ung thư không phải là bệnh

Upload: emerald-nguyen

Post on 02-Jun-2018

215 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    1/18

    1

    UNG THKHNG PH!I L B$NHTm tt sch c#a Andreas Moritz

    Nguy%n Ng(c Bch d*ch

    Ung th&khng ph'i l m)t b,nh

    Nhng g b#n s%p '(c c th*gy ch.n '/ng ho0c th1m ch lm s2p '4c5n6nt5ng tri th7c c9a b#n v6 c: th*, s7c kh;e v s

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    2/18

    2

    L do g dXn 'Mn c:th*b#n pht tri*n cc tMbo ung th!? M/t khi b#n ' xc 'Rnh nhng l do ', b#n cFn ph5i lm g vCi chng

    '*c:th*b#n '!@c cha lnh? Ci g xc 'Rnh lo#i ung th!v c.p '/ung th!m b#n m%c ph5i? NMu ung th!th1t ra l m/t c:chMcha lnh, b#n cFn lm g '*trnh cho

    c: th* kh;i ph5i dng 'Mn m/t gi5i php ci thi b#n, nh!ng n cLng c th*l s7gi5c9a si mnh.

    D sao 'i na, b#n sE th.y mnh lun lun c th* ki*m sot c: th*. D* sBngtrong m/t c:th*ng!>i, b#n ph5i truy xu.t m/t phFn no ' nGng l!@ng duy trs

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    3/18

    3

    Ung th! t;ra l m/t rBi lo#n r.t kh hi*u v kh biMt tr!Cc. D!>ng nh!n t.ncng c5ng!>i h#nh phc v ng!>i b.t h#nh, c5kZgiu v ng!>i ngho, ng!>iht thuBc v ng!>i khng ht, ng!>i r.t kh;e m#nh v ng!>i khng kh;e chol%m. V m0c dFu ung th! xu.t hi=n A trZ em tr!Cc kia r.t hiMm, ngy nay nkhng cn hiMm na.

    M(i tFng lCp v ngh6nghi=p '6u c th*m%c ung th!. Tuy nhin, nMu b#n dmnhn vo pha sau lCp m0t n#c9a nhng tri=u ch7ng sinh l, ch\ng h#n nh!lo#i,hnh d#ng v tiMn tri*n c9a m/t khBi u, b#n sEth.y rNng ung th!khng h6ngXunhin hay kh biMt tr!Cc, d n c vZnh!v1y.

    Ci g lm cho 50% dn sBM]dQm%c ung th!, cn 50% cn l#i th khng? D4lHi cho tnh di truy6n chTl ci cC'*che d.u si l hMt s7c ':n gi5n: M0c dFu cc gene c th*'/t biMn v l do sEni sau,nh!ng ngay khi chng bRt4n h#i ho0c h!h;ng, chng cLng khng c kh5nGnggiMt ai.

    CFn biMt rNng ung th! hiMm khi l nguyn nhn lm ng!>i ta chMt, m0c dFukhng th*chBi ci rNng nhi6u ng!>i bRung th!' chMt. Trn th

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    4/18

    4

    nh!trong tr!>ng h@p c:th*bR'i sinh l. M/t qu trnh ti b con. C: th* ch\ng cn cch nokhc h:n l 'p 7ng vCi nhng yMu tBstress trFm tr(ng nh!v1y bNng nhng c:chM'p 7ng sinh h(c '* sinh tJn, c th* lin quan tCi sng t#m th>i. Khi hFu hMt cc bc s^'Jng vCi l thuyMt cho rNng khBi u 'l m/t b=nh ch7khng ph5i l m/t c:chMtng tri ny vBn th`m th.u ton b/lnh v g0p m/t b=nh nhn ung th! mkhng bR' n0ng bAi m0c c5m t

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    5/18

    5

    B=nh nhn ung th!th!>ng gnh chRu m0c c5m th.p km ho0c b.t lngc ci m ti g(i l m/t v.n '6ch!a gi5i quyMt trong '>i. Ung th!c th*l m/tcch by t;nguJn gBc c9a m/t xung '/t n/i tm ch!a gi5i quyMt nh!v1y. H:nthMna, ung th!c th*gip h('Bi 'Fu vCi n v th1m ch hn g%n n. Cch lms#ch c;l nh4n ln cng vCi rQc9a n. Dy chnh l cch chng ta ph5i 'i6u

    trRung th!; nMu khng, n sEl#i ti pht.

