SEDA YILDIRIM

Günümüzde, birden fazla ülkede, dolayısıyla birden fazla coğrafi, ekonomik, sosyo-kültürel ve siyasal ortamda faaliyet göstermek durumunda olan işletmeler, bütün işlemlerini çok boyutlu olarak düşünmek, her adımlarını kompleks ve karmaşık analizler üzerine inşaa etmek zorundadırlar. Bu bağlamda uluslararası işletmelerin içinde faaliyet gösterdikleri çevreler, farklı güç ya da faktörlerin etkisi altında bulunmaktadır. Bu güçleri genel olarak şöyle sayılabilir:

1. Sosyo-kültürel güç2. Politik güç3. Ekolojik güç4. Ekonomik güç5. Teknolojik güç

SEDA YILDIRIM

SEDA YILDIRIM

ULUSLARARASI İŞLETMECİLİKTE POLİTİK

ORTAM • Uluslararası işletmelerin faaliyetlerini yürütürken karşılaştıkları zorluk ve engellemelerin belki de en önemlisi siyasal iktidarların koşul ve kısıtlamalarıdır.

Politik ortam her ülkede farklı biçimlerde ve farklı tonlarda, kişi, kurum, firma ve devletlerin karşısına çıkmaktadır. Bu farklılıklar ülkelerin siyasal ve bürokratik geleneklerine, siyasal rejimin niteliğine, siyasal iktidarı elinde bulunduran parti ya da toplumsal gruplara, ülkelerin gelişmişlik düzeylerine, içinde bulundukları tarihsel sürecin özelliklerine vb. göre ortaya çıktığı bilinmektedir

SEDA YILDIRIM

Örneğin; uluslararası işletmelerin az gelişmiş ülkelerde karşılaştıkları zorlukların başında hükümet yetkililerinin bu işletmelerin önüne çıkardıkları sorunlar gelmektedir. Eski Sovyetler Birliği ve komünist bloku ülkelerinde, “Hükümet=Piyasa” anlayışı doğrultusunda bütün ticari faaliyetlerin hükümetlerin sıkı denetimine tabi olduğu bilinmektedir.

SEDA YILDIRIM

Uluslararası işletmeleri etkileyen politik ortamın unsurları

arasında, milliyetçilik ve vatandaşların politik değerleri, uluslararası işletmenin merkezinin bulunduğu ana ülke hükümetinin politikaları, uluslararası örgütler de bulunmaktadır.

SEDA YILDIRIM

Yavaş Gıda veya İngilizce'deki ifadesiyle Slow Food 1986'da Carlo Petrini tarafından başlatılan uluslararası bir harekettir. Hızlı, ayaküstü yemek alışkanlığına fast food karşı alternatif olarak geleneksel ve yerel yemek ve yeme biçimlerini, yerel ekosistemlerin özelliklerini korumayı teşvik eden hareket, Yavaş Hareketi'nin bir parçasıdır.

Bir organizasyon anlamında ilkin İtalya'da Arcigola organizasyonunun öncülüğünde Roma'da açılan McDonald's karşı 1986'da başlatılmıştır.

SEDA YILDIRIM

Yeşil Artvin Derneği, Cerrattepe'de bulunan madenin işletmeye açılmasının çevredeki zengin biyolojik çeşitliliğin yok olmasına neden olacağını bildirdi. Yeşil Artvin Derneği'nden yapılan açıklamaya göre 1992 yılında arama ruhsatı alan Cominco Madencilik Cerattepe'de altın arama çalışmalarına başladı. Ancak Yeşil Artvin Derneği'nin çalışmaları ile Artvin halkında işletmeye karşı ciddi bir direniş oluştu ve 2004 yılının Ağustos ayında işletme ruhsatı alan ancak altın çıkarılmasının zor olacağını fark eden Cominco Madencilik, işletme hakkını Inmet Mining isimli Kanadalı bir şirkete sattı.

SEDA YILDIRIM

 Amerikan portakal üreticilerinin Japonya’ya sadece Mart ve Ekim ayları içerisinde ihracat yapmasına izin verilmektedir. Çünkü, Ekim ayından sonra Japon mandalina üreticileri için üretim sezonu başlamakta olup, sezon Mart ayına kadar sürmektedir. Ayrıca, bu sınırlamanın dışında kalan zaman diliminde herhangi bir turunçgil için kota temin edilmesi de oldukça zor ve uzun bürokratik işlemler gerektirmektedir.

