ulaŞim ve trafİk gÜvenlİĞİ dergİsİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden...

24
Aralık 2012 - December 2012 ISSN 1307-4288 Adli Bilimciler Derneği ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİ TURKISH JOURNAL OF TRANSPORTATION AND TRAFFIC SAFETY Dekanlarımız Dergimizi Beğendi*

Upload: others

Post on 23-May-2020

8 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

Aralık 2012 - December 2012

ISSN 1307-4288 Adli Bilimciler Derneği

ULAŞIM VE TRAFİK

GUumlVENLİĞİ DERGİSİ

TURKISH JOURNAL OF

TRANSPORTATION AND TRAFFIC SAFETY

Dekanlarımız Dergimizi Beğendi

2

ULAŞIM VE TRAFİK GUumlVENLİĞİ DERGİSİ TURKİSH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATİON AND TRAFFİC

twittercomulasimvetrafik EDİTOumlRLER EDITORS

Prof Dr İ Hamit Hancı Doccedil Dr Yeşim Yasak

EDİTOumlRYARDIMCILARI ASSISTANT OF EDITOR Doccedil Dr Eşref Kuumlccediluumlk Dr Burcu Eşiyok

YAYIN KURULU EDITORIAL BOARD İ Hamit Hancı İrfan Korkusuz Onur Sezer MMemduh Mazmancı Devrim Karakuumllah Suavi Tuncay

ULUSLAR ARASI VE ULUSAL DANIŞMA KURULU TURKISH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATION AND TRAFFIC

Prof Dr Nebi SUumlMER ODTUuml Psikoloji Boumlluumlmuuml

Prof Dr Rıdvan EGE Ufuk Uumlniversitesi

Prof Dr Fatma ALİSİNANOĞLU Gazi Uumlniversitesi Gazi Eğitim Fakuumlltesi

Prof Dr Mehmet YUumlKSEL Pamukkale Uumlniversitesi Emekli

Oumlğretim Uumlyesi Prof Dr Aydın EREL Yıldız Teknik Uumlniversitesi

Prof Dr Yıldız PEKŞEN 19 Mayıs Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Prof Dr Aliye MANDIRACIOĞLU Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD

Prof Dr Goumlknur AKTAY İnoumlnuuml Uumlniversitesi Eczacılık

Fakuumlltesi Prof Dr Durmuş TEZCAN İstanbul Kuumlltuumlr Uumlniversitesi

Prof Dr Fuat YOumlNDEMLİ Selccediluk Uumlniversitesi Meram Tıp

Fakuumlltesi KBB AD Prof Dr Oumlmer Halis TOMBAKLAR Selccediluk Uumlniversitesi Tıp

Fakuumlltesi

Prof Dr Ali BİLGİN Suumlleyman Demirel Uumlniversitesi Muumlhendislik Mimarlık Fakuumlltesi Jeoloji Muumlhendisliği Boumlluumlmuuml

Prof Dr Ahmet YILMAZ Trakya Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Adli Tıp AD Prof Dr Mehmet Erdal COŞKUN Pamukkale Uumlniv Tıp Fak

Noumlroş ve Acil Tıp AD

Prof Dr Fikret İKİZ Ege Uumlniversitesi ProfDrErdal ZORBA Gazi Uumlniv BESYO Muumlduumlruuml ndash HİS

Federasyonu Başkanı

Prof Dr Kemal AKTUĞLU Ege Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve Travmatoloji AD

Prof Dr Ccedilağatay GUumlLER Hacettepe Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Halk Sağlığı AD Prof Dr Doğan SOYASLAN Ccedilankaya UumlnivHukuk Fakuumlltesi

Prof Dr Necati OumlRMECİ Ankara Uumlniv

Prof Dr Murat DİKMENGİL Duumlzce Uumlniv Tıp Fak Prof Dr Mustafa KARAŞAHİN Suumlleyman Demirel Uumlniv

Muumlhendislik Ve Mimarlık Fakİnşaat Muumlh Ulaştırma AD

Prof Dr Recep AKDUR Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD

Prof Dr HBuumllent UumlNER İstanbul UumlnivAdli Tıp Enstituumlsuuml

Prof Dr Nilguumln SARP Girne Amerikan Uumlniv KKTC Prof Dr Zerrin BAYRAKTAR Yıldız Teknik Uumlniversitesi

Emekli Oumlğretim Uumlyesi

Prof Dr Bahar BOYDAK Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Prof Dr Zerrin ERKOL Abant İzzet Baysal UumlniversitesiTıp

Fakuumlltesi Adli Tıp AD

Prof Dr Feridun YENİSEY Bahccedileşehir Uumlniversitesi Prof Dr Fatih Selami MAHMUTOĞLU İstanbul Uumlniversitesi

Hukuk Fakuumlltesi ProfDrBinguumlr SOumlNMEZ Memorial Hastanesi

Prof Dr Hakan HAKERİ Medeniyet Uumlniversitesi Hukuk

Fakuumlltesi Dekanı Prof Dr Osman CELBİŞ İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli

Tıp AD

Prof Dr Osman GUumlRDALGazi Uumlniv Teknik Eğitim Fak Elektrik Eğitimi Boumlluumlmuuml

Prof Dr Yener UumlNVER Oumlzyeğin Uumlniversitesi Hukuk Fakuumlltesi

Dekanı

Prof Dr Mehmet TOKDEMİR Fırat Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD

Prof Dr Mehmet Sunay YAVUZ Celal Bayar Uumlniv Tıp

Fakuumlltesi Adli Tıp AD Doccedil Dr Suumlleyman IŞILDAR EGM

Doccedil Dr Suumlleyman GOumlREN Dicle Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Adli Tıp AD Doccedil Dr Doğaccedil Niyazi OumlZUumlCcedilELİK Acil Tıp Uzmanı

Doccedil Dr Nusret KOumlSE Osmangazi Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve

Travmatoloji AD Doccedil Tbp Alb Mehmet ERYILMAZ GATA Acil Tıp AD

Doccedil Dr Meltem CcedilOLAK Atatuumlrk Uumlniv Diş Hekimliği Fak

Endodonti AD Doccedil Dr Huumllya UCcedilAR Hacettepe Uumlniversitesi Hemşirelik

Yuumlksekokulu

DoccedilDrFatma Yuumlcel BEYAZTAŞ Cumhuriyet Tıp Fak Adli Tıp AD

DoccedilDrAli Rıza UumlCcedilER Yargıtay Uumlyesi

DoccedilDrCcediletin ARSLAN Yargıtay CSavcısı DoccedilDrGuumlrkan ERSOY Dokuzeyluumll Uumlniv Acil Tıp AD

Doccedil Dr Fatih YAĞMUR Medeniyet Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Adli Tıp AD Yrd Doccedil Dr Neşe Nur USER Afyon Kocatepe Uumlniv Tıp Fak

Acil Tıp AD

YardDoccedilDrSerdar SUumlTCcedilUuml Tuumlrk Diş Hekimleri Birliği Yrd Doccedil Dr Ouml Serol DEVECİ Celal Bayar Uumlniversitesi

Manisa Sağlık YO

Yrd Doccedil Dr Ahmet TURLA Ondokuz Mayıs Uumlniv Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD

Yrd Doccedil Dr Nezih VAROL Maltepe Uumlniversitesi

YardDoccedilDrMustafa Ccedilakır Kocaeli Uumlniv Hukuk Fakuumlltesi YardDoccedilDrSuavi Tuncay Ege Uumlniv İletişim Fak

YardDoccedilDr Dr Serpil YAYLACI Acıbadem Uumlniv Acil Tıp

Dr Huumlseyin Fazlı İNAN Sağ Bak İlkyardım ve Acil Sağlık Hizm Daire Başkanlığı

DrDtBuumllent OumlZDOĞAN

DrErcan SEYHAN Jandarma Okullar Komutanlığı DrHuumlseyin BEKİR Serbest Hekim Yunanistan

Fiz Yuumlk Muumlh Aylin Yalccedilın SARIBEY Jandarma Genel

Komutanlığı Kriminal Lab Neyfel KILICcedil Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı

Mustafa AYDIN Kayseri Emniyet Muumlduumlruuml

Osman ORAL Tuumlrkiye Trafik Guumlvenliği Vakfı Youmlnetim Kurulu Uumlyesi

Ali ALTUNTAŞ Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml Trafik Tescil Şb Tevfik KARATAŞ MEB Saraykoumly Mesleki ve Teknik Eğitim

Merkezi Muumlduumlruuml

Avİsmail GUumlNDUumlZ Samsun Psk Nurhayat YUumlKSEL

PsiRebia DİRİM

AvDevrim KARAKUumlLAH Ankara Barosu Hakan DOumlLEK Otomotiv Sanayi

Kapak Fotoğrafları Soldan Sağa Selccediluk Uumlniv Tıp Fak Oumlnceki Dekanı ProfDrNazmi Zengin Oumlzyeğin Uumlniv Hukuk

Fak Dekanı ProfDrYener Uumlnver Medeniyet Uumlniv Hukuk Fak Dekanı ProfDrHakan Hakeri

3

OumlN KOLTUKTA OTURAN CcedilOCUK

DrFatih SEZER DrSalih GUumlVEN ProfDrİHamit HANCI

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler Trafik kazası Ccedilocuk Oturuş pozisyonu Emniyet kemeri Hava yastığı Ccedilocuk Bağlama

Sistemleri

OumlZET Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12

milyondan fazla insan oumllmekte milyonlarca insan

yaralanmalara maruz kalmaktadır Oumlluumlm sebepleri

arasında trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 0-4 yaş

arası ccedilocuklarda 14 sırada yer alırken 5-14 yaş

arası ccedilocuklarda 2 sıradadır Ccedilocukların araccedil

iccedilerisindeki oturuş pozisyonu ve bağlama

sistemlerinin kullanılıp kullanılmamasına goumlre

yaralanma ve oumlluumlm riski farklılık goumlstermektedir

Oumln koltukta oturmak ve bağlama sistemlerini

kullanmamak mortaliteyi artırmaktadır Tuumlrkiyersquode

ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde

uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamamaktadır 150

cmden kısa ve 36 kgın altındaki ccedilocukların

taşınması sırasında ccedilocukların ağırlığına uygun

ccedilocuk bağlama sistemlerinin kullanılması

zorunludur Oumlluumlmlerin ve yaralanmaların

azaltılabilmesi iccedilin ccedilocukların bir aracın arka

koltuklarına oturtulması boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmesi ve

uygun bağlama sistemlerinin kullanılması

gerekmektedir Ayrıca oumlluumlmleri ve yaralanmaları

azaltmak iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler

geliştirmesi desteklenmeli ve aileler

bilinccedillendirilmelidir

GİRİŞ Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12

milyondan fazla insan oumllmekte ve 20 ila 50 milyonu

oumlluumlmcuumll olmayan yaralanmalara maruz kalmaktadır

Oumlluumlm sebepleri arasında 0-4 yaş arası ccedilocuklarda

trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 14 Sırada yer

almakta iken 5-14 yaş arası ccedilocuklarda 2 Sırada

yer almaktadır Duumlnyanın pek ccedilok boumllgesinde trafik

kazaları yaralanmaları halen artmaktadır (1)

Ccedilocuklara uygun koruma sistemleri şiddetli

yaralanma olasılığını azaltarak ccedilocukları guumlvence

altına almaktadır Koruma oumlnlemi alınmamış

ccedilocukların bulunduğu araccedillarda ccedilarpışma

durumlarında yaralanma ve oumlluumlm riski artmaktadır (1)

Ccedilocukların araccedil iccedilerisindeki oturuş pozisyonu trafik

kazalarına bağlı oumlluumlm riskini etkilemektedir

Ccedilocuklar ve yetişkinler iccedilin yapılan ccediloğu ccedilalışma

arka koltukta oturan yolcuların oumlluumlm ya da oumlluumlmcuumll

olmayan yaralanma riskinin daha az olduğunu

goumlstermektedir (2)

Tuumlrkiyersquode Mevzuat

Karayolları Trafik Youmlnetmeliği 150 Maddesine

goumlre

Otomobillerin arazi taşıtlarının kamyonet kamyon

ve ccedilekicilerin minibuumls ve otobuumlslerin buumltuumln

koltuklarında emniyet kemerinin bulundurulması ve

kullanılması zorunludur Yerleşim yeri iccedilinde ticari

amaccedilla yolcu taşımacılığı yapan minibuumls ve

otobuumlsler (umum servis araccedilları hariccedil) ile dolmuş

otomobillerindeki yolcular emniyet kemeri

kullanmak zorunda değildir (3)

Otomobillerde 150 cmden kısa ve 36 kgın

altındaki ccedilocukların taşınması sırasında ccedilocukların

ağırlığına uygun ccedilocuk bağlama sistemlerinin

kullanılması zorunludur Ancak 135 cmden uzun

ccedilocuklar ccedilocuk bağlama sistemleri yerine oumln

koltukta oturmamak şartıyla diğer koltuklardaki

emniyet kemerlerini kullanabilirler (3)

Ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde

uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamazlar Ccedilocuklar

araccedilta hava yastığı devre dışı bırakılmadan oumln hava

yastığı ile korunan bir yolcu koltuğunda yuumlzuuml

geriye doumlnuumlk ccedilocuk bağlama sistemi kullanılarak

taşınamazlar (3)

Oturuş Pozisyonu

Arka koltukta oturan ccedilocukların oumln koltukta

oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma riski 35 daha

azdır ve hatta yaralanmanın azalışı oumln koltukta hava

yastığı var ise daha fazladır(4)

Arka koltukta oturan 12 yaş ve altı ccedilocuklarda oumln

koltukta oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma

riskinde 36 azalma goumlruumlluumlrken 13 yaş ve

uumlzerinde 32 5-12 yaş arasında 30 1-4 yaş

arasında ise 41 azalma goumlruumllmuumlştuumlr (2)

12 yaş ve altında arka koltukta ccedilocuk bağlama

sistemleri kullananlar oumlluumlmcuumll ccedilarpışmalarda en

duumlşuumlk oumlluumlm oranına(14) sahipken

kullanmayanlarda bu oran 24 oumln koltukta oturup

ccedilocuk bağlama sistemi kullanmayanlar oumlluumlmcuumll

ccedilarpışmalarda en yuumlksek oumlluumlm oranına(39)

sahipken kullananlarda bu oran 22 olarak

belirtilmiştir (2)

12 Yaş ve Altında Oumlluumlm Oranları (2)

Oumln koltukta Arka koltukta

4

oturanlar oturanlar

Bağlama

sistemi var 22 14

Bağlama

sistemi yok 39 24

4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir

ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri

takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup

emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i

yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları

durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)

Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını

etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın

altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati

ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre

daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem

kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu

sistem kullananlarda 11 dir (2)

Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk

Bağlama Sistemleri

Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek

yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır

Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine

getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve

kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir

Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet

kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)

Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni

oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk

ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak

incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise

de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir

Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir

Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir

yarar sağlamayacaktır (6)

Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet

kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları

yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet

kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)

Hava Yastığı Kullanımı

Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta

oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla

sonuccedillanabilmektedir (7)

Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut

ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut

pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları

hassas kılmaktadır (8)

0-14 yaş arası ccedilocukların

oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı

accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına

işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden

ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve

accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır

Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre

oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin

veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)

Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin

guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların

hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta

oturması gerekmektedir (10)

TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar

ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan

ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu

etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka

koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski

oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)

Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı

itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt

dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka

koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve

kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde

uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri

bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların

guumlvenliğini azaltmaktadırlar

Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki

ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri

dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar

ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir

SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması

gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve

buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde

sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta

oturtulması gerekmektedir (10)

Ayrıca ccedilocuklarda

daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması

iccedilin destekleyici koltukların kullanılması

gerekmektedir (11)

Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin

kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve

ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir

ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile

seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99

u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet

kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12

yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk

bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)

Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı

ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin

tasarlanmamıştır (8)

Uygunsuz kullanılan emniyet

kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri

sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep

olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak

iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi

desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir

5

KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA

httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa

d_safety_status2009en ET12082012

2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating

position and childrenrsquo risk of dying in motor

vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187

3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html

ET12082012

4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S

Hingson R Graham JD Where children sit in cars

The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J

Public Health 200191311-313

5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG

Are seat belt restraints as effective in school age

children as in adults A prospective crash study

BMJ 2002324(7346)1123

6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC

ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx

ET12082012

7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of

Occupant Protection Systems and Their Use EA

httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf

ET 12082012

8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B

German A Letts M Children in Crashes

Mechanisms of injury and restraint system Can J

Surg 200144445-449

9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and

Body Size on Serious Injury From Passenger Air-

Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad

Ped 20051151579

10-Howard AW Automobile restraints for children

A review for clinicians CMAJ 2002167769-773

11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child

seating position and restraint use in three states

Injury Prevention 2000624-28

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI

TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR

RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION

ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES

DrErcan SEYHAN

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml

OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla

taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o

kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke

iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi

yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul

goumlren uluslar arası kuralların uygulanması

gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın

uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan

kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir

gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern

patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım

depolama ve taşıma talimatlarına uygun

davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan

dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak

uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir

husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde

kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar

SUMMARY Explosives revive to evaluate the

possible risks on health security public and private

6

property considerations while its transportation was

carried out The transportation of explosives on

roads should be planned in detail because of its

risky specialities While domestic transportation

requires countryrsquos own regulations the

international transportation strictly requires the

international regulations as well Hence it is a must

necessity to have national laws and regulations

which are compatible with the international ones It

is a fact that the modern explosives are quite safe as

long as they are handled due to its transportation

and storage regulatory rules In sum it is highly

important to use the explosives which are produced

with internationally approved standarts

Key Words Explosive road transportation

international standarts

GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara

deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri

esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar

arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr

Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu

kadar planlaması da o kadar detaylı olmak

zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması

durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken

sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası

kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla

ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş

ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da

kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)

Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde

nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası

Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması

(ADR)-European Agreement concerning the

International Carriage of Dangerous Goods by

Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca

BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model

Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United

Nations Recommendations on the Transport of

Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh

revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde

taşımacılığında uluslar arası standartların

uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde

bulunmuştur (3)

Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987

tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan

Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve

Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması

Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok

Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin

Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki

nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir

Patlayıcı maddelerin depolanması ve

taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı

sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir

ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı

madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı

faaliyetlerinin temelinde standart uygulama

proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının

oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim

mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel

koruma ekipman ve donanıma sahip olunması

gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının

oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli

depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve

patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı

kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da

değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin

uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli

ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip

olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde

taşımacılığının uygulanabilir politika ve

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 2: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

2

ULAŞIM VE TRAFİK GUumlVENLİĞİ DERGİSİ TURKİSH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATİON AND TRAFFİC

twittercomulasimvetrafik EDİTOumlRLER EDITORS

Prof Dr İ Hamit Hancı Doccedil Dr Yeşim Yasak

EDİTOumlRYARDIMCILARI ASSISTANT OF EDITOR Doccedil Dr Eşref Kuumlccediluumlk Dr Burcu Eşiyok

YAYIN KURULU EDITORIAL BOARD İ Hamit Hancı İrfan Korkusuz Onur Sezer MMemduh Mazmancı Devrim Karakuumllah Suavi Tuncay

