udhëzues praktik mbi kartat teknologjike nË...
TRANSCRIPT
-
Udhëzues praktik mbi
KARTAT TEKNOLOGJIKE NË BUJQËSI
-
AASF Project OfficeRr. Andon Zako Çajupi, No. 7
Tiranë, AlbaniaTel: +355 69 294 1513
-
3
Karta Teknologjike Bujqësore është një produkt inovativ, i përshtatur për të zbutur boshllëkun e informacionit me të cilin ballafaqohet agrobiznesi në Shqipëri, si dhe për të krijuar platforma efikase kordinimi me aktorët kryesorë në ekosistemin bujqësor, si institucionet financiar, shërbimin e ekstensionit, furnitorët e inputeve, ekspertët e zinxhirit të vlerës etj.
Për përgatitjen e Kartave Teknologjike një falënderim i veçantë i dedikohet fermerëve dhe ekspertëve të bujqësisë në Fier, Lushnje, Divjakë, Korçë, Peshkopi dhe rajone të tjera të Shqipërisë. Pa opinionet e tyre profesionale dhe informacionet e sakta, zhvillimi i kartave teknologjike nuk do të ishte i mundur. Furnizuesit e inputeve kanë pasur gjithashtu një rol të rëndësishëm me informacionet e tyre mbi çmimet e inputeve të cilat kanë shërbyer si variabla kontrolli për çmimet e deklaruara nga fermerët dhe ekspertët. Dhe sëfundmi stafi i Departamentit të Agrobiznesit në CBS ka dhënë një kontribut të çmuar në grumbullimin dhe përpunimin e informacionit si edhe zhvillimin e analizave përshkruese për secilën kartë teknologjike.
Autorët
-
5Përmbajtja
PËRMBAJTJA
1. Kartat teknologjike ..........................................................................................................................................7
2. Qëllimi i hartimit të Kartave Teknologjike .............................................................................................7
3. Rëndësia për grupet e synuara ................................................................................................................. 8
4. Mbledhja e të dhënave dhe analiza ........................................................................................................ 9
5. Kartat Teknologjike të prodhimeve në serra inpute me pakicë ...............................................11
- Karta teknologjike - Domate serre - Kulturë e parë .......................................................................................12- Karta teknologjike - Domate serre – Kulturë e dytë ........................................................................................14- Karta teknologjike - Kastravec serre - Kulturë e parë ....................................................................................16- Karta teknologjike - Kastravec serre - Kulturë e dytë ...................................................................................18- Karta teknologjike - Speca në serrë - Cikël i gjatë ..........................................................................................20- Karta teknologjike - Patëllxhan në serrë - Cikël i gjatë .................................................................................22- Karta teknologjike - Kungulleshka në serrë - Cikël i gjatë ......................................................................... 24- Karta teknologjike - Luleshtrydhe në serrë ...........................................................................................................26
6. Kartat Teknologjike të prodhimeve në serra inpute me shumicë...........................................29
- Karta teknologjike - Domate serre - Kulturë e parë ........................................................................................30- Karta teknologjike - Domate serre - Kulturë e dytë ........................................................................................ 32- Karta teknologjike - Kastravec serre - Kulturë e parë ................................................................................... 34- Karta teknologjike - Kastravec serre - Kulturë e dytë ..................................................................................36- Karta teknologjike - Speca në serrë - Cikël i gjatë .......................................................................................... 38- Karta teknologjike - Patëllxhan në serrë - Cikël i gjatë ................................................................................40- Karta teknologjike - Kungulleshka në serrë - Cikël i gjatë ......................................................................... 42- Karta teknologjike - Luleshtrydhe në serë .............................................................................................................. 44
7. Kartat Teknologjike të prodhimeve në fushë inpute me pakicë .............................................47
- Karta teknologjike - Domate fushe ............................................................................................................................48- Karta teknologjike - Kastravec serre - Kulturë e parë ...................................................................................50- Karta teknologjike - Karrotë ............................................................................................................................................ 52
-
UDHËZUES PRAKTIK MBI KARTAT TEKNOLOGJIKE NË BUJQËSI6
- Karta teknologjike - Lulelakër ........................................................................................................................................ 54- Karta teknologjike - Brokoli .............................................................................................................................................56- Karta teknologjike - Lakër kokë ...................................................................................................................................58- Karta teknologjike - Patate ..............................................................................................................................................60- Karta teknologjike - Shalqi në tunele .......................................................................................................................62- Karta teknologjike - Shalqi i vonë ................................................................................................................................64- Karta teknologjike - Pjepër në tunele .........................................................................................................................66- Karta teknologjike - Qepë ..................................................................................................................................................68
8. Kartat Teknologjike të pemëve frutore inpute me pakicë ......................................................... 71
- Karta teknologjike - Mollë - Kultivim intensiv ...................................................................................................... 72- Karta teknologjike - Mollë – Kultivim intensiv .......................................................................................................74- Karta teknologjike - Dardhë - Kultivim intensiv .................................................................................................76- Karta teknologjike - Qershi - Kultivim intensiv ....................................................................................................78- Karta teknologjike - Pjeshkë dhe nektarinë .........................................................................................................80- Karta teknologjike - Mandarina .................................................................................................................................... 82- Karta teknologjike - Shegë ...............................................................................................................................................84- Karta teknologjike - Lajthi .................................................................................................................................................86- Karta teknologjike - Arra ....................................................................................................................................................88- Karta teknologjike - Ulliri ...................................................................................................................................................90- Karta teknologjike - Rrush tavoline ............................................................................................................................. 92- Karta teknologjike - Rrush për verë ............................................................................................................................94
9. Kartat Teknologjike e gjedhit ...................................................................................................................97
- Karta teknologjike - Fermë gjedhi - 10 lopë qumështi .................................................................................98
10. Lista e çmimeve mesatare të inputeve nga disa furnizues të mëdhenj ...........................101
11. Konkluzione .................................................................................................................................................... 111
12. Analizë përmbledhëse e treguesve kryesor nga Kartat Teknologjike ............................... 112
-
7Kartat teKnologjiKe
KARTAT TEKNOLOGJIKE
Qëllimi i hartimit të Kartave Teknologjike
Karta Teknologjike Bujqësore është një produkt inovativ, i përshtatur për të zbutur boshllëkun e informacionit me të cilin ballafaqohet agrobiznesi në Shqipëri, si dhe për të krijuar platforma efikase koordinimi me aktorët kryesorë në ekosistemin bujqësor, si institucionet financiare, shërbimin e ekstensionit, furnitorët e imputeve, ekspertët e zinxhirit të vlerës, etj. Përgatitja e Kartave Teknologjike është hartuar si një zgjidhje e bërë në mënyrë specifike për aktivitetet bujqësore të përzgjedhura të cilat do furnizohen në mënyrë të vazhdueshme me informacionin e duhur lokal.
Zbatimi i Kartave Teknologjike nga njëra anë do të rrisë nivelin e ekspertizës dhe njohurive për institucionet financiare që kërkojnë të rrisin portofolet e kreditimit agro duke reduktuar risk - un përmes një procesi vendimmarrës bazuar në evidenca. Nga ana tjetër, Karta Teknologjike është një produkt i dobishëm për vetë fermerët, pasi i ndihmon ata të aplikojnë shërbime agro - teknike në mënyrë efikase duke reduktuar humbjet apo shpenzimet e tepërta në fermë, rezultati i të cilave sjell fitime më të larta.
Karta Teknologjike përmban standarde mesatare të prodhimit, koston mesatare të prodhimit në një nivel të caktuar të imputeve, proceseve të prodhimit dhe llogarit marzhet mesatare neto të produkteve të ndryshme bujqësore, të cilat janë thelbësore për të kryer analizën sasiore.
Qëllimi në vetvete i Kartave Teknologjike është të sigurojë një informacion të hollësishëm rreth strukturës së kostos dhe të ardhurave mbi kultivimin e produkteve të ndryshme bujqësore në nivel ferme për një nivel të caktuar të prodhimit në një sipërfaqe të caktuar. Analiza fokusohet në ofrimin e informacionit të detajuar dhe të saktë rreth kostove dhe të ardhurave të prodhimit për 25 produkte bujqësore potenciale të kultivuara në një sipërfaqe prej 1 ha.
