„$ hp `e„N„ hp Ly„$\y hp r`hurge„ hp lÐ\„rk hp `e„rs hp bplzrk hp

Dk„rjhp Dv$f„rk hp, kuk„rk hp hÐ\„rk hp

(3) _uQ¡_p iåv$p¡_p A\® gMp¡ :

S>hpb kp\¡ 1) r`lzZ¡Z hp. S : dp¡f`]R>_p „Mp\u

2)`qfkpNAp¡. S : `qfjl (S>_kd|l)dp„

3) `ÄÅg„s„ hp. S : °Ähqgs$ L$f_pf

4) `L¹$Mp¡X$prhÄÅ S : hpf„hpf T`V$ph¡

5) qfrNrX$ÁlÄÅ S : N°lZ L$fui _rl

6) p¡fbuep S : s¡_p buS> `h® (Np„W)dp„ lp¡e R>¡, S>¡d L¡$-i¡fX$u hN¡f¡

(4) A\® `f\u dpN^u / d|m iåv$ gMp¡. (L$p¡C `Z Qpf gMp¡)

S>hpb kp\¡ 1) L$ëepZL$pfu R>¡ ? S : k¡e„ 2) k|ÿd S : kylzd„

3) kQ¡s fS> krls h÷_¡ S : kkfL¹$M„ hp hÐ\„

4) hpf„hpf õ`i® L$f_pf S : k„azks„ 5) k„edu S : k„S>e

6) S>s_p\u S : k„S>epd¡h

---------------------------------------------------------

â. : 8. cNhsu k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) rdîL$pm gMp¡.

S. (1) s¡ rhhrns Æhp¡_p c|sL$pm_p A_„s _fL$ Apqv$ chp¡dp„\u A¡L$ Æh `Z s¡_¡ c¡Np¡

\pe sp¡ A_„s chp¡_p¡ s¡ L$pm s¡ Æh_u ×rô$A¡ s¡ Nrs_p¡ rdîL$pm R>¡.

Dv$plfZ : ^pfp¡ L¡$ L$p¡C Æh _fL$dp„ S>¡ kde¡ lsp¡ Ðepf¡ _fL$dp„ s¡_u kp\¡

100 Æhp¡ lsp. s¡ Æh dfu_¡ rse¯Q L¡$ d_yóedp„ \C_¡ afu `pR>p¡ _fL$dp„

s¡ S> õ\p_¡ DÐ`Þ_ \ep¡ Ðepf¡ s¡ _fL$dp„ |h£_p 100 _pfL$udp„\u Ap¡R>pdp„

Ap¡R>p¡ 1 L¡$ s¡\u h y (`Z b^p„ _rl) _pfL$u Ðep„ lp¡e s¡ rdîL$pm.

(2) Qpf âL$pf_p k„kpf k„õ\p_L$pm_p¡ Aë`blzÐh gMp¡.

S. (2) kh®\u \p¡X$p¡ d_yóe k„õ\p_L$pm

s¡\u _pfL$u k„kpf k„õ\p_L$pm Ak„¿epsNyZp¡

s¡\u v¡$hu k„kpf k„õ\p_L$pm Ak„¿epsNyZp¡

s¡\u qse¯Q k„kpf k„õ\p_L$pm A_„sNyZp¡

(3) ClcrhL$ `fcrhL$_p¡ \p¡L$X$p¡ L$ep ApNd_p¡ Ar^L$pf R>¡ ?

S. (3) cNhsu k|Ó - isL$-1 : DØ¡ip¡ -1

(4) BlcrhL$, `fcrhL$, svy$ce crhL$ A¡V$g¡ iy„ ?

S. (4) BlcrhL$ = Ap chdp„ S> fl¡_pfy„

`fcrhL$ = buÅ chdp„ kp\¡ Åe s¡hy„

svy$ce crhL$ = chpÞsfdp„ ÓuÅ-Qp¡\p chp¡dp„ kp\¡ Åe s¡hy„

(5) QpqfÓ BlcrhL$ S> L¡$d R>¡ ?

S. (5) Æh¡ Ap chdp„ S>¡ QpqfÓ gu y„ lp¡e s¡ S> QpqfÓ gC_¡ buÅ chdp„ S>sp¡

_\u. L$pfZ L¡$ N°lZ L$f¡gy„ QpqfÓ Æhsp„ ky u S> lp¡e R>¡. hmu Al] Aë`

A„i¡ QpqfÓ `pmhp\u v¡$hgp¡L$dp„ DÐ`rÑ \pe, Ðepf¡ Ðep„ rhfrs_p¡ sØ_ Acph

lp¡hp\u QpqfÓ_p¡ `Z Acph R>¡ s¡d S> k„ |Z® QpqfÓ `pmhp\u dp¡nNrs S>

\C lp¡e Ðepf¡ s¡ Nrsdp„ QpqfÓ Ak„ch R>¡ L$pfZ L¡$ QpqfÓ A„NuL$pf L$d®_p

ne dpV¡$ R>¡. dp¡ndp„ QpqfÓ_y„ L$p¡C âep¡S>_ _\u.

L¥gpk àgpTp

86

â. : 9. âop`_p k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1$) S>OÞe b¡ rkÙ \sp lp¡e s¡hp bp¡g gMp¡.

Shpb : 9 1) ÷u su\¯L$f rkÙ \pe sp¡ 2) yfyj su\¯L$f \pe sp¡ 3) A_¡L$ rkÙ \e sp¡

(2) byÙÜpf gMp¡.

S. (2) ApQpe® L¡$ hX$ug kp y-kpÝhu `pk¡ ârsbp¡r^s \C_¡

S>OÞe DÐL©$ô$

1) yfyj rkÙ \pe sp¡ 1 108

2) õÓu rkÙ \pe sp¡ 1 20

3) _ y„kL$ rkÙ \pe sp¡ 1 10

(3) Mpgu S>Áep |fp¡ :

Shpb kp\¡ : (A) AL$d®c|rddp„ 1 kdedp„ 10 qkÙ \C iL¡$ R>¡ s¡ n¡Ódp„

r_f„sf 4 kde ky u rkÙ \C iL¡, `R>u A„sf `X¡$ R>¡.

(b) Cfhs n¡Ódp„ 1 kdedp„ 108 rkÙ \C iL¡$ R>¡ Ðep„

r_f„sf 8 kde. ky u rkÙ \B iL¡$, `R>u A„sf `X¡$ R>¡.

(4$) kyàs\u ÅN©s L¡$V$gp NyZ h^pf¡ R>¡? ipsp h¡v$_ue h¡v$hphpmp\u Aipsp h¡v$_uehpmp L¡$Vgp NyZ

R>¡. h^pf¡ R>¡?

