urdherimi per te mire dhe ndalimi nga e keqja

7/30/2019 Urdherimi Per Te Mire Dhe Ndalimi Nga e Keqja

1/104


2/104

Fondacioni i Rinis Islame Cyrih www.islamischen.ch e-mail: [email protected] 2

N emr tA ll-llahut, t Gjithmshirshmit, M shiruesit!

URDHRIMI PR T MIR DHENDILIMI NGA E KEQJA

Ahmed Ibn Tejmijje

Botuar nga: SHB NUNT gjitha t drejtat e ktij libri i takojn botuesit


3/104


HYRJE.............................................................................................................. 6URDHRIMI N T MIR: PEJGAMBERI JON DHE ATA PARA TIJ .................................................................. 7

KY POPULL SHT POPULLI M I MIR PR NJERZIT.......................................................................... 9

SHT MARUF (E MIRA) DHE MUNKER (E KEQJA)? ........................................................................14LE T JET URDHRIMI JUAJ N T MIRN NJ E MIR N VETE ................................................................16DOBIT DUHET T JEN M T MDHA SE PASOJAT NEGATIVE ..................................................................16METODOLOGJIA E URDHRIMIT N T MIR DHE NDALIMIT PREJ T KEQES ........................................................18KURTHAT E URDHRIMIT N T MIRN DHE NDALIMIT PREJ T KEQES ............................................................19KRYENGRITJA KUNDR IMAMIT T MUSLIMANVE ............................................................................21

PARIMI I PRGJITHSHM I URDHRIMIT DHE NDALIMIT........................................................................22SHT E OBLIGUESHME Q T GJITHA GJRAT T VLERSOHEN SIPAS KRITERIT T SHERIATIT...........................................23DASHURIA NDAJ T MIRS DUHET T JET N HARMONI ME AT KA DO ALLAHU ...................................................25DASHURIA DHE URREJTJA E ZEMRS ......................................................................................26FAR DO T THOT SAKTSISHT EPSH (HAUAA) .............................................................................27PASIMI I EPSHIT N FET E MPARSHME ...................................................................................28AT Q PERSONI E DO DHE URREN DUHET T JET N PAJTIM ME URDHRIN E ALLAHUT DHE PEJGAMBERIT T TIJ (Sallallahu alejhi ue selam)...31KA JAN PUNT E MIRA?............................................................................................32VEPRA SSHT E MUNDUR, PRVE ME DITURI DHE T KUPTUAR ...............................................................34N URDHRIMIN E T MIRS LIPSEN BUTSIA, DURIMI DHE VETPRMBAJTJA ......................................................35VSHTIRSIA E KTYRE KRKESAVE .......................................................................................38


4/104


MOSBINDJA NDAJ ALLAHUT SHKAKTON VSHTIRSI, BINDJA SHKAKTON LEHTSIM...................................................39DNIMI I POPUJVE T MPARSHM NGA ALLAHU PR SHKAK T MOSBINDJES S TYRE................................................40DNIMI I KEQBRSVE N KT BOT DHE N TJETRN .......................................................................41PREMTIMET DHE KRCNIMET ME DNIM QEN PJESA E PAR E SHPALLJES........................................................46DALLIMET N LIDHJE ME URDHRIMIN DHE NDALIMIN JAN SHKAK PR NDARJE ...................................................47MKATET JAN T DSHIRUARA PR NATYRN NJERZORE.....................................................................48LAKMIA SHT SHKAK PR RRSHQITJEN N DEVIJIM.........................................................................49LLOJET E MKATEVE ..................................................................................................51SUKSESI N SHTJET E KSAJ BOTE ARRIHET ME DREJTSI....................................................................52

NATYRA NJERZORE: TIRANI, INAT DHE SHTYPJE............................................................................53KATEGORIT E NJERZVE N KT SHTJE ................................................................................54E MIRA DUHET TA MBSHTES T MIRN, ASHTU SI E KEQJA E MBSHTET T KEQEN ................................................58E KEQJA DUHET T PRBALLET ME T MIRN...............................................................................63ASHPRSIA E SPROVS SHKAKTON NGRITJEN E POZITS .......................................................................64DURIMI SHT I DOMOSDOSHM N T BRIT MIR ..........................................................................65NEVOJA PR SIGURIN E BESIMIT ........................................................................................65

KRITICIZMI I KOPRACIS DHE FRIKS ......................................................................................67LLOJET E KOPRRACIS .................................................................................................69KRITICIZMI I FRIKS...................................................................................................71SHTJET E NJERZVE NUK DO T SHKOJN N RREGULL, PRVE ME GUXIM DHE BUJARI............................................72


5/104


SHT GUXIMI? ....................................................................................................74KTHIMI N DURIM DHE LLOJET E TIJA.....................................................................................74NDALIMI I TEJKALIMIT T KUFIJVE .......................................................................................77ENTUZIAZMI DHE GUXIMI Q SHT I LAVDRUESHM........................................................................81KARAKTERI PR T CILIN KA NEVOJ BESIMTARI .............................................................................83FRIKA PREJ RNIES N SPROV SI ARSYETIM PR NEGLIZHIMIN E URDHRIMIT N T MIR ............................................84DO QENIE NJERZORE KA NEVOJ PR URDHRIM DHE NDALIM ...............................................................88BIJT E ADEMIT NUK JETOJN, PRVE N SHOQRI..........................................................................88KJO E URDHRUAR DUHET T JET ME AT T CILN E KA URDHRUAR ALLAHU DHE PEJGAMBERI I TIJ..................................89

KUSH JAN PRGJEGJSIT NGA MESI JUAJ T CILT URDHROJN N AT Q SHT E MIR? ........................................91QLLIMI I PASTR KRKOHET Q T KNAQET ALLAHU N T GJITHA VEPRAT E MIRA ................................................92ALLAHU NUK PRANON PREJ NDONJRIT TJETR POS ISLAMIT ...................................................................96DOMETHNIET E ISLAMIT...............................................................................................97DOMETHNIA E T NSHTRUARIT FYTYRN ALLAHUT ..........................................................................99DEFINICIONI I VEPRAVE T MIRA....................................................................................... 101DOMETHNIA E SUNETIT N PREDIKIMIN E SELEFIT....................................................................... 103


6/104


HYRJEI gjith lavdrimi i takon Allahut. Ne e lavdrojm At, dhe krkojm ndihmn dhe faljen e Tij.Krkojm strehim tek Allahu nga e keqja e cila sht brenda nesh, dhe nga e keqja e veprave tona.

At q e udhzon Allahu, askush smund ta humb dhe at q Allahu e humb, askush smund taudhzoj.

Dshmoj se ska zot tjetr prve Allahut, i Cili sht pa ortak, dhe dshmoj se Muhamedi sht

robi dhe i Drguari i Tij. Allahu e drgoi at me udhzim dhe rugn e s vrtets, ashtu q Ai talartsoj at mbi t gjitha mnyrat tjera t jets. Allahu mjafton si dshmitar. Allahu drgoftbekimet dhe prshndetjet e Tija mbi Muhamedin dhe mbi njerzit e Muhamedit.

Urdhrimi n t mirn dhe ndalimi prej t keqes sht ajo me t ciln Allahu i drgoi librat eshpallura, dhe me kt Ai drgoi t Drguarit e Tij, dhe kjo sht pjes integrale e rrugs (fes).Porosia e Allahut prbhet nga pjest informative dhe udhzuese. Sa i prket atyre informative,

Allahu na informon pr veten e Tij, si sht teuhidi (monoteizmi), apo informimi q Ai na e bn

n lidhje me krijimin e Tij, si jan rrfimet e njerzve dhe Pejgamberve t mparshm t cilatprmbajn pr ne msime, krcnime dhe premtime. Pjesa udhzuese konsiston n urdhrat qduhet br, urdhrat q sduhet br, dhe gjrat t cilat i mbeten zgjedhjes dhe diskrecionit ton.


7/104


Kshtu, sht prmendur n hadith se kaptina e Kuranit e cila fillon me: (Thuaj: Ai sht Allahu.I Vetmi. . .) sht e barabart me nj t tretn e Kuranit, pr shkak se kjo prfshin t tretn eteuhidit. Kurani prbhet nga teuhidi, urdhrat, dhe ngjarjet historike.)

URDHRIMI N T MIR:PEJGAMBERI JON DHE ATA PARA TIJ

Allahu ka thn duke e prshkruar Muhamedin (Sallallahu alejhi ue selam):

Ai i urdhron ata n at q sht e mir dhe ua ndalon at q sht e keqe. Dhe Ai ua lejon atyreat e cila sht e pastr dhe e mir, ndrsa ua ndalon at e cila sht e papastr dhe e urryer.(Kuran 7:157).

Kjo sqaron prsosurin e porosis s Pejgamberit Muhamed (Sllallahu alejhi ue selam). Ai shtn gjuhn e t cilit Allahu e ka urdhruar tr at q sht e mir, e ka ndaluar tr at q sht ekeqe, ka lejuar do gj t pastr dhe ka ndaluar do papastrti apo send t dmshm. Pr ktarsye, sht transmetuar se Pejgamberi ka thn:

Un jam drguar q ti plotsoj kualitetet e karakterit t mir.

Dhe ai tha n hadithin e vrtet:


8/104


Analogjia ime n raport me pejgambert tjer t Allahut sht sikurse analogjia e njeriut i cili eka ndrtuar nj shtpi. Ai plotsoi dhe prsosi do gj n lidhje me shtpin, prve vendit t njtulle t vetme. Njerzit kalonin pran shtpis dhe shprehnin knaqsin ndaj bukuris s saj, por

ata thonin: Vetm sikur t mos mungonte edhe kjo tull. Un jam ajo tull, dhe un jam vula ePejgamberve.

Prmes Muhamedit, Allahu e plotsoi rrugn (fen) e cila prfshin urdhrimin e t gjitha tmirave, ndalimin e t gjitha t kqijave, lejimin e do gjje t pastr, dhe ndalimin e do gjje tpapastr. Sa i prket Pejgamberve t cilt erdhn para tij, porosia e tyre nganjher prmbantendalimin e disa gjrave t pastra dhe t mira, si ka thn Allahu:

Pr shkak t disa krimeve t bra nga ifutt, Ne ua ndaluam atyre disa gjra t pastra t cilat uqen lejuar atyre. (Kuran 4:160)

Po ashtu, porosia e tyre nganjher nuk i ndalonte t gjitha gjrat e papastra si ka thn Allahu:

Tr ushqimi u qe lejuar bijve t Israilit, prve atij t cilin ata e zgjodhn q tia ndalojn vetespara se ta zbresim Teuratin. (Kuran 3:93)

Ndalimi i gjrave t papastra sht i prfshir n domethnien e ndalimit prej t keqes, mu ashtu

si lejimi i t gjitha gjrave t pastra sht i prfshir n domethnien e urdhrimit n t mirn.Kjo sht sepse ndalimi i gjrave t mira dhe t pastra sht pjes e asaj ka Allahu ka ndaluar.Kshtu, urdhrimi n t gjitha t mirat dhe ndalimi i t gjitha t kqijave nuk sht plotsuar,prve n Pejgamberllkun e Muhamedit (Sallallahu alejhi ue selam)) me an t cilit Allahuplotsoi kualitetet e karakterit t mir, gj q prfshin tr at q sht e mir. Allahu thot:


9/104


N kt dit Un e kam prsosur pr juve fen tuaj, dhe e kam plotsuar dhuntin Time ndajjush, dhe e kam pranuar pr juve Islamin si fe.

Allahu e ka prsosur rrugn pr ne, e ka plotsuar dhuntin e Tij ndaj nesh, dhe e ka pranuar prne Islamin (nnshtrimin) si mnyr tonn t jetess.

KY POPULL SHT POPULLIM I MIR PR NJERZIT

Allahu i ka atribuar popullit t Muhamedit karakteristikat e njjta t cilat Ai ia ka atribuar vetPejgamberit n ajetin paraprak kur Ai tha:

Ju jeni populli m i mir i ngritur pr njerzimin: ju jeni q urdhroni n t mirn dhe ndaloni prejt keqs, dhe ju besoni n Allahun. (Kuran 3:110).

Dhe Ai tha:

Besimtari dhe besimtarja jan mbrojts t njri-tjetrit: ata urdhrojn n t mirn dhe ndalojnprej t keqes. (Kuran 9:71)

Me domethnie t njjt, Ebu Hurejre, nj shoqrues i Pejgamberit dhe transmetues i shumhaditheve thoshte:


10/104


Ju jeni njerzit m t mir pr njerzit, ju i lidhni ata me zingjir e pranga dhe i trhiqni ata kahParajsa.