Karta teknologjike përmban përshkrime të hollësishme të imputeve, pesticideve, plehrave, punës së mekanizuar, kostos së punës me krahë (ditë), energji elektrike, ujë dhe kostot e tjera të prodhimit. Kostot e prodhimit jane të ndara në kosto fikse dhe variable. Gjithashtu, kostot e prodhimit janë shpërndarë sipas ciklit të prodhimit, dhe kjo do të sigurojë një informacion të rëndësishëm për audiencën e synuar për të kuptuar më mirë sezonalitetin e prodhimit për secilin produkt dhe domosdoshmërinë e financimit në faza të ndryshme.
-
UDHËZUES PRAKTIK MBI KARTAT TEKNOLOGJIKE NË BUJQËSI8
Disa nga treguesit kryesorë që analizohen në Kartën Teknologjike janë:
- • Kosto variable totale për ha;
- • Kosto fikse totale për ha;
- • Kosto totale e prodhimit për ha;
- • Kosto e prodhimit për kg;
- • Ndarja e prodhimit sipas cilësisë në kg;
- • Të ardhurat për ha;
- • Fitimi neto për ha;
- • Çmimi në pikën kritike për kg, (i barabartë me koston e prodhimit për kg);
- • Rendimenti i prodhimit në pikën kritike për ha;
- • Produktiviteti për ditë pune.
Rëndësia për grupet e synuara
Të dhënat e Kartës Teknologjike i shërbejnë fermerëve, ofruesve të shërbimeve, për të kuptuar më mirë sektorin bujqësor dhe për të vlerësuar më saktë operacionet e fermës. Kjo do t’u lejojë prodhuesve të studiojnë operacionet në fermë dhe ta krahasojnë atë me praktikat më të mira të fermave të zhvilluara. Karta Teknologjike ndihmon fermerët në përmirësimin e vendimmarrjes, efikasitetit dhe performancës së tregut.
Karta Teknologjike ofron informacion të dobishëm për kompanitë që ofrojnë shërbime për fermerët, duke përfshirë sistemin bankar dhe kompanitë e sigurimeve.
Të dhënat në nivel ferme në lidhje me kostot dhe të ardhurat u mundësojnë analistëve të fermës, qofshin ata drejtues, agjentë terreni ose analistë të politikave, për të vlerësuar efektet e vendimeve të menaxhimit në efikasitetin e fermës, të ardhurat dhe rentabilitetin, si dhe të këshillojnë fermerët në përputhje me rrethanat e caktuara.
Kartat Teknologjike do t’i shërbejnë sektorit bankar për të krijuar një tablo të qartë të parashikimeve të rrjedhës së parave në aktivitete të ndryshme bujqësore, kalendarët e zhvillimit të aktiviteteve dhe risqet kryesore. Nëpërmjet këtij materiali sistemi bankar do të trajtojë më nga afër kërkesat e sipërmarrjes bujqësore për huadhënie, mënyrën e strukturimit të pagesave bankare, përditësimin e politikave dhe proceseve të kreditimit për të siguruar që përveç vlerësimeve standarde financiare të analizohen dhe faktorë të veçantë bujqësorë.
Aksesi në të dhëna të sakta mbi kostot dhe të ardhurat lehtëson vlerësimet mbi risqet financiare që lidhen me prodhimin bujqësor. Përmes aftësisë për të vlerësuar një huamarrës të mundshëm në aspektin e kostove dhe kthimit të prodhimit/investimit, sektori financiar do të mundësojë në dizenjimin më të mirë të produkteve financiare për nevojat e fermerëve.
Informacioni i kartave teknologjike do të shërbejë si informacion i dobishëm për politikëbërësit për të përmirësuar efikasitetin e politikave bujqësore. Ofrimi i të dhënave të sakta dhe të detajuara është i nevojshëm për të kuptuar në mënyrë të përshtatshme proceset themelore që ndikojnë produktivitetin e këtij sektori dhe ndikimin e mundshëm të politikave dhe rregulloreve të reja.
-
9Kartat teKnologjiKe
Mbledhja e të dhënave dhe analiza
Duke pasur parasysh natyrën e të dhënave dhe informacionit të siguruar, analiza ka natyrë kryesisht sasiore. Analiza siguron informacion të saktë në lidhje me sasitë dhe çmimet e produkteve të përzgjedhur, kostot e prodhimit, informacion të hollësishëm rreth rendimenteve të pritshme dhe çmimeve të shitjes bazuar në teknologjinë e aplikuar. Gjithashtu, llogariten kostot e përafërta të prodhimit dhe fitimet në fermë.
Studimi për zhvillimin e kartave të detajuara teknologjike bazohet kryesisht në të dhënat primare të mbledhura nga intervistat me fermerë me eksperiencë, tregtuesit me shumicë dhe pakicë të imputeve bujqësore, agronomë dhe ekspertë të tjerë në sektorin e bujqësisë. Gjithashtu, janë përdorur edhe të dhëna dytësore në përputhje me rrethanat, si një informacion plotësues i kombinuar me të dhënat primare.
Të dhënat primare për zhvillimin e kartave teknologjike janë grumbulluar nga hulumtimi në terren duke përdorur “Intervista Omnibus”, që mbulojnë një gamë të gjerë aktorësh të tregut, si fermerë me përvojë, furnizues të imputeve, agronomë dhe ekspertë të tjerë në terren. Intervistat Omnibus ose shumëqëllimshe grumbullojnë të dhëna për çështje të ndryshme, por të lidhura me - tjetrën duke përdorur një mjet unik të mbledhjes së të dhënave.
Është përdorur një metodologji përzgjedhjeje jorastësore për të identifikuar aktorët kryesorë të tregut, të cilët janë intervistuar për produktet e përzgjedhura. Në një përzgjedhje jo të rastësishme aktorët të cilët u intervistuan u përzgjodhën me kujdes në bazë të rëndësisë së tyre në lidhje me aktivitetin bujqësor, aftësinë e tyre për të ofruar informacione të sakta dhe të besueshme, interesin e tyre për studimin, përfaqësueshmërinë ndaj të gjithë sektorit, (ferma të cilat përfaqësojnë karakteristikat më të zakonshme të fermave në rajon), etj.
Të dhënat dytësore janë përdorur si informacion ndihmës për të vlerësuar më mirë kostot dhe të ardhurat. Këto burime janë në thelb informacione administrative, (të dhëna mbi taksat, të dhëna kadastrale, etj.) dhe të dhëna të tregut për imputet, (çmimet e imputeve dhe plehrave, pagesat në bujqësi, etj.). Këto të dhëna u përdorën në kombinim me të dhënat primare në rast të informacionit të paplotë, (p.sh. të dhënat mungojnë në vlera, por janë në dispozicion në vëllime). Disa nga burimet kryesore që janë përdorur për sigurimin e të dhënave dytësorë janë: AGIS, INSTAT, FAOSTAT.
-
Shënime:
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________
-
KARTAT TEKNOLOGJIKE TË PRODHIMEVE NË SERRA
INPUTE ME PAKICË
-
UDHËZUES PRAKTIK MBI KARTAT TEKNOLOGJIKE NË BUJQËSI12K
arta
te
kno
log
jike
- D
om
ate
se
rre
- K
ult
urë
e p
arë
– Im
pu
te m
e p
akic
ë -
Sip
ërf
aqe
1 h
aN
joh
ja e
str
ukt
urë
s së
pro
dh
imit
dh
e të
ard
hu
rave
të k
ult
ura
ve b
ujq
ëso
re p
ërb
ën
një
rën
dë
si të
mad
he
pë
r po
litik
ëb
ërë
sit,
inst
ituci
on
et fi
nan
ciar
e, s
hë
rbim
et e
eks
ten
sio
nit
dh
e p
ër
vetë
fe
rme
rët
dh
e a
gro
biz
ne
set.
Në
kë
të s
eks
ion
sh
pje
go
he
t ka
rta
tekn
olo
gjik
e p
ër
pro
dh
imin
e d
om
ate
s n
ë s
err
a të
th
jesh
ta d
iello
re, k
ult
urë
e p
arë
në
një
si
pë
rfaq
e p
rej 1
he
ktar
. Vle
rat
e p
araq
itura
në
tab
elë
jan
ë s
hifr
a m
esa
tare
të k
on
sult
uar
a m
e e
ksp
ert
ë, e
kste
nsi
on
istë
, fe
rme
rë d
he
tre
gta
rë të
imp
ute
ve b
ujq
ëso
re.
