V ALTIN KİTAPLAR

JOHN GRAYALTIN KİTAPLAR YAYINEVİ

KİTABIN ORİJİNAL Adı MEN AREFROM MARS WOMEN ARE FROMVENUS

YAYIN HAKLARİ

AKÇALİ TELİF HAKLARI AJANSIALTIN KİTAPLAR YAYINEVİ VETİCARET A.Ş.©

Baski

8. BASIM / HAZİRAN 2003 AKDENİZYAYINCILIK A.Ş. Matbaacılar Sitesi

No: 83 Bağalar - İstanbul

JOHN GRAYBU KİTABİN HER TÜRLÜ YAYINHAKLARİ

FİKÎRVE SANAT ESERLERİ YASASİGEREĞİNCE

ALTİN KİTAPLAR YAYI NEVİ VETİCARET A.Ş.'YE AİTTİR.

ISBN 975-405-576-9

ALTİN KİTAPLAR YAYI NEVİ

Celâl Ferdi Gökçay Sk. Nebioğlu tşbanı

Cağaloğlu - İstanbul

Tel: 0.212.513 63 65/526 80120.212.520 62 46/513 65 18

Faks: 0.212.526 8011

http://www.altinkitaplar.com.trinfo@altinkitaplar.com.tr

ALTINKİTAPLAR

ERKEKLER MARS'TAN

KADINLAR Venüs'ten

JOHN GRAY

www.iskenderiyekutuphanesi.com

İletişimi Geliştirmek ve İlişkilerinizdeİstediğinizi Elde Etmek İçin Pratik BirYolgösterici TÜRKÇESİ

Gülden Şen

YAZARIN YAYINEVİMİZDENÇİKAN KİTAPLARI:

ERKEKLER MARSTAN, KADINLARVENÛSTEN

MARS VE VENÜS YATAKODASINDA

ANNENİZİN SÖYLEYEMEDİĞİ,BABANIZIN BİLMEDİĞİ

ERKEK, KADIN VE İLİŞKİLERİ

MARS VE VENÜS'ÜN AŞKLARI

MARS VE VENÜS FLÖRT EDİYOR

İÇİNDEKİLER

Teşekkür. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7

Giriş. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

Erkekler Mars'tan, Kadınlar Venüs'ten. .. . . . . .17

Bay Tamirci ve Ev KalkındırmaKomitesi.. . . . . . .23

Erkekler Mağaralarına Çekilirler,Kadınlar Konuşur 37

Karşı Cins Nasıl İsteklendirilir. . . . . . . .. . 50

Farklı Dillerde Konuşmak.. . . . . . . . . . .. . .68

Erkekler Lastik Şerit Gibidir. . . . . . . . . .. .99

Kadınlar Dalgalara Benzer. . . . . . . . . . .. . 118

Farklı Duygusal İhtiyaçlarımızıKeşfetmek. . . . . 137

Tartışmalardan Kaçınmanın Yolları.. . . .. . . . .155

Karşı Cinsten Puan Kazanmak . . . . . . . .. . . .184

Güç Duyguların İletişimi.. . . . . . . . . . . .. 212

Destek İstemenin ve Almanın Yolları.. . .

. . . . .247

Aşkın Büyüsünü Canlı Tutmak.. . . . . . . .. . . .273

Teşekkür

Bu kitap en derin aşk ve sevgiyle, karımBonnie Gray'e adanmıştır.

Onun aşkı, inceli®, akıllılığı ve

gücü bana, olabileceğimin en iyisi

olmamda ve birlikte öğrendiklerimizi

paylaşmakta esin kaynağı oldu.

Karım Bonnie'ye, bu kitabı geliştirme

yolculuğunu benimle paylaştığı içinteşekkür ederim. Yaşadıklarımızıpaylaşmama izin verdiği için veözellikle de kadın bakış açısınıonurlandırmaktan yana anlayış veyeteneğimi geliştirdiği için teşekkürederim. Üç kızımız Shannon, Julie veLauren'e, eksilmeyen sevgileri vedeğerbilirlikleri için teşekkür ederim.Bir baba olmanın zorluğu, annemlebabamın verdikleri savaşımı anlamamave onları daha çok sevmeme olanaksağladı. Baba olmak, özellikle babamıanlamama ve sevmeme yardımcı oldu.Babama ve anneme yedi çocuklu biraileyi yetiştirirken gösterdikleri sevgidolu çaba için teşekkür ederim. Enbüyük ağabeyim David'e, duygularımı

anladığı ve sözlerime hayranlık duyduğuiçin teşekkür ederim. KardeşimWilliam'a beni daha da büyük başarılarayönelttiği için teşekkür ederim.Kardeşim Robert'e, şafak sökünceyedeğin sürdürdüğümüz tüm o ilginç

söyleşiler ve her zamanyararlanageldiğim parlak düşünceleriiçin teşekkür ederim. Kız kardeşimVirginia'ya, bana inandığı veseminerlerimi beğendiği için teşekkürederim. Merhum küçük kardeşimJimmy'ye, zor zamanlarımda benidesteklemeyi sürdüren o sevgi vehayranlığı için teşekkür ederim.Temsilcim olan ve yardımı, parlakyaratıcılığı ve coşkusu bu kitaba,

düşünce aşamasından tamamlanmaaşamasına değin yön vermiş bulunanPatti Breitman'a teşekkür ederim. CaroleBidnick'6, bu tasarının başlangıcındakizengin desteği için teşekkür ederim.Susan Mol-dow'a ve Nancy Peske'e,uzman olarak sağladıkları malzeme içinteşekkür ederim. Harper Collinsçalışanlarına, gereksinmelerimikesintisiz karşıladıkları için teşekkürederim. İlişki seminerlerime katılan,ya__-t__

sadıklarını paylaşan ve bu kitabıyazmam için beni yüreklendiren obinlerce kişiye teşekkür ederim. Onlarınolumlu ve sevgi dolu bilgi dağarı bana,böylesine karmaşık bir konunun bu basit

sunuşunu hazırlamamda destek oldu.Verdikleri uğraşları böylesine içtenliklebenimle paylaşan ve çıktıkları

yolculuklarda benim yardımıma güvenenmüşterilerime teşekkür ederim. *SteveMartineau'ya, bu kitabın her yanınaserpiştirilmiş olan akılcı becerisi veetkisi için teşekkür ederim. Bumalzemenin denendiği, sınandığı vegeliştirildiği John Gray İlişkilerSeminerlerinin yaratılmasına tümyürekleri ve ruhlarıyla omuz verendestekleyicilerime: Santa Cruz'da Elleyve lan Coren'e; Honolulu'da DebraMudd, Gray ve Helen Francell'e; SanFrancisco'da Bili ve Judy Elb-ring'e;Washington D.C.'de David Obstfeld ve

Fred Kliner'e; Baltimo-re'da ElizabethKling'e; Seattle'da Clark ve DottieBartell'e; Pho-enix'de MichaelNajarian'a; Los Angeles'te GloriaManchester'e; Ho-uston'da SandeeMac'a; Las Vegas'ta Earlene Carrillo'ya;San Di-ego'da David Farlow'a; Dallas'taBart ve Merrill Jacobs'a; veStockholm'de Ove Johhansson ve EwaMartensson'a teşekkür ederim.

Beyond Words Yayınevinden RichardCohen ve Cindy Black'e, bu kitabındoğmasına esin kaynağı olan son kitabımErkekler, Kadınlar ve İlişkiler'e (Men,Women and Relationships) verdiklerisevgi dolu ve gerçek destek içinteşekkür ederim.

Trianon Stüdyolarından John Vestman'atüm seminerimi uzmanca teybe kaydettiğiiçin ve Dave Morton ile CassetteExpress çalışanlarına bu malzemeyideğerlendirmelerindeki ustalık venitelikli hizmetleri için teşekkür ederim.Erkekler grubumun üyelerine, öykülerinipaylaştıkları için ve özellikle de LenneyEiger,. Charles Wood, Jacques Early,David Placek ve Chris Johns'a, kitabınhazırlanmasında bana bunca değerlimalzeme sağladıkları için teşekkürederim. Sekreterim Ariana'ya, tasarıboyunca işyerinin sorumluluğunubeceriyle üstlendiği için teşekkürederim. Avukatım (ve çocuklarımın dedeyerine koydukları) Jerry Riefold'a, erzaman yanımda olduğu için teşekkür

ederim. Clifford McGuire'e, yirmi yıllıkkesintisiz dostluğu için teşekkür ederim.Ondan daha iyi bir dayanak ve dostbulamazdım.

— 8

Giriş

Kızımız Lauren'in doğumundan bir haftasonra karım Bonnie de, ben deyorgunluktan bitkin düşmüştük. Laurenher gece bizi uyandırıyordu. Bonnie'dedoğum sırasında yırtık olduğundan ağrıkesiciler kullanıyor, zar zoryürüyebiliyordu. Beş gün evde kalıp onayardım ettikten sonra işimin başınadöndüm. Karım iyiye gidiyor gibiydi.

Bir gün ağrı kesici hapları bitmiş. Bana,işyerime telefon edecek yerde, onugörmeye gelen kardeşlerimin birindenilacı satın almasını istemiş. Amakardeşim ilacı alıp getirmemiş. Bununsonucu olarak da, gün boyu sancılariçinde kıvranarak yeni doğan bebekleilgilenmiş. Gününün böylesine berbatgeçtiğini ben hiç bilmiyordum. Evedöndüğümde allak bullaktı. Buhuzursuzluğunun nedenini yanlış

anladım ve beni suçluyor sandım. "Günboyu sancılarım dinmedi.. İlacımbitmişti. Yatakta kıvranıp durdum vekimsenin aldırış ettiği yok!" dedi. Bende kendimi savunurcasına, "Neden beniçağırmadın?" diye sordum.

"Kardeşinden istedim, ama unuttu! Günboyu onun dönmesini bekledim. Neyapsaydım yani?

Zaten zar zor yürüyorum! Kendimiöylesine terkedilmiş buluyorum ki!" İştebu noktada, patladım. Benim sigortam dao gün atmaya hazırdı zaten. Bana habervermediği için kızmıştım ona. Sancıçektiğini bile bilmediğim halde benisuçlamasına öfkelenmiştim. Aramızdabirkaç

kırıcı söz geçtikten sonra kapıyayöneldim. Yorgundum, sinirliydim veyeterince işitmiştim işiteceklerimi.İkimiz de sabrımızın sınırına varmıştık.Sonra tüm yaşamımı değiştirecek bir şeyolmaya başladı.

— 9 —

Bonnie dedi ki: "Dur, lütfen gitme. Şu ansana en çok ihtiyaç duyduğum zaman.Sancım var. Günlerdir uyumadım. Neolur, dinle beni."

Bir an durdum ve dinledim.

"John Gray, sen iyi gün dostusun demek!O tatlı, sevgi dolu Bonnie olduğumsürece buradasın, yanımda, ama öyleolmadığım an kapıyı çekip gidiyorsun."Sonra sustu ve gözleri yaşlarla doldu.Değişmiş bir sesle konuştu. "Şu an acıçekiyorum. Verecek hiçbir şeyim yok..ve sana en çok şimdi ihtiyacım var. Neolur, yanıma gel ve kucakla beni,

kollarında tut. Hiçbir şey söylemengerekmez. Sadece kollarının arasındaolmaya ihtiyacım var. Ne olursun,gitme." Yanına gidip sessizcekucakladım karımı. Kollarımda ağladı.Birkaç dakika sonra da gitmediğim içinteşekkür etti bana. Sadece onukucakladığımı hissetmeye ihtiyaç

duyduğunu söyledi. İşte o anda aşkın,kayıtsız koşulsuz aşkın gerçek anlamınıçözmeye başladım. Kendimi her zamansevgi dolu bir kişi olarak göregelmiştim.Ama karım haklıydı. İyi gün dostuolmuştum hep. O, mutlu ve sevimliolduğu sürece ben de onu sevmiştim.Ama mutsuz veya sıkıntılı olduğunda,kendimi suçlanmış hissediyor, tartışıyor

ve ondan uzaklaşıyordum.

O gün ilk kez ondan uzaklaşmadım.Yanında kaldım ve çok da iyi oldu.Gerçekten bana ihtiyaç duyduğu zamanona istediğini vermeyi başardım, iştegerçek aşk, bu olmalıydı. Bir başkasıylailgilenmek. Aşkımıza güven duymak.Onun ihtiyaç duyduğu saatte yanıbaşındabulunmak. Bana yolu gösterildiğinde,ona yardım etmenin ne kadar kolayolduğuna şaştım.

Böyle bir duyguyu nasıl olmuş dakaçırmıştım ben? Sadece yanına gidiponu kollarıma almama gereksinmesivardı, o kadar. Benim yerimde bir kadınolsaydı, içgüdüleriyle bilirdi Bonnie'ninneye gereksinmesi olduğunu. Ama bir

erkek olarak ben, dokunmanın,sarılmanın ve dinlemenin onun için budenli önemli olduğunu bilmiyordum. Bufarkları anlayınca, karımla yeni biriletişim kurmanın yolunu öğrenmeyebaşladım. Bir anlaşmazlığı bunca kolayçözebileceğimize asla inanamazdım.Önceki ilişkilerimde, zor zamanlardasinirli ve sevgisiz olu— 10 —

yordum başka ne yapacağımıbilmediğimden. Bunun bir sonucu olarakda birinci evliliğim büyük acılar içindeve zor geçmişti. Bonnie ile aramızdakişu son olay, bu tutumu nasıldeğiştirebileceğimi gösterdi bana.

Bu olay, kadınlarla erkeklerin

duygularını geliştirmeye ve inceltmeyeyardımcı olacak bir kitaba dönüştürenyedi yıllık araştırmaya esin kaynağıoldu. Çok pratik ve özel açılardan,kadınlarla erkeklerin ne bakımlardanfarklı olduklarını öğrenince, birdenanlamaya başladım ki, evliliğimin illede böylesine bir savaşım, bir uğraşolması gerekmez. Aramızdakifarklılıkların bilincine varınca,Bonnie'ile ben, iletişimimizi köktengeliştirmeyi başardık ve birbirimizdendaha çok zevk alır olduk. Aramızdakifarklılıkları tanımak ve araştırmayısürdürmekle, ilişkilerimizi geliştirmeninyeni yollarını bulduk. İlişkilerimizkonusunda, ana babalarımızla hiçbirzaman bilmedikleri ve bu nedenle bize

de öğ^

retmedikleri yönlerden bilgi sahibiolduk.

Bu bilgilerimi' bana danışmaya gelenmüşterilerimle paylaşmaya başlayınca,onların da ilişkileri zenginleşti. Benimhafta sonu seminerlerimi izleyenlerinbinlercesi, bir gecede ilişkilerininkökten değiştiğini gördüler. İşte, yedi yılsonra kişiler de, çiftler de hâlâ başarılıve yararlı sonuçlar aldıklarını

bildiriyorlar. Mutlu çiftler, çocuklarıylabirlikte resimlerini gönderiyorlar,mektuplar alıyorum, bana evliliklerinikurtardığım için teşekkür ediyorlar.Gerçi evliliklerini kurtaran, birbirlerine

duydukları

aşktır ama karşı.cinsi daha derindenanlamış olmasalardı boşanırlardı belkide. Susan ile Jim dokuz yıllık evliydiler.Pek çok çift gibi, başlangıçta birbirleriniseviyorlardı ama yıllar geçtikçebirbirlerine duydukları öfke vedüşkırıklığı arttı, sonunda ayrılmayakarar verdiler. Bununla birlikte,boşanma için başvurmadan önce benimilişkiler seminerime katıldılar. Susandedi ki: "Bu birlikteliği sürdürmek içinher şeyi denedik. Sadece birbirimizdençok farklı yaradılıştayız." Seminersırasında, aralarındaki farkın sadeceolağan değil, aynı zamanda beklenen birdurum olduğunu öğrenince şaşırdılar.

Başka çiftlerin de aynı deneyimleriyaşamış

— 11 —

olduklarını gördüler. Sadece iki güniçinde, Susan da, Jim de erkeklere vekadınlara başka bir anlayışla yaklaştılar.

Yeniden birbirlerine sevdalandılar.İlişkileri, sanki bir mucize olmuş gibi,değişti. Artık boşanmayı filan düşünmekbir yana, ömürlerinin geri kalanınıbirlikte geçirmek için yola koyuldular.Jim şöyle dedi:

"Aramızdaki farklılık konusundaki bubilgiler karımı bana geri kazandırdı.Benim alabileceğim en büyük

armağandır bu. Birbirimizi yenidensevmeye başladık."

Altı yıl sonra, yeni evlerini ve ailelerinigörmem için beni çağırdıklarındabirbirlerini hâlâ seviyorlardı.Birbirlerini anlamalarına ve evlikalmalarına yardımcı olduğum için banateşekkürlerini yineliyorlardı. Gerçierkeklerle kadjnların ayrı yaradılıştaolduğu konusunda hemen hemen herkesgörüş birliğindedir ama ne yönden farklıolduklarını çok kimse belirleyemez. Sonon yıl boyunca pek çok kitap, bu farkları

tanımlama işine girişmiştir. Önemliadımlar atılmış, ilerlemelerkaydedilmişse de, kitapların çoğu tekyanlıdır ve ne yazık ki, karşı cinse

duyulan güvensizliği ve gocunmayıpekiştirmekten öte bir işe yaramamıştır.Genel olarak bir cins, öteki tarafındankurban edilmiş, baskı görüyormuş gibigösterilir. Sağlıklı erkeklerin vekadınların birbirlerinden nasıl farklıoldukjarı konusunda kesin biryolgöstericiye gereksinim vardı.Erkeklerle kadınlar arasındaki ilişkilerigeliştirmek için farklılıklarımızı, biryandan özsaygıyı ve kişisel sorumluluğuyücelterek, karşılıklı güveni, kişiselsorumluluğu, artan işbirliğini ve dahabüyük bir sevgiyi de unutmadan,anlamak ve anlatmak gerekir.

Karşılıklı ilişkiler seminerlerime katılan25.000'i aşkın kişiyi sorgulama

sonucunda, erkeklerle kadınların nasılfarklı olduklarını nesnel terimlerletanımlama olanağına erişmişbulunuyorum. Bu farklılıkları

inceledikçe, sizler de gocunma ve öfkeduvarlarının çöktüğüne, yıkıldığına tanıkolacaksınız. Yüreği açmak, insanı dahabüyük bir bağışlama duygusuna, aşk vedestek verip almak yönünde artangüdülere götürür. Bu yenibilinçlenmeyle, umarım sizler, bukitaptaki önerilerin de ötesine geçer vekarşı cinsle sevgi dolu ilişkilerkurabileceğiniz yeni yollar, yöntemlergeliştirmeyi sürdürürsünüz. __ -ip__

Bu kitaptaki ilkelerin tümü de denenmişve sınanmıştır. 25.000'i aşkın bireyin en

azından yüzde 9O'ı, bu tanımlamalardakendilerini istekle, coşkuylatanımışlardır. Eğer bu kitabı okurken,başınızla onaylayarak,

"Evet, evet, bu sözünü ettiğiniz işteben'im ta kendim," dediğinizifarkederseniz, demek ki kesinlikle yalnızdeğilsiniz. Ve başkaları nasıl bukitaptaki önerileri uygulayarakyararlanmışlarsa, siz de aynı şeyiyapabilir, yararlanabilirsiniz. ErkeklerMars'tan, Kadınlar Venüs'ten kitabı,ilişkilerdeki gerginliği azaltmak için veen başta erkeklerle kadınların nasılfarklı olduklarını ayrıntılarıyla kabulederek, daha çok sevgi yaratmak içinyeni stratejiler ortaya koyar. Sonra da

kırgınlıklarla düş-kırıklıklarınıazaltmak, giderek artan bir mutluluk veiçlidışlıfık, yakınlık yaratmak içinpratik, kolay uygulanabilir önerilergetirir. Karşılıklı ilişkiler, böylesine biruğraş, bir savaşım olmak zorundadeğildir. Ancak ve ancak birbirimizianlamadığımız zaman gerginlik, gocunmaveya anlaşmazlık çıkar ortaya. Ö kadarçok kişi duygusal ilişkilerinde üzülürki.. Eşlerini severler ama bir gerginlikolduğunda durumu düzeltmek için neyapmak gerektiğini bilemezler.Erkeklerle kadınların birbirlerinden nederece farklı

olduklarını anlamak sayesinde, karşıcinsi dinlemek ve desteklemek yoluyla

başarılı iletişim kurmak için yeni çareleröğreneceksiniz. Hak ettiğiniz aşkı nasılyaratacağınızı öğreneceksiniz. Bu kitabıokurken, başarılı ilişki kurmanın nasılmümkün ve kolay olabileceğineşaşacaksınız. Erkekler Mars'tan,Kadınlar Venüs'ten 1990'larda sevgidolu ilişkiler kurmayı öğreten birelkitabıdır. Erkeklerle kadınların,yaşamlarının her alanında birbirlerindennasıl farklı olduklarını açıklar. Erkeklerve kadınlar iletişim konusunda farklıolmakla kalmazlar, ayrıca farklıdüşünür, hisseder, algılar, tepki verir,yanıtlar, sever, gereksinme duyar vedeğerlendirirler. Neredeyse ayrıgezegenlerden gelmiş, ayrı

dilleri konuşan ve ayrı besinleregereksinme duyan yaratıklar gibigörünürler. Aramızdaki farkların böylekapsamlı anlaşılması, karşı cinsleiletişim kurup onu anlamaya çalışırkenmeydana gelen sürtüşmeleri çö— 13 —

zümlemekte geniş ölçüde yardımcı olur.O zaman, yanlış anlamalar giderilebilirveya bunlardan kaçınılabilir. Doğruolmayan beklentiler kolaycadüzeltilebilir. Eşinizin sizden, başka birgezegenden gelmiş biri kadar farklıolduğunu hatırladığınız zaman, bufarklılıklara direnecek veya onları

değiştirmeye uğraşacak yerde, durumuoluruna bırakabilir ve bu farklarlabağdaşabilirsiniz. En önemlisi de, bu

kitabı okurken, farklarımızdan doğansorunları çözmek için pratik teknikleröğreneceksiniz. Bu kitap sadecepsikolojik farklılıkların kuramsal biranalizi değil, aynı zamanda sevgi doluilişkiler yaratmakta başarıya ulaşmanınyollarını gösteren pratik bir elkitabıdır.Bu ilkelerin doğruluğu kendini kanıtlarniteliktedir ve sağduyuyla olduğu kadarsizin kendi deneyiminizle de geçerlikılınabilir. Birçok örnek, öteden berisezgilerinizle bilegel-diğinlz şeyleribasit ve belirli olarak dile getirecektir.Bu değerlendirme size, siz olmanızda veilişkilerinizde kendinizi yitirmemenizdeyardım edecektir. Bu önerilere yanıtolarak erkekler sık sık şöyle derler: "İşteben, tamı tamına böyleyim. Yoksa beni

mi izlediniz siz? Artık kendimde yanlışbir yan göremiyorum." Kadınlar sık sıkşöyle derler: "Sonunda kocam benidinliyor. Sözümü geçirmek içinsavaşmak zorunda değilim. Aramızdakifarkları

açıkladığınızda kocam anlıyor. Teşekkürederim!" Bunlar, insanların, erkeklerinMars'tan ve kadınların Venüs' tengeldiğini anladıktan sonra ilerisürdükleri binlerce anlamlı yorumdansadece birkaçı. Bu yeni, karşı cinsianlama programının sonuçları sadeceköklü ve hemen alınır türden değil, aynı

zamanda kalıcıdır. Hiç kuşkusuz, sevgidolu bir ilişki kurmaya giden yol zamanzaman kayalıktır. Sorunlar

kaçınılmazdır. Ama bu sorunlar yakızgınlık ve dargınlık kaynağı olur ya dadaha derinleşen içlidışlılığa ve artansevgiye, ilgiye, güvene fırsat yaratır. Bukitabın içeriği, tüm sorunlarıuzaklaştırmanın 'kolay bir yolu' değildir.Yaşamın sorunlarıyla karşılaştıkça,ilişkilerinizde, onları başarıylaçözmenize yardımcı

olabilecek yeni bir yaklaşım sağlamayıöngörür. Bu yeni kazanımla, hak ettiğinizsevgiyi elde etmek, eşinize

__-J4__

de layık olduğu sevgi ve desteği vermekiçin gereken araçlara kavuşmuşolursunuz. Bu kitapta erkekler ve

kadınlar konusunda pek çok genellemeyapıyorum. Herhalde kimi yorumları

başkalarına oranla daha doğrubulacaksınız. . Ne de olsa hepimiz,kendimize özgü deneyimlerle, kendimizeözgü, benzeri bulunmayan bireyleriz.Kimi zaman seminerlerimde çiftler vebireyler, erkeklerle kadınlarınörneklerine uyduklarını ama tam karşıtyönde uyduklarını kabul ederler. Erkekbenim kadınlar konusundakitanımlamalarıma uyar, kadın da erkeklerkonusundaki tanımlamalarıma. Ben buna'tersyüz rol' adı veriyorum.

Eğer siz de tersyüz rol oynadığınızıgörürseniz, şunu iyi bilmenizi isterim ki,her şey yolundadır. Bence eğer bu

kitaptaki bir şey size hiç uymuyorsa yaonu görmezlikten gelin (uyduğunuz birşeye geçin) ya da kendi içinize dahaderine inerek bakın. Pek çok erkek, dahasevecen ve ilgili olabifmek için,erkeklik özelliklerinin kimini yadsırlar.Bunun gibi pek çok kadın da, erkeklikniteliklerini ödüllendiren bir iş

kolunda geçimlerini sağlamak amacıylakadınlık niteliklerinin bir kısmındanvazgeçmişlerdir. Eğer durum böyleyse, ozaman da bu kitaptaki önerileri,teknikleri ve stratejileri uygulayarak,sadece ilişkilerinizde daha büyük coşkuyaratmakla kalmayacak, aynı zamanda daerkeklik ve kadınlık niteliklerinizarasında giderek daha iyi bir denge

kuracaksınız. Bu kitapta erkeklerlekadınların 'niçin farklı olduklarısorusunu doğrudan doğruyayöneltmiyorum. Bu, pek çok yanıtı olankarmaşık bir sorudur; bu yanıtlar dabiyolojik farklılıklardan ailesel etkiye,eğitime, doğum sırasına, toplum, medya,tarih tarafından kültürel koşullandırmayadeğin gidebilir. (Bu konular Erkekler,Kadınlar ve ilişkiler: Karşı Cinsle BarışYapma

[Men, Women and Relationships:Making Peace with the Opposite Sex]adlı kitabımda araştırılmıştır.) Her nekadar bu kitaptaki önerileri uygulamakhemen yarar sağlayacaksa da, bozukilişkiler ve işlevini yitirmiş bir ailenin

bireyleri için gereken danışma vetedavinin yerini tutamaz. Sağlıklıbireyler bile kimi çetin zamanlardatedavi ve danışma gereksinmesiduyarlar.

15 —

Tedavide, evlilik danışmanlığında ve oniki adımlık tedavi gruplarındagerçekleştirilen dereceli ve güçlü

değişime yürekten inanmaktayım. Yinede kaç kez insanların ilişkilere yeni biranlayışla bakma yönteminden, yıllarsüren tedaviye oranla çok daha fazlayararlandıklarını söyledikleriniduymuşluğum vardır. Bununla birlikte,inanıyorum ki, onların yıllar süren

tedavi veya iyileştirme çalışmaları, buönerileri ilişkiler alanına başarıylauygulamaları için elverişli ortamıhazırlamıştır. Eğer geçmişimizde birbozukluk var idiyse, o zaman yıllarsüren tedaviden veya iyileşmegruplarına katıldıktan sonra bile, yine desağlıklı ilişkilerin olumlu birgörüntüsüne gereksinme duyarız. Bukitap işte bu görüntüyü sağlıyor. Öteyandan, geçmişimiz sevgi dolu ve doyumsağlayıcı olmuş olsa bile, zamandeğişmiştir ve iki cins arasındakiilişkilere yeni bir yaklaşımıgereksinirsiniz.

İlişki ve iletişim kurmanın yeni vesağlıklı yollarını öğrenmek, birinci

derecede önem taşır. Herkesin bukitaptaki önerilerdenyararlanabileceğine inanıyorum.Seminerlerime katılanlardan ve aldığımmektuplardan edindiğim tek olumsuztepki, "Keşke bunu biri bana daha öncesöyleseymiş," oldu. Yaşamınızda sevgiyiartırmak için hiçbir zaman geç kalmışsayılmazsınız. Sadece bunun yeni biryolunu bulmaya gereksinmeniz vardır.Tedavide olsanız da, olmasanız da eğerkarşı cinsle daha doyurucu ilişkilerkurmak istiyorsanız, bu kitap sizegöredir. Erkekler Mars'tan, KadınlarVenüs'ten'l sizinle paylaşmak bir zevktir.Dilerim her zaman akıl ve sevgideilerleme kaydedersiniz. Boşanmalarazalsın ve evlilikler çoğalsın.

Çocuklarımız daha iyi bir dünyayı hakettiler.

John Gray

15 Kasım 1991 Mill Valley, California

— 16 —

Birinci Bölüm

ERKEKLER MARSTAN, KADINLARVENÜS'TEN

Erkeklerin Mars'tan, kadınların daVenüs'ten geldiklerini hayal edin. Yıllarönce bir gün Marslılar teleskoplarındanbakarak Venüslüle-ri keşfettiler.Venüslüleri şöyle bir görmek bile

içlerinde daha önce hiç bilmedikleriduygular uyandırdı. Âşık olup çabucakuzay gemileri yaptılar ve Venüs'euçtular. Venüsiüler Marslıları çok iyikarşıladılar. Onlar da içgüdüsel olarakbu günün geleceğini biliyorlardı.Yüreklerini daha önceden hiçtanımadıkları bir sevgiye açtılar.

Venüslülerle Marslılar arasındaki aşksihirli bir aşktı. Birlikte olmaktan,birlikte bir şeyler yapmaktan vepaylaşmaktan zevk alıyorlardı. Ayrıdünyalardan olsalar da, bu farklılıklarınıseviyorlardı. Aylar boyu birbirlerinitanıdılar; farklı gereksinimlerini,tercihlerini, davranış biçimleriniinceleyip takdir ettiler. Yıllar boyu

sevgi ve huzur içinde bira-radayaşadılar. Sonra birlikte dünyayauçmaya karar verdiler. İlk başlarda herşey çok güzeldi. Ancak, dünya atmosferiyavaş yavaş etkisini göstermeye başladıve bir sabah herkes çok garip bir bellekkaybıyla uyandı! Hem Marslılar, hem deVenüsiüler ayrı gezegenlerdengeldiklerini ve farklı olmalarıgerektiğini unuttular. Bir sabah içinde,farklılıklarıyla ilgili öğrendikleri her şeybelleklerinden uçup gi-divermişti. Ogünden beri de kadınlarla erkeklerçatışmalar yaşamaktadırlar.

— 17

FARKLILIKLARIMIZIANIMSAMAKFarklı olmaları gerektiğinin bilincinevarmadan kadınlarla erkeklerbirbirleriyle geçinemezler. Geneldekarşı cinse kızmamızın ya dasinirlenmemizin nedeni, bu önemligerçeği unutmuş olmamızdır. Karşıcinsin bize benzemesini bekleriz.Onların da "bizim istediklerimiziistemesini" ve "bizim hissettiğimiz gibihissetmesini" arzularız. Yanlış da olsa,eğer eşlerimiz bizleri seviyorlarsa, bizbirini sevdiğimizde nasıl davra-nıyorsakonların da aynı şekilde davranacaklarını

varsayarız. Bu yaklaşım bizi süreklidüşkırıklığına uğratıp,farklılıklarımızdan sevgiyle sözedebileceğimiz bir iletişimin kurulmasıiçin gereken zamanı kazanmamızıengeller.

Yanlış da olsa, eğer eşlerimiz bizleriseviyorlarsa, biz birini

sevdiğimizde nasıl davranıyorsakonların da aynı şekilde

davranacaklarını varsayarız.

Erkekler kadınların kendileri gibidüşünüp, konuşup tepki vermelerini;kadınlar da erkeklerin kendileri gibidüşünüp, konuşup tepki vermelerini

beklerler. Erkeklerle kadınların farklıolmaları gerektiğini unutmuşuzdur.Sonuçta, ilişkilerimiz gereksiz sürtüşmeve çatışmalarla dolar. Bu farkları açıkçatanıyıp saygı göstermek, karşı cinsleolan. ilişkilerimizdeki karışıklıklarıönemli ölçüde azaltacaktır. ErkeklerinMars'tan, kadınlarınsa Venüs'tengeldiklerini anımsayınca her şeyçözümlenir. FARKLARIMIZA GENELBİR BAKIŞ

Bu kitapta aramızdaki farklarıayrıntılarıyla ele alacağım. Her bölümsizlere yepyeni ve çok önemli bakış

açıları sağlayacaktır. Ele alacağımızbelli başlı farklılıklar şunlardır: 2.bölümde erkeklerle kadınların

değerlerinin birbirlerinden ne kadarfarklı olduğunu ve karşı cinsleilişkilerimizde yaptığımız en büyük

iki hatayı anlamaya çalışacağız:Kadınlar kendilerine sorulmadan akılverip yönlendirmeye kalkarlarken,erkekler de çözümler önerip duygularıönemsemezler. Marslı/Venüslügeçmişimizi anlayarak erkeklerlekadınların bilmeden niçin bu hatalarıyaptıklarını görmek çok kolaydır. Bufarkları anımsayarak kendi hatalarımızıdüzeltebilir ve birbirimize hemen, dahaverimli biçimlerde karşılık verebiliriz.3. bölümde kadınlarla erkeklerin streslebaşa çıkma konusundaki farklıyöntemlerini ele alacağız. Marslılar

kendilerini geri çekip sorunlarınısessizce düşünmeyi yeğlerlerken,Venüslüler içgüdüsel olarak kendilerinirahatsız eden şeyler hakkında konuşmayıisterler. Böyle çelişkili zamanlardaistediklerinizi elde edebilmek için yenistratejiler öğreneceksiniz,

4. bölümde karşı cinsi teşvik etmekonusunu inceleyeceğiz. Erkeklerkendilerine ihtiyaç duyulduğunda,kadınlarsa sevildiklerini hissettiklerindegayrete gelirler. İlişkileri geliştirmekiçin gerekli üç adımı

tartışıp, önümüzdeki en büyük engellerinasıl altedebileceğimize bakacağız:Erkeklerin sevgi göstermeye karşı olandirençlerini altetmele-ri, kadınlarınsa

bunu almaya olan dirençlerini kırmaları

gerekmektedir.

5. bölümde erkeklerle kadınların farklıdilde konuştukları için nasıl sıkçabirbirlerini yanlış anladıklarını

öğreneceksiniz. Bu bölümde ayrıca sıkçayaşanan yanlış anlamaları yorumlamakiçin bir de MarşIı/Venüslü TenmlerSözlüğü'ne yer verilmiştir. Erkeklerlekadınların nasıl farklı nedenlerlekonuştuklarını ya da sustuklarınıgöreceksiniz. Kadınlar bir erkek susuncanasıl davranmaları gerektiğiniöğrenirlerken, erkekler de çiledençıkmadan daha iyi bir dinleyici olmanınyollarını göreceklerdir. 6. bölümde

erkeklerle kadınların mahremiyetkonusundaki farklı gereksinmelerini elealacağız. Erkek yakınlaşsa da enindesonunda mesafe koymak ihtiyacıiçersindedir. Kadınlar, erkeğin tıpkı birlastik şerit gibi esnemesi için bu geriçekilmeyi gereksindiğiniöğreneceklerdir. Buna ek olarak, birerkekle özel konuşmalar yapmanın en iyizamanını da ele alacağız.

— 19

7. bölümde bir kadının sevgi doludavranış biçimlerinin tıpkı bir dalgahareketi gibi nasıl yükselip indiğinigöreceğiz. Erkekler zaman zaman aniolan bu duygu değişimleriniyorumlamayı öğreneceklerdir. Ayrıca

yine erkekler kendilerine en çok nezaman ihtiyaç duyulduğunu ve böylezamanlarda özveride bulunmadan nasıldestek verebileceklerini degöreceklerdir.

8. bölümde erkeklerle kadınların karşıcinsin değil, kendilerinin gereksinmeduydukları türden bir sevgiyiverdiklerini göreceğiz. Erkeklerözellikle güven, benimseme ve beğenidolu bir sevgiye gereksinme duyarlar.Kadınlarsa şefkat, anlayış ve saygıararlar. Eşinizi soğutmakta en sıkrastlanan altı

hatayı da göreceksiniz.

9. bölümde acı veren tartışmalardan

kaçınmayı öğreneceğiz. Erkekler herzaman kendileri haklıymış

gibi davranarak kadınların duygularınınasıl hiçe saydıklarını görecekler.Kadınlarsa bilmeden, görüşlerekatılmama yerine onaylamama mesajlarıverdiklerini ve böylelikle de erkeklerinsavunma içgüdülerini uyardıklarınıöğrenecekler. Yine bu bölümde etkiliiletişim için önerilerin yanısıra, birtartışmanın anatomisi de incelenecektir.

10. bölümde erkeklerle kadınlarınolayları nasıl farklı açılardandeğerlendirdikleri ele alınacak.Erkekler, Venüslülerin tüm sevgiarmağanlarını ölçüsüne bakmadan diğerarmağanlarla eşit değerlendirdiklerini

görecekler. Tek bir büyük armağanıdikkate almak yerine, küçük küçük sevgiifadelerinin de aynı derecede önemliolduğu öğrenilirken; kadınlarıetkilemenin 101 yolu sıralanacak. Öteyandan, kadınlar erkeklere istediklerinivererek enerjilerini erkeklerin gözündedeğer kazanmak için kullanmayıöğrenecekler.

11. bölümde güç zamanlarda birbirinizleiletişim kurmayı öğreneceksiniz.Duygulan paylaşmanın önemininyanısıra, kadınlarla erkeklerinduygularını saklamakta kullandıklarıfarklı yöntemler ele alınacak. Daha fazlasevgi ve bağışlanma amacıyla, eşinizekarşı olumsuz duygularınızı iletmek için

Aşk Mektubu Tekniği önerilecek.

— 20 —

12. bölümde Venüslülerin neden destekistemekte daha çok zorlandıklarını veMarslıların neden bu taleplere geneldekarşı koyduklarını anlayacaksınız."Yapabilir misin?" sözcüklerininerkekleri nasıl ittiğini ve bunun yerineneler söylenmesi gerektiğiniöğreneceksiniz. Bir erkeği daha fazlaverici olmaya teşvik etmenin sırlarını vekısa, dolaysız, doğru sözcüklerikullanmanın gücünü keşfedeceksiniz. 13.bölümde aşkın dört mevsiminigöreceksiniz. Aşkın büyüyüpgelişmesine bu gerçekçi bakış açısı,herhangi bir ilişkide karşınıza çıkan

engelleri yenmenizde yardımcı olacaktır.Sizin ve eşinizin geçmişinin şimdikizamandaki ilişkinizi nasıletkileyebileceğini öğrenecek, aşkınbüyüsünü canlı tutmanın diğer sihirliyollarını keşfedeceksiniz.

Erkekler Mars'tan, Kadınlar Venüs'tenGelir'in her bölümünde sevgi dolu vekalıcı ilişkiler geliştirmenin sırlarınıbulacaksınız. Her yeni buluş, tatminedici ilişkiler kurma yeteneğinizigüçlendirecektir. İYİ NİYET YETMEZ

Âşık olmak her zaman sihirli birduygudur. Sanki aşk sonsuza deksürecekmiş gibi gelir. Safça kendimizi,ana babamızın yaşadığı sorunlardan uzak

olacağımıza, aşkın ölmesi olasılığınınbulunmadığına, sonsuza dek mutluyaşayacağımıza inandırırız. Ancak, sihirgeçip günlük yaşam kendini gösterince,erkeklerin, kadınların tıpkı kendileri gibidüşünüp davranmalarını bekledikleri vekadınların da erkeklerin kendileri gibiolmalarını umdukları ortaya çıkar.

Aramızdaki farkların bilincine varıp,birbirimizi anlamak ve saygı göstermekiçin gereken zamanı

ayırmalıyız. Aksi halde zorlayıcı,bağışlamaz, yargılayıcı ve hoşgörüsüztipler olup çıkarız. En iyi ve en sevgidolu niyetlerle bile aşk solmayamahkûmdur. Sorunlar bir biçimdebaşgösterir. İletişim kopar. Güvensizlik

artar. Reddedilme ve bastırılma başlar.Aşkın büyüsü yitirilir. Kendi kendimizeşunları sorarız:

Bu nasıl oluyor?

Bu neden oluyor?

— 21

Bu neden bize oluyor?

Bu soruları yanıtlamak için karmaşıkfelsefi ve psikolojik modellergeliştirilmiştir. Yine de, eski düzenlerdevam eder. Aşk ölür. Bu, hemenherkesin başına gelir.

Her gün milyonlarca birey o özel aşk

duygusunu yaşayacak bir eş arayışıiçindedir. Her yıl milyonlarca çift, aşkiçinde birleşip sonradan o sevgiyiyitirdiklerinde acı çekerek koparlar.Aşkı evlenecek kadar uzunsürdürebilenlerin ancak yarısı evlikalmaktadır. Bu birarada kalanlarınyüzde ellisi de evliliklerini doyurucubulmamaktadırlar. Sadakat duygusuylaya da zorunluluktan veya yenidenbaşlamaktan korktukları için biraradakalırlar.

Gerçekten de pek az insan sevgiylebüyür. Yine de, bu hiç olmuyor değildir.Erkeklerle kadınlar farklarına saygıgösterip kabul edebildiklerinde, aşkınbüyümesine de şans vermiş olurlar.

Erkeklerle kadınlar farklarına saygıgösterip kabul edebildiklerinde, aşkınbüyümesine de şans vermiş

olurlar.

Karşı cinsin gizli farklarını anlayarakyüreklerimizdeki aşkı daha başarılı birbiçimde verebilir ve alabiliriz.Farklarımızı kabul ederek, isteklerimizigerçekleştirme yolunda yaratıcıçözümler keşfedebiliriz. Daha daönemlisi, bizim için önemli olaninsanları sevip desteklemenin en iyiyollarını

öğreniriz.

Aşk sihirlidir ve eğer farklılıklarımızı

unutmazsak, kalıcı da olabilir. 1

İkinci Bölüm

BAYTAMİRCİVE EV KALKINDIRMAKOMİTESİ

Kadınların erkekJer hakkında en sık dilegetirdikleri yakınma, erkeklerindinlemediğidir. Erkek ya kendisinesöylenenleri tümüyle ku-lakarkası ederya da biraz dinler, kadını nelerinrahatsız ettiğini değerlendirir ve sonrabüyük bir gururla Bay Tamirci şapkasınıgiyip ona kendisini daha İyi hissetmesinisağlayacak bir çözüm önerir. Kadın busevgi ifadesini takdir etmeyince de bunabir anlam veremez. Kadın ona kendisinidinlemediğini ne kadar çok söylerse

söylesin, bunu anlamaz ve aynı şeyiyapmaya devam eder. Kadın yakınlıkistemektedir; erkekse onun çözümaradığını sanır. Erkeklerin kadınlarhakkında en sık dile getirdikleri yakınmaise kadınların sürekli onlarıdeğiştirmeye çalışmalarıdır. Bir kadınbir erkeği sevdiğinde onun gelişmesineyardımcı olmayı görev bilir ve erkeğindavranışlarını düzeltmeye çalışır. Bir evgeliştirme komitesi kurar ve erkekbaşlıca odak noktası haline gelir. Erkekkadının yardımına ne kadar direnirsedirensin, kadın vazgeçmez; erkeğeyardım etmenin ve neler yapmasıgerektiğini söylemenin fırsatlarınıkollar. Kadın onu koruduğunusanmaktadır, erkekse kendisinin

yönetildiğini düşünür. O, bunun yerineyalnızca kadının onu olduğu gibikabullenmesini istemektedir.

— 22

— 23 —

Bu iki sorun önce, neden erkeklerinçözüm önerdiklerinin, kadınların daneden onları geliştirmeye çalıştıklarınınanlaşılmasıyla çözümlenebilir. Bir aniçin zamanda geri gittiğimizi varsayalımve birbirlerini keşfedip birlikte dünyayagelmeden önce Mars ile Venüsgezegenle-rindeki yaşama bir göz atalım.Bu şekilde kadınlar ve erkekler hakkındabazı şeyleri anlayabiliriz. MARS'TAYAŞAM

Marslılar yetenekli ve yeterli olmaya,başarı ve güce değer verirler. Herzaman kendilerini kanıtlama, güç vebecerilerini geliştirme uğ-raşındadırlar.Benlik bilinçleri sonuç almabecerileriyle ölçülür. Doyumu özelliklebaşarıda bulurlar.

Bir erkeğin benlik bilinci sonuç almabecerisiyle tanımlanır.

Mars'taki her şey bu değerlerinyansımasıdır. Giysileri bile beceri veiddialarını yansıtmaktadır. Polismemurları, askerler, işadamları, bilimadamları, taksi sürücüleri, teknisyenlerve aşçılar kendi beceri ve güçleriniyansıtmak amacıyla birer üniforma ya daen azından birer şapka giyerler.

Psychology Today (Çağdaş Psikoloji),Self (Benlik) ya da People (İnsanlar)gibi dergileri okumazlar. Avlanmak,balık tutmak, araba yarıştırmak gibi açıkhava etkinliklerine daha çok ilgigösterirler. Haberler, hava durumu vesporla ilgilenir, romantik eserlere ya dakendi kendini geliştirme kitaplarına hiçaldırış etmezler, İnsanlar ve duygulardançok "nesneler" ve "şeylerle" ilgilidirler.Bugün bile dünyada kadınlar romantikdüşler kurarlarken, erkekler güçlüarabaların, daha hızlı bilgisayarların,araç gerecin ve yeni, güçlü

teknolojilerin düşlerini kurarlar.

Erkekler sonuç alarak ve hedeflerine

ulaşarak kendi güçlerini ifadeetmeleririe yardımcı olacak

"şeylerle" ilgilidirler. Bir Marslı içinhedeflere ulaşmak çok önemlidir, çünkübu onun kendini yeterli ve iyi

— 24

hissetmesinin bir yoludur. Böylehissedebilmesi için bu hedeflere kendibaşına ulaşması gerekir. Bunları

onun adına bir başkası elde edemez.Marslılar her şeyi kendileri yapmışolmakla gururlanırlar. Özerklik, yeterlive güçlü olmanın simgesidir.Marslıların bu özelliğini anlamak,kadınlar kendilerine neler yapmaları

gerektiğini söylediklerinde erkekleringösterdikleri tepkiyi de açıklayabilir.Bir erkeğe o istemeden öneridebulunmak, onun ne yapacağınıbilmediğini ya da bunu kendi başınayapamayacağını ima etmek demektir.Erkekler bu konuda çok duyarlıdırlar,çünkü yeterlilik onlar için çokönemlidir. Bir erkeğe o istemedenöneride bulunmak,

onun ne yapacağını bilmediğini ya dabunu

kendi başına yapamayacağını ima etmekdemektir.

Bir Marslı kendi sorunlarını kendibaşına hallettiği için, uzmanların

önerilerine gereksinme duyduğuzamanlar dışında, bunlar hakkında pekkonuşmaz. Nedenleri de şöyledir:"Kendi başıma yapabilecekken neden birbaşkasını işime karıştırayım?" Çözümbulmak için bir başkasının yardımınaihtiyaç duymadıkça sorunlarını kendinesaklar. Kendi başınıza yapabileceğinizbir iş için yardım istemek bir zayıflıkbelirtisi olarak algılanır.

Öte yandan, gerçekten yardımagereksinmesi varsa, bunu almak birbilgelik belirtisidir. Mars'ta birsorundan söz etmek fikir danışmakanlamına gelir. Bir başka Marslı bufırsattan gurur duyar. Otomatik olarakkendi Bay Tamirci şapkasını takar, bir

süre dinler, sonra da cevher gibiönerilerde bulunur. Marslıların bugeleneği, kadınların sorunları hakkındakonuştukları zaman erkeklerin içgüdüselolarak çözüm önermelerininnedenlerinden biridir. Bir kadın masumbir biçimde üzüntülerini paylaşır ya da ogünkü sorunlarını yüksek sesletartışırken, erkek onun fikir danıştığıyanılgısına düşer. Hemen Bay Tamircişapkasını takıp fikir vermeye başlar; buonun sevgisini gösterme ve yardımcıolmaya çalışma yoludur. Erkek, eşineyardım etmeyi ve onun sorunlarınıçözerek kendisini ___ OK ___

daha iyi hissetmesini sağlamayıistemektedir. Yetenekleri eşinin

sorunlarının çözümünde işe yaradığında,kendini değerli ve onun sevgisine layıkhisseder. Ancak, erkek bir kez çözümönerdikten sonra kadın hâlâhuzursuzluğunu sürdürürse, erkek içinkadını dinlemeyi sürdürmek giderekzorlaşır, çünkü çözüm önerisi kabuledilmemiştir ve kendini yararsızbulmaktadır. Öte yandan, yalnızcadinleyip paylaşarak da destekverebileceği konusunda hiçbir fikriyoktur. Venüs'te sorunlar hakkındakonuşmanın çözüm aramak demekolmadığından da haberi yoktur.

VENÜS'TE YAŞAM

Venüslüler farklı değerlere sahiptirler.Sevgiye, iletişime, güzelliğe ve

ilişkilere değer verirler. Birbirlerinidesteklemeye, yardımcı olmaya vekorumaya çok zaman ayırırlar. Benlikbilinçleri, duygularının ve ilişkilerininniteliğiyle tanımlanır. Doyumupaylaşmakta ve ilişki kurmakta bulurlar.Bir İcadının benlik bilinci, duygularınınve ilişkilerinin niteliğiyle tanımlanır.Venüs'te her şey bu değerleri yansıtır.Venüslüler otoyollar ve gökdelenleryapmaktansa, birlikte uyum ve sevgidolu bir işbirliği içinde yaşamaya değerverirler, İlişkiler işten ve teknolojidendaha önemlidir. Çoğu bakımdandünyaları Mars'ınkinin tam tersidir.

Venüslüler, Marslılar gibi üniformagiymezler (ve rekabetten zevk almazlar).

Aksine, her gün ruh hallerine uygunbaşka bir giysi giymekten zevk alırlar.Özellikle duyguların kişisel ifadesi çokönemlidir. Ruh halleri değiştikçe, tek birgün içinde bile birkaç kez giysideğiştirebilirler. İletişim son dereceönemlidir. Kişisel duygularınpaylaşılması hedeflere ulaşmaktan vebaşarılı olmaktan çok daha önemlidir.Birbirleriyle konuşmak ve ilişki kurmakbir başka doyum kaynağıdır. Erkeklerinbunu anlaması kolay değildir. Kadınınpaylaşma duygusunu, an26—.

cak kendisi bir yarışı kazandığında, birhedefe ulaştığında ya da bir sorunuçözdüğünde hissettiği zevklekarşılaştırırsa biraz olsun anlayabilir.

Kadınları hedefe ulaşmak yerineilişkiler yönlendirir; iyiliklerini, sevgive şefkatlerini ifade etmeye daha çokönem verirler. İki Marslı bir projeyi yada bir iş konusunu görüşmek için yemeğeçıkarlar; çözmeleri gereken bir sorunvardır. Üstelik Marslılar lokantayagitmeyi beslenme konusuna son dereceverimli bir yaklaşım olarak da görürler;alışveriş yok, pişirme yok, bulaşık yok.Venüslüler içinse yemeğe çıkmak birilişkiyi güçlendirme fırsatı; bir dosttanhem destek görmek, hem de destekvermek zamanıdır. Kadınlarınlokantalardaki konuşmaları son dereceaçıksözlü ve mahrem, neredeyse birterapistle hastası

arasındaki konuşmalar gibi olabilir.Venüs'te herkes psikoloji okur vedanışmanlıkta en azından bir doktorasahibidir. Kişisel gelişme, maneviyat veyaşamı iyileşmeyi, gelişmeyidestekleyecek her konuyla ilgilidirler.Venüs parklar, organik bahçeler,alışveriş merkezleri ve lokantalarlakaplıdır. Venüslüler sezgilerine göredavranmayı severler. Bu yeteneğiyüzyıllar boyunca başkalarınıngereksinmelerini tahmin ede edegeliştirmişlerdir. İstenmeden bir başkaVenüslüye yardım etmeyi önermek,büyük bir sevgi belirtisidir.

Bir Venüslü için yeterli olduğunukanıtlamak pek önemli olmadığından,

yardım önermek saldırganlık olarak,bunu kabul etmek de zayıflık olarakalgılanmaz. Öte yandan bir erkek,kadının önerileri karşısında rahatsızolabilir, çünkü kadının sözkonusu işionun kendi başına yapabilme becerisinegüvenmediğini düşünmektedir.

Kadınlar için birinin kendilerine yardımetmeyi önermesi son derece doğalolduğundan, erkeklerin bu konudakiduyarlılıklarını anlayamazlar. Yardımönerileri kadının sevildiğini ve değerverildiğini hissetmesini sağlar. Bunakarşılık, bir erkeğe yardım önermekonun kendini beceriksiz, zayıf, hattasevilmeyen biri gibi görmesine yolaçabilir.

Venüs'te öğüt vermek ve önerilerdebulunmak sevgi belirtisidir. Venüslülerişleyen bir şeyin her zaman daha da iyiişleyebileceğine

__27__

inanırlar. Varolanın gelişmesi doğadavardır. Birine değer verdiklerinde,rahatlıkla nelerin düzeltilebileceğinedikkat çeker ve bunun nasıl yapılacağıyolunda fikir verirler. Önerilerde veyapıcı

eleştirilerde bulunmak bir sevgigöstergesidir.

Mars ise çok farklıdır. Marslılar dahaçok çözümlere önem verirler. Eğer bir

şey işliyorsa, ona dokunmazlar.İçgüdüsel olarak, yolunda giden bir şeyirahat bırakırlar. "Bozulmadıysaonarma," sık duyulan bir deyiştir. Birkadın bir erkeği geliştirmeyekalktığında, erkek kendisinin bozukolduğu mesajını alır ve kadının onuonarmaya kalktığını düşünür. Kadınerkeğe yardım etmek için gösterdiğisevgi dolu çabaların onun açısındanaşağılayıcı olabileceğini anlayamaz. Oyalnızca erkeğin gelişmesine yardımcıolduğunu düşünme yanılgısı içindedir.

ÖĞÜT VERMEKTEN VAZGEÇİN

Erkeklerin yapısının bu yönüanlaşılmadan, bir kadının bilmeden veistemeden, en çok sevdiği erkeği incitip

rahatsız etmesi olasıdır. Örneğin, Tomile Mary bir partiye gideceklerdi.Arabayı Tom kullanıyordu. Yirmi dakikakadar sürekli aşağı yukarı aynı sokaktagidip geldikten sonra, Tom'unkaybolduğu açıkça belli olmuştu. Marysonunda birine yol sormayı önerdi. Tomhiçbir şey söylemedi. Sonunda partiyevardılar, ama o anın gerilimi bütün gecesürdü.

Tom'un neden bu kadar rahatsız olduğukonusunda Mary'nin hiçbir fikri yoktu.Kendi açısından, "Seni seviyor ve sanadeğer veriyorum," diyordu. "Bu nedenlesana yardım etmeyi öneriyorum." Tomise kendi açısından incinmişti. Onunalgıladığı mesaj şuydu: "Bizi oraya

götüreceğine güvenmiyorum. Senbeceriksizin birisin!" Mary, Mars'takiyaşamı bilmeden, Tom için hedefinekimsenin yardımı olmadan varmanın nekadar önemli olduğunu anlayamazdı.Öğüt vermek hakaretlerin en büyüğüydü.Daha önce de gördüğümüz gibi,Marslılar kendilerinden istenmeden aslaöğüt vermezle/. Bir başka Marslıyıonurlandırmanın yolların_28 —

dan biri de, yardım istediği zamanlardışında, onun kendi sorunlarını çözmeyegücünün her zaman yetebileceğinegüvenmektir. Tom yolunu kaybettiğinde,Mary'nin bunun onu sevip desteklemekiçin çok özel bir fırsat olduğundanhaberi yoktu. Tom o sırada özellikle

zayıf bir anındaydı ve fazladan sevgiyegereksinmesi vardı. Hiçbir fikirvermeyerek onu onurlandırmak, onuneşine bir aşk mektubunun yanısıra birbuket çiçek yollamasına eşdeğer birdavranış olacaktı. Marslılar ve Ve-nüslüler konusunda bilgi sahibi olduktansonra, Mary güç zamanlarda Tom'u nasıldestekleyebileceğini öğrendi. Bir dahakikayboluşunda "yardım" önermek yerinekendini tuttu, derin bir nefes aldı veiçinden Tom'un onun için neler yaptığınıdüşündü. Tom onun bu içten kabul vegüvenine bayıldı. Genelde, bir kadın birerkeğe istenmeden öğüt verir ya da"yardımcı" olmaya çalışırsa, bunun onane kadar tenkit edici ve sevgiden uzakgelebileceğini bilmemektedir. Aslında

niyeti sevgi dolu olsa da, önerileri karşıtarafa rahatsızlık verir ve incitir. Erkek,özellikle çocukluğunda çok eleştirilmişya da babasının annesi tarafındaneleştirilmesine tanık olmuş biriyse,tepkisi çok güçlü olabilir. Genelde, birkadın bir erkeğe istenmeden öğüt verirya da

"yardımcı" olmaya çalışırsa, bunun onane kadar tenkit edici ve sevgiden uzakgelebileceğini bilmemektedir.

Çoğu erkek için, bir lokantaya ya dapartiye gidebilmek gibi basit bir şey deolsa, hedeflerine ulaşabileceklerinikanıtlamak çok önemlidir. Aslındaküçük şeyler konusunda büyüklerdenbile daha fazla duyarlı olabilirler.

Duyguları şöyledir: "Eğer bir partiyegitmek kadar küçük bir konuda banagüvenemeyecekse, büyük şeylerde bananasıl güvenebilir?"

Marslı ataları gibi, erkekler özelliklemekanik araçları onarmada, bir yeregitmede ve sorunları çözmede uzmanolmakla övünürler. Bunlar onların,kadınların önerileri ya da eleştirilerinedeğil; sevgi dolu kabullerine en çokgereksinme duydukları zamanlardır.

— 29 —

DİNLEMEYİ ÖĞRENMEK

Benzer biçimde, eğer bir erkekkadınların hangi açılardan farklı

olduklarını anlamazsa, yardım etmeyeçalışırken işleri daha da bozabilir.Erkeklerin, kadınların mutlaka çözümbulmak amacıyla değil de, yakınlaşmakamacıyla da sorunlarından söz ettiklerinianlamaları gerekir. Çoğu zaman kadınyalnızca o günkü duygularını paylaşmakisterken, eşi yardım ettiğini sanaraksürekli sorunlarına çözümler öneriponun sözünü keser. Kadının bundanneden memnun kalmadığını da anlamaz.Çoğu zaman İcadın yalnızca o günküduygularını

paylaşmak isterken, eşi yardım ettiğinisanarak

sürekli sorunlarına çözümler öneriponun sözünü keser.

Örneğin, Mary yorucu bir gününardından eve döner. O günkü duygularınıpaylaşmak istemektedir.

"Yapacak o kadar çok şey var ki," der."Kendime ayıracak hiç zamanbulamıyorum." Tom, "O iştenayrılmalısın," der. "Bu kadar çokçalışmana gerek yok. Yapmaktan zevkalacağın bir şey bul." Mary: "Ama benişimi seviyorum. Yalnızca bir dakikaiçinde her şeyi değiştirivermemibekliyorlar." Tom: "Onlara kulak asma.Yalnızca elinden geleni yap." Mary:"Öyle yapıyorum! Bugün halamı aramayıtamamen unuttuğuma inanamıyorum."Tom: "Dert etme, anlayış gösterecektir."

Mary: "Onun şu günlerde neleryaşadığını biliyor musun? Bana ihtiyacıvar." Tom: "Her şeyi çok fazla dertediniyorsun. Mutsuzluğunun nedeni debu." Mary öfkeyle, "Her zaman mutsuzdeğilim," der, "Beni birazcık olsundinleyemez misin?" Tom: "Amadinliyorum." Mary: "Neden uğraşıyorumki?" Bu konuşmadan sonra, Mary kendiniiçtenlik ve dostluk arayışı içinde evegeldiği zamankinden daha yalnızhissetmektedir. Tom da nerede hatayaptığını bilmemekte, çok sıkılmaktadır.Yardım etmek istemiş, ama sorun çözmetaktikleri bir işe yaramamıştır.

— 30 —

Tom, Venüs'teki yaşamı bilmediği için,

çözüm önermeden yalnızca dinlemeninne kadar önemli olduğunu anlamamıştır.Çözüm önermesi işleri daha dabozmuştur. Venüslüler birisi bir şeyanlatırken asla çözüm onermezler. Birdiğer Venüsiüyü onurlandırmanın biryolu da sabır ve anlayışla dinlemek,karşısındakinin duygularını gerçektenanlamaya çalışmaktır. Tom yalnızcaMary'nin duygularını paylaşarak onurahatlatabileceğini hiç bilmiyordu.Venüslüleri ve konuşmaya ne kadarihtiyaçları olduğunu öğrenince, yavaşyavaş dinlemeyi öğrendi. Artık Maryyorgun argın eve döndüğündekonuşmaları oldukça farklı

geçiyor. Mary, "Yapacak o kadar çok iş

var ki, kendime ayıracak hiç zamanımolmuyor," deyince, Tom derin bir nefesalıp gevşer ve, "Zor bir gün geçirdingaliba," der. Mary: "Bir anda her şeyideğiştirivermemi bekliyorlar. Neyapacağımı bilemiyorum." Tom: "Hmm."Mary: "Halamı aramayı bile unuttum."Tom hafifçe kaşlarını çatarak, "Sahimi?" der. Mary: "Bugünlerde bana okadar ihtiyacı var ki. Kendimi çok kötühissediyorum." Tom: "Sen çok sevgidolu bir insansın. Buraya gel, sanasarılmak istiyorum." Tom, Mary'yesarılır, o da eşinin kollarında gevşer veiçi rahatlar. Sonra, "Seninle konuşmayabayılıyorum," der. "Beni gerçekten mutluediyorsun. Dinlediğin için teşekkürler.Şimdi kendimi çok daha iyi

hissediyorum." Yalnızca Mary değil,Tom da kendini iyi hissetmektedir.Sonunda dinlemeyi öğrendiğinde, eşininne kadar daha mutlu olduğunaşaşırmaktadır. Aralarındaki farklılığınbu yeni bilinciyle Tom çözümönermeden dinlemenin akıllılığını, Maiyde istenmeyen önerilerde veeleştirilerde bulunmadan işleri olurunabırakıp kabullenmenin akıllılığını

öğrenmiştir. İlişkilerde en sık yaptığımıziki hatayı özetlemek gerekirse: 1. Kadınbir şeye üzüldüğünde, erkek Tamircişapkasını takıp onun duygularını dikkatealmayan çözümler önererek ruh halinideğiştirmeye çalışır.

2. Erkek bir hata yaptığında, kadın ev

geliştirme komitesi haline dönüşüp,istenmeyen önerilerde ya da eleştirilerdebulunarak onun davranışlarınıdeğiştirmeye çalışır.

Jr

BAY TAMİRCİ VE EV GELİŞTİRMEKOMİTESİNİN SAVUNMASI

Bu iki önemli hataya dikkat çekerken,Tamirci ya da Ev GeliştirmeKomitesiyle ilgili her şeyin yanlış

olduğunu söylemek istemiyorum. BunlarMarslıların ve Venüslülerin son dereceolumlu özellikleridir. Hatalar, yalnızcazamanlama ve yaklaşımlarda yeralmaktadır. Kadınlar, en üzüntülü

zamanlarında çıkıp gelmedikçe,Tamirci'yi pek beğenirler. Erkeklerin dekadınların üzgün görünüp sorunlarındansöz ettiklerinde çözüm önermenin sırasıolmadığını öğrenmeleri gerekir. Kadınyalnızca birinin kendisini dinlemesiniistemektedir ve yavaş yavaş kendinidaha iyi hissetmeye başlayacaktır. Tamiredilmeye ihtiyacı yoktur.

Erkekler de ihtiyaç duyulduğu sürece evgeliştirme komitesini takdir ederler.Kadınların özellikle erkek bir hatayaptığında yersiz öneri ve eleştirileriyleonun kendisini istenmeyen kişi gibigöreceğini anlamaları gerekir. Erkekhatalarından ders alabilmek için kadınınakıl vermesini değil, sadece

kabullenmesini istemektedir. Bir erkekbir kadının kendisini geliştirmeyeçalışmadığını hissettiğinde ona dahafazla akıl danışmaya başlar.

Eşimiz bize direndiğinde büyükolasılıkla zamanlama ya dayaklaşımımızda bir hata yapmışızdemektir. Bu farkları anlamak, eşimizinduyarlı olduğu konuları öğrenip dahafazla destek vermemizi sağlar. Eşimizbize direndiğinde büyük olasılıklazamanlama ya da yaklaşımımızda birhata yapmışız demektir. Bunu dahaayrıntılı biçimde ele alalım.

KADİN ERKEĞİN ÇÖZÜMLERİNEDİRENDİĞİNDE

Kadın erkeğin çözümlerine direndiğinde,erkek becerisinin sorgulandığınıdüşünür. Sonuç olarak kendini, güvenduyulmayan, takdir edilmeyen biri gibihisseder ve o da aldırış etmeyi bırakır.Dinleme arzusu zayıflar. Erkek böylezamanlarda kadınların Venüs'tengeldiklerini hatırlayarak onun nedenkendisine direnç gösterdiğinianlayabilir. Biraz düşünürse büyükolasılıkla eşinin anlayış ve şefkategereksinme duyduğu bir zamanda çözümönermekte olduğunu görebilir.