ULUSLAR ARASI VE ULUSAL DANIŞMA KURULU TURKISH JOURNAL OF SAFETY TRANSPORTATION AND TRAFFIC

Prof Dr Nebi SUumlMER ODTUuml Psikoloji Boumlluumlmuuml

Prof Dr Rıdvan EGE Ufuk Uumlniversitesi

Prof Dr Fatma ALİSİNANOĞLU Gazi Uumlniversitesi Gazi Eğitim Fakuumlltesi

Prof Dr Mehmet YUumlKSEL Pamukkale Uumlniversitesi Emekli

Oumlğretim Uumlyesi Prof Dr Aydın EREL Yıldız Teknik Uumlniversitesi

Prof Dr Yıldız PEKŞEN 19 Mayıs Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Prof Dr Aliye MANDIRACIOĞLU Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD

Prof Dr Goumlknur AKTAY İnoumlnuuml Uumlniversitesi Eczacılık

Fakuumlltesi Prof Dr Durmuş TEZCAN İstanbul Kuumlltuumlr Uumlniversitesi

Prof Dr Fuat YOumlNDEMLİ Selccediluk Uumlniversitesi Meram Tıp

Fakuumlltesi KBB AD Prof Dr Oumlmer Halis TOMBAKLAR Selccediluk Uumlniversitesi Tıp

Fakuumlltesi

Prof Dr Ali BİLGİN Suumlleyman Demirel Uumlniversitesi Muumlhendislik Mimarlık Fakuumlltesi Jeoloji Muumlhendisliği Boumlluumlmuuml

Prof Dr Ahmet YILMAZ Trakya Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Adli Tıp AD Prof Dr Mehmet Erdal COŞKUN Pamukkale Uumlniv Tıp Fak

Noumlroş ve Acil Tıp AD

Prof Dr Fikret İKİZ Ege Uumlniversitesi ProfDrErdal ZORBA Gazi Uumlniv BESYO Muumlduumlruuml ndash HİS

Federasyonu Başkanı

Prof Dr Kemal AKTUĞLU Ege Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve Travmatoloji AD

Prof Dr Ccedilağatay GUumlLER Hacettepe Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Halk Sağlığı AD Prof Dr Doğan SOYASLAN Ccedilankaya UumlnivHukuk Fakuumlltesi

Prof Dr Necati OumlRMECİ Ankara Uumlniv

Prof Dr Murat DİKMENGİL Duumlzce Uumlniv Tıp Fak Prof Dr Mustafa KARAŞAHİN Suumlleyman Demirel Uumlniv

Muumlhendislik Ve Mimarlık Fakİnşaat Muumlh Ulaştırma AD

Prof Dr Recep AKDUR Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Halk Sağlığı AD

Prof Dr HBuumllent UumlNER İstanbul UumlnivAdli Tıp Enstituumlsuuml

Prof Dr Nilguumln SARP Girne Amerikan Uumlniv KKTC Prof Dr Zerrin BAYRAKTAR Yıldız Teknik Uumlniversitesi

Emekli Oumlğretim Uumlyesi

Prof Dr Bahar BOYDAK Ege Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Prof Dr Zerrin ERKOL Abant İzzet Baysal UumlniversitesiTıp

Fakuumlltesi Adli Tıp AD

Prof Dr Feridun YENİSEY Bahccedileşehir Uumlniversitesi Prof Dr Fatih Selami MAHMUTOĞLU İstanbul Uumlniversitesi

Hukuk Fakuumlltesi ProfDrBinguumlr SOumlNMEZ Memorial Hastanesi

Prof Dr Hakan HAKERİ Medeniyet Uumlniversitesi Hukuk

Fakuumlltesi Dekanı Prof Dr Osman CELBİŞ İnoumlnuuml Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli

Tıp AD

Prof Dr Osman GUumlRDALGazi Uumlniv Teknik Eğitim Fak Elektrik Eğitimi Boumlluumlmuuml

Prof Dr Yener UumlNVER Oumlzyeğin Uumlniversitesi Hukuk Fakuumlltesi

Dekanı

Prof Dr Mehmet TOKDEMİR Fırat Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD

Prof Dr Mehmet Sunay YAVUZ Celal Bayar Uumlniv Tıp

Fakuumlltesi Adli Tıp AD Doccedil Dr Suumlleyman IŞILDAR EGM

Doccedil Dr Suumlleyman GOumlREN Dicle Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Adli Tıp AD Doccedil Dr Doğaccedil Niyazi OumlZUumlCcedilELİK Acil Tıp Uzmanı

Doccedil Dr Nusret KOumlSE Osmangazi Uumlniv Tıp Fak Ortopedi ve

Travmatoloji AD Doccedil Tbp Alb Mehmet ERYILMAZ GATA Acil Tıp AD

Doccedil Dr Meltem CcedilOLAK Atatuumlrk Uumlniv Diş Hekimliği Fak

Endodonti AD Doccedil Dr Huumllya UCcedilAR Hacettepe Uumlniversitesi Hemşirelik

Yuumlksekokulu

DoccedilDrFatma Yuumlcel BEYAZTAŞ Cumhuriyet Tıp Fak Adli Tıp AD

DoccedilDrAli Rıza UumlCcedilER Yargıtay Uumlyesi

DoccedilDrCcediletin ARSLAN Yargıtay CSavcısı DoccedilDrGuumlrkan ERSOY Dokuzeyluumll Uumlniv Acil Tıp AD

Doccedil Dr Fatih YAĞMUR Medeniyet Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi

Adli Tıp AD Yrd Doccedil Dr Neşe Nur USER Afyon Kocatepe Uumlniv Tıp Fak

Acil Tıp AD

YardDoccedilDrSerdar SUumlTCcedilUuml Tuumlrk Diş Hekimleri Birliği Yrd Doccedil Dr Ouml Serol DEVECİ Celal Bayar Uumlniversitesi

Manisa Sağlık YO

Yrd Doccedil Dr Ahmet TURLA Ondokuz Mayıs Uumlniv Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp AD

Yrd Doccedil Dr Nezih VAROL Maltepe Uumlniversitesi

YardDoccedilDrMustafa Ccedilakır Kocaeli Uumlniv Hukuk Fakuumlltesi YardDoccedilDrSuavi Tuncay Ege Uumlniv İletişim Fak

YardDoccedilDr Dr Serpil YAYLACI Acıbadem Uumlniv Acil Tıp

Dr Huumlseyin Fazlı İNAN Sağ Bak İlkyardım ve Acil Sağlık Hizm Daire Başkanlığı

DrDtBuumllent OumlZDOĞAN

DrErcan SEYHAN Jandarma Okullar Komutanlığı DrHuumlseyin BEKİR Serbest Hekim Yunanistan

Fiz Yuumlk Muumlh Aylin Yalccedilın SARIBEY Jandarma Genel

Komutanlığı Kriminal Lab Neyfel KILICcedil Başbakanlık İnsan Hakları Başkanlığı

Mustafa AYDIN Kayseri Emniyet Muumlduumlruuml

Osman ORAL Tuumlrkiye Trafik Guumlvenliği Vakfı Youmlnetim Kurulu Uumlyesi

Ali ALTUNTAŞ Ankara Emniyet Muumlduumlrluumlğuuml Trafik Tescil Şb Tevfik KARATAŞ MEB Saraykoumly Mesleki ve Teknik Eğitim

Merkezi Muumlduumlruuml

Avİsmail GUumlNDUumlZ Samsun Psk Nurhayat YUumlKSEL

PsiRebia DİRİM

AvDevrim KARAKUumlLAH Ankara Barosu Hakan DOumlLEK Otomotiv Sanayi

Kapak Fotoğrafları Soldan Sağa Selccediluk Uumlniv Tıp Fak Oumlnceki Dekanı ProfDrNazmi Zengin Oumlzyeğin Uumlniv Hukuk

Fak Dekanı ProfDrYener Uumlnver Medeniyet Uumlniv Hukuk Fak Dekanı ProfDrHakan Hakeri

3

OumlN KOLTUKTA OTURAN CcedilOCUK

DrFatih SEZER DrSalih GUumlVEN ProfDrİHamit HANCI

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler Trafik kazası Ccedilocuk Oturuş pozisyonu Emniyet kemeri Hava yastığı Ccedilocuk Bağlama

Sistemleri

OumlZET Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12

milyondan fazla insan oumllmekte milyonlarca insan

yaralanmalara maruz kalmaktadır Oumlluumlm sebepleri

arasında trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 0-4 yaş

arası ccedilocuklarda 14 sırada yer alırken 5-14 yaş

arası ccedilocuklarda 2 sıradadır Ccedilocukların araccedil

iccedilerisindeki oturuş pozisyonu ve bağlama

sistemlerinin kullanılıp kullanılmamasına goumlre

yaralanma ve oumlluumlm riski farklılık goumlstermektedir

Oumln koltukta oturmak ve bağlama sistemlerini

kullanmamak mortaliteyi artırmaktadır Tuumlrkiyersquode

ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde

uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamamaktadır 150

cmden kısa ve 36 kgın altındaki ccedilocukların

taşınması sırasında ccedilocukların ağırlığına uygun

ccedilocuk bağlama sistemlerinin kullanılması

zorunludur Oumlluumlmlerin ve yaralanmaların

azaltılabilmesi iccedilin ccedilocukların bir aracın arka

koltuklarına oturtulması boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmesi ve

uygun bağlama sistemlerinin kullanılması

gerekmektedir Ayrıca oumlluumlmleri ve yaralanmaları

azaltmak iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler

geliştirmesi desteklenmeli ve aileler

bilinccedillendirilmelidir

GİRİŞ Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12

milyondan fazla insan oumllmekte ve 20 ila 50 milyonu

oumlluumlmcuumll olmayan yaralanmalara maruz kalmaktadır

Oumlluumlm sebepleri arasında 0-4 yaş arası ccedilocuklarda

trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 14 Sırada yer

almakta iken 5-14 yaş arası ccedilocuklarda 2 Sırada

yer almaktadır Duumlnyanın pek ccedilok boumllgesinde trafik

kazaları yaralanmaları halen artmaktadır (1)

Ccedilocuklara uygun koruma sistemleri şiddetli

yaralanma olasılığını azaltarak ccedilocukları guumlvence

altına almaktadır Koruma oumlnlemi alınmamış

ccedilocukların bulunduğu araccedillarda ccedilarpışma

durumlarında yaralanma ve oumlluumlm riski artmaktadır (1)

Ccedilocukların araccedil iccedilerisindeki oturuş pozisyonu trafik

kazalarına bağlı oumlluumlm riskini etkilemektedir

Ccedilocuklar ve yetişkinler iccedilin yapılan ccediloğu ccedilalışma

arka koltukta oturan yolcuların oumlluumlm ya da oumlluumlmcuumll

olmayan yaralanma riskinin daha az olduğunu

goumlstermektedir (2)

Tuumlrkiyersquode Mevzuat

Karayolları Trafik Youmlnetmeliği 150 Maddesine

goumlre

Otomobillerin arazi taşıtlarının kamyonet kamyon

ve ccedilekicilerin minibuumls ve otobuumlslerin buumltuumln

koltuklarında emniyet kemerinin bulundurulması ve

kullanılması zorunludur Yerleşim yeri iccedilinde ticari

amaccedilla yolcu taşımacılığı yapan minibuumls ve

otobuumlsler (umum servis araccedilları hariccedil) ile dolmuş

otomobillerindeki yolcular emniyet kemeri

kullanmak zorunda değildir (3)

Otomobillerde 150 cmden kısa ve 36 kgın

altındaki ccedilocukların taşınması sırasında ccedilocukların

ağırlığına uygun ccedilocuk bağlama sistemlerinin

kullanılması zorunludur Ancak 135 cmden uzun

ccedilocuklar ccedilocuk bağlama sistemleri yerine oumln

koltukta oturmamak şartıyla diğer koltuklardaki

emniyet kemerlerini kullanabilirler (3)

Ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde

uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamazlar Ccedilocuklar

araccedilta hava yastığı devre dışı bırakılmadan oumln hava

yastığı ile korunan bir yolcu koltuğunda yuumlzuuml

geriye doumlnuumlk ccedilocuk bağlama sistemi kullanılarak

taşınamazlar (3)

Oturuş Pozisyonu

Arka koltukta oturan ccedilocukların oumln koltukta

oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma riski 35 daha

azdır ve hatta yaralanmanın azalışı oumln koltukta hava

yastığı var ise daha fazladır(4)

Arka koltukta oturan 12 yaş ve altı ccedilocuklarda oumln

koltukta oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma

riskinde 36 azalma goumlruumlluumlrken 13 yaş ve

uumlzerinde 32 5-12 yaş arasında 30 1-4 yaş

arasında ise 41 azalma goumlruumllmuumlştuumlr (2)

12 yaş ve altında arka koltukta ccedilocuk bağlama

sistemleri kullananlar oumlluumlmcuumll ccedilarpışmalarda en

duumlşuumlk oumlluumlm oranına(14) sahipken

kullanmayanlarda bu oran 24 oumln koltukta oturup

ccedilocuk bağlama sistemi kullanmayanlar oumlluumlmcuumll

ccedilarpışmalarda en yuumlksek oumlluumlm oranına(39)

sahipken kullananlarda bu oran 22 olarak

belirtilmiştir (2)

12 Yaş ve Altında Oumlluumlm Oranları (2)

Oumln koltukta Arka koltukta

4

oturanlar oturanlar

Bağlama

sistemi var 22 14

Bağlama

sistemi yok 39 24

4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir

ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri

takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup

emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i

yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları

durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)

Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını

etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın

altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati

ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre

daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem

kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu

sistem kullananlarda 11 dir (2)

Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk

Bağlama Sistemleri

Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek

yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır

Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine

getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve

kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir

Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet

kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)

Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni

oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk

ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak

incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise

de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir

Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir

Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir

yarar sağlamayacaktır (6)

Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet

kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları

yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet

kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)

Hava Yastığı Kullanımı

Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta

oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla

sonuccedillanabilmektedir (7)

Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut

ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut

pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları

hassas kılmaktadır (8)

0-14 yaş arası ccedilocukların

oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı

accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına

işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden

ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve

accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır

Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre

oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin

veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)

Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin

guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların

hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta

oturması gerekmektedir (10)

TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar

ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan

ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu

etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka

koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski

oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)

Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı

itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt

dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka

koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve

kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde

uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri

bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların

guumlvenliğini azaltmaktadırlar

Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki

ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri

dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar

ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir

SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması

gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve

buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde

sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta

oturtulması gerekmektedir (10)

Ayrıca ccedilocuklarda

daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması

iccedilin destekleyici koltukların kullanılması

gerekmektedir (11)

Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin

kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve

ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir

ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile

seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99

u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet

kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12

yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk

bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)

Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı

ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin

tasarlanmamıştır (8)

Uygunsuz kullanılan emniyet

kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri

sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep

olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak

iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi

desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir

5

KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA

httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa

d_safety_status2009en ET12082012

2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating

position and childrenrsquo risk of dying in motor

vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187

3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html

ET12082012

4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S

Hingson R Graham JD Where children sit in cars

The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J

Public Health 200191311-313

5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG

Are seat belt restraints as effective in school age

children as in adults A prospective crash study

BMJ 2002324(7346)1123

6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC

ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx

ET12082012

7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of

Occupant Protection Systems and Their Use EA

httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf

ET 12082012

8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B

German A Letts M Children in Crashes

Mechanisms of injury and restraint system Can J

Surg 200144445-449

9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and

Body Size on Serious Injury From Passenger Air-

Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad

Ped 20051151579

10-Howard AW Automobile restraints for children

A review for clinicians CMAJ 2002167769-773

11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child

seating position and restraint use in three states

Injury Prevention 2000624-28

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI

TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR

RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION

ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES

DrErcan SEYHAN

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml

OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla

taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o

kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke

iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi

yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul

goumlren uluslar arası kuralların uygulanması

gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın

uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan

kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir

gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern

patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım

depolama ve taşıma talimatlarına uygun

davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan

dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak

uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir

husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde

kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar

SUMMARY Explosives revive to evaluate the

possible risks on health security public and private

6

property considerations while its transportation was

carried out The transportation of explosives on

roads should be planned in detail because of its

risky specialities While domestic transportation

requires countryrsquos own regulations the

international transportation strictly requires the

international regulations as well Hence it is a must

necessity to have national laws and regulations

which are compatible with the international ones It

is a fact that the modern explosives are quite safe as

long as they are handled due to its transportation

and storage regulatory rules In sum it is highly

important to use the explosives which are produced

with internationally approved standarts

Key Words Explosive road transportation

international standarts

GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara

deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri

esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar

arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr

Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu

kadar planlaması da o kadar detaylı olmak

zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması

durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken

sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası

kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla

ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş

ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da

kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)

Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde

nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası

Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması

(ADR)-European Agreement concerning the

International Carriage of Dangerous Goods by

Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca

BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model

Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United

Nations Recommendations on the Transport of

Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh

revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde

taşımacılığında uluslar arası standartların

uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde

bulunmuştur (3)

Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987

tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan

Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve

Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması

Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok

Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin

Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki

nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir

Patlayıcı maddelerin depolanması ve

taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı

sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir

ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı

madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı

faaliyetlerinin temelinde standart uygulama

proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının

oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim

mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel

koruma ekipman ve donanıma sahip olunması

gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının

oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli

depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve

patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı

kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da

değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin

uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli

ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip

olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde

taşımacılığının uygulanabilir politika ve

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 3: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

3

OumlN KOLTUKTA OTURAN CcedilOCUK

DrFatih SEZER DrSalih GUumlVEN ProfDrİHamit HANCI

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniversitesi Tıp Fakuumlltesi Adli Tıp Anabilim Dalı

Anahtar Kelimeler Trafik kazası Ccedilocuk Oturuş pozisyonu Emniyet kemeri Hava yastığı Ccedilocuk Bağlama

Sistemleri

OumlZET Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12

milyondan fazla insan oumllmekte milyonlarca insan

yaralanmalara maruz kalmaktadır Oumlluumlm sebepleri

arasında trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 0-4 yaş

arası ccedilocuklarda 14 sırada yer alırken 5-14 yaş

arası ccedilocuklarda 2 sıradadır Ccedilocukların araccedil

iccedilerisindeki oturuş pozisyonu ve bağlama

sistemlerinin kullanılıp kullanılmamasına goumlre

yaralanma ve oumlluumlm riski farklılık goumlstermektedir

Oumln koltukta oturmak ve bağlama sistemlerini

kullanmamak mortaliteyi artırmaktadır Tuumlrkiyersquode

ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde

uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamamaktadır 150

cmden kısa ve 36 kgın altındaki ccedilocukların

taşınması sırasında ccedilocukların ağırlığına uygun

ccedilocuk bağlama sistemlerinin kullanılması

zorunludur Oumlluumlmlerin ve yaralanmaların

azaltılabilmesi iccedilin ccedilocukların bir aracın arka

koltuklarına oturtulması boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmesi ve

uygun bağlama sistemlerinin kullanılması

gerekmektedir Ayrıca oumlluumlmleri ve yaralanmaları

azaltmak iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler

geliştirmesi desteklenmeli ve aileler

bilinccedillendirilmelidir

GİRİŞ Karayollarında duumlnya genelinde her yıl 12

milyondan fazla insan oumllmekte ve 20 ila 50 milyonu

oumlluumlmcuumll olmayan yaralanmalara maruz kalmaktadır

Oumlluumlm sebepleri arasında 0-4 yaş arası ccedilocuklarda

trafik kazalarına bağlı oumlluumlmler 14 Sırada yer

almakta iken 5-14 yaş arası ccedilocuklarda 2 Sırada

yer almaktadır Duumlnyanın pek ccedilok boumllgesinde trafik

kazaları yaralanmaları halen artmaktadır (1)

Ccedilocuklara uygun koruma sistemleri şiddetli

yaralanma olasılığını azaltarak ccedilocukları guumlvence

altına almaktadır Koruma oumlnlemi alınmamış

ccedilocukların bulunduğu araccedillarda ccedilarpışma

durumlarında yaralanma ve oumlluumlm riski artmaktadır (1)