Ko
sto
t e
pro
dh
imit
Ng
a vl
erë
sim
et
e k
rye
ra k
ost
oja
to
tale
pë
r ku
ltiv
imin
e 1
ha
do
mat
e n
ë s
err
a ku
ltu
rë e
par
ë
jan
ë r
reth
2 7
89
550
le
kë. N
ga
tota
li i k
ost
ove
2 5
66
350
le
kë ja
në
ko
sto
var
iab
ël q
ë n
dik
oh
en
d
irekt
ng
a n
ive
li i p
rod
him
it, n
dë
rsa
223
00
0 le
kë ja
në
ko
sto
fiks
e. N
ë s
tru
ktu
rën
e s
hp
en
zim
eve
, p
esh
ën
më
të
mad
he
e z
ë k
ost
oja
e b
lerje
s së
imp
ute
ve t
ë n
evo
jsh
me
me
54.
1% t
ë t
ota
lit t
ë
kost
ove
. Ko
sto
ja e
dyt
ë m
ë e
rë
nd
ësi
shm
e ë
shtë
ko
sto
ja e
fu
qis
ë p
un
ëto
re q
ë z
ë r
reth
25.
8%
e
tota
lit të
ko
stov
e të
pro
dh
imit.
K
ost
ot fi
kse
lid
he
n m
e a
mo
rtiz
imin
vje
tor t
ë s
err
ës,
pag
esë
n e
sig
urim
eve
sh
oq
ëro
re d
he
taks
ën
e
to
kës.
Arr
itja
e n
jë r
en
dim
ent
i sa
më
të
lar
të,
sig
uris
ht d
uke
ru
ajtu
r ci
lësi
në
e d
uh
ur
do
të
re
du
kto
nte
ko
sto
t fik
se d
uke
rrit
ur
kësh
tu t
ë a
rdh
ura
t d
he
fitim
in.N
ë g
rafik
un
e m
ëp
osh
tëm
p
araq
itet
stru
ktu
ra e
plo
të e
ko
stov
e të
pro
dh
imit.
Str
ukt
ura
e k
ost
ove
Të a
rdh
ura
tK
ult
ivim
i i
do
mat
es
në
se
rra
gje
ne
ron
të
ard
hu
ra r
ela
tivis
ht
të l
arta
, d
uke
të
rhe
qu
r g
jith
një
e
më
sh
um
ë in
vest
ime
në
kë
të s
ekt
or.
Ku
ltiv
imi i
do
mat
es
në
se
rra
kult
urë
e p
arë
, në
ske
nar
in e
im
pu
teve
me
pak
icë
gje
ne
ron
një
niv
el p
rod
him
i pre
j 10
0 t
on
dh
e n
jë t
ë a
rdh
ur
pre
j 4 3
00
00
0
lekë
. Sh
itje
t ng
a ci
lësi
a e
par
ë, (
80
ton
), ja
në
llo
gar
itur m
e n
jë ç
mim
45
lek/
kg, n
dë
rsa
shitj
et n
ga
ciilë
sia
e d
ytë
, (20
ton
), m
e n
jë ç
mim
35
lek/
kg.
Kre
dit
imi
Kre
diti
mi n
ga
inst
ituci
on
et fi
nan
ciar
e ë
shtë
sh
um
ë i
rën
dë
sish
ëm
pë
r fe
rmat
në
fazë
n e
nis
jes
së
pro
cesi
t të
pro
dh
imit.
Kre
diti
mi n
ë fo
rmë
n e
kap
italit
qar
kullu
es
nev
ojit
et n
ë m
uaj
in d
hje
tor,
mu
aj
në
të
cili
n fi
llon
ed
he
se
zon
i i p
rod
him
it. F
erm
erë
t m
un
d t
ë n
isin
të
sh
lye
jnë
kre
din
ë d
uke
fillu
ar
ng
a m
uaj
i pril
l, m
uaj
në
të
cili
n fi
llojn
ë t
ë a
rkë
tojn
ë n
ga
shitj
et.
Ban
kat
në
faz
ën
e p
ërc
aktim
it të
p
lan
it të
pag
esë
s p
ër s
hly
erje
n e
kre
dis
ë, d
uh
et
të m
arrin
par
asys
h c
iklin
e v
jelje
s d
he
sh
itje
s së
p
rod
ukt
it si
në
gra
fiku
n e
më
po
shtë
m.
Gra
fiku
ko
ho
r i k
red
itim
it
Tre
gu
esi
t kr
yeso
rëP
avar
ësi
sht
fakt
it se
sh
ifrat
e t
ë a
rdh
ura
ve d
he
sh
pe
nzi
mev
e ja
pin
info
rmac
ion
të
rë
nd
ësi
shë
m
mb
i një
ferm
ë, a
nal
izim
i i d
isa
tre
gu
esv
e k
rye
sorë
ofr
on
një
pas
qyr
ë m
ë të
qar
të m
bi r
en
dim
ent
et,
pro
du
ktiv
itetin
e p
un
ës,
mar
zhin
e fi
timit,
etj.
•
Fiti
mi n
eto
: 1 5
10 4
50 le
kë/
ha.
• R
en
dim
en
ti n
ë p
ikë
n k
riti
ke: 6
4 8
73 k
g/
ha.
• P
rod
ukt
ivit
eti
i p
un
ës:
138
.89
kg
/ditë
pu
ne
.•
Ko
sto
ja e
pro
dh
imit
: 27.
9 le
kë/
kg.
• M
arzh
i ne
to i
fitim
it:3
5.1%
.
Kar
akte
rist
ika
dh
e p
ote
nci
ale
• P
rod
ukt
i më
i rë
nd
ësi
shë
m n
ë g
rup
in e
pe
rimev
e n
ë te
rma
të p
rod
him
it d
he
ko
nsu
mit.
• Tr
aditë
e v
jetë
r n
ë k
ult
ivim
.•
Raj
on
et
krye
sore
: Fie
r, Lu
shn
ja, D
ivja
ka, B
era
t, E
lbas
an, S
hko
dë
r, D
urr
ës;
(bu
rimi:
AG
IS).
• M
bë
shte
tje e
mad
he
ng
a p
rog
ram
et
e g
ran
teve
ko
mb
ëta
re d
he
nd
ërk
om
bë
tare
.•
Rrit
je e
sh
pe
jtë e
sip
ërf
aqe
s m
e d
om
ate
në
se
rra.
• In
tere
s i l
artë
pë
r in
vest
ime
nxi
tur
ng
a m
arzh
et
e la
rta
të fi
timit.
• P
rod
ukt
i më
i e
ksp
ort
uar
në
gru
pin
e f
ruta
– p
erim
eve
, (6
3 70
0 to
n -
24.
6 m
ln U
SD
).•
Kë
rke
së g
jith
një
e m
ë e
lar
të n
ga
tre
gje
t b
otë
rore
, p
or
plo
tësi
mi
stan
dar
teve
të
lar
ta s
i G
lob
al G
ap ë
shtë
do
mo
sdo
shm
eri.
-
13Kartat teKnologjiKe të Prodhimeve në serra inPute me PaKicëPa
keta
tekn
olog
jike
për
prod
him
in e
dom
ates
në
serr
ë - K
ultu
rë e
par
ë - S
ipër
faqj
a 1
ha (i
nput
e m
e pa
kicë
)
Nr.
Emer
tim
i i z
ërav
e të
kos
tos
Një
sia
Sasi
aÇm
imi/
njës
iV
lera
/lek
ëSh
penz
imet
të n
dara
në
mua
j (le
kë)
Kost
o pr
odhi
mi
(lekë
/kg)
Pesh
a e
çdo
zëri
në
shp
enzi
me
%D
hjet
orJa
nar
Shku
rtM
ars
Prill
Maj
Qer
shor
Puni
me
të m
ekan
izua
ra1
Plug
im m
e be
latr
içe
ha
1
40,
000
40,
000
40,
000
0
.4
1.4%
2Fr
ezim
ha
1
20,
000
20,
000
20,
000
0
.2
0.7%
3Sp
ërka
tje
me
pom
pë c
entr
ifuga
lenr
2
0
3,5
00
70,
000
7,
000
14,
000
17,5
00
17,
500
14,
000
0
.7
2.5%
Tota
li m
ekan
ikës
buj
qëso
re
130
,000
1.3
4.