    Ti th!>ng nghe ni rNng mBi quan h=gia stress tm l v ung th!chTp d2ngcho ng!>i lCn ch7khng p d2ng cho trZem m%c ung th!mu hay ung th!no.Ti khng thin v6 kiMn ny, v kh\ng 'Rnh c9a CDC trong v.n '6 ny xcnh1n quan 'i*m c9a ti. Theo CDC, stress AtrZem c th*dXn tCi ung th!. Vcon ng!>i c th*bRstress r.t sCm, th1m ch tr!Cc khi ra '>i, CDC ni v1y trnwebsite c9a h(.

    Dki=n khoa h(c cho th.y m/t sBtc '/ng m#nh nh.t m m/t em b c th*tr5iqua x5y ra khi em cn trong b2ng m_. Ng!>i ta cLng ch7ng minh r rng lnhng g b m_ tr5i qua v6tm l v sinh l c 5nh h!Ang m#nh 'Mn s7c kh;etm sinh l c9a '7a b. Ti ' tKng m t5chi tiMt sng, sa b, protein '/ng v1t, th7c Gn s.ykh v nhng th7c Gn chMbiMn sYn khc cLng 5nh h!Ang lCn 'Mn trZem. NMu b

    m_ uBng r!@u, Gn th7c Gn chM biMn sYn ho0c uBng thuBc khi mang thai, ho0ctim vaccine, th s7c kh;e em b cLng bR5nh h!Ang r.t x.u.

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    6/18

    6

    Di6u trR em b bNng khng sinh lm t4n th!:ng nghim tr(ng 'Mn h= miQnnhiQm c9a em.

    GFn 'y ng!>i ta cho th.y cc em b c 'Mn 250 ha ch.t trong mu, phFn nhi6ul cc ha ch.t c kh5nGng gy ung th!cao. Cc b m_, c s7c kh;e khng tBt

    m cho em b b, thi ta b=nh; chnh b=nh lm chong!>i ta sinh ra ung th!. V ti sE thm vo ' rNng M/t khi ung th! xu.thi=n, tc d2ng ch9yMu c9a n l '!a ng!>i b=nh trA l#i tr#ng thi cn bNng v6tm tr, th*xc v tinh thFn.

    Di6u ny th1t ng!@c ng#o so vCi nhng g y khoa truy6n thBng v ph!:ng ti=ntruy6n thng muBn b#n tin, 'Mn nHi n c th*gy sBc cho b#n. ThMnh!ng ungth!cha lnh b#n hay n 'em 'Mn ci chMt cho b#n ch9yMu l do cch sBng c9a

    ring b#n h:n l do chnh ung th!', ngh^a l n tiMn tri*n ra sao ho0c n '!@cpht hi=n sCm thMno.

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    7/18

    7

    Hy l.y ng David lm v d2. Vo tu4i 58, ng '!@c ch`n 'on m%c ung th!ph4i trong m/t kOkhm s7c kh;e t4ng qut. D tr!Cc ' ng ch!a bao gi>th.y'au Bm, s7c kh;e ng thnh lnh s2t gi5m nhanh chng sau hai tuFn. ng Gn m.tngon, khng ng9'!@c na, h:i thAtrAnn r.t ng%n v ng tr5i qua m/t sB lFn'au ng g na, stress tm l c th* lm h= miQn nhiQm ngKng ho#t'/ng v khng chTc5n trAc:th*ti. Dy khng ph5i l chT thRcho th.y c g khng 4n vCichng ta. Ng!@c l#i, nh!chng ta sEth.y, n t#o thnh m/t phFn cGn b5n trongsng tiu ha, gan, th1n, tim, ph4i, v.v., vBn th!>ng dXn tCi t4nth!:ng khng hJi ph2c '!@c Aton th*b/ph1n v h=thBng trong c:th*. Ha

    ch.t '/c trong thuBc ha trRc th gy vim nghim tr(ng cho m(i tMbo trongc:th*'Mn nHi ngay c5cc bao chn tc cLng khng cn gi'!@c s@i tc na.