Aşağıda bir erkeğin hatalı olarak,kadının algı ve duygularını dikkatealmadığı ya da istenmeyen çözümlerönerdiği durumlardan örnekler

bulunmaktadır. Kadının neden bunlaradirenç gösterebileceğini anlamayaçalışın:

1. "O kadar kafana takmamalısın."

2. "Ama ben böyle söylememiştim."

3. "O kadar da büyük bir mesele değil."

4. "Pekâlâ, özür dilerim. Şimdi bunuunutalım gitsin."

5. "Neden yapmıyorsun?"

6. "Ama konuşuyoruz işte."

7. "Alınmamalısın, ben bunu demekistememiştim."

8. "Peki ne demek istiyorsun?"

9. "Ama öyle hissetmemelisin."

10. "Bunu nasıl söyleyebilirsin? Geçenhafta bütün bir gün seninle birlikteydim.Çok iyi vakit geçirdik." 11. "Tamam,unut öyleyse."

12. "Peki, arka bahçeyi düzenleyeceğim.Bu seni mutlu edecek mi?" . 13."Anladım. Şimdi yapman gereken şu.. "

14. "Bak, bu konuda yapabileceğimiz birşey var."

15. "Bunu yapmaktan yakınacaksan,yapma."

16. "Neden insanların sana böyledavranmalarına izin veriyorsun? Boşveronlara." 17. "Mutlu değilsen,boşanalım."

18. "Pekâlâ, o halde artık böyleyapabilirsin."

19. "Artık bu işe ben el koyuyorum."

20. "Tabii ki sana önem veriyorum. Buçok saçma."

¦33

R/3

21. "Konuya gelir misin?"

22. "Hiç de öyle olmadı."

Bu tümcelerin her biri ya olumsuzduyguları geçersiz kılmakta ya da biranda olumsuz duyguları olumluyadonuştürüverecek çözümlerönermektedir. Bir erkeğin bu düzenideğiştirme yolunda atacağı ilk "adımyukardaki ifadelerden uzak durmaktır(bu konuyu 5. bölümde daha ayrıntılıolarak ele alacağız). Duyguları geçersizkılmadan ya da çözümler önermedenyalnızca dinlemeyi öğrenmek çok büyükbir adımdır. Erkek önerilen çözümleredeğil, zamanlama ve söyleniş tarzınakarşı çıkıldığını anlayarak kadınındirenişini daha iyi değerlendirebilir.Her şeyi üzerine alınmaz. Dinlemeyi

öğrenerek yavaş yavaş

kadının ona kızdığında bile onu dahafazla takdir ettiğini görecektir. ERKEKEV GELİŞTİRME KOMİTESİNEDİRENDİĞİNDE

Erkek kadının önerilerine karşıdirendiğinde kadın onun kendisinealdırmadığını, gereksinmelerine hiç

saygı göstermediğini düşünür. Sonuçolarak kendisinin desteklenmediğiduygusuna kapılır ve erkeğegüvenmekten vazgeçer. Böylezamanlarda kadın erkeklerin Mars'tangeldiklerini hatırlayarak onun nedenkendisine direndiğini anlayabilir. Birazdüşününce de kendisinin yalnızca

gereksinmelerini paylaşmaktan öte,istenmeyen tavsiye ve önerilerdebulunduğunu, bilgi verdiğini ya da birşeyler istediğini görecektir.

Aşağıda kadınların durup dururken öneriya da eleştirileriyle istemeyerek de olsaerkekleri rahatsız ettikleri durumlardanörnekler bulacaksınız. Listeyiincelerken, bu küçük şeylerin birikipkocaman direnç ve öfke duvarları halinedönüşebileceğini unutmayın. Erkeğinneden kendini kontrol altına alınmış

gibi hissettiğini anlamaya çalışın:

1. "Bunu satın almayı nasıldüşünebilirsin? Bir tane var zaten." 2."Bu tabaklar hâlâ ıslak. Lekeli

kuruyacaklar."

34 —

3. "Saçın biraz uzadı, değil mi?"

4. "Orada bir park yeri var. Geri dön."

5. "Sen biraz arkadaşlarınla beraberolmak istiyorsun. Ya ben ne olacağım?"6. "Bu kadar çok çalışmamalısın. Birgün tatil yap."

7. "Onu oraya koyma. Kaybolur."

8. "Bir muslukçu çağırmâlısın. O neyapılacağını bilir."

9. "Neden masa bekliyoruz? Yer

ayırtmamış miydin?"

10. "Çocuklara daha fazla zamanayırmalısın. Seni özlüyorlar." 11."Ofisin darmadağınık. Burada nasılkafanı toplayabiliyorsun? Burayı nezaman temizleteceksin?" 12. "Evegetirmeyi yine unuttun. Hatırlamak içinözel bir yere koyabilirsin belki." 13."Çok hızlı gidiyorsun. Yavaşla, yoksaceza yiyeceksin." 14. "Bir dahaki seferefilm eleştirilerini okumak gerekir." 15."Nerede olduğunu bilmiyordum."(Araman gerekirdi.)

16. "Biri meyve suyu şişesinden içmiş."

17. "Ellerinle yeme. Kötü örnekoluyorsun."

18. "Bu cipsler çok yağlı. Kalbin için iyideğil."

19. "Kendine yeterince zamanayırmıyorsun."

20. "Bana önceden haber vermelisin.Her şeyi öylece bırakıp seninle yemeğeçıkamam." 21. "Gömleğin pantolonunauymamış."

22. "Bili üçtür arıyor. Sen onu ne zamanarayacaksın?"

23. "Alet kutun darmadağın. Hiçbir şeyibulamıyorum. Bunu bir düzenlemengerekir." Kadın bir erkeğin desteğininasıl doğrudan isteyeceğini ya da farklıbir görüşü nasıi yapıcı olarak

paylaşacağını bilmediği zaman, tavsiyeveya eleştirilerde bulunmadanistediklerini elde edemeyeceğinidüşünebilir (bu konu ilerde dahaayrıntılı olarak ele alınacaktır).

Ancak, tavsiye ve eleştiri yerineyalnızca kabul etme alışkanlığınıgeliştirmek büyük bir adımdır. Erkeğinonun isteklerini değil de, yakla— 35 —

şım biçimini reddettiğini anlayan kadın,bu ihtiyaçiarını iietmenin daha yapıcıyollarını araştırmaya yönelebilir. Yavaşyavaş bir erkeğe sorunun kendisi olarakdeğil de, bir sorunun çözümü olarakyaklaşıldığında, onun gelişmeye dahayatkın olduğunu görecektir.

Bir erkeğe sorunun kendisi olarak değilde, bir sorunun çözümü olarakyaklaşıldığında, gelişmeye daha yatkınolacaktır.

Eğer siz bir kadınsanız, önümüzdekihafta herhangi bir istenmeyen öneri ya daeleştiriden uzak durmayı

denemenizi öneririm. Yaşa-mınızdakierkekler yalnızca bunu takdir etmeklekalmayacak, aynı zamanda size karşıdaha ilgili ve açık olacaklardır.

Eğer siz bir erkekseniz, önümüzdekihafta kadınların konuşmalarını yalnızcaduygularını anlama amacıyla baştan sonadinlemenizi öneririm, içinizden birçözüm önermek ya da eşinizin

duygularını değiştirmek geldiğindedilinizi ısırın. Onun sizi ne kadar takdirettiğini görünce şaşıracaksınız. ÜçüncüBölüm

ERKEKLER MAĞARALARINA

ÇEKİLİRLER, KADINLARKONUŞURLAR

Erkeklerle kadınlar arasındaki en büyükfarklardan biri de stresle başa çıkmayöntemleridir. Erkek giderek içinekapanır ve dikkatini soruna odaklar;kadın duyguları üzerinde yoğunlaşır vekendini ilişkilere açar. Böylezamanlarda kendini iyi hissetmek içinbir erkeğin gereksindiği koşullar,kadınınkinden farklıdır. Erkek sorunları

çözerek kendini iyi hissederken, kadınasorunları hakkında konuşmak iyi gelir.Bu farklılıkları anlayıp kabullenmemek,ilişkilerimizde gereksiz sürtüşmelereneden olmaktadır. Sık rastlanan birörneği ele alalım:

Tom eve geldiğinde sakin bir şekildegazete okuyarak gevşemek istemektedir.Bütün gün çözümlenmemiş sorunlarnedeniyle stres altındadır ve şimdionları kafasından atarak rahatlamaktadır.Eşi Mary de geçirdiği stresli gündensonra gevşemek istemektedir. Ancak o,günün sorunlarından söz ederekrahatlayabilecektir. Aralarında yavaşyavaş artan gerilim, sonunda öfkeyedönüşür. Tom gizliden gizliye Mary'nin

çok fazla konuştuğunu düşünmekte, Maryde ihmâl edildiğine inanmaktadır.Aralarındaki farklılığı anlamadangitgide birbirlerindenuzaklaşmaktadırlar. Büyük olasılıkla budurum size yabancı gelmeyecektir, çünkübu, kadınlarla erkeklerin çelişkiyedüştükleri pek çok konudan biridir. Bu

T7

sorun yalnızca Tom ile Mary'ye özgüdeğildir, hemen her evde görülmektedir.Tom ile Mary için bu sorunun çözümübirbirlerini ne kadar sevdiklerindedeğil, karşı cinsi ne kadar tanıdıklarındayatmaktadır. Tom kadınların kendileriniiyi hissetmeleri için sorunlarından sözetmeleri gerektiğini bilmeden, Mary'nin

fazla konuştuğunu düşünecek ve onudinlememekte direnecektir. Mary deTom'un gazetesini okumadantoparlanamayacağını bilirse, kendiniihmal edilmiş hissetmeyecektir. Onuistemediği bir zamanda kendisiylekonuşmaya zorlamayacaktır.

Bu farklılığın çözümü önceliklekadınların ve erkeklerin stresle nasılbaşa çıktıklarının ayrıntılarıyla elealınmasını gerektirir. Şimdi yine Marsile Venüs'teki yaşama bir bakıp kadınlarve erkekler hakkında bazı bilgileredinelim.

MARS'TA VE VENÜS'TE STRESLEBAŞA ÇIKMA YOLLARI

Bir Marslı üzüldüğünde asla kendinirahatsız eden şey hakkında konuşmaz. Busorunu çözmek için bir arkadaşınınfikrini almak gerekmedikçe, bir başkaMarslıyı da kendi sorunlarıyla hiçbirzaman rahatsız etmez. Bunun yerinesessizleşir ve bu sorunu düşünmek içinmağarasına çekilir. Bir çözümbulduğunda kendini çok daha iyihissederek mağaradan çıkar. . Eğerçözüm bulamazsa, gazete okumak ya dabir oyun oynamak gibi, kafasınısorunundan uzaklaştıracak bir yöntemebaşvurur. Aklını günlük sorunlardanuzaklaştırarak yavaş yavaş gevşeyebilir.Yaşadığı stres gerçekten büyükse, arabayarışı veya farklı bir yarışmaya girmekya da bir dağa tırmanmak gibi gerçekten

büyük bir işe kalkışması gerekebilir.

Marslılar kendilerini İyi hissetmek İçinsorunlarını kendi başlarına çözmekarnaciY'a !5.?.ğ?r.?!?I! !*! Ç.?

kil.ir.leı>

___ OQ ___

3ir Venüslü üzülüp strese girdiğinderahatlamak için güvendiği birini arar vegünün sorunlarını

ayrıntılarıyla konuşmaya başlar. Venüs-lüler onları heyecanlandıran duygularıpaylaştıklarında kendilerini çok daha iyihissederler. Onların yöntemi de budur.

Venüslüler kendilerini iyi hissetmek içinbiraraya toplanıp sorunlarını açıkçakonuşurlar. Venüs'te sorunlarınızı birbaşkasıyla paylaşmak bir yük değil,sevgi ve güven belirtisi olarakgörülmektedir. Venüslüler sorunlarıolmasından utanmazlar. Egoları "iddialı"görünmekten çok, sevgi dolu ilişkileriçinde olmaya dayanmaktadır. Heyecan,karmaşa, umutsuzluk ve bitkinlikduygularını açıkça paylaşırlar. Venüslüsorunlarını ve duygularını paylaşacak,onu seven dostları olduğunda kendini iyihisseder. Marslı ise sorunlarını kendimağarasında yalnız başına çözdüğündeiyi olacaktır. Bu sırlar bugün hâlâgeçerlidir.

MAĞARADA RAHATLAMAK

Erkek stresli olduğunda kafasınıniçindeki mağarasına kapanıp sorununçözümü üzerinde yoğunlaşacaktır.Genelde en ivedi ya da en güç sorunuele alır. Bütün düşüncelerini o sorununçözümü

üzerinde yoğunlaştırır ve geçici olarakbaşka her şeyle ilgisini keser. Diğersorunlarla sorumluluklar geri plandakalır. Böyle zamanlarda ilişkilerindegitgide daha uzak, unutkan ve tepkisiz birhal alır. Örneğin, evde kendisiylekonuşulurken, sanki aklının yalnızcayüzde 5'i bu ilişkiye ayrılmış, kalanyüzde 95'i işde kalmış gibidir. Aklındasorunuyla uğraştığından, dikkati başka

yerdedir. Ne kadar çok baskı altındaysa,sorunuyla o kadar meşguldür.

Böyle zamanlarda bir kadına normaldealıştığı ve kuşkusuz hak ettiği dikkat veilgiyi göstermesi olanaksızdır. Kafasımeşguldür ve onu boşaltmak da elindedeğildir. Ancak bir çözüm buiabilirse,anında kendini çok daha iyi hissederekmağarasından çıkacak ve yeniden bir

39 —

iiişkiye girmeye açik olacaktır. Bunakarşılık, sorununun çözümünübulamazsa, mağarada kısılıp kalır.Buradan çıkmak için gazete okumak, TVseyretmek, araba kullanmak, sporyapmak, futbol maçı

seyretmek, basketbol oynamak vb. gibiuğraşlarla aklını oyalar ve küçüksorunlarla başa çıkarak bir tür zihinselantrenman yapar.

Başlangıçta aklının yalnızca yüzde 5'inikullanmasını gerektiren herhangi birmeydan okuyucu etkinlik, onunsorunlarını unutup mağarasındançıkmasına yardımcı olacaktır. Sonra,ertesi gün dikkatini yeniden, dahabaşarılı bir biçimde sorununaodaklayabilir. Birkaç örneği dahaayrıntılı biçimde ele alalım. jim geneldesorunlarını unutmak için gazeteyesığınmaktadır. Gazete okurken günlüksorunlarından uzaklaşmaktadır. Aklınınişindeki sorunlara ayrılmamış yüzde

5'iyle dünya sorunları hakkında görüş

sahibi olmaya ve çözüm üretmeyebaşlar. Yavaş yavaş dünya sorunlarınadaha fazla kapılır ve kendininkileriunutur. Böylece işteki sorunlarınayoğunlaşmaktan dünyanın (kendisininsorumlu olmadığı) pek çok sorununayoğunlaşmaya geçer. Bu süreçte işindekisorunları kafasından silip yeniden eşineve ailesine ilgi gösterebilir.

Tom stres atıp gevşemek için futbolmaçı seyretmektedir. Tuttuğu takımınsorunlarını düşünerek kendi, sorunlarınıkafasından atmaktadır. Maç seyrederken,her seferinde bir sorunu çözdüğünü

hissetmektedir. Takımı gol atıp maç

kazandıkça kendisi de başarılı olduğuduygusuna kapılır. Eğer takımı

kaybederse, bu kaybı kendisininmiş gibihisseder. Her durumda, aklı gerçeksorunlarından uzaklaşmaktadır.

Tom ve başka pek çok erkek içinherhangi bir spor karşılaşmasının, haberolayının ya da filmin sonundakikaçınılmaz gerilim boşaltımı, kendiyaşamlarındaki gerilimden birkurtuluştur. Erkeklerin MağarayaKapanmasına Kadınların Tepkisi

Bir erkek mağarasına tıkılıp kaldığında,eşine gereken ilgiyi göstermektenacizdir. Böyle zamanlarda eşi onun nekadar baskı altında olduğunu

bilmediğinden, bu halini kabullenmesipek zordur. Eğer ge___ A fi ___

lip sorunları hakkında konuşacak olsa,daha fazla şefkat ve anlayış gösterebilir.Ancak erkek konuşmayacak, kadın daonun kendisini ihmal ettiği duygusunakapılacaktır. Erkeğin huzursuz olduğunuhissetmekle birlikte, onunla konuşmadığıiçin, artık kendisine aldırmadığınıdüşünür. Kadınlar genelde Marslılarınstresle başa çıkma biçimlerinianlamazlar. Erkeklerin de tıpkıVenüslüler gibi açılıp sorunlarıhakkında konuşmalarını beklerler. Birerkek gidip mağarasına kapandığındakadın onun daha fazla açık olmamasınaöfkelenir. Haberleri açtığında ya da onu

ihmal edip basketbol oynamayaçıktığında ise incinir.

Mağarasına çekilmiş bir erkeğinbirdenbire açık, tepki veren, sevgi dolubir hale gelmesini beklemek, tıpkıhuzursuz bir kadının hemensakinleşivermesini beklemek kadargerçeklerden uzaktır. Bir erkeğin herzaman sevecen duygularını ön plandatutmasını beklemek de, bir kadınınduygularının her zaman mantıklı veakılcı olmasını beklemek gibi birhatadır.

Marslılar mağaralarına çekildiklerindearkadaşlarının da sorunları olabileceğiniunutma eğilimindedirler, içgüdüleribaskın çıkıp başkasına bakmadan önce

kendilerine bakmalarını söyler. Kadınerkeğin bu biçimde tepki verdiğinigördüğünde, genelde buna direnişgösterir ve olayı üstüne alınır. Sanki builgisiz adamın karşısında hakları içinmücadele vermesi gerekiyormuş gibi,sert bir tonda ondan destek ister.Kadınlar, erkeklerin Mars'tangeldiklerini hatırlayarak, onların streskarşısındaki tepkilerini, kendilerinekarşı duyguların ifadesi olarak almakyerine, yalnızca bir bafa çıkmamekanizması olarak algılayabilirler.Onlara direnmek yerine gereksinmelerinikarşılayabilmek amacıyla onlarlaişbirliği yapabilirler.

Öte yandan erkekler genellikle

mağaralarına çekildiklerinde ne kadaruzaklaştıklarının bilincinde değillerdir.Erkek mağarasına çekilmesinin kadınlarüzerinde bıraktığı etkiyi anlayacakolursa, eşi kendini ihmal edilmiş veönemsiz hissettiğinde daha şefkatlidavranabilir. Kadınların Venüs'tengeldiklerini hatırlaması, eşinin tepki veduygularına

— 41 —

karşı anlayışlı ve saygılı oimasınısağlayacaktır. Onun tepkileriningerekçelerini anlamadan erkek geneldekendini savunur ve tartışma başlar. Bukonuda en sık rastlanan yanlış anlamalarşunlardır: 1. Kadın, "Benidinlemiyorsun," dediğinde erkek, "Ne

demek beni dinlemiyorsun? Sanasöylediğin her şeyi tekrarlayabilirim,"der. Bir erkek mağarasındayken aklınındinleyen yüzde 5'iyle kadının söylediğiher şeyi kaydedebilir. Erkek, yüzde 5dinliyorsam, dinliyorum demektir, diyedüşünür. Öte yandan kadın, onun tümilgisini beklemektedir.

2. Kadın, "Sanki burada değilmişsin gibihissediyorum," dediğinde erkek,"Burada değilmişim de ne demek? Tabiiki buradayım. Beni görmüyor musun?"der. Eğer bedeni oradaysa, kadınınböyle dememesi gerektiğinidüşünmektedir. Ancak, erkeğin bedeniorada olmakla birlikte, kadın onunvarlığını tam olarak hissetmemekte ve

bunu söylemeye çalışmaktadır.

3. Kadın, "Bana hiç önem vermiyorsun,"dediğinde erkek, "Tabii ki sana önemveriyorum. Neden bu işi çözmeyeçalışıyorum sanıyorsun?" der. Birbiçimde kadına da yararı dokunacak birsorunun çözümüyle uğraştığından,kadının onun kendisine önem verdiğinibilmesi gerektiğini düşünmektedir. Öteyandan, kadın onun doğrudan ilgi veşefkatini beklemekte ve bunuaramaktadır. 4. Kadın, "Sanki senin içinhiç önemli değilmişim gibihissediyorum," dediğinde erkek, "Bu çoksaçma. Tabii ki önemlisin," der.Sorunları çözmesinin kadına da yararıolacağından, onun duygularının geçersiz

olduğunu düşünmektedir. Dikkatini birsorun üzerinde toplayıp kadını rahatsızeden sorunları gözardı

ettiğinde, hemen hemen her kadının aynıtepkiyi göstererek bunu üstünealınacağını ve kendini önemsizhissedeceğini bilmemektedir.

5. Kadın, "Sen duygusuzsun. Kendidünyanda yaşıyorsun," dediğinde erkek,"Bunun nesi yanlış? Bu sorunu başkanasıl çözmemi bekliyorsun?" der. Erkeksorun çözmek için kendi açısından sonderece gerekli bir şey yaptığından,kadının aşırı eleştirici ve talep edici

_ 42 __

davrandığını düşünmektedir. Takdiredilmediğini sanır. Kadının duygularınıngerekçelerini farketmez bile. Erkeklergenelde, sıcak ve duygulu olmaktantepkisiz ve uzak olmaya ne kadar çabukgeçiverdiklerini farketmezler. Erkekmağarasında sorunuyla uğraşmakta ve builgisiz tavırlarının başkaları

tarafından nasıl yorumlanacağınıdüşünmemektedir.

Erkeklerle kadınların aralarındakiişbirliğinin artması için her iki tarafın dabirbirlerini daha iyi anlamaları gerekir.Erkek karısını ihmal etmeyebaşladığında kadın bunu üzerine alınır.Onun kendi yöntemlerini kullanarakstresiyle başa çıkmaya çalıştığını bilmek

yardımcı olacaktır, ama bu her zamanacıyı azaltmaz. Böyle zamanlarda kadınbu duyguları hakkında konuşmak ister.Bu, özellikle duygularını

erkeğin de doğrulamasını istediğindeönem kazanır. Erkek tıpkı kendisininmağarasına çekilip konuşmama hakkıolduğu gibi, kadının da ihmal edilme vedesteklenmeme duyguları konusundakonuşma hakkının olduğunukabullenmelidir. Eğer kadınanlaşılmadığı duygusuna kapılmışsa,içindeki acıyı dışarı vurması

güçleşecektir.

KONUŞARAK AÇILMAK

Kadın stres altına girdiğinde içgüdüselolarak duyguları ve onlarla bağlantılıtüm sorunları hakkında konuşmak ister.Konuşmaya başladığında herhangi birsorununa öncelik tanımaz. Eğerhuzursuzsa, büyük küçük her şey onurahatsız etmektedir. Sorunlarına ivediçözümler bulmaktan çok, kendini ifadeederek ve anlayış görerek rahatlamaarayışındadır. Sorunlarını gelişigüzeldile getirerek üzüntüsünü hafifletir.Baskı altındaki, kadın sorunlarına ivediçözümler bulmaktan çok, kendini ifadeederek ve anlayış görerek rahatlamaarayışındadır.

-43 —

Baskı altındaki erkeğin dikkatini tek bir

soruna toplayıp diğerlerini unutmasıgibi, baskı altındaki kadın da tümsorunları büyütüp bunların altındaezilmiş gibi hissetme eğilimindedir.Dikkatini sorunun çözümünetoplamadan, olası tüm sorunlar hakkındakonuşarak kendini daha iyi hisseder. Busüreç

sırasında duygularını inceleyerek onugerçekte neyin rahatsız ettiğinin bilincinevarır ve birdenbire, artık sorunun altındaezilmediğini görür.

Kadınlar kendilerini daha iyi hissetmekiçin, geçmişte kalan ya da gelecektekiolası sorunlardan, hatta hiç çözümüolmayan sorunlardan bile söz ederler.

Kadınların yaradılışı budur. Aksiniummak, kadının benliğini inkâr etmektir.Kadın bunalmaya başladığında, çeşitlisorunlarından ayrıntılarıyla bahsederekrahatlar. Kendisine kulak verildiğinihissederse, üzerindeki stres yavaş yavaşkalkar. Bir konu hakkında konuştuktansonra biraz duracak ve sonra birdiğerine geçecektir. Bu şekildesorunları, kaygıları, düşkırıklıkları veisteyip de elde edemedik-leriyle ilgilikonuları didik didik eder. Bu konularınherhangi bir düzen içinde olmaları ya damantıksal açıdan bağlantılı olmalarıgerekmez. Eğer kadın anlaşılmadığınıhissederse, konular daha dagenişleyecek ve daha fazla sorun içinkaygılanacaktır. Tıpkı mağaraya

kapanmış bir erkeğin dikkatini dağıtmakiçin küçük küçük sorunlara gerekduyması gibi, sesini duyuramadığınıhisseden bir kadın da içini rahatlatmakiçin daha az ivedi sorunlar hakkındakonuşmaya başlayacaktır. Kendiacılarını unutmak için başkalarınınsorunlarına üzülebilir. Ayrıca,dostlarının, akrabalarının, işarkadaşlarının sorunlarını tartışarak darahatlayabilir. İster kendi, isterbaşkalarının sorunları hakkında olsun,konuşmak son derece doğal ve sağlıklıbir Venüslü işlevidir.

Kadın kendi acılarını unutmak içinbaşkalarının sorunlarına üzülebilir.Kadıniarın Konuşma İhtiyacına

Erkeklerin Tepkisi

Kadınlar sorunları hakkında konuşmayabaşladıklarında erkekler genellikledinlemezler, dinlemek istemezler. Erkek,kadının konuşmasını kendisini sorumlututması olarak algılar. Sorunlar ne kadarçoksa, erkek o kadar suçlandığınıhisseder. Kadının yalnızca ona içinidökmek için konuşmakta olduğunufarketmez. Erkek susup dinlese, budavranışının kadın tarafından ne kadartakdir edileceğini bilmemektedir.

Marslıların sorunlarını dilegetirmelerinin yalnızca iki nedenivardır: Ya birini suçluyor ya da akıldanışıyorlardı. Kadın gerçekten çoküzgünse erkek onun kendisini suçladığını

sanır. Eğer pek fazla üzgüngörünmüyorsa, onun akıl danışmakistediğini varsayar. Erkek kadının akıldanışmak istediğini varsaydığındaysa,hemen onun sorunlarını çözmek için BayTamirci şapkasını takar. Eğer kendisinisuçladığını düşünürse, kılıcını çekipsavunmaya geçer. Her iki durumda da,dinlemesi gittikçe güçleşir. Erkekkadının sorunlarına çözüm önerdiğizaman kadın daha başka sorunlarhakkında konuşmayı

sürdürecektir. İki ya da üç çözümönerdikten sonra erkek, onun kendinidaha iyi hissetmesini bekler. ÇünküMarslılar isteyerek akıl danışıpçözümler elde ettiklerinde kendilerini

daha iyi hissederler. Kadınrahatlamayınca erkek çözümlerininreddedildiğini sanır ve yeterince takdiredilmediğini düşünür. Öte yandan,saldırıya uğradığını düşünüyorsa,kendini savunmaya başlar. Açıklamayaparsa kadının onu suçlamaktanvazgeçeceğini düşünür. Ne var ki,kendini ne kadar fazla savunursa, kadında o kadar rahatsız olur.

Erkek, kadının ihtiyaç duyduğu şeyinaçıklamalar olmadığını anlamaz. Kadınonun duygularını anlamasını

ve başka sorunlardan söz etmesine izinvermesini beklemektedir. Eğer erkekakıllı davranıp yalnızca dinlemekleyetinirse, kadın ondan yakındıktan birkaç

dakika sonra konuyu değiştirecek vebaşka sorunlardan söz etmeyebaşlayacaktır.

44

¦45Erkekler kadınlann, çözümöneremeyecekleri soruıiiardan sözetmelerinden de sıkılırlar. Örneğin,baskı

altındaki bir kadın şunlardan yakınabilir:

1. "İşte bana iyi para vermiyorlar."

2. "Halam Louise'in sağlığı gittikçebozuluyor. Her geçen yıl hastalığıartıyor." 3. "Evimiz yeterince büyükdeğil."

4. "O kadar kurak bir mevsim ki.Yağmur ne zaman yağacak?"

5. "Banka hesabımız sıfırlanmak üzere?1

Kadın yukarıdaki cümleleri kendiüzüntü, kaygı ve düşkırıklıklarını ifadeetmenin bir yolu olarak kullanabilir. Busorunların çözümü için elden hiçbir şeygelmediğini bilse de, içini dökmek içinbunlar hakkında konuşmak zorundadır.Eğer karşısındaki onun düşkırıklığına veçaresizliğine kulak verirse,desteklendiğini hisseder. Öte yandan,erkek kadının bu konular hakkındayalnızca konuşmak istediğini anlamazsa,- sinirlenebilir ve çaresizliğe düşebilir.Tüm bunlara ek olarak, kadın birsorundan diğerine gelişigüzel atlarken,

erkek yanlışlıkla konular arasındamantıklı bir bağlantı olması gerektiğinidüşündüğünden, dinlemesi de kolaydeğildir. Kadın üç ya da dört sorunuortaya döktüğünde artık erkeğin sinirleribozulmuş ve bu sorunlar arasındamantıklı bir bağlantı kurmaya çalışırkenkafası karışmıştır. Erkeğin dinlemekistememesinin bir başka nedeni de., birsonuç aramasıdır. Olayların nereyevardığını

görmeden çözüm arayışına giremez.Kadın daha fazla ayrıntı verdikçe, erkekdinlerken daha çok sinirlenir. Ancakkadının bu ayrıntılardan söz etmekleiçini döktüğünü bilirse, bu siniri birazazalacaktır. Eğer eşinin ayrıntıya

girmesinin kendisini iyi hissetmesinisağladığını bilirse, biraz gevşeyebilir.Tıpkı

erkeğin bir sorunun çözümündekikarmaşık ayrıntıları hesaplayarakrahatlaması gibi, kadın da sorunlarınınayrıntılarından söz ederek rahatlar.

-46

Tıpki erkeğin bir sorunun çözümündekikarmaşık ayrıntıları

hesaplayarak rahatlaması gibi, kadın dasorunlarının

ayrıntılarından söz ederek rahatlar.

Kadın erkeğin işini kolaylaştırmak içinönceden hikâyenin nereye varacağınısöyleyip ayrıntılara daha sonra girebilir.Onu beklentide bırakmaktankaçınmalıdır. Kadınlar geneldeanlattıklarını daha etkili hale getirdiğiiçin gerilimi artırmaktan hoşlanırlar. Birbaşka kadın bu gerilimi anlarken,erkekler sinirlenebilir.

Bir erkeğin kadını ne derece anlayıpanlamadığı, kadın sorunlarını dilegetirirken onu dinleyip dinlememesiyleölçülür. Erkek, kadını rahatlatıp onaduygusal destek vermeyi öğrenirken,dinlemenin de o kadar güç olmadığınıkeşfeder. Daha da önemlisi, eğer kadınerkeğe yalnızca sorunlarından söz etmek

istediğini ve onlardan hiçbiriniçözmesini beklemediğini söylerse, buerkeğin gevşeyip dinlemesine yardımcıolabilir.

MARSLILARLA VENÜSLÜLERNASIL HUZUR BULDULAR

Marslılarla Venuslülerin biraradayaşayabilmelerinin nedeni, aralarındakifarklara saygı göstermeleri oldu.Marslılar Venuslülerin kendilerini dahaiyi hissetmek için konuşmalarıgerektiğini öğrendiler. Erkek söyleyecekbir şeyi olmasa da, yalnızca dinleyerekbile destek verebileceğini anladı.Venüslüler de Marslıların stresle başaçıkabilmek için kendi içlerine kapanmagereksinimlerine saygı duymayı

öğrendiler. Mağara artık büyük birgizem ya da endişe kaynağı olmaktançıktı. Marslılar Ne Öğrendiler

Marslılar Venuslülerin saldırısınauğrayıp suçlansalar bile bunun geçiciolduğunu; çok geçmeden Venuslülerinson derece sevecen ve

— 47 —

i

yumuşak başlı olacaklarını anladılar.Dinlemeyi öğrenerek, sorunlar hakkındakonuşmanın gerçekte Venüslüler için nekadar önemli olduğunu takdir ettiler. HerMarslı sonunda Venüslünün sorunları

hakkında konuşma ihtiyacının kendisininherhangi bir eksikliğindenkaynaklanmadığını görüp huzur buldu.Ayrıca, Venüslünün bir kez sesiniduyurduğunu gördükten sonra,sorunlarını kurcalamaktan vazgeçip sonderece olumlu bir havaya büründüğünede tanık oldu. Bu bilinçle Marslı, eşinintüm sorunlarını çözme sorumluluğunuhissetmeden dinlemeyi

başardı.

Çoğu erkek ve hatta kadın, sorunlarındansöz etme konusunda önyargılıdır, çünkübunun aslında ne kadar iyileştiriciolduğunu asla yaşamamışlardır. Sesiniduyuran bir kadının nasıl birdenbiredeğişip kendini çok daha iyi hissettiğini

ve olumlu bir tavır takındığını hiçgörmemişlerdir. Genelde sesiniduyuramayan bir kadının (büyükolasılıkla annelerinin) sorunlarını nasılbüyüttüğünü izlemişlerdir. Bu, uzun süreboyunca seslerini duyuramadıklarına vesevilmediklerine inanan kadınlarda olur.Ancak asıl sorun, kadının sorunlarındansöz etmesi değil, sevilmediğinidüşünmesidir.

Marslılar dinlemeyi öğrendiklerinde çokşaşırtıcı bir şey buldular. Venüslününsorunlarından bahsetmesini dinlemeninaslında kendilerine de, tıpkı TVseyretmek ya da gazete okumak gibi,mağaralarından çıkmalarında yardımcıolduğunu gördüler. Benzer biçimde,

erkekler kendilerini suçlanmış

veya sorumlu hissetmeden dinlenceyiöğrenirlerken, bunun gittikçe kolayolduğunu gördüler. Erkek dinlemekteustalaştıkça, bunun kendi günlüksorunlarını unutmanın harika bir yoluolmasının yanısıra, eşini de tatminettiğini gördü. Ancak, gerçekten büyükbaskı altında olduğu günlerde yine demağarasına kapanıp haberler ya da sporyarışmaları gibi başka bir şeyleoyalanmaya gereksinim duymayısürdürdü. Venüslüler Ne Öğrendiler

Venüslüler de sonunda Marslılarınmağaralarına çekilmelerinin onlarınkendilerini sevmedikleri anlamınagelmediğini anlayınca rahat48 —

iadılar. Böyie zamanlarda erkek büyükbaskı altında olduğundan, bu davranışınıkabullenmeyi öğrendiler. Marslılarındikkatleri kolayca dağıldığındaVenüslüler buna alınmadılar. BirVenüslü konuşurken bir Marslınındikkati dağıldığında, kibarca susup,orada öylece durarak erkeğin kendisinifarketmesini beklemeye başladı. Sonrakonuşmasını sürdürdü. Zaman zamanerkeğin bütün dikkatini onun üzerindeyoğunlaştırmasının çok zor olduğunugördü.

Venüslüler Marslıların ilgisini rahat veolumlu bir havada istediklerinde, onlarında bunu seve seve verdiklerini gördüler.

Marslılar kendilerini tümüylemağaralarına kapattıklarında daVenüslüler bunu üstlerine alınmadılar.Bunun özel sohbetler yapmanın değil,sorunlarını arkadaşlarıyla paylaşmanınya da alışverişe çıkmanın zamanıolduğunu öğrendiler. Marslılar daböylece sevildiklerini ve kabuledildiklerini görüp, mağaralarındandaha çabuk çıktılar.

— 49 —

F:/4

Dördüncü Bölüm KARŞI CİNS NASILİSTEKLENDİRİLER

Marslılarla Venüslüler biraraya

gelmeden yüzyıllar önce kendi ayrıdünyalarında pek mutlu yaşıyorlardı.Sonra bir gün her şey değişti.Marslılarla Venüslüler ayrı ayrıgezegenlerinde birden kendilerini kötü

hissetmeye başladılar. Bu duygu onlarıharekete geçirip biraraya gelmelerinisağladı. Onlardaki bu dönüşümünsırlarını anlamak, bugün de kadınlarlaerkeklerin nasıl başka başka biçimlerdeisteklendirilip harekete geçirildiklerinigörmemize yardımcı olacaktır. Bu yenibilinçle hem eşinizi daha iyidestekleyebilecek, hem de güçzamanlarda gereksinme duyduğunuzdesteği bulabileceksiniz. Şimdi geçmişedönelim ve olanlara tanık olduğumuzu

varsayalım.

Marslılar kendilerini kötühissettiklerinde, gezegendeki herkes uzunbir süre için kentlerden ayrılıpmağaralarına kapandı. Orada kısılıpkaldılar ve çıkamadılar. Sonunda bir günMarslının biri teleskopuyla çok güzel birVenüslüyü gördü. Hemen diğerlerine degösterdi ve bu güzel yaratıklarıngörüntüsü

Marslıları canlandırıp depresyondankurtulmalarını sağladı. Birdenbirekendilerine ihtiyaç olduğunu hissettiler.Mağaralarından çıkıp Venüs'e uçmaküzere bir uzay gemisi filosu hazırlamayabaşladılar. Venüslüler kendilerini kötühissettiklerinde, gruplar kurup

birbirlerine sorunlarını açmayabaşladılar. Ancak bunun da yararıolmadı.

__en__

Uzun bir süre bu sıkıntıyı çektiktensonra, bir gün bir hayal gördüler.Uzaydan onları sevmek, hizmet etmek vedesteklemek için güçlü ve harikavarlıklar (Marslılar) çıkıp gelecekti.Birdenbire sevildiklerini hissettiler. Buhayali paylaşırlarken kendilerini iyihissetmeye ve büyük bir neşe içindeMarslılar için hazırlanmaya başladılar.

Erkekler kendilerine ihtiyaçduyulduğunda

güçlenip harekete geçerlerken, kadınlarsevildiklerini

hissettiklerinde harekete geçipgüçlenirler.

Bu güdülenmenin sırları hâlâ geçerlidir.Erkekler kendilerine ihtiyaç duyulduğunuhissettiklerinde güçlenip hareketegeçmeye hazır olurlar. Erkek bir ilişkideihtiyaç sezinlemezse, gitgide dahaedilgen olup enerjisi azalır; her geçengün bu ilişkiye daha az katkıdabulunmaya başlar. Öte yandan, kendisinegüvenildiğini hissettiğinde, kadınıngereksinmelerini karşılamak ve buçabaları için takdir görmek amacıylaelinden geleni yapar; güç kazanır veverecek daha fazla şeyi olur. Kadınlarsa

desteklenip sevildiklerinihissettiklerinde güçlenerek hareketehazır olurlar. Kadın bir ilişkide sevilipdeğer gördüğünü hissetmezse, giderekdaha çok sorumluluk duymaya zorlanırve çok fazla vermekten bitkin düşer.Buna karşılık, kendisine değer verilipsaygı gördüğünü hissederse tatmin olurve daha fazla verir.

ERKEK KADINI SEVDİĞİNDE

Bir erkeğin bir kadına âşık olması ilkMarslının Venüs'ü keşfetmesinebezemektedir. Mağarasına tıkılıp kalmışve depresyonunu aralayacak bir kaynakbulamayan Marslı, teleskopuyla uzayıtarıyordu. Bir anda, sanki yıldırım

çarpmış gibi, yaşamı sonsuza dekdeğişiverdi. Teleskopunun içindenhayret verici bif güzellik ve zarafetolarak tanımlayacağı bir varlıkgörmüştü. Venüslüleri keşfetmişti.Bedeni tutuşuverdi. Venüslüleriseyrederken yaşamında ilk kezkendinden başka birine

¦ OT ~~~

önem vermeye başladı. Bir bakışlayaşamı yepyeni bir anlam kazanmıştı.Artık kendini kötü

hissetmiyordu.

Marslıların bir kazanmak/kaybetmekfelsefeleri vardır: Ben kazanmak

istiyorum, senin kaybedipkaybetmediğine aldırmam. Her Marslıbaşının çaresine bakarken bu formülpekâlâ işliyordu. Yüzyıllardır işlemişti,ama artık değiştirilmesi gerekiyordu.Yalnızca kendi kendilerine vermek artıkonları tatmin etmiyordu. Âşıkolduklarından, kendileri kadarVenüslülerin de kazanmalarınıistiyorlardı. Bugün çoğu spordaMarslıların bu rekabet formülününuzantısını görebiliriz. Örneğin, tenisteyalnızca ben kazanmak istemeklekalmam, aynı zamanda atışlarımıgüçleştirerek karşımdakinin dekaybetmesini sağlamaya çalışırım.Arkadaşım kaybetse de ben kazanmaktanzevk alırım. Bu Marslı tavırlarının

çoğunun yaşamda yeri vardır, amayetişkinler arası ilişkilerde bukazanmak/kaybetmek davranışları

zararlı olur. Eğer eşim pahasına kendigereksinmelerimi karşılama peşindeolursam, mutsuzluk, öfke ve çatışmalarınyaşanması kaçınılmaz olacaktır. Başarılıbir ilişkinin sırrı, her iki tarafın dakazanmasındadır.

Farkların Çekiciliği

İlk Marslı âşık olduktan sonra, diğer tümMarslı kardeşleri için teleskop yapmayabaşladı. Hepsi de kısa zamandadepresyonlarından kurtuldular.Venüslüleri sevmeye başladılar.Kendileri kadar Venüslü-lere de aldırış

eder oldular. Yabancı ve güzelVenüslüler, Marslılar için çok gizemlibir cazibeydi. Marslılar katıyken,Venüslüler yumuşaktılar. Marslılarköşeliyken, Venüslüler yuvarlaktılar.Marslılar soğukken, Venüslülersıcaktılar. Büyülü ve kusursuz birbiçimde bu farklılıklar sanki birbirlerinitamamlıyordu. Venüslüler konuşmadanşu mesajı iletiyorlardı: "Size ihtiyacımızvar. Sizin gücünüz bizi tatmin edebilir;varlığımızın derinliğindeki büyük birboşluğu doldurabilir. Birlikte çok mutluolabiliriz." Bu davet Marslılarıgüçlendirdi ve harekete geçirdi.

— 52 —

Çoğu kadın içgüdüsel olarak bu mesajın

nasıl verileceğini bilir. Bir ilişkininbaşlangıcında kadın erkeğe, beni mutluedecek olan sen olabilirsin, anlamındakısa bir bakış fırlatır. Bu inceliklibiçimde aslında ilişkilerini de başlatmışolur. Böyle bir bakış erkeği yaklaşmayateşvik eder. Onun bir ilişki kurmayailişkin korkularını yenmesine yardımcıolur. Ne yazık ki, bir kez ilişkikurulduktan ve sorunlar çıkmayabaşladıktan sonra, kadın bu mesajınerkek için hâlâ ne kadar önem taşıdığınıunutup göndermekten vazgeçer.

Marslılar, Venüs'te bir fark yaratmaolasılığıyla isteklenip hareketegeçmişlerdi. Marslı ırkı evrimdeyepyeni bir aşamaya geçiyordu. Artık

yalnızca kendilerini kanıtlayıp güçleriniartırmakla yetinemiyorlardı. Güç vebecerilerini başkalarının, özellikle deVenüslülerin hizmetinde kullanmayı

istiyorlardı. Yepyeni bir felsefe; birkazan/kazan felsefesi geliştirmeyebaşlıyorlardı. Herkesin kendine olduğukadar başkalarına da ilgi duyduğu, önemverdiği bir dünya istiyorlardı. AşkMarslıları Harekete Geçirir

Marslılar kendilerini Venüs'e götürecekbir uzay gemisi filosu hazırlamayabaşladılar. Kendilerini hiç bu kadarcanlı hissetmemişlerdi. Venüslülerigörünce, tarihlerinde ilk kez bencilolmayan duygular hissetmeyebaşlamışlardı. Benzer biçimde, bir erkek

âşık olduğunda, başkalarına hizmetetmek için elinden gelenin en iyisiniyapmak ister. Kalbi açık olduğundakendine o kadar güvenir ki, büyükdeğişiklikler başarabilir. Potansiyelinikanıtlama fırsatını ele geçirirse, en iyitaraflarını gösterir. Ancakbaşaramayacağını hissettiğinde eski,bencil tavırlarına geri döner.

Erkek âşık olduğunda, kendine olduğukadar bir başkasına da önem vermeyebaşlar. Birdenbire yalnızca kendisi içinbir şeyler yapmanın zincirlerindenkurtulmuş; sadece çıkarları için değil,sevdiği için bir başkasına vermekteözgür kalmıştır. Onu mutlu etmek adınaher türlü zorluğa göğüs gerebilir, çünkü

onun mutluluğu kendisini de mut_m_

lu edecektir. Mücadeleleri dahakolaylaşır. Yüce bir amaç uğrunaharekete geçer. Erkek potansiyelinikanıtlama fırsatını ele geçirirse,

en iyi taraflarını gösterir. Ancakbaşaramayacağını

hissettiğinde eski, bencil tavırlarına geridöner.

Gençliğinde yalnızca kendine hizmetetmekle tatmin olurken, olgunlaştıkçakendini tatmin etmek artık yeterincedoyurucu olmaz. Mut-iu olabilmek içinaşkın itici gücüne gerek duymaktadır.Böylesine özgür ve özverili bir biçimde

vermek, onu, başkalarına aldırmayanbencilce doyumun uyuşukluğundankurtarır. Hâlâ sevilmeye ihtiyaçduymakla birlikte, artık en büyükgereksinmesi sevmektir. Çoğu erkekyalnızca sevmeyi özlememekte, bununaçlığını duymaktadır. Ama en büyüksorunları neleri kaçırdıklarınıbilmemeleridir. Babalarının verici olmayoluyla annelerini tatmin ettiğine pektanık olmamışlardır. Sonuçta, vermeyoluyla bir erkeğin ne kadar tatminolabileceğini bilemezler. İlişkileribaşarısızlıkla sonuçlandığında, erkekkendini sıkıntı içinde ve mağarasınasıkışıp kalmış bulur. Böyle zamanlardayakın ilişkilerden uzaklaşıpaldırmamaya başlar ve neden bu kadar

sıkıldığını da bilemez. Kendi kendinetüm bunların neden böyle olduğunu vebir şeyleri değiştirmek için neden çabaharcaması

gerektiğini sorar. Bu ilgisizliğininkendisine ihtiyaç duyulmadığınıhissetmesinden kaynaklandığını

bilmemektedir. Ona ihtiyaç duyan birinibularak depresyonundankurtulabileceğini ve yeniden gayretegeleceğini düşünemez.

İhtiyaç duyulmamak, bir erkek için ağırağır ölmektir.

Bir başkasının yaşamında olumlu birdeğişiklik yapmakta olduğunu

hissetmedikçe, erkeğin kendi yaşamınave ilişkilerine ilgi göstermesi kolayolmaz. Kendisine ihtiyaç duyulmazsa,harekete geçmesi zordur. Onuisteklendirici güce yenidenkavuşabilmesi, için takdir görmesi,kabul edilmesi ve ona güvenilmesigerekir. İhtiyaç duyulmamak, bir erkekiçin ağır ağır ölmek demektir.

KADIN ERKEĞİ SEVDİĞİNDE

Bir erkeğe âşık olan kadın, Marslılarıngelişini ilk duyduklarında Venüslülerinyaşadıkları duyguların benzerleriniyaşar. Venüslüler göklerden gelen biruzay gemisi filosundan güçlü ve sevecenbir Marslılar ırkının çıkacağınıdüşlemişlerdi. Bu varlıklar kendileri

bakım istemeyecekler, aksineVenüslülere şefkat gösteripbakacaklardı. Marslılar da Venüsgüzelliğine ve kültürüne hayrandılar.Hizmet edecekleri birileri yoksa, güç vebecerilerinin hiçbir anlam taşımadığınıbiliyorlardı. Bu olağanüstü varlıklar,Venüslülere hizmet, onları memnun vetatmin etmek vaadiyle mutluluk ve huzurbuluyor, böyle bir görev onlara esinkaynağı oluyordu. Ne mucize!

Çoğu erkek, ona ilgi duyan biritarafından desteklenmenin bir kadın içinne kadar önemli olduğunun pekbilincinde değildir. Kadınlarihtiyaçlarının karşılanacağınainandıklarında mutlu olurlar. Kadın

üzüntülü, heyecanlı, kafası karışık,bitkin ya da umutsuz olduğunda, birarkadaşa, yoldaşa en çok ihtiyaç duyar.Yalnız olmadığını hissetmek ister. Sevgive saygı arar. Duyguları paylaşma,anlayış, değer verme ve merhamet, onunerkeğin desteğini takdir etmesini vekabullenmesini sağlar. Marslı içgüdüleriüzüldükleri zaman en iyisinin yalnızkalmak olduğunu söylediğinden, erkeklerbunu anlayamazlar. Kadın üzgünolduğunda ona saygı gösterip yalnızbırakırlar ya da kalıp sorunlarınıçözmeye kalkarak işleri daha da berbatederler.

Erkek yakınlığın, mahremiyetin vepaylaşmanın kadın için taşıdığı önemi

içgüdüleriyle anlayamaz. Oysa kadın ençok kendisini dinleyecek birine ihtiyaçduymaktadır. Kadın duygularınıpaylaşarak sevgiye layık olduğunu vegereksinmelerinin karşılanacağınıalgılamaya başlar. Kuşku ve güvensizlikyok olur. Kendisinin saygıya değerolduğu duygusuna yeniden kavuşunca,zorlayıcı olma eğilimi de azalır; saygı55

yi kazanmasına gerek yoktur,gevşeyebilir, daha az verip daha çokalabilir. Buna layıktır. Kadın kendisininsaygıya değer olduğu duygusuna yenidenkavuşunca, zorlayıcı olma eğilimi deazalır; saygıyı kazanmasına gerek yoktur;gevşeyebilir, daha az verip daha çokalabilir. Buna layıktır. Çok Fazla

Vermek Yorar

Venüslüler depresyonlarıyla başaçıkmak için.duygularını paylaşıyor vesorunları hakkında konuşuyorlardı.tonuştukça kendilerini neden kötühissettikleri ortaya çıktı. Durmadan bukadar çok vermekten yorulmuşlardı. Herzaman kendilerini birbirlerindensorumlu hissetmekten hoşlanmıyor, birsüre yalnızca gevşeyip başkalarınınonlara bakmasını istiyorlardı. Herşeylerini başkalarıyla paylaşmaktanyorulmuş, özel olmayı ve kendilerine aitbir şeylerinin olmasını istiyorlardı.Artık azizelikten ve başkaları içinyaşamaktan tatmin olmuyorlardı.

Venüs'te kaybet/kazan felsefesi hüküm

sürüyordu: "Sen kazana-sın diye benkaybediyorum." Herkes başkası içinözveride bulundukça, hepsinin işigörülüyordu. Ancak yüzyıllardır bunuyaptıktan sonra Venüslüler her zamanbirbirlerine bakmaktan ve her şeyipaylaşmaktan artık yorulmuşlardı. Onlarda artık kazan/kazan felsefesinehazırdılar.

Benzer biçimde, bugün de çoğu kadınartık vermekten yorulmuştur. Biraz aravermek istemektedirler. Kendilerinitanıyacak zamana ihtiyaçları vardır.Önce kendilerine ayıracak zamana.Birinin onlara duygusal açıdan destekvermesini ve o birine bakmak, onun içinkaygılanmak zorunda olmamayı

istemektedirler. Marslılar da tam bu işiçin biçilmiş kaftandırlar.

Venüslüler artık almayı öğrenmeyehazırken, Marslılar da tam bu noktadavermeyi öğreniyorlardı. Yüzyıllar sonraVenüslülerle Marslılar

evrimlerinin önemli bir aşamasınagelmişlerdi. Venüsiüier aimayı,Marslılar da vermeyi öğrenmekzorundaydılar. Bu benzer değişim, hemkadınlarda, hem de erkeklerdeolgunlaşma döneminde yer alır. Kadıngençliğinde özveride bulunmaya vekendini eşinin ihtiyaçlarına görebiçimlendirmeye çok daha gönüllüdür.Erkek ise gençlik yıllarında çok dahakendine dönük ve başkalarının

gereksinmelerine karşı

duyarsızdır. Kadın olgunlaştıkça, eşinimemnun etmek için nasıl kendindenverdiğini farketmeye başlar. Erkekolgunlaştıkça başkalarına nasıl dahafazla saygı gösterip hizmet edebileceğinifarkeder. Erkek olgunlaşırken kendindenvermeyi öğrenebilir, ama en önemlideğişiklik vermekte nasıl başarılı

olabileceğini anlamasıdır. Benzerbiçimde, kadın olgunlaştıkça yeni vermestratejileri öğrenir, ama asıl değişiklikistediklerini alabilmesi için belirlisınırlar koyabilme-sidir. SuçlamaktanVazgeçmek

Kadın çok fazla verdiğini farkettiğinde,

mutsuz olmalarından dolayı eşinisuçlama eğilimine girer, Aldığındanfazlasını vermenin haksızlığınıhissetmeye başlamıştır. Hak ettiğinialmamış olsa da, ilişkilerini geliştirmekiçin, bu soruna kendisinin nasıl katkıdabulunduğunu görmesi gerekir. Kadın çokfazla verdiğinde eşini suçlamamalıdır.Aynı-şekilde, daha az veren bir erkekkendisine karşı

olumsuz ya da isteksiz olduğu İçin deeşini suçlamamalıdır. Her iki durumdada, suçlamak bir işe yaramaz. Çözümeşlerimizi suçlamak değil; anlayış,güven ve şefkat gösterip onlarıkabullenmek ve destek olmaktır.

Bu durum meydana geldiğinde, erkek

eşini suçlayıp öfkelenmek yerine şefkatgöstererek, o istemese de destekverebilir; ilk başlarda suçlayıcı gelse deonu dinleyip ilgi gösterdiğini kanıtlayanküçük hareketlerle onun kendisinegüvenmesini sağlayabilir. Kadın da azverdiği için erkeği suçlamak yerine,özellikle de kendisini düşkırıklığınauğrat56 —

— 57tığı zamanlarda .eşinin kusurlarınıkabul edip bağışlayabilir, bşinin destekvermediği zamanlarda bile aslında onundaha fazla verici olmak istediğinegüvenerek, verdiklerini takdir edipyardımını istemeyi sürdürmekle onudaha fazla verici olmaya teşvik edebilir.

SINIRLARIKOYMAK VEBUNLARASAYGI DUYMAKAncak en önemlisi, kadının eşineöfkelenmeden ne kadar verebileceğikonusunda sınırlar koyması

gerektiğini anlamasıdır. Kocasının daeşit şekilde verici olmasını beklemekyerine, kendi vericiliğini bu eşitliğisağlayacak biçimde ayarlaması gerekir.Bir örnek verelim.

Psikolojik danışmanlık içinbaşvurduklarında Jim otuz dokuz, eşiSusan kırk bir yaşındaydı. Susanboşanmak istiyordu. On iki yıldıreşinden daha fazla özveridebulunduğundan ve artık bunadayanamadığından yakınıyordu. Jim'iağırkanlı, bencil, kontrolcü veromantizmden uzak olmakla suçluyordu.Artık verecek hiçbir şeyi kalmadığını vealıp başını gitmeye hazır olduğunusöyledi. Jim eşini terapiye gelmeye iknaetmişti, ama o hâlâ kuşkuluydu. Altıaylık bir dönem içinde bir ilişkiyidüzeltmek için gereken üç

aşamayı gerçekleştirdiler. Bugün üççocuklarıyla mutlu bir evliliği

sürdürmektedirler. 1. Adım: İstekliOlmak

Jim'e eşinin on iki yılın birikmişöfkesinin acısını çektiğini anlattım. Eğerbu evliliği kurtarmak istiyorsa, onuepeyce dinlemesi ve çaba harcamasıgerekecekti. Birlikte geldikleri ilk altıseansta Susan'ı

duygularını paylaşmaya teşvik ettim veJim'in onun olumsuz duygularını sabırlaanlamasını sağladım. Bu, onlarıniyileşme sürecinin en güç yanıydı.

Jim eşinin acılarını ve tatmin olmamışduygularını gerçek anlamda dinledikçe,sevgi dolu bir ilişki kurmaları içingereken değişiklikleri yapmaya istekli

olmaya ve bunun için kendinegüvenmeye başladı.

— 58 —

Susan'ın da ilişkileri üzerinde çabaharcamaya istekli olmasından önce,sesini duyurması ve Jim'in onunduygularına değer verdiğini hissetmesigerekiyordu. İlk adım buydu. Susananlaşıldığını hissettikten sonra, birsonraki aşamaya hazır hale geldiler.

2. Adım: Sorumluluk

İkinci adım sorumluluk almaktı. Jim'ineşini desteklememenin, Susan'ın da sınırkoymamış olmanın sorumluluğunuüstlenmeleri gerekiyordu. Jim onu

incittiği zamanlar için özür diledi. TıpkıJim'in eşine saygı göstermeyerek onunsınırlarını ihlal etmesi gibi (örneğin,bağırarak, homurdanarak, taleplerinekarşı gelerek ve duygularına aldırışetmeyerek), Susan da kendi sınırlarınıkoymamış olduğunu farketti. Onun özürdilemesi gerekmese de, sorunlarıkarşısında belli bir sorumluluğuyüklendi. Yavaş yavaş sınır çizmektekiyetersizliğinin ve hep daha çok vermeeğiliminin sorunlarına katkıdabulunduğunu farkettikçe, dahabağışlayıcı olmaya başladı. Bu sorundapayına düşen sorumluluğuyüklenebilmesi için Susan'ın önce öfkeve kırgınlıklarından kurtulmasıgerekiyordu. Bu şekilde her ikisi de

sınırlara saygı

göstererek birbirlerini desteklemeninyeni yollarını öğrenmeye hazır oldular.3. Adım: Uygulama

Özellikle Jim'in, eşinin sınırlarınauymayı öğrenmesi gerekirken, Susan dabunları koymayı öğrenecekti. Herikisinin de dürüst duygularını saygılı birbiçimde ifade etmeyi bilmelerigerekiyordu. Bu üçüncü

aşamada, sınırlar çizmeyi ve bunlarasaygı duymayı uygulamaya koyarlarken,zaman zaman hata yapacaklarınıbiliyorlardı. Aşağıda öğrendikleri veuyguladıkları konulardan bazı örneklerbulacaksınız:

— 59* Susan, "Konuşma şeklinibeğenmiyorum. Lütfen bağırma, yoksaodayı terkederim," demeyi öğrendi.Birkaç kez odadan çıktıktan sonra, artıkbunu yapmasına gerek kalmamıştı.

* Jim, Susan'ın daha sonra yapmışolmaktan nefret edeceği taleplerdebulunduğunda, Susan, "Hayır, birazdinlenmem gerekiyor," ya da, "Olmaz,bugün çok meşgulüm," demeyi öğrendi.Jim onun ne kadar meşgul veya yorgunolduğunu anlayıp daha iigili-davrandığında

ise şaşırdı.

* Susan, Jim'e tatile çıkmak istediğinisöyledi. Jim çok meşgul olduğunu öne

sürünce yalnız gideceğini bildirdi. Jimbirdenbire programını ayarladı vegitmek istedi.

* Konuşurlarken Jim sözünü kestiğindeSusan, "Daha. sözümü bi-tirmedim,lütfen dinısr misin," demeyi öğrendi.Birdenbire Jim daha çok dinlemeye vedaha az sözünü kesmeye başladı.

* Susan'a düşen en zor iş, isteklerinisöylemekti. Bana, "Onun için tüm buyaptıklarımdan sonra neden hâlâistemem gerekiyor?" diyordu. Ona,isteklerini bilme sorumluluğunu eşineyüklemenin yalnızca gerçekçi olmamaklakalmayıp, aynı zamanda sorunununbüyük bir parçası olduğunu anlattım.İhtiyaçlarının karşılanması

sorumluluğunu kendisi yüklenmeliydi.

* Jim'in önündeki en zor iş ise,Susan'daki değişimlere saygı duyup onunilk başlarda evlendiği yumuşak başlı eşolmasını beklememekti. Susan için desınır koymanın en az kendisinin uymayıöğrenmesi kadar zor olduğunu kabuletmesi gerekiyordu. Uygulamalarda çabaharcadıkça daha başarılı olacaklarınıkabul etti.

Sınırlara uyma deneyimi erkeği daha çokvermeye özendirir. Sınırlara saygıduyması onu otomatik olarak kendidavranış kalıplarını tartışmaya vedeğişiklikler yapmaya yönlendirir.Kadın alabilmek için sınırlar koyması

gerektiğini anlarken, otomatik olarakeşini bağışlamaya ve destek isteyipalmanın yeni yollarını

aramaya başlar. Sınırlar koymayıbaşaran kadın giderek rahatlamayı vedaha fazla almayı öğrenir.

— 60 —

ALMAY! ÖĞRENMEK

Sınırlar koyup almaya başlamak birkadın için ürkütücüdür. Geneldegereksinmelerinin çok fazlageleceğinden ve reddedileceğinden,yargılanacağından ya daterkedileceğinden korkar. Reddedilmek,yargılanmak ya da terkedilmek kadın

için çok acı vericidir, çünkübilinçaltının derinliklerinde daha fazlaalmaya layık olmadığı inancınıtaşımaktadır. Bu yanlış inanççocukluğunda duygu, ihtiyâç ya daarzularını

her bastırışında güçlenmiştir.

Kadın kendisinin sevilmeye layıkolmadığı yönündeki olumsuz ve yanlışduyguya özellikle açıktır. Eğerçocukluğunda cinsel tacize.tanık olmuşya da cinsel tacize uğramışsa, sevgiyelayık olmadığı duygusu daha da güçlüolur; kendi değerini belirlemesi zorlaşır.Bilincinin derinliklerindeki budeğersizlik duygusu başkalarına muhtaçolma korkusu yaratır. Bir parçası hep

yapayalnız kalacağından kaygı duyar.Destek görmemekten korktuğu için,farkında olmadan kendisine gerekendesteği kabul etmekte zorlanır.

Erkek, kadının gereksinmelerininkarşılanması konusunda onagüvenmediği mesajını alırsa, hemenkendini reddedilmiş hisseder vekadından uzaklaşır. Kadının umutsuzluğuve güvensizliği, ihtiyaçlarını dilegetirirken bunların karşılanacağını hiçummadığını ifade etmesine yol açar veerkeğe kendisine güvenilmediği mesajınıverir. Erkeklerse özellikle kendilerineihtiyaç duyulmasıyla harekete geçipyakınlaşırlar, gereksinilmediklerini,güvenilmediklerini hissettiklerindeyse

uzaklaşırlar. Böyle zamanlarda kadınyanlışlıkla kendi ihtiyaçlarının erkeğisoğuttuğunu sanır. Oysa asıl neden onunumutsuzluğu, çaresizliği vegüvensizliğidir.

Erkeklerin güvenilmeye ihtiyaçduyduklarını bilmeyen kadının "ihtiyaçduymakla "muhtaç olmak" arasındakifarkı anlaması kolay değildir. "İhtiyaçduymak" bir erkekten açıkça ve güvenleyardım istemektir. Bu, erkeğe güç verir."Muhtaç olmak" ise alacağınızdan eminolmadan, umutsuzca destek aramaktır.Bu, erkekleri iter ve kendilerinireddedilmiş, takdir edilmemişhissetmelerine yol açar. 61

Kadınlar için, başkalarına muhtaç oimak

zaten yeterince kaygı verir; küçük deolsa düşkırıklığı ve terkedilmekseözellikle acı vericidir. Başkalarınamuhtaç olmak, sonra da onlar tarafındanumursanmamak, unutulmak, yok sayılmakhiç kolay değildir. Başkalarına muhtaçolmak kadını incinebilir bir durumdabırakır. İlgi görmemek ve düşkı-rıklığınauğramak kendisinin değersiz olduğuyolundaki yanlış inancınıdesteklediğinden, daha da fazla acıverir.

Venüslüler Kendilerini DeğerliHissetmeyi Nasıl Öğrendiler

Venüslüler yüzyıllar boyunca bu temeldeğersizlik korkularını başkalarının

gereksinmelerine ilgi göstererekyendiler. Durmadan veriyor-'ar, amakendilerini almaya değer bulmuyorlardı.Vererek daha değerli bir hale gelmeyibekliyorlardı. Yüzyıllar boyu hepverdikten sonra sonunda kendilerinin desevgi ve destek görmeye layıkolduklarının farkına vardılar. Sonrageriye dönüp baktılar ve her zamandesteğe layık olmuş olduklarınıgördüler. Bu başkalarına verme sürecionları kendi kendine saygı

gösterme bilgeliğine hazırladı.Başkalarına vere vere onların gerçektenalmaya layık olduğunu, dolayısıylaherkesin sevilmeyi hak ettiğini gördüler.Sonunda kendilerinin de almayı hak

ettiğini anladılar.

Burada, Dünya'da, küçük bir kız,annesinin sevildiğine tanık olduğundaotomatik olarak kendini de değerlihisseder. Venüslülerin aşırı vermekomplekslerini yenmesi kolaylaşır.Kendini annesiyle özdeşleştirdiğinden,yenmesi gereken bir alma korkusuolmaz. Eğer annesi bu bilgeliğeerişrnişse çocuk da annesinigözlemleyerek ve duygularını paylaşarakbunu kendiliğinden öğrenecektir. Eğeranne almaya açıksa, çocuk da almayıbilecektir.

