uniwersytet dzieci wykład -jak dorastanie dzieci wpływa na życie rodziny

Jak dorastanie dzieci wpływa na życie rodziny?Barbara Żak, pedagog, socjoterapeuta, Ośrodek ReGeneRacja

Jak przeżyć dorastanie naszych dzieci?

3

„Dojrzewanie, czyli ostatni rozdział dziecinstwa, odgrywa podobnie istotna

role, co narodziny. Zarówno dla nastolatka, jak i jego opiekunów okres ten jest wielka

niewiadoma.”

[Dolto, 1995], możesz wpisać źródło materiałów

Jak dorastanie dzieci wpływa na życie rodziny?

3

4

Adolescencja nie dotyczy tylko młodego człowieka, ale całego systemu rodzinnego i jest taką fazą w cyklu życia, której zadania dotyczą wszystkich członków rodziny.

Podstawowe zadanie - separacja i indywiduacja jednego z członków rodziny - młodego chłopaka czy dziewczyny.

Jest to więc separacja z systemu rodzinnego - w takim samym stopniu dotyczy ona adolescenta jak i rodziny.

Tutaj możesz wpisać źródło materiałów

Adolescencja - zadanie dla nastolatka?


4

5

Żeby łatwiej przejść przez okres dorastania dziecka trzeba zrozumieć to, co dzieje się w tym czasie zarówno w nastolatku, jak również w rodzicach.


Jak przeżyć dorastanie naszych dzieci?


5

6

Życie rodziców nastolatka pokrywa się z życiem ich dziecka w kilku istotnych aspektach:

- przechodzą proces wyzwalania się z dotychczasowych ról, próbując radzić sobie z niepewnością, która tym zmianom towarzyszy jednocześnie kurczowo trzymając się tego, co dobrze znane,

- przechodzą krytyczny etap w swoim życiu, w którym koncentrują się na swojej tożsamości

- muszą zdefiniować na nowo swoje ja, aby dostroić się do nowej sytuacji.


Co zmienia się w życiu rodziców i nastolatka?


6

7

W okresie adolescencji rodzice przeżywają poczucie straty w kilku obszarach:

- ich rola jako osób najważniejszych w życiu dziecka dobiegła końca

- nadal są potrzebni dziecku, ale w znacznie mniejszym stopniu, zmniejsza się ich odpowiedzialność za dziecko

- tracą władzę i kontrolę fizyczną lub emocjonalną

- bliskość - więcej czasu dziecko spędza w samotności lub z przyjaciółmi

- zaufanie - rolę powiernika tajemnic przejmuje przyjaciel lub pamiętnik


Co przeżywają rodzice?


7

8

W okresie nastoletnim rodzice przestają być opiekunami, którzy wszystko wiedzą lepiej, a stają się niejako partnerami sparingowymi.

W boksie sparingpartner musi mieć dwie cechy:

- stawiać maksymalny opór i powodować minimalne szkody.

Jeśli rodzice nie podejmują wyzwania...

Jesper Juul - Przestrzeń dla rodziny

Jak zmienia się rola rodziców?


8

9

Stosują znane sobie dobrze „metody” np.:

1. Zamartwianie się:

- nowy członek rodziny w domach nastolatków,

- największa trucizna dla poczucia własnej wartości,

- wyraz braku zaufania do dziecka.

2. Odpytywanie - czyli nadmierna ingerencja i kontrola.

3. Krytykowanie - wynikające często z poczucia „dbania” o dziecko.


Jak reagują rodzice?


9

10

4. Powierzchowne interpretowanie niektórych sygnałów wysyłanych przez dziecko - np. jestem dorosły - dam sobie radę

5. Wycofywanie się z relacji ( np. z poczucia odrzucenia przez dziecko, z poczucia braku kompetencji wychowawczych)


Jak reagują rodzice?


10

11

W organizmie młodego człowieka zachodzą zmiany biologiczne, zmiany w sferze intelektualnej, afektywnej i społecznej.

