UROLA GARAIA

Urola garaiak ipar aldean Urola kosta du, mendebaldean Debagoiena,hegoaldean Goierri eta ekialdean ere Goierri. Eskualde honek lau herri ditu:Urretxu ,Legazpi,Zumarraga eta Ezkio-ItsasoEskualdeak 25.000 biztanle ditu eta 89`28km kuadro.

Mendi asko ditu Urola Garaiak:Artzanburu(Legazpi), Izazpi (Ezkio-Itsaso), Samiño (Zumarraga) eta Irimo (Urretxu).

Eraikin asko ditu:Lopez de legazpi dorretxea (Zumarragan), Ipeñarrieta jauregia (Urretxun), Igartubeiti baserria (museoa) (Ezkio-Itsason) eta Mirandaola (Legazpin) .

Urola garaiak festa asko ditu: Santikutz (Legazpin) Santanastasiak (Urretxun), Santaisabelak (Zumarragan) eta Madalenak (Ezkio-Itsason).

Eskualdean ibai bakarra dago (Urola) eta bere ibaiadar batzuk Barrendiola eta Ibai Eder dira.

Jendea industriatik bizi da baina nekazaritzak bere garrantzia du.

Urola garaiaren klima hezea eta epela da urte osoan.

Zumarraga , Urretxu eta Ezkio-Itsasokoei Otamotzak esaten digute, berriz, Legazpikoei Ilintxak deitzen diete.

ZUMARRAGAZumarraga herria Urola Garaian dago. Orain kokapena kontatuko dizuegu: Iparraldean Urola eskualdea dago, hegoaldean Gabiria herria, mendebaldean Urretxu eta ekialdean Ezkio Itsaso.

Zumarragak 18,23 kilometro koadro ditu.Egungo biztanle kopurua 10.324koa da.

Mendiak Argixao, Beloki, Irumugarrieta eta Oleta dira.

Urola dugu ibai bakarra.

Eraikin hauek dira garrantzitsuenak: Antioko Baseliza, Zumarragako Asuncion parrokia eta Legazpi dorretxea.

Hau Antioko Baseliza da

Zumarragako festak, Donibane bezpera, Santa Isabel, San Kristobal, Ama Birginaren eguna eta Santa Lutzi dira.

Pertsonaia ospetsuak ere badaude: Miguel Lopez de Legazpi konkistatzailea eta Juan Maria Mugica: Real Sociedadeko eta Deportivoko jokalaria izan zena.

Zumarragakoen goitizena otamotza da.

URRETXU

Urretxu herria Urola Garaia eskualdean dago kokatuta, Gipuzkoako barrualdean.Mugak Antzuola,Zumarraga eta Legazpi herriak dira.

6.961 biztanle ditu eta 7,9 kilometro koadroko azalera du.

Urretxuko mendi bakarra Irimo da eta 897 metro ditu.

Herriak duen ibaia Urola da.

Eraikin berezienak hauek dira:Tourseko San Martin eliza, Ipeñarrieta jauregia, Areizaga jauregia eta Santa Barbara ermita.

Ipeñarrieta jauregia

Pertsonaia ospetsuak hauek dira: Jose Maria Iparragirre abeslaria, Jon Maia bertsolari famatua eta Aritz Lasa gaur egungo pilotaria. Herriko jaiak hauek dira San Juan, ekainaren 24an, Santa Anastasia, irailaren hirugarren asteburuan , San Martin, azaroaren 11n eta Santa Lutzi, abenduaren 13an. Urretxun bi museo berezi daude:Aikur erle museoa eta fosil museoa. 1.383an urriaren 3an Juan I, Gaztelako erregeak, Urretxuri, “Carta Puebla” eman zion herria izateko eta “Villa Real” izena hartu zuen.

Urretxu

Urretxuko armarrian “Soli Deo Honor et Gloria” idatzita dago.

Urretxuarren goitizena “OTAMOTZAK” da.

EZKIO-ITSASO

Gipuzkoako erdialdean Ezkio-Itsaso dago.Bere ekialdean Beasain,hegoaldean Gabiria eta Ormaiztegi,mendebaldean Zumarraga eta iparraldean Azpeitia.Nahiz eta 21kilometro kuadro izan 600 biztanle inguru ditu.Bi mendi ezagun ditu: Izazpi 967metro ditu eta Kizkitza 676metro ditu.Bi ibai daude:Santa Luzia (Orian) eta Ibaieder (Urolan).Eraikin oso ezagunak daude: Igartubeiti baserri museoa, San Migel Arcangel eliza…

Ezkio-itsasok ekonomiaren barruan industria sartzen da ( burnia) baina nekazaritzak badu bere garrantzia.

Ezkio-itsasok duen klimari esker “hezea eta epela” nekazaritzari laguntzen dio.Badago pertsonai ezagun bat: Xabier Mendiguren, gure euskalzalea. Guri Otamotzak deitzen digute eta gure festak hauek dira:San Pedrok, Maddalenak, eta San Bartolomeak.

LEGAZPI

Eraikuntz nabarrmenak Mirandaola, Bikuña jauregia , San Miguel errmita

eta Ama jasokundearen parrokia dira. XIV eta XVIII mendeen artean eta

biztanle ugarien jarduerari esker. Haietako bat,Mirandaolakoa ,berreraikia

izan da eta igandetan martxan ikus daiteke, orain sei mende egiten zuten

Legazpi herria,Iparraldean Antzuola,Urretxu eta Zumarraga,mendebaldean

Oñati,hegoaldean Zegama eta Altzainako partzoneria eta ekialdean

Zerain,Mutilo eta Gabiria herriak ditu.8.684 biztanle ditu eta bere hedadura

41,84km2 ditu.Legazpi zeharkatzen duen ibaia Urola

da.Korosti,Arrolamendi,Otaño,Artzanburu,Andraitz eta Aizkorri mendi

zerrak babesten dituzte herria.

bezalaxe. Lenbur lurralde-museoak euskal gizakiaren eta bere ingurunearen

arteko harreman- ibilbide guzti horretan , Mirandaola burdinolak leku

nabarmena hartzen du.

Maiatzaren 3an Legazpiko jai garrantzitsuenak hasten dira Santikutza eta

Santikutz txiki irailean.

Pertsonai ezagunenen artean, Patricio Etxeberria, Saturnino Telleria

(mediku zaharra) eta Domingo de Agirre hainbat liburu idatzi zituen

idazleak.

Legazpiarren goitizena ´´Ilintxak edo Ilintiak da.