ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 ua vala’aulia i tatou e lo...

28
POLOKALAME MO MAFAUFAUGA LOLOTO O LE FAGAFULU 2012 A LE CARITAS Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia tatou galulue ma le loto agaalofa

Upload: lytram

Post on 02-Mar-2019

244 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

POLOKALAME MO MAFAUFAUGA LOLOTO O LE FAGAFULU 2012 A LE CARITAS

Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia tatou galulue ma le loto agaalofa

Page 2: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

PO Box 12193 Wellington 6144, New Zealand www.caritas.org.nz

Samoan version: Sa’alea MalaeuluEnglish version: Lisa BeechTongan version: Langi PaasiTokelauan version: Eneliko Tovio

Pasifika programmes coordinator: David NonuAdditional advice and input: Catherine Gibbs, Tara D’SousaIllustrations: Peter LendvaiDesign: Rose MillerEditing and proofreading: Martin de Jong, Bronwen Pugh

Many thanks to the following organisations and people who supported the inclusion of the stories of Our Tūpuna in the programme:• Sr Margaret Anne Mills, Sisters of Compassion• Areti Metuamate and Danny Karatea-Goddard, Te Rūnanga o Te Hāhi Katorika• Pā Piripi Cody, Society of Mary• Lucia Jacobs and members of the whānau of Whina Cooper• Sr Colleen Woodcock and Sr Colleen Keeble, Sisters of St Joseph• Fr Michael Gormly, Columban Fathers

The Caritas Aotearoa New Zealand Lenten reflection programme is available in English, Samoan, Tongan and Tokelauan language versions.

Note on Bible translations: Gospel passages are taken from the NRSV (New Revised Standard Version) of the Bible, one of the translations formally approved for use in the liturgy. Please feel free to read the Gospels from the Bible in another translation.

This programme is a contribution to the New Zealand Diversity Action Programme

LentenReflection Programme 2012

Page 3: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

1

UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA

LE LOTO AGAALOFA

POLOKALAME MO MAFAUFAUGA LOLOTO O LE FAGAFULU 2012 A LE CARITAS

Ua vala’aulia i tatou o tagata o le Atua, ina ia tatou fa’asoa atu le alofa na aumaia e le Atua ia i tatou, i o tatou tua’oi ma tagata uma o le aiga o le Atua. Ua tatou penei ona o le tele o fa’ata’ita’iga a nisi ua muamua atu, sa fa’apea ona latou savalia le al lava lea e tasi.

E masani lava, o le Fagafulu o se taimi e tatalo ai, agapogi ai ma foa’i ai. O le Fagafulu o se taimi fa’apitoa lea o le tausaga, ma o se avanoa tatou te toe fo’i ai ile Atua ma toe va’ili’ili ai lo tatou fa’atuatua ma lo tatou tamali’i’aga loloto, ma filifili ai po’o lea ni mea tatou te manatu e toe suia i o tatou olaga.

O afioga a le Atua, ua tatou iloa ai le auala na iloa ma malamalama ai fa’a-le-tuatua o tatou matua ua tuana’i atu i le Atua. O Evagelia o le Fagafulu ia tatou te falogo pea iai i ta’amilosaga ta’i tolu tausaga, e toe fa’afo’i ai pea i tatou ile ogatotonu o a’oa’oga a Iesu Keriso, e ala i upu sa tala’i atu ai ona auso’o ia i latou sa mulimuli atu ia i latou.

O lo’o ia i tatou fo’i tala o le fekomunio a’i o le au Sagato ma Sagata, o i latou ua muamua atu ia i tatou, ma ua latou tu’ua ni fa’ata’ita’iga fa’atino o lo latou tali atu ile vala’au a le Atua, ina ia latou ola ma galulue ma le amiotonu ma le alolofa.

O le polokalame o Fefa’asoaa’iga o le Fagafulu ale Caritas i lenei tausaga, o lo’o iai ni tala pupu’u oni fa’ata’ita’iga o tagata sa latou fa’aosofia le fiafia o nisi o le tatou sosaiete o le aufa’atuatua, e galulue ma le agaga alolofa. O se avanoa lea mo i tatou tatou te manatua ma fefa’asoaa’i ai isi tagata, o i latou sa taulamua e fesaosaoni ina ia tatou iloa ona ola i lo tatou fa’atuatua, ma fa’asoa atu le alofa o le Atua i isi tagata.

O le’a tatou iloa ai fo’i nisi o galuega fai a le Caritas, oni fa’ata’ita’iga ua fa’aosofia ai i tatou ina ia suia mai i le tatou galuega mo le filemu ma le soifua manuia o le lalolagi e ala i fesoasoani ma atina’e, i le fa’atauanau ma a’oa’oga i Aotearoa Niu Sila, o ni galuega o lo’o lagolagoina malosi e le alolofa o le au foa’i i Niu Sila.

Page 4: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

2

ASO SA MUAMUA O LE FAGAFULU: Sa i le vao o Ia mo aso e Fagafulu

UPU FAAFEILOAI MA LE TATALO AMATA

Ta’ita’i: Iesu Keriso e, o lenei vaitaimi o le Fagafulu, ua matou toe to manatu ai i ou puapuaga i le toga olive, o lau agapogi ma le tofotofoina pea o Oe e le fili. Matou te tatalo atu, ina ia E fa’atumau se lagona o fa’amoemoega ia i matou uma, a o matou auai ma Oe i ou puapuaga.

SALAMO 25

Tali: O ala uma lava o le Alii, o le alofa ia ma le faamaoni i e ua tausi i lana feagaiga ma ana tulafono.

1. Le Atua e, ia e faailoa mai ia te a’u ou ala; Ia e a’oa’o mai ia te a’u i ou magaala. Ia e ta’ita’i mai ia te a’u i le mea moni mai ia te oe, ma a’oa’o mai ia te a’u auā o oe o le Atua o lo’u olataga. Tali

2. Le Alii e, ia e manatua lou alofa mutimutivale ma lou agalelei; auā talu mai le vavau lava ia. Auā e te manatua a’u agasala ina o’u taule’ale’a, ma o’u solitulafono; Ae tusa ma lou alofa, ia e manatua mai a’u Le Alii e, ona o lou agalelei. Tali

3. O le Alii, e agalelei ma amiotonu ia; O le mea lea na te faasinoina atu ai le ala i tagata agasala. E ta’ita’iina e ia o e agamalu i le faamasinoga; Na te a’oa’o mai fo’i i e agamalu i lona ala. Tali

Ta’ita’i: Tatou tatalo i le Atua e fa’amanuia mai le tatou fa’atasiga i lenei aso, a o tatou sagai atu e a’oa’o mai i lana upu, e pei o fa’ata’ita’iga a Suzanne Aubert ma i latou uma ua tatou manatua.

