ushqeni shpirtin me muzikË tË zËshme dhe diskutime … · 2020. 9. 1. · fiqtë - përmbajnë...

36
FARMACIST JUAJ SHTATOR - TETOR 2020 1 SËMUNDJE TRAJTIMI I SË CILËS VARET NGA PRINDËRIT DEPRESIONI I FËMIJËVE ÇFARË DUHET TË BËNI PA SHKUAR TE MJEKU? VJESHTË PA FTOHJE USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME ELENA MITEVA FLOKË TË BRISHTË = MUNGESA E B12 ÇFARË THOTË PAMJA PËR SHËNDETIN TUAJ?

Upload: others

Post on 19-Dec-2020

0 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 1

SËMUNDJE TRAJTIMI I SË CILËS VARET NGA PRINDËRIT

DEPRESIONI I FËMIJËVE

ÇFARË DUHET TË BËNI PA SHKUAR TE MJEKU?

VJESHTË PA FTOHJE

USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME

ELENA MITEVA

FLOKË TË BRISHTË = MUNGESA E B12

ÇFARË THOTË PAMJA PËR SHËNDETIN TUAJ?

Page 2: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

ДОДАТОК НА ИСХРАНА

за нормална функција на имуниот системза заштита на клетките од оксидативен стресза нормална синтеза на ДНК, плодност, репродукцијаза синтеза на протеини, нормален метаболизам на макронутритиенти, јаглени хидрати, масни киселини

Page 3: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 3

Revista Farmacisti Juaj është një botim dy-mujor falas, e cila shpërndahet në të gjithë farmacitë partnere të Makedonijalek në të gjithë territorin e Maqedonisë. Tekstet dhe të dhënat janë vetëm për përmbajtje informative. Përgjegjësia për përmbajtjen e reklamave të publikuara dhe pajtueshmërinë e tyre me dispozitat ligjore i takon vetëm personave juridikë, produktet e të cilëve janë reklamuar. Ekipi redaktues nuk është përgjegjës për gabime të paqëllimta dhe tipografike. Përdorimi ose kopjimi i teksteve për qëllime tregtare pa miratimin me shkrim të botuesit është i ndaluar.

Drejtor:

Solunka Momcilovic

Redaktor kryesor dhe përgjegjës:

Ivana Popova

Marketing:

Pance Gelevski

Koordinator i projektit:

Marjan Risteski

Të nderuar lexues

Shtatori i përkushtohet shën-detit mendor dhe parandalimit të vetëvrasjeve, për këtë arsye fokusi i këtij numri ka rastisur në një temë që është akoma tabu në shoqërinë tonë.Gjërat shkojnë aq gabim sa që shumë njerëz vuajnë nga një sërë problemesh psikologjike, në heshtje. Dhe terminologjia që ne përdorim (gjendja, faza, ndrys-himi, dobësia) për të sqaruar se çfarë po kalojmë është e gabuar. Ne po flasim për një sëmundje, dhe që kur është turp të jesh i sëmurë ?!Fëmijët nuk janë imunë, statisti-kat tregojnë se ka një fëmijë me depresion në çdo klasë në botë (f. 22). Kjo prirje do të vazhdojë të rritet në dekadën vijuese, dhe virusi Korona do të veprojë si një katalizator për këtë parashikim. Çfarë duhet të bëni? Së pari, hapni derën sëmundjes suaj mendore, përballuni me ta për t'a larguar. Nëse jetoni duke refuzuar sëmundjen, nuk do të arrini ta njihni problemin e më të dashurit tuaj dhe, pa vetëdije, do t'i kaloni zakonin që dhe ai të vuajë në heshtje. Emocionet ju ngatërrojnë? A jeni i trishtuar, nervoz, i humbur në të njëjtën kohë, por maskon gjithçka duke punuar pa ndalesë (f. 24)? A jeni i sigurt se thënia: "Gjithçka më është mbledhur!" është e mjaftueshme që t'ju kalojë?Sëmundjet e vjetra të reja nënk-uptojnë një operacion modern ose një psikiatër familjar që do t'ju diagnostikojë. Është aq e thjeshtë!

Farmacisti juaj

Korrekor dhe përkthyes

Agim Ibraimi

Zgjidhje creative:

Darko Markovski

Boton: Makedonijalek DOO | ShkupBoca Ivanova nr.1 | telefon: +389 2 261 49 49www.makedonijalek.com.mk

| PËRMBAJTJA |shtator - tetor 2020

10 MINERALE ME SASIRA TË VOGLA — Shëndeti juaj varet nga 1 miligram në ditë

12 SHUMË PAK NEVOJITET PËR LUMTURI Ndryshime të vogla në mënyrën e të menduarit

21 DURIMI — Trajtimi numër 1 më efektiv i fytyrës

29 TRAJNIMI I TRURIT — E mundur, reale, zefikase

24 ADHD — Kur sindroma e fëmijërisë sulmon të rriturit

32 RECETA — 5 propozime të shijshme dhe të shëndetshme

04 MENUJA E SEZONIT — A është gjë e mençur të konsumo-jmë luleshtrydhe në dhjetor?

05 SHTËPI E PASTËR MEN-DJE E PASTËR — Nëpërmjet pastrimit deri te shëndeti mendor

www.vasaptekar.mk

Tirazhi : 4.500 | Shtyp: Evropa 92 | FOTO :123RF

Page 4: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

4 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

HERONJËT E VJESHTËS (SEZONAL)

Manaferrat- janë të pasura me antioksidantë, të shkëlqyeshme për pas stërvitjes ose pas një dite të lodhshme.Kungulli - është i pasur me lutein, një pigment që ruan shëndetin e syve.Gështenja - befasuese, por përmban vitaminë C që do t'ju mbrojë nga ftohjet e vjeshtës. Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak.

në vend të hapur, gjatë periudhës së rritjes së tyre natyrore. Promotorët e ushqimit sezonal theksojnë shijen si përfitimi kryesor - luleshtrydhet e fre-skëta, as me shije dhe as me erë, nuk mund të krahasohen me ato të dh-jetorit. Dhe kur diçka është e shijshme, ne e hamë atë në sasi të mëdha, që do të thotë që ju do të përfitoni një numër të dobive shëndetësore pa qenë të vetëdijshëm.

Ushqimi sezonal është gjithashtu mi-qësor edhe ndaj buxhetit të shtëpisë - domatet në sezon janë tri herë, nëse jo më shumë, më lirë se ato të që mund të gjenden në treg dimrit. Lista e argumenteve pozitive nuk duhet të anashkalojë qëndrueshmërinë - rritja e frutave dhe perimeve në stinë është shumë më e lirë, sepse drita artificiale dhe nxehtësia përdoren rrallë. Në fakt, energjia e përdorur për të rritur frutat jashtë stinës rezulton në rritjen e eme-

JETO ME MENÇURI

A DUHET TË USHQEHEMI ME USHQIME

SEZONALE?

Si një nënqiell i begatshëm me një burim të madh të perimeve dhe pemëve cilësore, është mjaft e

mundshme që menyën ta diktojë sti-na. Me kaq shumë pjeshka, kajsia, shalqi, kumbulla, kush do të mendon-te për mollët? Në muajt e ftohtë, kur zgjedhja është më e vogël, ne do të kompensojmë me komposto ose vari-etete të ngrira. Nëse marrim parasysh fëmijët, ush-qyerja e të cilëve është më e rëndë-sishme për ne, atëherë do të hasim në dy këndvështrime të ndryshme; për-katësisht, një grup i pediatërve këshil-lojnë ushqimin sezonal dhe sa më shpejt fëmija të përshtatet me ush-qimin që gatuani në shtëpi, ndërsa të tjerët thonë se nëse nuk ka kajsia në treg, blini një kavanoz nga një farmaci.Para se të gjykoni se kujt t’i besoni, le të shohim përfitimet shëndetësore nga ushqimet sezonale. Ushqimi se-zonal përfshin frutat që rriten jashtë,

timit të gazrave serë. Dhe tani, pyetja kryesore, a është ush-qimi sezonale më i shëndetshëm? Në një farë mënyre, po, sepse niveli i nu-trientëve zvogëlohet gjatë procesit të ruajtjes dhe transportit, ndërsa ushqi-mi sezonal arrin pjatën tuaj në një kohë të shkurtër, duke ruajtur të gji-tha vitaminat dhe mineralet.

Por, çka do të bëjmë në dimër? Nëse e zhvendosim shprehinë e ngrënies së ushqimit sezonal edhe në dhjetor, a do të mbetet imuniteti ynë i fu-qishëm? Hulumtimi nga World Wildlife Fund (Fondi Botëror i Kafshëve të Egra ka zbuluar se çdo sezon është e mun-dur të plotësohen nevojat ushqyese të njerëzve, por duke qenë se ushqimi në muajt e dimrit në mënyrë të pash-mangshme do të ishte uniform, nuk është keq të mbështetemi në variant-et e importuara ose të bëjmë ushqime rezervë në kohë.

Po! Është më e

leverdishme, më e shijshme dhe

më ushqyese, megjithëse op-

sioni i 2-të nuk është i

dëmshëm

Page 5: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 5

Një shtëpi e papastër dhe e paqëndrueshme nuk sjell pros-peritet, sepse peizazhi i keq,

pluhuri dhe hapësirat e pa ajrosura jo vetëm që prekin shëndetin, por edhe psikikën.

KUR NDJEHENI ... I NEVRIKOSUR

Kura është ... PASTRIM I THELLË „Nëse ndonjë situatë ju irriton, filloni me fërkimin e dyshemes, vaskës, fur-rës. "Të shikosh efektin e ndritshëm ka ndikim qetësues dhe inkurajon një nd-jenjë rehatie," thotë Melissa Maker, autore e “Clean My Space”. Plus, fërki-mi padyshim që rezulton në sekretimin e endorfinit. Çlirohuni ... SIGURONI PRODUKTE TË PËRSHTATSHMEPër njollat rezistente keni nevojë për formula agresive, mbase diçka e ba-zuar në acid limoni ose ekstrakt të lëvores së mështeknës që janë të plo-ta dhe megjithatë nuk do të shkatër-rojnë pëllëmbët tuaj. Njolla e pash-lyeshme mund t'ju bëjë edhe më të nevrikosur, prandaj sigurohuni që ta mposhtni. Aplikoni ... LËVIZJE RRETHOREZakonisht pastrojmë ose fërkojmë me lëvizje rrethore, kështu që e kthejmë papastërtinë nga një pikë në vendin e pastër. Kështu që fërkoni me një lëviz-je zigzag ose me kthesa të buta sikur të shkruani shkronjën S.

KUR NDJEHENI ... TË SHQETËSUAR

Kura është ... RIORGANIZIMIKaosi në shtëpi shkakton stres për shkak të pamundësisë për të gjetur shpejt atë që ju nevojitet, nga ana tjetër, pamja stimulon shumë trurin duke u përpjekur të përpunojë lara-maninë. Me sjelljen e rendit në shtëpi, do të sjellni gjithashtu rregull në kokën tuaj, duke i renditur mendimet tuaja dhe duke i hequr qafe gjërat e panevojshme. Çlirohuni ... PRANOJENI PARREG-ULLSINË OSE RRËMUJËN Disa gjëra janë krijuar thjesht për të qenë kaotike, si sirtari i kuzhinës ku mund të ruani gjithçka. Mos u mundo-ni të vendosni rend këtu, sepse do të

JETO ME MENÇURI

SHTËPI E PASTËR, MENDJE E PASTËR

mashtroheni. Pajtohuni me veten, dhe të tjerët në shtëpi, që ai sirtar është shtëpi për të gjitha sendet që nuk kanë sirtarin e vetë. Aplikoni ... PLAN AMATERNëse puna juaj shkon mirë, ka më shumë të ngjarë të bëheni një perfek-sionist. Shtëpia juaj nuk është një far-maci! Ju kërkohet rend ose organizim që do t'ju lejojë të funksiononi mirë. Nëse xhinsat të shtrira në një karrige (gati për ditën tjetër) ju shkaktojnë pagjumësi, sepse ata nuk janë në dol-lap, atëherë ju e teproni shumë.

KUR NDJEHENI ... TË HUMBUR

Ndërmerrni... PASTRIMI TË PËRG-JITHSHËM! "Krijimi i hapësirës fizike është trans-formues", thotë Gretchen Rubin, autor i "Outer Order, Inner Calm (Rend i Jashtëm, Qetësi e Brendshme)". "Heq-ja e sendeve që nuk i përdorni më do

t'ju mbush me një ndjenjë lehtësimi. Shtëpia e rifreskuar do t'ju japë shtyt-je për një fillim të ri ". Çlirohuni ... PËRFUNDONI SE ÇFARË KOLEKSIONISTI JENIA është rrëmuja në shtëpinë tuaj rezu-ltat i gatishmërisë suaj për të ardh-men - a ruani kuti me kopse? Apo jeni bllokuar në të kaluarën - duke mbajtur veshjen tuaj të mbrëmjes së maturës? Imagjinoni një situatë të vërtetë kur me të vërtetë keni nevojë për këto gjëra, nëse gjasat janë 50% ose më pak, deklarojini ato të panevojshme. Aplikoni ... 3 HERË MENDO, NJË HERË HUDHNuk është çudi nëse është e vështirë për ju të heqni qafe gjërat, mbase problemi qëndron tek pasiguria nëse do ju nevojiten ndonjëherë.

Nëse mendimin "për çfarë më nevo-jitet kjo?" e mendoni tre herë për një gjë të caktuar, atëherë është koha për të thënë lamtumirë.