Allahu shpjegon n ajetin e lartprmendur at se ky popull sht populli m i mir pr njerzitd.m.th. m i dobishmi pr ta, ai i cili ua bn t mirn m t madhe atyre. Kjo sht sepse ataprbjn t mirn dhe dobin totale prmes urdhrimit n t mirn dhe ndalimit prej t keqes ngaana e tyre, n kualitet dhe kuantitet, meq ata urdhrojn tr at q sht e mir dhe ndalojntr at q sht e keqe, dhe porosia e tyre i sht adresuar t gjith njerzve t bots. Pr mtepr, ata e mbshtesin kt institucion me xhihad (prpjekje) n rrugn e Allahut me jett dhepronat e tyre, dhe kjo prbn dobin e plot pr botn.

Sa i prket popujve t mhershm, asnj prej tyre nuk i ndalonte t gjith njerzit me tr at qsht e mir, e as q i ndalonin t gjith njerzit n tr at q sht e keqe. Pr m tepr, ata nukbnin xhihad (prpjekje) n kt kauz. Disa prej tyre fare nuk jan angazhuar n luft tarmatosur, dhe ata q e bn kt, si jan ifutt, lufta e tyre prgjithsisht ishte me qllim q tidbojn armiqt e tyre nga toka e tyre, apo si lufton do popull i shtypur kundr shtypsit ttyre, e jo me qllim pr t thirrur njerzit n udhzim dhe drejtsi, e as q ti urdhrojn ata n tmirn dhe ti ndalojn prej t keqes. Allahu rrfen diskutimin vijues n mes Musait dhe pasuesvet tij:

O njerz, hyni n tokn e shenjt t ciln Allahu e ka caktuar pr juve, dhe mos ikni e q mpastajt gjindeni n nj humbje t mjer. Ata than: O Musa, aty jan nj popull i ashpr (luftarak),dhe ne sdo t hyjm n t derisa ata t dalin nse ata dalin, ather ne do t hyjm n t. . .


11/104


12/104


un pash nj grumbull t madh i cili zinte horizontet. M qe thn mua: Ky sht Umeti yt, dhen mesin e tyre jan shtatdhjetmij t cilt do t hyjn n parajs pa u marr n llogari.Dgjuesit e Pejgamberit u shprndan pa u dhn ndonj shpjegim i mtutjeshm. Pastaj,

shoqruesit (sahabt) diskutuan pr kt shtje duke thn: Sa na prket neve, ne qem lindurn idhujtari, por kemi besuar n Allahun dhe t Drguarin e Tij. . .por kta jan bijt tan. Kurspekulimi i tyre pr at se kush jan shtatdhjetmij njerzit i mbrriu Pejgamberit, ai tha: Atajan t cilt nuk e praktikojn shrimin me zjarr, apo q sprdorin fjal magjike (t besuarit naftsi magjike pr shrimin apo parandalimin e smundjeve), q nuk besojn n ogur, dhe t ciltplotsisht i mbshteten Zotit t tyre. Ukashe ibn Mihsan i ngrit dhe tha: A jam un njri prejtyre, O i Drguar i Allahut.? Pejgamberi tha: Po. Kur nj tjetr u ngrit dhe tha t njjtn gj,

Pejgamberi tha: Ukashe erdhi para teje.Nga kjo ne kuptojm prse koncenzusi i ktij Umeti sht dshmi, d.m.th. sepse Allahu na kainformuar se ata urdhrojn tr at q sht e mir, dhe ndalojn prej tr asaj q sht e keqe.Nse ata (Umeti Musliman) do t pajtoheshin t gjith q t lejojn dika t ndaluar, ta ln njobligim, t ndalojn dika t lejuar, apo t thon ndonj t pavrtet pr Allahun apo krijimin e

Tij, ata do t ishin urdhrues n at q sht e gabuar, ndalues t asaj q sht e mir, dhe kjosigurisht se nuk sht nga t folurit e pastr dhe punt e mira. Krahas ksaj, ajeti nnkutpon at se

fardoqoft q Umeti nuk ka urdhruar ssht e mir, dhe fardoqoft q nuk ka ndaluarssht e keqe. Meq ky sht Umet i cili urdhron t gjitha t mirat, dhe ndalon t gjitha tkqijat, ssht e mundur pr tr Umetin q t urdhroj dika q sht e keqe e as t ndalojdika q sht e mir.


13/104


Mu ashtu si na ka informuar Allahu se ky Umet do t prmbush kt detyr, Ai po ashtu e kabr kt obligim kolektiv (fard kifaje) pr Umetin Musliman duke thn:

Le t jet nj grup nga mesi juaj i cili thrret n at q sht e mir, urdhron n t mirn, dhendalon prej t keqes. Kta jan t sukseshmit.

Nuk sht detyr e praktikuesit t urdhrimit n t mirn dhe ndalimit prej t keqes q tshprndaj porosin ndaj dokujt n bot. Nj gj e till nuk sht krkuar as nga Pejgambert(paqja qoft mbi ta), dhe kjo sht nj ndihmes ndaj porosis Pejgamberike. M sakt, ajo qkrkohet sht q kjo t bhet e arritshme pr ata q e krkojn at. Nse ata tregohen neglizhentn krkimin e saj, ndonse ajo u sht br e arritshme, ather prgjegjsia bie mbi ta, e jo n

at. Meq urdhrimi n t mir sht obligim kolektiv, ashtu si Kurani qartazi tregon, ajo sshtobligim pr secilin individ Musliman, por pr ta si grup.

Meqense xhihadi sht pjes e prsosjes nse urdhrohet n t mirn dhe ndalohet prej t keqes,kjo, po ashtu, sht obligim kolektiv. Sa i prket obligimit kolektiv, kjo do t thot se nse ata qjan t ngarkuar me detyrn nuk e zbatojn at, ather donjri q ka mundsi pr t n fardoshtrirje sht n mkat aq sa sht shtrirja e mundsive t tija n at zon. Kjo sht sepseobligimi i tij (xhihadit) kur ka nevoj pr t, i takon do Muslimanit aq sa sht shtrirja e

mundsive t tija/saja, si ka thn Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam) n hadithin q gjindetn Muslim:

Kushdo prej jush q sheh duke u br ndonj e keqe, le ta ndrroj at me doren e tij (meforc). Nse ai ska mundsi ta bj kt, ather me gjuhn e tij, dhe nse ska mundsi ta bjkt, ather me zemrn e tij.


14/104


Meq kshtu qndron puna, sht e qart se urdhrimi n t mirn dhe ndalimi prej t keqessht njra prej t mirave me t mdha t ciln ne jemi urdhruar ta bjm.

SHT MARUF (E MIRA)DHE MUNKER (E KEQJA)?

Zbatimi i dnimeve t urdhruara nga Allahu ndaj kujtdoqoft q shkel kufijt e sheriatit shtpjes e ndalimit prej t keqes. sht obligim pr ata n pushtet (Ulu-ul-amr) d.m.th. dijetart nga

secili grup apo popull, udhheqsit e tyre, dhe t vjetrit e tyre, q t qndrojn mbi popullatn eprgjithshme duke i urdhruar ata n t mirn dhe duke i ndaluar prej t keqes, kshtu duke iurdhruar ata n tr at t ciln e ka urdhruar Allahu dhe i Pejgamberi i Tij. Pr shembull,

vendimi i Ligjit Islamik (Sheriatit) kjo sht pes namazet ditore n kohn e duhur t tyre,lmosha obligative, agjrimi obligativ, dhe pelegrinazhi n Meke. Po ashtu, besimi n Allahun,engjujt e Tij, Librat e shpallura t Tij, Pejgambert e Tij, Ditn e Gjykimit, besimi nparaprcaktimin e t gjitha gjrave - t mirn dhe t keqen, dhe koncepti i Ihsanit (niveli m i larti imanit apo besimit) q do t thot t adhurohet Allahu sikur t shihej Ai sepse, vrtet, edhe nseju nuk e shihni At, Ai gjithmon ju sheh juve. Pr m tepr, e mira (maruf) prfshin do gj, sjashtmi dhe s mbrendshmi, e cila qe urdhruar nga Allahu dhe Pejgamberi i Tij. Ktu prfshihen:sinqeriteti absolut (ikhlas) ndaj Allahut, mbshtetja n Allahun (teuekel), q Allahu dhePejgamberi i Tij t jen m t dashur pr besimtarin se gjithkush tjetr, shpresa pr mshirn e


15/104


Allahut dhe frika ndaj dnimit t tij, durimi me prcaktimin e Allahut dhe dorzimi i plot ndajurdhrit t Tij, t qenit i vrtet n t folur, prmbushja e obligimeve, kthimin e amanetevepronarve t tyre, mirsjellja ndaj prindrve, mbajtja e lidhjeve familjare, bashkpunimi n t

gjitha aktet e mira, bmirsia dhe bujaria ndaj fqinjve, jetimve, njerzve t varfr, udhtarve tmbetur keq, shokve, bashkshortve, shrbtorve, drejtsi dhe paansi n t folur dhe vepra,duke i thirrur njerzit n karakter t mir, si dhe aktet e vetprmbajtjes si jan vendosja emardhnieve me ata t cilt jan ndar, t dhnit atyre t cilt t refuzojn, dhe falja e atyre tcilt ju bjn keq. Urdhrimi i njerzve q t jen s bashku dhe kooperativ, dhe t ndalurit atanga mospajtimet dhe ndarja n mes tyre po ashtu sht pjes e urdhrimit n at q sht e mir.

Sa i prket t keqes (munker) t ciln Allahu dhe Pejgamberi i Tij e kan ndaluar, forma m e

rnd dhe e fundit e saj sht t shoqruarit ortak me Allahun. Shoqrim do t thot q ti lutemindokujt apo dikaje tjetr krahas Allahut. Ky ortak mund t jet dielli, hna, yjet apo planetet,ndonj engjll, njri nga Pejgambert, ndonj njeri i drejt apo shenjtor, ndonj prej xhinve,fotografit apo varret e ndonjrit prej ktyre, apo do gj tjetr n t ciln thirret prve Allahutt Lartsuar. Shoqrim (shirku) po ashtu sht krkimi i ndihms nga ndonj nga kto q uprmenden m lart, apo t brit sexhde atyre. E tr kjo dhe fardo e ngjashme me kt shtshoqrim (shirk) i ndaluar nga Allahu n gjuht e t gjith Pejgamberve t Tij.

do gj t ciln Allahu e ka ndaluar, po ashtu sht pjes e s keqes si sht mbytja epaarsyeshme, uzurpimi i prons s njerzve n mnyra t ndaluara, uzurpimi i prons me dhunapo friksim, kamata, bixhozi, t gjitha llojet e shitjeve apo kontratave t cilat Pejgamberi i kandaluar, ndrprerja e lidhjeve familjare, ashprsia ndaj prindrve, mashtrimi n peshim dhe matje,


16/104


dhe fardo forme e shkeljes n t drejtat e t tjerve. Po ashtu, n kt kategori jan t gjithaaktet e shpikura t adhurimit t cilat Allahu dhe Pejgamberi i Tij si kan urdhruar apo lejuar.

LE T JET URDHRIMI JUAJ NT MIRN NJ E MIR N VETE

Mirdashsia dhe simpatia jan mnyra korrekte pr urdhrimin e t mirs dhe ndalimit prej tkeqes. Pr kt arsye, sht thn:

Le t jet urdhrimi juaj n t mirn nj e mir n vete, dhe le t mos jet e keqe ndalimi juajprej t keqes.

DOBIT DUHET T JEN M TMDHA SE PASOJAT NEGATIVE

Duke qen urdhrimi n t mirn dhe ndalimi prej t keqes njra prej obligimeve m t mdhaapo akteve t lavdrueshme n Islam, sht e domosdoshme q dobia ktu t jet m e madhe sepasojat e veta negative. Ky sht shpirti i prgjithshm i porosive t Pejgamberve dhe librave tshpallur, dhe Allahu nuk e plqen kaosin dhe oroditjen. Tr ajo ka Allahu ka urdhruar sht e


17/104


dobishme dhe mshir e dobis. Allahu e ka lavdruar namazin (t kundrtn e oroditjes) dhemuslihin (reformuesit, apo ata t cilt nxisin n namaz). Dhe Ai i ka lavdruar ata q besojndhe bjn vepra t mira (salihat), derisa e ka dnuar rregullimin (fesad) dhe ata q e shkaktojn

at n shum vende n Kuran. Kshtu, kurdo q efektet e kundrta (mafsada) t ndonj akti turdhrimit apo ndalimit jan m t mdha se dobia e tij (maslaha), kjo ssht m pjes e asaj q

Allahu n ka urdhruar neve, edhe nse sht rasti q t lihen obligimet apo t brit e tndaluars. Kjo sht sepse besimtarit i takon q ti frikohet Allahut n raport me robrit e Tij, dheudhzimi i tyre ssht prgjegjsi e tij. Kjo sht pjes e domethnies s ajetit n t cilin Allahuthot:

O ju q besoni, vetat tuaja jan prgjegjsia juaj, ata q devijojn sdo t dmtojn ty kur ti

mbahesh pr udhzimin.Mbajtja me udhzim arrihet vetm duke prmbushur dhe zbatuar t gjitha obligimet. Kshtu,kur nj Musliman e bn at q sht obligative pr t duke urdhruar n t mirn dhe ndaluar prejt keqes, mu ashtu si i ka prmbushur t gjitha obligimet tjera, devijimi i atyre q devijojn nukdo ti bj atij ndonj dm.