FETUFAIGA FA’AVAEGA

Ta’ita’i: O le a se mea o e faamoemoe e fai i lenei Fagafulu?Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga

Page 5: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

3

EVAGELIA O LE ASO SA MUAMUA O LE FAGAFULU.

Faitau e se tasi o le mafutaga. Faaaoga le Tusi Paia poo le faitau mai le Faitauga o i lalo

O LE FAITAUGA MAI LE EVAGELIA A MAREKO 1:12-15

Ona avea loa ai lea o ia e le Agaga ile vao. Sa iai fo’i o ia ile vao i po e Fagafulu, ua faaosoosoina e Satani; sa iai ma manu feai, sa auauna fo’i agelu ia te ia.

Ua tuuina atu Ioane ile falepuipui, ona maliu atu lea o Iesu i Kalilaia, ua tala’i atu ai le tala lelei i le Atua, ua faapea atu, “Ua oo mai ona po, ua latalata mai le malo o le Atua; ina salamō ia, ma faatuatua i le tala lelei.”

Faalologo mo nai sekone. A uma ona tuu lea o le avanoa i le mafutaga e faasoa mai ai se upu, se laina poo se faaupuga foi mai le faitauga ua ia faatauaina.Tuu le avanoa i nisi o le mafutaga e toe faitau maia le Evagelia. Faalologo mo se taimi puupuu.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O le a se upu poo se faaupuga ua e faatauaina i lenei taimi? Aisea ua taua ai lea upu poo lea faaupuga ia te oe? E fa’apefea ona fesoota’i ma lou lava olaga masani?Afai e toatele le mafutaga, ona tuu vaega lea taitoalua pe taitoatolu e fetufaai ai mo le sefulu minute, ae aumai faatasi mo se fefaasoaiga i le faaiuga .Ta’ita’i: O le a se ‘ai mai lenei Tusi Evagelia e fai ma taiala a’o agai atu le tatou faigamalaga o lenei Fagafulu?Le Avanoa lenei mo nisi fetufaiga pea finagalo iai.

MAFAUFAUGA LOLOTO MAI LE GALUEGA A LE CARITAS

Tali atu ia i latou o lo’o puapuagatia

O le taimi na tu’ua ai na o Iesu ile toga olive na matua amolsi ai le fa’aososoina o Ia. Peita’i, o le taimi fo’i lea sa va’ava’aia ma sapasapaia ai o Ia e agelu. I Karaiesetete, e to’atele i latou na maliliu o latou aiga, fa’atama’ia o latou fale, fa’amutalia a latou galuega ma le matua leai lava o se puipuiga, na latou lagoina lea ituaiga o tiga, ma latou talia ai ni galuega fesoasoani a nisi tagata e ala i lavalava mafanafana, ma fa’atalatalanoaga fesoasoani mo tamaiti. O fa’atuatuaga mo le lumana’i na tatou maua mai ile malomaloa o Iesu ile toga olive, ma le alagaina o lana tala lelei mulimuli ane.

Phot

o cr

edit:

Sac

red

Hea

rt S

choo

l, Ch

rist

chur

ch

Page 6: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

4

I LATOU UA MUAMUA ATU IA I TATOU, ILE OLA E FA’AVAVAU

Suzanne Aubert: na ia fa’avaeina le fa’alapotopoto o le Home of Compassion mai i Ierusalema, i le auvae o le vaitafe i Whanganui. O se fa’ata’ita’iga mo tagata Katoliko ma tagata lautele o Niu Sila o se tama’ita’i e matua tali atu ma le loto atoa i e latou te fetaia’i.

Suzanne Aubert “E le tatau ona tatou tilotilo ise ali’i po’o se tama’ita’i mativa i ona foliga mai i fafo… toe liliu le tupe ona e iloa atu lea ile malamalama o lou fa’atuatua. O le Atali’i ole Atua na finagalo i le mativa o lo’o vavala mai i lea ali’i po’o se tama’ita’i mativa.”

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O ai nisi ua maliliu o lo’o fai i latou ma fa’ata’ita’iga ia i tatou ile tatou tali atu ia i latou o lo’o puapugatia? O ai ni o tatou matua ma aiga ua malili, po’o nisi o le tatou aulotu ua maliliu o lo’o pei oni agelo tausi a o tatou malomaloa i lenei toga olive o faigata? O a ni aula e mafai ona tatou fa’ailoa ma amana’ia ai i latou, ma fa’apea ona tatou fefa’asoaa’i ai ma isi tagata ole tatou palisi ma tagata lautele, ni fa’ata’ita’iga mai ia i latou? O a ni fa’a’upuga po’o ni mau taua na tatou a’oa’oina mai ia i latou?

TATALO

Tatalo ta’itoatasi muamua ona tatalo fa’atasi leae fuafua i afioga pa’ia a le Atua ma le fetufa’iga sa faia iai. Fa’ata’ita’iga:

Ta’ita’i: Tatou tatalo mo i latou o lo’o fetaia’i ma puapuaga o lenei olaga.Tali: Ia matou iloa le mutimutivale ma le mausali o lou alofa le Atua e.Ta’ita’i: Fa’amanuia ia i latou o lo’o fai ma agelo tausi i tagata o lo’o feagai ma fa’aosoosoga.Tali: Ia manatua i matou i le mausali o lou alofa.Ta’ita’i: Fesoasoani mai ia i matou ina ia matou tali atu ia i latou o lo’o puapuagatia.Tali: Na te ta’ita’i latou e le taualoa i le mea sa’o ma a’oa’o iai ona ala

Fa’aauau au oe lava tatalo.

Pict

ure:

Pet

er L

endv

ai

Page 7: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

5

ASOSA LUA O LE FAGAFULU: : Na latou fa’asaua ia te Ia, i luma o i latou

UPU FAAFEILOAI MA LE TATALO AMATA

Ta’ita’i: Lo matou Tama e oi le Lagi, ua matou molimauina lou fa’ailoa mai ia i matou i aso uma. Fesoasoani mai ina ia fa’aumatia lo matou matata’u e auai ile mausali o lou agaalofa e fa’asalalau atu i sui le taualoa o lo matou aiga fa’a-tagata soifua o lenei lalolagi.

SALAMO 188

Tali: Oute savali i luma o le Alii i nuu o tagata ola.

1. Na o’u faatuatua, o le mea lea na o’u tautala atu ai; O a’u nei sa matuā tigaina a’u. E silisili ile manatu o le Alii; Le oti o ona tagata amio Atua. Tali

2. Oute aioi atu, le Alii e, o lau auauna lava a’u, Ua e tatala mai i o’u noanoaga. Oute fai le taulaga o le viiga ia te oe, Oute valaau atu fo’i i le suafa o le Alii. Tali

3. Oute avatua ile Alii i luma i ona nuu uma lava, O mea na ou tauto ai I lotoa o le fale o le Alii, I totonu lava ia te oe, Ierusalema e. Tali

Ta’ita’i: Tatou ole atu ile Atua mo lana fa’amanuiaga ile tatou fa’atasiga i lenei aso, a o tatou a’oao mai i ana afioga pa’ia ni fa’ata’ita’iga e pei ona faia Epikopo Takuira Mariu ma i latou uma ua tatou manatua.