Njerëzit që bëjnë rregullisht punë shtëpiake,

kanë arritur të zvogëlojnë ditët depresive me 12%

Page 6: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

6 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

КАШЛИЦА, СУВА ИЛИ ПРОДУКТИВНА, ТРЕТМАНОТ ТРЕБА ДА ЗАПОЧНЕ УШТЕ ОД

ПРВАТА КАШЛИЦАДоц. д-р Снежана Палчевска Коцевска, педијатар

Кашлицата е еден од најчестите симптоми со кој лекарот се сретнува во текот на секојдневната работа.

Кашлицата е одбранбена реакција, односно рефлексен одговор на надразнетите рецептори за кашлица, сместени во слузницата на дишните патишта.

Секој рефлекс започнува со иритација која го активира, потоа следи длабоко вдишување пропратено со силно издишување, проследено со стегање на душникот и гркланот, што произведува звук на кашлица. Издишувањето е неверојатно моќно, па исфрлените капки од респираторниот систем летаат со брзина од над 150 км на час!

Рецепторите може да се надразнат: механички, хемиски или со микроорганизми, бактерии и вируси. Сепак најчестите предизвикувачи на рефлексот на кашлица се инфекцијата и алергијата. За среќа најчесто кашлицата е резултат на безопасни вирусни инфекции. Меѓутоа, хронична и иритирачка кашлица обично укажува на присуство на болест.

ТИПОВИ НА КАШЛИЦА Постојат два основни типа на кашлица: „сува“

- непродуктивна или надразнувачка и „влажна“ - продуктивна. Оваа поделба е корисна како водич за справување со проблемот, иако постојат многу мешани и преодни форми на кашлање. Основна разлика е во создавањето на слуз.

Сува кашлица Позната и како иритантна или непродуктивна,

која е резултат на директно оштетување на горниот респираторен тракт. Скоро сите респираторни вируси го прават ова, некои повеќе, некои помалку, но нивната работа резултира во „ранета“ слузница на дишните патишта. Во ваква слузница рецепторите за кашлање се соголени и преосетливи како резултат на што детето често кашла во напади.

Една од најчестите причини за иритирачко кашлање е слевање на секрет од горните дишни патишта - носот, кон грлото и душникот. Овој секрет се лепи на слузницата на долните дишни патишта

и детето (претежно неуспешно) се обидува да ја исфрли.

Детето кашла во напади и често нема што да се исфрли, болно плаче по нападот на кашлицата, често проследено и со повраќање. Колку повеќе кашла, толку повеќе се оштетува слузницата, што дополнително го активира рефлексот на кашлање, што прави затворен круг на исцрпувачка кашлица.

Влажна (продуктивна) кашлицаКај продуктивната кашлица, секрецијата и

искашлувањето не се пропорционални, така што секретот се акумулира во дишните патишта со што се спречува циркулацијата на воздухот и го отежнува дишењето. Кога со кашлањето не се успева да се “исчистат дишните патишта” тоа може да доведе до компликации, односно, една банална вирусна инфекција да премине во бактериска.

Загрижува фактот дека кашлицата го ремети нормалниот ритам на живеење, го исцрпува детето, тоа нема квалитетен сон, а со тоа му се намалува општиот имунитет.

ЛЕКУВАЊЕ НА КАШЛИЦА Најнапред, важно е да се отстранат причините за

кашлица ако ги знаеме.Најдобриот пристап е да при појава на

кашлицата веднаш се превземат превентивни активности за намалување на нејзината сериозност и честота со што ќе се спречат потенцијални компликации. Брзата реакција го намалува времетраењето на кашлањето, спречува ширење на инфекцијата и го подобрува квалитетот на живот.

Кашлицата може да ја лекуваме симптоматски со:Антитусици – наменети за смирување на сувата

кашлица. Дејствуваат преку неколку механизми. Постојат антитусици со локално дејство кои механички ја обложуваат слузницата и ја намалуваат дразбата која предизвикува кашлица и антитусици со централно дејство кои го потиснуваат рефлексот за кашлање во мозокот, кои не треба да се користат кај деца. Сирупите од тегавец и исландски лишај се идеални за третман за сува кашлица, бидејќи немаат

Page 7: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 7

Пред употреба внимателно да се прочита упатството! За индикациите, ризикот од употребата инесаканите дејства на традиционалниот хербален лек консултирајте се со Вашиот лекар или фармацевт.

ЗА

ЦЕЛОТО СЕМЕЈСТВ

ОХЕРБИОН

КОГА ПОЧНУВА КАШЛИЦАТА,ХЕРБИОН ПОМАГА.

Трад

ицио

нале

н хе

рбал

ен л

ек.

www.herbion.mk

ПОМАГА УШТЕ ОД ПОЧЕТОК НА КАШЛИЦАТА.• Сирупот Хербион® од исландски

лишај помага при сува кашлица, засипнатост и болно грло.

• Сирупот Хербион® од бршлен го олеснува искашлувањето

при продуктивна кашлица.

централно дејство, што е особено важно за детската популација.

Експекторанси, како што е сирупот од бршлен – се препорачуваат за полесно искашлување во случај на продуктивна кашлица. Го разводнуваат густиот секрет кој се создава во дишните патишта и на тој начин го олеснуваат искашлувањето. Пиење многу течности и навлажнување на воздухот во затворен простор во вистинска мера, исто така, помагаат во ублажување на продуктивната кашлица.

Најдобар современ пристап во третманот на некомплицирани, акутни инфекции на дишните патишта е тие да се третираат со природни сирупи.

Екстрактот од исландски лишај содржи голема количина на слузи кои ја прекриваат, заштитуваат и навлажнуваат надразнетата и сува слузница на устата и грлото и на тој начин ја смируваат сувата кашлица.

Екстрактот од листот на бршлен ја поттикнува бронхијалната секреција и на тој начин го олеснува искашлувањето. Исто така, ги шири

бронхиите, што го прави погоден и за третман на мешовит тип на кашлица.

КОГА ДА ОДИТЕ НА ЛЕКАР? Бараме совет од лекар кога кашлицата трае 1 до

2 недели, кога ќе забележиме крв во искашлокот, кога имаме проблеми со дишењето или кога истовремено со кашлицата постои и висока телесна температура, забрзано чукање на срцето или малаксаност.

Спречете го ширењето на инфекции. Ако кивате или кашлате, покријте ја устата и носот со хартиено марамче за еднократна употреба и исфрлете го веднаш по употребата или користете го горниот дел од раката. Вирусите најчесто се пренесуваат со валкани раце, затоа никогаш немојте да кашлате или кивате во дланките. Одржувајте добра хигиена особено во сезоната на настинка и грип за да се заштитите себе си и другите од инфекции. Редовно мијте ги рацете со сапун и топла вода.

Page 8: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

8 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

Kurdoherë që simptomat vërehen në kohë, preparatet natyrore fi-tojnë betejën kundër viruseve.

Kujt t’i besoni këtë herë?

SHTOGU

Kur ju gërvisht fyt,i koka ju dhemb, te-shtini më shpesh, ndjeni dobësi të muskujve - është koha për shtog. "Shtogu s’do të parandalojë ftohjen, por do të parandalojë përhapjen e vi-rusit të frymëmarrjes sa të shkoni në shtrat," thotë Liz Williamson, një pro-fesoreshë e farmacisë në Universitetin Reading.

Dëshmi se funksionon?Dy eksperimente të pavarura dhe të ndryshme nga shkencëtarët izraelitë kanë treguar që shtogu shkurton kohëzgjatjen e simptomave të gripit për dy deri në katër ditë.

Si ta pini atë?Çaji i luleve të shtogut promovon djer-sitjen dhe për këtë arsye përdoret kundër ftohjes, gripit, pneumonisë dhe organeve të frymëmarrjes dhe re-umatizmit. Një lugë çaji (10 gram) lule shtogu avullohet me 1 litër ujë të zier. Mbuloni çajin me kapak dhe lëreni të qëndrojë për 30 minuta. Pini një filx-han të vogël çdo 2 orë. Lejohet gjithashtu të hahen edhe kokrrat e shtogut pasi ato përmbajnë vitamina B1, B2 dhe C.

ECHINACEA (LULJA E BOÇES)

E dëshirueshme për ata që punojnë në një kompani të madhe dhe janë të rrethuar nga shumë njerëz gjatë ditës, me njerëz që shpesh janë të sëmurë ose nëse përdorni transport publik. Për dallim nga shtogu, lulja e boçes është një masë e mirë parandaluese, jo një kurë.

Dëshmi se funksionon?Testet laboratorike (provë në epruve-ta) kanë treguar që lulja e boçes ring-jall qelizat duke i inkurajuar ata të luftojnë kundër viruseve. Çfarë thonë testet e realizuara te njerëzit? "Disa prova tregojnë se ndihmojnë, të tjerat që nuk ndihmojnë, por nuk bën dëm nëse e konsumoni", thotë profesore-sha Williamson. Si ta pini atë?Një nga arsyet përse kemi prova të ndryshme për ndikimin mjekësor të echinacea (lule boçes) është se pjesë të ndryshme të bimës janë përdorur në hulumtime. Për t'u marrë me të ftohtin e zakonshëm, keni nevojë për pjesët që rriten mbi tokë, të tilla si gjethet, kërcelli dhe lulet. Për të bërë çaj, keni nevojë për 30 deri 50 gram rrënjë të copëtuar të bimës. Zhytini ata në 1 litër ujë dhe lëreni të qëndro-jnë për 10 minuta. Pini 3 deri në 5 gota të vogla çdo ditë derisa të riku-peroheni. Çaji nuk rekomandohet për përdorim të përditshëm.

VITAMINA C Nëse ju pëlqen të shkoni në palestër. "Rasti i vetëm ku vitamina C është vërtetuar se parandalon ftohjen është kur ajo merret nga njerëz që në mënyrë aktive ushtrojnë, siç janë maratonistët", thotë Dr. Sara Brewer, autore e “The Essential Guide to Vita-mins, Minerals And Herbal Supple-ments”.

Dëshmi se funksionon?Në një analizë të vitaminës C në Uni-versitetin e Helsinkit, studiuesit kon-firmuan se doza nga 600 deri në 1000 miligramë ndihmoi njerëzit të ek-spozuar ndaj stresit fizik (ata që usht-rojnë ose bëjnë punë fizike) për të parandaluar ftohjet. Një studim tjetër thotë se një dozë ditore prej 1.000 miligramë vitaminë C zvogëlon kohëzgjatjen e ftohjes së zakonshme për 8%. Si ta pini atë?Doza e tepërt e vitaminës C mund të shqetësojë stomakun. 1.000 miligramë është maksimumi që duhet të merrni çdo ditë, por është mirë që të konsul-toheni me mjekun tuaj amë për të zb-uluar dozën e saktë.

SHËNDET

VJESHTË PA FTOHJE

Page 9: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 9

ZINKU

Nëse dietës suaj i mungon mishi, shpendët ose drithërat, zinku është një mikron ushqyes i rëndësishëm për funksionimin e imunitetit; "Mungesa e tij do të thotë që ju të mund të bëheni të prirur ndaj ftohjes".

Dëshmi se funksionon?A keni dëgjuar ndonjëherë se lëpirja e tabletës së zinkut shkurton kohëzgjat-jen e një ftohjeje? Fatkeqësisht vetëm për një ditë, kështu që nëse mendoni se sakrifica e njohur si shije

PROBIOTIK

Shoqërues i detyrueshëm i terapisë me antibiotikë, por edhe i dësh-irueshëm për ftohjet e zakonshme. "Nëse një probiotik ka një funksion mbrojtës, atëherë ai është parandali-mi, jo trajtimi", thotë Phillip Calder, profesor i imunologjisë ushqyese në Universitetin e Southampton. Në te-ori, bakteret probiotike përmirësojnë funksionin e qelizave mbrojtëse që jetojnë në bark dhe më vonë udhëto-jnë diku tjetër në trup për të paranda-luar ndonjë infeksion.

Dëshmi se funksionon?Një përmbledhje e fundit e provave nga mjekët në Kolegjin e Universitar të Mjekësisë Hallym në Kore, thuhet se probiotiku kishte një efekt margjinal në parandalimin e ftohjes.

Si ta pini atë?Kur pini kos ose pilulë, nëse është e mundur kërkoni bakteret e mëpo-shtme në përbërje: Bifidobacteria, Lactobacilus, Saccharomices boular-di, LGG (Lactobacillus rhamnosus GG), pasi ato janë treguar se janë më efek-tive gjatë diarresë në udhëtim ose di-arre të shkaktuar nga antibiotikët.

SHËNDET

metalike në gojë (në disa dhe pësht-jellje) ia vlen, urdhëroni provojeni.

Si ta pini atë?Profesori Calder nuk rekomandon konsumimin e zinkut të pastër sepse mund të shkaktojë një çekuilibër me minerale të tjera siç është bakri. Do të ishte ideale të hani më shumë ush-qime që përmbajnë zink (mish pule, qumësht, spinaq, fara kungulli, ush-qime deti). Për të parandaluar efektet anësore të shtojcës së pastër të zin-kut, merrni atë përmes multivita-mineve.

