Okres realizacji: 01.07.2010 – 31.10.2013

Partnerstwo czterech podmiotów: Lider – Dobre Kadry. Centrum badawczo-szkoleniowe. Sp.z o.o., Partner 1 – Uniwersytet Wrocławski Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska, Partner 2 – SGS Eko-Projekt sp. z o.o. Pszczyna, Partner 3 – Dr. Kerth + Lampe Geo-Infometric GmbH (Niemcy). Projekt został objęty honorowym patronatem Dolnośląskiego Kuratora Oświaty

Celem ogólnym Projektu jest wypracowanie i przetestowanie do 2013 r. kompleksowego, innowacyjnego, interdyscyplinarnego programu nauczania przedmiotów matematyczno – przyrodniczych metodą projektu w szkołach podstawowych, gimnazjach i szkołach ponadgimnazjalnych, co w konsekwencji powinno doprowadzić do zwiększenia zainteresowania uczniów kontynuacją kształcenia na kierunkach technicznych.

Udział w projekcieTestowanie programu w: 16 szkołach podstawowych, 10 gimnazjach, 10 szkołach ponadgimnazjalnych.

Kryteria formalne uczestnictwa szkoły w projekcie: podpisanie porozumienia o współpracy z deklaracją gotowości kadry

pedagogicznej oraz udostępnienia pomieszczeń szkoły, zapewnienie zróżnicowania terytorialnego, założenia struktury próby ze względu na typ szkoły.

Kryteria preferencyjne: zaangażowanie szkoły w dodatkowe inicjatywy – podejmowanie

współpracy, aktywności w celu uatrakcyjnienia oferty edukacyjnej.

Termin rekrutacji szkół do Projektu: 01.12.2010 – 17.12.2010

• Prosimy o dokładne zapoznanie się z zapisami Porozumienia

• Realizacja projektu wymaga przestrzegania zasad obowiązujących przy dofinansowaniu z EFS

• Zwracamy uwagę na:– Kwestię ochrony danych osobowych– Zasady wizualizacji obowiązujące w projektach EFS– Konieczność dokumentowania prowadzonej

aktywności (dzienniki, listy obecności, sprawozdania, karty pracy nauczycieli)

– Frekwencję uczniów na zajęciach

Organizacja projektu w szkole

• Podpisanie porozumienia pomiędzy szkołą a Liderem projektu

• Złożenie innowacji pedagogicznej do kuratorium do końca marca 2011 r.

• Utworzenie zespołu projektowego – nauczyciele przedmiotów matematyczno – przyrodniczych

• Wyznaczenie jednego nauczyciela – Opiekuna szkolnego

Organizacja projektu w szkole• Delegowanie max 2 nauczycieli (reprezentantów

zespołu projektowego) na szkolenia (maj/czerwiec 2011)

• Delegowanie 1 nauczyciela zespołu projektowego na wyjazd do Partnera zagranicznego (III kwartał 2011)

• Rekrutacja uczniów do projektu (wrzesień 2011, semestralnie): formularz zgłoszenia (dokument udziału), zgoda rodziców na udział dziecka w projekcie, zgoda na przetwarzanie danych osobowych Wskazana kontynuacja udziału ucznia w projekcie w kolejnych semestrach

Organizacja projektu w szkole• Utworzenie 1 lub 2 grup uczniów (ok. 20 osób)

w każdym roku szkolnym (2011/2012, 2012/2013)• Uwzględnienie w planie pracy szkoły dodatkowych

zajęć, odpowiednie dostosowanie harmonogramu zajęć projektowych

• Przygotowywanie bieżących sprawozdań z realizacji projektu w szkole (IX-X, XI-XII, I-II, III-IV, V-VI)

• Przeprowadzanie ankiet ewaluacyjnych (uczniowie, nauczyciele, rodzice?)

