unang quarter-module 16 1st generation modules -...

6

UNANG QUARTER-MODULE 16 Natutukoy at naipaliliwanag ang magkasing-

kahulugang pahayag sa ilang taludturan

_______________________________________________________________________________________________________________________________________________________________Subject to further validation for IP compliance, this material is for first quarter use only. Circulation shall be limited to public schools within the jurisdiction of the Division of Cebu Province. LR-PIPCV

1ST GENERATION MODULE

S - VERSION 2.0

i

Filipino – Ikasiyam na Baitang Alternative Delivery Mode Unang Markahan – Modyul 16: Panitikang Asyano – Tula ng Pilipinas Unang Edisyon, 2020 Isinasaad sa Batas Republika 8293, Seksiyon 176 na: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-isipi sa anomang akda ang Pamahalaan ng Pilipinas, Gayon pa man, kailangan muna ang pahintulot ng ahensiya o tanggapan ng pamahalaan na naghanda ng akda kung ito ay pagkakakitaan. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya o tanggapan ay ang pagtakda ng kaukulnag bayad. Ang mga akda (kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ng produkto o brand name, tatak o trademark, palabas sa telebisyon, pelikula, atbp.) na ginamit sa modyul na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga iyon. Pinagsumikapang matunton ang mga ito upang makuha ang pahintulot sa paggamit ng materyales. Hindi inaangkin ng mga tagapaglathala at mga may-akda ang karapatang-aring iyon. Ang anomang gamit maliban sa modyul na ito ay kinakailangan ng pahintulot mula sa mga orihinal na may-akda ng ma ito. Walang anomang parte ng materyales na ito ang maaaring kopyahin o ilimbag sa anomang paraan nang walang pahintulot sa Kagawaran. Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Leonor Magtolis Briones Pangalawang Kalihim: Diosdado M. San Antonio

Pangkat na Bumubuo sa Modyul

Tagasulat: Manuelita S. Arcel

Tagasuri: Anna Zhusette S. Pintor

Tagaguhit: Manuelita S. Arcel

Tagapag-ugnay: Dr. Necifora M. Rosales

Tagapamahala:

Dr.Marilyn S. Andales, SDS, Cebu Province

Dr.Leah B. Apao, ASDS, Cebu Province

Dr. Mary Ann P. Flores, Chief CID

Mr. Isaiash T. Wagas, EPSVR, LRMDS

Mrs. Arceli A. Cabahug, EPSVR, Filipino

Department of Education –Region VII,Division of Cebu Province

Office Address: IPHO Bldg. Sudlon, Lahug, Cebu City

Telefax: (032) 255-640

E-mail Address :[email protected]



S - VERSION 2.0

ii

9

UNANG QUARTER-MODULE 16 Natutukoy at naipaliliwanag ang magkasing-

kahulugang pahayag sa ilang taludturan



S - VERSION 2.0

iii

Paunang Mensahe

Para sa mga Guro o Facilatator

Malugod na pagtanggap sa asignaturang Filipino 9 ng Alternative

Delivery Mode (ADM) Modyul para sa araling Mga Akdang Pampanitikan sa

Timog Silangang Asya (TULA NG PILIPINAS)

Ang modyul na ito ay pinagtulungang dinisenyo, nilinang at sinuri ng

mga edukador mula sa pambuliko institusyon upang gabayan ka, ang

gurong tagapagdaloy upang matulungang makamit ng mag-aaral ang

pamantayang itinakda ng Kurikulum ng K to12 habang kanilang

pinanagumpayan ang pansarili, panlipunan at pang-ekonomikong hamon

sa pag-aaral.

Ang tulong-aral na ito ay umaasang makauugnay ang mag-aaral sa

mapatnubay at malayang pagkatuto na mga gawain ayon sa kanilang

kayahan, bilis at oras. Naglalayon din itong matulungan ang mag-aaral

upang makamit ang mga kasanayang pan-21 siglo habang isinasaalang-

alang ang kanilang mga pangangailangan at kalagayan.

Bilang karagdagan sa materyal ng pangunahing teksto, makikita

ninyo ang kahong ito sa pinakakatawan ng modyul:

Bilang tagapagdaloy, inaasahang bibigyan mo ng paunang

kaalaman ang mag- aaral kung paano gamitin ang modyul na ito.

