univerzitet crne gore

UNIVERZITET CRNE GORE

Metodologija pedagokih istraivanja

UNIVERZITET CRNE GOREFILOZOFSKI FAKULTET-NIKIOBRAZOVANJE UITELJAUloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima osnovne kole(Projekat iz Metodologije pedagokih istraivanja)Mentor: Student:

Prof.doc Nikola Mijanovi Ismet Erovi Br.indexa:854/09

Niki, 2012 godine.SADRAJ:

UVOD.................................................................................................................3

1. TEORIJSKI PRISTUP PROBLEMU.......................................4

1.1 Savremeno organizovana nastava(aktivna nastava)................................41.2 Uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi...........................51.2.1 Nastavnika uloga.....................................................................................51.2.2 Motivaciona uloga....................................................................................61.2.3 Uloga procenjivaa,evaluatora................................................................61.2.4 Saznajno-dijagnostika uloga..................................................................71.2.5 Uloga regulatora socijalnih odonosa u razredu kao grupi....................71.2.6 Uloga partnera u afektivnoj interakciji..................................................71.3 Definisanje osnovnih pojmova....................................................................81.4 Dosadanja istraivanja...............................................................................92. METODOLOKI PRISTUP....................................................102.1 Problem i predmet istraivanja................................................................102.2 Cilj i zadaci istraivanja............................................................................112.3 Hipoteze istraivanja.................................................................................112.4 Karakter i znaaj istraivanja..................................................................112.5 Metodoloki pristup...................................................................................122.6 Varijable u istraivanje.............................................................................122.7 Metode, tehnike i instrumenti istraivanja..............................................132.8 Populacija i uzorak istraivanja...............................................................132.9 Preliminarno ( sondano ) istraivanje....................................................132.10 Organizacija i tok istraivanja...............................................................142.11 Statistika obrada podataka...................................................................14UVODSvjedoci smo istine da novi trendovi svjetskog razvoja zahtijevaju od obrazovanja da drugaije pripremi ucenika za ivot.Oni trae osobe koje ce biti osposobljene da ue,definiu i rjeavaju probleme,da kreiraju nova rjeenja,da efektno prezentuju svoja znanja,da umiju da komuniciraju i sarauju sa drugima.Da bi se odgajile takve osobe,potrebna je reforma obrazovanja koja se kod nas poela sprovoditi na taj nain to se pokuava prevazii tradicionalna kola,a znaajan akcenat se stavlja na aktivno uenje.Bez obzira na to koliko je reforma dobro osmiljena i prilagoena vremenu i okruenju,bez konstantne i potpune pripreme,ali i neprekidnog profesionalnog usavravanja predmetnih nastavnika,ne moe se sprovesti implemntacija.Jasno je da je uloga nastavnika glavna karika u realizaciji nastave organizovane na savremen nain,koju esto u literaturi nazivaju aktivna nastava.Njegova komunikacija sa uenicima je u prvom planu,jer sve vie postaje saradnik i to ne samo koji prenosi znanja,ve i onaj koji upuuje i vodi uenike kako da dou do njih,kako da organizuju svoje uenje i kako njime da upravljaju.

Da bi se desile znaajne promjene u obrazovanju nije dovoljna promjena programskih sadraja,ve promjena odnosa u njima.Sutina pitanja je u tome ,,kako izmijeniti obrazovanje pamenja u obrazovanje miljenja,odnosno kako kolu pamenja,pretvoriti u kolu miljenja ? A kako se misli i dolazi do zakljuka uenici ne mogu nauiti koristei literaturu iz bilo kojeg predmeta,ve je upravo to najznaajnija uloga nastavnika u sistemu aktivne nastave.Da bi se sve ovo ostvarilo neophodna je spremnost nastavnika da mijenja i osavremeni svoj nastavi rad.