Adolescencję można podzielić na dwa etapy:

- wczesne dorastanie, w którym dominują zmiany o charakterze biologicznym;

- późne dorastanie, dla którego charakterystyczne są zmiany psychospołeczne (umowna granica przypada mniej więcej na 16-17 rok życia).

W okresie dojrzewania płciowego oraz adolescencji wszystko, co dotąd było identyczne i trwałe, na czym można było polegać, ulega w mniejszym lub większym stopniu zakwestionowaniu z powodu szybkiego wzrostu ciała, równie szybkiego jak we wczesnym okresie dzieciństwa, jak również ze względu na dojrzałość płciową


Co się dzieje z nastolatkiem w okresie dorastania?


11

12

Szczególnie istotną właściwością okresu adolescencji jest jej sensytywność.

Sensytywny (z łac. sensitivus) oznacza tyle, co czuły zdolny do odczuwania wrażeń, emocji, a nawet nadwrażliwy, przeczulony.

Według dr K. Walewskiej to:

„... okres przede wszystkim niesłychanej samotności i przeżywania w niej pierwszych tak silnych doznań miłosnych i marzeń. One potem już nigdy takie nie będą bo są przeżywane w samotności.(...) Ten wiek to taki moment poruszenia w samotności.”

Adolescencja z perspektywy terapii - wywiad z dr K. Walewską i prof. I.Namysłowską wpisać źródło materiałów

Co się dzieje w młodym człowieku w okresie dorastania?


12

13

Jednym z ważniejszych zadań jest zbudowanie tożsamości

Tożsamość - wizja własnej osoby, jaką ma człowiek: właściwości wyglądu, psychiki i zachowania się z punktu widzenia ich odrębności i niepowtarzalności u innych ludzi. U podstaw procesu budowania tożsamości leżą zmiany zachodzące w trzech obszarach: biologicznym, psychicznym i społecznym.

W oparciu o te zmiany buduje poczucie własnej wartości.

* #!* #!

!(

%!

%

$!

! "

2

"!

!(

%!

%

$!

! "

2

"!

Nastolatek w okresie adolescencji...


13

14

Obszary eksploracji w procesie budowania tożsamości:

- eksperymentowanie z własnym ciałem (strój, dbanie o rzeźbę, kondycję,wygląd),

- eksperymentowanie w zakresie wytrzymałości własnego organizmu, sprawdzanie jego wydolności fizycznej i intelektualnej,

- eksperymentowanie w zakresie relacji społecznych - łamanie zasad, reguł, zachowania prowokacyjne.


...eksperymentuje


14

15

1. Zakończenie procesu separacji/indywidualizacji rozpoczętego w pierwszym roku życia;

2. Określenie własnej szeroko pojmowanej tożsamości: ustalenie tożsamości psychologicznej, psychoseksualnej, społecznej;

3. Ustalenie własnego systemu wartości;4. Określenie własnych celów życiowych;

5. Nawiązanie nowych, bardziej dojrzałych więzi z rówieśnikami obojga płci;

6. Kształtowanie roli męskiej lub kobiecej;

7. Akceptacja własnego wyglądu;

8. Osiągnięcie niezależności uczuciowej od rodziców i innych dorosłych;

9. Zapewnienie sobie niezależności ekonomicznej;

10.Wybór i przygotowanie się do kariery zawodowej;

11.Przygotowanie się do małżeństwa i życia rodzinnego.


Kilka „drobnych” zadań okresu adolescencji


15

16

Realizacja tych zadań zależy w dużej mierze od wsparcia dorosłych.

Brak wsparcia lub nadmierne oczekiwania budzą w nastolatkach bezradność albo lęk przed odrzuceniem przez znaczących dorosłych.

„Rodziny, które nie dają wsparcia, chociaż każda jest inna mają jedną wspólną cechę - brak wewnętrznych zasobów, zwłaszcza możliwości zmiany.”

