Urazy mechaniczne i obrażenia - złamania, zwichnięcia, skręcenia,

krwotoki.

CELE

• Po zakończeniu kursu uczestnik powinien umieć zademonstrować:

- Jak rozróżnić złamanie, zwichnięcie, skręcenie,

- Jak rozpoznać krwawienie tętnicze (zagrażające życiu bezpośrednio),

PODSTAWOWE WIADOMOŚCI

ZŁAMANIE:

Złamanie, to przerwanie ciągłości tkanki kostnej obejmujące część lub całość jej przekroju

ZŁAMANIA – MECHANIZM URAZU:

• Bezpośredni – siła urazu działa bezpośrednio na kość– Najczęściej: poprzeczne, skośne lub z pośrednim odłamem– Złamania z uderzenia– Złamania z upadku (nadgarstek, rzepka)

• Pośredni – siła urazu działa poprzez inną kość, staw, ścięgno, itp.– Złamania z pociągnięcia– Złamania z wygięcia– Złamania ze skręcenia– Złamania ze zgniecenia

OBJAWY ZŁAMANIA:• Ogólne:

– ↑ tętno, oddech, ↓ RR, utrata świadomości, wstrząs urazowy, zator, niedowład;

• Odcinkowe:– Zblednięcie, zaczerwienienie skóry;

• Miejscowe bezpośrednie:– Zniekształcenie, tarcie odłamów, ruchomość patologiczna (!!!

Tej ostatniej nie należy nigdy wykonywać!!!);

• Miejscowe pośrednie:– Ból samoistny, uciskowy, przy ruchach; ubytek funkcji,

patologiczne ułożenie, obrzęk, krwiak;

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Bezpieczeństwo• Ocenić stan chorego i określić kolejność wykonywanych

czynności;• Zapewnić drożność dróg oddechowych• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy zachodzi

konieczność)• Zapewnić funkcję układu krążenia• Opatrzyć ranę i założyć skuteczne, prowizoryczne

unieruchomienie• Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe• Jak najszybciej przekazać poszkodowanego do ośrodka –

ostateczne udzielenie pomocy

PIERWSZA POMOC• Nie nastawiać !• Unieruchomić w pozycji

zastanej• Założenie tymczasowego

unieruchomienia; wg zasady Pott’a:

– Przy złamaniu kości długiej unieruchomić 2 sąsiednie stawy

– Przy uszkodzeniu stawu unieruchomić 2 sąsiednie kości (kości tworzące ten staw)

• Obserwacja paliczków (niedokrwienie)

ZWICHNIĘCIE:

• Zwichnięciem nazywamy uszkodzenie stawu z całkowitą oraz trwałą (lub chwilową) utratą kontaktu przez jego powierzchnie

OBJAWY ZWICHNIĘCIA:

• Ból (samoistny, uciskowy, przy ruchach biernych i czynnych)

• Obrzęk• Wzmożone ucieplenie skóry

na stawem• Zniekształcenie obrysów

stawu• Krwiak w stawie• Zniesienie ruchów czynnych

i biernych• Przymusowe ustawienie

kończyny

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Staw wymaga unieruchomienia zgodnie z zasadą Pott’a, używając:– Chusty trójkątnej– Zawijając w koszulkę

• Obserwacja paliczków (niedokrwienie)

SKRĘCENIE:

• Skręcenie jest obrażeniem powstającym wtedy, gdy ruch w stawie przekracza zakres fizjologiczny.

• Uszkodzenie torebki i chrząstki stawowej, więzadła, a wewnątrz stawu wytwarza się krwiak.

OBJAWY SKRĘCENIA:

• Ból• Śródstawowy i

okołostawowy krwiak (wymaga usunięcia)

• Obrzęk• Zniekształcenie obrysów

stawu• Wzmożone ucieplenie

skóry nad stawem• Przymusowe ustawienie

kończyny w stawie• Patologiczne zwiększenie

zakresu ruchów w stawie

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Unieruchomienie uszkodzonego stawu– Opaska elastyczna

• Ułożenie przeciwobrzękowe kończyny

KRWOTOKI:

Krwotok, to gwałtowna utrata krwi z organizmu, w następstwie uszkodzenia naczyń krwionośnych.

Rozróżniamy:– Krwotok wewnętrzny

– Krwotok zewnętrzny

KRWOTOK WEWNĘTRZNY:

• Najczęstszą przyczyną krwotoku wewnętrznego jest uraz tępy (uderzenie, upadek z wysokości, wypadek komunikacyjny)

• Utrata >2 litrów krwi prowadzi do wstrząsu hipowolemicznego

KRWOTOK ZEWNĘTRZNY:

• Najczęstszą przyczyną krwotoku zewnętrznego jest uraz – złamanie otwarte, ciało obce w tętnicy

• W wyniku np. wypadku komunikacyjnego może to być zerwanie powłok skórnych

KRWOTOK ZEWNĘTRZNY:

• Krwotok tętniczy charakteryzuje się pulsującym w rytm skurczów serca wypływem jasnoczerwonej krwi.

• W krwotoku żylnym z powierzchni rany krew wypływa jednostajnym strumieniem, jej kolor jest ciemnoczerwony.

KRWOTOK ZEWNĘTRZNY:

• Nasze czynności, to:• Wezwanie kwalifikowanej pomocy medycznej

• Obłożenie narzędzia gazikami

• Założenie opatrunku unieruchamiającego narzędzie

• Ciało obce w ranie

– Gdy przyczyną urazu jest ostre narzędzie – nie wyjmujemy go z rany !

ZASADY POSTĘPOWANIA DORAŹNEGO:

• Bezpieczeństwo• Ocenić stan chorego i określić kolejność wykonywanych

czynności;• Zapewnić drożność dróg oddechowych• Zapewnić skuteczne oddychanie (gdy zachodzi

konieczność)• Zapewnić funkcję układu krążenia• Zatamować krwawienie zewnętrzne opatrunek uciskowy,

unieruchomić ciało obce• Wdrożyć postępowanie przeciwwstrząsowe – uniesienie

kończyn• Jak najszybciej przekazać poszkodowanego do ośrodka –

ostateczne udzielenie pomocy

PYTANIA?

PODSUMOWANIE

Nauczyliśmy się:• Jak rozróżnić złamanie, zwichnięcie, skręcenie,• Jak rozpoznać krwawienie tętnicze (zagrażające

życiu bezpośrednio),

Dziękuję za uwagę