S. (4)kh®\u \p¡X$p kyàs (4), s¡\u ÅN©s (252) k„¿epsNyZp (63 NyZp). kh®\u

\p¡X$p ipsph¡v$_ue hv$hphpmp(18), s\u Aipsp h¡v$_uehpmp (240) k„¿epsNyZp

(15 NyZp)

---------------------------------------------------------

âï_ : 10. (1) kdhpep„N k|Ó_p 13, 16, 18 kdhpe_u rhNs gMp¡.

S>hpb: 10 (1) 13 - q¾$epõ\p_p¡ (L$d®b„ _p l¡syAp¡)

16 - L$jpe

18 - 18 b°ûQe®, ApQpf_p„ 18 õ\p_p¡ Apqv$.

(2) fpe`k¡Zue k|Ó A„N R>¡ L¡$ D`p„N ? L¡$V$gu Np\p R>¡ ? Ap k|Ódp„ L¡$V$gp Ar^L$pf R>¡ ?

S. (2) D`p„N k|Ó, 2078 Np\p.

ÓZ Ar^L$pf : 1) k|ep®cv¡$h_p¡, 2) `fv¡$iu fpÅ_p¡, 3) ×Y$ârso L¡$hgu_p¡.

—&& S>e rS>_¡ÞÖ —&&

î¡Zu : 18 -- ¡S> : 5

L¥gpk àgpTp

87

â. : 1. kpdp. ârs., L$d®N°„\ - 2 _p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(A) _uQ¡_p iåv$p¡_p A\® gMp¡ :(1) k„OpCep, rkÄS>„k, ke„k„byÙpZ„, kdpZ¡, kpdpCA¡,

kyÑpNd¡, kde„, kØ¡Z„ k„qL$A¡, kÃQ„.Shpb : (A) (1) k„OpCep: A¡L$buÅ_p ifuf kp\¡ A\X$pìep lp¡e (2) rkÄS>k„: î¡ep„k_p\ õhpdu_¡

(3) k„ek„byÙp„„Z„: `p¡sp_u d¡m¡ S> kçeN¹ bp¡ _¡ `pd¡gp (4) kdpZ¡ : dþe¡\u(5) kpdpCA¡ : kdspê$` kdpreL$ rhi¡ (6) kyÑpNd¡-k|Óê$` ApNd(7) kde„- kçds - dp_hp ep¡Áe (8) kØ¡Z„ - iåv$\u (rhL$pfu iåv$p¡kp„cmhp\u) (9) k„qL$A¡-i„L$phpmp¡ Apl$pf g¡hp `X¡$. (10) kÃQ„-kÐe R>¡.

(2) _uQ¡_p hp¼ep¡ L$ep `p`õ\p_L$_p R>¡ :(1) ipL$ kdpfhy„

S>. (1) `°pZprs`ps(2) Qp¡fbÅfdp„\u Q„ g_u Mfuv$u L$fu

S>. (2) Av$Ñpv$p_(3) iusgpdpsp_u kpsd L$fhu

S>. (3) rdÃR>pv„$kZ këg„(4) ¾$p¡ _p Aph¡idp„ Npmp¡ bp¡ghu.

S>. (4) ¾$p¡(3) _uQ¡_pdp„ k„d|[ÃR>®d d_yóe_p¡ L$ep¡ âL$pf gpc¡ ?

(1) N|dX$p_y„ `ê$ Äep„ Ðep„ a¢L$hp\u (2) ^pfphu_u MpX$udp„ (3) L|$sfp_u rhô$pdp„(4) L¡. B. A¡d._p dX$v$pOfdp„ fl¡gp dXv$$pdp„.

S>. (1) |A¡ky hp (2) _Nf r_Ý^dZ¡ky (3) A¡L¡$ _rl (4) rhNe Æh L$g¡hf¡ky(4) (A) Æh A„N|W$p S>¡hX$p¡ R>¡ (b) kp y_p D`Lf$Zp¡ `qfN°l R>¡.

Ap b„_¡ hp¼ep¡ L$ep rdÕepÐh_p R>¡ ?S>. (A) rS>_ dpN®\u Ap¡Ry>„ âê$ ¡s¡ rdÕepÐh

(b) ^d®_¡ A^d® îÝ ¡ s¡ rdÕepÐh.(b) L$d®N°„\ :

(1) ¡ f gM_pf îphL$-îprhL$p sd_¡ _uQ¡_u âL©$rs_p¡ b„ L¡$V$gp _¡ L$ep NyZõ\p_ ky u \pe -(A) drsop_phfZue (b) rs\L$f _pd (L$$) AplpfL$ ifuf (X$) kpqv$ k„õ\p_.

S>. (1) drsop_phfrZe A_¡ su\¯L$f _pdL$d® b¡_p¡ b„ `p„Qdp NyZõ\p_¡ \pe. Adpê„$`p„Qdy„ NyZõ\p_ R>¡ dpV¡$ AplpfL$ ifuf kpsd¡ b„ pe dpV¡$ Ad¡ _ bp„ uA¡ A_¡ kpqv$k„õ\p_ buÅ ky u S> b„ pe R>¡ dpV¡$ Ad¡ _ bp„ uA¡.

(2) R> k„OeZ, ÓZ h¡v$ A_¡ k„S>hg__p Qp¡L$_p¡ b„ L¡$V$gp NyZõ\p_ ky u \peA_¡ b„ rhÃR>¡v$ L$ep„ \pe ?

S>. (2) R>¡hVy„$ k„OeZ A_¡ _ y„kL$ `l¡gp NyZõ\p_¡ S> b„ pe. 1gp NyZõ\p__p R>¡X¡$ b„ rhÃR>¡v$.hÇ>F>jc _fpQ k„OeZ 1 \u Qp¡\p NyZ ky^u S> b„^pe. Qp¡\p_p R>¡X¡$ b„^rhÃR>¡v$.dÝe_p Qpf k„OeZ A_¡ ÷uh¡v$ buÅ NyZõ\p_ ky u S> b„ pe. buÅ_p R>¡X¡$ b„ rhÃR>¡v$.`yfyjh¡v$1\u 9dp_p `l¡gp cpN ky^u bp„^¡. 9dp_p `l¡gp cpN_¡ R>¡X¡$ b„^ rhÃR>¡v$.

„ k„. ¾$p ¡^ 1\u 9dp_p buÅ cpN ky^u bp„^¡. 9dp_p buÅ cpN_¡ R>¡X¡ $ $ b„^rhÃR>¡v$k„Shg_ dp_ 1\u 9dp_p ÓuÅ cpN ky u bp„ ¡. 9dp_p ÓuÅ cpN_¡ R>¡X¡$$ b„ rhÃR>¡v$dpep 1\u 9dp_p Qp¡\p cpN ky u bp„ ¡. 9dp_p Qp¡\p cpN_¡ R>¡X¡$$ b„ rhÃR>¡v$gp¡c 1\u 9dp_p Qp¡\p cpN ky u bp„ ¡. 9dp_p Qp¡\p cpN_¡ R>¡X¡$$ b„ rhÃR>¡v$ $(3) dlprhv¡$l_p kp y L¡$hmop_phfZue ¼ep„ NyZõ\p_L$ ky u bp„ ¡ ? b„ rhÃR>¡v$ ¼ep„ \pe?S>. (3) kp y_¡ 6 \u 10dp NyZõ\p_ ky u L¡$hmop_phfZue b„ pe v$kdp_p R>¡X¡$ b„ rhÃR>¡v$.