Pozostałe warunki realizacji projektu w szkole

• Nieodpłatne udostępnienie odpowiednich pomieszczeń w szkole

• Umieszczenie właściwych oznaczeń informacyjnych o realizacji projektu w szkole

• Zapewnienie zastępstwa w przypadku nieobecności/rezygnacji Opiekuna szkolnego bądź któregokolwiek z nauczycieli

• Poddanie się ewentualnej kontroli w zakresie sprawdzenia prawidłowości realizacji zadań w projekcie

Pozostałe warunki realizacji projektu w szkole

• Niezwłoczne informowanie Lidera o przeszkodach powstałych w trakcie realizacji projektu

• Informowanie Lidera o każdych zmianach mających wpływ na realizację projektu

• Udzielanie informacji i wyjaśnień co do realizowanych w szkole zadań

• Stosowanie przyjętego systemu przepływu informacji i komunikacji (poczta elektroniczna, faks, poczta tradycyjna)

Co daje uczestnictwo w projekcie?• Możliwość realizacji zajęć dodatkowych zgodnie

z opracowanym innowacyjnym programem• Wyposażenie szkół w podstawowy zestaw badawczo-

diagnostyczny• Wizyty nauczycieli u Partnera zagranicznego• Konkursy dla zespołów uczniowskich na najlepszy

projekt• Obozy wymiany doświadczeń dla uczniów• Bieżące doposażenie w odczynniki i pomoce naukowe

UNIWERSYTET WROCŁAWSKI

WYDZIAŁ NAUK O ZIEMI I KSZTAŁTOWANIA ŚRODOWISKA

Opiekun merytoryczny – prof. dr hab. Stanisław StaśkoKoordynator ze strony Uniwersytetu Wrocławskiego - dr hab. Robert TarkaSprawy organizacyjno-biurowe - mgr Krzysztof Moskwa

Główna rola:

Przygotowanie, wsparcie metodyczne i merytoryczne nauczycieli do prowadzenia zajęć w ramach Projektu

Na ukończeniu są prace

związane z opracowaniem

specyfikacji metod

prowadzenia zajęć w ramach

opracowanych programów

nauczania

Szkolenia nauczycieli ze szkół

zrekrutowanych do projektu - 16 godzin

Tematyka szkolenia:Metoda projektu w praktyce szkolnejPlanowanie i prowadzenie zajęć terenowych w najbliższej okolicyOrganizacja i techniki efektywnej pracy w grupie

Termin: przełom maja i czerwca 2011

Opracowanie materiałów do realizacji programu

nauczania obejmujących:

- skrypty ze scenariuszami zajęć

- instrukcje techniczne do prowadzenia

zajęć

- arkusze doświadczeń • stawianie pytań i poszukiwanie odpowiedzi• obserwowanie i mierzenie• prowadzenie doświadczeń• dokumentowanie i prezentowanie wyników

Realizacja lekcji pokazowych

W ramach projektu każda szkoła:

2 lekcje pokazowe w Uniwersytecie Wrocławskim

2 lekcje terenowe

(po jednej w każdym roku szkolnym)

Od września 2011 w ramach Projektu rozpoczną

działalność koordynatorzy żywiołów:

Powietrze – dr hab. prof. UWr. Krzysztof Migała

Woda – dr hab. Henryk Marszałek

Ziemia – dr Waldemar Sroka

Opieka i pomoc w realizacji programu w szkołach

Instytut Nauk Geologicznychpl. Maksa Borna 950-204 Wrocław

tel. 713759437fax. 71375-93-71e-mail: krzysztof.moskwa@ing.uni.wroc.plwww.ing.uni.wroc.pl

Udostępnienie nowoczesnego laboratorium badawczego

• Projekt zapewnia dostęp do laboratorium i narzędzi umożliwiających opracowanie map badanych zjawisk

• Zakładamy rozwój umiejętności typowania obszarów do badań w otoczeniu zamieszkania w celu wykrycia ewentualnych zanieczyszczeń wody, gleby i powietrza

• Wyniki pomiarów będą opracowane w formie cyfrowych map zanieczyszczeń środowiska

Udostępnienie nowoczesnego laboratorium badawczego

• Szkoły uczestniczące w projekcie będą miały możliwość przeprowadzenia pomiarów stanu jakości gleby, wody i powietrza na obszarach wytypowanych na podstawie odpowiednich kryteriów oceny wstępnej

• Współpraca z laboratorium zakłada nabycie umiejętności stawiania i weryfikacji hipotez o zanieczyszczeniu środowiska w najbliższym otoczeniu