Kinakailangan ding subaybayan at itala ang pag-unlad nila habang

hinahayaan silang pamahalaan ang kanilang sariling pagkatuto.

Bukod dito, inaasahan mula sa iyo na higit pang hikayatin at gabayan ang

mag-aaral habang isinasagawa ang mga gawaing nakapaloob sa modyul.

Para sa mag-aaral:

Malugod na pagtanggap sa Filipino 9 ng Alternative Delivery Mode

(ADM) Modyul ukol sa Maikling Kwento ng Singapore. Ang modyul na ito

ay ginawa bilang tugon sa iyong pangangailangan. Layunin nitong

matulungan ka sa iyong pag-aaral habang wala ka sa loob ng silid-aralan.

Hangad din nitong madulutan ka ng mga makabuluhang oportunidad sa

pagkatuto.



S - VERSION 2.0

iv

Ang modyul na ito ay may mga bahagi at icon na dapat mong maunawaan.

Alamin

Sa bahaging ito, malalaman mo ang mga dapat mong matutuhan sa modyul.

Subukin

Sa pagsusulit na ito, makikita natin kung ano na ang kaalaman mo sa aralin ng modyul. Kung nakuha mo ang lahat ng tamang sagot (100%), maaari mong laktawan ang bahaging ito ng modyul.

Balikan

Ito ay maikling pagsasanay o balik-aral upang matulungan kang maiugnay ang kasalukuyang aralin sa naunang leksyon.

Tuklasin

Sa bahaging ito, ang bagong aralin ay ipakikilala sa iyo sa maraming paraan tulad ng isang kuwento, awitin, tula, pambukas na suliranin, gawain o isang sitwasyon.

Suriin

Sa seksyong ito, bibigyan ka ng maikling pagtalakay sa aralin. Layunin nitong matulungan kang maunawaan ang bagong konsepto at mga kasanayan.

Pagyamanin

Binubuo ito ng mga gawaing para sa mapatnubay at malayang pagsasanay upang mapagtibay ang iyong pang-unawa at mga kasanayan sa paksa. Maaari mong iwasto ang mga sagot mo sa pagsasanay gamit ang susi sa pagwawasto sa huling bahagi ng modyul.

Isaisip

Naglalaman ito ng mga katanungan o pupunan ang patlang ng pangungusap o talata upang maproseso kung anong natutuhan mo mula sa aralin

Isagawa

Ito ay naglalaman ng gawaing makatutulong sa iyo upang maisalin ang bagong kaalaman o kasanayan sa tunay na sitwasyon o realidad ng buhay.



S - VERSION 2.0

v

Tayahin

Ito ay gawaing naglalayong matasa o masukat ang antas ng pagkatuto sa pagkamit ng natutuhang kompetensi.

Karagdagang

Gawain

Gawain Sa bahaging ito, may ibibigay sa iyong panibagong gawain upang pagyamanin ang iyong kaalaman o kasanayan sa natutuhang aralin.

Susi ng

Pagwawasto

Naglalaman ito ng mga tamang sagot sa lahat ng mga gawain sa modyul.

Sanggunian

Ito ang talaan ng lahat ng pinagkukunan sa paglikha o paglinang ng modyul na ito.

Ang sumusunod ay mahahalagang paalala sa paggamit ng modyul na ito:

1.Gamitin ang modyul nang may pag-iingat. Huwag lalagyan ng anumang

marka o sulat ang anumang bahagi ng modyul. Gumamit ng hiwalay na

papel sa pagsagot sa mga pagsasanay.

2. Huwag kalimutang sagutin ang Subukin bago lumipat sa iba pang

gawaing napapaloob sa modyul.

3.Basahing mabuti ang mga panuto bago gawin ang bawat pagsasanay.

4.Obserbahan ang katapatan at integridad sa pagsasagawa ng mga

gawain at sa pagwawasto ng mga kasagutan.

5.Tapusin ang kasalukuyang gawain bago pumunta sa iba pang

pagsasanay.

6.Pakibalik ang modyul na ito sa iyong guro o tagapagdaloy kung tapos

nang sagutin lahat ng pagsasanay.