Page 10: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

10 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

SHËNDET

Për dallim nga vitaminat, miner-alet janë përbërës inorganikë që nuk shkatërrohen gjatë ga-

timit. Makro-mineralet janë të nevo-jshme në sasi të mëdha, rreth 100 mg në ditë, ndërsa mineralet me sasira të vogla janë të nevojshme në doza shumë të vogla, shpesh më pak se 1 mg në ditë. Këtë herë përqendrohemi tek kjo e fundit, sepse numri i njerëzve që nuk marrin dozën edhe ashtu të vogël po rritet. Sipas ekspertëve, kjo është për shkak të tendencave të reja në dietë siç është shmangia e qumështit ose mishit. Lodhja kroni-ke, rënia kognitive, depresioni - janë vetëm disa nga simptomat e shkaktu-ara nga mungesa e mineraleve në sasira të vogla

JODI - MENAXHERI I GJËNDRËS TIROIDE

Një mineral i gjithëfuqishëm, i rëndësishëm për zhvillimin neu-rologjik dhe funksionimin normal të gjëndrës tiroide. Pa atë, hormo-ni aktiv i tiroides, trijodotironina

(e cila përfshihet në metabolizëm, funksionin e zemrës dhe tretjes, kontrollin e muskujve, mirëmbajt-jen e kockave dhe zhvillimin e tru-rit) nuk do të ekzistonte. Studimet tregojnë se njerëzit kanë mungesë të jodit në dietën e tyre, pjesërisht për shkak të qumështit me origjinë bimore i cili përmban vetëm 2% të përqendrimit të jodit të pranishëm në qumështin e lopës.

Ku mund ta gjejmë? Në mishin e bardhë të peshkut dhe në produktet e qumështit. Stinimi i ushqimit me kripë të jodizuar është një mënyrë e shkëlqyeshme për të përmbushur nevojat tuaja. Doza? Synoni për 0,14 mg në ditë. Mbidozimi në afat të gjatë mund të ketë efekt të kundërt në funksion-imin e tiroides. 200 ml qumësht sig-uron 0.05-0.1 mg, dhe 100 g skumbri do t'ju ofrojë 0.19 miligram jod. Për sa i përket shtesave, opsioni më i mi-rë janë multivitaminat që përmba-jnë jodid kaliumi ose jodid natriumi.

BAKËR - DJEGËSI I YNDYRËRAVE

Sipas hulumtimeve të publikuara në Nature Chemical Body, bakri është thelbësor për përpunimin e yndyrës. Në një studim të vitit 2016, studi-uesit zbuluan se sa më shumë bakër kishin të anketuarit në trupin e tyre, aq më shumë yndyrë u zbërthye- është ende e paqartë pse. Minerali gjithashtu është treguar se stimu-lon funksionimin e trurit; mungesa e bakrit shoqërohet me sëmundjen e Alzheimerit.

Ku mund ta gjejmë? Në luledielli, arra indie, ullinj të gjelbër dhe fruta deti.

Doza? Synoni 1.2 mg në ditë - 30 g arra indie dhe ia keni dalë. Mbani në mend, doza të mëdha mund të shkaktojnë dhimbje barku, pësht-jellje, diarre. Nëse mbeten në trup për një kohë të gjatë, ato mund të dëmtojnë mëlçinë dhe veshkat.

MINERALE ME SASIRA TË VOGLAMë pak se 1 miligram, dhe bën mrekulli në trup

Page 11: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 11

SELENI - KUJDESTAR I IMUNITETIT

Nëse shpesh sëmureni nga të ftohti ose përpiqeni të mbeteni shtatzënë, atëherë drejtohuni drejt këtij minerali. Seleni rrit imunitetin dhe është një lojtar kryesor në procesin e formimit dhe fekondimit të vezëve. Studimet tregojnë se 47% e grave kanë një kon-sum të ulët të selenit.

Ku mund ta gjejmë? Vezë dhe arra braziliane.

Doza? Mesatarisht rreth 0.06 mg në ditë (0.075 mg nëse ushqeni foshnjën tuaj me gji), një dozë që do të arrini duke konsumuar tre arra braziliane në javë (jo çdo ditë, siç mendojnë shumë njerëz). Kini kujdes, mbidozat çojnë në helmim me selen, simptoma që përf-shijnë humbjen e flokëve dhe zbardh-jen e lëkurës dhe thonjve.

MANGAN - PARANDALIMI I OSTEOPOROZËS

Thelbësore për kocka të shëndetshme, sipas studimeve të kryera nga Univer-siteti i Kalifornisë, ngadalëson proces-in e zvogëlimit të masës kockore (e cila

fillon në vitet 30) kur konsumohet në kombinim me kalciumin, zinkun dhe bakërin. Mangani aktivizon enzi mën glukozil-hidrolaza, një enzimë e do mo-sdoshme për të formuar proteoglikane molekula të pranishme në kërc.

Ku mund ta gjejmë? Çaji është buri-mi më i thjeshtë, por nëse nuk jeni adhurues i bimëve, atëherë hani pure tërshëre me kanellë dhe karafil.

Doza? Synoni për 3 mg në ditë. Mjafton një ose dy gota çaj.

SHËNDET

MOLIBDENI - MBUROJË E MËLÇISË

Një mineral që do të vijë në ndihmë kur dozohet me shumë alkool. Alkooli përmban sulfate që e gërryejnë trupin. Molibden është një mbështetje për një enzimë të quajtur oksidazë sulfite, e cila është thelbësore për shndërrimin e sulfiteve toksike në sulfite më inerte, të cilat trupi më pas i sekreton përmes urinës.

Ku mund ta gjejmë? Bimët që rrit-en mbi tokë përmbajnë doza më të larta se ato që rriten nën tokë. Lule-lakër, patate, tërshëra, fasule.

Doza? 0,065 mg, te të cilat do të arrini përmes porcionit 100 g të patat-eve.

Page 12: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

12 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

TRU I FUQISHËM

më shumë të jetë e mundur dhe sa më gjatë të jetë e mundur, duke synuar atë periudhën e papërcaktuar të cilën shpresojmë se do të shijojmë, udhëto-jmë ose përfundimisht do t'i kushto-hemi hobi tonë. Ne i perceptojmë paratë si një burim kufizues, ndërsa kohën si të jo kufizues, kur në fakt është e kundërta. Por truri i njeriut është i kurdisur të mendojë për të ar-dhmen, kështu që mos e gjykoni veten për vështirësinë e të jetuarit në të tashmen. Vazhdoni të planifikoni dhe ëndërroni, por nëse ai udhëtim në Par-is kërkon ende shumë vite, të paktën shkoni për një provë verë franceze.

TË TJERËTPër të qenë të lumtur, bëni dikë të lumtur - tingëllon e njohur, apo jo? Shpenzimi i parave për të tjerët sjell gëzim të madh, thotë Elizabet Dun, profesoresh e psikologjisë në Univer-sitetin e Kolumbisë Britanike dhe bashkë-autore e "Happy Money": The Science of Happier Spending. Ideja nuk është të ofrojmë para, por të of-roni kënaqësi përmes një dhurate ose një gjesti të papritur. Për shembull, paguani një masazh për ju dhe atë që keni zgjedhur të lumturoheni dhe të shkoni së bashku.

SHUMË PAK NEVOJITET PËR

LUMTURIKënaqësitë e vogla të tilla si çiklizmi ose fillimi i një hobi të ri

sjellin një dozë më të madhe lumturie sesa rindërtimi me diçka materiale.

A jeni i lumtur? Vetëm 33 për-qind e njerëzve u përgjigjën po për të njëjtën pyetje, si-

pas një studimi të fundit global. Um, mjaft ironike, nëse merren par-asysh mediat sociale të cilat janë të vërshuara me çaste lumturie. Është e qartë se jemi të fiksuar me emo-cione, siç dëshmohet edhe nga rri-tjaprej 14% e shitjeve të librave për vetë-ndihmë krahasuar me zhan-ret e tjerë. Pyetja është sa dimë ta njohim dhe shijojmë lumturinë e vërtetë?

Fiksimi i vazhdueshëm i vibracion-eve pozitive në të vërtetë na lar-gon nga qëllimi. Në ditët e sotme duket se është bërë e ndalur të jesh i pikëlluar. Por, për të qenë vërtet të lumtur, duhet të rezervoni një vend edhe për dhimbjen. Lumturia nuk është një gjendje që zgjat përg-jithmonë, nëse e këtë e kuptoni më shpejt, më pak do të krahasoheni me të tjerët dhe do të kurseni vet-veten nga zhgënjimet në ditore.

Si duket lumturia e vërtetë, si ta fi-tojmë atë më shpejt dhe ta shijojmë në sasi të mëdha? Përgjigja është shumë më e thjeshtë nga sa men-doni, dhe secili prej jush tashmë ka përbërësit magjikë.

HARXHOJENI LUMTURINË TUAJ

Nëse i pyesim njerëzit se çfarë do të bënin me një shumë të madhe parash të fituara, shumica do të përgjigjen se do të shkonin në një destinacion ekzo-tik ose do të blinin këpucë të shtrenjta - për shumicën, zgjedhja do të ishte diçka e materiale. Por të mirat mate-riale sjellin lumturi afatshkurtër, për një jetë të lumtur afatgjatë, për shem-bull, nevojitet më shumë kohë për vet-en. KOHAPaguani dikujt të bëjë punën që ju ur-reni dhe shfrytëzoni kohën që ju ka mbetur për t'u ulur me miqtë ose për të lexuar një libër. Të gjithë duam më shumë kohë dhe më shumë para, dhe një nga mjeshtrit për lumturi qëndron në ekuilibrin e duhur të këtyre dyve. Cili nga ne do të paguante fëmijën e një fqiju që të kosit barin? Askush, sepse jemi të bindur që kjo ndodh vetëm në film. Nga ana tjetër, ne e shoqërojmë lumturinë me arritjen e qëllimeve dhe detyrimeve, edhe pse që lumturia të ndodhë, nevojitet t'i anashkalojmë disa detyrime nga jeta jonë. PËRVOJAKarriera jonë është bërë simboli i sta-tusit përfundimtar - ne punojmë sa

Page 13: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 13

LUMTURI NË MES TË SHOQËRISË SË MIRË

Për fat të mirë, asnjë nga praktikat e mësipërme nuk përfshin miqësi (shoqëri), por kurdo që të jetë e mundur, përfshini dikë pasi efektet do të jenë më të mëdha. Lidhja so-

e jetës, nëse i pranoni ato si normale, do t’i tejkaloni ato më lehtë. Në të një-jtën kohë, ju do të zhvilloni një imazh lehtësisht të arritshëm të lumturisë.

KULTIVONI LUMTURINË

Supozoni se doni të shkoni në klasa vallëzimi, por nëse shkoni 5 ditë në javë gjatë gjithë vitit, me siguri do të mërziteni. Njerëzit ndryshojnë, dhe bashkë me to ndryshojnë edhe aktivi-tetet që i lumturuan ata, thotë profe-soresha e psikologjisë Sonja Liubom-irski, e cila është gjithashtu autore e "The Myths of Happiness". Për të mos rënë në apati, ndiqni planin e saj me 3 hapa: 1. NDRYSHIMENjerëzit përshtaten shpejt me kushtet e vazhdueshme dhe të pandrys-hueshme, kështu që përfshini inova-cione në rutinën tuaj aktuale për të rritur angazhimin. Nëse ju pëlqen të gatuani, në vend të ëmbëlsirave

MENDONI NËPËR PRIZ-MIN E LUMTURISË

Lumturia varet nga ne dhe çfarë do të përdorim/bëjmë në kushtet e dhëna. Nuk është e thjeshtë të ndryshosh mënyrën si mendon, por sigurisht që këto dy zakone do të shpejtonin pro-cesin e shikimit përmes syzeve rozë. VLERËSONI STATUSIN (MOMENTAL)"Njerëzit supozojnë se do të jenë të lumtur pasi të arrijnë një nivel të cak-tuar - financiarisht, kreativ, romantik," thotë Laurie Santos, një profesoresh e psikologjisë në Universitetin Jell. Problemi është se pika e fillimit ndry-shon. Do të merrni një rritje të pagave dhe për pak kohë do të filloni të men-doni për rritjen tjetër. "Njerëzit men-dojnë mrapsht," thotë Santos. Lum-turia sjell sukses, jo anasjelltas. Ndryshoni shabllonin duke shprehur me zë gjithçka për të cilën jeni mirën-johës. BËHUNI REALDëshironi të ishit të lumtur 24/7? Tani është e qartë pse po dështoni. Emo-cionet e këqija janë një pjesë integrale

-Për kocka të forta dhe të shëndetshme-Pa ngërçe dhe dhembje të muskujve-Për sistem të fortë imunitar

MBROJTËSIT E SHËNDETIT TË KOCKAVE DHE MUSKUJVE

www.synevit.net 02 3225 843

VITAMINA NATYRORE

TRU I FUQISHËM

standarde, përgatitni një recetë mod-erne si buka e bananës. 2. SURPRIZAA ka një kohë më të mirë për të ndry-shuar planet tuaja sesa minuta e fun-dit? Spontaniteti është mjeti më efe-ktiv në arsenalin e lumturisë, thonë kërkimet. Ne nuk po themi për të ndryshuar planet e mëdha që ndoshta do të shkatërrojnë ditën e dikujt, por gjëra të vogla - dilni në darkë me të dashurit edhe pse keni bërë kokoshka për të parë një film. 3. KËNAQUNI TANIMësoni të thithni momentet, madje edhe ato të parëndësishme në dukje. Ndërsa shëtisni qenin, vini re ngjyrat e natyrës, erën që përkëdhel lëkurën tuaj. Nëse kjo tingëllon si shaka edhe si detyrim, mos e humbni shpresën - kur e shohim lumturinë si një qëllim që kërkon punë të vështirë dhe ku-jdes, do të thotë që i japim kuptim. Në kthim, lumturia do të na e vërshojë jetën tonë.

ciale është një lidhje kryesore për lumturinë, sepse njeriut i duhen marrëdhënie dhe lidhje të thella dhe kuptimplota. Për të përmirësu-ar plotësisht ekzistencën tuaj, është e nevojshme të lidheni me të panjohur, thotë profesoresha e

psikologjisë, Laurie Santos. Vullne-tare në një organizatë për të takuar njerëz të rinj ose herë pas here të përdorin transportin publik në vend makinës. Por mos harroni të bise-doni me personin pranë jush, e jo të zhytemi në ekranin e celularit tuaj.