Ccedilocukların araccedil iccedilerisindeki oturuş pozisyonu trafik

kazalarına bağlı oumlluumlm riskini etkilemektedir

Ccedilocuklar ve yetişkinler iccedilin yapılan ccediloğu ccedilalışma

arka koltukta oturan yolcuların oumlluumlm ya da oumlluumlmcuumll

olmayan yaralanma riskinin daha az olduğunu

goumlstermektedir (2)

Tuumlrkiyersquode Mevzuat

Karayolları Trafik Youmlnetmeliği 150 Maddesine

goumlre

Otomobillerin arazi taşıtlarının kamyonet kamyon

ve ccedilekicilerin minibuumls ve otobuumlslerin buumltuumln

koltuklarında emniyet kemerinin bulundurulması ve

kullanılması zorunludur Yerleşim yeri iccedilinde ticari

amaccedilla yolcu taşımacılığı yapan minibuumls ve

otobuumlsler (umum servis araccedilları hariccedil) ile dolmuş

otomobillerindeki yolcular emniyet kemeri

kullanmak zorunda değildir (3)

Otomobillerde 150 cmden kısa ve 36 kgın

altındaki ccedilocukların taşınması sırasında ccedilocukların

ağırlığına uygun ccedilocuk bağlama sistemlerinin

kullanılması zorunludur Ancak 135 cmden uzun

ccedilocuklar ccedilocuk bağlama sistemleri yerine oumln

koltukta oturmamak şartıyla diğer koltuklardaki

emniyet kemerlerini kullanabilirler (3)

Ccedilocuk bağlama sistemleri olmayan otomobillerde

uumlccedil yaşın altındaki ccedilocuklar taşınamazlar Ccedilocuklar

araccedilta hava yastığı devre dışı bırakılmadan oumln hava

yastığı ile korunan bir yolcu koltuğunda yuumlzuuml

geriye doumlnuumlk ccedilocuk bağlama sistemi kullanılarak

taşınamazlar (3)

Oturuş Pozisyonu

Arka koltukta oturan ccedilocukların oumln koltukta

oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma riski 35 daha

azdır ve hatta yaralanmanın azalışı oumln koltukta hava

yastığı var ise daha fazladır(4)

Arka koltukta oturan 12 yaş ve altı ccedilocuklarda oumln

koltukta oturanlara goumlre oumlluumlmcuumll yaralanma

riskinde 36 azalma goumlruumlluumlrken 13 yaş ve

uumlzerinde 32 5-12 yaş arasında 30 1-4 yaş

arasında ise 41 azalma goumlruumllmuumlştuumlr (2)

12 yaş ve altında arka koltukta ccedilocuk bağlama

sistemleri kullananlar oumlluumlmcuumll ccedilarpışmalarda en

duumlşuumlk oumlluumlm oranına(14) sahipken

kullanmayanlarda bu oran 24 oumln koltukta oturup

ccedilocuk bağlama sistemi kullanmayanlar oumlluumlmcuumll

ccedilarpışmalarda en yuumlksek oumlluumlm oranına(39)

sahipken kullananlarda bu oran 22 olarak

belirtilmiştir (2)

12 Yaş ve Altında Oumlluumlm Oranları (2)

Oumln koltukta Arka koltukta

4

oturanlar oturanlar

Bağlama

sistemi var 22 14

Bağlama

sistemi yok 39 24

4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir

ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri

takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup

emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i

yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları

durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)

Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını

etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın

altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati

ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre

daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem

kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu

sistem kullananlarda 11 dir (2)

Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk

Bağlama Sistemleri

Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek

yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır

Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine

getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve

kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir

Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet

kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)

Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni

oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk

ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak

incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise

de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir

Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir

Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir

yarar sağlamayacaktır (6)

Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet

kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları

yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet

kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)

Hava Yastığı Kullanımı

Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta

oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla

sonuccedillanabilmektedir (7)

Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut

ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut

pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları

hassas kılmaktadır (8)

0-14 yaş arası ccedilocukların

oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı

accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına

işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden

ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve

accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır

Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre

oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin

veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)

Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin

guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların

hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta

oturması gerekmektedir (10)

TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar

ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan

ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu

etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka

koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski

oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)

Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı

itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt

dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka

koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve

kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde

uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri

bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların

guumlvenliğini azaltmaktadırlar

Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki

ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri

dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar

ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir

SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması

gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve

buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde

sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta

oturtulması gerekmektedir (10)

Ayrıca ccedilocuklarda

daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması

iccedilin destekleyici koltukların kullanılması

gerekmektedir (11)

Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin

kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve

ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir

ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile

seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99

u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet

kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12

yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk

bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)

Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı

ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin

tasarlanmamıştır (8)

Uygunsuz kullanılan emniyet

kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri

sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep

olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak

iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi

desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir

5

KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA

httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa

d_safety_status2009en ET12082012

2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating

position and childrenrsquo risk of dying in motor

vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187

3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html

ET12082012

4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S

Hingson R Graham JD Where children sit in cars

The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J

Public Health 200191311-313

5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG

Are seat belt restraints as effective in school age

children as in adults A prospective crash study

BMJ 2002324(7346)1123

6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC

ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx

ET12082012

7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of

Occupant Protection Systems and Their Use EA

httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf

ET 12082012

8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B

German A Letts M Children in Crashes

Mechanisms of injury and restraint system Can J

Surg 200144445-449

9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and

Body Size on Serious Injury From Passenger Air-

Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad

Ped 20051151579

10-Howard AW Automobile restraints for children

A review for clinicians CMAJ 2002167769-773

11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child

seating position and restraint use in three states

Injury Prevention 2000624-28

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI

TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR

RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION

ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES

DrErcan SEYHAN

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml

OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla

taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o

kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke

iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi

yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul

goumlren uluslar arası kuralların uygulanması

gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın

uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan

kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir

gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern

patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım

depolama ve taşıma talimatlarına uygun

davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan

dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak

uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir

husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde

kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar

SUMMARY Explosives revive to evaluate the

possible risks on health security public and private

6

property considerations while its transportation was

carried out The transportation of explosives on

roads should be planned in detail because of its

risky specialities While domestic transportation

requires countryrsquos own regulations the

international transportation strictly requires the

international regulations as well Hence it is a must

necessity to have national laws and regulations

which are compatible with the international ones It

is a fact that the modern explosives are quite safe as

long as they are handled due to its transportation

and storage regulatory rules In sum it is highly

important to use the explosives which are produced

with internationally approved standarts

Key Words Explosive road transportation

international standarts

GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara

deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri

esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar

arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr

Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu

kadar planlaması da o kadar detaylı olmak

zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması

durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken

sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası

kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla

ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş

ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da

kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)

Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde

nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası

Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması

(ADR)-European Agreement concerning the

International Carriage of Dangerous Goods by

Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca

BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model

Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United

Nations Recommendations on the Transport of

Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh

revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde

taşımacılığında uluslar arası standartların

uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde

bulunmuştur (3)

Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987

tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan

Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve

Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması

Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok

Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin

Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki

nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir

Patlayıcı maddelerin depolanması ve

taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı

sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir

ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı

madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı

faaliyetlerinin temelinde standart uygulama

proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının

oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim

mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel

koruma ekipman ve donanıma sahip olunması

gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının

oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli

depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve

patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı

kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da

değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin

uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli

ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip

olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde

taşımacılığının uygulanabilir politika ve

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 4: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

4

oturanlar oturanlar

Bağlama

sistemi var 22 14

Bağlama

sistemi yok 39 24

4-14 yaş arasındaki ccedilocuklarda yapılan başka bir

ccedilalışmada oumln koltukta oturup emniyet kemeri

takmayan ccedilocukların 37 si arka koltukta oturup

emniyet kemeri takmayan ccedilocukların 15 i

yaşamını yitirmişken emniyet kemeri takmaları

durumunda oumlluumlm oranları sırası ile 7 ve 12 dir (5)

Arka koltuktaki pozisyon da mortalite oranını

etkilemektedir Arka koltukta oturan 12 yaşın

altındaki ccedilocuklarda ortada oturanların hayati

ccedilarpışmalardaki oumlluumlm riski kenarda oturanlara goumlre

daha fazladır Herhangi bir koruyucu sistem

kullanmayanlarda roumllatif risk131 iken koruyucu

sistem kullananlarda 11 dir (2)

Emniyet Kemeri Kullanımı ve Ccedilocuk

Bağlama Sistemleri

Emniyet kemeri kazalarda meydana gelebilecek

yaralanmaları azaltabilen bir guumlvenlik aracıdır

Ancak bir emniyet kemerinin goumlrevini yerine

getirebilmesi iccedilin onu kullanan kişinin boyuna ve

kilosuna uygun şekilde bağlanmış olması gereklidir

Bu nedenle ccedilocukların kullanacağı emniyet

kemerinin seccedilimi ve kullanım şekli ccedilok oumlnem taşır (6)

Ccedilocuk koltukları bebekler iccedilin yuumlruumlmeyi yeni

oumlğrenmiş ccedilocuklar iccedilin ve okul ccedilağındaki kuumlccediluumlk

ccedilocuklar iccedilin olmak uumlzere uumlccedil grup olarak

incelenebilir Bunların kullanım amaccedilları aynı ise

de kendi oumlzelliklerine goumlre kullanılması gereklidir

Buumltuumln ccedilocuklar iccedilin boy ve kilolarına uygun

buumlyuumlkluumlkte bir koltuk ya da yuumlkseltici seccedililmelidir

Aksi halde emniyet kemeri bağlamak herhangi bir

yarar sağlamayacaktır (6)

Buumlyuumlk ccedilocuklar iccedilin spesifik tasarlanmış emniyet

kemerleri bulunmamaktadır ve okul ccedilağı ccedilocukları

yetişkinler iccedilin tasarlanmış standart emniyet

kemerlerini kullanmak durumunda kalmaktadırlar (5)

Hava Yastığı Kullanımı

Yolcu hava yastığının accedilılması oumlnde sağ koltukta

oturan ccedilocuklarda hayati ve ciddi yaralanmalarla

sonuccedillanabilmektedir (7)

Ccedilocukların duumlşuumlk vuumlcut

ağırlığı hava yastığının accedilılma anında vuumlcut

pozisyonundaki kuumlccediluumlk değişikliklere karşı onları

hassas kılmaktadır (8)

0-14 yaş arası ccedilocukların

oumlnden ccedilarpışmalı kazalarında rakamlar hava yastığı

accedilılmasına bağlı ciddi yaralanma riskinin arttığına

işaret etmektedir 15-18 yaş arası ccedilocukların oumlnden

ccedilarpışmalı kazalarında ise hava yastığı varlığının ve

accedilılmasının yaralanmalardan koruyucu etkisi vardır

Ayrıca bir ccedilocuğun yaş ve vuumlcut buumlyuumlkluumlğuumlne goumlre

oumln koltukta guumlvenli bir şekilde oturmasına izin

veren yolcu hava yastığı ise bilinmemektedir (9)

Mevcut hava yastığı sistemleri hala ccedilocuklar iccedilin

guumlvenilir değildir ve 13 yaşın altındaki ccedilocukların

hava yastıklarından uzakta ve arka koltukta

oturması gerekmektedir (10)

TARTIŞMA Oturuş pozisyonuna bağlı oumlluumlm ve yaralanmalar

ccedilarpışma tuumlruumlne goumlre de değişmektedir Yandan

ccedilarpmalarda arka koltukta oturmanın koruyucu

etkisi azalmaktadır arkadan ccedilarpmalarda ise arka

koltukta oturan ccedilocukların hayati yaralanma riski

oumln koltukta oturanlara goumlre 61 daha fazladır (2)

Karayolları Trafik Youmlnetmeliğine goumlre 1995 yılı

itibariyle uumllkemizde imali yapılan veya yurt

dışından ithaline izin verilen otomobillerin arka

koltuklarında emniyet kemeri bulundurulması ve

kullanılması mecburidir Ancak 1995 yılı oumlncesinde

uumlretilen ve arka koltuklarda emniyet kemeri

bulunmayan araccedillar arka koltukta oturan yolcuların

guumlvenliğini azaltmaktadırlar

Yapılan ccedilalışmalarda farklı yaş aralıklarındaki

ccedilocukların oumlluumlm oranları ve yaralanma riskleri

dikkate alındığından ccedilalışmalar arasında farklılıklar

ve değerlendirme zorlukları oluşabilmektedir

SONUCcedil Ccedilocukların bir aracın arka koltuklarına oturması

gerekmektedir Her ccedilocuğun o anki yaşına ve

buumlyuumlkluumlğuumlne uygun araccedillarla uygun bir şekilde

sabitlenmesi ve ccedilocukların hava yastığından uzakta

oturtulması gerekmektedir (10)

Ayrıca ccedilocuklarda

daha iyi emniyet kemeri uygunluğunun sağlanması

iccedilin destekleyici koltukların kullanılması

gerekmektedir (11)

Ccedilocuk bağlama sistemleri ve emniyet kemerinin

kullanımı suumlruumlcuumlnuumln emniyet kemeri bilinci ve

ccedilocuğun yaşı ile de ilişkilidir Oumlrneğin bir

ccedilalışmada emniyet kemeri takan suumlruumlcuumller ile

seyahat eden 1-2 yaş arası ccedilocukların 71 ila 99

u ccedilocuk bağlama sistemi kullanırken emniyet

kemeri takmayan suumlruumlcuumller ile seyahat eden 3-12

yaş arası ccedilocukların 7 ila 46 sının ccedilocuk

bağlama sistemi kullandığı rapor edilmiştir (11)

Mevcut ccedilocuk bağlama sistemleri 12 yaş altı

ccedilocukların guumlvenli bir şekilde korunması iccedilin

tasarlanmamıştır (8)

Uygunsuz kullanılan emniyet

kemerleri kaza sonrasında emniyet kemeri

sendromu olarak adlandırılan yaralanmalara sebep

olabilmektedir Oumlluumlmleri ve yaralanmaları azaltmak

iccedilin uumlreticilerin yaşa uygun sistemler geliştirmesi

desteklenmeli ve aileler bilinccedillendirilmelidir

5

KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA

httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa

d_safety_status2009en ET12082012

2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating

position and childrenrsquo risk of dying in motor

vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187

3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html

ET12082012

4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S

Hingson R Graham JD Where children sit in cars

The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J

Public Health 200191311-313

5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG

Are seat belt restraints as effective in school age

children as in adults A prospective crash study

BMJ 2002324(7346)1123

6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC

ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx

ET12082012

7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of

Occupant Protection Systems and Their Use EA

httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf

ET 12082012

8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B

German A Letts M Children in Crashes

Mechanisms of injury and restraint system Can J

Surg 200144445-449

9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and

Body Size on Serious Injury From Passenger Air-

Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad

Ped 20051151579

10-Howard AW Automobile restraints for children

A review for clinicians CMAJ 2002167769-773

11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child

seating position and restraint use in three states

Injury Prevention 2000624-28

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI

TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR

RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION

ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES

DrErcan SEYHAN

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml

OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla

taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o

kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke

iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi

yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul

goumlren uluslar arası kuralların uygulanması

gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın

uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan

kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir

gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern

patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım

depolama ve taşıma talimatlarına uygun

davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan

dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak

uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir

husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde

kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar

SUMMARY Explosives revive to evaluate the

possible risks on health security public and private

6

property considerations while its transportation was

carried out The transportation of explosives on

roads should be planned in detail because of its

risky specialities While domestic transportation

requires countryrsquos own regulations the

international transportation strictly requires the

international regulations as well Hence it is a must

necessity to have national laws and regulations

which are compatible with the international ones It

is a fact that the modern explosives are quite safe as

long as they are handled due to its transportation

and storage regulatory rules In sum it is highly

important to use the explosives which are produced

with internationally approved standarts

Key Words Explosive road transportation

international standarts

GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara

deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri

esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar

arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr

Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu

kadar planlaması da o kadar detaylı olmak

zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması

durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken

sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası

kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla

ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş

ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da

kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)

Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde

nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası

Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması

(ADR)-European Agreement concerning the

International Carriage of Dangerous Goods by

Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca

BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model

Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United

Nations Recommendations on the Transport of

Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh

revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde

taşımacılığında uluslar arası standartların

uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde

bulunmuştur (3)

Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987

tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan

Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve

Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması

Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok

Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin

Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki

nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir

Patlayıcı maddelerin depolanması ve

taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı

sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir

ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı

madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı

faaliyetlerinin temelinde standart uygulama

proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının

oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim

mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel

koruma ekipman ve donanıma sahip olunması

gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının

oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli

depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve

patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı

kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da

değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin

uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli

ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip

olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde

taşımacılığının uygulanabilir politika ve

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 5: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

5

KAYNAKLAR 1-Global Status Raport On Road Safety EA

httpwwwwhointviolence_injury_preventionroa

d_safety_status2009en ET12082012

2-Braver ER Whitfield R Ferguson SA Seating

position and childrenrsquo risk of dying in motor

vehicle crashes Injury Prevention 19984181-187

3-Karayolları Trafik Youmlnetmeliği EA

httpwwwmevzuatadaletgovtrhtml20611html

ET12082012

4-Gomez MS Wittenberg E Glass R Levenson S

Hingson R Graham JD Where children sit in cars

The impact of Rhode Islandrsquos new legislation Am J

Public Health 200191311-313

5-Halman SI Chipman M Parkin PC Wright JG

Are seat belt restraints as effective in school age

children as in adults A prospective crash study

BMJ 2002324(7346)1123

6- httpwwwkgmgovtrSayfalarKGMSiteTrC

ocuklarIcinEmniyetKemeriCocukKoltuguaspx

ET12082012

7-FifthSixth Report to Congress Effectiveness of

Occupant Protection Systems and Their Use EA

httpwww-nrdnhtsadotgovPubs809-442pdf

ET 12082012

8-Lapner PC Mckay M Howard A Gardner B

German A Letts M Children in Crashes

Mechanisms of injury and restraint system Can J

Surg 200144445-449

9-Newgard CD Lewis RJ Effects of Child Age and

Body Size on Serious Injury From Passenger Air-

Bag Presence in Motor Vehicle Crashes Am Acad

Ped 20051151579

10-Howard AW Automobile restraints for children

A review for clinicians CMAJ 2002167769-773

11-Ferguson SA Wells JKWilliams AF Child

seating position and restraint use in three states

Injury Prevention 2000624-28

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KARA YOLU İLE PATLAYICI MADDE TAŞIMACILIĞINDA RISK AZALTICI

TEDBİRLER İLE ULUSAL VE ULUSLAR ARASI BAĞLAYICI KURALLAR

RISK REDUCTION STRATEGIES AT EXPLOSIVE TRANSPORTATION

ON ROADS-NATIONAL AND INTERNATIONAL OBLIGATORY RULES

DrErcan SEYHAN

----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Jandarma Meslek Yuumlksek Okulu (JAMYO) Hukuk Bilimleri Boumlluumlmuuml