Kung sakaling ikaw ay mahirapang sagutin ang mga gawain sa

modyul na ito, huwag mag-aalinlangang konsultahin ang inyong guro o

tagapagdaloy. Maaari ka rin humingi ng tulong kay nanay o tatay, o sa

nakatatanda mong kapatid o sino man sa iyong mga kasama sa bahay na

mas nakatatanda sa iyo. Laging itanim sa iyong isipang hindi ka nag-iisa.



S - VERSION 2.0

vi

Umaasa kami, sa pamamagitan ng modyul na ito, makararanas

ka ng makahulugang pagkatuto at makakakuha ka ng malalim na pang-

unawa sa kaugnay na mga kompetensi. Kaya mo ito!



S - VERSION 2.0

1

ALAMIN

PANIMULA

May mga taong kapag makasama at makilala mo nang lubusan mas

maintindihan mo. Tulad ng salita, kapag maihalo mo sa iba lalo na maiuugnay mo

sa ibang salita, lalong mong madaling maintindihan.

Tulad ng tula kapag nahahaloan mo ng mga salitang piling-pili tumitingkad

ang ganda ng tula. Mahalaga ang mga salitang maipapaloob sa tula. Ang mga

matatalinghagang salita na bumabalot sa tunay na kahulugan ng salita na

magbibigay kulay sa tula, kung saan nandoon ang kariktan.

Ang pagkakapareho ng kahulugan sa magkaparehong salita salita na mas

madaling nagpaintindi sa konsepto ng tula ay makabuluhan. Dahil doon

nakakatulong ito sa pagkabuo ng tula.Naniniwala tayo na dahil sa mga pares na

salitang iyan, ang mga mag-aaral ay nakapagpapaliwanag sa magkasingkahulugan

na mga salita sa loob ng tula at maipapaliwanag ang mga taludtud at saknong ng

tula. Sa ganoon mas lalong maipadama nito ang damdaming bumabalot sa tula at

maiuugnay sa sariling karanasan at pag-unawa.

Sa tulong-aral na ito mapalawak ang relasyon ng mag-aaral sa pag-aaral,

mas magkaroon ang mga mag-aaral ng mas malawakang pagkatuto.



S - VERSION 2.0

2

Para sa mga mag-aaral:

Panahon na ngayon na maipapahayag ang inyong saloobin at maibahagi

kung ano man ang nararapat, sa pamamagitan ng pagsulat ng tula gamit ang

magka-singkahulugan na salita at matalinghagang salita na piling-pili ayon sa

pagkaka-unawa.

Patunayan mo yan!



S - VERSION 2.0

3

Sa Modyul na ito, tayo’y maglalakbay sa Timog-Silangang Asya at

sabay nating pag-aaralan ang isa sa kanilang panitikan na may malaking

impluwensiya rin sa uri ng panitikan na mayroon tayo ngayon. Ilalahad ng

aralin ang isang tula na tatalakay sa isang Tahanan

Nilalayon ng Modyul 16 na natutukoy at nakapagpapaliwanag sa mga

magkasingkahulugang pahayag sa ilang taludturan (F9PT-le-41)

Mga Dapat inaasahan sa modyul na ito:

Nakilala ang mga sali-

tang magkasingkahulugan sa loob ng tula

Nagagamit ang mga magkasingkahulu-

gang salita sa pagbuo ng tula

Napapahalagahan ang

magkasingkahulugang salita sa

pagpapalutang ng paninindigan sa pandamdaming pagpapahayag



S - VERSION 2.0

4

SUBUKIN

PANIMULANG PAGTATAYA

A. Piliin at bilugan ang titik ng tamang sagot sa salitang may salungguhit.

1.Si Ama ay may matibay na panindigan sa kanyang sarili.

a.malakas b.mahina c.matatag d.matapang

2. Maralita sila ngunit bukas ang kanilang kalooban.

a.mayaman b.pulubi c.mahirap d.palabiro

3.Marami sa mga kabataan ngayon ang mapupusok ang loob.

a.mahihina b.mabibilis c.maawain d.mararahas

4.Ang taong matipid ay maraming pera.

a.mapag-impok b.matiyaga c.tahimik d.bulagsak

5.Mapagkumbaba ang aking ina kaya gusto siya na gaming kapitbahay.