Page 14: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

14 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

INTERVISTË

"SADO E PAMUNDUR QË MUND TË DUKET NË KËTË MOMENT, PËRPIQUNI TË USH-QENI SHPIRTIN TUAJ. DUKE BISEDUAR ME TË DASHURIT TUAJ, ME MUZIKË ME ZË TË LARTË, ME BISEDA TË GJATA TELEFONIKE ME MIQTË TUAJ".

ELENA MITEVA

AJO NUK ËSHTË VETËM PREZANTUESE ME NJË FY-TYRË TË BUKUR, POR NJË

GRUA ME QËNDRIM!

14 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

Page 15: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 15

Ata që e njohin atë edhe jashtë ekraneve të vogla, do të konfir-

mojnë që Elena është po aq karizmatike, pozitive dhe modeste edhe në jetën pri-vate. E hapur për bisedë me këdo për çfarëdo teme ... Po, eteri ka humbur shumë dhe Elena tashmë ju mun-gon shikuesve që preferojnë ta fillojnë ditën me të. Ajo nuk zbuloi se ku do të vazh-dojë karrierën e saj, por na lejoi të shikojmë në jetën e saj të përditshme, ndau me ne këshi l la shumë të këndshme për trajtimin e krizës Covid-19, dhe foli me admirim për rolin e saj si nënë. Është e pashmangshme të ju pyes, si ia dilni t'i menax-honi detyrimet tuaja (në punë dhe në shtëpi) përveç mysafirit të padëshiruar të quajtur Covid-19? Cila ishte sfida juaj më e madhe në periudhën e kaluar?Unë isha sinqerisht shumë e frikësuar nga e gjithë situa-ta me Covid-19 dhe ende jam, por disi po mësojmë ngadalë të jetojmë me këtë virus. Askush nuk e priste një rezultat të tillë dhe një situatë të tillë që do të ndryshonte plotësisht jetën tonë. Duke pasur parasysh që kam një fëmijë 7 vjeçar, por kam edhe prindër të rri-tur, kujdesi është edhe më i madh dhe kërkon shumë përpjekje. Në fillim, unë punoja kryes isht nga shtëpia, por kur u mësuam me "normalen e re" u ktheva në punë, natyrisht duke res-pektuar të gjitha rregullat dhe rregulloret. Por ndon-jëherë kjo nuk është e mjaftueshme për t'ju bërë të ndjeheni të sigurt dhe të qetë. Përkundrazi, tërë kohën je e stresuar, i laj du-art për 16 sekonda dhe sil-lem me kujdes. Nuk është e thjeshtë të menaxhosh jetën në shtëpi dhe në punë. Por, a kemi një zgjedhje tjetër? Tani për tani, duhet

të jetë kështu, dhe të shpresojmë se kjo çudi që na ndodhi do të kalojë sa më shpejt.A ka ndonjë mësim apo ndryshim pozitiv që keni fi-tuar për shkak të situatës së panatyrshme në të cilën u gjendët së bashku me pjesën tjetër të botës?Absolutisht! Ju e kuptoni që nuk jeni e gjithëfuqishme, se topi duhet të ulet dhe du-het të merrni frymë thellë. Fëmija, familja, paqja dhe qetësia kanë qenë gjith-monë përparësia ime, por tani është e pashmangshme të shumohen edhe më tej. Edhe pse nuk është gjith-monë aq e lehtë duke pasur parasysh numrin e të infek-tuarve, të vdekurve dhe pre-sionin e përgjithshëm që ne të gjithë përjetojmë dita ditës. Kohezioni, dashuria, mbështetja, stabiliteti men-dor dhe qetësia mendore janë qëllimet e mia për këtë periudhë jashtëzakonisht të vështirë, sado e vështirë të duket se mund të arrihen.Ju shpesh dini se si të shprehni revoltën në medi-at sociale gjatë ngjarjeve aktuale si kjo me virusin, dhe ato kanë të bëjnë me padrejtësitë dhe pasak-tësitë. Për shkak të kësaj a ju lindin ide të braktisni vendin ose të qëndroni dhe të luftoni për një të nesërme më të mirë? Çfarë të ardhme dëshironi dhe krijoni për veten dhe fëmi-jën tuaj?Unë jam një rebele për nga

natyra. Luftëtare për drejtë-si dhe të vërtetën. Dua që të gjithë të jemi njerëz më të vetëdijshëm dhe më të përgjegjshëm, veçanërisht në një situatë kaq të papar-ashikueshme. Nuk mund ta kuptoj sesi duhet të organi-zohen dasma, festime, pagëzime kur e dimë se çfarë do të thotë kjo për sa i përket infeksionit me Cov-id. E di se sa shumë na mun-gojnë miqësitë dhe aheng-jet dhe kafet me miqtë dhe koncertet dhe ahengjet, por tani nuk është koha. Le të presim të gjithë dhe të dal-im fitimtar në luftën kundër këtij armiku të paparashi-kueshëm dhe të rrezikshëm. E them edhe këtë si një apel për të gjithë. Rregullat janë shumë të thjeshta: mbajeni distancën, vishni një maskë dhe lani duart. Nuk është aq e vështirë, ne mbrojmë vet-en dhe të gjithë rreth nesh. Sa për largimin nga ky vend, jo se nuk e kam menduar, por e dua Maqedoninë me gjithë zemër dhe dua të kontribuoj për një të ard-hme më të mirë në këtë copë tokë. Pra, po, unë jam këtu tani, dhe në të ardh-men Zoti e di.Si nënë e re, besoj, ju jeni shpesh me mendje të ndarë midis mënyrës tradicionale të edukimit në të cilën edhe vetë jeni edukuar dhe i cili që padyshim që është dëshmuar të jetë i shkëlqye-shëm, edhe rrethanave të reja që nga fillimi nënkupto-jnë një fëmijë me përparim

revolucionar mendor. Si e gjendeni në një atmosferë të tillë si prind? Cilat pa-rime zbatoni kur rritni fëm-ijën tuaj? A jeni krenar për atë që keni arritur deri tani?Kur shoh djalin tim Dion-in, kuptoj se jeta ime ka kup-tim. Kur kam nevojë për një mrekulli, i shikoj në sytë e tij dhe e kuptoj që tashmë e kam bërë. Ai fëmijë është i veçantë. Në çdo kuptim të fjalës. Unë gëzohem për çdo sukses të tij , në çdo buzëqeshje të tij. Unë jam sinqerisht një nënë që res-p e k t o n d h e z b a t o n eduk imin t rad ic iona l pjesërisht, por edhe sfidat e reja me të cilat përballemi. Falë pajisjeve elektronike, por edhe aftësive natyrore për gjuhët, Dioni tashmë flet tre gjuhë në mënyrë të përkryer. Pra, nuk është dyg-juhësor, por tri-gjuhësor. Ne zgjedhim muzikën dhe këngët dhe këndojmë së bashku dhe a i është jashtëzakonisht i talentuar. Unë besoj se atë tejzë e ka trashëguar nga unë. Kështu që, me një fjalë, tani për tani jam e kënaqur me mënyrën se si e rris djalin tim, dhe si ai reagon dhe sil-let. Mbaroi klasën e parë, për fat të keq në një mënyrë shumë të ndryshme nga ajo që jemi mësuar, dhe nëse dua diçka është të gjendet një mënyrë që fëmijët të vazhdojnë shkollimin dhe mësimin e tyre, ndërsa janë të pranishëm në tavolinat e shkollës. Por është vetëm ide e imja, dhe unë besoj e çdo prindi, një dëshirë e gjorë. Ju bëtë një pushim të gjatë nga TV, dhe kthimi juaj solli freski dhe gjithashtu ngritët standardet se si duhet të duket një shfaqje, qoftë ajo në mëngjes apo jo. A mund të presim diçka të re në sipërfaqe apo po e drejtoni karrierën tuaj në një dre-jtim të ri?" P a r a d i t e n ë Te l m a

"DUA QË TË GJITHË TË JEMI NJERËZ MË TË VETËDI-JSHËM DHE MË TË PËRGJEGJSHËM, VEÇANËRISHT NË NJË SITUATË KAQ TË PAPARASHIKUESHME. RREGUL-

LAT JANË SHUMË TË THJESHTA: MBAJENI DISTANCËN, VISHNI NJË MASKË DHE LANI DUART. NUK ËSHTË AQ E VËSHTIRË, NE MBROJMË VETEN DHE TË GJITHË RRETH

NESH".

INTERVISTË

KUR SHOH DJALIN TIM DION-IN, KUPTOJ SE JETA IME KA KUPTIM. KUR KAM NEVOJË PËR

NJË MREKULLI, I SHIKOJ NË SYTË E TIJ DHE E KUP-TOJ QË TASHMË E KAM BËRË

Page 16: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

16 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

INTERVISTË

(Утринска на Телма) " ishte një projekt i paparë i suksesshëm me një ekip të madh të entuziastëve që bënë një bum në ekrane. Më vjen keq për ven-dimin për ta ndërprerë atë, por ne vazhdojmë më tutje. Kam dalë nga ujërat e televizionit 4 muaj më parë dhe jam duke bërë diçka krejtësisht tjetër, që duhet ta pranoj është një sfidë e paparë. Do të zbuloj se për çfarë bëhet fjalë në një rast të ard-hshëm. Përveç karizmës natyrore dhe zërit të këndshëm, padyshim që jeni e bukur dhe në formë të lartë, dhe veçanërisht për ju që jeni jashtëzakonisht e na-

tyrshme. Si kujdeseni për trupin dhe pamjen tuaj? A do të pranoni gjilpërë për saje të bukurisë nëse ndjeni nev-ojën? A është e mundur të të shoh ndonjëherë me buzë të mbushura?Faleminderit për fjalët e mira, ato me të vërtetë kanë rëndësi për mua. Para gjendjes së korona virusit, unë ushtro-ja dhe u përpoqa të harxhoja energji diku të paktën 2-3 herë në javë. Fat-keqësisht, nuk e bëj këtë tani, por për-dor çdo moment të lirë për shëtitje, ecje dhe çiklizëm. Sa i përket shpuar-jes me gjilpërë dhe operacionit plas-tik, unë thjesht nuk e respektoj atë, dhe për këtë arsye nuk e praktikoj atë. Megjithëse jam e vetëdijshme për të gjitha mangësitë e moshës time, unë ende dëshiroj të plakem me dinjitet dhe natyrshëm. Me fytyrën dhe trupin time dhe me tërë jetën time. Dhe pikëllimi dhe lumturia, dhimbja dhe gëzimi ... dhe le të jenë atje. Unë i re-spektoj masazhet, maska për fytyrën, kujdesin e lëkurës ditën dhe natën, por jo gjilpërat. Sa arrini të kosumoni ushqim të shën-detshëm? A keni dietën tuaj? Gatu-ani?Asnjëherë nuk i kam kushtuar vëmend-je të veçantë ushqimit, por më pëlqe-jnë shumë perimet, për fat të keq jo aq shumë frutat. Unë nuk kam rituale të veçanta, por dua që frigoriferi im të jetë i plotë dhe për momentin të mo-tivohem se çfarë të ha. Nga ana tjetër, një nga gjërat e mira të karantinës është se më mësoi të eksperimentoj më shumë me ushqimin dhe të gatuaj më shumë se zakonisht. Dion është gjithmonë këtu për të më ndihmuar me ushqimin dhe gatimin. A konsumoni preparate dhe shtesa natyrale? Mundohem të forcoj imunitetin tim dhe të djalit tim kryesisht në mënyrë natyrore, por nuk kam ngelur pa vita-minë C (1.000 mg), magnez dhe kom-pleks B. Acerola për djalin tim, dhe tani, këtë periudhë disa minerale dhe vitamina për të forcuar imunitetin.

Si qëndroni me sport?Unë nuk bëj sport për momentin, por jam shumë e lëvizshme. Ngas biçikletë sa herë që mundem, ngjitem në Vod-no, eci. Unë shkoj në shtëpinë e verës në Pehçevë, dhe vetëm atje ka kën-aqësi të vërtetë. Në mes të një pylli me pisha me të gjitha begatitë e natyrës. Unë shpesh e quaj - parajsa ime.Në TV ju lini mbresën se jeni një per-son pozitiv që qesh lehtë. A është kështu në jetën reale? Çfarë mund t’ju bëjë të qeshni më lehtë?Pozitiviteti është diçka që të gjithë mbartin në shpirtin e tyre. Ju nuk mund të pretendoni lumturi dhe gëzim. Unë jam një person i tillë. Dua të gëzohem në suksesin tim, por edhe në suksesin e të tjerëve. Nuk jam ziliq-are dhe nuk kërkoj shumë. Ji vetvetja, por lërmi të bëhem vetvetja. Këtu qëndron kreativiteti dhe veçantia ime. Unë qesh me djalin tim, qesh në mëngjeset e bukura të nisur me muz-ikë dhe një filxhan kafe. Unë i qesh dhe i gëzohem një pune të bërë mirë. Unë i qesh dhe i gëzohem më shumë: "Mami, të dua më shumë në botë".Cila është formula juaj për shëndet të mirë dhe shpirt të hareshëm që do të ndani me lexuesit?Sado e pamundur që mund të duket në këtë moment, përpiquni të ushqeni shpirtin tuaj. Duke biseduar me të dashurit tuaj, me muzikë me zë të lartë, me biseda të gjata telefonike me miqtë tuaj. Gjeni një mënyrë të ndihmoheni në një situatë kaq të vështirë dhe të paparashikueshme për të gjithë. Të gjithë kemi nevojë për mbështetje. Duke vepruar kështu, hani të shëndetshëm dhe nëse është e mundur lëvizni ose bëni sport. A e lini ndonjëherë telefonin tuaj të heshtur? Si e përjashtoni veten nga gjithçka?Gjëja fillestare që bëj është të mos përfshihem në rrjetet sociale, sepse ato konsumojnë shumë energji. Ka aq shumë negativitet dhe urrejtje sa është me të vërtetë e tmerrshme. Dhe atëherë sigurisht nëse ka mundësi madje e harroj plotësisht telefonin dhe nuk jam e qasshme.