OumlZET Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Patlayıcıların kara yoluyla

taşınmaları riskli olduğu kadar planlaması da o

kadar detaylı olmak zorundadır Taşımanın uumllke

iccedilerisinde yapılması durumunda uumllkenin kendi

yasaları uygulanırken sınır aşırı taşımalarda kabul

goumlren uluslar arası kuralların uygulanması

gerekmektedir Dolayısıyla ulusal yasal mevzuatın

uluslar arası kabul goumlrmuumlş ve yuumlruumlrluumlkte olan

kurallarla uyumlu olması da kaccedilınılmaz bir

gerekliliktir Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern

patlayıcılar uumlreticinin belirlediği kullanım

depolama ve taşıma talimatlarına uygun

davranıldığı suumlrece oldukccedila emniyetlidirler Bundan

dolayı uluslar arası standartlara uygun olarak

uumlretilen patlayıcıların kullanılması ccedilok oumlnemli bir

husustur Anahtar Kelimeler Patlayıcı madde

kara yolu taşımacılık uluslar arası standartlar

SUMMARY Explosives revive to evaluate the

possible risks on health security public and private

6

property considerations while its transportation was

carried out The transportation of explosives on

roads should be planned in detail because of its

risky specialities While domestic transportation

requires countryrsquos own regulations the

international transportation strictly requires the

international regulations as well Hence it is a must

necessity to have national laws and regulations

which are compatible with the international ones It

is a fact that the modern explosives are quite safe as

long as they are handled due to its transportation

and storage regulatory rules In sum it is highly

important to use the explosives which are produced

with internationally approved standarts

Key Words Explosive road transportation

international standarts

GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara

deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri

esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar

arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr

Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu

kadar planlaması da o kadar detaylı olmak

zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması

durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken

sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası

kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla

ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş

ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da

kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)

Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde

nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası

Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması

(ADR)-European Agreement concerning the

International Carriage of Dangerous Goods by

Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca

BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model

Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United

Nations Recommendations on the Transport of

Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh

revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde

taşımacılığında uluslar arası standartların

uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde

bulunmuştur (3)

Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987

tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan

Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve

Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması

Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok

Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin

Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki

nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir

Patlayıcı maddelerin depolanması ve

taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı

sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir

ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı

madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı

faaliyetlerinin temelinde standart uygulama

proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının

oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim

mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel

koruma ekipman ve donanıma sahip olunması

gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının

oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli

depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve

patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı

kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da

değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin

uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli

ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip

olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde

taşımacılığının uygulanabilir politika ve

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 6: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

6

property considerations while its transportation was

carried out The transportation of explosives on

roads should be planned in detail because of its

risky specialities While domestic transportation

requires countryrsquos own regulations the

international transportation strictly requires the

international regulations as well Hence it is a must

necessity to have national laws and regulations

which are compatible with the international ones It

is a fact that the modern explosives are quite safe as

long as they are handled due to its transportation

and storage regulatory rules In sum it is highly

important to use the explosives which are produced

with internationally approved standarts

Key Words Explosive road transportation

international standarts

GİRİŞ Patlayıcılar taşınmaları esnasında sağlık

guumlvenlik kamu ve oumlzel muumllk uumlzerinde ilave riskler

doğurabilecek tehlikeli durumlarında

değerlendirilmesini beraberinde guumlndeme

getirmektedir Bundan dolayı patlayıcıların kara

deniz hava ya da demir yolu ile nakledilmeleri

esnasında oumlzel gereklilikler tespit edilmiş ve uluslar

arası platformda kabul goumlrmuumlştuumlr

Patlayıcıların kara yoluyla taşınmaları riskli olduğu

kadar planlaması da o kadar detaylı olmak

zorundadır Taşımanın uumllke iccedilerisinde yapılması

durumunda uumllkenin kendi yasaları uygulanırken

sınır aşırı taşımalarda kabul goumlren uluslar arası

kuralların uygulanması gerekmektedir Dolayısıyla

ulusal yasal mevzuatın uluslar arası kabul goumlrmuumlş

ve yuumlruumlrluumlkte olan kurallarla uyumlu olması da

kaccedilınılmaz bir gerekliliktir (1)

Avruparsquoda gerccedilekleştirilen patlayıcı madde

nakliyatlarında ldquoTehlikeli Maddelerin Uluslararası

Karayolu ile Nakline Dair Avrupa Anlasması

(ADR)-European Agreement concerning the

International Carriage of Dangerous Goods by

Road (ADR)rdquo kararları uygulanmaktadır (2) Ayrıca

BM tarafından yayınlanan ldquoBirleşmiş Milletler

Tehlikeli Maddelerin Taşınması Model

Duumlzenlemelerine ait Tavsiye Kararları - United

Nations Recommendations on the Transport of

Dangerous Goods Model Regulations (Eleventh

revised edition)rdquo uluslararası tehlikeli madde

taşımacılığında uluslar arası standartların

uygulanması ve korunmasına dair tavsiyelerde

bulunmuştur (3)

Tuumlrkiyersquode ise Bakanlar Kurulursquonun 14081987

tarih ve 8712028 sayılı ldquoTekel Dışı Bırakılan

Patlayıcı Maddelerle Av Malzemesi ve

Benzerlerinin Uumlretimi İthali Taşınması

Saklanması Depolanması Satışı Kullanılması Yok

Edilmesi Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin

Tuumlzuumlkrdquo ile patlayıcı maddelerin Tuumlrkiye iccedilerisindeki

nakillerinde uygulanacak usuller belirlenmiştir

Patlayıcı maddelerin depolanması ve

taşınmasındaki ilk ana duumlşuumlnce risk azaltımına katkı

sağlayacak ana politikalar uumlreterek emniyetli bir

ccedilalışma ve nakliyat gerccedilekleştirebilmektir Patlayıcı

madde taşımacılığında uygulanacak risk azaltıcı

faaliyetlerinin temelinde standart uygulama

proseduumlrleri ile uygun ccedilalışma ortamlarının

oluşturulması etkin bir kontrol ve denetim

mekanizması geliştirilmesi ile etkin bir personel

koruma ekipman ve donanıma sahip olunması

gelmektedir Emniyetli bir ccedilalışma ortamının

oluşturulması kavramı iccedilerisinde emniyetli

depolama şartlarının oluşturulması nakliye ve

patlayıcıların uluslar arası emniyet kurallarına bağlı

kalınarak yuumlklenip boşaltılması konularının da

değerlendirilmesi gerekir Bu tedbirlerin

uygulanabilirliği uygun depolama alanları yeterli

ve amaca uygun teccedilhizat ve taşıma araccedillarına sahip

olunması sonucu oluşturulabilir Patlayıcı madde

taşımacılığının uygulanabilir politika ve

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 7: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

7

proseduumlrlerle desteklenmesi optimum verimlilik ve

emniyetle yapılacak taşımacılığın

suumlrduumlruumllebilirliğini artıracak ana unsurlardır

Bu maksatla uluslarararası standartlarda temel

alınan ldquoABD Patlayıcı Madde Belirteccedilleri Enstituumlsuuml

(IME) - US Institute of Makers of Explosives

(IME)rdquo ile ldquoBM Muumlhimmat ve Patlayıcı Madde

Mevzuatı - United Nations Ammunition and

Explosives Regulationsrdquo kuralları da patlayıcıların

depolanması ve naklinde goumlz oumlnuumlnde

bulundurulabilecek oumlnemli duumlzenlemelerdendir (4)

Guumlnuumlmuumlzde uumlretilen modern patlayıcılar uumlreticinin

belirlediği kullanım depolama ve taşıma

talimatlarına uygun davranıldığı suumlrece oldukccedila

emniyetlidirler Bundan dolayı uluslar arası

standartlara uygun olarak uumlretilen patlayıcıların

kullanılması ccedilok oumlnemli bir husustur

TEHLİKELİ MADDELERİN

ULUSLARARASI KARAYOLU NAKLİNE

DAİR AVRUPA ANLAŞMASI (ADR)

KONVANSiYONU

Tehlikeli Maddelerin Uluslararası Karayolu

Nakline Dair Avrupa Anlasması (ADR) Birlesmis

Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından

duumlzenlenmis bir konvansiyon olup taraf uumllkelerin

toprakları uumlzerinden ya da sınırları arasında

gerccedileklestirilen tehlikeli madde taşımalarını

kapsamaktadır ADR Konvansiyonu 30 Eyluumll 1957

tarihinde Cenevrersquode imzalanmıs ve 29 Ocak 1968

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir 21 Agustos 1975

tarihinde New Yorkrsquota Madde 14 (3)rsquote degisiklik

oumlngoumlren bir Protokoluumln imzalanmasıyla degisikliğe

tabi olmustur Soumlz konusu Protokol 19 Nisan 1985

tarihinde yuumlruumlrluumlge girmistir

ADR devletlerarası bir anlaşma olup genel ve

devletler uumlstuuml bir uygulatıcı merci

bulunmamaktadır Uygulamada karayolu

denetimleri devletler tarafından gerccedileklestirilmekte

ve anlasma huumlkuumlmlerine uyulmadıgı takdirde ihlal

edenlere karsı ulusal makamlar tarafından kendi iccedil

mevzuatlarına goumlre yasal islem uygulanmaktadır

Tehlikeli maddelerin ADR kapsamında

sınırlandırılmasına youmlnelik sistem BM Tavsiye

kararlarını da yakından takip etmektedir ADR tuumlm

Birlesmis Milletler BM Avrupa Ekonomik Konseyi

(UNECE) Uumlye uumllkeleri diger Avrupa uumllkeleri ve

BM faaliyetlerine katılmaya ccedilağrılan BM uumlyesi

uumllkelere accedilık bir konvansiyondur ADRye yapılan

değişiklikler 1 Ocak 2011 trihi itibarı ile yuumlruumlrluumlğe

girmiş ve revize edilen belge(ECETRANS215

Vol I and II (ldquoADR 2011rdquo) (UNECE 2011) 2011

yılında yayımlanmıştır ADR 46 uumllke tarafından

kabul edilerek yuumlruumlrluumlğe konulmuştur (5)

ADR karayoluyla ile gerccedilekleştirilecek uluslararası

patlayıcı madde taşımacılığında guumlvenligin

artırılması hedeflenmiştir Ayrıca BM tavsiyelerini

de uygulamaya geccedilirerek tehlikeli maddelerin

sınıflandırması paketlenmesi etiketlenmesi ve test

edilmesiyle ilgili huumlkuumlmlerin işlerliğini sağlamakta

hedeflenmiştir Patlayıcı maddelerin kara yoluyla

yapılacak taşımacılığını diğer taşımacılık

şekilleriyle uyumlu hale getirmek diğer bir hedef

olarak goumlruumllmektedir Bundan dolayı uluslararası

tasımalarda uyumun saglanması ve Avrupa Birligi

iccedilerisinde serbest ticaretin kesintisiz sekilde

islemesi amacıyla ADR Konvansiyonursquonun ilgili

boumlluumlmleri AB Uumlye Uumllkeleri tarafından birbirlerinin

toprakları uumlzerinde ve arasında gerccedileklestirilen

tehlikeli madde tasımalarının duumlzenlenmesinin

temel dayanagı olarak kabul edilmistir (6)

Karayoluyla tehlikeli madde tasımacılıgına iliskin

olarak uumlye uumllkelerin yasalarının uyumlastırılmasına

youmlnelik 21 Kasım 1994 tarihli ve 9455AT sayılı

Konsey Youmlnergesi uyarınca ADR 1 Ocak 1997

tarihinden itibaren AB Uumlye Uumllkeleri iccedilerisindeki ve

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 8: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

8

arasındaki tehlikeli madde tasımaları (radyoaktif

maddeler dacirchil) iccedilin geccedilerli hale gelmistir

9455AT sayılı Youmlnerge 200061AT sayılı

Youmlnerge ile guumlncellenmiştir (7)

ADR Konvansiyonuna taraf uumllkeler yılda iki kez

toplanır ve konvansiyonda yapılabilecek

degişiklikler hakkında fikir alışverislerinde

bulunmakta karara bağlanan değişiklikler her iki

yılda bir guumlncellenerek yayımlanmaktadır

Tuumlrkiyersquode tehlikeli madde taşımacılığı yıl

iccedilerisinde 22 milyon ton civarında olup bu

taşımaların yaklaşık olarak yuumlzde 90rsquoı gibi ciddi bir

miktarı karayolu aracılığı ile gerccedilekleştirilmektedir

ADR Konvansiyonunun uygulamaya

konulmasından oumlnce Tuumlrkiye ilk aşamada

Karayolları Ulaştırma Genel Muumlduumlrluumlğuuml tarafından

oluşturulan Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelikrdquo ile tehlikeli

maddelerin taşınmasına ilişkin kuralları

belirlemiştir (8)

Tuumlrkiye Haziran 2005rsquote TBMM Ulastırma Alt

Komisyonursquonda onaylanan ADR Konvansiyonuna

taraf olunmasına iliskin yasa tasarısı TBMM Genel

Kurulursquonun 30 Kasım 2005 tarihinde yapılan

oturumunda kabul edilmiş ve 6 Aralık 2005 tarihli

Resmi Gazetersquode ldquoMadde 1 - Birlesmis Milletler

Avrupa Ekonomik Komisyonu buumlnyesinde

hazırlanan ve 30 Eyluumll -1957 tarihinde Cenevrersquode

imzalanan Tehlikeli Malların Karayolu ile

Uluslar arası Tasımacılıgına _liskin Avrupa

Anlasmasına katılmamız uygun bulunmusturrdquo

şeklinde yayımlanmıştır

Tuumlrkiyede bu youmlnetmelik ilk kez 31 Mart 2007

tarihinde 26479 sayılı Resmi Gazetede Tehlikeli

Maddelerin Karayoluyla Taşınması Hakkında

Youmlnetmelik adıyla yayınlanarak yuumlruumlrluumlğe giriş

tarihi 1 Ocak 2009 olarak belirlenmiştir Ardından

soumlz konusu youmlnetmeliğin devreye giriş tarihi 15

Haziran 2008 tarihli ve 26907 sayılı Resmi

Gazetede yayınlanan karar ile 1 Ocak 2010a

ertelenmiş son olarakta 10 Temmuz 2009 tarih ve

27284 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan karar ile

de youmlnetmeliğin yuumlruumlrluumlğe giriş tarihi 1 Ocak

2011e netleşmiştir

PATLAYICI MADDELERIN KARA

YOLUYLA TAŞINMASINDA BİRLEŞMİŞ

MİLLETLER (BM) KARAR ve TAVSİYELERİ

Tehlikeli maddelerin taşınması esnasında goumlz

oumlnuumlnde bulundurulması gereken birccedilok tedbir

mevcuttur Bu tedbirler iccedilerisinde uluslar arası

geccedilerliliği olan tavsiyeler ise Birleşmiş Milletlerin

yayınladığı ldquoBirleşmiş Milletler Tehlikeli

Maddelerin Taşınması Model Duumlzenlemelerine ait

Tavsiye Kararlarırdquodır Burada belirtilen karar ve

tavsiyelerin amacı tehlikeli maddelerin taşınması

esnasında oluşabilecek risklerin bertaraf edilmesi

veya en aza indirilmesinin sağlanmasına youmlnelik

tedbir alınmasıdır

1957 yılında kabul edilen BM tavsiye kararlarından

oumlnceki doumlnemlerde tehlikeli maddelerin

depolanması yuumlklenmesi ve indirilmesi ile

tasniflenmesine youmlnelik kuralları uumllkeler kendileri

belirlemekteydi Bu durum uluslar arası nakliyatlar

esnasında ciddi sıkıntıların yaşanmasına neden

olmuştur BMrsquonin konuyla ilgili karar ve tavsiyeleri

ulusal ve uluslar arası tehlikeli madde

taşımacılığına youmlnelik tektip bir taban

oluşturulmasına buumlyuumlk katkı sağlamaktadır

Tehlikeli maddeler uluslar arası terminolojide BM

tavsiye kararlarında tanımlanan aşağıdaki dokuz

ana başlıkta sınıflandırılmış maddeleri kapsar (9)

Sınıf 1 Patlatyıcılar

Sınıf 2 Gazlar

Sınıf 3 Yanıcı ve parlayıcı sıvılar

Sınıf 4 Yanıcı ve parlayıcı katılar

Sınıf 5 Oksitleyici Maddeler

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 9: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

9

Sınıf 6 Zehirli ve Bulaşıcı hastalık riski taşıyan

Maddeler

Sınıf 7 Radyoaktif Maddeler

Sınıf 8 KorosifAşındırıcı Kimyasal Maddeler

Sınıf 9 DiğerMuhtelif Tehlikeli Maddeler

BM tavsiyeleri tehlikeli maddelerin etiketlenmesi

paketlenmesi tefrik edilmesi oumlzel markalama ve

işaretlemenin yapılması ile dokumantasyon

işlemlerinide kapsamaktadır

BM tarafından kabul edilerek yayımlanan bu belge

temelinde kuumltle halindeki patlayıcıların (bulk

explosives) taşınmasını işaretlenmesini

yuumlklenmesini vb hususları kapsamaktadır Belgede

bahsi geccedilen kuumltle halindeki tehlikeli maddeler

sıvılar iccedilin tek bir konteyner iccedilerisinde bulunan 450

litre patlayıcılar iccedilin ise 400 kg olan tehlikeli

madde olarak belirlenmiştir (10)

TUumlRKİYErsquoDE PATLAYICI MADDELERİN

KARAYOLU TAŞIMACILIĞINI

DUumlZENLEYEN YASAL MEVZUATLAR

a Tekel Dışı Bırakılan Patlayıcı

Maddelerle Av Malzemesi Ve Benzerlerinin

Uumlretimi İthali Taşınması Saklanması

Depolanması Satışı Kullanılması Yok Edilmesi

Denetlenmesi Usul ve Esaslarına İlişkin Tuumlzuumlk

(11)

(8712028) sayılı patlayıcı maddeler tuumlzuumlğuumlnde

patlayıcı maddelerin fabrikalardan depolara

yurtdışından geliyor ise guumlmruumlkleme işlemlerinden

sonra fabrikalara veya depolara bir depodan bir

depoya patlatma uygulaması yapılacak sahalara

goumltuumlruumllmesi iccedilin yerel emniyet makamlarından

Taşıma İzin Belgesi alınması zorunluluğu vardır

İnsan tarafından taşınan ve 10 kgrsquoyi geccedilmeyen ta-

şıtla taşınan ve 250 kgrsquoyi geccedilmeyen aynı işyeri

iccedilindeki patlayıcı madde taşımaları işyeri amirinin

sorumluluğu altında taşıma izin belgesi aranmadan

yapılabilir

Emici maddeye emdirilmiş nitrogliserin

Nitrogliserini terlemeyle kusan dinamitler ve kapsuumll

takılmış dinamitler taşınması yasaklanan tuumlrlerdeki

patlayıcıdırlar Ayrıca PTT Kargo vb gibi posta

taşıyan koli halinde veya poşet zarf iccedilinde patlayıcı

maddelerin taşınması da aynı tuumlzuumlk ile

yasaklanmıştır Tuumlzuumlğuumln patlayıcı maddelerin

yaşınması ile ilgili bazı huumlkuumlmleri aşağıdadır

Patlayıcı maddelerin aynı vagonda gemi amba-

rında motorlu veya motorsuz taşıtlarla hayvan veya

eşyalar ile taşınması kesinlikle yasaktır

Dinamit ve muadilleri barutlar ve kapsuumlller aynı

taşıtta bir yerde bir arada kesinlikle taşınmazlar

Anfo dinamit muadilleri İnfilaklı fitil ve saniyeli

fitiller bir araccedilta Kapsuumll ve muadilleri de bir araccedilta

taşınmalıdır Bu taşıma sırasında aynı araccedillarda

kesinlikle yanıcı ve parlayıcı maddeler

bulunmamalıdır

Aynı depodan geccedilici ve gezici depolara ve işyer-

lerine yapılan İl sınırı dışına 50 km den ccedilok

olmayan taşıma durumlarında toplam patlayıcı

miktarının 300 kgrsquoyi geccedilmemesi ve taşınan

patlayıcıların aracın ayrı boumlluumlmlerine konulması

şartı ile taşıma izin belgesi alınabilir

Patlayıcı madde yuumlkleme ve boşaltmaları guumlnduumlz-

leri yapılır

Taşıtları yuumlkleme veya boşaltma yapılacak

patlayıcı maddelerden en 20 mt uzakta olması ve

gerekli guumlvenlik oumlnlemlerinin alınması gerekir

Aydınlatmanın elektrikle yapılması koşulu ile

geceleri de yuumlkleme boşaltma yapılabilir

Yuumlkleme ve boşaltma esnasında sigara ve

benzerini iccedilmek ateş yakmak kıvılcım ccedilıkartan

malzemeleri kullanmak kesinlikle yasaktır

Taşıtlar olabildiğince yerleşim yerleri dışında ve

etrafı en az 200 mt lsquoye kadar boş bulunan arazilerde

geceleyebilirler

Yerleşim yerleri ile konaklama yerleri arasında bir

tepe veya benzeri bir engel bulunursa uzaklık 100

mtrsquo ye kadar duumlşebilir

Konaklamalarda her aracın başında suumlrekli olarak

en az 1 guumlvenlik belgeli eleman bulundurmak

gerekir

300 kgrsquoden ccedilok patlayıcı madde iccedilin verilecek

taşıma izin belgelerinde taşıtın izleyeceği yol ve

konaklama yerleri belirtilir

Taşıma sırasında zorunlu nedenlerle belgede

belirtilen yol konaklama yerleri guumlvenlik guumlccedilleri

tarafından değiştirilirse bu husus belgeye yazılır ve

trafik polisine haber verilir

Taşıma sırasında bir tehlike olasılığı varsa gerekli

guumlvenlik oumlnlemleri alınır

Konvoy halinde taşımada araccedillar arasında en az 80

mt uzaklık bulunması zorunludur

Demiryolu geccedilit erinde taşıtlar bekleyerek yolun

accedilık ve guumlvenli olduğunu goumlrduumlkten sonra geccedilerler

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 10: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