Öte yandan, Venüslülerin önlerindeböyle örnekler olmadığından, vermetakıntılarını yenmeleri binlerce yıl aldı.

Başkalarının almaya layık olduğunugörerek yavaş yavaş kendilerinin dealmaya layık olduğunu anladılar. İşte obüyülü anda Marslılar da bir değişimeuğruyor ve uzay gemileri yapmayabaşlıyorlardı.

¦62

Venüslü Hazır Olduğunda MarslıÇıkageiecektir

Kadın sevilmeye gerçek anlamda layıkolduğunu farkettiğinde-er-keğin de onavermesi için kapıyı

aralamaktadır. Öte yandan, dahafazlasına layık olduğunu anlaması, birevliliğin içinde on yıl aşırı

verdikten sonra gerçekleşmekte ve buaşamada o artık kapıyı tamamen kapatıperkeğe hiç şans tanımamayı düşünmeyebaşlamaktadır. Belki Je şu duygularakapılabilir: "Ben sana hep verdim amasen bana ilgi göstermedin. Şansınıkullandın. Ben daha iyisine layığım. Çokbitkinim ve artık verecek hiçbir şeyimkalmadı. Bundan böyle bana acıçektirmene izin vermeyeceğim." Budurumlarda kadınları daha iyi birilişkiye sahip olmaları için daha fazlavermeleri gerekmediğine ikna etmekzorunda kalmışımdır. Aksine, daha azverecek olurlarsa, eşleri onlara danafazlasını verecektir. Erkek kadınınihtiyaçlarını gözardı ederken, sanki herikisi de derin bir uykuya yatmış

gibidirler. Kadın uyanıp kendiihtiyaçlarını hatırladığında, erkek deuyanır ve ona daha fazlasını vermekister. Kadın uyanıp kendi ihtiyaçlarınıhatırladığında, erkek de uyanır ve onadaha fazlasını vermek ister.

-Bekleneceği gibi, erkek edilgenhalinden silkinip kadının aradığıdeğişiklikleri yapmaya çalışacaktır.Kadın kendi değerinin farkına vardığıiçin artık aşırı yermeyi bıraktığında,erkek de mağarasından çıkar ve geliponu mutlu etmek için uzay gemileriniyapmaya başlar.

Erkeğin daha fazla vermeyi öğrenmesibiraz zamanını alabilir, ama en önemliadım atılmıştır: Erkek kadını ihmal

ettiğinin farkına varmıştır ve bu durumudeğiştirmek istemektedir. Bunun aksi dedoğrudur. Genelde bir erkek mutsuzolduğunun farkına varıp yaşamında dahafazla romantik duygular ve aşkistediğinde, eşi birdenbire açılıp onuyeni baştan sevmeye başlayacaktır. Eğeraralarında epeyce ihmal sözkonusuolmuşsa, öfke duvarları erimeyebaşlayacak, aşk yeniden uyanacaktır.Birikmiş tüm öfkeleri iyileştirmek birazzaman alabilir,

-63

ama olanaksız değildir. 11. bölümde buöfkeleri geçirmenin kolay ve kullanışlıtekniklerinden söz edeceğim.

Çoğu zaman eşlerden biri olumlu birdeğişiklik yaptığında diğeri de değişir.Bu beklenen rastlantı, yaşamla ilgili obüyülü konulardan biridir. Öğrenci hazırolduğunda öğretmen çıkagelir. Sorusorulduğunda yanıt duyulur. Almayagerçek anlamda hazır olduğumuzda,ihtiyaç duyduğumuz şey karşımızaçıkacaktır. Venüslüler almaya hazırolduklarında Marslılar da vermeyehazırdılar. VERMEYİ ÖĞRENMEK

Erkeğin en büyük korkusu eksik veyetersiz olmaktır. Bu korkuyu gidermekiçin gücünü ve yetkesini artırmayayönelir. Başarı, kazanım ve yeterlilikyaşamında birinci sıraya yerleşir.Venüslüleri keşfetmeden önce Marslılar

bu niteliklere o kadar düşkündüler ki,başka hiç kimseye ya da hiçbir şeyealdırmıyorlardı. Erkek en çokkorktuğunda soğuk görünür.

Erkeğin en büyük korkusu eksik veyetersiz olmaktır.

Tıpki kadınların almaktan korkmalarıgibi, erkekler de vermekten korkarlar.Kendini başkalarına vermeye açmak,başarısızlık, hatalı bulunmak veonaylanmama riskini de* beraberindegetirir. Bu sonuçlar son derece acı verir,çünkü erkek yanlış da olsa, bilinçaltındakendisinin yeterli olmadığı

inancına sahiptir. Bu inanççocukluğunda, ondan her seferinde daha

başarılı olması beklendiğindeyerleşmiştir. Kazandığı başarılarfarkedilmediği ya da takdir görmediğizaman bilinçaltının derinliklerindekendisinin yeterli olmadığı inancıpekişmiştir.

Tıpkı kadınların almaktan korkmalarıgibi, erkekler de vermekten korkarlar.Erkek, bu yaniış inanç konusundaözellikle zayıftır. Bu, onda başarısızolma korkusu yaratır. Vermek istemekte,ama başarısız olmaktan korkmaktadır; bunedenle denemez bile. En büyük korkusuyetersizlikse, doğal olarak gereksizriskler almaktan kaçınacaktır. Gariptirki, erkek birine gerçekten ilgi duyupönem verince, başarısızlık korkusu da

artacak ve daha az verici olacaktır.Başarısızlıktan kaçınmak için, en çokvermek istediği insanlara bile vermektentümüyle vazgeçer. Erkek güvensizolduğunda bunu örtbas etmek içinkendinden başka hiç kimseyealdırmamaya başlar. En doğal savunmatepkisi "Bana ne," demektir. Bu nedenleMarslılar başkalarına fazla ilgigöstermez, aldırış etmezler. Ancakbaşarılı ve güçlü olunca, kendileriniyeterli bulmuş ve verebilmişlerdir.Sonra da Venüslüleri keşfetmişlerdir.

Her zaman yeterli olmalarına rağmen,güçlerini kanıtlama süreci onları özsaygıbilgeliğine hazırlamıştır. Başarılıolduktan sonra geriye baktıklarında, her

başarısızlığın daha sonraki başarıyıgerçekleştirmek için gerekli olduğunuanlamışlardır. Her hata onlarahedeflerine ulaşmakta çok gereklibirtakım dersler öğretmiştir. Böylelikle,her zaman yeterli olageldikierinigörmüşlerdir. Hata Yapmakta SakıncaYoktur

Erkeğin daha fazla vermeyiöğrenmesinde ilk adım, hata yapmak vebaşarısız olmakta sakıncabulunmadığını, tüm yanıtları bilmesigerekmediğini anlamasıdır. Erkekarkadaşının evlenmeyi gözealamamasından yakınan bir kadınıhatırlıyorum. Ona göre erkek, bu işekendisi kadar önem vermiyordu. Ancak

günün birinde kadın onunla olmaktan nekadar mutlu olduğunu söyleyiverdi,Yoksul da olsalar, onunla olmakistiyordu. Ertesi gün erkek evlenmeteklif etti. Kadına layık olduğunundoğrulanmasını, yüreklendirilmeyibekliyordu ve ancak o zaman bununkendisi için de ne kadar önemli olduğunugösterebilecekti.

— 64 —

— 65 —

F:/5

Marslıların da Sevgiye İhtiyacı Vardır

Tıpkı kadınların yeterli ilgiyi

görmedikleri zaman kendilerinireddedilmiş hissedip alınmaları gibi, birkadın sorunları hakkında konuşmayabaşladığında erkekler de başarısızolduklarını hissedip alınırlar. Zamanzaman dinlemekte o kadarzorlanmalarının nedeni budur.

Erkek, kadının kahramanı olmayı ister.Kadın herhangi bir nedenledüşkırıklığına uğramış ya da mutsuzolmuşsa, erkek kendini başarısızhisseder. Kadının mutsuzluğu onun enbüyük korkusunu doğrular: Yeterince iyideğildir. Günümüzde çoğu kadın,erkeklerin ne kadar alıngan olduklarınınve sevgiye ihtiyaç

duyduklarının farkında değildir. Sevgi,

erkeğin başkalarını tatmin etmeye yeterliolduğunu hissetmesini sağlar.

Kadın herhangi bir nedenledüşkırıklığına uğramış ya da

mutsuz olmuşsa, erkek kendini başarısızhisseder

ve bu yüzden kadını dinlemekte zorlanır.

Babasının annesini tatmin ettiğinigörecek kadar şanslı olan bir erkekçocuk, yetişkin olduğunda kendiilişkilerini büyük bir güvenle kuracak veeşini tatmin edecektir. Bağlanmaktankorkmayacak, çünkü bu bağlılığıngereklerini yerine getirebileceğinegüvenecektir. Kendinden bekleneni

veremese de, yine de yeterli olduğunu veelinden geleni yaptığı için takdiredilmeye hak kazandığını düşünecektir.Kusursuz olmadığını bildiğinden kendiniyargılamayacak, elinden geleniyapmasının yeterli olmadığını

düşünmeyecektir. Hataları için özürdileyebilecek, karşılığında elindengeleni yaptığı için bağışlanma, sevgi vetakdir bekleyecektir.

Bu erkek, herkesin hata yaptığınıbilecektir. Babasının hata yaptıktansonra da yine kendini beğendiğine tanıkolmuştur. Annesinin babasını sevip tümhatalarını affettiğini görmüştür. Zamanzaman babası onu düşkırıklığına uğratsada, annesinin güven ve teşviğini

hissetmiştir.

¦66

Erkeklerin çoğu çocukluklarında iyiörneklerle karşılaşmamışlardır. Onlariçin aşkı sürdürmek, evlenmek ve çolukçocuk sahibi olmak hiçbir eğitimalmadan jumbo jet uçurmak kadargüçtür. Belki kalkabilir, ama sonradüşeceği garantidir. Uçağı birkaç kezdüşürdükten ya da babanızındüşürdüğüne tanık olduktan sonra hâlâuçmaya devam etmek kolay değildir.İlişkiler için iyi bir eğitim kitabınınyokluğunda, çoğu kadınla erkeğin nedenpek çok ilişkiden umut kestiğini anlamakgüç değildir.

— 67

Beşinci Bölüm FARKLI DİLLERDEKONUŞMAK

Marslılarla Venüslüler ilk kez birarayageldiklerinde, ilişkilerinde bugün bizimde karşılaştığımız pek çok sorunlakarşılaştılar. Birbirlerinden farklıolduklarını bildiklerinden, bu sorunlarınüstesinden gelebildiler. Başarılarınınsırlarından biri de iyi iletişimdi. Birçelişkidir ama iyi iletişimkurabilmelerinin nedeni farklı dillerikonuşmalarıydı. Sorun çıktığında birçevirmene gidip yardım istiyorlardı.Marslılarla Venüslülerin farklı dillerdekonuştuklarını herkes bildiğinden, biranlaşmazlık halinde hemen yargılamaya

ya da tartışmaya başlamıyorlar, bununyerine sözlüklerini çıkarıp birbirlerinintam olarak ne demek istediğini anlamayaçalışıyorlardı. Eğer bu da işe yaramazsabir çevirmenden yardım istiyorlardı.Mars ve Venüs dillerinin sözcükleriaynıydı, ama kullanılış biçimleri bunlarabaşka başka anlamlar yüklüyordu.

Mars ve Venüs dillerinin sözcükleriaynıydı, ama kullanılış biçimleri bunlarabaşka başka anlamlar yüklüyordu.İfadeleri benzer olmakla birlikte, farklıanlamlar ve duygusal vurgular taşıyordu.İnsanların birbirlerini yanlış anlamalarıçok kolaydı. Bu nedenle iletişimsorunları çıktığında bunun o beklenenyanlış

anlamalardan biri olduğunu kabullenipbiraz yardımla birbirlerinianlayacaklarına güveniyorlardı. Bugünbizlerin pek tanık olmadığımız bir güvenve kabul yaşıyorlardı.

— 68 —

DUYGULARIN İFADESİNE KARS!BİLGİLERİN İFADESİ

Bugün bile hâlâ çevirmenleregereksinme duyuyoruz. Erkeklerlekadınlar ender olarak aynı sözcüklerleaynı şeyleri ifade etmektedirler.Örneğin, bir kadın, "Sanki beni asladinlemiyormuşsun gibi geliyor,"dediğinde, 'asla' sözcüğünün kelimeanlamıyla algılanmasını beklemez. 'Asla'

sözcüğünü kullanması

yalnızca o an hissettiği öfkeninifadesidir. Gerçek bir bilgi gibi kabuledilmemelidir. Duygularını tam ifadeetmek için kadınlar çeşitli sıfatlar,benzetmeler ve genellemeler kullanırlar.Duygularını tam ifade etmek içinkadınlar çeşitli sıfatlar, benzetmeler vegenellemeler kullanırlar. Erkekler deyanlışlıkla bu benzetmeleri sözcükanlamlarıyla, olduğu gibi kabul ederler.Söylenmek isteneni yanlış anladıklarıiçin, genelde ters tepki gösterirler.Aşağıda yanlış anlaşılması en kolay onyakınmayı ve erkeklerin nasıl ters yanıtverebildiklerini bulacaksınız:KOLAYLIKLA YANLIŞ

ANLAŞILABİLEN ON YAKINMA

Kadınlar Böyle Der

"Hiçbir yere çıkmıyoruz." "Kimse banaaldırmıyor."

"Çok yorgunum. Hiçbir şey

yapamam."

"Her şeyi unutmak istiyorum."

"Bu ev hep darmadağınık."

"Hiçbir şey yolunda gitmiyor."

"Artık beni sevmiyorsun."

"Hep acelemiz var." "Daha fazlaromantizm istiyorum." Erkekler BöyleYanıt Verir

"Bu doğru değil. Daha geçen haftaçıktık."

"Bazı insanların sana aldırdıklarındaneminim." "Saçma. Sen aciz değilsin."

"İşini sevmiyorsan, ayni öyleyse."

"Her zaman dağınık değil."

"Benim hatam mı?"

'Tabii ki seviyorum. Bu yüzden

buradayım."

"Hayır, yok. Cuma günü rahattık."

"Benim romantik olmadığımı mı

söylüyorsun?"

— 69 —

Konuşmayı yalnızca olguların vebilgilerin aktarım aracı olarakkullanmaya alışmış bir erkeği, kadınınsözlerini kelimesi kelimesineçevirmenin nasıl kolaylıkla yanlışyönlendirebileceğini görüyorsunuz.Erkeğin yanıtlarının nasıl bir tartışmayayol açabileceğini de gördük.İlişkilerdeki en büyük sorun, belirsiz vesevgisiz fletişimdir. Kadınlarınilişkileriyle ilgili bir numaralı

yakınmaları şudur: "Sesimi duyuramıyo-rum." Bu yakınma bile yanlışanlaşılmakta ve yanlışyorumlanmaktadır!

kadınların İlişkileriyle ilgili birnumaralı yakınmaları şudur:

"Sesimi duyuramıyorum." Bu yakınmabile yanlış anlaşılmakta ve yanlışyorumlanmaktadır!

Bir erkeğin, "Sesimi duyuramıyorum!"feryadından anladığı, onu kadınınduygularını tartışmaya iter. Erkek,kadının sözlerini tekrarlayabildiğisürece onu duyduğuna inanmaktadır.Kadının bu feryadının asıl anlamı şudur:"Gerçekten ne demek istediğimi tam

olarak anlamıyor ya da nasıl hissettiğimealdırmıyor gibisin. Lütfen banasöyleyeceklerimle ilgilendiğini gösterirmisin?" Eğer erkek kadının yakınmasını

gerçek anlamıyla anlayacak olsa, dahaaz tartışıp daha çok olumlu yanıtverebilir. Erkeklerle kadınlartartışmanın eşiğine geldiklerindegenelde birbirlerini yanUş anlıyorlardır.Böyle zamanlarda, duyduklarını yenidendüşünüp yorumlamaları önemkazanmaktadır. Çoğu erkek kadınlarınduygularını farklı biçimlerde ifadeettiklerini anlamadıkları için, eşlerininduygularını yanlış yorumlarlar. Bu datartışmalara yol açar. Eski Marslılardoğru anlayarak bu tartışmaların büyük

bölümünden kaçınabiliyorlardı. Diniemesırasında direnişle karşılaştıklarında,hemen doğ-' ru bir çeviri içinVenüsçelMarsça Sözlük'ebaşvuruyorlardı.

— 70

VENÜSLÜLERİN SÖYLEDİKLERİ

Aşağ da VenüsçetMarsça Sözlük'tenalıntılar bulacaksınız. Yukarda snalananon yakınmanın her biri bu sözlüğe göre,bir erkeğin gerçek anlamını vekastedilen anlamı anlayabileceğibiçimde çevrilmiştir. Ayrıca her çevirikadının beklediği yanıtın ipuçlannı daiçermektedir. Göreceğiniz gibi, birVenüslü

üzüntülü olduğunda yalnızcagenellemelere gitmekle kalmaz, aynızamanda özel bir destek ister. O

desteği de doğrudan istemez, çünküVenüs'te herkes dramatik sözcüklerinbelirli bir talebi simgelediğini bilir.Çevirilerin her birinde bu gizli destektalebi görülmektedir. Eğer kadınıdinleyen erkek bu gizli talebi anlayıpona göre yanıt verirse, kadın gerçektendinlendiğini ve sevildiğini hissedecektir.

Venüsçe/Marsça Sözlük

"Hiçbir yere çıktığımız yok"ur\ Marsçasışudur: "Ben seninle birlikte çıkıp birşeyler yapmak istiyorum. Her zaman okadar eğleniyoruz ki, seninle olmaktan

çok hoşlanıyorum. Sen nedüşünüyorsun? Beni yemeğe çıkarmakister misin? Çıkmayalı kaç gün oldu."

Bu çeviri olmadan kadın, "Hiçbir yereçıktığımız yok," dediğinde erkek bunu,"Sen üzerine düşeni yapmıyorsun. Nebüyük bir düşkırık-lığı yarattın. Artıkbirlikte hiçbir şey yapmıyoruz, çünküsen tembel, romantik olmayan, sıkıcıbirisin," biçiminde algılayabilir.

"Hiç kimse bana aldırmıyordun Marsçaçevirisi şudur: "Bugün sanki hiç kimsebana aldırmıyor gibime geliyor. Sankikimse beni görmü-yormuş gibihissediyorum. Tabii bazı insanların benigördüklerinden eminim, ama sanki onlarda benimle ilgilenmiyorlar. Sanırım son

zamanlarda bu kadar meşgul olmanaüzüldüm. Ne kadar çok çalıştığını takdirediyorum, ama zaman zaman sanki seniniçin hiç önemli değilmişim gibi geliyor.Korkarım senin için işin benden çokdaha önemli. 1

Lütfen bana saniıp senin için ne kadaröze! biri olduğumu söyler misin?" Buçeviri olmadan, kadının yukardakisözlerini erkek, "Çok mutsuzum.İhtiyacım olan ilgiyi bulamıyorum. Herşey umutsuz. Sen bile benifarketmiyorsun, ki güya beni sevmesigereken kişi sensin. Utanmalısın. Okadar sevgisizsin ki. Ben asla seni böyleihmal etmezdim," olarak algılayabilir.

"O kadar yorgunum ki, hiçbir şeyyapamaman Marsça çevirisi şudur:"Bugün çok çalıştım. Daha fazla birşeyler yapmadan önce biraz dinlenmemgerekiyor. Senin desteğine sahipolduğum için çok şanslıyım. Lütfen banasarılıp, iyi işler başardığımı vedinlenmeyi hak ettiğimi söyler misin?"Bu çeviri olmadan kadının yukardakisözlerini erkek şöyle algılayabilir: "Herşeyi ben yapıyorum ve sen hiçbir şeyyapmıyorsun. Daha fazla bir şeyleryapmalısın. Her şeyi ben yapamam.Umutsuzluğa kapılıyorum. Ben 'gerçekbir erkekle' yaşamak istiyorum. Seniseçmek büyük bir hataymış."

"Her şeyi unutmak istiyorum"ur\ Marsça

çevirisi şudur: "İşimi ve yaşamısevdiğimi, ama bugün kendimi çok bitkinhissettiğimi bilmeni istiyorum. Yenidensorumluluk yüklenmeden önce kendimiçin bir şeyler yapmak istiyorum. Lütfenbana 'Sorun nedir?' diye sorar ve sonrada hiçbir çözüm önermeden anlayışladinler misin? Yalnızca üzerimdekibaskıları anladığını hissetmek istiyorum.Bu, kendimi çok daha iyi hissetmemisağlayacak ve gevşememe yardımcıolacak. Yarın yeniden sorumluluklarımageri döneceğim." Bu çeviri olmadan,kadının sözleri şu şekilde algılanabilir:"Yapmak istemediğim o kadar çok şeyiyapmak zorundayım ki. Seninle olanilişkim beni mutlu etmiyor. Çokmutsuzum. Hayatımı daha doyurucu bir

hale getirecek daha iyi bir eş istiyorum.Sen bu işi hiç becere-miyorsun."

"Bu ev hep darmadağınlar) Marsçaçevirisi şudur: "Bugün dinlenmekistiyorum, ama ev o kadar dağınık ki.Çok sinirliyim ve dinlenme__72__

ye ihtiyacım var. Umarım her şeyi benimtoparlamam! beklemiyorsun-dur. Lütfenortalığın altüst olduğu konusunda banakatılır ve biraz yardımcı olmayı teklifeder misin?" Bu çeviri olmadan kadınınsözleri şu şekilde algılanabilir: "Bu evsenin yüzünden darmadağınık. Derlitoplu tutmak için elimden geleniyapıyorum, ama daha ben bitirmeden senyine dağıtıyorsun. Sen tembelin tekisinve değişmediğin sürece artık seninle

oturmak istemiyorum. Ya toparlan ya daçek git!"

"Hiç kimse beni dinlemiyor"un Marsçaçevirisi şudur: "Korkarım senisıkıyorum. Artık benimle hiç

ilgilenmiyorsun. Bugün çok duyarlıyım.Bana özel ilgi gösterebilir misin? Böyleyapmanı isterdim. Zor bir gün geçirdimve sanki hiç kimse derdimi dinlemekistemiyor. Sen beni dinleyip bana destekverici sorular sorar mısın? Örneğin:'Bugün neler oldu? Daha daha neleroldu? Sen neler hissettin? Ne istedin?Başka neler hissettin?' gibi. Bir dekabullenen, destekleyen, sakinleştirencümlelerle bana yardımcı olsan: 'Daha

anlat,'ya da 'Doğru,' veya 'Ne demekistediğini anlıyorum,' ya da 'Anlıyorum,'

gibi. İstersen yalnızca dinle ve zamanzaman ben konuşmama ara verdiğimde,'Oh,', 'Hım', 'Yaa', 'Ah'

gibi seslerle beni destekle." (Not:Marslılar Venüs'e gelme-. den önce busesleri hiç duymamışlardı.) Bu çeviriolmadan kadının sözleri şu şekildealgılanabilir: "Ben seninleilgileniyorum, ama sen benidinlemiyorsun. Eskiden dinlerdin. Çoksıkıcı bir insan olmaya başladın. Benheyecanlı, ilginç birini arıyorum ve osen değilsin. Beni düşkırıklığınauğrattın. Sen bencil, ilgisiz ve kötüsün."

"Hiçbir şey yolunda gitmiyorsun Marsçaçevirisi şudur: "Bugün sanki her şeyüstüme üstüme geliyor, beni aşıyor.Neyse ki, duygularımı seninlepaylaşabilirim. Kendimi çok daha iyihissetmeme yardımcı olur. Bugünyaptığım hiçbir şey yolunda gitmiyor.Bunun gerçek olmadığını biliyorum, amahâlâ yapmam gereken bir sürü işinaltında ezildikçe böyle düşünüyorum.Lütfen bana sarılıp çok iyi işleryaptığımı

söyler misin? Bu bana iyi gelirdi."

__70__

Bu çeviri oirnadan kadının sözleri şuşekilde algılanabilir: "Hiçbir şeyi doğru

dürüst yapamıyorsun. Sanagüvenemiyorum. Eğer senidinlemeseydim bu hale gelmezdik.Normal bir erkek her şeyi düzeltirdi,ama sen daha da berbat ettin."

"Beni artık sevmiyorsun"un Marsçaçevirisi şudur: "Bugün sanki benisevmiyormuşsun gibi geliyor. Korkarımseni uzaklaşırdım. Beni aslındasevdiğini biliyorum, benim için bu kadarşey yapıyorsun. Yalnızca bugün kendimibiraz güvensiz hissediyorum. Lütfen benisevdiğini tekrarlayıp o iki sihirlisözcüğü söyler misin: Seni Seviyorum.Bunu yaptığın zaman kendimi çok iyihissediyorum." Bu çeviri olmadan kadın,"Artık beni sevmiyorsun," dediğinde

erkek şu şekilde algılayabilir: "Ben sanahayatımın en güzel yıllarını verdim, amasen bana hiçbir şey vermedin. Benikullandın. Sen bencil ve soğuksun.Canının istediğini, yalnız ve yalnızcakendi istediğini yapıyorsun. Hiç kimseyealdırış

etmiyorsun. Şimdi benim hiçbir şeyimyok."

"Hep acelemiz var"ın Marsça çevirisişudur: "Bugün iki ayağımı bir pabuçtahissediyorum. Aceleye gelmektenhoşlanmam. Bunun kimsenin hatasıolmadığını biliyorum ve kesinlikle senisuçlamıyorum. Oraya vaktindeyetişmemiz için elinden geleni yaptığınınfarkındayım, buna ne kadar önem

verdiğini takdir ediyorum. Lütfen banaanlayış gösterip, 'Hep böyle koşuşturmakda kolay değil. Ben de aceleyegelmekten hoşlanmam,' gibi bir şeylersöyler misin?"

Bu çeviri olmadan kadının sözlerinierkek şöyle algılayabilir: "Son derecesorumsuzsun. Her şey için en sondakikaya kadar bekliyorsun. Seninleykenasla mutlu olamam. Her zaman biryerlere geç kalmamak için koşturuyoruz.Seninle olduğum her sefer işleri berbatediyorsun. Sen yokken kendimi çok dahamutlu hissediyorum."

"Daha fazla romantizm istiyorum"unMarsça çevirisi şudur: "Tatlım, son

günlerde çok fazla çalışıyorsun.Kendimize de biraz zaman ayıralım.Gevşeyip çocuklarla birlikte, hiçbirbaskı altında olmadan yaşadı•74 —

i

ğımızda çok mutlu oluyorum. O kadarromantiksin ki. Bu günlerde beniçiçeklerle şaşırtıp yemeğe çıkarır mısın?Romantik olmak çok hoşuma gidiyor."

Bu çeviri olmadan erkek kadınınsözlerini şu şekilde algılayabilir: "Artıkbeni tatmin etmiyorsun. Romantik tarafınçok yetersiz. Beni hiç tatmin edemedin.Keşke birlikte olduğum diğer erkeklerebenzesey-din."

Erkek birkaç yıl bu sözlüğü kullandıktansonra, her eleştirildiğini ya dasuçlandığını hissettiğinde artık bunabaşvurmaya gerek görmez. Kadınların neşekilde düşünüp hissettiklerini anlamayabaşlar. Bu dramatik cümlelerin olduklarıgibi kabul edilmemeleri gerektiğiniöğrenir. Bunlar yalnızca kadınlarınduygularını daha iyi açıklamak içinkullandıkları cümlelerdir. Venüs'te buişler böyle yürür ve Marslıların da bunuunutmamaları gerekir!

MARSLILARIN SÖYLEMEDİKLERİ

Karşı cinsle iletişimde erkeğin dikkatetmesi gereken en önemli konulardanbiri, kadınlar duyguları

hakkında konuşurlarken söylediklerinidoğru biçimde yorumlamak vedesteklemektir. Kadının da dikkat etmesigereken nokta, konuşmayan bir erkeğindavranışını yorumlamak ve onudesteklemektir. Suskunluk kadınlartarafından kolaylıkla yanlışyorumlanabilir.

Kadının dikkat etmesi gereken nokta,konuşmayan bir erkeğin davranışınıyorumlamak ve onu desteklemektir.

Çoğu zaman bir erkek birdenbiresusuverir. Venüs'te böyle bir şey hiçgörülmemiştir. Önceleri kadın erkeğinsağır olduğunu düşünür. Belki desöylenenleri duymadığını ve bu yüzdenyanıt vermediğini sanır. Erkeklerle

kadınlar bilgileri çok farklı biçimlerdeişlerler. Kadınlar yüksek sesle düşünür,iç keşiflerini ilgili dinleyicilerlepaylaşırlar. Bu— 75

gün biie kadınîar çoğu zaman nesöylemek istediklerini sadece konuşmasüreciyle keşfederler. Düşünceleriniserbest bırakmak ve onları yüksek sesleifade etmek, sezgilerini çalıştırır. Bu,son derece normal bir süreçtir ve bazızamanlarda da özellikle gereklidir. Bunakarşılık, erkekler bilgileri son derecefarklı bir biçimde işlerler. İlk başta,yaşadıklarını sessizce düşünürler.İçlerinden en doğru yanıtıkararlaştırırlar. Bunu önce kendibaşlarına belirler, sonra ifade ederler.

Bu süreç birkaç dakika ya da birkaç saatsürebilir.

İşleri kadınlar için daha da karıştıran birşey ise, erkeklerin yanıtı oluşturacakyeterince bilgi sahibi olmamalarıhalinde hiçbir karşılıkvermeyebilmeleridir. Kadın, erkeksessiz olduğunda onun, "Ne söylemekgerektiğini henüz bilmiyorum, amadüşünüyorum," demek istediğiniöğrenmelidir. Bunun yerine onlar, "Sanayanıt vermiyorum, çünkü sanaaldırmıyorum ve seni dikkatealmayacağım. Bana söylediklerin hiçönemli değil, o yüzden karşılıkvermiyorum," dendiğini sanırlar. KadınErkeğin Suskunluğuna Nasıl Tepki Verir

Kadınlar erkeğin susmasını yanlışanlarlar. Kadın o günkü ruh haline bağlıolarak aklına en kötü şeyleri getirebilir:"Benden nefret ediyor, beni hiçsevmiyor, beni sonsuza dek terkediyor."Bu onun en derin korkusu olan, "O benireddederse bir daha aslasevilmeyeceğim. Ben sevilmeye layıkdeğilim," kuşkusunu uyandırabilir.

Erkek sustuğunda, kadının aklına en kötüşeyleri getirmesi doğaldır, çünkükadınlar ancak söyleyecekleri şeylerkarşı tarafı inciteceğinde ya da biriylekonuşmak istemediklerinde veyakarşılarındakine artık güvenmeyipilişkilerini kesmek istediklerindesusarlar. Bu yüzden erkek birdenbire

sessizleştiğinde kadının endişelenmesineşaşmamak gerekir!

Erkek sustuğunda kadının aklına enkötü.şeyjerjugetirmesinkolayd;r.

Kadın bir başka kadını dinlerken,konuşanı dinlemekte olduğunu veilgilendiğini sürekli olarak ona bellieder. İçgüdüsel olarak, anlatan taraf araverdiğinde dinleyen, 'Ya. . Öyle mi?Hıı.. Ya sonra?" gibi sözlerle onurahatlatacaktır. Bu rahatlatıcı yanıtlarınyokluğunda erkeğin sessizliği korkutucubir hal alabilir. Kadın, erkeğinmağarasını anlarsa, erkeğin sessizliğinidoğru yorumlamayı ve ona karşılıkvermeyi de öğrenecektir.

Mağarayı Anlamak

İlişkilerin gerçek anlamda tatmin ediciolması için, kadınların erkekler hakkındaöğrenmeleri gereken daha pek çok şeyvardır. Bir erkeğin üzüntülü ya dasıkıntılı anlarında otomatik olarak susupişleri çözümlemek için "mağarasına"çekileceğini bilmeleri gerekir. Omağaraya hiç kimsenin, hatta erkeğin enyakın dostlarının bile giremeyeceğiniöğrenmelidirler. Mars'ta durumböyleydi. Kadınların sanki çok korkunçbir hata yapmış gibi korkmalarına hiçgerek yoktur. Erkeği mağarasınaçekilmeye bırakırlarsa, kendini hazırhissettiğinde onun oradan çıkacağını veher şeyin yoluna gireceğini

bilmelidirler. Kadınlar açısından bu çokzor bir derstir, çünkü Venüs'teki altınkurallardan biri, bir dostu üzüntülüanında asla terketme-mekti. En sevdiğiMarslıyı üzüntülü anında terketmek, onadoğru görünmemektedir. Kadın erkeğeönem verdiğinden, onun mağarasınagirip yardım etmek ister. Buna ek olarak,çoğu zaman erkeğe duyguları hakkındabir sürü soru sorup iyi bir dinleyiciolursa, onun kendini daha iyihissedeceği yanılgısına düşer. Bu durumMarslıyı yalnızca daha fazla rahatsızedecektir. Kadın içgüdüsel olarak,erkeği kendisinin arzu ettiği biçimdedesteklemek ister. İyi niyetlidir, amaelde edilen sonuç iyi değildir. Hemkadınların, hem de erkeklerin kendi

istedikleri yöntemleri uygulamayaçalışmaktan vazgeçip, eşlerinin farklıdüşünce, duygu ve tepkilerini öğrenmeyebaşlamaları gerekir.

— 77 —

Erkekler Neden Mağaralarına Çekilirler

Erkekler çok çeşitli nedenlerden dolayımağaralarına çekilirler:

1. Bir sorun hakkında düşünüp pratik birçözüm bulmaya ihtiyacı

vardır.

2. Bir soruya ya da soruna verecek yanıtıyoktur. Erkeklere şunu söylemek asla

öğretilmemiştir:

"Tanrım, ne söyleyeceğimi bilemiyorum.Mağarama kapanıp bir yanıtbulmalıyım." Erkek sessizleştiğindehemcinsleri onun böyle yaptığınıvarsayacaklardır zaten.

3. Erkek çok üzülmüş ya da sıkılmıştır.Böyle zamanlarda sakinleşip kontrolünüyeniden kazanması için yalnız kalmayaihtiyacı vardır. Sonradan pişman olacağıbir şey söylemek ya da yapmak istemez.4. Kendini bulması gerekmektedir.Erkekler âşık olduklarında bu dördüncüneden büyük önem kazanır. Zamanzaman kendilerini unutmaya vekaybetmeye başlarlar. Aşırıyakınlaşmanın güçlerini ellerinden

aldığını düşünürler. Ne' kadaryakınlaşacaklarını düzenlemelerigerekir. Kendilerini kaybedecek kadaryakınlaştıklarında alarm zilleri çalmayabaşlar ve hemen mağaralarına doğruyola koyulurlar. Sonuçta yeniden sevgidolu, güçlü benliklerine kavuşurlar.

Kadınlar Neden Konuşur

Kadınlar çeşitli nedenlerden dolayıkonuşurlar. Bazen de bunlar erkeklerisusturan nedenlerle aynıdır. Kadınlarınkonuşmalarının dört ana nedenişunlardır:

1. Bilgi toplamak ya da aktarmak için.(Bu genelde erkeğin konuşmasının teknedenidir.) 2. Ne söylemek istediğini

araştırıp bulmak için. (Erkek söylemekistediğini düşünmek için susar. Kadınyüksek sesle düşünür.)

3. Üzüntülü olduğunda kendini daha iyihissetmek için. (Erkek üzüntülüolduğunda susar. Mağarasındasakinleşir.)

— 78 —

4. Yakınlık yaratmak için. Kadın en özelduygularını paylaşarak kendi sevgi dolubenliğini tanıyabilecektir. (Marslıkendini yeniden bulmak için susar. Çokfazla samimiyetin benliğini ondançalacağından korkar.)

Aramızdaki farkları anlamadan çiftlerin

ilişkilerde bu kadar zorluklar çekmeleriçok doğaldır. Ejderhadan Yanmak

Kadınların hazır olmadan önce birerkeği konuşturmaya çalışmamayıöğrenmeleri gerekir. Seminerleriminbirinde bu konuyu tartışırken, birKızılderili, kabilesinde annelerinevlenecek genç

kızlara bir erkeğin üzüntülü ya dasıkıntılı zamanlarında mağarasınaçekileceğini anlattıklarını söyledi. Kızbunu üstüne alınmamalıydı, çünkü zamanzaman bunun olması kaçınılmazdı. Bu,erkeğin onu sevmediği anlamınagelmiyordu. O mutlaka geri gelecekti.Ancak en önemlisi, genç kızlar aslaerkeğin peşinden mağarasına

gitmemeleri konusunda uyarılmalıydılar.Eğer böyle yaparlarsa, mağarayı koruyanejderha onları yakardı.

Asla bir erkeğin mağarasına girmeyekalkışmayın, yoksa ejderha sizi yakar!

Erkeğin peşinden mağarasına gidenkadınlar yüzünden pek çok gereksizçatışmalar yaşanmıştır. Kadınlar,erkeklerin gerçekten üzüntülü anlarındayalnız kalmak ya da susmak istediklerinibir türlü

anlayamamışlardır.

Erkek mağarasına çekildiğinde, kadınneler olduğunu anlamaz. Doğal olarakonu konuşturmaya çalışır. Bir sorun

varsa onu açarak ve içini dökmesinisağlayarak yardımcı olmak ister."Yolunda gitmeyen bir şey mi var?" diyesorar. Erkek, "Hayır," der. Ancak kadınonun sıkıntılı olduğunu hissetmektedir.Erkeği mağarasında sorununu çöz__7Q__

meye bırakmak yerine bilmeden busüreci yarıda keser. Yine sorar. "Senibir şeyin rahatsız ettiğini biliyorum.Nedir?" Erkek, "Hiçbir şey," der. Kadınüsteler. "Hiçbir şey değil. Seni üzen birşey var. Neler hissediyorsun?" Erkek:"Bak, ben iyiyim. Beni rahat bırak!"Kadın: "Bana nasıl böyledavranabilirsin? Artık benimle hiçkonuşmaz oldun. Senin neler hissettiğini

nasıl bileceğim? Sen beni sevmiyorsun.Senden uzaklaştığımı hissediyorum." Bunoktada erkek kontrolünü kaybeder vesonradan pişman olacağı şeylersöylemeye başlar. Ejderhası ortaya çıkıpkadını yakar. MARSLILARKONUŞTUĞUNDA

Kadınlar yalnızca, bilmeden erkeğinözel anlarını işgal ettiklerinde değil,onun ifadelerini yanlış

anladıklarında da yanarlar. Şu ifadelergenelde erkeğin ya mağarasına çekilmişbulunduğunun ya da oraya doğru yolaçıktığının belirtileridir. "Sorun nedir?"diye sorulduğunda Marslı kısaca, "Yokbir şey," ya da "Ben iyiyim," diye yanıtverecektir. Bu kısa sinyaller genelde

Venüslü için erkeği rahat bırakmakgerektiğine işaret etmektedir."Sıkıntılıyım ve biraz yalnız kalmayaihtiyacım var," demek yerine erkekleryalnızca susarlar. Aşağıda en sıkrastlanan altı uyarı işaretinin yanısırakadınların bunlara verdiği yanlışkarşılıkları da bulacaksınız:

EN SIK RASTLANAN ALTI KISAUYARI İŞARETİ

Kadın, "Sorun nedir?" diye sorduğunda:

Erkek Şöyle Der

"İyiyim," ya da "Yok bir şey."

"İyiyim," ya da "İyidir."

Kadın Şöyle Yanıtlayabilir

"Bir sorun olduğunu biliyorum.

Nedir?"

"Ama üzgün görünüyorsun.

Konuşalım."

— 80

"Yok bir şey." v

"Her şey yolunda." »Önemli değil."

"Sorun değil."

"Yardım etmek istiyorum. Seni

rahatsız eden bir şeyler olduğunu

biliyorum, Nedir?"

"Emin misin? Sana seve seve

yardım ederim."

"Ama seni üzen bir şey var.

Konuşmamız gerekiyor sanırım."

"Ama bir sorun var. Yardımcıolabilirim."

Erkek yukarki kısa ifadelerden birinikullandığında genelde sessizce kabulgörmek ve rahat bırakılmak istediğinianlatmaya çalışmaktadır. Böyle

zamanlarda yanlış yorumlardan vegereksiz paniklerden kaçınmak içinVenüslüler, Marsça/Venüsçe Sözlük'ebakarlardı. Bunun yardımı olmadankadınlar bu kısa ifadeleri yanlışanlamaktadırlar.

Kadınların erkek, "Ben iyiyim,"dediğinde asıl demek istediğinin, "Beniyiyim, çünkü bunu tek başımahalledebilirim. Yardıma ihtiyacım yok.Lütfen benim için kaygılanmayarak banayardımcı ol. Benim tek. başıma bunuhalledebileceğime güven," olduğunuanlamaları gerekir. Bu çeviri olmadanerkek sıkıntılı

anında, "Ben iyiyim," dediğinde kadınonun üzüntülü olduğunu ya da

sorunlarını inkâr ettiğini sanır. Sorularsorarak ya da kendi görüşünce sorununne olduğunu tartışarak ona yardımcıolmaya çalışır. Erkeğin kısaltılmış birdilde konuştuğunun farkında değildir.Aşağıda sözlükten bazı alıntılarbulacaksınız.

Marsça/Venüsçe Sözlük

"Ben iyiyim"\n Venüsçe çevirisi şudur:"Ben iyiyim, derdimi kendimhalledebilirim. Yardıma ihtiyacım yok,teşekkürler."

Bu çeviri olmadan erkeğin sözleri kadıntarafından şu şekilde algılanabilir:"Derdimi seninle paylaşmakistemiyorum. Senin bana arka çıkacağına

inanmıyorum."

— 81 —

F:/6

"İyiyim" Venüsçe çevirisi şudur:"İyiyim, çünkü sorunumu başarıylaçözüyorum. Yardıma ihtiyacım yok. Eğeryardım istesem söylerim."

Bu çeviri olmadan erkeğin sözleri kadıntarafından şu şekilde algılanabilir: "Olanbitene aldırmıyorum. Bu sorun benimiçin önemli değil. Eğer seni rahatsızediyorsa, bundan bana ne."

"Hiçbir şey"in Venüsçe çevirisi şudur:"Beni rahatsız eden hiçbir şey yok, olsa

da tek başıma halledemeyeceğim birsorun değildir. Lütfen daha fazla sorusorma." Bu çeviri olmadan erkeğinsözleri kadın tarafından şu şekildealgılanabilir: "Beni neyin rahatsızettiğini bilemiyorum. Olanlarıanlayabilmem için bana sorular sormangerekiyor." Bu aşamada kadın aslındayalnız kalmak isteyen erkeğe sorularsormaya başlayarak onu çileden çıkarır.

"Her şey yolunda"nm Venüsçe çevirisişudur: "Bu bir sorun ama sorumlusu sendeğilsin. Ben bunu yalnız başımahalledebilirim. Lütfen daha başkasorular sorarak ya da önerilerdebulunarak düşüncelerimi bölme.Yalnızca hiçbir şey olmamış gibi davran

ki, ben bunları kendi başıma daha rahathalledebileyim." Bu çeviri olmadanerkeğin sözleri kadın tarafından şuşekilde algılanabilir: "Böyle olmasıgerekiyor. Hiçbir şeyin değiştirilmesinegerek yok. Sen beni, ben de seni tacizedebiliriz." Ya da, "Bu seferlik sorunyok, ama unutma ki bunlar hep seninhatan. Bunu bir kez yaptın ancak bir dahaolmasın."

"Önemli değif'm Venüsçe çevirisi şudur:"Önemli değil, çünkü ben işleri yenidenyoluna koyabilirim. Lütfen bu konuyuuzatma. Beni daha da rahatsız ediyorsun.Bu sorunu çözmenin sorumluluğunuüstleniyorum. Bunu çözmek beni mutluediyor."

Bu çeviri olmadan erkeğin sözleri kadıntarafından şu şekilde algılanabilir:"Pireyi deve yapıyorsun. Seni neyinkaygılandırdığı önemli değil. Aşırı tepkigösterme."

— 82 —

• "Sorun değiP'in Venüsçe çevirisişudur: "Bunu yapmakta ya da bu sorunuçözmekte bir güçlük yok. Sana buarmağanı vermek benim için zevktir."

Bu çeviri olmadan erkeğin sözleri kadıntarafından şu şekilde algılanabilir: "Bubir sorun bile değil. Neden yardımönererek olayı büyütüyorsun?" Kadın ozaman bunun neden sorun olduğunuanlatmaya girişir.

Bu Marsça/Venüsçe Sözlük'ü kullanmak,erkekler bir şeyi kısaltaraksöylediklerinde gerçekte ne demekistediklerini kadınların anlamalarınayardımcı olacaktır. Zaman zamanerkeğin söylediği, kadının sandığının tamtersidir.

ERKEK MAĞARASINAÇEKİLDİĞİNDE NE YAPMALI

Seminerlerimde mağaraları veejderhaları anlattığımda, kadınlarerkeklerin mağaralarında geçirdiklerizamanı nasıl kısaltabilecekierinisorarlar. Bu aşamada soruyu erkeklereyöneltirim, onlar da genelde kadınlarkendilerini dışarı çıkmaya ne kadarzorlarlarsa, dışarı çıkmanın o kadar

uzadığı yanıtını verirler. Erkeklerinsıkça söylediği başka bir söz de şudur:"Eşim mağarada geçirdiğim zamanıonaylamazken dışaı ı çıkmak kolayolmuyor."

Bir erkeğin mağarasına çekildiği içinyanlış yapıyormuş hissine kapılmasınayol açmak, onun dışarı çıkmakistediğinde bile mağarasında kalmasınaneden olur. Erkek mağarasına girdiğindegenelde ya yaralı ya baskı altındadırveya sorununu kendi başına çözmeyeçalışmaktadır. Ona kadınınisteyebileceği desteği vermenin yararıolmaz, tersine verimliliğini azaltır.Mağarasına çekildiğinde erkeğeyardımcı olmanın temelde altı yolu

vardır. (Ona bu tür destek vermekgenelde yalnız geçireceği zamanı dakısaltır.)

— 83 —

Mağarasına Çekilen Erkeğe Ması!Yardımcı Olma!1.

1. Onun yalnız kalma gereksinmesinieleştirmeyin.

2. Çözümler önererek sorunlarınıçözümlemesine yardımcı olmayaçalışmayın. 3. Duyguları hakkındasorular sorarak onu korumayaçalışmayın.

4. Mağaranın kapısının önünde oturup,

dışarı çıkmasını beklemeyin.

5. Onun için kaygılanıp üzülmeyin.

6. Kendi kendinizi mutlu edecek birşeyler yapın.

Eğer "konuşma" ihtiyacı içindeysenizona dışarı çıktığında okuması için birmektup yazın ya da bir dostunuzlakonuşun. Onu kendi doyumunuzun tekaracı haline getirmeyin. Erkek, ensevdiği Venüslünün kendisinegüvenmesini ister. Sorunlarını yalnızbaşına çözebileceğine güven duyulmasıonun onuru, gururu ve kendine saygısıiçin çok önemlidir. Erkek içinkaygılanmamak kadın açısından kolaydeğildir. Birisi için kaygılanmak,

kadının sevgi ve ilgisini ifade etmesininyollarından biridir. Bir kadın içinsevdiği insanın üzgün olması doğrudeğildir. Erkek kuşkusuz kendisi üzgünolduğu için kadından mutlu olmasınıbeklemez, ama onun genelde mutluolmasını ister. Böylece dertlerinden birieksilecektir. Dahası, kadının mutluolması kendisinin sevildiğinihissetmesini sağlayacaktır. Kadın mutluve dertsiz olduğunda erkeğinmağarasından çıkması da daha kolayolur. Gariptir ki, erkekler sevgilerinikaygılanmayarak gösterirler. Erkek şöylesorar: "Takdir edip güvendiğiniz biriiçin nasıl üzülebilirsiniz ki?" Geneldeerkekler birbirlerini desteklerken,"Üzülme, sen üstesinden gelirsin," ya da,

"Bu onların sorunu, senin değil," veya,"Eminim hallolacaktır," gibi sözlerkullanırlar. Erkekler kaygılanmayarak vesorunlarını en aza indirgeyerekbirbirlerini desteklerler. Eşimin dertliolduğunda benden de onun içinkaygılanmamı beklediğini anlamakyıllarımı aldı. Gereksinmelerimizinfarklı olduğunun

84 —

1

bilincine varmadan önce onunkaygılarını pek önemsemezdim. Bu daonu daha fazla üzerdi. Erkek mağarasınaçekildiğinde genelde bir sorunu çözmeyeçalışmaktadır. Eğer bu arada eşi

mutluysa ve ona ihtiyacı yoksa,çıkmadan önce çözümlemesi gerekensorunlarından bir tanesi eksilmiş olur.Eşinin mutlu olduğunu bilmek erkeğemağarasında kendi dertleriyle uğraşmakiçin güç kazandırır. Eşinin dikkatinibaşka yere çekecek ya da onun kendiniiyi hissetmesini sağlayacak her şeyerkeğe yardımcı olacaktır. Bazı örneklergörelim:

Kitap okumak. Bir hanım arkadaşıarayıp sohbet etmek. Günlük tutmak.Alışverişe çıkmak. Dua ya dameditasyon. Bir terapiste gitmek.Yürüyüşe çıkmak. Kendine nefis birikramda bulunmak. Müzik dinlemek.

Bahçede çalışmak.

Spor yapmak.

Masaj yaptırmak.

Kendi kendini geliştirici bantlar

dinlemek.

Köpüklü bir banyo yapmak.

TV ya da video seyretmek.

Marslılar Venüslülerin hoşa gidecek birşeyler yapmalarını da istiyorlardı. Birarkadaşın canı yanarken eğlenmek kolaydeğildi, ama Ve-nüslüler bir yolunubuldular. En sevdikleri Marslının hermağaraya kapanışında alışverişe

çıkmaya ya da zevk aldıkları başkaişlerle uğraşmaya başladılar. Venüslüleralışveriş yapmaya bayılırlar. EşimBonnie de zaman zaman bu yöntemikullanır. Benim mağarama kapandığımıgördüğünde alışverişe çıkar.

Ben kendimi asla Marslı tarafım içinözür dilemek zorunda hissetmem. Eşimkendi başının çaresine bakabildiğindeben de kendimle uğraşmanın birsakıncası olmadığını görür ve mağaramaçekilirim. O, benim geri döndüğümdedaha sevecen olacağımı bilir. Mağaramaçekildiğimde bunun konuşma zamanı

olmadığını öğrenmiştir. Onunlailgilenme belirtileri gösterdiğimdemağaradan çıkmakta olduğumu ve

konuşma zamanının geldiğini anlar.Bazen, "Canın konuşmak istedi— 85 —

ğinde bana haber verir misin?" der. Buşekilde, fazla zorlamadan ve taleptebulunmadan havayı koklar. BİRMARSLIYI DESTEKLEMENİNYOLLARI

Erkekler mağaralarının dışında dagüvenilmek isterler. İstenmeyen tavsiyeve anlayıştan hoşlanmazlar. Kendilerinikanıtlama ihtiya-cındadırlar.Başkalarının yardımı olmadan bir şeyleryapabilmek onlar için bir övünçkaynağıdır. (Kadın içinse, kendisinedestek vereceğine güvendiği bir ilişkiövünç kaynağıdır.) Kadın, "Açıkça

yardım istemediğin sürece sorunlarınüstesinden geleceğine inanıyorum,"dediğinde erkek desteklendiğinihisseder. Erkekleri bu şekildedesteklemeyi öğrenmek başlangıçta çokzor olabilir. Çoğu kadın bir ilişkide,ihtiyaç duyulan şeyleri almanın tekyolunun, erkekleri hata yaptıklarındaeleştirmek ve onlara istenmeyen tavsiye- lerde bulunmak olduğunu sanır.

Erkeklerden destek almayı

bilen bitj anne örnek olmazsa, kadınlardoğrudan destek isteyerek erkeği dahîfazla vermeye teşvik etmeyi akıllarındangeçirmezler. Buna ek olarak, eğer erkekkadının beğenmediği bir biçimdedavranırsa, kadın erkeği yanlış ya da

kötü olarak yargılamadan, davranışınıbeğenmediğini dosdoğru ve açıkçasöyleyebilir.

Bir Erkeği Nasıl Eleştirip TavsiyelerdeBulunmalı

İstenmeyen tavsiye ve eleştirilerleerkekleri nasıl uzaklaştırdıklarınıanlamayan çoğu kadın, bir erkektenistekte bulunmak ve ihtiyaçlarını almaktakendini güçsüz hisseder. Nancyilişkisinden bunalıyordu. "Bir erkeğeeleştirmeden ve ne yapacağınısöylemeden yaklaşmayı hâlâbilmiyorum," diyordu. "Ya sofra adabıfelaketse ve gerçekten çok çok kötügiyiniyorsa? Ya aslında hoş bir adamolduğu halde, insanların onu ukalanın

teki olarak görmelerine neden olacakbiçimde davranıyor ve başkalarıylailişkilerinde sorunlar yaşıyorsa? Neyapmam gerekir? Ona ne söylersemsöyleyeyim, kızıyor ve beni dikkatealmıyor."

Bunun yanıtı, erkek istemedikçekesinlikle onu eleştirmemesi vetavsiyede bulunmamasıdır. Bunun yerineonu olduğu gibi kabul etmeyidenemelidir. Erkeğin ders dinlemeyedeğil, buna ihtiyacı vardır. Onunkendisini kabullendiğini hissettikçe,neler düşündüğünü de sormayabaşlayacaktır. Öte yandan, kendisinindeğişmesinin beklendiğini hissederse,kadına düşüncesini sormayacaktır.

Özellikle yakın bir ilişkide erkekler,açılıp yardım istemeden önce kendilerinigüvende hissetmek isterler. Kadın eşinindeğişip gelişeceğine sabırlagüvenmesinin yanısıra, kendi istek vegereksinmelerini elde edemezse,duygularını paylaşmalı ve taleptebulunmalıdır (yine eleştirmeden vetavsiyelerde bulunmadan). Bu, incelik veyaratıcılık isteyen bir sanattır. Olası dörtyaklaşım şöyledir: 1. Kadın erkeğe nasılgiyinilmesi gerektiği üzerine bir dersvermeden, onun giyim tarzınıbeğenmediğini söyleyebilir. Erkekgiyinirken, "O gömleği sanayakıştırmıyorum. Bu gece bir başkasınıgiyer misin?" diyebilir. Eğer erkek busözlerden alınırsa, onun hislerine saygı

gösterip özür dilemesi gerekir. "Özürdilerim, sana nasıl giyinmen gerektiğinisöylemek istememiştim," demelidir. 2.Eğer erkek duyarlı biriyse, kadın birbaşka zaman konuşmayı deneyebilir."Yeşil pantolonunla giydiğin o mavigömlek var ya. . O ikisi bence uyumluolmuyor. Gömleği gri pantolonunlagiymeyi bir dener misin?" diyebilir.

3. Kadın doğrudan doğruya, "Bir günsenin için alışveriş yapma-, ma izinverir misin?" diye sorabilir.

"Senin için bir kıyafet seçmeyiistiyorum." Eğer erkek hayır derse, onunkendisine annelik taşlanmasını

istemediği açıktır. Evet derse, kadın

daha fazla tavsiyede bulunmaktankaçınmalıdır. Onun duyarlı

olduğu konuları unutmamalıdır.

4. Kadın, "Seninle konuşmak istediğimbir şey var, ama hasıl söyleyeceğimibilemiyorum," diyebilir.

"Seni rahatsız etmek istemiyorum, amalütfen dinleyip bana bunu nasılsöyleyebileceğim konusunda bir fikirverir misin?" Bu, erkeğin kendini şokahazırlamasına yardımcı olur, sonradanişin o kadar da önemli olmadığınıanlayınca neşelenir.

— 87 —

Bir başka örneği eie aiaiım. Kadınerkeğin masa adabından hoşlanmıyorsa,."Çatal bıçak kullanır mısın?" ya da,"Bardağından içer misin?" diyebilir.Ancak, eğer başkalarının yanındaysanızhiçbir şey söylememek, hattagörmezlikten gelmek en iyisidir. Birbaşka gün, "Çocukların yanında lütfençatal bıçak kullanır mısın?" ya da,"Ellerinle yemek yemenden nefretediyorum. Bu küçük şeylere takıyorum.Lütfen birlikte yemek yerken çatal bıçakkullanır mısın?" deyiverir. Eğer erkeksizi mahcup edecek biçimdedavranıyorsa, duygularınızı paylaşmakiçin yalnız kalmayı bekleyin. Ona yanlışyaptığını ya da

"nasıl davranması gerektiğini"söylemeyin, bunun yerine sevecen vekısa bir biçimde gerçek duygularınızı

paylaşın. "Geçen gece partide o kadarbağırarak konuşmandan hoşlanmadım.Benimle birlikteyken biraz daha alçaksesle konuşmayı dener misin?"diyebilirsiniz. Eğer üzülüp bu sözlerdenhoşlanmazsa, eleştirdiğiniz için özürdileyin. Olumsuz tepki vererek destekisteme sanatı, 9. ve 12. bölümlerdeayrıntılarıyla ele alınmıştır. Buna ekolarak, bu konuşmalar için en iyizamanlar bir sonraki bölümdetartışılacaktır.

Erkeğin Yardıma İhtiyacı Yoksa

Kadın kendisine yardım etmekistediğinde ya da bir sorunu çözmeyekalktığında, erkek fazla üstünedüşüldüğünü hissedebilir. Kadının, onunkendi sorunlarını halledebileceğinegüvenmediğini düşünür. Kendini kontrolaltında hisseder. Eğer kadın onaçocukmuş gibi davranıyorsa, onunkendisini değiştirmek istediğini sanır.

Bütün bunlar erkeğin rahatlatıcı sevgiyegereksinme duymadığı anlamına gelmez.Kadınların erkeklere, istenmeyentavsiyelerde bulunmadan da şefkatgösterebileceklerini anlamaları gerekir.Erkek kadının desteğini bekler, ama buonun sandığı biçimde değildir. Erkeğidüzeltmeye çalışmamak da ona sevgi

göstermenin bir yoludur. Tavsiyelerdebulunmak, o bunu istemişse destek olur.Erkek, ancak kendi başına elinden gelenher şeyi yaptıktan sonra tavsiye ister.Eğer çok

— 88

erkenden ve çok fazla yardım görürse,kendi gücüne olan inancını yitirecek yatembel ya da güvensiz olacaktır.

Erkekler içgüdüsel olarak, özellikleistenmeden tavsiye ve yardımönermeyerek birbirlerini desteklerler.Erkek örneğin bayram sofrasında etikeserken eşi durmadan nasıl yapmasıgerektiğini söylerse, kendisinegüvenilmediği hissine kapılacak; eşine

direnecek ve bildiği gibi yapmayaçalışacaktır. Öte yandan, erkek et keseneşine yardım önerdiğinde kadınsevildiğini ve kendisine ilgigösterildiğini hissedecektir. Kadın eşinebir uzmanın tavsiyelerine uymasınıönerdiğinde erkek alınabilir. Bir kadınınbana eşinin kendisine neden bu kadarkızdığını sorduğunu anımsiyorum.Sevişmeden önce eşine benim zevkliseksin sırları konulu kasetimdenaldıkları notları gözden geçiripgeçirmediğini sormuş. Bunun ona enbüyük hakaret olduğunun farkındadeğildi. Erkek bu kasetleri takdir etsede, karısının benim önerilerime uymasınıhatırlatmasından hiç hoşlanmamıştı.Eşinin, ne yapacağını bildiği konusunda

kendisine güvenmesini istiyordu!

Erkekler güvenilmek isterlerken,kadınlar da şefkat beklerler. Erkekkadına, "Sorun nedir tatlım?" diyesorduğunda kadın onun bu ilgisiylerahatlar. Oysa aynı derecede ilgili birkadın eşine, "Sorun nedir tatlım?" diyesorsa erkek kendini hakarete uğramışhisseder. Eşinin ona güvenmediğinidüşünür. Bir erkeğin yakınlık ve anlayışarasındaki farkı ayırt etmesi çok güçtür.Kendisine acınmasından nefret eder.Kadın, "Seni kırdığım için çoküzgünüm," dediğinde, "Bir şey yok,"deyip onu itecektir. Öte yandan kadın,"Seni kırdığım için üzgünüm"sözcüklerini duymaya bayılır. Erkeğin

onunla gerçekten ilgilendiğini hisseder.Erkeklerin şefkat ve ilgilerini, kadınlarında güvenlerini göstermenin yepyeniyollarını

bulmaları gerekir.

Bir erkeğin yakınlık ve anlayışarasındaki farkı ayırt etmesi çok güçtür.Kendisine acınmasından nefret eder.

— 89

Aşın İlgi Boğar

Bonnie ile yeni evlendiğimde, hafta sonuseminerleri için yola çıkmadan öncekigeceler bana sabah kaçta kalkacağımısorardı. Sonra uçağımın hareket saatini

öğrenirdi. En sonunda da kafadan bazıhesaplar yapıp uçağı yakalamayayetecek zamanım olmadığını söylerdi.Her seferinde bana yardımcı olduğunusanırdı, ama ben bundan rahatsızolurdum. On dört yıldır dünyayı geziphocalık yapıyordum ve daha tek biruçağı bile kaçırmamıştım. Bir sabahevden çıkmadan önce bana, "Biletinyanında mı? Cüzdanını aldın mı? Yeterliparan var mı? Bavula çorap koydun mu?Nerede kalacağını biliyor musun?" gibibir dizi sorular sormaya başladı.Böylece sevgi dolu ilgisini gösterdiğinisanıyordu, oysa ben kendimi güvenilmezhissedip rahatsız oluyordum. Sonunda,onun iyi niyetini takdir ettiğimi, amabana böyle annelik etmesinden

hoşlanmadığımı söyledim. Eğer banaannelik etmek istiyorsa, bunu koşulsuzsevgi ve güvenini göstererek yapmasınıistedim. "Olur da uçağı kaçırırsam bana,'Sana söylemiştim,' deme," dedim.

"Dersimi öğrenip bundan sonra ona göredavranacağıma güven. Eğer diş fırçamıya da traş takımlarımı

unutursam, bırak ben halledeyim.Telefon ettiğimde bunları anlatma bana."Kendisinin isteyebilecekleri yerine,benim isteklerimin farkına vardıktansonra eşimin bana yardımcı olması çokdaha kolaylaştı. Bir Başarı Öyküsü

Bir seferinde ilişkiler üzerine seminervermek üzere çıktığım bir isveç

yolculuğunda, New York'tanCalifomia'yı arayıp Bonnie'yepasaportumu evde bıraktığımı haberverdim. Son derece güze! ve sevgi dolubir biçimde davrandı. Bana sorumlulukkonusunda söylev vermedi. Bunun yerinebir kahkaha attı ve,

"Oh, Tanrım, John," dedi. "Neserüvenler yaşıyorsun. Şimdi neyapacaksın?" Pasaportumu İsveç

Konsolosluğuna fakslamasını istedim vesorun çözüldü. Son derece

— 90 —

yardımcı olmuştu. Bir kez bile benihazırlıklı olma konusunda azaria-mamış,

sorunumu çözdüğüm için benimle gururbile duymuştu.

KÜÇÜK DEĞİŞİKLİKLER YAPMAK

Bir gün çocuklarım benden bir şeyistediklerinde hep, "Sorun değil,"yanıtını verdiğimi farkettim. Bu, benimistediklerini seve seve yapacağımısöyleme biçimimdi. Üvey kızım Julie birgün bana, "Neden hep,

'Sorun değil,1 diyorsun?" diye sordu.Hemen yanıt veremedim. Bir süre sonra,bunun içime yerleşmiş

Marslı âdetlerinden biri olduğunufarkettim. Bu yeni bilinçle artık,"Yapmaktan zevk duyarım," demeye

başladım. Bu ifade benim gizli mesajımıiletiyor ve Venüslü kızıma kuşkusuz çokdaha sevgi dolu geliyordu.

İlişkileri zenginleştirmede, bu örnek çokönemli bir sırrı göstermektedir.Kimliğimizden özveride bulunmadanküçük küçük değişiklikler yapmakolasıdır. Marslılarla Venüslüler için debaşarının sırrı

buydu. Her ikisi de gerçek kimliklerinikurban etmemeye dikkat ederken,ilişkilerinde ufak tefek açılardandeğişiklikler yapmaya hazırdılar. Birkaçbasit cümleyi değiştirerek ya da yeniifadeler oluşturarak ilişkilerini dahafazla sağlamlaştırmayı öğrenmişlerdi.Buradaki en önemli nokta, ilişkilerimizi

zenginleştirmek için ufak tefekdeğişiklikler yapmamız gerektiğiniöğrenmektir. Büyük değişikliklergenellikle gerçekte nasıl olduğumuzunbir ölçüde bastırılmasını gerektirir ki,bu da iyi değildir. Mağarasınaçekildiğinde, onu bekleyen kadına birazgüven vermek, erkeğin doğasını

değiştirmeden yapabileceği ufak birdeğişikliktir. Bunu gerçekleştirebilmekiçin, kadınların kaygılarını

azaltmanın tek yolunun onlaragereksindikleri güveni vermek olduğunukabul etmesi gerekir. Eğer erkek,kadınlarla arasındaki farkı aniamıyorsa,ani sessizliğinin neden endişe

yaratacağını da bilemez. Biraz güvenvererek bu durumu bir ölçüdehafifletebilir.

