uluslararası kültür araştırmaları dergisi
TRANSCRIPT
Prof. Dr. Metin EKİCİ
Prof. Dr. Suna TİMUR AĞILDERE
Prof. Dr. Süheyla SARITAŞ
Dr. Öğr. Üyesi Nizamettin KASAP
Doç. Dr. Mustafa DURMUŞ
Demet ŞAFAK
Doç. Dr. Cenk GÜRAY
Arş. Gör. İsmet KARADENİZ
Dr. Aydan ENER SU
Dr. Emine ÇAKIR
Arş. Gör. Gözde TEKİN
Arş. Gör. Armağan ALTAY
Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ÖZDEMİR
Boris Nikolayeviç PUTİLOV
Doç. Dr. Abdulselam ARVAS
Yaz/Summer/Été 2019122 Fiy
atı/P
rice
/Pri
x: 2
5 TL
.
MİLLÎ FO
LKLO
R •
CİLT/V
OLU
ME/TO
ME: 16 •
SAYI/NU
MB
ER/N
OM
BR
E: 122 • YA
Z/SUM
MER
/ÉTÉ 2019
ISSN 1300-3984
Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi
MİLLÎ FOLKLOR
DAĞITIM: GELENEKSEL YAYINCILIK TİC. LTD. ŞTİGa zi Mah. Ça kır Sok. 21/5A Yenimahalle/Ankara
Tel: +90 533 776 88 90 • e-posta: [email protected]
MUHARREM ERTAŞ
DEDEM KORKUT’UN ON ÜÇÜNCÜ BOYU
İSTANBUL VE CEZAYİR’DE KAHVE VE KAHVEHANE KÜLTÜRÜ
KÜLTÜRLERİN TEMAS ALANI: DİL ÖĞRETİMİ VE MİKRO SALDIRGANLIKLAR
HALKBİLİMİNDE MADDİ KÜLTÜRE TEORİK VE METODOLOJİK YAKLAŞIMLAR
ARNOLD VAN GENNEP’TE ULUS KAVRAMININ FOLKLORİK SİMGELERİ
ARİFE ŞAFAK’TAN DERLENEN MASALLAR VE BAĞLAMSAL KURAM
BAHA TEVFİK VE LOGOSU EŞEK OLAN MİZAH GAZETELERİ
KİTAP TANITMALAR
ÇEVİRİLER
UYGULAMALI HALK BİLİMİ
YAYINAHAZIRLAYANLAR
Geleneksel
Uygulamalı Halk Bilimi adlı bu kitap, Türk halk bilimi çalışmalarını daha aka-demik bir düzlemde ve uluslararası birikimden yararlanarak yürütmek isteyen halk bilimcilere katkı sağlama düşüncesinin ürünüdür. Elinizdeki kitapta; R. M. Dorson, D. Hufford, J. Hirsch, L. Montell, A. H. Walle, V. J. Newall, K. ve J. Roth, M. J. Koven, P. A. Bulger, B. Kirshenblatt-Gimblett, R. Baron, D. Kodish, R. Bauman ve L. Fialkova tarafından uygulamalı halk bilimi alanında çeşitli bakış açılarına göre kaleme alınan araştırmaların S. Gürçayır Teke, A. E. Aral, M. E. Dede, E. Genç, A. Karabıyık, N. Kayalı Orta, A. Ortakcı, G. Yüksel Halıcı, E. Metin Basat, E. Kipay, İ. Gündüz Alptürker, Y. B. Sönmez, G. Tekin ve B. Yılmaz tarafından yapılan çevirileri yer almaktadır.
M. Öcal OĞUZ Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL Selcan GÜRÇAYIR TEKEAhmet Erman ARALEbru KİPAY
YAY
INA
HA
ZIR
LAYA
NLA
RM
. Öcal O
ĞU
Z - Evrim
ÖLÇ
ER Ö
ZÜ
NEL
Selcan GÜ
RÇ
AY
IR T
EKE
A. Erm
an AR
AL - Ebru K
İPAY
GELENEKSELYAYINCILIK
UY
GU
LAM
ALI H
ALK
BİLİM
İ
M. Öcal OĞUZLisansını (1984) KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümünde, Yüksek Lisans (1987) ve Doktorasını (1991) Gazi Üniversitesinde tamamlamış, 1992 yılında Hacettepe Üniversitesi Türk Halk Bilimi Anabilim Dalına Yar-dımcı Doçent olarak atanmış, 1995 yılında Halk Bilimi Doçenti unvanını kazanmış, 2002 yılında Gazi Üniversitesine Profesör olarak geçmiştir. Yurt içinde Hacettepe, Gazi, Ahmet Yesevi, Bilkent ve TOBB ETÜ üniversitelerinde yurt dışın-da Université de Tunis, Université Ez-Zeytuna ve Université 7 Novembre á Carthage’da lisans, yüksek lisans ve doktora dersleri vermiştir. 2002 yılından bu yana Türkiye adına uzman sıfatıyla UNESCO’nun kültür çalışmalarını takip etmiş, 2011 yılında UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başkanlığına seçilmiştir. Gazi Üniversitesi Türk Halkbilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi Somut Olmayan Kültürel Miras ve Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzelerinin kuruluş çalışmalarını yürütmüştür. Halk Bilimi alanında yazarı ve editörü olduğu 52 kitabı, 200 civarında bildiri ve makalesi bulunan Oğuz, 26 yıldır Millî Folklor/Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisinin yayın yönetmenliğini yapmaktadır.