10

Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar olanaklar

oumllccediluumlsuumlnde insan topluluğu bulunan yerlerden

geccedilirilmezler

Gerek goumlruumlluumlrse şehir iccedilinde patlayıcı madde

taşımaları iccedilin guumlvenlikli geccediliş yerleri yetkili

mercilerce belirlenir taşımaların bu yol uumlzerinden

guumlvenlikle yapılabilmesi iccedilin gerekli oumlnlemler

alınır

Patlayıcı madde taşınacak motorlu taşıtlarda kabul

edilmiş standart tiplerinden her an ccedilalışır durumda

en az 2 adet yangın soumlnduumlrme cihazı

bulundurulması zorunludur

b Tehlikeli Maddelerin Karayoluyla

Taşınması Hakkında Youmlnetmelik (12)

Bu Youmlnetmelik ile taşıma faaliyetlerine ait genel

kurallar belirlenmiş verdquo tehlikeli maddelerin

kamuya accedilık karayolunda taşınmasında genel kural

tehlikeli maddelerin bu Youmlnetmelik ve ADR

huumlkuumlmlerine uygun olarak ekonomik kontrolluuml

seri guumlvenli insan sağlığına zarar vermeden ve

ccedilevreye koumltuuml etkisi en az olacak şekilde taşınmasırdquo

esasına dayandırılmıştır Ayrıca tehlikeli

maddelerin taşınmasında yer alan taraflar hasar ve

yaralanmaları oumlnleyebilmek ve gerekirse bunların

etkisini en aza indirebilmek iccedilin oumln goumlruumllebilen

risklerin yapısını ve boyutunu goumlz oumlnuumlnde

bulundurarak bu Youmlnetmeliğe ve ADR huumlkuumlmlerine

uygun tedbirleri almak zorunluluğu getirilmiştir

Youmlnetmelikte uluslararası anlaşmalar ile savaş hali

ve olağanuumlstuuml hallerde uygulanacak mevzuat

huumlkuumlmlerine goumlre yapılan taşıma işlemlerini ve

Tuumlrk Silahlı Kuvvetlerine ait olan ya da Tuumlrk

Silahlı Kuvvetlerinin temsilcilerinin eşlik ettiği

araccedillarla yapılan taşıma işlemleri kapsam dışı

bırakılmıştır

Youmlnetmelik temel olarak patlayıcı madde

taşımalarında ADRrsquoyi temel almış olmakla birlikte

bazı oumlzel huumlkuumlmleride 8Maddesi ile uygulamaya

sokmuştur Bunlar

(a) Patlayıcı madde ve sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml

taşıtların boğaz koumlpruumllerinden ve boğaz tuumlp

geccedilitlerinden geccedilişlerine ilgili valiliklerce

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak belirlenen usul ve esaslar dacirchilinde izin

verilir

(b) Patlayıcı madde yuumlkluuml taşıtlar tuumlnel

sınırlandırma kodu B B1000C C5000D ve E olan

tuumlnelleri sıkıştırılmış gaz yuumlkluuml taşıtlar ise tuumlnel

sınırlandırma kodu B1D C1D ve D olan tuumlnelleri

kullanamaz Ancak alternatif guumlzergahın

bulunmadığı durumlarda veya iklim coğrafik

şartlar yol bakım onarımı gibi elverişsiz sebeplere

bağlı olarak trafiğin tuumlnelin her iki ucunda da

durdurulması kaydıyla valilik tarafından

Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlnuumln goumlruumlşuuml dikkate

alınarak soumlz konusu taşıtların tuumlnel geccedilişine izin

verilir

c) Patlayıcı madde yuumlkluuml veya bu yuumlkuuml boşaltılmış

ancak usuluumlne uygun şekilde temizlenmemiş

taşıtların otoyol veya ccedilevreyolu veya devletyolu

veya yetkili merciiler tarafından belirlenmiş

guumlzergacirchlar dışında meskucircn mahaller iccedilerisinde

seyretmesine izin verilmez Bu taşıtların meskucircn

mahaller iccedilerisindeki boşaltma noktalarına

gitmesine ise trafik polisi veya zabıtası nezaretinde

izin verilebilir

ccedil) Tehlikeli madde yuumlkluuml veya bu yuumlkleri

boşaltılmış ancak usuluumlne uygun şekilde

temizlenmemiş taşıtların meskucircn mahallerde

yuumlkleme ve boşaltma suumlreleri hariccedil bu

Youmlnetmeliğin 9 uncu maddesinde belirtilen park

yerleri dışındaki alanlara park etmeleri yasaktır

Youmlnergenin doumlrduumlncuuml boumlluumlmuuml ise Tehlikeli Madde

Taşımacılığında İzlenecek Guumlzergacirchlar ve Park

Yerlerini duumlzenlemiştir 9madde tehlikeli madde

yuumlkluuml taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park

yerleri ile depolar ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun

olarak

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 11: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

11

a) Şehirlerarası yollarda Karayolları Genel

Muumlduumlrluumlğuumlrsquonce

b) Buumlyuumlkşehir belediyesi sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ulaşım koordinasyon merkezlerince

c) İl ve ilccedile belediye sınırları ve muumlcavir alanı

iccedilerisinde ililccedile trafik komisyonlarınca

ccedil) Diğer yerlerde ilgili kaymakamlıklarca tespit

edileceği huumlkme bağlanmıştır

Askeri muumlhimmat ve patlayıcı madde taşıyan

taşıtların izleyeceği guumlzergahlar ve park yerleri ile

depolar ise ADRrsquonin 84 boumlluumlmuumlne uygun olarak

ilgili garnizon komutanlıkları ile koordine edilerek

ilgili valiliklerce tespit edilecektir

Youmlnergenin diğer huumlkuumlmleri ile patlayıcı maddeyi

goumlnderen paketleyen yuumlkleyen dolduran

taşımacılığını yapan taşıt suumlruumlcuumlsuuml araccedilta bulunan

diğer goumlrevliler ile teslim alanın

Tankkonteynerdepo işletmecisinin yuumlkuumlmluumlluumlkleri

belirlenmiştir

1 MOTORLU KARA TAŞITLARI İLE

YAPILAN PATLAYICI MADDE

NAKİLLERİNDE UYGULANABİLECEK

BAZI RİSK OumlNLEYİCİ GEREKLİLİKLER

a Araccedil Suumlruumlcuumllerine Youmlnelik

Gereklilikler

Patlayıcı madde taşıyan araccedil şofoumlrleri trafik

kurallarını ve patlayıcı madde nakliyatını

ilgilendiren yasal mevzuatı ccedilok iyi bilmelidirler Bu

durumun sertifikalandırılması da oumlnem arz eden

diğer bir durumdur Araccedil taşıma esnasında bu

personelin doğrudan kontroluuml altında bulunmalıdır

Aracın hiccedilbir zaman yalnız başına bırakılmaması

araccedil suumlruumlcuumlsuumlnuumln muhtemel bir yangında yapması

gerekenler konusunda bilgilendirilmiş ve bu

bilgilendirmenin de kayıt altına alınmış olması risk

azaltıcı bir faktoumlrduumlr Bir kaza anında yapılacaklar

listesi ile aranması gereken uzman personelin

ismininde araccedil suumlruumlcuumlsuumlne bildirilmiş olması

oumlnemli bir husustur Ayrıca taşımanın yapılacağı

guumlzargahın yazılı olarak belirlenerek suumlruumlcuumlye

tebliğ edilmiş olması ve eğer muumlmkuumlnse araccedillara

GPS sistemi yerleştirilerek takibinin yapılması da

fayda sağlayacaktır

Aracın normal molalar iccedilin park edebileceği alanlar

ile acil durumlarda park edebileceği alanların yazılı

hale getirilerek suumlruumlcuumlnuumln bilgilendirilmesinden

yuumlklemeyi yapan birim sorumlu olmalıdır Araccedil

iccedilerisinde bulunan ve seyahatin emniyetli

geccedilmesini sağlamakla goumlrevli olan personelin

taşınan yuumlkuumln hassasiyetlerini ccedilok iyi bilmesi

suumlruumlcuumlnuumln yanında seyahat etmesi ve araccedil

molalarında da arcın goumlz irtibatında olmasına oumlzen

goumlstermesi gerekir Patlayıcı madde taşıyan

araccedilların park ve mola verebilecekleri yerlerin

alınacak nakil onayı ile birlikte ilgili yetkili

kurumlar tarafından da onaylanmış olması

gereklidir Ayrıca araccedil uumlzerinde bulunaması

gereken markalama ve işaretlerinde tam olması

sağlanmalıdır

b Taşıma Esnasında Kullanılacak

Guumlzergacirch ile Tehlikeli Durumlara Karşı

Alınabilecek Oumlnleyici Tedbirler

Daha iyi bir alternatif yok ise tehlikeli maddeleri

taşıyan araccedillar halk kalabalıklarının bulunduğu

meskucircn mahaller ile tuumlneller geccedilişi zorlaştıran dar

yollar ve stabilize yollardan gitmemelidirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedillar yangın olan boumllge

ya da yollarda seyahat etmemeleri ve yangın sona

erene kadar beklemeleri yakın civarında sigara

iccedililmesine muumlsaade edilmemesi de riskin

indirgenmesine etki edecek unsurlardandır

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların yakıt doldurmaları

esnasında motorun susturulması ve yakıt dolumu

esnasında mutlaka refakat edilmesi gerekir

Kısacası patlayıcı nakliyatında kullanılan araccedilların

her tuumlrluuml kontrolleri zamanında yapılmış olmalıdır

Oumlzellikle kıvılcım uumlretebilecek aksamların iyi izole

edilmiş olması şarttır

c Taşıması Yapılacak Olan

Patlayıcıların Araccedillara Yuumlklenmesi ve

İndirilmesi Esnasında Alınabilecek Tedbirler

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 12: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

12

Uumlzerinde patlayıcı madde yuumlkuuml bulunan araccedilların

motorları susturulmadan asla yuumlkleme ve indirme

yapılmamalıdır İccedilerisinde patlayıcı madde ve

muteviyatı bulunan paketler ve konteynerler

suumlruumlklenmemeli ya da yuvarlanarak taşınmamalıdır

Bu tuumlr konteyner iccedilerisinde taşınan patlayıcıların

ateş yuumlksek ısı ya da kıvılcım uumlreten ortamlardan

uzak tutulmaları da hayati oumlnem taşırlar Ayrıca bu

tuumlr araccedilların arızalanmaları durumunda garaj ya da

tamirhaneye yuumlkleri ile birlikte sokularak tamir

edilmemeleri gerekmektedir

d Yol Guumlzergacirch Planlaması ve Risk

Azaltıcı Tedbirler

Patlayıcı madde taşıyan araccedilların varış

istikametlerinde izleyecekleri yollar iyi

planlanmalıdır Yapılan planlamada varış stikameti

uumlzerindeki nuumlfus yoğunluğu fazla yerleşim

yerlerinin iccedilinden geccedilmek yerine alternatif

guumlzergacirchların varlığı araştırılmalıdır Muumlmkuumln

olduğu oumllccediluumlde tuumlneller dar ve tek şeritli yollar ile

geccedilitlerden uzak alanlardan guumlzergacirch planlaması

yapılmalıdır Aşırı kalabak trafik olan yollarla

trafiğin yoğunlaştığı zaman dilimleride belirlenerek

planlamaya dacirchil edilmelidir Ayrıca yollardaki

yağış durumu da goumlz ardı edilmemesi gereken ana

husulardan bir tanesidir Gece yapılacak nakliyat

iccedilin detaylı ve kontrolluuml bir planlama yapılmalı ve

gece geccedilişleri ilgili kurumlardan alınacak izin

belgelerinde belirtilmelidir

Tren yolundan geccedililmesi gereken guumlzargahlarda

tren yolundan yeterli bir uzaklıktaki mesafede

bekleme yapılmalı ve yol accedilıldıktan sonra geccediliş

tamamlanmalıdır Tren yolu geccedililirken vites

değiştirilmeden geccediliş tamamlanmalıdır

Patlayıcı madde taşıyan bir aracın karışmış olduğu

trafik kazalarında yetkisiz kişlerin olaya muumldahale

etmemesi muumldahale edenlerin ise bilgilendirilmesi

gerekir Olay yerinde oumlncelikle kalabalık

toplanmasının oumlnlenmesi oluşturulacak guumlvenlik

alanı iccedilerisinde sigara iccedililmesi ya da kıvılcım

uumlretebilecek cihazların kullanılmaması

oumlnlenmelidir Yol uumlzerinde de gerekli işaret ve

flamalarla uyarıların konulması gerekir

Patlayıcı madde yuumlkluuml bir aracı diğer bir araccedil ya da

sabit bina ya da direk refuj gibi yerlere ccedilarpması

durumunda aracın yerinden oynatılarak bu

alanlardan kurtarılmaya ccedilalışılması istenmeyen

yangın ve patlamaların meydana gelmesine neden

olabilir Dolayısıyla uzman personel gelene kadar

yapılacak işlem olay mahallinin boşaltılarak

emniyete alınmasıdır

Trafik lambaları ve polis tarafından yaptırılan

durmalar haricinde guumlzergah uumlzerinde yapılan

durmalar esnasında doumlrtluuml flaşoumlrler yakılmalıdır

Uzun suumlreli bekleme yapılması gereken durumlarda

diğer işaretler (uumlccedilgen reflektoumlr ışıldak vb)

kullanılmalıdır Eğer bu zorunlu duruş virajlı bir

yolda olmuşsa virajın ccedilıkış noktasından itibaren

işaretlemenin yapılarak yeterli emniyet mesafesinin

sağlanması esas alınmalıdır

Araccediltaki patlayıcı maddenin teslimatı eanasında da

yetkili ve konu hakkında yeterli olan personele

teslimatın yapılması da indirme taşıma esnasında

alınacak en oumlnemli ve oumlncelikli emniyet tedbiridir

SONUCcedil

Patlayıcı maddelerin karayolu ile guumlvenli taşınması

sadece uygun taşıma araccedillarının uumlretilmesi ve

amaca uygun olarak teccedilhiz edilmesi ile değil aynı

zamanda taşımadan sorumlu kuruluşların taşımayı

gerccedilekleştiren araccedil kullanıcılarının ve emniyet

tedbiri almakla yuumlkuumlmluuml olanların da ccedilok iyi bir

eğitimden geccedilirilmelerini gerekli kılmaktadır

Uluslararası standartlara uygun hale getirilmemiş

bir patlayıcı madde taşımacılığı karayollarında

seyahat eden birccedilok araccedil bombanın sayısının

artmasına ve dolayısıyla toplum guumlvenliğinin ihlal

edilmesine neden olacaktır

ADRrsquonin Tuumlrkiyersquode uygulamaya koyulması

Avrupa Birliği ve uluslar arası taşımacılık

kuruluşları ile uyumlu ccedilalışılmasına olanak

tanıyacaktır Hem yurt iccedilinde hem de yurt dışında

yapılacak taşımacılığın guumlvenliği uluslar arası

standartlara uygun hale gelirken yapılan

taşımacılığın gvenilirlik katsayısını da artıracaktır

Yazışma Adresi

DrErcan SEYHAN JJandarma Meslek Yuumlksek

Okulu (JAMYO) HHukuk Bilimleri Boumlluumlm

Başkanlığı ercnesyahoocom

KAYNAKLAR

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 13: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

13

(1)

httpwwwulasimonlinecomnews_detailphpid=

8339ampuniq_id=1350279640 (Erişim Tarihi09

Ağustos 2012)

(2)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrintroh

tm (Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(3)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliunrecpub

dethtm (Erişim Tarihi11 Eyluumll 2012)

(4) Institute of Makers of Explosives (2003) Safety

Library Publication No 22 ndashSafety amp

Occupational Health-Storage Transportation And

Handling of Explosives Incorporating amendment

number(s) 12amp3 International Mine Action

Standard (IMAS) New York

(5)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadrcountr

y-info_ehtm (Erişim Tarihi21 Eyluumll 2012)

(6)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr201

111contentsehtml (Erişim Tarihi15 Eyluumll2012)

(7) httpeur-

lexeuropaeusmartapicgisga_docsmartapicelex

plusprodCELEX

numdocamplg=ENampnumdoc=32000L0061 (Erişim

Tarihi10 Ekim 2012)

(8)

httpwwwpoascomtrPO_pdfkurumsal_sorumlu

lukADRpdf (Erişim Tarihi01 Ekim 2012)

(9)

httpwwwuneceorgtransdangerpubliadradr_e

html (Erişim Tarihi25 Eyluumll 2012)

(10)

httpwwwlegislationgovtnzregulationpublic19

990128latestDLM284452html (Erişim Tarihi17

Eyluumll 2012)

(11) wwwmevzuatadaletgovtrhtml5210html

(Erişim Tarihi09 Ağustos 2012)

(12) Resmi Gazete Tarihi 31032007 Resmi

Gazete Sayısı 26479

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

KALP DAMAR HASTALIKLARININ SUumlRUumlŞ GUumlVENLİĞİNE ETKİSİ

DrAynur İNAN ProfDrİHamit HANCI ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- -----------

Ankara Uumlniv Tıp Fak Adli Tıp AD

Anahtar Kelimeler Kardiovaskuumller Hastalıklar Suumlruumlş Guumlvenliği Profesyonel ve Oumlzel Suumlruumlcuumller