Öte yandan, eğer kendi farklılığınınbilincinde değilse, mağarasına çekilipkadını üzmemek için bundan toptanvazgeçebilir. Bu çok

___ Q-) _

büyük bir hatadır. İhtiyaç duyduğundamağarasına girmezse (yani kendidoğasını reddederse) huzursuz, aşırıduyarlı, zayıf, pasif ya da zalim olabilir.Daha da kötüsü, neden bu kadar tatsızbiri olduğunun farkına varmaz. Kadınerkeğin mağarasına çekilmesineüzüldüğünde, erkek mağarayı terketmek

yerine ufak tefek birtakım değişikliklerlebu sorunu çözümleyebilir. Kendi gerçekihtiyaçlarını ve Marslı

yapısını inkâr etmesi gerekmez.

VENÜSLÜYE YARDIMCI OLMANINYOLLARI

Daha önce gördüğümüz gibi, erkekmağarasına çekildiğinde ya dasuskunlaştığında, "Bunu biraz düşünmemgerek, lütfen benimle konuşma, gerigeleceğim," demektedir. Kadının bunlaryerine, "Seni sevmiyorum, seniduymuyorum, seni dinlemeyedayanamıyorum, ben gidiyorum ve aslageri gelmeyeceğim!" sözleriniduyabileceğini farket-mez. Bu mesajı

yalanlamak ve ona doğru mesajı vermekiçin iki sihirli sözcüğü söylemeyiöğrenmesi gerekir: "Geri döneceğim."Erkek kendini çektiğinde kadın onunyüksek sesle, "Bunu biraz düşünmemgerek, geri döneceğim," ya da," Birazyalnız kalmam gerek. Geri döneceğim,"demesini çok takdir edecektir. Bu basit"geri döneceğim" sözlerinin ne kadarönemli olduğu hayret vericidir. Kadınlarbu güvenceye bayılırlar. Erkek, kadıniçin bunun ne kadar önemli olduğunuanladığında, ona bu güvenceyi herseferinde vermeyi unutmayacaktır. Eğerbir kadın babası tarafından terkedilmişya da itilmiş-se veya annesi eşitarafından itildiğini hissetmişse, o kadın(çocuk) terkedilmeye karşı daha da

duyarlı olacaktır. Bu nedenle, güvenceistediği için asla kınanmamalıdır.Benzer biçimde, erkek de mağarayaçekilme gereksinmesi nedeniyleeleştirilmemelidir.

Kadın bu güvenceyi İstemesi nedeniylekınanmamaiı, erkek de başını dinlemekistediği için eleştirilmemelidir.

— 92

Kadın geçmişinden pek yaraiı değiise veerkeğin mağarada yalnız başına kalmaihtiyacını anlayabiliyorsa, daha azgüvenceye ihtiyacı olacaktır. Birseminerde bu noktaya değindiğimde birkadının şöyle sorduğunu anımsıyorum:"Eşimin suskunluğuna son derece

duyarlıyım, ama çocukken hiçbir zamankendimi terkedilmiş ya da reddedilmişhissetmedim. Annem hiç babamtarafından itilmedi. Boşandıkları

zaman bile bunu sevgi dolu bir biçimdeyaptılar." Sonra güldü. Kendi kendinenasıl kandırıldığını

farketmişti. Sonra da ağlamaya başladı.

Tabii ki annesi reddedildiğinidüşünmüştü. Tabii ki reddedilmişti.Anne babası boşanmışlardı! Tıpkı annebabası gibi, bu kadın da kendi acılarınıinkâr ediyordu. Boşanmanın bu kadaryaygın olduğu bir devirde erkekleringüvence verme konusunda duyarlıolmaları daha da önem taşımaktadır.

Tıpkı erkeklerin ufak tefek değişiklikleryaparak kadınlara destek olabileceklerigibi, kadınların da aynı şekildedavranmaları

gerekir.

KARŞINIZDAKİNİ SUÇLAMADANİLETİŞİM KURMANIN YOLLARI

Erkek genelde kadının duygularıtarafından saldırıya uğrayıp suçlandığınıhisseder, özellikle de kadın üzgünolduğunda ve bir sorundan söz ettiğinde.Kadınlarla erkekler arasındaki farkıanlamadığından, kadının duygularındansöz etme ihtiyacını kolay kolaykabullenemez. Erkek, yanlış da olsa,kadının duygularından söz etme

nedeninin şu veya bu şekilde bunlardanerkeği sorumlu tutması olduğunudüşünür. Kadın üzgün olduğu ve onunlakonuştuğu için, onu üzenin kendisiolduğu fikrine kapılır, Kadın yakınırken,o suçlandığını sanır.

Çoğu erkek, Venüslülerin dertlerinisevdikleriyle paylaşma ihtiyaçlarınıanlamaz. Biraz çaba harcayarak vefarklılıklarımızın bilincine vararak,kadınlar suçluyor gibi görünmedenduygularını ifade etmeyi öğrenebilirler.Erkeği rahatlatmak için, içlerinidöktükten sonra birkaç sa. (Yi__

niye durup, dinlediği için ona teşekküredebilirler. Kadın, aşağıdaki sözlerdenbazılarını kullanabilir:

* "Bu konuda konuşabildiğim için çokmemnunum."

* "İçimi dökmek çok iyi geliyor."

* "Bu konuda konuşabildiğim için okadar rahatladım ki."

* "Bundan yakınabildiğime memnunum.Kendimi çok daha iyi hissediyorum."

* "Artık içimi döktüm ya, kendimi çokdaha iyi hissediyorum. Teşekkürederim." Bu basit değişiklik, dünyalarkadar fark yaratabilir. Aynı bağlamda,kadın sorunlarını anlatırken, erkeğinonun yaşamını daha kolay ve dahadoyurucu hale getirmek için harcadığı

çabaları da övebilir. Örneğin, eğer iştenyakınıyorsa, zaman zaman eve gelip onubulmanın kendisini ne kadar mutluettiğini dile getirebilir. Ya da evkonusunda bir şikâyeti varsa, eşininçitleri onarmış olmasına ne kadarsevindiğini söyleyebilir.

Sorumluluğu Paylaşmak

Sağlam iletişim her iki tarafın da çabaharcamasını gerektirir. Erkek,sorunlardan yakınmanın karşı

tarafı suçlamak anlamına gelmediğini vekadının yakınmasının genellikle yalnızcaiçini dökme amacını

taşıdığını hatırlamalıdır. Kadın da

yakınırken erkeğini takdir ettiğinibelirtmeyi unutmamalıdır. Örneğin, birazönce eşim gelip bu bölümün nasılgittiğini sordu. "Neredeyse bitiyor,"dedim. "Senin günün nasıl geçti?" "Oh,yapacak o kadar çok iş var ki," dedi."Birlikte hiç zaman geçiremiyoruz."Eskiden olsa, hemen savunmaya geçerve ona birlikte geçirdiğimiz tüm osaatleri anımsatır ya da kitabı

zamanında yetiştirmenin ne kadar önemliolduğunu söylerdim. Bu da yalnızcagerilim yaratmaya yarardı.Farklılıklarımızın bilincinde olan yenibenliğimle eşimin açıkla— 94 —

ma ya da hakiı gösterme değil yalnızcaanlayış ve güvence istediğini anladım.

"Haklısın," dedim.

"Gerçekten de şu aralar çok meşguldük.Gel, kucağıma otur, sana bir sarılayım.Uzun bir gündü." Eşim de bunun üzerine,"Kendimi gerçekten çok iyihissediyorum," dedi. Bu, benim ona dahafazla ilgi göstermek için beklediğimtakdirdi. Daha sonra eşim günündenyakınmaya ve ne kadar yorgun olduğunuanlatmaya başladı. Birkaç dakika sonradurdu. Ben de onun akşam yemeğindenönce biraz dinlenebilmesi için, çocukbakıcısını eve bırakmayı teklif ettim."Sahi mi?" dedi. "Onu evine sen götürürmüsün? Harika olurdu. Sağol!" Bir kezdaha benim kendimi başarılı.bir eş gibihissetmem için gerekli takdir ve kabulü

göstermişti. O yorgun ve bitkinolduğunda bile ben kendimi başarılıgörmüştüm. Kadınlar seslerini duyurmuşolmayı ne kadar takdir ettiklerini erkeğinbildiğini varsaydıklarından, bu takdiridile getirmeye gerek görmezler. Kadınsorunlarından söz ederken erkek hâlâsevilip takdir edildiğinin yinelenmesinibekler. Erkekler çözüm için bir şeyleryapmadıkça sorunlardan çok sıkılırlar.Kadın onu takdir ederek, yalnızcadinlemekle de yardımcı olduğunugösterebilir. Kadın eşine yardımcı

olmak için duygularını bastırmak, hattadeğiştirmek zorunda değildir. Ancak,onları erkeğe kendisini saldırıya uğramışya da suçlanmış hissettirmeyecek

biçimde ifade etmesi gerekir. Birkaçküçük değişiklik büyük fark yaratabilir.

Üç Sihirli Yardım Sözcüğü

Bir erkeğe yardımcı olacak üç sihirlisözcük şunlardır: "Senin hatan değil."Kadın dertlerini dile getirirken zamanzaman durup erkeğe, "Dinlemenigerçekten takdir ediyorum. Sözlerimdensende kusur bulduğum anlamını çıkarma,demek istediğim bu değil. Senin hatanyok," demelidir. Kadın, erkeğin bir sürüsorun duyunca kendini başarısız biri gibihissetmeye başladığını anlayarak,dinleyicisine karşı

duyarlı olmalıdır.

95

Geçen gün kız kardeşim arayıpyaşamakta olduğu güç bir dönemi anlattı.Dinlerken, kız kardeşime destek veripçözüm önermemem gerektiğini aklımdançıkarmıyordum. Yalnızca kendisinidinleyecek birine ihtiyacı vardı. Ondakika kadar "Hmm, ya, ah" gibi seslerçıkararak dinledikten sonra bana,

"Teşekkürler, John," dedi. "Kendimi çokdaha iyi hissediyorum." Benisuçlamadığmı bildiğim için onudinlemek çok daha kolaydı. Birbaşkasını suçluyordu. Eşim mutsuzolduğunda ise kendimi suçlanmış

hissetmek daha kolay olduğundan, onu

dinlemekte zorlanırım. Öte yandan, eşimbeni takdir ederek onu dinlemeyeözendirir, böylece iyi bir dinleyiciolmam daha kolaylaşır. İçinizdenSuçlamak Geldiğinde Ne Yapmalı

Bir erkeği onun hatası olmadığına ya dasuçlanmadığına inandırmak ancak kadınonu gerçekten suçlamıyorsa,eleştirmiyorsa veya kınamıyorsamümkündür. Kadın kendini erkeğisuçlamaktan alıkoyamıyorsa, o halde birbaşkasıyla konuşması daha yerinde olur.Erkekle konuşmak için daha sevecen vesevgi dolu olduğu bir zamanı beklemesigerekir. Öfkesini, bu konuyla ilgisiolmayan ve kendisine ihtiyaç

duyduğu desteği verebilecek biriyle

paylaşması iyi olur. Sonra kendini dahasevecen ve bağışlayıcı

hissedip duygularını paylaşmak üzereerkeğe daha başarılı bir şekildeyaklaşabilir. 11 .bölümde güç

duyguların iletişimini daha ayrıntılıbiçimde ele alacağız.

Suçlamadan Dinlemenin Yolları

Erkek, genelde kadın masum bir biçimdesorunlarından bahsederken onu,kendisini suçlamakla itham eder. Bu,iletişimi engellediği için son dereceyıkıcıdır. Bir kadının, "Tüm yaptığımızçalışmak, çalışmak, çalışmak," dediğiniörnek alalım. "Artık hiç eğlencemiz

kalmadı. O kadar ciddisin ki." Buradaerkek kolaylıkla onun kendisini suçladığıduygusuna kapılabilir. Eğer erkeksuçlandığını hissediyorsa, onun da

— 96 —

eşini suçlayarak, "Beni suçluyormuşşungibi geliyor bana," demesi yerine, "Banaçok ciddi olduğumu ve artık hiçeğlenmediğimizi söylediğinde gücümegidiyor. Yani hepsi benim hatam mıdemek istiyorsun?" demesini öneririm.Buna ek olarak, iletişimi ilerletmek içinona bir çıkış yolu tanıyabilir. "Bu kadarçok çalışmamızın benim hatam olduğunumu söylemek istiyorsun? Bu doğru mu?"diye sorabilir. Ya da, "Hiç

eğlenmediğimizi ve benim çok ciddiolduğumu söylediğinde, bunun tümsuçlusu benmişim demek istediğiniseziyorum. Öyle mi?" diyebilir.

Tüm bu yanıtlar saygılı ve kadına,erkeğin hissetmiş olabileceği herhangibir suçlamayı geri alabilmesine olanaktanıyan karşılıklardır. Kadın, "Oh, hayır,hepsinin senin suçun olduğunu demekistemiyorum," dediğinde büyükolasılıkla erkeğin biraz içirahatlayacaktır. Benim son dereceolumlu bulduğum bir başka yaklaşım,kadının da üzülmeye hakkı olduğunu veiçini döktükten sonra kendini çok dahaiyi hissedeceğini unutmamaktır. Bubilinçlenme, benim de gevşememi ve

üstüme almadan dinlemeyi hatırlamamısağlar. Böylece eşim beni takdir edecekve suçluyor idiyse bile uzatmayacaktır.Dinleme Sanatı

Erkek dinlemeyi ve kadının duygularınıdoğru yorumlamayı öğrendikçe iletişimkolaylaşır. Her sanatta olduğu gibi,dinlemek de alıştırma gerektirir. Her güneve geldiğimde genelde Bonnie'yi bulupgününün nasıl geçtiğini sorar ve dinlemealıştırması yaparım. Eğer eşimin moralibozuksa ya da kötü bir gün geçirmişse,önce bundan beni sorumlu tuttuğunu,dolayısıyla beni suçladığını düşünürüm.Bu noktada göstereceğim en doğrudavranış, bunları üstüme alınmamak, onuyanlış anlamamaktır. Bunu da farklı

dillerden konuştuğumuzu kendimesürekli hatırlatarak beceririm. "Dahadaha ne oldu?" diye sorarken, onurahatsız eden başka birçok şey olduğunuöğrenirim. Yavaş yavaş onundertlerinden yalnız benim sorumluolmadığımı anlarım. Bir süre sonra,eşim benim dinlememi takdir ederkenminnettar ve sevecen oluverir.

— 97

F:/7

Dinlemek, alıştırma yapılması gerekenönemli bir beceri olmakla biVlikte, bazıgünler erkekler eşlerinin sözlerini doğruyorumlayamaya-cak kadar duyarlı ya dayorgun olurlar. Böyle zamanlarda erkek

dinlemeyi denememeiidir bile. Bununyerine, "Bu benim için çok uygun birzaman değil. Sonra konuşalım,"diyebilir. Bazen kadın konuşmayabaşlayana dek erkek dinleyerneyeceğinifarketmez. Eğer dinlerken çoksinirlenirse, devam etmeyeçalışmamalıdır. Bunun ne erkeğe, ne dekadına bir yararı olur. Buradasöylenecek en uygun şey şudur: "Senidinlemeyi gerçekten istiyorum, ama şuanda bu çok zor. Sanırım bu sözlerinidüşünmem için biraz zaman gerekiyor."Bonnie ile ben farklılıklarımızı kabuledip birbirimizin gereksinmelerine saygıduyacak şekilde iletişim kurmayıöğreneli beri evliliğimiz çok dahakolaylaştı. Ben aynı değişimi binlerce

biîey ve çiftte de gördüm.

İletişim, insanların doğalarında bulunanfarklılıklara saygı ve kabullenmeyiiçerdiğinde ilişkiler de kalıcı

olmaktadır. Yanlış anlaşılmalarolduğunda, farklı dillerde konuştuğunuzuhatırlayıp eşinizin gerçekten ne demekistediğini anlamak için zaman ayırın. Bu,alıştırma yapmak gerektirse de, sonucakesinlikle değmektedir.

Altıncı Bölüm ERKEKLER LASİİKŞERİT GİBİDİR

Erkekler lastik şerit gibidir. Bir yerekadar gerilip sonra yeniden eskihallerini alırlar. Erkeklerin samimiyet

döngülerini anlamak için en iyi benzetmelastik bir şerittir. Bu döngüyakınlaşmayı, sonra uzaklaşmayı, sonrayeniden yakınlaşmayı içerir.

Çoğu kadın, erkeğin kadını sevdiğindedaha fazla yakınlaşmadan önce bellizamanlarda kendini çekme ihtiyacıduyduğunu farkettiğinde şaşırır. Erkekleriçgüdüsel olarak bu kendilerini çekmedürtüsünü

hissederler. Bu bir karar ya da seçimdeğildir. Yalnızca olan bir şeydir. Neerkeğin, ne de kadının suçudur. Doğalbir döngüdür bu.

Bir erkek bir İcadını sevdiğinde, dahafazla yakınlaşmadan önce belli

zamanlarda kendini geri çekme gereğihisseder.

Genelde bir kadın kendini çok farklınedenlerle çektiğinden, kadınlarerkeklerin bu çekilmesini yanlış

anlarlar. Kadın, duygularını erkeğinanlayacağına güvenmediğinde,geçmişinde incinmiş olup bir kez dahaincinmekten korktuğunda ya da erkekyanlış bir şey yaparak kadınıdüşkırıklığına uğrattığında kendiniçeker. Erkek de bu nedenlerden dolayıgeri çekilebilir, ama kadın yanlış bir şeyyapmamış olsa da çekilecektir. Kadınısevip güvenebilir ama birdenbirekendini çeker. Tıpkı gerilmiş bir lastikşerit gibi, kendini uzaklaştıracak, sonra

da yine kendiliğinden yaklaşacaktır.

— 99 —

Erkek, bağımsızlık ve özerklikgereksinmelerini karşılamak içinuzaklaşır. Yeterince uzaklaştıktan sonrahemen yine yaklaşacaktır. Çünküuzaklaştığı zaman sevgiye ve yakınlığaduyduğu ihtiyacı yeniden hissedecektir.Otomatik olarak, sevgisini vermeye vegereksindiği sevgiyi almaya daha çokistekli olacaktır. Erkek geri geldiğindeilişkiyi uzaklaşmadan önceki yakınlıkçizgisinden devam ettirir. Yeni birısınma dönemine gerek görmez.

ERKEKLER HAKKINDA HERKADININ BİLMESİ GEREKENLER

Erkeklerin bu yakınlaşma-uzaklaşmadöngüsü anlaşıldığı takdirde ilişkilerizenginleştirir, ama yanlış

anlaşıldığında da gereksiz sorunlaraneden olur. Bir örneğe bakalım:

Maggie sıkıntılı, endişeli ve kafasıkarışmış bir haldeydi. Erkek arkadaşıJeff'le altı aydır çıkıyorlardı. Her şeyson derece romantikti. Sonra, görünürdehiçbir neden olmadan Jeff duygusalolarak kendini çekmeye başladı. Maggiebunun nedenini anlayamıyordu. Banaşöyle dedi: "Bir an son dereceilgiliyken, birden benimle konuşmak bileistemiyordu. Onu geri kazanmak için herşeyi denedim, ama bu, işleri daha dabozmaktan başka bir şeye yaramadı. O

kadar uzak görünüyor ki. Ne yanlışyaptığımı bilmiyorum. Ben o kadar kötübiri miyim?"

Jeff uzaklaştığında, Maggie bunu üstünealınmıştı. Bu çok yaygın bir tepkidir.Yanlış bir şey yaptığını

düşünüp kendini suçluyordu. İşleriyeniden "yoluna koymayı" istiyor, amaJeff'e yakınlaşmaya çalıştıkça obüsbütün uzaklaşıyordu. Seminerimekatıldıktan sonra Maggie'nin içirahatladı. Endişe ve şüpheleri silinipgidiverdi. En önemlisi, kendinisuçlamayı bıraktı. Jeff'in uzaklaşmasınınkendi hatası olmadığını

anladı. Dahası, onun neden uzaklaştığını

ve bununla nasıl başa çıkmak gerektiğinide öğrendi. Aylar sonra bir başkaseminerde Jeff, Maggie'nin öğrendikleriiçin bana teşekkür etti. Artıknişanlanmışlardı. Maggie erkeklerhakkında pek az kadının bildiği bir sırrıkeşfetmişti. Maggie, Jeff uzaklaşmayaçalışırken ona yakınlaşmak için uğ—100 —

rastıkça, onun kendini yeterince geripsonra geri gelmesine engel olduğunufarketmişti. Jeff'in peşinden koşarak,onun kendisine ihtiyacı olduğunu vebirlikte olmak istediğini hissetmesineengel oluyordu. Bunu her ilişkideyaptığını da farketmişti. Bilmeden çokönemli bir döngüyü engelliyordu.

Samimiyeti sürdürmeye çalışarak bunatümden engel oluyordu.

Erkek Birdenbire Nasıl Değişir

Eğer erkek kendini çekme fırsatınıbulamazsa, güçlü yakınlaşma arzusunuda asla hissedemez. Kadınların süreklisamimiyette ısrar etmeleri halinde,eşlerinin büyük olasılıkla kaçıpkendilerini uzaklaştırmayaçalışacaklarını, sevgi açlıklarını aslahissedemeyeceklerini bilmeleri gerekir.Seminerlerimde bunu kocaman bir lastikşeritle gösteriyorum. Elinizde lastik birşerit tuttuğunuzu farzedin. Şimdi sağadoğru çekerek lastik şeridi germeyebaşlayın. Diyelim ki, şerit otuz beşsantim kadar gerilebiliyor. Sonuna kadar

gerildiğinde artık gidebileceği tek yertam aksi yöndür. Dönüşü de epeycegüçlü ve enerji yüklü olur. Benzerbiçimde, bir erkek de uzaklaşabildiğikadar uzaklaştığında güç

ve enerji yüklü olarak dönecektir.Sınırının sonuna kadar çekildikten sonrabir değişim geçirmeye başlar. Bütündavranışları değişir. Eskiden eşinealdırmayan ya da ilgi göstermeyen biradamken, birdenbire onsuz yaşayamazolur. Artık yine yakınlık ihtiyacınıhissediyordur. Sevme ve sevilme arzusuyeniden uyandığı için, gücü yerinegelmiştir.

Kadınlar bir kez uzaklaştıktan sonra

yeniden yakınlaşmak için epey çabaharcamak zorunda olduklarından, buolguyu genellikle şaşkınlıkla karşılarlar.Kadın, erkeğin bu bakımdan ne kadarfarklı

olduğunu anlamazsa, onun aniyakınlaşma arzusuna güvenmeyip onuuzaklaştırabilir. Erkeklerin de bu farkıanlaması gerekir. Erkek geri geldiğinde,kadın ona yeniden açılmadan öncegenelde biraz zamana ve konuşmayagereksinme duyar. Erkek, kadının aynıyakınlık düzeyine

— 101 —

gelmek için daha fazla zamana ihtiyacıolduğunu anlarsa bu geçiş daha rahat

olabilir. Aradaki farklılık anlaşılmadığıtakdirde, biri bıraktığı yerden devamedebilirken diğeri edemez ve erkeksabrını

yitirebilir.

Erkekler Neden Uzaklaşırlar

Erkekler yakınlık gereksinmelerinikarşıladıktan sonra kendi özerklik vebağımsızlık ihtiyaçlarını

hissetmeye başlarlar. Otomatik olarak, ouzaklaşırken kadın da paniğe kapılmayabaşlar. Kadının bilmediği, erkeğinuzaklaşıp kendi özerklik gereksinmesinikarşıladıktan sonra birdenbire yenidenyakın olmak isteyeceğidir. Erkek

yakınlık ve özerklik ihtiyaçları arasındagidip gelir. Erkek yakınlık ve özerklikihtiyaçları arasında gidip gelir.

Örneğin, ilişkilerinin başlangıcında Jeffgüçlü ve istekliydi. Lastik şeridi sonunakadar gerilmişti. Maggie'yi etkilemek,memnun etmek, onunla yakınlaşmakistiyordu. Bunu başardıkça Maggie deyakınlaşmak istemeye başladı. Maggiekalbini ona açtıkça Jeff daha çokyakınlaştı. İyice samimi olduklarındaJeff kendini harika hissediyordu.

Ancak, kısa bir süre sonra bir değişimgörüldü. Lastik şeride olanlarıdüşünelim. Şerit gevşemiş, gücü vegerginliği kaybolmuştur. Artık hiçbirhareket yoktur. Yakın olduktan sonra

erkeğin arzularının başına gelen de iştebudur. Yakınlığı bir erkek için tatminedici olsa da, kaçınılmaz olarak bir içdeğişim yaşaması gerekecektir.Samimiyet açlığını geçici olarak tatminettiği için şimdi bağımsız olma açlığı

duymaktadır. Bu başkasına ihtiyacıolmak yetmiştir artık. Kendini aşırıbağlanmış hissedebilir ve nedenuzaklaşma ihtiyacında olduğunu dabilmeyebilir.

Kadınlar Neden Paniğe Kapılır

Jeff içgüdüsel olarak, Maggie'ye (ya dakendine) herhangi bir açıklamayapmadan uzaklaşırken, Maggie bunakorkuyla tepki verir.

— 102 —

paniğe kapılıp onun peşinden koşmayabaşlar. Yanlış bir şey yapıp onusoğuttuğunu düşünür. Onun yenidenyakınlık kurmayı beklediğini sanır. Aslageri dönmeyeceğinden korkar. Daha dakötüsü, Jeff'i neyin uzaklaştırdığınıbilmediğinden, kendini onu geri kazanmakonusunda yetersiz hisseder. Bununyalnızca yakınlık döngüsünün bir parçasıolduğunu bilmemektedir. Ona sorunun neolduğunu sorduğunda açık bir yanıtalamaz, Jeff bu konuda konuşmakistememektedir. Yalnızca kendini dahada uzaklaştırmaya devam eder.

Erkeklerle Kadınlar SevgilerindenNeden Kuşku Duyarlar

Bu döngüyü bilirsek, erkeklerlekadınların sevgilerinden neden kuşkuduyduklarını anlamamız kolaylaşır.Maggie, Jeff'in ihtirasını yenidenbulmasına engel olduğunu anlayamadığıiçin, onun artık kendisini sevmediğinisanabiliyordu. Kendini uzaklaştırmaşansı olmasa Jeff arzusunu veyakınlaşma isteğini yitirecekti.Kolaylıkla artık Maggie'yi sevmediğinidüşünebilirdi. Maggie, Jeff'in kendinezaman ayırmasına izin vermeyiöğrendikten sonra, onun geri döndüğünükeşfetti. O geri çekildiğinde peşindenkoşmamayı öğrendi. Her seferinde deJeff geri geldi. Bu sürece olan güveniartarken, paniğe kapılmaması da

kolaylaştı. Artık Jeff uzaklaştığında neonun peşinden koşuyor, ne de yanlış birşey yaptığını düşünüyordu. Jeff'in buhuyunu kabul ediyordu. O dönemlerdeJeff'i ne kadar kabullenirse, kocasınındönüşü de o kadar çabuk oluyorda Jeffkendi değişen duygu ve gereksinmelerinianlamaya başlarken, sevgisine daha dagüvenir oldu. Artık bağlanabilecekti.Maggie ile Jeff'in başarılarının sırrı

erkeklerin lastik şeritler gibi olduklarınıanlayıp kabul etmelerindeydi.KADINLAR ERKEKLERİ NASILYANLIŞ ANLARLAR

Erkeklerin neden lastik şeritlerebenzediğini anlamadan, kadınlarınerkeğin tepkilerini yanliş anlamaları

çok kolaydır. Çok sık görülen

— 103 —

bir yanlış anlama, kadın, "Konuşalım,"dediğinde ve erkek hemen kendiniduygusal olarak çektiğinde yaşanır.Genelde şu yakınmayı duyarım: "Herkonuşmak istediğimde kendini çekiyor.Bana aldırmadığını

hissediyorum." Kadın, yanlış da olsa,eşinin onunla hiçbir zaman konuşmakistemediği sonucuna varmıştır. Bu lastikşerit benzetmesi, erkeğin nasıl eşine çokönem verirken birdenbire kendiniçekebildiğini de açıklar. Erkekuzaklaştığında bunun nedeni konuşmak

istemiyor olması değildir. Sadece birazbaşını

dinlemeye ihtiyacı vardır; yalnızcakendiyle olup başka hiç kimsedensorumlu olmamak istemektedir. Bu, onunkendi kendisiyle ilgilenmesininzamanıdır. Döndüğündekonuşabilecektir. Erkek, eşiyle ilişkiyegirerek bir ölçüde "kendisi olma"yıyitirir. Eşinin gereksinmelerini,sorunlarını, istek ve duygularını

hissederek benlik bilinciyle bağlantısınıkaybedebilir. Geri çekilmesi ona kendikişisel sınırlarını koyma ve kendikendine yeterli olma ihtiyacını karşılamaolanağını verir.

Erkek, eşiyle ilişkiye girerek bir ölçüde"kendisi olma"yı yitirir. Ancak bazıerkekler bu geri çekilmeyi oldukça farklıtanımlarlar. Bu onlar için yalnızca"Biraz nefes almaya ihtiyacım var," yada "Başımı dinlemeliyim," duygusudur.Nasıl tanımlanırsa tanımlansın, erkekkendini çektiğinde, bir süre için başınıdinlemek konusunda geçerli birgereksinmesini karşılıyor demektir.Tıpkı bilinçli olarak aç kalmamaya kararvermediğimiz gibi, erkek de kendiniçekmeye karar vermez. Bu İçgüdüsel birdürtüdür. Ancak çok yakınlaştıktan sonrakendi kendinin sahibi olma duygusunukaybetmeye başlar. Bu noktada kendikendine yetme ihtiyacını hisseder veuzaklaşmaya başlar. Kadınlar bu süreci

anlarlarsa, erkeğin uzaklaşmasını dadoğru yorumlayabilirler. KadınlarYaklaştığında Erkekler Neden GeriÇekilirler

Çoğu kadına göre, erkek tam da onunkonuşma ve yakınlaşma ihtiyacındaolduğu bir anda uzaklaşır. Bunun ikinedeni vardır:

— 104 —

1. Kadın bilinçaltında, erkeğin kendinitam olarak ne zaman geri çektiğinihissedip o zamanlarda yeniden yakınilişki kurmak isteyecek ve, "Konuşalım,"diyecektir. Erkek uzaklaşırken, kadın dayanlışlıkla onun konuşmak istemediğiniya da artık kendisine aldırmadığını

sanacaktır. 2, Kadının açılıp derin vemahrem duygularını paylaşması daerkekte kendini çekme arzusuuyandırabilir. Erkeğin alarm zillerininçalmasından önce katlanabileceğisamimiyet ölçüsü bellidir veuzaklaşarak dengesini koruma zamanınıngeldiğini söyler. En mahrem dakikalardaerkek aniden otomatik olarak kendiniçekmeye başlayabilir.

Kadının, erkeğin kendini çekmesineanlam vermesi çok güçtür, çünkügenelde bu uzaklaşmayı onun yaptığı yada söylediği bir şey başlatmaktadır.Çoğunlukla kadın bir şeyler hakkındaduygulu konuşmaya başladığında erkekde bu uzaklaşma dürtüsünü duymaya

başlar. Bunun nedeni duyguların erkeğiyakınlaştınp samimiyet yaratması,erkeğin de fazla yakınlaştığında otomatikolarak kendini çekmeyi istemesidir.Kadının duygularını dinlemek istemediğiiçin uzaklaşmamıştır. Samimiyetdöngüsünün bir başka aşamasında,kendisi de yakınlaşma ihtiyacıiçindeyken, uzaklaşmasına neden olan buduygular onu yaklaştıracaktır. Erkeğinuzaklaşmasını başlatan, kadının nesöylediği değil, ne zaman söylediğidir.ERKEKLE NE ZAMAN KONUŞMALI

Erkek uzaklaşmaya başlamışkenkonuşmanın ya da yakınlaşmayaçalışmanın sırası değildir. Bırakıngitsin. Bir süre sonra dönecektir. Sevgi

dolu görünecek ve sanki hiçbir şeyolmamış gibi davranacaktır. Konuşmanınzamanı işte budur. Altın devrinde erkeksamimiyet arar ve konuşulmaya dahazırdır. Genellikle konuşmalarıkadınlar başlatmazlar. Bunun en sıkrastlanan üç nedeni vardır: 105

1. Kadın konuşmaya korkmaktadır,çünkü son kez konuşmaya başladığındaerkek ondan uzaklaşmıştır. Yanlışlıklaonun aldırmadığına ve dinlemekistemediğine hükmetmiştir. 2. Kadın,erkeğin kendisine kızdığındankaygılanmakta ve onun kendiduygularıyla ilgili bir konuşmabaşlatmasını beklemektedir. Eğer anidenondan uzaklaşacak olursa, bir daha

iletişim kurmadan önce olanlar hakkındakonuşması gerekeceğini de bilmektedir.Kadın, erkeğin dertlendiği konularhakkında konuşmayı açmasını bekler.Öte yandan erkek de dertliolmadığından, bu duyguları hakkındakonuşamaz. 3. Kadının söyleyecek okadar çok şeyi vardır ki, kabalık edipöylece konuşmaya başlamakistememektedir. Kibarlık olsun diye,kendi düşünce ve duygularından sözetmek yerine erkeğe onun düşünce veduygularını sorma hatasını işler.-Erkeğinsöyleyecek bir şeyi yoksa, kadın onunkendisiyle konuşmak istemediğisonucuna varır.

Erkeğin neden konuşmadığı konusundaki

tüm bu yanlış kanılar birarayageldiğinde kadınların erkekleresinirlenmesine şaşırmamak gerekir.

ERKEĞİ KONUŞTURMANINYOLLARI

Kadın konuşmak istediğinde ya dayakınlaşma ihtiyacı duyduğunda,konuşmanın başlatılmasını erkektenbeklememelidir. Kocasının söyleyecekpek az şeyi bile olsa, kadın konuşmayıbaşlatmak için ilk . önce paylaşmagirişiminde bulunma ihtiyacı hisseder.Eşinin dinlediğini görüp onu takdirettikçe, kocasının da giderek anlatacakdaha çok şeyi olacaktır.

Erkek kadınla konuşmaya çok açık olsa

da, başlangıçta anlatacak bir şeyleriolmayabilir. Kadınların Marslılarhakkında bilmedikleri bir şey de, onlarınkonuşmak için bir nedenlerinin olmasıgerektiğidir. Yalnızca paylaşmak içinkonuşmazlar. Ancak, kadın bir sürekonuştuktan sonra, erkek de açılacak vekadının söyledikleri hakkındakidüşüncelerini paylaşacaktır. Örneğin,eğer kadın gün boyunca yaşadığı

— 106 —

zorluklardan söz ediyorsa, erkek dekendi gününün zorluklarını onunlapaylaşabilir, böylece birbirlerinianlayabilirler. Eğer kadın çocuklarlailgili duygularından bahsediyorsa, erkekde o konudaki duygularını

açabilir. Kadın içini dökerken, erkeksuçlandığını ya da baskı altındakaldığını hissetmezse, yavaş yavaş

açılmaya başlayacaktır.

Kadınlar Erkekleri Konuşmaya NasılZorlar

Düşüncelerini paylaşan bir kadın doğalolarak erkeği konuşmaya teşvik eder.Ama erkek konuşmasının beklendiğinihissettiğinde aklına hiçbir şey gelmez.Söyleyecek hiçbir şeyi yoktur. Anlatacakbir şeyi olsa bile, kadının beklentisinihissettiğinden konuşmamaktadirenecektir. Kadının ısrarlakonuşmasını

istemesi, onu sorgulaması erkeğe zorzamanlar yaşatır ve uzaklaşmasına nedenolur. Kadınlar yanlışlıkla erkeklerin"konuşmaya ihtiyaçları olduğunu", bunedenle de konuşmaları "gerektiğini"varsayarlar. Onların Mars kökenliolduklarını ve o kadar konuşma ihtiyacıduymadıklarını unuturlar. Erkekkonuşmadıkça kadın kendisinisevmediğini bile düşünebilir.Konuşmadığı için bir erkeği reddetmek,onun söyleyecek hiçbir şeybulamamasını garantilemek demektir.

Erkek olduğu gibi kabul edilmeyi bekler,ancak sonra yavaş yavaş açılır. Kadındaha fazla konuşmasını

istediğinde ya da kendini geri çektiği

için ona kızdığında, erkek olduğu gibikabullenilmediğini hisseder. Paylaşmayıve içini dökmeyi öğrenmeden önceoldukça fazla uzaklaşmaya ihtiyacı olanbir erkek, önce dinlemek zorundadır.Dinlediği için takdir edilmesi gerekir.Ancak ondan sonra anlatmayabaşlayacaktır. Erkekle KonuşmaBaşlatmanın Yolları

Kadın erkeği konuşmaya zorladıkça,erkek de direnecektir. Onu doğrudankonuşturmaya çalışmak, özellikle deuzaklaşma dönemlerinde, iyi biryaklaşım değildir. Onu nasılkonuşturabileceğini düşünmek yerine,"Eşimle nasıl daha yakın, açık olabilirve daha kolay iletişim kurabilirim?"

sorusuna yanıt aranmalıdır. Eğer kadınilişkide daha fazla konuşma ihtiyacınıduyuyorsa, ki çoğu kadın bunu duyar,iletişimi artırabilir. Ancak eşinin kimizaman konuşmaya hazır olmayacağını,kimi zaman da içgüdüsel olarak kendiniçekeceğini kabullenmeli; hatta böyle birdavranışın bazen ortaya çıkacağınıbilerek kendini buna hazırlamaolgunluğunu göstermelidir.

Erkek hazır olduğu zamanlarda ona yirmiçeşit soru sorup konuşmasını istemekyerine, yalnızca dinlese bile erkeğinitakdir ettiğini belirtmelidir. Başlangıçtaonun konuşmasını beklemediğinibelirtebilir. Örneğin, Maggie, "Jeff, benibiraz dinleyebilir misin?" diyebilir. "Zor

bir gün geçirdim ve biraz konuşmakistiyorum. Kendimi çok daha iyihissedeceğim:" Birkaç dakika kadarkonuştuktan sonra da duraklayıp, "Beniböyle dinlemeni çok takdir ediyorum,benim için çok şey ifade ediyor,"diyebilir. Bu takdir, erkeği daha da fazladinlemeye teşvik

eder.

Takdir ve teşvik olmadan erkek"dinlerken" "hiçbir şey yapmadığını"düşünerek ilgisini kaybedebilir.Dinliyor olmasının kadın için ne kadardeğerli olduğunu farketmez. Ancak çoğukadın, içgüdüsel olarak dinlemenin nekadar önemli olduğunu bilmektedir. Birerkeğin bunu kendiliğinden bilmesini

beklemek, ondan kadın olmasını istemekgibi bir şeydir. Neyse ki, bir kadınıdinledikleri için takdir edildikten sonraerkekler konuşmanın değerine saygıgöstermeyi öğrenirler.

ERKEK KONUŞMAZSA

Sandra ile Larry yirmi yıllık evliydiler,Sandra boşanmak, Larry ise işleri yolunakoymak istiyordu. Sandra, "Evli kalmakistediğini nasıl söyleyebilir?" diyordu."Beni sevmiyor. Hiçbir şey hissetmiyor.Onun konuşmasına ihtiyaç duyduğumzamanlarda yürüyüp gidiyor. Soğuk vekalpsiz biri. Yirmi yıldır duygularınıbastırıyor. Onu bağışlamak iste—108 —

miyorum. Bu evliliği de

sürdürmeyeceğim. Onun açılıpduygularını paylaşmasını beklemektenyoruldum artık."

Sandra sorunlarına kendisinin nasılkatkıda bulunduğunun farkında değildi.Hepsinin kocasının hatası

olduğunu düşünüyordu. Aralarındakiyakınlığı ve iletişimi geliştirmek içinelinden gelen her şeyi yaptığını

sanıyordu, ama eşi yirmi yıl boyunca onadirenmişti. Seminerde erkekler ve lastikşeritler hakkında anlatılanları duyduktansonra gözyaşlarına boğularak kocasınıbağışladı. "Onun" sorununun aslında

"onların" sorunu olduğunu anlamıştı. Bu

soruna kendisinin de nasıl katkıdabulunduğunu görmüştü.

"Evliliğimizin ilk yılında içimi döküpduygularımı dile.getirirken onun kalkıpgittiğini hatırlıyorum," diyordu. "Benisevmediğini düşünürdüm. Bu birkaç kezolduktan sonra umudu kestim. Bir dahaacı

çekmek istemiyordum. Bir başkaseferinde benim duygularımıdinleyebileceğinden haberim yoktu. Onahiç şans vermedim. Benden önce onunaçılmasını bekledim."

Tek Taraflı Konuşmalar

Sandra'nın konuşmaları genellikle tek

taraflıydı. Önce bir dizi soru sorarakeşinin ilgisini çekmeye çalışıyordu.Sonra, asıl konuşmak istediklerinipaylaşmadan önce eşinin verdiği kısakısa yanıtlara kızmaya başlıyordu. Ensonunda duygularını paylaştığında, sonuçhep aynıydı. Eşinin daha açık, dahapaylaşmacı olmadığından yakınıyordu.Tek taraflı bir konuşma şöylegelişebilir: SANDRA: Günün nasılgeçti?

LARRY: İyi.

SANDRA: Neler oldu?

LARRY: Her zamanki şeyler.

SANDRA: Bu hafta sonu ne yapmak

istiyorsun?

LARRY: Farketmez. Sen ne istiyorsun?

SANDRA: Arkadaşlarımızı davetetmemizi ister misin?

— 109 —

LARRY: Bilmem. . TV programınınnerede olduğunu biliyor

musun?

SANDRA: (Üzgün) Neden benimlekonuşmuyorsun? LARRY: (Suskun)SANDRA: Beni seviyor musun?LARRY: Tabii ki seni seviyorum.Seninle evlendim. SANDRA: Beni nasıl

sevdin ki? Artık hiç

konuşmuyoruz. Nasıl

orada öyle hiçbir şey söylemedenoturabilirsin? Hiç

aldırmıyor musun?

Bu aşamada Larry kalkar ve havaalmaya çıkar. Döndüğünde sanki hiçbirşey olmamış gibi davranacaktır. Sandrada sanki her şey yolundaymış gibigörünecek, ama için için sevgi vesıcaklığında azalma olacaktır. Yüzeydesevecen olmaya çalışsa da, içinde öfkesiartacaktır. Zaman zaman bu öfkeköpürecek ve yine eşinin duygularını tektaraflı olarak sorgulamaya başlayacaktır.

Yirmi yıl boyunca kocasının kendisinisevmediği yolunda kanıt topladıktansonra, artık samimiyetten uzak bu yaşamıistememektedir. Değişmek ZorundaKalmadan Birbirini DesteklemeyiÖğrenmek

Seminerde Sandra, "Yirmi yıldırLarry'yi konuşturmaya çalışıyorum,"dedi. "Onun içini döküp açık olmasınıistedim. Asıl benim, içini dökerek banadestek olacak bir erkek arayışındaolduğumu ise farketmedim. Bu hafta sonukocamla yirmi yıldır olduğundan dahafazla duygularımı paylaştım. Sevildiğimihissediyorum. Benim aradığım da buydu.Onun değişmesi gerektiğini sanıyordum.Artık onda hiçbir hata olmadığını

biliyorum. Biz yalnızca birbirimizedestek olmayı bilemedik." Sandra hepLarry'nin konuşmadığından yakınırdı.Kendini, onun bu suskunluğununyakınlaşmayı olanaksız kıldığınainandırmıştı. Se— 110 —

minerde Larry'den karşılık beklemedenkendi duygularını paylaşmayı

ve onun sessizliğini reddetmek yerinetakdir etmeyi öğrendi. Bu da

kocasını daha iyi bir dinleyici halinegetirdi.

Larry dinleme sanatını öğrendi. Birerkeğe açılıp içini dökmeyiöğretmektense dinlemeyi öğretmek çok

daha kolaydır. Larry önem verdiği birinidinlemeyi ve karşılığında takdiredilmeyi öğrenirken, yavaş yavaş açılıpkendiliğinden daha fazla paylaşmayabaşlayacaktır. Erkek dinlediği için takdiredildiğini ve daha fazla paylaşmadığıiçin artık reddedilmediğini hissederse,giderek açılmaya başlar. Daha fazlakonuşması gerekmiyormuş gibihissederse, doğal olarak böyleyapacaktır. Ama önce kabul edildiğinigörmesi gerekir. Eğer kadın onunsuskunluğuna hâlâ kızıyorsa, erkeklerinMars'tan geldiklerini unutuyor demektir!

ERKEK KENDİNİ ÇEKMEZSE

Usa ile Jim iki yıldır evliydiler. Herşeyi birlikte yapıyor, birbirlerinden hiç

ayrılmıyorlardı. Bir süre sonra Jimsıkıntılı, pasif, düşünceli bir hal aldı.Özel bir seansta Lisa bana, "Artık hiçeğlenceli biri değil," diye dert yandı."Onu neşelendirmek için her şeyidenedim. Yararı yok. Onunla birlikteeğlenmek istiyorum. Lokantalara gitmek,alışverişe çıkmak, seyahat etmek, dansetmek istiyorum, ama o istemiyor. Artıkhiçbir şey yapmıyoruz. Yalnızca TVseyrediyoruz, yiyip uyuyup işe gidiyoruz.Onu sevmeye gayret ediyorum, ama çokkızgınım. Eskiden o kadar hoş veromantikti ki. Artık tembelin teki oldu.Ne yapacağımı bilemiyorum. Yerindenbile kıpırdamıyor!"

Lastik şerit teorisini öğrendikten sonra

hem Lisa, hem de Jim olanların farkınavardılar. Birlikte çok fazla zamangeçiriyorlardı. Biraz da ayrı ayrı birşeyler yapmaları gerekiyordu. Erkek çokyakınlaşır ve kendini geri çekmezse,genelde huysuzlaşır, pasifleşir vesavunmaya geçer. Jim kendini çekmeyiöğrenmemişti. Yalnız başına zamangeçirdiğinde kendini suçlu hissediyordu.Her şeyi eşiyle paylaşması

gereki —111 —

tiğini sanıyordu. Lisa da her şeyi birlikteyapmaları gerektiğini düşünüyordu.Danışmanlık sırasında Lisa'ya nedenJim'le o kadar çok zaman geçirdiğinisordum. "Eğer onsuz eğlenirsemüzüleceğini düşünüyordum," dedi. "Bir

seferinde alışverişe çıktığımda bayağıkırılmıştı." Jim de, "O günühatırlıyorum," dedi. "Ama ben sanakızmamıştım. O günü hatırlamamınsebebi aslında evde kendi başımakalmamın ne kadar iyi olduğuydu. Sanabunu söylemeye cesaret edemedim,çünkü

duygularını incitmekten korktum." Lisa,"Ben de sensiz bir yere gitmemiistemediğini sanmıştım," dedi.

"O kadar uzak görünüyordun ki."

Daha Bağımsız Olmak

Bu yeni bilinçle Lisa, Jim hakkında okadar da kaygılanmamak için gereken

izni aldı. Jim'in kendini biraz çekmesionun da kendine daha fazla yetmesini vedaha bağımsız olmasını sağladı. Kendineeskisinden iyi bakmaya başladı. Yapmakistediği şeyleri yapar ve kızarkadaşlarından destek alırken, dahamutlu bir insan oldu. Jim'e duyduğuöfkeyi de içinden attı. Lastik şeridiöğrendikten sonra, kendisinin desorunlarına katkıda bulunduğunu gördü.Eşinin daha fazla yalnız kalmaya ihtiyacıolduğunu farketti. Sevgi dolu özverileriyalnızca erkeğin kendini çekmesiniengellemekle kalmıyor, bağımlılığı daJim'i boğuyordu. Lisa, Jim olmadan daeğlenmeye başladı. Eskiden beri istediğibazı şeyleri yaptı. Bir gece kızarkadaşlarıyla yemeğe çıktı. Bir başka

gece tiyatroya gitti. Yine bir başka gecebir doğumgünü şerefine yapılan bovlingpartisine katıldı.

Basit Mucizeler

Onu hayrete düşüren, ilişkilerinin nekadar çabuk değiştiği oldu. Jim ona karşıçok daha ilgili olmuştu. Birkaç haftaiçinde Jim yeniden eski kimliğinekavuştu. Onunla eğlenceli bir şeyleryapmak istiyordu ve planlar yapmayabaşlamıştı. İstek ve hevesini gerikazanmıştı.

Danışmanlık seansında., "İçimrahatladı," diyordu. "Sevildiğimihissediyorum. . Lisa eve geldiğinde benigördüğüne seviniyor. O yokken onu

özlemek o kadar güzel ki. Yeniden'hissetmek' de harika. Neye benzediğinineredeyse unutmuştum. Önceleri hiçbirşeyi yeterince iyi yapamıyor gibiydim.Lisa hep bana bir şeyler yaptırmayaçalışıyor ve sorular soruyordu." Lisa da,"Kendi mutsuzluğum için onusuçladığımın farkına vardım," dedi."Ben kendi mutluluğumun sorumluluğunuüstlendikçe, Jim'in de daha enerjik vecanlı olduğunu gördüm. Sanki birmucize."

YAKINLIK DÖNGÜSÜNÜENGELLEMEK

Bir kadın bilmeden eşinin doğal yakınlıkdöngüsünü iki şekilde engeller: 1.Kendini geri çektiğinde peşinden

giderek. 2. Geri çekildiği için onucezalandırarak.

Aşağıda bir kadının "erkeğin peşindenkoşup" onun kendini geri çekmesiniengellediği, sık rastlanan birkaç örnekgöreceksiniz.

KOVALAMACALAR1. Fiziksel: Erkek uzaklaştığında kadınfiziksel olarak peşinden gider. Belkierkek bir başka odaya geçer ve kadınonu izler ya da, Lisa ile Jim'de olduğugibi, kadın eşiyle birlikte olabilmek içinyapmak istediği şeyleri yapmamayabaşlar.

2. Duygusal: Erkek uzaklaştığında kadınduygusal olarak onu izler. Onun içinüzülür, kendini daha iyi hissetmesineyardımcı olmak ister. Onu ilgisiyleboğar.

Duygusal olarak erkeğin geri çekilmesini

durdurmanın bir başka yolu da, onunbaşını dinleme ihtiyacını

onaylamamaktır. Bunu eleştirmekleduygusal olarak erkeği uzaklaştırıyordur.Yine bir başka yaklaşım da, erkekkendini çektiğinde incinmiş görünmektir.Bu şekilde kadın onun yakınlığınıkazanmaya çalışırken, erkek de kendinikontrol altına alınmış hisseder.

113F:/8

3. Zihinsel: Kadın, "Bana nasıl böyledavranabilirsin?" ya da, "Senin neyinvar?" veya, "Sen kendini çektiğinde benine kadar incittiğinin farkında değilmisin?" gibi sorular sorarak erkektesuçluluk hissi yaratır.

Bir başka yöntem de, kadının erkeğimemnun ederek kendine çekmeyeçalışmasıdır. Aşırı uyumlu olur. Onunuzaklaşması için hiçbir nedenkalmayacak kadar kusursuz davranır.Kendi benliğinden vazgeçip onunistediği gibi biri olmaya çalışır. Erkeğinuzaklaşması korkusuyla gerçekduygularını bastırır ve onu üzecek birşey yapmaktan kaçınır.

Kadının bilmeden erkeğin yakınlıkdöngüsünü bozmasının bir başka yoluda, geri çekildiği için onucezalandırmaktır. Aşağıda bir kadınınbir erkeği cezalandırıp geri dönmesinizorlaştırdığı örnekleri göreceksiniz:

CEZALAR1. Fiziksel: Erkek eşini arzuladığındakadın onu reddeder. Onun fizikselilgisini iter. Cinsel açıdan da onureddedebilir. Kendisine dokunulmasınaya da yaklaşılmasına izin vermez.Memnuniyetsizliğini belirtmek içinerkeğe vurabilir ya da bir şeyler kırıpdökebilir. Erkek uzaklaştığı içincezalandırıldığında bunu bir dahayapmaya korkacaktır. Bu korku da onunilerde yine kendini çekmesine engelolur. Doğal döngüsü bozulur. Onunyakınlık duymasını engelleyen bir öfkede doğurabilir. Artık çekildiğinde birdaha geri dönmeyebilir.

2. Duygusal: Erkek döndüğünde kadınmutsuzdur ve onu suçlar. Kendisiniihmal ettiği için onu bağışlamaz. Erkeğinonu mutlu etmek için yapabileceği hiçbirşey yoktur. Kadını tatmin etmektenumudu keser. Geri döndüğünde, kadınmemnuniyetsizliğini sözcüklerle, sestonuyla ve incinmiş bakışlarla ifadeeder.

3. Zihinsel: Erkek döndüğünde kadınaçılıp duygularını paylaşmayı reddeder.Soğuk biri olur ve içini dökmediği içineşine öfke duyar. Erkeğin kendisinegerçekten güvendiğine inanmayı, onudinleyip

— 114 —

bir şans vermeyi reddeder. Erkek mutlubir şekilde eşine döndüğünde başıderttedir. Erkek uzaklaştığı içincezalandırıldığını hissettiğinde, bir dahauzaklaşırsa eşinin sevgisiniyitireceğinden korkar. Kendini geriçekerse onun sevgisine layıkolmayacağını hissetmeye başlar. Kendiniona layık görmediği için de kadınınsevgisini kazanma girişimindebulunmaya çekinir; nasılsareddedileceğini düşünür. Bu reddedilmekorkusu onun mağarasından geridönmesini engeller. ERKEĞİNGEÇMİŞİ YAKINLIK DÖNGÜSÜNÜNASIL ETKİLER

Erkeğin bu doğal döngüsü daha

çocukluğunda engellenmiş olabilir.Babasının duygusal olarak uzaklaşmasınıannesinin kınadığını gördüğü içinkendini çekmeye korkabilir. Böyle birerkek, geri çekilme ihtiyacı olduğunubile bilmez. Bilinçsiz olarak, kendiniçekmesini haklı gösterecek tartışmalarbaşlatabilir. Bu tip erkek, doğal olarakkadınsı tarafını daha fazla geliştirir veerkeksi gücünü bastırır. Duyarlı birerkektir. Karşısındakini memnun etmekve sevecen olmak için çok çaba harcar,ama bu süreçte benliğinin erkeksi yanınıyitirir. Geri çekildiği için kendini suçluhisseder. Olanları bilmeden arzusunu,güç ve ihtirasını kaybedeı, pasif ya daaşırı bağımlı biri olur. Yalnız kalmayaya da mağarasına çekilmeye korkabilir.

İçinden, sevgisini yitirmekten korktuğuiçin yalnız kalmak istemediğini düşünür.Çocukluğunda annesinin babasınıreddettiğine tanık olmuştur.

Bazı erkekler nasıl geri çekileceklerinibilmezken, diğerleri de yaklaşmayıbilmezler. Maço erkeğin geri çekilmedebir sorunu yoktur. Aksine, geri dönüpaçılamaz. İçinde sevgiye layık olmadığıkorkusunu taşıyabilir. Yakın ve ilgiliolmaya korkar. Yakınlaşmasının karşıtarafı ne kadar sevindireceğini bilmez.Hem duyarlı, hem de maço erkeklerdoğal yakınlık döngülerinde olumlu birmanzara ya da deneyim geçirme-mişlerdir.

—115 —

Erkeğin yakınlık döngüsünü anlamak,kadınlar için olduğu kadar erkekler içinde önemlidir. Bazı erkeklermağaralarında zaman geçirmek zorundaoldukları için kendilerini suçluhissederler ya da uzaklaşıp sonradangeri döndüklerinde kafaları karışır.Yanlışlıkla kendilerinde bir hataolduğunu düşünürler. Erkeklerle ilgili bugizleri bilmek hem kadınların, hem deerkeklerin içini rahatlatır.

AKILLIERKEKLER VEKADINLARErkekler genellikle, birdenbirekendilerini geri çekip sonradönmelerinin kadınları nasıletkilediğinin farkına varmazlar.Kadınların bu yakınlık döngüsündennasıl etkilendiği konusundaki yenibilgileriyle erkek, kadın konuşurkeniçtenlikle dinlemenin öneminikavrayacaktır. Onun güvence ihtiyacınıanlayıp saygı duyacak, onunlailgilenecektir. Akıllı erkek kendini geri

çekme gereksinmesi duymadığızamanlarda eşine nasıl hissettiğinisorarak iletişim kurar. Kendidöngülerini bilir ve geri çekildiğizamanlar kadına döneceğine dairgüvence verir. Örneğin, "Şimdi birazyalnız kalmam gerek, ama sonra seninlebaş başa, hiçbir şeye aldırmadan birazzaman geçiririz," der. Ya da eşikonuşurken uzaklaşmaya başlıyorsa,"Bunu biraz düşünmek için zamanaihtiyacım var, sonra yine konuşuruz,"diyebilir. Erkek kendi döngülerini bilirve geri çekildiği zamanlar kadınadöneceğine dair güvence verir.Konuşmak için geri döndüğünde, kadınonun neden gittiğini anlamak için sorularsorabilir. Eğer erkek emin değ:'se, ki

çoğu zaman değildir, şöyle diyebilir:"Emin değilim. Yalnızca biraz kafamıdinlemeye ihtiyacım vardı. Ama şimdikonuşmamıza devam edelim." Kadınınsesini duyurmaya ihtiyacı olduğununbilincindedir ve kendini geri çekmediğizamanlarda daha fazla dinlemesigerekmektedir. Bunlara ek olarak,dinlemenin bir konuşmada neyipaylaşmak istediğini anlamasına dayardımı olacaktır.

— 116 —

Akıllı kadın konuşmayı başlatmak içinbir erkekten konuşmasını talepetmemeyi, ama ondan kendisini cankulağıyla dinlemesini istemeyi bilir.Vurguladığı konu değiştikçe, erkek

üzerindeki baskı da azalır. Kadınerkekten de aynısını beklemeden içinidöküp duygularını paylaşmayı öğrenir.Erkeğin yavaş yavaş

açılacağına ve kabul edildiğinihissettikçe onun duygularını dadinlemeye başlayacağına güvenir.Zaman zaman en özel duygularınınerkekte geri çekilme ihtiyacıuyandırdığını, başka zamanlarda ise(erkek dönüş yolundayken) erkeğinbunları pekâlâ dinleyebildiğini bilir.Akıllı kadın vazgeçmez, sabır vesevgiyle dayanır; çünkü o pek az kadınınbildiği bu sırrı bilir.

— 117 —

Yedinci Bölüm KADINLARpALGALARA BENZER

Kadın tıpkı bir dalgaya benzer.Sevildiğini hissettiğinde kendine serdiğideğer tıpkı bir dalga gibi yükselipalçalır. Kendini gerçekten iyihissettiğinde zirveye çıkar, amabirdenbire ruh hali değişince dalga dibevurabilir. Bu düşüş geçicidir. Dibevurduktan sonra aniden ruh hali yinedeğişecek ve kendini yine iyihissedecektir. Otomatik olarak dalgayükselmeye başlayacaktır. Kadınındalgası yükselirken verecek bolcasevgisi vardır, ancak düşerken kendiiçindeki boşluğu hisseder ve sevgiyledoldurulmasını

ister. Bu dibe vurma, duygusal birtemizliğin zamanıdır. Eğer kadınherhangi bir olumsuz duyguyu bastırmışya da dalganın yükselişi sırasında dahasevecen olabilmek için özveridebulunmuşsa, iniş

döneminde bu olumsuz duygularla tatminolmamış gereksinmeleri yenidenhissetmeye başlar. Bu süredesorunlarından bahsetmeye, sesininduyulup anlaşılmasına özellikle ihtiyacıolur. Eşim Bonnie bu "iniş" deneyiminintıpkı karanlık bir kuyuya inmeyebenzediğini söyler. Kadın "kuyusuna"girdiğinde bilinçli olarak kendibilinçaltına; karanlık ve karmakarışıkduyguların içine çekilmektedir.

Birdenbire bir sürü belirsiz duygularyaşamaya başlayabilir. Yapayalnızolduğunu ya da desteklenmediğinidüşünerek umutsuzluğa düşebilir. Amadibe eriştikten hemen sonra, sevildiğinive desteklendiğini

—118 —

hissederse, otomatik olarak ruh haliiyileşecektir. Tıpkı düştüğü kadar aniolarak kendiliğinden yükselecek veyeniden ilişkilerinde sevgiyle ışımayabaşlayacaktır.

Kadının kendini değerlendirişi tıpkı birdalga gibi yükselip alçalır. Dibevurduğunda duygusal bir temizlik zamanıgelmiş demektir.

Kadının ilişkilerinde sevgi verme vealma yeteneği genelde kendisini nasılgördüğünün bir yansımasıdır. Kendinipek o kadar iyi bulmadığı zamanlar,eşine karşı da hoşgörülü ve olumluolamaz. Dalganın alçalma sürecindebezgin ya da duygusal açıdan tepkiliolmaya eğilimlidir. Dalgası dibevurduğunda daha zayıftır ve daha fazlasevgiye ihtiyacı vardır. Eşinin budönemlerde onun gereksinmelerinianlaması mantık dışı

taleplerde bulunmaması açısından çokönemlidir.

ERKEKLERİN DALGAYA TEPKİLERİ

Erkek bir kadını sevdiğinde kadın sevgi

ve doyumla parlamaya başlar. Çoğuerkek safça bir düşünceyle, bu pırıltınınsonsuza dek sürmesini bekler. Ancak,kadının sevecenliğinin sürekli olmasınıbeklemek, tıpkı

havanın hiç değişmemesini ve güneşinhep parlamasını beklemek gibidir.Yaşam ritimlerle doludur: gece vegündüz, sıcak ve soğuk, yaz ve kış,ilkbahar ve sonbahar, bulutlu ve açık.Benzer biçimde, bir ilişkide dekadınlarla erkeklerin kendi ritimleri vedöngüleri bulunmaktadır. Erkekler fazlayakınlaştıklarında kendilerini geriçekerler, kadınlar da kendilerini vebaşkaların! sevme güçlerinde inişçıkışlar yaşarlar. İlişkilerde erkekler

fazla yakınlaştıklarında kendilerini geriçekerler, kadınlar da kendilerini vebaşkalarını sevme güçlerinde inişçıkışlar yaşarlar.

— 119 —

Erkek kadının ruh halindeki anideğişimlerin yalnızca ve yalnızca kendidavranışlarından kaynaklandığını

sanır. Kadın mutluyken övünür, amamutsuzken de bunun sorumluluğunuhisseder. İşleri nasıl düzelteceğinibilmediğinden çok sıkılabilir. Bir dakikakadın mutlu görünür ve erkek de iyi biriş yaptığını

düşünürken, daha sonraki dakika kadın

mutsuzdur. Erkek ilişkilerinin çok iyigittiğini sanarken şoke olur. DüzeltmeyeÇalışmayın

Bili ile Mary altı yıllık evliydiler. Bili,Mary'de bu dalga düzenini farketmiş,ama anlamadığı için

"düzeltmeye" çalışmıştı. Bu da işleridaha berbat etmişti. Mary'nin biryükselip bir alçalma eğiliminde doğruolmayan bir şeyler olduğunudüşünüyordu. Ona üzülmesi için birneden olmadığını anlatmaya çalışıyordu.Mary ise daha fazla anlaşılmadığınıhissediyor, dolayısıyla daha çoküzülüyordu. Bili durumu

"düzelttiğini" sansa da, aslında Mary'nin

kendini daha iyi hissetmesine engeloluyordu. Kadın kuyusuna çekildiğinde,erkeğin bunun kadının kendisine en çokihtiyaç duyduğu dönem olduğunu veçözümlenecek ya da düzeltilecek birsorun değil, eşini koşulsuz sevgiyledesteklemenin bir fırsatı olduğunubilmesi gerekir.

Bili, "Eşim Mary'yi anlayamıyorum,"diyordu. "Haftalar boyu dünyanın enharika kadını oluyor. Bana ve herkesekoşulsuz sevgi veriyor. Sonra birdenbireherkes için yaptıkları fazla geliyor vebeni eleştirmeye başlıyor. Onun mutsuzolması benim hatam değil. Bunu onaanlatınca da kavgaya tutuşuyoruz."

Çoğu erkek gibi Bili de eşinin "dibe

vurmasını" engellemeye çalışma hatasınıyapıyordu. Onu yukarı

çekerek kurtarmaya çalışıyordu. Eşiinişe geçtiğinde bir daha yukarıçıkabilmesi için önce dibe vurması

gerektiğini bilmiyordu. Mary düşmeyebaşladığında, bunun ilk belirtilerikendini bezgin hissetmesiydi. Bilisevecen bir ilgiyle onu dinleyeceğine,neden bu kadar dertli olmaması gerektiğiyolunda açıklamalarla onu yukarıçekmeye çalışıyordu.

— 120 —

Kadın inişe geçtiğinde ihtiyacı olan enson şey, birinin ona neden moralinin

bozuk olmaması gerektiğinisöylemesidir. Kadının aradığı, yanındaolacak, onu dinleyecek ve anlayışgösterecek biridir. Erkek kadının nedenbu kadar bezgin hissettiğini anlamasabile, sevgi, ilgi ve desteğini sunabilir.Erkeklerin Kafası Neden Karışır

Kadınların nasıl dalgaya benzedikleriniöğrendikten sonra, BİH'in hâlâ kafasıkarışıktı. Eşi bir dahaki sefere kuyusunaçekildiğinde, onu dinlemeyi denedi.Mary kendisini rahatsız eden birtakımşeylerden söz ettikçe, onu "düzeltmeye"ya da kendini daha iyi hissettirmeyeçalışmadı. Yirmi dakika sonra, eşi hâlâkendini daha iyi hissetmediği için moralibozuldu. Bana, "Önceleri dinledim,"

diye anlattı. "O da açılıp daha fazlaanlatmaya başladı. Ama sonra gittikçedaha fazla morali bozuldu. Sanki bendinledikçe onun morali bozuluyorgibiydi. Ona daha fazla üzülmemesigerektiğini söyleyince de tartışmayabaşladık." Bili, Mary'yi dinlese de, hâlâonu düzeltmeye çalışıyordu. Onun hemenkendini daha iyi hissedivermesinibekliyordu.