FETUFAIGA FA’AVAEGA

Ta’ita’i: Pe na fa’apefea mai lenei vaiaso? Pe sa fesoasoani ia te oe ia le tufatufaga o le vaiaso ua tuana’i ini manatu poo ni aga fou? O iai ni faaupuga mai le tufatufa o le vaiaso talu ai o loo tumau pea ia te oe?

Page 8: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

6

EVAGELIA O LE ASO SA LUA O LE FAGAFULU

Faitau e se tasi o le mafutaga. Faaaoga le Tusi Paia poo le faitau mai le Faitauga o i lalo

FAITAUGA MAI LE EVAGELIA A MAREKO 9:2-10

Ua mavae aso e ono, ona o ai lea o Iesu ma Peteru, ma Iakopo, ma Ioane; ua ia ava’e fo’i ia te’i latou ile mauga maualuga, ua na’o i latou lava; ona liua lea o ia i o latou luma. Ua pupula ona ofu, ua matuā pa’epa’e lava; e leai fo’i se tagata ta ofu ile lalolagi na te mafaia ona faasinasina faapena. Ua faaali mai fo’i ia te’i latou o Elia ma Mose; ua fetautalaa’i i latou ma Iesu ona fai mai lea o Peteru ia Iesu, Rapi e, e lelei ona ua tatou iinei; se’i matou faia fo’i ni faleapitaga se tolu; o le tasi mo oe, o le tasi mo Mose, o le tasi mo Elia. Auā ua ia leiloa se upu e fai atu, ina ua matautuia i latou. Ua oo mai fo’i le ao ua ufiufi ai i latou; ona tulei mai lea o le si’ufofoga mai le ao, ua faapea mai, o lo’u atalii pele lena, ina faalogo ia outou ia te ia. Ona faafuase’i lea ona vaavaai solo i latou, ua le toe iloa e se tasi, ua na o Iesu lava ma i latou. Ua o ifo i latou ile mauga, ona vavao atu lea o Ia ia te’i latou, ne’i latou ta’u atu i se tasi o mea sa latou vaaia, seia tu mai le atalii o le tagata nai e ua oti. Ona latou taofi ai lea i lea upu, ma fesu’ea’i; pe sea le toetu mai nai e ua oti.

Faalologo mo na i sekone. A uma ona tuu lea o le avanoa i le mafutaga e faasoa mai ai se upu, se laina poo se faaupuga foi mai le faitauga ua ia faatauaina.Tuu le avanoa i nisi o le mafutaga e toe faitau maia le Evagelia. Faalologo mo se taimi puupuu.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O le a se upu poo se faaupuga ua e faatauaina I lenei taimi? Aisea ua taua ai lea upu poo lea faaupuga ia e oe? O faafefea ona fesootai ma lou lava olaga masani?

MAFAUFAUGA LOLOTO MAI LE GALUEGA A LE

CARITAS

Tutu fa’atasi ma lagolago malosi i tama’iti/tagata ua a’afia ile HIV/AIDS.

O uo uma a Keriso na latou patipatia le fa’ailoa mai o Ia a’o fa’afeao e Lona Atua. Sa fefe Peteru ae tasi lava le mea na mana’omia nate faia o lona auai lea. O le mata’utia o le fa’ama’i ole HIV/AIDSo lo’o molimauina ile tali atu a se tasi o palisi ile nu’u o Kenyan, i matua matutua o lo’o feagai ma le tausiga o fanau a latou

Phot

o cr

edit:

Dal

mas

Odh

engo

/Chi

ga P

aris

h, K

enya

Page 9: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

7

fanau ua a’aifia i ia fa’ama’i. O lo’o matua mausali le galuega fesoasoani ale palisi o Chiga mo nei aiga. Latou te le o mauaina ni fesoasoani tau tupe mai i lo latou malo. O le mafua’aga lea ua ‘a’apa atu ai le Caritas ma le au foa’i mai Niu Sila e lagolago ma fa’amalosi atili le galuega a lea palisi.

I LATOU UA MUAMUA ATU IA I

TATOU, ILE OLA E

FA’AVAVAU

O Epikopo Takuira Mariu o le Ngati Tuwharetoa o ia o se Epikopo Katoliko Māori muamua i Niu Sila. O ia sa Epikopo lagolago o le pule’aga a Hamiltom, ma o ia ose ta’ita’i mo Māori Katoliko uma, fa’apea ma se ta’ita’i fa’aleagaga mo le to’atele o tagata Niu Sila.

Epikopo Takuira Mariu: Tatou alo fa’atasi lenei sa.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O ai nisi ua maliliu o lo’o fai i latou ma fa’ata’ita’iga ia i tatou ile tatou tali atu ia i latou o lo’o puapugatia? O ai ni o tatou matua ma aiga ua maliliu, po’o nisi o le tatou aulotu ua maliliu o lo’o pei oni agelo tausi a o tatou malomaloa i lenei toga olive o faigata? O a ni aula e mafai ona tatou fa’ailoa ma amana’ia ai i latou, ma fa’apea ona tatou fefa’asoaa’i ai ma isi tagata ole tatou palisi ma tagata lautele, ni fa’ata’ita’iga mai ia i latou? O a ni fa’a’upuga po’o ni mau taua na tatou a’oa’oina mai ia i latou?

Pict

ure:

Pet

er L

endv

ai

Page 10: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

8

TATALO

Tatalo ta’itoatasi muamua ona tatalo fa’atasi lea e fa’atatau i afioga pa’ia a le Atua ma le fetufa’iga sa faia iai. Fa’ata’ita’iga:

Ta’ita’i: Ia fa’amatala o tatou mata e va’ai ile fa’ailoa mai o Keriso ma lona matagofie.Tali: Le Ali’i e, o matou lava o Au auauna.Ta’ita’i: Fesoasoani mai ina ia matou tutu fa’atasi ma lagolgo malosi ia i latou o lo’o mana’omia se fesoasoani.Tali: O le’a matou avatu ni meaalofa o le fa’afetai ma vala’au i lou suafa le Ali’i e.Ta’ita’i: Ia avea fa’ata’ita’iga a o matou matua ua maliliu, e fai ma malosi’aga i le matou galuega fesoasoani ma le fa’atauanau, mo le soifua manuia lautele. Tali: E pele ile silafaga o lo tatou Atua le maliu o ona tagata fa’atuatua.

