Ultrasound- guided FNAC of Breast

Bs Jasmine Thanh XuânKhoa Siêu Âm Medic

15-5-2013

Tổng quan

- Fine-needle aspiration biopsy (FNAB, FNA or NAB), or fine-needle aspiration cytology (FNAC) = phương pháp sinh thiết bằng kim nhỏ chẩn đoán tế bào học, thường làm: tuyến vú, giáp, hạch nách, cổ…

- Năm 1981, lần đầu FNAB được thực hiện tại Maimonides Medical Center ( USA), nhằm tránh phẫu thuật sinh thiết phải nhập viện.

- Thao tác đơn giản, an toàn, giá thành rẻ.- Dưới hướng dẫn của đầu dò SA tần số cao, giúp xác định vị trí, kích

thước và chọn hướng kim đi vào khối u biết chính xác vị trí cần lấy mẫu.

Chỉ định và chống chỉ định

• * Chỉ định • Tổn thương BI- RADS 4- 5 trên siêu âm.• Tổn thương BI- RADS 3 cần theo dõi, có tiền căn gia đình.• Chọc hút giải áp các nang lớn ở vú.

• * Chống chỉ định : - Có RL đông máu .- Nếu có dùng kháng đông ( aspirine, plavix..), nên ngưng trước

3 ngày.- BnN không đồng ý.

Thực hiện• Thuốc : Không cần thiết phải chuẩn bị ( kháng sinh, giảm

đau…)• Có thể gây tê tại chỗ hoặc không.• Sát trùng da vùng kim chích, trải khăn vô trùng.• Siêu âm hướng dẫn đường đi của kim. ( Có nhiều cách ).

- Chọn kim nhỏ 22- 25G ( 25G ít đau)

- Có thể dùng thêm dụng cụ hút ( gun/ vacuum – assisted device ) để áp lực hút mạnh hơn

Doppler : tránh chạm mạch

Thao tác : • Hướng kim đi song song với tia siêu âm, vuông góc với tổn thương Quan sát được mũi kim di chuyển dưới đầu dò.

• Hoặc hướng kim đi vuông góc với đầu dò.• Quan sát rõ hình ảnh của kim trên màn hình

Mẫu tế bào sẽ được trải lên lame, cố định trong dd cồn 90 độ và gởi phòng XN TB

Tổng kết trên 380 ca FNAC tại phòng siêu âm Medic

• Thời gian: 16/ 10/ 2012- 10/ 5/ 2013• Tổng số : 380 ca u đặc.• Có tế bào đạt chuẩn: 368 ca # 97 %• Không lấy được TB ( chạm mạch, phải làm lại lần 2):

12 ca # 3%

• Kết quả lành tính : 322 ca # 84,5%• Kết quả ác tính : 46 ca # 12, 5 %

Bàn luận

• Medic : Có khoảng 3% ( 12/ 380 ca) không có tế bào, do thao tác không đúng khi làm FNAC, phải làm lần 2.

• Nguyên nhân : do chạm mạch ( chỉ có hồng cầu), do mẫu lấy quá ít ( BN đau, áp lực hút không

đủ…)Hoặc chẩn đoán nhầm giữa cystic và solid.

Bàn luận

• Siêu âm hướng dẫn đường đi của kim, biết chính xác vị trí chọc dò.

• Doppler màu giúp tránh đường đi của mạch máu quanh và trong u tránh chạm mạch.

• Có thể đi vuông góc hoặc song song với hướng đi của tia siêu âm ( tùy thói quen ).

• Độ nhạy : 86-94% tùy nghiên cứu.

Bàn luận

• Không dựa 100% vào kết quả FNAC để chẩn đoán xác định hoặc chẩn đóan loại trừ nếu không có sự tương quan chặt chẽ giữa LS, hình ảnh học và tế bào học.

• Với ưu thế đơn giản, dễ thực hiện , cho kết quả nhanh, FNAC vẫn được sử dụng trong thực hành lâm sàng mỗi ngày bên cạnh Core biopsy, sinh thiết được tin cậy nhiều hơn trong chẩn đoán.

Xin cám ơn.