Bill'in bilmediği, kadın kuyusunagirdiğinde, kendisine ilgi gösterildiğinihissetse de hemen iyileşemeyeceğiydi.Kendini daha da kötü hissedebilirdi.Ancak, bu da verilen desteğin yararıolduğunun bir belirtisiydi. Eşinin desteğionun dibe daha çabuk vurmasını

sağlayabilir, sonra da kendini daha iyihissedebilirdi. Gerçekten moralinindüzelmesi için önce dibe vurmasıgerekiyordu. Döngü böyleydi. Bill'inkafası karışmıştı, çünkü o dinlerken eşisanki onun verdiği destekten hiçyararlanmıyor gibiydi. Bill'e göre Maryyalnızca daha fazla çöküyordu. Buanlaşmazlıktan kurtulmak için erkeğin,zaman zaman bir.kadına yardımcı olsabile onun hâlâ moralinin bozukolabileceğini bilmesi gerekir. Dalganınyeniden yükselmeden önce dibe vurmasıgerektiğini bilirse, yardım eder etmezeşinin kendini daha iyi hissetmeyebaşlamasını da beklemez.

__ -jp-l __

Erkek kadına yardımcı olsa da, kadınınmorali daha da bozulabilir.

Bu yeni bilgilerle Bili, Mary'ye karşıdaha sabırlı ve anlayışlı olmayı başardı.Mary'yı kuyusundayken desteklemeyidaha iyi becerirken, onun moralinin nekadar süre bozuk olacağını bilmeninhiçbir yolu olmadığını; bazı kuyularındiğerlerinden daha derin olduklarını daöğrendi. YİNELENEN KONUŞMA VETARTİŞMALAR

Kadın kuyudan çıktığında yine herzamanki sevecen kimliğine kavuşur. Buolumlu değişim genellikle erkeklertarafından yanlış anlaşılır. Erkekalışılagelmiş biçimde, eşini rahatsızeden her neyse artık tamamen

düzeldiğini sanır. Oysa gerçek böyledeğildir. Bu bir hayaldir. Kadınbirdenbire daha sevecen ve olumluolduğu için erkek yanlışlıkla onunsorunlarının hallolduğunu düşünür.Dalga yeniden inişe geçtiğinde benzerkonular tekrardan ortaya çıkacaktır.Erkek bunun üzerine sabırsızlanır, çünkü

bunların çoktan çözümlenmişolduklarına inanır. Dalgayı öğrenmedenerkek, eşi "kuyusundayken" onunduygularına anlayış göstermektezorlanır.

Kadının çözümlenmemiş duygularıyinelendiğinde erkek şu sözlerle, uygunolmayan tepkiler verebilir: 1. "Bunları

daha kaç kez yaşamak zorundayız?"

2. "Tüm bunları daha önce de duydum."

3. "Bunu hallettiğimizi sanıyordum."

4. "Bunu ne zaman üstünden atacaksın?"

5. "Yine bunlarla uğraşmakistemiyorum."

6. "Bu delilik! Yine aynı şeyleritartışıyoruz."

7. "Neden bu kadar çok sorunun var?"

Kadın kuyusuna girdiğinde en derinsorunları ortaya çıkar. Bunlarhalihazırdaki ilişkiyle ilgili olabilse de,

genelde geçmişteki ilişkileri veçocukluğundan kalma konulardır.Geçmişinden kalıp da iyileşmemiş ya daçözümlenmemiş tüm olaylar gündemegelecektir. Kuyuya girerken kadınınyaşayabileceği bazı duygular şunlardır:

ERKEKLER İÇİN KADININKUYUSUNA GİRMEKTE

OLDUĞUNUN VE ONUN SEVGİSİNEÇOK İHTİYAÇ DUYDUĞUNUNBELİRTİLERİ

Kadının Duygulan

Diyebilecekleri

Bezgin "Yapacak o kadar çok şey var

ki."

Kendine güvensiz

"Daha fazlasına ihtiyacım var."

Öfkeli "Her iş bana bakıyor."

Kaygılı "Ama ya. ."

Karışık "Anlamadığım şu: Neden. .?"

Bitkin "Artık elimden hiçbir şey

gelmiyor."

Umutsuz

"Ne yapacağımı bilemiyorum."

Pasif "Hiç aldırmam, ne istiyorsan yap."

Talep dolu

"Şunu yapmalısın:. ."

Direnişçi

"Hayır, istemem. ."

Güvensiz

"Ne demek istiyorsun?"

Kontrolcu

"Eee,. . yaptın mı?"

Eleştirel

"Nasıl unutabilirsin ki.. ?"

Kadın bu zor zamanlarındadesteklendiğini hissettikçe ilişkiyegüvenmeye ve yaşamındaki ya dailişkideki mücadelelerden korkmadankuyusundan çıkmaya başlar, Sevgi dolubir ilişkinin özelliği budur. Kuyusundaolan bir kadına yardımcı olabilmek,onun çok takdir edeceği özel birarmağandır. Yavaş yavaş geçmişininetkilerinden kurtulmaya başlayacaktır.Hâlâ iyi ve kötü zamanları olsa da,bunlar eskisi kadar aşırı

olmayacak, onun sevecenliğinigölgelemeyeceklerdir.

122

123

MUHTAÇ OLUNDUĞUNDAANLAMAK

İlişkiler konusundaki seminerimde Tomşöyle yakınıyordu: "İlişkimizinbaşlangıcında Susan son derece güçlügörünürken sonradan muhtaç biri olupçıkıverdi. Onu sevdiğimi ve benim içinne kadar önemli olduğunu anlattığımıhatırlıyorum. Epey konuştuktan sonra oolayı atlattık, ama bir ay sonra yenidenaynı

güvensizlikle karşıma geldi. Sanki ilkseferinde söylediğim hiçbir şeyiduymamış gibiydi. Ona o kadar kızdımki büyük bir tartışmaya tutuştuk."

Tom başka pek çok erkeğin deilişkilerinde aynı deneyimi yaşadıklarınıöğrendiğinde şaşırdı. Tom, onutanıdığında Susan'ın dalgasıyükselmekteydi. İlişkileri ilerlerkenSusan'ın daTom'a olan sevgisi arttı.Dalga doruğa ulaştıktan sonra Susanbirdenbire çok muhtaç ve sa-hipleniciolmaya başladı. Kendine güveni azaldıve daha fazla ilgi bekler oldu. Bu,kuyuya inişinin başlangıcıydı. Tom onunneden değiştiğini anlayamıyordu, amasaatler süren yoğun bir tartışma sonucuSusan kendini çok daha iyi hissetti. Tomona sevgisi ve desteği konusundagüvence vermiş ve Susan yenidenyükselişe geçmişti. Tom'un içi rahatladı.

Bu olaydan sonra Tom ilişkilerindeki busorunu başarıyla çözdüğüne inanıyordu.Ancak, bir ay sonra Susan yeniden aynışekilde hissetmeye ve düşmeye başladı.Tom bu kez çok daha az anlayışlıydı.Sabrını

yitirdi. Daha bir ay önce ona olansevgisi konusunda güvence verdiktensonra yine kendisine güvenilmemesinealınmıştı. Böylece Tom kendinisavunmaya geçti ve bu durumda Susan'ınyeniden güvence alma ihtiyacını olumsuzkarşıladı. Sonuçta kavga ettiler.

Rahatlatan Bilgiler

Tom kadınların nasıl dalgalarabenzediğini görerek Susan'ın güvensizlik

ve muhtaçlığının doğal, kaçınılmaz vegeçici bir durum oldu___ 1 O A ___

ğunu öğrendi. Susan'ın en önemlisorunlarına gösterdiği sevecendavranışın onu sonsuza dekiyileştireceğini düşünmekle ne kadarsaflık ettiğini de anladı. Tom'un Susan'ıkuyusundayken desteklemeyi öğrenmesi,yalnızca Susan'ın iyileşmesinikolaylaştırmakla kalmadı, o ,dönemlerdeki tartışmaların da ortadankalkmasını sağladı. Tom aşağıdakigerçeklerden cesaret almıştı: ¦

1. Erkeğin sevgi ve desteği kadınınsorunlarını anında çözemez. Amasevgisi, onun kuyusunda daha derinegirmesini güvenli kılar. Bir kadının her

zaman sevgi dolu olmasını beklemeksaflıktır. Erkek bu konuların tekrar tekrargündeme geleceğini bilmelidir. Ancak,her seferinde eşini desteklemekte dahabaşarılı olacaktır.

2. Kadının kuyusuna girmesi erkeğinhatası ya da başarısızlığı değildir. Dahafazla destek vererek bunun olmasınıengelleyemez, ama bu zor zamanlardaeşine yardımcı olabilir. 3. Dibevurduktan sonra hemen yükselmeyeteneği kadının kendi içinde vardır.Erkeğin onu düzeltmesi gerekmez.Kadında yanlış bir taraf yoktur; yalnızcaerkeğin sabır, anlayış ve sevgisineihtiyacı vardır. KADIN KUYUSUNDAKENDİNİ GÜVENLİ HİSSETMEZSE

Bu dalgaya benzeme eğilimi, kadın yakınbir ilişki içindeyken daha da artar. Onunbu döngüyü

yaşamaktan korkmaması gereklidir. Aksihalde her şeyin daima yolunda olduğuizlenimi vermek için çaba harcayacak veolumsuz duygularını bastıracaktır. Kadınkendini kuyusuna girmek için güvendehissetmezse, elinde kalan tek seçenekyakınlık ve cinsellikten kaçınmak ya daalkol, aşırı tepki, aşırı

çalışma, aşırı şefkat gibi birtakımbağımlılıklarla duygularını bastırıpuyuşturmaktır. Ancak, bu bağımlılıklarlabile düzenli olarak kuyusuna düşecek vebelki de duyguları en kontrolsuz biçimdeyüzeye çıkacaktır.

Kuşkusuz tanıdıklarınız arasında aslakavga etmeyen, ama birdenbire herkesihayretlere düşürerek boşanmaya kararveren çiftler— 125"İ

den vardır. Bu çiftlerin çoğunda kadınkavgadan kaçınmak için olumsuzduygularını bastırmıştır. Sonuçta uyuşurve artık sevgisini hissetmemeye başlar.Olumsuz duygular bastırıldığında olumluduygular da bastırılır ve sevgi ölür.Tartışma ve kavgalardan kaçınmakkuşkusuz sağlıklı bir şeydir, ama bununyolu duygulan bastırmak değildir. 9.bölümde duyguları bastırmadantartışmalardan kaçınmanın yollarını

inceleyeceğiz.

Olumsuz duygular bastırıldığında olumluduygular da bastırılır ve sevgi ölür.DUYGUSAL TEMİZLİK

Kadının dalgası en dip noktasınaindiğinde, duygusal bir temizliğinzamanı gelmiştir. Bu temizlik olmadan,kadın sevme ve severek gelişmeyeteneğini yavaş yavaş yitirir.Duygularının kontrollü olarakbastırılmasıyla doğasının dalgaya benzeryapısı engellenir ve zaman içinde kadınduygusuz biri haline gelir. Olumsuzduygularıyla yüzleşmekten kaçınan veduygularının doğal dalga hareketinedirenen bazı

kadınlar âdet öncesi sendromu yaşarlar.Bu sendromla, olumsuz duygulara

olumlu yollarla uyum sağlayamamaarasında güçlü bir bağlantı vardır. Bazıdurumlarda duygularıyla başa çıkmadabaşarı

kazanan kadınların âdet öncesisendromlarının ortadan kaybolduğunarastlanmıştır. 11. bölümde olumsuzduygularla ilgili tedavi edici teknikleriinceleyeceğiz.

Güçlü, kendine güvenen, başarılı birkadın bile zaman zaman kuyusuna girmeihtiyacını duyar. Erkekler genellikleeşlerinin iş dünyasında başarılı olmasıdurumunda bu duygusal temizlikzamanlarını

yaşamayacağını sanırlar. Aksine, gerçek

bunun tam tersidir. Kadın işdünyasındayken genelde stres veduygusal kirlilikle yüz yüzedir. Bunedenle duygusal temizlik ihtiyacı artar.Benzer biçimde, işde daha büyük birstres altındayken erkeğin de lastik şeritgibi çekilme gerek—126 —

sinmesi çoğalır. Bir araştırmadakadınların kendilerine verdikleri değeringenelde yirmi bir ile otuz beş

günlük dönemler halinde azalıpyükseldiği ortaya çıkarılmıştır.Erkeklerin lastik şerit gibi geriyeçekilmelerinin ne kadar sıklıklayaşandığı konusunda hiçbir araştırmayapılmamakla birlikte, benimdeneyimlerime göre bu da aşağı yukarı

aynıdır.

Kadının özdeğer döngüsü mutlaka âdetkanamalarıyla uyum içinde değildir, amagenellikle ortalama yirmi sekiz gün alır.Kadın iş elbisesini giyindiğinde kendinibu duygusal mücadeleden soyutlayabil-mekle birlikte, eve döndüğünde eşininşefkat ve sevgi dolu desteğini bekler.Bu, kuyuya çekilme eğiliminin mutlakakadının işteki performansını etkilemesigerekmediğini, ama yakından sevipgereksinme duyduğu insanlarlailetişimini büyük oranda etkilediğinibilmek gerekir.

Erkek, Kuyusundaki Kadını NasılDestekleyebilir

Akıllı bir erkek bir kadının güvenleyükselip alçalmasını sağlamak için özelçaba harcar. Önyargılı

olmadan gereken desteği vermeyiöğrenir. Sonuç olarak da yıllar geçtikçesevgisi ve ihtirası artan bir ilişkiyleödüllendirilir. Birkaç duygusal fırtınayagöğüs germesi gerekse de, ödül çok dahabüyüktür. Deneyimsiz erkek defırtınalardan acı çeker, üstelik eşinikuyuda geçirdiği zaman süresince nasıldestekleyeceğini bilmediği için sevgileriartık büyümeyip giderek ezilir. KADINKUYUSUNDA, ERKEKMAĞARASINDA OLDUĞUNDA

Harris şöyle diyordu: "Seminerdeöğrendiğim her şeyi denedim. Gerçekten

işe yaradı. Birbirimize o kadaryakınlaşmıştık ki. Sanki cennettegibiydim. Sonra birdenbire eşim Cathyçok fazla TV

seyrettiğimden yakınmaya başladı. Banasanki çocukmuşum gibi davranıyordu.Büyük bir tartışmaya tutuştuk. Nelerolduğunu bilmiyorum. O kadar iyigidiyorduk ki." 127

T~. . . W

Bu, dalga ile lastik şeridin hemen hemenaynı zamanda etkilerini gösterdiklerindeneler olabileceğinin örneğidir. Harrisseminere katıldıktan sonra, eşine veailesine her zamankinden daha fazlaverici olmuştur. Cathy çok mutluydu.

İnanamıyordu. Birbirlerine şimdiye dekhiç olmadıkları kadar yakındılar.Cathy'nin dalgası yükseliyordu. Bubirkaç hafta sürdü, sonra Harris birakşam geç saatlere kadar oturup TVseyretmeye karar verdi. Lastik şeritgevşemeye başlamıştı. Mağarasınaçekilmeye ihtiyacı

vardı. O çekildiğinde Cathy çok incindi.Onun da dalgası alçalmaya başlamıştı.Eşinin uzaklaşmasını bu yeniyakınlıklarının sonu olarak gördü. Sonbirkaç hafta istediği her şeye kavuşmuştuve şimdi bunları

yitireceğini sandı. Çocukluğundan beriböyle bir yakınlığın düşünü kuruyordu.Eşinin geri çekilmeye başlaması onun

için bir şok oldu. İçindeki hassas küçükkız için bu, bir bebeğe şeker tattırıpsonra çekmek gibi kötü bir deneyimoldu. Çok üzüldü.

Marslı ve Venüslü Mantığı

Cathy'nin terkedilme deneyimini birMarslının anlaması kolay değildir.Marslı mantığı, "Son iki haftadır harikadavrandım," der. "Biraz başımıdinlemeye hakkım yok mu? Sana bütünbunları verdim ve artık sıra bana geldi.Kendine ve sevgime her zamankindenfazla güvenmelisin." Venüslü mantığıysabu deneyime farklı bir açıdan yaklaşır:"Şu son iki hafta harikaydı. Sana herzamankinden fazla açıldım. Senin sevgi

dolu ilgini yitirmek bana herzamankinden daha acı geliyor. Tam sanagerçek anlamda açılmaya başlamışken,sen kendini geri çekiyorsun." GeçmişDuygular Nasıl Gündeme Gelir

Cathy tam anlamıyla güvenmeyerek veiçini dökmeyerek yıllar boyunca kendikendini incinmekten korumuştu. Ancak,iki haftalık

___ 1OÖ___

t t.o

aşkları boyunca yetişkin yaşamındaaçıldığından çok daha fazla açılmıştı.Harris'in desteği ona eski duygularıylabağlantı kurma güveni vermişti.

Birdenbire, tıpkı çocukluğunda babasıona zaman ayıramayacak kadar meşgulolduğunda hissettiklerini duymayabaşladı. Eski, çözümlenmemiş öfke vegüçsüzlük duyguları Harris'in TVseyretmesine yansıdı. Eğer bu duygularortaya çıkmamış olsaydı, Cathy,Harris'in TV seyretme arzusunu büyükbir doğallıkla kabul ederdi. Ancak,geçmişteki duyguları

gündeme geldiği için, onun TVseyretmesinden alındı. Eğer hissettiğiacıyı paylaşma ve inceleme şansı

olsaydı, derin duygular su yüzüneçıkacaktı. Cathy dibe vuracak, sonrakendini çok daha iyi hissedecekti. Birkez daha, eşi eninde sonunda

uzaklaşırken acı hissetse.de, yakınlığave içtenliğe güvenmeyi öğrenecekti.

Duygular İncindiğinde

Ne var ki, Harris onun neden incindiğinianlamamıştı. Ona alınmaması gerektiğinisöyledi. Ve tartışmaya başladılar. Birkadına alınmaması gerektiğini söylemek,bir erkeğin ağzından çıkabilecek en kötüsözdür. Sanki yaraya tuz basılmış gibi,kadını daha da fazla incitir.

Kadın alındığında, eşini suçluyormuşgibi görünebilir. Ancak, yeterli ilgi veanlayışı görürse, bu suçlama ortadankalkacaktır. Ona neden alınmamasıgerektiğini söylemek, işleri daha dabozar. Bazen bir kadın incindiğinde,

mantığıyla aslında alınmamasıgerektiğini kabul edebilir. Ama duygusalolarak acı

çekiyordur ve alınmaması gerektiğinieşinden de duymak istemiyordur. Onunistediği, neden acı

çektiğine anlayış gösterilmesidir.

Kadınlarla Erkekler Neden Kavga Eder

Harris, Cathy'nin alınmasını tümüyleyanlış anlamıştı. Onun sonsuza dek TVseyretmekten vazgeçmesini istediğinisanıyordu. Cathy ise Harris'in TVseyretmekten vazgeçmesini istemiyordu.Yalnızca bu129

F:/9

nun ona ne kadar acı verdiğini bilmesiniistiyordu. Kadınlar içgüdüsel olarak,acılarını duyurabiimeleri halindeyapılabilecek değişiklikler konusundaeşlerine güvenebileceklerine inanırlar.Cathy duygularını

paylaşmaya başladığında, yalnızcasesini duyurmaya ve eşinin sürekliolarak eski, IV bağımlısı ve uzak Harrishaline dönmediği konusunda güvenceyeihtiyacı vardı.

Erkekler özgür olma, kadınlar da üzülmehakkı için kavga ederler. Kadınlaranlayış isterlerken, erkekler bir nefesalmak isterler.

Harris, Cathy'nin dalgasınıanlamadığından, onun tepkisininhaksızlık olduğunu düşündü. Eğer TV

seyretmeye zaman ayırmak istiyor-j sa,Cathy'nin bu duygularını geçersizkılması gerektiğine karar verdi. *Sinirlenerek, günün yirmi dört saatindehep aynı derecede sevecen olamam, hepburun buruna yaşayamam, diye düşündü.Harris yeniden TV seyretme ve kendihayatını yaşayıp kendisi olma hakkını

kazanabilmek için eşinin duygularınınyanlış olduğunu ona anlatmasıgerektiğini sandı. Cathy yalnızca sesiniduyurma ihtiyacındayken, ö TV seyretmehakkı için mücadele etti. Cathy deincinme ve üzülme hakkı için tartışmaya

girdi.

ÇELİŞKİLERİ ANLAYIŞLAÇÖZÜMLEMEK

Harris'in eşinin on iki yıl ihmaledilmişlikten kaynaklanan öfke vegüçsüzlük, duygularının iki haftalıkaşktan sonra kaybolacağını düşünmesisaflıktı. Öte yandan, Harris'in arasırabiraz kendine zaman ayırma ihtiyacıduymadan eşine ve ailesine yoğunlaşanilgisinin süreceğini sanması da Cathy'ninsaflığıydı. Harris geri çekilmeyebaşladığında, bu Cathy'nin dalgasınıninişe geçmesine neden oldu.Çözümlenmemiş duyguları ortayaçıkmaya başladı. O yalnızca Harris'in

TV seyretmesine değil, yıllardır ihmaledilmiş olmasına da tepki gösteriyordu.Tartışmaları bağrışmaya dönüştü. İkisaat birbirlerine bağırdıktan sonra küsüpkonuşmadılar.

— 130 —

Olanları daha geniş bir çerçevedegörebildikleri zaman ancak çelişkileriniçözümlemeyi ve barışmayı

becerdiler. Harris geri çekilmeyebaşlamasının Cathy'nin duygusal temizlikzamanını başlattığını anladı. Cathy'ninhata yapıyor olmakla suçlanmadanduygularından söz etmeye ihtiyacı vardı.Harris tıpki kendisinin verdiği özgürlükmücadelesi gibi, eşinin de sesini

duyurma mücadelesi verdiğini anlayıncacesaretlendi. Eşinin sesini duyurmamücadelesine destek vererek onun dakendi özgürlük ihtiyacını

desteklemesini sağlayacağını öğrendi.

Erkek eşinin sesini duyurmamücadelesine destek vererek onun dakendi özgürlük ihtiyacını

desteklemesini sağlayabilecektir.

Cathy, incinmiş duygularını Harris'inaslında geçersiz kılmaya çalışmadığınıanladı. Buna ek olarak, Harris'in kendiniçekse de, geri geleceğini ve yenidensamimi olacaklarını öğrendi. Bu geriçekilme ihtiyacını artan yakınlıklarının

harekete geçirdiğini farketti. Cathyincinmiş duygularının, Harris'in kendinikontrol altına alınmış gibi hissetmesineyol açtığını, bunun sonucunda da onunbiraz başını

dinleme ihtiyacı duyduğunu öğrendi.

Erkek Dinleyemediğinde Ne Yapabilir

Harris, "Ya dinleyemiyorsam ve kendimağarama çekilme ihtiya-cındaysam neolacak?" diye sordu.

"Bazen dinlemeye başlıyorum ama sonratepem atıyor.* Ona bunun normalolduğunu söyledim. Bazen, kadınındalgasının alçaldığı ve sesini duyurmaihtiyacını en çok hissettiği sırada,

erkeğin lastik şeridi harekete geçer ve oda uzaklaşma ihtiyacı duyar. Harris bunahararetle katılarak, "Evet, doğru," dedi.

"Ben geri çekilmek isterken, o konuşmakistiyor."

Erkek uzaklaşmak, kadın da konuşmakistediğinde, erkeğin dinlemeye çalışmasıişleri daha da kötüleşecektir. Kısa birsüre sonra ya kadını yargılamayabaşlayıp öfkeyle patlayacak ya dainanılmaz ölçü131 —

de yorgun ve dalgın olup kadını daha daüzecektir. Dikkatle dinleye-mediğizamanlarda bu üç davranışın yardımıolabilir:

ERKEĞİN GERİ ÇEKİLMEİHTİYACINDAYKEN EŞİNİDESTEKLEYEBİLMESİ İÇİN ÜÇADIM

1. Sınırlarınızı kabul edin. Yapmanızgereken ilk şey, biraz başınızı dinlemeyeihtiyaç duyduğunuzu ve verecek hiçbirşeyiniz olmadığını kabul etmektir. Nekadar sevecen olmayı isterseniz isteyin,dikkatle dinleyemezsiniz. Elinizdeolmadığı zamanlarda dinlemeyeçalışmayın.

2. Eşinizin sıkıntısına anlayış gösterin.Sonra, eşinizin o anda sizinverebileceğinizden daha fazlasınaihtiyaç duyduğunu anlayın. Acısı çokgerçektir. Onu daha fazlasına ihtiyaç

duyduğu ve kendini incinmiş

hissettiği için kınamayın. Sevginizeihtiyacı varken terkedilmek de acıverecektir. Siz biraz başınızı

dinlemek istediğiniz için; o da dahayakın olmak istediği için hatalıdeğilsiniz. Onun sizibağışlamayacağından ya dagüvenemeyeceğinden korkabilirsiniz.Ama eğer siz onun acısına ilgi ve anlayış

gösterirseniz o da size daha çok güvenduyacak ve daha bağışlayıcı olacaktır. 3.Tartışmadan kaçınıp güven verin. Onunacısını anlarsanız, acı çektiği için onukınamazsınız. Eşinizin istediği ve ihtiyaçduyduğu sevgiyle desteği veremeseniz

de, tartışarak işleri daha da kötüyegötürmekten kaçınabilirsiniz. Ona gerigeleceğinize ve hakkı olan deste-. ğisağlayacağınıza dair güvence verin.

Erkek Tartışmak Yerine NelerSöyleyebilir

Harris'in yalnız kalma ve TV seyretmeihtiyaçlarında yanlış bir taraf olmadığıgibi, Cathy'nin incinen duygularında dayoktu. TV seyretme hakkı için tartışmakyerine, Harris eşine şöyle bir şeysöyleyebilirdi: "Senin üzgün olduğunuanlıyorum, ama şu anda biraz TVseyredip

— 132 —

gevşemeye gerçekten ihtiyacım var.Kendimi daha iyi hissettiğim zamankonuşabiliriz." Bu ona hem TV

seyretme, hem de sakinleşip eşiniKınamadan onun duygularınıdinleyebilme olanağı verecekti. Cathy busözlerden hoşlanmayabilirdi, ama kabulederdi. Tabii Harris'in her zamankisevgi dolu halinde olmasını

yeğlerdi, ama eğer o biraz uzaklaşmakistiyorsa, bu onun için bir ihtiyaçdemekti. Elinde olmayanı

veremezdi. Yalnızca işleri daha dakötüye götürmekten kaçınabilirdi.Çözüm, kadının olduğu kadar erkeğin deihtiyaçlarına saygı göstermekte

yatmaktadır. İhtiyacı olan zamanıkendine ayıran erkek, daha sonra geridönüp eşinin ihtiyaçlarınıkarşılamalıdır.

Erkek geri çekilme ihtiyacı dolayısıylakadının incinmiş duygularınıdinleyemediğinde şunları söyleyebilir:

"Sepin incinmiş olduğunu anlıyorum vebunu biraz düşünmeye ihtiyacım var.Biraz mola verelim." Erkeğin bumazeretle dinlememesi, eşinin incinmişduygularına kılıf uydurmayaçalışmasından çok daha iyidir. KadınTartışmak Yerine Neler Yapabilir

Cathy bu öneriyi duyduğunda, "Eğer omağarasına çekilirse ben ne olacağım?"

dedi. "Ben ona rahat veriyorum ama yaben ne alıyorum?" Cathy'nin aldığı, öylebir zamanda kocasının verebileceğininen iyisidir. Konuşmak istediğindeeşinden dinlemesini talep etmemekle,sorunun kavgaya dönüşüp içindençıkılmaz bir hal almasından kaçınmışolur. İkincisi, eşi geri döndüğünde, yanionu destekleyebilecek durumageldiğinde, tam anlamıyla desteğinikazanır.

Unutmayın, eğer erkek tıpkı bir lastikşerit gibi gerilme ihtiyacın-daysa, çokdaha fazla sevgiyle geri dönecektir. Ozaman dinleyebilir. Bu, konuşmabaşlatmak için en iyi zamandır. Birerkeğin mağarasına girme ihtiyacını

kabullenmek, konuşma gereksinimindenvazgeçmek anlamına gelmez. Bu,yalnızca kadın her konuşmak istediğindeerkeğin dinlemesini talep etmektenvazgeçmektir. Cathy erkeklerin bazendinleyip konuşabildiklerini, bazen debunu yapamadıklarını öğrendi.Zamanlama çok önemliydi. Bunu bilmek

133

m w

konuşmayı başlatma cesaretini kırmadı,yalnızca eşinin dinleyebileceği zamanlanbulmaya çalıştı. Erkek kendiniçektiğinde dostlardan destek aramanınzamanı gelmiş demektir. Cathy konuşmaihtiyacındaysa ama Harris onu

dinleyemiyorsa, o da arkadaşlarınaaçılabilir.

Tek başına sevgi ve destek kaynağıolmak bir erkeğe fazla stres yükler.Kadının dalgası alçaldığında erkek demağarasındaysa, kadının kendinidestekleyecek başka kaynaklar bulmasıçok önemlidir. Aksi halde elindeolmadan kendini güçsüz hisseder veeşine öfkelenir.

Tek başına sevgi ve destek kaynağıolmak erkeğe fazla stres yükler.

PARA NASIL SORUN YARATABİLİR

Chris, "Kafam karmakarışık," diyordu."Evlendiğimizde yoksulduk. Her ikimiz

de çok çalışıp kirayı zar zorödeyebiliyorduk. Eşim Pam zamanzaman yaşamının ne kadar zorolduğundan yakınıyordu. Onuanlayabiliyordum. Ama şimdi zenginiz.İkimizin de başarılı birer meslek hayatıvar. Hâlâ nasıl mutsuz olupyakınabiliyor? Başka kadınlar onunyerinde olmak için neler vermezdi.Bütün yaptığımız kavga etmek.Yoksulken daha mutluyduk, şimdiyseboşanmak istiyoruz."

Chris kadınların dalgalarabenzediklerini anlamamıştı. Pam'leevlendiğinde, karısının dalgası kimizaman dibe vuruyordu. Böylezamanlarda eşinin mutsuzluğunu dinleyip

anlayabiliyordu. Onun için eşininolumsuz duygularına hak vermekkolaydı, çünkü bunları o dapaylaşıyordu. Chris'e göre eşininüzülmek için haklı

nedenleri vardı: Çok parasızdılar.

Para Duygusal İhtiyaçları Karşılamaz

Marslılar genelde paranın tüm sorunlarıçözeceğini düşünme eğilimindedirler.Chris ile Pam yoksulken Chris eşinidinliyor, dertlerine^

— 134 —

anlayış gösteriyor ve onu mutlu etmekiçin daha çok para kazanmayı

arnaçlıyo"du. Pam, onun kendisiyleiçtenlikle ilgilendiğini hissediyordu.3elgelelim yaşamları iyileşip paralarıbollaştıktan sonra da Pam arasıradertlenmeye devam etti. Chris artık onunneden mutsuz olduğunu anlayamıyordu.O kadar zengin oldukları için eşinin herzaman mutlu olması gerektiğinidüşünüyordu. Pam ise eşinin onaaldırmadığı

kanısındaydı.

Chris paranın Pam'in dertlenmesineengel olamayacağını anlayamamıştı.Pam'in dalgası dibe vurduğunda, Chriseşinin dertlenme gereksinmesine hakvermediği için kavga ediyorlardı. Neyazık ki, zenginleştikçe daha fazla kavga

eder oldular. Yoksulken para Pam'indertlerinin odak noktasıydı; ancakparasal açıdan güvenceye kavuştukça,duygusal açıdan elde edemediklerinidaha fazla farkeder oldu. Bu, son derecedoğal, normal ve beklenen birgelişmedir.

Kadın parasal gereksinmelerikarşılandıkça, duygusalgereksinmelerinin daha çok farkınavarır. Zengin Bir Kadının Dertlenmekİçin Daha Fazla İzne İhtiyacı Vardır

Bir yazıda şöyle okuduğumuhatırlıyorum: "Zengin bir kadın ancakzengin bir psikiyatristten anlayış

görebilir." Kadının çok parası varsa,

insanlar (özellikle de kocası) onadertlenme hakkı tanımazlar. Bir dalgayabenzeyip zaman zaman dibe vurmayahakkı yoktur. Duygularını araştırmasınaya da yaşamının herhangi bir alanındadaha fazlasına ihtiyaç duymasına izinverilmez. Paralı bir kadının hayatı bubolluk olmadan çok daha kötü olacağıiçin, ondan.her zaman mutlu olmasıbeklenir. Bu beklenti yalnızca gerçekçiolmamakla kalmayıp, aynı zamanda dasaygısızca bir beklentidir. Zenginliğe,statüye, ayrıcalıklara ya da koşullarabakmaksızın, her kadının dertlenmeye vedalgasının çökmesine ihtiyacı

vardır.

Chris eşini mutlu edebileceğini

farkettiğinde cesaretlendi. Yoksulkeneşinin duygularına hak verdiğinihatırladı. Artık zengin olsalar da

— 135 —

bunu yine yapabilirdi. Umutsuzluğadüşmek yerine, aslında eşini nasıldestekleyeceğini bildiğini anımsadı.Paranın onu mutlu etmeye yeteceğinisanmıştı, ama gerçekte eşinin tatminolması için tüm gereken onun ilgi veanlayışıydı.

DUYGULAR ÖNEMLİDİR

Eğer kadın mutsuzken desteklenmezse,asla tam anlamıyla mutlu olamaz.Gerçekten mutlu olmak, duyguları

boşaltıp temizlemek ve iyileştirmek içinbir kuyuya dalmayı gerektirir. Bu, doğalve sağlıklı bir süreçtir. Eğer sevgi,mutluluk, güven ve minnet gibi olumluduyguları hissedebiliyorsak, zamanı

geldiğinde öfke, hüzün, korku ve kederide hissetmemiz gerekir. Kadın kuyusunagirdiğinde işte bu olumsuz duygularıtedavi edebilir. Erkeklerin de olumluduyguları yaşayabilmek için olumsuzduygularını

işlemeleri gerekir. Erkek mağarasınaçekildiğinde sessizce olumsuzduygularıyla yüzleşmeye başlamış

demektir. 11. bölümde hem kadınlar,hem de erkekler için olumsuz duygulan

boşaltmakta kullanılan bir tekniğigöreceğiz.

Kadın yükselişe geçtiğinde, elindekiyletatmin olabilir. Ancak, inişe geçmişkennelere sahip olmadığının farkınavaracaktır. Kendini iyi hissettiğindeyaşamındaki güzellikleri görüp onlarakarşılık verebilir. Çökerkense, sevgidolu bakışı biraz buğulanır veyaşamındaki eksikliklere daha fazlatepki verir. Tıpkı

yarısına kadar su dolu bir bardağın yarıdolu ya da yarı boş görülebilmesi gibi,kadın yükselirken yaşamının ne kadardolu olduğunu görür. İnerkense boşluğufarkeder. Yukarı çıkışta gözden kaçırdığı

tüm boşluklar kuyuya inişi s/rasındadikkatini

çeker.

Erkekler kadınların dalgalarabenzediğini öğrenmeden eşlerine anlayışgösteremez ve onları

destekleyemezler. Görünürde işleryolundayken ilişkileri kötüye gittiğindekafaları karışır. Kadınların dalgalarlabenzerliğini hatırlayan erkek, eşine enfazla ihtiyacı olduğu zamanda istediğisevgiyi vermenin anahtarını elindetutuyor demektir.

— 136 —

Sekizinci Bölüm

FARKLI DUYGUSALİHTİYAÇLARIMIZI KEŞFETMEK

Erkeklerle kadınlar genelde duygusalgereksinmelerinin farklı olduğununbilincinde değillerdir. Bu nedenle debirbirlerini desteklemeyi bilmezler.Erkekler ve kadınlar ilişkilerinde, kendialmak istediklerini verirler. Her biriyanlışlıkla diğerinin kendisiyle aynı arzuve ihtiyaçlara sahip olduğunu sanır.Sonuçta her ikisi de tatmin olmaz veöfkelenir.

Hem erkekler, hem de kadınlar hepverdiklerini; ama hiç almadıklarınıdüşünürler. Sevgilerinin kabul ve takdir

görmediğini sanırlar. Gerçekte, iki tarafda sevgi duymakta, ama bunu gösterişbiçimi istendiği gibi olmamaktadır.Örneğin, kadın bir sürü soru sorupilgilendiğini belirttiğinde sevgisinigösterdiğini sanır. Daha öncegördüğümüz gibi, bu bir erkeği çoksıkabilir. Erkek kontrol edildiğinidüşünüp biraz nefes almak isteyebilir.Kadın buna bir anlam veremez, çünküonun istediği eşinin kendisine bu şekildedestek olmasıdır. Sevecen olma çabalarıen iyi olasılıkla erkek tarafından gözardıedilecek, en kötü

olasılıkla da can sıkacaktır.

Aynı şekilde, erkekler sevgigösterdiklerini sanırken bu sevgileri

kadının kendini değersiz ve yalnızhissetmesine yol açabilir. Örneğin, kadınüzüldüğünde erkek onun sorunlarınıönemsemeyecek sözler sarfederek onasevgi gösterip destek verdiğini sanır."Üzülme, o kadar da büyük dert değil,"diyebilir. Ya da tümüyle duymazlıktangelerek

— 137 —

ona mağarasına çekilip sakinleşme şansıtanıdığını zanneder. Onun destek vermeksandığı şey, kadının kendiniküçümsenmiş, değersiz ve sevgisizhissetmesine yol açar. Daha önce degördüğümüz gibi, kadının dertlendiğindesesini duyurmaya ve anlayış görmeye

ihtiyacı vardır. Kendi ihtiyaçlarıylakadınınkiler arasındaki farklılığıbilmeden erkek, yardım girişimlerininneden başarısızlıkla sonuçlandığınıanlayamaz. SEVGİNİN ON İKİ ÇEŞİDİ

Karmaşık duygusal gereksinmelerimizinbüyük bölümü sevgi ihtiyacı olaraközetlenebilir. Erkeklerle kadınların eşitderecede önemli altışar duygusalgereksinimi vardır. Erkekler önceliklegüven, kabul, takdir, beğenilme, onay veteşvik beklerler. Kadınlarsa özellikleşefkat, anlayış, sevgi, bağlılık, haklı

görülme ve güvence ararlar.

Eşimizin neye ihtiyacı olduğunubelirleme işi, sevginin bu on iki farklı

türünü anlayabilirsek büyük ölçüdekolaylaşabilir. Aşağıdaki listeyi gözdengeçirerek kolaylıkla eşinizin nedensevilmediğini düşündüğünü

bulabilirsiniz. En önemlisi de, bu listesize ne yapacağınızı bilmediğinizzamanlarda karşı cinsle ilişkilerinizigeliştirme yollarını gösterecektir.

KADINLARLA ERKEKLERİN TEMELSEVGİ GEREKSİNMELERİ KadınınAradıkları

Erkeğin Aradıkları

1. Şefkat

1. Güven

2. Anlayış

2. Kabul

3. Saygı

3. Takdir

4. Bağlılık

4. Beğenilme

5. Haklı görülme

5. Onay

6. Güvence

6. Teşvik

138 —

Temel İhtiyaçlarımızı Anlamak

Kuşkusuz her kadınla erkek sevginin buon İki türünün hepsine birden ihtiyaçduyar. Öncelikle kadınların aradıklarıbelirtilen altı tür sevgiye erkeklerinihtiyaç duymadıkları söylenemez.Erkekler de şefkat, anlayış, sevgi,bağlılık, haklı görülme ve güvenceisterler. "Temel ihtiyaç" derkenanlatılmak istenen, insanın başka sevgitürlerini hissedip takdir edebilmesi içinönce bu temel ihtiyacın karşılanması

gerektiğidir.

İnsanın başka sevgi türlerini tam

anlamıyla hissedip takdir edebilmesiiçin önce temel ihtiyaçlarınınkarşılanması gerekir.

Erkek, temel gereksinmeleri tatminedildikten sonra özellikle kadınlarıngereksinim duydukları altı tür sevgiyekarşı açık bir hale gelir. Benzer biçimdekadının da güven, kabul, takdir, beğeni,onay ve teşviğe ihtiyacı vardır. Ancak,bu sevgi türlerine gerçek değerleriniverip takdir edebilmesi için önce kenditemel ihtiyaçlarının karşılanmasıgerekir.

Kadının kendi ihtiyaç duyduğu şeylerivermesi, ama sevdiği Marslının aslındabaşka şeyler aradığını

unutması kolaydır. Öte yandan erkeklerde önce kendi ihtiyaçlarını gözetir, kendiaradıkları sevgi türünün sevgiliVenüslülerine her zaman uygunolmayabileceğini unutabilirler. Bu yenisevgi anlayışının en güçlü ve pratikyönü, bu farklı sevgi türlerinin karşılıklıoluşudur. Örneğin, Marslı ilgi veşefkatini ifade ettiğinde Venüslüotomatik olarak karşılık vermeye ve onaözellikle ihtiyaç duyduğu güvenle kabulü

hissettirmeye başlar. Aym durumVenüslü güven gösterdiğinde de olur:Marslı otomatik olarak Venüslününihtiyaç duyduğu ilgiyle karşılıkverecektir. Aşağıdaki altı bölümde oniki tür sevgiyi pratik açıdan tanımlayıp

karşılıklarını anlatacağız.

— 139 —

1. Kadın İlgiye, Erkek Güvene İhtiyaçDuyar

Erkek kadının duygularıyla ilgilenirse, oda sevildiğini hisseder. Böyle şefkatieyaklaşarak kadına kendini özelhissettirdiğinde erkek, onun en önemligereksinmesini karşılamış olur. Doğalolarak kadın ona daha fazlagüvenecektir. Güvenen kadın daha açıkve olumlu olacaktır. Kadının erkeğeyönelik davranışları

açık ve olumlu olduğunda, erkek dekendisine güvenildiğini hisseder. Bir

erkeğe güvenmek, onun elinden geleniyaptığına ve eşi için en iyisini istediğineinanmak demektir. Kadının tepkileri,erkeğinin yetenek ve niyetleri konusundaen iyisine inandığını belli ettiğinde,erkeğin temel sevgi gereksinmesikarşılanmış

olur. Onun da eşinin ihtiyaç veduygularına karşı ilgisi otomatik olarakartar. 2. Kadın Anlayışa, Erkek Kabuleİhtiyaç Duyar

Erkek eşinin duygularını yorumyapmadan, ama anlayış göstererekdinlediğinde kadın sesini duyurduğunuve anlaşıldığını hisseder. Anlayışlı birtavır, anlatılanlardan bir anlamoluşturmaktır, yoksa o kişinin düşünce

ya da duygularını önceden bildiğinizanlamına gelmez. Kadının sesiniduyurma ve anlaşılma gereksinmesi nekadar karşılanırsa, onun erkeğin ihtiyaçduyduğu kabulü göstermesi de o kadarkolay olacaktır. Kadın bir erkeğideğiştirmeye kalkışmadan sevgiyle kabulettiğinde, erkek bunu hisseder. Kabuleden bir tavır onun olumlu karşılandığınıonaylar. Bu, kadının onun kusursuzolduğuna inanması ya da onu geliştirmekistememesi demek değil, ona güvenmesive kendini geliştireceğine inanmasıdemektir. Kabul edildiğini hissettiğindeerkeğin dinlemesi ve eşine hak ettiğianlayışı göstermesi çok daha kolaylaşır.

— 140 —

3. Kadın Saygıya, Erkek Takdire İhtiyaçDuyar

Erkek, kadının haklarını, istek veihtiyaçlarını kabul eden ve önceliktanıyan bir biçimde davrandığında,kadın kendisine saygı duyulduğunuhisseder.

Erkeğin davranışı kadının duygu vedüşüncelerine önem verdiğinigösteriyorsa, kadın saygı

duyulduğundan emin olur. Çiçek verme,yıl-dönümlerini hatırlama gibi saygınınsomut ve maddi ifadeleri, kadının saygıgörme gereksinmesinin karşılanmasıaçısından büyük önem taşır. Kendisinesaygı

duyulduğunu hisseden kadın, erkeğinihtiyacı olan takdir edilmeyi ona dahakolaylıkla hissettirecektir. Kadının,erkeğin çaba ve davranışlarından kişiselyarar ve değer elde ettiğini göstermesi,kabul etmesi, erkeğin takdir görmeihtiyacını doyuracaktır. Takdir,desteklenmeye verilen doğal birtepkidir. Erkek takdir gördüğünde,çabalarının boşa gitmediğini anlar,böylece daha çok vermeye teşvik edilir.Takdir edilen bir erkek, otomatik olarakeşine daha çok saygı duymayaisteklendirilmiş olur. 4. Kadın Bağlılığa,Erkek Beğenilmeye İhtiyaç Duyar

Erkek, kadının ihtiyaçlarına öncelikverir, onu tatmin etmeye ve

desteklemeye gururlanarak kendiniadarsa, kadının bağlılık gereksinimikarşılanmış olur.

Beğenildiğini ve özel biri olduğunuhisseden bir kadın çiçek gibi açar. Erkekkadının duygu ve ihtiyaçlarının, kendiuğraşlarından daha önemli olduğunubelli ederek kadının sevilmegereksinmesini doyurur. Kadın daerkeğin yaşamında her şeyden öndegeldiğini hissettikçe, ona olan beğenisive hayranlığı artar.

Tıpkı kadının bir erkeğin bağlılığınıhissetme ihtiyacında olması gibi, erkekde bir kadının beğeni ve hayranlığınıgereksinir. Bir erkeği takdir etmek, onahayranlık, hoşnutluk ve beğeniyle

bakmak demektir. Kadın onun neşe, güç,azim, dürüstlük, romantiklik, şefkat,sevgi, anlayış gibi erdemleriyle kendineözgü benzersiz nitelik ve yeteneklerinitakdir ettiğinde, erkek hayranlıkduyulduğunu hisseder. Bunu hissettiğindede, kendini eşine adayacak kadar güvenigelir. 5. Kadın Haklı Görülmeye, ErkekOnaylanmaya İhtiyaç

Duyar

Erkek kadının duygu ve isteklerikonusunda tartışmak ya da karşı çıkmakyerine onları kabul edip hak verdiğinde,kadının beşinci temel ihtiyacı dakarşılanmış olur. Erkeğin haklı görmetutumu, kadının hissettiklerinin içine

sinmesini sağlar. Başka bir deyişle,kadının «böyle» hissetmeye hakkıolduğunu onaylar. (İnsanın başka birbakış açısına sahipken de eşinin bakışaçısına hak verebileceğini unutmamakgerekir.) Erkek kadına hak verdiğinibelli etmeyi öğrendiğinde, kendisinin deöncelikle ihtiyaç duyduğu onayı eldeetmiş olur.

Her erkek için için sevdiği kadınınkahramanı ya da şövalyesi olmak ister.Bir erkeğin kadının sınavlarındangeçmiş olduğunu belirten işaret onunonayıdır. Kadının onaylayan tavırları birerkeğin iyi olduğunu doğrulayıp, onu heraçıdan doyurucu bulduğunu ifade eder.(Bir erkeği onaylamak mutlaka onunla

aynı fikirde olmak demek değildir.)Onaylayan bir davranış biçimierkeğin.davranışlarının gerisindeki iyigerekçeleri tanır ya da araştırır. Erkekihtiyaç duyduğu onayı gördükten sonra,eşinin duygularına hak vermesi dahakolaylaşır.

6. Kadın Güvenceye, Erkek TeşvikEdilmeye İhtiyaç Duyar

Erkek eşine sürekli ilgi, şefkat, anlayış,saygı gösterip hak verdiğinde kadınıngüvence ihtiyacı

karşılanmış olur. Güven veren birdavranış biçimi, kadına daimasevildiğini anlatır. Erkek geneldekadının belli başlı tüm sevgi

gereksinmelerini bir kez karşıladıktan veo kendini mutlu, güvende hissettiktensonra, artık sevildiğini bilmesigerektiğini düşünür. Oysa gerçek böyledeğildir. Kadının altıncı özel sevgigerek— 142 —

sinmesinin karşılanması için erkeğin onatekrar tekrar güvence vermesi gerekir.Erkek genelde kadının belli başlı tümsevgi gereksinmelerini bir

kez karşıladıktan ve o kendini mutlu,güvende hissettikten sonra,

artık sevildiğini bilmesi gerektiğinidüşünür.

Benzer biçimde, erkeğin de özellikle bir

kadın tarafından teşvik edilmeye ihtiyacıvardır. Kadının teşvik edicidavranışları, erkeğin kişiliğine veyeteneklerine güvenildiğini belli ederekona umut ve cesaret verir. Kadınıntavırları güven, kabul, takdir ve onayifade ettiğinde, erkek elinden geleniyapmaya istekli olur. Bunun karşılığındaeşine gereksinim duyduğu tüm sevgiyiverir.

BEYAZ ATLI ŞÖVALYE

Her erkeğin içinde beyaz atlı bir şövalyeyatar. Her şeyden çok, sevdiği kadınıkorumak ve ona hizmet etmek ister.Kendisine güvenildiğini hissettiğinde, busoylu yanı harekete geçer. Daha şefkatliolur. Kendisine güvenilmediğinde

canlılığının ve enerjisinin bir bölümünükaybeder ve bir süre sonra artıkaldırmamaya başlar.

Taşrada gezen beyaz atlı bir şövalyeyidüşleyelim. Birdenbire yardım isteyenbir kadının çığlıklarını

duyar. Hemen harekete geçer. Atınıdörtnala sürüp kadının bir ejderhatarafından hapsedildiği şatoya gider.Soylu şövalye kılıcını çekip ejderhayıöldürür. Sonuçta, prenses onu sevgiylekucaklar. Kapılar açılırken, prensesinailesi ve kasabalılar onu sevinçlekarşılayıp kutlarlar. Kasabada yaşamayadavet edilir ve kahraman ilan edilir.Prensesle birbirlerine âşık olurlar. Bir

ay sonra soylu şövalye bir başka geziyeçıkar. Dönüşünde yine sevgiliprensesinin çığlıklarını duyar. Bir başkaejderha gelip şatoya saldırmıştır.Şövalye yetişip ejderhayı öldürmek içinkılıcını çeker. Kılıcını sallamadan önce,prenses kuleden seslenir: "Kılıcınıkullanma, kement at. Daha Çok işeyarar." Ona kemendi fırlatıp nasılkullanacağının talimatını ve143

I

rir, Erkek onun söylediklerini yapar.Kemendi ejderhanın boynuna do-layıpsıkıca çeker. Ejderha ölür ve herkessevinir. Kutlama şöleninde şövalyeaslında kendisinin bir şey yapmadığınıdüşünür. Kılıcını değil de, prensesin

kemendini kullandığı için, kendinikasabanın güven ve hayranlığına layıkgörmemektedir. Olaydan sonra hatif birdepresyona kapılır ve zırhını parlatmayıunutur. Bir ay sonra yine bir yolculuğaçıkar. Kılıcını alıp giderken prenses onadikkatli olmasını ve kemendi dealmasını söyler. Eve dönerken yineşatoya saldıran bir ejderhayla karşılaşır.Bu kez elinde kılıcı koşarken duraklar,belki de kemendi kullanması gerektiğinidüşünür. Bu bir anlık duraksamasırasında ejderha ateş püskürüp sağkolunu yakar. Kargaşada şövalye başınıkaldırıp prensesin şatonunpenceresinden el salladığını görür,"Zehri kullan," diye seslenir prenses."Kement işe yaramıyor." Ona zehri

fırlatır, o da bunu ejderhanın ağzınadöküp öldürür. Herkes bunu sevinçlekutlar, ama şövalye utanmaktadır. Ertesiay tekrar yolculuğa çıkar. Kılıcını almışgiderken, prenses ona dikkatli olmasını,kementle zehri de yanında götürmesinihatırlatır. Şövalyenin bu önerilere canısıkılır ama yine de söyleneni yapar. Bukez yolculuğu sırasında başka birkadının yardım çığlıklarını duyar. Onakoşarken, depresyonu geçer ve kendinigüvenli, enerji dolu hisseder. Amaejderhayı öldürmek için kılıcınıçekerken duraklar. Kılcı mı, kemendi mi,yoksa zehri mi kullanmalıyım, diyedüşünür. Prenses olsa ne derdi? Bir aniçin kafası karışmıştır. Sonra, prensesitanımadan önce, yalnızca kılıç taşıdığı

günlerde kendini nasıl hissettiğinianımsar. Ejderhayı öldürür ve kasabahalkı sevinir.

Beyaz atlı şövalye bir daha aslaprensesine geri dönmedi. Bu yenikasabada kalıp sonsuza dek mutluyaşadı. Zaman içinde, yeni eşininkementler ve zehirler konusunda hiçbirşey bilmediğinden emin olunca daevlendi.

Her erkeğin içinde bir şövalyebulunduğunu hatırlamak, erkeğin temelihtiyaçlarını kavrayabilrne açısından çokönemlidir. Erkek zaman zaman ilgi veyardım istese de, çoğunlukla bu onusoğutacak ve güvenini azaltacaktır.

— 144 —

BİLMEDEN EŞİNİZİ NASILSOĞUTUYOR OLABİLİRSİNİZ

Karşı cins jçin neyin önem taşıdığınıbilmeden, erkeklerle kadınlar eşlerini nekadar incitiyor olabileceklerinianlamazlar. Hem erkeklerin, ftem dekadınların bilmeden olumsuz, hattazararlı

biçimlerde iletişim kurduklarına tanıkoluyoruz. Erkeklerle kadınlar en çokihtiyaç duydukları sevgi türlerine sahipolamadıkları için duygusal açıdanincinirler. Kadınlar genelde iletişimbiçimlerinin erkek egosu için zararlı veyıkıcı olduğunu farketmezler. Kadın,

erkeğin hislerine karşı duyarlı olmayaçalışır, ama onun sevgi ihtiyacıkendisininkinden farklı olduğundan,içgüdüsel olarak gereksinimlerinibilemez. Erkeğin temel sevgiihtiyaçlarını anlayabilen kadın onunhoşnutsuzluğu konusunda daha duyarlıolabilir. Aşağıda erkeklerin başlıcasevgi gereksinmeleri konusundakadınların en sık yaptıkları hataların birlistesini bulacaksınız:

Kadınların sıkça yaptıklarıhatalar________________

1. Kadın onun davranışlarını düzeltmeyeya da öğüt vermeye çalışır.

2. Kadın üzüntüsünü, dertlerini

paylaşarak onun davranışlarınıdeğiştirmeye ya da kontrol etmeyeçalışır. (Etkileme veya cezalandırmaamacını gütmedikçe duygulanpaylaşmakta sakınca yoktur.) 3. Kadın,erkeğin onun için yaptıklarınıgörmezlikten

gelip yapmadıklarından yakınır.

4. Kadın onun davranışlarını düzeltipsanki çocukmuş gibi neler yapmasıgerektiğini söyler. Erkek nedensevilmediğinisanır__________________

1. Kadın artık kendisine güvenmediğiiçin erkek sevilmediğini düşünür. 2.Erkek, kadın kendisini olduğu gibi kabul

etmediği için sevilmediğini sanır. 3.Yaptıklarının takdir edilmediğini görenerkek sevilmediğini düşünür. 4. Erkekbeğenilmediği için sevilmediğinidüşünür.

— 145 —

F:/10

5. Kadın üzüntüsünü dolaylı yollardan,belirsiz sorularla gösterir: "Bunu nasılyapabildin?" 6. Erkek bir kararverdiğinde ya da inisiyatifinikullandığında kadın onu düzeltir veyaeleştirir. 5. Kadın artık onuonaylamadığı için erkek sevilmediğinisanır. Bundan böyle kendini kahramangibi hissetmemektedir.

6. Kadın artık onu kendi başına bir şeyyapmaya teşvik etmediğinden erkeksevilmediğini düşünür. Tıpkı kadınların,erkeklerin neye ihtiyaç duyduğunuanlamadıklarında kolaylıkla hatayapabilmeleri gibi, erkekler de aynınedenle hata yaparlar. Erkeklergenellikle kadınlarla iletişim kurmabiçimlerinin saygısızca ve destekvermekten uzak olduğunu anlamazlar.Erkek, kadının kendisi yüzünden mutsuzolduğunu bildiğinde bile, onun nedensevilmediğini düşündüğünü ve neyeihtiyaç duyduğunu bilmeden yaklaşımınıdeğiştiremez. Kadının temel ihtiyaçlarınıanlayaran erkek, onun gereksinimlerinekarşı daha duyarlı ve saygılı olabilir.Aşağıda, kadınların duygusal

gereksinmeleri konusunda erkeklerinyaptıkları

iletişim hatalarının bir listesinibulacaksınız:

Kadın neden sevilmediğinidüşünür________________

1. Erkek ilgisiz olduğu ve aldırmazdavrandığı için kadın sevilmediğinidüşünür. 2. Erkek kendisinianlamadığından kadın sevilmediğinidüşünür.

Erkeklerin hataları

1. Erkek dinlemez, kolayca dikkatidağılır, ilgili sorular sormaz.

2. Erkek, kadının duygularını sözcükanlamıyla kabul edip onu düzeltmeyekalkar. Onun çözüm istediğini sanarakakıl verir.

3. Erkek dinler ama kızıp kendisiniüzdüğü ve moralini bozduğu için kadınısuçlar. 3. Erkek duygularına saygıgöstermediğinden kadın sevilmediğinidüşünür.

— 146 —

4. Erkek kadının duygu vegereksinmelerini küçümser. Çocuklarıya da işini daha önemli gösterir. 5.Kadın dertli olduğunda erkek nedenkendisinin

haklı olduğunu ve onun nedendertlenmemesi gerektiğini anlatır.

6. Erkek dinledikten sonra hiçbir şeysöylemeden çekip gider.

MErkek ona+tayran olmadığı — ve onuözel biri olarak onurlandırmadığı içinkadın sevilmediğini düşünür. 5. Erkek,duygularına hak yermediğini, aksinehatalı olduğunu ve desteksiz kaldığınıona hissettirdiği için kadın sevilmediğinidüşünür.

6. Kadın ihtiyaç duyduğu güvenceyibulamadığından kendini emniyettehissetmez. AŞK YETERSİZKALDIĞINDA

İnsanlar içgüdüsel olara"k hep kendiistediklerini verdikleri için, aşk sık sıkyetersiz kalır. Kadının en önemli sevgiihtiyaçları ilgi görmek, anlaşılmak vb.olduğundan, erkeğine de otomatik olarakbolca ilgi ve anlayış gösterir. Erkekaçısından,bu ilgi, sanki eşi ona güvenmi-yormuş izlenimini verir. Onun temelgereksinmesi ilgi değil, güvendir. Erkekilgisine olumlu tepki vermeyince kadınverdiği desteği neden onun takdiretmediğini merak eder. Erkek de doğalolarak kendi tü-ründa sevgi .'ermektedir,.oysa. kadının ihtiyaç duyduğu budeğildir. Böylece her ikisi debirbirlerinin gereksinmelerinikarşılamakta yetersiz bir kısır döngüyesıkışıp kalmaktadırlar.

Beth şöyle yakınıyordu: "Böyle hiçbirşey almadan vermeye devam edemem.Arthur benim verdiklerimi takdiretmiyor. Onu seviyorum, ama o benisevmiyor." Arthur da yakınıyordu:"Yaptığım hiçbir Şey yetmiyor. Neyapacağımı bilemiyorum. Her şeyidenedim, hâlâ beni sevmiyor. Ben onuseviyorum, ama bir işe yaramıyor." Bethile Arthur sekiz yıllık evliler. İkisi desevilmediklerini ve aldıklarındanfazlasını

verdiklerini düşündükleri içinilişkilerinden vazgeçmek üzereydiler.Beth daha çok verdiğini düşünürken,Arthur asıl en çok kendisinin verdiğiniöne sürüyordu. Gerçekte her ikisi de

vericiydiler, ama hiçbiri __147__

istediğini ya da ihtiyaç duyduğunualamıyordu. Birbirlerini seviyorlardı nevar ki eşlerinin temel gereksinmelerinianlamadıkları için bu sevgj!. teri etkiliolamıyordu. Beth kendi almak istediğiniverirken, Arthur da kendine göreveriyordu. Yavaş yavaş tükenmişlerdi.Çoğu insan ilişkj. ler zora girince havluatar. Eşimizin temel ihtiyaçlarınıanladığımızda ilişkiler de kolaylaşır.Daha fazla değil de, isteneni verirsektükenmeyiz. On iki değişik sevgi türünübildiğimiz takdirde, en samimiçabalarımızın bile neden sonuçgetirmediğini anlayabiliriz. Eşinizitatmin etmek için onun öncelikle

gereksinme duyduğu sevgiyi vermeyiöğrenmeniz gerekir.

KIZMADAN DİNLEMEYİÖĞRENMEK

Erkeğin, kadının temel sevgigereksinmelerini karşılayabilmesinin birnumaralı yolu iletişimdir. Daha önce degördüğümüz gibi, iletişim Venüs'teözellikle önemlidir. Erkek bir kadınınduygularını dinlemeyi öğrenerek onaetkili olacak biçimde bol bol şefkat,anlayış, saygı, bağlılık ve güvencegösterebilir. Erkeklerin kadınlarıdinleme konusunda karşılaştıkları enbüyük sorunlardan biri, kadınlarınVenüs'ten geldiklerini; yani farklıbiçimlerde iletişim kuracaklarını unutup

sinirlenmeleri ya da öfkelenmeleridir.Aşağıdaki tablo bu farklılıklarınhatırlanması ve yapılması gerekenlerhakkında bazı önerilerde bulunmaktadır:

KIZMADAN DİNLEMENİN YOLLARI

Yapılması ve Yapılmaması Gerekenler

1. Anlama konusunda sorumlulukyüklenin. Onu sizi üzmekle suçlamayın.Anlamaya çalışarak baştan başlayın.

2. Derin bir soluk alın, hiçbir şeysöylemeyin! Gevşeyip kontrol

Hatırlanması Gerekenler

1. Öfkenin kadının bakış açısını

anlamamaktan kaynaklandığınıunutmayın. Bu onun hatası değildir. 2.Duyguların hemen o anda bir anlamtaşımasa da geçerli

— 148 —

olduklarını unutmayın, «adınlarduyguları konusunda anlayış beklerler.3. öfkenin işlerin nasıl düzeltileceğinibilmemekten kaynaklandığını unutmayın.Kadın hemen kendini daha iyihissetmeye başlamasa bile, dinleyipanlamanız ona yardımcı olacaktır. 4.Kadının bakış açısını anlamak ve iyi birdinleyici olarak takdir edilmek içinmutlaka onun görüşlerine katılmanızgerekmediğini unutmayın.

5. iyi bir dinleyici olmayı başarmak içinonun bakış açısını tam olarak anlamanızgerekmediğini unutmayın. 6. Onunkendini nasıl hissettiğinden sorumluolmadığınızı unutmayın. Sanki sizisuçluyormuş gibi gelsede, aslındayalnızca anlaşılmaya çalışıyordun 7. Sizigerçekten kızdırıyorsa, büyük olasılıklasize güvenmediğini unutmayın. Aslındaonun içinde açılıp incinmekten korkanküçük

bir kız vardır ve sizin sevginizleşefkatinize ihtiyaç duymaktadır.

etmeyi bırakmaya çalışın. Dünyayı onungözleriyle görmenin nasıl olacağınıhayal edin. 3. Sizin çözümlerinizlekendini daha iyi hissetmediği için onu

suçlamayın. Onun ihtiyacı oian şeyçözümler değilken kendini nasıl daha iyihissedebilir ki? Kendinizi çözümönermekten alıkoyun.

4. Eğer farklı bir görüş açısı ifadeetmeyi istiyorsanız, kadının sözünübitirdiğinden emin olun ve kendigörüşünüzü belirtmeden önce onunkinitekrarlayın. Sesinizi yükseltmeyin. 5.Onu anlamadığınızı ama anlamakistediğinizi belirtin. Anlamamanınsorumluluğunu üstlenin; yorum yapmayınve anlaşılmaz olduğunu

ima etmeyin.

6. O sizin anladığınızı ve ilgilendiğinizihissedene dek kendinizi savunmaya

kalkışmayın. Sonra nazikçe ne demekistediğinizi açıtöayıp özürdileyebilirsiniz,

7. Onun duygu ve görüşlerine karşıçıkmayın. Biraz zaman isteyip olaylarıdaha sonra, duygusal açıdan daha azgerilimli bir zamanda konuşun. 11.bölümde anlatılan Aşk MektubuTekniğini deneyin.

— 149 —

Erkek öfkelenmeden ve sinirlenmedenbir kadının duygularını leyebildiğindeona harika bir armağan vermiş olur.Onun kendini i ettikçe, sesini duyurupanlaşıldığına inanır ve erkeğe daha fazlasevgi güven, takdir, hayranlık, onay ve

teşvik gösterebilir.

ERKEĞE GÜÇ KAZANDIRMASANATI

Tıpkı erkeklerin bir kadının temeı sevgigereksinmelerini karşılamak içindinleme sanatını öğrenmeleri gerektiğigibi, kadınların da erkeğe güçkazandırma sanatını öğrenmeleri gerekir.Kadın bir erkekten yardım istediğinde,ona olabileceğinin en iyisi olma fırsatınıtanımaktadır. Onu değiştirme yolundaherhangi bir girişim, sevgi dolu güveni,kabulü, takdiri, onay ve teşviği silipatacaktır. Bir erkeğe güç

kazandırmanın sırrı, onu asladeğiştirmeye ya da düzeltmeye

çalışmamaktır. Onu değiştirmekistemeniz doğaldır, ama bu arzunuzugerçekleştirmeye kalkışmayın. Erkekyalnızca doğrudan akıl danıştığındadeğişme konusunda yardıma açıkdemektir.