Irena namysłowska, Psychoterapia 2011


16

17

W takiej rodzinie dochodzi do powoli kształtującej się obniżonej samooceny, narastających zaburzeń zachowania, na które rodzice nie reagują lub reagują niekonsekwentnie (chaotycznie), do samouszkodzeń, prób samobójczych. Młodzi ludzie podejmują nieskuteczne próby radzenia sobie poprzez dominację w grupie szkolnej, wiązanie się z grupami subkulturowymi, alkohol lub substancje psychoaktywne.Coraz częściej pojawiają się akty agresji, wreszcie wyraźne zaburzenia zachowania i emocji .



17

18

- kłamanie - sposób na ochronę własnej prywatności przed dorosłymi , może też wynikać z poczucia, że rodzice nie potrafią poradzić sobie z prawdą (myślą, że ja taki nie jestem);

- fascynacja niektórymi gatunkami muzyki przekazującej negatywne treści (gloryfikowanie narkotyków, alkoholu, eksponowanie okultyzmu, sadyzmu, przemocy, itp.) często jest przejawem buntu wobec norm i autorytetów ale również ma taką funkcję : bycie trendy, kreowanie własnego wizerunku, zaspokajanie potrzeb emocjonalnych, przyjemność;

- przynależność do destruktywnych grup wiąże się z obietnicą zaspokojenia potrzeb miłości, akceptacji, zrozumienia, samodzielności a jednocześnie oparcia i przynależności do grupy.


Czemu służą tzw. zachowania problemowe?


18

19

Rodzinę funkcjonalną charakteryzują:

•poczucie przywiązania, zaangażowania, bliskości;•szacunek dla różnic indywidualnych i odrębnych potrzeb;•stabilność organizacyjna-przejrzystość, spójność oraz przewidywalność wzorców reakcji;•adaptacyjność i elastyczność w razie zmiany;•otwarta, prawidłowa komunikacja;•skuteczne rodzicielskie przywództwo i autorytet;•skuteczność w radzeniu sobie z sytuacjami kryzysowymi.

Irena Namysłowska, Psychoterapia, 2011

Rodzina, która wspiera


19

20

1. Dobra komunikacja to dialog - nie mylić z odpytywaniem.

Ten, kto tylko pyta okrada relację z energii.

Ważne aby wszyscy członkowie rodziny mówili o tym, co jest dla nich ważne, w co są zaangażowani.

Dobre rady - tylko na prośbę dziecka.

2. Skuteczne rodzicielskie przywództwo i autorytet.

Przywództwo to nie władza absolutna!

Ważne aby wyrażać swoją opinię, przekazywać wartości ale decyzje pozostawiać dziecku (partner sparingowy).


O czym warto pamiętać?


20

21

3.Stawianie jasnych granic

kierowanie się tym czego chcemy, a czego nie;

zmiana polega na tym, że to co dawało kiedyś poczucie bezpieczeństwa jest teraz odbierane jako uciążliwe wtrącanie się.

4.Szacunek dla różnic

prawdziwa ciekawość dziecka i jego poglądów

ton głosu, często przekazuje informację „wiesz mniej, jeszcze musisz dojrzeć” -sprzeczną z tym co mówimy, pokazuje, że staramy się wpływać na młodego człowieka

5. Odpowiedzialność za własne dylematy


O czym warto pamiętać?


21

2222

Pomyślne zakończenie ...


Rodzina musi pozwolić odejść.Proces separacji powinien dokonać się bez poczucia winy. Czyli z przekonaniem, że opuszczenie rodziny przez młodego człowieka nie spowoduje jej rozpadu.

Kontaktul. Mydlarska 430-703 Kraków

Biuraul. Wiśniowa 36 m. 202-520 Warszawa

ul. Iwana Pawłowa 1/153-604 Wrocław

ul. Kościuszki 31a/810-503 Olsztyn

[email protected]

DZIĘKUJĘ!

uniwersytet dzieci wykład -jak dorastanie dzieci wpływa na życie rodziny

Education