    S

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    8/18

    8

    xem ung th!l m/t cGn b=nh gh gCm. Ti khng kh\ng 'Rnh rNng si M]. TheoHi=p h/i Ung th!Hoa kO, 1.529.560 ca ung th!mCi v 569.490 ca tVvong doung th!' '!@c ghi nh1n t#i M]nGm 2010. Trong sB'n ng, '7ng 'Fu b5ng lung th!tuyMn ti6n li=t, ung th!ph4i v ung th!'#i trng. DBi vCi ph2n, ' lung th!v, ung th!ph4i v ung th!'#i trng.

    Bn c#nh ', c hng ch2c ngn ng!>i ngho c ung th! nh!ng khng '!@cpht hi=n v h(khng mua n4i b5o hi*m y tMhay khng '9ti6n 'i khm bc s^

    t!.Ung th!khng chT l m/t tKng, m cn l m/t kh\ng 'Rnh c lin quan 'Mnhnh vi b.t th!>ng c9a cc tMbo c: th*. Tuy v1y, trong m/t ng c5nh khc,ung th!'!@c coi l m/t cung hong '#o (Cancer-cung B%c gi5i). Khi ai ' nicung b5n m=nh c9a b#n l B%c gi5i, b#n c s@hi khng? Ch%c h\n l khng,

    bAi v b#n diQn dRch rNng sinh nhNm cung B%c gi5i l khc vCi m%c ph5i ung th!.Nh!ng nMu bc s^c9a b#n m>i b#n vo vGn phng v ni rNng b#n c ung th!,hFu nh! ch%c ch%n b#n sE c5m th.y sBc, ho0c t ti, bng hong, ho5ng hBt,tuy=t v(ng, ho0c t.t c5nhng c5m xc '. TKngung th! c ti6m nGng 'ngm/t vai tr r.t manh '/ng v '/t ng/t trong '>i b#n, m/t tK ngc kh5nGngtuyn b5n n tVhnh, v nh!b#n sEth.y, thi hnh b5n n .y.

    M0c dFu khi '!@c ch`n 'on m%c ung th!ng!>i ta mCi trAthnh b=nh nhn ungth!, nh!ng nhng nguyn nhn th c th*' tJn t#i nhi6u nGm tr!Cc '. V1y mchTtrong giy pht ng%n ng9i, tKngung th! ' c th* l1t ng!@c c5thMgiCic9a m/t ng!>i.

    Ai, ho0c ci g trn '>i ny ' c th* trao cho tKng':n gi5n ' m/t quy6n

    nGng lCn lao nh!v1y khiMn n c th*quyMt 'Rnh v.n '6sBng chMt? Hay l ti m 'Jng hnh vCi n l nhng trR li=u dd/i, gy t4n th!:ngtheo sau ch`n 'on, th1t ra mCi ph5i chRu trch nhi=m v6s

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    9/18

    9

    Khng '9kiMn th7c, ho0c ti g(i l dBt nt, trong thi, ch t l nhng ng!>i A cc quBc gia cng nghi=p, '6u hi*urNng uBng n!Cc l.y tKao hJd:b`n c th*gy ra tiu ch5y 'Mn m7c nguy hi*mcho tnh m#ng. V1y m r.t t ng!>i biMt rNng m gisi lm thiMu vitamin D, thiMu ng9'i6u '/, nghe 'i=n tho#i di

    '/ng h:n m/t gi>mHi ngy, th!>ng xuyn ph:i nhiQm tia X, chiMu x#v ho0cCT, Gn thi gian di h:n 'i cht '* giMt ng!>i so vCi nhng con amp kia,nh!ng chng c th*giMt ng!>i khng nghi ng>g na.

    Nh7n 89nh sai l;m

    Chng ta '6u biMt rNng n6n mng cc vng th nh cng chRu '!@c ch.n '/ng,

    nh!bo dhay '/ng '.t. Nh!chng ta sEth.y, ung th!chTl m/t chTthRchom/t ci g ' 'ang thiMu n:i c: th*v '>i sBng chng ta. t nh.t, ung th!choth.y rNng m/t sBph!:ng di=n trong cu/c sBng sinh l, tm l v tinh thFn c9achng ta 'ang '7ng trn m/t n6n mng lung lay v dQ'4v[.