Fa’aauau a oe lava tatalo

Page 11: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

9

ASO SA TOLU O LE FAGAFULU: Na Ia sasa’a atu tupe siliva a i latou sa faia fefa’ataua’iga

UPU FAAFEILOAI MA LE TATALO AMATA

Ta’ita’i: Agaga Pa’ia e, ua e fa’aosofia i matou e lu’itauina amio-le-tonu ma faiga le fa’amaoni i fefa’ataua’ina tau tupe, e pei ona a’afia ai o matou uso ma tuafafine matitiva. Fa’amalosi mai ia i matou a’o matou galulue mo se lelei ma le amiotonu ma le fea, i nofoaga o fefa’ataua’ina.

SALAMO 19

Tali: Le Alii e, o loo ia te oe upu o le ola e faavavau.

1. E sa’o le tulafono a le Alii, E faafo’isia mai ai le agaga; E faamaoni le poloaiga a le Alii, e faapotoina ai le ua faigofie. Tali

2. E tonu feau a le Alii, E faafiafia ai le loto; E mamā poloaiga a le Alii, e malamalama ai mata. Tali

3. E mamā le mata’u ile Alii, E tumau e faavavau; O faamasinoga fo’i a le Alii e moni ia, ma tonu uma lava. Tali

4. E silisili ona lelei ile auro, o le auro e sili ona lelei e tele; E sili fo’i ona suamalie i loo le meli; O le meli ua sisina ifo. Tali

Ta’ita’i: Tatou ole atu ile Atua mo lana fa’amanuiaga ile tatou fa’atasiga i lenei aso, a o tatou a’oao mai i ana afioga pa’ia ni fa’ata’ita’iga e pei ona faia e Pihopa Takuira Mariu ma i latou uma ua tatou manatua.

Page 12: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

10

EVAGELIA O LE ASO SA TOLU O LE FAGAFULU

Faitau e se tasi o le mafutaga. Faaaoga le Tusi Paia poo le faitau mai le Faitauga o i lalo.

FAITAUGA MAI LE EVAGELIA A IOANE 2:13-25

Ua lata mai fo’i le Paseka a Iutaia; ona maliu a’e lea o Iesu i Ierusalema. Ua na silafia ile malumalu o e faatau povi, ma mamoe, ma lupe ma e faatau tupe o nonofo mai ai. Ua ia faia le sasa i maea tuaiti, ona tutuli atu ai lea ia te’i latou uma lava i fafo o le malumalu, o mamoe atoa ma povi; ua sasaa ifo fo’i tupe a tagata sui tupe, ma fuli atu laulau. Ua faapea atu fo’i o ia i e faatau lupe; “Aveese ia nei mea aua le faia le fale o lo’u tamā ma fale faatau oa.” Ona manatua ai lea o ona Soo ile upu na tusia, Ua ainā lava a’u ile mana’o tele i lo’u fale. Ona fai mai lea o tagata Iutaia ia te ia, “Se a se faailoga ete faaali mai ia te’i matou, ina ua e faia nei mea?” Ua tali atu Iesu ia te’i latou, “I na lepeti ia o lenei malumalu, ona o’u toe faia lea i aso e tolu.” Ona fai mai lea o Iutaia, “E Fagafulu ma le ono tausaga o fai lenei malumalu, pe ete toe faia fo’i e oe i aso e tolu?” A’o lona tino, o le malumalu lea na ia fetalai mai ai. Na tu mai o Ia nai e ua oti ona manatua ai lea o ona Soo ua na fetalai mai lenei upu ia te’i latou; ona latou talitonu lea o le Tusi; ma le fetalaiga a Iesu ua fetalai mai ai. Sa i Ierusalema o ia i le paseka, i le tausamiga, ona to’atele ai lea o e ua faatuatua i lona suafa, ina ua latou vaai atu i faailoga ua ia faia a’o Iesu, e le’i faalagolago o Ia ia te’i latou auā ua Ia silafia tagata uma lava. E le aoga fo’i ia te ia ina ia molimau o se tasi ia te ia i amio o tagata; auā ua na silafia mea oi loto o tagata.

Faalologo mo na i sekone. A uma ona tuu lea o le avanoa i le mafutaga e faasoa mai ai se upu, se laina poo se faaupuga foi mai le faitauga ua ia faatauaina.Tuu le avanoa i nisi o le mafutaga e toe faitau maia le Evagelia. Faalologo mo se taimi puupuu.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O le a se upu poo se faaupuga ua e faatauaina i lenei taimi? Aisea ua taua ai lea upu poo lea faaupuga ia te oe? O faapefea ona fesootai ma lou lava olaga masani?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga.

Page 13: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

11

MAFAUFAUGA LOLOTO MAI LE GALUEGA A LE CARITAS

Kerisiano ile nofoaga o fefa’ataua’iga

Na to’atama’i Keriso i amioga a le au fa’atau oloa i totonu o le Malumalu, ma e le’i toe fa’atali loa ae tutuli loa ia i latou i fafo. O a’oa’oga fa’a-katoliko e fa’atatau ile tamaoaiga amiotonu, o lo’o a’oa’o mai ai fo’i ia i tatou lo tatou tulaga fa’a-kerisiano i nofoaga o fefa’ataua’iga. O le polokalame ole Tamao’aiga Amiotonu ale ECREA i totonu o Fiti, o lo’o galulue e fo’ia le fa’afitauli ole matelaina i nofoaga matitiva i totonu o Suva, ma fa’apea fo’i ona latou una’ia le malo ina ia faia ni aiaiga e fea ma amiotonu e fa’atatau ile tamao’aiga o tagata lautele.

I LATOU UA MUAMUA ATU IA I TATOU, ILE OLA E FA’AVAVAU

O Patele John Curnow o le Pule’aga katoliko a Karaiesetete o le Fa’atonusili muamua lea o le Komisi ole Fa’aevagelia, Soifua Manuia ma le Tonu ma Atina’e Katoliko, o se fa’alapotopotoga na muamua atu ile Caritas o lo’o iai nei. O ia ose tagata sa finau malosi i tagata Katoliko ina ia tali atu i lo tatou vala’aulia mai i Evagelia ina ia galulue mo le manuia ma le amiotonu, ma le filemu.

Patele John Curnow: E leai se fa’alapotopotoga e mana’o e auai ile fausiaina o se lalolagi amiotonu, nate te’ena le iai ose so’otagai lona lava atunu’u, ma tauamo fa’atasi le avega a ona tagata matitiva.

Phot

o cr

edit:

Leo

Duc

e/Ca

rita

s

Pict

ure:

Pet

er L

endv

ai

Page 14: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

12

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O ai nisi ua maliliu na latou fa’ailoa le naunauta’i e fa’ailoa atu mata’upu e fa’atatau i e matitiva. O ai ni o tatou matua ma aiga ua maliliu, po’o nisi o le tatou aulotu ua maliliu sa fa’atumulia ile to’atama’i ona oni fa’ai’uga-le- amiotonu? O a ni aula e mafai ona tatou fa’ailoa ma amana’ia ai i latou, ma fa’apea ona tatou fefa’asoaa’i ai ma isi tagata ole tatou palisi ma tagata lautele, ni fa’ata’ita’iga mai ia i latou? O a ni fa’a’upuga po’o ni mau taua na tatou a’oa’oina mai ia i latou?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga. A fetaui ma le taimi, ona toe faitau lea o le Evagelia.