a.madaling magalit b.madaldal c.masungit d.magaan ang loob

B.Isulat sa patlang bago ang bilang ang kasingkahulugan ng mga salitang nasa

loob ng kahon

_______6.Ang kanilang pamilya ay mayaman sa kanilang lugar.

_______7.Napakalamig sa tubing sa malinis sa ilog.

_______8.Isang matalinong mag-aaral ang aking kapatid.

_______9.May malawak silang palayan sa Davao.

_______10.Malakas ang iyong katawan kapag palaging kumain ng gulay at prutas.



S - VERSION 2.0

5

BALIKAN

I.Batay sa larawang nakikita, pagtapatin o pagtabihin ang magkasingkahulugang

larawan ayon sa kahulugan ng kanilang kalagayan. Isulat sa loob nga kahon sa

ibaba.



S - VERSION 2.0

6

1. Tungkol sa anong larawan ang nakita ninyo?

2. Ano ang pakiramdam kung ang buong pamilya ay nagtutulungan?

Magaling!!!

Balikan natin mamaya ang inyong mga sagot. May ipapakita muna uli akong ibang larawan sa

inyo.

Pagtuunan muna ng

Pansinin ang larawan sa ibaba

Kahit sa anong paraan, malarawan man o masalita ay may katumbas na kasingkahulugan.



S - VERSION 2.0

7

Tuklasin

Babasahin natin ang isang tula. Pansinin

ang mga salitang nasa loob ng kahon

sa loob ng tula

AMING TAHANAN ni

Manuelita S. Arcel

Masaya sa amin, maligayang

tapat

Dito kamai’y tahimik, payapa

lahat Maraming pagkain sa amin idinulot

Ito’y masarap at malinamnam

pa.

Ayoko sa isang lugar na magulo

Puwede na rin saang sulok ng mundo

Malinis pati pakiramdam moy

Dalisay

Di tulad ng siyudad lahat

maiingay.



S - VERSION 2.0

8

Matapos mabasa ang tula, Kaltasin ang mga salitang nasa kahon. Isulat na

magkatapat ang mga salita sa bawat isa na magkapareho ang kahulugan.

Mga Salita

1.

2.

3.

4.

5.

Mga tanong: 1.Ano ang napansin mo sa mga salita sa loob ng tula? 2.Ano ang tawag natin sa mga salitang magkapareho ang kahulugan? 3.Tungkol saan ang tula?

4.Ano ang ipinahiwatig ng saknong ng tula?

5.Kailangan bang gamitin ang magkasingkahulugan na salita sa pagbuo ng tula o iba pang babasahin?

May mga salita na kapag nahahalo o naiuugnay sa ibang salita ay madali mong maintindihan o di kaya’y magamit mo sa pangungusap lalo na ang

mga magkasingkahulugan



S - VERSION 2.0

9

Kailangan may marami tayong kaalaman tungkol sa magkasingkahuluga na salita

upang mas madali nating maunawaan ang ang mga bagay-bagay. Pero bago yan

alamin muna natin kung ano ang tula?

May nagsasabing ang tula ay

Ang tula ay isang akdang pampanitikang

naglalarawan ng buhay, hinango sa guniguni, pinarating sa ating

damdamin at ipinahahayag sa pananalitang may

angking aliw-iw.

Para mapalawak ang ating kaalaman tungkol sa

magkasingkahulugan na salita, Alamin natin ang mga sumusunod:

Kadalasan ang tula ang madaling magamitan ng mga magkasingkahulugang salita. Bakit? Dahil 1.Makapagpapatibay sa mensahe ng tula 2. Madali maipaparating ang mensahe na nais sabihin

Ano ang salitang magkasingkahulugan? -Ito ang mga salitang magkatulad ang kahulugan o pareha ang ibig sabihin. -Pares na mga salitang magkapareho ang kahulugan o ang ibig sabihin.



S - VERSION 2.0

10

Suriin

Mga halimbawa sa salitang magkasingkahulugan:

malinis-dalisay matulin-mabilis sagana- marami

dakila-bantog gabi-takipsilim himpapawid-alapaap

Magkasingkahulugang ang tawag sa pares na mga salitang magkapareho ang kahulugan

Iba pang halimbawa: Masipag-masikap-matiyaga Malusog-malakas-matipuno Maganda-marikit-kaakit-akit

Matipid-mapag-impok Matiwasay-matahimik

Mahirap-dukha Maralita-pulubi



S - VERSION 2.0

11

Gamitin sa pangungusap ang mga sumusunod na mga magkasingkahulugang salita sa loob ng kahon.