Lokalizacja punktów badań gleb – identyfikacja prawdopodobnych zanieczyszczeń gleb wykonana przez uczniów w ramach projektu

Mapa zanieczyszczeń gleb opracowana przez uczniów na podstawie wyników badań

„Trzy żywioły”

Innowacyjny interdyscyplinarny program ekologiczny realizowany metodą projektu edukacyjnego

Program „Trzy Żywioły”zmienia model kształcenia: uczeń przejmuje

odpowiedzialność za swoją wiedzę i umiejętności

od działania do wiedzy(nie ma innej, równie skutecznej drogi)

Założenia programu

• Człowiek rozwija się harmonijnie, gdy umożliwia mu się doskonalenie intelektualne, praktyczne i emocjonalne.

• Rozwój poznawczy ucznia polega na samodzielnym konstruowaniu wiedzy pochodzącej z różnych źródeł we własny, subiektywny sposób: od konkretnego doświadczenia do porządkowania poznawanego świata.

• Poczucie sprawstwa, doświadczenie, samodzielne dochodzenie ucznia do wiedzy powoduje trwały rozwój i otwartość na poznawanie świata i samego siebie.

Założenia programu• Zdobywanie wiedzy typu know-how (wiedzieć jak) oraz

know-why (wiedzieć dlaczego) generuje aktywność, samodzielność i odpowiedzialność w procesie kształcenia i własnego rozwoju.

• Grupowanie uczniów nie według kryterium wieku czy zdolności, lecz według ich zainteresowań oraz postępów w nauce wyzwala twórczą współpracę i kreatywność w przekształcaniu sytuacji zastanych.

Cele ogólne programu• Rozbudzenie i wspieranie zainteresowań

przedmiotami matematyczno-przyrodniczymi wśród uczniów.

• Twórcze integrowanie wiedzy z różnych dziedzin.

• Kształtowanie otwartości na poznawanie świata poprzez samodzielne działanie.

• Kształtowanie postaw i zachowań proekologicznych.

Nowatorstwo programu• jest interdyscyplinarny (treści przedmiotowe, wykraczające poza

podstawę programową są pretekstem do osiągnięcia celów),• jest realizowany metodą projektu edukacyjnego,• jest realizowany w grupie uczniów w różnym wieku na

obowiązkowych zajęciach pozalekcyjnych (wyjście poza ramy systemu klasowo-lekcyjnego),

• jest realizowany poprzez wykorzystanie bazy szkoły oraz bazy akredytowanych laboratoriów z zakresu analityki środowiska firmy SGS Eko-Projekt

• jest wspierany merytorycznie przez Wydział Nauk o Ziemi i Kształtowania Środowiska Uniwersytetu Wrocławskiego

Koordynator pracuje z grupą i w grupie,uzgadnia z zespołem szczegóły projektu,scala pracę zespołu

Badacz dostrzega problem, stawia sobie pytania, odpowiedzi szuka w wyniku procesu badawczego przy pomocy właściwych metod, jest ciekawy i precyzyjny; odważnie stawia hipotezy, zestawia dane, swoją pracę poddaje analizie

Sprawozdawca opisuje przebieg wydarzeń

Reporter przedstawia wierny obraz zdarzeńprezentuje swój punkt widzenia i ocenę

Konstruktor opracowuje dokumentację, projektuje narzędzia badawcze

Twórca tworzy strategie

Ekspert autorytet w danej dziedzinie, powołuje się na teorie i fakty

Obserwator uważnie przygląda się zjawiskom, śledzi zachodzące w nich zmiany

Interdyscyplinarny zespół nauczycieli

50 godzin w semestrze konsultacje, doświadczenia,

merytoryczne wsparcie samodzielnych zajęć uczniów

(sesje, debaty, negocjacje, wartościowanie informacji)

Zadania nauczyciela – Opiekuna szkolnego

• Wyłonienie zespołu nauczycieli do realizacji projektu (segmentu projektu).

• Rekrutacja uczniów do realizacji projektu (co najmniej jedna 20-osobowa grupa).