Evrim ÖLÇER ÖZÜNELLisans eğitimini 1998 yılında Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyat-ları Bölümünde tamamlamıştır. Yüksek lisansını (2003) Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsün-den, doktora derecesini (2010) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünden almıştır. 2011 yılında Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümüne Yardımcı Doçent olarak atanan Ölçer Özünel, Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesi›nin proje ve kuruluş aşamalarında yer almıştır. Aynı zamanda UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Somut Olmayan Kültürel Miras İhtisas Komitesi Üyeliğini yürütmektedir.
Selcan GÜRÇAYIR TEKELisansını 2004 yılında Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı ve 2008 yılında Ankara Üniversi-tesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Antropoloji Bölümlerinde tamamlamıştır. Yüksek Lisansını (2007) Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde ve Doktorasını (2013) Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapmıştır. 2006 yılında Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümüne Araştırma Görevlisi olarak atanmıştır. 2011 yılında aynı bölümde Öğretim Görevlisi olmuştur.
Ahmet Erman ARAL Lisansını 2010 yılında TOBB Ekonomi ve Teknoloji Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümün-de tamamlamıştır. Yüksek Lisansını 2014 yılında Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde yapmış ve aynı yıl Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Doktora eğitimine başlamıştır. 2013 yılında Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Bölümüne Araştırma Görevlisi olarak atanmıştır.
Ebru KİPAYLisansını 2009 yılında Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Halkbilim Bölümünde tamamlamıştır. Yüksek lisansını 2012 yılında Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Halkbilim Anabilim Dalında yapmış ve aynı yıl Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Türk Halk Bilimi Anabilim Dalında Doktora eğitimine başlamıştır.
9 786058 538924
MK
İNTERNET FOLKLORU:NETLORE VE NETNOGRAFİ
İNT
ER
NE
T FO
LKLO
RU
: NE
TLO
RE
VE
NE
TN
OG
RA
Fİ
M. Öcal OĞUZ: 1984 yılında KTÜ Fatih Eğitim Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden mezun oldu. 1985-1991 yıllarında Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde Türk Halk Edebiyatı alanında yüksek lisans ve doktora yaptı. 1992-2002 yılları arasında Hacettepe Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi Anabilim Dalı’nda çalıştı. 1995 yılında Halk Bilimi Doçenti unvanını kazandı. 2002 yılında Gazi Üniversitesine profesör olarak atandı. Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi, Türk Halk Bilimi Bölümü Lisans, Yüksek Lisans ve Doktora Programlarının kuruluş çalışmalarını yürüttü. Gazi THBMER’e bağlı olarak Gazi Üniversitesi Merkez Kampüsünde yer alan Somut Olmayan Kültürel Miras Müzesini ve Altındağ Hamamarkası semtinde bulunan Ankara Somut Olmayan Kültürel Miras Müzelerinin ve UNESCO Kürsüsünün kuruluş çalışmalarını yönetti. Hâlen Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi’nde görev yapan Oğuz, yurt içinde Hacettepe, Gazi, Ahmet Yesevi, Bilkent ve TOBB ETÜ Üniversitelerinde, yurt dışında ise Tunus ve Kazakistan üniversitelerinde lisans, yüksek lisans ve doktora dersleri verdi ve tezleri yönetti. 2002 yılından itibaren Türkiye adına uzman sıfatıyla UNESCO’nun kültür çalışmalarını takip etti. 2011’de hâlen yürütmekte olduğu UNESCO Türkiye Millî Komisyonu Başkanlığına seçildi. 1989 yılından bu yana Millî Folklor dergisinin editörlüğünü yürüten Oğuz’un alanıyla ilgili olarak yazarı veya editörü olduğu 64 kitabı, 200’ü aşkın makale ve bildirisi bulunmaktadır.
Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL: Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Çağdaş Türk Lehçeleri ve Edebiyatları bölümünden mezun oldu. Yüksek lisansını Bilkent Üniversitesi Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsünde, doktorasını Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde tamamladı. 2011’de Gazi Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi bölümüne Yardımcı Doçent olarak atanan Ölçer Özünel, görevine Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde Doçent olarak devam etmektedir.
Selcan GÜRÇAYIR TEKE: Gazi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 2004’te ve Ankara Üniversitesi Dil, Tarih ve Coğrafya Fakültesi Antropoloji bölümünden 2008’de mezun oldu. Yüksek Lisansını Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde 2007’de ve doktorasını Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsünde 2013’de tamamladı. 2006 yılında Gazi Üniversitesi Fen-Edebiyat Fakültesi Türk Halk Bilimi bölümüne Araştırma Görevlisi olarak atanan Gürçayır Teke, görevine Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde Doçent olarak devam etmektedir.