    SE l ngBc nghMch khi ng!>i lm v!>n t!Ci vo nhng chiMc l ho khi anh tabiMt rNng v.n '6khng ph5i AchH', AchHnhng chiMc l ho. Sng. D!Ci con m%t nhngh6c9a ng!>i lm v!>n, tri=u ch7ng ho l khng ph5i l m/t cGn b=nh ghgCm. Anh ta nh1n th.y rNng tnh tr#ng thiMu n!Cc c9a l chT l m/t h=qu5tr

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    10/18

    10

    Cu)c tm kii th!>ng ' biMn ung th!thnh m/t rBi lo#n vCi nhi6u h1u qu5bi kRch'Bi vCi phFn lCn b=nh nhn ung th! v gia 'nh h(. Ung th! trA thnh 'Jngngh^a vCi s@hi ci ta th!ginv vui t!:i. Li6u l!@ng Interleukin II th.p lm tGng kh5nGng c ung th!trongc:th*, v li6u bnh th!>ng c9a hormone ny ngGn ch0n si ta th!>ng khng ph5i lc no cLng bRstress. Do kh5nGng xu.thi=n ung th!tGng gi5m theo si 'ang 'i l#i vCi ung th!trong c:th*m ch\ng biMt. T!:ng ti ' ti th%c m%c v n r.t phi6n toi 'Bi vCi nhng ng!>i lm vi=ctrong ngnh ung th!. Bi bo, '!@c viMt bAi Gina Kolata, c t

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    11/18

    11

    h!Cng x.u. Thng M!>i 2009, m/t bo co 'Gng t5i trn The Journal of theAmerican Medical Association l!u ng!>i '(c rNng d li=u tK hai th1p kWkhm sng l(c ung th!v v ung th!tuyMn ti6n li=t '0t nghi v.n v6quan 'i*mkhm sng l(c.

    Nhng k] thu1t sng l(c tinh vi h:n tm th.y nhi6u khBi u nh;, vBn sEkhnggy ra v.n '6g nMu c7'*v1y v khm sng l(c khng pht hi=n. Nhng khBi uny ng9yn v v h#i giBng nh!nhng s_o nh;trn da. Nh!bo co thKa nh1n,nhng khBi u ny '!@c s%p '0t '*tng h@p ung th!v.

    Quan 'i*m cL cho rNng ung th! l m/t qu trnh tuyMn tnh, bc s^BarnettKramer, ph gim 'Bc ph2trch y tMdi chTtrch ' xoay chi6u vcng nh1n rNng, m0c dFu c vZ'i ng!@c vCi nhng g h(tKng ngh^, ung th!trnth

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    12/18

    12

    DMn cuBi ngy, ti khng r ti c th*n%m ch%c 'Mn m7c no, nh!ng ti tin,bc s^Kaplan ni. ng ni thm, Tr(ng l!@ng c9a cc ch7ng c7cho th.y c ldo '*tin.

    M/t chuyn gia ung th!khc, bc s^Jonathan Epstein A'#i h(c Johns Hopkins,

    ni rNng sng x5y ra Aung th!tinh hon. Theo bcs^Epstein, trong khi m4tinh hon, nh phXu thu1t c th*chTcn th.y m s_o AchHkhBi u lCn ' '!@c ch`n 'on tr!Cc '.

    Ch7ng c7ngy cng nhi6u cho th.y ung th!c th*'5o ng!@c ho0c dKng l#i lkhng th*chBi ci, v cc nh nghin c7u 'ang lm vo tnh thMkhng cn li Atu4i trung nin ho0c tu4i gi'6u ch7a 'Fy chng. Di6u ny '!@c pht hi=n tK nhng nghin c7u sinh thiMttrn nhng ng!>i ' chMt v nhng nguyn nhn khc m khng biMt h( c tM

    bo ung th! ho0c ti6n ung th!. H( khng c nhng khBi u lCn ho0c c tri=uch7ng ung th!. Cu h;i r.t l th l, tiMn s^Tlsty ni, c ph5i t#i sao ta l#i bR

    ung th!, hay l t#i sao ta l#i khng bRung th!?

