87

บทท 3

การน าเทคนคการสบสวนสอบสวนพเศษมาใชในการด าเนนคดยาเสพตด

ประเทศไทยไดด ำเนนกำรเขำไปเปนภำคอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกำรตอตำนกำรลกลอบคำยำเสพตด และวตถทออกฤทธตอจตและประสำท ค.ศ. 1988 (United Nations Convention Against Illicit Traffic in Narcotic Drugs and Psychotropic Substances 1988) แลว นบเปนล ำดบท 164 ของประเทศตำง ๆ ทวโลกทเขำเปนภำค และกำรเขำเปนภำคของประเทศไทยมผลตงแตวนท 1 สงหำคม 2545 เปนตนไป โดยกอนหนำนประเทศไทยเปนภำคอนสญญำสหประชำชำตดำนยำเสพตดมำแลว 2 ฉบบ คอ อนสญญำเดยววำดวยยำเสพตด ค.ศ. 1961 และอนสญญำวำดวยวตถทออกฤทธตอจตและประสำท ค.ศ. 1971 ส ำหรบอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกำรตอตำนกำรลกลอบคำยำเสพตดฯ หรอทเรยกวำ อนสญญำ Vienna Convention นน จะบญญตมำตรกำรเกยวกบกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด ทงในสวนทเปนสำรบญญตและวธสบญญตอยดวยกน 1 นอกจำกนยงมอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกำรตอตำนอำชญำกกรมขำมชำตทจดตงในลกษณะองคกร ค.ศ. 2000 (UN Convention Against Transnational Organized Crime 2000) ซงอนสญญำฉบบนมวตถประสงคเพอสงเสรมควำมรวมมอในกำรปองกนและตอตำนอำชญำกรรมขำมชำตทจดตงในลกษณะองคกร ซงอนสญญำฉบบนมกำรก ำหนดควำมหมำยอำชญำกรรมรำยแรง 2 และกลมอำชญำกรทจดตงในลกษณะองคกร 3 โดยอนสญญำฉบบนก ำหนดใหรฐภำคตองน ำมำตรกำรทำงกฎหมำยและมำตรกำรอน ๆ

1ส ำนกงำนคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด, กองนตกำร, รวม

อนสญญำสหประชำชำตเกยวกบกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด (กรงเทพมหำนคร:ม.ป.ท., 2546), น. 71-103.

2อนสญญำสหประชำชำตเพอตอตำนอำชญำกรรมขำมชำตทจดตงในลกษณะองคกรขอ 2 (ข) บญญตวำ อำชญำกรรมรำยแรง หมำยถง กำรกระท ำกำรทเปนควำมผดซงสำมำรถลงโทษโดยกำรท ำใหสญเสยเสรภำพขนสงเปนเวลำอยำงนอย 4 ป หรอโดยโทษทรนแรงกวำได

3อนสญญำสหประชำชำตเพอตอตำนอำชญำกรรมขำมชำตทจดตงในลกษณะองคกรขอ 2 (ก) บญญตวำ กลมอำชญำกรทจดตงในลกษณะองคกร หมำยถง กลมทมกำรจดโครงสรำงของบคคลสำมคนหรอมำกกวำทด ำรงอยเปนระยะเวลำหนงและทมกำรประสำนกำร

88

ทเหนวำจ ำเปนเพอก ำหนดใหกำรกระท ำทเปนกจกรรมทำงอำชญำกรรมของกลมอำชญำกรรม ทจดตงในลกษณะองคกรเปนควำมผดอำญำ เชนกำรสมคบ กำรสนบสนนชวยเหลอ ฯลฯ เปนควำมผด รวมทงกำรใชมำตรกำรทำงกฎหมำยในกำรสบสวนสอบสวน เชน กำรอ ำพรำง กำรครอบครองภำยใตกำรควบคม กำรดกฟง เปนตน

กำรสบสวนคดยำเสพตดนอกจำกจะใชวธกำรดกฟงทำงโทรศพทแลว ในปจจบนไดมพระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2550 ก ำหนดหลกกำรส ำคญ ๆ เพมขนใหมอย 2 หลกกำร กลำวคอ กำรอ ำพรำงเพอกำรสบสวน กบกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคม (Controlled Delivery - CD) ซงจะไดศกษำตอไป

3.1 การอ าพรางตว (Undercover)4

ในอดตกำลในต ำรำพชยสงครำมของซนจและเงำค ไดมกำรกลำวถงกำรใชสำยลบ ไววำ เหตผลทเจำนครผฉลำด และแมทพผ มสตปญญำเอำชนะขำศกได ไมวำจะท ำศกเมอใด และผลส ำเรจอยเหนอคนธรรมดำสำมญ คอ รกำรณลวงหนำ (เกยวกบภำวกำรณขำศก)

สำยลบทมกำรใชอยม 5 ประเภท คอ 1) สำยลบพนเมอง คอ คนทองถนของขำศกทเรำเอำมำใชงำนได 2) สำยลบภำยใน คอ นำยทหำรของขำศกทเรำเอำมำใชงำนได 3) สำยลบสองหนำ คอ สำยลบของขำศกทเรำเอำมำใชงำนได 4) สำยลบก ำจดได คอ สำยลบของฝำยเรำทสงไปในดนแดนของขำศก เพอสรำงขำว

ลวงขน 5) สำยลบมชวต คอ สำยลบทกลบมำไดพรอมขำว

ด ำเนนงำนระหวำงกนโดยมเปำหมำยในกำกรระท ำอำชญำกรรมรำยแรงหนงอยำงหรอมำกกวำ หรอในกำรกระท ำควำมผดตำมทก ำหนดไวในอนสญญำน เพอใหไดมำซงผลประโยชนทำงกำรเงนหรอผลประโยชนทำงวตถอยำงอนไมวำโดยทำงตรงหรอทำงออม และในขอ 2 (ค) บญญตวำ กลมทมกำรจดโครงสรำง หมำยถง กลมทไมไดจดตงขนโดยควำมบงเอญเพอกระท ำควำมผดโดยทนใด และไมจ ำเปนตองมกำรก ำหนดบทบำทของสมำชกอยำงเปนทำงกำร ไมจ ำเปนตองมควำมตอเนองของกำรเปนสมำชก หรอมโครงสรำงทพฒนำแลว

4อรรณพ ลขตจตถะและคณะ, “รำยงำนกำรวจย เทคนคกำรสบสวนสอบสวน,” สถำบนกฎหมำยอำญำ ส ำนกงำนอยกำรสงสด, น.80-84.

89

ซงกำรท ำงำนของสำยลบทง 5 ประเภทดงกลำว เมอลงมอท ำงำน ตำงกปฏบตภำรกจของตนไป พรอม ๆ กน โดยไมมผ ใดรวธหำขำวของสำยลบเหลำน ซงเรยกคนพวกนวำ “เทวปกษ” เปนสมบตมคำของผ มอ ำนำจปกครองสงสดในแผนดน

กำรปฏบตกำรของสำยลบจะเปนในบรรดำเรองตำง ๆ ทเปนควำมลบมำกกวำเรองทเกยวกบกำรสบรำชกำรลบ โดยสำยลบตองเปนผ ทมสตปญญำถงขนเซยน มควำมละเอยดลออ และไหวพรบ บคคลทมควำมเปนมนษยและมควำมยตธรรม จะไมสำมำรถใชสำยลบได 5

ดงนน จะเหนไดวำ ในกำรสงครำมสำยลบเปนผ มประโยชนในกำรหำขำวของฝำยตรงขำม ซงตองเปนผ ทมควำมไววำงใจเพอปกปดควำมลบทไดมำ กำรใชสำยลบจงมควำมจ ำเปนและตองใชสำยลบแตละประเภทตำมลกษณะของกำรขำวทจะไดรบ เพอน ำกำรขำวทไดมำใชเปนกลยทธและวำงแผนในกำรรบ จงจะประสบควำมส ำเรจและชยชนะได

3.1.1 ความหมายของการอ าพรางตว (Undercover)

กำรกระท ำผดเกยวกบคดบำงประเภทมลกษณะเฉพำะทแตกตำงไปจำกคดอำญำทวไปอยหลำยประกำร เชน คดยำเสพตด เปนอำชญำกรรมทไมมผ เสยหำยและเปนอำชญำกรรมทมลกษณะกำรจดเปนรปองคกร (Organized Crime) อกทงผประกอบอำชญำกรรมหรอผสนบสนนมกจะมอทธพลทงทำงดำนกำรเมองและเศรษฐกจ กำรสบสวนกำรกระท ำผดจงจ ำเปนตองกระท ำในทำงลบ ไมเปดเผย และปองกนหรอปกปดกำรปฏบตกำร

กำรอ ำพรำง (Undercover) เปนวธกำรทเจำหนำทอ ำพรำงตวเขำไปอยในกลมขององคกรอำชญำกรรมเพอรวบรวมพยำนหลกฐำนและทรำบถงบทบำทในองคกรอำชญำกรรมซงบำงครงอำจมกำรกระท ำผดของเจำหนำทรวมอยดวย บำงกรณเจำหนำทกไมไดเปนผอ ำพรำงตว แตจะใชบคคลทถกก ำหนดเขำไปอ ำพรำงตวโดยกำรควบคมของเจำหนำท ซงกำรใชวธกำรดงกลำวตองใชบคคลทมกำรรกษำควำมลบเปนอยำงดและตองปกปดตว จะมลกษณะเหมอนกบ

5Samuel B.Groffotj, Oxford University Press, แปลโดย พชย วำสนำสง,

(กรงเทพมหำนคร: พระนคร, 2521), ต ำรำพชยสงครำมของซนจ และเงำค อำงใน อรรณพ ลขตจตถะและคณะ, “รำยงำนกำรวจย เทคนคกำรสบสวนสอบสวน,” สถำบนกฎหมำยอำญำ ส ำนกงำนอยกำรสงสด, น.80-81.

90

สำยลบ แตเปดตวเองใหบคคลอนเขำใจวำเปนบคคลอนทงกำรปกปดฐำนะ อำชพ หนำทกำรงำน เปนตน

กำรอ ำพรำงเปนเทคนคกำรปฏบตงำนทำงกำรสบสวนชนสง เปนกำรปฏบตเพอปกปดวตถประสงคทตองกำรในระหวำงทคนหำควำมจรงและรวบรวมพยำนหลกฐำน กอนกำรสบสวนจะเสรจสนจนกระทงเมอไดขอเทจจรงหรอมกำรจบกม โดยผปฏบตจะตองซอสตยและ มเหตผลเมอกระท ำตำมแนวทำงจรยธรรมของเจำหนำทต ำรวจสบสวน6

บคคลอกประเภทหนง ทมกำรใหขอมลขำวสำร ซงเรยกวำ ผแจงขำว เปนบคคลซงใชขอมลขำวสำรเกยวกบกจกรรมอำชญำกรรมโดยกำรเขำรวมหรอเกยวพนกบกจกรรมอำชญำกรรมนน ซงบคคลประเภทนตองพจำรณำถงควำมนำเชอถอและไววำงใจในกำรมำเปนพยำน

3.1.2 ประเภทของการอ าพราง แบงออกเปน 2 ประเภทคอ

(1) กำรอ ำพรำงระยะสน เปนกำรอ ำพรำงเขำไปสบสวนเรองหนงเรองใดในระยะเวลำ

สน ซงไมมควำมสลบซบซอน มสำยกำรบงคบบญชำสน และสำมำรถลวงรขอมลขำวสำรไดอยำงรวดเรว

(2) กำรอ ำพรำงระยะยำว โดยกำรแฝงตวเพอใหไดขอมลขำวสำรเกยวกบระดบชนของผ รวมองคกร กำรแบงหนำท และสำยกำรบงคบบญชำ มกำรปกปดทมควำมสลบซบซอน โดยเจำหนำทอ ำพรำงตองสรำงควำมไววำงใจ ควำมเชอถอแกองคกร จงจะไดรบมอบหมำยภำรกจส ำคญทสำมำรถลวงรควำมลบขององคกรได

กำรอ ำพรำงโดยกำรปลอมแปลงของเจำหนำทหรอบคคลทถกก ำหนดมวตถประสงคเพอใหสำมำรถเขำไปในพนทเปำหมำยซงเปนองคกรอำชญำกรรม และสำมำรถตดตอกบบคคลในองคกร โดยไมเปดเผยสถำนะทแทจรง ใหไดขอมลขำวสำรเกยวกบภำรกจและกจกรรมขององคกร รวมทงวธกำรด ำเนนกำรขององคกร

เหตผลทส ำคญของกำรอ ำพรำงคอ กำรสรำงเรองเกยวกบเจำหนำทหรอบคคลทอ ำพรำงเพอใหอกฝำยหนงไมสงสยในพฤตกำรณของเจำหนำทหรอบคคลทอ ำพรำงวำไมไดเปนสำยลบของเจำหนำท โดยกลมองคกรอำจมกำรตรวจสอบฐำนะ อำชพ เพอใหเกดควำมปลอดภยกอนทจะมกำรรบเจำหนำทหรอบคคลทอ ำพรำงเขำมำรวมเปนสมำชกขององคกร บำงครงอำจตอง

6พงศพฒน ฉำยำพนธ,ควำมรเบองตนกำรสบสวนอำชญำกรรม,พมพครงแรก

(กรงเทพมหำนคร:ส ำนกพมพวนใหม,2537),น.193.

91

มกำรปฏบตกำรบำงอยำงเพอทดสอบวำ บคคลนนสำมำรถเปนสมำชกขององคกรได เชน กำรใหไปฆำบคคลใดบคคลหนง กำรใหลกลอบขนยำเสพตด ใหขนหญงและเดกเพอกำรคำประเวณ หรอกำรขนอำวธสงครำม เปนตน

ภำรกจทปฏบตกำรอ ำพรำงจะส ำเรจหรอไมอยทผปฏบตกำรอ ำพรำงในกำรใหไดมำซงขอมลขำวสำร ซงตองเลอกบคคลทลกษณะเฉพำะดงน

(1) เปนบคคลทมควำมร ควำมสำมำรถเฉพำะในกำรแกไขปญหำและสรำงเรองไดด

(2) เปนผ มปฏภำณ ไหวพรบ เมออยในภำวะฉกเฉน (3) ตองเปนบคคลทมบคลกในกำรเขำพนทเปำหมำยอยำงกลมกลน (4) กำรเขำพนทบำงแหง จ ำเปนตองใชบคคลทสำมำรถใชภำษำทองถนได (5) มควำมรในเรองทตนอ ำพรำงเขำไป กำรอ ำพรำงของเจำหนำทหรอบคคลทถกก ำหนดมวธกำรดงน (1) กำรสรำงเรองเพอใหเขำถงเปำหมำยไดอยำงกลมกลน (2) กำรปฏบตตนใหเหมอนกบสงทตนเขำไปด ำเนนกำรและมควำมรในเรอง

นน ๆ (3) กำรปลอมตวเพอเขำไปฝงตวในองคกรอำชญำกรรม (4) วธกำรแกปญหำทเกดขนในกำรปลอมตว

3.1.3 การควบคมการปฏบตการอ าพราง กำรปฏบตกำรอ ำพรำงจะอยภำยใตกำรควบคมของเจำหนำทระดบสงเพอใหมกำร

ด ำเนนงำนไปอยำงถกตอง ชอบดวยกฎหมำย และปองกนอนตรำยทจะเกดขน โดยมกำร วำงแผนกำรตำมทก ำหนด ดงน

(1) กำรรำยงำนกำรปฏบตกำรทไดรบมำเปนชวงระยะเวลำตำมทก ำหนด เพอรวบรวมพยำนหลกฐำนทเกยวพนกนและใชวธกำรสบสวนดวยวธกำรอนในกำรยนยนขำวสำรทไดรบจำกกำรอ ำพรำง