U vezi sa tim 1994.god. poela je realizacija projekta ,,Aktivno uenjekad je odran prvi pilot seminar na Cetinju.U daljim aktivnostima na realizaciji projekta,odrano je vie seminara obuke za nastavnika,strune saradnike,instruktore,inspektore i direktore osnovnih kola.Formirana je i mrea od 20 kola iz Crne Gore i Srbije koje su trebale da postanu regionalni centri za dalju edukaciju,promociju i praktinu implementaciju principa aktivnog uenja.U pomenutu mreu ukljueno je 6 osnovnih kola iz Crne Gore i to : ,,Savo Pejanovi u Podgorici, ,,Ologa Golovic u Nikiu, Milan Vukovi u Herceg Novom, Blao Jokov Orlani u Baru, Duan Kora u Bijelom Polju, Vuk Karadzi u Beranama.Projektom Aktivno uenje u Crnoj Gori obuhvaeno je preko 2000 nastavnika osnovnih i srednjih kola,edukovano je 15 instruktora i formiran koordinacioni tim od 7 lanova koji prati,osmiljava i predlae aktivnosti u kontekstu realizacije projekta.

Znaajno je napomenuti da Ministarstvo prosvjete i nauke Crne Gore omoguilo uee nastavnika na sledeim seminarima: Aktivno uenje/nastava(UNICEF), Obrazovanje za mir i toleranciju(UNICEF), Obrazovanje za aktivnu graansku svijest(Kultur Kontakt Be), Program korak po korak za vrtie i Program korak po korak za osovne kole(Pedagoki centar Crne Gore - OSIM), Inkluzivno obrazovanje,obrazovanje vrti i kola po mjeri djeteta(Save The Children UK)...Svi ovi projekti realizovani su u saradnji sa Ministarstvom prosvjete i nauke Crne Gore.1. TEORIJSKI PRISTUP PROBLEMU1.1 Savremeno organizovana nastava(aktivna nastava)

Nasuprot tradicionalonoj koli,aktivna kola je vie usmjerena na dijete koje se tretira kao cjelovita linost,a ne samo kao uenik.Prema tome osnovne karakteristike aktivne kole su: ne mora postojati cjelovit,unaprijed fiksiran plan i program,ve postoji neka vrsta orijentacionih planova i programa; polazi se od interesovanja djece i uenje se nadovezuje na ta interesovanja; svako uenje se povezuje sa linim iskustvom djeteta; motivacija za uenje je lina (unutranja); osnovna metoda nastave jeste proirivanje mogunosti za sticanje linog iskustva,odnosno dominantne su aktivne metode praktine, radne, manuelne aktivnosti, ekspresivne aktivnosti ( kao to su crtanje ili literalni sastav ), laboratorijske vjebe, socijalne aktivnosti, terenski rad, posmatranje prirodnih pojava, itd.Cilj aktivne kole jeste razvoj linosti i individualnosti svakog djeteta,a ne samo usvajanje nekog kolskog programa.Ocjenjuje se zadovoljstvo djece preduzetim aktivnostima,napredak djeteta u poreenju sa njegovim poetnim stanjem,motivisanost i zainteresovanost za rad i aktivnosti,razvoj linosti.

Ovakav nain rada doprinosi poboljanju kavaliteta nastave i uenja,jer se ostvaruje bolji kvalitet komunikacije meu nastavnicima i uenicima,kao i meu samim uenicima,stiu se trajnija i opte primjenjiva znanja,uenici se osposobljavaju za intelektualno osamostaljivanje.

U savremeno organizovanoj nastavi uenici ne ue gotova znanja ve kako da dolaze do saznanja.Dakle,aktivna nastava je ona nastava koja je orijentisana na djelovanje i uspjeh,podstie aktivni karakter uenja i prema njemu oblikuje uslove uenja.

Glavne odrednice su joj da : uenik i nastavnik zajedniki pokuavaju neto uiniti,raditi uz aktiviranje to vie ula,a kvalitet uenja kojim se tei stie svoj potreban karakter time to se tei uenju ,,glavom,srcem i rukom se nadovezuje na interes uenika,a nastavnikov zadatak je da te interese probudi

uspostavi odnos sa stvarnou,spoljanjim svijetom, ivotnim okruenjem uenika,uzajamnoj povezanosti predmeta uenja i ivota

prui vise prostora za samoorganizaciju i samoodgovornost uenika koja je izrasla iz su-organizacije i su-odgovornosti nastavnika uenika (zajedniki plan djelovanja strukture rada,organizacija ,evaluacija)

bude usmjerena cilju koji se eli postii (usklaenost ciljeva nastavnika i uenika)