18/104


METODOLOGJIA E URDHRIMIT N TMIR DHE NDALIMIT PREJ T KEQES

Urdhrimi n t mirn dhe ndalimi prej t keqes nganjher bhet me zemr, nganjher megjuh, dhe nganjher me dor (forcn fizike). Sa i prket praktikimit t saj me zemr, kjo shtobligative pr donjrin n do koh dhe do situat, meq praktikimi i tij nuk sjell vshtirsi.Kushdo q dshton q ta bj s paku kt ssht besimtar si n versionin e plot t hadithit tcituar paraprakisht:

Kushdo prej jush q sheh duke u br ndonj e keqe, le ta prmirsoj at me dorn e tij, nse

ska mundsi, ather me gjuhn e tij, dhe nse ska mundsi, ather me zemrn e tij, dhe kysht besimi m i dobt apo n nj version tjetr: prtej ksaj ska iman as sa nj far e vetme emustardit.

Ibn Mesud qe pyetur njher:

Kush jan t vdekurit e gjall?

ai u prgjigj:

Ai i cili nuk e vrteton t mirn/t drejtn si t till, dhe nuk e refuzon t keqen/t gabuarn.Ai i referohet personit t prshkruar n hadithin e vrtet i cili vazhdimisht dshtonte q tarefuzoj t keqen sa her q ai sprovohej. Pejgamberi tha:


19/104


Sprovat i tregohen zemrs sikur hasr (e kashts), kasht pr kasht. Cilado zemr q i pranonato, dhe i thith ato, e fiton nj pik t zez n t, dhe cilado zemr q i refuzon ato, e fiton njpik t bardh e t pastr n t. Kjo vazhdon derisa zemrat t jen dy llojesh: zemra e cila sht e

bardh, e qet, dhe e pastr sikur guri i shklqyer e cila sdo t dmtohet nga sprovat emtutjeshme pr sa t jen qiejt dhe toka, dhe tjetra e errt dhe e njollosur; ajo sht sikurse grepii kthyer n ann e kundrt n t ciln asgj smund t varet ajo as nuk e pranon at q sht e

vrtet as nuk e refuzon at q sht e keqe, prve asaj q prkon me epshet dhe prirjet e tija nt ciln zemra e tij plotsisht sht zhytur.

KURTHAT E URDHRIMIT N TMIRN DHE NDALIMIT PREJ T KEQES

Dy grupe njerzish gabojn n kt fush:

Njri grup e l at q sht e obligueshme pr ta n sfern e urdhrimit n t mirn dhe ndalimitprej t keqs, duke u ngjitur n interpretimin e gabuar t ajetit q u citua m lart:

O ju q besoni, vetat e juaja jan prgjegjsia juaj, ata q devijojn sdo t dmtojn ty kur timbahesh pr udhzimin.

Ebu Bekr e shpjegoi kt gabim n nj hutbe duke thn:


20/104


O njerz, vrtet ju e lexoni kt ajet, dhe e aplikoni aty ku ai nuk prket, sepse e kam dgjuarPejgamberin (Sallallahu alejhi ue selam) duke thn: Vrtet, kur njerzit e shohin keqbrsin, dhenuk e ndalojn at, Allahu do ti godas me nj dnim t prgjithshm.

Grupi i dyt dshiron q t urdhroj ne t mirn dhe t ndaloj prej t keqes me gjuht dheduart e tyre absolutisht dhe n do situat pa dituri t mjaftueshme t sheriatit, as vetprmbajtje,as durim, e as kujdes pr at q sht e dobishme dhe at q ka m shum dm sesa dobi, dhe atq sht e mundur dhe at q ssht e mundur. Kjo sht sikurse n hadithin e transmetuar ngaEbu Thalebe El-Khushenij:

. . . urdhrojeni njri-tjetrin n at q sht e mir dhe ndalojeni at q sht e keqe derisa tshihni bindje ndaj lakmis dhe pasimit t epsheve, dhe preokupimin me kt bot dhe fasciniminabsolut t donjrit me mendimin e vet, dhe kur t shihni situat mbi t ciln ju nuk keni kurrfarmundsie, ajo q ju takon juve ather jan shtjet private. Se vrtet, Ditt e Durimit jan dukeardhur; durimi n ato dit sht sikurse shtrngimi i prushit t nxeht me dorn tuaj. Shprblimi iatij i cili i prmbush t gjitha obligimet e veta n ato dit sht i barabart me shprblimin epesdhjet njerzve t till sot.

Ky grup, pastaj, urdhron dhe ndalon duke besuar se ata jan n bindje ndaj Allahut teala kurse

n realitet ata jan shkelsit e kufijve t Tij. N kt mnyr, shum nga grupet devijante dhe thumbura e konsideronin veten si urdhrues t s mirs dhe ndalues t s keqes si janhauarixht, mutezile, dhe rafidhat (Shiajt), dhe t tjer prej atyre q gabuan n t kuptuarit at q

Allahu u dha atyre me an t urdhrimit n t mirn dhe ndalimit prej t keqes, xhihadit luftues,


21/104


dhe shtjeve t tjera. Prishja e shkaktuar nga ky lloj i urdhrimit dhe ndalimit sht shum m imadh se fardo e mir q mund t rezultoj.

KRYENGRITJA KUNDRIMAMIT T MUSLIMANVE

Pr kt arsye, Pejgamberi na urdhroi q t jemi t durueshm kur ka padrejtsi nga ana esunduesit t Muslimanve, dhe na ndaloi q t luftojm kundr tij, prderisa ata falen, dhe ai tha:

Jipjuni atyre at q u takon, dhe luteni Allahun pr at q u takon juve. (Muslimi dhe t tjert)

Kshtu, njra prej parimeve fundamentale t Ehl es-Sune ue el-Xhemat: besnikria ndaj grupit tmadh t Umetit Musliman, t mos rrebelohet kundr sunduesit t tij, dhe shmangia prej betejavekur t paraqiten kaosi dhe fitna (rregullimi).

Sa i prket grupeve devijante si sht mutezile, ata e shohin luftimin kundr Imamve tMuslimanve si njrn prej parimeve t fes s tyre. Teuhidi q n terminologjin e tyr do t

thot mohimi i t gjith emrave dhe karakteristikave t Allahut, Drejtsia Hyjnore q do tthot mohimi i paraprcaktimit t Allahut n t gjitha gjrat, pozita n mes dy pozitave d.m.th.teoria e gabuar e tyre se donjri q mkaton nuk sht m besimtar dhe nuk sht krejtsishtpabesimtar, ai sht i ngjitur diku n mes, zbatimi i krcnimeve duke i marr n kuptimin eplot t fjals dnimet t cilat Allahu i lidh me mkate t ndryshme n Kuran, dhe urdhrimi n


22/104


t mirn dhe ndalimi prej t keqes pjes e teoris s tyre ktu sht lufta kundr Imamve tMuslimanve.

PARIMI I PRGJITHSHMI URDHRIMIT DHE NDALIMIT

E tr ajo q jemi duke thn vjen nn parimin e prgjithshm i cili thot se dobia dhe dmi jant prziera s bashku, dhe kur duhet zgjedhur n mes t brjes s nj t mire me disa efekte t

kqija ansore, apo lnies s asaj t mire q ti shmanget efekteve t kqija t saja, sht obligimq t zgjedhet kursi i cili ka dobi t prgjithshme apo prfundimtare. Kjo sht sepse urdhrimidhe ndalimi ndonse ato detyrimisht nnkuptojn arritjen e dobis, dhe parandalimin e s keqes,e kundrta e saj po ashtu duhet t mirret n konsiderim. Nse, n zbatimin e ktij urdhrimi apondalimi, ka m shum dobi t humbur sesa dobi t fituar, apo bhet dm m i madh sesa dmi tcilit i sht shmangur, ather kjo ssht pjes e asaj n t ciln Allahu na ka urdhruar, m sakt,kjo sht haram, pr shkak t faktit se dmi prfundimtar i tij sht m i madh sesa dobia e tij.


23/104


SHT E OBLIGUESHME Q T GJITHAGJRAT T VLERSOHEN SIPAS KRITERIT T SHERIATIT

Kriteri i vetm pr vlersimin e dmit dhe dobis s lartprmendur sht peshorja e Sheriatit.Kurdo q ka mundsi t pasohet teksti drejtprdrejt, ssht e lejuar q t krkojm gjetiu. Nsesmund t gjindet teksti pr problemin i cili e konfronton at, ai mund t bj prpjekje memendjen e tij q ta kuptoj vendimin me an t analogjis. T rralla jan tekstet legale pr t cilataskush nuk di se far nnkutpojn ato, dhe si e tregojn rrugn ato n vendimet e sheriatit.

Kshtu, nse nj individ apo grup vazhdimisht przien dika t mir me dika tjetr t keqe, dhenuk e bn njrn pa tjetrn, dhe as q do ti bj t dyjat s bashku, apo asnjrn prej tyre, atherssht e lejuar q t urdhrohen ata n t mirn e as t ndalohen prej t keqes. S pari, shtjaduhet t analizohet: nse e mira e prfshir sht m e madhe, ather ata duhet t urdhrohen qta bjn kt, edhe nse kjo sjell me vete t keqen e cila sht e nj shkalle t ult, dhe atasduhet ta ndalojn t keqen e prfshir q do t kishte pr pasoj humbjen e s mirs e cila shtm e madhe se ajo (e keqe). N t vrtet, ndalimi i ktill n nj situat t till do t ishte pjes ebllokimit t rrugs s Allahut (saddun en sebililah) dhe do t ishte prpjekje pr rrnjosjen edgjueshmris ndaj Allahut dhe Pejgamberit t Tij (Sallallahu alejhi ue selam) dhe drejt

eliminimit t bmirsis.N ann tjetr, nse e keqja e prfshir sht m e madhe, ajo duhet t ndalohet, edhe nse kjosjell me vete humbjen e nj t mire e cila sht e nj shkalle t ult. N rastin e ktill, urdhrimii ksaj t mire e cila sjell me vete nj t keqe t nj shkalle t lart n fakt sht urdhrim n t


24/104


keqen, dhe prpjekje n rrugn e mosbindjes ndaj Allahut dhe Pejgamberit t Tij (Sallallahu alejhiue selam).

Nse e mira dhe e keqja t cilat smund t ndahen jan t shkalls s njjt, t dyja kto as nukduhet t urdhrohen e as t ndalohen. Kshtu, n rastin kur nj e keqe dhe nj e mir smund tndahen, nganjher ajo q krkohet sht urdhrimi i s mirs, dhe nganjher ndalimi prej tkeqes, dhe nganjher as at e as kt. Kjo nuk sht rregull e prgjithshme dhe aplikohet vetmn situatat specifike t llojit q i prmendm.

Sa i prket rastit t prgjithshm, e mira duhet t urdhrohet absolutisht, dhe e keqja t ndalohetabsolutisht. Pr ndonj individ apo grup specifik, e mira e saj duhet t urdhrohet, dhe e keqja esaj t ndalohet, aspektet e saja t lavdrueshme t lavdrohen, dhe aspektet e saja t dnueshme tkritikohen n at mnyr q urdhrimi i t mirs nuk prfshin humbjen e s mirs m t madhese vet ajo e mir e as shkaktimin e nj t keqe t shkalls s lart, dhe ndalimi i s keqes nukprfshin shkaktimin e t keqes m t madhe apo humbjes s nj t mire t nj shkalle t lart.

Kur kjo shtje sht e paqart, besimtari duhet t prpiqet q ta kuptoj at derisa ti bhet eqart e vrteta atij. Ai smund t ndrrmerr akte t dgjueshmris, prve se me dituri dhe qllimt pastr. Nse ai dshton n kt, ai sht n mosbindje ndaj Allahut. Lnia pas dore e asaj qsht obligative sht mosbindje mu ashtu si t brit e asaj q sht e ndaluar n fushn eurdhrimit n t mir po ashtu sht mosbindje. Kjo sht nj fush mjaft e gjer dhe errezikshme, dhe nuk ka fuqi as mundsi prve me ndihmn e Allahut!.