(2) ผปฏบตกำรอ ำพรำงจะตองทรำบสถำนะของตนเองอยเสมอ มฉะนนจะเปนกำรรวมกระท ำควำมผดกบกลมสมำชกขององคกรอำชญำกรรม ซงหำกมกำรใหผ ปฏบตกำร อ ำพรำงกระท ำกำรทผดกฎหมำย จะตองรำยงำนใหกบผบงคบบญชำระดบสงทรำบ และอำจตองถอนกำรปฏบตกำร ซงวธกำรดงกลำวเปนกำรทดสอบบคคลทเขำเปนสมำชกขององคกร

92

(3) กำรปฏบตกำรอ ำพรำงบำงครงอำจมหนวยงำนอนทด ำเนนกำรสบสวน กลมอำชญำกรรมทเขำไปปฏบตกำรโดยว ธกำรอน เ มอมกำรจบกมสมำชกขององคกรอำชญำกรรม ผ ทปฏบตกำรอ ำพรำงอำจถกจบกมได ดงนน หำกมกำรปฏบตกำรอ ำพรำง กำรสบสวนดวยวธกำรอนจะเปนกำรตรวจสอบวำ มหนวยงำนอนด ำเนนกำรในกลมอำชญำกรรมทปฏบตกำรหรอไม บำงครงกำรปฏบตกำรอ ำพรำงตองถกยกเลกเพอควำมปลอดภยและคมครองผปฏบตกำรอ ำพรำง

3.1.4 การอ าพรางตามพระราชบญญตวธพจารณาคดยาเสพตด พ.ศ. 2550

ในอดตไมมบทบญญตเกยวกบกำรปฏบตกำรอ ำพรำงอำจกลำวไดวำเปนวธกำร

สบสวนประเภทหนงเพอใหมำซงพยำนหลกฐำนในกำรลงโทษกลมองคกรอำชญำกรรมหรอ กลมเครอขำยปจจบนมกฎหมำยใหอ ำนำจเรองกำรอ ำพรำงใชบงคบแลว ไดแกพระรำชบญญตวธพจำรณำควำมคดยำเสพตด พ.ศ. 2550 มำตรำ 7 ซงใชบงคบในกรณควำมผดเกยวกบยำเสพตดเทำนน ซงก ำหนดวำ ในกรณจ ำเปนและเพอประโยชนในกำรด ำเนนกำรตำมพระรำชบญญตน เจำพนกงำนผ ไดรบอนญำตเปนหนงสอจำกผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต เลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด หรอผ ซงไดรบมอบหมำย แลวแตกรณ มอ ำนำจปฏบตกำร อ ำพรำงเพอกำรสบสวนหำควำมผดตำมกฎหมำยเกยวกบยำเสพตด ดงนน หำกเปนกรณควำมผดประเภทอนกไมสำมำรถใชวธกำรอ ำพรำงได

กำรจะใชวธกำรปฏบตกำรอ ำพรำงไดจะตองไดรบอนญำตเปนหนงสอเสยกอน แตหำกมกรณทจ ำเปนเรงดวนและมเหตอนสมควร เจำหนำทกสำมำรถใชวธกำรอ ำพรำงไปกอนไดแตตองรำยงำนผ มอ ำนำจอนญำตโดยเรว

เพอควำมเขำใจในขนตอนกำรขออนญำตอ ำพรำง จงขอแสดงแผนผงไวดงน

93

กรณจ ำเปน + เพอประโยชนในกำรด ำเนนกำรตำมกฎหมำยน

แผนผงแสดงขนตอนการขออนญาตอ าพราง (UNDER COVER) ตามพระราชบญญต วธพจารณาคดยาเสพตด พ.ศ. 2550 มาตรา 7

เจำพนกงำน ป.ป.ส. หรอพนกงำนฝำยปกครอง หรอต ำรวจ

ผบ.ตร. เลขำธกำร ป.ป.ส. หรอผซงไดรบมอบหมำย

ปฏบตกำรอ ำพรำงเพอกำรสบสวน

ผอนญำต

--- มเหต

--- ผขออนญำต

--- ผอนญำต (เปนหนงสอ)

--- ด ำเนนกำร

กรณท 2 กรณจ ำเปนเรงดวนและมเหตอนสมควร

ขออนญำต กรณท 1 อนญำต

รำยงำน

94

3.1.5 การตรวจสอบการใชอ านาจ

กำรตรวจสอบควบคมกำรท ำงำนของเจำหนำทในกำรใชว ธกำรอ ำพรำงตำมพระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2550 แยกไดเปน 2 กรณคอ

1) กำรตรวจสอบกอนกำรใชอ ำนำจ ตำมพระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2551 มำตรำ 7 ก ำหนดวำ

กำรใชอ ำนำจดงกลำวจะตองไดรบกำรรบรองจำกผบงคบบญชำกอน โดยถำเปนเจำพนกงำนต ำรวจใหยนค ำขออนญำตตอผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต กรณเปนเจำพนกงำนอนใหยนค ำขอตอเลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด ซงผบญชำกำรต ำรวจแหงชำตหรอเลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดจะพจำรณำจำกเหตผลและควำมจ ำเปน แตถำมควำมจ ำเปนเรงดวนกอำจปฏบตกำรไปกอนได แลวรำยงำนผบงคบบญชำโดยเรวภำยใน 3 วน

2) กำรตรวจสอบภำยหลงกำรใชอ ำนำจ หลงจำกไดรบอนญำตแลวและมกำรปฏบตกำรตำมเงอนไขทไดรบอนญำตแลว

ใหรำยงำนผลกำรปฏบตงำนหรอภำยใน 3 วนเมอปฏบตกำรเสรจสน ผ เขยนมควำมเหนวำ หลกกำรตำมพระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด

พ.ศ. 2550 มำตรำ 7 มขอด คอ เปนกำรก ำหนดขอบเขตในกำรปฏบตหนำทของเจำพนกงำนในกำรสบสวนโดยใชวธกำรอ ำพรำงไวอยำงชดเจน และรบรองอ ำนำจหนำทของเจำพนกงำนโดยบญญตไวเปนกฎหมำย แตอยำงไรกตำมหลกกำรตำมมำตรำดงกลำวกมขอเสย เนองจำกกำรอ ำพรำงจะตองไดรบอนมตจำกผบงคบบญชำเปนหนงสอหรอมค ำสงอนญำตกอน ท ำใหไมคลองตวในกำรปฏบตงำน ปญหำนแมจะไดแกปญหำโดยบญญตใหมขอยกเวนใหอ ำพรำงไดโดยไมตอง ไดรบอนมตหรออนญำตกอนในกรณจ ำเปนเรงดวนและมเหตอนสมควรกตำม กคงมปญหำอกวำกรณใดบำงเปนกรณจ ำเปนเรงดวนและมเหตอนสมควร ผ เขยนเหนวำควรก ำหนดหลกเกณฑ วธกำรและเงอนไขไวในกฎกระทรวงดวย เพอจะไดไมเกดปญหำในกำรตควำม นอกจำกนนยงเปนบรรทดฐำนและท ำใหเกดควำมมนใจแกเจำพนกงำนผปฏบตหนำท

ทผำนมำควำมเสยงในกำรปฏบตกำรอ ำพรำงอยทไมมบทบญญตของกฎหมำย ใหกำรคมครองแกเจำหนำทหรอบคคลทก ำหนดในกำรปฏบตกำรอ ำพรำง ซงกำรปฏบตกำร อ ำพรำงจะเปนในลกษณะทเปนกำรแฝงตวเขำไปอยในกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม โดยสภำพแลวเปนสมำชกของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม

95

ประเดนทส ำคญของกำรปฏบตกำรอ ำพรำงคอ กำรเขำไปแฝงตวรวมในกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมเปนกำรกระท ำควำมผดอำญำหรอไม

1. กำรเขำไปรวมของเจำหนำทหรอบคคลทก ำหนดใหปฏบตกำรอ ำพรำงนน มกำรกระท ำเพอเขำไปรวมเปนสมำชกของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมโดยใหเกดกำรยอมรบและควำมเชอถอวำตนเปนสมำชก ซงตองปฏบตตำมค ำสงของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม

2. กำรกระท ำในขอ 1. นน เพอใหไดขอมลขำวสำรเกยวกบกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม โดยกำรรวบรวมพยำนหลกฐำนใหกบผ ควบคม ทงนเพอกำรสบสวนพฤตกำรณแวดลอมประกำรอนตำมทไดขอมลขำวสำร

3. กำรสงกำรของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมใหผปฏบตกำรอ ำพรำงปฏบตกำรนนอำจแยกพจำรณำไดเปน 2 ประกำรคอ

1) กำรสงกำรใหเปนผ มหนำทตำง ๆ ของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม ซงตองเขำรวมในกำรประชมหรอชวยเหลอ เปนควำมผดฐำนซองโจร อยำงไรกด ผ ปฏบตกำร อ ำพรำงนน ไมไดมเจตนำทจะกระท ำควำมผด เพรำะเจตนำตงแตแรกมวตถประสงคเพอสบสวนใหไดขอมลขำวสำรของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมเทำนน กำรมสวนรวมในกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมเปนผลของกำรกระท ำตงแตเรมแรก ซงกำรไดรบมอบหมำยเชนนถอวำ ไดรบควำมไววำงใจในกำรปฏบตกำรอ ำพรำงเพอใหไดขอมลขำวสำรเชงลกยอม สมประโยชนของกำรปฏบตกำรอ ำพรำง

2) กำรสงกำรใหผปฏบตกำรอ ำพรำงปฏบตกำรผดกฎหมำยนอกจำกกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม โดยสงกำรใหเปนผล ำเลยงเฮโรอน 10 กโลกรมไปสงใหกบลกคำ หรอกำรสงใหไปฆำนำย ก เพอพสจนวำไมไดเปนสำยลบของเจำหนำท หรอสงใหน ำหญงและเดกเดนทำงไปสงทในตำงประเทศกอนทจะรบเขำเปนสมำชกเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม

ในกรณน ผปฏบตกำรอ ำพรำงด ำเนนกำรลงมอกระท ำควำมผดตำมทไดกลำวมำแลว คงตองพจำรณำวำ ผปฏบตกำรอ ำพรำงมเจตนำหรอไม ซงเปนเรองทพสจนไดยำก แตหำกมกำรกระท ำทบรรลผลแลว จะอำงวำไมมเจตนำ กไมมเหตผลทจะรบฟงได ซงกำรปฏบตกำร อ ำพรำงมวตถประสงคเพอใหไดขอมลขำวสำรเกยวกบกลมเครอขำยและองคกรอำชญำกรรม กำรปฏบตกำรจงมขอบเขตตำมทถกก ำหนดไว กำรปฏบตกำรนอกจำกขอบขำยจงถอวำ เปนกำรปฏบตกำรนอกเหนอค ำสง ซงผปฏบตกำรอ ำพรำงตองรบผดเปนสวนตว คอ รบผดในผลของกำรกระท ำทกระท ำไป

96

ในอดตทผำนมำ กำรปฏบตกำรอ ำพรำง หำกมกำรจบกมกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม ผปฏบตกำรอ ำพรำงยอมไมสำมำรถตอส เพอปฏเสธควำมรบผดทำงอำญำได เพรำะไมมกฎหมำยบญญตใหควำมคมครอง เหตกำรณลกษณะท ำนองนจะ เกดขนจำกกำรทหนวยงำนอนมำจบกม และไมทรำบวำมบคคลทเปนผ ปฏบตกำรอ ำพรำงอย หำกผ จบกม ไมด ำเนนคดยอมผดฐำนละเวนกำรปฏบตหนำท หรอปฏบตหนำทโดยมชอบได ส ำหรบในกำรจบกมโดยหนวยทควบคมกำรปฏบตกำรอ ำพรำงกมกจะปลอยผ ปฏบตกำรอ ำพรำงใหหลบหนไป หรอแจงวำไมอยในสถำนทมกำรจบกม ซงเปนวธกำรอยำงหนงในกำรด ำเนนกำร กำรปฏบตกำรอ ำพรำงจงนบวำมควำมเสยงมำกอยพอสมควร ซงกำรจะเขำไปลวงรควำมลบของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมกไมสำมำรถกระท ำไดโดยงำย ถำไมมบทบญญตของกฎหมำยบญญตใหควำมคมครอง กำรปรำบปรำมจะใหผลสมฤทธผลยอมเปนอปสรรคตำมมำ จงมควำมจ ำเปนตองมกำรบญญตกฎหมำยใหควำมคมครองผปฏบตกำรอ ำพรำง

3.1.6 ตวอยางคดทมการใชวธการอ าพราง คด Napoleon Mavellous หรอ Alkapone 7 Mr. David Maconald – Special Agent from DEA จำกประเทศสหรฐอเมรกำ ไดยกตวอยำงไวสรปสำระส ำคญไดวำ เทคนคกำรสบสวนและสอบสวนพเศษเปนเทคนคทไมไดใชเปนปกตในประเทศไทย แตเปนเทคนคทใชในประเทศสหรฐอเมรกำในกำรสบสวนคดเกยวกบยำเสพตด เทคนคดงกลำวไดแก มำตรกำรลอซอ ซงเทคนคดงกลำวนไดมกำรใชในคดของประเทศไทยซงคดดงกลำวไดมกำรน ำขนสกำรพจำรณำคดของศำลดวย เปนกำรใชรวมกนระหวำงเจำหนำท DEA และเจำหนำทต ำรวจไทย และน ำมำซงควำมส ำเรจในกำรจบกมตวผ กระท ำควำมผดไดหลำยคน ตวอยำงคดทมกำรใชเทคนคกำรอ ำพรำง คอ ในคดนไดมกำรใหเจำหนำทต ำรวจ อ ำพรำงตวเปนสำยลบไปลอซอยำเสพตดจำกเครอขำยของ Napoleon Mavellous หรอ Alkapone ชำวไนจเรย พกอำศยอยบรเวณซอยนำนำ ประเทศไทย Napoleon Mavellous

7สรปผลกำรสมมนำ, “โครงกำรสมมนำเพอเพมประสทธภำพดำนกำรปรำบปรำม

และกำรด ำเนนคดยำเสพตด กำรแสวงหำพยำนหลกฐำน รวบรวม รกษำ ค มครอง และใชพยำนหลกฐำนในคดยำเสพตด,” สถำบนพฒนำขำรำชกำรฝำยอยกำร ส ำนกงำนอยกำรสงสด, วนท 21-29 สงหำคม 2546, น.19-22.