Tuğçe ERDAL: Gazi Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 2004’te mezun oldu. Aynı yıl Gazi Üniversitesinde Türk Halkbilimi bölümünde yüksek lisans eğitimine başladı. Bu programdan Gaziantep Yer Adlarının Halkbilimi Bakımdan Değerlendirilmesi adlı teziyle 2008’de mezun oldu. 2013 yılında doktora eğitimini Sözlü ve Yazılı Kültür Tartışmaları Açısından Fuzûlî Şiirlerinde Varyantlaşma adlı teziyle tamamlayan Erdal, 2007 yılında Yozgat Bozok Üniversitesinde Arş. Gör. olarak başladığı görevine Dr. Öğr. Üyesi olarak devam etmektedir.
Zeynep Safiye BAKİ NALCIOĞLU: Ondokuz Mayıs Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümünden 2010’da mezun oldu. Yüksek lisansını Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi bölümünde 2014 yılında ve Tezsiz Yüksek Lisansını Disiplinlerarası Müze Eğitimi bölümünde 2018 yılında tamamladı. 2010’da Sinop Üniversitesi Türk Dili ve Edebiyatı bölümüne Araştırma Görevlisi olarak atanan Baki Nalcıoğlu, görevini Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesinde sürdürmekte ve 2015’te Gazi Üniversitesi Türk Halk Bilimi bölümünde başladığı doktora programına devam etmektedir.
İnternet Folkloru: Netlore ve Netnografi adını taşıyan bu kitap, folklor disiplininin yeni araştırma alanlarından biri olan internetle ilgili kuramsal yaklaşımları, çalışma yöntemlerini ve uygulama örneklerini göstererek Türk Halk Bilimi çalışmalarının uluslararası alanla bütünleşmesine katkı sağlamayı ve yeni çalışmaları teşvik etmeyi amaçlamaktadır. Elinizdeki kitapta, G. A. De Vos, E. Dunkels, G. Marıa, A. Zoı, F. Xanthıppı, R. Evagelıa, G. M. Bowler, S. A. Kıng, D. Carter, S. J. Bronner, L. S. Mcneıll, R. G. Howard, M. D. Kibby, M. A. Dyrud, M. R. Nelson, C. C. Otnes, W. Westerman ve R. Dobler tarafından kaleme alınan yazıların Nurulhude Baykal, Z. S. Baki Nalcıoğlu, İ. Tekirdağlı Korkmaz, B. Ulutaş, A. Uğureli, D. H. Göktaş, Ş. Yılmaz, Z. Bayır, T. Erdal, A. E. Aral, G. Tekin, H. Erdoğan Aksu, İ. Yalçın, Ç. Şen, S. Ülker, B. Başaran tarafından yapılan çevirileri yer almaktadır.
grafik
er.c
om
.tr •
0 3
12.
284
16 3
9
ISBN 978-605-85389-6-2
M. Öcal OĞUZ Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL Selcan GÜRÇAYIR TEKE Tuğçe ERDAL Zeynep Safiye BAKİ NALCIOĞLU
YAYINA HAZIRLAYANLAR
Y
AY
INA
M. Ö
ca
l OĞ
UZ
- Ev
rim Ö
LÇ
ER
ÖZ
ÜN
EL
H
AZ
IRL
AY
AN
LA
R
Se
lca
n G
ÜR
ÇA
YIR
TE
KE
- Tu
ğç
e E
RD
AL
Z
ey
ne
p S
afiy
e B
AK
İ NA
LC
IOĞ
LU
Kapak Rengi: PANTONE 164 C
Üç Ay lık Uluslararası Kültür Araştırmaları Der gi siInternational and Quarterly Jo ur nal of Cultural StudiesRevue Internationale et Trimestrielle d’Études Culturelles
Cilt/Vo lu me/Tome: 16 Yıl/Ye ar/Année: 31 Sa yı/Num ber/Nombre: 122ISSN 1300-3984 • Hakemli Dergi.