25/104


Shembull i ksaj shtje n Sunet sht lnia e Pejgamberit (Sallallahu alejhi ue selam) Abdullahibn Ubej ibn Selulin dhe t tjert sikur ai nga mesi i udhheqsve t hipokrizis dhe oroditjes prshkak t ndihmsve t shumt t tyre dhe njerzve besnik ndaj tyre. Menjanimi i s keqes s tyre

prmes dnimit do t sillte menjanimin e nj t mire tjetr t shkalls m t lart pr shkak thidhrimit t fisit t tij dhe zgjimit t armiqsis fisnore t tyre kundr Pejgamberit dheMuslimanve. Po ashtu, kjo do t rezultonte n neveritjen e njerzve kur ata do t kishin dgjuarse Pejgamberi i vret shoqruesit e tij. Kshtu, kur ai prhapi n mesin e njerzve at q prhapi siofendim ndaj Aishes (Allahu qoft i knaqur me t) dhe pastaj e mohoi at, dhe kur Saad ibnMuadh i foli atij me ashprsi ashtu si e meritoi, dhe tregoi n hipokrizin e tij, dhe pastaj Saadibn Ubade ndonse ai ishte besimtar dhe shoqrues e njeri i drejt bri thirrje pr mbrojtjen e

tij q Abdullah ibn Ubej t lihet i qet, fisi i secilit nga kta dy njerz u betua pr besnikri ndajpozits s antarit t fisit t tyre derisa gati rezultuan kaosi dhe gjakderdhja.

DASHURIA NDAJ T MIRS DUHET TJET N HARMONI ME AT KA DO ALLAHU

Ky parim sht ai se dashuria e besimtarit pr at q sht e mir, dhe urrejtja e tij pr at qsht e keqe, dhe dshirat e tija pr kryerjen e s mirs dhe dshira e tij pr shmangien dheparandalimin e s keqes duhet t jen n harmoni me at ka Allahu do dhe urren. Allahu e dotr at q na e ka urdhruar neve n sheriatin e Tij, dhe nuk e plqen tr at q Ai na e ka


26/104


ndaluar n sheriatin e Tij. Pr m tepr, vepra e besimtarit n at t ciln ai e do (t mirn), dheshmangia dhe kundrshtimi ndaj asaj t ciln ai e urren (t keqen), duhet t jet sipas shtrirjes smundsive dhe forcs s tij, se vrtet, Allahu nuk krkon nga ndonjri prej nesh asnj gj m

shum se at q sht brenda mundsive tona. Allahu thot:Kini frik Allahun aq sa keni mundsi. (Kuran 64:16).

DASHURIA DHE URREJTJA E ZEMRS

Ajo q i takon besimtarit shprehur n veprat e tija nuk duhet t ngatrrohet me obligimet e tija qshprehen me vepra t zemrs. sht obligim pr besimtarin q urrejtja e tij e s keqes dhedashuria e tij ndaj t mirs, dhe dshira e tij q t bj mir dhe dshira e tij q t kundrshtojdhe largoj t keqen t jet e prsosur, e plot, dhe pa dyshim apo ngurrim. fardo mangsie nkt fush ssht tjetr vese mangsi n besim (iman). Kjo sht n kontrast me veprat e trupitt tij t cilat jan vetm brenda kufijve t mundsis s tij.

Kur vullneti i zemrs, plqimet dhe mosplqimet e saja t jan t plota dhe t prsosura (n

harmoni me dashurin dhe urrejtjen e Allahut) dhe pastaj besimtari t bj tr at q shtbrenda mundsive t tij, atij do ti jepet shprblimi i atij i cili zbaton urdhrat e Allahutpsosurisht. Disa nga njerzit kan dashuri dhe urrejtje t cilat sjan n harmoni me dashurin e

Allahut dhe Pejgamberit t Tij dhe urretjet e Allahut dhe Pejgamberit t Tij, dhe kjo sht lloj i


27/104


haua (prirje, epsh, apo tendnc e unit). Nse ai i pason ato, ai sht pasues i epshit. Allahu kathn:

Dhe kush sht m i devijuar se ai q e pason epshin pa ndonj udhzim prej Allahut? (Kuran28:50)

Origjina e epshit sht ajo t ciln e do uni, dhe ajo t ciln uni e urren sht rezultat i saj.

FAR DO T THOT SAKTSISHT EPSH (HAUAA)

Domethnia e haua-s sht dashuria dhe urrejtja e cila sht n unin. Kjo ssht n dhe jashtvetvetes e denueshme, meq ssht nn kontrollin e njeriut, m sakt, ajo q sht e denueshmesht pasimi i ktyre dshirave, plqimeve dhe urrejtjeve. Allahu i tha Daudit:

O Daud, Ne t kemi br mkmbs n tok, pra sundo mes njerzve me t vrtetn, dhe mos epaso epshin (haua) e t devijosh nga rruga e Allahut. (Kurani 38:26)

Dhe Allahu thot n nj tjetr ajet:

Dhe kush sht m i devijuar se ai q pason epshin e tij pa ndonj udhzim prej Allahut? (Kuran28:50)

Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam) na rrfen n hadith:


28/104


Tri gjra jan q shptojn: frika ndaj Allahut n publik dhe privatisht, maturia n varfri dhe npasuri, dhe t folurit e s vrtets n hidhrim dhe n knaqsi. Dhe jan tri gjra t cilat ojn nshkatrrim: bindja ndaj lakmis, pasimi i epshit, dhe t qenit i knaqur me vetveten.

Dashuria dhe urrejtja pr t cilat jemi duke folur sjellin shije t caktuara, ndjenja dhe dshira nprani t gjrave t dashura apo t urryera. Kushdo q pason kto dshira dhe ndjenja pa urdhrprej Allahut dhe Pejgamberit t Tij, sht ai i cili prshkruhet si pasues i ktij epshi. N t vrtet,kjo madje mund t arrij nivelin e shirkut ku ai e merr pr zot epshin e tij! (Shiko Kuranin 43:25)

PASIMI I EPSHIT N FET E MPARSHMEPasimi i epshit n shtjet q i takojn fes dhe adhurimit sht m e rnd dhe m serioze sepasimi i epshit n shtjet e dshirave t rndomta t ksaj bote. E para prej ktyre sht gjendja eatyre t cilt u bn pabesimtar prej Krishterve, ifutve dhe idhujtarve, si ka thn Allahu prta:

Dhe kshtu, nse ata nuk i prgjigjen thirrjes tnde, dije se ata vetm pasojn epshin e tyre, dhe

kush sht m i devijuar se ai i cili pason epshin e vet pa ndonj udhzim prej Allahut, dhe Allahunuk i udhzon ata q shtypin. (Kuran 28:50)

Dhe, n nj tjetr ajet, Allahu thot:


29/104


30/104


Dhe nse ti i pason epshet e tyre pas dituris e cila t ka ardhur ty, vrtet, ti do t jesh prejtiranve. (Kuran 2:145).

Allahu thot:

Dhe gjyko n mes tyre me at q Allahu ka zbritur, dhe mos i paso epshet e tyre dhe ruaju prejtyre se mos po t joshin ty (e t largojn) nga dika prej asaj q Allahu ta ka zbritur ty. (Kuran5:49)

Kushdo q del jasht diktateve t Kuranit dhe Sunetit nga mesi i atyre q quhen dijetar apoadhurues jan t njohur si njerzit e epshit, mu ashtu si selefi, Allahu i mshiroft, iureferoheshin atyre si Ehlu-l-haua d.m.th. pasuesit e epshit.

Kjo sht sepse kushdo q nuk e ka pasuar diturin, e ka pasuar epshin e tij. Pr m tepr, dituriapr fen nuk vjen ndryshe, prve prmes udhzimit t Allahut me t ciln Ai e drgoiPejgamberin e Tij (Sallallhu alejhi ue selam). Kshtu, Allahu ka thn:

Vrtet, shum prej tyre devijojn duke pasuar epshin e vet dhe pa ndonj dituri (Kuran 6:119).

Allahu tha n nj vend tjetr:

Kush sht m i humbur se ai i cili pason epshin e vet pa ndonj udhzim prej Allahut. (Kuran

28:50).


31/104


32/104


Ktu Allahu na informon se pasimi i epshit e devijon personin nga rruga e Allahut. Rruga eAllahut sht udhzim dhe program me t cilin Ai i drgoi Pejgambert e Tij (Sallallahu alejhi ueselam), dhe kjo sht rruga q on te Allahu.

KA JAN PUNT E MIRA?

N analizn e fundit, urdhrimi n t mir dhe ndalimi i s keqes sht njra prej veprave m tobligueshme dhe njra prej akteve m t mira dhe m t lavdrueshme. Allahu ka thn:

Dhe Ai do tju sprovoj se cilt prej jush jan m t mirt n vepra. (Kuran 67:2).El-Fadhil ibn Ajadh (Dijetar i madh i Meks i shekullit t dyt) tha pr veprat e mira tprmendura n kt ajet:

(d.m.th.) M t sinqertat dhe m korrektet. Vrtet, fardo vepre e cila bhet me sinqeritet tplot, por ssht korrekte, ajo sht e refuzuar, dhe nse ajo sht plotsisht korrekte, por nukbhet me sinqeritet t plot, ajo sht e refuzuar. Vetm ajo e cila bhet me sinqeritet t plot dhekorrektsi sipas ligjit t Allahut sht e pranueshme. Vepra e sinqert sht ajo e cila bhet

krejtsisht pr hir t Allahut, dhe vepra korrekte ajo q sht sipas tradits (Sunetit).

sht krkes e veprave t mira q ato t bhen vetm pr Fytyrn e Allahut, sepse Allahu nukpranon ndonj vepr prve atyre me t cilat sht krkuar vetm Fytyra e Tij. Kjo sht nhadithin sahi t transmetuar nga Ebu Hurejre se Pejgamberi ka thn:


33/104


Allahu i Lartsuar thot: Un jam ortaku q nuk ka nevoj pr ndonj ortak. Kurdo q ndokushbn ndonj vepr, pjesrisht pr Mua dhe pjesrisht pr nj ortak t imagjinuar, Un plotsishtjam i lir nga ajo vepr, dhe ajo sht e tra pr ortakun i cili m qe shoqruar Mua.

Kjo sht esenca e Teuhidit i cili sht baz e Islamit. sht dini (feja) i Allahut me t cilin Ai idrgoi t gjith Pejgambert. Pr hir t Tij, Ai e krijoi krijimin, dhe kjo sht e drejta e Tij ndaj tgjith robve t Tij: q ata ta adhurojn vetm At, dhe t mos shoqrojn asgj me T.

Veprat e mira t cilat Allahu dhe Pejgamberi i Tij i kan urdhruar jan thjesht bindje. do akt ibindjes sht vepr e mir, dhe sht pun e diktuar nga sheriati dhe Suneti. Ato jan do gj qna sht urdhruar neve qoft si obligime apo akte t rekomanduara. Kto pra jan veprat e mira(El-amel Es-salih), dhe sht ajo q sht e mir (hassan), dhe sht drejtsi/ndershmri (El-Birr),

dhe sht tr ajo q sht e mir (El-Khair). E kundrta e saj sht mosbindje (Mesije), vepr eoroditur (El-amel El-fasid), vepra t kqija (Es-Sejiat), rrebelim (El-fuxhur), shtypje (Edh-dhulm), dhe shkelje (El-begiu).

do vepr duhet t prmbaj dy gjra: qllimin, dhe lvizjen (veprn). Kshtu, Pejgamberi kathn:

Emrat m t vrtet jan Harith (d.m.th. ai i cili e lron tokn) dhe Hammam (ai i cili prher

parashtron piksynime dhe krkon prmbushjen e tyre).donjri sht lrues dhe krkues i piksynimeve, ai ka veprat dhe qllimet. Sidoqoft, qllimi i

vetm i lavdrueshm t cilin Allahu e pranon dhe pr t cilin shprblen, sht qllimi i brjes sveprs vetm pr hir t Allahut.


34/104


35/104


Kjo sht evidente: qllimet dhe veprat t cilat sjan t bazuara n dituri jan injoranc dhedevijim, dhe pasimi i epshit, si kemi thn m par. Ky sht dallimi n mes njerzve tXhahilijetit dhe njerzve t Islamit. Kshtu, dituria pr t mirn (Maruf) dhe t keqen (Munker)

jan nevoja absolute si sht aftsia pr t dalluar n mes tyre, dhe dituria pr gjendjen e atyre qdo t urdhrohen dhe ndalohen po ashtu sht me rndsi.

Pr dobi optimale, urdhrimi n t mir duhet t ekzekutohet n Rrugn e Drejt. Rrruga eDrejt sht shtegu m i shkurt, dhe ajo q on n arritjen e qllimit t krkuar.

N URDHRIMIN E T MIRSLIPSEN BUTSIA, DURIMI DHE VETPRMBAJTJA

Kto gjra duhet t bhen me butsi. Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam) ka thn:

Nuk hyn butsia n ndonj gj e q mos ta zbukuroj at, dhe nuk largohet nga ndonj gj e qmos ta shmtoj at. (Muslimi dhe t tjert).