97

หรอ Alkapone เปนนกคำยำเสพตด (เฮโรอน) ทมชอเสยงทสดในกรงเทพ ภำยในระยะเวลำ เกอบ 8 ป สำยลบของ DEA จ ำนวนมำกไดรำยงำนเรองของเขำ Napoleon Mavellous หรอ Alkapone เขำมำอำศยอยในประเทศไทยอยำงถกตองตำมกฎหมำย เขำมใบอนญำตท ำงำน เขำกบภรรยำลงทนเปดรำนอำหำร 2 แหง ซงกำรเปดรำนอำหำรนเขำใชเปนธรกจทใชฟอกเงน ทไดมำจำกกำรคำยำเสพตด และชวยสรำงภำพพจนวำเขำเปนนกธรกจทประกอบอำชพสจรตถกตองตำมกฎหมำย Napoleon Mavellous หรอ Alkapone รจกผ คนมำกมำย เขำมควำมสมพนธใกลชดกบเจำหนำทต ำรวจทองท เจำหนำทต ำรวจตรวจคนเขำเมอง เขำจำยสนบนใหแกเจำหนำทต ำรวจและเจำหนำทต ำรวจตรวจคนเขำเมองของไทย เมอเจำหนำทต ำรวจตรวจคนเขำเมองเขำมำตรวจทรำนอำหำรของเขำ เขำกจะรลวงหนำและหลบหนไปกอนเสมอ เขำจงไมถกจบกม และอกเหตผลหนงทท ำใหเจำหนำทไมสำมำรถจบกมตวเขำไดกคอเขำไมเคยสมผสกบเฮโรอนดวยตนเองเลย เขำจะมลกนองทคอยท ำหนำทขำยเฮโรอนใหกบเขำ เขำจะเปนบคคลทคอยตดสนใจและสงกำรอยเบองหลง เจำหนำท DEA รวำเขำเปนนกคำเฮโรอนชำวไนจเรยรำยใหญทสดในประเทศไทย เจำหนำท DEA เชอวำ Napoleon Mavellous หรอ Alkapone เปนผน ำเขำเฮโรอนจ ำนวนมำกเขำไปยงประเทศสหรฐอเมรกำเมอเดอนมถนำยน พ.ศ. 2544 ตอมำเจำหนำทต ำรวจไทยไดเ รมท ำกำรสบสวนพฤตกำรณของ Napoleon Mavellous หรอ Alkapone กบพวก เพอทจะจบกมและท ำลำยเครอขำยของเขำในกรงเทพฯ Napoleon Mavellous หรอ Alkapone มลกนองเปนจ ำนวนมำก สำยลบ ไมสำมำรถทจะเขำถงตวของเขำได เขำจะไมตดตอกบคนทเขำไมรจก เมอ DEA สงสำยลบเขำไปทรำนอำหำรของเขำ Alkapone จะไมเจรจำเรองซอขำยเฮโรอนกบสำยลบเหลำน DEA จงไดน ำสำยลบจำกประเทศมำเลเซยมำท ำงำนในกรงเทพฯ ซงเปนกำรรวมมอกนระหวำง DEA และเจำหนำทต ำรวจของไทย โดยเจำหนำททเปนสำยลบคนดงกลำวจะถกสงไปยงรำนอำหำรของ Alkapone หลำย ๆ ครง เมอสำยลบไปทรำนอำหำรนนบอยครง สำยลบกกลำยเปนคนคนเคยและมโอกำสไดพบกบ Alkapone หลำยครง Alkapone ตองกำรทจะรจกกบผ ซอเฮโรอน แต Alkapone จะไมตดตอกบผ ซอทเปนสำยลบโดยตรง เขำจะมอบหมำยใหลกนองเปนผพบและเจรจำกนกบสำยลบ และเขำจะเปนผก ำหนดรปแบบในกำรซอขำยยำเสพตด ในครงนหนงในคนอำรกขำของ Alkapone เปนผ เจรจำขำยเฮโรอนใหแกเจำหนำทสำยลบ เจำหนำทสำยลบจงจ ำเปนทจะตองท ำใหลกนองของ Alkapone เชอถอ รวมทงท ำใหเกดควำมมนใจและไววำงใจ เจำหนำทสำยลบจงตองแสดงวำตนเปนผ ซอขำยเฮโรอน โดยแกลงวำงแผนใหเจำหนำท DEA และเจำหนำทต ำรวจไทยปลอมตวเปนผ ขำยเฮโรอน โดยน ำเฮโรอนปลอมทท ำจำกปนปลำสเตอร จ ำนวน 5 ยนต

98

มำขำยใหแกเจำหนำทสำยลบ โดยทในกำรวำงแผนซอขำยเฮโรอนปลอมในครงน เจำหนำทสำยลบไดรองขอใหคนอำรกขำของ Alkapone ไปเปนผคมครองเจำหนำทสำยลบในกำรซอขำยเฮโรอนปลอมในครงนดวย เนองจำกเจำหนำท DEA เชอวำ หำกลกนองของ Alkapone เหนกำร ซอขำยเฮโรอนปลอมในครงนแลวกจะกลบไปรำยงำนให Alkapone ทรำบ และ Alkapone กจะเพมควำมเชอถอในตวเจำหนำทสำยลบเพมขนวำเปนผ ซอเฮโรอนจรง ตอมำเมอแผนกำรดงกลำวส ำเรจผล Alkapone กเพมควำมมนใจในตวของเจำหนำทสำยลบและตกลงทจะซอขำยเฮโรอนดวย จงเปนโอกำสใหเจำหนำทสำยลบไดเจรจำกบ Alkapone โดยตรง และไดตกลงทจะซอขำยเฮโรอนกน เมอมกำรซอขำยเฮโรอนระหวำงเจำหนำทสำยลบและ Alkapone เรยบรอยแลว DEA กไดสงเจำหนำทสำยลบกลบไปยงรำนอำหำรของ Alkapone โดยแผนกำรของ DEA กเพยงเพอตองกำรตงขอกลำวหำแกเจำหนำทสำยลบ แตยงไมจบกม เนองจำกทำง DEA ตองกำรทจะจบกมตวผบงกำรหลกและสมำชกคนส ำคญในกลม จงจะตองท ำใหกลมของ Alkapone มนใจในตวของเจำหนำทสำยลบมำกขนวำพวกเขำไมใชเจำหนำทต ำรวจ เจำหนำทสำยลบยงคงเจรำจำซอเฮโรอนจำก Alkapone อยำงลบ ๆ ตอไป จน Alkapone เชอใจเจำหนำทสำยลบมำกขนและไดเลำถงธรกจของเขำใหแกเจำหนำทสำยลบฟง Alkapone ไดเลำถงกำรสงเฮโรอนเขำไปยงประเทศสหรฐอเมรกำดวย แผนกำรของ DEA ไดด ำเนนตอไป โดยเจำหนำทสำยลบไดบอกกบ Alkapone วำจะขอซอเฮโรอนจ ำนวน 1 ยนต เพอน ำกลบไปใหลกคำทประเทศมำเลเซย ถำลกคำทมำเลเซยชอบ ตนกจะกลบมำเพอซอเฮโรอนในจ ำนวนทมำกขน จนกระทงในเดอนมนำคม พ.ศ. 2545 DEA ไดน ำเจำหนำทสำยลบมำจำกประเทศมำเลเซยมำยงกรงเทพฯ เพอมำพบกบ Alkapone เจำหนำทสำยลบไดตดตอขอซอเฮโรอนจ ำนวน 10 ยนต เปนเงนรำว 10,000 เหรยญสหรฐ โดยผ ซอจะตองวำงเงนมดจ ำไวกอนจ ำนวน 30% เพอเปนหลกประกนวำผ ซอไมใชเจำหนำทต ำรวจ เนองจำก Alkapone เชอวำเจำหนำทต ำรวจ จะไมยอมจำยเงนมดจ ำกอน ซงเจำหนำท DEA ไดใชมำตรกำรลอซอโดยกำรยอมวำงเงนมดจ ำเพอเพมควำมนำเชอถอของเจำหนำทสำยลบ ลกนองของ Alkapone ไดน ำเจำหนำทสำยลบไปยง อพำรทเมนท ซงเปนสถำนทเกบซอนเฮโรอน เพอไปรบเฮโรอนจ ำนวน 1 ยนต สวนเฮโรอนสวนทเหลอนน จะถกน ำมำสงใหทรำนอำหำรของ Alkapone เมอ Alkapone ไดรบเงนแลวกจะใหลกนองสงมอบเฮโรอนในสวนทเหลอ โดยลกนองของ Alkapone ไดเดนไปทรถยนตของเจำหนำทสำยลบพรอมกบเจำหนำทสำยลบและไดวำงเฮโรอนไวในรถยนตของเจำหนำทสำยลบ ซงใน

99

ขณะเดยวกน เจำหนำทต ำรวจกไดเขำท ำกำรจบกม Alkapone รวมทงสมำชกในกลม รวมทงตรวจยดเฮโรอนไวไดทงหมด จำกตวอยำงในคดดงกลำวขำงตนน จะเหนไดวำ กำรน ำเทคนคกำรสบสวนสอบสวนพเศษมำใช ในกรณนไดแกกำรอ ำพรำง โดยใชสำยลบเขำไปท ำกำรลอซอยำเสพตดน น สำมำรถท ำใหจบกมเครอขำยผ คำยำเสพตดรำยส ำคญได

3.2 การครอบครองยาเสพตดภายใตการควบคม (Controlled delivery)8

กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคม หรอกำรจดสงภำยใตกำรควบคม เปนวธกำรสบสวนอกวธกำรหนงในกำรแสวงหำพยำนหลกฐำนเพอด ำเนนกำรกบกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรม ซงมวธกำรซบซอน แบงแยกหนำท กำรด ำเนนงำนเปนอสระ ยำกแกกำรหำพยำนหลกฐำนยนยนถงควำมสมพนธของกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมได ซงกำรด ำเนนกำรทเปนวธปกต กไดเพยงบคคลของเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมในระดบลำงเทำนน ไมอำจทจะด ำเนนกำรเกยวกบตวกำรทส ำคญ หรอบคคลทมหนำทสงกำรได ท ำใหกำรปรำบปรำมไมอำจไดผลและประสบควำมส ำเรจได ประเทศไทยนบวำเปนประเทศทำงผำนในกำรขนสงยำเสพตดไปยงตำงประเทศทส ำคญ เนองจำกในอดตเปนแหลงผลตยำเสพตดทใหญทสด ในบรเวณสำมเหลยมทองค ำ กำรแพรระบำดยำเสพตดไปยงตำงประเทศท ำใหมผลกระทบตอประชำคมโลกทงทำงดำนสงคม กำรเมอง เศรษฐกจ ดงนน ประเทศตำง ๆ จงไดมควำมรวมมอกนเพอกำรปรำบปรำมยำเสพตด แตประเดนทส ำคญคอ หำกมกำรจบกมในประเทศโดยผล ำเลยงยำเสพตดกจะไดแตบคคลทเปนระดบปลำยแถว แตระดบสงกำรหรอมอ ำนำจบงคบบญชำกไมสำมำรถทกระท ำได กำรใหยำเสพตดผำนประเทศตำง ๆ ไปยงจดหมำยปลำยทำงเพอกำรจบกมระดบตวกำรหรอผสงกำรทส ำคญ จงเปนวตถประสงคหลกทส ำคญมำกกวำกำรทจะจบกมระดบปลำยแถว

วธกำรทส ำคญของกำรปลอยใหยำเสพตดผำนแดนของประเทศหนงไปยงประเทศหนงเรยกวำกำรจดสงภำยใตกำรควบคม (Controlled delivery)

กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคม (CD.) เปนมำตรกำรทำงกฎหมำย เพอปรำบปรำมอำชญำกรรมขำมชำต ซงก ำหนดไวในอนสญญำเวยนนำคอนเวนชน 1988 ซงประเทศไทยไดเขำเปนภำคและมผลตงแตวนท 1 สงหำคม 2545

8อรรณพ ลขตจตถะและคณะ, อางแลวเชงอรรถท 4 ,น.69-74.

100

3.2.1 ความหมายของการจดสงภายใตการควบคม (Controlled delivery)

กำรจดสงภำยใตกำรควบคม (Controlled delivery) หมำยถง กำรตดตำมกำรลกลอบขนสงยำเสพตด เดก หญง อำวธสงครำม ธนบตรปลอม เปนตน โดยเจำหนำทผ มอ ำนำจ โดยรวำมกำรกระท ำควำมผดเกดขนโดยกำรครอบครองของบคคล แตไมด ำเนนกำรจบกมเนองจำกกำรน ำสงผดกฎหมำยดงกลำวเพอสงใหถงมอผ รบโดยจะมลกษณะสงออกไปยงตำงประเทศ หรอจำกตำงประเทศเขำมำในประเทศในลกษณะกลบกน

กำรด ำเนนกำรตำมวธกำรดงกลำวจะตองอยภำยใตกำรควบคมของเจำหนำทตลอดเวลำเพอวตถประสงคในกำรจบกมกลมบคคลขององคกรทลกษณะเปนเครอขำยองคกรอำชญำกรรมโดยสงของทควบคมเปนสงทผดกฎหมำย ตองควบคมโดยใกลชดและตองมควำมระมดระวงอยำงสง

กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมหมำยถง กำรครองครองชวครำวซงยำเสพตด เพอสงตอแกผ ตองสงสยวำกระท ำควำมผด ซงอยภำยใตกำรก ำกบค ำสงหรอ กำรสะกดรอยตดตำมของเจำพนกงำน ทงกำรสงตอนนใหรวมถงกำรน ำเขำหรอสงออกเพอกำร สงตอในหรอนอกรำชอำณำจกรดวย

3.2.2 การพจารณาปจจยทใชในการจดสงภายใตการควบคม

เปนกำรพจำรณำถงปจจยทมควำมส ำคญของบคคล พฤตกำรณ สภำพแวดลอม

ประกำรอนทส ำคญคอ ก. ขอพจำรณำเรมตน

1) กำรพจำรณำถงบคคลทไดรบควำมเชอถอไววำงใจ 2) สงของตองหำมทจะตองถกยด 3) ระยะเวลำด ำเนนกำรกอนทจะยดสงของตองหำม 4) ปรมำณของสนคำทถกยดและรำยละเอยดตำง ๆ เกยวกบสนคำ 5) ควำมเปนไปไดทจะใชสนคำอนทดแทน เชน สำรอนแทนเฮโรอน 6) กำรใชเครองรบสญญำณอเลกทรอนกสและกำรสะกดรอยเปนสงทจ ำเปน

เพอชวยเหลอในกำรจดสงภำยใตกำรควบคม

101

ข. ขอพจำรณำประกำรอน 1)ผ ล ำ เ ลย ง ท ถกกล ำ วหำ รวมด ำ เนนกำรในกำรจดส ง เ พ อ ใ ห ไ ด ร บ

พยำนหลกฐำนในกำรตอสกบบคคลในระดบสงขนไปขององคกร 2) กำรใหค ำแนะน ำแกเจำหนำททปฏบตกำรอ ำพรำงในกำรสบสวน 3) กำรใชเครองมอดกรบสญญำณตดตงในตวสนคำหรอตคอนเทนเนอร 4) กำรใชโทรศพทดกฟงหรอเครองรบวทยเพอตดตงส ำหรบใชในกำรชวยเหลอ

ทงกอนและระหวำงกำรจดสงภำยใตกำรควบคม 5) หลกกำรพนฐำนในกำรปฏบตกำรสบสวนและสะกดรอยตดตำมทมควำม

เปนไปไดในกำรพสจนทรำบกอนทจะมกำรจดสงและกำรไดรบพยำนหลกฐำนรบฟงไดและมน ำหนก

3.2.3 วธการจดสงภายใตการควบคม

กำรจดสงภำยใตกำรควบคมวธกำรทส ำคญดงน

(1) กำรใชเจำหนำทอ ำพรำงเปนผ ถอสงของตองหำมเชน ยำเสพตดใหโทษ ซงเปนกำรควบคมของเจำหนำทโดยตรง และมเจำหนำทระดบสงกำรควบคมกำรปฏบตหนำทของเจำหนำทนน เพอใหมกำรจดสงสงของตองหำมไปยงจดหมำยปลำยทำง ซงจะมกำรตดตอกบผ ซอในตำงประเทศโดยเจำหนำทของประเทศนน โดยมกำรวำงแผนกำรของเจำหนำทในตำงประเทศ (อำจจะมกำรเปลยนเจำหนำททถอสงของตองหำมหรอไมกได)

วธกำรดงกลำว มควำมปลอดภยในกำรรกษำสงของตองหำมไมใหเกดควำมสญหำยระหวำงกำรเดนทำง หรอหำกมควำมสญหำยเกดขนตองพจำรณำถงควำมประมำทเลนเลอของเจำหนำทหรอไม