MEGJITHËSE JAM E VETËDI-JSHME PËR TË GJITHA MANGËSITË E MOSHËS TIME, UNË ENDE DËSHI-ROJ TË PLAKEM ME DINJITET DHE NATYRSHËM. ME FYTYRËN DHE TRUPIN TIME DHE ME TËRË JETËN TIME. DHE PIKËLLIMI DHE LUM-TURIA, DHIMBJA DHE GËZIMI ... DHE LE TË JENË ATJE

NUK JAM ZILIQARE DHE NUK KËRKOJ SHUMË. JI VETVETJA,

POR LËRMI TË BËHEM VETVETJA. KËTU QËNDRON KREATIVITETI

DHE VEÇANTIA IME

Page 17: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 17

Page 18: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

18 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

DIBËRAR - FARM 046/833-077VE - FARM 046/831-890DO - FARM 046/834-938

DELÇEVËVALERIJANA 033/413-824

DEMIR HISAROLIMPIJA 047/267-809

DOBROSHTIPAKOM-FARM 070/629-371

ZHITOSHIROSA VITA 048/474-500

INJEVABIOFARM 3 032/630-000

KAMJANFARMA-MEDIKA 071/831-086

KAVADARBELA FARM 1 043/525-570GLORIJA 043/413-088DIANA 043/400-330FARMA-MEDIKA 043/550-930HIGIJA 043/400-445

KËRÇOVËALTEA FARMACIA 045/228-663ARTEINA 045/222-649B-1 045/223-834B-3 045/224-340BEL LEK 045/225-450NINEKS 045/222-437FARMACIA ERA 1 045/222-025FARMACIA ERA 2 045/225-125FARMACIA ERA 3 045/223-318FARMACO 077/913-553

KUMANOVËARDI FARM LEA 031/419-616AHILEA 031/424-648VAVILON 031/425-027KARPOSH 031/445-165MARK FARM 031/430-760PRO VITALIS 031/415-303SHIK-ZDRAVJE 031/414-523

LLABUNISHTREMEDIUM 046/550-501

M. KAMENICAVIVA 033/431-779BIOLA 033/431-245

MATEÇPANAKS 031/511-899

MOGILLAROSA VITA 4 071/235-233

NEGOTINËBELA FARM 043/553-570

NERASHTBLE-MEDIKA 4 044/345-309

OHËR VITEZDA 046/254-233MAJA FARM 046/257-447Sv.VRACI KUZMAN I DAMJAN

046/260-500

Sv. PANTELEJMON 046/263-600TEADRA 070/391-510FLOS 046/268-693

ORIZARALPI FARM 14 033/511-711

PEHÇEVËBENI-FARM 033/442-955

PRILEPALEK - FARM 048/421-600BILKA FARMACIJA 078/423-767VENENA 048/421-372DEMETRA FARM 048/429-786EUKALIPTUS 075/489-142ISKRA NADEZ 048/551-257MIA FARM 075/440-414OLIMPIJA 048/424-120REMEDIJA 048/423-455FARMED 048 415-444HERA 048/420-421HERBA 048/420-520

BARNATORE TELEFON

BANSKA SNEZANA 3 034/511-119

BATINCAAVICENA 02/2722-264TINA FARM 02/2722-428

BITOLA (MANASTIR)VIS MEDIKUS 047/612-485KORONA FARM 047/240-330PRIMA LEK 047/235-102ROSA VITA 047/236-468FENIKS 047/242-575

BOGDANCIBIOMENT 034/221-321

BOGOVINËNATREN PLUS 044/398-900

BËRVENICËDANI FARM 044/455-488

VELESDUO FARM 043/222-228EURO MEGA FARM 1 043/222-420EURO MEGA FARM 3 043/228-222CITO FARM 2 043/228-222

VINICËALPI FARM 11 033/611-680

VRAPÇISHTSHIFA 070/910-133

GJEVGJELIBIOFARM 034/211-946BIOFARM 2 034/212-110BIOFARM 3 034/211-049FARMACIJA PLUS 034/550-201PRIMA FARM 034/218-522PUNIKA 034/216-998NOVAFARM MM 070/370-100NOVAFARM MM 2 034/213-905

GOSTIVARFARMED M 042/214-266FARMED M2 042/211-383SARAC FARM 071/500-651P.R. FARM 042/222-133P.R. FARM 2 070/326-016

GRADSKOEURO MEGA FARM 043/251-520

DABILAELIKSIR 4 076/231-493

BARNATORE

KRANJAALPI FARM 13 02/2603-863

KRATOVËZDRAVJE 031/482-832

KOÇANIALPI FARM 6 033/237-060ALPI FARM 7 033/275-010LEK-FARM 033/276-650ROSICA 033/273-452

KRIVOGASHTANIRIS 048/472-050

KRIVA PALLANKËMELISA 031/374-922MELISA-CENTAR 031/372-114

PROBISHTIPALTEA 1 032/480-490HIPOKRAT 032/481-866

Page 19: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 19

RADOVISHTAMBROZIJA 032/634-050MEDEA 032/635-190MEDIKUS 032/630-808MELISA 032/635-364

RESNJËALPI FARM 12 047/452-550

ROSOMANFARMA-MEDIKA 2 043/522-894HIGIJA 2 043/441-575

RADOSTUSHAVERA 042/222-265

SVETI NIKOLËALEKSANDRA FARM 032/610-440

SHKUPALPI FARM 1 02/2638-315ALPI FARM 2 02/2432-462ALPI FARM 3 02/2673-944ALPI FARM 4 02/3179-457ALPI FARM 5 02/3076-097ALPI FARM 8 02/3118-088ALPI FARM 9 02/2780-040ALPI FARM 10 02/2533-050ANA-ELENA 078/262-961ALJ-NE 02/2638-240ARTEMIZIJA 02/2430-690BAZILIKA 02/3171-313BERNA FARM 02/2614-502VITA FARM 02/2639-000DATEL FARM aerodrom 02/5125-554DONA FARM 02/3068-919EFEDRA 02/3067-500ZANA-FARM 02/3223-126IVI-TA 02/2795-212JAGLIKA 02/2545-545JOVANA-FARM 02/2524-300JOVANA-FARM 2 02/2562-712MARIJA GALEN FARM 02/3212-760MEDIKO POINT FARM 02/2036-952PENICILIN 02/2534-572REMEDIUM-LEK 02/3071-105SARA FARM 2 02/2778-709STUDENTSKA 02/3113-129STUDENTSKA 2 02/3220-049TERIJAK 02/6139-832FAMILI FARMACI 070/800-214HEDERA 02/3162-364

STRUGËNITA FARM 1 046/789-383NITA FARM 2 046/787-602NITA FARM 3 071/229-534PENTA MEDIKA 071/390-809PRIMAVITA 046/786-139Sv. PETKA 046/520-504BLEDI 046/781-007

STRUMICËALTEA 034/612-989ADONIS 034/322-522BELADONA 034/329-606VIOLA 034/326-927ELIKSIR 034/323-511ELIKSIR 2 034/330-483ELIKSIR 3 034/330-482ELIKSIR 4 070/785-636SNEZANA FARM 034/344-679CIFLIK 034/345-316CIFLIK 2 078/345-316PROFARMA–BILKA N.SELO 034/356-358

TEARCADEA-FARM 044/381-720

TETOVËAORTA FARM 070/502-755AG-FARMACIJA 075/355-920ASLI FARM 044/338-532BLE-MEDIKA 044/339-820BLE-MEDIKA 1 044/613-410BLE-MEDIKA 2 070/565-037BLE-MEDIKA 3 044/613-508BLINI 044/331-170VASHA APTEKA 044/332-220EKALEK 044/521-507М&M FARM 044/336-222MEKA 044/616-614MEL-FARM 044/338-696MERI 044/332-254R&R FARM 044/343-234

ÇEGRANMENTI-FARM 042/321 668

SHEMSHOVËTREND FARM 071/990-182

SHTIPBIOFARM 1 032/385-525BIOFARM 2 032/389-525ESKULAP 032/607-652MEDIKA-FARM 032/389-044MORFEJ 032/393-656RADO LEK 032/380-190SOFIJA 032/388-777HIGIJA 032/391-031

BARNATORE

SLLATINA (DEBËRCË)MEGA PAKOM-FARM 070/629-371

Page 20: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

20 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

ZGJIDHJA: Në varësi të rezultatit, mjeku juaj do të përshkruaj ilaçe të përshtatshme, më së shpeshti kontra-ceptivë ose spironolakton - një diure-tik që rregullon presionin e lartë të gjakut, por dermatologët e japin atë sepse bllokon prodhimin e testoster-onit.

THONJTË TEST: Aplikoni llak sa më afër kuti-kulës sa të jetë e mundur dhe vëzhgo-ni rritjen e thonjëve. Prisni një muaj, pastaj bëni një krahasim me pjesën e rritur. "Studimet tregojnë se thonjtë e shëndetshëm rriten 3.5 milimetra në 30 ditë", thotë dermatologu Dana Stern.

SHKAQET: Rritja e ngadaltë e thonjëve zakonisht vjen nga qarkullimi i dobët. "Nuk është e vërtetë që thonjtë duhet të marrin frymë nëpër sipërfaqe; ato furnizohen me oksigjen dhe lëndë ushqyese përmes gjakut", shpjegon doktor Stern. Qarkullimi i dobët mund të jetë për shkak të një stili jetese të ulur ose për shkak të ten-dencës që arteriet të kontraktohen nën ndikimin e stresit ose të ftohtit.

BUKURI DHE STIL

FLOKËT

TEST: Shkuleni një qime nga prapa veshëve, por nga brendësia e flokëve. Zgjateni qimen duke e mbajtur në të dy skajet. Nëse shqyhet 3 cm nën rrën-jë, flokët mund të jenë në rrezik.

SHKAQET :Stresi ngre nivelin e ko-rtizolit, i cili rrezikon vitaminën B12 (trupi fillon të shfrytëzojë rezervat e vitaminës në mënyrë që të lehtësojë efektet anësore të mbidozës së korti-zolit). B12 merr pjesë në formimin e qelizave të kuqe të gjakut të cilat nga ana tjetër sigurojnë oksigjen për flokët. Nëse vitamina thithet vazh-dimisht nga flokët, ato do të bëhen të brishta për një kohë të shkurtër.

ZGJIDHJA: Kontrolloni nivelin e ko-rtizolit përmes ndryshimeve të vogla siç është ngrënia më pak e ëmbëlsir-ave dhe ushtrime 3 herë në javë.

LËKURA

TEST: Lani fytyrën në mëngjes dhe shmangni lyerjen me krem. Pas 1 ore, shtypni një faculetë letre midis vetul-lave tuaja për vetëm disa sekonda. Përsëriteni procedurën një orë para se të shkoni në shtrat. Nëse vëreni shumë vaj në faculetë, atëherë bëhet fjalë për më shumë sesa thjesht një lloj lëkure. SHKAQET: Prodhimi i përshpejtuar i vajit është për shkak të çekuilibrit hormonal. Lëkura jashtëzakonisht e yndyrshme shpesh është rezultat i di-hidrotestosteronit të tepërt, i cili stimulon prodhimin e sebumit. Nëse keni një cikël të parregullt menstrual ose vëreni flokë në zona të tilla si mjekra, kontrolloni hormonet.

ZGJIDHJA: Përveç aktivitetit të de-tyrueshëm sportiv, duhet të përfshini masazh të pëllëmbës në stilin e jetës tuaj në mënyrë që të stimuloni qarkul-limin.

NËNSYTË OSE QESET LAKRIMALE

TEST: Lejoni vetes 8 orë gjumë gjatë fundjavës, nëse zgjoheni përsëri të hënën në mëngjes me rradhë të er-rët rreth syve tuaj, atëherë është koha për të ndryshuar dietën tuaj.

SHKAQET: Rrethet e errëta mund të jenë një simptomë e anemisë. Nëse keni më shumë probleme me ënjtjen, atëherë fajësoni natriumin në ushqim. Trupi e mban ujin, veçanërisht nën sy, nëse e teproni me zgjedhje të kripura. ZGJIDHJA: Nëse jeni anemik, mung-esa e hekurit trajtohet me shtesa dhe një menu të pasur me minerale - brokoli dhe gjethet jeshile. Për qeskat e fryra - ecja e shpejtë ose kërcimi do të stimulojnë kullimin limfatik dhe lëshimin e lëngut të tepërt.

ÇFARË THOTË

PAMJA PËR SHËNDETIN

TUAJ?