TATALO

Tatalo ta’itoatasi muamua ona tatalo fa’atasi lea e fuafua i afioga pa’ia a le Atua ma le fetufa’iga sa faia iai. Fa’ata’ita’iga:

Ta’ita’i: Sa’eu o matou agaga ina ia matou inoino i amio-le-tonu.Tali: O fuafuaga a lo tatou Ali’i e sa’o ma fa’amaoni, ma e fiafia ma vi’ia e o tatou agaga.Ta’ita’i: Fa’amanuia ia i latou uma o lo’o galulue ina ia maua e e matitiva le soifua manuia ma le tonu. Tali: O le tatalo ole fa’atuatua a le Ali’i, ua fa’apotoina ai mea laiti ma le fa’atauva’a. Ta’ita’i: Fesoasoani mai ina ia matou iloa nofoaga ma tagata e pele ile Atua.Tali: Ua manino tulafono ale Ali’i, ma ua fa’apupulaina ai o tatou mata.

Fa’aauau au oe lava tatalo.

Page 15: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

13

ASO SA FA O LE FAGAFULU: Ua suluia le lalolagi ile malamalama

UPU FAAFEILOAI MA LE TATALO AMATA

Ta’ita’i: Le Tama’i Mamoe ale Atua, ua e fa’ailoa mai ia te i matou le auala auina atu ai le malamalama i vaega ma nofoaga pogisa. Ia mafai e i latou o lo’o galulue ma le alofa i laufanua na e soifua ai, ona aumaia se filemu i lo matou lalolagi o puapuaga.

SALAMO 137

Tali: Afai oute le manatua oe, ia pipii a’e lo’u laulaufaiva i lo’u gutu.

1. Na matou nonofo i auvai o vaitafe i Papelonia, na fetagisi ai lava i matou ina ua matou manatua Siona. Ua matou tautauina a matou kitara i luga o Garava ua iai. Tali

2. Auā na inoino mai ia i matou i lea mea; O e na ta’ita’i ia i matou i tafeaga, ia matou pepese i upu o le pese; O i latou fo’i na faatigā mai ia i matou; Ua inoino mai ia olioli, ua faapea mai, ia outou pepese mai ia i matou i pese a Siona. Tali

3. Pe faapefea ona matou pepese le pese ile Alii i nuu ese? Ierusalema e, afai e galo oe ia te a’u, ia galo lava i lo’u lima taumatau. Tali

4. Afai oute le manatua oe, ia pipii a’e lo’u laulaufaiva i lo’u gutu, pe a le faasili Ierusalema; i mea uma oute fiafia iai. Tali

Ta’ita’i: Tatou ole atu ile Atua mo lana fa’amanuiaga ile tatou fa’atasiga i lenei aso, a o tatou a’oao mai i ana afioga pa’ia ni fa’ata’ita’iga e pei ona faia e Whina Cooper ma i latou uma ua tatou manatua.

FETUFAIGA FA’AVAEGA

Ta’ita’i: O fa’apefea mai lenei vaiaso mo oe? O a ni mea na tutupu ai?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga.

EVAGELIA O LE ASO SA FA O LE FAGAFULU

Fa’aaoga nisi o le vaega e faitau leoteleina le faitauga umi lea mai le Tusi Paia, poo le tusi fo’i lea.

FAITAUGA MAI LE EVAGELIA A IOANE 3:14-21

Page 16: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

14

Ua fetalai atu Iesu ia Nikotemo: E pei ona siitia I luga e Mose o le gata ile vao, e ao ina faapea ona siitia i luga o le atalii o le tagata; ina ia maua le ola e faavavau e i latou uma o e faatuatua ia te Ia auā ua faapea lava ona alofa mai o le Atua ile lalolagi; ua Ia aumai ai lona atalii e to’atasi ina ia le fano se tasi e faatuatua ia te Ia, a ia maua e ia le ola e faavavau. Auā e le’i auina mai e le Atua lona atalii ile lalolagi ina ia faamasino ile lalolagi, ae ia faaolaina le lalolagi ia te Ia. O lē e faatuatua ia te ia, e le faasalaina o ia; a’o lē le faatuatua, ua uma ona faamasinoina nei lava o ia; auā e le’i faatuatua lava ia ile igoa o le atalii e to’atasi a le Atua. O le faamasinoga fo’i o lenei, ina ua oo mai le malamalama ile lalolagi, a’o tagata, e sili lo latou mana’o ile pouliuli i lo latou mana’o i le malamalama; auā e leaga o latou amio. Auā o i latou uma o e fai mea leaga e inoino i latou ile malamalama, e le o mai fo’i i latou i le malamalama ne’i faailoa o latou amio. A’o le ua faamaoni ana mea e fai, e sau lava o ia ile malamalama, ia faaalia ana amio ina ua tatau ile Atua.

Faalologo mo na i sekone. A uma ona tuu lea o le avanoa i le mafutaga e faasoa mai ai se upu, se laina poo se faaupuga foi mai le faitauga ua ia faatauaina.Tuu le avanoa i nisi o le mafutaga e toe faitau maia le Evagelia. Faalologo mo se taimi puupuu.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O le a se upu poo se faaupuga ua e faatauaina i lenei taimi? Aisea ua taua ai lea upu poo lea faaupuga ia te oe? O faafefea ona fesootai ma lou lava olaga masani?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga.

MAFAUFAUGA LOLOTO MAI GALUEGA A LE

CARITAS

Fa’aaliga o le mea moni e fa’atatau i faiga fa’apalopalo.

Ua a’oa’o mai Keriso e fa’apea o i latou o lo’o faia faiga fa’a-ti’aopolo e fiafia ile pogisa, a’o i latou e fiafia i le amiotonu, e galulue i lemalamalamala. O lo’o fa’aauau pea faiga fa’apalopalo i le nu’u na soifua ma maliu ai Keriso. Le nu’u na ia a’oa’o ma lauga ai, fa’amalolo fo’i i e mama’i, ma auai i olaga o e matitiva. O lo’o fesoasoani le Caritas Ierusalema e fa’amalamalamaina le pogisa i ia lau’ele’ele.