อยำงไรกตำม กำรใชเจำหนำทอ ำพรำงในกำรถอสงของตองหำมนน เจำหนำทไมไดมเจตนำในกำรกระท ำควำมผดและเปนกำรอนญำตตำมกฎหมำยในกำรใหถอสงของตองหำม จงไมมควำมรบผดทำงอำญำ

(2) กำรใชสำยลบเปนผ ถอสงของตองหำม โดยกำรควบคมของเจำหนำท อำจเปนผ เคยอยในกลมอำชญำกรรมและมควำมสมพนธซงไดรบควำมไววำงใจ ซงกำรใชสำยลบประเภทน เจำหนำทจะเปนผ ก ำหนดบคคลทเปนสำยลบและตองมควำมไววำงใจในกำรท ำงำนดวย ซงเจำหนำทตองมควำมระมดระวงและควบคมอยำงใกลชด โดยเจำหนำทอำจจะเปนผ เขำรวมในกำรเดนทำงไปกบสำยลบในฐำนะทเปนผล ำเลยงคนหนงได

102

(3) กำรใชผ ทกระท ำควำมผดเปนผ ถอสงของตองหำม โดยมกำรจบกมผกระท ำควำมผดทถอสงของตองหำม แตเพอใหไดตวกำรส ำคญในกำรกระท ำควำมผด เจำหนำทไดมกำร ตกลงเพอใหผกระท ำควำมผดถอสงของตองหำมผำนโดยกำรควบคมของเจำหนำท

วธกำรดงกลำวอำจมปญหำของประเทศไทย เพรำะกำรตกลงนนมวตถประสงคทผ กระท ำควำมผดจะไดรบคอ กำรไดลดโทษหรอไดรบสทธพเศษบำงประกำร ในกรณของตำงประเทศคอ กำรใชวธกำรตอรองค ำรบสำรภำพ ซงประเทศไทยยงไมมวธกำรนใชบงคบ กำรใชวธกำรดงกลำวจงไมสำมำรถกระท ำได

เหตผลทส ำคญประกำรหนงคอ กำรทใหมกำรน ำสงของตองหำมผำน โดยไมด ำเนนคดกบผ ทน ำสงของตองหำม เจำหนำททรบผดชอบตองรบผดในฐำนละเวนกำรปฏบตหนำทหรอปฏบตหนำทโดยมชอบ

3.2.4 กฎหมายเรองการจดสงภายใตการควบคมทใชบงคบในคดยาเสพตด

ในเรองกำรจดสงภำยใตกำรควบคมกฎหมำยทใหอ ำนำจคอ

1) พระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตม (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 เปนกำรบญญตใหสอดคลองกบอนสญญำสหประชำชำตวำดวยกำรตอตำนกำรลกลอบคำยำเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสำท ค.ศ. 1988 เปนเรองเกยวกบยำเสพตดเทำนน ไมรวมสงของตองหำมกฎหมำยประกำรอนใด

บทบญญตของพระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตม (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 ไดใหอ ำนำจแกรฐมนตรวำกำรกระทรวงสำธำรณสขอนญำตใหมกำรผลต น ำเขำ สงออก จ ำหนำย และมไวในครอบครองซงยำเสพตดใหโทษประเภท 1 ในกรณจ ำเปนเพอประโยชนทำงรำชกำรได 9 ซงกำรใชวธกำรจดสงภำยใตกำรควบคม กำรทจะน ำยำเสพตดสงออกหรอน ำเขำในประเทศหรอผำนประเทศตองมขออนญำตจำกรฐมนตรกอน จงจะกระท ำไดโดยชอบดวยกฎหมำย นอกจำกนนยงใหมกำรผลต น ำเขำ หรอสงออก ซงยำเสพตดใหโทษประเภท 2 ในกรณจ ำเปนเพอประโยชนของทำงรำชกำรได 10 และกรณกำรใหใบอนญำตในกำรผลต น ำเขำ

9พระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 มำตรำ 15 วรรคหนง 10พระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 มำตรำ 15 วรรคหนง

103

สงออก จ ำหนำย หรอมไวในครอบครองเพอจ ำหนำยซงยำเสพตดใหโทษประเภท 3 11 ซงกฎหมำยดงกลำวเปนเรองกำรควบคมกรณกำรน ำเขำหรอสงออกตำงประเทศเปนหลก

2) พระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2550 มำตรำ 8 ไดก ำหนด ใหเจำพนกงำนผ ไดรบอนญำตเ ปนหนงสอจำกผ บญชำชำกำรต ำรวจแหงชำต เลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด หรอผซงไดรบมอบหมำย มอ ำนำจครอบครองหรอใหมกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมทงในและนอกรำชอำณำจกรเพอกำรสบสวนควำมผดตำมกฎหมำยเกยวกบยำเสพตดได บทบญญตในมำตรำนไดใหควำมหมำยของค ำวำ กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมไวดวยวำ หมำยถง กำรครอบครองชวครำว ซงยำเสพตดเพอสงตอแกผ ตองสงสยวำกระท ำควำมผดซงอยภำยใตกำรก ำกบ ค ำสง หรอกำรสะกดรอยตดตำมของเจำพนกงำน ในกำรสงตอนนรวมถงกำรน ำเขำหรอสงออกเพอกำรสงตอในหรอนอกรำชอำณำจกรดวย สวนกำรขออนญำต กำรอนญำต กำรครอบครอบ ระยะเวลำในกำรครอบครองหรอกำรใหมกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมใหเปนไปตำมหลกเกณฑ วธกำรและเงอนไขทก ำหนดในกฎกระทรวง

ตำมพระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2550 ผ ทมอ ำนำจอนญำตคอ ผบญชำกำรต ำรวจแหงชำตหรอเลขำธกำร ป.ป.ส. และกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมตำมกฎหมำยฉบบนจะรวมถงกำรครอบครองยำเสพตดภำยในประเทศดวย มใชเปนกรณกำรขออนญำตเพอกำรน ำเขำหรอสงออกยำเสพตดเพยงอยำงเดยวตำมพระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตม (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545 เทำนน

ส ำหรบสงของตองหำมตำมกฎหมำยประเภทอน เชน หญงและเดก สนคำตองหำมตำมกฎหมำย อำวธสงครำม ในประเทศไทยยงไมมกฎหมำยบญญตใหมขอกำรอนญำตด ำเนนกำร น ำสงของตองหำมตำมกฎหมำยเพอควบคมโดยเจำหนำทจดสงใหกบผ รบสงของตองหำมตำมกฎหมำย

ดงนน ในปจจบนมเพยงยำเสพตดประเภทเดยวเทำนนทมกำรขออนญำตใหสงออก น ำเขำยำเสพตดได เฉพำะในกรณจ ำเปนเพอประโยชนของทำงรำชกำรคอ กำรด ำเนนกำรปรำบปรำมองคกรอำชญำกรรมขำมชำตท มลกษณะเครอขำยโยงใยระหวำงประเทศตำง ๆ ซงปญหำยำเสพตดเปนภยคกคำมกบนำนำประเทศทวโลก

เพอควำมเขำใจในขนตอนกำรขออนญำตกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคม จงขอแสดงแผนผงไวดงน

11พระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 มำตรำ 15 วรรคหนง

104

ขนตอนการขออนญาต การครอบครองยาเสพตดภายใตการควบคม (CONTROL DELIVERY) ตามพระราชบญญต วธพจารณาคดยาเสพตด พ.ศ. 2550 มาตรา 8

กรณจ ำเปน+เพอประโยชนในกำรด ำเนนกำรตำมกฎหมำยน

เจำพนกงำน ป.ป.ส. หรอพนกงำนฝำยปกครองหรอต ำรวจ

ผบ.ตร. เลขำธกำร ป.ป.ส. หรอผซงไดรบมอบหมำย

ครอบครอง หรอ ครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมทงในและนอกรำชอำณำจกร

เพอกำรสบสวน

--- มเหต

--- ผขออนญำต

--- ผอนญำต (เปนหนงสอ)

--- ด ำเนนกำร

ขออนญำต

อนญำต

105

3.2.5 การตรวจสอบการใชอ านาจ

สรปกำรตรวจสอบกำรใชอ ำนำจของเจำหนำทไดดงน 3.2.5.1 กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมตำมพระรำชบญญตวธ

พจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2550 แยกพจำรณำไดเปน 2 กรณ 1) กำรตรวจสอบกอนกำรใชอ ำนำจ ตำมพระรำชบญญตวธพจำรณำคดยำเสพตด พ.ศ. 2551 มำตรำ 8 ก ำหนดวำ

กำรใชอ ำนำจดงกลำวจะตองไดรบกำรรบรองจำกผบงคบบญชำกอน โดยถำเปนเจำพนกงำนต ำรวจใหยนค ำขออนญำตตอผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต กรณเปนเจำพนกงำนอนใหยนค ำขอตอเลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด ซงผบญชำกำรต ำรวจแหงชำตหรอเลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดจะพจำรณำจำกเหตผลและควำมจ ำเปน

2) กำรตรวจสอบภำยหลงกำรใชอ ำนำจ หลงจำกได รบอนญำตแลวเ จำพนกงำนผ ไ ด รบอนญำตตองรำยงำน

ผลกำรด ำเนนกำรทงกรณทส ำเรจและไมส ำเรจตำมทไดรบอนญำต กรณกำรสงยำเสพตดออกไป นอกรำชอำณำจกรใหรำยงำนเมอไดรบรำยงำนผลจำกเจำหนำทหนวยงำนประเทศปลำยทำง กรณกำรรำยงำนผลในเรองกำรใชอ ำนำจกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมเปนเรองทส ำคญและจ ำเปนอยำงยง เพรำะยำเสพตดถอเปนสงผดกฎหมำยและในขณะเดยวกนถำมจ ำนวนมำกกมมลคำมหำศำล ซงอำจจะเปนโอกำสใหเจำหนำทแสวงหำประโยชนในรปแบบตำง ๆ ไดงำย

3.2.5.2 กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมตำมพระรำชบญญตยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2522 แกไขเพมเตม (ฉบบท 5) พ.ศ. 2545

กำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมตำมกฎหมำยฉบบนเปนกรณกำรน ำเขำจำกตำงประเทศหรอสงออกไปตำงประเทศหรอผำนประเทศ มกำรตรวจสอบกอนกำรใชอ ำนำจโดยก ำหนดใหเจำพนกงำนตองขออนญำตรฐมนตรวำกำรกระทรวงสำธำรณสขกอน

เกยวกบกำรครอบครองยำเสพตดภำยใตกำรควบคมนน ผ เขยนมควำมเหน 2 ประกำร ดงน

ประกำรแรก ในกำรก ำหนดหลกเกณฑ ว ธกำรและเ งอนไขเ กยวกบ กำรครอบครองหรอจดใหมกำรด ำเนนกำรครอบครองไวในกฎกระทรวงซงออกตำมควำมใน

106

มำตรำ 8 วรรคทำยนน ควรก ำหนดขอบเขตในกำรปฏบตหนำทและควบคมกำรด ำเนนกำรอยำงเขมงวดรดกม เพอมใหยำเสพตดรวไหลถกน ำไปใชในทำงทผด ดวยเหตผล 3 ขอ กลำวคอ

ขอ 1 เพอใหวธกำรดงกลำวเปนทนำเชอถอและท ำใหพยำนหลกฐำนทไดมำ มน ำหนกมำก

ขอ 2 เพอมใหเจำพนกงำนใชอ ำนำจไปในทำงกลนแกลงประชำชนและเปนกำรสรำงหลกประกนสทธและเสรภำพของประชำชน

ขอ 3 เพอมใหเจำพนกงำนแสวงหำประโยชนโดยมชอบจำกกำรปฏบตหนำท เนองจำกประเทศไทยเปนประเทศหนงทตองปฏบตตำมอนสญญำตอตำนกำร

ลกลอบคำยำเสพตดและวตถทออกฤทธตอจตและประสำท ขอ 11 (3) โดยอนสญญำดงกลำว ไดก ำหนดรปแบบของกำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมไว ดงนนในกำรรำงกฎกระทรวง จงนำจะน ำอนสญญำดงกลำวมำบญญตไวในกฎกระทรวง ซงรปแบบของ CD ตำมอนสญญำฯ มดงน

(1) กำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมโดยใชสำรอนทดแทน (Institution Controlled Delivery)

กำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคม โดยใชสำร อนทดแทน (Institution Controlled Delivery) หรอทเรยกวำ Clean Controlled Delivery คอ กำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมทใชสำรอนทมลกษณะคลำยยำเสพตดมำแทน อำจแทนบำงสวนหรอทงหมดกได ขนอยกบบทบญญตของกฎหมำยทเกยวกบฐำนควำมผดและองคประกอบของฐำนควำมผดแตละประเทศ โดยเฉพำะประเทศปลำยทำง (Destination Country)

เหตผลทตองใชสำรอนทดแทนเพรำะกำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมเปนมำตรกำรทเสยงตอกำรทจะสญเสยยำเสพตดหำกผกระท ำผดรถงกำรปฏบตหนำทของเจำพนกงำนท ำใหผ กระท ำผดไหวตวทน ดงนน กำรท ำ CD จงตองระมดระวงอยำงมำก นอกจำกนน กำรท ำ CD จะตองใชก ำลงเจำพนกงำนจ ำนวนมำกท ำใหขำดควำมคลองตว เจำพนกงำนผปฏบตจงไมนยมใชเวนแตกรณจ ำเปนเทำนน

จำกกำรศกษำพบวำกำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมโดยใชสำรอนทดแทนนยมมำกในประเทศทกฎหมำยเอออ ำนวย เชน ประเทศออสเตรย ประเทศองกฤษ โดยเฉพำะประเทศองกฤษมนโยบำยในกำรใช CD ทกคด

(2) กำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมโดยใชสำรแทจ รง (Live Controlled Delivery)

107

กำ ร ส ง ม อบยำ เ สพต ดภ ำย ใ ต ก ำ ร ค วบคม โ ดย ใ ช ส ำ ร แ ท จ ร ง (Live Controlled Delivery) หมำยถง กำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมโดยมไดสบเปลยนสำรอนทดแทน กลำวคอ ใชสำรเดมทงหมด ดวยเหตผลประกำรแรกวำ กฎหมำยภำยในประเทศนนไมเปดชองใหมกำรสงมอบยำเสพตดแบบใชสำรอนทดแทนได หรอเหตผลประกำรทสองวำ ลกษณะกำรคำยำเสพตดไมเปดโอกำสใหมกำรใชสำรอนทดแทนได เชน เรองของเวลำ บำงครงกำรสบทรำบของเจำพนกงำนอยในเวลำจ ำกดและจะตองปลอยใหยำเสพตดนนเคลอนยำยไปตำมปกต หำกกกไวหรอเปลยนสำรอนแทนจะเปนทตองสงสย หรอเรองของวธซกซอนบำงครงอำจซกซอนยำเสพตดมำในวตถสงของซงหำยำกหรอเปลยนสำรอนทดแทนไดยำก เชน ซกซอนยำเสพตดไวในวตถโบรำณ หรอเรองกำรระมดระวงตวของผ คำยำเสพตด บำงกรณกลมนกคำยำเสพตดคอนขำงระมดระวงตวสงคอยตรวจสอบกำรตดตำมเจำพนกงำนอยตลอดเวลำ จงท ำใหยำกแกกำรน ำสำรอนมำแทนเพรำะอำจเปนทสงสยได

กลำวโดยสรป กำรจะเลอกใชวธใดกตำมขนอยกบกำรวำงหลกเกณฑไวในกฎกระทรวง โดยพจำรณำถงควำมเหมำะสมและประโยชนทควรจะไดรบเปนส ำคญ