7%Pu
nim
e m
e kr
ahë
1Pa
strim
par
cele
/dez
infe
ktim
di
të p
une
2
0
1,0
00
20,
000
20,
000
0
.2
0.7%
2Sh
përn
darj
e e
pleh
ut o
rgan
ikdi
të p
une
3
0
1,0
00
30,
000
30,
000
0
.3
1.1%
3Sh
përn
darj
e e
pleh
ut in
orga
nik
bazë
ditë
pun
e
10
1
,000
1
0,00
0
1
0,00
0
0.1
0.
4%4
Mbj
ellje
e fi
danë
vedi
të p
une
2
0
1,0
00
20,
000
20,
000
0
.2
0.7%
5Li
dhje
e b
imëv
edi
të p
une
3
0
1,0
00
30,
000
15,
000
15,
000
0
.3
1.1%
6Sh
ërbi
me
gjat
ë ve
gjet
acio
nit
ditë
pun
e
2
80
1
,000
280
,000
5
6,00
0
56
,000
5
6,00
0
112
,000
2.8
10
.0%
7Vj
elje
pro
dhim
i di
të p
une
280
1,0
00
2
80,0
00
84,
000
1
26,0
00
70,0
00
2
.8
10.0
%8
Nga
rkim
shk
arki
mdi
të p
une
5
0
1,0
00
50,
000
15,
000
22,
500
12,5
00
0
.5
1.8%
Tota
li pu
nim
eve
me
krah
ë
7
20
7
20,0
00
7
.2
25.8
%In
pute
/mat
eria
le1
Fida
në
copë
25
,000
26
6
50,0
00
6
50,0
00
6
.5
23.3
%2
Pleh
org
anik
i ko
mpo
stua
rto
n
1
00
1
,660
166
,000
166
,000
1.7
6.
0%3
Pleh
ëra
inor
gani
ke b
azë
NPK
kg
7
00
130
9
1,00
0
9
1,00
0
0.9
3.
3%4
Pleh
era
kris
talo
re N
PK +
mik
roel
emen
tëkg
600
2
80
1
68,0
00
25,
200
42,
000
50,4
00
25,
200
25,
200
1
.7
6.0%
5Pl
ehër
a gj
etho
re
kg
15
2
,000
3
0,00
0
3
,000
9,00
0
1
2,00
0
6
,000
0.3
1.
1%6
PMB
kund
ër d
ëmtu
esve
të to
kës
kg
25
650
1
6,25
0
1
6,25
0
0.2
0.
6%7
Fung
icid
ekg
2
5
6,0
00
1
50,0
00
15,
000
15,
000
45,0
00
45,
000
30,
000
1
.5
5.4%
8In
sekti
cide
kg
1
0
9,0
00
90,
000
9,
000
9,
000
27,0
00
27,
000
18,
000
0
.9
3.2%
9Bl
etë
pjal
mue
se
kosh
ere
6
1
5,00
0
9
0,00
0
90
,000
0.9
3.
2%10
Plas
mas
për
mul
çerim
m2
6
,000
6
36,
000
36,
000
0
.4
1.3%
11Sp
ango
për
lidh
je
copë
5
4,5
00
22,
500
11,
250
11,
250
0
.2
0.8%
Tota
li in
pute
ve/m
ater
iale
ve 1
,509
,750
1
5.1
54.1
%Sh
penz
ime
të tj
era
1En
ergj
i ele
ktrik
ekw
h
2,4
00
14.0
3
3,60
0
3,36
0
5,04
0
6
,720
6,72
0
6,72
0
5
,040
0.3
1.
2%2
Ujë
m
3
4,0
00
5
2
0,00
0
2,00
0
3,00
0
4
,000
4,00
0
4,00
0
3
,000
0.2
0.
7%3
Tran
spor
t i in
pute
ve n
ë fe
rmë
rrug
ë
10
2
,500
2
5,00
0
5,00
0
5,00
0
3
,750
3,75
0
3,75
0
3
,750
0.3
0.
9%4
Tran
spor
ti i p
lehu
t org
anik
ton
100
8
40
84,
000
84,
000
0
.8
3.0%
5A
naliz
a e
tokë
s dh
e e
ujit
nr
2
7
,000
1
4,00
0
1
4,00
0
0.1
0.
5%6
Të p
apar
ishi
kuar
ale
kë
1
30,
000
30,
000
6,
000
6,
000
6,0
00
6,
000
6,
000
0
.3
1.1%
Tota
li i s
hpen
zim
eve
të tj
era
2
06,6
00
2
.1
7.4%
Kost
o fik
se
1Ko
sto
amor
tizim
i e s
errë
sle
kë
200
,000
2
8,57
1
2
8,57
1
2
8,57
1
28
,571
2
8,57
1
2
8,57
1
28
,571
2.0
7.
2%2
Sigu
rimet
sho
qero
re
lekë
19,
200
2,
743
2,
743
2,
743
2,7
43
2,
743
2,
743
2,7
43
0
.2
0.7%
3Ta
ksa
e to
kës
lekë
4,
000
571
571
571
5
71
571
571
5
71
0
.0
0.1%
Tota
li i k
osto
ve fi
kse
2
23,2
00
2.2
8.
0%To
tal i
kos
tove
var
iabl
e (A
+B+C
+D)
lekë
2,5
66,3
50
Tota
l i k
osto
ve fi
kse
(E)
lekë
2
23,2
00
Tota
li i s
hpen
zim
eve
(A+B
+C+D
+E)
lekë
2
,789
,550
438
,136
921
,696
213
,176
341
,256
331
,056
412
,056
132
,176
2
7.9
100%
Të a
rdhu
rat n
ga s
hitj
et c
ilësi
a I
kg
80,0
00
45
3
,600
,000
Të
ard
hura
t nga
shi
tjet
cilë
sia
IIkg
20
,000
35
7
00,0
00
Të
ard
hura
t tot
ale
lekë
4,3
00,0
00
Fiti
m n
eto
(lekë
/ha)
1,5
10,4
50
Kost
o e
prod
him
it (l
ekë/
kg)
2
7.9
Rend
imen
ti n
ë pi
kën
kriti
ke (k
g/ha
)
64
,873
Çm
imi m
esat
ar i
shit
jes
(lekë
/kg)
4
3.0
Pr
oduk
tivi
teti
i pu
nës
(kg/
ditë
pun
e)
13
8.89
M
arzh
i i fi
tim
it35
.1%
-
UDHËZUES PRAKTIK MBI KARTAT TEKNOLOGJIKE NË BUJQËSI14K
arta
te
kno
log
jike
- D
om
ate
se
rre
– K
ult
urë
e d
ytë
– Im
pu
te m
e p
akic
ë -
Sip
ërf
aqe
1 h
aP
as p
ërf
un
dim
it të
cik
lit të
par
ë të
pro
dh
imit
dh
e s
hitj
es
së d
om
ate
s, fe
rme
rët
foku
soh
en
në
pë
rgat
itje
t e
nev
ojs
hm
e p
ër
fillim
in e
cik
lit të
dyt
ë të
pro
dh
imit.
Ash
tu s
i në
ci
klin
e p
arë
, ed
he
në
cik
lin e
dyt
ë t
ë p
rod
him
it n
joh
ja e
str
ukt
urë
s së
sh
pe
nzi
mev
e d
he
të
ard
hu
rave
pë
rbë
n n
jë r
ën
dë
si t
ë v
eça
ntë
pë
r n
jë n
um
ër
të m
adh
akt
orë
sh.
Në
kë
të s
eks
ion
sh
pje
go
he
t ka
rta
tekn
olo
gjik
e p
ër
pro
dh
imin
e d
om
ate
s n
ë s
err
a, k
ult
urë
e d
ytë
në
një
sip
ërf
aqe
pre
j 1 h
ekt
ar, s
ken
ari i
imp
ute
ve m
e p
akic
ë. V
lera
t e
p
araq
itura
në
tab
elë
jan
ë s
hifr
a m
esa
tare
të k
on
sult
uar
a m
e e
ksp
ert
ë, e
kste
nsi
on
istë
, fe
rme
rë d
he
tre
gta
rë të
imp
ute
ve b
ujq
ëso
re.