Phot

o cr

edit:

Liz

Sul

livan

/Car

itas

Page 17: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

15

I LATOU UA MUAMUA ATU IA I TATOU, ILE OLA E FA’AVAVAU

O Dame Whina Cooper o Te Rarawa o se ta’ita’i o le aulotu Katoliko i Panguru. O mea lelei uma o lana ta’ita’iga o le solo tete’e e fa’atatau i fanua ile 1975, o lo’o matua teu loto e tagata Aotearoa Niu Sila. O lea solo tete’e sa vala’aulia le Malo ina ia faia se faiga e taofia ai le ave fa’amalosia o fanau Māori ma i o latou tagata.

Whina Cooper (aged 88): E uma lava lo’u ola o o’u lu’itauina faigamalo mo le lelei o o’u tagata.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O ai nisi ua maliliu sa lalamua e lu’i e aufai-tulafono ina ua latou le fa’alogo mai ile oi o tagata ona o pulega letonu? O ai ni o tatou matua ma aiga ua maliliu, po’o nisi o le tatou aulotu ua maliliu sa latou tauivi ma le alolofa ia i tatou. O a ni aula e mafai ona tatou fa’ailoa ma amana’ia ai i latou, ma fa’apea ona tatou fefa’asoaa’i ai ma isi tagata ole tatou palisi ma tagata lautele, ni fa’ata’ita’iga mai ia i latou? O a ni fa’a’upuga po’o ni mau taua na tatou a’oa’oina mai ia i latou?

Pict

ure:

Pet

er L

endv

ai

Page 18: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

16

TATALO

Tatalo ta’itoatasi muamua ona tatalo fa’atasi lea e fuafua i afioga pa’ia a le Atua ma le fetufa’iga sa faia iai. Fa’ata’ita’iga:

Ta’ita’i: Fesoasoani ia i latou uma ua leiloa o latou fanua ole tupu’aga ma augatupulaga.Tali: Sa tatou nonofo i lalo, ona tatou fetagisi lea pe’a manatunatu ia Siona.Ta’ita’i: Ia aumai Lou malamalama i le mea o iai le pogisa.Tali: Afai e galo oe ia te a’u, Ierusalema e, ia fa’agagaseina lo’u lima taumatau.Ta’ita’i: Fesoasoani mai ia i matou ina ia matou tali atu ma le poto ma le loto malosi e lu’itauina faiga fa’apalopalo.Tali: E fa’apefea ona tatou lagiina le vi’iga o le Atua i nu’u ese.

Fa’aauau au oe lava tatalo

Page 19: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

17

ASO SA FA O LE FAGAFULU: O ai lava o lo’o galue mo a’u, e tatau ona

mulimuli mai ia te A’u

UPU FAAFEILOAI MA LE TATALO AMATA

Ta’ita’i: Le Ali’i e le Atua, na e vala’aulia i matou ina ia matou mulimuli atu i Lou soifua auauna i isi tagata. Ia fa’aosofia tupulaga ina ia talia le lu’itau mai lau afio ma galulue ini auala e fua mai ai ni fua lelei o le agaalofa ma le soifua amiotonu.

SALAMO 51

Tali: Le Atua e, ia e faia se loto mamā mo a’u

1. Le Atua e, ia e alofa mai ia te a’u, e tusa ma lou lava alofa; E tusa ma le tele o lou alofa mutimutivale, ia e soloi esea a’u solitulafono ia e matuā fufulu mai ia te a’u i la’u amio leaga. Ma ia e faamamā mai ia te a’u i la’u agasala. Tali

2. Le Atua e, ia e faia se loto mamā mo a’u; Ma ia e faafouina se lotomau i totonu ia te a’u. Aua ete lafoa’iina a’u i ou luma; Aua fo’i ete aveeseina lou Agaga Paia ia te a’u. Tali

3. Ia e faafo’isia mai ia te a’u le olioli o le olataga mai ia te oe; Ia e taofimauina fo’i o a’u ma le loto fiafia. Oute a’oa’o atu ai ou ala i e solitulafono; Ona faaliliuina atu ai lea ia te oe o e ua agasala. Tali

Ta’ita’i: Tatou ole atu ile Atua mo lana fa’amanuiaga ile tatou fa’atasiga i lenei aso, a o tatou a’oao mai i ana afioga pa’ia ni fa’ata’ita’iga e pei ona faia e Sagata Malia ole Koluse, ma i latou uma ua tatou manatua.

FETUFAIGA A LE MAFUTAGA

Ta’ita’i: Na a mai lenei vaiaso? O a ni ou lagona ma sau va’ai i le Fagafulu? Sa mafai ona e faia se mea fa’aopoopo e pei ose tatalo, anapogi po’o se fesoasoani i nisi o mana’omia se fesoasoani?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga.

Page 20: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

18

EVAGELIA O LE ASO SA LIMA O LE FAGAFULU

Faitau e se tasi o le mafutaga. Faaaoga le Tusi Paia poo le faitau mai le Faitauga o i lalo.

FAITAUGA MAI LE EVAGELIA A IOANE 12:20-33

Sa iai isi Eleni faatasi ma e na o a’e ile tausamiga e tapua’i. Oi latou ia ua o ane ia Filipo, o le Peresaita i Kalilaia ia, ua latou ole atu ia te ia, “Le Alii e, matou te fia feiloa’i ma Iesu”. Ona alu ane lea o Filipo, ua ta’u atu ia Anitele’a; ona ta’u atu ai lea e Anitele’a ma Filipo ia Iesu. Ua tali atu Iesu ia te’i la’ua, “Ua oo mai onapo e oo ai le atalii o le tagata i lona mamalu. E moni, e moni, oute fai atu ia te outou, afai e le pa’u le fua o le saito ile eleele ma pala ai, e tumau pea o le mea e tasi; ae afai e pala, ona fua tele mai ai lea. O le faapelepele i lona ola, e faama’umau e ia iai; a’o le inoino i lona ola i lenei lalolagi, e maua ai pea e ia e oo ile ola e faavavau. A fia auauna mai se tasi ia te a’u, ia mulimuli mai o ia ia te a’u; o le mea oute iai a’u, e iai fo’i la’u auauna; pe a auauna mai fo’i se tasi ia te a’u, ona viia lea o ia e le tamā. O loo atu nei lo’u loto, pe se a fo’i se mea oute fai atu ai? Lo’u tamā e, faaola mai ia te a’u ai lenei ituaso. A’o le mea lava lea na o’u oo mai ai i lenei ituaso. Lo’u tamā e, ia e tuuina atu le mamalu i lou suafa.” Ona oo mai ai lea o le si’ufofoga mai le lagi, “Ua ou tuuina atu le mamalu, oute tuuina atu fo’i iai le mamalu.” Ona faapea ai lea o le motu o tagata sa tutū ma faalologo iai; “O lo ua faititili.” A ua fai mai nisi, “Ua fetalai se agelu ia te ia.” Ona fetalai atu lea o Iesu, “E le’i oo mai lenei si’ufofoga ona o a’u a’o ona o outou. O loo faamasinoina nei lenei lalolagi; e tulia nei o le alii o lenei lalolagi. O a’u fo’i afai e siitia a’u ai le eleele, oute tosina uma mai tagata ia te a’u. ”Ua fetalai ane ia i lea upu e faailoa ai le uiga o lona maliu o le a maliu ai o ia.