ประกำรท 2 ส ำหรบมำตรกำรควบคมนน ผ เ ขยนเหนวำมำตรำ CD เปนมำตรกำรทอำจกอใหเกดควำมเสยหำยไดถำไมมกำรควบคมทดพอ เพรำะเจำพนกงำนอำจใชเปนขออำงในกำรเขำรวมกบกลมนกคำยำเสพตดและปลอยใหยำเสพตดออกสตลำดซงมำตรกำรสำกลทใชในปจจบนม 2 วธคอ กำรควบคมโดยฝำยบรหำร และกำรควบคมโดยฝำยตลำกำร

(1) กำรควบคมโดยฝำยบรหำร กำรควบคมโดยฝำยบรหำรเปนมำตรกำรทหลำยประเทศน ำไปใชใน

กำรสบสวนโดยวธกำร CD ในกรณทไมซบซอน หรอไมเสยงอนตรำย หรอไมกระทบตอสทธเสรภำพของประชำชน เชน ประเทศออสเตรเลย เจำหนำทผจะใชมำตรกำร CD โดยใชสำรอนทดแทนจะตองขออนญำตตอผบรหำรระดบ Branch Commander แตถำท ำ CD โดยไมใชสำรอนทดแทนซงถอเปนกำรเสยงจะตองไดรบอนญำตจำก The Regional หรอ Deputy Regional Commander เปนตน

(2) กำรควบคมโดยอ ำนำจตลำกำร กำรควบคมโดยอ ำนำจตลำกำรใชในประเทศทคอนขำงเครงครดตอ

กำรมอบอ ำนำจใหแกเจำพนกงำนนอกเหนออ ำนำจปกต หรอในกรณทอนญำตใหเจำพนกงำน เขำไปรวมในกำรด ำเนนกำรกบฝำยนกคำ เชน ประเทศฝรงเศส เจำหนำทผ จะใชมำตรกำร CD

108

จะตองขออนมตตออยกำรพรอมรำยละเอยดในกำรด ำเนนกำร และเมอศำลไดรบขอมลแลวจะตองสงขอมลไปยงหนวยงำนกลำงในกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด เปนตน

มำตรำ 8 ใชมำตรกำรควบคมโดยฝำยบรหำร ผ ทอนญำตใหใช CD คอ เลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดหรอผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต หรอผ ไดรบมอบหมำย แลวแตกรณ ซงผ เขยนเหนวำหำกน ำมำตรกำรควบคมโดยอ ำนำจตลำกำรมำใชกบกำรท ำ CD ทมลกษณะซบซอน หรอกำรท ำ CD นอกรำชอำณำจกร โดยใหพนกงำนอยกำรและศำลเขำมำรบรหรอมสวนรวมในกำรตรวจสอบเหมอนกบประเทศฝรงเศสกนำจะเหมำะสมและท ำใหพยำนหลกฐำนมควำมแนนหนำและมน ำหนกควำมนำเชอถอมำกยงขน

3.2.6 ความรวมมอระหวางประเทศในการจดสงภายใตการควบคม

ลกษณะส ำคญของกำรจดสงภำยใตกำรควบคมเปนกำรสงสงของตองหำมตำม

กฎหมำยผำนแดนจำกประเทศตนทำงไปยงประเทศจดหมำยปลำยทำง หรอมกำรผำนแดนของประเทศอน ๆ ในลกษณะเปนทำงผำน (เปนกำรเดนทำงทมกำรเปลยนเทยวบน) กอนจะถงจดหมำยปลำยทำง โดยมกำรประสำนควำมรวมมอของหนวยงำนบงคบใชกฎหมำยและหนวยงำนทเกยวของในกำรผำนแดน เพอใหกำรจดสงภำยใตกำรควบคมเปนไปไดอยำงมประสทธภำพ

กำรประสำนควำมรวมมอจะเปนในลกษณะของหนวยงำนทมหนำทประสำนงำน มำโดยตรง เนองจำกกำรปฏบตเปนควำมลบและตองมควำมปลอดภยในกำรปฏบตกำรสง วธกำรทจะใหมกำรผำนจงตองใหขนตอนกำรปฏบตลดนอยและมผ ทรกำรปฏบตนอยทสด

กำรทจะใหกำรจดสงภำยใตกำรควบคมบรรลผลส ำเรจ ตองมกำรท ำขอตกลงทวภำคหรอพหภำคระหวำงประเทศตำง ๆ เพอใหควำมรวมมอเปนไปตำมกรอบของขอตกลง รวมทงพยำนหลกฐำนทไดจำกกำรสบสวนสำมำรถน ำไปเปนพยำนหลกฐำนเพอลงโทษกลมเครอขำยหรอองคกรอำชญำกรรมได ซงตองมควำมเทำเทยมกนในอ ำนำจอธปไตยของทกประเทศ ภำยใตกฎหมำยของแตละประเทศทมบทบญญตกำรจดสงภำยใตกำรควบคมทชดเจน แตตองไมขดตอสทธพนฐำนตำมรฐธรรมนญอนเปนกฎหมำยสงสดของประเทศดวย

109

3.2.7 ตวอยางคดทมการใชวธการจดสงภายใตการควบคม คดนำยโคโทรน อำลโด เจำหนำทต ำรวจประเทศแคนำดำสบทรำบวำ นำยโคโทรน อำลโด เปนผ ตองสงสย

มพฤตกำรณเปนผ คำยำเสพตด จงใหเจำหนำทอ ำพรำงตวเขำไปในกลมดงกลำวจนนำยโคโทรน อำลโด ไววำงใจมอบหมำยใหเจำหนำทอ ำพรำงคอ ส.ต.ท.นโน เดนทำงเขำมำรบยำเสพตดท นำยโคโทรน อำลโด จะตดตอซอจำกผจดหำยำเสพตดเฮโรอนในประเทศไทย โดยนำยโคโทรน อำลโดไดเดนทำงเขำมำในประเทศไทยเมอวนท 1 กรกฎำคม 2536 และ ส.ต.ท. นโน ไดรบเงนคำใชจำยจำกนำยโคโทรน อำลโด ใหเดนทำงเขำมำในประเทศไทยเมอวนท 4 กรกฎำคม 2536 และเจำหนำทต ำรวจแคนำดำไดรวมมอกบต ำรวจปรำบปรำมยำเสพตดแคนำดำรวมสบพฤตกำรณนำยโคโทรน อำลโด และกลมผ จดหำยำเสพตดในประเทศไทย จำกกำรสบสวน สะกดรอยพบวำ นำยโคโทรน อำลโด ไดพบกบนำยเลก ไมทรำบนำมสกล และนำยจอหน ไมทรำบนำมสกลและสญชำต หลงจำกนนกลมของบคคลดงกลำวไดพบปะพดคยกบส.ต.ท.นโน เพอใหนำยเลกและนำยจอหนจดหำยำเสพตดใหแก ส.ต.ท.นโน เพอขนเฮโรอนไปทประเทษแคนำดำจดสงใหนำยโคโทรน อำลโด ซงเดนทำงกลบประเทศแคนำดำเพอรอรบเฮโรอนดงกลำว

คดนเปนคดระหวำงองคกรอำชญำกรรมระหวำงประเทศไทยกบประเทศแคนำดำ ซงตองอำศยควำมรวมมอกนระหวำงเจำหนำทจำกประเทศแคนำดำและเจำหนำทจำกประเทศไทย ไดแก กองบญชำกำรต ำรวจปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด ส ำนกงำนคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด และส ำนกงำนคณะกรรมกำรอำหำรและยำ รวมมอกนในกำรสบสวน สะกดรอยพฤตกำรณและกำรด ำเนนกำรทำงกฎหมำยโดยอำศยมำตรกำรสมคบ ตำมพระรำชบญญตมำตรกำรในกำรปรำบปรำมผ กระท ำผดเกยวกบยำเสพตด พ .ศ. 2534 จนสำมำรถจบกมนกคำยำเสพตดในประเทศไทยได มควำมรวมมอในกำรปรำบปรำมนกคำ ในตำงประเทศโดยกำรอ ำนวยควำมสะดวกในกำรตดตอขอตวอยำงเฮโรอนกลบไปประเทศแคนำดำจำกส ำนกงำนอำหำรและยำเพอใชเปนหลกฐำนในกำรจบกมผกระท ำควำมผดในประเทศแคนำดำ จนสำมำรถจบกมนำยโคโทรน อำลโด กบพวก ซงเปนกลมนกคำยำเสพตดรำยส ำคญของประเทศแคนำดำไดดวย

จะเหนไดวำ จำกควำมรวมมอของเจำหนำททงสองประเทศ ท ำให สำมำรถด ำเนนกำรจบกมและด ำเนนคดกบกลมนกคำยำเสพตดไดส ำเรจ มผลท ำใหองคกรอำชญำกรรมเกยวกบยำเสพตดองคกรหนงไมสำมำรถขยำยอทธพลจำกเงนทไดจำกกำรคำยำเสพตดได

110

3.3 การดกฟง (Wiretapping)

ในกำรสบสวนเพอแสวงหำพยำนหลกฐำนในกำรด ำเนนคดยำเสพตดนน นอกจำกกำรอ ำพรำงและกำรสงมอบยำเสพตดภำยใตกำรควบคมแลว อำจจะตองใชเทคนคอนประกอบ เชน กำรดกฟงทำงโทรศพท

กำรดกฟงหมำยถง กำรลอบฟงกำรสนทนำดวยเครองมอ อเลกทรอนกส ในลกษณะทเปนกำรดกฟงกำรสอสำรทำงโทรศพททบคคลอนมถงกนโดยมไดรบควำมยนยอมจำกคสนทนำนน ซงกำรดกฟงไมจ ำเปนจะตองดกฟงเฉพำะโทรศพทเทำนน แตในควำมหมำยทแทจรงกำร ดกฟงเปนกำรด ำเนนกำรเพอใหลวงรขอมลของบคคลโดยใชเครองมออเลกทรอนกสเพอใหไดขอมลขำวสำรซงสงทำงสำยหรอคลนแมเหลกอน ๆ อำจจะเปนขอมลทสงทำงอนเตอรเนต โทรสำร โทรพมพ หรอกำรลกลอบดกฟงคลนทสงไปในอำกำศเพอใหไดขอมลขำวสำร เปนตน

ในอดตประเทศไทยไมมบทบญญตของกฎหมำยในเรองกำรดกฟงในเรองเกยวกบกำรปรำบปรำมอำชญำกรรมทชดเจน เนองจำกเปนกำรกระทบสทธสวนบคคลตำมรฐธรรมนญ แตจะมบทบญญตของกฎหมำยบำงฉบบทใหอ ำนำจไวแตกเพอควำมมนคงของประเทศเทำนน

3.3.1 กฎหมายเกยวกบการดกฟงทใชบงคบในประเทศไทย

1. พระรำชบญญตปองกนและปรำบปรำมกำรฟอกเงน พ.ศ. 2542 มำตรำ 46 บญญตวำ “ในกรณทมเหตอนควรเชอไดวำบญชลกคำของสถำนบน

กำรเงน เครองมอหรออปกรณในกำรสอสำร หรอเครองคอมพวเตอรใด ถกใชหรออำจถกใชเพอประโยชนในกำรกระท ำควำมผดฐำนฟอกเงน พนกงำนเจำหนำทซงเลขำธกำรมอบหมำยเปนหนงสอจะยนค ำขอฝำยเดยวตอศำลแพง เพอมค ำสงอนญำตใหพนกงำนเจำหนำทเขำถงบญช ขอมลทำงกำรสอสำร หรอขอมลคอมพวเตอรเพอใหไดมำซงขอมลดงกลำวนนกได

ในกรณตำมวรรคหนง ศำลจสงอนญำตใหพนกงำนเจำหนำทผ ยนค ำขอด ำเนนกำร โดยใชเครองมอหรออปกรณใด ๆ ตำมทเหนสมควรกได แตทงนใหอนญำตไดครำวละไมเกนเกำสบวน

เมอศำลไดสงอนญำตตำมควำมในวรรคหนงหรอวรรคสองแลว ผ เกยวของกบบญชขอมลทำงกำรสอสำร หรอขอมลคอมพวเตอรตำมค ำสงดงกลำว จะตองใหควำมรวมมอเพอใหเปนไปตำมควำมในมำตรำน”

111

ในกฎหมำยฟอกเงนกำรเขำถงขอมลขำวสำรจ ำกดเพยงบญชลกคำของสถำบนกำรเงนเครองมอหรออปกรณในกำรสอสำร หรอเครองคอมพวเตอร ทถกใชหรออำจถกใชเพอประโยชนในกำรกระท ำควำมผดฐำนฟอกเงน ซงเกยวกบมลฐำนควำมผด 11 มลฐำน คอ ควำมผดเกยวกบยำเสพตดควำมผดเกยวกบเพศทเกยวกบหญงและเดกเพอกำรคำประเวณ ควำมผดเกยวกบกำรฉอโกงประชำชน ควำมผดเกยวกบกำรยกยอกทรพยหรอฉอโกงทรพยทเกยวกบสถำบนกำรเงน ควำมผดตอต ำแหนงหนำทรำชกำร (คอรรปชน) ควำมผดเกยวกบกรรโชกหรอ รดเอำทรพยโดยอำศยอ ำนำจองยหรอซองโจร (กลมองคกรอำชญำกรรม) ควำมผดเกยวกบกำรลกลอบหนศลกำกร ควำมผดเกยวกบกำรกอกำรรำย ควำมผดเกยวกบกำรพนน ควำมผดเกยวกบคำมนษยและควำมผดเกยวกบกำรเลอกตง

กำรด ำเนนกำรเกยวกบกำรเขำถงขอมลของพนกงำนเจำหนำทนน มลกษณะดงน 1) ตองมกำรด ำเนนกำรสงใหตรวจสอบทรพยสนของบคคลทจะเขำถงขอมล

ขำวสำร บญช หรอคอมพวเตอรแลว หรอมบคคลอนทเกยวของเพอใหทรำบถงขอมลขำวสำร บญช หรอคอมพวเตอรทมควำมสมพนธกบผ ทถกตรวจสอบทรพยสนนน หรอ

2) มเหตอนควรเชอวำมกำรกระท ำควำมผดฐำนฟอกเงน กสำมำรถเขำถงขอมลขำวสำรบญช หรอคอมพวเตอรได

3) ตองไดรบมอบหมำยจำกเลขำธกำรส ำนกงำนปองกนและปรำบปรำมกำรฟอกเงน โดยยนตอศำลแพง ซงตองมพยำนหลกฐำนสนบสนนเพยงพอใหเขำเหตอนควรเชอ

4) ศำลแพงเปนผอนญำตในกำรเขำถงขอมลขำวสำร บญช หรอคอมพวเตอร ครงละไมเกน 90 วน

5) ขอมลขำวสำร บญช หรอคอมพวเตอร ทได รบสำมำรถใชเปนพยำนหลกฐำนในศำลได

2. พระรำชบญญตปองกนและปรำบปรำมกำรคำมนษย พ.ศ. 2551 มำตรำ 30 บญญตวำ “ในกรณทมเหตอนควรเชอไดวำเอกสำรหรอขอมลขำวสำรอน

ใดซงสงทำงไปรษณย โทรเลข โทรศพท โทรสำร คอมพวเตอร เครองมอหรออปกรณในกำรสอสำร สออเลกทรอนกสหรอสอสำรสนเทศอนใด ถกใชหรออำจถกใชเพอประโยชนในกำรกระท ำควำมผดฐำนคำมนษย พนกงำนเจำหนำทซงไดรบอนมตเปนหนงสอจำกผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต อธบดกรมสอบสวนคดพเศษ หรอผ วำรำชกำรจงหวด แลวแตกรณ จะยนค ำขอฝำยเดยวตอศำลอำญำ หรอศำลจงหวดทมเขตอ ำนำจเพอมค ำสงอนญำตใหพนกงำนเจำหนำทไดมำซงเอกสำร