Page 21: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 21

gjata të retinolit, duhen disa muaj. Retinoli stimulon receptorët në lëkurë që të prodhojnë më shumë kolag-jen për të mbushur linja e imëta dhe rrudha. "Duhet kohë që të krijohet kolagjen i mjaftueshëm i cili do të sjellë rezultate të dukshme," thotë Dr. Zeiçner.

TRAJTIMET KUNDËR AKNEVE

Rezultate pas 3 muajsh.Mënyra më e mirë për të luftuar puçrrat (aknet) është aplikimi i kremit në të gjithë fytyrën, jo direkt mbi to. Për shembull, peroksidi i benzoil ka veti antibakteriale dhe anti-inflamatore dhe mund të aplikohet në të gjithë lëkurën. Edhe pse puçrrat do të duken më mirë pas disa ditësh, studimet trego-

BUKURI DHE STILTRAJTIMI MË EFEKTIV PËR FYTYRËN THOTË:

DURIM!Mbani mend: Gara për

lë k u rë të s h n -dritshme është një

maratonë, jo një sprint (vrap i shpejt)!"Pikat e errëta dhe rrudhat shfaqen gradualisht me kalimin e viteve," thotë dermatologu nga Nju Jorku Joshua Zeiçner. "Është jore-ale të pritet që ato të zh-duken pas disa përdorimeve të kremit." Arma juaj më e madhe në betejën me buku-rinë është durimi dhe për fat të mirë nuk do t'ju kush-tojë asnjë qindarkë.

TRAJTIMET KUNDËR RRUDHAVE

Rezultate pas 3 muajs.Përbërësit që supozohet se hidratojnë lëkurën, siç është acidi hialuronik, mund ta plotësojnë përkohësisht atë, por për rezultatet afat-

jnë se lëkura vazhdon të rig-jenerohet për 12 javët e ar-dhshme. "Është e nevojshme të vazhdoni të përdorni pro-duktet pasi fytyra të pastro-het në mënyrë që të paran-daloni përsëritjen e akneve", shpjegon Dr. Zeiçner.

TRAJTIMET KUNDËR NJOLLAVE TË ERRËTA

Rezultate pas 1 muaji.Zbardhuesit e lëkurës, të tillë si vitamina C ose soja në produkte të reja, funk-sionojnë duke parandaluar formimin e pigmenteve të reja. Thjesht duhet të prisni që lëkura të shpëtoj në mënyrë natyrore nga qelizat sipërfaqësore që tashmë kanë pigment në to. 30 ditë janë të nevojshme për një kthesë të tillë.

Page 22: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

22 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

Jo të gjithë fëmijët i kanë të gjitha këto simptoma. Shumica manifes-tojnë simptoma të ndryshme në pe-riudha të ndryshme dhe në rrethana të ndryshme. Megjithëse disa fëmijë funksionojnë normalisht në një mje-dis të strukturuar, shumica vuajnë nga ndryshime të dukshme në aktiv-itetet shoqërore, ulje të interesit për shkollë, nota të dobëta dhe ndrys-hime në pamjen fizike.

Kur të kërkoni ndihmë profesion-ale?Nëse simptomat e depresionit te fëmija zgjasin të paktën dy javë, është e nevojshme të shkoni te mjeku amë, në mënyrë që ai të përcaktojë nëse mund të ketë një faktor fizik pas tyre, dhe pastaj t'ju drejtoj tek një special-ist. Mos u habitni nëse mjeku amë ose specialisti juaj ju kërkon të flisni me fëmijën tuaj në mënyrë private. Nuk ka teste specifike për të përcak-tuar depresionin, por pyetësorët që përfshijnë tërë familjen dhe të gji-tha informacionet personale të për-bashkëta lehtësojnë vlerësimin. Tra-jtimi është i njëjtë si për të rriturit, psikoterapia e shoqëruar nga ilaçet kundër depresionit sipas nevojës.

Çfarë tjetër mund të bësh si prind?Kujdesuni për stilin e jetës së shën-detshme të fëmijës tuaj, në mënyrë që të mposhtni më shpejt depre-sionin. Le të kujtojmë, ne po flasim për një sëmundje, jo për një ndjenjë apo fazë kalimtare.•• Dieta e pasur me fruta, pe rime, drithëra (fasule, thjer rëza, bizele), fara, arra dhe proteina të pastra•• Aktiviteti fizik për të paktën 60 minuta në ditë, çdo ditë•• Flini sipas orëve të rekoman duara të përshtatshme për moshën•• Praktikimi i teknikave të relaksimit

Pse pikërisht fëmijët?Po, jeta e tyre duhet të jetë pa bren-ga, dhe shpesh nuk është e qartë se çfarë shkakton depresion. Shumë faktorë mund të ndikojnë, duke fill-uar nga biologjia dhe temperamenti i fëmijës. Trauma, stresi, poshtërimi, ngacmimi (fizik dhe mendor), refuzimi nga mjedisi, depresioni i trashëguar nga prindërit - janë disa nga shkaqet e mundshme.

agresion. Depresioni tek fëmijët fillon ashtu si tek të rriturit, me trishtim, pashpresë dhe lëkundje të humorit.

SIMPTOMAT:

•• Irritueshmëri ose zemërim•• Ndjenjë e vazhdueshme e trishtimit dhe pashpresës•• Izolim social•• Ndjeshmëri ndaj refuzimit•• Ndryshime në oreks - ulje/rritje•• Ndryshime në gjumë - pag jumësia ose përgjumja•• Qarje•• Përqendrimi i dobët•• Lodhje dhe mungesë e energ jisë•• Ankesa fizike (dhimbje sto maku ose dhimbje koke) që nuk i përgjigjen trajtimit•• Aftësi të reduktuar për të funksionuar normalisht gjatë ngjarjeve dhe ndodhive të ndryshme në shtëpi, në shkollë, duke shmangur hobi•• Ndjenjë e pavlefshmërisë dhe fajit•• Mendime vetëvrasëse

Po, fëmijët vuajnë nga depresio-ni! Për problemet, gjyshërit do të shtonin: "Asgjë nuk është, do

t'i kalojë. Fëmija ndryshon! ”Por ju si prindër nuk duhet ta injoroni. Pacien-ti më i ri në Maqedoni që vuan nga depresioni është vetëm 7 vjeç, dhe globalisht, në secilën klasë ka 1 fëm-ijë me depresion.Nëse fëmija është i trishtuar, nuk do të thotë që ai është në depresion. Por nëse pikëllimi bëhet i vazhdueshëm dhe ndikon në aktivi-tetet e tij normale shoqërore, intere-sat, përgjegjësitë e shkollës dhe jetën familjare në përgjithësi, atëherë ai me siguri po lufton një djall brenda vetes. Depresioni është një sëmundje serioze, por mund të mjekohet. Dhe kur bëhet fjalë për fëmijët, kjo varet nga shpejtësia e reagimit tuaj sa kohë do të vuajë fëmija.

Si ta njohim depresionin e fëmijës?Simptomat ndryshojnë në mesin e fëmijëve dhe shpesh ikin pa u vërej-tur nën radarin e prindërve, sepse ato perceptohen si ndryshime normale. Depresioni në fëmijëri vjen në formë të maskuar dhe gjërat bëhen të qar-ta vetëm kur fëmija fillon të tregojë

PSIKOLOGU JUAJÇKA NË

KOHËN E LIRË?Depresioni është më i zakonshëm tek djemtë nën moshën 10 vjeçare

Pas moshës 16 vjeçare, rreziku i depresionit rritet tek vajzat

Vajzat kanë më shumë të ngjarë të bëjnë vetëvrasje,

por djemtë kanë më shumë të ngjarë të shkojnë

deri në fund.

DEPRESIONI I FËMIJËVESëmundja që prindërit e kanë të vështirë ta pranojnë

Page 23: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 23

SHIKONIFILMIN LITTLE WOMEN

Ky është adaptimi i shtatë i romanit të vitit 1868 me të njëjtin emër nga autorja Louisa May Alcott. Këtë herë filmi ishte nën regjinën e Greta Gerwig. Filmi, i cili mund të përshkruhet si një dramë, ndjek jetën e katër motrave - Jo, Meg, Amy dhe Beth - në Konkord, Masaçusets gjatë shekullit të 19-të. Në një kohë kur zbatohen rregulla të ndryshme, të katër vajzat kishin vendosura të jetojnë jetën në mënyrën e tyre.

SHIKONI DOKUMENTAR PËR FËMIJË - WINGS OF LIFE

Një studim kaleidoskopik i ngjyrave të zogjve dhe bletëve, dokumentari për fëmijë i Disney ofron një pikëpamje pak më ndryshe për botën - mënyrën se si insektet e shohin atë. Fokusi është përqendruar te fluturat, bletët, lakuriqët, zogjtë dhe krijesat e tjera fluturuese, duke theksuar rëndësinë e tyre për mbijetesën e botës përmes pjalmimit të poleneve. Filmi është plot me mësime të shkëlqyera, dhe rekomando-het veçanërisht për fëmijët që kanë frikë ose nuk u pëlqejnë insektet. Plus, e tregonë Meryl Streep.

APTAMILPronutra®

ADVANCE

СО ОЛИГОСАХАРИД НА МАЈЧИНО МЛЕКО*

ПРИРОДНО СЕ НАОЃА ВОМАЈЧИНОТО МЛЕКО

*Содржи ХМО 3’ГЛ (олигосахарид на мајчино млеко) структурно идентични на оние во мајчиното млеко. 3’ГЛ се добива со нашиот уникатен процес

НОВО

Aptamil млеко за мало дете

LEXONILIGJI I TËRHEQJES NGA VILIAM WALKER ATKINSON

Qëndroni rezistent ndaj tërheq-jes së mendimeve negative dhe shndërroni në mendime pozi-tive.

Ky libër ju zgjon t'i ndjeni vibra-cionet gjithkund rreth jush dhe ju tregon dhe do t'ju tregojë se si të përdorni aftësitë mendore që i posedoni.

SHKARKONIAPLIKACIONI MOBIL LOSE WEIGHT APP FOR WOMEN / MEN

E padëmshme për fillestarët, ajo ofron një program për sh trë n-gimin e pjesëve të ndryshme të trupit ose për të gjithë trupin në varësi të peshës që dëshironi të arrini. Plus, ju kujton të ushtro-heni dhe të pini ujë.

Në shtator dhurojmë 5 ekzemplarë

të këtij libri në fb faqen tonë

ÇKA NË

KOHËN E LIRË?

Page 24: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

24 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

SËMUNDJA SOS!

A Të shqetësuar?

D Të dëshpruar?

H Hiperaktivë?

D Të shpërqendruar?

A jeni ndier ndonjëherë kështu? A keni ndjerë të gjitha këto sensacione

përnjëherë? Nëse po, a mendo-nit se ishit në prag të një goditje nervore ??? Vazhdoni të lexoni se për çfarë bëhet fjalë.

Kur ne të rriturit gjejmë teleko-mandën në sirtarin e frigoriferit, këtë shpërqendrim do t'i atribuojmë mungesës së gjumit dhe përgjegjësive të tepërta. Por, për shumë njerëz, incidente të tilla janë një mënyrë e jetës që deri para disa vitesh psikiatrit e diagnostikonin si ankziositet, çrregullim bipolar, depresion,

por në fakt bëhet fjalë për Sin-dromën e mungesës së vëmend-jes dhe hiperaktivitetit (ADHD). Mijëra të rritur përballen me sin-dromën që zakonisht u atribuo-het fëmijëve dhe adoleshentëve dhe kjo është arsyeja kryesore pse problemi thellohet. Në dekadën e fundit, shëndeti mendor ka qenë fokusi ynë i vazhdueshëm. Njerëzit kanë përmirësuar në mënyrë drama-tike vetë-vetëdijen e tyre - 60 deri në 70 përqind mund të njohin simptomat kryesore të depresionit, dhe gati gjysma e dinë se si ta njohin ankthin (seri-ozitetin) menjëherë pasi ta për-

• Sindroma e moskujdesjes dhe hiperak-tivitetit kar-akterizohet

nga tre sjellje themelore: hiperaktiv-itet, impul-sivitet dhe

pavëmendje.

jetojnë atë, sipas hulumtimeve të fundit. Por kur përmendet ADHD (ose mjafton vetëm hiper-aktiviteti), shumica prej nesh imagjinojnë fëmijë duke vrapuar si mizat pa kokë duke goditur kokën në mur. Ky stereotip është aq i vështirë për tu shmangur saqë shpesh çon në gabim të di-agnostikimit. Më të rrezikuar? Gratë (femrat)! Disa institute të shëndetit mendor në të gjithë botën tashmë janë duke punuar për të përmirësuar udhëzimet e pacientëve dhe, para se gjithash, mjekëve, që të mendojnë sërish para se të diagnostikojnë gjend-jet normale mendore.

• ADHD (ÇRREGULLIMI I HIPERAKTIVITETIT DHE

MUNGESËS SË VËMENDJES) ËSHTË NJË GJENDJE QË

ËSHTË E ZAKONSHME TEK DJEMTË DHE GRATË

E RRITUR.