Faalologo mo na i sekone. A uma ona tuu lea o le avanoa i le mafutaga e faasoa mai ai se upu, se laina poo se faaupuga foi mai le faitauga ua ia faatauaina.

Tuu le avanoa i nisi o le mafutaga e toe faitau maia le Evagelia. Faalologo mo se taimi puupuu.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O le a se upu poo se faaupuga ua e faatauaina i lenei taimi? Aisea?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga.

Page 21: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

19

MAFAUFAUGA LOLOTO I GALUEGA ALE CARITAS

Sauniuniga mo se olaga auauna i isi tagata.

Ua fa’aalia mai e Keriso ia i tatou le malosi’aga toe fa’afouina o le fefa’asoa a’i. ma ua vala’aulia ia i tatou e galulue o tagata e mulimulita’i ia te Ia. Ua tatou talia le vala’au e galulue ini auala e fua mai ai ni fua lelei. O le aufaigaluega a’oa’o ale Caritas Aotearoa Niu Sila oni faia’oga o lo’o galulue ma a’oga, faia’oga ma tamaiti a’oga, e fesoasoani e tapenapena i latou mo se olaga auauna mausali mo isi tagata.

I LATOU UA MUAMUA ATU IA I TATOU,

ILE OLA E FA’AVAVAU

Sagata Malia ole Koluse (Mary McKillop) sa galue i Niu Sila ma Ausetalia, o ia o se sui fa’avae ma se ta’ita’i ole fa’alapotopotoga o tama’ita’i sa o Sagata Iosefo. Na ia fa’atutuina ni a’oga sa a’oa’oina ai so’o se tamaititi.

Sagata Malia ole Koluse: Aua lava ne’i le faia se galuega i se mea e te iloa o lo’o mana’mia se galuega.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O ai nisi ua maliliu sa lalamua ma latou maua ni auala fou e tali atu ai i tagata matitiva. O ai ni o tatou matua ma aiga ua maliliu, po’o nisi o le tatou aulotu ua maliliu sa latou fa’aosofia nisi tagata i se olaga galue mo isi? O a ni auala e mafai ona tatou fa’ailoa ma amana’ia ai i latou, ma fa’apea ona tatou fefa’asoaa’i ai ma isi tagata ole tatou palisi ma tagata lautele, ni fa’ata’ita’iga mai ia i latou? O a ni fa’a’upuga po’o ni mau taua na tatou a’oa’oina mai ia i latou?

Phot

o cr

edit:

Cat

heri

ne G

ibbs

/Car

itas

Pict

ure:

Pet

er L

endv

ai

Page 22: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

20

TATALO

Tatalo ta’itoatasi muamua ona tatalo fa’atasi lea e fuafua i afioga pa’ia a le Atua ma le fetufa’iga sa faia iai. Fa’ata’ita’iga:

Ta’ita’i: Fa’amanuia ia i latou uma ua fa’alogoina le vala’au ina ia mulimuli ia te oe ma galulue mo le lelei o isi.Tali: Ia e toe fa’afo’i mai ia i matou le fiafia o Lau fa’aolataga, ma fa’aauau ia i matou le lagona o auaunaga.Ta’ita’i: Ia fa’atupula’ia le naunau ta’i o tupulaga talavou ile amiotonu, ma salalau atu i isi tagata.Tali: Le Atua e, ia e fa’atupuina ia i matou le loto mama. Ta’ita’i: A’oa’o mai ia i matou le malosi toe fa’afouina o le foa’i.Tali: Ia e matua fufulu ese o matou vaivaiga ma i matou, ma fa’amama i matou mai ia matou agasala.

Fa’aauau au oe lava tatalo.

Page 23: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

21

ASO SA O LE PASIO: O le tala i puapuaga o Iesu Keriso

UPU FAAFEILOAI MA LE TATALO AMATA

Ta’ita’i: Le Atua Silisili ese, na e vala’aulia i matou i lo matou fa’atuatua e galulue ma le agaga alolofa, mo le amiotonu ma le filemu o le lalolagi, ma fa’asoa atu mea tatou te maua i isi tagata. Mai le fa’ata’ita’iga a lou Alo Pele, male agaga fa’aosofia mai ile Agaga Pa’ia, foa’i mai le malosi ma le alofa ia i matou, e fai ai so matou sao ile fa’aauauina o galuega lelei mo tagata uma.

SALAMO 22

Tali: Lo’u Atua e, lo’u Atua e, se a ea le mea ua e tuulafoa’i mai ia te a’u?

1. Ua faatauemu mai ia te a’u o i latou uma ua vaai mai; Ua faamamaga o latou gutu, ua lialia’i o latou ulu, ua faapea mai, na ia faalagolago ile Alii; ina faaola ia ia te ia; Ia lavea’i o ia ia te ia, auā na fiafia ia te ia. Tali

2. Auā ua si’osi’omia a’u e uli; Na pugitia a’u e le vao tagata amio leaga; Ua tuuia e i latou o’u lima ma o’u vae. Oute mafaia ona faitau o’u ivi uma. Tali

3. Ua latou tufatufa o’u ofu mo i latou; Ma latou fai le vili i lo’u ofutino. A’o oe, le Alii e, aua ne’i e tau mamao; Lo’u malosi e, ia e vave mai e fesoasoani mai ia te a’u. Tali

4 Oute ta’u atu lou suafa i o’u uso; Oute vivii atu ia te oe i totonu o le faapotopotoga. Outou e matata’u ile Alii, i na vivii atu ia ia te ia; O outou o fanauga uma a Iakopo, i na vivii atu ia ia te ia; O outou o fanauga uma a Isaraelu, ia outou fefe ia te ia. Tali

Ta’ita’i: Tatou ole atu ile Atua mo lana fa’amanuiaga ile tatou fa’atasiga i lenei aso, a o tatou a’oao mai i ana afioga pa’ia ni fa’ata’ita’iga e pei ona faia e Patele Francis Douglas, ma i latou uma ua tatou manatua.

FETUFA’IGA FA’AVAEGA

Ta’ita’i: Na fa’apefea mai lenei vaiaso? Sa fesoasoani le fetufa’iga o le vaiaso talu ai ia te oe i ni manatu fou po’o ni galuega fou? E iai se a’oa’oga mai le vaiaso talu ai o lo’o tumau ma oe?

Ia lava le taimi e faaavanoa mo fetufaiga.

Page 24: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

22

O LE PASIO A LO TATOU ALI’I O IESU KESRISO, E PEI ONA TUSIA E MAREKO, MATA’UPU 15, FUAIUPU 16-24

O se fa’apu’upu’uga lea mai le Pasio atoa o le Evagelia a Mareko 14 - 15. E mafai on faitau atoa le Evagelia, po’o le fa’aaoga fo’i o seisi faitauga pe a mana’o ai.