112

หรอขอมลขำวสำรดงกลำวกได ทงน ตำมหลกเกณฑและวธกำรทก ำหนดในขอบงคบประธำนศำลฎกำ

กำรอนญำตตำมวรรคหนง ใหศำลพจำรณำถงผลกระทบตอสทธสวนบคคลหรอสทธอนใด ประกอบกบเหตผลและควำมจ ำเปน ดงตอไปน

(1) มเหตอนควรเชอวำมกำรกระท ำควำมผดหรอจะมกำรกระท ำควำมผดฐำนคำมนษย

(2) มเหตอนควรเชอวำจะไดขอมลขำวสำรเกยวกบกำรกระท ำควำมผดฐำน คำมนษย จำกกำรเขำถงขอมลขำวสำรดงกลำว

(3) ไมอำจใชวธกำรอนใดทเหมำะสมหรอมประสทธภำพมำกกวำได กำรอนญำตตำมวรรคหนง ใหศำลสงอนญำตไดครำวละเกำสบวน โดยจะ

ก ำหนดเงอนไขใด ๆ กได และใหผ เกยวของกบเอกสำรหรอขอมลขำวสำรตำมค ำสงดงกลำว ใหควำมรวมมอเพอใหเปนไปตำมควำมในมำตรำน ภำยหลงทมค ำสงอนญำต หำกปรำกฏขอเทจจรงวำเหตผลควำมจ ำเปนไมเปนไปตำมทระบหรอพฤตกำรณเปลยนแปลงไป ใหศำล มอ ำนำจเปลยนแปลงค ำสงอนญำตไดตำมทเหนสมควร

ในกำรด ำเนนกำรตำมค ำสงของศำล ใหพนกงำนเจำหนำทมอ ำนำจรองขอใหบคคลใดชวยเหลอในกำรปฏบตหนำทได เมอพนกงำนเจำหนำทไดด ำเนนกำรตำมทไดรบอนญำตแลว ใหพนกงำนเจำหนำทบนทกรำยละเอยดผลกำรด ำเนนกำรนน และใหสงบนทกนนไปยงศำลทมค ำสงโดยเรว

บรรดำเอกสำรหรอขอมลขำวสำรทไดมำตำมวรรคหนง ใหเกบรกษำหรอใชประโยชนในกำรสบสวนและใชเปนพยำนหลกฐำนในกำรด ำเนนคดควำมผดฐำนคำมนษยเทำนน ทงน ตำมระเบยบทรฐมนตรก ำหนด”

พระรำชบญญตฉบบนใหอ ำนำจพนกงำนเจำหนำทในกำรใหไดมำซงเอกสำร ขอมลขำวสำรซงสงทำงไปรษณย โทรเลข โทรศพท โทรสำร คอมพวเตอร เครองมอหรออปกรณในกำรสอสำรสออเลกทรอนกส โดยกำรของอนญำตจำกศำล ซงศำลจะอนญำตไดครำวละไมเกน 90 วน แตบรรดำขอมลขำวสำรทไดมำจะสำมำรถใชเปนประโยชนในกำรสบสวนและใชเปนพยำนหลกฐำนเฉพำะในควำมผดฐำนคำมนษยเทำนน

3. พระรำชบญญตกำรสอบสวนคดพเศษ พ.ศ. 2547 มำตรำ 25 บญญตวำ “ในกรณทมเหตอนควรเชอไดวำ เอกสำรหรอขอมลขำวสำรอน

ใดซงสงทำงไปรษณย โทรเลข โทรศพท โทรสำร คอมพวเตอร หรออปกรณในกำรสอสำร สออเลก

113

โทรนกส หรอสอทำงเทคโนโลยสำรสนเทศใด ถกใชหรออำจถกใช เพอประโยชน ในกำรกระท ำควำมผดทเปนคดพเศษ พนกงำนสอบสวนคดพเศษซงไดรบอนมตจำกอธบดเปนหนงสอ จะยนค ำขอตออธบดผพพำกษำศำลอำญำเพอมค ำสงอนญำตใหพนกงำนสอบสวนคดพเศษไดมำซงขอมลขำวสำรดงกลำวกได

กำรอนญำตตำมวรรคหนง ใหอธบดผพพำกษำศำลอำญำพจำรณำถงผลกระทบตอสทธสวนบคคลหรอสทธอนใดประกอบกบเหตผลและควำมจ ำเปนดงตอไปน

(1) มเหตอนควรเชอวำมกำรกระท ำวำมผดหรอจะมกำรกระท ำควำมผดทเปนคดพเศษ

(2) มเหตอนควรเชอวำจะไดขอมลขำวสำรเกยวกบกำรกระท ำควำมผดทเปนคดพเศษจำกกำรเขำถงขอมลขำวสำรดงกลำว

(3) ไมอำจใชวธกำรอนใดทเหมำะสมหรอมประสทธภำพมำกกวำได กำรอนญำตตำมวรรคหนง ใหอธบดผพพำกษำศำลอำญำสงอนญำตไดครำว

ละไมเกนเกำสบวนโดยก ำหนดเงอนไขใด ๆ กได และใหผ เกยวของกบขอมลขำวสำรในสงสอสำรตำมค ำสงดงกลำวจะตองใหควำมรวมมอเพอใหเปนไปตำมขอวำมในมำตรำน ภำยหลงทมค ำสงอนญำตหำกปรำกฏขอเทจจรงวำเหตผลควำมจ ำเปนไมเปนไปตำมทระบหรอพฤตกำรณเปลยนแปลงไป อธบดผพพำกษำศำลอำญำอำจเปลยนแปลงค ำสงอนญำตไดตำมทเหนสมควร

เมอพนกงำนสอบสวนคดพเศษไดด ำเนนกำรตำมทไดรบอนญำตแลวใหรำยงำนกำรด ำเนนกำรใหอธบดผพพำกษำศำลอำญำทรำบ

บรรดำขอมลขำวสำรทไดมำตำมวรรคหนง ใหเกบรกษำเฉพำะขอมลขำวสำรทเกยวกบกำรกระท ำควำมผดทเปนคดพเศษซงไดรบอนญำตตำมวรรคหนง และใหใชประโยชนในกำรสบสวนหรอใชเปนพยำนหลกฐำนเฉพำะในกำรด ำเนนคดพเศษดงกลำวเทำนน สวนขอมลขำวสำรอนใหท ำลำยเสยทงสน ทงน ตำมขอบงคบทคณะกรรมกำรคดพเศษ ก ำหนด”

เนองจำกขอมลขำวสำรทไดมำตำมมำตรำ 25 ดงกลำว เปนขอมลขำวสำรทมวตถประสงคส ำคญเพอใชประโยชนในกำรปองกนและปรำบปรำมกำรกระท ำควำมผดทเปนคดพเศษ และกำรไดมำกตองเปนไปตำมขนตอนทกฎหมำยก ำหนดไว มำตรำ 26 จงก ำหนดหำมมใหบคคลใดเปดเผยขอมลขำวสำรทไดมำดงกลำวแลว เวนแตเปนขอมลขำวสำรเกยวกบกำรกระท ำควำมผดทเปนคดพเศษซงไดรบอนญำตตำมมำตรำ 25 และเปนกำรปฏบตตำมอ ำนำจหนำทหรอตำมกฎหมำยหรอตำมค ำสงศำล ทงน ผ ฝำฝนมควำมผดและไดรบโทษตำมทก ำหนดไวในมำตรำ 39 ดวย

114

3.3.2 การดกฟงตามกฎหมายยาเสพตด

ในคดยำเสพตดนนมพระรำชบญญตปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2519 แกไขเพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2545 บญญตไว คอ

มำตรำ 14 จตวำ บญญตวำ ในกรณทมเหตอนควรเชอวำ เอกสำรหรอขอมลขำวสำรอนใดซงสงทำงไปรษณย โทรเลข โทรศพท คอมพวเตอร เครองมอ หรออปกรณในกำรสอสำร สออเลกทรอนกส หรอสอทำงเทคโนโลยสำรสนเทศใด ถกใชหรออำจถกใชเพอประโยชนในกำรกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด เจำพนกงำนซงไดรบอนมตจำกเลขำธกำรเปนหนงสอ จะยนค ำขอฝำยเดยวตออธบดผพพำกษำศำลอำญำเพอมค ำสงอนญำตใหเจำพนกงำนไดมำซงขอมลขำวสำรดงกลำวได

กำรอนญำตตำมวรรคหนง ใหอธบดผพพำกษำศำลอำญำพจำรณำถงผลกระทบ ตอสทธสวนบคคลหรอสทธอนใดประกอบกบเหตผลและควำมจ ำเปนดงตอไปน

(1) มเหตอนควรเชอวำมกำรกระท ำควำมผดหรอจะมกำรกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด

(2) มเหตอนควรเชอวำจะไดขอมลขำวสำรเกยวกบกำรกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตด จำกกำรเขำถงขอมลขำวสำรดงกลำว

(3) ไมอำจใชวธกำรอนใดทเหมำะสมหรอมประสทธภำพมำกกวำได กำรอนญำตตำมวรรคหนง ใหอธบดผ พพำกษำศำลอำญำสงอนญำตได

ครำวละไมเกนเกำสบวน โดยก ำหนดเงอนไขใด ๆ กได และใหผ เกยวของกบขอมลขำวสำรใน สงสอสำรตำมค ำสงดงกลำวจะตองใหควำมรวมมอเพอใหเปนไปตำมควำมในมำตรำน ภำยหลงทมค ำสงอนญำต หำกปรำกฏขอเทจจรงวำเหตผลควำมจ ำเปนไมเปนไปตำมทระบหรอพฤตกำรณเปลยนแปลงไป อธบดผพพำกษำศำลอำญำอำจเปลยนแปลงค ำสงอนญำตไดตำมทเหนสมควร

เ มอเจำพนกงำนไดด ำเนนกำรตำมทไดรบอนญำตแลว ใหรำยงำนกำรด ำเนนกำรใหอธบดผพพำกษำศำลอำญำทรำบ

บรรดำขอมลขำวสำรทไดมำตำมวรรคหนง ใหเกบรกษำและใชประโยชนในกำรสบสวนและใชเปนพยำนหลกฐำนในกำรด ำเนนคดเทำนน ทงน ตำมระเบยบทคณะกรรมกำรก ำหนด

กฎหมำยฉบบนใหอ ำนำจในกำรดกฟงสอทสงทำงโทรศพท ไปรษณย โทรเลข เครองมอ หรออปกรณในกำรสอสำร สออเลกทรอนกส หรอสอทำงเทคโนโลยสำรสนเทศใด ซงเปนกำรเขำถงขอมล ขำวสำร และรวมถงคอมพวเตอรซงเปนกำรยกเวนหลกกำรในพระรำชบญญต

115

วำดวยอำชญำกรรมทำงคอมพวเตอรทมกำรหำมดกรบขอมลทมกำรสงผ ำนขอมลจรำจรคอมพวเตอร เฉพำะกำรกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตดซงไมใชทกฐำนควำมผด แตเปนกำรก ำหนดเฉพำะฐำนควำมผดทส ำคญซงไมรวมควำมผดฐำนเสพ ครอบครอง โดยเนนหนกไปในเรองของลกษณะขำยงำนทส ำคญ มกำรรวมตวเปนองคกรอำชญำกรรม

กำรรองขอใหมกำรดกฟงเปนกำรรองขอจำกเจำหนำททมอ ำนำจจบกมเกยวกบควำมผดยำเสพตดโดยตองรวบรวมพยำนหลกฐำน พฤตกำรณแหงคด ประวตบคคล ควำมสมพนธของกลมขำยงำนหรอองคกรตอเลขำธกำร ป.ป.ส. เพออนมตใหมกำรดกฟง และตองมรำยละเอยดเกยวกบคำใชจำยในกำรด ำเนนกำร ซงตองเสยใหกบหนวยงำนบรกำรทำงโทรศพทในกำรตดตงเครองรบสญญำณทำงโทรศพทหรอทสงทำงอนใด ก ำหนดระยะเวลำ โดยเลขำธกำร ป.ป.ส. จะกลนกรองขอมลเอกสำรทมกำรรองขอกอนทจะอนมต

เมอไดรบกำรอนมตแลว เจำหนำททรองขอกจะตองไปด ำเนนกำรรองขอตออธบดผพพำกษำศำลอำญำเพออนญำตใหดกฟง ซงกำรอนญำตกคงพจำรณำจำกควำมเหน ในกำรอนมตของเลขำธกำร ป.ป.ส. อยำงไรกตำม กำรอนญำตใหดกฟงเปนระยะเวลำเทำไร เปนดลพนจของอธบดผ พพำกษำศำลอำญำในกำรสงซงอำจสงใหตำมค ำรอ งขอและตำมระยะเวลำทกฎหมำยใหสงสด ไมเกน 90 วน และเมอครบก ำหนดระยะเวลำแลว หำกกำรสบสวนยงไมประสบผลส ำเรจ เจำหนำทผ รองขอกรองขอตออธบดผพพำกษำศำลอำญำอนญำตอกเปนครำว ๆ ไป แตไมเกนครำวละ 90 วน โดยอธบดผพพำกษำศำลอำญำอำจอนญำตใหนอยกวำทรองขอมำได

ขอมลทไดจำกกำรเขำถงขอมลจะมกำรเกบรกษำและใชประโยชนในกำรสบสวนในทำงคดและเปนพยำนหลกฐำนในศำล โดยส ำนกงำน ป.ป.ส. เปนหนวยงำนกลำงในกำรเกบรกษำขอมลเพอประโยชนแหงกฎหมำยฉบบน นอกจำกนนในกฎหมำยไดบญญตใหมระเบยบในกำรด ำเนนตำมมำตรำนไว โดยไดก ำหนดเปนระเบยบคณะกรรมกำร ซงไดมกำรรำงเปนระเบยบคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดวำดวยกำรไดมำ กำรใชประโยชนและกำรเกบรกษำขอมลขำวสำร พ.ศ. 2545

กฎหมำยฉบบน มลกษณะทมกำรพฒนำใหมควำมกำวหนำทนกบเทคโนโลย เพอใหสำมำรถยบยงอำชญำกรรมทมลกษณะเครอขำย องคกรอำชญำกรรม โดยอำศยเทคโนโลยทล ำสมย ในกำรรวบรวมพยำนหลกฐำน และขอมลขำวสำรเกยวกบพฤตกำรณแหงคด ท ำใหสำมำรถปรำบปรำมอำชญำกรรมทเกยวของกบยำเสพตดได

เพอควำมเขำใจในขนตอนกำรขออนญำตดกฟง จงขอแสดงแผนผงไวดงน

116

แผนผงแสดงขนตอนการปฏบตในการยนค าขออนญาตดกฟง (Wiretapping)

เจำพนกงำน ป.ป.ส. ผขอตองมเหตอนควรเชอ

หวหนำหนวยรำชกำร

เลขำธกำร ป.ป.ส. (ภำยใน 7 วน)

ผประสำนงำน + เจำพนกงำน ป.ป.ส. ผขอ

อธบดผพพำกษำศำลอำญำ

เจำพนกงำน ป.ป.ส. ผขอ

หนวยงำน/บคคลทเกยวของ เลขำธกำร ป.ป.ส. อธบดผพพำกษำศำลอำญำ

ยต

ยต

เสนอค ำขอ (ขอ 9 ว.1)

เสนอค ำขอ (ขอ 9 ว.1)

อนมต แจงค ำสง (ขอ 10)

ยนค ำขอ (ขอ 12)

ไมอนญำต

อนญำต แจงค ำสง (ขอ 13 ว.1)