Bir erkeğe güç kazandırmanın sırrı, onuasla değiştirmeye ya da düzeltmeyeçalışmamaktır. Akıl Değil, Güven Verin

Venüs'te akıl vermek sevecen birdavranış olarak değerlendirilir. Mars'taise böyle değildir. Marslıların doğrudanistenmedikçe akıl vermediklerinikadınların hiç unutmamaları gerekir.Sevgi göstermenin bir yolu da bir diğerMarslının kendi sorunlarınıçözebileceğine güvenmektir. Bu, kadının

duygularını

bastırması gerektiği anlamına gelmez.Kadının sinirli, hatta öfkeli olmasıdoğaldır, ama erkeği değiştirmeyekalkmaması gerekir. Onü değiştirmeyolundaki herhangi bir girişim yararlı veyapıcı olmaz. Kadın bir erkeğisevdiğinde, çoğu zaman ilişkilerini iyiyegötürmeye çabalar. Hevesie onu kendigelişme planlarının hedefi yapar. Onuyavaş yavaş rehabilite etme sürecinebaşlar. __1 en__

Erkekler Değişmeye Karşı NedenDirenirler

Kadın çok çeşitli yollarla erkeğinideğiştirip düzeltmeye çalışır. Onu

değiştirme çabalarının sevgi göstergesiolduğunu düşünür, oysa erkek de kontroledildiğini, yönlendirildiğini,reddedildiğini ve sevilmediğinihisseder. Kadın erkeği değiştirmeyeçalışırken, o aslında büyüyüp değişmekiçin ihtiyaç

duyduğu güveni almıyor demektir.Yüzlerce kadın ve erkekle dolu birsalona sorduğumda hepsi de aynı

deneyimi yaşadıklarını söylediler:Kadın bir erkeği ne kadar değiştirmeyeçalışırsa, erkek o kadar direnir. Sorun,erkeğin kendisini geliştirme çabalarınadirenirken kadının da bu tepkiyi yanlış

yorumlarnasındadır. Kadın erkeğin

değişmek istememe nedeninin büyükolasılıkla onu yeterince sevmemesiolduğunu düşünerek yanılır. Aslındaerkeğin değişmeye direnmesinin nedeni,yeterince sevilmediğini sanmasıdır.Erkek sevildiğini, kendisinegüvenildiğini, kabul ve takdir edildiğini,vb. hissederse, otomatik olarak büyüyüpdeğişmeye, gelişmeye başlar.

İki Tür Erkek / Bir Davranış Biçimi

İki tür erkek vardır. Biri kadın kendisinideğiştirmeye kalktığında inanılmazölçüde direnir ve savunmaya geçer;diğeri de değişmeyi kabul edip dahasonra bunu unutur ve eski davranışbiçimine geri döner. Erkek ya aktif ya dapasif olarak direnir. Olduğu gibi

sevilmediğini hissettiğinde erkek,bilinçli veya bilinçsiz olarak kabuledilmeyen davranışlarını tekrarlamayabaşlayacaktır. Sevilip kabul edildiğinihissedene dek bu davranışlarıtekrarlama yolunda bir dürtü duyacaktır.Erkeğin kendini geliştirmesi için olduğugibi kabul edilip sevilmesi gerekir. Aksihalde savunmaya geçer ve aynı kalır.Olduğu gibi kabul edildikten sonra,kendi başına gelişmenin yollarınabakacaktır.

— 151

Erkekler Geliştirilmek İstemezler

Erkeklerin kadınlara nedenüzülmemeleri gerektiğini anlatmak

istemeleri gibi, kadınlar da erkeklereneden öyle davranmamaları gerektiğiniaçıklamak isterler. Tıpkı erkeklerinyanlışlıkla kadınları

"onarmak" istemeleri gibi, kadınlar dayanlışlıkla erkekleri "geliştirmeye"çalışırlar. Erkekler dünyayı

Marslı gözlüğünden görürler, ilkeleri,"eğer bozuk değilse* onarmamak" tır.Kadın erkeği geliştirmeye kalktığında,erkek kadının kendisinin bozuk olduğunudüşündüğü mesajını alır. Bu bir erkeğiincitir ve savunmaya geçirir.Sevilmediğini ve kabul edilmediğinidüşünür.

Bir erkeğin büyümesine olanak

tanımanın en iyi yolu, onu herhangi birbiçimde değiştirmeye çalışmaktanvazgeçmektir.

Erkek kusurlarına rağmen kabul edilmeihtiyacındadır. Bir insanın kusurlarınıkabullenmek, özellikle de nasıl daha iyiolacağını bildiğimiz zaman, o kadarkolay değildir. Ancak, bir erkeğinbüyümesine olanak tanımanın en iyiyolunun onu herhangi bir biçimdedeğiştirmeye çalışmaktan kaçınmakolduğunu anladığımızda bu kolaylaşır.Aşağıdaki tabloda bir kadının erkeğindeğişip büyümesine nasıl destekolabileceğinden örnekler göreceksiniz:

BİR ERKEĞİ DEĞİŞTİRMEYEÇALIŞMAKTAN VAZGEÇMENİN

YOLLARI

Kadının Unutmaması Gerekenler

1. Unutmayın: Üzgün olduğu zamanlardaona çok fazla soru sormayın, yoksa onudeğiştirmeye çalışacağınızıdüşünecektir.

Neler Yapabileceği

1. Sizinle konuşmak istediği zamanlardışında, sıkıntılı halini görmezliktengelin. Konuşmaya davet olarak,başlangıçta azıcık kaygı belirtebilirsiniz.

2 Unutmayın: Onu herhangi t>ff biçimdedeğiştirmeye alışmaktan vazgeçin.Büyümek için sizin reddetmenize değil,

sevmenize ihtiyacı vardır.

3. Unutmayın: Sorulmadan akılverdiğinizde kendisine güvenilmediğini,kontrol edildiğini istenmediğinisanabilir.

4. Unutmayın: Erkek inatlaşıp değişimedirendiğinde sevilmediğini sanıyordur;beğenilmeyeceği ya da sevilmeyeceğikorkusuyla hatalarını kabul etmeyeçekiniyordur.

5. Unutmayın: Eğer onun da sizin içinaynısını yapmasını bekleyerek özveridebulunursanız, kendini değişmesi içinbaskı altında hissedecektir.

6. Unutmayın: Onu değiştirmeye

kalkmadan da olumsuz duygularınızıpaylaşabilirsiniz. Kabul edildiğinihissettiğinde dinlemesi daha kolayolacaktır.

7. Unutmayın: Eğer ona buyurur ve onunadına karar verirseniz, eleştirildiğini vekontrol edildiğini sanacaktır.

2. -Onun kendt başına----------büyüyebileceğine güvenin. Duygulandürüstçe paylaşın ama değişmesini talepetmeyin. 3. Öğrenmesi gerekenleri kendibaşına öğreneceğine güvenip sabredin.Fikrinizi sorana dek bekleyin. 4. Onasevginize layık olmak için kusursuzolması gerekmediğini göstermeyeçalışın. Bağışlamayı deneyin. (Bkz. 11.bölüm)

5. Kendi adınıza bir şeyler yapın ve sizimutlu etmesi için ona bağımlı olmayın.6. Duygularınızı paylaşırken, ona neyapması gerektiğini söylemeyeçalışmadığınızı, yalnızca sizinduygularınızı dikkate almasınıistediğinizi bildirin.

7. Gevşeyin ve teslim olun. Kusurlarıkabul etmeyi deneyin. Onun duygularınıkusursuzluktan daha önemli tutun ve onaders verip düzeltmeye kalkışmayın.

— 152

— 153 —

Kadınlarla erkekler kendilerine özgü

gereksinmeler.™ d.kkate alaSSÎdestelemeyi öğrendikçe, büyüme vegelişme kendi, Eşinizin alt, temelihtiyac.n.n bilincinde olarak sevgi 'Sungereksinimlerine göre yenidenyönlend,ebilir önen* ö'çüde ko.ay.aştmpdaha tatmin ede bır hale getirebilirsiniz.İ

154 —

Dokuzuncu Bölüm

TARTIŞMALARDAN KAÇINMANINYOLLARI

Sevgi dolu ilişkilerimizdeki en büyüksınavlardan biri, farklılıkların veanlaşmazlıkların nasıl ele alınacağıdır.

Çiftler görüş ayrılığına düştüklerindetartışmaları çoğu zaman münakaşaya,sonra da kavgaya dönüşür. Birdenbiresevgi dolu bir biçimde konuşmayıbırakır ve birbirlerini incitmeyebaşlarlar: suçlayarak, yakınarak, talepederek, öfkelenerek ve kuşkulanarak.Böyle tartışan erkeklerle kadınlaryalnızca duygularını değil, ilişkilerini dezedelerler. Tıpkı bir ilişkide en önemliöğenin iletişim olması gibi, tartışmalarda en zararlı öğe olabilir. Biriyle nekadar yakınsak, yaralamak ya dayaralanmak o kadar kolaydır.

Tıpkı bir ilişkide en önemli öğeniniletişim olması gibi, tartışmalar da enzararlı öğe olabilir. Pratik açılardan,

çiftlere önemle tartışmalardankaçınmalarını öneririm, iki insanınbirbirleriyle cinsel açıdan ilgisi yoksa,tartışır ya da görüşürken tarafsız kalmakçok daha kolaydır. Ancak, birbirleriyleduygusal ve özellikle de cinsel ilişkiiçindeki çiftler tartıştığında, olaykolaylıkla kişisel olabilir. Temel birilke olarak, asla tartışmayın. Bununyerine bir durumun lehinde ve aleyhindeolan noktaları ele alın. Ne istediğinizigörüşün ama münakaşa etmeyin.Tartışmadan ve kavga et155

I

meden de dürüst ve açık olmak, hattaolumsuz duyguları ifade etmek

mümkündür.

Bazı çiftler hiç durmadan münakaşa ederve aşkları yavaş yavaş ölür. Diğer uçta,bazı çiftler çatışmadan kaçınmak içindürüst duygula. rını bastırırlar. Gerçekduygularını bastırmanın sonucu olarak,sevecen duygularıyla olan bağlantılarınıda kaybederler. Bir çift savaşırken, birbaşkası soğuk savaş

sürdürür. Çiftlerin bu iki uç arasındakidengeyi bulabilmeleri çok önemlidir.Farklı gezegenlerden geldiğimizihatırlayarak ve sağlam iletişimbecerileri geliştirerek, olumsuzduygularla çelişkili fikir ve arzularıbastırmadan da tartışmalardan kaçınmakmümkündür. . il

TARTIŞTIĞIMIZDA NELER OLUR ®

Kadınlarla erkeklerin hangi açılardanfarklı olduklarını anlamadan hemeşimizi, hem de kendimizi incitecektartışmalara girmek kolaydır.Tartışmalardan kaçınmanın sırrı sevgive saygı dolu iletişimdir. Farklılıklarlaanlaşmazlıklardan çok, onları iletişbiçimimiz acı verir. İdeal olarak, birtartışmanın acı

verici olması gerekmez; bunun yerineyalnızca farklılıklarımızlaanlaşmazlıklarımızı ifade eden birkonuşma olabilir. (Tüm çiftlerin zamanzaman görüş ayrılığına düşmelerikaçınılmazdır.) Birçok çift bir konuyu

tartışmaya başladıktan beş dakika sonra,neden tartıştıklarını tartışmaya geçerler.Farkında olmadan birbirlerini incitirler;karşılıklı anlayış ve farklılıklarınkabulüyle masum bir tartışma olarakkalabilecek bir olay kavgaya dönüşür.Her iki taraf da eşinin kendisine yalnızcayaklaşımı yüzünden onun bakış açısınıkabul edip anlamayı reddeder.

Bir çatışmanın çözümlenmesi, kendibakış açımızı karşımızdakinin görüşaçısını da kapsayacak biçimdegenişletmemizi gerektirir. Bunusağlayabilmek için, takdir.edilip saygıgördüğümüzü hissetmeliyiz. Eğereşimizin tavırları sevgisizse, onun bakışaçısını kabullenmek kendimize olan

saygımızı zedeleyebilir.

— 156 —

'#•

Birçok çift bir konuyu tartışmayabaşladıktan beş dakika sonra nedentartıştıklarım tartışmaya geçerler.

Biriyle ne kadar yakınsak, onun olumsuzduygularına tepki göstermeden bakışaçısını dinlemek de o kadar güç olur.Onun saygı ve onayım yitirmemek içinsavunmaya geçer ve bakış açısına karşıdireniriz. Bakış açısını kabul etsek bile,inatla tartışmayı sürdürebiliriz.

TARTIŞMALAR NEDEN ACI VERİR

İnsana acı veren ne söylediğimiz değil,nasıl söylediğimizdir. Çoğu zaman erkekkendisine meydan okunduğunuhissettiğinde dikkatini haklı olmayayoğunlaştırıp bir yandan sevecen deolmayı unutur. İlgili, saygılı ve güvenverici bir tonda iletişim kurabilmebecerisi otomatik olarak azalır. Nekadar aldırmaz göründüğünün, eşini nekadar incittiğinin farkında değildir.Böyle zamanlarda basit bir görüş

ayrılığı bile kadına saldırı gibigörünebilir; bir talep buyruk halini alır.Kadın, onun.sözlerini kabul etmesigerektiği zamanlarda bile, doğal olarakbu sevgisiz yaklaşıma direnir. Erkekumursamaz bir tavırla konuşup sonra da

neden üzülmemesi gerektiğini anlatmayakalkışarak bilmeden eşini incitir.Yanlışlıkla kadının onun bakış açısınadirendiğini sanmaktadır. Gerçekteysekadını

üzen onun sevgisiz yaklaşımıdır. Erkekonun bu tepkisini anlamadığından,dikkatini nasıl söylediği yerine nesöylediğine yoğunlaştırır. Tartışmayıkendisinin başlattığı yolunda hiçbir fikriyoktur; kadının onunla tartıştığınıdüşünmektedir. Kadın kendini onun sivriifadelerinden korumaya çalışırken, o dakendi bakış

açısını savunmaktadır.

Erkek bir kadının incinmiş duygularına

saygı göstermezse, onları hiçe saymışolur ve kadın daha da fazla incinir.Kendisi umursamaz sözlere ve sestonuna karşı kadın kadar duyarlıolmadığından, erkeğin bu durumuanlaması kolay değildir. Sonuç olarak,erkek eşini ne ka-ûar incitip direnişezorladığının farkında bile olmayabilir.

— 157 —

Öte yandan, kadınlar da erkekleri nekadar incittiklerini farketmez-ler.Erkeğin aksine, kadın kendisine meydanokunduğunu hissettiğin, de konuşmabiçimi otomatik olarak güvensiz ve iticibir hal alır. Bu biçimde itme, özellikleduygusal açıdan bağlı olan erkeği çokincitir. Kadınlar önce eşlerinin

davranışları

konusundaki olumsuz duygularımpaylaşıp, sonra da istenmeyen öğütlerivermeye kalkışarak tartışmaları

başlatır ve şiddetlendirirler. Kadınolurhsuz duygularını güven ve kabulmesajlarıyla dengelemeyi ihmal ederse,erkek de olumsuz tepki verir ve kadınınkafası karışır; Yine güvensizliğininerkeği ne kadar incittiğinin farkındadeğildir.

Tartışmadan kaçınmak için eşimizin neyisöylediğimize değil, nasıl söylediğimizekarşı çıktığını

unutmamamız gerekir. Münakaşa için iki

kişi gerekirken, münakaşayı kesmek içinbiri yeter. Tartışmaya son vermenin eniyi yolu daha işin başında kestiripatmaktır. Bir anlaşmazlığın ne zamanmünakaşaya dönüştüğünü anlamakonusunda sorumluluk yüklenin. Susupbiraz ara verin. Eşinize yaklaşımınızı

düşünün. Ona ihtiyaç duyduğu şeylerivermediğinizi anlamaya çalışın. Buaralar, bizim sakinleşmemizi,yaralarımızı sarmamızı ve yenideniletişim kurmaya kalkışmadan önceayağımızı sağlam basmamızı sağlar. jj

İNCİNMEKTEN KAÇINMANIN DÖRTYOLU

Bireyler tartışmalarda incinmekten

kaçınmak için dört türlü tavırtakınabilirler. Bunlar; kavga, kaçış,numara yapma ve içine kapanmadır. Butavırların her biri kısa dönemli kazançsağlamakla birlikte, uzun dönemde hepside zararlıdır. Şimdi bu tavırları tek tekele alalım.

1. Kavga: Bu tavır kesinlikle Mars'tangelir. Bir konuşma sevgisiz ve soğuk birhal aldığında bazı insanlar içgüdüselolarak kavga etmeye başlarlar. Hemensaldırıya geçerler. İlkeleri şudur: "En iyisavunma saldırıdır." Suçlayarak,yargılayarak, eleştirerek ve eşlerinihaksız çıkararak darbe indirirler.Bağırmaya ve öfkelerini dışa vurmayaeğilimlidir— 158 —

Asıl amaçlan eşlerîhT sindiripkendilerini sevmeye ve desteklemeyedamaktır. Eşleri geri adım attığındakazandıklarını düşünürler, ama gerçektekaybetmişlerdir.

Sindirme her zaman bir ilişkideki güvenizayıflatır.

Sindirme her zaman bir ilişkideki güvenizayıflatır. Başkalarını hatalı göstererekistediklerinizi zorla elde etmek, birilişkide başarısızlığın kaçınılmazformülüdür. Çiftler kavga ettiklerindeaçık ve duyarlı

olma yeteneklerini yavaş yavaşyitirirler. Kadınlar kendilerini korumakiçin kapanırken, erkekler de artık o

kadar aldırış etmemeye başlarlar. Yavaşyavaş başlangıçta sahip olduklarıyakınlığı yitirirler. 2. Kaçış: Budavranış biçimi de Mars'tan gelir.Marslılar çatışmadan kaçınmak içinmağaralarına çekilip bir daha aslaçıkmayabilirler. Bu, tıpkı bir soğuksavaş gibidir. Konuşmayı reddederler vehiçbir şey çözümlenmez. Bu edilgen-saldırgan davranış biçimi, tartışmaya araverip sonra sorunları sevecen birşekilde yeniden ele almakla aynıdeğildir. Çatışmadan korkan Marslılarsinip, tartışmaya yol açabilecekkonulardan hiç söz açmamayı yeğlerler.Bir ilişkide yumurta kabuklarınınüstünde yürüyor gibidirler. Bundangenellikle kadınlar yakınsa da, erkekler

de böyledir. Bu, erkeklerin o kadar içineişlemiştir ki, çoğu zaman ne kadar sıkyaptıklarının farkına bile varmazlar.

Bazı çiftler tartışmak yerineanlaşmazlıklarından söz etmektenkaçınırlar. Onların istediklerini eldeetme yolu, sevgilerini esirgeyerekeşlerini cezalandırmaktır. Kavgacılargibi çıkıp doğrudan eşlerine acı

vermezler. Bunun yerine eşlerini dolaylıyollardan, yavaş yavaş hak ettiklerisevgiden yoksun bırakarak incitirler.Sevgimizi esirgersek eşlerimizin de bizeverecek sevgileri daha az olur. Kısadönemli kazanç

huzur ve uyumdur, ama konular uzun süre

açılmaz ve duygulara kulak verilmezse,öfkeler birikecektir. Uzun dönemde eşlerbaşlangıçta onları biraraya getiren sevgive ihtirası yitirirler. Geneldeçözümlenmemiş acılarını uyuşturmanınbir yolu olarak aşırı çalışmaya, aşırıyemeye ve başka bağımlılıklarasığınırlar.

__ -ICO__

3. Numara Yapma: Bu tavır Venüs'tengelir. Bu kişi bir çatışmada yaraalmaktan kaçınmak için hiçbir sorunolmadığını öne sürer. Yüzüne birgülümseme yerleştirip her şeydenmemnunmuş gibi davranır Ancak zamaniçinde bu kadınların öfkesi birikir;durmadan eşlerine vermekte, ama

karşılığında kendi ihtiyaç duyduklarışeyleri almamaktadırlar. Bu öfke onlarındoğal sevgi ifadelerini de engeller.Duygulan konusunda dürüst olmaktankorktukları için her şeyi "iyi, yolunda"gösterirler. Erkekler de genellikle bucümleleri kullanırlar, ama bunların onlariçin taşıdığı anlam bambaşkadır. Şöyleki: "Her şey yolunda, kendi başımahalledebilirim," ya da, "Sorun yok,çünkü ne yapılması gerektiğinibiliyorum," veya,

"Tamam, ben hallediyorum ve yardımaihtiyacım yok." Kadının bu ifadelerikullanması bir çatışma ya da tartışmadankaçınmak istemesinin belirtisi olabilir.

Kadın ortalığı dalgalandırmaktankaçınmak için kendi kendini kandırıp herşeyin yolunda gittiğine inandırabilir.Arzu, duygu ve gereksinmelerindenözveride bulunur ya da bunları inkâreder; bir çatışma olasılığından kaçınmakister,

4. İçe Kapanma: Bu tavır da Venüs'tengelir. Bu kişi tartışmak yerine boyuneğer. Bunlar eşlerini üzen her şeyinsorumluluğunu üstlerine alırlar. Kısadönemde son derece sevgi dolu bir ilişkigörünümü

sergilerken, sonunda benliklerinden çokşey yitirirler.

Bir seferinde bir erkek bana karısından

yakınmıştı. "Onu çok seviyorum," dedi."Bana istediğim her şeyi veriyor. Tekşikâyetim onun mutlu olmaması." Eşiyirmi yıldır kocası için kendi kendiniinkâr etmişti. Asla kavga etmemişlerdiama eşine ilişkileri hakkında sorusoracak olsanız şöyle derdi: "Harika birilişkimiz var. Eşim o kadar sevgi doluki. Tek sorunumuz benim. Çoksıkıntılıyım ve nedenini debilemiyorum." Kadının sıkıntılıolmasının nedeni yirmi yıldır eşininsuyuna giderek kendini inkâr etmesiydi.İnsanlar eşlerini hoşnut etmek içiniçgüdüleriyle onların arzularımsezinleyip kendilerini de onları

memnun edecek kalıba sokarlar. Ancak

eninde sonunda, sevgi uğruna kendileriniverdiklerine pişman __i en__

Har. Bu insanlar zaten kenditerini-büyüfe ©Jcüde feddettikfertndertrrhangi bir reddedilme onlara çok ağırgelir. Her ne pahasına olursa )sUnreddedilmekten kaçınmak ve herkestarafından sevilmek ister-8u süreç içindesözcüğün tam anlamıyla kendibenliklerinden feragat ederler. Bu dörttipin birinde ya da birkaçında kendinizibulmuş olabilirsiniz, insanlar geneldebunlardan birinden diğerine geçerler.Yukardaki dört stratejinin her birindeniyetimiz kendimizi incinmektenkorumaktır. Ne yazık ki, bunlar bir işeyaramaz. Asıl işe yarayacak olan,

tartışmaları tanımlayıp durdurmaktır.Sakinleşmek için biraz ara verip sonrayeniden konuşmaya başlamak gerekir.Karşı cinsle daha fazla anlayış vesaygıyla iletişim kurmayı denersenizyavaş yavaş tartışma ve kavgalardankaçınmaya başladığınızı göreceksiniz.

NEDEN TARTIŞIRIZ

Kadınlarla erkekler en çok, para, seks,kararlar, programlama, değerler, çocukyetiştirme ve ev sorumluluklarıkonusunda tartışırlar. Bu tartışma vegörüşmelerin acı kavgalaradönüşmesinin yalnızca tek bir nedenivardır: Sevildiğimizi hissetmemek.Sevildiğini hissetmemek duygusal acıyayol açar ve insanın duygusal olarak acı

çekerken sevgi göstermesi güçtür.

Kadınlar Mars'tan gelmediklerinden, birerkeğin anlaşmazlıklarla başaçıkabilmek için nelere ihtiyaç

duyduğunu içgüdüsel olarak bilemezler.Çatışan düşünce, duygu ve arzular birerkek için güç bir sınav oluştururlar.Erkek bir kadına ne kadar yakınsa,farklılık ve anlaşmazlıklarla başaçıkması da o kadar zordur. Kadınerkeğin yaptığı bir şeydenhoşlanmadığında o bunu üstüne alınıpkadının kendisinden hoşlanmadığınıdüşünür. Duygusal gereksinmelerikarşılandığı zaman erkek bu farklılık veanlaşmazlıklarla başa çıkabilir. Öte

yandan, ihtiyaç duyduğu sevgidenyoksunsa savunmaya geçer ve karanlıkyanı orta— 161 — F:/11

başlar:

olarak kH.cn. çekmiştir. Görünürde*.

lir:

ERKEKLERİN TARTIŞMALARININGİZLİ NEDENLERİ

Tart,Şmas,n.n Gizli Nedeni

1. "Yaptığım ya da yapmadığım en ufakbir şeye takılıp üzülmesindenhoşlanmıyorum. Eleştirildiğimi veolduğum gibi kabul edilmediğimi

hissediyorum." 2. "Bana işleri nasılyapmam gerektiğini söylemesindenhoşlanmıyorum. Beğenilmediğimihissediyorum. Bana çocukmuşum gibidavranıyor." 3. "Kendi mutsuzluğununsuçunu bende bulmasındanhoşlanmıyorum. Onun beyaz atlışövalyesi olmak içimden gelmiyor."

4. "Ne çok şey yaptığından ve değerininhiç

bilinmediğinden yakınmasındanhoşlanmıyorum. Benim de onun içinyaptıklarımın takdir edilmediğinihissediyorum."

»Gerekir

1. Erkeğin olduğu gibi kabul edilmeyeihtiyacı vardır. Bunun yerine eşininkendisini geliştirmeye çalıştığınıhissetmektedir.

2. Erkeğin beğenilmeye ihtiyacı vardır.Bunun yerine aşağılandığınıhissetmektedir. 3. Erkeğincesaretlendirilmeye ihtiyacı vardır.Bunun

yerine içinden havlu atmak gelmektedir.

4, Erkek takdir edilmeye ihtiyaçduyarken suçlandığını, yaptıklarınıntakdir edilmediğini, güçsüz kaldığınıhissetmektedir.

-' -yolunda gitmeyebileceR"" . r cey için

kaygılanmasından hoşlanmıyorum. Banagüvenilmediğini hissediyorum."

6 »onun istediği şeyleri yapmamı ya daistediği gibi Konuşmamı beklemesindenhoşlanmıyorum. Kabul edilip saygıgördüğümü hissetmiyorum."

7. "Sözlerimden incinmesindenhoşlanmıyorum. Kendimi güvenilmemiş,yanlış anlaşılmış ve itilmiş

hissediyorum."

8. "Benden düşüncelerini okumamıbeklemesinden hoşlanmıyorum. Bunuyapamıyorum. Kendimi kötü ve yetersizhissediyorum."

5. Erkeğin Kendisine güvenilmesine veeşinin güvencesi için yaptıklarının takdiredilmesine ihtiyaoı

vardır. Bunun yerine eşinin kaygılarınınsorumluluğunu yüklenmektedir. 6.Erkeğin olduğu gibi kabul edilmeyeihtiyacı vardır. Bunun yerine kontroledilip baskı altına alındığını

düşünür ve söyleyeceği hiçbir şeyyoktur. Eşini asla tatmin edemeyeceğinidüşünür. 7. Erkeğin kabul edilipgüvenilmeye ihtiyacı vardır. Bununyerine reddedildiğini ve affedilmediğinidüşünür.

8. Erkeğin onay ve kabul görmeyeihtiyacı vardır. Bunun yerine kendini çok

başarısız hissetmektedir.

— 162

Bir erkeğin temel duygusalgereksinmelerinin karşılanması, onun acıverici tartışmalara girme eğiliminiazaltacaktır. Kendiliğinden çok dahasaygıyla dinleyip konuşmayabaşlayacaktır. Böylece tartışmalar,görüş ayrılıkları ve olumsuz duygularkavga haline dönüşmeden karşılıklıkonuşma, görüşme ve ödünlerleçözümlenecektir.

Kadınlar da acı veren tartışmalarakatkıda bulunurlar, ama onlarınnedenleri farklıdır. Görünürde para,sorumluluklar ya da herhangi başta bir

nedenle tartışıyorlardır, oysa gizlidengizliye aşağıda verilen nedenlerdendolayı eşlerine direniyorlardır:

— 163 —

KADINLAR.N TARTIŞMALARININGİZLİ NEDENLERİ

Tartışmasının Gizli Nedenleri

1. "Duygu ve isteklerimiküçümsemesinden hoşlanmıyorum.Kendimi baştan savılmış ve önemsizhissediyorum."

2. "İstediğim şeyleri yapmayıunutmasından ve sonra dırdırediyormuşum gibi görünmekten

hoşlanmıyorum. Sanki onun desteği içinyalvarıyormuşum gibi geliyor." 3."Üzüldüğü zamanlar beni suçlamasındanhoşlanmıyorum. Sanki sevilmek içinkusursuz olmam gerekiyormuş gibigeliyor. Ben kusursuz değilim."

4. "Sesini yükseltmesinden ya da haklıoluşunun nedenlerini sıralamasındanhoşlanmıyorum. Sanki ben haksızmışımve o benim görüşlerime hiçaldırmıyormuş gibi geliyor." 5."Vermemiz gereken kararlarla ilgilisorular sorduğumda küçümser bir tavırtakınmasından hoşlanmıyorum. Sankiona yok oluyor ve zamanını boşaharcıyormuşum gibi geliyor."

1. Kadının haklı görülmeye ve el

üstünde tutulmaya ihtiyacı vardır. Bununyerine yargılanıp görmezliktengelindiğini düşünmektedir.

2. Saygı görüp isteklerinin dikkatealınmasına ihtiyacı vardır. Bunun yerineihmal edildiğini ve erkeğin önceliklerlistesinin en dibinde yer aldığınıdüşünmektedir.

3. Erkeğin onun neden üzüldüğünüanlamasına; onu hâlâ sevdiğine vekusursuz olması gerekmediğine iknaetmesine ihtiyacı vardır. Bunun yerinekendi olmaya çekinmektedir. 4. Kadınınanlaşılmaya ve saygı

görmeye ihtiyacı vardır. Bunun yerinesesini duyuramadığını, sindirildiğini ve

ezildiğini hissetmektedir. 5. Erkeğinonun duygularına önem verdiğini vebilgi edinme ihtiyacına saygı duyduğunuhissetmesi gerekmektedir. Bunun yerinekendisine saygı duyulmadığını ve takdiredilmediğini düşünmektedir.

— 164 —

»Sorularıma ya da sözlerime Vanıtvermemesinden hoşlanmıyorum. Sankibir hiçmişim gibi hissediyorum."

7 "Bana neden incinmemem,Kaygılanmamam, kızmamam gerektiğiniaçıklamasından hoşlanmıyorum. Banahak vermediğini ve arka çıkmadığınıdüşünüyorum." 8. "Benim dahasoğukkanlı olmamı beklemesinden

hoşlanmıyorum. Sanki duygularımolduğu için hatalıymışım ve zayıflıkediyormuşum gibi geliyor." 6. Kadınınerkeğin dinlediğine ve önem verdiğineikna edilmesi gerekir. Bunun yerinegörmezden gelindiğini ve yargılandığınıdüşünmektedir.

7. Kadının kendisine hak verilmesine veanlaşılmaya ihtiyacı vardır. Bununyerine desteklenmediğini, sevilmediğinihissetmekte ve öfkelenmektedir.

8. Kadının özellikle duygularınıpaylaştığında saygı görüp

el üstünde tutulmaya ihtiyacı vardır.Bunun yerine kendini güvensiz vekorumasız hissetmektedir. Tüm bu acı

duygu ve gereksinmeler gerçek olmaklabirlikte, genelde doğrudan ele alınıpkonuşulmaz. Bunun yerine insanın içindebirikip bir tartışma sırasında ortayadökülür. Bazen doğrudan karşıdakikişiye yöneltilir, ama genelde yalnızcayüz ifadeleri, beden hareketleri ve sestonuyla dışa vurulur. Erkeklerlekadınların özel duyarlılıklarını anlayıpuyum sağlamaları; bunlardanalınmamaları

gerekmektedir. Eşinizin duygusalgereksinmelerini karşılayabilecek birbiçimde iletişim kurmaya çalıştığınızda,gerçek sorunu da ele almış olacaksınız.Tartışmalar aslında farklılıklarlaanlaşmazlıkların halledilmesi konusunda

son derece yararlı, karşılık-•'konuşmalar haline dönüşebilir. 165

W

BİR TARTIŞMANIN ANATOMİSİ

Şiddetli bir tartışmanın genelde temelbir anatomisi vardır. aşağıdaki örneksize de yabancı

gelmeyebilir:

Eşimle ben güzel bir piknik yapmayakarar vermiştik. Biraz y(jrQ. düktensonra yemeğimizi yedik. Her şeyyolunda görünüyordu. Tâ Ki ben bazıyatırımlardan söz açana dek.Tasarruflarımızın bir bölümünü

riskli hisselere yatırmayı düşündüğümüöğrenince eşim birdenbire sinirlendi.Aslında ben bu olayı

yalnızca düşünüyordum, ama o bunuplanladığımı sandı (kendisine hiçsormadan). Böyle bir şey yapacakolmama çok üzüldü. Ben de o banaüzüldüğü için üzüldüm ve tartış, mayabaşladık. Onun benim yatırımseçimlerimi beğenmediğini ve bunlarıngeçerliğini tartıştığını sanıyordum.Benim açımdansa tartışma onun banasinirlenmesine kızmamdankaynaklanıyordu. Riskli yatırımların çoktehlikeli olduğunu öne sürüyordu. Öteyandan, asıl kızdığı, benim bu yatırımıona hiç danışmadan yapmış olmamdı.

Dahası, onun kızma hakkına saygıgöstermeyeşime de sinirlenmişti.Sonunda ben o kadar sinirlendim ki, beniyanlış

anlayıp güvenmediği için özür diledi veancak o zaman sakinleşebildim. Dahasonra, barıştığımızda şu soruyu sordu:"Çoğu zaman münakaşa ettiğimizde sankiben bir şeye sinirleniyorum, sonra senbenim sinirlenmeme sinirleniyorsun, ensonunda ben seni sinirlendirdiğim içinözür dilemek zorunda kalıyorum. Buradabir yerlerde bir yanlış olduğunainanıyorum. Arasıra da benisinirlendirdiğin için senin özür dilemenibeklerdim." Onun mantığını hemengördüm. Özellikle de ilk benim onu

üzdüğüm zamanlarda hep ondan özürdilemesini beklemek haksızlıktı. Bu yenianlayış ilişkimizi değiştirdi.Seminerlerimde bu deneyimimipaylaştığımda binlerce kadının dakarımla aynı duruma düştüğünüöğrendim. Bu da sıkça rastlanankadın/erkek farklarından biriydi. Şimditemel düzeni bir gözden geçirelim:

— 166 —

2. Erkek onun "XYZ" konusunda nedenkaygılanmaması gerektiğini açıklar.Kafjın "XYZ" konusunda Kaygılarınıbelirtir.

3 Kadın kendisine hak

verilmediğini düşünüp daha da

üzülür. (Şimdi hak verilmeme

konusuna "XYZ'den daha çok

üzülmektedir.)

4. Erkek onun hoşnutsuzluğunu görüpkaygılanır. Kendisini sinirlendirdiği içinonu suçlar ve barışmadan önce bir özürbekler.

5. Kadın ya özür dileyip neler

olduğunu anlamaya çalışır ya da

daha fazla sinirlenir ve olay bir

kavgaya dönüşür.

Bir tartışmanın anatomisinin bilincindeolarak, bu sorunu daha adil bir biçimdeçözmeyi başarmıştım. KadınlarınVenüs'ten geldiklerini hatırlayaraksinirlendiği için onu suçlamamayıdenedim. Bunun yerine onusinirlendirecek ne yaptığımı anlamayave ona ilgimi belli etmeye çalıştım. Beniyanlış anlıyor bile olsa, eğer alınmışsaona ilgimi belli etmem ve üzgünolduğumu söylemem gerekiyordu. Eşimkaygılandığında, ilk önce dinlemeyi,sonra onu neyin kaygılandırdığını iyiceanlamayı ve en sonunda da,

"Seni üzdüğüm için özür dilerim,"demeyi denedim. Çok daha az tartışır

olduk. Ancak zaman zaman özür dilemekpek zordur. Böyle zamanlarda derin birsoluk alıp hiçbir şey söylemem. İçimdeonun nasıl hissettiğini hayal etmeye'veonun açısından olayların nedenlerinibulmaya çalışı-r'm. Sonra, "Bu kadarsinirlendiğin için üzgünüm," derim. Bubir özür dileme olmasa da,

"Aldırıyorum," demektir ve çok yardımıolur.

— 167 —

Erkekler pek ender olarak, "Üzgünüm,"derler; çünkü Mars'ta bu yanlış bir şeyyaptığınız ve özür dilediğiniz anlamınagelir.

Erkekler pek ender olarak, "Üzgünüm,"derler; çünkü Mars'ta bu yanlış bir şeyyaptığınız ve özür dilediğiniz anlamınagelir. Öte yandan kadınlar aynı ifadeyi,"Senin duygularına önem veriyorum,"demek içjn kullanırlar. Bu, yanlış bir şeyyaptıkları için özür diledikleri anlamınagelmez. Çok ender olarak,

"Üzgünüm," diyen erkekler bu satırlarıokuduktan sonra, Venüslü dilinin buyönünü kullanmayı öğrenerek harikalaryaratabilirler. Bir tartışmayı bitirmeninen kolay yolu, "Üzgünüm," demektir;

Çoğu tartışma, erkek kadının duygulannahak vermediği ve o da eşine kınayarakkarşriık verdiğinde şiddetlenir. Birerkek olarak, benim hak vermeyi

öğrenmem gerekti. Eşim de benikınamadan, duygularını doğrudan ifadeetmeyi denedi. Sonuçta çok daha azkavga, daha fazla sevgi ve güvenyaşamaya başladık. Bu yeni bilincesahip olmasaydık, büyük olasılıkla hâlâaynı tartışmaları yaşıyor olacaktık.

Çoğu tartışma, erkek kadının duygularınahak vermediği ve o da eşine kınayarakkarşılık verdiğinde şiddetlenir.

Acı veren tartışmalardan kaçınmak için,erkeklerin nasıl farkında olmadankadınlara hak vermediklerini vekadınların da nasıl farkında olmadankınama mesajları gönderdiklerinifarketmeieri gerekir. Erkekler

Tartışmaları Nasıl Farkında OlmadanBaşlatırlar

' Erkeklerin tartışma başlatmalarının ensık rastlanan yolu, kadının görüşlerini yada bakış açısını

geçersiz görmektir. Erkekler bunu nekadar çok yaptıklarının farkındadeğillerdir. Örneğin, erkek kadınınolumsuz duygularını hafife alabilir. "Ah,kafana takma," diyebilir. Bir başkaerkeğe bu cümle dostça gelir. Ne var ki,bir kadın için bu duyarsızlıktır ve acıverir.

— 168 —

Bir başka örnekte, erkek kadının

üzüntüsünü, "O kadar da önemli bT şeydeğil," diyerek hafifletmeye çalışabilir.Sonra soruna pratik bir çözüm önerir veonun içinin rahatlayıp mutlu olmasınıbekler. Kadının kendisine hakverilmediğini ve arka çıkılmadığınıhissettiğini farket-mez. Erkek, kadınınüzüntüsüne hak verene dek kadın onunönerdiği çözümü benimsemez. Çokyaygın bir örnek de, erkeğin kadınıüzecek bir şeyler yaptığı zamandır.İçgüdüsel olarak ona neden üzülmemesigerektiğini söyleyerek durumudüzeltmeye çalışır. Büyük bir güvenle,yaptıklarının iyi ve mantıklı nedenleriolduğunu anlatır. Bu davranışının, eşininsanki üzülmeye hakkı yokmuş gibihissetmesine yol açtığının farkında

değildir. Açıklama yaparken, eşininalgıladığı tek mesaj, erkeğin onunduygularına hiç aldırış etmediğidir.Kadının eşinin hakh nedenlerinidinleyebilmesi için, önce erkeğin onunüzülmesinin nedenlerini dinlemesigerekir. Erkek açıklamalarını bir yanabırakıp anlayışla dinlemelidir. Eşininduygularına ilgi göstermeyebaşladığında, kadın da desteklendiğinihissedecektir. Bu yaklaşım değişikliği,uygulama çalışmaları

istemekle birlikte, yapılamayacak birşey değildir.

Genelde kadın çaresizlik, düşkırıklığı,kaygı gibi duygularını paylaştığında,erkeğin vücudundaki her hücre

içgüdüsel olarak bir dizi açıklama vemazeretle tepki verir. Erkek asla işleridaha da berbat etmek niyetinde değildir.Duyguları açıklama eğilimi yalnızca birMarslı içgüdüsüdür. Öte yandan erkek,böyle durumlarda içgüdüsel tepkilerininters etki yaptığını öğrenerek değişebilir.Bir kadın karşısında neyin etkili olduğuyolundaki deneyimleri ve artan bilincisayesinde bu değişimi gerçekleştirebilir.Kadınlar Tartışmaları Nasıl FarkındaOlmadan Başlatırlar

Kadınların farkında olmadan tartışmalarıbaşlatmalarının en sık rastlanan yolu,duygularını paylaşırken açık ve dolaysızdavranmamalarıdır. Hoşnutsuzluğunuveya düşkırıklığını doğrudan paylaşmak

yeri-ne> kadın soyut sorular sorar vebilerek ya da bilmeyerek beğenmeme

— 169 —

mesajı verir. Zaman zaman asıl vermekistediği mesaj bu olmasa da

genelde erkek böyle algılar.

Kadınların bilmeden tartışmalarıbaşlatmalarının en sık rastlanan yolu,duygularını paylaşırken açık ve dolaysızdavranmamalarıdır

Örneğin, erkek geç kaldığında kadın, geçkaldığın zamanlarda beklemektenhoşlanmıyorum, ya da, sana bir şeyolduğundan kaygı» landım, diye

düşünebilir. Erkek geldiğinde,duygularını doğrudan pay. laşmak yerineonu, "Nasıl bu kadar gecikebildin?" yada, "Sen böyle gecikince benim aklımaneler geliyor biliyor musun?" veya,"Niçin aramadın?" gibi sorularlakarşılar. Kuşkusuz eğer içtenlikle,geçerli bir mazeret peşindeyseniz,birine, "Niçin aramadın?" demek yanlış

değildir. Ancak kadın üzüldüğündesesinin tonu genellikle geçerli bir yanıtbeşinde olmadığını; yalnızca eşinin bukadar gecikmesinin hiçbir mazeretibulunmadığını düşündüğünü ima eder.Erkek, "Nasıl bu kadar gecikebildin?" yada, "Niçin aramadın?" gibi bir soruyuduyduğunda eşinin duygularını değil, bu

davranışını doğru bulmadığını algılar.Eşinin daha sorumlu davranmasınayardım etmeye çalıştığını

hisseder. Bunu bir saldırı olarak alır vesavunmaya geçer. Kadın bu onaylamayandavranışının erkeğe ne denli acıgeldiğinden habersizdir. Kadının haklıgörülmeye ne kadar ihtiyacı varsa,erkeğin de onaylanmaya o ölçüdegereksinimi vardır. Erkek kadını nedenli çok severse, bu onaya o kadar çokihtiyaç duyar. Bir ilişkinin başında buhep vardır. Kadın erkeğe ya onuonayladığı yolunda bir mesaj veriyordurya da erkek onun onayını kazanacağındanemindir. Her iki durumda da onay, yanitasvip etmek sözkonusudur.

Kadın babası ya da başka erkeklertarafından yaralanmışsa bile,

ilişkinin başında erkeği takdir edecek,onaylayacaktır. O özel biri, tanıdığımdiğer erkeklere benzemiyor, diyedüşünebilir. Onayını esirgeyen bir kadınerkeğe özellikle acı verir. Kadınlargenellikle onaylama konusunda ne kadarcimri davrandıklarının farkındadeğillerdir. Bunu esir—170 —

ediklerinde de son derece haklınedenleri olduğunu düşünürler. Buduyarsızlığın nedenlerinden biri,kadınların aslında onaylanmanınerkekler için ne kadar önemli olduğununfarkına varmamalarıdır. Öte yandankadın bir erkeğin davranışlarını doğru

bulmasa da, kişiliğini onaylamayıöğrenebilir. Erkeğin sevildiğinihissetmesi için eşinin kendisini olduğugibi kabul etmesine ihtiyacı vardır.Genelde kadın erkeğin davranışlarınıdoğru bulmuyor ve onu değiştirmekistiyorsa, erkeği onaylamıyor demektir.Kuşkusuz kadının erkeği daha az ve dahaçok onayladığı zamanlar vardır, amahiçbir şeyini doğru bulmamak erkeğeçok acı verir. Erkeklerin çoğu ne kadaronaylama ihtiyacında olduklarını itirafetmekten utanırlar. Hiç aldırışetmediklerini kanıtlamaya çalışırlar.Ancak, bir kadının onayını

yitirdiklerinde neden anında soğukdurur, uzaklaşır ve savunmaya geçerler?

Çünkü ihtiyaç duydukları bir şeyialamamak acı verir.

Başlangıçta ilişkilerin başarılı olmasınınnedenlerinden biri de erkeğin kadınıngözdesi olmasıdır. O, hâlâ

kadının beyaz atlı şövalyesi-dir. Yaptığı,söylediği her şey kadın tarafından doğrubulunur, takdir edilir; o da bulutlarınüzerindedir. Ne yazık ki, kadınıdüşkırıklığına uğratmaya başlarbaşlamaz, gözden düşer. Eşinin onayını,takdirini yitirir. Birdenbire sankibaşköşeden kovulur. Erkek kadınındüşkırıklığıyla başa çıkabilir, ama bu,eleştiri ya da reddedilmeyle birlikteifade edildiğinde yara alır. Kadınlargenellikle erkeği davranışları hakkında

sorgularken eleştirici bir ses tonukullanırlar. Bunun ona bir ders olacağını

sanırlar. Öyle olmaz. Yalnızca korku veöfkeye neden olur. Erkek yavaş yavaşistek ve hevesini yitirir. Bir erkeğionaylamak, yaptıklarının gerisindeki iyinedenleri görmektir. Sorumsuz, tembelya da saygısız olduğu zamanlarda bileeğer kadın erkeği seviyorsa, onuniçindeki iyiliği bulup çıkarabilir. Zatenonaylamak da dış görünüşün gerisindekisevgiyi ve iyiliği bulup çıkarmaktır. Birerkeğe sanki yaptıklarının hiçbir iyigerekçesi yokmuş gibi davranmak,kadının ilişkinin"başında o kadarcömertçe verdiği onayı

___-17-) ___

1(1

esirgemesidir. Kadın, aynı şekildedüşünmese bile, yine de erkeğm "doğru"bulduğunu gösterebileceğiniunutmamalıdır.

Tartışmalara neden olan kritik bir çiftsorun:

1. Erkek kadının kendi bakış açısınıonaylamadığını düşünür.

2. Ya da kadın erkeğin onunla konuşmabiçimini beğenmez.

Erkek Kadının Onayını En Çok Ne

Zaman Gereksinir

Çoğu tartışma iki insanın görüşayrılığına düşmesinden değil, ya erkeğinkendi bakış açısını kadınınonaylamadığını düşünmesinden ya dakadının erkeğin onunla konuşma biçiminibeğenmemesinden kaynaklanır. Kadınçoğu zaman erkek kendisine hakvermediği ya da onunla şefkatli birşekilde konuşmadığı için erkeğieleştirebilir. Kadınlarla erkeklerbirbirlerine hak verip takdir etmeyiöğrendiklerinde, artık tartışmalarınagerek kalmaz. Görüş ayrılıklarını tartışıpkonuşabilirler. Erkek bir hata yaptığı,istenen bir işi yapmayı unuttuğu ya da birsorumluluğunu yerine getirmediğinde,

kadın onun ne kadar duyarlı olduğununfarkına varmaz. Bu, erkeğin onunsevgisine en çok ihtiyaç olduğuzamandır. Bu noktada onayını esirgemesierkeğe büyük acı verir. Kadın bunuyaptığının farkında bile değildir. O,yalnızca düşkırık-lığına uğradığınıdüşünebilir, ama erkek onun kendisinidoğru bulmadığını

hissetmektedir.

Kadınların farkında olmadanhoşnutsuzluklarını belli etme yollarındanbiri de bakışları ve ses tonlarıdır. Kadınsevgi dolu sözcükler seçse bile, bakışıya da sesinin tonu erkeği yaralayabilir.Erkeğin savunma tepkisi de kadınınkendini hatalı hissetmesine yol açar.

Erkek ona hak vermez ve kendini haklıçıkarır. Erkekler en çok, bir hatayaptıkları ya da sevdikleri kadınıüzdüklerinde tartışma eğilimindedirler.

I I CErkekler en çok, hata yaptıkları ya dasevdikleri kadını üzdüklerin-tartışmaeğilimindedirler. Erkek kadınıdüşkırklığına uğratmışsa, neden bu kadarüzülmemesi gerektiğini açıklamaihtiyacını hisseder Öne sürdüğügerekçelerin onun kendini daha iyihissetmesine ardıma olacağını umar.Asıl bilmediği, kadının üzgün olduğundasecinin duyulması ve kendisine hakverilmesine en çok ihtiyaç duyduğudur.FARKLI GÖRÜŞLER TARTIŞMADANNASIL İFADE EDİLİR

Sağlıklı modeller olmadan, farklılıkları

ve anlaşmazlıkları ifade etmek çok güçolabilir. Anne babalarımızın çoğu ya hiçtartışmazlar ya da tartıştıkları zaman işçabucak kavgaya dönüşürdü. Aşağıdakitablo kadınlarla erkeklerin farkındaolmaksızın nasıl tartışma yarattıklarınıgösterip sağlıklı

seçenekler önermektedir. Sıralanantartışma tiplerinin her birinde öncekadının sorabileceği soyut bir soruyu,sonra da erkeğin bu soruyu nasılyorumlayabileceğini yerdim. Daha sonrabir erkeğin öne sürebileceği gerekçelerive kadının duyduklarıyla nasıl kendisinehak verilmediğini hissettiğini gösterdim.Son olarak da kadınlarla erkeklerin dahayapıcı olmaları ve tartışmalardan

kaçınmaları için kendilerini nasıl ifadeedebilecekleri konusunda önerilerverdim.

BİR TARTIŞMANIN ANATOMİSİ

1. ERKEK EVE GEÇ GELDİĞİNDEKadının Sorusu Erkeğin Duyduğu MesajErkek geç geldiğinde kadın şöyle der:"Nasıl bu kadar gecikebildin?" veya,"Neden Erkek bu sorulardan şu anlamıçıkarıyor: "Geç kalman için hiçbirmazeretin olamaz.

— 173

telefon etmedin?" ya da, "Bu durumda nedüşünmem gerekiyor?" ErkeğinAçıklamaları

Erkek geç kalıp da kadını evde üzgünbulduğunda şöyle açıklar: "Köprüdetrafik çok yoğundu," ya da,

"Bazen işler senin istediğin gibiyürümez," veya, "Her zamantamzamanında gelmemi bekleyemezsin."Kadın Nasıl Daha Olumlu Olabilir__________

Kadın, "Geç kalmandan gerçektenhoşlanmıyorum. Beni kaygılandırıyor.Bir daha sefere geç kalacağın zaman birtelefon etsen çok memnun olacağım,"diyebilir. Kadının sevildiğini hissetmekiçin nelere ihtiyacı olduğunu anlayıp hakvermeye çalışmalıdır.

2. ERKEK BİR ŞEYİ UNUTTUĞUNDA

Kadının Sorusu Erkeğin Duyduğu MesajSen sorumsuzsun. Ben hiç geç kalmam.Senden daha iyiyim."

Kadının Duyduğu Mesaj

Kadının bu sözlerden anladığı şöyledir:"Üzülmen gereksiz, çünkü geç kalmamayol açan geçerli ve mantıklı nedenlerimvar. Zaten işim senden daha önemli. Çokşey istiyorsun!" Erkek Nasıl Daha ÇokHak Verebilir________________

Erkek de, "Geç kaldım, seni üzdüğümiçin özür dilerim," diyebilir. Enönemlisi, fazla açıklama yapmadanyalnızca kadmı dinlemektir.

Erkek bir şeyi yapmayı unuttuğunda

kadın şöyle der: "Nasıl unutabilirsin?"veya, "Ne zaman bir şeyi doğru dürüsthatırlayacaksın?" ya da, "Sanagüvenmemi nasıl beklersin?" Erkeğinanladığı şudur. "Unutman İçin geçerli birnedenin yok. Sen aptalsın ve sana güvenolmaz. Ben bu ilişkiye senden çok dahafazla veriyorum."

174 —

Erkek-bir şey yapmayı unutup kacjınüzüldüğünde şöyle bir açıklama yapar:"Çok meşguldüm, aklımdan çıkıverdiişte. Olur bazen böyle şeyler," ya da, "Okadar da önemli değil. Ama bu,aldırmıyorum demek değil."

Kadın Nasıl Daha Olumlu

Olabiiir_______________

Kadın üzgünse şöyle diyebilir:»Unutmandan hoşlanmıyorum." Birbaşka etkili yaklaşım da unuttuğundanhiç söz etmeyip, "Şöyle yapsaydın, çokmakbule geçerdi," demektir. (Böyleceerkek unuttuğunu farkedecektir.)

Kadının Duyduğu Mesaj

Kadının duyduklarıysa şöyledir: "Böylepireyi deve yapıp üzülmemelisin. Çokfazla şey istiyorsun. Daha gerçekçiolmaya çalış. Sen hayal dünyasındayaşıyorsun."

Erkek Nasıl Daha Çok HakVerebilir________________

Erkek, "Unuttum. . Bana kızdın mı?" derve kadına kızmasının hatalı olduğunuima etmeden, bırakır konuşsun. Kadınkonuştukça, dinlendiğini farkedecek veçok geçmeden bunun için erkeği takdiredecektir.

3. ERKEK MAĞARASINDANDÖNDÜĞÜNDE

Kadının Sorusu

Erkek mağarasından döndüğünde kadınşöyle der: "Nasıl bu kadar soğuk veduygusuz olabilirsin?" ya da,

"Benden nasıl bir tepki bekliyorsun?"veya, "Senin 'Cinden neler geçtiğini bennereden bilebilirim ki?" Erkeğin

Duyduğu Mesaj

Erkeğin bu sözleri duyma biçimiyseşöyledir: "Benden uzaklaşman içinhiçbir geçerli nedenin yok. Sen zalim vesevgisizsin. Benim için doğru erkekdeğilsin. Beni, seni incittiğimden kat katçok incittin." 175

Erkeğin Açıklamaları

Erkek mağarasından dönüp

eşini üzgün bulduğunda

şöyle açıklar: "Biraz başımı

dinlemeye ihtiyacım vardı,

yalnızca iki günlüğüne.

Bu kadar büyütecek

ne var ki?" ya da, "Ben sana

bir şey yapmadım,

neden bu kadar üzülüyorsun?"

Kadın Nasıl Daha OlumluOlabilir_______________

Erkeğin kendini çekmesi kadınıüzüyorsa, şöyle diyebilir: "Zaman zamanuzaklaşman gerektiğini biliyorum ancakböyle yapman bana acı veriyor. Hatalıolduğunu söylemiyorum, ama böylezamanlarda neler çektiğimi anlaman

benim için önemli."

Kadının Duyduğu Mesaj

Kadının algıladığıysa şöyledir: "Kendiniincitilmiş ya da terkedilmişhissetmemelisin. Böyle hissedersenbenden anlayış bekleme. Çok şey istiyorve beni kontrol ediyorsun. Canım neisterse onu yaparım, ne hissettiğine dealdırmam."

Erkek Nasıl Daha Çok HakVerebilir________________

Erkek şöyle söyleyebilir:"Uzaklaşmamın seni üzdüğünüanlıyorum. Böyle davranmam senin içinçok üzücü

olmalı. Bunu konuşalım." (Kadın sesiniduyurabileceğini hissettiği zaman,erkeğin arasıra uzaklaşma ihtiyacınıkabul etmesi daha kolay olacaktır.)

4. ERKEK KADINI DÜŞKIRIKLIĞINAUĞRATTIĞINDA

Erkeğin Duyduğu Mesaj

Kadının Sorusu

Erkek kadını düşkırıklığına uğrattığındakadın şöyle der: "Bunu nasılyapabildin?" ya da, "Neden yapacağınısöylediğin şeyi yapamıyorsun?" veya,"Bunu yapacağını söylememiş miydin?"ya da, "Sen ne zaman ders alacaksın?"

Erkeğin aldığı mesaj şöyledir. "Benidüşkırıklığına uğratmaya hiç hakkın yok.Sen budalasın. Hiçbir şeyi doğru dürüstyapamıyorsun. Sen değişmedikçe benmutlu olamam."

176 —

Açıklamaları

Kadım düşkırıklığına Çattığında erkekşunları öyler: "Hey, bir dahaki seferedoğrusunu yaparım," ya da,

-Bu kadar büyük bir sorun değil." veya,"Ama ne demek istediğini bilmiyordum."Kadın Nasıl Daha Olumlu

Kadının Duyduğu Mesaj

Kadınsa şunları duymaktadır:"Üzüldüysen bu senin hatan. Daha esnekolmalısın. . Kendini böyle üzersen sanaanlayış gösteremem."

Erkek Nasıl Daha Çok Hak Verebilir_________

Erkek şunları söyler: "Senidüşkırıklığına uğrattığımı anlıyorum. Gelbunun hakkında konuşalım. Nelerhissediyorsun?" Onun konuşmasına izinverir. Kadına sesini duyurma şansınıverdiğinde kendini çok daha iyihissedecektir. Bir süre sonra ona şöyleder: "Desteğimi hissedebilmen içinşimdi benden ne istiyorsun?" ya da,"Şimdi sana nasıl destek olabilirim?" 5.ERKEK KADININ DUYGULARINA

SAYGI GÖSTERMEYİP ONUİNCİTTİĞİNDE

Kadın üzgünse şöyle diyebilir:"Düşkırıklığına uğratılmaktanhoşlanmıyorum. Beni arayacağınısanmıştım. Şimdi tamam. Böyle nelerhissettiğimi bilmeni istiyorum."

Erl<ek kadının duygularına saygıgöstermeyip onu '«iğinde kadın şöyleder: """ nasıl söyleyebildin?" ErkeğinDuyduğu Mesaj

Erkeğin aldığı mesaj şöyledir: "Senkötüsün ve insanı istismar ediyorsun.Ben senden çok daha sevgi

— 177 —

F:/12

ya da, "Bana nasıl böyledavranabilirsin?" veya, "Neden benidinleyemiyorsun?" ya da, "Ben sanaböyle mi yapıyorum?"

Erkeğin Açıklamaları

Erkek kadının duygularına saygıgöstermediği ve kadın daha daüzüldüğünde erkek şöyle bir açıklamayapar: "Bak, bunu demek istememiştim,"ya da, "Ben seni dinliyorum; bak, işteşimdi doğrusunu yapıyorum. Seni herzaman kulakardı etmiyorum," veya,"Sana gülmüyorum." Kadın Nasıl DahaOlumlu Olabilir_______________

Kadın şöyle diyebilir: "Benimlekonuşma biçiminden hoşlanmıyorum.Lütfen kes artık, ya da, "Haksızlıkediyorsun. Biraz ara vermek istiyorum,"ya da, "Ben bu şekilde konuşmakistemiyordum. Baştan başlayalım, veya,"Böyle davranılmayı hak etmiyorum.Biraz ara verelim, ya da, "Lütfensözümü kesme," veya, "Bu kez sözümüdinler misin?" (Erkek en iyi kısa vedoğrudan dolu biriyim. Seni bunun içinasla bağışlamayacağım. Cezalandırılmanve terkedilmert gerekir. Bu hep seninhatan."

Kadının Duyduğu Mesaj

Kadın bu sözleri şöyle algılar:"Üzülmeye hiç hakkın yok. Saçma sapan

davranıyorsun. Çok alıngansın, hatalıolan hep sensin. Öylesine yük oluyorsunki. ."

Erkek Nasıl Daha Çok HakVerebilir________________

Erkek şöyle der: "Üzgünüm, budavranışı hak etmiyorsun." Derin birnefes alıp yalnızca kadının yanıtını

dinleyin. Kadın tartışmayı sürdürüpşöyle bir şey diyebilir: "Sen zaten benihiç dinlemezsin." Ara verdiğinde şunlarısöyleyin: "Haklısın, bazendinlemiyorum. Sana böyle davranmamhaksız* Hadi, baştan başlayalım. Bu kezdaha başarılı olacağız." Bir konuşmayabaştan başlamak tartışmanın

alevlenmesini

-178cümlelere karşılık verir. Dersvermek ya da soru sormak ters teper.)engellemenin harika bir yoludur. Eğer oböyle bir şey yapmak istemiyorsa, hatayaptığını ona hissettirmeyin. Eşinizeüzülme hakkı tanırsanız, dahakabullenici ve onaylayıcı olacağınıunutmayın. 6. ERKEĞİN ACELESİVARKEN KADIN BUNDANHOŞLANMIYORSA

Kadının Sorusu

Kadın yakınır: "Neden hep telaşiçindeyiz?" ya da, "Neden hep biryerlere koşuşturman gerekiyor?" ErkeğinDuyduğu Mesaj

Erkeğin aldığı mesaj şöyledir: "Butelaşa hiç gerek yok. Beni asla mutluedemeyeceksin. Sen hiç

değişmeyeceksin. Beceriksizsin ve banahiç aldırmadığın da belli." ErkeğinAçıklamalar» ¦ Kadının Duyduğu Mesaj

Erkek şöyle açıklar: "O kadar da kötüdeğil," ya da, "Bu hep böyleydi," veya,"Artık elimizden bir şey gelmez," ya da,"Üzülme

bu kadar, her şey yoluna girecek."

Kadın Nasıl Daha Olumlu Olb

^9er kadın üzülmüşse şöyle °er: "Hepacele etmemiz no§uma gitmiyor, ama

ziyanı

Kadın şunları duyar: "Şikâyet etmeyehakkın yok. Sahip olduklarınaşükretmeli, böyle tatminsiz ve mutsuzbiri olmaktan vazgeçmelisin.Yakınmanın hiçbir gerekçesi yok,herkesin de moralini bozuyorsun." ErkekNasıl Daha Çok Hak Verebilir

Erkek şöyle der: "Bundan ben dehoşlanmıyorum. Biraz ağırdanalabilmeyi isterdim. Çılgınlık

— 179 —

yok," ya da, "Böyle koşuşturmadığımızzamanları seviyorum ve bazen telaşetmekten nefret ediyorum. Elimde değil,

aceleden hoşlanmıyorum. Gelecek seferyolculuğu planlarken fazladan on beşdakika ayırabilir misin?"

içindeyiz." Bu örnekte erkek kadınınduygularını benimsemiştir Bir yanı aceleetmekten hoşlansa bile, böyle gergin biranında eşini en iyi, onu sinirlendirenşeyin kendisini de rahatsız ettiğinibelirterek destekleyebilir.

7. KADIN BİR KONUŞMADAHAKSIZ ÇIKARILDIĞINIHİSSETTİĞİNDE

Kadının Sorusu

Kadın bir konuşmada desteklenmediğiniya da haksız çıkarıldığını hissettiğinde

şöyle der: "Neden öyle söyledin?" ya da,"Neden benimle öyle konuştun?" veya,"Benim ne söylediğime aldırmıyormusun bile?" ya da, "Bunu nasılsöyleyebilirsin?"

Erkeğin Açıklamaları

Kadın haksız çıkarıldığını hrssedipüzüldüğünde, erkek şöyle açıklar: "Amamantıklı değilsin," ya da,

"Ama ben bunu söylememiştim," veya,"Tüm bunları daha önce de işittim."Erkeğin Duyduğu Mesaj

Erkeğin duyduğu mesaj şudur:. "Banaböyle davranmaya hakkın yok. Demek kibeni sevmiyorsun. Zaten bana aldırdığın

da yok. Ben sana her şeyimi verdim, nebuldum? Hiç!" Kadının Duyduğu Mesaj

Kadın şöyle algılar: "Üzülmeye hiçhakkın yok. Senin kafan karışık vemantıksızsın. Neyin doğru olduğunu benbiliyorum, sense bilmiyorsun. Bensenden daha üstünüm. Bu tartışmayı senbaşlattın, ben değil."

— 180 —

Kadın Nasıl Daha OlumluOlabilin.______________

Kadın şöyle diyebilir: "Bu söylediklerinhoşuma gitmiyor. ganki beni yargılıyorgibisin. gUnu hak etmiyorum. Lütfen anlabeni," ya da, "Zor bir gün geçirdim.

Bunun senin hatan olmadığını biliyorum.Senin de benim duygularımı anlamanaihtiyacım var? Tamam mı?" Veya kadınerkeğini söylediklerini duymazlıktangelip ne istediğini söyler. "Moralim çokbozuk, biraz beni dinler misin? Kendimidaha iyi hissederdim." (Erkeğindinlemeye teşvik edilmesi gerekir.)