Kurucuları/Founders/Fondateurs: Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ-Necdet İLHAN- Prof. Dr. Türker EROĞLU • Sahibi/Owner/Possesseur: Geleneksel Yayıncılık Eğt. San. Tic. Ltd. Şti. •Yayın Yönetmeni/Editor/Editeur: Prof. Dr. M. Öcal OĞUZ ([email protected]) •Yayın Yönetmen Yardımcıları/Vice-Editeurs: Doç. Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKE ([email protected]ın İnceleme) - Tuna YILDIZ ([email protected]ın Takip) - Dr. Öğr. Üyesi Haydar YALÇIN ([email protected] ve Belge Yönetimi) •Yabancı Dil Danışmanı/Foreign Language Consultants: Prof. Dr. Metin EKİCİ ([email protected] -İngilizce) - Prof. Dr. Kubilay AKTULUM ([email protected] -Fransızca) - Dr. Öğr. Üyesi Günil Özlem AYAYDIN CEBE ([email protected] - İngilizce) •Sorumlu Yazı İşleri Müdürü/Directorate of Editorial Affairs: Ahmet Erman ARAL ([email protected]) •Yayın Kurulu/Editorial Board/Comité d’ Edition: Prof. Dr. Kubilay AKTULUM ([email protected]) - Prof. Dr. Halit ÇAL ([email protected]) - Prof. Dr. Nurettin DEMİR ([email protected]) - Prof. İsmet DOĞAN ([email protected]) - Prof. Dr. Yavuz KARTALLIOĞLU ([email protected]) - Prof. Dr. Hülya KASAPOĞLU ÇENGEL ([email protected]) - Prof. Dr. Muhtar KUTLU ([email protected]) - Prof. Dr. Nazım Hikmet POLAT ([email protected]) - Prof. Dr. Fırat PURTAŞ ([email protected]) - Prof. Dr. Mehmet ŞAHİNGÖZ ([email protected]) - Prof. Dr. Hale ŞIVGIN ([email protected]) - Prof. Dr. Nezir TEMUR ([email protected]) - Prof. Dr. Ali YAKICI ([email protected]) - Prof. Dr. Naciye YILDIZ ([email protected]) - Prof. Dr. Hamiye DURAN ([email protected]) - Doç. Dr. Pervin ERGUN ([email protected]) - Doç. Dr. Ruhi ERSOY ([email protected]) Doç. Dr. Tuba Işınsu İSEN DURMUŞ ([email protected]) - Doç. Dr. Melike KAPLAN ([email protected]) - Doç. Dr. Orhan KURTOĞLU ([email protected]) - Doç. Dr. Ezgi METİN BASAT ([email protected]) - Doç. Dr. Gülin ÖĞÜT EKER ([email protected]) Doç. Dr. Evrim ÖLÇER ÖZÜNEL ([email protected]) - Dr. Öğr. Üyesi Bahar AKARPINAR ([email protected]) - Yrd. Doç. Dr. Him met BİRAY (1958-1995) - Dr. Öğr. Üyesi Pınar KASAPOĞLU AKYOL ([email protected]) - Dr. Öğr. Üyesi Dilek TÜRKYILMAZ ([email protected]) •Düzelti/Redaction:-Zeynep Safiye BAKİ NALCIOĞLU ([email protected]ürkçe) Petek ERSOY İNCİ ([email protected]ürkçe) –Kadirhan ÖZDEMİR ([email protected]ürkçe)- Yerkesh ÖZER ([email protected]İngilizce)- Gözde TEKİN (gö[email protected]İngilizce) •Sorumlu Müdür: Utku YAĞLIDERELİ
Editörlük/Editorial: AHBV Türk Halk Bilimi Araştırma ve Uygulama Merkezi ve Somut Olmayan Kültürel Miras Enstitüsü (Kurumsal editörlük işleri AHBV THBMER ve SOKÜM Enstitüsü tarafından yürütülmektedir. / The Institutional Duties of Editorial Board Carried by AHBV University and Institute of ICH)• Yazışma Adresi/Correspondance Address/Adresse de Correspondance: P.K. 336 06420 Yenişehir/ANKARA-TÜRKİYE• E-Mail: [email protected] (yazılar için / for article) - [email protected] (abonelik için / for subscription) • Web Sayfası: http://www.millifolklor.com • Tel: 0533 776 8890İdare Yeri/Managing Office/Adresse d’Administration: Gazi Mah. Çakır Sok. 21/5A Yenimahalle/ANKARA-TÜRKİYEFiyatı/Price/Prix: 25 TL / $15Abone Bedeli/Subscription Price/Prix d’Abonnement: 100 TL / $ 50 Millî Folklor bahar, yaz, güz ve kış sayıları olmak üzere yılda dört
kez yayınlanır (Öğretmen, Öğrenci, Halk bilimi Araştırmacılarına tanıtım ve teşvik amacıyla %50 indirimlidir. Kurumlar ve Tüzel Kişiler bu uygulamanın dışındadır. / Millî Folklor is published four times a year, in winter, spring, summer, and autumn./La revue de Millî Folklor est publiée quatre fois par an: en printemps, en été, en automne et en hiver.
AboneŞartları/Payments/Paiement: Abone olacaklar, Geleneksel Yayıncılık Ltd. Şti. Posta Çeki 1911533’a veya Türkiye İş Bankası Gazi Mahallesi Şubesinde Geleneksel Yayıncılık Ltd. Şti. adına açılan ve Hesap No: 4286 0258016, IBAN No: TR460006400000142860258016 olan hesabımıza Abone Bedeli’ni yatırdıkları ve dekontunu yazışma adresimize postaladıkları takdirde dergimiz bir yıl süreyle adreslerine gönderilecektir. Dergimizin dağıtımı yalnızca abonelerimize yapılmaktadır. / Payments must be charged to Geleneksel Yayıncılık Ltd. Şti.’s account number 4286 0258016 and TR460006400000142860258016, Türkiye İş Bankası, Gazi Mahallesi-Ankara Şubesi/TÜRKİYE, or with post check, Geleneksel Yayıncılık Ltd. Şti-1911533. Payment docu-ments should be sent to carrespondence address./L’argent doit être versé dans le compte bancaire de Geleneksel Ltd. Numero: 4286 0258016 ou TR460006400000142860258016, Türkiye İş Bankası Gazi Mahallesi Şubesi Ankara–Türkiye, ou au compte postal sous le Geleneksel Yayıncılık Ltd. –1911533. Le paiment des documents doit être envoyé à l’adresse de correspondance.