(4) `p„Qdp NyZõ\p_L¡$ Ap¥v$pqfL$ ifuf_p¡ b„ ip dpV¡$ _ \pe ?

khpg kp\¡

S>hpb ¡ f (Dharmik Shikshan Board Certificate Course Level : 19

sp. 10-01-2016 � kde: khpf¡ 9 \u 12 � î¡Zu : � NyZ : 10019

îu b©lv¹$ dy„bC h ®dp_ õ\p_L$hpku S>¥_ dlpk„Ok„Qprgs: dpsyîu drZbl¡_ dZiu cudiu R>pX$hp -^prd®L$ rinZ bp¡X®$ Apep¡rS>s

hprj®L$ `funp S>¥_ipmp / drlgpd„X$m / rdÓd„X$m / eyhp N°y _y„ ¡ f

L¥gpk àgpTp

88

S>. (4) `p„Qd¡ NyZõ\p_L¡$ fl¡gp d_yóe rse¯Q v¡$hNrs_y„ S> Apeyóe bp„ ¡ R>¡ s¡d_¡ Ðep„v¡$hNrsdp„ Ap¥v$pqfL$ ifuf lp¡sy„ _\u. dpV¡$ Ap¥v$pqfL$ ifuf_p¡ b„ _ L$f¡.

(5) ÓuÅ NyZõ\p_¡ Apeyóe_p¡ b„ ip dpV¡$ _ \pe ?S>. (5) ÓuÅ NyZõ\p_¡ Op¡g_p `qfZpd _\u dpV¡$ Apeyóe_p¡ b„ kpdpÞe\u QX$sp Dsfsp

AÝehkpe_u `f„ fp (Op¡g_p `qfZpd)\u b„ pe R>¡. ÓuS>¡ NyZõ\p_¡ Op¡g_p`qfZpd_p¡ Acph R>¡. dpV¡$ Apeyóe_p¡ b„ _ \pe.

---------------------------------------------------------°. : 2. îu ApQpfp„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) kdpf„cq¾$ep L¡$V$gp âL$pf_u R>¡ ? L$C L$C ? kdÅhp¡S>. (1) kdpf„cqL$ep 27 âL$pf_u R>¡ - d¡„ `p`L$d® L$ey, lz„ `p`L$d® L$fphui A_¡ `p`L$d® L$fsp_¡

A_ydp¡vy$ A¡ ÓZ L$fZ s\p ÓZ L$pm_p c¡v$ c|s, crhóe, hs®dp_, ÓZ ep¡NA¡V$g¡ d_, hQ_, L$pep\u L$fhy„, L$fphhy„, A_ydp¡v$hy„ A¡ 27 c¡v$ \ep. d_\u L$fhy„_l], L$fphhy„ _rl A_¡ A_ydp¡v$hy„ _rl A¡ ÓZ c¡v$ 3 + hQ_\uL$fhy„ _l], L$fphhy„ _l], A_¡ A_ydp¡v$hy„ _rl A¡ ÓZ c¡v$ + L$pep\u L$fhy„ _l],L$fphhy„ _l] A_¡ A_ydp¡v$hy„ _l]„ A¡ ÓZ c¡v$ = _h c¡v$.A¡ _h c¡v$ hs®dp__p + _h c|sL$pm_p + _h crhóeL$pm_p = 27 \ep.(2) (A) A[Ð\ kÐ\„ `f¡Z `f„ A_¡ (b) S>¡ NyZ¡ k¡ d|gV¹$WpZ¡, S>¡ d|gV¹$W$pZ¡ k¡ NyZ¡Ap b¡ k|Ó_p¡ A\® gMp¡.

S>. (2) (p„) i÷ A¡L$\u h^u_¡ A¡L$ h y _¡ h y suÿZ lp¡C iL¡$ R>¡. (p„) S>¡ NyZ R>¡ A\p®s¹`p„Q B[ÞÖe_p rhje R>¡ s¡ S> L$jpeê$` k„kpf_y„ d|mõ\p_ R>¡. S>¡ d|mõ\p_ R>¡ s¡ S>NyZ R>¡.

---------------------------------------------------------â. 3 : (1) dlpbg_p R> rdÓ ¼ep„ DÐ`Þ_ \ep ?S>hpb : 3. (1) dlpbg_p R> rdÓ (1) AQg - BÿhpLy$v¡$idp„ ârsbÙ fpÅ sfuL¡

(2) ^fZ - A„Nv¡$idp„ Q„ÖÃR>pe fpÅ sfuL¡$ (3) ArcQ„Ö - L$piu v¡$idp„- i„MfpÅ sfuL¡$ (4) |fZ - Ly$Zpgv¡$i fy[¼dfpÅ sfuL¡$ (5) hky-Ly$ê$

v¡$idp„ Av$u_iÓy fpÅ sfuL¡$ (6)h¥îhZ `p„Qpg v¡$idp„ rS>siÓy fpÅ sfuL¡$DÐ`Þ_ \ep.

(2) dlpbg Apqv$ kps AZNpfp¡A¡ L$ey„ s` L$ey ?—S>. (2) dlpbg Apqv$ kps AZNpfp¡A¡ huk õ\p_L$_u Apfp^_p, bpfrc¼My_u

`qX$dp, gOytkl r_ó¾$uqX$$s s` A_¡ dlptkl r_óL$urX$s s`_u Qpf-Qpf`qf`pV$uAp¡ Apqv$ DN° s`òep®Ap¡ L$fu R>¡ëg¡ b¡ dpk_y„ k„g¡M_p s` L$ey.

(3) Ap¥v$pqfL$ ifuf_p yv¹$Ngp¡_y„ `qfZd_ L¡$hy„ R>¡?S>. (3) Ap¥v$pqfL$ ifuf_p yv¹$Ngp¡_y„ `qfZd_ Ar_ô$ R¡>. L$a, hd_, r`Ñ, iy¾$,

ip¡rZs, `fy Apqv$_y„ hpf„hpf r_:kfZ \pe s¡hy„ R>¡. AiyrQê$` d|Ó A_¡vy$N¯r^s dm\u `qf`|Z® R>¡. kXhy„, `X$hy„, R>¡v$_ L$fhy„, _ô$ \hy„ s¡_p¡ Acph R>¡.