Kaya mo na ba?

bagyo, bahagi, sakuna, leksyon, aralin, parte

1. 2. 3.



S - VERSION 2.0

12

1.Masikap na bata ang aking kapatid.

2.May malusog na katawan si Victor.

3.Dahan-dahang naglakad sa dilim ang babae.

4.Naglalaro sa may dalampasigan ang mga bata.

5.Ikatutuwa ko ang dasal mo.

F.Isulat sa sagutang papel ang kasingkahulugan ng

mga salitang nasa kahon



S - VERSION 2.0

13

Pagyamanin

Bumuo ng dalawang saknong ng malayang tula tungkol sap ag-ibig na

napapalooban ng magkasingkahulugang salita. Lagyan ng kahon ang mga salitang

magkasingkahulugan sa loob ng tula.

Kaalaman

Pagmimina ng

Pamantayan sa pagsulat ng Tula Kaayusan sa tula ------------------6 Magkasingkahulugang salita------5 Kariktan ng tula --------------------4 Kabuuan -------------------------- 15

TULA



S - VERSION 2.0

14

Isaisip

A. Piliin ang katumbas na kasingkahulugan sa larawang naipakita sa ibaba. Isulat

ang buong salita sa gilid ng larawan.

1. dayuhan a.Pilipino b. Amerikano c.banyaga d.kapatid 2.deretso a. malayo b. malapit c. paliko d.tuwid 3.digmaan a.kaguluhan b.ingay c. gera d.kalamidad 4.dulo a.hangganan b.simula c.gitna d.wakas 5.dala a.bitbit b.kuha c.hatid d. nakaw



S - VERSION 2.0

15

Isagawa

Punan ng kasingkahulugang salita ang patlang sa loob ng tula batay sa mga salitang

nasa loob ng kahon.

Tahanan

ni

Manuelita S. Arcel

Halina’t maglinis ng ating tahanan

Upang 6.______na hangin ang makamtan

Sa bukid tayo’y bahagi isa’t-isa

7.______tayo ng buo nating pamilya

Dapat panatilihin ang mga batayan

Ito’y 8.__________ng buong sambayanan.

Gusto nating maging tanyag kanino man

Maging 9.______ka kahit kalian pa man

Upang maging angkop lahat bilang tao

O, di ka mahihirapan 10._________

Pamilya sa ugali naipangaral



S - VERSION 2.0

16

Tayahin

A. Piliin ang titik ng tamang sagot sa salitang may salungguhit.

1.Si Ama ay may matibay na panindigan sa kanyang sarili.

a.malakas b.mahina c.matatag d.matapang

2. Maralita sila ngunit bukas ang kanilang kalooban.

a.mayaman b.pulubi c.mahirap d.palabiro

3.Marami sa mga kabataan ngayon ang mapupusok ang loob.

a.mahihina b.mabibilis c.maawain d.mararahas

4.Ang taong matipid ay maraming pera.

a.mapag-impok b.matiyaga c.tahimik d.bulagsak

5.Mapagkumbaba ang aking ina kaya gusto siya n gaming kapitbahay.

a.madaling magalit b.madaldal c.masungit d.magaan ang loob

B.Isulat sa patlang bago ang bilang ang kasingkahulugan ng mga salitang nasa

loob ng kahon

_______6.Ang kanilang pamilya ay mayaman sa kanilang lugar.

_______7.Napakalamig sa tubing sa malinis sa ilog.

_______8.Isang matalinong mag-aaral ang aking kapatid.

_______9.May malawak silang palayan sa Davao.

_______10.Malakas ang iyong katawan kapag palaging kumain ng gulay at prutas.



S - VERSION 2.0

17

C.Piliin ang katumbas na kasingkahulugan sa larawang naipakita sa ibaba. Isulat

ang buong salita sa gilid ng larawan.