AKADEMİK TEMSİLCİLER/CORRESPONDING EDITORS/LES EDITE URS CORESPONDANTSYURT İÇİ/Turkey/En Turquie: •ADANA - Prof. Dr. Refiye OKUŞUKLUK ŞENESEN •ADIYAMAN - Dr. Öğr. Üyesi Sunay
AKKAYA •AMASYA - Dr. Öğr. Üyesi Orhan Fatih KUŞDEMİR •ANTALYA - Dr. Öğr. Üyesi Ünsal Yılmaz YEŞİLDAL •ARDAHAN - Dr. Öğr. Üyesi Nina PETROVİÇ •BALIKESİR - Doç. Dr. Halil İbrahim ŞAHİN - Dr. Öğr. Üyesi Berna AYAZ •BARTIN - Dr. Öğr. Üyesi İbrahim GÜMÜŞ •BİNGÖL - Dr. Öğr. Üyesi Yılmaz IRMAK •BOLU - Doç. Dr. Meral OZAN •BURDUR - Dr. Öğr. Üyesi Kadriye TÜRKAN •BURSA - Doç. Dr. Hülya TAŞ •ÇANAKKALE - Dr. Öğr. Üyesi Handan KASIMOĞLU •ÇANKIRI -Doç. Dr. Abdülselam ARVAS - Doç. Dr. Nurgül BEGİÇ - Ahmet Serdar ASLAN •DENİZLİ - Dr. Öğr. Üyesi Mehmet Sürur ÇELEPİ •DİYARBAKIR - Dr. Öğr. Üyesi Abdülbasit SEZER •EDİRNE - Prof. Dr. Ahmet GÜNŞEN - Dr. Öğr. Üyesi Selma ERGİN SOL •ELAZIĞ - Dr. Öğr. Üyesi Birol AZAR •ERZURUM - Doç. Dr. Ahmet Özgür GÜVENÇ - Doç. Dr. Ömer YILAR •ESKİŞEHİR - Doç. Dr. Adem KOÇ •GAZİANTEP - Doç. Dr. Behiye KÖKSEL - Doç. Dr. Mehmet EROL •İSTANBUL - Prof. Dr. Yakup ÇELİK - Prof. Dr. Abdülkadir EMEKSİZ •İZMİR - Doç. Dr. Selami FEDAKAR - Dr. Öğr. Üyesi Zülfikar BAYRAKTAR - Dr. Öğr. Üyesi Mehmet ERSAL •KAHRAMANMARAŞ - Dr. Öğr. Üyesi İbrahim ERŞAHİN •KARAMAN - Dr. Hüseyin AKSOY •KARS - Dr. Öğr. Üyesi Adem Balkaya •KIRIKKALE - Prof. Dr. Bilgehan Atsız GÖKDAĞ - Doç. Dr. Aktan Müge ERCAN •KIRKLARELİ - Doç. Dr. Bülent BAYRAM •KIRŞEHİR - Prof. Dr. Salahattin BEKKİ •KOCAELİ - Prof. Dr. Işıl ALTUN •KONYA- Prof. Dr. Sinan GÖNEN - Dr. Öğr. Üyesi Aziz Ayva •KÜTAHYA - Dr. Öğr. Üyesi Erdal ADAY •MANİSA - Dr. Öğr. Üyesi Gürol PEHLİVAN •MARDİN - Dr. Öğr. Üyesi Hatice Kübra UYGUR •MERSİN - Prof. Dr. Nilgün ÇIBLAK COŞKUN •MUĞLA - Dr. Öğr. Üyesi Ali Abbas ÇINAR - Dr. Öğr. Üyesi Baki Bora HANÇA •MUŞ - Dr. Öğr. Üyesi Canser KARDAŞ •NEVŞEHİR - Doç. Dr. Adem ÖGER •NİĞDE - Prof. Dr. Nedim BAKIRCI - Prof. Dr. Hatice İÇEL - Dr. Öğr. Üyesi Namık ASLAN •ORDU – Dr. Emine ÇAKIR •SAKARYA - Dr. Öğr. Üyesi Selçuk Kürşad KOCA - Dr. Öğr. Üyesi Yavuz KÖKTAN •SAMSUN - Prof. Dr. Şahin KÖKTÜRK - Prof. Dr. Bekir ŞİŞMAN •SİNOP - Dr. Öğr. Üyesi Songül ÇEK CANSIZ •SİVAS - Adil ÇELİK •UŞAK - Dr. Öğr. Üyesi Derya ÖZCAN •YOZGAT - Dr. Öğr. Üyesi Tuğçe ERDAL
YURT DIŞI/Abroad/A l’Etranger: •AZERBAYCAN - Prof. Dr. Muharrem KASIMLI •GÜRCİSTAN – Prof. Dr. Marika JİKİA •HOLLANDA - Mehmet TÜTÜNCÜ •JAPONYA - Missuko KOJIMA •KAZAKİSTAN - Prof. Dr. Tattıgül KARTEYEVA, Prof. Dr. Şakir İBRAYEV, Dr. Öğr. Üyesi Bekarys NURİMANOV •KORE CUMHURİYETİ - Prof. Dr. Eunkyung OH •KKTC – Yrd. Doç. Dr. Hasan YÜKSEL •NAHCIVAN M. C. - Doç. Muharrem CAFEROV - Doç. Esker GADIMOV •ÖZBEKİSTAN - Prof. Dr. Cabbar İŞANKUL •POLONYA - Doç. Dr. Danuta CHMIELOWSKA •SLOVAKYA - Dr. Xenia CELNAROVA •UKRAYNA - Doç. Dr. Tudora ARNAUD
Millî Folklor AHCI, CSA, EBSCO, GENAMICS JOURNAL SEEK, SCOPUS, IBSS, MLA, TA, UPD ve TÜBİTAK/ULAKBİM/TR DİZİN tarafından kaydedilmektedir / Millî Folklor is abstracted in AHCI, CSA, EBSCO,
GENAMICS JOURNAL SEEK, SCOPUS, IBSS, MLA, TA, UPD and TÜBİTAK/ULAKBİM/TR DİZİNBas kı/Press/Imprimerie: Fer yal Mat ba a cı lık, 395 22 37–395 22 38
Türk Halkbiliminin Artık Uluslararası Bir Kütüphanesi Var...