OumlZET Kardiyovaskuumller hastalıklar toplum sağlığını

oumlnemli oumllccediluumlde etkileyen hastalık grubunu

oluşturmaktadır Kardiyovaskuumller hastalıklarda

goumlzlenen senkop halsizlik uykuya meyil yorgunluk

gibi semptomlar suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye

sokmaktadır

Bu yuumlzden bu hastalığa sahip bireylerde duumlzenli

sağlık kontrolleri uygulanmalı oumlzel veya ticari araccedil

kullanma durumuna goumlre trafikte bazı kısıtlamalar

gerekmektedir Oumlrneğin ciddi kardiyak yetmezlik

belirtileri olanların toplu taşıma araccedillarına

youmlnlendirilmeleri hem hasta hem de toplum sağlığı

accedilısından oumlnem taşımaktadır

Yetkililerin de bu konuda duyarlı olmaları alınacak

oumlnlemler konusunda bazı standartlar oluşturmaları ve

uygulamaları suumlruumlş guumlvenliğine olumlu katkı

sağlayacaktır

GİRİŞ

Bu yazının amacı suumlruumlş yeteneğinde bozulmaya yol

accedilan sebeplerden oumlzellikle kardiyovaskuumller

hastalıkların oumlnemini vurgulamak tedbir konusunda

yetkililere katkı sağlamak ve suumlruumlş guumlvenliğine

youmlnelik oumlnerilerde bulunmaktır

Suumlruumlş yeteneği duyusal ve motor sistemler arasındaki

ince koordinasyon hareketlerine bağlı karmaşık bir

performanstır Hafıza dikkat zeka yaş

konsantrasyon alkol ve ilaccedil kullanımı ruhsal durum

refleks hızı işitme ve goumlrme fonksiyonları ani karar

verme yeteneği kişilik yapısı gibi oumlzellikler suumlruumlş

yeteneğini etkileyen bazı faktoumlrlerdir

Kardiyovaskuumller hastalıklarda goumlzlenen bazı

semptomlar oumlzellikle senkop halsizlik yorgunluk

baş doumlnmesi gibi belirtiler suumlruumlş yeteneğini bozarak

guumlvenli suumlruumlşe engel olabilir1

Kardiyovaskuumller (Kalp-Damar) Hastalıklar ve

Senkop (Bayılma)

Senkop Senkop hızlı başlangıccedillı kısa suumlreli ve

spontan (kendiliğnden) tam iyileşme ile karakterize

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 14: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

14

serebral hipoperfuumlzyona (beynin azalmış kan akımına)

bağlı geccedilici bilinccedil kaybıdır

Kardiyovaskuumller senkoplarda birincil neden

aritmilerdir Aritmiye yol accedilan bazı kalp hastalıkları

sinuumls nodu disfonksiyonu atriyoventrikuumller ileti

sistemi hastalığı implante edilebilir cihazda

fonksiyon bozukluğu supraventrikuumller ndash ventrikuumller

taşikardi ile ilaca bağlı bradikardi ve taşiaritmilerdir

Kardiyak valvuumller hastalık akut miyokard enfarktuumlsuuml

iskemi hipertrofik kardiyomiyopati kardiyak kitleler

(atriyal miksoma tuumlmoumlrler vs) perikardiyal

hastalıktamponad koroner arterlerin konjenital

anomalileri protez kapakların disfonksiyonu gibi

kalbin yapısal bozuklukları ile pulmoner emboli akut

aort diseksiyonu pulmoner hipertansiyon gibi diğer

durumlar da senkop oluşumuna yol accedilarak suumlruumlş

guumlvenliğini tehlikeye sokabilir2

Senkopun suumlruumlş guumlvenliğini ciddi şekilde bozan

yaygın klinik durum olduğu trafik kazalarının sıklığı

veya suumlruumlş guumlvenliği accedilısından ccedilok az istatistiksel veri

bulunduğu bilinmektedir3

Ani Kardiyak Oumlluumlm

Tanım Ne zaman ve ne şekilde oumlluumlme yol accedilacağı

oumlngoumlruumllemeyen oumlnceden mevcut olan kardiyak

hastalık durumunda akut semptomların

başlamasından sonraki bir saat iccedilinde ani bilinccedil kaybı

ile kendini goumlsteren kardiyak nedenlere bağlı doğal

oumlluumlm olarak tanımlanır 4

Motorlu taşıt suumlruumlcuumllerinde goumlzlenen kardiyak koumlkenli

ani oumlluumlm diğer suumlruumlcuumller yolcular yayalar ve aynı

zamanda maddi varlıklar iccedilin bir tehlike

oluşturmaktadır Bu yuumlzden Kanadarsquo da Ontario

dışındaki şehirlerde kalp hastalığı oumlykuumlsuuml olanlara

profesyonel ehliyet almak iccedilin izin verilmemektedir 5

Trafik Kazaları

Uumllkemizde Karayolları Genel Muumlduumlrluumlğuumlrsquo nuumln yaptığı

araştırmaya goumlre trafik kazalarının 99rsquodan fazlası

insan kaynaklı nedenlerle oluşmaktadır 6

Kanada ve ABDrsquoden elde edilen verilerde ticari

araccedilların dacirchil olduğu kazaların 5rsquoden daha azı

kardiyovaskuumller hastalık ile ilişkilidir Avruparsquo da ise

yaklaşık olarak 01 olarak rapor edilen trafik kazası

tıbbi nedenler ile ilişkilendirilmekte ve bunların da

sadece 10- 25rsquo i kardiyak sorunlara

bağlanmaktadır7

Ancak yine de aritmisi olan suumlruumlcuumllerde gelişen bilinccedil

kaybı nadir de olsa oumlnemli olduğundan hem suumlruumlş

guumlvenliğini hem de toplum emniyetini tehdit

etmektedir8

Suumlruumlcuumller ve Hipertansiyon Riski

Hipertansiyon sık goumlruumllen bir hastalık olup toplumun

20rsquosini etkilemektedir Bu oran 45- 54 yaş grubunda

yaklaşık 40 55-64 yaş grubunda ise yaklaşık

50rsquodir Tayvanrsquoda yapılan bir araştırmada otobuumls

suumlruumlcuumllerinde hipertansiyon oranının (560

986=1361) olduğu bu oranın diğer işccedililere goumlre

(306164=536) daha yuumlksek ve anlamlı olduğu

goumlsterilmiştir9

Kardiyak Yetmezlik Sınıflaması

Semptomların ciddiyeti ve fiziksel aktiviteye goumlre

New York Kalp Cemiyeti İşlevsel Sınıflaması 10

I Semptom yok Fiziksel aktivite kısıtlanması yok

II Hafif fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır fiziksel aktivite beklenenin uumlzerinde

nefes darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntıya yol accedilar

III Belirgin fiziksel etkinlik kısıtlanması Dinlenme

sırasında rahattır ancak hafif fiziksel aktivitede nefes

darlığı halsizlik ya da ccedilarpıntı oluşabilir

IV Fiziksel etkinlikte semptomların artmasına bağlı

tam kısıtlılık Dinlenme sırasında bile belirtiler accedilığa

ccedilıkar

Belirli Kardiyak Koşullar İccedilin Standartlar

11

Tanım

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 15: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

15

Bekleme Suumlresi Trafiğe ccedilıkılmasına izin

verilemeyecek duumlzeyde kalp hastalığına sahip

kişilerde duumlzenli medikal tedavinin başlatılması ya da

tedavi edici işlemlerin gerccedilekleştirilmesi ile suumlruumlşe

uygun hale gelebilecekleri zaman aralığı

Koroner Arter Hastalığı

(Koroner arter hastalığı olan tuumlm suumlruumlcuumller aşağıdaki standartlara uymak zorundadır)

Oumlzel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml Profesyonel Araccedil Suumlruumlcuumlsuuml

NYHA Sınıf I kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf II kısıtlama yok EFgt 35

NYHA Sınıf III kısıtlama yok Yetersiz

NYHA Sınıf IV

Ayaktan tedavi veya

inotrop kullanımı

Sol ventrikuumll asist cihazı

Yetersiz

Yetersiz

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

Stabil anjina veya asemptomatik koroner arter

hastalığı olanlarda genel olarak kısıtlama yokken PCI

uygulamasından sonra oumlzel araccedil suumlruumlcuumllerinde 48 saat

profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise 7 guumln bekleme

suumlresi oumlngoumlruumllmektedir

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 16: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

16

Koroner Arter Cerrahisi yapılanlarda oumlzel araccedil

suumlruumlcuumllerinde 1 ay profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde ise

3 ay bekleme suumlresi tavsiye edilmektedir

Sinuumls Duumlğuumlmuuml Disfonksiyonunda semptom yoksa

kısıtlama yoktur

Atriyoventrikuumller ve İntraventrikuumller Blok varsa

kısıtlama olmayan durumdan diskalifiye olan duruma

kadar değişen kurallar soumlz konusudur

Karotid sinus aşırı uyarılması sonucu kalıcı kalp

pili olan veya medikal tedavi alan hastalarda serebral

iskemi belirtilerine bağlı semptomlar kontrol

edilmedikccedile guumlvenli şekilde araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Kardiyak Enflamasyon ve Enfeksiyonlar oumlzellikle

akut perikardit veya miyokardit olan bireyler

tamamen iyileşene kadar hiccedilbir şekilde motorlu araccedil

suumlruumlcuumlsuuml olamazlar Aynı şekilde subakut bakteriyel

endokardit tanısı ile başvuranlar emboli

tehlikesinden dolayı tamamen iyi olana kadar motorlu

araccedil kullanmamalıdırlar

Konjenital Kalp Hastalıklarında kalbin

fonksiyonel kapasite durumu miyokardiyal iskeminin

olup olmadığı kardiyomiyopati kalp kapak hastalığı

ve kalp ritim bozukluğu durumuna goumlre suumlruumlcuuml

belgesi verebilmek iccedilin bu hastalığa sahip kişiler ayrı

ayrı değerlendirilmelidir

Kardiyak ritim bozukluğu hikayesi olan bireylerde

suumlruumlcuuml belgesi verebilmek iccedilin ritim bozukluğunun

tipi atak sıklığı semptom varlığı ve yeterli ve duumlzenli

kontrol olup olmaması gibi durumlar belirleyici

olacaktır 11

Akut koroner sendromlar Bekleme Suumlresi

ST yuumlksekliği olan MI 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı 1 ay sonra 3 ay sonra

ST yuumlksekliği olmayan MI ve minor LV hasarlı

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

MI olmaksızın Akut Koroner Sendrom

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapıldıysa

-(PCI) hastaneye ilk geliş esnasında yapılmadıysa

PCIrsquodan 48 saat

sonra

PCIrsquodan

7 guumln sonra

Taburcudan

7 guumln sonra

Taburcudan

30 guumln sonra

PCI (perkuumltan koroner girişim)

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 17: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

17

Erken Atriyal veya Ventrikuumller Kontraksiyonlar

Bekleme Suumlresi

Oumlzel suumlruumlcuuml Profesyonel suumlruumlcuuml

VF 6 ay sonra diskalifiye

Hemodinamik

kararsız VT

6 ay sonra diskalifiye

Geri doumlnuumlşuumlmluuml

sebeplere bağlı VT

veya VF

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Altta yatan durumun

tedavisi devam ettiği

suumlrece suumlruumlş yasak

Suumlrekli VT ile ilişkili

bilinccedil bozukluğu

LVEF gt30

3 ay sonra

diskalifiye

Suumlrekli VT

Bilinccedil bozukluğu

olmayanLVEF gt30

4 hafta sonra

Yeterli denetim

3 ay sonra

Yeterli denetim

VF ventrikuumller fibrilasyon VT ventrikuumller taşikardi LVEF Sol ventrikuumll ejeksiyon fraksiyonu

Paroksismal SVT AF veya AFL bilinccedil bozukluğu

ile birlikte ise duumlzenli kontrol gerekirken bilinccedil

bozukluğu gelişmemişse kısıtlamaya da gerek yoktur

AF veya AFLrsquo de endikasyon varsa suumlruumlcuumller kronik

antikoaguumllasyon almalıdır

Persistan veya Kalıcı AF veya AFLrsquo de ventrikuumll

hız kontroluuml yeterliyse ve bilinccedil bozukluğu yoksa tuumlm

suumlruumlcuumller iccedilin kısıtlamaya gerek yoktur

SVT Supraventrikuumller taşikardi AF Atriyal

fibrilasyon AFL Atriyal flutter

Sinuumls duumlğuumlmuuml disfonksiyonunda hastalıkla ilişkili

semptom yoksa kısıtlama da yoktur Hasta sinuumls

sendromu gibi semptom olan durumlarda ise tedavi

başarılı olana kadar suumlruumlş iccedilin izin verilmemektedir

Atriyoventrikuumller (AV) ve İntraventrikuumller

Bloklar hem oumlzel hem de profesyonel suumlruumlcuumller iccedilin

kısıtlamaya yol accedilmaz

Karotid Sinuumls Aşırı Duyarlılığına bağlı serebral

iskemi belirtileri olan kişiler medikal tedavi ya da bir

kalp pili ile semptomları kontrol altına alınmadıkccedila

guumlvenli araccedil suumlruumlcuumlsuuml olamazlar

Valvuumller Kalp Hastalığı varsa operasyon durumu

belirleyici olacaktır Opere edilmemiş kalp kapak

hastalığı olan kişilerde suumlruumlş uygunluğunu belirlemek

iccedilin serebral iskemi durumu kalbin fonksiyonel

bozukluk derecesi ve oumlzellikle ticari suumlruumlcuumller iccedilin

ayrıntılı kardiyolojik değerlendirme gereklidir Kapak

replasmanı geccedilirmiş kişilerde ise Sınıf 1 2 3 4 araccedil

kullanmasına izin verilmeden oumlnce suumlruumlcuumllerin

tromboemboli enfeksiyon ve mekanik hasar gibi geccedil

cerrahi komplikasyon sıklığı azaltılmalıdır 1112

Hipertansiyon (-malign hipertansiyon dışında) tek

başına motorlu araccedil kullanmak iccedilin bir

kontrendikasyon oluşturmaz Ancak kalp goumlz boumlbrek

ve beyin hasarı gibi ilişkili komplikasyonların varlığı

guumlvenli suumlruumlşuuml engellemektedir 170110 mm Hg

uumlzerindeki kalıcı hipertansiyon sıklığına bağlı olarak

gelişen komplikasyonlar (hipertansif retinopati gibi)

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 18: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

18

suumlruumlş guumlvenliğini tehlikeye sokabilir Bu yuumlzden bu

yuumlkseklikte kan basıncı olan kişiler ccedilok dikkatli

incelenmelidir (fundus muayenesi

elektrokardiyografi akciğer grafisi vb) Ayrıca bu

kişilerde serum kreatinin oumllccediluumlmuumlnde belirgin

değişiklik tespit edilmişse dahiliye hekiminden goumlruumlş

almak uygun olacaktır

Yine hipertansiyon sonucu kardiyak hasara bağlı

konjestif kalp yetmezliği gelişmişse guumlvenli suumlruumlş

yeteneğini değerlendirirken serebral hasar durumu en

başta goumlz oumlnuumlnde bulundurulmalıdır

Ek olarak 13

Suumlrekli stabil devam eden NYHA sınıf I-III grubu

LVAD ( Sol Ventrikuumller Destek Sistemleri) olan

hastalar yalnızca oumlzel suumlruumlş iccedilin uygunken ticari ya da

profesyonel araccedil kullanabilmek iccedilin 2 ay beklemek

zorundadır

Pilotlarda Suumlruumlş Guumlvenliği ve Bir Oumlrnek

Pilotlarda sağlık kontrolleri ccedilok daha sık ve duumlzenli

yapılmaktadır Fakat yine de muumlkemmel bir uccediluş bir

sonrakinin garantisi sayılamayacağı gibi ccedilok sağlıklı

bir pilotun ertesi guumln de sağlıklı olacağı soumlylenemez

4 Haziran 2003 guumlnuuml saat 1630rsquoda uccediluşun iniş

safhasında (Danimarka Billund Havaalanı) kaptan

pilot Kahraman Tokuşoğlu fenalaşmış ve kalp krizi

nedeniyle vefat etmiştir Bu uumlzuumlcuuml olayın tek tesellisi

56 yaşındaki pilotun ani ve gizli kalp hastalığının ilk

belirtilerini fark ederek kumandayı diğer pilota

devretmesi ccedilok sayıda masum insanın yaşamının

kurtulmasıdır 14

Uumllkemizde Kardiyovaskuumller Hastalıklar ve

Suumlruumlcuuml Belgesi lsquolsquoSağlık Muayenesinde Suumlruumlcuuml

Adaylarının ve Suumlruumlcuumllerin Sahip Olacakları Sağlık

Şartları ile Goumlz İccedil Hastalıkları Kulak-Burun-Boğaz

Ortopedi Ruh ve Sinir Hastalıkları Muayenelerine

İlişkin Esaslarrsquorsquo Kısmında MADDE 62 Kalp-Damar

Hastalıklarından bahsetmektedir

Grup 1 A ve B sınıfı suumlruumlcuuml belgesi

verilecek suumlruumlcuuml adayları Grup 2 A ve B

sınıfı dışında kalan suumlruumlcuuml dayları olup

bunlardan a) Anjinal yakınması olanlara akut

koroner sendrom (Stabil olmayan angina pektoris

ST yuumlkselmeli miyokard infarktuumlsuuml ve ST

yuumlkselmesiz miyokard infarktuumlsuuml) tanısı almış

olanlara ve koroner arter bypass cerrahisi

uygulanan Grup1 ve Grup 2 deki suumlruumlcuuml adaylarına

gerekli medikal tedavi veveya invaziv girişimleri

tamamlandıktan 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak olan kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

b) Anjiyoplasti işlemi uygulanmış Grup 2 deki

adaylara işlemden 6 hafta sonra yapılacak olan

egzersiz testinde testi pozitif kılacak kriterler

saptanmamış ise suumlruumlcuuml belgesi verilir

c) Kalp atım sayısı ccedilok duumlşuumlk (dakikada 40rsquoın altı)

atrioventrikuumller bloklu ve hasta sinuumls sendromu

olanlardan kalıcı kalp pili takılmamış olanlara

suumlruumlcuuml belgesi verilmez

ccedil) Kalıcı pil implantasyonu ve başarılı kateter

ablasyonu yapılan Grup 2 deki adaylara işlemden 6

hafta sonra suumlruumlcuuml belgesi verilir

d) İmplante edilebilir kardiyoverter defibrilatoumlr

implantasyonu yapılmış olan Grup 1 ve Grup 2 deki

adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

e) Hipertansiyonu olan ve maksimal tedaviye

rağmen istirahat TA 200120 mmHg nin uumlzerinde

olan Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi verilmez

f) Hipertrofik kardiyomiyopati ve dilate

kardiyomiyopati tanısı konmuş semptomatik olan

Grup 1 ve Grup 2 deki adaylara suumlruumlcuuml belgesi

verilmez

g) Kalp yetersizliği ve kapak hastalığı tanısı konan

ve ağır semptomatik (NewYork Kalp Cemiyeti

Sınıf 3- 4) olan Grup 1 ve 2rsquodeki adaylara suumlruumlcuuml

belgesi verilmez

ğ) Konjenital kalp hastalığı tanısı konmuş

olanlardan komplex veya ciddi kardiyak problemi

olanlara suumlruumlcuuml belgesi verilmez Diğer konjenital

hastalığı olanlar ve başarılı cerrahi onarım yapılmış

olanlara belirli aralıklarla kontrolden geccedilmek

kaydıyla suumlruumlcuuml belgesi verilir 15

SONUCcedil ve OumlNERİLERKalp hastalığına sahip

olmak yaşlı kişilerde bile araccedil kullanmanın oumlnuumlnde

engel değildir Bununla birlikte hem hastaların hem

de diğer insanların korunması iccedilin hasta ve doktor

arasındaki yakın işbirliğinin oumlnemi buumlyuumlktuumlr Ciddi

kardiyak sorunları olanların sınırlı koşullarda

oumlrneğin oumlnceden belirlenmiş otoyol dışındaki bazı

yerel yollarda veveya sadece guumlnduumlz vakitlerinde

araccedil kullanmalarına izin verilebilir Birccedilok yaşlı

suumlruumlcuumlyuuml boumlyle bir davranışa zaten kendi suumlruumlşleri

sınırlayabilir 16

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 19: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

