układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do na podłożu łącznotkankowym kostnienie...

24
FUNKCJE KOŚCI Układ kostny jest strukturą żywą, zdolną do: wzrostu adaptacji naprawy

Upload: tranthu

Post on 28-Feb-2019

217 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

FUNKCJE KOŚCI

Układ kostny jest strukturą żywą,

zdolną do:

• wzrostu

• adaptacji

• naprawy

• przed 8 tyg. życia płodowego

szkielet płodu złożony jest

z błon włóknistych i chrząstki

szklistej

• po 8 tyg. tkanka kostna zaczyna

zastępować błony włókniste

i chrząstkę szklistą. W związku z odmiennym

schematem kostnienia na różnym podłożu

rozróżniamy:

– kostnienie na podłożu łącznotkankowym

– kostnienie na podłożu chrzęstnym

ROZWÓJ KOŚCI

Miejsce, od którego rozpoczyna się proces kostnienia

nazywane jest

punktem kostnienia/punctum ossificationis

ROZWÓJ KOŚCI

kostnienie na podłożu łącznotkankowym

KOSTNIENIE MEZENCHYMATYCZNE

• ten typ osyfikacji jest właściwy niektórym kościom czaszki

(kości: czołowa, ciemieniowa, skroniowa i potyliczna), kościom

twarzoczaszki, obojczykom, miednicy, łopatkom i części

żuchwy

• przed rozpoczęciem kostnienia struktury te tworzy tkanka

łączna zwana mezenchymą

• komórki mezenchymy tworzą skupiska i zaczynają odkładać

substancje organiczne, które następnie ulegają mineralizacji

poprzez krystalizację soli wapnia. Wraz z ta zmianą komórki

mezenchymatyczne przekształcają się w osteoblasty

• niektóre osteoblasty w wyniku kostnienia zostają zamknięte

wewnątrz tworzącej się struktury kości i te przekształcają się

w osteocytypunkt kostnienia

KOSTNIENIE MEZENCHYMATYCZNE

kom. mezenchymy

włókna kolagenu

osteoid

osteoblast

zmineralizowana

kość

osteocyt

KOSTNIENIE MEZENCHYMATYCZNE

• rozwijająca się kość wyrasta na zewnątrz punktu kostnienia tworząc tzw. spiculae

• dzięki dodatkowym podziałom komórek mezenchymatycznych powstają dodatkowe osteoblasty

• osteoblasty wymagają dużych ilości tlenu i substancji odżywczych, które zapewniają naczynia krwionośne uwięzione pomiędzy spiculae. W efekcie zostaną one uwięzione w rosnącej kości.

kom. mezenchymy skupiają się tworząc

okostną

beleczki kości blaszkowatej

naczynie krwionośne

KOSTNIENIE MEZENCHYMATYCZNE

• początkowo kość powstała w wyniku k. mezenchymatycznego składa się tylko z kości gąbczastej. Postępujące przekształcenia wokół naczyń krwionośnych może doprowadzić do wykształcenia się osteonów typowych dla kości zbitej

• w miarę spowalniania procesów wzrostu kości, tkanka łączna otaczająca kość przekształca się w okostną (periosteum). Osteoblasty znajdujące się blisko powierzchni kości składają się na warstwę wewnętrznych komórek okostnej.

włóknista okostna

osteoblast

tkanka zbita

diploë (tkanka gąbczasta)

z szpikiem kostnym

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

• rozpoczyna je wykształcenie „modelu” kości z chrząstki szklistej.

• większość kości powstaje w ten sposób.

• jest bardziej skomplikowane od kostnienia mezenchymatycznego, ponieważ chrząstka szklista musi zostać zniszczona od wewnątrz.

• jako przykład posłuży rozwój kości kończyny

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

• Powiększają się chondrocyty w pobliżu środka trzonu chrzęstnej struktury kości. Kiedy komórki powiększają się, zwiększają się także występujące w nich jamki, a substancja międzykomórkowa zostaje zredukowana do cienkich beleczek, które zaczynają kostnieć.

• powiększone chondrocyty zostają w ten sposób pozbawione substancji odżywczych (zostają odcięte przez skostniałą chrząstkę) i wkrótce obumierają i zanikają.

komórki mezenchymy

komórki chrzęstne

hypertroficzne chondrocyty

• naczynia krwionośne wrastają w ochrzęstną

otaczającą trzon chrzęstny. Komórki wewnętrznej

warstwy ochrzęstnej przekształcają się w osteoblasty.