Bu kütüphaneye nasıl sahip olabilirsiniz?Bütün sayıları ciltli olarak yazışma adresimizden isteyebilirsiniz. Sekiz sayıdan oluşan her cilt 150 TL. dir.
1 9 8 9 ’ d a n 2 0 1 9 ’ aiki asırlık devamlılık
1989
ISSN 1300-3984
Uluslararası Kültür Araştırmaları Dergisi
MİLLÎ FOLKLOR
Leila SARI MOHAMMEDDoç. Dr. Mevlüt ERDEMDoç. Dr. Ahmet DEMİR
Prof. Dr. Kubilay AKTULUMDr. Öğr. Üyesi Murat LÜLECİDr. Öğr. Üyesi Veysel GÖGER
Prof. Dr. Vedat ÇALIŞKANDoç. Dr. S. Serpil AYDOS
Zhanakul SAMETOVADoç.Dr. Abdullah ÖZBOLAT
Prof. Dr. Neşe Yaşar ÇEĞİNDİRDr. Öğ. Üyesi Songül KURU
Meltem ÖNER
Doç. Dr. Çiğdem KAYA PAZARBAŞIDr. Öğr. Üyesi Pınar ÖZEMİRArş. Gör. Ersegün ERCİŞDr. Öğr. Üyesi Azem SEVİNDİKProf. Dr. Ali YAKICIDr. Öğr. Üyesi Dilek TÜRKYILMAZArş. Gör. Ahmet Erman ARALArş. Gör. Kadirhan ÖZDEMİRArş. Gör. Zeynep Safiye BAKİ NALCIOĞLUProf. Dr. M. Öcal OĞUZDoç. Dr. Selcan GÜRÇAYIR TEKEArş. Gör. Tuna YILDIZ
Bahar/Spring/Printemps 2019121
ASHÂB-I KEHFGELENEKSEL PANAYIRLAR
KENTLEŞME GÖSTERGEBİLİMİAFGANİSTAN’DA KURTLAR VADİSİ DİZİSİ
İCAZET MERASİMİNDEN MEZUNİYET TÖRENİNELE DISCOURS SACRÉ DANS LE PAYSAGE DES CONTES
GELENEKSELİN GÜNCELLENMESİ: GAZİANTEP KUTNU KUMAŞIKAZAK YAZARLARINDA SEMBOLLER VE FOLKLORİK UNSURLAR
OSMANLI TARİH YAZICILIĞINDA DESTANSI BİR KARAKTER OSMANLI KADIN ENTARİSİNDEKİ SİLÜET DEĞİŞİMİ
DESIGNERS AND CRAFTSPEOPLE IN TURKEYBİR MODERNİST’İN MİTOLOJİK HÂLLERİ
KÖROĞLU HASAN BEY KOLUMİLLİ FOLKLOR: DÜN-YARIN
TANITMALAR
http://www.millifolklor.com 1
Cilt/Volume/Tome: 16 • Yıl/Year/Année: 31 • Sayı/Number/Nombre: 122• Yaz/Summer/Été 2019 • ISSN 1300-3984 • Hakemli Dergi.
Üç Aylık Uluslararası Kültür Araştırmaları DergisiInternational and Quarterly Journal of Cultural Studies
Revue Internationale et Trimestrielle d’Études Culturelles
İÇİNDEKİLER / Contents / Sommaire
Türkiye’deilk halkbilimi enstitüsü 1966 yılında bu adla
kuruldu.