Dhe, ai (Sallallahu alejhi ue selam) ka thn:

Oj Aishe: Vrtet, Allahu sht i But dhe Ai e do butsin. Ai ka br q ajo e cila arrihet mebutsi t mos arrihet me forc apo me fardoqoft tjetr. (Muslimi dhe t tjert)


36/104


N t njjtn koh, praktikuesi i urdhrimit n t mirn dhe ndalimit prej t keqes duhet t jetvetprmbajts dhe durimtar kur t prballet me fatkeqsi dhe persekutim. Persekutimi duhet,prej domosdoshmris, ta konfrontoj praktikuesin e vrtet t urdhrimit n t mirn. Nse ai

ssht durimtar, vetprmbajts dhe i urt para ksaj, ai m shum do t shkaktoj rregullim sereform. Allahu na tregon pr thniet e Llukmanit t birit t tij:

Urdhro n t mirn dhe ndalo prej t keqes, dhe bhu i durueshm kur t godet ndonj vuajtje;vrtet, kjo sht pozita m drejt. (Kuran 31:17).

Kshtu, Allahu i urdhroi Pejgabmert e Tij, dhe ata jan imamt e urdhrimit n t mirn dhendalimit prej t keqes, q t ken durim, mu ashtu si Ai e urdhroi vuln e PejgamberveMuhamedin (Sallallahu alejhi ue selam). Urdhri q t kihet durim erdhi s bashku me urdhrin q

t shprndahet porosia e Islamit. Kur Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam) s pari qe urdhruarq ta prhap porosin tek njerzit, Allahu e drgoi Suren El-Mudethir, e cila pasoi pas shpalljess pes ajeteve t Sures Ikre e cila shpalli fillimin e pejgamberllkut. Allahu tha n El-Mudethir:

O ti i mbuluar* Ngrihu dhe paralajmro* Dhe lavdro madhshtin e Zotit tnd* Dhe pastroirrobat tua* Dhe largohu nga zotat e rrejshm dhe forma t tjera t marrzis* Dhe mos e bnkt duke shpresuar n prfitim* Dhe pr hir t Zotit tnd duro. (Kuran 74:1-7).

Allahu i filloi kto shtat ajete, me t cilat Ai e mandatoi Pejgamberin (Sallallahu alejhi ue selam)q ta shprndaj porosin te krijimi i Tij, duke e urdhruar Pejgamberin q t paralajmroj, dhe iprmbylli ato me urdhrin q t ket durim. Paralajmrimi i njerzve q t ken durim, natyrishtsht urdhrimi i tyre q t bjn mir dhe ndalimi i tyre prej t brit keq, pra, ne shohim se


37/104


durimi sht i obligueshm pasi q t angazhohemi n urdhrimin e s mirs. N kt gjendje,Allahu thot:

Dhe bhu i durueshm ndaj paracaktimit t Zotit tnd, vrtet ti je i mbikqyrur. (Kuran 52:48)

Dhe bhu i durueshm ndaj asaj ka thon ata, dhe largohu prej tyre n mnyr dinjitoze. (Kuran73:10)

Dhe bhu i durueshm, ashtu si qen t durueshm pejgambert e qndrueshm. (Kuran 46:35).

Pra, bhu i durueshm ndaj paraprcaktimit t Zotit tnd, dhe mos u b sikur ai n barkun eBalens (Junusi) (Kuran 68:48)

Dhe bhu i durueshm, dhe durimi yt ssht tjetr pos me lejen e Allahut. (Kuran 16:127).Dhe duro, meq vrtet Allahu nuk e humb shprblimin e bmirsve. (Kuran 11:115).

Kshtu, tri gjra jan absolutisht esenciale: dituria, butsia, dhe durimi. Dituria krkohet paraurdhrimit n t mirn dhe ndalimit prej t keqes, butsia krkohet gjat praktikimit t saj, dhedurimi krkohet pas ksaj. Kjo ndarje ssht q t mohohet fakti se kto tri kualitete duhet tjen t pranishme gjat gjith kohs. Kjo sht e ngjashme me thnien e transmetuar ngagjeneratat e mehershme t dijetarve dhe e cila nga disa i sht atribuar pejgamberve. Ebu Jala

prmendi n librin e tij t titulluar El-Mutemed si vijon:Askush sduhet t urdhroj dhe t ndaloj prve atij i cili sht i ditur n at q ai urdhron, iditur n at q ndalon, i but n at q e ndalon, vetprmbajts n at q urdhron, dhe

vetprmbajts n at ndalon.


38/104


VSHTIRSIA E KTYRE KRKESAVE

Mos gaboni n lidhje me kt, kto krkesa t urdhrimit dhe ndalimit paraqesin nj shkall t

lart t vshtirsis n situata pr shum njerz. Kshtu, disa mendojn se obligimi shtshkarkuar nga supet e tija pr shkak t disa mangsive n parakushtet e saja, dhe kshtu ai e l pasdore kt. Kjo mund ta dmtoj m shum at se q do t ishte dmtuar nga urdhrimi dhendalimi prkundr mangsive t tija n nj apo n m shum nga kto parakushte, apo kjo mundta dmtoj at m pak. Dshtimi q t zbatohet obligimi i urdhrimit n t mir sht mosbindjendaj Allahut, dhe brja e asaj q Allahu ka ndaluar n kt po ashtu sht mosbindje. Ai q ikprej nj akti t mosbindjes n tjetrin sht sikurse ai q krkon strehim nga tiganisja duke krcyern zjarr, apo sikur ai q ik nga nj fe e rrejshme n tjetrn, ku e dyta mund t jet m e keqe sesae para, apo ajo mund t jet m pak e keqe, dhe ato mund t jen barabar t kqija. Kjo sht enjjt n rastin e atij q e neglizhon obligimin e tij n t mirn dhe ndalimin e s keqes dhe ai i cilie praktikon urdhrimin n t mir, por shkel (mkaton) dhe nuk i bindet Allahut n kt. Mkatii t pars mund t jet m i madh se i t dyts, apo i t dyts mund t jet m i madh se i t pars,apo ato mund t jen barabar t mdha.


39/104


MOSBINDJA NDAJ ALLAHUTSHKAKTON VSHTIRSI, BINDJA SHKAKTON LEHTSIM

Nj gj e cila qartazi sht vendosur prej shenjave t Allahut e cila na sht treguar n mes thorizonteve dhe n vetat tona, dhe me t ciln Ai ka dshmuar n Librin e Tij - sht ajo semosbindja shkakton fatkeqsi dhe vshtirsi. E keqja e fatkeqsive dhe e dnimeve vjen nga ekeqja e veprave t njeriut. Po ashtu, bindja sht shkak pr bollk dhe rehati. Bmirsia ngajrobve sht shkak pr bmirsin nga ana e Allahut atij. Allahu ka thn:

Dhe fardo fatkeqsie q ju godet, ajo sht pr shkak t veprave tuaja (t kqija) dhe Allahujep shum. (Kuran 42:30)

fardo e mire q ju vjen sht prej Allahut, dhe fardo e keqe q t godet sht nga vet ti.(Kuran 4:79)

Vrtet, ata prej jush t cilt e kthyen shpinn n ditn kur dy ushtrit u takuan, Shejtani i bri ataq t rrshqasin pr shkak t asaj q vepruan. Allahu ua ka falur atyre. (Kuran 3:155)

Pra, a sht ajo se kur ju godet juve ndonj fatkeqsi (n luft), ndonse ju m hert kenishkaktuar dm dy her m t madh, ju pyetni: Prej nga kjo? Thuaj: Kjo sht nga vet ju. (Kuran

3:165).

Apo Ai mund ti bj q t ndalen t gjitha (d.m.th. anijet n det) pr shkak t asaj q ata vepruan,dhe Ai fal shum. (Kuran 42:34)


40/104


41/104


Dhe Allahu tha n nj tjetr ajet n lidhje me dnimin n kt bot:

I ktill sht dnimi, ndrsa dnimi n botn tjetr sht m i madh, vetm sikur t dinit.(Kuran 68:33)

Ne do ti dnojm ata dy her, dhe pastaj ata do t kthehen n nj dnim t madh. (Kuran 9:101).

Ne do ti bjm q t shijojn dnimin e vogl para dnimit t madh, ashtu q ata t kthehen (nat q sht e mir) (Kuran 32:21)

Pra, ruaje ditn kur qielli do t bhet me nj tym t dallueshm* Ai i kaplon njerzit; ky sht njdnim i dhimbshm* O Zoti yn! Na e largo kt dnim. Vrtet, ne jemi besimtar.* Si do ti bjajo (largimi i dnimit t tyre) q t prkujtojn dhe besojn kur tashm i Drguari u ka ardhur

atyre me shenja t qarta?* Dhe ata ia kthyen shpinn atij duke thn: i msuar nga t tjertdhe i xhindosur.* Vrtet, Ne do ta largojm pak dnimin prej tyre, dhe vrtet, ata prap dot kthehen.* N ditn kur Ne do ta japim goditjen m t fort, vrtet, hakmarrja jon do t jet eplot. (Kuran 44:10-16)

DNIMI I KEQBRSVE N KTBOT DHE N TJETRN

Kshtu, n shum ajete t cilat prmbajn paralajmrime pr ata q nuk i binden Allahut, Allahu eprmend dnimin e Tij t keqbrsve n kt bot si dhe dnimin t cilin Ai e ka prgatitur pr ta


42/104


n Jetn e Prtejme. N ajete t tjera, Ai prmend vetm dnimin e Jets s Prtejme, sepsednimi i saj sht shum m i madh, dhe shprblimi sht shum m imadh, dhe ai sht vend iprhershm. Pra, kur prmenden dnimet e ksaj bote, ato jan dytsore ndaj prmendjes s Jets

s Prtejme, si n rrfimin vijues t Jusufit (paqja qoft mbi t):N kt mnyr Ne e autorizuam Jusufin n tok, ai lviz n t kudo q dshiron. Ne sdo tamohojm shprblimin e atyre q bjn mir, dhe shprblimi i Jets s Prtejme sht m i mirpr ata q besojn dhe i frikohen Allahut. (Kuran 12:56-57)

Dhe kshtu Allahu ju dha atyre shprblimin e ksaj bote, dhe shprblimin m t mir n Jetn ePrtejme. (Kuran 3:148)

Dhe atyre q migruan pr hir t Allahut pasi q qen shtypur, ne do tu mundsojm venbanim tmir n tok, ndrsa shprblimi i Jets Tjetr sht m i madh, vetm sikur ta dinin. Ata q kandurim, dhe plotsisht mbshteten n Zotin e tyre. (Kuran 16:41-41)

Allahu tha pr Ibrahimin (paqja qoft mbi t) n nj ajet tjetr:

Dhe Ne i dham atij shprblimin e tij n kt jet, dhe vrtet, ai sht n mesin e t mirve nJetn e Prtejme. (Kuran 16:122)

Sa i prket asaj ka Allahu ka prmendur n lidhje me dnimin e ksaj bote dhe tjetrs, ne mundt shikojm n suren En-naziat n t ciln Ai tha:

Pasha ata (engjujt) t cilt heqin dhunshm (shpirtat e t kqijve n astin e vdekjes)* Dhe pashaata t cilt nxjerrin me lehtsi (shpirtat e t mirve n astin e vdekjes) (Kuran 79:1-2)


43/104


Dhe pastaj, n suren e njjt, Allahu tha:

N at dit kur t ndodh dridhja dhe lkundja e madhe (me fryerjen e par t Surit, gj qsinjalizon vdekjen e t gjith krijimit)* E cila pasohet me nj tjetr t ngjashme (fryerja e dyt e

Surit, gj q sinjalizon ringjalljen e tr krijimit) (Kuran 79:6-7)N t cilin Ai prmendi ditn e Kijametit n prgjithsi, dhe pastaj tha:

A t ka mbrri ty rrfimi i Musait?* Kur Zoti i tij e thirri at n luginn e shenjt Tuva*(dukethn) Shko te Firauni, se vrtet ai ka tejkaluar (kufijt)* Dhe thuaj atij: A ke ndrmend q tpastrohesh?* Dhe se un t udhzoj n Zotin tnd ashtu q ti frikohesh Atij? Pastaj Musai itregoi atij nj Shenj t Madhe.* Por Firauni refuzoi dhe nuk u bind.* Pastaj, ai u kthye prapa,

duke br prpjekje t madhe (kundr s vrtets).* Pastaj, ai i mblodhi forcat e tija dhe shpalli*Duke thn: Un jam zoti juaj m i lart* Ather Allahu e shkatrroi at, dhe bri shembull prejtij n Jetn e Prtejme dhe n kt jet* Vrtet n kt ka paralajmrim msimdhns pr ata qkan frik Allahun. (Kuran 79:15-26)

Pastaj, Allahu prmendi n detaje vendin e fillimit dhe vendin e kthimit duke thn:

A sht m vshtir krijimi juaj apo i qiejve? Allahu i ka ndrtuar ata* Ai ngriti lart kupn qiellore,dhe bri rend n t dhe e prsosi at** Dhe kshtu, kur t arrij asti i madh drrmues

(Kijameti)* N at dit, njeriut do ti kujtohet tr ajo pr ka ai prpiqej* Dhe Zjarri do t jetqart i dukshm pr t gjith ata q shohin* Pastaj, sa i prket atij q ka tejkaluar (kufijt)* Dhe epreferoi jetn e ksaj bote* Vrtet (pr t tillin) zjarri sht vendbanim i prhershm i tij* Dhe sa iprket atyre q patn frik pr qndrimin e tyre para Zotit t tyre, dhe ia ndaluan vetes at q u


44/104


diktonte epshi i tyre* Vrtet, Kopshti (i Parajss) sht vendbanimi i prhershm i tyre. (Kuran79:27-28, 34-41)

Po ashtu, n suren el-Muzemil, Allahu prmend thnien e vet:

Dhe m l Mua me ata q mohojn t vrtetn, t cilt posedojn gjra t mira t ksaj bote, dhemos i trazo ata pr nj koh* Vrtet, ne kemi zingjir pr kmb (q ti lidhim ata) dhe zjarr (q tidjegim ata)* Dhe ushqim q z frymn, dhe nj dnim t dhimbshm* Nj dit, toka dhe maletdo t dridhen dhe lkunden, dhe malet do t jen si nj grumbull zalli i derdhur q rrshqet*

Vrtet, ne ju kemi drguar Pejgamber si dshmitar ndaj jush, mu ashtu si i drguam Firaunit njPejgamber* Por, Firauni nuk iu bind Pejgamberit, andaj Ne i dham atij nj dnim t rnd.(Kuran 73:11-16)

Po ashtu, n suren El-Hakka, Allahu prmend rrfimet e popujve pabesimtar si sht Themudi,Adi, Dhe Firauni, dhe pastaj thot:

Kur nj tingull i vetm t kumboj n Sur* Dhe toka e malet t ngrihen dhe t thrmohen menj goditje t vetme. (Kuran 69:13-14)

Pastaj, n ajetin 15-37 Allahu i prshkruan njerzit e Parajss dhe Zjarrit, si dhe gjendjen e tyre nditn e Kijametit dhe m pas.