    Cng trong ngc5nh ', ti muBn '!a ra cu h;i gy t m ny: T#i sao m/tsBng!>i th.y Bm 'au khi h(c ung th!, trong khi nhng ng!>i khc cLng cung th!l#i sBng bnh th!>ng kh;e m#nh?

    Kolata '!a ra m/t 'i*m gy t m khc: M/t tMbo cng sCm tiMn tri*n thnhung th!, cc nh nghin c7u ni, th n cng c xu h!Cng '5o ng!@c. V v1y,ch\ng h#n, nhng tMbo bo hi=u ung th!c4tVcung c xu h!Cng '5o ng!@c.

    M/t nghin c7u tm th.y 60% tMbo ti6n ung th!c4tVcung, xc nh1n bNng xtnghi=m Pap, trAl#i bnh th!>ng trong m/t nGm; 90% trAl#i bnh th!>ng sau ba

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    13/18

    13

    nGm. Ph5i chGng 'i6u ny cho th.y m/t xu h!Cng khc vCi nhng g '!@c '6xu.t tr!Cc 'y bAi cc nh l thuyMt ung th!?

    D^nhin, 'i6u ny lm pht sinh v.n '6th1t ra c nn '*m0c cho cc ung th!khng '!@c 'i6u trR, '*chng ho0c ng9yn ho0c trAthnh v h#i, ho0c tng h@p hiMm hoi khi khBi u lCn ln; h(vXn cn kh5nGng c%t b;. Tuynhin, kMt qu5ch`n 'on kinh hong c9a ung th! tuyMn ti6n li=t khiMn hFu hMt

    b=nh nhn khng dm lxem. HFu hMt h(muBn c%t b;, bc s^Epstein c9a b=nh vi=n Johns Hopkins ni. Ti quy trch nhi=m cho hng th1p kWgieo r%c s@hi c9a nhng nh chuyn mn y khoa v s

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    14/18

    14

    mCi l nhNm bi*u thRrNng nhng thuBc 'i6u biMn miQn nhiQm c kh5nGng ki*msot ho0c '5o ng!@c cc ung th!th1n ', vBn '6khng r.t cao 'Bi vCi ha trR.

    Su phFn trGm 'Bi t!@ng trong c5hai nhm c cc khBi u teo nh; l#i ho0c ginguyn 4n 'Rnh, lm cho cc nh nghin c7u kMt lu1n rNng trRli=u ' khng c5i

    thi=n tnh hnh. Cu h;i lCn l, c ph5i 'i6u trRung th!c hi=u qu5'ng k*, hayl chnh c:th*quyMt 'Rnh vi=c '? t nh.t trong nghin c7u ny, 6% ng!>i thamgia vCi t nhi6u hi=u qu5cho th.y khng c khc bi=t gia c v khng c 'i6utrR, ngo#i trKvi=c nhm sVd2ng gi5d!@c ' sBng st trung bnh 3,5 thng luh:n nhm '!@c 'i6u trR.

    Bc s^Gleave ni rNng ngy nay nhi6u b=nh nhn 'i chiMu x#siu m ho0c CTv nhng l do khc v pht hi=n rNng h(c m/t khBi u nh;trong th1n. aHoakO, thng '#i h(c c9a bc s^ Gleave hi=n 'ang tham giavo m/t nghin c7u ton quBc trn nhng ng!>i c khBi u th1n nh;, quan stnhng khBi u ' trong xt nghi=m th!>ng xuyn bNng my qut, '*xem chngc lCn ln khng. C vZnh!kho5ng 80 phFn trGm sEkhng thay '4i ho0c sEtium.t trong ba nGm na.

    KMt lu1n m ti rt ra tK nghin c7u ny l chng ta 'ang 'i sai '!>ng nMuchng ta tin l mnh khn h:n c:th*. C:th*lm tiu 'i ho0c ngKng pht tri*nm/t khBi u khi no n th.y cFn thiMt, ch7khng v l do no khc. NMu ta 'Fu'/c, 'Bt ho0c c%t b;m/t khBi u, c: th*c th*ph5i m(c ra m/t khBi u khc '*tiMp t2c hon t.t tc '/ng cha lnh c9a n.