Danışma Kurulu / Advisory Board/Comité de Conseillers ..........................................................3
Bir kaç Söz/Fo re word/Par l’éditeur ...............................................................................................4 M.ÖcalOĞUZ
MAKALELER/ARTICLES/LES ARTICLES13. Dede Korkut Destanı: “Salur Kazan’ın Yedi Başlı Ejderhayı Öldürmesi” Boyunu
Beyan Eder Hanım Hey! / Dede Korkut Proclaims the Thirteenth Epic Story: “Salur Kazan Kills the Seven Headed Dragon” .................................................................................5
Prof.Dr.MetinEKİCİ
Batılı Seyyahların Gözünden İstanbul ve Cezayir’de Kahve ve Kahvehane Kültürü (17. yy- 19. yy) / The Coffee and Coffee Shop Culture in Istanbul and Algiers As Seen by European Travellers (17th -20th Centuries) .....................................................................14
Prof.Dr.SunaTİMURAĞILDERE
Halkbiliminde Maddi Kültüre Teorik ve Metodolojik Yaklaşımlar / Methodological and Theoretical Approaches to Material Culture in Folklore .....................................................29
Prof.Dr.SüheylaSARITAŞ
Arnold Van Gennep’in Ulusların Karşılaştırmalı El Kitabı Yapıtında Ulus Kavramının Ayırıcı Folklorik Simgeleri / Symboles folkloriques distinctifs de la notion de nation dans Traité comparatif des Nationalités d’Arnold Van Gennep .........................................41
Dr.Öğr.ÜyesiNizamettinKASAP
Kültürlerin Temas Alanı Olarak Dil Öğretimi Süreçleri ve Mikro Saldırganlıklar / Language Teaching Processes as Cultural Contact Area and Microaggressions ................50
Doç.Dr.MustafaDURMUŞ
Masal Anası Arife Şafak’tan Derlenen Masalların Bağlamsal Kurama Göre İncelenmesi / ExaminationoftheFairytalesCompiledFromFairytaleMotherArifeŞafakAccording to the Contextual Theory ........................................................................................................64
DemetŞAFAK
1989
2 http://www.millifolklor.com
Horasan’dan Keskin’e Bir Çığlık: Muharrem Ertaş “Kırat Bozlağı’nın Çok Katmanlı Analizi Üzerinden Orta Asya’dan Anadolu’ya Âşıklık Geleneğinin İzini Sürmek” / A Cry from KhorasantoKeskin:MuharremErtaş“TracingtheMinstrelTraditionfromCentral AsiatoAnatoliaThroughtheMulti-LayeredAnalysisofKıratBozlağı” ............................76
Doç.Dr.CenkGÜRAY Arş.Gör.İsmetKARADENİZ
Baha Tevfik’in Mizah Gazeteciliği ve Logosu Eşek Olan Mizah Gazeteleri / BahaTevfik’sHumor Journalism and His Humor Newspapers With Donkey Logo ..................................94
Dr.AydanENERSU
TANITMALAR/BOOKREVIEWS/COMPTESRENDUSPervin ERGUN, Sibirya Türklerinin Destanlarında İyeler. Konya: Kömen
Yayınları, 2019 .....................................................................................................................113 Dr. Emine ÇAKIR
Ezgi METİN BASAT, Köy Seyirlik Oyunlarında İnsan, Doğa ve Topluluk İlişkisi. Ankara: Grafiker Yayınları, 2017 ........................................................................................118
Arş.Gör.GözdeTEKİN
Jack ZIPES. Peri Masalları ve Yıkma Sanatı. (Türkçe Söyleyen: Zeynep Çitfçi Kanburoğlu). İstanbul: Alfa Yayınları, 2018 ......................................................................121
Arş.Gör.ArmağanALTAY
Eray ALPYILDIZ, Yurttan Sesler (Ankara Radyosu’ndan Türkiye’ye Açılan Pencere), Ankara: Gazi Kitabevi Yayınları .........................................................................................124
Dr.Öğr.ÜyesiMehmetÖZDEMİR
ÇEVİRİLER/TRANSLATIONS/TRADUCTIONSSüje Oluşturucu Bir Unsur Olarak Motif ..................................................................................128 BorisNikolayeviçPUTİLOV Çev.: Doç. Dr. Abdulselam ARVAS
Mil lî Folk lor-Ulus lararası Kültür Araştırmaları Der gisi Yayın İl keleri/ The Pub lication Prin cip les/ Prin cipes de pub lication ......................................................140
http://www.millifolklor.com 3
Prof. Dr. Mehmet AÇA Balıkesir Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ziyad AKKOYUNLU (1946-2013) Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)
Prof. Dr. Ali Berat ALPTEKİN Necmettin Erbakan Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Işıl ALTUN Kocaeli Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Erdoğan ALTINKAYNAK Ardahan Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Mustafa ARSLAN Pamukkale Üniversitesi (Türkiye)
Prof. Dr. Erman ARTUN (1948-2016) Çukurova Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ensar ASLAN Ahi Evren Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Tayfun ATAY Okan Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Sarah G. Moment ATIS University of Madison-Wisconsin (A.B.D.)Prof. Dr. Gülhan ATNUR Atatürk Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Pakize AYTAÇ Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Nedim BAKIRCI Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi (Türkiye)