19

Suumlruumlş guumlvenliği accedilısından antihipertansif ilaccedillardan

oumlzellikle betablokerlerin yan etkileri ve

komplikasyonları goumlz oumlnuumlne alındığında motorlu araccedil

kullanmak iccedilin engel duruma yol accedilmadıkları pek ccedilok

ccedilalışma ile goumlsterilmiştir17 18 19

15 olgu uumlzerinde Oxford tekniği kullanılarak yapılan

bir ccedilalışmada antihipertansif tedavide kullanılan

betablokerlerden Oksprenololuumln kronik tedavisiyle

ilaca bağlı yan etkilerin oluşmadığı ve suumlruumlş kabiliyeti

uumlzerinde belirgin bir etkisi olmadığı goumlzlenmiştir 20

Bu durumda hipertansiyonlu hastalar araccedil kullanma

accedilısından kendi sorumlulukları ile hareket edecektir

Ancak malign hipertansiyonu olanlarda bazı

kısıtlamaların gerekeceği aşikardır 21

Motorlu araccedil kazalarına sebep olan kardiyovaskuumller

hastalıklar hakkında ccedilok az kesin istatistiki veri

bulunmaktadır Profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde buumlyuumlk

kazalara yol accedilma olasılıkları daha yuumlksektir

Direksiyon başında geccedilen zamanın artması yolcu

sayısının fazla olması kendilerine yapılan talebin ccedilok

olması gibi nedenlerle profesyonel araccedil suumlruumlcuumllerinde

(-oumlzel suumlruumlcuumllere goumlre) daha yuumlksek standartları

karşılamaları beklenir

Son olarak kardiyak problemi olan hastaların ve diğer

insanların araccedil kullanırken rahat ve guumlvenli hareket

edebilmesi iccedilin suumlruumlşe izin verilen ve verilmeyen

durumların ayrıntılı olarak tespit edilmesi

gerekmektedir Ayrıca profesyonel suumlruumlcuumller ve oumlzel

suumlruumlcuumller iccedilin aynı durumlarda farklı şekilde karar

verilmesi uygun olacaktır Kalp hastalığının araccedil

kullanmaya engel olduğu ve bireysel ulaşımın

yapılamayacağı durumlarda doktorlar hastalarına

toplu taşıma araccedillarını kullanmalarını tavsiye etmeli

ve onları bu youmlnden desteklemelidirler 22

Herkes iccedilin gelecekte kardiyovaskuumller hastalığa

yakalanma ihtimalinden dolayı suumlruumlcuuml belgesi

alanların (pilotlar kadar olmasa da) duumlzenli sağlık

kontrollerinin yapılması uygun olacaktır

Bu kuralların amacı ilgili karar vericilere

yardımcı olmak ve aynı zamanda kardiyak

problemi olan hastaların hangi durumlarda suumlruumlşe

uygun olup olmadığını belirlemektir

KAYNAKLAR 1 Jessica R Williams amp Stephen J Tregear Driving Wıth

Cardiovascular Disease the Impact of Implantable

Cardioverter Defibrillators on Driver Safety Proceedings of

the Fifth International Driving Symposium on Human

Factors in Driver Assessment Training and Vehicle Design

2 Senkop tanı ve tedavi kılavuzu (2009 guumlncellemesi)

Tuumlrk Kardiyol Dern Arş Suppl 8 2009 EA httpwwwtkd-

onlineorgdergiTKDA_37_120_135_176pdf

ET18122012

3 Renke Maas physiciana (maasukeuni-hamburgde) Rodolfo Ventura physicianb Christina Kretzschmar physicianb Ali Aydin

physicianb Andreas Schuchert associate professor of internal

medicine and cardiology Syncope driving recommendations and clinical reality survey of patients BMJ200332621 4 Myerburg RJ Castellanos A Cardiac arrest and sudden

cardiac death InBraunwald E ed Heart disease a textbook

of cardiovascular medicine

New York WB Saunders Publishing Co 1997 742ndash79

5 AjKerwinPerforming your original search sudden

heart death and driving in PMC will retrieve Can Med

Assoc J 1984 August 15 131(4) 312ndash314)

6

httpwwwkgmgovtrSiteCollectionDocumentsTrafik

TrafikKazaOzet et 12 Aralık 2012) TR kalp

7 Theodoros A Zografos Demosthenes G Kat ritsis

Guidelines and Regulations for Driving in Heart Disease

Hellenic J Cardiol 2010 51 226-234

8 Epstein AE Miles WM Benditt DG et al Personal and

public safety issues related to arrhythmias that may affect

consciousness implications for regulation and physician

recommendations A medicalscientific statement from the

American Heart Association and the North American

Society of Pacing and Electrophysiology Circulation 1996

94 1147-1166

9 PD Wang and RS Lin Coronary heart disease risk factors

in urban bus drivers Public Health (2001) 115 261ndash264

10 Tuumlrk Kardiyol Dern Arş - Arch Turk Soc Cardiol 2012

4077-137 EAAkut ve Kronik Kalp Yetersizliği Tanı ve

Tedavisine Youmlnelik 2012 ESC Kılavuzu ET19122012

11 Assessment of the Cardiac Patient for Fitness to Drive

and Fly Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly

EAhttpwwwccscadownloadConsensus_Conference_M

ain_Draftpdf ET 18122012

12 Types and classes of drivers licences in BCEA

wwwicbccomdriver-licensingli ndash Kanada

ET20122012

13 Roger Baskett MDa Richard Crowell MDa Darren

Freed MDb Nadia Giannetti MDc and Christopher S

Simpson MDd Canadian Cardiovascular Society Focused

Position Statement Update on Assessment of the Cardiac

Patient for Fitness to Drive Fitness Following Left

Ventricular Assist Device Implantation Canadian Journal of

Cardiology 28 (2012) 137ndash140

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 20: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

20

14 Billund Havaalanı Olayı Doccedil Dr Muzaffer Ccediletinguumlccedil

EAwwwhvtdorghtmwordpressp=53 ET18122012

15 İccedilişleri Bakanlığının suumlruumlcuuml adayları ve suumlruumlcuumllerde

aranacak sağlık şartları ile muayenelerine dair youmlnetmelik

ikinci boumlluumlm Resmi Gazete 26092006 - 26301

EAwwwttborgtrindexphpsadaylariaranacak

ET17122012)

16 Wielgosz AT Azad N Effects of cardiovascular

disease on driving tasks Clin Geriatr Med 1993

May9(2)341-8

17 (Arzneimittelforschung 198535(12)1850- 3[The

effect of celiprolol on driving ability An experimental

psychological and comparative clinical study]

[Article in German] Klebel E Saam R Hoffmann H

18 Br Heart J 1981 Jun45(6)643- 8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving

Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian V Cashman

P Raftery EB

19 Med Klin 1980 Dec 1975(26)913- 6 [Driving

behavior of cardiovascular patients as affected by beta

receptor blockers][Article in German] Schmidt U Hoburg

A Brendemuumlhl D Delbeck HW Buck W Engels K

20 Br Heart J 1981 Jun45(6)643-8 Effects of chronic

beta-blockade on intra-arterial blood pressure during motor

car driving Millar-Craig MW Mann S Balasubramanian

V Cashman P Raftery EB

21 httpwwwccscadownloadConsensus_Conference_Main_

Draftpdf Canadian Cardiovascular Society Consensus

Conference 2003 Assessment of the Cardiac Patient for

Fitness to Drive and Fly FINAL REPORT erişim tarihi 12

Aralık 2012

22 John H Hypertension treatment and ability to drive a

large vehicle Z Gesamte Inn Med 1980 Nov

135(21)suppl 143-4

0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0-0

ZAMAN YOumlNETİMİ

Doccedil Dr Guumlrkan ERSOY

---------------------------------------------------------------------------------------------------- ------------------------------------

3Ulusal Tıp Guumlnleri 30 Kasım-2 Aralık 2012 Kuumltahya da sunulmuştur Dokuz Eyluumll Uumlniversitesi Acil Tıp

Anabilim Dalı Oumlğretim Uumlyesi ndash Hekes İccedilin Sağlık Derneği YK Uumlyesi gurkanersoy deuedutr

Oumlzet Hayatımızın belirli doumlnemlerinde sıklıkla

soumlylediğimiz veya duyduğumuz bazı guumlzel soumlzler

kelimeler ve cuumlmleler vardır ldquoKeşke vaktim

olsaydı guumlnlerin nasıl geccediltiğini anlayamıyorum

guumlnler keşke 25 saat olsaydı hiccedil sıra gelmedi

zamanım olmadı ondan yetiştiremedimrdquo gibi Ama

bunların hepsi birer aldatmaca Kendimizi

kandırmaca Yoksa başka birşey değil Aslında hiccedil

unutmamamız gereken bir nokta var Bu duumlnya

uumlzerinde yaşayan ve buguumlne kadar yaşamış olan

herkesin hep 24 saati var ve vardıda 25 saati olan

hiccedil olmadı olmayacaktahellip Ama bazı insanlar

Atatuumlrk İbn-i SİNA Einstein Freud oldular

bazılarıda sadece geccedilip gittiler

Zaman youmlnetimi daha ccedilok ccedilalışmak veya serbest

zamanımızdan ccedilalmak demek değildir Sadece

zamanımızı daha iyi değerlendirerek oradan

kazandığımız zamanı kendimiz kendimizi

geliştirmek veveya sevdiklerimiz ile daha ccedilok

beraber olmak demektir Yani buumltuumln amacımız

hayatımızda gereksiz yere harcadığımız zaman

dilimlerinden yararlanmaktır İşte bu yaımızda bu

zamanı nasıl kazanabileceğimiz uumlzerine

bildiklerimizi sizlerle paylaşmayı amaccedilladık

Genel

Gerccedilek anlamda biz zamanı değil ama ancak

kendimizi zamana goumlre youmlnetebiliriz Bunun iccedilinde

organizayon ve plan gerekir Herkesin guumlne tam 24

saat veya 1440 dakika ile başlar

Unutmayalımki bir guumln iccedilinde arttırabileceğimiz 60

dakika ile şunları elde edebiliriz

Gelecek 10 yılda bir yuumlksek okul diploması

almamızı sağlar

Kendimizi geliştirmemize yardımcı olur

Hayatımızı başkaları ile paylaşmak iccedilin daha fazla

zaman ayırabiliriz

Buumltuumln yeteneklerimizi kullanma fırsatımız doğar

Daha ayrıntılı planlama yapabiliriz

Becerilerinizi geliştirebiliriz

Kişisel ilgi alanlarımızı geliştirebiliriz

Yeni fikirler yaratma ve yeni projeler başlatmak

iccedilin fırsat doğar

Peki zaman youmlnetimi kurallarına gelin sabah

kalkmamız ile birlikte başlayalım

Yapılabilecek en iyi iş saat ccedilalar ccedilalmaz uyanmak

ve yataktan fırlamaktır Ccediluumlnkuuml yatakta daha fazla

debelenecek olursak en azından 30-45 dakika daha

zaman kaybedeceğiz Bu uyku ve dinlenme

olmayacak aksine ızdırap olacaktır Birde işimize

geccedil kalacak bu stresimizi bir kat daha arttıracaktır

Bu nedenle

Guumlne erken başlayın

Giyeceklerinizi ccedilamaşırlarınızı geceden hazırlayın

Ccediluumlnkuuml sabah rehaveti ile giyeceğiniz kıyafet

konusunda zorluk ccedilekeceksiniz

Sabah mutlaka kahvaltı yapın ve bu arada o guumlnuumln

planını yapın

Guumlnleri uzatmanın en iyi yolu zamanı gecelerden

yani uyku zamanından ccedilalmaktır uyumak kaccedilmak

demektir Yani oumlnuumlmuumlzdeki hafta ccedilok yorulacağım

o nedenle bu hafta sonu saatlerce uyuyayım demek

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 21: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

21

mantıklı bir yaklaşım değildir ccediluumlnkuuml uyku sarj

edilebilir bir nesne değildir Yani akuuml gibi değildir

Daha fazla uyuyarak dinlenemeyiz sadece daha ccedilok

yoruluruz ve zamanıızı harcarız

Banyoda ve tuvalette zamanınızı iyi

değerlendiriyormusunuz Sabahları burada TVrsquo da

haberleri ve gazete başlıklarını dinleyebilir veya o

guumlnuumln veya bir guumln oumlncesinin gazetesini haftalık

dergileri okuyabilirsiniz

Banyoda herguumln kullandığınız traş takımı havlular

ve duş sonrası kullandığımız bornozumuzu

dolapların veya ccedilekmecelerin oumln tarafında

saklıyormuyuz

Eğer evde ısınma ve banyo ihtiyaccedillarımız iccedilin kat

kaloriferi kullanıyorsak buna bir zaman ayarlayıcı

cihaz (timer) takmamız faydalı olacaktırCcediluumlnkuuml

bunun sayesinde uygun bir ayarlama ile

uyandığımız zaman duş ve traş iccedilin gerekli sıcak su

hazır olacaktır Yoksa sonradan uzunca bir suumlre

daha su ısınacak diye beklememiz gerekecektir

Sabah oumlnce traş olup sonra banyo yapmak daha

mantıklı olabilir Bu sayede yuumlzuumlmuumlzuuml durulamak

ve kurulamak ile kaybedeceğimiz zamanı kazanmış

oluruz

Sakal traşı olmak iccedilin fırccedila traş sabunu ve koumlpuumlk

kullanarak değilde oumlzellikle şarjlı traş makineleri

kulanmak daha avantajlıdır Traş olurken dolaşır

gazete okur veya diğer işlerinizide yapabilirsiniz

Hatta işinize giderken bile arabada traş olabilirsiniz

tabii eğer şoumlfoumlr kullanıyorsanız

Banyodada bir telefon bulundurmanız hatta evde

telsiz telefon olması oumlnerilen bir metottur bu

sayede oturduğunuz yerden telefon accedilabilir veya

gelen telefonlara anında cevap verebilirsiniz

Yatak odanızda ccedilabuk kaybolabilecek eşyaları

koyabileceğiniz bir kutu bulundurun ve gece

geldiğinizde cuumlzdan kolye yuumlzuumlk kol duumlğmeleri

kuumlpeleri iccediline koyun ki sabah aramak iccedilin zaman

kaybetmeyiniz

Kahvaltı masanızı akşamdan hazırlayınız hatta

ccedilayınızı bile akşamdan demleyiniz Yok bayatlar

diye duumlşuumlnuumlyorsanız o zaman sabah kalkar kalkmaz

ccedilayın suyunu ısıtmak iccedilin ocağı yakınız Hatta

ccedilaydanlığın suyunu ve demliğin ccedilayınıda akşamdan

koymuş olunuz

Arabanızı akşam eve geldiğinizde hemen hareket

edebilecek şekilde duumlz park ediniz boumlylece sabah

manevra yapmak durumunda kalmazsınız

Bu kısa tedbirlerden sonra artık guumlne başladığımıza

goumlre ofise gidip oumlncelikler konusunda konuşabiliriz

Guumlnluumlk zamanımızı verimli kullanma zaman

arttırma iccedilin ilk yapmamız gereken iş planlamadır

Yani guumlnuumlmuumlzuuml ve işlerinizi planlama

Planlama

Planlama gerccedilekten gereklimi Evet evin bir planı

olmadan siz onun yapımına başlarmısınız Uzun bir

yola ccedilıkacaksınız Haritaya bakmadan yola ccedilıkmak

istermisiniz

Zaman youmlnetiminin ilk oumlnemli aşaması yakın ve

uzak vadedeki amaccedillarınızı ortaya koymaktır

Ccediluumlnkuuml bu sayede uygun bir yolda ilerlememiz

muumlmkuumln olabilecektir Evlenmek askere gitmek

yurt dışına gitmek uzman veya doccedilent olmak gibi

Bundan sonrada işlerimizi uumlccedile ayırmamız

gerekir

Oumlncelikli

Ertelenebilir

Vazgeccedililebilir

Bazı insanlar yapacakları herşeyi hatırladıklarını

soumlylerler Hasta vizitleri gibi Eve alınacak ekmek

mobilya vs gibi Hatta randevularını toplantılarını

projelerini oumlzel guumlnlerini vs halbuki bunların

yarısını unuturlar veya akıllarında tutabilmek iccedilin

ccedilok zaman ve enerji harcarlar Bu tip insanlar

kendilerine bir yapılacaklar listesi hazırlarlar Ama

bu listede bir sıralama ve duumlzen olmadığı iccedilin hiccedil

bir işe yaramayacaktır Sıralama ve aralarında bir

duumlzen yoktur ccediluumlnkuuml

Zamanımızı kontrol altına almak istiyorsak oumlnce

kendimizi kontrol altına almamız gerekir Bu

nedenle guumlne o guumln ne iş yapacağınızı yazarak

başlamamız gerekiyor

Yapılacaklar listemizi oumlnceliklere goumlre sıralamamız

gerekiyor Bunun iccedilinde tek bir organizer

kullanmamız ve bunu guumlnuumln değişik saatlerinde

goumlzden geccedilirmemiz gerekiyor

Planlamaya herguumln zaman ayırınız ccediluumlnkuuml

guumlnuumlmuumlzuumln en anlamlı uumlretken zamanı planlamaya

ayırdığımız zamandır Yapılacak olan en oumlnemli iş

en oumlnemli işi en oumlnce yapmaktır Bazı işler oumlnemli

olmasına rağmen suumlrekli olarak ertelenirler Buda

işin dahada ertelenmesinden ve can sıkıntısı

olmaktan başka bir işe yaramaz Mesela bunun iccedilin

PCrsquoler databanklar veya palm PC ler son derece

elverişlidirler

İşleri oumlnceliklerine goumlre sıralarken A B C

kuralınıda kullanabiliriz A halledilmeden asla Brsquoye

geccedililmez

Rutin İşler

Guumlnluumlk hayatımıza baktığımız zaman birccedilok işi

tekrar ettiğimizi goumlruumlruumlz Bunları kısaltacak olan

youmlntemler ccedilok oumlnemlidir Bunda etkili olabilmek

iccedilin

İşi basitleştirme ve

Goumlrevlendirme (forward etme youmlnlendirme)

youmlntemlerini kullanmanız uygun olur

En Etkin Saatlerimizi Nasıl Kullanıyoruz

Guumlnuumln ilk saatlerini en oumlnemli işlerimiz iccedilin

ayırmamız gerekir Guumlnuumln ilerliyen saatlerinde ise

daha az oumlnemli işlerimizi yapmamız gerekir

Halbuki ccediloğumuz rutin işler ile o kadar haşır neşir

oluruz ve guumlnuumln en verimli saatlerini bunlar iccedilin

ayırırız ki geri kalan verimsiz saatlerde ise daha

oumlnemli işlerimizi halletmek iccedilin kullanırız

Verimliliğin Tepe Noktasını En İyi Nasıl

Kullanabiliriz

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 22: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