    Sai lFm cGn b5n trong l thuyMt y khoa v6ung th!nNm AchHgi5'Rnh rNng ungth!cFn '!@c lo#i b;'*c7u ng!>i b=nh. Cho tCi gFn 'y, gFn nh!t.t c5cc nhkhoa h(c '6u chia sZquan 'i*m cho rNng trKkhi ung th!'!@c 'i6u trRv ngGnch0n, n ' '!@c s%p '0t sYn '*pht tri*n, lan r/ng v sau cng giMt chMt ng!>i

    ta. Dy r rng khng ph5i v1y. Hng tri=u ng!>i 'ang sBng vCi m(i lo#i ungth!m ch\ng c v.n '6g, v ngay khi ch\ng biMt g v6n, cGn c7vo cngtrnh c9a bc s^Tlsty v nhi6u nh khoa h(c hng 'Fu khc. S

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    15/18

    15

    V1y ung th!c thng dXn 'Mn 'i6u trRkhng cFn thiMt. L do? V d2, m0c dFu 33

    phFn trGm sinh thiMt trn 'n ng cho th.y ung th!tuyMn ti6n li=t, chTc kho5ng1 phFn trGm ng!>i chMt v n.

    Sau tu4i 75, phn nVa sB'n ng c th*c ung th!tuyMn ti6n li=t, nh!ng tWl=tVvong nNm trong kho5ng 0,1-2,4 phFn trGm. Di vo chi tiMt h:n, tWl=sBng st sau5 nGm m%c ung th!tuyMn ti6n li=t trong kho5ng 1995-2002 l 99 phFn trGm. TWl=sBng st sau 5 nGm m%c ung th!tuyMn ti6n li=t l 99,9 phFn trGm 'Bi vCi namgiCi da tr%ng v 97,6 phFn trGm 'Bi vCi nam giCi da 'en, d h(c t hay khngc tri=u ch7ng ung th!tuyMn ti6n li=t, c hay khng c 'i6u trR.

    KhuyMn co mCi c9a chnh ph9 (thng T!2008) ku g(i cc nh ung th! h(ckhng 'i6u trRna 'Bi vCi ung th!tuyMn ti6n li=t A'n ng h:n 75 tu4i, v 'i6utrRl c h#i h:n c l@i v khng c kMt qu5h:n g so vCi khng 'i6u trR.

    CFn l!u rNng tW l= tV vong th.p ni trn '0c bi=t p d2ng cho nhng ng!>ikhng '!@c ch`n 'on m cLng khng '!@c 'i6u trR. BAi theo sng c:chMcha lnh quan tr(ng nh.t c9a c: th*, c:chMmiQnnhiQm, b#n l#i 'Bi xVvCi c:th*mnh bNng nhng trR li=u ci qua kh;iung th! c7 nh! l h(qua kh;i c5m cm? H( may m%n, hay l c m/t c: chM

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    16/18

    16

    'ang v1n hnh ' gip cha lnh h(v ph2c hJi s7c kh;e cho h(? Ng!@c l#i,ci g ' ngGn c5n c:th*ti c ung th!, v khng ph2

    thu/c vo m7c '/c tnh ho0c m7c '/ tiMn tri*n m n d!>ng nh!'ang c.B#n c tin rNng ung th! l m/t b=nh? HFu nh!ch%c l b#n sEtr5l>i, C, vCiquan 'i*m n%m thng tin m cng nghi=p y tMv truy6n thng '#i chng 'nhJi nht cho cng chng qua nhi6u th1p kW. V1y m cu h;i quan tr(ng h:n, l#it khi '!@c h;i h:n l, T#i sao b#n ngh^ung th! l m/t b=nh? B#n c th*tr5l>i, V ti biMt ung th!giMt ng!>i ta hNng ngy. Ti l#i muBn h;i thm, Sao

    b#n biMt ung th!giMt ng!>i ta? B#n c kh5nGng sEbi=n lu1n rNng nhi6u ng!>im%c ung th!' chMt, v1y r l ung th!' giMt h(. Thm na, b#n c th*l lu1nrNng t.t c5cc chuyn gia v bc s^' ni v1y vCi chng ta.