Prof. Dr. Muhan BALİ (1936-2008) İstanbul Kültür Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. İlhan BAŞGÖZ University of Indiana (A.B.D.)Prof. Dr. Salahatin BEKKİ Ahi Evran Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Dan BEN-AMOS University of Pennsylvania (ABD)Prof. Dr. Hendrik BOESCHOTEN Johannes Gutenberg Üniversitesi (Almanya)Prof. Dr. Mustafa CEMİLOĞLU Uludağ Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ali ÇELİK Karadeniz Teknik Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ayşe Yücel ÇETİN Gazi Üniversitesi(Türkiye)Prof. Dr. İsmet ÇETİN Gazi Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Özkul ÇOBANOĞLU Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Nilgün ÇIBLAK COŞKUN Mersin Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Faruk ÇOLAK Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. George DEDES School of Oriental and African (İngiltere)Prof. Dr. Habib DERZİNEVESİ Yakın Doğu Üniversitesi (KKTC)Prof. Dr. İbrahim DİLEK Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ahmet DOĞAN Kırıkkale Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Jean-Pierre DUCASTELLE La Maisen des Géant d’Ath (Belçika)Prof. Dr. Bayram DURBİLMEZ Nevşehir Hacı Bektaş Veli Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ali DUYMAZ Balıkesir Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Dilaver DÜZGÜN Atatürk Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Metin EKİCİ Ege Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Armağan ELÇİ İstanbul Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Abdulkadir EMEKSİZ İstanbul Üniversitesi (Türkiye)
Prof. Dr. Şükrü ELÇİN (1912-2008) Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Gürbüz ERGİNER (1945-2009) Ankara Üniversitesi (Türkiye)
Prof. Dr. Metin ERGUN Gazi Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Laszlo FELFÖLDİ Associations for the European Centre for Traditional Culture (Macaristan)Prof. Dr. Henry GLASSIE Indiana Üniversitesi (ABD)Prof. Dr. Sinan GÖNEN Selçuk Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. İsmail GÖRKEM Erciyes Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Nevzat GÖZAYDIN Ankara Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Şeyma GÜNGÖR İstanbul Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Abdurrahman GÜZEL Başkent Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Şakir İBRAYEV Ahmet Yesevî Türk-Kazak Üniversitesi (Kazakistan)Prof. Dr. Hatice İÇEL Niğde Ömer Halisdemir Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Alimcan İNAYET Ege Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Marc JACOBS Flemish Centre for the of Popular Culture (Belçika)Prof. Dr. Ali KAFKASYALI Giresun Üniversitesi(Türkiye)Prof. Dr. Metin KARADAĞ Uluslararası Kıbrıs Üniversitesi (KKTC)Prof. Dr. Zekeriya KARADAVUT Akdeniz Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Muharrem KASIMLI Azerbaycan Devlet Üniversitesi (Azerbaycan)Prof. Dr. Süleyman KAYIPOV Kırgız Türk Manas Üniversitesi (Kırgızistan)Prof. Dr. Chérif KHAZNADAR La maison des cultures du monde (Fransa)Prof. Dr. Aynur KOÇAK Yıldız Teknik Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Şahin KÖKTÜRK Ondokuz Mayıs Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Muhtar KUTLU Ankara Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Wolfgang MIEDER Vermont University (ABD)Prof. Dr. Gülay MİRZAOĞLU Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Töre MİRZAYEV Bilimler Akademisi (Özbekistan)Prof. Dr. Kamil V. NERİMANOĞLU İstanbul Aydın Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. James P. LEARY University of Madison-Wisconsin (ABD)Prof. Dr. Mehmet Naci ÖNAL Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Metin ÖZARSLAN Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Hasan ÖZDEMİR Ankara Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Nebi ÖZDEMİR Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ali Osman ÖZTÜRK Selçuk Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Hayrettin RAYMAN Bozok Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Karl REICHL University of Bonn (Almanya)Prof. Dr. Bengisu RONA School of Oriental and African (İngiltere)Prof. Dr. Saim SAKAOĞLU Selçuk Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Mila SANTOVA Bilimler Akademisi Folklor Enstitüsü (Bulgaristan)Prof. Dr. Uli SCHAMILOGLU Nursultan Nazarbeyev Üniversitesi (Kazakistan)
Prof. Dr. Bilge SEYİDOĞLU (1941-2014) Atatürk Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ahmed SKOUNTI Institut National des Sciences du Patrimoine (Fas)Prof. Dr. Rieks SMEETS University of Leiden (Hollanda)Prof. Dr. Mahir ŞAUL Illinois Üniversitesi, Urbana-Champaign (ABD)Prof. Dr. Refiye OKUŞLUK ŞENESEN Çukurova Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Esma ŞİMŞEK Fırat Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Bekir ŞİŞMAN Ondokuz Mayıs Üniversitesi (Türkiye) Prof. Dr. Muammer Mete TAŞLIOVA Ankara Yıldırım Beyazıt Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Abdeljelil TEMİMİ Temimi Vakfı (Tunuseli)Prof. Dr. Nezir TEMUR Gazi Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ali TORUN K. Dumlupınar Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Nüket TÖR Kastamonu Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. F. Ahsen TURAN Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Laurier TURGEON University of Laval (Kanada)Prof. Dr. Fikret TÜRKMEN İzmir Ekonomi Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Tülay UĞUZMAN ER Başkent Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Ali YAKICI Gazi Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Nerin YAYIN Ege Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Dursun YILDIRIM Hacettepe Üniversitesi (Türkiye)Prof. Dr. Naciye YILDIZ Ankara Hacı Bayram Veli Üniversitesi (Türkiye)
Prof. Dr. Kemal YÜCE (1952-2016) Çanakkale On Sekiz Mart Üniversitesi (Türkiye)
DANIŞMA KURULUAdvisory Board/Comité de Conseillers