Ona ta’ita’iina atu lea o ia e le ‘au ile maota, o le maota lea o le ali’i, ua latou fa’apotopotoina fo’i le ‘au uma. Ona latou fa’a’ofu lea ia te ia i le ofu pa’auli, ma latou ta’ata’aia la’au tuitui ua fai ai le pale, ua fa’apaleina ai o ia. “Talofa le tupu o tagata Iutaia” ua latou ta i lona ao i le u ma feanu ia te ia, ma to’otuli ma ifo ia te ia. Ua uma ona latou fa’atauemu ia te ia, ona latou to’eseina lea o le ofu pa’auli ia te ia, ma fa’a’ofu ia te ia i ona lava ofu, ona latou ta’ita’i atu lea ia te ia ia fa’asatauroina ia te ia.

Ua alu ane le tasi tagata o Simona Kurene, ua sau mai le vao, o le tama fo’i o ia o Alesana ma Rufo. Ona latou fa’atauanau lea ia te ia, ina ia ave e ia lona satauro.ua latou ave fo’i ia te ia i Kolokota, o lona uiga pe’a fa’amatalaina, o le mea o iai le ulupo’o. Ona latou avane lea ia te ia le uaina ua fefiloi ma muro e inu ai. A ua le talia e ia. Ua latou fa’asatauroina o ia. Ona latou tufatufa lea i ona ofu ma ua fai ai le vili, e iloa ai le mea a le tagata lava ia.

Faalologo mo nai sekone. A uma ona tuu lea o le avanoa i le mafutaga e faasoa mai ai se upu, se laina poo se faaupuga foi mai le faitauga ua ia faatauaina.Tuu le avanoa i nisi o le mafutaga e toe faitau maia le Evagelia. Faalologo mo se taimi puupuu.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O le a se upu poo se faaupuga ua e faatauaina i lenei taimi?

Fa’atele se taimi mo fetufa’iga.

MAFAUFAUGA LOLOTO

Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia tatou galulue male agaga alolofa.

O sui o fa’alapotopotoga uma a le Caritas i totonu o atunu’u e 165, sa feiloa’i i Roma ile 2011 mo le fa’atasiga ale Caritas Ole Lalolagi. I lana fa’amanuiaga mulimuli i sui uma sa auai na ia saunoa ai fa’apea; “O tagata katoliko uma fa’atasi ai

Page 25: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

23

ma ali’i ma tama’ita’i uma ua vala’aulia e galulue ma le agaga alolofa.” Ua vala’aulia ai la le Caritas ale Lalolagi ina ia galulue malolosi e suia mai loto ma agaga o tagata i o tatou uso ma tuafafine, ina ia galulue i so’o se mea mo le manuia lautele o tagata, a’o amana’ia ai le fa’aaloalo ia te ia lava, lona sa’olotoga atoa ai ma ona tiute tau’ave. Ia foa’i atu ai le mea silisili ona ia faia e fesoasoani ai i uso ma tuafafine, aemaise i latou o lo’o silisili ona mana’omia se fesoasoani.

I LATOU UA MUAMUA ATU IA I TATOU, ILE OLA E FA’AVAVAU

O Patele Falanisisi Douglas na soifua mai i Johnsonville i Ueligitone ma na galue o le faife’au ole palisi a New Plymouth. Na ia ulufale ile itu’aiga o le Columbans ma auina atu ai i Filipaina e galue fa’afaife’au i Pililla, o se tama’i nu’u i tafatafa o Manila. Ina ua ma’ea ona nofoia Manila e vaega’au a Iapani ile 1942, sa matua faigata tele ona fealua’i i lana palisi e fesoasoani i e sa mana’omia tele le fesoasoani. Na i’u ina saisai fa’apagotaina o ia, e masalomia o ia o se tagata galue fa’anana mo vaega’au tete’e. Sa tu’u fesiliina o ia ma sauaina mo aso e tolu, ae le’i ave’eseina atu o ia, ma e le’i toe va’aia lava o ia.

Patele Falanisisi Douglas: Po’o le taua po’o le leai o se taua, oute nofo mau lava i inei. O tagata o la’u palisi ua leai se mea e ono sosola iai, e fa’apea fo’i a’u.

FETUFAIGA MA MANATUNATUGA LOLOTO

Ta’ita’i: O ai nisi ua maliliu sa puapuagatia ma maliliu ona o isi tagata O ai ni o tatou matua ma aiga ua maliliu, po’o nisi o le tatou aulotu ua maliliu sa faia pea o latou tiute mo isi, e ui lava ina matua lamatia ai o latou ola? O a ni auala e mafai ona tatou fa’ailoa ma amana’ia ai i latou, ma fa’apea ona tatou fefa’asoaa’i ai ma isi tagata ole tatou palisi ma tagata lautele, ni fa’ata’ita’iga mai ia i latou? O a ni fa’a’upuga po’o ni mau taua na tatou a’oa’oina mai ia i latou?

Pict

ure:

Pet

er L

endv

ai

Page 26: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

24

TATALO

Tatalo ta’itoatasi muamua ona tatalo fa’atasi lea e fuafua i afioga pa’ia a le Atua ma le fetufa’iga sa faia iai. Fa’ata’ita’iga:

Ta’ita’i: Tatou manatua i latou ua muamua atu ia i tatou, o latou fa’ta’ita’iga o le galulue malolosi ma le agaga alolofa, ua fa’aosofia ai i tatou.Tali: O le’a ou ta’uta’u atu lou igoa i o’u uso ma tuafafine; i totonu ole nuanua o le ekalesia, o le’a ou vivi’i atu ia te oe.Ta’ita’i: Ia e aumaia ia i matou le malosi ma le fa’atuatuaga, matou te mulimuli ai i tulagavae o Keriso.Tali: O outou uma o e matata’u ile Ali’i, ina vivi’i atu ia outou ia te ia.Ta’ita’i: Fesoasoani mai ia i matou, ina ia matou fa’alogoina lau vala’au i taimi umaTali: A o Oe le Ali’i e, aua ete taumamao ma a’u. O lo’u fesoasoani, ia e vave ona e lavea’i mai ia te a’u.

Fa’aauau au oe lava tatalo.

Page 27: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA
Page 28: Ua vala’aulia i tatou e lo tatou fa’atuatua, ina ia … 2012...1 UA VALA’AULIA I TATOU E LO TATOU FA’ATUATUA, INA IA TATOU GALULUE MA LE LOTO AGAALOFA POLOKALAME MO MAFAUFAUGA

The Catholic Agency for Justice Peace and Development

> Addressing the causes of poverty

> Advocating against injustice

> Responding to disaster