22

Sevimsiz ve zor işlere optimal zaman ayırın Bu tip

işlere başlamak ccedilok zordur ama beklediğmiz zaman

dahada zorlaşacaktır Zamanında yapamayınca

sıkıntımız dahada artacaktırda

Bu işleri mutlaka hemen halledin ertelemeyin bu

işi dahada sevimsiz hale gelmesine ve zorlaşmasına

neden olur

En zor işleri Pazartesi veya Salı guumlnlerine koyun

ccediluumlnkuuml enerjiniz o zamanlar daha fazladır Bu sıkıcı

işi hafta başında tamamlamanız kamburdan

kurtulmanız nedeniyle size bir canlılık verecektir

Orta verimlilikteki saatlerinizde şu işleri

yapabilirsiniz

Gereken kişiler ile bilgi alış verişinde bulunun

Rutin mektuplarınızı okuyun yazılarınızı yazın

veya yazdırın

Daha sonraki işlerinizi planlayın programlayın

Duumlşuumlk verimlilikteki zamanlarınızda ise

Gelen mektuplar uumlzerinde ccedilalışın

Telefon konuşmalarınızı yapın

Ziyaretccedililerinizi kabul edin

Erteleme (yarın veya sonra yaparım)

Erteleme kendimizi aldatmaktan başka birşey

değildir Bu aslında bir hastalıktırda Buguumln bu işi

yapmamak iccedilin o kadar ccedilok nedenimiz olabilirki

Hiccedilbirşey yapmamak veya oumlnemsiz ama zevk verici

işleri yapmak bize sadece kısa suumlreli bir zevk verir

Bunun dışında yapılması gereken oumlnemli işler bir

dağ gibi oumlnuumlmuumlzde yığılır kalır Kendi yarattığımız

bu yığın altında ve zaman iccedilinde psikolojik olarak

eziliriz Kendimize olan guumlveni kaybeder bir kısır

doumlnguumlye gireriz

Guumlnuumlmuumlzde ertelemecilik o kadar moda olduki

duumlnyada artık bu artan sayı ile ertelemeciler kluumlbuuml

kuruldu ama youmlnetim kurulu toplantısı bir tuumlrluuml

yapılamıyor ccediluumlnkuuml toplantı tarihi suumlrekli erteleniyor

))))))

Neden Erteleriz

Alışkanlıktır

Hep zor ve sevimsiz işleri erteleriz (Noumlbet ve

rotasyon ccedilizelgeleri ders hazırlama gibihellip)

Kaccedilıştır iccedilimizdeki isteksizliğin bezginliğin bir

sonucudur

KURTULMANIN YOLLARI

Hoşlanmadığınız işleri oumlnce yapın

Ertelenmesi muhtemel işleri parccedilalara ayırın

Bir bitirme tarihi tesbirt edin ve bu konuda birisi ile

bahse girin

İşi bitirince kendinizi oumlduumlllendirin boumlylece bir

motivasyon olacaktır

Bu sıkıcı ve sevimsiz goumlrevi birisine devretmeyi

duumlşuumlnuumln

Elinizde ne var ise onunla yetinerek yola ccedilıkın

Daha fazla kaynak bulacam diye vakit

kaybetmeyin Mesela ben bu ders iccedilinde bazı

kitaplar aldım ama okumaya bile fırsatım kalmadı

Her zaman kendimize şu soruyu sormalıyız Ne

yapmak istiyorum yerine neyi yapmalıyım Neyi

yapmam daha oumlnemli diye

Masamızın Organizasyonu

Masamızı mutlaka amaccedillarımıza uygun etkin

kullanabilecek halde tutmamız zaman youmlnetimi

accedilısından ccedilok oumlnemlidir Bu yığın iccedilinde kendimizi

sıklıkla kaybederiz Uygunsa masanız mutlaka bol

ccedilekmeceli olmalıdır Burayı evimiz kadar iyi

duumlzenlemeliyiz Ccedilalışma masamız hemen kapının

karşısında olmamalıdır yoksa gelip geccedilen herkese

bakmak zorunda kalırız unutmayın ki masamızda

manzara seyretmek iccedilin oturmuyoruz ccedilalışmak iccedilin

uumlrtmek iccedilin okumak iccedilin buradayız Masada yerde

kanepede her yerde yığın yığın kağıtlar dosyalar

okunacak degiler mektuplar kağıtlar vs vs

Sorsanız hepsi lazımdır Hepsi ccedilalışılacaktır Boumlyle

bir ortamda uumlretken olabilmek muumlmkuumln değildir

Peki ne gibi zararları olabilecektir

İş uumlzerindeki kontroluumlmuumlzuuml kaybederiz

Uumlretkenliğimiz azalır

Herguumln hakkından gelinememiş o yığınları

goumlrduumlkccedile moralimiz bozulur ve yine sıkıntıya

duumlşeriz ccedilıkmaza gireriz

Arkadaşalarımız arasında prestijimiz azalır

Bozuk Masa Duumlzeninden Kurtulmanın Yolları

Bu masayı duumlzenlemek iccedilin kendine bir zaman

dilimi ayır

Dağınıklık had safhada ise salam tekniğini kullan

yani oumlnce uumlstuumlnuuml sonra ccedilekmecelerini kısım kısım

temizle

Ccedilok gerekli olmayan şeyleri ayırın ve ortalıktan

goumlruumlş alanından ayırın Kalemler notluklar

fotoraflar bunların masa uumlzerinde yeri yoktur belki

bir guumln kullanılır umuduyla masa uumlzerinde birşey

tutmayın bunlara okunacaklar ve okunmuş

olanlarda dahildir

Masanızın arkasına pahalı olmayan raflar koyun

herşeyi oralara duumlzenleyin prensip olarak goumlruumlş

alanınız iccedilinde olmasınlar

Buumltuumln sahipsiz kağıtları tek bir dosyada toplayın

GENEL KURAL OLARAK ŞUumlPHEDE İSENİZ

ATIN Eğer YASAL VE VERGİ EVRAKI DEĞİL

İSE MUumlMKUumlN OLDUĞUNCA CcedilOK KAĞIT

ATIN

Gelen bir mail veya mektubu uumlccedil guumln iccedilinde okuyup

cevaplayamadınız ise onu luumltfen bir defa daha

okumadan ccediloumlpe atın Zaten artık suumlresi geccedilmiştir

Kıymeti kalmamıştır Eğer ccedilok oumlnemli ve zamanlı

idiyse şu ana kadar okumuş ve cevabını

yazmışsınızdır yok yazamadıysanız zaten değeride

kalmamıştır atmanızın sakıncası yoktur

Kağıt parccedilaları ile olan duygusal bağınızı muumlmkuumln

olduğunca azaltın Masaya hakim oldukccedila

kendinize olan guumlveniniz artacaktır Birccedilok kişi bu

kağıtların hepsinin lazım olduğunu veya birguumln

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 23: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

23

kullanılabileceğini veya unutmamak iccedilin oraya

koyduğunu soumlyler Ama o yığın arasından

seccedilebilmek iccedilin kaybedeceği zamanı hiccedil

duumlşuumlnduumlnuumlz muuml

Ccedilalıştığınız konu dışında hiccedil birşey hiccedilbir evrek

masa uumlzerinde bulundurmayın

Prensip olarak gelen bir evrak okunmalı gereği

yapılmalı ya cevaplanmalı ya ccediloumlpe atılmalıdır

Buradada bu evraklar iccedilin AHİD sistemi kullan

A At gitsin

H Havale et (başkası ilgilensin)

İ İlgilen

D Daha sonra kullanmak uumlzere dosyala

Mektuplar

Hemen okunarak cevaplanmalıdır

Eğer gelen bir zarfın uumlzerinde ilgili kişi veya şirket

ile ilgili olarak antet logo vs yoksa okumadan ccediloumlpe

at bu oumlzellikle artık guumlnuumlmuumlzde sayı olarak ccedilok

artan nereden kimden geldiği belli olmayan

isteğimiz dışında posta kutumuzda bulduğumuz

spam mailler iccedilin dahada geccedilerlidir

Ofis Asistanları

İyi bir sekreter sadece sıkıcı işleri paylaşmaz ayni

zamanda bilgi ve yetenekleri sayesinde bizi birccedilok

detaydan kurtarır Bu kişileren ccedilok iyi yararlanın

Onu eğitin Bilgisayarı interneti oumlğrenmesini

sağlayın Hatta ondan beklerdiklerinizi

kurallarınızı ccedilok iyi oumlğretiniz ki sık sık sorular

sorarak sizleri rahatsız etmesin

Telesekreter

Zaman youmlnetimi iccedilin ccedilok oumlnemli bir aracıdır ccediluumlnkuuml

herkese veya o anda cevap vermek istemediğiniz

kişi veya kişilere cevap vermeyebilirsiniz Ama

daha rahat olduğunuz bir ortamda ve enerjinizin

azaldığı oumlluuml bir zamanda ararsınız Ayrıca buradaki

mesaj Biz Ersoy ailesi ev dışında olduğumuz iccedilin

sizlere şu anda size cevap veremiyoruz Sinyal

sesinden sonra eğer bize mesajınızı bırakırsanızhellip

şeklinde olmamalıdır Ccediluumlnkuuml sizi arayan ve not

bırakmak isteyen bir kimsenin vaktini bu kadar

almamamanız gerekir Telesekrete eğer devreye

giriyorsa evde olmadığınız veveya o anda telefona

cevap veremiyeceğiniz zaten bellidir Ersoy ailesi

iccedilin notunuzu bırakırmısınız Veya saat 13rsquoe kadar

dersteyim gibi kısa ve oumlz notlar olmalıdır Eğer

canınız isterse zamanınızın daha bol olduğu bir

zamanda cevaplama şansınız olabilir

Goumlrevlendirme

Bulunduğunuz ortamda mutlaka her işi sizin

yapmanız veveya kontrol etmeniz gerekmez O işi

başkalarıda sizin yerinize ve hatta belkide daha iyi

yapabilecektir O nedenle mutlaka yuumlkuuml paylaşınız

başkalarınıda goumlrevlendiriniz

Şu soruları kendimize sormamız gerekir

Şu anda tarafımdan yapılmamaması gereken hangi

işleri yapıyorum

Benimle ayni seviyedeki arkadaşların yapabileceği

hangi işleri aptalca halen ben yapıyorum

İşte bu işleri mutlaka başkasına devredin onu

motive edin ve iş bitimindede hemen

oumlduumlllendirinhellip

Goumlrevlendirdiğimiz kişi yuumlk atı olmak

istemiyecektir Eğer goumlrevlendirdiğinde oumlnemli

olduklarını anlayacak olurlarsa ccedilok iyi performans

goumlstereceklerdir

Ccedilalışmalarınızın Engellenmesi

Ccedilalışmanızın ani gelen ziyaretccedililerle telefonlarla

bozulmasını engelleyin Randevusuz gelen hiccedilbir

ziyaretccedilinizi o an kabul etmeyin kendisine uygun

olduğunuz bir zaman iccedilin randevu verin Boumlylece o

kişiyede daha modern olması konusunda eğitmişte

olursunuz Eğer konu gerccedilekten oumlnemli idiyse kişi o

saatte zaten gelecektir

Astlarınıza işi devredin ama işi devir ederken ccedilok

iyi anlatın Boumlylece sık sık sizlere soru sorulmasını

engelleyin

Yardımcılarınız ile guumlnuumln sadece belirli saatlerinde

veya haftanın belirli guumlnlerinde beraber olunuz

heran değil Bunu toplantı guumlnleri veya saatleri

şeklinde onlara duyurun

İş yerinizde ve iş ortamınızda misafir trafiğini

mutlaka engelleyin veveya kontrol altına alın

Kendinize misafir gelmesini tabii

engelleyemezsiniz ama şu tedbirler ile kişilerin

sizin yanınızda daha fazla kalarak zamanınızı

almasını engelleyebilirsiniz Tabii bunu arzu

ediyorsanız

Sandalye veya koltuğunuzun kenarında oturarak

Kişiyi kapıda ayakta karşılayın

Konuşma sırası size ayağa kalkıp gelince ona

doğru yuumlruumlyerek ve teşekkuumlr ederim başka birşey

varmıydı diyerek konuyu sonlandırın

Gerekirse resmi ve soğuk bir tavırla konuşarak

Gelen kişilere asla ccedilay kahve ısmarlamayarak

Onun ve sizin goumlrebileceğiniz bir duvarda saat

bulundurup suumlrekli olarak ona bakın

Sohbetinizin bir yerinde oumlzet olarak ziyaretiniz iccedilin

teşekkuumlr ederim başka konuşabileceğim veya

yapabileceğim birşey varmı şeklinde soumlzler

kullanarak

Eğer gelen davetsiz ve randevusuz bir misafir ise ya

sonrası iccedilin randevu verin ya da başka birisi ile

goumlruumlşmesini sağlayın (yardımcınız sekreteriniz

asistanınız)

Telefon Konuşmaları

Telefon accedilmadan oumlnce gerekliliğini tartışın

konuşacaklarınızı not alın

Karşınıza kum saati koyun

Uumlccedil dakika kesici alet kullanarak hem kendi hemde

karşı tarafın konuşmalarını kontrol altına alın

Telesekreter kullanın

Duumlofonlu telefon kullanın Karşı tarafı ararken veya

ccedilalarken o sırada başka şeyler yazabilir veya

okuyabilirsiniz

Doğrudan konuya girin boş ve gereksiz sohbetten

kaccedilının Mesela guumlnaydın size nasıl yardımcı

olabilirm diyerek konuya başlayabilirsiniz

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY

Page 24: ULAŞIM VE TRAFİK GÜVENLİĞİ DERGİSİadlibilimler.ankara.edu.tr/files/2013/07/...önden çarpışmalı kazalarında, rakamlar hava yastığı açılmasına bağlı ciddi yaralanma

24

Telefonunuza hemen ulaşabilecek mesafede

bulundurun evde telsiz telefon kullanın

Trafik sıkıştığı zaman cep telefonunuzu kullanarak

zamanınızı değerlendirin akşam veya yarın

aramanız gereken kişileri şimdiden arayın ve

boumlylece zamanınızı değerlendirin

Bilgi Toplama Oumlzuumlmseme ve Uygulama

Ccedilağımız enformasyon ccedilağı Telefon gazeteler

kitaplar mailler internet fax dergiler text booklar

heryerden bilgi akıyor Bu kadar ccedilok kaynağı

okuyabilmemiz muumlmkuumln değil mutlaka elememiz

arasından seccedilim (triaj) yapmamız gerekiyor

Unutmayalım ki bilgi miktarı her doumlrt yılda bir

ikiye katlanıyor Bunun iccedilinde

Gerccedilekten hangi bilgilere ihtiyacımız var onları

bilmemiz gerekir

Seccedilerek okuyun

Tek bir gazete uumlzerine yoğunlaşın

Hızlı okuma youmlntemlerini oumlğrenin

Okuyamadığınız dergilerin aboneliğini iptal ettirin

Amerikayı tekrar keşfetmek iccedilin uğraşmayın direkt

konu ile ilgili kaynaklaı araştırın

Okuma ve Daha Hızlı Okuma

Okuyacağınız oumlncelikli kitaplarınız elinizin altında

olsun Mesela tuvalette yolculuklarda mutlaka

birşeyler okuyun

Beklerken mutlaka okuyun Randevulara ve

toplantılara giderken mutlaka yanınızda okunacak

birşeyler bulundurun

Yatmadan oumlnce okuyun

Amaccedilsızca değil amaca youmlnelik okuyun

Kelime kelime okumayın cuumlmleleri okumaya

ccedilalışın Okurken dudaklarınızı oynatmayın

Kitabı ccedilizin sonra tekrar okumanız gerekirse bu şekilde

vakit kaybetmezsiniz

Sıkıcı Guumlnluumlk İşler

Banka

Su elektrik havagazı gibi oumldemeleriniz iccedilin mutlaka

banka otomatik oumldeme talimatı veriniz

Uumlzerinde isim soyad ve adresinizin olduğu bir kaşe yapın

ki sık sık bunları yazmak zorunda kalmayasınız

En fazla bir adet kredi kartı kullanın Aksi taktirde

oumldemelerinizi ve extrelerinizi takip etmek ccedilok zamanınızı

alacaktır

Evinize veya işinize en yakın banka ile ccedilalışın

Banka dekont ve faturalarını mutlaka hemen dosyalayın

sonra gerektiği zaman bu neredeydi diye duumlşuumlnmeyin

İşimiz bitti tekrar eve geldik

Banyoda sabah beklemeleri engelleyebilmek iccedilin

aile bireylerinin ayrı saatlerde kalkmasını sağlayın

Evde sık kulanılan eşyalarınızı yedekleyin (Cola

sigara tuvalet kağıdı gibi)

Eşyalarınızı bulabileceğiniz bir yere koyun

Dolaplarınızı duumlzenleyin evdeki dağınıklığı

engelleyin

Benzer aletleri beraber koyun (alet ccedilantası gibi)

Yedek anahtarlarınızı belirli bir yerde toparlayın

Tamir belgeleri kullanma rehberleri sigorta ile

ilgili belgeleri ayni ccedilekmecede tutun

Aileniz ile ilgili olarak tuumlm kimlikler tapular kredi

kartı ve ehliyet gibi belgelerin birer fotokopisini

ccedilektirin ki kayıp ederseniz acaba numarası neydi

diye duumlşuumlnmeyin

Sonuccedil

Eğer sizlerde 24 saatin kendinize yetmediğimnden

şikayet ediyorsanız ve zaman yaratmak iccedilin ccedilaba

sarf ediyorsanız inanın alacağınız şu basit tedbirler

ile guumlnde 2-4 saat arttırmanız ccedilok muumlmkuumlnduumlr

Yapılacak işler oumlzetle şunlardır

Oumlnce oumlnceliği olan iş yapın Zevkli de olsa sıkıcıda

olsa Ama unutmayınızki insanın ayni anda iki tane

oumlnceliği olan işiniz olamaz

Masanızın uumlstuumlnuuml ve ccedilekmecelerini mutlaka

duumlzenleyin Başarılı bir kişinin ve youmlneticinin

masasının uumlstuuml daima bomboştur Eğer dosyalar

yığılmış ise o kişiden verim almak inanın zordur

Hayır demeyi oumlğrenininiz

Toplantılara guumlndem ile gidiniz yanınızda

okunacak birşeyler bulundurunuz

Muumlkemmeliyetccedililik tuzağından kurtulun

Mutlaka yakın ve uzak vadede hedefler seccedilin

Yapılacak işlerde daima A ile başlayın B ile değil

Bu tedbirler ile belki zamanınmızı arttırabileceğiz

ama bu zamanımızı nerede ve ne şekilde

kullanacağız İşte sorun burada Kısa bir suumlre oumlnce

Stephan COVEYrsquoin ldquoEtkili İnsanların Yedi

Alışkanlığırdquo adlı kitabını buumlyuumlk bir zevk ile

okumaya başlamıştım İlk 10 sayfasından sonra

duumlşuumlncelerim alt uumlst oldu Neden mi Yazar aynen

şoumlyle diyordu Şu guumlne kadar ccedilok ccedilalıştım ccedilok iyi

bir pozisyondayım arzu ettğim gerşeyi elde ettim

ama ailemi kaybettim Bu kariyer ve para bana ne

derecede mutluluk verir acaba diyordu Bu

nedeenle hiccedil unutmamamız gereken noktalarda

herhalde şunlar olmalıdır

Kariyerimize ve paralarımıza akşam sarılarak

uyuyamayız bu nedenle ccedilok ccedilalışmanın yanında

oumlncelikli olarak eşimizi ailemizi ve sevdiklerimizi

unutmamalıyız ve ccedilalışmak iccedilin mi yaşıyoruz

yaşamak iccedilin mi ccedilalışıyoruz sorusunun cevabını en

azından kendi gerccedileklerimiz iccedilin bulmalıyız Kaynaklar

Time management for the academic emergency

physicians Steven PARRİLLO

Httpwwwemedicinecom

Zamanı doğru kullanma Kate KEENAN

Kişisel zaman youmlnetimi Marion E HAYNES

Zaman youmlnetimi Ray JOSEPHS

Oumlnemli işler oumlncelik Stephan COVEY