N suren El-Kalem, Allahu prmend rrfimin e poseduesve t kopshtit t cilt komplotuan pr tindaluar t drejtat e t varfrve prej tyre dhe qen dnuar me shkatrrimin e t mbjellurave t tyre.Pastaj Allahu thot:


45/104


I till sht dnimi, ndrsa dnimi i Jets Tjetr sht edhe m i madh, vetm sikur ta dinin.(Kuran 68:33)

Prsri, n suren Et-Tegabun, Allahu thot:

A nuk t ka mbrri lajmi i atyre q refuzuan besimin m par?* Ata e shijuan rezultatin e vepravet tyre, dhe pr ta sht dnimi i madh* Kjo ishte pr shkak se t Drguarit u vinin atyre meshenja t qarta, por ata than: A do t na udhzoj neve nj qenie njerzore e thjesht? Ashtuq ata e refuzuan besimin dhe u kthyen prapa. Dhe Allahu nuk ka nevoj pr ndonj gj. Allahusht i lir nga t gjitha nevojat, i denj pr tr lavdrimin* Pabesimtart imagjinojn se ata sdot ngrihen (pr gjykim) Thuaj: Po, pasha Zotin tim, ju do t ngriheni, pastaj do t informohenipr tr at q keni br, dhe kjo sht shum leht pr Allahun. (Kuran 64:5-7)

Allahu ka prmendur gjendjen e atyre t cilt kundrshtojn dhe nuk u binden Pejgamberve, sidhe dnimin e krcnuar i cili i pret ata n Jetn e Prtejme n shum kaptina t Kuranit. Nmesin e tyre: Kaf, El-Kamer, El-Mumin, Es-Sexhde, Ez-Zuhruf, Ed-Dukhan, dhe shum ttjera.


46/104


PREMTIMET DHE KRCNIMET MEDNIM QEN PJESA E PAR E SHPALLJES

Teuhidi, premtimet pr shprblime, dhe krcnimet e dnimit qen gjrat e para t shpallura tKuranit. N sahi Buhari, Jusuf ibn Mahek rrfen:

Un isha te Aisha, Nna e besimtarve Allahu qoft i knaqur me t, kur nj Irakian erdhi te ajodhe tha: Cili qefin sht m i miri? Aisha tha: I mjeri ti, far t ka ndodhur? Ai tha: O nne besimtarve, ma trego mus-hafin tnd Aisha tha: Pse? Ai tha: Me qllim q ta rregullojKuranin sipas tij, sepse ai sht duke u lexuar pa ndonj rend t caktuar. Aisha tha: far ka tkeqe n at se cila pjes lexohet s pari? Vrtet, e para prej tyre q sht zbritur ka qen nj sure

nga mesi i sureve t shkurta n t ciln prmenden Parajsa dhe Zjarri. Pasi q njerzit unnshtruan (hyn n Islam), qen shpallur harami dhe hallali. Sikur gjja e par q do t shpallej tishte Mos konsumoni alkool ata do t thonin: Ne kurr sdo ta lm alkoolin. Dhe sikur gjjae par q do t shpallej t ishte Mos bni kurvri dhe tradhti bashkshortore., ata do t thonin:Ne kurr sdo ta lm kurvrin. Vrtet, ajeti vijues i qe shpallur Muhamedit n Meke derisaun isha vajz e re duke luajtur: (Jo, asti i gjykimit sht m i rnd dhe m i hidhur (d.m.th. mshum se do vshtirsi q Muslimani mund t has n rrugn e Allahut n kt jet), dhe kapitujt

e El-Bekares dhe En-Nisa (t cilat prmbajn vendime gjithprfshirse mbi hallallin dhe haramin)qen shpallur vetm derisa un isha me t (Sallallahu alejhi ue selam) si bashkshorte e tij. Pastaj,Aisha mori mus-hafin e tij dhe i diktoi atij ajetet e kaptins.


47/104


DALLIMET N LIDHJE ME URDHRIMINDHE NDALIMIN JAN SHKAK PR NDARJE

Kufri, oroditja, dhe mosbindja jan shkak i s keqes dhe konfliktit. Personi apo grupi mund tbie n mkat dhe mosbindje. Pastaj nj grup tjetr hesht, dhe nuk e prmbush obligimin e tyre turdhrimit n t mirn dhe ndalimit prej t keqes, dhe kjo bhet mkat i tyre. Dhe nj grup tjetrurdhron dhe ndalon, por n mnyr t ciln e ka ndaluar Allahu, dhe kjo bhet mkat i tyre.Rezultati prfundimtar sht prarja, dallimi, konflikti, dhe e keqja. Kjo sht nj prej burimevem t mdha t s keqes dhe kaosit n t gjitha kohrat, t kaluarat dhe t tanishmet. Kjo shtsepse njeriu nga natyra sht dhalum (prher i dhn pas kriminalitetit), dhe xhahul (prher i

dhn pas injorancs dhe marrzis). Shiko Kuranin 72:33. Ky kriminalitet apo shtypje, dhe kjomarrzi jan t llojeve t ndryshme. Shtypja dhe marrzia e personit apo grupit t par (atij q bnmosbindje zanafillore) sht e nj lloji, derisa shtypja dhe marrzia e grupit t dyt dhe t tret(ata q e dinin dhe heshtn, dhe ata q urdhruan dhe ndaluan n mnyrn e cila ssht e lejuarme Islam) sht e llojeve t tjera.

donjri q sodit mbi konfliktin dhe kaosin i cili i ka kapluar Muslimant do t shoh se kjovrtet sht shkaku i tyre. I tr konfuzioni i cili ndodh n mes t sunduesve t Umetit, dhe

dijetarve t tij, dhe atyre q i pasojn ata nga mesi i njerzve t rndomt e ka kt si shkakrrnjsor t vetin. Po ashtu n kt kategori jan arsyet e ndryshme t devijimit: epshi n shtjetfetare dhe t ksaj bote, risit n fe (bida), dhe shthurja n kt jet. Kto gjra jan tprgjithshme, dhe ndikojn n tr racn njerzore pr shkak t elementit n to t kriminalitetitdhe marrzis. Kshtu, disa nga njerzit mkatojn duke e shtypur veten (d.m.th. me fardo


48/104


mosbindje ndaj Allahut) apo t tjert duke br kurvri apo homoseksualitet apo dukekonsumuar alkool, apo krimet ekonomike si sht tradhtia e besimit, vjedhja, uzurpimi i pronss njerzve duke friksuar, dhe krime tjera t ngjashme.

MKATET JAN T DSHIRUARAPR NATYRN NJERZORE

sht e njohur se kto mkate dhe akte t mosbindjes, ndonse kuptohet se jan t urryera dhe tdnueshme nga mendimi intelektual dhe nga kriteri Islam, jan t dshiruara nga natyra njerzore.

sht nj gjendje normale e unit njerzor q ai nuk dshiron q t tjert t kne at q ai nuk eka, apo t ken dika m shum se ajo, m sakt, ai dshiron q e mira q u ka ardhur t tjerve t

vij tek ai. Kjo sht e njohur n Arabisht si Ghabta e cila sht m e vogl se dy format e inatit.Kshtu, uni njerzor dshiron q t jet superior apo mbi t tjert, dhe t jet i preferuar tek ata,apo ka inat ndaj tyre, dhe dshiron shkatrrimin e gjrave t mira q u kan ardhur t tjerve,edhe nse vet nuk do ta merr at (kjo sht forma ekstreme e inatit). Pra, uni njerzor prmbankto elemente t t dshiruarit superioritetin, oroditjen, mburrjen, dhe inatin i cili e bn at q ti

posedoj dshirat e tija mbi t tjert. Si do t ndihej uni kur i sheh t tjert se posedojn at q aie dshiron derisa ai nuk e ka marr at? Dshirat m t arsyeshme t tyre jan q t gjith ti kendshirat e tyre n baza t barabarta, dhe smund t tolerojn q disa t ken m shum se ata,ndrsa sa u prket t tjerve (d.m.th. ata cilt dshirojn shkatrrimin e gjrave t mira t


49/104


poseduara nga t tjert pr shkak se ata skan pasur mundsi q ta marrin at), ata jan tiranziliqar.

Kto dy lloje t inatit ndodhin n raport me gjrat t cilat Allahu i ka lejuar, si dhe n raport me

gjrat t cilat jan ndaluar me te drejtat e Allahut mbi robrit e Tij. Sa i prket asaj q sht e llojitt par si sht ushqimi dhe pijet, fatit bashkshortor, veshjes, ngarjes s shtazve, pasuris,posedimi ekskluziv i ktyre gjrave nga disa dhe jo nga t tjert mund t jet shkak i shtypjes,koprracis, dhe inatit.

LAKMIA SHT SHKAK PRRRSHQITJEN N DEVIJIM

Origjina e t gjitha ktyre problemeve sht dshira lakmitare (shuhh). Pejgamberi e shpjegonkt n hadithin sahi vijues:

Ruajuni nga shuhh (dshira lakmitare), se vrtet ajo i ka shkatrruar ata q erdhn para jush. Ajoi urdhroi ata q t jen koprrac dhe ata qen koprrac, ajo i urdhroi q t shtypin (bejn

padrejtsi) dhe ata shtypn, dhe ajo i urdhroi q ti shkputin lidhjet familjare dhe ata ishkputn lidhjet familjare.

Pr kt arsye, Allahu i ka lavdruar Ensart (Muslimant e Medines t cilt i pranuan ata qmigruan prej Mekes, dhe i ndihmuan ata) pr at se ata kishin cilsi t kundrta, duke thn:


50/104


Dhe ata t cilt kishin prgatitur vendbanimin dhe (pranuan) besimin para tyre (d.m.th. para atyret cilt migruan prej Mekes) i duan ata q migruan tek ata, dhe nuk gjejn n zemrat e tyre ndonjnevoj pr gjrat e mira q u jan dhn atyre. (d.m.th. ata nuk kan inat pr at q u sht dhn

vllezrve t tyre Migruesve). Dhe ata i preferojn t tjert madje edhe para vetes s tyre,edhepse ata jan nevojtar. Dhe kushdo q sht i mbrojtur nga lakmia e vetvetes, ata jan tsukseshmit. (Kuran 59:9)

Abdur-Rahman ibn Auf nj shoqrues i Pejgamberit qe dgjuar duke thn pasi q briTavafin e tij rreth Kabes:

O Zot, m mbroj nga lakmia e vetes sime. O Zot, m mbroj nga lakmia e vetes sime.

Kur ai u pyet pr kt lutje t tij, ai tha:

Nse un jam i mbrojtur nga lakmia e vetes sime, Un do t jem i mbrojtur nga koprracia,shtypja, dhe shkputja e lidhjeve familjare.

Shuhh, e cila sht dshira lakmitare e unit, shkakton koprracin duke mbajtur objektet e dshirst cilat jan krkuar, dhe shkakton shtypjen me marrjen e prons s t tjerve, dhe shkaktonshkputjen e lidhjeve familjare, dhe shkakton inat e cila sht urrejtja e t tjerve pr at seposedojn at q ai nuk e ka, dhe ka dshir pr shkatrrimin e asaj. do inat sjell koprraci dhe

shtypje, meq inati sht koprraci me at q i sht dhn personit, ndrsa shtypja/padrejtsiasht duke dshiruar q t tjert ta humbin t mirn t ciln ata e kan fituar.