(4) Qp¡np L$p¡Z lsu ? A¡Z¡ iy„ D`v¡$i Apàep¡ ?S>. (4) Qp¡np F>Áh¡v$pqv$ Qpf h¡v$ hN¡f¡ ip÷p¡_¡ ÅZ_pfu `qfh°prS>Lp$ lsu. v$p_^d®,

ip¥Q^d® A_¡ su\®õ\p__p¡ D`v¡$i Ap`sp L$l¡su lsu L¡$ Adpfp d_dp„ S>¡ L$p¡C`Z hõsy A`rhÓ \C Åe s¡_¡ S>m\u A_¡ dpV$u\u iyÙ `rhÓ L$fpe R>¡.õ_p_pqv$ ^d®_y„ `pg_ L$fhp\u Ad¡ r_rh®Â_¡ õhN®dp„ S>C iL$uA¡ R>uA¡.

(5) v¡$ir_L$pg \e¡gp¡ rQÓL$pf ¼ep„ Nep¡ ? iy„ `qfZpd Apìey„ ?S>. (5) v¡$ir_L$pg \e¡gp¡ rQÓL$pf Ly$fyv¡$idp„ lrõs_p yf _Nfdp„ Av$u_iÓy fpÅ `pk¡

Nep¡. Ðep„ v¡$iq_L$pg_y„ L$pfZ rQÓg[å^_¡ L$pfZ¡ drëgLy$dpfu_p¡ A„N|W$p¡ Å¡C_¡Apb¡lwb rQÓ v$p¡ey S>¡ Ly„$cfpÅ_¡ Aep¡Áe gpNsp„ v¡$ir_L$pg L$ep£. `p¡s¡ v$p¡f¡gy„rQÓ Av$u_iÓy fpÅ_¡ bspìey„ S>¡ Å¡C_¡ fpÅ A_yfpNey¼s \ep A_¡ v|$s_¡rdr\gp _Nfu dp¡L$ëep¡.

(6) Ap AÝee__p¡ D`k„lpf gMp¡.S>. (6) DN° s`hp_, k„edhp_ A_¡ DÐL©$ô$ am_¡ d¡mh_pf kp^L$ Æh `Z Å¡

k|ÿd A_¡ ^d®rhjeL$ `Z dpep L$f¡ sp¡ A¡ dpep A¡d_p dpV¡$ A_\®_y„ L$pfZb_¡ R>¡. dqëgLy$dpfuA¡ dlpbg_p chdp„ su\L$f_pdL$d® bp„Ýey„ R>sp„ dpep_¡ L$pfZ¡÷u`Z¡ S>Þdh„y `X$éy„.

î¡Zu : 19 -- ¡S> : 2

L¥gpk àgpTp

89

(7) dëguLy$dpf_u v$unp_y„ hZ®_ gMp¡.S>. (7) dëgu cNhsu dpspr`sp_u Apop gC_¡ d_p¡fdp rirbL$p `f Apê$Y$ \C_¡

kl÷pd°h_ _pd_p DÛp_dp„ î¡›$ Aip¡L$h©n kdu ¡ Aphu_¡ kdõs ApcfZp¡v|$f L$fu õhe„S> „Qdyqô$ gp¡Q L$ep£. rkÙp¡_¡ _dõL$pf L$fu kpdpreL$ QpqfÓA„NuL$pf L$fu_¡ v$unp gu^u (L¡$ sfs S> Qp¡\y„ d_:`e®hop_ DÐ`Þ_ \C Ney„.)

(8) r`ipQ_y„ ê$` A_¡ hpZu L¡$hp„ lsp„ ? s¡Z¡ iy„ L$ey ?S>. (8) r`ipQ_y„ ê$` spX$ S>¡hy„ lsy„. cyÅAp¡_¡ Aamphsp, NS>®_p, AË$plpõe L$fsp

AÐe„s L$W$p¡f, Arâe, bucÐk hpZu\u rsfõL$pf L$fsp¡ lsp¡. s¡Z¡ Al®Þ_L$îphL$_¡ 12 h°s_p¡ ÐepN L$fhp L$üy„. A¡d _ L$f¡ sp¡ hlpZ_¡ DR>pmu_¡X|$bpX$hp_u ^dL$u Ap`u. îphL$ d½$d fl¡sp hlpZ_¡ kps-ApW$ dpm S>¡V$gy„AÝ^f D`pX$u_¡ `R>u \pL$u_¡ _uQ¡ d|L$u v$u y„.

A\hp

r_fephrgL$p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q) :(1) r_fephrgL$p L¡$V$gpdy„ D`p„N R>¡ ? L$prgL$ R>¡ L¡$ DÐL$prgL$ ?

AÝee_ L¡$V$gp R>¡ ? s¡dp„ L$C _Nfu_p L$ep fpÅ_y„ hZ®_ R>¡ ?

S>. (1) ApW$dy„ D`p„N R>¡. L$prgL$ R>¡ 10 AÝee_ R>¡. Q„ p _Nfu_p L$p¡rZL$ fpÅ_y„.(2) f\d|kg k„N°pd_y„ hZ®_ gMp¡.

S>. (2) f\d|kg k„N°pddp„ ÓZ lÅf lp\u, ÓZ lÅf f\p¡, ÓZ lÅf Op¡X$p A_¡ ÓZL$fp¡X$

d_yóe gC_¡ Nê$X$ìe|l fÃep¡lsp¡.3) L$pgu fpZu L¡$hu fus¡ cNhp_ `pk¡ S>hp _uL$mu ?

S>. (3) L$pguv¡$hu õ_p_ L$fu, bqgL$d® L$fu_¡ Aë` qL„$sy dlpd|ëehp_ Apc|jZp¡\u Apc|rjs\B_¡ A_¡L$ Ly$bÅ v$pkuAp¡ Apqv$ dlÑfL$ h©„v$\u O¡fpC_¡ A„s: yfdp„\u _uL$mu^dp®ep_ `f Apê$Y$ \C `qfhpfS>_p¡ kp\¡ Q„`p_Nfu_u dÝedp„\u `kpf \C_¡

cNhp_ `pk¡ S>hp _uL$mu.(4) L$pgLy$dpf iy„ L$fsp d©Ðey `pçep Ðepf¡ L$C g¡íepdp„ ¼ep„ DÐ`Þ_ \ep,

Ðep„ L¡$V$gu [õ\rs âpàs \C ?S>. (4) L$pgLy$dpf L$p¡rZL$fpÅ_u kp\¡ eyÙ L$fsp„ L$fsp„ d©Ðey `pçep. _ug g¡íepdp„

Qp¡\u „L$âcp _pdL$ ©Õhudp„ l¡dpg _pd¡ _fL$dp„ v$k kpNfp¡ d_u [õ\rs `pçep.(5) Q¡gZp_¡ iy„ v$p¡lv$ \ep¡ ?