    D*ti h;i b#n thm m/t cu, m/t cu kh l#lng: Sao b#n biMt ch%c rNng b#nl con gi/con trai c9a cha b#n ch7khng ph5i ng!>i khc? C ph5i do m_b#nni khng? Ci g lm b#n ch%c rNng m_b#n ni th1t? C lEbAi v b#n tin b; v

    b#n khng c l do g '*khng tin. Ni g th ni, b l m_b#n, v m_th khngni dBi nhng chuy=n '. Hay l c? TrKkhi b#n c xt nghi=m DNA, ho0c b#ntrng giBng ng .y, nMu khng b#n sEch\ng bao gi>biMt ch%c ci ng!>i m b#ntin l cha mnh c th1t l cha mnh khng. D sao 'i na, ni6m tin ch9quan c9a

    b#n ' trAthnh 'i6u g ' m b#n biMt l si ta sEkhGng khGng cho rNng n l m/t b=nh bAi vng!>i ta ' '!@c nghe nh!v1y. V1y l ni6m tin ny chTl nghe ni, cGn c7voquan 'i*m c9a ng!>i khc. CuBi cng, h(c thuyMt khng lay chuy*n '!@c chorNng ung th!l b=nh c th*b%t nguJn tKm/t sBbc s^' by t;c5m xc ho0cni6m tin ch9quan c9a h(v6nhng g h(quan st '!@c v cng bBtrn m/t sB

    bo co t4ng quan hay bo co y h(c. Nhng bc s^khc 'Jng vCi quan 'i*mny, v rJi n nhanh chng trAthnh si ta '*giMt h(. Tuy

    nhin, s

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    17/18

    17

    m0t '*h9y ho#i c:th*m ta tin rNng tMbo ung th!c kh5nGng ho0c c m2c'ch nh!v1y.

    M/t khBi u ung th!khng ph5i l nguyn nhn c9a sng'!@c cung c.p xy. Chng chRu trch nhi=m gip ta tiu ha th7c Gn v s5n xu.tcc ch.t dinh d![ng quan tr(ng, nh!cc vitamin B. Vi khu`n kckh, ng!@c l#i,c th*sBng v pht tri*n trong m/t mi tr!>ng m xy khng 'Mn '!@c. Chng

    phn h9y cc ch.t th5i, ch.t '/c tch t2v cc tMbo chMt.

    C:th*xem ung th!nh!m/t c:c.u ti gian,cho 'Mn khi s

  • 8/10/2019 Ung th khng phi l bnh

    18/18

    KhBi u ung th!v m(i m khc trong c:th*ch7a 'Fy nhng tMbo tr%ng di=tung th!, nh!tMbo T ch\ng h#n. Trong tr!>ng h@p ung th!th1n v ung th!dach\ng h#n, sBl!@ng tMbo tr%ng chiMm 50 phFn trGm khBi l!@ng ung th!. BAi vcc tMbo T nh1n ra dQdng nhng m l#ho0c biMn dRnh!cc tMbo ung th!,

    b#n ngh^rNng nhng tMbo miQn nhiQm ny sEt.n cng tMbo ung th!ngay l1p

    t7c. Tuy v1y, h=miQn nhiQm cho php tMbo ung th!thu d2ng n '*trong thng v lan truy6n ung th!'Mn nhng phFn khc trong c:th*. Cc tMbo ung th!s5n sinh ra nhng protein '0c bi=t thng bo cho cc tMbo miQnnhiQm biMt '*khng '2ng 'Mn chng v cho php chng pht tri*n.

    T#i sao h=miQn nhiQm l#i muBn c/ng tc vCi tMbo ung th!'*t#o ra thm khBiu ho0c pht tri*n khBi u lCn thm? BAi v ung th!l m/t c:chMsinh tJn, khng

    ph5i m/t b=nh. C:th*dng ung th!'*ch0n nhng ch.t '/c gy ung th!chMtng!>i v cc ch.t th5i qui c kh;i mu v b#ch huyMt v, do ', kh;i tim, no

    v cc c:quan chnh yMu khc. GiMt tMbo ung th!trn thi ng!>i,chng ta ph5i 'i 'Mn chHhi*u rNng l do m c:th*cho php m/t sBtMbo c9an pht tri*n b.t th!>ng l v l@i ch tBi h1u c9a n ch7khng ph5i l m/t chTthRrNng n 'ang t