Meq ky sht rasti i atyre gjrave t dshiruara t cilat jan hallall, far sht rasti n lidhje mgjrat e lejuara t cilat jan haram, si sht kurvria, pirja e alkoolit, etj? Kur disa njerz i marrin


51/104


apo i praktikojn gjrat e ktilla, do t shfaqen dy lloje t urrejtjes: 1) Q t urrehet ajo pr shkakse t tjert e kan at q ai se ka dhe 2) T urrehet ajo pr hir t Allahut, dhe pr shkak se ajosjell dhunimin e t drejtave t Allahut ndaj robve t Tij.

LLOJET E MKATEVE

Pr kt arsye, mkatet ndahen n tri lloje:

1) Mkatet t cilat u sjellin shtypje t tjerve, si sht marrja e prons s njerzve, mohimi idrejtave t tyre, inati apo t tjera (t llojit m t madh), etj.

2) Mkatet t cilat sjellin vetm shtypje t vetvetes, si sht pirja e alkoolit, dhe kurvria kurdmet e saja nuk ndikojn tek t tjert.

3) Mkatet t cilat sjellin t dyjat kto q i prmendm m lart, si sht Emiri apo sunduesi i cilimerr pronn e njerzve pr ta shfrytzuar at pr kurvri apo pije dehse, apo krime t tjera. Njshembull tjetr sht ai i cili bn akte seksuale t paligjshme me dik, dhe pastaj e shpalos ktpara njerzve me qllim q ta dmtoj personin e prfshir, si sht par shpesh nga ata q jan

t obsesionuar me femra dhe djelmosha t rinj. Allahu thot:Thuaj, e tr ajo q Zoti im ka ndaluar jan aktet e neveritura, ato q jan t dukshme dhe ato qjan t fshehta, dhe mkatet, dhe shtypja/tirania pa ndonj arsyetim, dhe q ju t shoqroni me


52/104


Allahun at pr t ciln nuk sht drguar kurrfar autoriteti, dhe q ju t thoni pr Allahun at qnuk e dini. (Kuran 7:33)

SUKSESI N SHTJET E KSAJBOTE ARRIHET ME DREJTSI

shtjet e ksaj bote do t shkojn m mbar me pranin e drejtsis e cila mund t przihet mendonj prej llojeve t mkatit, se q do t shkojn mbar me pranin e shtypjes dhe padrejtsisn t drejtat e njerzve, edhe nse ajo ssht e przier me mkate tjera. Kshtu, sht thn:

Allahu e vendos shtetin e drejt edhe nse sht pabesimtar, dhe nuk e vendos shtetin shtyps,edhe nse sht Musliman.

sht thn: shtjet e ksaj bote zgjasin me drejtsi dhe kufr (mosbesim), por ato nuk zgjasinme shtypje/padrejtsi dhe Islam.

Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam) ka thn:

T keqijat q dnohen m s shpejti jan padrejtsia dhe shkputja e lidhjeve familjare. (Ibn

Maxhe)Kshtu, shkelsi i padrejt sht i drrmuar n kt jet, edhepse ai prfundimisht mund t faletn Jetn e Prtejme.


53/104


Kjo sht kshtu sepse drejtsia sht sistemi i do gjje. Pra, kur shtjet e ksaj bote t jen tvendosura me drejtsi, ato zgjasin dhe jan t qndrueshme, ndonse autori i saj mund t mosket pjes n shprblimet e Jets s Prtejme, dhe kur ato sjan t vendosura me drejtsi, ato nukzgjasin, edhepse autori i saj mund t ket at besim pr t cilin ai mund t shprblehet n Jetn ePrtejme.

NATYRA NJERZORE:TIRANI, INAT DHE SHTYPJE

Prbrenda unit njerzor sht nj shtytje pr ti shtypur t tjert duke i tiranizuar ata, duke uapasur zili atyre, dhe duke i cenuar t drejtat e tyre. Prbrenda tij, po ashtu, jan shtytjet pr tashtypur veten duke u shfrenuar n akte t neveritura, si sht kurvria dhe konsumimi i gjravet papastra. Kshtu, personi mund ti shtyp t tjert pa qen i shtypur ai vet, dhe mund t jepetpas ktyre knaqsive, ndonse askush prreth tij si bn ato. Sidoqoft, kur ai sheh shokt e tijduke shtypur, apo duke u shfrenuar n kto knaqsi, n t paraqitet nj shtytje q ti bj ktogjra e cila sht shum m e fort se ajo e mparshmja.

Kjo po ashtu mund t shkaktoj n personin urrejtje ndaj atyre t cilt e kan objektin e dshiravet tij t ulta, inatin e tij ndaj tyre, dhe dshirn e tij pr dnimin e tyre dhe largimin e atij sendi tcilin ata e kan i cili prndryshe sishte aty. Ai ka nj arsyetim t mjaftueshm pr kt ngadrejtimi i mendimit intelektual, dhe nga parimet Islame pr shkak t faktit se ata t cilt ai i


54/104


kundrshton jan duke e shtypur veten dhe Muslimant si trsi, dhe urdhrimi i tij n t mirndhe ndalimi prej t keqs dhe xhihadi luftues n krkim t asaj na paraqitet t jet nga Islami.

KATEGORIT E NJERZVEN KT SHTJE

Njerzit, n lidhje me kt shtje, mund t ndahen n tri kategori:

Nj grup nuk zgjohet, prve me epshin e vetes s tyre. Ata sjan t knaqur, prve me ato gjra

t cilat u jan dhn atyre, dhe nuk hidhrohen, prve pr shkak t dikaje e cila u sht mohuaratyre. Nse personit t till i jepet do gj q dshiron prej hallallit dhe haramit, hidhrimi i tijzhduket dhe ai sht i knaqur. Kur atij i prmbushen dshirat e tija, ato gjra t cilat ai i kaquajtuar t kqija, nga t cilat ai aktivisht i ndalonte t tjert dhe i dnonte ata pr shkak tshfrenimit n to, hidhrohej me to, dhe haptazi i kririkonte ato, kur ai i merr kto gjra, aiprnjher bhet nj i shfrenuar n to, dhe ortak e ndihms i shfrytzuesve t tyre, dhe nj armik ipatundur i atyre q i urdhrojn njerzit t rrin larg ktyre gjrave, dhe ua prmend atyre tkqijat e tyre. Kjo sht shum e prhapur n mesin e bijve t Ademit. Ne t gjith i shohim dhe

dgjojm shembujt e ksaj, numri i t cilave sht i panjohur prve pr Allahun. Shkaku i ksajsht ajo se njeriu sht, si ka thn Allahu, prher i dhn pas kriminalitetit (dhalum), dheprher i dhn pas injorancs dhe marrzis (xhahul). Dhe kshtu, shum prej tyre kurr nuk epraktikojn drejtsin; m sakt, ata mund t jen shtypsa n t dy gjendjet. Pr shembull, mund


55/104


t jet nj grup njerzish t cilt kritikojn shtypjen e sunduesit dhe shkeljen e tij t t drejtave tqytetarve, dhe sunduesi i qetson ata me ndonj pozit apo para. Prnjher, ata bhenndihmsit dhe prkrahsit m t mdhenj t sunduesit apo qeveris s padrejt. Do t ishte mmir pr ta sikur vetm t kishin mbetur t heshtur dhe t prmbajtur nga urdhrimi n t mirndhe ndalimit prej t keqes n rend t par.

N mnyr t njjt, ju mund ti shihni kta njerz duke u sjellur shum ashpr me ata q marrinpije dehse, kurvrojn dhe dgjojn muzik derisa ata t arrijn q ta prfshijn at n mkatet etyre, apo ta paqtojn at me dika prej knaqsive t tyre n t cilat ata shfrenohen. N at koh,ju do ti shihni ata duke u br ndihmsit m t mdhenj t atyre akteve t cilat ata ikundrshtonin aq ashpr m par. Njerzit e ktill, kur ndrmarrin urdhrimin n t mir dhendalimin prej t keqes mund t vijn n nj gjendje edhe m t keqe se gjendja e tyre para se atat fillonin, apo ndoshta jo edhe aq e keqe, apo t barbart me t.

T tjert, e kan marr qndrimin korrekt t fetaris dhe devotshmris. Ata jan t sinqert ndajAllahut n at, dhe n veprat e tyre reformues dhe prurs t s mirs. N kt atyre u sht dhnsukses i atill sa q ata jan n gjendje t jen durimtar dhe vetprmbajts prball persekutimit.Kta jan ata q besojn dhe bjn vepra t mira, dhe ata jan populli m i mir i ngritur prnjerzimin: ata urdhrojn n at q sht e mir dhe e ndalojn at q sht e keqe, dhe atabesojn n Allahun.

Grupi i tret sht kombinim i karakteristikave t grupit t par dhe atyre t dytit, dhe kta janshumica e besimtarve. Kushdo q kombinon devotshmrin, epshin, dhe dshirat ka n zemrne tij vullnet q t jet i dgjueshm ndaj Allahut, dhe vullnet q ta kundrshtoj Allahun n


56/104


dgjueshmri ndaj dshirave t tija. Nganjher mbizotron e para, dhe nganjher mbizotron edyta.

Ndarja tripjessh sht e ngjashme me ndarjen e shpirtave t njerzve n tri lloje, si aludohet n

Kuran: Ammaare (ai i cili gjithmon urdhron, d.m.th. e keqja), Leuame (ai i cili gjithmonkritikon dhe merr n llogari, d.m.th. shpirtat t cilt i binden Allahut pa ndonj kundrshtim tbrendshm). Kshtu, grupi i par m lart jan poseduesit e shpirtit i cili sht Ammare, d.m.th.gjithmon i urdhron ata q t bjn keq, dhe grupi i dyt lart jan poseduesit e shpirtit i cili shtMutmeineh, t cilve Allahu do tu thot n ditn e Kijametit:

O ju shpirta t qet: Kthehuni te Zoti juaj, t knaqur dhe t pranuar, dhe hyni n mesin e robvet Mi, dhe hyni n Parajsn Time. (Kuran 89:27-30)

Grupi i tret dhe m i madhi jan poseduesit e shpirtit i cili sht Leuaameh, i cili bn mkate dhepastaj e fajson veten pr to. Ai i ndrron ngjyrat, nganjher kshtu, dhe nganjher ashtu. Ai eprzien punn e mir me nj tjetr e cila sht e mir. Shpresohet se Allahu do ti fal kta njerzme kusht q ata ti pranojn mkatet e tyre dhe t pendohen, si ka thn Allahu:

Dhe t tjert i kan pranuar mkatet e tyre. Ata e przijtn punn e mir me nj tjetr e cila ishtee keqe. Ndoshta Allahu do ti fal ata, vrtet Allahu fal shum, m i Mshirshmi. (Kuran 9:102)

sht pr kt arsye q gjat Hilafetit t Ebu Bekrit dhe Umerit dhe ata jan t dyt me t ciltMuslimant jan urdhruar t maten, si ka thn Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam):

Pasoni shembullin e dyve q vijn pas meje: Ebu Bekr dhe Umer. (Et-Tirmidhi, Ibn Maxhe,dhe Ahmed)

d f k d f f d d d


57/104


Meq Muslimant ende ishin afr epoks s shpalljes, dhe me t fort n fe dhe devotshmri, dheudhheqsit e tyre ishin m t ndrgjegjshm n prmbushjen e detyrave t tyre, dhe m trehatshm dhe t lir nga kundrshtimet e brendshme kaosi, gjakderdhja dhe konflikti i cilipasoi mungonte gjat dy Hilafeteve t tyre. Kjo sht sepse ata ishin sikur njerzit e kategoris sdyt: ata, vetat e t cilve jan t rehatshme dhe t lira nga kundrshtimet e brendshme n lidhjeme Islamin.

Pastaj, n fund t Hilafetit t Uthmanit, dhe gjat Hilafetit t Aliut (Allahu qoft i knaqur me tdyt), ata t kategoris s tret u bn m t shumt. Kshtu, n Muslimant u shfaqn dshiratdhe epshet s bashku me pranin e besimit dhe praktikimit Islam. Kjo u b edhe m e rnd, dhefitneja (konflikti) ngjau, shkak i s cils sht ashtu si shpjeguam m hert. T dy ant dshtuanq t analizojn si duhet diktatet e devotshmris dhe bindjes ndaj Allahut. T dy ant e przijtnt kuptuarit e tyre t devotshmris dhe bindjes me disa elemente t epshit dhe mosbindjes. Secilaan, n interpretimin e vet, duke besuar se jan duke urdhruar n t mirn dhe duke ndaluar prejt keqes, dhe at se ata jan n ann e s vrtets dhe drejtsis. Ky interpretim, sidoqoft,prmban nj element t epshit, dhe nj element t dyshimit, dhe pasimin e dshirave t unit,ndonse njra prej dy palve qe m afr t vrtets se tjetra.