Ko
sto
t e
pro
dh
imit
Ku
ltiv
imi i
do
mat
es
si k
ult
urë
e d
ytë
në
një
sip
ërf
aqe
pre
j 1 h
a d
uke
pë
rdo
rur
imp
ute
me
pak
icë
ka
një
ko
sto
rre
th 2
120
150
le
kë.
Ng
a to
tali
i ko
stov
e 1
89
6 9
50 l
ekë
jan
ë k
ost
o v
aria
bë
l q
ë
nd
iko
he
n d
irekt
ng
a n
ive
li i p
rod
him
it, n
dë
rsa
223
00
0 le
kë ja
në
ko
sto
fiks
e. A
shtu
si n
ë r
astin
e
do
mat
es
kult
urë
e p
arë
, pe
shë
n m
ë t
ë m
adh
e e
zë
ko
sto
ja e
ble
rjes
së im
pu
teve
të
nev
ojs
hm
e
me
51.
2% të
tota
lit të
ko
stov
e. K
ost
oja
e d
ytë
më
e rë
nd
ësi
shm
ë ë
shtë
ko
sto
ja e
fuq
isë
pu
në
tore
q
ë z
ë r
reth
28
.3%
e to
talit
të k
ost
ove
të p
rod
him
it.
Ko
sto
t fiks
e li
dh
en
me
am
ort
izim
in v
jeto
r të
se
rrë
s, p
age
sën
e s
igu
rimev
e s
ho
që
rore
dh
e ta
ksë
n
e to
kës.
Re
nd
ime
nti n
ë k
ult
urë
n e
dyt
ë ë
shtë
zak
on
isht
më
i u
lët s
e n
ë c
iklin
e p
arë
të p
rod
him
it,
krye
sish
t p
ër
shka
k të
nd
rysh
imev
e k
limat
ike
pra
nve
rë -
vje
shtë
. N
ë g
rafik
un
e m
ëp
osh
tëm
p
araq
itet
stru
ktu
ra e
plo
të e
ko
stov
e të
pro
dh
imit.
Str
ukt
ura
e k
ost
ove
Të a
rdh
ura
tK
ult
ivim
i i
do
mat
es
në
se
rra
gje
ne
ron
të
ard
hu
ra r
ela
tivis
ht t
ë l
arta
si
në
cik
lin e
par
ë,
ed
he
n
ë c
iklin
e d
ytë
të
pro
dh
imit
du
ke e
bë
rë k
ult
ivim
in e
saj
atr
aktiv
pë
r sh
um
ë f
erm
a n
ë g
jith
ë
Sh
qip
ërin
ë.
Ku
ltiv
imi
i d
om
ate
s n
ë s
err
a ku
ltu
rë e
dyt
ë,
në
ske
nar
in e
im
pu
teve
me
pak
icë
g
jen
ero
n n
jë n
ive
l pro
dh
imi p
rej 8
0 to
n d
he
një
të a
rdh
ur p
rej 3
70
0 0
0 le
kë. S
hitj
et
ng
a ci
lësi
a e
p
arë
, (6
0 t
on
), ja
në
llo
gar
itur
më
një
çm
im 5
0 le
k/kg
, nd
ërs
a sh
itje
t n
ga
ciilë
sia
e d
ytë
, (20
to
n),
me
një
çm
im 3
5 le
k/kg
.
Kre
dit
imi
Kre
diti
mi n
ga
inst
ituci
on
et
finan
ciar
e ë
shtë
sh
um
ë i
rën
dë
sish
ëm
pë
r fe
rmat
në
faz
ën
e n
isje
s së
pro
cesi
t të
pro
dh
imit.
Kre
diti
mi n
evo
jite
t kr
yesi
sht
pë
r ka
pita
l q
arku
llue
s, i
cili
kon
sist
on
ne
b
lerje
n e
fid
anit
dh
e im
pu
teve
bu
jqe
sore
. Pe
riud
ha
më
e p
ërs
htat
shm
e p
ër
shly
erje
n e
kre
dis
ë
në
cik
lin e
dyt
ë të
pro
dh
imit
ësh
të p
eriu
dh
a 15
në
nto
r d
eri
në
fu
nd
të d
hje
torit
.
Gra
fiku
ko
ho
r i k
red
itim
it
Tre
gu
esi
t kr
yeso
rëTr
eg
ue
sit
finan
ciar
ë d
he
ato
të
re
nd
ime
ntev
e ja
në
të
rë
nd
ësi
shm
e p
ër
të k
up
tuar
, në
se f
erm
a p
o o
pe
ron
me
efiç
ien
ce d
he
po
gje
ne
ron
fitim
e. D
isa
ng
a tr
eg
ue
sit
krye
sorë
pë
r ku
ltiv
imin
e
do
mat
es
në
sez
on
in e
vje
shtë
s, p
araq
iten
më
po
shtë
: •
Fiti
mi n
eto
: 1 5
79 8
50 le
kë/
ha.
• R
en
dim
en
ti n
ë p
ikë
n k
riti
ke: 4
5 8
41 k
g/
ha.
• P
rod
ukt
ivit
eti
i p
un
ës:
133
.33
kg/d
itë p
un
e.
• K
ost
oja
e p
rod
him
it: 2
6.5
lekë
/kg
.•
Mar
zhi n
eto
i fit
imit
: 42.
7%.
Kar
akte
rist
ika
dh
e p
ote
nci
ale
• P
rod
ukt
i më
i rë
nd
ësi
shë
m n
ë g
rup
in e
pe
rimev
e n
ë te
rma
të p
rod
him
it d
he
ko
nsu
mit.
• Tr
aditë
e v
jetë
r n
ë k
ult
ivim
.•
Raj
on
et
krye
sore
: Fie
r, Lu
shn
je, D
ivja
ke, B
era
t, E
lbas
an, D
urr
ës;
(bu
rimi:
AG
IS).
• M
bë
shte
tje e
mad
he
ng
a p
rog
ram
et
e g
ran
teve
ko
mb
ëta
re d
he
nd
ërk
om
bë
tare
.•
Rrit
je e
sh
pe
jtë e
sip
ërf
aqe
s m
e d
om
ate
në
se
rra.
• In
tere
s i l
artë
pë
r in
vest
ime
nxi
tur
ng
a m
arzh
et
e la
rta
të fi
timit.
• P
rod
ukt
i më
i e
ksp
ort
uar
në
gru
pin
e f
ruta
– p
erim
eve
, (6
3 70
0 to
n -
24.
6 m
ln U
SD
).•
Kë
rke
së g
jith
një
e m
ë e
lart
ë n
ga
tre
gje
t, p
or
plo
tësi
mi i
sta
nd
arte
ve t
ë la
rta,
si G
lob
al G
ap
ësh
të d
om
osd
osh
më
ri.
-
15Kartat teKnologjiKe të Prodhimeve në serra inPute me PaKicëPa
keta
tekn
olog
jike
për
prod
him
in e
dom
ates
në
serr
ë - K
ultu
rë e
dyt
ë - S
ipër
faqj
a 1
ha (i
nput
e m
e pa
kicë
)
Nr.
Emër
tim
i i z
ërav
e të
kos
tos
Një
sia
Sasi
aÇm
imi/
njës
iV
lera
/lek
ëSh
penz
imet
të n
dara
në
mua
j (le
kë)
Kost
o pr
odhi
mi
(lekë
/kg)
Pesh
a e
çdo
zëri
në
shpe
nzim
e %
Gus
htSh
tato
r Te
tor
Nën
tor
Dhj
etor
Puni
me
të m
ekan
izua
ra1
Plug
im m
e be
latr
içe
ha
1
40,
000
40
,000
40,0
00
2.0
1.
9%2
Frez
imha
1
2
0,00
0
20,0
00
20
,000
1
.0
0.9%
3Sp
ërka
tje
me
pom
pë c
entr
ifuga
lenr
16
3,50
0
56,0
00
5
,600
5
,600
14,
000
16
,800
14,0
00
2.8
2.
6%To
tali
mek
anik
ës b
ujqë
sore
116
,000
5
.8
5.5%
Puni
me
me
krah
ë1
Past
rim p
arce
le/d
ezin
fekti
m
ditë
pun
e
2
0
1,
000
20
,000
20,0
00
1.0
0.