saradnjom i zajednikim djelovanjem uenici ue jedan od drugog

U takvom okruenju,nainu razmiljanja i djelovanja,aktivna nastava vodi rauna o samom pristupu uenja ili uenju uenja.Na taj nain nastavnici pomau uenicima da odrede svoje ciljeve uenja,izrade plan uenja,ostvare svoje planove i procijene vlastite uinke.1.2 Uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastaviU savremenim uslovima se pored mijenjanja programskih sadraja mijenja i funkcija nastavnika.Savremeni nastavnik postaje posrednik izmeu uenika i znanja koja stiu iz drugih izvora.Prema tome,nastavnik je organizator nastave sa naglaenom motivacionom ulogom,ulogom partnera u afektivnoj interakciji i regulator socijalnih odnosa u razredu kao grupi.Rije je,ustvari o novom pristupu uenika gdje se uvaavaju predhodna znanja,potrebe,sposobnosti,interesovanja i iskustva samih uenika.

Savremeni uenici postavljaju visoke zahtjeve o svojim nastavnicima na taj nain to ih vie ne zadovoljavaju nastavnici koji svoje obaveze i aktivnosti ograniavaju samo na oblast nastave i obrazovnog rada,koji su prema njima ravnoduni i ne brinu za poboljavanje meusobnih odnosa.Uenici sve vie oekuju prijateljske,humane odnose i aktivnosti koje su usmjerene prema njima.U tom pravcu autori projekta ,,Aktivno uenje navode sledee uloge nastavnika.1.2.1 Nastavnika uloga

Nastavnikova uloga u uem smislu-nastavnik kao predava

Aktivnosti nastavnika u toku izvoenja nastave su da :

prenosi informacije,izlae gradivo,prezentuje sadraj

U vezi sa tim on koristi slikovne,simbolike i manipulativni materijal i navodi uenika da se slui ovim materijalima, formulie probleme, definie, opisuje, pojanjava, uoptava, klasifikuje, ponavlja, sumira i istie ono sto je vano (verbalno i pisanjem na tabli).

voenje nastavnog procesaOva uloga odnosi se na voenje uenja u cjelini,na sve ono to nastavnik ini u tekuem procesu,da bi olakao ueniko razumjevanje u usvajanje gradiva.

Nastavnik kao organizator nastave

Nastavnik kao organizator nastave ima zadatak da :

postavlja cilj asa (fokusira problem)

planira nastavne sadaje,sredstva,opremu,audio-vizuelne tehnike za izvoenje asa

planira nastavne oblike i metode rada na asu

planira vrijeme potrebno za realizaciju asa i raspored tog vremena po funkcijama asa

Nastavnik kao partner u pedagokoj komunikacijiOvdje spadaju sva pitanja,zahtjevi,zaduenja i reakcije koje imaju za cilj da podstaknu strunu interakciju,tj. u funkciji su uenikog saznavanja. postavlja pitanja,zahtjeve,daje verbalne i neverbalne poruke i odgovara na njih daje miljena,sudove i podstie uenika da daje svoja miljenja i sudove

daje savjete kao reakciju na djeije aktivnosti na asu ili na njihov direktni zahjtev

podstie interakciju nastavnik-uenik i razmjenu izmeu samih uenika

prua pozitivnu i negativnu povratnu informaciju (feedback),prihvatanjem odgovora ili neodobravanjem odgovora,itd.

Nastavnik kao strunjak,ekspert za svoju oblast

Nastavnik je model intelektualnog ponaanja u datoj oblasti (nastavnik kao fiziar,biolog,itd.),koji predstavlja model kako se misli,radi i istrauje u toj oblasti,prua uenicima model odgovarajuih tehnika i strategija intelektualnog rada.Uenjem po modelu nastavnik osposobljava uenike za samostalan rad u toj oblasti,za samostalno nalaenje i korienje potrebnih informacija,za pristupanje problemima i njihovo rjeavanje i sl.1.2.2 Motivaciona uloga

Pored nastavnike uloge postoji i motivaciona uloga nastavnika,vana i teka,u kojoj nastavnik rjeava probleme kako,na koji nain i kojim putevima da razvija,podstie i odrava radoznalost i saznajnu glad kod uenika; kako da razvija, podstie i odrava djeija interesovanja za intelektualni rad; kako da motivie djecu za rad sa sadrajima koji su im teki; kako da razvija i odrava radne navike kod djece.