Erkek Nasıl Daha Çok Hak Verebilir___________

Erkek şöyle der: "Sözlerim seni rahatsızettiyse özür dilerim. Sen nasıl anladın?"Böylece kadına ne anladığını yinelemefırsatı vermiş olur. Sonra erkek tekrar,"Üzgünüm," der. "Neden hoşunagitmediğini anlıyorum." Susar. Bu,dinleme zamanıdır. Söylediklerinizi

yanlış anladığını ona açıklama dürtüsünekarşı

koyun. Kadın bir kez incindiyse,iyileşmesi için bunu sözlere dökmesigerekecektir. Açıklamalar, anlayış

ve hak vermeyle birlikte iyileştiktensonra işe yarayacaktır.

GÜÇ ZAMANLARDA DESTEKVERMEK

Her ilişkide güç zamanlar yaşanır.Bunlar işin kaybı, ölüm, hastalık ya dayeterince dinlenmeme gibi çeşitlinedenlerden kaynaklanabilir. Bu güçzamanlarda en önemli şey sevecen, hakveren, takdir eden bir tavırla iletişim

kurmaktır. Ayrıca, ne eşlerimizin, ne debizlerin her zaman kusursuzolamayacağımızı

bilmemiz gerekir. Bir ilişkideki ufaktefek sorunlar karşısında başarıylailetişim kurmayı öğrenirsek, birdenbireortaya çıkan büyük sınavlarla başaçıkmak daha kolaylaşır. Yukardakiörneklerin her birinde kadını erkeğinyaptığı ya da yapmadığı bir şeyinkarşısında üzgün gösterdim*. Kuşkusuz-aynı durum erkekler için de geçerli.Önerilerimin hepsi her iki cinse deuyarlanabilir. Eğer bir ilişkiyisürdürüyorsanız, eşinize bu önerilerenasıl tepki ye— 181 —

receğini sormak yararlı bir alıştırma

olacaktır. Eşinize kızgın olmadığınız birzamanda biraz vakit ayırıp onun ve siziniçin en çok hangi sözcüklerin etkiliolduğunu bulun. Birkaç "öncedenayarlanmış ve kararlaştırılmış cümle"anlaşmazlık çıktığında geriliminazaltılması için sOrı derece yararlıolabilir. Ayrıca, ne kadar doğruseçerseniz seçin, en önemlisininsözcükler değil, onların gerisindekiduygular olduğunu unutmayın. Yukardasıralanan cümlelerin aynılarını bilekullansanız eşiniz bunların gerisindekisevgi ve takdiri hissetmezse, gerilimartmaya devam edecektir.

Daha önce değindiğim gibi, bazençatışmadan kaçınmanın en iyi yolu

yaklaştığını görüp sinmektir. Biraz araverip ayaklarınızı yere basarsanız dahafazla anlayış ve takdirle yenidenbiraraya gelmeniz eskisinden kolayolacaktır. Bu değişikliklerin bazıları ilkbaşta zor, hatta yapmacık gelebilir. Çoğuinsan aşkın "her şeyi olduğu gibisöylemek" olduğuna inanır. Ancak buaşırı doğrucu yaklaşım,dinleyicinin.duygularını hiç dikkatealmamaktadır. İnsan, duyguları hakkındaaçık ve dürüst olup yine de bunlarıkarşısındakini rahatsız etmeyecek ya daincitmeyecek bir biçimde ifade edebilir.Sözkonusu önerilerden bazılarınıdeneyerek daha ilgili ve güvenli biriletişim kurabilme yeteneğinizigeliştirebilirsiniz. Bir süre sonra bunu

kendiliğinizden yapabileceksiniz. Eğerhalen bir ilişki içindeyseniz ve eşiniz debu önerilerden bazılarını uygulamaçabasındaysa, bunların size yardımcıolma amacı

güttüklerini unutmayın. Önceleri ifadeleryapmacık gelebilir. Bir ömrünkoşullandırmasını birkaç hafta içindesilip atmak kolay değildir. Her adımıtakdir etmeye özen gösterin, aksi haldeeşiniz çabucak havlu atabilir.

SEVGİ DOLU İLETİŞİMLETARTIŞMALARDAN KAÇINMAK

Eğer eşimizin gereksinmelerini vebunları karşılamayı unutmazsak,duygusal açıdan yüklü tartışma ve

kavgalardan kaçınabiliriz. Aşağıdakiöykü, bir kadın duygularını doğrudanilettiği ve erkek de bunlara hakverdiğinde tartışmadankaçınılabileceğini göstermektedir.

— 182 —

ajr keresinde eşimle tatile çıktığımızıanımsıyorum. Arabada gi-p çok dolugeçen bir haftanın ardından sonundagevşeyebiliyor-Bonnie'nin bu kadarharika bir tatile çıktığımız için mutluolmasını kliyordum. Bunun yerine derinderin içini çekti ve, "Yaşamımın n yavaşbir işkence olduğunu hissediyorum,"dedi. Durup derin ¦ soluk aldım ve cevapverdim: "Ne demek istediğini anlıyorum,san-turn enerjimi damla damla sıkıp

çıkarıyorlar." Bunu söylerken de bir zisıkıyormuş gibi bir hareket yaptım.Bonnie başını

salladı ve beni aşırtan bir hareketleaniden gülümseyip konuyu değiştirdi. Bugeziye akmaktan ne kadar heyecanduyduğunu anlatmaya başladı. Altı yılönce bu asla olmazdı. Tartışırdık ve onusuçlama hatasını

işlerdim. Eskiden olsa, eşimin yaşamınınuzun, ağır bir işkence olduğunusöylemesinden çok rahatsız olurdum.Bunu üzerime alınır, benden yakındığınıdüşünürdüm. Hemen savunmaya geçerve hayatının bir işkence olmadığını,böyle harika bir tatile çıktığı için şükran

duyması gerektiğini söylerdim. Sonratartışır ve uzun, çekilmez bir tatilgeçirirdik. Tüm bunlar benim onunduygularını anlamamam ve değervermemem yüzünden olurdu.

Bu kez, onun yalnızca geigeç bir duyguyuifade ettiğini anladım. Bu yüzden desavunmaya geçmedim. Tükenmiş olmakonusundaki sözlerimle ona hakverdiğimi belli ettim. Karşılığında o dabeni kabul etti ve ben onun sevgisini,kabulünü, takdirini hissettim.Duygularına hak vermeyi öğrendiğimiçin, o da hak ettiği sevgiyi gördü.Kavga etmedik.

— 183 —

Onuncu Bölüm KARŞI CİNSTENPUAN KAZANMAK

Erkek, örneğin yeni bir araba almak yada eşini büyük bir tatile çıkarmak gibiönemli bir şey yaptığında, kadınıngözünde puan kazandığını düşünür.Arabanın kapısını açmak, ona çiçekleralmak veya sarılıp kucaklamak gibiküçük jestlerin o kadar önemliolmadığını sanır. Bu tür puanlamasistemine göre, zamanını, enerjisini veilgisini eşi için büyük işlere ayırarakonu en iyi şekilde tatmin edebileceğineinanır. Ancak, kadınlar farklı birbiçimde puanladıklarından, bu formülpek işlemez. Kadın puanlama yaparken,sevgi armağanı -ne kadar küçük olursa

olsun-bir puan alır; her armağanın değeriaynıdır. Büyüklüğü önemli değildir, birpuanı alır. Öte yandan erkek küçük birarmağan için bir puan, büyüğü içinseotuz puan kazandığını sanır. Kadınlarınarklı bir biçimde puanlama yaptıklarını

bilmediği için, doğal olarak enerjisinibüyük armağanlara yoğunlaştırır. Kadınpuanlama yaparken, sevgi armağanı -nekadar küçük olursa olsun-bir puan alır;her armağanın değeri aynıdır.

Erkek bir kadın için küçük şeylerin deen az büyükler kadar önemli olduğunubilmez. Bir başka deyişle, kadın için tekbir gül, kirayı zamanında ödemekle eşitpuandadır. Puanlama sistemindeki bu te— 184 —

el farkı anlamadan kadınlarla erkeklerilişkilerinde sürekli üzülür veHüşkınkliğına uğrarlar. Aşağıdaki olaybuna örnektir:

Danışma seansında Pam, "Chuck için okadar çok çaba harcıyorum ama oyüzüme bile bakmıyor," dedi.

"Bütün önemsediği işi." Cfiuck da,"Ama o güzel evimizin ve tatillerimizinparasını benim işim ödüyor," diye cevapverdi. "Pam'in mutlu olması gerekir."Pam yanıtladı: "Eğer birbirimizisevmeyeceksek, ne o ev, ne de tatillerhiç gözümde yok. Ben senden dahafazlasını istiyorum." Chuck, "Sanki sençok daha fazlasını veriyormuşsun gibi

konuşuyorsun," dedi. Pam, "Evet, öyle,"dedi. "Ben hep senin için bir şeyleryapıyorum. Çamaşırı, bulaşığıyıkıyorum, yemekleri hazırlıyorum, evitemizliyorum; her şeyi ben yapıyorum.Sen yalnızca tek bir şey yapıyorsun: İşegidiyor ve faturaları ödüyorsun. Amageri kalan her şeyi benden bekliyorsun."

Chuck başarılı bir doktordu. Çoğumeslek sahibi gibi işi zaman alıcı, amaoldukça kazançlıydı. Pam'in halindenneden bu kadar şikâyetçi olduğunuanlayamıyordu. "iyi" kazanıyordu, eşineve ailesine "iyi bir yaşam" sağlıyordu,yine de eve geldiğinde eşini mutsuzbuluyordu. Chuck'a göre işde ne kadarçok kazanırsa, evde eşini tatmin etmek

için o kadar az çaba harcamasıgerekiyordu. Ay sonundaki dolgun maaşçekinin kendisine en az otuz puankazandırdığına inanıyordu. Kendikliniğini açıp kazancını iki mislineçıkardığında, artık ayda atmış puankazandığını düşünmeye başladı. Aysonunda getirdiği çek ne kadar yüklüolursa olsun, Pam'in gözünde kendisineyalnızca tek bir puan kazandırdığınınfarkında değildi. Chuck, Pam'e göre,kendisi ne kadar kazanırsa eşinin okadar az aldığını bilmiyordu. Yenikliniği daha fazia zaman ve enerjisinialıyordu. Boşluğu doldurmak için Pamkişisel yaşamları ve ilişkilerine daha dafazla eğilmeye başladı. O daha çokverdikçe, sanki Chuck'ın tek puanına

karşı

kendisi ayda atmış puan kazanıyormuşgibi düşünmeye başladı. Bu da onumutsuz etti ve öfkelendirdi. Pam çokdaha fazla verip çok daha az aldığınıdüşünüyordu. Chuck'a göreyse o dahafazla veriyordu (altmış puan) ve eşindende daha fazlasını almalıydı

— 185.—

Tek bir şey, yani eşinin mutlu olmamasıdışında ilişkilerinden memnundu. Onagöre, artan geliri eşinin verdikleriyleeşdeğerdeydi Onun bu tavrı Pam'i dahada kızdırıyordu.

Benim ilişkiler konusundaki dersimi

banttan dinledikten sonra hem Pam, hemde Chuck birbirlerini suçlamaktanvazgeçip sorunlarını sevgiyle çözmeyebaşladılar. Boşanmaya doğru giden birilişki tümüyle değişmişti. Chuck, eşi içinufak tefek şeyler yapmanın çok önemliolduğunu öğrendi. Eşine daha çok zamanve enerji ayırdığında işlerin ne kadarçabuk değiştiğini görüp şaşırdı. Birkadın için küçücük jestlerin de en azbüyükler kadar önemli olduğunu gördü.Artık işinin neden kendisine yalnızca tekbir puan kazandırdığını anlıyordu.

Aslında, Pam'in mutsuz olması için haklınedenleri vardı. Chuck'ın kişiselenerjisine, çaba ve ilgisine zengin yaşamtarzından çok daha fazla gereksinme

duyuyordu. Chuck para kazanmaya dahaaz enerji harcayıp, ilişkilerini geliştirmeyönünde biraz daha çok çabalarsa, eşiniçok daha mutlu edebildiğini gördü. Onumutlu etme umuduyla gittikçe uzayansaatler boyunca çalıştığının farkınavardı. Eşinin puanlama sistemini bir kezöğrendikten sonra, artık onu mutluetmenin yollarını bildiği için evine dahabir güvenli döner oldu.

KÜÇÜK ŞEYLER ÇOK FARKEDER

Bir erkeğin fazla çaba harcamadaneşinin gözünde puan kazanmasının çeşitliyolları vardır. Bu yalnızca, zatenvermekte olduğu enerji ve ilgiyi yenidenyönlendirme sorunudur. Erkeklerin çoğubu konularda birçok şey bilseler de,

küçük şeylerin bir kadın için ne kadarönem taşıdığını farketmediklerinden,bunları yapma sıkıntısına girmezler.

Bazı erkekler bir ilişkinin başlangıcındabu tür ufak tefek jestlerde bir iki kezbulunduktan sonra bir daha yapmazolurlar. Gizemli, içgüdüsel bir güçleenerjilerini eşleri için tek bir büyük şeyyapmaya yönlendirirler. Sonra dakadının bir ilişkiden tatmin olmak içinbeklediği tüm o ufak tefek jestleri ihmalederler. Kadını tatmin edebilmek için er— 186 —

„. ona sevildiğini ve desteklendiğinihissettirecek jestleri yapmayı Si *

Sinmesi

Kadınların puanlama sistemleri tercihedeğil, gerçek ihtiyaca daHır Bir ilişkidesevildiklerini hissetmeleri için karşıtarafın sevgisini k çok kez ifade etmesigerekir. Ne kadar önemli olursa olsun,bir ya

a iki sevgi ifadesi kadını tatmin etmeyeyeterli olmayacaktır. Bir erke-jn bunuanlaması hiç de kolay değildir. Değişikbir bakış açısıyla, kadınların tıpkıarabaların benzin deposuna benzer birersevgi depoları

olduğunu düşünebiliriz. Bunun tekrartekrar doldurulması gerekmektedir. Birkadının sevgi deposunu doldurmanınyolu, pek çok küçük jest yapıp pek çokpuan almaktır. Kadın, sevgi deposu

doluyken tatmin olur. Daha fazla sevgi,güven, kabul, takdir, hayranlık, onay veteşvik verebilir. Aşağıda bir erkeğineşinin sevgi deposunu dolu tutmasının101 küçük yolunu bulacaksınız.

BİR KADINDAN PUANKAZANMANIN 101 YOLU

1. Eve geldiğinizde her şeyden önce onubulup sarılın.

2. Ona günü hakkında, ne yaptığıylailgilendiğinizi gösteren belirli sorularsorun. (Örneğin, "Doktorla randevunnasıl gitti?")

3. Kendinizi, dinlemeye ve soru sormayaalıştırın.

4. Onun sorunlarını çözmeye çalışmakyerine anlayış gösterin.

5. Yirmi dakika sürekli, yoğun ilgigösterin (bu süre zarfında gazeteokumayın ya da başka bir şeyleilgilenmeyin).

6. Özel günlerin dışında arasıra sürprizolarak da ona çiçek getirin. 7. Cumagecesini bekleyip ona ne yapmakistediğini sormak yerine, birkaç günöncesinden özel bir gece planlayın.

8. Genelde yemek yapmak onungöreviyse ya da sıra ona gelmiş amayorgun ve meşgul görünüyorsa, yemeğikendiniz hazırlamayı teklif edin.

9. Görünüşüne iltifat edin.

— 187 —

10. Bir şeye canı sıkıldığında ona hakverin.

11. Yorgun olduğunda yardım etmeyiönerin.

12. Yolculuklarda iki ayağını bir pabucasokmamak için fazlaca zaman ayırın. 13.Geç kalacağınız zaman arayıp haberverin.

14. Yardım edip edemeyeceğinizisorduğunda, onu buna pişman etmedenevet veya hayır deyin. 15. Duygularıincindiğinde ona anlayış gösterin ve,

"İncindiğine üzülüyorum," deyin. Sonrasusun; onun sizin anladığınızıhissetmesine fırsat verin. Çözümönermeyin ya da incinmesinin sizinhatanız olmadığını

açıklamaya kalkışmayın.

16. Biraz başınızı dinlemenizgerektiğinde ona düşünmek için zamanaihtiyacınız olduğunu, ama geridöneceğinizi söyleyin.

17. Kafanızı toplayıp geri geldiğinizdesizi neyin rahatsız ettiğini saygılı,suçlamayan bir ifadeyle anlatın ki, enkötüyü hayal etmesin.

18. Kışın bir ateş yakmayı önerin.

19. Sizinle konuşurken elinizdeki dergiyibırakın ve TV'yi kapatıp tüm ilginizi onaverin. 20. Eğer genelde bulaşığı oyıkıyorsa, arasıra yorgun olduğugünlerde siz yıkamayı önerin. 21.Yorgun ya da sıkıntılı olduğundafarkedin ve neler yapması gerektiğinisorun. Sonra, yapması gereken işlerdenbirkaçını üstlenmeyi önerin.

22. Dışarı çıkarken bir şey lazım olupolmadığını sorun ve almayı

unutmayın.

23. Kestirmeyi veya dışarı çıkmayıplanladığınızda haber verin.

24. Günde dört kez ona sarılın.

Günde dört kez ona sarılın.

25. İşten arayıp hatırını sorun, heyecanverici bir olayı paylaşın y3 da ona,"Seni seviyorum," deyin.

— 188 —

Ona ner 9"n en ik'kez' " enisev'y°rurn>" deyin. V Yatağı yaP'P vatakodasını toplayın. ' çorap!arınızı oyıkıyorsa, yüzünü çevirip bırakın kibunu o yapmak zorunda kalmasın. Çöpkovası dolduğunda farkedip dökmeyiönerin. Kent dışındayken sizibulabileceği bir telefon numarası bırakınve oraya vardığınızda haber verin.

31 Arabasını yıkayın.

32 Onunla çıkmadan önce kendiarabanızı yıkayıp içini temizleyin.

33. Cinsel ilişkiden önce yıkanın ve eğerseviyorsa koku sürünün.

34. Birine kızdığında onun tarafını tutun.

35. Sırtını, boynunu ya da ayaklarını(veya her üçünü birden) ovmayı önerin.36. Zaman zaman cinsellikten uzakolarak ona sarılıp kucaklamaya özengösterin. 37. Duygularını paylaşırkensabır gösterin, saatinize bakmayın.

38. Sizinle TV seyrederken kanallarıdeğiştirip durmayın.

39. Kalabalıkta sevginizi gösterin.

40. El ele tutuşurken elinizi gevşekbırakmayın.

41. Ona sevdiğini bildiğiniz bir şeyiikram edebilmek için en sevdiği içkileriöğrenin. 42. Yemeğe çıkmak için değişiklokantalar önerin; nereye gideceğinizinsorumluluğunu ona yüklemeyin. 43.Tiyatro, konser, opera, bale ya dasevdiği başka bir sanat türü için onamevsimlik bilet alın.

Her ikinizin de resmi giyinebileceğinizfırsatlar yaratın. 45-Geciktiğinde veyaüstünü değiştirirken anlayışlı olun. 6'Kalabalıkta başkalarından çok ona ilgigösterin. • Eşinize çocuklardan dahafazla önem verin. Çocuklara öncelikleve en çok ona ilgi gösterdiğinizi belli

edin.

— 189 —

48. Eşinize küçük bir kutu çikolata veyaparfüm gibi ufak tefek a mağanlar alın.49. Ona bir giysi alın (seçerkenyardımcı olabilmeleri için maö zayaeşinizin bir resmini götürün ve bedeninisöyleyin).

50. Özel günlerde resimlerini çekin.

51. Küçük, romantik kaçamaklar yapın.

52. Cüzdanınızda bir resmini taşıdığınızıve zaman zaman yenilediğinizi bilmesinisağlayın. 53. Otelde kaldığınızda odayabir şişe şampanya ya da çiçek gibi özel

şeyler koydurun. 54. Yıidönümleri vedoğumğünleri gibi özel günlerde bir notyazın.

55. Uzun yolculuklarda arabayıkullanmayı teklif edin.

56. Onun tercihlerine saygı göstererekarabayı yavaş ve dikkatli kullanın. Ne deolsa o ön koltukta, eli kolu bağlıoturmaktadır.

57. Kendini nasıl hissettiğini farkedipbunu belirtin: "Bugün çok mutlugörünüyorsun," veya, "Yorgungörünüyorsun," gibi. Sonra, "Gününnasıl geçti?" gibi bir soru sorun. 58.Eşinizi bir yere götürürken yolu bulmasorumluluğunu ona bırakmamak için yolu

önceden inceleyin. 59. Onu dansagötürün ya da birlikte dans dersleri alın.

60. Bir aşk mektubu veya şiiriyle onuşaşırtın.

61. Eşinize ilişkinizin başındadavrandığınız gibi davranın.

62. Evde bir şeyleri onarmayı önerin."Biraz zamanım var, neler onarılacak?"diye sorun. Yapabileceğinizden fazlasınıüstlenmeyin.

63. Mutfak bıçaklarını bilemeyi önerin.

64. Kırılan şeyleri onarmak için birazyapıştırıcı alın.

65. Yanan ampulleri hemen değiştirmeyiönerin.

66. Çöpün ayrılmasına yardım edin.

67. Gazeteden onu ilgilendirecekbölümleri kesin ya da yüksek sesleokuyun. __ion__

68 Onun için aldığınız telefonmesajlarını düzgünce not edin.

69 Banyoda yerleri temiz tutun ve duşaldıktan sonra kurulayın. 70, Onakapıları tutun. 71 Bakkaldan alınanlarıtaşımayı Önerin.

72. Ağır kutuları taşımayı önerin.

73. Yolculuklarda bagajlarla ilgilenin vearabaya siz yerleştirin.

74. Bulaşıkları o yıkıyorsa veya sıraonunsa, tencereleri ovmayı ya da diğerzor işleri yapmayı önerin. 75."Onarılacak şeyler" listesi yapıpmutfakta bırakın. Zamanınız olduğunda olisteden bir şey yapın. Çok uzatmayın.

76. Yemek pişirdiğinde iltifat edin.

77. Onu dinlerken gözlerine bakın.

78. Eşinizle konuşurken zaman zamanona dokunun.

79. Gün içinde neler yaptığıyla, okuduğukitaplarla ve görüştüğü insanlarla

ilgilenin. 80. Onu dinlerkenilgilendiğinizi belli eden sesler çıkarın.

81. Kendini nasıl hissettiğini sorun.

82. Hastayken hatırını sorun.

83. Yorgunsa çay yapın.

84. Uyumaya birlikte hazırlanın veyatağa beraber girin.

85. Ayrılırken onu öpün ve hoşçakaldeyin.

86. Yaptığı esprilere gülün.

87. Sizin için bir şeyler yaptığındateşekkür edin.

88. Saçını yaptırdığında farkedip iltifatedin.

89. Baş başa kalmak için fırsat yaratın.

90. Özel anlarda ya da o size içinidökerken telefona cevap vermeyin. 91.Kısa da olsa birlikte bisiklet gezisineçıkın.

92. Bir piknik düzenleyin.

93. Çamaştn o yıkıyorsa temizleyiciyegidecekleri götürmeyi ya da makinedeyıkamayı önerin. 94. Onu çocuklarolmadan yürüyüşe çıkarın.

— 191 —

95. Eşinizle onun istediğini eideetmesini sizin de istediğinizi açıklayanve bu arada kendi isteğinizi de belirtenbir tavırda konuşun. Şefkat gösterin amakendinizi kurban etmeyin. 96.Uzaktayken onu özlediğinizi söyleyin.

97. Eve sevdiği pasta ya da tatlıdangetirin.

98. Normalde yiyecekleri o alıyorsa, sizalmayı teklif edin.

99. Romantik günlerde hafif yiyin kisonradan yorgun olmayın.

100. Bu listeye içinden gelenlerieklemesini isteyin.

101. Tuvalette klozetin tahtasını indiripbırakın.

KÜÇÜK JESTLERİN SİHRİ

Bir erkeğin, kadını için küçük jestleryapmasının bir sihri vardır. Bu, kadınınsevgi deposunu doiu ve puanları eşittutar. Puanlar eşit ya da neredeyseeşitken kadın sevildiğini hisseder, hemdaha sevecen, hem de daha güvenli olur.Kadın sevildiğini bildiğinde o daöfkelenmeden sever. Bir kadın içinküçük jestler yapmak erkek açısından daiyidir. Aslında bunlar kadının oiduğukadar erkeğin sinirlerini deyatıştıracaktır. Erkek, kadına ihtiyacıolan iigiyi gösterdiği için kendini güçlüve etkin hissedecektir. O

zaman da her ikisi birden tatminolacaklardır.

Erkek Nelere İhtiyaç Duyar

Tıpkı erkeğin kadın için ufak tefek şeyleryapması gerektiği gibi, kadın da bujestleri özellikle farkedip takdiretmelidir. Bir gülümseme ve teşekkürleona puan kazandığını belli edebilir.Erkeğin vermeye devam edebilmek içinbu takdir ve teşviğe ihtiyacı vardır. Birfark yarata-bildiğini bilmek ister.Erkekler, yaptıkları için takdirgörmeyip, bunlar aslında göreviymişgibi davranıldığında vermektenvazgeçerler. Kadının onun yaptıklarınıtakdir ettiğini göstermesi gerekir. Bu,

kadının erkek çöpü boşalttı diye artıkher şeyin kusursuz olduğu numarasıyapması demek de değildir. Ancak, çöpüdöktüğünü

— 192 —

dip teşekkür edebilir. Yavaş yavaş heriki taraf da daha fazla sevgigösterecektir. Erkekler Kadınların NeyiKabul Etmesini İsterler

Erkeklerin tüm enerjilerini tek bir büyükşeye yoğunlaştırıp tüm fak tefek konularıgözardı etme içgüdülerini kadınlarınanlamaları gerekir. Bu eğilimikabullendikleri takdirde, daha az acıçekeceklerdir. Prkeğe, daha az verdiğiiçin öfkelenmek yerine, sorununu çözmek

için onunla yapıcı işbirliğinegidebilirler. Kadın, erkeğin onun içinçaba harcadığının, özen gösterdiğininfarkında olduğunu belli etmeli vetakdirini sürekli yinelemelidir.

Erkeğin bazı küçük jestleri yapmayıunutmasının onu sevmediği anlamınagelmediğini; yalnızca dikkatini yinebüyük bir şeye odakladığı demekolduğunu bilmelidir. Onunla mücadeleetmek ya da cezalandırmak yerine,desteğini isteyerek katılımınısağlayabilir. Daha fazla takdir veteşvikle erkek yavaş yavaş

büyük şeylerin yanısıra küçüklere dedeğer vermeyi öğrenecektir. Daha rahatolacak, eşi ve ailesine daha fazla zaman

ayırmaya başlayacaktır.

ENERJİ VE İLGİYİ BAŞKA TARAFAYÖNLENDİRMEK

Enerjimi küçük şeylere yönlendirmeyiilk öğrenişimi anımsıyorum. Bonnie ileyeni evlendiğimizde ben neredeyse birişkoliktim. Kitap yazmaya ve seminervermeye ek olarak, haftada elli saatpsikolojik danışmanlık yapıyordum.Evliliğimizin ilk yılında Bonnie banatekrar tekrar benimle daha fazla zamangeçirmeye ihtiyacı olduğunu hatırlatıpdurdu. Kendini terkedilmiş ve incinmişhissediyor, bazen duygularını birmektupla ifade ediyordu. Biz buna "AşkMektubu" diyoruz. Bu ter zaman sevgiyle

biter ama içinde öfke, keder, korku vehüzün de vardır. 11. bölümde AşkMektubu yazmanın yöntemlerini veönemini ayrıntılarıyla ele alacağız.Bonnie benim işime çok fazla zamanayırım konusunda şu Aşk Mektubunuyazmıştı:

— 193 —

F:/13

Sevgili John,

Bu mektubu seninle duygularımıpaylaşmak için yiv rum. Amacım sana neyapman gerektiğini söylemek değü. ya."nızca benim duygularımı anlamanıistiyorum.

İşine bu kadar fazla zaman ayırdığın, evebenimle ilgilene cek gücün kalmamışolarak döndüğün için kızıyorum. Seninidaha çok zaman geçirmek istiyorum.Hastaların benden daha değerliymiş gibidavranman bana acı veriyor. Bu kadaryorgun oluşuna da üzülüyorum. Seniözlüyorum. Korkarım bana zamanayırmak istemiyorsun. Senin yaşa-mındaki yüklerden biri olmaktan da,dırdır ediyor gibi olmaktan dakorkuyorum. Sanırım benim duygularımsenin için fazla önem taşımıyor. Bunlarıduymak zorsa üzgünüm. Senin, elindengeleni yap-tığını biliyorum. Ne kadarçok çalıştığını takdir ediyorum.

Seni Seviyorum, Bonnie

Oıiun kendini ihmal edilmiş gibihissettiğini okuduktan sonra, gerçektende hastalarıma ona ayırdığımdan çokdaha fazla zaman ayırdığımı farkettim.Hastalara yoğun ilgi gösterip eve yorgunargın dönüyor ve karımı ihmalediyordum.

Erkek Çok Fazla Çalıştığında

Eşimizi ihmal etmemin nedeni onusevmemem ya da aldırış etmem değil,artık ona verecek bir şeyimin kalmamışolmasıydı. Saf saf, daha iyi bir yaşam(daha çok para) elde etmek için çokfazla çalışmakla en iyisini yaptığımısanıyordum. Onun neler hissettiğinianladıktan sonra ilişkimizdeki bu sorunuhalledecek bir plan hazırladım.

Günde sekiz yerine yedi hasta kabuletmeye başladım. Sekizinci hastamıneşim olduğunu düşünüyordum. Akşamlaneve bir saat erken dönüyor, sanki enönemli hastam eşimmiş gibidavranıyordum.

¦194pastalarıma gösterdiğim yoğun ilgiyigöstermeye başladım. Eve fiğimde onuniçin ufak tefek şeyler yapar oldum. Buplanım he-en başarı kazandı. Artıkyalnızca o değil, ben de dahamutluydum. Yavaş yavaş eşimi veailemizi desteklediğim için sevildiğimihis-ettikçe, işteki hırsım azaldı. Birazağırdan almaya başladım ve özelyaşamımın yanısıra iş yaşamım da daha

iyiye gitmeye başladı. O kadar fazlaçalışmaya gerek kalmadan daha başarılıoluyordum.

Evde başarı kazanınca, bunun işime deyansıdığını gördüm. İş dünyasındakibaşarının yalnızca çok çalışmaklakazanılamayacağını öğrendim. Bu, aynızamanda benim başkalarına güvenvermeme de dayanıyordu. Kendi ailemtarafından sevildiğimi hissettiğimdeyalnızca kendime daha fazla güvenmeklekalmıyordum; başkaları da bana dahafazla güveniyor ve takdir ediyorlardı.Bir Kadın Nasıl Yardımcı Olabilir

Bu değişimde Bonnie'nin desteği debüyük rol oynadı. İçten ve sevgi doluduygularını paylaşmasının yanısıra, onun

için bir şeyler yapmamı istiyor veyaptığımda da takdirini esirgemiyordu.Yavaş yavaş, küçük şeyler yaptığım içinsevilmenin ne harika bir şey olduğununfarkına vardım. Sevilmek için dahabüyük şeyler yapmak gerektiğiduygusundan kurtulup ferahladım.

KADINLAR PUAN VERDİĞİNDE

Kadınlarda yaşamın büyük şeyleriniolduğu kadar, küçük şeylerini de takdiredebilme yeteneği vardır. Bu, erkekleriçin harika bir şeydir. Erkeklerin çoğu,sevilmeye layık olmak için gittikçe dahabüyük hedef-terin peşinde koşarlar.İçlerinde, başkalarından takdir ve sevgigörmenin özlemini duymaktadırlar. Bu

sevgi ve takdiri kazanmak için mutlakabüyük başarılar elde etmeleriningerekmediğini bilmezler.

— 195 —

Erkeklerin çoğu, sevilmeye layık olmakiçin gittikçe daha büyük hedeflerinpeşinde koşarlar. Kadın, erkeğininyaptığı ufak tefek şeyleri takdir ederekonun bu başarı bağımlılığındankurtulmasına yardımcı olabilir. Ancak,takdir görmenin bir erkek için ne kadarönemli olduğunu anlamazsa bunugöstermeyebilir.

İÇERLEME VİRÜSÜNÜİYİLEŞTİRMEK

Kadın içgüdüsel olarak küçük jestleritakdir eder. Bunu ancak iki durumdayapmaz; erkeğin kendisinin takdirineihtiyaç duyduğunu anlamadığı ya da ikitarafın puanlarının eşit olmadığınıhissettiği zaman. Kadın sevilmediğini veihmal edildiğini hissederse, erkeğinonun için yaptıklarını takdir etmesikendiliğinden güçleşir. Ondan çok dahafazla verdiği için içerler. İçerlemek denezle ya da grip gibi, sağlıklı bir durumdeğildir. Kadın çok içerlediğindeerkeğin onun için yaptıklarını reddeder,çünkü kendi puanlama sistemine göre oçok daha fazlasını yapmıştır. Puanlarkırka on kadının lehinde olduğundakadın içerleme-ye başlayabilir.Aldığından fazlasını verdiğini

düşündüğünde kadına bir şeyler olur.Bilinçsizce de olsa, erkeğin on puanınıkendi kırk puanından çıkarır veilişkilerindeki durumun otuza sıfırolduğuna karar verir. Bu matematikaçıdan doğru olmakla birlikte, gerçekböyle değildir. Kadın erkeğin puanlarınıkendininkilerden çıkardığında sıfır eldeeder; ama erkek aslında sıfır değil, onalmıştır. Erkek eve döndüğünde kadınınsesinde ya da gözlerinde onun sıfıraldığını belirten bir soğukluk vardır.Erkeğin yaptıklarını reddetmektedir. Onasanki kendisine hiçbir şey vermemiş gibidavranır, oysa erkek on puanlıkvermiştir. Kadının erkeğin puanlarını buşekilde azaltma eğilimi göstermesininnedeni, sevilmediğini sanmasıdır. Eşit

olmayan puaniar onun kendini önemsizhissetmesine yol açar. Sevilmediğinihissederken, erkeğin on

puanını takdir etmekte bile zorlanır.Tabii bu adil değildir, ama gerçekböyledir. Genelikle bu aşamadaki birilişkide erkek takdir edilmediğinidüşünerek daha fazlasını yapmamotivasyonunu yitirir. O da gücenmevirüsüne yakalanır. Kadın bunun üzerinedaha da fazla içerler ve durum gittikçekötüleşir. Kadının içerleme gribişiddetlenir.

Kadın Ne Yapabilir

Bu sorunu çözmenin yolu, her iki tarafada anlayışla bakmaktır. Erkeğin takdir

edilmeye, kadının da desteklenmeyeihtiyacı vardır. Aksi halde hastalıkşiddetlenir. Bu içerlemenin çözümükadın açısından sorumluluk almaktır.Kadın daha fazla verdiği için puanlarıneşitlenmesine olanak sağlamayaraksoruna katkıda bulunmanınsorumluluğunu üstlenmelidir. Kadın,nezle ya da gribe tutulmuş gibi olduğunudüşünüp ilişkide bu kadar fazla vermeyibırakmalıdır. Biraz da kendini gözetipeşinin ona daha fazla ilgi göstermesineizin vermelidir.

Kadın içerlediğinde genelde eşinedestek olma fırsatını tanımayacak ya dao denese bile, yaptıklarını

önemsemeyip yine sıfır verecektir.

Kapıyt onun yüzüne kapatacaktır. Çokfazla vermenin sorumluluğunu üstlenereksorun için eşini suçlamaktanvazgeçebilir ve bu yeni anlayışla durumubiraz düzeltebilir. Erkek Ne Yapabilir

Erkek takdir edilmediğini düşündüğündedestek olmaktan vazgeçer. Bu durumusorumlu bir biçimde ele alabilmesininyolu, kadın çok içerlediğinde kendisinedestek olduğu için ona puan vermesininve takdir etmesinin çok güç olduğunuanlamasıdır. Kendi içerlemesini dekadının yeniden verebilmek için önce birsüre alması gerektiğini düşünerekgeçirebilir. Sevgi ve ilgisini küçükküçük jestlerle gösterirken bunuunutmamalıdır. Bir süre eşinin ona hak

ettiği takdir ve beğeniyigöstermeyeceğini kabullenmelidir.

— 197 —

1"

Eşinin ihtiyaç duyduğu ufak tefek jestleriyapmayarak onun bu virüseyakalanmasından sorumlu olduğunukabul etmesi, anlayışlı davranmasınayardımcı olacaktır. Erkek bu anlayışlakadın iyileşene dek aldığından dahafazlasını verebilir. Bu sorunuçözebileceğini bilmesi onun kendiiçerlemesini de geçirecektir. Eğervermeyi sürdürür ve kadın da vermeyeara verip erkeğin desteğini sevgiylekabullenmeye başlarsa, denge çabucak

kurulabilir.

ERKEKLER NEDEN DAHA AZVERİR

Erkekler daha çok alıp daha az vermeyiamaçlamadıkları halde, yine deilişkilerde az vermekle tanınırlar. Büyükolasılıkla sizler de ilişkilerinizde bunatanık olmuşsunuzdur. Kadınlar genellikleeşlerinin başlangıçta çok sevecen olupzaman geçtikçe pasifleştiklerindenyakınırlar. Erkekler de kendilerinehaksızlık edildiğini düşünürler:Başlangıçta kadınlar son derece sevecenve takdir doluyken, zaman içindeiçeriemeye başlamakta ve istekleriartmaktadır. Kadınlarla erkeklerin nasılfarklı

yöntemlerle puanlama yaptıklarınıanlamak bu gizemi de çözecektir.

Bir erkeğin vermekten vazgeçmesininbaşlıca beş nedeni vardır:

1. Marslılar adil davranmayı yüceltirler:Erkek tüm enerjisini işine yoğunlaştırıpelli puan kazandığını

düşünür. Evine gelip oturduğunda eşininbu elli puanı kaydetmesini bekler. Eşiningözünde yalnızca tek bir puankazandığının farkında değildir. Zaten çokverdiğini düşündüğü için daha fazlavermeyi bırakır. Kendince bu adil vesevecen bir davranıştır. Kadından daödeşmek için elli puanlık destek bekler,

işinde çok çalışmasının yalnızca tek birpuan ettiğinin farkında değildir. Onunadalet modeli, ancak kadının her sevgiarmağanına tek bir puan verdiğinianladığı zaman uyumlu işleyecektir.Bunu anlamanın hem kadınlar, hem deerkekler açısından pratikte önemibüyüktür:

Erkekler açısından: Bir kadın için hembüyük, hem de küçük şeylerin tek birpuan ettiğini unutmayın. Tüm sevgiarmağanları eşittir ve

198

ılara erit derecede ihtiyaçduyulmaktadır. Karşı tarafıgücendirmemek .çin büyük etkisi olacak

küçük şeyleri yapmayı bir deneyin.Kadı-nm büyük sevgi gösterilerininyanısıra küçükleri de görmeden tatminolmasını beklemeyin.

Kadınlar açısından: Erkeklerin Mars'tangeldiklerini unutmayın; küçük şeyleriyapmaya kendiliklerinden eğilimliolmazlar. Sizi sevmediklerinden değil,kendi üzerlerine düşeni yaptıklarınısandıkları için daha az vermektedirler.Bunu üstünüze alınmamaya çalışın.Sürekli daha fazla desteklerini isteyerekonları

cesaretlendirin. Erkeğin desteğineşiddetle ihtiyaç duyana ya da puanlarartık bunu isteyemeyecek kadar aleyhinedönene dek beklemeyin. Onun desteğini

istemeyin, bunu zaten size vermekistediğine güvenin. Yalnızca birazcesaretlendirilmesi gerekmektedir.

2. Venüslüler koşulsuz sevgiyiyüceltirler: Kadın elinden geldiğikadarını verir ve artık boşalıptükendiğinde karşılık olarak çok dahaazını aldığını farkeder. Kadınlarerkekler gibi başlangıçta puanlamayapmazlar; serbestçe verirter veerkeklerin de aynısını yapacağınıdüşünürler. Daha önce gördüğümüz gibi,erkekler böyle değildir. Erkek, kendinegöre puanların arası açılana dek verir,sonra vermeyi keser. Genellikle,önceleri bolca verip sonra oturur veverdiklerini geri almayı bekler. Kadın

bir erkeğe vermekten mutlulukduyduğunda, erkek içgüdüsel olarakonun puanlama yaptığını ve kendisinedaha fazla puan vermesi gerektiğinidüşünür. En son düşüneceği şey,kendisinin daha az verdiğidir. Çünkü o,puanların arası kendi lehine açıldığındavermeyi asla sürdürmeyecek, almayı

bekleyecektir. Eğer bolca verdiğinidüşündüğü bir zamanda daha fazlavermesi istenirse, bu kesinlikle hoşunagitmeyecektir. Bunu unutmayın.

Kadın gülümseyerek bolca vermeyisürdürürken, erkek bir biçimdeödeştiklerini varsayar. Venüslülerinpuanlar yaklaşık otuza sıfır olana dekrahatlıkla verebileceklerini bilmez. Bu

bilgiler hem kadınlar, hem de erkekleriçin pratik açıdan önemlidir:

— 199 —

Erkekler açısından: Kadın gülümseyerekvermeyi sürdürdüğünde | bunun mutlakapuanların eşite yakın olduğu anlamınageldiğini düşünmeyin.

Kadınlar açısından: Bir erkeğe serbestçeverirken, onun puanların J eşit olduğumesajını algıladığını

unutmayın. Eğer onu daha çok vermeyeisteklendirmeyi amaçlıyorsanız, fazlavermekten yavaş yavaş |

vazgeçin. Sizin için ufak tefek bir şeyler

yapmasına izin verin. Küçük 1 şeylerdeyardım isteyerek onu teşvik edin veyaptıkları için takdir gör-1 meye ihtiyaçduyduğunu unutmayın. 3. Marslılaristendiğinde verirler: Marslılar kendikendilerine yetmekle gururlanırlar.Gerçekten ihtiyaçları olmadıkça yardımistemez-| ler. Mars'ta sizden istenmedenyardım önermek kabalıktır. Aksine, Ve-|nüslüler yardımın istenmesini beklemez,kendiliklerinden verirler. Birini | nekadar çok severlerse, o kadar çokverirler. Erkek kendiliğinden yardımönermediği zaman kadın onun kendisinisevmediği duygusuna '\ kapılır. Hattakesinlikle yardım istemeyip teklifi ondanbekleyerek sevgisini sınamaya bilekalkar. Erkek yardım önermedîğinde de

içerler. Onun kendisinden istenmesinibeklediğinin farkında değildir.

Daha önce gördüğümüz gibi, erkek içinpuanları eşit tutmak | önemlidir. Erkekbir ilişkide kendisinin daha çokverdiğini hissettiğinde | içgüdüsel olarakdaha fazla destek isteyecek, buna hakkıolduğunu düşünecektir. Öte yandanilişkide daha az verdiğinde aklına gelenen ; son şey daha fazlasını istemekolacaktır. İçgüdüsel olarak destek iste-\meyecek, ama daha çok destekverebilmenin yollarını

arayacaktır. Ka-' din yardımistemediğinde erkek yanlışlıklapuanların eşit olduğunu ve ¦ kendisinindaha fazla verdiğini düşünür. Kadının

ondan yardım öner-' meşini beklediğininfarkında bile değildir. Bu üçüncübilginin de hem kadınlar, hem deerkekler açısından pratik uygulamalarıvardır: Kadınlar açısından: Erkeğin nezaman ve nasıl daha çok vermesikonusunda ipuçları beklediğiniunutmayın. Kendisinden istenmesinibekler. Yalnızca kadın daha fazlasınıistediğinde ya da ona daha çok vermesigerektiğini söylediğinde harekete geçer.Dahası, kadın istedi— 200 —

ğinde ancak o zaman ne vereceğini bilir.Çoğu erkek ne yapacağını bilmez. Dahaaz vermekte olduğunu sezse bile, kadınufak tefek konularda özellikle desteğiniistemedikçe, enerjisinin büyük bir

bölümü iş

gibi önemli konulara yönlendirebilir;büyük başarıların ya da daha çokparanın yarar sağlayacağını sanır.Erkekler açısından: Kadınlarınkendiklerinden yardım istemeyecekleriniunutmayın. Bunun yerine, onuseviyorsanız sizin teklif etmenizibekleyecektir. Ona küçük çaptayardımlar önermeyi deneyin. 4.Venüslüler puanlar eşit değilken bileevet derler: Erkekler yardımistediklerinde puanlar eşit olmasa bilekadının evet diyeceğini bilmezler. Kadınerkeğine yardım edebilecekse, bu fırsatıkaçırmaz. Puanlama işini aklına bilegetirmez. Erkeklerin çok fazla

istememeye dikkat etmeleri gerekir.Kadın aldığından çok fazlasını verdiğinidüşünmeye başlarsa, bir süre sonraeşinin ona daha fazla destek önerme-mesine içerleyecektir.

Erkekler isteklerine kadın evet dediğisürece onun da istediklerini eşit olarakaldığını düşünme yanılgısına düşerler.Puanlar eşit değilken eşit olduğunudüşünürler. Evliliğimizin ilk iki yılındaeşimi haftada iki kez sinemayagötürdüğümü anımsıyorum. Bir gün banaçok kızdı ve, "Hep senin istediğiniyapıyoruz," dedi. "Hiçbir zaman benimistediğimi yapmıyoruz." Gerçektenşaşırmıştım. Evet dediği sürece onun dabu durumdan benim kadar memnun

olduğunu, sinemalardan hoşlandığınısanıyordum. Arasıra bana kente operanıngeldiğini ya da senfoni orkestrasınınkonserine gitmek istediğini söylerdi.Tiyatronun önünden geçerken,"Eğlenceli görünüyor. Şu piyesi görsek,"gibi sözler ederdi. Ancak, daha sonraben, "Haydi şu filme gidelim, görüntülerçok güzelmiş," derdim. O da memnunmesut, "Peki," derdi. Ben de onunsinemaya gitmekten benim kadar zevkaldığını sanırdım. Gerçekte, benimlebirlikte olmaktan mutluydu, sinemaya daitirazı yoktu ama o yerel kültürelolayfarı

izlemek istiyordu. Bu nedenle onlardansöz edip duruyordu. Öte yandan,

sinemaya hep evet dediği için, onun benimutlu etmek adına

kendi isteklerinden özveridebulunduğundan haberim olmuyordu. Bubilginin de hem kadınlar, hem deerkekler açısından pratik uygulamalarıvardır:

Erkekler açısından: Kadın tümtaleplerinize evet derse, bunun puanlarıneşit olduğu anlamına geldiğini sanmayın.Aslında ona göre puanlar yirmiye sıfırolabilir, ama yine de tatlı tatlı,"Giysilerini temizleyiciden alırım tabii,"ya da, "Peki, senin için telefon ederim,"diyecektir, Sizin istediğinizi yapmayıkabul etmesi bunu onun da istediğianlamına gelmez. Eşinize ne yapmak

istediğini sorun. Nereleri sevdiğihakkında bilgi edinip onu oralaragötürmeyi teklif edin. Kadınlaraçısından: Bir erkeğin taleplerine hemenevet derseniz, onun kendisinin daha çokverdiğini ve puanların eşit olduğunudüşüneceğini unutmayın. Eğer daha çokveriyor ve daha az alıyorsanız, onunisteklerine evet demekten vazgeçin.Bunun yerine nazikçe sizin için daha çokşey yapmasını isteyin. 5. Marslılarpenaltı verirler: Kadınlar, erkeklerinsevilmediklerini vedesteklenmediklerini düşündüklerizamanlarda ceza puanı verdiklerinibilmezler. Kadın erkeğe güvenmeyen,reddeden, onaylamayan ya da takdiretmeyen şekilde davrandığı zaman, erkek

ona eksi veya ceza puanı verir. Örneğin,eşi yaptığı bir şeyi takdir etmediği içinerkek incinmişse ve sevilmediğinidüşünüyorsa, kadının kazandığı tümpuanları

silmekte bir sakınca görmez. Eğer onaon puan vermişse, alındığında tepkisi buon puanı silivermek olur. Daha da çokincinmişse belki eksi yirmi puan bileverebilir. Sonuçta kadın bir dakika önceon puan ilerdeyken, şimdi eşine on puanborcu vardır. Bu, kadın için anlaşılmasıkolay bir durum değildir. Eşi belki onaotuz puan vermiş, ama öfkeli bir anındahepsini geri almıştır. Erkek buna hakkıolduğunu düşünür. Matematik olarakhaklı olabilir, ama gerçekte bu bir

haksızlıktır.

Ceza puanları ilişkiler açısındanzararlıdır. Kadının beğenilmediği-nidüşünmesine, erkeğin de daha az vericiolmasına yol açar. Erkek eşinin verdiğitüm sevecen desteği bir kalemde silipatarsa, kadın ara— 202 —

s,ra olumsuz davrandığında, vermeisteğini yitirecek ve pasifleşecek-tir. Bubeşinci noktanın hem kadınlar, hem deerkekler açısından pratik uygulamalarıvardır:

Erkekler açısından: Ceza puanlarınınhaklı bir uygulama olmadığını ve bir işeyaramadığını unutmayın. Sevilmediğiniziya da incindiğinizi hissettiğiniz

zamanlarda eşinizi bağışlayın ve yapılanher şeyi silip atmak yerine onun sizeverdiği tüm güzellikleri düşünün.Cezalandıracağınıza, ihtiyaç duyduğunuzdesteği isteyin ondan, verecektir. Saygılıbir şekilde ona sizi incittiğini belirtin veözür dilemesi için fırsat tanıyın.Cezalandırmanın bir yararıolmayacaktır! Eşinize ihtiyaçduyduğunuz şeyleri vermesi için bir şanstanımakla kendinizi çok daha iyihissedeceksiniz. Onun bir Venüslüolduğunu unutmayın: Sizin neyeihtiyacınız olduğunu ya da nelerdenincineceğinizi bilmez.

Kadınlar açısından: Erkeklerin cezapuanı verme eğilimlerini unutmayın.

Kendinizi böyle kötüye kullanılmaktankorumanın iki yolu vardır: ilk yaklaşım,onun sizin puanlarınızı silmekle hatayaptığını

bilmektir. Saygılı bir ifadeyle ona nelerhissettiğinizi belirtin. Bir sonrakibölümde, güç ya da olumsuz duygularıifade etmenin yollarını inceleyeceğiz.

İkinci yaklaşım da sevilmediğini veyaincindiğini hissettiği zamanlardapuanlarınızı sildiğini, sevildiğinihissettiğindeyse bunları hemen geriverdiğini bilmektir. Erkek yaptığı küçükşeyler için sevildiğini hissettikçe yavaşyavaş ceza puanlarını azaltacaktır. Onunbu kadar incinmemesi için hangi farklı

şekillerde sevilmeye ihtiyacı olduğunuöğrenmeye çalışın. Neden incindiğinianladığınızda, üzgün olduğunuzu belirtin.En önemlisi, ona alamamış olduğusevgiyi verin. Eğer takdir edilmediğinisanıyorsa, takdir ettiğinizi daha çokhissettirin; reddedildiğini ya dakullanıldığını düşünüyorsa onu olduğugibi kabul ettiğinizi belli edin, kendisinegüvenilmediğini sanıyorsa güvengösterin; onay-'anmadığını

düşünüyorsa ihtiyaç duyduğu ve hakkıolan" onayı verin. Erkek sevildiğinihissedince ceza puanı vermeyibırakacaktır.

— 203 —

T

Yukardaki sürecin en güç yanı, onuneyin incittiğini anlamaktır. Çoğunluklaerkek mağarasına çekildiği zamanlar onuneyin incittiğini bilmez. Çıktığında dagenelde bu konu hakkında konuşmaz.Kadın onu neyin incittiğini neredenbilecektir? Bu kitabı okuyup erkeklerinnasıl farklı şekilde sevgiye ihtiyaçları

olduğunu öğrenmek iyi bir başlangıçtırve size kadınların daha önceden sahipolmadıkları bir üstünlük sağlayacaktır.Kadının neler olduğunu öğrenmesinin birdiğer yolu da iletişimdir. Daha önce debelirttiğim gibi, kadın saygılı birifadeyle açılıp duygularını paylaştıkça,erkek de açılıp acısını

paylaşmayı öğrenecektir.

ERKEKLER NASIL PUAN VERİRLER

Erkekler kadınlardan farklı biçimlerdepuan verirler. Kadın bir erkeğin kendisiiçin yaptıklarını her takdir edişindeerkek sevildiğini hisseder ve eşine birpuan verir. İlişkide puaniarı eşit tutmakiçin erkeğin sevgi dışında hiçbir şeyegereksinmesi yoktur. Kadınlarsevgilerinin gücünün farkına varmaz veçoğu zaman erkeğin istediğinden defazlasını yaparak onun sevgisinikazanmaya çalışırlar. Kadın, onunkendisi için yaptıklarını takdir ettiğindeerkek ihtiyaç duyduğu sevginin çoğunualmış

demektir. Unutmayın, erkekler öncelikletakdir edilmeyi gereksinirler. Kuşkusuzerkek günlük yaşamda evle ilgiligörevlerini yerine getirirken kadının dabunları eşit oranda paylaşmasını ister,ama eğer takdir edilmezse, eşininkatkısının pek bir anlamı kalmaz ve onuniçin hiç makbul olmaz. Kuşkusuz erkekgünlük yaşamda evle ilgili görevleriniyerine

getirirken kadının da bunları eşit orandapaylaşmasını ister, ama

eğer takdir edilmezse, eşinin katkısınınpek bir anlamı kalmaz ve

onun için hiç makbul olmaz.

Benzer biçimde, erkek pek çok küçükşeyi de yapmıyorsa, yaptığ' büyükşeylerin kadın için bir önemi kalmaz.Yapılan bir sürü küçük

— 2Ö4 —

şey kadına sevildiğini, anlaşıldığını vekendisine saygı duyulduğunu hissettirir.Erkek için önemli bir sevgi kaynağı dakadının onun davranışlarına gösterdiğisevgi dolu takdirlerdir. Erkeğin de birsevgi deposu vardır; ama bu mutlakaeşinin kendisi için yaptıklarıyla değil,ona nasıl davrandığı ve onun hakkındahissettikleriyle dolar.

Kadın erkek için bir yemekhazırladığında erkek ona, kendisine

beslediği duygulara dayanarak bir ile onarası bir puan verir. Eğer kadın gizlidengizliye erkeğe içerliyorsa, onun içinhazırladığı yemek erkeğe pek az anlamifade edebilir. Hatta erkek eşineiçerlemesinden dolayı eksi puan bileverebilir. Bir erkeği tatmin etmenin sırrı,yalnız davranışlarınız değil, duygularınızaracılığıyla da sevginizi ifadeedebilmekte yatar.

Felsefi açıdan ele alacak olursak, kadınsevince davranışları kendiliğinden busevgiyi yansıtacaktır. Erkek kendinisevecenlikle ifade ettiğinde, duygularıda davranışlarını izleyip daha sevgi doluhale gelecektir. Erkek kadına karşı olansevgisini hissetmediğinde bile onun için

sevgi dolu bir şeyler yapmaya kararverebilir. Eğer bu ikramı kabul ediliptakdir görürse, eşine olan sevgisini yenibaştan hissetmeye başlayacaktır. Birerkeğin sevgi pompasını çalıştırmak için"eyleme geçmek" harika bir yoldur.

Öte yandan, kadınlar oldukçafarklıdırlar. Kadın genelde kendisiyleilgilenilmediğini, anlaşılmadığını, saygıgörmediğini hissederse, sevildiğinianlamaz. Onun için daha çok şeyleryapmaya karar vermek, kadının kendinidaha sevecen hissetmesine yardımcıolmak bir yana; aksine, daha daiçerlemesine neden olabilir. Kadın sevgihissetmediğinde enerjisini daha fazla birşeyler yapmaya değil, doğrudan olumsuz

duygularını iyileştirmeye harcamalıdır.

Erkeğin "sevecen davranış biçimine"öncelik tanıması gerekir. Bu, onun da,eşinin de sevgi gereksinmelerininkarşılanmasını sağlayacaktır. Hemkendisinin, hem de eşinin yüreğini dahafazla sevgiye açacaktır.

— 205 —

Erkek bir kadını tatmin etmeyibaşardığında kalbini açar. Kadının da"sevecen davranış ve duygulara" önceliktanıması gereklidir. Bunlar, eşinin sevgigereksinmelerinin karşılanmasınısağlayacaktır. Kadının erkeğe yöneliksevecen duygu ve davranışlarını ifadeedebilmesi kalbini daha çok

açabilmesine yardımcı

olur. Kadın ihtiyaç duyduğu desteğigördükçe kalbini daha da fazla açar.Kadınlar zaman zaman erkeğin desevgiye ihtiyacı olduğunu farketmezler.Oysa böyle zamanlarda kadın yirmi ileotuz puan kazanabilir. Aşağıda bazıörnekler bulacaksınız:

KADINLAR ERKEKLERDEN NASILÇOK PUAN KAZANABİLİRLER

Neler Olur

1. Erkek bir hata yapar ve kadın, "Sanasöylemiştim," demez ya da fikir vermez.2. Erkek kadını düşkırıklığına uğratır,ama kadın onu cezalandırmaz.

3. Erkek araba kullanırken yolunukaybeder, kadın işi büyütmez.

4. Erkek kaybolunca kadın durumun iyitarafını görür ve, "Eğer doğruca evegidecek olsaydık bu harika güneşbatımını kaçıracaktık," der.

5. Erkek bir şeyi almayı unutunca.kadın,"Farketmez, bir daha çıktığında alırmısın?" der. 6. Erkek yine bir şey almayıunutur, kadın sabırla ve inatla, 'Tamam,bir daha çıktığında alır mısın?" der.

— 206 —

Erkek Kaç Puan Verir

10-20 10-20 10-20

20-30

10-20

20-30

7. Kadın onu incitip bunun farkınavardığında özür diler ve ona ihtiyaçduyduğu sevgiyi gösterir. 8. Ondanyardım istediğinde erkek hayır deyincekadın alınmaz ve elinden gelse kendisineyardım edeceğini bilir. Onu reddetmezya da kınamaz.

9. Bir başka seferinde tekrar yardımistediğinde ve erkek yine hayırdediğinde onu hatalı çıkarmaz, o sıradaiçinde bulunduğu koşulları kabullenir.

10. Kadın yardım ister ve erkeködeştiklerini varsaydığında fazlauzatmaz. 11. Kadın sıkıntılı olduğundaveya erkek onun daha fazla verdiğinibildiği zaman fazla talep edici olmadanerkekten yardım ister.

12. Erkek kendini geri çektiğinde kadınonu suçlamaz.

13. Erkek mağarasından döndüğündekadın onu hoş karşılar, reddetmez.

14. Erkek bir hata için özür dilediğindekadın bunu sevecenlik ve şefkatlekarşılar. Hata ne kadar büyükse erkeğinverdiği puan da o kadar fazla olacaktır.

15. Erkek ondan bir şey yapmasını

istediğinde kadın nedenyapamayacağının bir listesini vermedenhayır der.

16. Erkek bir şey yapmasını istediğindekadın peki der ve neşesini bozmaz.

— 207 —

10-40 10-20

20-30 1-5

10-30 10-20 10-20

10-50

1-10 1-10

17. Erkek bir kavgadan sonra barışmaarzusuyla ufak tefek jestler yaptığındakadın hemen onu yine takdir etmeyebaşlar.

18. Erkek eve döndüğünde kadın onugördüğüne sevinir.

19. Kadın erkeği tenkit etmek istese de,bunu ifade etmek yerine başka bir odayagidip sakinleşir ve sevgi dolu biryürekle geri döner.

20. Özel günlerde kadın onun normaldekendisini üzecek hatalarını görmezdengelir. 21. Onunla yatmaktan gerçektenzevk alır.

22. Erkek anahtarlarını kaybedince kadın

ona sanki sorumsuzun biriymiş gibibakmaz. 23. Birlikte çıktıklarında kadınbir lokanta ya da filmle ilgilihoşnutsuzluk ve düşkırıklığını inceliklibir ifadeyle dile getirir.

24. Erkek araba kullanırken ya da parkederken kadın akıl vermez, orayagötürdüğü için eşini takdir eder.

25. Kadın erkeğin hatalarını büyütmekyerine yardımını ister.

26. Kadın olumsuz duygularını erkeğisuçlamadan paylaşır.

10-30 10-20

10-20

20-40 10-40

10-20

10-20

10-20 10-20 10-40

— 208 —

Kadın Ne Zaman Daha Çok PuanAlabilir

Yukarda verilen örneklerden her birierkeklerin nasıl kadınlardan farklı biryaklaşımla puan verdiklerinigöstermektedir. Öte yandan, kadınlarınyukarda belirtilenlerin hepsini yapmalarıgerekmez. Bu liste, erkeğin en zayıf

olduğu anları göstermektedir. Kadınerkeğin ihtiyaçlarını karşılarken biryandan da ona destek olursa, erkek depuan vermede çok cömert davranacaktır.

7. bölümde değindiğim gibi, kadının güçzamanlarda sevgi gösterme yeteneğitıpkı bir dalga gibi inip çıkar. Kadınsevecenliği artarken (dalga yükselirken),daha fazla olumlu puan alabilir. Başkazamanlarda o denli sevgi doludavranmayabilir. Tıpkı kadının sevgigösterme yeteneğinin değişmesi gibi,erkeğin sevgi ihtiyacı da değişir; herzaman belli bir puanı vermez. Bununyerine yaklaşık bir ölçü sözkonusudur,erkeğin sevgi ihtiyacı fazlayken kadınınsevgisine duyduğu ihtiyaç artar ve daha

çok puan verir. Örneğin, erkek bir hatayapmış ve mahcup olmuşsa, kadınınsevgisine daha fazla ihtiyaç duyar. Bunedenle, kadın ona destek olursa dahafazla olumlu puan verecektir. Eğerkadından sevgi görmezse, sevgisine nekadar ihtiyacı olduğuna bağlı olarakceza puanı yazacaktır. Erkek büyük birhatanın sonucunda reddedildiğinihissederse, çok fazla ceza puanıverebilir.

Erkek bir hata yapmış ve mahcupolmuşsa, kadının sevgisine

daha fazla ihtiyaç duyar. Bu nedenleeğer kadın ona destek

olursa daha fazla olumlu puan

verecektir.

ERKEKLER NE ZAMANSAVUNMAYA GEÇERLER

Erkek bir hata yapıp da kadınüzüldüğünde, kadına çok kızabilir.Kızgınlığı hatasının boyutlarıyla doğruorantılıdır. Ufak bir hata onu daha azsavunmaya geçirirken, önemli bir hataçok daha büyük bir tepki vermesineneden olabilir. Kadınlar zaman zamanerkeğin önemli bir

— 209 —

F:/14

hatadan neden üzüntü duymadığını merak

ederler. Bunun yanıtı, erkeğinbağışlanmamaktan korkmasıdır. Eşini birşekilde düşkırıklığına uğrattığınıkabullenmek ona çok fazla acıverecektir. Özür dilemek yerine erkek,üzüldüğü için eşine öfkelenebilir ve onaceza puanı verir. Erkek olumsuz bir ruhhalindeyken. . onun geçmekte oian birkasırga olduğunu düşünür. Erkekolumsuz bir ruh halindeyken. . kasırganınyolundan çekilip sessizce geçmesinibekleyin. Fırtına geçtiğinde, kendisinisuçlamadığı ya da değiştirmeyeçalışmadığı için eşine bol bol puanverecektir. Öte yandan, kadın kasırgayıdurdurmaya çalışırsa ortalık altüstolacak; işine karıştığı için erkek onusuçlayacaktır. Bu, kadınlar için yepyeni

bir anlayıştır, çünkü Venüs'te biriüzüldüğünde Venüslüler asla onugörmezlikten gelmezler. Aksine, pek çoksoru sorarak onu neyin üzdüğünüanlamaya çalışırlar. Mars'ta ise kasırgaeserken herkes kendine bir çukur bulupiçine saklanır. ERKEKLER CEZAPUANI VERDİKLERİNDE

Kadınların, erkeklerin farklı bir sistemlepuan verdiklerini anlamaları çok yararlıolacaktır. Erkeklerin ceza puanı veriyorolmaları kadınları şaşırtır ve bu yüzdençoğu zaman duygularını paylaşmayaçekinirler. Ancak bir kadının içinirahatlatan şey, erkeğin ceza puanlarınıtıpkı verdiği kadar çabucak gerialmasıdır. Erkeğin ceza puanı vermesi,

kadının erkekten daha fazla veriyorolmasına içerlemesi gibidir. Kadın,erkeğin puanlarını kendisininkindençıkarıp ona sıfır vermektedir. Böylezamanlarda erkek onun yalnızcaiçerleme virüsüne tutulduğunu farkedipfazladan sevgi ve anlayış göstermelidir.Öte yandan, erkek ceza puanıverdiğinde, kadın onun da kendine özgübir içerleme virüsüne tutulduğunuanlamalıdır. Erkeğin iyileşmek içinfazladan biraz sevgiye gereksinmesivardır. Sonuçta erkek ödeşmek içinkadına bol keseden puan vermeyebaşlar. Kadın, erkekten

— 210 —

t

fazla puan kazanmanın yollarınıöğrenerek, eşi uzak ve alıngangöründüğünde ona yardımcı olabilir. Budurumda kadın kendi istediği gibi onuniçin ufak tefek şeyler yapmak yerine,enerjisini erkek ne istiyorsa onuvermeye yönlendirebilir.

FARKLARIMIZIHATIRLAMAKHem kadınlar, hem de erkeklerbirbirlerinden ne kadar farklı biçimlerdepuan verdiklerini öğrenmekten büyükyarar sağlayacaklardır. Bir ilişkiyigeliştirmek zaten harcamaktaolduğumuzdan fazla enerji gerektirmezve çok zor da olması gerekli değildir.İlişkiler, enerjimizi eşimizin takdiredebileceği şekillerde yönlendirmeyiöğrenene kadar zor gelir. .