Pr kt arsye, besimtarit i takon q vazhdimisht ti lutet Allahut q ta ndihmoj at, dhe tmbshtetet plotsisht n Allahun q ta mbush zemrn e tij me besim dhe devotshmri, dhe tmos e l at t kontaminohet, dhe ta vendos at fort n udhzim, dhe ta mbroj at nga pasimi iepshit t tij, si thot Allahu:

Dh k l dh d i lk d h i j dh b h dh i h


58/104


Dhe pr kt, lutu dhe qndro i palkundur ashtu si je urdhruar t bsh, dhe mos i paso epshete tyre. Dhe thuaj: Un kam besuar n librin t cilin Allahu e ka zbritur, dhe jam urdhruar q ta

v drejtsin n mes jush. Allahu sht Zoti jon dhe Zoti juaj. (Kuran 42:15)

E MIRA DUHET TA MBSHTES T MIRN,ASHTU SI E KEQJA E MBSHTET T KEQEN

Kjo po ashtu sht kusht i Umetit n ato shtje pr t cilat ai sht prar dhe ndar nmendime mbi thniet dhe aktet e adhurimit. Kto shtje jan n mesin e gjrave t cilat u

shkaktojn sprova t mdha besimtarve. Ata kan nevoj t madhe pr dy gjra: Nevojn pr tazmbrapsur t keqen me t ciln jan dmtuar shokt e tyre, si n shtjet fetare ashtu edhe n atot ksaj bote, larg prej tyre, prkundr shtytjes prbrenda tyre q i thrret ata n t njjtat gjra.

Ata, po ashtu, kan ego dhe shejtana (q i thrrasin ata n t keqen), mu ashtu si ata t cilttashm kan ra n t keqen. Kshtu, kur e keqja shihet n shokt e tyre, tendencat djallzoreprbrenda vetes s tyre rriten. Pra, edhe pas eliminimit t s keqes prreth tyre, besimtart do tmbeten me shtytjet djallzore prbrenda tyre dhe me prshpritjet e shejtanit. Motivuesit drejt s

mirs jan saktsisht n nj situat t ngjashme: Besimtart kan nevoj q ta zbatojn bmirsinn t tjert si nj motivim drejt s mirs, si dhe pasimin e tendencave t brendshme t tyre drejts mirs.

P kt k h j t ilt k k i j t bj i d i t h hi


59/104


Pr kt arsye ka aq shum njerz t cilt kurr nuk aspirojn q t bjn mir derisa t shohindik tjetr posarisht n mesin e atyre t cilt i kosiderojn si shok duke e br ndonj

vepr t caktuar. N at pik, ata do t bhen t interesuar dhe do ta ndrmarrin at veprim, poashtu. Njerzit jan sikurse puplat e hutit, ata instiktivisht trhiqen kah konformiteti dhe imitimi i

njri-tjetrit.

Pr kt arsye, shprblimi dhe prgjegjsia e atij i cili vendos nj vepr t re pr her t par shte njjta sikur e atyre t cilt e pasojn at n kt. Pejgamberi (Sallallahu alejhi ue selam) ka thn:

Kushdo q e vendos nj tradit t mir do t shprblehet pr t s bashku me shprblimet e tgjith atyre t cilt e pasojn at deri n ditn e Kijametit, pa i zvogluar kjo aspak shprblimet etyre. Dhe kushdo q e vendos nj tradit t keqe do ti ngarkohet tr prgjegjsia e saj s bashku

me prgjegjsit e t gjith atyre t cilt e pasojn at deri n ditn e kijametit, pa e zvogluarprgjegjsin e tyre aspak. (Muslim)

Kjo sht sepse realiteti i tyre sht nj, dhe statusi i dikaje sht statusi i t barabarts me t,dhe ajo e cila sht e ngjashme me dika sht vazhdim i saj.

Tash, meq kta dy motivues jan t fort (d.m.th. shtytja e brendshme drejt t mirs dhe drejt tkeqes, dhe motivimi i shtuar q rezulton nga t pamt e t tjerve duke br mir apo duke brkeq), imagjinojeni situatn kur dy motivues shtes tu jen shtuar atyre:

Kjo sht situata ku shum njerz t kqinj e duan ndonj i cili pajtohet me ta dhe programin etyre, dhe ata i urrejn ata t cilt spajtohen me ta. Kjo sht shum e qart n mesin e feve tndryshme t rrejshme: secili grup sht tej mase lojal dhe i prkushtuar ndaj (dhe vetm ndaj)

atyre t cilt pajtohen me ta dhe sht tej mase armiqsor ndaj atyre t cilt spajtohen me


60/104


atyre t cilt pajtohen me ta, dhe sht tej mase armiqsor ndaj atyre t cilt s pajtohen meprogramet apo besimet e tyre. Ky vazhdimisht sht rasti n shtjet e ksaj bote po ashtu. Ata tcilt shfrenohen n ndonj form t caktuar t knaqsis vazhdimisht i zgjedhin dhe i preferojnpr shok dhe shoqrues ata t cilt e ndajn knaqsin e caktuar t tyre. Kjo mund t jet me

qllim q t ndihmojn njri-tjetrin n krkim t knaqsis s tyre, si n rastin e atyre t ciltkomplotojn s bashku q ta marrin pushtetin dhe ta tiranizojn nj vend, apo t formojn bandadhe t plakisin njerzit dhe t ngjashme me kto. Apo, kjo mund t jet thjesht pr emblsin eshoqrimit dhe pajtimit, si n rastin e atyre t cilt bhen bashk q t konsumojn pije alkool.

Ata dshirojn q secili q sht i pranishm t merr pjes n ahengun e tyre, dhe smunden ttolerojn pranin e atij q nuk pi. Ndoshta kjo sht pr shkak t urrejtjes s tyre pr at se aisht m i mir se ata duke qndruar larg nga mkatet e tyre, apo nga inati ndaj mundsis s tij

q ti rezistoj sprovs, apo q ai mos t paraqitet superior ndaj tyre, dhe t jet i lavdruar nganjerzit pr abstenimin e tij prkundr shfrenimit t tyre, apo me qllim q ai t mos ket ndonjargument apo dshmi kundr tyre, apo nga frika se ai do ti shantazhoj ata me at, dhe tiposhtroj ata, apo arsye tjera t ktilla. Allahu ka thn:

Shum nga njerzit e librit dshirojn q tju kthejn prapa, pas besimit tuaj, q t bhenipabesimtar nga inati q kan prbrenda vetes s tyre, edhe pasi q e vrteta u sht br e qartatyre. (Kuran 2:109)

Dhe Ai tha n lidhje me hipokritt:

Ata dshirojn q ti t mohosh ashtu si kan mohuar ata, dhe t gjith t jeni t njjt. (Kuran4:89)


61/104

njerzve!!!) Kjo sht gjendja e shumics s shtypsve t cilve u sht dhn pak autoritet n


62/104


njerzve!!!) Kjo sht gjendja e shumics s shtypsve t cilve u sht dhn pak autoritet nvend.

Kta motivues t njjt t cilt jan t pranishm n brjen e s keqes po ashtu jan t pranishm

n lidhje me brjen e s mirs dhe kryesve t saj, dhe madje sht edhe m e fort. Si ka thnAllahu:

Dhe ata q besojn jan m t fort n dashuri pr Allahun. (Kuran 2:166)

Vrtet, do person po ashtu ka nj shtytje t brendshme q e thrret at n besim dhe dituri,sinqeritet dhe drejtsi, dhe prmbushjen e detyrave. Kshtu, nse ai gjen t tjer t cilt i bjnkto gjra si ai bn, ather ngrihet nj motivues shtes, posarisht nse ata jan ka ai ikonsideron si shok, dhe posarisht nse ka ndonj atmosfer t garimit n bmirsi. Ky

sht lloji i lavdrueshm i garimit.

Pastaj, nse ai gjen t tjer t cilt e duan pajtimin e tij me ta n at q sht e mir, dhepjesmarrjen n t nga mesi i besimtarve t drejt, t cilt po ashtu e urrejn at kur ai devijonapo nuk e bn at q sht e mir, ather ngrihet motivuesi i tret.

Pastaj, nse ata e urdhrojn at q t bj mir, dhe jan besnik dhe t prkushtuar ndaj tij kur aivepron mir, dhe e kundrshtojn at dhe e dnojn at kur ai e neglizhon at, ather ngrihet

motivuesi i katrt.

E KEQJA DUHET


63/104


E KEQJA DUHETT PRBALLET ME T MIRN

Pr kt arsye, besimtart jan urdhruar q veprat e kqija ti prballin me t kundrtn e tyre,mu ashtu si mjeku i kundrvihet smundjes me t kundrtn e saj. Pra, besimtari sht iurdhruar q ta reformoj veten, dhe kjo bhet me an t dy gjrave: brjen e veprave t mira,dhe shmangia nga veprat e kqija. Dhe kjo prkundr forcave dhe motivuesve t cilat ekundrshtojn brjen e s mirs dhe e inkurajojn brjen e s keqes, dhe t dyjat kto jan katrllojesh, si kemi thn.

Besimtari po ashtu sht i urdhruar q ti reformoj t tjert me t gjith kta katr motivues

sipas mundsive t tija t fuqis dhe aftsis. Allahu thot:Pasha kalimin e kohs* Vrtet, njeriu sht n nj humbje t mjer* Prve atyre q besojn dhebjn vepra t mira* Dhe e prkujtojn njri-tjetrin pr t vrtetn, dhe e kshillojn njri-tjetrinq t ken durim. (Kuran 103)

sht trasnmetuar se Imam Shafii ka thn:

Sikur t gjith njerzit t mendonin pr Suren El-Asr, kjo do tu mjaftonte atyre.

sht ashtu si ka thn ai. Allahu na ka informuar n kt sure se t gjith njerzit jan n njhumbje t mjer, prve atyre t cilt n veten e tyre jan besimtar t drejt, dhe me t tjertprkujtues i s vrtets, dhe kshillues n durim.

ASHPRSIA E SPROVS SHKAKTON


64/104


ASHPRSIA E SPROVS SHKAKTONNGRITJEN E POZITS

Kur sprova bhet e ashpr, kjo pr besimtarin e drejt bhet shkak pr ngritjen e gradave t tijadhe madhshtin e shprblimit t tij, si mund t shihet n hadithin vijues:

Pejgamberi qe pyetur: Cilt njerz i kan sprovat m t ashpra? Ai tha: Pejgambert, pastaj tdrejtt, pastaj t tjert n renditje zbritse t drejtsis s tyre. Secili sprovohet n pajtim mebesimin e tij: nse gjindet vendosmria aty, sprovat e tija shtohen, nse, n ann tjetr, ai sht idobt dhe i lkundur n besim, sprovat e tija lehtsohen. Besimtari do tju nnshtrohet sprovavederisa t ec n siprfaqen e toks pa asnj mkat t vetm n t.

Kshtu, ai ka nevoj pr durim m shum se t tjert, dhe kjo sht arsyeja pr udhheqsi(Imamat) n besim, si ka thn Allahu:

Dhe Ne i bm ata udhheqs (Imam) t cilt i udhzojn (njerzit) me urdhrin Ton prderisaata t jen durimtar, dhe ti besojn bindshm shenjat tona. (Kuran 32:24)

DURIMI SHT I DOMOSDOSHM


65/104


DURIMI SHT I DOMOSDOSHMN T BRIT MIR

Muslimani duhet t ket durim n t brit e asaj n ka sht urdhruar, dhe n shmangien prejasaj e cila i sht ndaluar atij. Po ashtu n kt prfshihet edhe durimi prball persekutimeve, kurt flitet keq pr ne, dhe durim kur t ballafaqohemi me fatkeqsi t ndryshme. Po ashtu, durimikrkohet n kohrat e rehatis dhe bollkut, ashtu q t mos krenohemi, mburremi, dhe tbhemi arrogant, dhe lloje tjera t durimit.

NEVOJA PR SIGURIN E BESIMITSsht e mundur pr personin q t ket durim nse ai ska ndonj gj prej s cils do ta nxirrtepaqen e brendshme, dika prej s cils ai arrin gzimin dhe e cila i jep atij mbshtetje: bindje nbesim. Pejgamberi ka thn n hadith:

Luteni Allahun pr falje dhe shndet t mir se, vrtet, pas bindjes n besim, askujt nuk i shtdhn gj m e mir se shndeti i mir.

N mnyr t njjt, kur ai urdhron t tjert q t bjn mir, apo e do pajtimin e tyre me at qsht korrekte, apo ndalon t tjert nga t brit keq, ai duhet t jet shum i mir ndaj t tjerveme t cilt ai dshiron t punoj n kt rrug me mirsjellje e cila e sj

urdherimi per te mire dhe ndalimi nga e keqja

Documents