1.2.3 Uloga procenjivaa,evaluatora

Ocjenjivanje u domenu znanja

Ova uloga se odnosi na ocjenjivanje i sve vrste intervencija koje daju povratnu informaciju o uspjenosti procesa uenja.Ocjenjivanje ponaanja i linosti uenika

Ova uloga se odnosi na sve intervencije (ocjene i procjene) nastavnika koje daju povratnu informaciju o ponaanju i samoj linosti uenika.

1.2.4 Saznajno-dijagnostika uloga

Ovo je intelektualno,saznajno-dijagnostika uloga,tj. Nastavnik ustanovljava ta i koliko uenik zna, moze, na koji nain misli i radi, ta su mu preferencije i interesovanja.

dijagnosticiranje individualnih sposobnosti, preferencija, talenta, potencijala, saznajnih karakteristika uenika

poznavanje kognitivnog stila uenika (naina na koji ue)

prepoznavanje individualnih razlika u sposobnosti uenika, u njihovoj zrelosti i spremnosti za odreene vrste nastavnih aktivnosti

uoavanje i praenje intelektualnih i saznajnih promjena kod uenika

1.2.5 Uloga regulatora socijalnih odnosa u razredu kao grupi

Ova socijalizatorska uloga posebno je naglaena kod funkcije razrednog starjeine, ali je sreemo u radu predmetnih nastavnika, kako u okvirima nastave, tako i u vannastavnim aktivnostima.Tu spadaju :

naini regulisanja discipline pravinost u odnosima sa uenicima u ocjenivanju znanja i ponaanja

uticaj na socijalnu klimu u razredu

uticaj na odnose nastavnik-uenik i uzajamne odnose samih uenika, itd.

1.2.6 Uloga partnera u afektivnoj interakciji

Ova uloga se ispoljava u 3 vrste djelovanja i to :

a) Poznavanje mentalnog zdravlja, afektivnih stanja i potreba uenika razliitih uzrasta i naina na koji nastavnici reaguju na njih. poznavanje emocija i potreba, kao i nain njihovog istraivanja stavovi prema osjeanjima i nainima njihovog ispoljavanja

uestalost pozitivnih (isticanje zasluga, ohrabrivanje, podsticanje) i negativnih (podsmijeh, kazna, imitiranje ), verbalnih i neverbalnih reakcija na djeije ponaanje

b) Dijagnosticiranje psihikih stanja uenika

c) Preduzimanje akcija za pomo djetetu, kada je to potrebno, od razgovora sa

uenicima, roditeljima, psihologom, do upuivanja djeteta u specijalizovanu

ustanovu za pruanje pomoi.

Sve 3 vrste djelovanja se odvijaju na 3 nivoa :

1. Trenutno afektivno stanje uenika (uplaen u situaciji ispitivanja, trenutno zbunjen,

rasijan i sl.)

2. Trajne emocionalne karakteristike uenika (stidljivo dijete, agresivno i sl.)

3. Razvojni problemi i krize (adolescentne krize, porodine krize kao razvod roditelja i

sl.)

1.3 Definisanje osnovnih pojmova

,,Savremena nastava podrazumijeva izlaganje fundamentalnih koncepata,vodeih ideja i pruanje bitnih postupaka za otkrivanje sutinskih odnosa,kao i organizovanja i interpretiranje injenica u odreenoj oblasti znanja.Ne radi se, dakle, o izdvojenim i nepovezanim injenicama, njihovom gomilanju, prostom zapamivanju i magacioniranju,vec o sticanju jednog skupa intelektualnih postupaka i tehnika koje omoguavaju da se sagledaju slinosti i razlike, shvate odnosi, uopti neki nain rada, rijei odreeni problem i sl.