ไมอนมต

117

3.3.3 การตรวจสอบการใชอ านาจ กำรตรวจสอบกำรใชอ ำนำจของเจำหนำทแยกพจำรณำได 2 กรณ คอ

1) กำรตรวจสอบกอนกำรใชอ ำนำจ ตำมพระรำชบญญตปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดใหโทษ พ.ศ. 2519 แกไข

เพมเตม (ฉบบท 4) พ.ศ. 2545 มำตรำ 14 จตวำ ก ำหนดใหเจำพนกงำนจะตองไดรบอนมต เปนหนงสอจำกเลขำธกำรคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดกอน จำกนนจ งมำยนค ำขอตออธบดผ พพำกษำศำลอำญำพจำรณำอนญำต กำรจะมค ำสงอนญำตหรอไมนน อธบดผพพำกษำศำลอำญำจะใชดลพนจพจำรณำจำกพยำนหลกฐำน เหตผลและควำมจ ำเปน ในกำรใชอ ำนำจดงกลำว ซงถอเปนกำรตรวจสอบควบคมกอนทจะมกำรใชอ ำนำจ

2) กำรตรวจสอบภำยหลงกำรใชอ ำนำจ เมอเจำพนกงำนไดด ำเนนกำรตำมทไดรบอนญำตแลวจะตองรำยงำนใหอธบด

ผพพำกษำศำลอำญำทรำบถงผลกำรด ำเนนกำรดงกลำว ซงหำกภำยหลงทมค ำสงอนญำตแลวปรำกฏขอเทจจรงวำเหตผลควำมจ ำเปนเปลยนแปลงไป อธบดผพพำกษำศำลอำญำกอำจเปลยนแปลงค ำสงทอนญำตไดตำมทเหนสมควร

จะเหนไดวำในกฎหมำยแตละฉบบสวนใหญแลวจะมมำตรกำรในกำรตรวจสอบทงกอนและหลงกำรใชอ ำนำจ ทงเพอเปนกำรปองกนกำรใชอ ำนำจทอำจจะกระท ำโดย มชอบของพนกงำนเจำหนำท แตเนองจำกเปนกฎหมำยคนละประเภทรปแบบและวธกำร จงแตกตำงกนออกไปตำมทกฎหมำยก ำหนด

3.3.4 หนวยงานทมการดกฟง

เมอพจำรณำจำกบทบญญตของกฎหมำยแตละฉบบ กยงไมอำจยนยนไดวำ

มหนวยงำนใดทจะมกำรดกฟงทชอบดวยกฎหมำยหรอไม กำรดกฟงอำจเปนมำตรกำรหนง เพอใหไดพยำนหลกฐำน แมแตในเรองเกยวกบควำมมนคง กำรตอตำนขำวกรอง กมกระบวนกำรหำขำวโดยเฉพำะและเทคนคทใหไดฐำนขำวทเปนประโยชนในกำรวเครำะหขำวและสถำนกำรณทจะเกดขนโดยด ำเนนกำรเปนกำรลบ

อยำงไรกตำม วธกำรดกฟงกนำจะมกำรใชเพอแสวงหำพยำนหลกฐำน แตไมไดมกำรน ำหลกฐำนทไดจำกกำรดกฟงมำใชในกำรพจำรณำคดของศำล เพรำะบทบญญตของกฎหมำย ไมอนญำตใหด ำเนนกำรไดและเปนกำรขดตอกฎหมำย กำรไดหลกฐำนจำกกำรดกฟง เจำหนำท

118

จะตองด ำเนนสบสวนในทำงอนเพอยนยนวำ มกำรกระท ำควำมผดหรอมกำรรวมกระท ำควำมผดของกลมเครอขำยทเกยวของ รวมทงพยำนแวดลอมทเกยวของ แมวำจะเปนกำรด ำเนนกำร ทมชอบกตำม แตถำพจำรณำในแงของกำรปองกนและปรำบปรำมอำชญำกรรมกมควำมจ ำเปนทตองใชวธกำรเชนนกบกลมอำชญำกรรม ซงมผลกระทบตอควำมมนคง เศรษฐกจของประเทศ แมจะละเมดสทธสวนบคคล แตกเปนบคคลสวนนอย โดยบคคลสวนมำกในสงคมไดรบ ควำมปลอดภยจำกอำชญำกรรมทจะไดรบ ยอมถอวำเปนสงทมควำมคมคำและจ ำเปนทจะตองใชมำตรกำรดงกลำว

วธกำรดกฟงนบวำเปนควำมจ ำเปนอยำงยง และกฎหมำยปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด จงไดมกำรบญญตในเรองกำรดกฟงไวโดยเปนกำรเขำถงขอมลขำวสำร ภำยหลงทมกฎหมำยบงคบใชแลว ปจจบนมหนวยงำนทมหนำทรบผดชอบเกยวกบกำรเขำถงขอมลขำวสำร ดงน

1) ส ำนกงำนคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด จำกกำรแกกฎหมำยปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดและมผลบงคบใชในวนท

1 ตลำคม 2545 ซงในมำตรำ 14 จตวำ ไดบญญตใหม ระเบยบคณะกรรมกำร ดงนน ส ำนกงำน ป.ป.ส. จงไดด ำเนนกำรออกระเบยบคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดวำดวยกำรไดมำกำรใชประโยชนและกำรเกบรกษำขอมลขำวสำร พ .ศ. 2545 ซงไดมกำรเสนอระเบยบดงกลำวเพอใหคณะกรรมกำรปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดพจำรณำและใหควำมเหนชอบ ในวนท 9 ธนวำคม 2545

ในปจจบน กยงไมไดมกำรใชวธกำรเขำถงขอมลขำวสำรตำมกฎหมำยฉบบน คงตองรอใหมกำรจดระบบงำนภำยในของส ำนกงำนเพอรองรบระเบยบทจะออกมำใชบงคบให มมำตรฐำนและระบบเปนทยอมรบ ซงกำรเขำถงขอมลขำวสำรตำมกฎหมำยน พยำนหลกฐำน ทไดรบมำกเปนพยำนหลกฐำนทชอบดวยกฎหมำย

อยำงไรกตำม ขอมลขำวสำรทไดรบส ำนกงำน ป.ป.ส. เปนผ เกบรกษำ ดงนน หนวยงำนทเกยวของในกำรปรำบปรำมยำเสพตดกสำมำรถจะใชขอมลของบคคลทมกำรเขำถงขอมลหลกฐำนเพอใชประกอบส ำนวนคด กำรสบสวน กำรสอบสวน และกำรพจำรณำของศำลได ซงเปนกำรใหบรรลวตถประสงคในกำรปรำบปรำมยำเสพตดใหไดผลส ำเรจ

2) ส ำนกงำนต ำรวจแหงชำตและหนวยงำนทมหนำทปรำบปรำมยำเสพตด ตำมกฎหมำยปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด ใชค ำวำ “เจำพนกงำน” ซงจะ

เปนพนกงำนใดกไดทมหนำทในกำรปรำบปรำมยำเสพตด เชน เจำพนกงำน ป .ป.ส. ทไดรบกำร

119

แตงตงจำกหนวยงำนมทงเจำพนกงำนต ำรวจ ทหำร เจำหนำทสรรพสำมต เจำหนำทศลกำกร เจำหนำทฝำยปกครอง หรอเจำพนกงำนต ำรวจทมหนำทในกำรปรำบปรำมซงไมใชเจำพนกงำน ป.ป.ส. กเปนบคคลทสำมำรถด ำเนนกำรเขำถงขอมลขำวสำรได

ดงนน ภำยในบทบญญตของกฎหมำย จงไดมกำรใหมควำมละเอยด รดกม และรอบคอบในกำรเขำถงขอมลขำวสำร เลขำธกำร ป.ป.ส. จงเปนผ ทมหนำทในกำรอนมตกอน ทจะเสนอใหอธบดผพพำกษำศำลอำญำอนญำต เพอใหมกำรตรวจสอบ พจำรณำเหตตำมทกฎหมำยบญญตไวและพฤตกำรณแหงคดวำ สมควรใชวธกำรเขำถงขอมลขำวสำร

3.3.6 การดกฟงในมมมองของผใหบรการเกยวกบโทรคมนาคม มขอสรปดงน 12

1) หนวยงำนเอกชนผใหบรกำร ประธำนกรรมกำร บรษท แอดวำนซ อนโพร เซอรวส จ ำกด (มหำชน) ยนยน 100%

วำ เอไอเอส ไมเคยดกฟงใคร ซงมค ำสงชดเจนวำหำมสงซอเครองดกฟงเขำมำใชงำน กำรดกฟง ไมสำมำรถท ำไดเพรำะผดกฎหมำย ขณะเดยวกนลกคำกเคลอนทอยตลอด คงไมสำมำรถท ำได

ผชวยกรรมกำรผ อ ำนวยกำรสวนงำนวศวกรรม เอไอเอส แถลงวำ ระบบโครงขำยโทรศพทจเอสเอมของบรษทฯ ไมสำมำรถดกฟงกำรสนทนำของลกคำได เพรำะเทคโนโลยดงกลำวเปนระบบดจตอลทใชเทคโนโลยกำรเขำรหส (เอนครปต) ในกำรเรยกเขำออกเมอใชบรกำร และกำรดกฟงเปนกำรกระทบตอสทธเสรภำพสวนบคคล โดยระบบนมควำมปลอดภยมำก ในสวนของหนวยงำนรำชกำร หำกตองกำรควำมรวมมอ เพอกำรตรวจสอบขอมลของบคคล ตองมหมำยศำลสงให บรษท ซงบรษทจะสำมำรถเชคขอมลในกำรเรยกเขำ -ออกไปยงเลขหมำยปลำยทำง รวมถงระยะเวลำทมกำรใชงำน แตในแงของขอมลกำรสนทนำ ระบบดจตอลจะรบสงขอมลเปน 01 จงไมสำมำรถจะทรำบเนอหำของกำรสนทนำได และกรณทจะตดตง อปกรณเพอดกฟงในชมสำยโทรศพท รวมถงกำรตดตงเครองมอบำยพำส ระบบเพอดกฟงขอมลของลกคำ กไมมกำรกระท ำดงกลำว

12กรงเทพธรกจ, (มนำคม, 15), 2545, “เอไอเอส ยนยนไมมกำรดกฟง 100%,”

อำงใน อรรณพ ลขตจตถะและคณะ, “รำยงำนกำรวจย เทคนคกำรสบสวนสอบสวน” สถำบนกฎหมำยอำญำ ส ำนกงำนอยกำรสงสด, น.63-65.

120

ส ำหรบตวแทนของบรษทซเมนกลำววำ ระบบชมสำยของบรษทไมมเครองมอ บำยพำส สำมำรถทจะตดตงเครองมอทจะบำยพำสขอมลในกำรใชงำนไดอยำงแนนอน อยำงไร กตำมผบรหำรเอไอเอสกลำววำ ไมทรำบวำมเครองมอทจะมำใชในกำรดกฟงขอมล รวมทงกรณกำรกอบปซมกำรดโทรศพทเคลอนทระบบจเอสเอมได แตตองใชระยะเวลำกวำ 10 ชวโมง

2) นกเทคนค ฝำยเทคนคในวงกำรโทรคมนำคมกลำววำ กำรดกฟงโทรศพทเคลอนทนนสำมำรถ

ท ำไดโดย (1) ตองรวำเลขหมำยทตองกำรดกฟง เปนเลขหมำยอะไร (2) รวำคนทตองกำรดกฟงเปนใคร และ (3) สำมำรถใชเครองซงมรำคำหลกแสนบำท เพอน ำมำสแกนคลน รวมทงคนท

ใชเลขหมำยทตองกำรดกฟงจะตองอยในรศม 500 เมตร ดงนน จดนในทำงปฏบต ไมคอยมใครท ำ ขณะทวธท 1 และ 2 นน หำกเปน

ระบบดจตอล สำมำรถท ำไดทตวชมสำยโดยตรงเทำนน แตกำรด ำเนนกำรไมใชเรองงำย เนองจำกตวระบบจะมอปกรณปองกนอย รวมทงตวอปกรณทวไปท ำไดเพยงรำยงำนเกยวกบกำรเคลอนไหวของตวเลขหมำยทมอยเปนจ ำนวนมำก และทส ำคญเลขหมำยนนไมไดหยดอยกบท ดงนน หำกจะบนทกเสยงดวย จะตองรเลขหมำย และใชเทคนคทสงขนไปอก โดยตวชมสำยนนจะม 2 ระบบประกอบดวยคอ

1) ชมสำยโฮม ซงเปนชมสำยทผ ใชเลขหมำยจดทะเบยน และน ำเลขหมำยนนไปใชภำยในชมสำยนน และ

2) ชมสำยวสต ซงเปนกรณทลกคำจดทะเบยนไวกบชมสำยหนง แลวน ำเครองลกขำยไปใชกบอกชมสำยหนง ท ำไดตองเขำขนควำมมนคง

ขณะเดยวกน ปกตแลว กำรดกฟงไมวำจะเปนโดยภำคเอกชนหรอภำครฐ ไมสำมำรถด ำเนนกำร ยกเวนหนวยงำนเพอควำมมนคงของประเทศจะเขำมำด ำเนนในกรณทม ขอสงสยวำจะเปนภยรำยแรงของประเทศชำตทจะท ำได แตจะตองมหลกกำรด ำเนนกำร และจะตองมผบรหำรระดบสงเปนคนสงจงจะท ำได

อยำงไรกตำม ในกรณของกำรตรวจสอบกำรดกฟงโทรศพทเคลอนทนนท ำไดยำกมำก เนองจำกผ ใชเคลอนทไปเรอย ๆ ดงนน ทำงออกหรอทำงแกทงำยทสดอยทผ ใชตอง จดทะเบยนเลขหมำยโดยใชชอผ อนหรอไมกเปลยนเครอขำยกำรใชบรกำรไปเลย

121

สวนระบบโทรศพทพนฐำน จะด ำเนนกำรตรวจสอบไดงำยกวำ โดยผ ใชสำมำรถสงเกตไดจำก

(1) เสยงทก ำลงพดอยไมชดเจน (2) มเสยงคนหรอสงอนรบกวน อยำงไรกตำม ปจจบนเทคโนโลยกำวหนำไปมำก มเครองตรวจจบ

สญญำณออกมำวำงตลำดจ ำนวนมำก ซงจดนผ ใชอปกรณสอสำรจะตองระวงตวมำกยงขน 3) หนวยงำนของรฐผใหบรกำร แหลงขำวจำกองคกำรโทรศพทแหงประเทศไทยกลำววำ หำกมองในแง

เทคโนโลยแลวไมสำมำรถดกฟงจำกโทรศพทมอถอระบบดจตอลได เพรำะเปนสญญำณ 0 และ 1 แตหำกมองแงควำมเปนไปไดนนสำมำรถดกฟงจำกสถำนชมสำย โดยตองลงทนอปกรณดกฟงซง มรำคำแพง

อยำงไรกตำม กำรดกฟงนนเขำขำยผดกฎหมำย 2 สวนคอ กฎหมำยอำญำและกฎหมำยรฐธรรมนญดวยสทธเสรภำพของประชำชน ซงมทงโทษจ ำและปรบ