9%2
Shpë
rnda
rje
e pl
ehut
inor
gani
k ba
zëdi
të p
une
10
1,00
0
10,0
00
1
0,00
0
0
.5
0.5%
3M
bjel
lje e
fida
nëve
ditë
pun
e
2
0
1,
000
20
,000
10,
000
1
0,00
0
1
.0
0.9%
4Li
dhje
e b
imëv
edi
të p
une
30
1,00
0
30,0
00
3
0,00
0
1
.5
1.4%
5Sh
ërbi
me
gjat
ë ve
gjet
acio
nit
ditë
pun
e
240
1,
000
240
,000
48,
000
96
,000
96,0
00
12.0
11
.3%
6Vj
elje
pro
dhim
i di
të p
une
2
40
1,00
0
2
40,0
00
4
8,00
0
96,0
00
96
,000
12
.0
11.3
%7
Nga
rkim
shk
arki
mdi
të p
une
40
1,00
0
40,0
00
8,0
00
16
,000
16,0
00
2.0
1.
9%To
tali
puni
mev
e m
e kr
ahë
6
00
600
,000
30
.0
28.3
%In
pute
/mat
eria
le1
Fida
në
copë
25,0
00
1
8
4
50,0
00
450
,000
22
.5
21.2
%2
Pleh
ëra
inor
gani
ke b
azë
NPK
kg
700
130
91
,000
91,0
00
4.6
4.
3%3
Pleh
ëra
kris
talo
re N
PK +
mik
roel
emen
tëkg
6
00
28
0
1
68,0
00
3
3,60
0
50,
400
50
,400
33,6
00
8.4
7.
9%4
Pleh
ëra
gjet
hore
kg
10
2,00
0
20,0
00
4,0
00
8
,000
8,0
00
1.0
0.
9%5
PMB
kund
ër d
ëmtu
esve
të to
kës
kg
2
5
650
16
,250
16,2
50
0.8
0.
8%6
Fung
icid
ekg
20
6,00
0
1
20,0
00
1
2,00
0
36,
000
36
,000
36,0
00
6.0
5.
7%7
Inse
ktici
de
kg
8
9,
000
72
,000
14,
400
1
4,40
0
21,6
00
21
,600
3
.6
3.4%
8Bl
etë
pjal
mue
se
kosh
ere
6
1
5,00
0
90,0
00
9
0,00
0
4
.5
4.2%
9Pl
asm
as p
ër m
ulçe
rimm
2
6
,000
6.0
36,0
00
36
,000
1
.8
1.7%
10Sp
ango
për
lidh
je
copë
5
4,50
0
22,5
00
1
1,25
0
11,
250
1.1
1.
1%To
tali
inpu
teve
/mat
eria
leve
1
,085
,750
54
.3
51.2
%Sh
penz
ime
të tj
era
1En
ergj
i ele
ktrik
ekw
h
1
,800
1
4.0
25
,200
7,5
60
7,5
60
3,7
80
3
,780
2,5
20
1.3
1.
2%2
Ujë
m
3
3
,000
5.0
15,0
00
4
,500
4
,500
2
,250
2,2
50
1
,500
0
.8
0.7%
3Tr
ansp
ort i
inpu
teve
në
ferm
err
ugë
10
2,50
0
25,0
00
7
,500
6
,250
3
,750
3,7
50
3
,750
1
.3
1.2%
4Të
pap
aris
hiku
ara
leke
1
3
0,00
0
30,0
00
6
,000
6
,000
6
,000
6,0
00
6
,000
1
.5
1.4%
Tota
li i s
hpen
zim
eve
të tj
era
95
,200
4
.8
4.5%
Kost
o fik
se
1Ko
sto
amor
tizim
i e s
errë
sle
kë
2
00,0
00
40
,000
40,
000
4
0,00
0
40,0
00
40
,000
10
.0
9.4%
2Si
gurim
et s
hoqë
rore
le
kë
19,2
00
3
,840
3
,840
3
,840
3,8
40
3
,840
1
.0
0.9%
3Ta
ksa
e to
kës
lekë
4
,000
8
00
8
00
8
00
800
8
00
0.2
0.
2%To
tali
i kos
tove
fiks
e
2
23,2
00
11.2
10
.5%
Tota
l i k
osto
ve v
aria
ble
(A+B
+C+D
)le
kë
1,8
96,9
50
Tota
l i k
osto
ve fi
kse
(E)
lekë
223
,200
To
tali
i shp
enzi
mev
e (A
+B+C
+D+E
)le
kë
2,1
20,1
50
749
,050
165,
800
42
4,47
0
4
01,2
20
379
,610
26
.5
100%
Të a
rdhu
rat n
ga s
hitj
et c
ilësi
a I
kg
60
,000
50
3
,000
,000
Të
ard
hura
t nga
shi
tjet
cilë
sia
IIkg
20,0
00
3
5
7
00,0
00
Të a
rdhu
rat t
otal
ele
kë
3,7
00,0
00
Fiti
m n
eto
(lekë
/ha)
1
,579
,850
Ko
sto
e pr
odhi
mit
(lek
ë/kg
)
2
6.5
Rend
imen
ti n
ë pi
kën
kriti
ke (k
g/ha
)
4
5,84
1 Çm
imi m
esat
ar i
shit
jes
(lekë
/kg)
46.
3 Pr
oduk
tivi
teti
i pu
nës
(kg/
ditë
pun
e)
1
33.3
3 M
arzh
i i fi
tim
it42
.7%
Kar
ta t
ekn
olo
gjik
e -
Do
mat
e s
err
e –
Ku
ltu
rë e
dyt
ë –
Imp
ute
me
pak
icë
- S
ipë
rfaq
e 1
ha
Pas
pë
rfu
nd
imit
të c
iklit
të p
arë
të p
rod
him
it d
he
sh
itje
s së
do
mat
es,
ferm
erë
t fo
kuso
he
n n
ë p
ërg
atitj
et
e n
evo
jsh
me
pë
r fil
limin
e c
iklit
të d
ytë
të p
rod
him
it. A
shtu
si n
ë
cikl
in e
par
ë, e
dh
e n
ë c
iklin
e d
ytë
të
pro
dh
imit
njo
hja
e s
tru
ktu
rës
së s
hp
en
zim
eve
dh
e t
ë a
rdh
ura
ve p
ërb
ën
një
rë
nd
ësi
të
ve
çan
të p
ër
një
nu
më
r të
mad
h a
kto
rësh
. N
ë k
ëtë
se
ksio
n s
hp
jeg
oh
et
kart
a te
kno
log
jike
pë
r p
rod
him
in e
do
mat
es
në
se
rra,
ku
ltu
rë e
dyt
ë n
ë n
jë s
ipë
rfaq
e p
rej 1
he
ktar
, ske
nar
i i im
pu
teve
me
pak
icë
. Vle
rat
e
par
aqitu
ra n
ë t
abe
lë ja
në
sh
ifra
me
sata
re të
ko
nsu
ltu
ara
me
eks
pe
rtë
, eks
ten
sio
nis
të, f
erm
erë
dh
e t
reg
tarë
të im
pu
teve
bu
jqë
sore
.
Ko
sto
t e
pro
dh
imit
Ku
ltiv
imi i
do
mat
es
si k
ult
urë
e d
ytë
në
një
sip
ërf
aqe
pre
j 1 h
a d
uke
pë
rdo
rur
imp
ute
me
pak
icë
ka
një
ko
sto
rre
th 2
120
150
le
kë.
Ng
a to
tali
i ko
stov
e 1
89
6 9
50 l
ekë
jan
ë k
ost
o v
aria
bë
l q
ë
nd
iko
he
n d
irekt
ng
a n
ive
li i p
rod
him
it, n
dë
rsa
223
00
0 le
kë ja
në
ko
sto
fiks
e. A
shtu
si n
ë r
astin
e
do
mat
es
kult
urë
e p
arë
, pe
shë
n m
ë t
ë m
adh
e e
zë
ko
sto
ja e
ble
rjes
së im
pu
teve
të
nev
ojs
hm
e
me
51.
2% të
tota
lit të
ko
stov
e. K
ost
oja
e d
ytë
më
e rë
nd
ësi
shm
ë ë
shtë
ko
sto
ja e
fuq
isë
pu
në
tore
q
ë z
ë r
reth
28
.3%
e to
talit
të k
ost
ove
të p
rod
him
it.