,,Savremena nastava ne nastoji toliko da uenici usvoje znanja koliko da razviju kulturu miljenja.Cilj savremene nastave ne smije biti uvjebavanje pamenja, nego razvijanje moi rasuivanja i moi zakljuivanja.Pukim uenjem napamet sakati se um.Misliti se ui tako da se razvije sposobnost postavljanja pitanja i rjeavanje zadataka

,,Nastavnik je pored uenika,osnovni subjekt obrazovanja, odnosno nastavnog procesa.Nastale promjene zahtijevaju i uslovljavaju sve raznovrsnije i sloenije njegove uloge i zadatke.Nunost uvoenja inovacija u sistem obrazovanja nastavnika proizlazi i iz promjena koje se deavaju unutar samog procesa obrazovanja, a prije svega u njegovoj demokratizaciji, to mijenja poloaj uenika u tom procesu u smislu jaanja njegove aktivne pozicije

,,Nastavnik kao inovator tei da oslobodi potencijalne sposobnosti svojih uenika, a one se manifestuju u svakoj pozitivnoj reakciji za koju je pojedinac sposoban, kao i u dinamikoj razmjeni uticaja izmeu pojedinca i njegove sredine.Radi se, u stvari, o nepredvidljivim veliinama koje se mogu pojaviti u linosti : potencijalnost kao vaspitni proces, kao i drugi procesi, mogu razviti ili prenebregnuti.Najbolji stav koji svaki nastavnik moe zauzeti u pogledu otkrivanja, razvijanja i oslobaanja potencijalnih sposobnosti je da ima optimistiki stav, iroko shvatanje o postajanju razliitih sposobnosti kod svakog uenika.

1.4 Dosadanja istraivanja

Ovom problematikom,tj. ulogom nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi bave mnogi metodiari,a naveemo samo neke: Ivi, Peikan, Jankovi, Kijevanin, Gvozdenovi i drugi.

S obzirom da je reforma obrazovanja jo uvijek u toku, teko je doi do preciznih i konanih rezultata istraivanja vezanih za ovu temu.Za sada postoje posebni programi za obuku nastavnika, organizovani od strane Zavoda za kolstvo Crne Gore (sektor za nastavu), iji je osnovni cilj da nastavnike prvog, drugog, treeg razreda dodatno obrazuju za poduavanje u novoj osnovnoj koli. 2. METODOLOKI PRISTUP2.1 Problem i predmet istraivanja

Ideja o aktivnom uenju nije nastala iz pokuaja da se djeca u koli relaksiraju, zabave i odmore od ozbiljnog intelektualnog rada, ve primarno iz pedagokih razloga,tj. da ono to djeca ue u koli naue kvalitetnije i bolje i da ta znanja budu smiljenije trajnija i upotrebljivija.Do ideje aktivnog uenja stiglo se zbog pedagoke neefikasnosti i neuspjenosti postojeeg modela rada u koli.

Prvi cilj savremeno organizovane nastave jesu bolji obrazovni rezultati, a drugi, ne manje vaan, jeste popravljanja poloaja djeteta u koli, kako bi ono dobilo vie prilika da donosi odluke, da bira, da se slobodno izraava, da bude pitano za stav, miljenje, sud, da bude ravnopravno, da bude prartner u pedagokoj komunikaciji, da bude potovan njegov tempo rada i mentalne specifinosti, da se vie uvaavaju njegova van kolska znanja i umijenja, interesovanja.

Od linosti nastavnika, u savremeno organizovanoj nastavi, u velikoj mjeri zavise kvantitativni aspekti uenja, vaspitni i nastavni postupci, metode i oblici rukovoenja, interpersonalni odnosi i klima u razredu.Savremeni nastavnik postaje posrednik izmeu uenika i znanja koje oni stiu iz drugih izvora.U veoj mjeri nastavnik dobija ulogu konsultanta, organizatora rada uenika i njihovog samoobrazovanja.Uspjeno odvijanje nastavnikih djelatnosti podrazumijeva valjan rezultat, a to znai aktivnost sa minimalnim brojem greaka.Kao i u drugim djelatnostima,tako i u prosvjetnoj djelatnosti greke vrebaju na svakom koraku.One mogu da se pojave u odnosu na cilj konkretnog aca ili cjelokupne nastave.Isto tako, greke su pratilac izbora nastavnih sredstava kojima bi trebalo da ostvarimo odreene ciljeve.Na nivou normativnog odreenja djelatnosti takoe mogu da se pojave greke,kao u kontekstu tumaenja znaenja odreenog ponaanja.Nastavnici esto jo uvijek primjenjuju tradicionalnu organizaciju nastave,a njihova uloga u toj nastavi je iskljuivo predavaka,to moe biti nedostatak,takoe nastavnik moe da ima nedovoljnu komunikaciju sa uenicima ili roditeljima uenika,kako bi oni na pravi nain dobijali prave informacije o tome kako se njihovo dijete razvija i na ta treba da obrate panju.Iz svega navedenog definisaemo problem istraivanja a to je : Neadekvatna uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima osnovne kole.Odakle potiu greke u radu nastavnika: nedovoljnog znanja posla kojim se bavi predrasuda i stereotipa

objektivnih razloga

pogrenih odluka

Predmet naeg istraivanja je : Uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima osnovne kole.2.2 Cilj i zadaci istraivanja