Page 25: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 25

DIAGNOZA E PËRSH-TATSHME

Studimi nga Norvegjia ishte i pari që shqyrtoi gamën e gjendjeve të tjera mendore midis grave me ADHD. Duke u mbështetur në të dhënat e mbled-hura nga 40,000 Norvegjezë me ADHD dhe 1.6 milion pa, studiuesit zbuluan se gratë që vuanin nga sindromi, ank-thi, depresioni, çrregullimi bipolar dhe çrregullimet e personalitetit ishin më të përfshira. Por a mundet që jeta me ADHD të pa diagnostikuar të shkakto-jë që të zhvillohen gjendje të tjera mendore? "Nëse jeni një nga njerëzit e paktë me sindromën në moshën e rritur, atëherë ka më shumë të ngjarë të keni një gjendje të rëndë dhe simp-toma të rënda sesa të tjerët, simpto-mat e të cilat ndërpriten pas adoles-hencës," thotë Dr. Ashok Roy, psikiatër udhëheqës i handikapeve intelektuale në Kolegjin Rojal të Psikiatrëve. "Sa më gjatë të jetosh pa diagnozë, aq më shumë ka gjasa që të krijoni gjendje dytësore si rezultat i drejtpërdrejtë. "Dhe kjo është ajo ku ju do të bini në një grackë magjike. Nëse trajtoni gjendjet sekondare pa e kuptuar se ato janë shkaktuar nga sindromi, atëherë padyshim që keni një luftë të pafund."Ngritja e vetëdijes për të gjitha fron-tet (pacientë dhe mjekë) mund të bëjë ndryshimin më të madh. "Sindromi ka një cilësi tepër bujare, sepse pasi ta identifikoni dhe të filloni të punoni në të, padyshim që do të ndjeni ndrys-himin.

MARKETINGU I GABUAR

"Sindroma e mungesës së vëmendjes dhe hiperaktivitetit karakterizohet nga tre sjellje themelore: hiperaktiv-itet, impulsivitet dhe pavëmendje, kështu që të prekurit përjetojnë simptoma të mungesës së vëmend-jes ose një kombinim të të triave" shpjegon Dr. Rob Baskind, psikiatër dhe ekspert i ADHD te të rriturit. "Është një gjendje nervore ose çrreg-ullim i sistemit përgjegjës për kon-trollin e përqendrimit dhe transpor-timit të disa neurotransmetuesve të caktuar." Është e zakonshme tek djemtë dhe natyrisht shumë fëmijë e tejkalojnë atë, por besohet se 65% e fëmijëve me ADHD akoma përbal-len së paku me disa nga simptomat

SËMUNDJA SOS!

A Të shqetësuar?

D Të dëshpruar?

H Hiperaktivë?

D Të shpërqendruar?

deri në moshën 25 vjeçare, dhe disa mbeten të ngujuar me ta për dekada. ADHD u njoh si një gjendje te të rritu-rit në 2008 dhe që atëherë, njerëzit, simptomat e të cilëve ndikojnë nd-jeshëm në të paktën një fushë të jetës së tyre të përditshme, janë këshilluar të vizitojnë një specialist për trajtimin e duhur - një recepturë për metilfeni-dat (Ritalin) ose kurs të terapisë së sjelljes kognitive. Dhe e gjithë kjo tingëllon shumë e thjeshtë, por që nga fillimi kemi problem me vetëdijen mid-is njerëzve, madje edhe te mjekët. Është e mundur që të keni simptoma dhe të mos i lidhni me sëmundjen dhe duke pasur parasysh përshtatjen e simptomave karakteristike për gjend-jet të tjera, është e qartë që edhe mjekët po humbasin enigmën. Ndërsa fëmijët kryejnë teke (tantrume), të rri-turit shtypin emocionet e tyre sepse shprehja e atyre emocioneve bëhet e papranueshme për shoqërinë. Në përkthim, ato nuk shfaqin simptoma, gjë që e ndërlikon diagnozën. Rishikimi i sëmundjes në vitin 2014 midis vajzave dhe grave konfirmoi si vijon: Për shkak të mënyrës se si gratë shfaqin simptomat, ato zakonisht bë-jnë pjesë në kategorinë “ të paku-jdesshme” sesa hiperaktive; ato nuk i përkasin grupit të pacientëve që për-jetojnë tre simptomat themelore një-kohësisht; ato shpesh nuk janë diag-nostikuar me asnjë simptomë. Prandaj, tregoni sa shpesh ju ndodh të lini furrën të kyçur, të humbni çelësat e shtëpisë tuaj, të harroni dokument-et në banak.

Page 26: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

26 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

Nuk përfshin trajtim kompleks psikologjik, përgjigja ndaj trajtimit është zakonisht e shpejtë, dhe te disa njerëz mjekimi bën ndryshim brenda disa ditësh," shpjegon Dr. Roy.

DEFINONIN RASTIN

Si bëni dallimin midis shpërqendrimi të çuditshëm dhe gjendjes mendore

me të cilën mund të jetoni gjatë gjithë jetës suaj? Harrojini stereotipet sa për fillim. Sindromi zakonisht fillon me pa-kujdesi - ju humbni përqendrimin në mes të leximit, ju vazhdimisht hidheni nga një detyrë në tjetrën, rregullisht humbni objekte. Në piedestalin e kë-tyre tipare është e mundshme të shfaqet edhe sjellja hiperaktive ose impulsive - ndryshimi i planeve në

minutën e fundit, kontrollimi i vëmendjes në dhomë/hapësirë dhe bisedë e vazhdueshme dhe e shpejtë. Nëse mendoni se mund të merreni me sindromën, vizitoni mjekun tuaj amë dhe kërkoni që ai ose ajo t'ju drejtojë tek një specialist. Ejani të përgatitur dhe përmendni të gjitha simptomat, sepse vështirë se dikush do t'ju dëgjo-jë për më shumë se 3 minuta. Këshil-lohet të ceket SI simptomat ndikojnë në jetën tuaj. Nëse keni sindromën, do t’i përjetoni simptomat shumë shpesh, me siguri në baza ditore dhe ato do të ndikojnë në disa aspekte të jetës tuaj. Shoferi i rrezikshëm, pamundësia për të mbaj-tur një vend pune, vështirësitë në formimin e miqësive, janë shembuj të ndikimit të rëndësishëm të simp-tomave. Duke pasur parasysh natyrën zhvilli-more të sindromës, merrni parasysh nëse keni pasur të njëjtat simptoma edhe si fëmijë. Nëse jeni diagnostikuar me ADHD, trajtimi përfshin ilaçe, ter-api ose një kombinim të të dyjave. Pje-sa më e mirë është se nuk ka mundësi të dështimit.

• NDËRSA FËMIJËT NXJERRIN TEKE, TË RRITURIT SHTYPIN EMOCIONET E TYRE SEPSE GODITJA E TOKËS BËHET E PA-PRANUESHME PËR SHOQËRINË DHE PËR KËTË ARSYE PROB-LEMI MBETET I MASKUAR.

SËMUNDJA SOS!

Page 27: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

5 pika

në ditë

BioGaia Protectis pikat janë produkt i kufizuar që përmban Lactobacillus reuteri Protectis që ndihmon në rinovimin e baraspeshës natyrore në zorrët dhe mirëmbajtjen e tyre.Përdoren si probiotik i sigurt dhe i dëshmuar për fëmijët, duke përfshirë edhe foshnje të porsalindur si dhe për fëmijët që kanë lindur më herët. Pikat përdoren për:• Mirëmbajtjen e mikrobiotit normal të zorrëve posaçërisht për fëmijët

të lindur me prerje cezariane• Ngërçe infantile, regurgitime, konstapicon, dhimbje funksionale

abdominale• Zvogëlon rrezikun nga paraqitja e enteroklitisit nekrotizues

• Terapi plotësuese për kurim me antibiotik• Përmirësim të imunitetit • Parandalim të paraqitjes së engzemës • Zvogëlon paraqitjen e helicobacter pylori

Para përdorimit, me kujdes të lexohet manuali. Për indikacionet, rreziku nga përdorimi dhe veprimet e padëshiruara të produktit të kufizuar, konsultohuni me mjekun ose farmacistin.

Biog

aiaD

rops

Adv

_NM

K_0

5.20

20_0

6

Lactobacillus reuteri ProtectisPika probiotike

Page 28: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

28 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

FITNES

ULJA GALIÇREKOMANDIMI I FITNESIT:

Mjeshtria e ushtrimit nuk është që të përpiqeni të uleni galiç sa më poshtë të jetë e mundur, por të arrini pozicionin e duhur - gjunjët duhet të jenë në përputhje me linjën e gishtërinjve të mesëm, dhe mollaqet duhet të jenë të kërcyera nga jashtë dhe tatëpjetë.

1. Mbani gjoksin tuaj dre-jt dhe pjesën e poshtme të shpinës në një pozi-cion neutral.

2. Shtrëngoni muskujt e barkut dhe drejtoni krahët përpara për t'u balancuar më lehtë.

3. Shtyni vidhet jashtë, sikur kur marrim pozi-cionin e uljes dhe shtrën-goni muskujt fort.

SHMANGNI:Nëse keni një dëmtim serioz të gjurit ose belit.

Pavarësisht se cili është qëllimi juaj, kru-spullosjet ose uljet

galiç janë të përfshira në çdo program fitnesi sepse nuk ka lëvizje më të mirë që forcon në mënyrë aq efek-tive trupin nga beli poshtë.

Karakteristikë e këtij lloji të stërvitjes është se u jep njerëzve një perceptim të rremë se është e lehtë për t’u bërë. Ky besim bie në ujë pas 5-6 përsëritjeve. Sipas Mark Kramer, pedagog i bi-omekanikës dhe fiziologjisë

së stërvitjes në "Universite-tin Metropolitan Nelson Mandela" në Afrikën e Jug-ut, ju ndoshta e bëni gabim. "Ajo që i bën uljet galiç kaq të komplikuara është që pak njerëz mund të mbështeten në muskujt e prapanicës, kështu që e gjithë ngarkesa bie në këmbë," shpjegon ai. Kontrolloni nëse është në rregull me këtë provë të vogël: Qëndroni në këmbë drejt me këmbët tuaja të hapura në vijën e shpatul-lave dhe shtrëngoni mol-laqet sa më fort. Pastaj,

lëshohuni tatëpjetë në pozi-cionin e uljes. Të paktë janë ato që mund të vazhdojnë t'i shtrëngojnë mollaqet, që do të thotë se muskujt e kofshëve bëjnë gjithë punën. E njohët veten?

Mundohuni të uleni galiç sa më poshtë të jetë e mundur, mos harroni të shtrëngoni muskujt e mollaqeve dhe synoni t'i arrini 1 ose 2 sete me 10 deri në 15 përsëritje dhe një pushim prej 60 se-kondash në mes. A je gati?

Page 29: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 29

FITNES

Karantina arriti të kthejë d i sa nga shtëpitë në palestra,

gjë që është e shkël-qyeshme, sepse shëndeti fizik është bërë përparësia jonë. Imuniteti i fortë është një masë e madhe paranda-luese kundër Covid-19. Po në lidhje me shëndetin mendor? A ka nevojë truri juaj për palestër? Do të ishte e dëshirueshme, sepse ushtrimi fizik është më i lehtë kur përcillet nga mendime të ndritshme. Ushtrimet për trurin, si dhe

ato për trupin, janë më efe-ktive nëse i kryeni ato rreg-ullisht. Çfarë pritet saktë-sisht nga ju? Të merrni frymë, të mësoni të shpreh-ni mirënjohje, të thithni mendime pozitive, të rrëfe-heni kur e keni të vështirë - praktika që vazhdimisht do të rezultojnë me një mendje të fortë dhe të qën-drueshme. Për udhëzime të sakta, in-staloni aplikacionin celular Happy Not Perfect, i cili është bërë nga një ekip ek-spert ose provoni me ndon-

STËRVITJE E

TRURITE MUNDUR, REALE, EFIKASE

Reflektimi i qetë me veten është një

mënyrë shumë më e shëndetshme për të fil-luar ditën sesa shfleti-

mi në celular.

jë aplikacion të ngjashëm, zgjedhja është e madhe. Se kjo me të vërtetë funksion-on në praktikë, pohon neu-ro-shkencëtarja Dr. Elena Antonova, e cila ligjëron në Kolegjin King. "Sa më shpesh të përsërisni një sjellje të caktuar, aq më shumë ka të ngjarë të for-mohet si zakon si një

model i ri i trurit i cili do ta zëvendësojë atë të mëpa-rshmin," shpjegon ajo.

Qëllimi përfundimtar është të zëvendësoni zakonet e këqija mendore me ato të mira. Nuk keni nevojë për një aplikacion që ju kujton të merrni frymë ose të vlerësoni momentet? Në rregull, por të kesh atë në telefonin tënd do të krijojë një ndjenjë detyrimi ashtu si stërvitja e paguar në pal-estër.

Page 30: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

30 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

ClipboardPageNumber ВАШ АПТЕКАР • ЈАНУАРИ | ФЕВРУАРИ

Jarecot najsre}en, a Ribite najvqubeni.So tranzitot na planetata na sre}ata Jupiter vo znakot na Jarec (se slu~uva prv pat po 12

godini) se otvora odli~na mo`nost za pridvi`u-vawe na ne{tata kon pozitivnata pateka za site zodija~ki znaci. DASHI (21. III – 19. IV)

Përfitoni nga predispozitat që planeti i dashurisë Venera do t’i hap për ju dhe bëhuni të vendosur në marrjen e ve-primeve, sepse koha e duhur ende nuk ka ardhur për të shtypur energjinë kreative dhe për të shpëtuar nga joshja. Suksesi do të pasojë nëse jeni i durueshëm.

DEMI (20. IV – 20. V)

Do të keni mundësi të kapërceni problemet në nivelin psik-ofizik nëse e kuptoni se duhet të distancoheni nga njerëz të caktuar që vjedhin vazhdimisht energjinë tuaj pozitive. Jini pozitivë ndaj punës suaj dhe jini krativ.