SEDA YILDIRIM

Ana ülke hükümetleri ile terör vb. konularda sorunlar yaşayan ülkeler ile uluslararası ticaret sınırlıdır.

ABD’nin, uluslararası işletmelerin İran ve Libya gibi terörü destekleyen ülkelere yatırım yapmalarını yasaklaması bu kısıtlamaların örneklerindendir.

ABD yaptırımlar gevşetilse de İran'la ticaret yapılamayacağını söylüyor. Ancak Beyaz Saray'ın bu uyarısını tüm ülkelerin dikkate aldığını söylemek zor. Pek çok ülke Tahran ile ticaret için sıraya girmiş durumda. İran'a göre, bu yıl Tahran'ı ziyaret eden Avrupalıların sayısı yüzde 30 artmış durumda.

SEDA YILDIRIM

Girilmek istenen dış ülkenin yasaları ve kuralları da ülkeden ülkeye büyük farklılıklar gösterir. Farklı düzenlemeler özellikle şu konularda önem kazanır.•Haksız rekabet ve anti-damping düzenlemeleri•Yetkili satıcılık, distribütörlükle ilgili sözleşme yapma ve sözleşme iptali•Ürün kalite kontrolü, garanti süreleri ve satış sonrası hizmetler•Tüketicinin ve çevrenin korunması•Patent alma, marka tescili, telif hakları vb. konulardır.

SEDA YILDIRIM

Örneğin; kozmetik sanayiinde kullanılan bir çok yardımcı madde Japon Sağlık Bakanlığı’nca sağlığa zararlı kabul edilerek, bu maddeleri içeren kozmetik ürünlerinin Japonya’ya ithali yasaklanmıştır. Ayrıca, bir kısım hammadde için de bu maddelerin nihai ürün içerisindeki miktarlarına sınırlama getirilmiştir

SEDA YILDIRIM

Rusya Federal Bitki Koruma ve Karantina Servisi (Rosselhoznadzor), ABD'li fast food devi McDonald's'ın, başkent Moskova’da faaliyet gösteren 4 adet şubesini geçici olarak kapattığını duyurdu.………kapatmaya gerekçe olarak söz konusu şubelerde sağlığı koruma yasasını ihlal eden birden fazla durum tespit ettiklerini açıkladı.

SEDA YILDIRIM

Sosyal ve Kültürel ÇevreMamuller bir ülkeden diğerine sunulduğu zaman, iki ulusun kültürleri arasında benzerlikler varsa, bunların kabul görme şansı çok daha fazladır, işletmeler yeni bir ülkeye girecekleri zaman çok farklı bir dil, din, gelenek, yaşam, düzeyi ve eğitim durumu gibi faktörlerle karşılaşabilirler.

SEDA YILDIRIM

Örneğin; din faktöründen dolayı, özellikle gıda, kozmetik ve temizlik ürünleri üreten işletmelerin, Müslümanlara yönelik "Helal Ürün Belgesi", Yahudilere yönelik "Koşer Belgesi" almaları, ürünlerin bu kesimlere pazarlanmasında kolaylık sağlamaktadır.

SEDA YILDIRIM

İnşaat sektörüne bakıldığı zaman, Japonya ve gelişmiş Avrupa ülkelerinde yapılan konutların büyük çoğunluğunun az odalı ve küçük olmasına rağmen, ülkemizde aile bağının kuvvetli olması, birlikte yaşama, çocuk sayısının çok olması gibi nedenlerden dolayı geniş ve çok odalı konutlara daha fazla talep gösterilmektedir.

SEDA YILDIRIM

The coffin-sized apartments are arranged like drawers in a mausoleum, with residents climbing in and out of their boxes on one large facade. They provide housing for young, single professionals who spend most of their time at work. The claustrophobic apartments are windowless and can just about fit one person along with a few of their belongings.SEDA YILDIRIM

General Motors, Buick Century ve Buick Regal’in üretimini durdurup Buick LaCrosse’u üretirken Kuzey Amerika pazarını hedefliyordu. Fakat LaCrosse, piyasaya girer girmez isim değiştirmek zorunda kaldı çünkü hedeflenen pazarda (Kanada) la crosse sözcüğü mastürbasyoncu anlamına geliyordu.