Cilj naeg istraivanja je da utvrdimo kakva je i u kojoj mjeri je zastupljena motivaciona uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi.

Da bi ostvarili utvreni cilj istraivanja neophodno je realizovati sledee zadatke:

utvrditi da li nastavnici prihvataju promjene u organizaciji nastave

ispitati na koji nain nastavnici organizuju nastavu u niim razredima osnovne kole

ispitati da li su nastavnici pohaali seminare savremeno organizovane nastave

utvrditi koja je najznaajnija uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi.

2.3 Hipoteze istraivanja

Na osnovu definisanog problema,postavljenog cilja i utvrenih zadataka polazimo od sledeih hipoteza:Glavna hipoteza:

pretpostavlja se da nastavnici u nedovoljnoj mjeri sprovode savremenu nastavu u niim razredima osnovne kole.

Sporedne hipoteze:

pretpostavlja se da nastavnici u dovoljnoj mjeri sprovode savremenu nastavu pretpostavlja se da nastavnici organizuju nastavu na savremen nain pretpostavlja se da su nastavnici pohaali seminare savremeno organizovane nastave

pretpostavlja se da su najznaajnije vrijednosti savremeno organizovane nastave,prema miljenju nastavnika,poboljanje kvaliteta nastave i uenja i sticanje trajnijih i primjenljivih znanja u savremeno organizovanoj nastavi 2.4 Karakter i znaaj istraivanjaPo karakteru ovo istraivanje pripada pripada grupi primijenjenih istraivanja, tj.operativnih istraivanja. Zbog toga to se pedagoka saznanja do kojih dou teorijska istraivanja prilagoavaju potrebama vaspitne prakse s ciljem da se ta praksa osavremenjuje , unapreuje i razvija. Dobijeni rezultati ovog istraivanja doprinijet e boljem uvidu u tome kakva je uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima osnovne kole. 2.5 Metodoloki pristup

Metodoloki pristupi koji e se koristiti u istraivanje su:

racionalno deduktivni

emirijsko induktivni

Kako bi se to potpunije ostvario cilj,autor je odluio da istraivanje otpone analizom uloge nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi, pri emu emo napraviti uvid u ono to nastavnik jeste i to se oekuje od njega u procesu savremeno organizovane nastave.

U istraivakom dijelu najzastupljeniji e biti emirijsko induktivni pristup, a u teorijskom dijelu racionalno deduktivni.

2.6 Varijable u istraivanje

Ovo istraivanje sadri:

Nezavisnu varijablu:

nastavnik u savremeno organizovanoj nastaviDa bi se odgajale takve osobe, potrebna je reforma obrazovanja koja se kod nas poela sprovoditi na taj nain to se pokuava prevazii tradicionalna kola, a znaajan akcenat se stavlja na aktivno uenje.Bez obzira na to koliko je reforma dobro osmiljena i prilagoena vremenu i okruenju, bez konstantne i potpune pripreme, ali i neprekidnog profesionalnog usavravanja predmetnih nastavnika ne moe se sprovesti implementacija.Jasno je da je uloga nastavnika glavna karika u realizaciji nastave organizovane na savremen nain, koju esto u literaturi nazivaju aktivna nastava.Njegova komunikacija sa uenicima je u prvom planu, jer sve vie postaje saradnik i to ne samo onaj koji prenosi znanje, ve i onaj koji upuuje i vodi uenike kako da dou do njih, kako da organizuju svoje uenje i kako da njime upravljaju.