BINJAKËT (21. V – 20. VI)

Nëse vazhdoni të sakrifikoni veten për të tjerët dhe të ka-loni kohën tuaj të lirë në mënyrë të pamatur, atëherë mos prisni që situata të stabilizohet dhe të dilni nga kufizimet e akumuluara. Përkushtojuni vetes dhe qëndroni larg per-sonave negativë. .

GAFORRJA (21. VI – 22. VII)

Yjet ju rekomandojnë të jeni përzgjedhës dhe të mençur në kontaktet tuaja me të tjerët, d.m.th. të shoqëroheni me njerëz që tregojnë qëllim të mirë dhe vendosmëri për nx-itjen pozitive në thelbin e personalitetit tuaj. Në dashuri, kujdes nga posesiviteti.

LUANI (23. VII – 22. VIII)

Kalimi i planetit Mars në shenjën tuaj të zodiakut do t'ju lejojë një tundim të pazakontë në fushën e dashurisë, dinamikë në performancë dhe kreativiteti në punë. Përfitoni nga perspektivat pozitive dhe tre-goni një gatishmëri për t'iu nënshtruar kënaqësive.

VIRGJËRESHA (23. VIII – 22. IX)

Yjet tregojnë se ju meritoni të shijoni frytet e bukurisë, harmonisë dhe dashurisë. Pra, jini aktiv dhe besoni në vler-at tuaja. Është mirë nëse jeni duke punuar me dokument-acion ose nisni një udhëtim të shkurtër.

Dr. Zoran KrstevskiEdukator, motivues

dhe trajneri i zhvillimit personal

PESHORJA (23. IX – 22. X)

Kufizimet, goditjet e fatit dhe vështirësitë ju përcollën maksimalisht në periudhën e mëparshme dhe ju konfron-tuan me pasigurinë dhe bllokadën psiko-fizike, të cilën e duruat me guxim dhe pa pushim. Kështu që shijoni paqen, shfrytëzoni rastin dhe bëni përparim të rëndësishëm në jetë.

AKREPI (23. X – 21. XI)

Aftësia juaj për të krijuar një dridhje harmonike do të bëjë që fytyra e dashur t'i dorëzohet lidhjes emocionale, gjë që do t'ju lejojë të përmirësoni maksimalisht situatën e dashurisë. Përqendrohuni në energji pozitive dhe shijoni sfidat.

SHIGJETARI (22. XI – 21. XII)

Në periudhën që pason, besoni në dashuri, domethënë kënaquni me kënaqësitë. Është iluzion të shtypësh vlerat dhe të shikosh me skepticizëm sjelljen me mirëkuptim të partnerit, veçanërisht kur ekzistojnë parakushte ideale për vendosjen e harmonisë.

BRICJAPI (22. XII – 19. I)

Yjet ju këshillojnë të besoni në pozitivitet, jo të skllavëro-heni nga paragjykimet dhe të jeni optimistë ndaj joshjeve ose tundimeve, sepse nuk ka asnjë arsye për të sjellë një ngarkesë melankolike dhe psikofizike. Sfidat dhe mundësitë e mëdha për përparim ju presin.

UJORI (20. I – 18. II)

Në muajt e mëparshëm keni arritur të vendosni përparësi dhe të shpëtoni nga ndikimi joharmonik i njerëzve përreth jush. Vazhdoni me hapin e njëjtë t'ju afroheni joshjeve, sepse nëse mendojmë për gjërat që tash më kanë kaluar nuk sjell asnjë gjë pozitive. Jini të përqendruar në momen-tin e tanishëm.

PESHKU (19. II – 20. III)

Do të bëni një gabim të madh nëse u nënshtroheni sug-jerimeve të jashtme dhe përpiqeni të arrini qëllimin duke manifestuar nervozizëm dhe impulsivitet. Stabilizoni emo-cionet tuaja dhe mos u nënshtroni presioneve dhe manip-ulimeve të jashtme.

HARMONI PËR AKREPATSFIDA PËR BRICJAPËT

HOROSKOP

Horoskopi mujor shtator - tetor 2020

30 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

Page 31: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

më në fund të shëndetshëm!

Produktet mund t’i gjeni në barnatoret afër jush, ndërsa për më shumë informacione vizitoni faqen tonë: regulat.mk.

Ne jetojmë në një kohë kur kujdesi shëndetësor është parësor.Çfare e bën unikate Regulatpro® Bio?

Regulatpro® Bio rikthen ekuilibrin enzimatik në trupin tonë, përdorimi i tij rrit nivelin e energjisë qelizore, vitamina C kontribuon në funksionimin normal të sistemit imunitar dhe zvogëlon ndjenjën e lodhjes dhe rraskapitjes. Për shkak të përbërjes plotësisht natyrale të frutave, arrave dhe perimeve të zgjedhura me kujdes, në një kombinim të ekuilibruar mirë dhe të prodhuar përmes metodës së patentuar të fermentimit kaskadik, produkti nuk ka sheqer të shtuar, konservues, ngjyra, alkool,gluten. Falë peshës së ulët molekulare dhe përbërësve të vlefshëm të Regulatpro® Bio, mundësohet thithja e lehtë dhe e shpejtë nga organizmi.

Prej pak kohësh në tregun tonë është në dispozicion ndihmësi i çmuar i çdo nëne në luftën kundër sëmundjeve të shpeshta - Regulatpro® Kids Regulatius, i cili është krijuar posaçërisht për shëndetin e çdo fëmije. Regulatius përmban fuqinë e përqëndruar të esencës speciale REGULATESSENZ, e pasur me oligopeptide, antioksidantë dhe acide laktike, me vitamin C nga acerola ( që është një nga burimet natyrore më të pasura të vitaminës C ) dhe ëmbëlsues natyral - shurup nga agave.

Regulatius kontribuon për:

• Funksionim normal të sistemit imunitar• Metabolizëm energjetik normal• Mbrojtje e qelizave nga stresi oksidativ• Ulje të lodhjes dhe plogështisë • Rrit përthithjen e hekurit në gjak• Ka efekte antibakteriale • Ka veprim antiinflamator, i përshtatshëm gjatë infeksioneve akute virale

Page 32: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

32 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

TORTË FERERO

Përbërësit e nevojshëm:• 200 g lajthi• 4 lugë vaj të shkrirë kokosi• 4 lugë shurup panje• 1 lugë çaji ekstrakt vanilje• Një gisht kripë• 35 g kakao

Përbërësit e kremës:• 200 g arra indie• 100 ml ujë• 60 g vaj kokosi të shkrirë• Një gisht kripë• 130 g shurup agave• 2 lugë kakao

Përgatitja:Piqni lajthitë në furrë për të rri-tur shijen e tyre (10 minuta në 170 gradë). Pasi të ftohet, shtoni përbërësit e mbetur dhe përzieni derisa të kombinohen. Derdhni përzierjen në një këllëf dhe ven-doseni në frigorifer. Zbutni arrat indiane duke i zierë në ujë për 10 minuta. Blendoni përbërësit për kremin derisa të fitoni një struk-turë të butë, shtoni shurup aga-ve sipas nevojës. Hidhni kremin mbi bazën dhe lëreni tortën në frigorifer gjatë natës.

MISH PULE NË MARINADË

Përbërësit e nevojshëm:• 1 copë filet pule• 1 lugë kafeje me kripë Himalaje• 1 lugë kafeje kanellë Ceiloni• ½ lugë kafeje piper• Një gisht piper i kuq• Një gisht hudhër pluhur• ¼ lugë kafeje xhenxhefil pluhur• 1 lugë gjelle uthull balsamike• 1 lugë gjelle vaj kokosi të shkrirë (për pjekje)

Përgatitja:Kombinoni përbërësit dhe përzieni mirë. Shponi gjoksin e pulës me një thikë për t'i thithur më lehtë përbërësit, pastaj derdhni marinadën mbi ato. Mishi duhet të qëndrojë në frigorifer për rreth 2 orë. Lyeni tavën me vaj kokosi, shtoni mishin dhe piqni për rreth 90 minuta në 200 gradë. Pas 60 min. nxirrni jashtë, spër-kateni me ujë dhe piqeni edhe pak. Shër-bejeni me një sallatë të freskët dhe të lehtë.

GJEVREKË TË INTEGRUAR

Përbërësit e nevojshëm• 250 g miell integral• 200 g miell të bardhë• 1 qese me tharm të thatë• 150 ml ujë të nxehtë• 50 ml vaj luledielli• 1½2 lugë kripë• Një gisht sheqer• 50 g susam

Përgatitja: Shkrini tharmin në ujë të ngrohtë, sht-oni përbërësit dhe llokoçis për aq kohë sa të jetë e mundur, pastaj filloni të ziej. Brumi nuk duhet të gufojë (vijë), por menjëherë e ndajmë në 10 topa nga të cilët do të formoni gjevrekë.

Shton i mjaltin në ujin e ngrohtë me të cilin do të lyeni çdo gjevrek, dhe për mbi i lyejmë me farat e përziera. Piqni gjevrekët në një tepsi me letër në 200 gradë deri sa të skuqet.

RECIPES

Page 33: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 33

GJELLË PERIMESH ME PROTENA

Përbërësit e nevojshëm:• 100 g tofu• 5-10 lakër jeshile (në varësi të shijes suaj)• 1 karotë• 2 lugë quinoa• Kripë Himalaje• Kurkumë

Përgatitja:Pritini tofun në kube, lakrën jeshile në gjysmë, dhe karotën në rrethe. Ziejeni kuinoën në 2 gota ujë. Pas disa minutash, shtoni karotën dhe tofun. Pas 10 minu-tash, shtoni lakrën jeshile, gatuajeni mbi zjarr të qetë deri sa të zbutet. Aromatizoni para fundit.

KAFE E BARDHE NGA KURKUMA

Përbërësit e nevojshëm:• 1 lugë pluhur kurkumë• 120 ml ujë• 2-3 lugë xhenxhefil të copëtuar imët• 350 ml qumësht orizi• Pak shurup panje• 1 lugë kafeje me vaj ekstra të pastër të ullirit

Përgatitja: Në një enë të papërshkueshëm nga zjarri, përzieni kur-kumën, ujin dhe xhenxhefilin dhe gatuajeni mbi zjarr të qetë derisa të fitoni brumë në formë të puresë. Derdhni qumështin, pastën paraprakisht të ftohur të kurkumës, shurupin e panjës, vajin dhe shtoni kanellën. Gatuajini përbërësit mbi zjarr të ulët, duke i trazuar vazhdimisht, për rreth 2 minuta.

Page 34: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

34 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

Malti i rrushit është një burim i pasur i vitaminave: B1, B2, B3, B6 dhe C; minerale: kalium, natrium, kalcium, hekur. Zëvendësues i shkëlqyeshëm i shëndetshëm i sheqerit të bardhë në pijet e ngro-hta të vjeshtës.

Gjethet, të cilat deri para ca pak kohësh i kemi konsideruar si bar i zakonshëm, përmbajnë një sërë të materieve ushqyese dhe shumë pak kalori. Me vetëm 34 g purqark, ju do të plotësoni nevojat tuaja të përditshme për vitaminë K, e cila është e nevo-jshme për kockat e shëndetshme. Purqarku gjithashtu përmban vita-

PURQARKU (LAKËRISHTE)

SHURUP

USHQIM I SHËNDETSHËM

mina E, A, C, tiaminë, vitaminë B6, folate, magnez, natrium, hekur dhe më shumë. Pothuajse nuk ekziston asnjë bimë që përmban kaq shumë antioksidantë, dhe pikërisht kjo është arsyeja pse purqarku konsiderohet masa përfundimtare parandaluese kundër sëmundjeve kronike si diabeti, sëmundjet e zemrës dhe kanceri. Për shkak se është i pasur me fitokemikale është treguar se zvogëlon rrezikun e disa llojeve të kancerit. Sasia e vita-

minës C që përmban nuk duhet të nënvlerësohet, kështu që rekoman-dohet konsumimi i rregullt i tij gjatë periudhave të ftohjes, viruseve ose pandemive, në mënyrë që të forcohet imuniteti. Purqarku ka një shije speci-fike që shkon mirë me perime ose lloje të ndryshme të mishërave. Sigurohuni që ta merrni parasysh, veçanërisht nëse jeni të lodhur nga marulet - ju duhet të hani pak, dhe do të merrni shumë.

Page 35: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020 35

Page 36: USHQENI SHPIRTIN ME MUZIKË TË ZËSHME DHE DISKUTIME … · 2020. 9. 1. · Fiqtë - përmbajnë një probiotik që mbështet bakteret e mira në stomak. në vend të hapur, gjatë

36 FARMACIST JUAJ •• SHTATOR - TETOR 2020

против АЛЕРГИСКИ РЕАКЦИИ НА КОЖА и КАСНУВАЊЕ ОД ИНСЕКТИ.

со СМИРУВАЧКО и БРЗО ДЕЈСТВО (5-10 минути од примената).

MK/SYPN/19/0001

ПРЕД УПОТРЕБА ВНИМАТЕЛНО ДА СЕ ПРОЧИТА УПАТСТВОТО!

ЗА ИНДИКАЦИИТЕ, РИЗИКОТ ОД УПОТРЕБА И НЕСАКАНИТЕ ДЕЈСТВА НА ЛЕКОТ КОНСУЛТИРАЈТЕ СЕ СО ВАШИОТ ЛЕКАР ИЛИ ФАРМАЦЕВТ

ПЛИВА дооел Скопје, Никола Парапунов бб, Скопје тел/факс: 02 3062 702