S>. (5) î¡rZL$fpÅ_p L$g¡Å_y„ dp„k i|m `f QX$phu s¡gdp„ smu_¡ AqÁ_dp„ i¡L$u_¡ dqv$fpkp\¡ âkÞ_ \C_¡ Apõhpv$_ L$f¡ A¡hp¡ v$p¡lv$ Q¡gZp_¡ \ep¡.

(6) î¡rZL$ fpÅA¡ Q¡ëgZp_¡ L¡$hu hpZu\u Apðpk_ Apàey„ ?S>. (6) î¡rZL$ fpÅA¡ Apðpk_ Ap`sp„ L$üy„, "l¡ v$¡hp_yrâe¡, sd¡ cÁ_ d_p¡f\ \C_¡

tQsp _ L$fp¡ lz„ A¡hp¡S> âeÐ_ L$fui L¡$ S>¡\u sdpfp v$p¡lv$_u |rs® \C Åe' A¡d BôL$p„s, râe, d_p¡o, d_pd, Dv$pf Apqv$ ky„v$f hpZu\u Apðpk_ Apàey„.

(7) L$p¡rZL¡$ Q¡ëgZp fpZu `pk¡\u `p¡sp_p r`sp_y„ õ_¡lfpNey¼s_y„ h©Ñp„s kp„cmu_¡dpsp_¡ iy„ L$üy„ ?

S>. (7) L$p¡rZL$¡ dpsp_¡ L$üy„ L¡$, "l¡ dpsp ! v¡$hkdp_, NyfyS>_kdp_ A_¡ AÐe„s A_yfpNfpMhphpmp A¡hp r`sp î¡rZL$fpÅ_¡ L$v¡$Mp_pdp„ _pMu_¡ d¢ AÐe„s v$yô$ L$ep® L$ey R>¡.

Ap\u lz„ ldZp„ ÅJ Ry>„ A_¡ õhe„ dpfp lp\¡\u fpÅ î¡rZL$_u b¡X$u L$p y„ Ry>„.--------------------------------------------------------â. : 4. W$pZp„N k|Ó_p Ap^pf¡ gMp¡ (L$p¡C `Z `p„Q) :

(1) _pfL$u L$ep 4 L$pfZ¡ d_yóegp¡L$dp„ Aphu iL$sp _\u ?S>. (1) (p„) _fL$dp„ sÐL$pm DÐ`Þ_ \e¡g _¥freL$ AQp_L$ kpd¡\u Aph¡gu dlph¡v$_p

(n¡Óh¡v$_p) h¡v$sp¡ \L$u d_yóegp¡L$dp„ Aphhp_u BÃR>p L$f¡ R>¡ `Z Aphu iL$sp¡_\u.

(p„p„) _fL$dp„ sÐL$pm DÐ`Þ_ \e¡g _¥freL$ _fL$`pg (`fdp^pdu) v¡$hp¡ Üpfp hpf„hpf `uqX$s \sp \L$p d_yóegp¡L$dp„ iuO° Aphhp_u CÃR>p L$f¡ R>¡ `f„sy Aphu iL$sp _\u.

î¡Zu : 19 -- ¡S> : 3

L¥gpk àgpTp

90

(p„p„p„) A¡ S> fus¡ _fL$dp„ h ¡gp ep¡Áe L$dp£ ne _ \ep lp¡hp\u, A¡_¡ _ h¡v$hp\u A¡_u r_S>®fp _ \hp\u d_yóegp¡L$dp„ Aphhp kd\® _\u.

(p„v) |hp¡®¼s fus¡ _fL$_y„ Apeyóe ne _ \hp\u A¡_¡ _ h¡v$hp\u r_S>®fp _ \hp\u d_yóegp¡L$dp„ Ap`hp dpV¡$ kd\® _\u lp¡sp.

(2) ^d®L$\p L¡$V$gp âL$pf_u R>¡ ?S>. (2) ^d®L$\p Qpf âL$pf_u R>¡ (1) Apn¡ Zu L$\p îp¡sp_¡ dp¡l\u sÒh sfa

ApL$j®hp_u L$\p(2) rhn¡ Zu - kÞdpN®_p NyZp¡ A_¡ Ly$dpN®_p NyZp¡ A_¡ Ly$dpN®_p v$p¡jp¡ bsphu_¡Ly$dpN®\u kydpN® sfa hpmhp_u L$\p (3) k„h¡NL$\p - L$pdcp¡Np¡_p„ L$Vy$am bsphu_¡îp¡spdp„ h¥fpÁecph DÐ`Þ_ L$fhphpmu L$\p (4) r_h£v$_u L$\p - Apgp¡L$ A_¡`fgp¡L$dp„ yÎe`p`_p„ iycpiyc am bsphu_¡ k„kpf\u Dv$pku_sp DÐ`Þ_L$fhphpmu L$\p.

(3) kyMièep L¡$V$gp âL$pf_u R>¡ ?S>. (3) kyMièep Qpf âL$pf_u R>¡. Qp¡\u kyMièep - S>¡d L¡$ L$p¡C yfyj dy„qX$s ephs¹ âhrS>s

\C_¡ d_dp„ Ap âL$pf¡ rhQpfp¡ DÐ`Þ_ \pe R>¡. e\p ×ô$p _ufp¡Nu, bmhp_, ki¼sifufhpmp Aqfl„s cNhp_ A_i_ Apqv$ s`p¡dp„\u L$p¡C A¡L$ Dv$pf L$ëepZL$pfu,rh yg, `es A¡V$g¡ L¡$ DÐL©$ô$ k„ed krls dlpâcphipmu L$dp¡®_p¡ ne L$fhphpmps`_p¡ Apv$f cph\u A„NuL$pf L$f¡ R>¡, L$pfZ L¡$ AæeyNrdL$u A¡V$g¡ L¡$ suh° ArskpfApqv$ fp¡Np¡\u \hphpmu h¡v$_p A_¡ L$dp£v$e¡ âpàs h¡v$_pdp„ L$p¡C `f Nyõkp¡ _ L$fu_¡ip„rs |h®L$, v$u_sp _ bsphsp \L$p¡. ¥e®\u kdcph |h®L$ kl_ _ L$fhu Å¡CA¡ ?Ap AæeyNrdL$ A_¡ Ap¥ ¾$rdL$ h¡v$_p_¡ kdcph |h®L$ kl_ _ L$fhp\u ndp _L$fhp\u, susunp _ L$fhp\u A_¡ ^e¥ |h®L$$ kl_ _ L$fhp\u d_¡iy„ \i¡? d_¡ A¡L$p„sê$`\u `p`L$dp¡®_p¡ b„ \i¡.Å¡ lz„ AæeyNrdL$u A_¡ Ap¥ L$rdL$u h¡v$_p_¡ kdcph |h®L$ kl_ L$fu iL$y„ sp¡ d_¡ iy„\i¡ ? dpfu A¡L$p„sê$ ¡ r_S>®fp \i¡. Ap âdpZ¡ rhQpf L$fu_¡ D`fp¡¼s h¡v$_p_¡

kdcph |h®L Ahíe kl_ L$fhu Å¡CA¡. A¡ Qp¡\u kyMièep R>¡.---------------------------------------------------------â. : 5. D`pkL$v$ip„N k|Ó A_¡ îu A„sL©$sv$ip„N k|Ó_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) Q|gZur`sp L$C _Nfu_p L$ep fpÅ_p ipk_ hMs¡ \ep ? s¡d_u F>qÙ L¡$V$gu lsu?A¡d_u `Ð_u A_¡ dpspsy„ _pd iy„ lsy„ ? v¡$h¡ Dk`N® Apàep¡ Ðepf¡ iy„ L$fsp lsp ?