Buick Allure 

SEDA YILDIRIM

Mazda’nın bir minik otomobil sınıfı var. Ortaya çıkan minik Mazda modeline Gulliver’in Seyahatleri’ndeki cüceler ülkesi Lilliput’un sakinleri olan Lilliputian’dan kısalttığı LaPuta ismini veren Mazda, la puta sözcüğünün İspanyolcada fahişe anlamına geldiğini öğrendiğinde artık çok geç kalmıştı.Mazda utandı, LaPuta apar topar Latin pazarından çekildi.

SEDA YILDIRIM

Nike’ın tasarımı sorunlara sebep oldu !!!

Özür dilendi ve ürün piyasadan çekildi

SEDA YILDIRIM

Kültürel Farklılık Örnekleri…

• Bir Tayland’lının asla kafasına dokunmayın veya kafasının üzerinden bir nesne geçirmeyiniz. Çünkü Tai inancına göre baş kutsaldır.

• Hong Kong, Tayvan ve Kore’de üçgen şekilleri kullanmayınız çünkü bu şekiller negatif olarak algılanır.

SEDA YILDIRIM

•7 sayısı Kenya’da uğursuz, Çek Cumhuriyetinde uğur, ve Afrika’da ise mucizevi olarak düşünülür.

• Kore’de 10 kötü şans iken Japonya’da 4 ölüm olarak algılanır.

SEDA YILDIRIM

O Kolonya (Cologne) reklamında erkek figürü kullanımı batılı ülkelerde kadınlar tarafından çok çekici bulunurken Afrika’da başarısız olmuştur.

O Yiyecek tattırma Çin’de başarılı iken Kore’de başarısız olmuştur. Kore’de yaşlı kadınlar kendilerine genç birinin yiyecek tarifi yapmasını aşağılama olarak düşünülmektedir.

SEDA YILDIRIM

ODiyet konusu Japonya’da pek makbul sayılmaması sebebiyle Diet Coke Japonya’da Light Coke olarak isimlendirilmekte

OAsya ülkelerinde marka veya logolarda Kırmızı Daire Japon bayrağını çağrıştırması sebebiyle hoş karşılanmaz

SEDA YILDIRIM

İş toplantıları için, gerek kamu kurumlarında, gerekse büyük şirketlerde özel salonlar kullanılır. Büroların kullanılması adet değildir. Toplantılar resmi bir havada geçer ve oturulan yerler protokole göre belirlenir. En üst düzey Çinli katılımcının, en üst düzey misafiri kendi sağına oturtması yaygın bir uygulamadır. Dakik olmak önemlidir. Toplantı sırasında her iki taraf kısa bir tanışma ve açış konuşması yapar. Önemli olan ise, bundan sonraki kısımda Çinli taraf önce söze başlamışsa, sonuna kadar müdahale etmemek ve kendi görüşlerini en sonda söz alındığında dile getirmektir.

SEDA YILDIRIM

Japon toplumunun sosyal yapısında tartışmasız erkek egemenliği söz konusudur.

Örneğin Japon iş hayatında firmaların üst yönetimlerinde hep erkek yöneticiler vardır. İş hayatında çalışan bayanlar ise hem oran olarak erkeklere göre azdır, hem de genelde yardımcı pozisyonlarda görev alırlar. Zaten iş hayatı da “erkek işi” olarak kabul edilir ve Japon bayanlarına karar mekanizmalarında fazla rastlanmaz.

SEDA YILDIRIM

Teknolojik ÇevreTeknolojik çevredeki yenilik ve değişimler, işletmelere bazen cazip fırsatlar sunarken, bazen de işletmeleri yaşamsal anlamda tehdit etmektedir

SEDA YILDIRIM

SEDA YILDIRIM

SEDA YILDIRIM

Doğal/Ekolojik ÇevreDoğal ve ekolojik çevre faktörlerinden iklim ve mevsimsel özellikler de pazarlama faaliyetlerini etkileyen faktörler arasındadır.

Örneğin, sıcak bölgelerde klimalar tüketiciler tarafından yoğun talep görürken, soğuk bölgelerde fazla talep edilmemektedir. Ülkemizin doğu bölgelerinde araçlar kışın antifriz kullanmak zorunda iken 'güney bölgelerinde kış aylarında aşın soğuk ve don görülmediği için antifriz kullanımı yaygın değildir.

SEDA YILDIRIM