• w ten sposób ochrzęstna przekształca się w okostną

i wewnętrzna warstwa kościotwórcza wkrótce

wytwarza cienką warstwę kości wokół trzonu. Mankiet

kostny usztywnia strukturę.

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

• naczynia krwionośne włosowate i fibroblasty przenoszą się do wewnątrz chrząstki, w miejsce po chondrocytach, które zanikły.

• skostniała chrzęstna substancja międzykomórkowa zostaje zniszczona — fibroblasty, które przekształciły się w osteoblasty na jej miejsce tworzą kość gąbczastą

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

• z punktu kostnienia proces postępuje w kierunku obu nasad chrzęstnej struktury.

• dopóki średnica trzonu jest niewielka, cały trzon jest wypełniony kością gąbczastą

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

• pierwotne punkty kostnienia powiększają się w kierunku końca bliższego i dalszego trzonu. Osteoklasty rozkładają nową tkankę gąbczastą i tworzą jamę szpikową w środku trzonu kości.

• Podczas gdy osteoblasty przesuwają się w kierunku nasad, chrząstki nasad także się rozrastają. W ten sposób, mimo że trzon rośnie, nasady nadal pozostają chrzęstne i muszą zostać przekształcone w kości.

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

• około porodu większość kości długich posiada już kostny trzon otaczający pozostałości kości gąbczastej, powiększającąsię jamę szpikową i dwie chrzęstne nasady.

• W tym czasie osteoblasty przenoszą się w rejon nasad, gdzie tworzą wtórne punkty kostnienia. Dzięki temu chrzęstnenasady zostają przekształcone w kość gąbczastą. Jednak niewielka płytka chrzęstna, zwana chrząstką nasadową nadal oddziela trzon od nasady.

chrząstka

nasadowa

KOSTNIENIE CHRZĘSTNE

WZROST KOŚCI NA DŁUGOŚĆ

chrząstka

nasadowa

WZROST KOŚCI NA DŁUGOŚĆ

• Część chrząstki nasadowej

znajdująca się bliżej nasady

dzieli się, tworząc więcej

tkanki chrzęstnej, natomiast

część znajdująca się bliżej

trzonu jest przekształcana

w kość. W ten sposób

zwiększana jest długość

trzonu.

skostniała

chrząstka nasadowa

nowe komórki

chrząstki nasadowej

WZROST KOŚCI NA DŁUGOŚĆ

• w okolicy pokwitania intensywność wzrostu kości gwałtownie się zwiększa w wyniku połączonego wpływu hormonu wzrostu, hormony tarczycy i hormonów płciowych

• powoduje to wzrost tempa tworzenia kości w stosunku do prędkości tworzenia nowej chrząstki w obrębie chrząstki nasadowej. W ten sposób dochodzi do zaniku chrząstki nasadowej.

WZROST KOŚCI NA GRUBOŚĆ

• za proces odpowiadają

komórki kościotwórcze

(osteoblasty)

znajdujące się na

przylegającej do kości

warstwie okostnej

i komórki kościogubne

(osteoklasty)

zlokalizowane na

przylegającej do kości

warstwie śródkostnej

okostna

kość

śródkostna

WZROST KOŚCI NA GRUBOŚĆ

• osteoblasty znajdujące się pod okostną odkładają kostną strukturę międzykomórkową na zewnętrznej powierzchni kości. powoduje to pogrubienie trzonu kości

• w tym samym czasie osteoklasty znajdujące się wewnątrz trzonu (w śródkostnej -endosteum) niszczą kość i powiększają jamę szpikową.

nowe komórki

kości

zanik komórek

kości

WZROST KOŚCI NA GRUBOŚĆ

• w rezultacie powiększa

się średnica kości,

mimo, że warstwa

kości tworząca trzon

pozostaje w zasadzie

bez zmian

FUNKCJE KOŚCI

Układ kostny jest strukturą żywą,

zdolną do:

• wzrostu

• adaptacji

• naprawy

PRZEKSZTAŁCANIE KOŚCI

• kość jest

tkanką

dynamiczną

• Prawo Wolffa

twierdzi, że

kość wzrośnie,

lub ulegnie

przekształceniu

w odpowiedzi

na zaistniałą

potrzebę

PRZEKSZTAŁCANIE KOŚCI