Ko
sto
t fiks
e li
dh
en
me
am
ort
izim
in v
jeto
r të
se
rrë
s, p
age
sën
e s
igu
rimev
e s
ho
që
rore
dh
e ta
ksë
n
e to
kës.
Re
nd
ime
nti n
ë k
ult
urë
n e
dyt
ë ë
shtë
zak
on
isht
më
i u
lët s
e n
ë c
iklin
e p
arë
të p
rod
him
it,
krye
sish
t p
ër
shka
k të
nd
rysh
imev
e k
limat
ike
pra
nve
rë -
vje
shtë
. N
ë g
rafik
un
e m
ëp
osh
tëm
p
araq
itet
stru
ktu
ra e
plo
të e
ko
stov
e të
pro
dh
imit.
Str
ukt
ura
e k
ost
ove
Të a
rdh
ura
tK
ult
ivim
i i
do
mat
es
në
se
rra
gje
ne
ron
të
ard
hu
ra r
ela
tivis
ht t
ë l
arta
si
në
cik
lin e
par
ë,
ed
he
n
ë c
iklin
e d
ytë
të
pro
dh
imit
du
ke e
bë
rë k
ult
ivim
in e
saj
atr
aktiv
pë
r sh
um
ë f
erm
a n
ë g
jith
ë
Sh
qip
ërin
ë.
Ku
ltiv
imi
i d
om
ate
s n
ë s
err
a ku
ltu
rë e
dyt
ë,
në
ske
nar
in e
im
pu
teve
me
pak
icë
g
jen
ero
n n
jë n
ive
l pro
dh
imi p
rej 8
0 to
n d
he
një
të a
rdh
ur p
rej 3
70
0 0
0 le
kë. S
hitj
et
ng
a ci
lësi
a e
p
arë
, (6
0 t
on
), ja
në
llo
gar
itur
më
një
çm
im 5
0 le
k/kg
, nd
ërs
a sh
itje
t n
ga
ciilë
sia
e d
ytë
, (20
to
n),
me
një
çm
im 3
5 le
k/kg
.
Kre
dit
imi
Kre
diti
mi n
ga
inst
ituci
on
et
finan
ciar
e ë
shtë
sh
um
ë i
rën
dë
sish
ëm
pë
r fe
rmat
në
faz
ën
e n
isje
s së
pro
cesi
t të
pro
dh
imit.
Kre
diti
mi n
evo
jite
t kr
yesi
sht
pë
r ka
pita
l q
arku
llue
s, i
cili
kon
sist
on
ne
b
lerje
n e
fid
anit
dh
e im
pu
teve
bu
jqe
sore
. Pe
riud
ha
më
e p
ërs
hta
tsh
me
pë
r sh
lye
rjen
e k
red
isë
n
ë c
iklin
e d
ytë
të p
rod
him
it ë
shtë
pe
riud
ha
15 n
ënt
or
de
ri n
ë f
un
d të
dh
jeto
rit.
Gra
fiku
ko
ho
r i k
red
itim
it
Tre
gu
esi
t kr
yeso
rëTr
eg
ue
sit
finan
ciar
ë d
he
ato
të
re
nd
ime
ntev
e ja
në
të
rë
nd
ësi
shm
e p
ër
të k
up
tuar
, në
se f
erm
a p
o o
pe
ron
me
efiç
ien
ce d
he
po
gje
ne
ron
fitim
e. D
isa
ng
a tr
eg
ue
sit
krye
sorë
pë
r ku
ltiv
imin
e
do
mat
es
në
sez
on
in e
vje
shtë
s, p
araq
iten
më
po
shtë
: •
Fiti
mi n
eto
: 1 5
79 8
50 le
kë/
ha.
• R
en
dim
en
ti n
ë p
ikë
n k
riti
ke: 4
5 8
41 k
g/
ha.
• P
rod
ukt
ivit
eti
i p
un
ës:
133
.33
kg/d
itë p
un
e.
• K
ost
oja
e p
rod
him
it: 2
6.5
lekë
/kg
.•
Mar
zhi n
eto
i fit
imit
: 42.
7%.
Kar
akte
rist
ika
dh
e p
ote
nci
ale
• P
rod
ukt
i më
i rë
nd
ësi
shë
m n
ë g
rup
in e
pe
rimev
e n
ë te
rma
të p
rod
him
it d
he
ko
nsu
mit.
• Tr
aditë
e v
jetë
r n
ë k
ult
ivim
.•
Raj
on
et
krye
sore
: Fie
r, Lu
shn
je, D
ivja
ke, B
era
t, E
lbas
an, D
urr
ës;
(bu
rimi:
AG
IS).
• M
bë
shte
tje e
mad
he
ng
a p
rog
ram
et
e g
ran
teve
ko
mb
ëta
re d
he
nd
ërk
om
bë
tare
.•
Rrit
je e
sh
pe
jtë e
sip
ërf
aqe
s m
e d
om
ate
në
se
rra.
• In
tere
s i l
artë
pë
r in
vest
ime
nxi
tur
ng
a m
arzh
et
e la
rta
të fi
timit.
• P
rod
ukt
i më
i e
ksp
ort
uar
në
gru
pin
e f
ruta
– p
erim
eve
, (6
3 70
0 to
n -
24.
6 m
ln U
SD
).•
Kë
rke
së g
jith
një
e m
ë e
lart
ë n
ga
tre
gje
t, p
or
plo
tësi
mi i
sta
nd
arte
ve t
ë la
rta,
si G
lob
al G
ap
ësh
të d
om
osd
osh
më
ri.
-
UDHËZUES PRAKTIK MBI KARTAT TEKNOLOGJIKE NË BUJQËSI16K
arta
te
kno
log
jike
- K
astr
ave
c se
rre
- K
ult
urë
e p
arë
- Im
pu
te m
e p
akic
ë -
Sip
ërf
aqe
1 h
aD
uke
qe
në
pro
du
kti i
dyt
ë m
ë e
rë
nd
ësi
shë
m i
kult
ivu
ar n
ë m
jed
ise
të m
bro
jtura
pas
do
mat
es,
njo
hja
e s
hp
en
zim
eve
dh
e të
ard
hu
rave
pë
r ka
stra
veci
n n
ë s
err
a p
ërb
ën
rë
nd
ësi
të
ve
çant
ë p
ër
shu
më
akt
orë
, pë
rfsh
i ed
he
ve
të fe
rme
rët.
Në
kë
të s
eks
ion
tra
jtoh
et
stru
ktu
ra e
ko
stov
e t
ë p
rod
him
it d
he
të
ard
hu
rat
pë
r ku
ltiv
imin
e k
astr
ave
cit
në
se
rra,
ku
ltu
rë e
par
ë n
ë s
ken
arin
e b
lerje
s së
imp
ute
ve m
e p
akic
ë n
ë s
ipë
rfaq
e 1
he
ktar
. Gjit
has
htu
an
aliz
oh
et
nev
oja
pë
r kr
ed
itim
, tre
gu
esi
t kr
yeso
rë e
kon
om
ikë
, si
ed
he
kar
akte
ristik
at d
he
po
ten
cial
et
e k
astr
ave
cit
në
se
rra.
Ko
sto
t e
pro
dh
imit
Ku
ltiv
imi i
kas
trav
eci
t si k
ult
urë
e p
arë
në
një
sip
ërf
aqe
pre
j 1 h
a d
uke
pë
rdo
rur i
mp
ute
me
pak
icë
ka
një
ko
sto
tota
le p
rej 2
526
550
lekë
. Ng
a to
tali
i ko
stov
e 2
30
3 35
0 le
kë ja
në
ko
sto
var
iab
ël q
ë
nd
iko
he
n d
irekt
ng
a n
ive
li i p
rod
him
it, n
dë
rsa
223
00
0 l
ekë
jan
ë k
ost
o fi
kse
. Ble
rja e
imp
ute
ve
dh
e m
ate
riale
ve z
ën
ë p
jesë
n m
ë t
ë m
adh
e n
ë s
tru
ktu
rën
e k
ost
ove
me
52.
4%,
nd
jeku
r n
ga
kost
ot
e f
uq
isë
pu
në
tore
me
25.
1%.