S>hpb : 5 (1) Q|gZur`sp hpfpZku _Nfu_p rS>siÓy fpÅ_p ipk_ hMs¡ \ep. F>qÙk„ Þ_lsp. ApW$ L$fp¡X$_y„ ^_ r_^p__p ê$`dp„ ApW$ L$fp¡X$ ìep`pfdp„, ApW$ L$fp¡X$ OfhMfu,v$i lÅf Npep¡_y„ A¡L$ hÇ> A¡hp ApW$ hÇ> lsp. dpsp_y„ _pd cÖp A_¡ `Ð_u_y„ _pdipdp lsy„. v¡$h¡ D`kN® Apàep¡ Ðepf¡ `p¥j^$ L$fsp lsp.

(2) Q|gZur`sp_y„ crhóeL$\_ gMp¡.S.> (2) crhóeL$\_ : 20 hj® îphL$`ep®e_y„ `pg_ L$fu_¡ kp¥ d® v¡$hgp¡L$dp„ hs„kL$

dlprhdp__p Cip_ L$p¡Zdp„ fl¡g AfyZâc rhdp_dp„ v¡$hê$ ¡ DÐ`Þ_ \ep. Ðep„ s¡_u[õ\rs Qpf `ëep¡ d_u R>¡. Ðep„\u dlprhv¡ln¡Ódp„ S>Þd gC_¡ rkÙ byÙ dy¼s \i¡.

(3) v¡$hL$uA¡ rcnpv$p_ L¡$hu fus¡ L$ey ? L¡$V$gu hpf L$ey ?S.> (3) dyr_Ap¡_¡ Aphsp Å¡C_¡ v¡$hL$ufpZu Apk_ `f\u Ecp„ \C_¡ kps-ApW$ X$Ngp„ kpd¡

Nep„. lrj®s \C_¡ bp¡ëep„ , lz„ ^Þe Ry>„ L¡$ dpfp Of¡ dyr_ `^pep®. `R>u Ap_„qv$s, k„syô$,âkÞ_ \C_¡ rhr^ |h®L$ h„v$_ _dõL$pf L$fu_¡ dyr__¡ fkp¡X$pdp„ gC Nep. tklL¡$kfudp¡v$L$ rhr^ |h®L$ hlp¡fpìep. ÓZ hpf Ap fus¡ hlp¡fpìey„.

(4) v¡$hL$uA¡ iy„ Aps®Ýep_ L$ey ?S>. (4) v¡$hL$u Aps®Ýep_ L$fhp gpÁep L¡$, "hpõshdp„ s¡ dpspAp¡ ^Þe R>¡ S>¡_u Ly$rndp„ DÐ`Þ_

\e¡g bpmL$p¡ õs_`p_ L$fhp dpV¡$ `p¡sp_u L$pguO¡gu bp¡gu\u ApL$rj®s L$f¡ R>¡.dçdZ iåv$ L$fsp õs_d©Msp gC L$p„Mdp„ ArckfZ L$f¡ R>¡. `R>u s¡ dyÁ^ bpmL$`p¡sp_u dpsp Üpfp Np¡v$dp„ b¡ku_¡ v|$^ `usp `usp dpsp kp\¡ L$pgpO¡gp iåv$p¡dp„ hpsL$f¡ R>¡ A_¡ duW$u duW$$u bp¡gu bp¡g¡ R>¡. "lz„ A^Þe Ry>„, yÎelu_ Ry>„. d¢ yÎe _\u L$eyA¡V$g¡ Adpfp k„sp__u bpm¾$uX$p_p Ap_„v$_p¡ A_ych _ L$fu iL$u.

î¡Zu : 19 -- ¡S> : 4

L¥gpk àgpTp

91

(5) L©$óZ dlpfpS>¡ buS>¡ qv$hk¡ NS>kyLy$dpfdyr__p v$i®_ L$fhp S>sp lsp 3 Ðepf¡ fõspdp„ iy„ L$ey ?S. >(5) buS>¡ qv$hk¡ v$i®_ L$fhp S>sp„ L©$óZ hpkyv¡$h¡ A¡L$ yfyj Å¡ep¡ s¡ blz h©Ý^ lsp¡.

h©Ùphõ\p_¡ L$pfZ¡ s¡d_p¡ v¡$l S>S>®qfs \C Nep¡ lsp¡. s¡ blz vy$:Mu lsp¡. s¡_p Of_ublpf fpS>dpN® `f HV$p¡_p¡ A¡L$ dp¡V$p¡ Y$Ngp¡ lsp¡ s¡ h©Ù s¡ rhipm Y$Ngpdp„\u A¡L¡$L$HV$ D`pX$u_¡ blpf\u p¡sp_p Of_u A„v$f gphsp¡ lsp¡ s¡ Å¡C_¡ L©$óZ hpkyv¡$h_pd_dp„ A_yL„$`p DÐ`Þ_ \C. s¡dZ¡ lp\u `f b¡W$p b¡W$p S> `p¡sp_p lp\\u A¡L$ HV$D`pX$u_¡ s¡_p Ofdp„ fpMu v$u^u. s¡d_y„ Ap L$pe® Å¡C_¡ b^pA¡ HV$p¡_p Y$Ngp_¡ D`pX$u_¡h©Ù_p Ofdp„ fpMu v$u^p¡. Apd L©$óZ-hpkyv¡$h_p Ap L$pe®\u h©Ù yfyj_y„ hpf„hpf Q½$fL$p`hp_y„ v|$f \C Ney„.

(6) L©$óZ hpkyv¡$h _p_pcpC kp\¡ Aqf›$_¡rd `pk¡ S>hp L¡$hu fus¡ _uL$þep ?S>. (6) L©$óZhpkyv¡$h¡ cNhp__y„ ApNd_ kp„cmu_¡ õ_p_ L$ey, h÷pc|jZ\u Ag„L©$s \C_¡

`p¡sp_p _p_p cpC NS>kyLy$dpf kp\¡ lp\u `f b¡W$p. L$f¡Z awgp¡_u dpmp\u ey¼s R>Ós\p Qpdfp¡\u kyip¡rcs \C_¡ Aqf›$_¡rd cNhp__p v$i®_¡ S>hp _uL$þep.