11. dayuhan a.Pilipino b. Amerikano c.banyaga d.kapatid 12.deretso a. malayo b. malapit c. paliko d.tuwid 13.digmaan a.kaguluhan b.ingay c. gera d.kalamidad 14.dulo a.hangganan b.simula c.gitna d.wakas 15.dala a. .bitbit b.kuha c.hatid d. nakaw

16. Boses a.musika d.sigaw c.tinig d.awit



S - VERSION 2.0

18

17. paratang

a.bintang b.umamin c.sumuko d.nagpabaya 18.batayan a.modelo b.basehan c. pinanggalingan d.pinagmulan 19.basahan a.trapo b.papel c.kagamitan d.pangpunas 20.bandila a.tela b. watawat c.basahan d.kagamitan D. Punan ng kasingkahulugang salita ang patlang sa loob ng tula batay sa mga

salitang nasa loob ng kahon.

Tahanan ni

Manuelita S. Arcel

Halina’t maglinis ng ating tahanan

Upang21.______na hangin ang makamtan

Sa bukid tayo’y bahagi isa’t-isa

22.______tayo ng buo nating pamilya

Dapat panatilihin ang mga batayan

Ito’y 23.__________ng buong sambayanan.

Gusto nating maging tanyag kanino man

Maging24.______ka kahit kailan pa man

Upang maging angkop lahat bilang tao

O, di ka mahihirapan e25._________

Pamilya sa ugali naipangaral

Tahanan natin dala’y magandang 26._____.



S - VERSION 2.0

19

Karagdagang

Gawain

Isulat uli ang naisulat na tula na may dalawang saknong sa loob ng kahon sa ibaba.

Kaltasin ang magkasingkahulugang salita sa loob ng tula.

Magkasingkahulugang mga salita:



S - VERSION 2.0

20

Susi sa pagwawasto

Subukin 1.C 6. mapera 2.B 7. dalisay 3.D 8. marunong 4.A 9. malapad 5.D 10.malusog

Balikan 1.Paa-Sapatos 2.Maraming-Payong 3.Bracelet- Kamay 4.Pagkain-pinggan 5.punong kahoy- ibon 6.dagat - bangka

Tuklasin 1.masaya – maligaya 2.tahimik – payapa 3.masarap – malinamnam 4.magulo – maingay 5.malinis - dalisay

Mga tanong: 1.Mahkapareho ang kahulugan 2.Magkasingkahulugan 3.Tungkol sa Aming Tahanan 4.Tungkol sa tahanan na mapayapa, maligaya, di magulo 5.Opo, upang madali ang pagpapaunawa sa mensahe ng tula

Suriin E. 1.Sariling Opinyon 2.Sariling Opinyon 3.Sariling Opinyon

Suriin F. 1.masikap-matiyaga, masipg 2.malusog-malakas, matipuno 3.dahan-dahan-mag-ingat, hinay-hinay 4.dalampasigan-baybaying dagat 5.dasal-panalangin

Pagyamanin Tula –Sariling gawa



S - VERSION 2.0

21

H. Isaisip

1.banyaga 6. dalisay

2. tuwid 7. parte

3.gera 8. gabay

4.hangganan 9. sikat

5. bitbit 10. asal

Tayahin A.1.C 11.C 21.dalisay 2.B 12.D 22.parte 3.D 13.C 23.gabayan 4.A 14.A 24.sikat 5.D 15.A 25.akma 6.mapera 16.C 26.asal 7.dalisay 17.A 8.marunong 18.B 9.malapad 19.A 10.malusog 20.B



S - VERSION 2.0

22

Talasanggunian

15

1.Slideshare.net/alicetejero9/Filipino-6dlp-4-magkasingkahulugan-0-magkasalungat

2.google.com/search?q=magkasingkahulugan +salita&sxsrf

3.brainly.ph/question/1878915

4.magkasingkahulugan-youtube.com

5.youtube.com/watch?v=xvWXU6kgrLA

6.google.com/search/q=tulang=maikli+na+may+kasingkahulu-

gan+salita&sxsrf



S - VERSION 2.0

23

Para sa mga katanungan o puna, sumulat o tumawag sa:

Manuelita S. Arcel 09165456122/09218701617 [email protected]



S - VERSION 2.0

unang quarter-module 16 1st generation modules -...

Documents