Një
soj
si n
ë r
astin
e d
om
ate
s, k
ost
ot
fikse
lid
he
n m
e a
mo
rtiz
imin
vje
tor
të s
err
ës,
pag
esë
n e
si
gu
rimev
e s
ho
që
rore
dh
e t
aksë
n e
to
kës.
Fak
ti q
ë k
ost
ot
fikse
jan
ë r
ela
tivis
ht t
ë u
lëta
pë
rbë
n
një
ava
ntaz
h p
ër
ferm
at, p
asi n
uk
kan
ë p
resi
on
in e
arr
itje
s së
re
nd
ime
ntev
e s
a m
ë t
ë la
rta
dh
e
mu
nd
të fo
kuso
he
n n
ë a
rritj
en
e n
jë c
ilësi
e m
aksi
mal
e.
Str
ukt
ura
e k
ost
ove
Të a
rdh
ura
tK
ult
ivim
i i k
astr
ave
cit
në
se
rra
gje
ne
ron
të
ard
hu
ra r
ela
tivis
ht
të l
arta
, si n
ë c
iklin
e p
arë
, ed
he
n
ë c
iklin
e d
ytë
të
pro
dh
imit
du
ke e
bë
rë k
ult
ivim
in e
tij
atra
ktiv
pë
r sh
um
ë f
erm
a n
ë g
jith
ë
Sh
qip
ërin
ë. K
ult
ivim
i i
kast
rave
cit
në
se
rra,
ku
ltu
rë e
par
ë n
ë s
ken
arin
e i
mp
ute
ve m
e p
akic
ë
gje
ne
ron
një
niv
el p
rod
him
i pre
j 90
to
n d
he
një
të
ard
hu
r p
rej 3
950
00
0 le
kë. S
hitj
et
ng
a ci
lësi
a e
par
ë, (
70 to
n),
jan
ë ll
og
aritu
r me
një
çm
im 4
5 le
k/kg
, nd
ërs
a sh
itje
t n
ga
cilë
sia
e d
ytë
, (20
ton
), m
e n
jë ç
mim
40
lek/
kg.
Kre
dit
imi
Në
filli
m t
ë p
roce
sit
të p
rod
him
it të
kas
trav
eci
t n
ë s
err
a fe
rme
rët
kan
ë n
evo
jë p
ër
kre
diti
m,
krye
sish
t n
ë f
orm
ën
e k
apita
lit q
arku
llue
s. K
red
itim
i n
dih
mo
n n
ë b
lerje
n e
im
pu
teve
, fa
rave
d
he
mat
eria
leve
të
nd
rysh
me
të
nev
ojs
hm
e. Z
ako
nis
ht k
y kr
ed
itim
nev
ojit
et
në
mu
ajin
dh
jeto
r, p
eriu
dh
ë n
ë t
ë c
ilin
nis
ed
he
pro
cesi
i p
rod
him
it. B
anka
t n
ë f
azë
n e
pë
rcak
timit
të p
lan
it të
p
age
sës
pë
r sh
lye
rjen
e k
red
isë
, du
he
t të
mar
rin p
aras
ysh
cik
lin e
vje
ljes
dh
e s
hitj
es
së p
rod
ukt
it si
në
gra
fiku
n e
më
po
shtë
m.
Gra
fiku
ko
ho
r i k
red
itim
it
Tre
gu
esi
t kr
yeso
rëP
ër t
ë n
dih
mu
ar n
ë p
roce
sin
e v
en
dim
mar
rjes
dh
e n
jë a
rsye
tim m
ë të
sak
të m
bi p
ërfi
tue
shm
ërin
ë
eko
no
mik
e, p
ërv
eç
të a
rdh
ura
ve d
he
sh
pe
nzi
mev
e k
a e
dh
e t
reg
ue
s të
tje
rë t
ë r
ën
dë
sish
ëm
, të
ci
lët
jan
ë p
araq
itur
më
po
shtë
: •
Fiti
mi n
eto
: 1 4
23 4
50 le
kë/
ha.
• R
en
dim
en
ti n
ë p
ikë
n k
riti
ke: 5
7 56
7 kg
/h
a.•
Pro
du
ktiv
ite
ti i
pu
në
s: 1
41.7
3 k
g/d
itë p
un
e.
• K
ost
oja
e p
rod
him
it: 2
8.1
lekë
/kg
.•
Mar
zhi n
eto
i fit
imit
: 36
.0%
.
Kar
akte
rist
ika
dh
e p
ote
nci
ale
• P
rod
ukt
i i d
ytë
më
i rë
nd
ësi
shë
m n
ë g
rup
in e
pe
rimev
e n
ë s
err
a, n
ë te
rma
të p
rod
him
it.•
Njo
hu
ri të
mira
dh
e e
ksp
erie
ncë
e g
jatë
në
ku
ltiv
im.
• R
ajo
ne
t kr
yeso
re: F
ier,
Be
rat,
Elb
asan
, Du
rrë
s, S
hko
dë
r; (b
urim
i: A
GIS
).•
Mb
ësh
tetje
e m
adh
e n
ga
pro
gra
me
t e
gra
nte
ve k
om
bë
tare
dh
e n
dë
rko
mb
ëta
re.
• R
ritje
e s
hp
ejtë
e s
ipë
rfaq
es
së k
ult
ivu
ar.
• M
arzh
e të
lart
a fit
imi.
• E
ksp
ort
et
me
rrit
je e
ksp
on
en
cial
e, (
+11,
00
0 to
n n
ë 5
vite
t e
fu
nd
it).
• K
ërk
esë
e la
rtë
në
tre
gje
t e
zhv
illu
ara
të P
erë
nd
imit,
po
r p
lotë
sim
i i s
tan
dar
dev
e t
ë la
rta,
si
Glo
bal
Gap
ësh
të d
om
osd
osh
më
ri.
-
17Kartat teKnologjiKe të Prodhimeve në serra inPute me PaKicëPa
keta
tekn
olog
jike
për
prod
him
in e
kas
trav
ecit
në
serr
ë - K
ultu
re e
par
ë - S
iper
faqj
a 1
ha (i
nput
e m
e pa
kicë
)
Nr.
Emër
tim
i i z
ërav
e të
kos
tos
Një
sia
Sasi
aÇm
imi /
njës
iV
lera
/lek
ëSh
penz
imet
të n
dara
në
mua
j (le
kë)
Kost
o pr
odhi
mi
(lekë
/kg)
Pesh
a e
çdo
zëri
në
shp
enzi
me
%D
hjet
orJa
nar
Shku
rtM
ars
Prill
Maj
Qer
shor
Puni
me
të m
ekan
izua
ra1
Plug
im m
e be
latr
içe
ha
1
4
0,00
0
40,
000
40,
000
2
.0
1.6%
2Fr
ezim
ha
1
2
0,00
0
20,
000
2
0,00
0
1.0
0.
8%3
Spër
katj
e m
e po
mpë
cen
trifu
gale
nr
22
3,5
00
7
7,00
0
7,
700
15,4
00
1
9,25
0
19,
250
15,4
00
3
.9
3.0%
Tota
li m
ekan
ikës
buj
qëso
re
1
37,0
00
6
.9
5.4%
Puni
me
me
krah
ë1
Past
rim p
arce
le/d
ezin
fekti
m
ditë
pun
e
20
1,0
00
2
0,00
0
2
0,00
0
1.0
0.
8%2
Shpë
rnda
rje
e pl
ehut
org
anik
ditë
pun
e
30
1,0
00
3
0,00
0
3
0,00
0
1.5
1.
2%3
Shpë
rnda
rje
e pl
ehut
inor
gani
k ba
zëdi
të p
une
10
1
,000
10,
000
1
0,00
0
0.5
0.
4%4
Mbj
ellje
e fi
danë
vedi
të p
une
20
1
,000
20,
000
2
0,00
0
1.0
0.
8%5
Lidh
je e
bim
ëve
ditë
pun
e
15
1,0
00
1
5,00
0
15
,000
0.8
0.
6%6
Shër
bim
e gj
atë
vegj
etac
ioni
tdi
të p
une
250
1
,000
2
50,0
00
50,0
00
5
0,00
0
50,
000
1
00,0
00
12
.5
9.9%
7Vj
elje
pro
dhim
i di
të p
une
250
1
,000
2
50,0
00
7
5,00
0
112
,500
62,
500
12
.5
9.9%
8N
gark
im s