Zavisnu varijablu: Vei kvalitet nastave, formiranje kooperacionih odnosa meu uenicima, vee angaovanje uenika u procesu nastave.Cilj aktivne kole jeste razvoj linosti i individualnosti svakog djeteta, a ne samo usvajanje nekog kolskog programa. Ocjenjuje se zadovoljstvo djece preduzetim aktivnostima, napredak djeteta u poreenju sa njegovim poetnim stanjem, motivisanost i zainteresovanost i aktivnosti, razvoj linosti. Ovakav nain rada doprinosi poboljanju kvaliteta nastave i uenja, kao i meu samim uenicima stiu se trajnija i opte primjenjiva znanja, uenici se osposobljavaju za intelektualno osamostaljivanje.

2.7 Metode, tehnike i instrumenti istraivanjaNa osnovu predmeta, cilja i zadatka istraivanja koristit emo se deskriptivnom metodom. Predvieno istraivanje fokusirat emo na utvrivanje uloge nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima osnovne kole. Za provjeru datih hipoteza u istraivanju koristit emo anketiranje kao istraivaku tehniku. Anketiranje e biti anonimno, kako bi dati odgovori bili to iskreniji i potpuniji. Kao instrument bie koritena anketa ( upitnik ) za nastavnike. 2.8 Populacija i uzorak istraivanjaOsnovni statistiki skup populaciju iz koga emo izabrati statistike jedinice za uzorak istraivanja profesori razredne nastave osnovnih kola na teritoriji Bijelog Polja. Ovaj uzorak pripada grupi uzoraka koji se ne temelje na teoriji vjerovatnoe, tj.namjerni ( hotimini ) uzorak i obuhvata sve profesore razredne nastave u sledeim osnovnim kolama.Tabela 1. Struktura uzorka

OptinaNaziv kolske ustanoveBroj nastavnika

Bijelo PoljeO ,, Marko Miljanov,,5

Bijelo PoljeO ,, Vladislav Sl. Ribnikar,,4

Bijelo PoljeO ,, Risto Ratkovi,,4

Bijelo PoljeO ,, Duan Kora,,4

Bijelo PoljeO ,, Braa Ribar,,3

520

2.9 Preliminarno ( sondano ) istraivanjeU preliminarnom istraivanju bie anketirana 3 nastavnika da bi utvrdili validnost instrumenata koje emo koristiti, vrijeme koje je potrebno za popunjavanje instrumenata. Istraivanje e biti sprovedeno nedelju dana prije glavnog istraivanja.2.10 Organizacija i tok istraivanjaNakon prouavanja pedagoke literature, upoznavanja sa predmetom i problemom istraivanja pristupit emo samom toku istraivanja. Istraivanje e biti sprovedeno u navedenim kolama na teritoriji optine Bijelo Polje. Nakon dogovora sa direktorima kola, pristupit emo anketiranju nastavnika niih razreda osnovne kole.

2.11 Statistika obrada podatakaPri statistikoj obradi podataka koristit emo X2---testfo- empirijske ili opaajna frekfencija pojedinog polja

ft- oekivana ili teorijska frekfencija pojedinog polja

ft=fr*fk/N

- suma ili zbir; X2 hi kvadrat X2=[(fo-ft)/ft]3. STRUKTURA IZVJETAJA ISTRAIVANJA1. TEORIJSKI PRISTUP PROBLEM1.1 Savremeno organizovana nastava ( Aktivna nastava )

1.2 Uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi

1.3 Definisanje osnovnih pojmova

1.4 Dosadanja isttraivanja2. METODOLOKI PRISTUP

2.1 Problem i predmet istraivanja

2.2 Cilj i zadaci istraivanja

2.3 Hipoteze istraivanja

2.4 Karakter i znaaj istraivanja

2.5 Metodoloki pristup

2.6 Varijable u istraivanju

2.7 Metode,tehnike i instrumenti istraivanja

2.8 Populacija i uzorak istraivanja

2.9 Preliminarno (sondano) istraivanje2.10 Organizacija i tok istraivanja

2.11 Statistika obrada podataka3. REZULTATI ISTRAIVANJA3.1 Miljenje nastavnika o promjenama u organizaciji nastave u niim razredima osnovne kole

3.2 Organizacija nastave na savremen nain u niim razredima osnovne kole

3.3 Obuka nastavnika za realizaciju savremeno organizovane nastave u niim razredima

osnovne kole

3.4 Uloga nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima

osnovne kole

LITERATURA

PRILOZI

Literatura:1. Bakovljev,M.(1982): Aktivna nastava, ,,Pedagogija,Beograd;