3.3.7 ตวอยางคดทมการใชวธการดกฟง

1. คดน ร.ต.อ. อทย อำทเวช อยกำรจงหวดประจ ำกรมไดยกตวอยำงไวงำนทท ำท

ส ำนกงำนคดตำงประเทศ ส ำนกงำนอยกำรสงสด คอ เปนคดททำงกำรอตำลรองขอใหมกำร สงผ รำยขำมแดนคนสญชำตออสเตรเลย ซงเปนนกคำยำเสพตดตวกำรใหญและตวกำรส ำคญ ซงบคคลดงกลำวนมพรรคพวกอยทพทยำ เขำใชวธกำรสงเฮโรอนโดยบรรจลงถงพลำสตกเลก ๆแลวท ำเปนกอนกลนลงทองเพอขนสง โดยสงจำกพทยำไปยงปลำยทำงทประเทศอตำล โดยต ำรวจของอตำลไดมกำรสบสวนเรองนมำเปนระยะเวลำนำนแลวและไดรวมกบเจำหนำทต ำรวจไทย วธกำรทเจำหนำทต ำรวจอตำลใชกคอ กำรดกฟงขอมลทำงโทรศพท ซงขอมลทดกฟงนไดตดตำมมำเปนเวลำนำนหลำยป และกสำมำรถจบคนรำยไดททำอำกำศยำน แตตรวจคนพบแตเงน ไมพบยำเสพตด จงปลอยตวไป แตเนองจำกขอมลทำงโทรศพทยงมอย ต ำรวจไทยกตดตำมดพฤตกำรณของบคคลกลมนเหมอนกน บคคลกลมนประกอบไปดวยชำวฮอลแลนด ชำวอตำลและคนไทย 2 คน จำกกำรตดตำมทรำบวำมกำรขนยำเสพตดจำกบำนของผ ตองหำชำวออสเตรเลย ต ำรวจไทยไดมกำรตดตำมไปจนกระทงสำมำรถจบกมผ ตองหำไดขณะทก ำลงขบรถอยบนถนน โดยตรวจคนไดยำเสพตดจำกผ ตองหำทเปนคนไทย 2 คน เนองจำกยำเสพตดดงกลำวไมไดอยทตวของผ ตองหำชำวตำงชำตอก 3 คนทไปดวยกน ท ำใหศำลชนตนพพำกษำยกฟอง แตพพำกษำลงโทษ

122

คนไทย 2 คน สวนทำงกำรของอตำลกไดจบกมพรรคพวกทเปนเครอขำยของผ ตองหำไดอก หลำยคน รวมทงจ ำเลยชำวออสเตรเลยทอยเมองไทยดวย พรอมดวยเฮโรอนซงผ ตองหำกลนไว ในทองประมำณ 200 กรม โดยใชขอมลพยำนหลกฐำนทไดจำกำรดกฟงทำงโทรศพทประกอบกบขอมลอน ๆ ในกำรจบกม ศำลประเทศอตำลลงโทษจ ำคกจ ำเลยชำวออสเตรเลย 12 ป 8 เดอน โดยใชขอมลพยำนหลกฐำนทไดจำกำรดกฟงทำงโทรศพทประกอบกบขอมลอน ๆ ในกำรจบกม

2. คดน สบเนองมำจำก ในชวงป 2547 ส ำนกงำนปองกนและปรำบปรำมยำเสพตดไดท ำกำรสบสวนหำขำวเกยวกบกำรคำยำเสพตดรำยส ำคญของกลมนำยอำซน ท ำใหสำมำรถขยำยผลกำรสบสวนไปถงขำยงำนกำรคำยำเสพตดระหวำงประเทศของกลมนกคำยำเสพตด ชำวมำเลเซย สงคโปร และชำวจน (ฮองกง) ซงใชประเทศไทยเปนจดตดตอในกำรเจรจำลกลอบ คำยำเสพตด โดยแกนน ำส ำคญของขำยงำนอกหลำยคน จำกกำรสบสวนในอดตพบวำขำยงำนน จะลกลอบล ำเลยงยำเสพตดจำกกลมนำยอำซน จำกประเทศพมำผำนประเทศลำว กมพชำ และฮองกง ไปจ ำหนำยใหกบลกคำในประเทศแถบยโรป เชน เนเธอรแลนด และประเทศใกลเคยง นอกจำกน จะลกลอบล ำเลยงยำเสพตดประเภทยำอ จำกประเทศเนเธอรแลนดเขำมำจ ำหนำยในประเทศไทยและกมพชำ จำกกำรสบสวนปจจบนพบวำขำยงำนนไดเขำไปเคลอนไหวทจะลกลอบคำยำเสพตดในประเทศเวยดนำมดวย จำกกำรสบสวนตอมำในป 2548 จนถงป 2550 พบวำ นกคำยำเสพตดกลมนยงมควำมเคลอนไหวดำนกำรคำยำเสพตดอย เจำหนำท ป.ป.ส. จงไดมกำรขออนญำตเขำถงขอมลขำวสำร ตำมมำตรำ 14 แหงพระรำชบญญตปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด พ.ศ. 2519 ซงแกไขเพมเตมโดยพระรำชบญญตปองกนและปรำบปรำมยำเสพตด (ฉบบท 4) พ.ศ. 2545 โดยเขำถงขอมลขำวสำรทำงโทรศพท โดยวธกำรบนทกเสยง บนทกขอมลระบบกำรแสดงต ำแหนงของเครองมอ ระบบกำรตรวจสอบกำรใชงำนโทรศพททงเขำและออก บนทกกำรตดตอตนทำงและปลำยทำงของระบบโทรคมนำคม ตรวจสอบระบบทะเบยนผ เชำและผ ใชโทรศพท

ปจจบนนำยอำซน ถกจบกมและอยระหวำงด ำเนนคดในชนศำล และกลมนำยอำซน ซงมประวตกำรกระท ำควำมผดเกยวกบยำเสพตดหลำยคด ปจจบนมหมำยจบของศำลอำญำ

จำกตวอยำงขำงตนจะเหนไดวำ กำรใชวธกำรดกฟงทำงโทรศพทนนเพอใหไดมำซงขอมลกำรเคลอนไหวของนกคำยำเสพตด กำรดกฟงมใชหวงแตเพยงไดขอมลกำรพดคยตกลง ซอขำยยำเสพตดเทำนน กลมนกคำยำเสพตดจะท ำงำนกนเปนขบวนกำร ขอมลทไดยนทำงโทรศพทบำงครงอำจไมมกำรพดถงยำเสพตดเลยกได อำจจะมกำรพดคยกนถงเรองอน ๆ ทวไป แตในเรองทคยกนนนแอบแฝงไปดวยกำรเจรจำซอขำยยำเสพตด ดงนนขอมลทไดมำจงเปนขอมล

123

ทจะตองน ำมำประกอบกบพยำนหลกฐำนอน สวนใหญแลวขอมลจำกกำรดกฟงทำงโทรศพทจะเปนขอมลทใหประโยชนในกำรสบสวนมำกกวำ ในทำงปฏบตเจำหนำท ป.ป.ส. จะขออนญำต ดกฟงกเพอประโยชนในกำรสบสวนหำขำววำกลมนกคำยำเสพตดทตดตำมอยนนมกำรตดตอกบเครอขำยซงเปนบคคลทเจำหนำทไดขอมลมำวำเกยวของกบยำเสพตดหรอไม เพอจะไดตดตำมจบกมตอไป

3.4 เปรยบเทยบเทคนคการสบสวนพเศษของประเทศไทยและประเทศสหรฐอเมรกา

1. การอ าพราง ขอทเหมอนกน คอ เหตในกำรรองขอ จะตองมเหตอนสมควร เนองจำกใชวธกำรอน

แลวไมไดผล ขอทแตกตำงกนคอ ในเรองของผ ขออนญำต ของไทยไดแกเจำหนำทต ำรวจโดยม

ผบญชำกำรต ำรวจแหงชำตเปนผอนญำตกบเจำพนกงำน ป.ป.ส. หรอพนกงำนฝำยปกครอง โดยมเลขำธกำร ป.ป.ส. หรอผ ซงไดรบบอบหมำยเปนผ อนญำต แตของสหรฐอเมรกำ เจำพนกงำน ของรฐ จะท ำไดภำยใตแนวทำงทก ำหนดโดยส ำนกงำนอยกำรสงสด จะเหนไดวำของสหรฐอเมรกำนนในขนตอนกำรขออนญำตจะมพนกงำนอยกำร เขำมำเกยวของโดยเปนผก ำหนดเงอนไข

2. การจดสงภายใตการควบคม ทงประเทศสหรฐอเมรกำและประเทศไทยใชหลกกำรเดยวกน คอ เหตในกำรรองขอ จะตองเปนกรณจ ำเปนและมเหตอนสมควร โดยเจำหนำทของรฐทเกยวของขออนญำตจำกผบงคบบญชำ เมอผบงคบบญชำอนญำตแลว กำรด ำเนนงำนกจะตองรำยงำนใหผบงคบบญชำทรำบ ซงของประเทศไทยก ำหนดใหรำยงำนผลทงเ รองทด ำเนนกำรส ำเรจและไมส ำเรจ ถำยำเสพตดสญหำยตองรำยงำนทนทภำยใน 24 ชวโมง ซงเปนกำรรำยงำนผลกำรด ำเนนกำร วำส ำเรจหรอไมอยำงไร แตประเทศสหรฐอเมรกำก ำหนดใหตองรำยงำนกำรด ำเนนงำนทกขนตอน มใชรำยงำนแตเพยงผลกำรด ำเนนงำนเทำนน

3. การดกฟง ขอทเหมอนกน คอ เหตในกำรรองขอ จะตองมเหตอนสมควร เนองจำกใชวธกำรอน

แลวไมไดผล ขอทแตกตำงกนคอ ของประเทศไทยผ ขออนญำตคอเจำพนกงำน ป.ป.ส. ขออนญำตตออธบดผพพำกษำศำลอำญำ โดยเจำพนกงำน ป.ป.ส. ตองแสดงหลกฐำนใหศำลเชอ

124

วำมเหตอนควรเชอวำมกำรกระท ำควำมผดจรง ซงศำลจะอนญำตไดแตละครงไมเกน 90 วน สวนประเทศสหรฐอเมรกำนน ขนตอนแรกเจำหนำทของรฐทตองกำรดกฟงตองตรยมหลกฐำนเทำทมอยเพอใหศำลเหนวำคดดงกลำวมเหตอนควรเชอวำมกำรกระท ำควำมผดจรง ขนตอนทสองพนกงำนอยกำรจะตองท ำกำรเตรยมส ำนวนของเจำหนำทต ำรวจเพอยนตอศำลขอใชอ ำนำจกำรดกฟง กรณควำมผดระดบสหรฐ ส ำนวนทยนตอศำลจะตองไดรบกำรตรวจสอบจำกอยกำรสงสดของสหรฐ รองอยกำรสงสด ชวยอยกำรสงสดแผนกคดอำญำหรอผ ทอยกำรสงสดมอบหมำย ถำเปนควำมผดระดบมลรฐกใหอยกำรประจ ำมลรฐหรออยกำรประจ ำเขตตรวจสอบ และขนตอนทสำมพนกงำนอยกำรกจะยนส ำนวนไปใหศำลสหรฐหรอศำลมลรฐพจำรณำอนญำต ซงจะเหนไดวำเจำหนำทต ำรวจไมมอ ำนำจในกำรยนเพอขอหมำยศำลโดยตรง และศำลจะอนญำตไดแตละครงไมเกน 30 วน เทำนน ในกำรดกฟงหำกมกรณจ ำเปนเรงดวนสำมำรถกระท ำไดโดยไมตอง ขออนญำตจำกศำลกอน แตตองไปขออนญำตจำกศำลภำยใน 48 ชวโมง จะเหนไดวำขนตอนกำรขออนญำตศำลเพอดกฟงนนของประเทศไทยจะไมผำนกำรตรวจสอบจำกพนกงำนอยกำรเจำหนำท ป.ป.ส. สำมำรถยนค ำขอตอศำลไดทนท และกำรดกฟงจะตองขออนญำตตอศำลกอนทกกรณ แตของประเทศสหรฐอเมรกำจะตองผำนกำรตรวจส ำนวนจำกพนกงำนอยกำรกอนและพนกงำนอยกำรเทำนนทจะเปนผขออนญำตตอศำล และหำกมกรณจ ำเปนเรงดวนกสำมำรถดกฟงไดกอน แตตองมำขออนญำตศำลภำยใน 48 ชวโมง

125

ตารางเปรยบเทยบเทคนคการสบสวนพเศษของประเทศไทย และประเทศสหรฐอเมรกา

เทคนคการสบสวนพเศษ

ขนตอนการด าเนนการ

ประเทศไทย ประเทศสหรฐอเมรกา

กำรอ ำพรำง 1. เหตในกำรขออนญำต 2. ผขออนญำต 3. ผอนญำต 4. กำรด ำเนนกำร

- มเหตอนสมควร, ใชวธอนไมไดผล - เจำหนำทต ำรวจ - เจำพนกงำน ป.ป.ส. หรอ เจำพนกงำนฝำยปกครอง 1. ผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต 2. เลขำธกำร ป.ป.ส. หรอผซงไดรบมอบหมำย - ด ำเนนกำรตำมทไดรบอนญำตและใหเสรจสนภำยในระยะเวลำทไดรบอนญำต - กรณมเหตผลควำมจ ำเปนเรงดวน ใหรำยงำนผบงคบบญชำทนท

- กรณจ ำเปน เนองจำกใชวธอนแลวไมไดผล - เจำพนกงำนของรฐ จะท ำไดภำยใตแนวทำงทก ำหนดโดยส ำนกงำนอยกำรสงสด ภำยใตเงอนไข คอ 1. กำรปฏบตกำรไดใหอ ำนำจแกคณะกรรมกำรในกำรใหควำมเหนชอบกบผชวยอยกำรของคดอำชญำกรรม 2.กำรปฏบตกำรคณะกรรมกำรประจ ำภำคทองถน 3. ผอ ำนวยกำรเขตหรอหวหนำเจำหนำท -รองขอตอส ำนกงำนกลำง - กรณฉกเฉน สำยลบจะตองไดรบควำมเหนชอบจำกคณะกรรมกำรทท ำหนำทควบคมดแลดวย

126

เทคนคการสบสวนพเศษ

ขนตอนการด าเนนการ

ประเทศไทย ประเทศสหรฐอเมรกา

กำรครอบครองภำยใตกำรควบคม

1. เหตในกำรขออนญำต 2. ผขออนญำต 3. ผอนญำต 4. กำรด ำเนนกำร

- กรณจ ำเปน มเหตอนสมควร 1.เจำหนำทต ำรวจ 2. เจำพนกงำน ป.ป.ส. หรอพนกงำนฝำยปกครอง 1. ผบญชำกำรต ำรวจแหงชำต 2. เลขำธกำร ป.ป.ส. หรอผ ทไดรบมอบหมำย -ด ำเนนกำรจนเสรจสนภำรกจตำมทไดรบอนญำต - ตองรำยงำนผลทงกรณทด ำเนนกำรส ำเรจและไมส ำเรจ - กรณยำเสพตดสญหำยตองรำยงำนภำยใน 24 ชม.

- กรณจ ำเปน มเหตอนสมควร - เจำหนำท - ผบงคบบญชำสงสด ท กรงวอชงตน ด ซ - ด ำเนนกำรตำมทไดรบอนญำต - มกำรรำยงำนตอผบงคบบญชำทกขนตอน

กำรดกฟง 1. เหตในกำรขออนญำต 2. ผขออนญำต 3. ผอนญำต 4. กำรด ำเนนกำร

- มเหตอนควรเชอ, ใชวธกำรอนแลวไมไดผล - เจำพนกงำน ป.ป.ส. - อธบดผพพำกษำศำลอำญำ - ศำลอนญำตไดแตละครงไมเกน 90 วน

- มเหตอนควรเชอ, ใชวธกำรอนแลว ไมไดผล - กรณจ ำเปนเรงดวนสำมำรถกระท ำไดโดยไมตองขออนญำตจำกศำลกอน แตตองไปขออนญำตจำกศำลภำยใน 48 ชวโมง - พนกงำนอยกำร - ศำลสหรฐ หรอศำลมลรฐ - ศำลอนญำตไดแตละครงไมเกน 30 วน