• Nawiązanie współpracy z partnerami. • Ustalenie harmonogramu działań zespołu

nauczycieli.• Koordynowanie pracy nauczycieli

i wspieranie pracy uczniów.• Zorganizowanie spotkania z rodzicami

i ustalenie zasad współpracy.• Współpraca z nauczycielami w ramach

przygotowania uczniów do prezentacji efektów pracy.

Ważne• Interdyscyplinarny zespół nauczycieli powinien współpracować

na każdym etapie realizacji programu „Trzy żywioły”, • Zaproponowane w programie problemy badawcze muszą być

traktowane w sposób holistyczny,• Każdy nauczyciel powinien zdecydowanie skupić się na

kształceniu umiejętności interdyscyplinarnych, a nie przedmiotowych,

• Zakres i wielość zadań do rozwiązania wybranego problemu badawczego określają autonomicznie realizatorzy projektu, uwzględniając charakterystykę uczniów i warunki specyficzne dla pracy w swojej szkole.

Problemy badawcze• Działalność człowieka wpływa na zmiany w środowisku

naturalnym.

• Postęp i sukces cywilizacyjny osiągamy kosztem środowiska naturalnego.

• Zmiany cywilizacyjne determinują funkcjonowanie organizmów żywych w środowisku.

• Zjawiska przyrodnicze tworzą barwy.

• Cywilizacja i natura wpływają na zdrowie człowieka.

„droga ucznia do wiedzy”wybiera problem badawczy

wybiera żywioł

wybiera zadania (w zależności od zainteresowań, możliwości, doświadczenia, dociekliwości)

realizuje zadania

wysuwa wnioski stawia nową hipotezę

zgłębia wiedzę (różne źródła) zadania

realizuje zadania

przygotowuje prezentację efektów pracy

Uczniowie wybierają zadania

ZadaniaWycieczka nad staw, jezioro, rzekęZespół A, B• Ocena stanu jakościowego wody i ilości i rodzaju

zanieczyszczeń pozostawionych przez człowieka na brzegu zbiorników i w zbiornikach wodnych.

Zespół C, Do Ocena klasy czystości wód na podstawie

występujących w wodzie roślin i organizmów żywych

Ocena klasy czystości wód na podstawie badań fizyko-chemicznych:

Zespół Ao pH, zapach, przezroczystość,

Ocena klasy czystości wód na podstawie badań fizyko-chemicznych:Zespół Bo przewodnictwo, obecność wybranych kationów i anionów,

Ocena klasy czystości wód na podstawie badań fizyko-chemicznych:

Zespół Co ilościowe oznaczanie tlenu , badanie zawartości fenolu

i substancji utleniających ,

Zespół D• ocena procesów gnilnych

Ocena klasy czystości wód na podstawie badań fizyko-chemicznych:

Zespoły A – D • Zapoznanie z dopuszczalnymi stężeniami substancji

zanieczyszczających śródlądowe wody powierzchniowe.

Zespoły A – D • Opracowanie merytoryczne i graficzne wyników

badań (mapy, diagramy, tabele, zdjęcia)

Zespoły A – D • Opracowanie metod i sposobów ochrony wód przed

zanieczyszczeniami oraz projektowanie działań mających na celu zmniejszenie emisji zanieczyszczeń.

Zadania • Przygotowanie sejmiku

ekologicznego „Co w wodzie pływa?” z prezentacją zastosowanych metod badawczych oraz wyników pomiarów w różnych formach

Sejmik ekologiczny: „Co w wodzie pływa?”

Skład grupy

• 20 uczniów (4 – 5 zespołów projektowych)• Możliwa zmiana składu osobowego uczniów po upływie

roku (semestru)

• Rok szkolny 2011/2012 – 18 uczniów czerwiec 2012 - 8 uczniów kończy realizację programu (kończy szkołę)• Uzupełnienie składu grupy – nie mniej niż 7 uczniów • Rok szkolny 2012/2013 – 17 uczniów

• Razem w realizacji programu uczestniczyło 25 uczniów

4 semestry pracy uczniówTrzy semestry:• co najmniej 5 projektów• co najmniej 1 z każdego żywiołu

Czwarty semestr:• podsumowanie, konkursy prezentacje

Dziękujemy za uwagę