2. orevi,J.:Inovacije u nastavi, ,,Institut za pedagoka istraivanja,Beograd;3. ukanovi,R.(2000): Obrazovanje nastavnika kao teorijski i pedagoko andragoki

problem, (u asopisu Vaspitanje i obrazovanje,br.4) Podgorica;4. Ivi,I. i sar.(1997): Aktivno uenje, ,,Institut za psihologiju Beograd,Beograd,;

5. Kalin,B.(1982): Logika i oblikovanje kritikog miljenja, ,,kolska knjiga,Zagreb;

6. Kundaina,M.,Banur,V.(1982): Metodoloki praktikum, ,,Uciteljski fakultet u Uice

Uice;7. Obuka nastavnika za implementaciju reforme obrazovanja, ,,Zavod za kolstvo

Crne Gore; 8. Raievi,.(2001): Knjiga promjena, ,,Ministarstvo prosvjete i nauke Crne Gore,

Podgorica;

9. Statut JU Osnovna kola (2003), ,,Ministarstvo prosvjete i nauke Crne Gore,

Podgorica.PRILOG:ANKETNI UPITNIK ZA NASTAVNIKE****

Ovim upitnikom elimo da saznamo kakvo je Vae miljenje o ulozi nastavnika u savremeno organizovanoj nastavi u niim razredima osnovne kole. U daljem prilogu Vam dajemo anketni upitnik. Proitajte pitanja i ponuene odgovore. Kada razmislite, zaokruite jedan od odgovora. Molimo Vas da budete iskreni prilikom davanja odgovora.

1. Pol: a) M b) 2. Godina starosti:___________

3. Godina staa:____________

4. kolska sprema:

a) srednja kola b) via kola c) visoka kola

5. Zaposlen sam u koli:__________________________________

6. Sredina u kojoj se nalazi kola je:

a) gradska b) prigradska c) seoska

7. Sredina u kojoj ivim:

a) grad b) prigradsko naselje c) selo

8. Da li mislite da je ambijent u uionici bitan za odgovarajucu organizaciju rada

a) Da b) Ne c) Ne znam

9. Da li mislite da bi kooperativno uenje trebalo poveati


10. Mislite li da bi interaktivnu nastavu trebalo poveati kod nekih predmeta(interaktivna nastava matematike,prirode i drutva) a) Da b) Ne c) Moda

11. Da li treba poveati saradnju kole i porodice


12. ta mislite o ulozi raunara u nastavi kod niih razreda

a) Dobro b) Loe c) Ne znam

13. Da li ste za implementaciju novih nastavnih programa


14. Koliko puta biste ili na strune programe obuke(seminare,radionice,kurseve)

a) 1 nedeljno b) 1 mjeseno c) 1 u tri mjeseca

d) dati svoje miljenje:___________________________

15. Mislite li da bi objavljivanje prirunika i asopisa sa navedenim primjerima dobre prakse,preporuivanje strune literature iz oblasti metodologije pomoglo usavravanju nastavnika u nastavi


16. Da li sebe smatrate za

a) savremenog nastavnika b) tradicionalnog nastavnika

c) dati svoje miljenje:_____________________17. Da li smatrate da treba uvesti za uenje jo jedan strani jezik

a) Da b) Ne

18. Koji je uzrast po Vama najadekvatniji za poetak uenja stranog jezika

a) 2 razred b) 3 razred c) 4 razredHVALA NA SARADNJI !

Kalin,B.:Logika i oblikovanje kritikog miljenja, ,,kolska knjiga, Zagreb,1982,str.12.


orevi,J.:Inovacije u nastavi, ,,Institut za pedagoka istraivanja,Prosvjeta-Beograd,1986,str.33.


ukanovi,R.:Obrazovanje nastavnika kao teorijski i pedagoko-andragoki problem, ,,Vaspitanje i obrazovanje,Podgorica,2000,br.4.

orevi,J.:Inovacije u nastavi, ,,Institut za pedagoka istraivanja,Prosvjeta-Beograd,1986,str.142.

VIDI:Bakovljev,M.(1992):Didaktika, ,,Nauna knjiga,Beograd,str.25-26.

PAGE 2

univerzitet crne gore

Documents