(7) NS>kyLy$dpf_p dp\p `f A„Npfp d|L$pZp `R>u NS>kyLy$dpf¡ iy„ L$ey ?S>. (7) dp\p `f d|L¡$gp A„Npfp\u NS>kyLy$dpf dyr__p ifufdp„ dlph¡v$_p \C. s¡ hv$_p AÐe„s

vy$:Mde, ÅS>hëedp_ A_¡ Akü R>sp„ `Z NS>kyLy$dpf dyr_ kp¡rdg b°pûZ `fg¡idpÓ Ü¡j _ L$fsp, kdcph |h®L$ h¡v$_p kl_ L$fhp gpÁep. iyc `qfZpd s\piyc AÝehöpep¡\u s\p ApÐdp_p NyZp¡_p¡ Ops L$fhphpmp L$dp£_p¡ _pi \hp\us¡d_¡ A |h®L$fZdp„ âh¡i L$ep£ A_¡ s¡_p\u ârs |Z® L¡$hmop_ L¡$hmv$i®_ DÐ`Þ_\ey„. kL$g L$dp£_p ne\u NS>kyLy$dpf dyr_A¡ L©$sL©$Ðe b_u rkÙ `v$_¡ âpàs L$ey A_¡kh® vy$:M\u dy¼s \C dp¡n_¡ âpàs \ep.

---------------------------------------------------------â. : 6. v$ih¥L$prgL$ k|Ó :

(A) Np\p |fu L$fp¡ :(1) Apkurhkp¡ .....dp¡L¹$Mp¡ (2) gÄÅ ..... |eeprd (3) ¡l¡C .....Apee[VW$$A¡.

S>hpb:(A) (1) Apkurhkp¡ hp rh `f„ qL„$ îuhZpkL$ `f„ Ï Ly$ÄÅ —&Apeqfe`pep yZ Aà`kÎZp, Abp¡rl ApkpeZ Z[Ð\ Qp¡¼Mp¡ —&&

(2) gÄÅ-v$ep-k„S>d-b„cQ¡f„, L$ëgpZcprNõk rhkp¡rlW$p„„ —&S>¡ d¡ Nyfy keedÏkpke„rs, s¡X$lz„ Nyfy„ kee„ |eeprd —&&

(3) ¡l¡B rlepÏkpkZ„, kyõj|kB s„ Q yZp¡ ArlbzA¡ —&dpZdA¡Z dÄS>B, rhZekdprl Apeeqb$A¡ —&&

(b) (1) ^d®ê$`u h©n L¡$hy„ R>¡ ?S>hpb:(b) (1) ^d®ê$`u h©n_y„ d|m rh_e R>¡. khp£Ñd am dp¡n R>¡. rh_eê$`u d|m Üpfp rh_eh„s

rióe_¡ L$urs® A_¡ îysop_ âpàs \pe R>¡.(2) v¡$h_p rh_e-Arh_e_p NyZv$p¡j gMp¡.

S>. (2) S>¡ Arh_us lp¡e R>¡ s¡ Apeyóe |ê„$ L$fu_¡ h¥dpr_L$ A\hp Äep¡rsjp¡, v¡$h, enpqv$ìe„sf v¡$h s\p ch_`rs hN¡f¡ NyüL$ v¡$h \hp R>sp„ `Z dp¡V$u `v$hu _ dmhp\udp¡V$p v¡$hp¡_p k¡hL$ b_u_¡ s¡d_u k¡hp L$fsp s¡dS> A_¡L$ âL$pf_p vy$:Mp¡ cp¡Nhspv¡$Mpe R>¡.S>¡ kyrh_us R>¡ s¡Ap¡ v¡$h, en, ch_`rs Års_p Nyüv¡$h b_u_¡ s¡dp„ `Zkd©qÙhp_ s¡d S> dlpeiõhu lp¡e R>¡ A_¡ kyM cp¡Nhsp v¡$Mpe R>¡.

(3) L¡$hp kp y |Äe b_¡ R>¡ ? L$p¡C `Z A¡L$ âk„N gMp¡ :S>. (3) ArÁ_lp¡Óu b°pûZ ArÁ_dp„ kph^p_ fl¡ R>¡ s¡ fus¡ S>¡ rióe ApQpe® dlpfpS>_u

k¡hpkyî|jp L$fhpdp„ l„d¡ip kph^ fl¡ R>¡ s¡d S Nyfy_u ×rô$ A_¡ Q¡ô$p_¡ ÅZu_¡ApQpe® dlpfpS>_p Arcâpep¡_¡ A_yL|$m Apfp^_p L$f¡ R>¡ s¡ |Äe b_¡ R>¡.(p„) S>¡ rióe ApQpfâpràs dpV¡$ Nyfy dlpfpS>_p rh_ec[¼s L$f¡ R>¡ A_¡ s¡d_u k¡hpL$fsp„ s¡d_u Apop õhuL$pf¡ R>¡ A_¡ s¡d_u BÃR>p A_ykpf L$pe® L$f¡ R>¡ A_¡ NyfydlpfpS>_u Aips_p L$fsp _\u s¡ |Äe b_¡ R>¡.

(4) L$p¡Z rkÙ Nrs âpàs L$f¡ R>¡ ?S>. (4) r_N\ âhQ_dp„ r_ |Z, op_dp„ Ly$im, rh_us A_¡ kp yAp¡_¡ rh_e h¥ephÃQ

L$f_pfp dyr_ Ap gp¡L$dp„ Nyfy dlpfpS>_u kss k¡hp L$fu_¡ |h®L©$s L$d®fS>_p¡ ne L$fu_¡A_„s op_Äep¡rs\u v¡$v$uàedp_ kh®î¡›$ Asyg rkÙNrs_¡ âpàs L$f¡ R>¡.

--------------------------------------------------------

î¡Zu : 19 -- ¡S> : 5

L¥gpk àgpTp

92

â. : 7. cNhsu k|Ó_p \p¡L$X$p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ : (L$p¡C `Z `p„Q)(1) ApQpf ^d®_p L¡$V$gp c¡v$ R>¡ ? L$ep Lep ?

S>. (1) ApQpf ^d®_p `p„Q c¡v$ R>¡ - op_Qpf, v$i®_pQpf, QpqfÓpQpf, s`pQpf, rhep®Qpf.(2) v$i®_pQpf_p 1, 3, 5, 7 A¡ Qpf gMp¡.

S>. (2) 1) r_:i„q¼s-S>¥_^d®dp„ i„L$pfrls`Ï„ 2) r_rh®rQqL$Ðkp-L$fZu_p am_y„ k„v¡$lfrls`Ï„,3) D`b©„lZp - õh^d®_u âi„kp L$f¡ 4) hpÐkëe - õh^d®_u c[¼s L$f¡.

(3) k„ed Æh__p dm NyZ L¡$V$gp R>¡ ? L$ep L$ep?S>. (3) k„edÆh__p d|m NyZ 70 R>¡ - 5 dlph°s, 10 ers^d®, 17 k„ed, 12 s`,

10 h¥ephÃQ, 3 op_-v$i®_-QpqfÓ, 9 b°ûQe®_u hpX$, 4 L$jpe_p¡ r_N°l = 70.(4) `p„Qdp NyZõ\p_¡ L¡$V$gp ApÐdp ? L$ep L$ep ?

S>. (4) `p„Qdp NyZõ\p_¡ 7 ApÐdp lp¡e. ÖìepÐdp, L$jpepÐdp, ep¡NpÐdp, D`ep¡NpÐdp,op_pÐdp v$i®_pÐdL$ A_¡ huep®Ðdp.

(5) kyv$L$My ÅNqfL$p L$p¡_¡ L$l¡hpe ?S>. (5) kyv$L$My ÅNqfL$p - ky L$l¡sp cpfu A_¡ v$L¹$My L$l¡sp„ QsyfpChpmu ÅNqfL$p, A¡

ÅNqfL$p îphL$_¡ lp¡e L$pfZ L¡$ kçeN¹ op_-v$i®_krls ^_, Ly$Vy„$bpqv$L$ s\p rhjpeL$jpe_¡ Mp¡V$p ÅZ¡ R>¡, v¡$isu r_hÐep® R>¡, Dv$ecph\u Dv$pku_`Z¡ fl¡ R>¡. ÓZd_p¡f\ tQsh¡ R>¡ s¡ kyv$L¹$My ÅNqfL$p L$l¡ R>¡.

(6) v$i®_ ApÐdp A_¡ QpqfÓ ApÐdp_u ìep¿ep gMp¡.S>. (6) v$i®_ ApÐdp - Qny Apqv$ Qpf âL$pfp v$i®_dp„ D`ep¡N âhs£ s¡_¡ v$i®_pÐdp L$l¡ R>¡.

QpqfÓ ApÐdp - kpdpreL$ Apqv$ QpqfÓdp„ âhs£ Ðepf¡ QpqfÓpÐdp lp¡e. kp y_¡kh®rhfrs k„ed lp¡e. îphL$_¡ v¡$irhfrsê$` Ap„riL$ QpqfÓ lp¡e R>¡.

(7) `p„Q¡e Nrsdp„ v$f¡L$ Nrsdp„ L¡$V$gp ApÐdp lp¡e ?S>. (7) d_yóeNrsdp„ ApW¡$ApW$ ApÐdp lp¡e. v¡$h-_pfL$u -rse¯Qdp„ QpqfÓpÐdp rkhpe_p kps

ApÐdp lp¡e. rkÙNrsdp„ Qpf ApÐdp lp¡e. ÖìepÐdp, D`ep¡NpÐdp, op_pÐdp A_¡v$i®_pÐdp.

--------------------------------------------------------â. : 8. îu âop`_p k|Ó_p \p¡L$X$p_p Ap^pf¡ S>hpb gMp¡ :

(1) k„hyX$p Apqv$ ÓZ âL$pf_u ep¡r__p A\® gMu 24 v„$X$L$dp„ L$p¡_¡L$C L$C ep¡r_ lp¡e R>¡ s¡ gMp¡ s\p s¡_p¡ Aë`blzÐh gMp¡.

S>. (1) k„hyX$p = Y$$p„L$u, rheX$p = DOpX$u, k„hX$prhNX$ = L$p„BL$ Y$p„L$u, L$p„CL$ DOpX$u,`p„Q õ\phf, v¡$hsp A_¡ _pfL$udp„ A¡L$ k„hyX$p ÓZ rhL¹g¡[ÞÖe, Ak„ou rse¯Q„Q¢qÖe A_¡ k„d|[ÃR>®d d_yóedp„ A¡L$ rheX$p ep¡_u, k„ou rse¯Q, k„ou d_yóedp„

ep¡r_ A¡L$ k„hyX$prheX$p.Aë`blzÐh : kh®\u \p¡X$p k„hyX$p rheX$p (Ak„¿epsp) s¡\u rheX$p ep¡r_epAk„¿epsNyZp s¡\u Aep¡r_ep A_„sNyZp s¡\u k„hyX$p ep¡r_ep A_„sNyZp.

(2) L$ÃR>, h„i`Ñp, i„Mphs® ep¡r_ L$p¡_¡ L$l¡hpe —? s¡ L$p¡_¡ L$p¡_¡ lp¡e ?S>. (2) 1) i„Mphs® - i„M_p Aphs®_u S>¡d hm¡gu 2) L$ÃR>p (L$dp£Þ_s) L$pQbp_u

`uW$_u S>¡d D`k¡gu 3) h„i`sp-hp„k_p `p„v$X$p_¡ ApL$pfp¡.Q¾$hs}_u õÓufÐ__u i„Mphs® ep¡r_ s¡ ep¡r_hpmu_¡ k„sp_ _ \pe. 63 igpL$p,(24 su\¯L$f, 12 Q¾$hs}, 9 bmv¡$h, 9 hpkyv¡$h, 9 ârshpkyv¡$h)_u dpsp_uL$ÃR>p ep¡r_ kh® k„kpfu Æhp¡_u dpsp_¡ h„i`sp ep¡r_ lp¡e.

(3) Cfhs_p d_yóe, k„dy[ÃR>®d d_yóe, bpv$f s¡DL$pe A`ep®àsp, k„ou lp\u,¹k|ÿd r_Np¡v$ A_¡ b¡C[ÞÖe s¡ R>_p¡ D``ps¹ A_¡ kdyv¹$Ops gMp¡.

S>. (3) Æhc¡v$_y„ _pd Dh`ps kdyv¹$Ops1) Cfhs_p d_yóe gp¡L$_p¡ Ak„ cpN k„ |Z® gp¡L$dp„2) k„d|[ÃR>®d d_yóe gp¡L$_p¡ Ak„ cpN gp¡L$_p¡ Ak„ cpN3) bpv$f s¡DL$pe A`ep®àsp b¡ EÝh®L$`pV$ s\p k„ |Z® gp¡L$dp„

s¡_p rsÃR>p® gp¡L$dp„4) k„ou lp\u gp¡L$_p¡ Ak„ cpN gp¡L$_p¡ Ak„ cpN5) k|ÿd r_Np¡v$ k„ |Z® gp¡L$dp„ k„ |Z® gp¡L$6) b¡C[ÞÖe gp¡L$_p¡ Ak„ cpN gp¡L$_p¡ Ak„ cpN

""S>e rS>_¡ÞÖ''

î¡Zu : 19 -- ¡S> : 6