On Birinci Bölüm

GÜÇ DUYGULARIN İLETİŞİMİ

Üzüldüğümüzde, sıkıldığımızda,düşkırıklığına uğradığımızda ya daöfkelendiğimizde sevgi dolu bir iletişimkurmak kolay değildir. Olumsuzduygular su yüzüne çıktığında geçiciolarak güven, anlayış, kabul, takdir vesaygı duygularımızı yitiririz. Böylezamanlarda en iyi niyetli yaklaşımlardabiie konuşmalar kavgaya dönüşür. Oanın hırsıyla hem eşimiz, hem de bizimiçin işlerliği olan bir iletişimi nasılkurabileceğimizi anımsamayız.

Böyle zamanlarda kadınlar farkındaolmadan erkekleri suçlama eğilimigösterirler. Eşinin elinden geleniyaptığını düşünmek yerine kadın en

kötüsünü hayal eder ve eleştiren birtavır takınır. Bir kadının olumsuzduyguların etkisindeyken güven, kabulve takdir göstermesi çok zordur.Tavırlarının eşine karşı

ne kadar olumsuz ve incitici olduğununfarkında değildir.

Erkekler canları sıkıldığında kadınlar veonların duyguları konusunda yargılayıcıolmaya başlarlar. Erkek, eşinin zayıf veduyarlı olduğunu hatırlamak yerine, onungereksinmelerini bir tarafa bırakıp katıve ilgisiz görünebilir. Olumsuzduyguların etkisindeyken erkeğinşefkatli, anlayışlı ve saygılı bir tavırlakonuşması özellikle güçtür. Olumsuz

tavırlarının eşini ne kadar incittiğinifarketmez. Böyle zamanlardakonuşmanın etkisi olmaz. Neyse ki, birbaşka seçenek daha vardır.Duygularınızı

eşinizle sözlü olarak paylaşmak yerine,ona bir mektup yazabilirsiniz. Mektupyazmak, size eşinizi in— 212 —

citme kaygısı duymadan kendiduygularınıza kulak verme olanağınısağlayacaktır. Duygularınızı özgürceifade ederek kendiliğinden dahagerçekçi ve sevecen bir hale gelirsiniz.Erkekler mektup yazarken daha şefkatli,anlayışlı ve saygılı; kadınlar da dahagüvenli, olumlu ve takdir dolu olurlar.Olumsuz duygularınızı kâğıda dökmek,

ne kadar sevgiden uzak göründüğünüzüfarketmenin harika bir yoludur. Bu yenibilinç, yaklaşımınızı düzeltmenize deyardımcı olacaktır. Üstelik olumsuzduygularınızı

yazmak, onların yoğunluğunu azaltacakyeniden olumlu duygulara yer açacaktır.Kendinizi toparladıktan sonra eşinizegidip onunla daha sevecen, daha azsuçlayıcı bir ifadeyle konuşabilirsiniz.Sonuç olarak, anlaşılıp kabul edilmeşansınız da çok daha büyük olacaktır.

Mektubunuzu yazdıktan sonra artıkkonuşma ihtiyacınız da kalmayabilir.Bunun yerine eşiniz için sevgi dolu birjest yapmak isteyebilirsiniz. İster

mektubunuzda duygularınızı paylaşın,isterseniz yalnızca kendinizi daha iyihissetmek için yazın, duygularınızıkâğıda dökmek önemli bir araçtır. İstermektubunuzda duygularınızı paylaşın,isterseniz yalnızca

kendinizi daha iyi hissetmek için yazın,duygularınızı kâğıda

dökmek önemli bir araçtır.

Duygularınızı yazmak yerine aynı işlemikafanızın içinde yapmayı dadeneyebilirsiniz. Yalnızca susun veolanları aklınızdan geçirin. Hayalinizdeduygularınızı, düşüncelerinizi veisteklerinizi kendinize hiçbir şekildesansür uygulamadan dile getirin. Kendi

kendinizle konuşmakla ve duygularınızhakkındaki en çıplak gerçekleri ifadeetmekle birdenbire onların olumsuzetkisinden kurtulduğunuzufarkedeceksiniz. Duygularınızı yazsanızda, aklınızdan da geçirseniz; olumsuzolanları inceleyerek, hissederek ve ifadeederek zayıflamalarını sağlayacak veolumlu duygulara zeminhazırlayacaksınız. Aşk Mektubu Tekniğibu işlemin gücünü ve etkinliğini önemlioranda artırmaktadır. Bu bir yazı tekniğiolmakla birlikte, akıldan da yapılabilir.

213

t

AŞK MEKTUBU TEKNİĞİ

Olumsuzluktan kurtulup daha sevecen biriletişim kurmanın en iyi yollarından biride Aşk Mektubu Tekniğini kullanmaktır.Duygularınızı bu özel yolla dilegetirdiğinizde olumsuz hislerikendiliğinden zayıflatacak ve olumlularıartıracaksınız. Aşk Mektubu Tekniğimektup yazma işinin etkisini artırır. AşkMektubu Tekniği üç aşamadan oluşur:

1. Öfke, hüzün, korku, pişmanlık vesevgi duygularınızı belirten bir AşkMektubu yazmak. 2. Eşinizden duymakistediklerinizi belirten bir YanıtMektubu yazmak. 3. Aşk MektubuylaYanıt Mektubunu eşinizle paylaşmak.

Aşk Mektubu Tekniği oldukça esnektir.Her üç aşamayı da uygulayabilir ya da

içlerinden yalnızca bir veya ikisiniseçebilirsiniz. Örneğin, düşüncelerinizitoparlamak için birinci ve ikinciadımları

gerçekleştirip daha sonra gücenmedenve suçlamadan eşinizle konuşabilir^siniz. Başka zamanlarda üç

adımı da uygulayıp Aşk Mektubunuzu veYanıt Mektubunuzu eşinizlepaylaşabilirsiniz. Bu üç adımı birdenuygulamak her ikiniz için de çok güçlüve iyileştirici bir deneyim olacaktır. Öteyandan, bazen hepsi birden oldukça fazlazaman alır ve uygun düşmezler. Bazıdurumlarda en etkin teknik, yalnızcabirinci adımı uygulayıp bir Aşk Mektubu

yazmaktır. Bu konuda birkaç örnekinceleyelim. 1. ADIM: AŞK MEKTUBUYAZMAK

Bir Aşk Mektubu yazmak için kendinizeözel bir yer bulun. Her Aşk Mektubusizin öfke, hüzün, korku, pişmanlık venihayet, sevg duygularınızı yansıtacaktır.Bu çerçeve, tüm duygularınızı açıkçaanla yıp ifade etmenize de olanaksağlayacaktır. Duygularınızı anlamanırsonucunda, eşinizle daha sevecen biriletişim kurabileceksiniz.

— 214 —

Canımız sıkıldığında genellikle pek çokduyguyu aynı anda yaşarız. Örneğin,eşiniz sizi duşkırıklıgına uğrattığında

onun duyarsızlığına ve sizi takdiretmeyişine öfkelenebilir; işine bu kadardalmış olduğu, size güvenmiyor gibigöründüğü için hüzünlehebilir; sizi aslabağışlamayacağından ve size artık okadar önem vermediğinden korkabilir;gizliden gizliye ondan sevginizigizlediğinize üzülebilirsiniz. Bir yandanda, onun eşiniz olmasından mutlulukduyuyor, sevgi ve ilgisini istiyor-sunuzdur. Sevgi dolu duygularımızıbulmak için çoğu zaman önce tümolumsuz duygularımızı hissetmemizgerekir. Ancak bu dört çeşit olumsuzduyguyu (öfke, hüzün, korku vepişmanlık) ifade ettikten sonradır ki,sevecenliğimiz? gösterebiliriz. AşkMektubu yazmak olumsuz duygularımızın

yoğunluğunu kendiliğinden azaltacak veolumlu duygularımızı daha yoğunyaşamamıza olanak tanıyacaktır.Aşağıda temel bir Aşk Mektubununyazılması için bazı önerilerbulacaksınız:

1. Mektupta eşinize hitap edin. Onun sizisevgi ve anlayışla dinlediğini hayaledin. 2. Önce öfkeyle başlayın; sonrahüzün, korku, pişmanlık ve en sonundada sevgiyle bitirin. Her mektupta bu dörtbölüm de olsun.

3. Her duyguya birkaç cümle ayırın;bölümleri yaklaşık olarak aynı uzunluktatutun. Basit ifadeler kullanın.

4. Bölümlerden sonra biraz durup bir

sonraki duygunun yoğunlaşmasınıbekleyin. O duyguyu yazın. 5. Sevgiyegelene dek mektuba ara vermeyin.Sabırlı olup sevginin belirmesinibekleyin. 6. İmzanızı atın. Birkaç dakikane istediğinizi ve neye ihtiyacınızolduğunu düşünün. Not ekleyin.Mektuplarınızı basitleştirmek için birrehber olarak kullanmak üzere aşağıdakibölümün fotokopisini çekebilirsiniz. Beşbölümün her birinde duygularınızı ifadeetmenizi kolaylaştırmak üzere birkaç

yardımcı cümle eklenmiştir. Geneldebunların en kullanışlıları: "Kızgınım","Üz— 215 —

günüm", "Korkuyorum", "Özür dilerim","İstiyorum" ve "Seviyorum"dur. Öte

yandan, duygularınızı ifade etmenizeyardımcı olacak tüm terimler işeyarayacaktır. Genelde bir AşkMektubunun yazılması yirmi dakikakadar sürer.

Bir Aşk Mektubu

Sevgili

Tarih

Bu mektubu duygularımı seninlepaylaşmak için yazıyorum.

1. Öfke için

* Beğenmiyorum. .

* Kendimi kızgın hissediyorum. *. .kızıyorum

* . . sıkılıyorum

* . . istiyorum

2. Hüzün İçin

* Düşkırıklığına uğradım

* . . üzüldüm *. . alındım

*. . isterdim ki *. . istiyorum

3. Korku İçin

* Kaygılanıyorum . .

* Korkarım. .

* Korkuyorum. .

* İstemiyorum. . *. . ihtiyacım var *. .istiyorum

4. Pişmanlık İçin

* Utanıyorum. .

— 216

* Üzgünüm. .

* Mahcubum. .

* İstememiştim. .

* . . istiyorum

5. Sevgi İçin

* . . seviyorum

* . . istiyorum ¦ *. . anlıyorum

*. . affediyorum *. . takdir ediyorum

* . . için sana teşekkür ediyorum

* . . biliyorum

Not: Senden duymak istediğim yanıt:. .

Aşağıda tekniği anlamanıza yardımcıolacak bazı tipik durumları ve AşkMektubu örneklerini bulacaksınız:

Unutkanlık Konusunda Bir Aşk Mektubu

Tom'un öğle uykusu uzayıp da kızıHayley'i dişçiye götürmeyi unutunca, eşiSamantha deliye döndü. Ancak, öfkesiniTom'un yüzüne vurmak yerine oturupaşağıdaki Aşk Mektubunu yazdı. Bundansonra Tom'a daha ılımlı ve dengeli birşekilde yaklaşması mümkün oldu.Samantha bu mektubu yazdığı içinkocasına ders verme ya da onu reddetmedürtüsüne kapılmadı. Birbirleriyletartışmak yerine sevgi dolu bir akşamgeçirdiler. Ertesi hafta Tom, Hayley'idişçiye götürmeyi unutmadı.Samantha'nın Aşk Mektubu şöyleydi:

Sevgili Tom,

1. Öfke: Unuttuğun için deliye döndüm.Uykuyu fazla kaçırmana kızdım. Öğleuykusuna dalıp her şeyi unutmandannefret ediyorum. Bütün sorumluluğunbende olmasından bıktım. Her şeyibenim yapmamı

bekliyorsun. Bundan usandım artık.

__o-ı 7__

2. Hüzün: Hayley'in randevusunukaçırmasına ve özellikle bunu seninunutmana üzüldüm. Sanki sanagüvenemeyecek-mişim gibi geldiği içinüzülüyorum. Bu kadar yorgun olmana,bana ayıracak çok az zamanın olmasına,beni görünce sevinmemene deüzülüyorum. Bir şeyleri unuttuğunda

alınıyorum. Sanki hiç aldırmıyormuşsungibi geliyor.

3. Korku: Korkarım her şeyi benimyapmam gerekiyor. Sana güvenmektençekiniyorum. Aldırmamandan, bir dahakisefere sorumluluğu benim üstlenmemgerekeceğinden korkuyorum. Her şeyiben yapmak istemiyorum. Seninyardımına ihtiyacım var. Sana ihtiyaçduymaktan da korkuyorum. Hiçbir zamansorumlu davranmayacak olman benikorkutuyor. Ayrıca çok çalışıyorsun vebir gün hastalanmandan korkuyorum.

4. Pişmanlık: Randevuları kaçırdığındaveya geç kaldığında mahcup oluyorum.Bu kadar çok şey istediğim içinüzgünüm. Daha hoşgörülü olamadığıma

üzülüyor, daha sevecen davra-namadığım için utanıyorum. Senireddetmek istemiyorum.

5. Sevgi: Seni seviyorum. Yorgunolduğunu anlıyorum. Çok çalışıyorsun.Elinden geleni yaptığını

biliyorum. Yeni bir randevu aldığın içinteşekkür ederim. Hayley'i dişçiyegötürmek istediğin için de teşekkürederim. Gerçekten ilgilendiğininfarkındayım. Beni sevdiğini debiliyorum. Yaşamımı paylaştığın içinçok şanslıyım. Seninle sevgi dolu birakşam geçirmek istiyorum.

Sevgiler, Samantha.

Not: Önümüzdeki hafta Hayley'i dişçiyegötürme sorumluluğunu üstlendiğiniduymaya ihtiyacım var. İlgisizlikKonusunda Bir Aşk Mektubu

Jim ertesi sabah bir iş gezisineçıkacaktı. O akşam eşi Virginia birazbaş başa kalmak istedi. Yadak odalarınabir mango getirip ona da ikram etti. Jimyatakta bir kitaba dalmıştı ve kısaca açolmadığını

söy— 218 —

.İedi. Virgina reddedildiğini hissedipodadan çıktı. Jim'e incinmiş veöfkelenmişti. Geri dönüp kabalığındanve duyarsızlığından yakınmak yerine onabir Aşk Mektubu yazdı. Virgina bu

mektubu yazdıktan sonra daha olumlu vebağışlayıcı' bir ruh hali içinde odayadönüp şöyle dedi: "Bu sen gitmedenönceki son gecemiz, biraz baş başakalalım." Jim kitabını bıraktı ve sonderece hoş bir gece geçirdiler. AşkMektubu yazmak Virginia'ya eşinindikkatini çekmek için direnecek güç vesevgiyi sağlamıştı. Aşk Mektubunueşiyle paylaşması bile gerekmemişti.Mektubu şöyleydi: Sevgili Jim,

1. Öfke: Bu sen gitmeden önceki songecemiz ve bir kitap alıp okumakistemene çok kızdım. İlgisiz davranıp buzamanı benimle geçirmek istememene,birlikte daha fazla zamangeçirmememize kızıyorum. Her zaman

benden daha önemli bir şeyler çıkıyor.Beni sevdiğini hissetmek istiyorum. 2.Hüzün: Benimle birlikte olmakistememene üzülüyorum. Bu kadar çokçalışmana da üzülüyorum. Sanki buradaolup olmadığımı bilefarketmeyecekmişsin gibi geliyor. Herzaman bu kadar meşgul olmana, benimlekonuşmak istememene kırılıyorum.İlgisiz davranman beni incitiyor.Kendimi özel biri gibi hissetmiyorum.

3. Korku: Korkarım benim neyeüzüldüğümü bile bilmiyorsun ve buna daaldırmıyorsun. Beni reddedeceğindenkorktuğum için duygularımı seninlepaylaşmaktan çekiniyorum. Beni en çokkorkutan, birbirimizden uzaklaşıyor

olmamız. Korkuyorum ve elimden hiçbirşey gelmiyor. Seni sıktığımı düşünmekbana korku veriyor. Beni artıksevmediğinden korkuyorum.

4. Pişmanlık: Sen aldırış bile etmezkenseninle birlikte zaman geçirmekistemekten ve bu kadar dertlenmektenutanıyorum. Bu, fazla şey istemek gibigeliyorsa üzgünüm. Keşke sevecen veolumlu oiabilsem, keşke sen benimlezaman geçirmek istemezken soğukdavranmayabilsem, keşke sana bir şansda219

ha verebilsem. . Senin sevgine artıkgüvenmediğim için üzgünüm.

5. Sevgi: Seni seviyorum. Mango'yıı da

bu yüzden getirmiştim. Seni hoşnutedecek bir şey yapmak, baş

başa biraz zaman geçirmek istedim. Hâlâda özel bir gece geçirmek istiyorum.Hemen karşılık vermediğin için seniaffediyorum. Tam o sırada bir şeylerokumakta olduğunu anlıyorum. Gel,sevgi dolu bir gece geçirelim.

Seni Seviyorum, Virginia

Not: Senden duymak istediğim yanıtşöyle: "Seni seviyorum, Virginia, ben deseninle sevgi dolu bir gece geçirmekistiyorum. Seni özleyeceğim."

Münakaşa Konusunda Bir Aşk Mektubu

Michael ile Vanessa parasal bir konudaanlaşmazlığa düştüler. Birkaç dakikaiçinde tartışmaya başladılar. Michaelbağırdığını farke-dince sustu, derin birnefes aldı ve şöyle dedi: "Bunu birazdüşünmem gerek. Sonra konuşuruz."Sonra başka bir odaya geçip duygularınıbir Aşk Mektubuna döktü. Mektubuyazdıktan sonra dönüp konuyu dahaanlayışlı bir biçimde konuşabildi.Sonuçta, sorunlarını

sevecen bir hava içinde çözdüler.Michael'ın Aşk Mektubu şöyleydi:

Sevgili Vanessa,

1. Öfke: Bu kadar duygusallaşmana vebeni sürekli yanlış anlamana kızıyorum.

Konuşurken soğukkanlılığınıkoruyamaman da beni öfkelendiriyor. Bukadar duyarlı olup kolayca incinmene,bana güvenmeyip beni reddetmene dekızıyorum.

2. Hüzün: Tartıştığımız için üzüldüm.Kuşkularını ve güvensizliğini hissetmekbana acı veriyor. Senin sevginikaybetmek beni üzüyor. Anlaşamayıpkavga ettiğimiz için üzgünüm. 3. Korku:Hata yapma düşüncesi beni ürkütüyor.Yapmak istediğimi seni üzmedenyapamayacağımdan korkuyorum.

— 220 —

Duygularımı paylaşmaktan, hatalıçıkmaktan, beceriksiz gibi görünmekten,

beni takdir etmeyeceğinden, bu kadarsinirliyken seninle konuşmaktan dakorkuyorum. Ne söyleyeceğimibilemiyorum. 4. Pişmanlık: Seniincittiğim için özür dilerim. Seninle aynıfikirde olmadığım, bu kadar soğukdavrandığım, düşüncelerine böyledirendiğim, istediğimi yapmakta aceleettiğim için üzgünüm. Sen böyledavranılmayı hak etmiyorsun. Seniyargıladığım için pişmanlık duyuyorum.5. Sevgi: Seni seviyor ve bu sorunuçözmek istiyorum. Sanırım şimdiduygularına kulak verebilirim. Sanayardımcı olmaya hazırım. Seniincittiğimi anlıyorum. Duygularınıönemsemediğim için üzgünüm. Seni okadar çok seviyorum ki. Yalnızca her

söylenene baş sallamamak; seninkahramanın olmak istiyorum. Benim benolmaya ihtiyacım var ve senin de senolmanı destekliyorum. Seni seviyorum.Bir dahaki konuşmamızda daha sabırlıve anlayışlı olacağım. Sen bunu hakediyorsun. Seni Seviyorum, Michael

Not: Duymak istediğim yanıt şöyle:"Seni seviyorum, Michael. Gerçekte nekadar anlayışlı ve ilgili bir erkekolduğunu takdir ediyorum. Bunuçözebileceğimizden eminim." İçerlemeve Düşkırıklığı Konusunda Bir AşkMektubu

Jean eşi Bill'e haber bırakıp önemli birmektubu bürodan eve getirmesiniistemişti. Bill her nasılsa bu mesajı hiç

almadı. Mektubu almadan evegeldiğinde Jean'in tepkisi şiddetli biröfke ve düşkırıklığı oldu. BilPin hatasıolmamasına rağmen, Jean o mektuba nekadar ihtiyacı olduğu ve ne kadarsinirlendiği konusunda söylenipdururken, Bili kendisinin suçlandığınıhissetti. Jean bütün öfkesini vedüşkırıklığı-nı

Bill'in üzerine alınmakta olduğununfarkında değildi. Bili tam patlamak vekendisini bu kadar üzdüğü için Jean'isuçlamak üzereydi.

— 221 —

Savunmaya geçip akşamlarını berbatetmek yerine, akıllıca bir karar verdi ve

on dakika yalnız kalıp bir Aşk Mektubuyazdı. Yazmayı bitirdiğinde dahasevecen bir halde içeri geldi ve eşinikucaklayarak,

"Mektubunu almadığın için üzgünüm,"dedi. "Keşke o mesaj elime geçseydi.Beni yine de hâlâ seviyor musun?" Jeaniçten bir sevgi ve takdirle karşılıkverince, soğuk savaş yerine harika birakşam geçirdiler. Bill'in Aşk Mektubuşöyleydi:

Sevgili Jean,

1. Öfke: Böyle sinirlenmenden ve benîsuçlamandan nefret ediyorum. Bu kadarmutsuz olmana, beni gördüğüne hiçsevinmemene de kızgınım. Sanki ne

yaparsam yapayım, yetmiyor. Beni takdiretmeni ve beni gördüğüne memnunolmanı istiyorum.

2. Hüzün: Bu kadar öfkelenmene vedüşkırıklığına uğramana üzüldüm.Benimle mutlu olmadığın için hüzünduyuyorum. İşin her zaman aşkhayatımızdan önde gelmesine,yaşamımızdaki tüm bu harika şeyleritakdir etmemene de üzülüyorum.İhtiyacın olan mektubu almadan evedöndüğüm için özür dilerim.

3. Korku: Seni mutlu edememek benikorkutuyor. Korkarım tüm gece mutsuzolacaksın. Seninle açık konuşmaktan,sana yakın olmaktan çekiniyorum. Seninsevgine ihtiyaç duymaktan korkuyorum.

Yeterli olamama korkusu içindeyim.Korkarım bunu hep yüzüme vuracaksın.

4. Pişmanlık: Mektubunu getirmediğimiçin özür dilerim. Bul kadar mutsuzolduğun için üzgünüm. Seni üzmekistemezdim.] Beni gördüğüne sevinmeniisterdim. Dört günlük bir tatilimiz < " vebunun özel olmasını diliyorum.

5. Sevgi: Seni seviyor, mutlu olmanıistiyorum. Ne çare ki, üzüldüğünügörüyorum. Biraz yalnız kalıp suratasmaya ihtiyacın olduğunu da anlıyor,amacının benim kendimi kötühissetmemi sağlamak olmadığınıbiliyorum. Yalnızca biraz şefkateanlayışa ihtiyacın var. Üzgünüm. Bazen

ne yapacağımı biler yor ve senisuçlamaya başlıyorum. Eşim olduğuniçin teşekkC

ederim. Seni çok seviyorum. Kusursuzolman gerekmiyor, ille mutlu olmakzorunda da değilsin. Mektup işinecanının sıkılmasını anlayışlakarşılıyorum.

Seni Seviyorum, Bili

Not: Senden şunu duymak istiyorum:"Seni seviyorum, Bili. Benim içinyaptıklarını takdir ediyorum. Eşimolduğun için teşekkür ederim."

2. ADIM: YANIT YAZMAK

Aşk Mektubu Tekniğinin ikinci aşamasıYanıt Mektubu yazmaktır. Hem olumlu,hem olumsuz duygularınızı ifade ettiktensonra, Yanıt Mektubu yazmak içinfazladan üç beş dakika ayırmak iyigelebilir. Bu mektupta, eşinmizdenduymak istediğiniz türde bir yanıtyazmalısınız. Eşinizin sizin incinmenize,yani Aşk Mektubunuzda yazdığınızduygulara sevgiyle yanıt verebildiğinidüşünün. Kendi kendinize eşinizinağzından kısa bir mektup yazın. İfadeettiğiniz duygularınız hakkında duymakistediğiniz her şeye değinin. Aşağıdakiifadeler başlangıç noktası oluşturabilir:

*. . için teşekkür ederim. * . . anlıyorum.*. . üzgünüm, *. . hak ediyorsun. *. .

istiyorum. *. . seviyorum. Bazen YanıtMektubu yazmak Aşk Mektubuyazmaktan bile daha etkili olabilir.Çünkü istediklerimizi kâğıda dökmek,hak ettiğimiz desteği almaya daha açıkolmamızı sağlar. Üstelik, eşimizinsevgiyle yanıt verdiğini hayal ederken,onun gerçekte de bunu yapmasınıkolaylaştırırız. Bazı insanlar olumsuzduygularını kaleme almakta çokbaşarılıyken, sevgi sözcüklerinibulmakta zorlanırlar. Bu kimselerinYanıt Mek— 222

223 —

tubu yazıp neler duymayı istedikleriniincelemeleri özellikle önemlidir.Eşinizin size yardımcı olmasına karşı

direnişinizi gözünüzden kaçırmayın. Busize onun böyle zamanlarda sizinle başaçıkmasının ne kadar zor olduğunugösterecektir.

Eşimizin Gereksinmelerini NasıiÖğrenebiliriz

Zaman zaman kadınlar Yanıt Mektubuyazmaya karşı çıkarlar. Eşlerinin, nesöyleyeceklerini bildiklerini düşünürler.İçlerinden bir ses onlara, ona neyeihtiyacım olduğunu söylemekistemiyorum; eğer beni gerçektenseviyorsa, bunu bilecektir, demektedir.Böyle durumlarda kadınlar erkeklerinMars'tan geldiklerini ve onların neyeihtiyacı olduğunu bilemeyeceklerini

unutmamalıdırlar. Erkeğin yanıtı kadınıne kadar sevdiğinden çok, kendigezegenini yansıtır. Eğer o bir Venüslüolsaydı, ne söyleyeceğini bilirdi; ama obir Venüslü değildir. Erkekler birkadının duygularına nasıl karşılıkvereceklerini gerçekten bilmezler. Çoğuzaman kültürümüz erkeklere kadınlarınnelere ihtiyaç

duyduklarını öğretmemektedir. Eğererkek, annesinin üzüntülü anlarındababasının ona sevgi dolu sözcüklerleyaklaştığına tanık olmuşsa, neleryapması gerektiği konusunda daha iyi birfikir sahibi olacaktır. Yine de, hiçbirzaman öğretilmemiş olduğu için bunutam olarak bilemez. Yanıt Mektupları

erkeğe kadının ihtiyaçlarını öğretmeninen iyi yoludur. Erkek ağır ağır da olsakesinlikle öğrenecektir. YanıtMektupları erkeğe kadının ihtiyaçlarınıöğretmenin en iyi yoludur. Kimi zamankadınlar bana sorarlar: "Eğer duymakistediklerimi ona söylersem ve o dabunları söylemeye başlarsa, bunuyalnızca söylemekle kalmadığınınereden bileceğim? Korkarımsöylediklerine içten inanmayacaktır." Buönemli bir sorudur.

Erkek bir kadını sevmiyorsa, onungereksinmelerini karşılama zahmetinegirmeyecektir. Kadının isteklerinekarşılık verme girişiminde

__004__

bulunması bile, büyük olasılık4a-isteneni içtenlikte yapmaya çalıştığınıgösterir. Erkek tam anlamıyla içtengörünmüyorsa, bunun nedeni onun yenibir şey öğreniyor olmasıdır. Yeni birdavranış biçimi öğrenmek kolay işdeğildir. Dolayısıyla kadına pekinandırıcı gelmeyebilir. Bu, kritik birzamandır. Erkek takdir ve teşvik bekler.Doğru yolda olduğu söylenipcesaretlendirilmesi gerekir. Eğer kadınaverdiği destek pek içten görünmüyorsa,genelde bu, çabalarının sonuç

vermeyeceğinden korkması nedeniyledir.Kadın onun bu girişimini takdir ederse,bir dahaki sefere kendine daha çok

güvenecek ve daha samimi görünecektir.Erkekler aptal değildirler. Bir kadınınkendilerine olumlu baktığını vekendilerinin de olumlu bir tepkiverebileceklerini hissettiklerinde, bunuyaparlar. Bu yalnızca biraz zamanalacaktır.

Kadınlar da bir erkeğin YanıtMektubundan erkekler ve ihtiyaçlarıhakkında pek çok şey öğrenebilirler.Kadınlar genellikle erkeklerinkendilerine gösterdikleri tepkiye pekanlam veremez, desteklemeyeçalıştıklarında neden reddettiklerinibilemezler. Yanıt Mektubu, bir kimsenindesteklenmeye hazır olduğunu gösterir.Aksi halde iletişim kurulamayacaktır;

İncinmiş duyguları "söyleyebileceğinhiçbir şey benim kendimi daha iyihissetmemi sağlayamaz" tavrıyla ifadeetmek, yalnızca olumsuz olmaklakalmayıp eşinizi de inciten birdavranıştır. Böyle zamanlarda hiçkonuşmamak en iyisidir. Aşağıda birAşk Mektubu ile Yanıt Mektubundanörnekler bulacaksınız. Yanıtın hâlâ notbiçiminde verildiğine, amayukardakilerden daha uzun olduğunadikkatinizi çekerim.

Erkeğin Direnmesi Konusunda Bir AşkMektubuyla Bir Yanıt Mektubu

Theresa eşi Paul'den yardım istediğindePaul ona direnmekte ve onun taleplerininkendisine yük gibi geldiğini belli

etmektedir.

Sevgili Paul,

1. Öfke: Bana direnmene kızıyorum.Bana yardım etmeyi teklif etmemenekızıyorum. Hep bunu istemek zorundakalmak

— 225 —

beni öfkelendiriyor. Ben senin için çokşey yapıyorum. Benim de seninyardımına ihtiyacım var. 2. Hüzün: Banayardım etmek istememene üzülüyorum.Kendimi bu kadar yalnız hissettiğim içinde üzgünüm. Birlikte daha çok şeyyapmayı istiyorum. Senin desteğiniarıyorum. 3. Korku: Yardımını istemeye

korkuyorum. Öfkelenmendençekiniyorum. Hayır deyip beniinciteceğinden korkuyorum.

4. Pişmanlık: Sana bu kadar içerlediğimiçin üzgünüm. Dırdır edip senieleştirdiğim için özür dilerim. Seni dahafazla takdir etmediğim için üzgünüm.Sana çok fazla verip sonra senden deaynısını

beklememem gerektiğini bilmeliydim.

5. Sevgi: Seni seviyorum. Elinden geleniyaptığını anlıyor, bana önem verdiğinibiliyorum. Sana daha sevecendavranmak istiyorum. Çocuklarımız içinde son derece sevgi dolu bir babasın.Seni seviyorum, Theresa

Not: Senden şu yanıtı duymak istiyorum:

Sevgili Theresa,

Beni bu kadar çok sevdiğin veduygularını paylaştığın için teşekkürederim. Taleplerin sanki bana yükoluyormuş gibi davranıp direndiğimzamanlar seni incittiğimi anlıyorum.Sana daha fazla yardım edemediğim içinüzgünüm. Sen benim desteğimi hakediyorsun ve ben de sana daha fazlayardım etmek isterim. Seni seviyorum veeşim olduğun için çok memnunum.

Seni seviyorum, Paul

3. ADIM: AŞK MEKTUBUNUZUYANIT MEKTUBUNUZU

PAYLAŞMAK

Mektuplarınızı paylaşmak aşağıdakinedenlerden dolayı önemlidir:

-226 —

Eşinize sizi destekleme fırsatını verir.İhtiyaç duyduğunuz anlayışı kazanmanızısağlar. Saygılı ve sevecen bir yollaeşinize sizin hakkınızda gerekli bilgiyiverir.

Bir ilişkide değişimi isteklendirir.Mahremiyet ve arzu yaratır.

Eşinize sizin için nelerin önemliolduğunu ve sizi nasıldestekleyebileceğini öğretir. İletişim

koptuğunda çiftin yeniden konuşmayabaşlamasını sağlar.

Olumsuz duygulardan güvenli bir yoldanhaberdar olmayı öğretir.

Mektuplarınızı paylaşmanın aşağıdaözetlenen beş yolu vardır. Bu örnektemektubu kadının yazdığı

varsayılmıştır. Ancak erkeğin yazdığıdurumlarda da aynı derecede etkiliolmaktadır. 1. Erkek, kadının önündeonun Aşk Mektubuyla Yanıt Mektubunuyüksek sesle okur. Sonra eşinin ellerinitutar ve sevgi dolu yanıtını onun duymakistediklerinin bilincinde olarak verir. 2.Kadın, Aşk Mektubuyla YanıtMektubunu erkeğe yüksek sesle okur.

Sonra erkek onun ellerini tutar ve sevgidolu yanıtını kadının duymakistediklerinin bilincinde olarak verir. 3.Önce erkek eşinin Yanıt Mektubunuyüksek sesle ona okur. Sonra da eşininAşk Mektubunu yüksek sesle okur.Kadının olumsuz duygulara nasıl yanıtvereceğini önceden bilen erkeğin bunlarıduyması daha kolay olur. Bir erkeğekendisinden ne beklendiği söylenirse,olumsuz duyguları öğrendiği zamanpaniğe kapılmaz. Erkek eşinin AşkMektubunu okuduktan sonra onun ellerinitutar ve sevgi dolu yanıtını onun duymakistediklerinin bilincinde olarak verir.

4. Önce kadın Yanıt Mektubunu eşineokur. Sonra Aşk Mektubunu da yüksek

sesle okur. En sonunda erkek eşininellerini tutar ve sevgi dolu yanıtını onunnelere ihtiyaç, duyduğunun bilincindeolarak verir. 227

5. Kadın mektuplarını eşine verir ve oda yirmi dört saat içinde bunları kendibaşına okur. Mektupları

okuduktan sonra eşine teşekkür edipellerini tutar ve sevgi dolu yanıtını onunnelere ihtiyaç duyduğunun bilincindeolarak verir.

Eşiniz Sevgiyle Karşılık VeremiyorsaNe Yapmalı

Bazı erkeklerle kadınlar geçmiştekideneyimleri nedeniyle Aşk Mektubu

dinlemekte çok zorlanırlar. Budurumlarda, bunları okumalarıbeklenmemelidir. Ancak eşiniz mektubudinlemek istediğinde bile, bazen hemensevgiyle karşılık veremez. Örnek olarakPaul ile Theresa'yı alalım. Paul eşininmektuplarını

dinledikten sonra kendini daha sevgidolu hissetmiyorsa, bunun nedeni hemeno sıra sevgiyle karşılık vere-memesidir.Ama zaman içinde duygularıdeğişecektir.

Mektupları okurken kendini öfke veincinmiş duyuların hedefi olarakgörebilir, bu yüzden savunmayageçebilir. Böyle zamanlardasöylenenleri düşünebilmek için biraz

zamana ihtiyacı olacaktır. Bazen birkimse Aşk Mektubu dinlerken yalnızcaöfkenin dile getirilişini duyacak, sevgimesajını da duyabilmesi için birazzaman gerekecektir. Bu halde bir süresonra mektubu, özellikle de pişmanlık vesevgi bölümlerini, yeniden okumasıyararlı olacaktır.

Ben zaman zaman eşimden gelen bir AşkMektubunun ilk önce sevgi bölümünü,sonra mektubun tamamını

okurum. Erkek Aşk Mektubu okuduktansonra huzursuz oluyorsa, buna kendiolumsuz duygularını

çözümleyebiieceği, kendi AşkMektubuyla karşılık verebilir. Ben bazen

eşim bir Aşk Mektubunu benimlepaylaşana dek sorunun ne olduğunubilmezken, sonra birdenbire yazacak birşeyler buluveririm. Mektubumu yazaraksevgi dolu duygularımı yeniden bulur veonun mektubunu baştan okuyup incinmiş

duygularının gerisindeki sevgiyikeşfederim.

Eğer erkek hemen sevgiyle karşılıkveremiyorsa, bunun normal olduğunu vecezalandırılmaması

gerektiğini bilmelidir. Eşinin de onun birsüre duygularını inceleme ihtiyacındaolduğunu anlayışla karşılaması gerekir.Belki de eşine yardımcı olmak için şöylebir şey diyebilir: "Bu mektubu yazdığın

için teşekkür ederim. Biraz düşünmeyeihtiya-228

cim var, sonra konuşabiliriz." Mektubaeleştirmemesi çok önemlidir. Mektuplargüvenli bir zamanda paylaşılmalıdır.

Yukarda sıralanan önerilerin tümükadının erkeğin Aşk Mektubunasevecenlikle yanıt veremediği zamanlariçin de aynen gereklidir. Ben geneldeçiftlere yazdıkları mektupları yükseksesle okumalarını

salık veririm. Eşinizin mektubunu yükseksesle okumanız, onun sesini duyurduğunuhissetmesini sağlayacağı için yararlıdır.Her iki yolu da deneyin ve sizin için enuygun olanını bulun. AŞK

MEKTUPLARINI GÜVEN İÇİNDEOKUMAK

Aşk Mektuplarını paylaşmak insanıkorkutabilir. En içten duygularını yazankişi kendini zayıf hissedecek,reddedildiği takdirde bu ona çok acıverecektir. Mektubu paylaşmaktakiamaç, eşlerin daha fazlayakınlaşabilmesi için duygularıaçmaktır. Bu işlem güvenlik içindeyapıldığı sürece işe yarar. AşkMektubunu alan kişi yazarın ifadesineözellikle saygı göstermelidir. Eşlerbirbirlerine gerçek, saygılı bir destekveremeyeceklerse, verebilecekleri anadek mektubu dinlemeyi kabuletmemelidirler. Mektupların

paylaşılması doğru niyetlerleyapılmalıdır:

Bir Aşk Mektubunun YazılıpPaylaşılmasında!» Amaç

Bu mektubu olumlu duygularımı bulmakve sana hak ettiğin sevgiyi vermek içinyazdım. Bu işlemin bir parçası olarak,beni engelleyen olumsuz duygularımı daseninle paylaşıyorum. Anlayışın benimiçimi dökmeme ve olumsuzduygularımdan kurtulmama yardımcıolacaktır. Bana önem verdiğine veduygularıma elinden geldiği kadar iyitepki göstereceğine inanıyorum. Benidinleyip destekleme isteğini takdirediyorum. Ayrıca, bu mektubun benimihtiyaç, istek ve dileklerimi anlamana da

yardımcı olacağını

umuyorum.

Mektubu alan eşin de aşağıdaki niyeteuygun biçimde dinlemesi gerekir.

— 229 —

Bir Aşk Mektubunun DinlenmesindekiAmaç

Duygularını ve sevgini bana iletmek içingösterdiğin çabayı takdir ediyorum.Neden böyle hissettiğini anlamak vesenin ihtiyaçlarına da en azkendiminkiler kadar saygı göstermekiçin elimden gelenin en iyisiniyapacağıma söz veriyorum. Duygularını

dinleyeceğime; bunları düzeltip inkâretmeye çalışmayacağıma ve seni olduğungibi kabul edip değiştirmeyeçalışmayacağıma da söz veriyorum.Sana önem verdiğim ve bu sorunun daüstesinden gelebileceğimize güvendiğimiçin duygularını dinlemeye hazırım.

Aşk Mektubu Tekniğini denediğiniz ilkbirkaç sefer bu amaçları yüksek seslebelirtmeniz daha güvenli olacaktır.Bunlar eşinizin duygularına saygıgöstermenizi, sevgi dolu ve güven içindekarşılık vermenizi sağlayacaktır.

MİNİ AŞK MEKTUPLARI

Eğer canınız sıkılıyorsa ve Aşk Mektubuyazmaya ayıracak yirmi dakikanız yoksa,

mini bir Aşk Mektubu yazmayıdeneyebilirsiniz. Bu yalnızca üç ya dabeş dakikanızı alacak ve gerçektenyararlı olacaktır. Aşağıda bazı örneklerbulacaksınız:

Sevgili Max,

1. Bu kadar geç kalmana çok kızdım!

2. Beni unuttuğun için üzüldüm.

3. Korkarım artık bana hiç önemvermiyorsun.

4. Bu kadar affetmez olduğum için özürdilerim.

5. Seni seviyor ve geç kalmanı

bağışlıyorum. Senin de beni gerçektensevdiğini biliyorum. Denediğin içinsağol.

Sevgiler, Sandie

— 230

-----Sevgili Henry, -----------------------1. Bu kadar yorgun olmana ve yalnızcaoturup TV seyretmene kızıyorum. 2. Hiçkimseyle konuşmak istememeneüzülüyorum.

3. Korkarım birbirimizden kopuyoruz.Seni kızdırmaktan korkuyorum.

4. Akşam yemeğinde seni reddettiğimiçin özür dilerim. Sorunlarımız için seni

suçladığıma da üzgünüm. 5. Seninsevgini özlüyorum. Bu gece ya da yakınbir zamanda bana bir saatini ayırabilirmisin?

Yaşamımda olup bitenleri seninlepaylaşmak istiyorum.

Sevgiler, Lesley

Not: Senden şu yanıtı duymak istiyorum:

Sevgili Lesley,

Bana duygularını yazdığın için teşekkürederim. Beni özlemeni anlıyorum. Bugece sekizle dokuz arasını

kendimize ayıralım.

Sevgiler, Henry

NE ZAMAN AŞK MEKTUBUYAZMALI

Aşk Mektubu yazmanın zamanı, bir şeyeüzülüp kendinizi daha iyi hissetmekistediğiniz zamandır. Aşağıda bu amaçlayazılan Aşk Mektuplarından örneklerbulacaksınız:

1. Sevgiliye, eşe Aşk Mektubu.

2. Bir dosta, çocuğa ya da aile üyesineAşk Mektubu.

3. İş arkadaşına veya müşteriye AşkMektubu. Sonunda "seni seviyorum"yerine "takdir ediyorum" ya da "saygı

duyuyorum" sözcüklerinikullanabilirsiniz. Genelde bununpaylaşılmasını önermem. 4. KendinizeAşk Mektubu.

¦231

5. Tann'ya ya da İlahi Güce AşkMektubu. Yaşamla ilgili şikâyetleriniziTanrı'yla paylaşıp onun yardımınıisteyin. 6. Rol değişimi Aşk Mektubu.Eğer birilerini bağışlamak kolay değilse,birkaç dakika için kendinizi onlarınyerine koyun ve onlardan kendinize birAşk Mektubu yazın. Ne kadar kısasürede bağışlayabildiğinizeşaşıracaksınız.

7. Canavar Aşk Mektubu. Eğer gerçekten

dertliyseniz, duygularınız zalimce veyargılayıcıysa, içinizi bir mektubadökün. Sonra da mektubu yakın. Herikiniz de olumsuz duygularla başaçıkacak güçte ve bunu istiyor olmadıkça,mektubu eşinizle paylaşmayın.

8. Yer Değiştirme Aşk Mektubu. Olaylarsizi üzüyor ve çocukluktan gelençözümlenmemiş duyguları

anımsatıyorsa, çocukluğunuza geridöndüğünüzü hayal edin ve anne ya dababanıza bir Aşk Mektubu yazıpduygularınızı paylaşarak onlarınyardımını isteyin.

NEDEN AŞK MEKTUPLARIYAZMAYA İHTİYACIMIZ VARDIR

Bu kitapta incelediğimiz gibi, kadınlarınduygularını paylaşıp kendilerine önemverildiğini ve saygı

gördüklerini hissetmeleri çok önemlidir.Erkeklerin de takdir edilip kabul vegüven gördüklerini hissetmeleri aynıderecede önem taşır. İlişkilerdeki enbüyük sorunlar bir kadının dertlerinipaylaşması

sonucunda erkeğin sevilmediğinihissettiği zamanlarda ortaya çıkar.Erkeğe göre kadının olumsuz duygularıeleştirel, suçlayıcı, talep edici veküçümseyicidir. Erkek kadınınduygularını reddettiğinde kadın dasevilmediği hissine kapılır.

Bir ilişkinin başarısı büyük ölçüde ikietkene dayanır: Erkeğin kadınınduygularını sevgi ve saygıyladinleyebilmesine; kadının duygularınısevecen ve saygılı bir biçimdepaylaşabilmesine. Bir ilişkide eşlerindeğişen duygu ve gereksinmelerinibirbirlerine iletmeleri gerekir. Kuşkusuzkusursuz iletişim beklemek fazlaidealistlik olur. Neyse ki,

— 232 —

Kusursuzlukla şimdi bulunduğumuz-nokta arasında gelişmek için daha çokyer vardır. Gerçekçi Beklentiler

İletişimin her zaman kolay olmasınıbeklemek gerçekçi olmaz. Bazı

duyguların dinleyeni incitmedeniletilmesi son derece güçtür. Harika,sevgi dolu bir ilişkiye sahip çiftler bilezaman zaman nasıl her ikisi için degeçerli bir iletişim kurabileceklerininacısını yaşayacaklardır. Bir başkasınınbakış açısını gerçek anlamda anlamak,özellikle de o sizin duymakistediklerinizi söylemiyorsa, hiç kolaydeğildir. Birçok çift birbirleriniyeterince sevmedikleri için başarılı biriletişim kuramadıklarını düşünmeyanılgısı

içindedir. Kuşkusuz sevginin bu iştekirolü çok büyüktür, ama iletişim kurmabecerisi çok daha önemli bir etkendir.Neyse ki, bu beceri öğrenilebilir.

İletişim Kurmayı Nasıl Öğreniriz

Eğer dürüst ve sevgi dolu iletişimkurmayı becerebilmiş ailelerdeyetişseydik, başarılı iletişim kurmakbizim doğamızın bir parçası olurdu. Nevar ki, bizden önceki kuşaklardasözümona sevgi dolu iletişim geneldeolumsuz duygulardan kaçınma anlamınageliyordu. Olumsuz duygular sankiutanılacak bir hastalık ya da dolabatıkılması gereken bir şeylermiş gibigörülüyordu. Daha az "uygar" ailelerdesevgi dolu iletişim, olumsuz duygularınfiziksel ceza, bağırma, dayak,kırbaçlama ya da her türlü sözlü tacizaracılığıyla dışa vurulmasını daiçermekteydi. Tüm bunlar çocuklara

doğruyu yanlıştan ayırt etmeyi öğretmekamacıyla yapılırdı. Eğer ana babalarımızolumsuz duygularını bastırmadan,sevecen bir iletişim kurmayı öğrenmişolsalardı, bizler de çocukluğumuzdaolumsuz duygu ve tepkilerimizi deneme-yanılma yöntemiyle keşfetmektenkorkmazdık. Olumlu rol modellerisayesinde özellikle zor duygularımızıiletmeyi öğrenebilirdik. Duygularımızıifade etmede on sekiz yıllık deneme-yanılmanın sonucu olarak, duygularımızısaygılı ve uy— 233 —

gun biçimde ifade etmeyi öğrenmişolurduk. Durum böyle olsaydı, AşkMektubu Tekniğine de ihtiyacımızkalmazdı.

Geçmişimiz Farklı Olsaydı

Geçmişimiz farklı olsaydı, annemizinsıkıntı ve düşkırıklıklarını babamızınbüyük bir sevecenlik ve anlayışladinlediğine tanık olurduk.! Her günbabamızın annemize ihtiyaç duyduğusevecen ilgi ve anlayışı!

göstermesini seyrederdik. Annemizinbabamıza güvenip, onu eleştir-| medenya da suçlamadan duygularını açıkçapaylaşmasını izlerdik.

Bir insanın, karşısındakini güvensizlik,duygusal sömürü, onayla-l mama,küçümseme ya da soğuk durma gibidavranışlarla uzaklaştır-] madan, nasılüzüntülü olabileceği deneyimini

yaşardık. On sekiz yıl süren büyümedönemimiz boyunca yürümeyi ya damatematiği öğrenir gibi, duygularımızkonusunda da uzmanlaşacaktık. Bu datıpkı yürümek, zıplamak, şarkı söylemek,okumak ya da hesap tutmak gibi edinilenbir beceri olacaktı. Ancak çoğumuz içinbu gerçekleşmedi. Bunun yerine on sekizyılımızı başarısız iletişim becerileriöğrenmekle geçirdik. Duyguları ifadeetme konusunda iyi eğitilmediğimiz için,olumsuz duygulara sahipken de sevgiyleiletişim kurmak bize son derece zor,hatta olanaksız bir iş gibi göründü.Bunun ne kadar zor olduğunu anlamakiçin, aşağıdaki sorulara yanıt vermeyideneyin:

1. Yetişme döneminizde anne babanız yadurmadan münakaşa etmiş ya dakavgadan kaçınmak üzere anlaşmışlarsa,siz öfkeli olduğunuzda veyaiçerlediğinizde sevginizi nasıl ifadeedersi* niz?

2. Eğer anne babanız kontrolü eldetutmak için bağırıp çağıran ki-j sileridiyse, siz bağırıp çağırmadançocuklarınıza sözünüzü na-| sildinletirsiniz?

3. Çocukken sürekli ihmal edilipdüşkırıklığına uğramışsanız, şim-j didaha çok desteği nasıl istersiniz?

— 234 —

4. Reddedilmekten korkuyorsanız, nasılaçılıp duygularınızı paylaşabilirsiniz?

5. Eğer duygularınız, "Senden nefretediyorum," diyorsa, eşinizle nasılkonuşabilirsiniz?

6. Çocukken hata yaptığınız için herzaman cezalandırılmışsanız, nasılhatanızı kabul edip, "Özür dilerim,"diyebilirsiniz?

7. Cezalandırılmaktan ya dareddedilmekten korkuyorsanız,hatalarınızı nasıl kabullenebilirsiniz?

8. Çocukluğunuzda sürekli reddedilmişya da üzgün olduğunuz ve ağladığınıziçin yargılanmışsanız, duygularınızı nasıl

gösterebilirsiniz?

9. Çocukken daha fazla istediğinizzamanlarda sürekli yanlış yaptığınızsöylenmişse, nasıl bir şeyisteyebilirsiniz?

10. Ana babanızın size nelerhissettiğinizi ya da sizi neyin rahatsızettiğini sormak için hiç zamanı, sabrı

veya ilgisi olmamışsa, nelerhissettiğinizden nasıl emin olabilirsiniz?

11. Çocukluğunuzda sevgiye layıkolabilmek için kusursuz olmanızgerektiğini düşünmüşseniz, eşinizinkusurlarını nasıl kabullenebilirsiniz?

12. Kimse sizinkileri dinlememişse, sizeşinizin acılarını nasıl dinleyebilirsiniz?

13. Eğer siz bağışlanmamışsanız, nasılbağışlayabilirsiniz?

14. Çocukluğunuzda size sürekli,"Ağlama," ya da, "Ne zamanbüyüyeceksin?" veya, "Yalnızcabebekler ağlar," denmişse, siz nasılağlayabilir, acınızı, kederinizi dışavurup, iyileştirebilirsi-niz?

15. Çocukluğunuzda, annenizinüzülmesinden sizin sorumlu olmadığınızıanlayacak yaşta değilken, bu acıdansorumlu olduğunuz size hissettirilmişse,eşinizin düşkırıklığını nasılduyabilirsiniz?

16. Eğer çocukken anne ve babanızöfkelerini bağırarak ya da bir şeyleristeyerek sizden çıkarmışsalar, sizeşinizin öfkesine nasıl kulakverebilirsiniz?

— 235 —

fer

17. Eğer tüm masumluğunuzla ilk olarakgüvendiğiniz insanlar size bir biçimdeihanet etmişlerse, siz nasıl eşinize açılıpgüvenebilirsiniz?

18. On sekiz yıl boyunca reddedilme yada terkedilme tehlikesi olmadanduygularınızı sevgiyle aktarmadeneyiminiz yoksa, bunu nasıl

öğrenebilirsiniz?

Bu on sekiz sorunun hepsinin yanıtışudur: Sevgi dolu iletişim kurmayıöğrenmek olasıdır, ama çok çalışmak,geçmiş on sekiz yılın ihmalini telafietmek gerekir. Anne babamız ne kadarkusursuz olurlarsa olsunlar, hiç kimsegerçek anlamda kusursuz değildir. Eğeriletişim kurmakta sorunlarınız varsa, bubir lanet ya da tümüyle eşinizin hatasıdeğildir. Yalnızca doğru eğitim vedeneyim eksikliğindenkaynaklanmaktadır.

Yukardaki soruları okurken, bazıduyguları anımsamış olabilirsiniz.Kendinizi iyileştirmek için bu özelfırsatı kaçırmayın. Hemen şimdi yirmi

dakikanızı ayırıp anne ya da babanızabir Aşk Mektubu yazın. Yalnızca elinizekalem kâğıt alın ve Aşk Mektubuanlatımıyla duygularınızı dile getirmeyebaşlayn. Hemen şimdi deneyin,alacağınız sonuca şaşıracaksınız.

TAM GERÇEĞİ SÖYLEMEK

Aşk Mektuplarının işe yaramasınınnedeni, size tam gerçeği söylemekteyardımcı olmalarıdır. Yalnızcaduygularınızın bir kısmını ifade etmekarzu edilen iyileşmeyi sağlamaz.Örneğin: 1. Öfkenizi hissetmenin sizehiçbir yararı olmayabilir. Sizi yalnızcadaha da fazla kızdırabilir. Öfkenizi nekadar içinizde tutarsanız o kadar

sinirlenirsiniz. 2. Üzüntünün gerçeknedenini halletmeden saatlerce gözyaşı

dökmek kendinizi bomboş ve tükenmişhissetmenize yol açabilir.

3. Yalnızca korkularınızı hissetmek sizidaha da korkutabilir.

2364. Üzüntünüzü hissedip aşmamanızyatrnzea suçluluk duyarak

utanmanıza yol açar ve özsaygınızazararı olur.

5. Her zaman sevecen olmaya çalışmaksizi tüm olumsuz duygularınızıbastırmaya zorlayacak ve birkaç yılsonra duygusuz biri haline getirecektir.

Aşk Mektupları işe yarar, çünkü sizeduygularınız konusunda gerçeği tamolarak söylemeniz için yol gösterir.İçimizdeki acıyı iyileştirmek içinduygusal acıyı dört temel boyuttahissetmemiz gerekir. Bunlar; öfke,hüzün, korku ve pişmanlıktır.

Aşk Mektupları Neden İşe Yarar

Duygusal acının dört boyutundan herbirini ifade ederek acımızı dışa vururuz.Yalnızca bir ya da iki olumsuz duyguhakkında yazmak bu kadar etkili olmaz.Bunun nedeni, olumsuz duygusaltepkilerimizin çoğunun gerçek duygulardeğil; bunlardan kaçınmak içinbilinçsizce kullandığımız savunmamekanizmaları

olmasıdır. Örneğin:

1. Çabuk öfkelenen insanlar genelliklekendi acı, hüzün, korku ya dapişmanlıklarından saklanmayaçalışmaktadırlar. Zayıf noktalarınıhissettiklerinde öfkeleri geçer ve dahasevecen olurlar. 2. Kolayca ağlayaninsanlar genellikle zor öfkelenirler amaöfkelerini dışa vurmalarına yardımcıolunursa kendilerini çok daha iyi, çokdaha sevgi dolu hissederler.

3. Korkan insanlar genelde öfkelerinihissedip ifade etme ihtiyacı içindedirler;böylece korkuları geçer. 4. Sık sıksuçluluk duygusuna kapılan ve pişmanlıkhisseden insanlar genellikle hak ettikleri

gibi kendilerini sevmeden önce öfke veacılarını hissedip ifade etme ihtiyacıiçindedirler. 5. Kendilerini hep sevgidolu hisseden, ama neden genellikleüzgün ya da. uyuşmuş gibi olduklarınımerak eden insanların kendilerine şusoruyu sorup yanıtları yazmaları gerekir:"Eğer bir şeye kızıp üzülecek olsaydım,bu ne olurdu?" Bu, onların

— 237 —

depresyon ve uyuşukluklarının gerisinegizlenmiş duygularını ortayaçıkarmalarına yardımcı olacaktır. AşkMektupları böylesi bir durumda dakullanılabilir.

Duygular Nasıl Başka Duyguları

Gizleyebilir

Aşağıda erkeklerle kadınların gerçekacılarından kaçmak ya da bunlarıbastırmak için olumsuz duygularındanyararlandıkları bazı örneklerigöreceksiniz. Bu işlemin kendiliğindengerçekleştiğini unutmayınız. Çoğu zamanbunun böyle olduğunun farkına bilevarmayız. Bir an için şu sorularıdüşünelim:

* Gerçekte öfkeli olup dagülümsediğiniz zamanlar olur mu?

* İçinizden korktuğunuzda öfkelidavrandığınız hiç oldu mu?

* Gerçekte üzgün ve incinmiş olduğunuz

zaman gülüp şaka yapar mısınız?

* Kendinizi suçlu hissettiğiniz ya dakorktuğunuz zamanlar hemen başkalarınısuçladığınız oldu mu?

Aşağıdaki tablo erkeklerle kadınlarıngenellikle nasıl kendi gerçek duygularınıinkâr ettiklerini göstermektedir.Kuşkusuz bu tanımlara tüm erkeklerlekadınlar girmeyecektir. Bu tablo bizenasıl kendi gerçek duygularımızayabancı kalabileceğimizigöstermektedir.

GERÇEK DUYGULARIMIZI ÖRTBASETMENİN YOLLARI

Erkekler Acılarını Nasıl Gizlerler

Kadınlar Acılarını Nasıl Gizlerler (Busüreç genelde bilinçaltıdır) (Bu süreçgenelde bilinçaltıdır)

1. Erkekler öfkeyi hüzün, acı, suçlulukve korku gibi duygularını saklama aracıolarak kullanılırlar. 2. Erkekler ilgisizlikve cesaretsizliği acı veren öfkeduygusundan kaçınmanın 1. Kadınlar ilgive kaygıyı öfke, suçluluk, korku vedüşkırıklığı gibi acı verici duygulardankaçma yolu olarak kullanırlar.

2. Kadınlar öfke, içerleme vesinirlenmekten kaçınmak için kafalarınınkarışmasına

— 238 —

yolu olarak kullanırlar.

3. Erkekler incinmemek için öfkelenmeyikullanabilirler.

4. Erkekler korku ya da belirsizliktenkurtulmak için öfkeyi ve kendini haklıgörmeyi kullanabilirler. 5. Erkekleröfkelenmek ve yas tutmaktan kaçınmakiçin utanca başvurabilirler. 6. Erkekleröfke, korku, düşkırıklığı, heves kırıklığıve utançtan kaçınmanın yolu olarak sakinve huzur içinde görünebilirler.

7. Erkekler kendilerini yetersizhissetmekten kaçınmak için kendilerinegüveniyormuş görüntüsü

verebilirler.

8. Erkekler korkmamak için salgırdandavranabilirler.

izin verebilirler.---------3. Kadınlarmahcubiyet, öfke, keder ve pişmanlıktankurtulmak için kendilerini kötühissedebilirler. 4. Kadınlar öfke,incinme ve üzüntüden kaçınmak içinkorku ve belirsizliği kullanabilirler. 5.Kadınlar öfke ve korkudan kaçınmakiçin yas tutabilirler.

6. Kadınlar öfke, üzüntü, yas vehüzünden kaçınmak için umudasarılabilirler. 7. Kadınlar hüzün vedüşkırıklığından kurtulmak için mutlu ve

minnettarmış gibi davranabilirler.

8. Kadınlar incinip öfkelenmemek içinsevecen ve bağışlayıcı davranabilirler.OLUMSUZ DUYGULARINİYİLEŞTİRİLMESİ

Olumsuz duygularınız konusunda sizikimse dinlememiş ve yardımcıolmamışsa, bir başkasının olumsuzduygularını anlayıp kabul etmeniz kolayolmayacaktır. Çocukluktan kalmaçözümlenmemiş duygularımızı

ne kadar iyileştirebilirsek, alınmadan,sabırsızlanmadan, kızmadan eşimizinduygularına kulak vermek ve kendiduygularımızı da sorumluca paylaşmak okadar kolay olacaktır.

İçinizdeki acıyı hissetmeye karşı ne

kadar direnirseniz, başkalarınınduygularını dinlemeye de o kadardireneceksiniz demektir. Eğerbaşkalarının çocuksu duygularını ifadeetmelerine karşı sabırsız davra— 239—

nıyorsanız, bu sizin kendi kendinize denasıl davrandığınızı bir göstergesidir.Kendi kendimizi yeni baştan eğitmekiçin kendimize âna babalık etmeliyiz.İçimizde, mantıklı ve yetişkin aklımızüzülmek için hiçbir neden olmadığınısöylediğinde bile üzülen duygusal birkişilik olduğunu kabul etmeliyiz.Benliğimizin bu duygusal bölümünüsoyutlayıp ona karşı sevgi dolu bir anneolmamız gerekir. Kendimize şu soruları

sormalıyız: "Sorun nedir? incindin mi?Neler hissediyorsun? Seni üzecek neoldu?

Neden bu kadar kızdın? Seni üzen ne?Neden korkuyorsun? Ne istiyorsun?"Duygularımıza şefkatle kulak verirsek,olumsuz duygular bir mucize gibiiyileşecek ve olaylara çok daha sevecen,çok daha saygılı bir biçimde tepkiverebileceğiz. Çocuksu duygularımızıanlayarak otomatik olarak sevgi doluduyguların sözlerimize yansıması içinbir kapı açmış olacağız.

Eğer çocukken özel duygularımız süreklidinlenmiş ve bunlara sevecen birbiçimde değer verilmişse, yetişkinlerolarak olumsuz duygulara saplanıp

kalmayacağız demektir. Ancak, çoğumuzçocukluğumuzda böyle desteklenmemişolduğumuzdan, iş başa düşmektedir.

Geçmişiniz Bugününüzü Nasıl Etkiliyor

Kuşkusuz olumsuz duyguların esiriolmanın nasıl bir şey olduğunuyaşamışsınızdır. Çocukluktan kalmaçözümlenmemiş duyguların yetişkinolmanın stresleriyle yüzleştiğimizbugünümüzde bizi ne şekildeetkilediğinin örnekleri aşağıdadır:

1. Bir şeye içerlediğimiz zaman yetişkinbenliğimiz sakin, sevecen ve barışçıdavranmamızı söylese bile öfke vesıkıntıya kapılırız.

2. Bir şey bizi düşkırıklığınauğrattığında, yetişkin benliğimiz hevesli,mutlu ve umutlu olmamızı söylese de,üzülüp inciniriz.

3. Bir şey bizi üzdüğünde yetişkinbenliğimiz kendimizden emin oluphalimize şükretmemizi söylese de,korkar ve kaygılanırız.

240

4. Mahcupolduğumuzdâryetişkir+ efiliğffi^gâvefiHTİyfve harika hissetmemiz gerektiğinisöylese de, üzülür ve utanırız.

Duygularınızı Bağımlılıklarla Bastırmak

Yetişkinler olarak genelde bu olumsuzduyguları kontrol altına almanın yolunu,onlardan kaçmakta buluruz. Tatminedilmemiş gereksinme ve duygularımızınacı dolu çığlıklarını susturmanın bir yoluda bağımlılıklarımızdır. Bir kadeh şarapiçtikten sonra acı bir süre geçer. Ancakdaha sonra tekrar tekrar geri gelecektir.Ne gariptir ki, olumsuz duygularımızdankaçmaya çalışmamız, onlara yaşamımızıkontrol edebilme gücünü verir. Öteyandan duygularımızı dinlemeyiöğrenirsek, yavaş yavaş etkilerinikaybedeceklerdir.

Öİumsuz duygularımızdan kaçmayaçalışmamız, oniara yaşamımızı kontroledebilme gücünü verir. Çok

sıkıldığınızda istediğiniz biçimdeiletişim kurabilmek kuşkusuz kolaydeğildir. Böyle zamanlardageçmişinizdeki çözümlenmemiş duygulargeri gelir. Sanki sinir krizi geçirmesineasla izin verilmemiş

çocuk şimdi bir sinir krizi geçiriyor veyine karanlık odaya kapatılıyor gibidir.Çocukluğumuzdan kalan çözümlenmemişduygularımızın, yetişkin bilincimizi elegeçirip sevgi dolu iletişim kurmamızıengelleyerek bizi kontrol etme güçlerivardır. Aklı başında olmaya en çokihtiyaç duyduğumuz anlarda devreyegiren bu görünürdeki mantıksız duygularısevgiyle dinleyemedikçe, sevgi doluiletişim kurmamızı engelleyeceklerdir.

Güç duygularımızı ifade edebilmeninsırrı, olumsuz duyguları yazıya dökmebilgeliğini gösterip olumluduygularımızın bilincine varabilmektir.Eşlerimizle hak ettikleri sevgiyigöstererek ne kadar çok İletişimkurabilirsek, ilişkilerimiz o kadar iyiolacaktır^Sıkıntıiarımızı sevecen birbiçimde paylaşabildiğimiz zamaneşimizin de karşılığında bizi ,desteklemesi o kadar kolay olacaktır.

— 241 —

I

İL

KENDİ KENDİNE YARDIMIN

SIRLARI

Aşk Mektubu yazmak kendi kendineyardım etmenin harika bir yoludur. Eğerhemen bu alışkanlığı

edinmezseniz, bu aracı kullanmayıunutabilirsiniz. Haftada en az bir kez, birşeyler sizi rahatsız ettiğinde, oturup birAşk Mektubu yazmanızı öneririm.

Aşk Mektubu yalnızca eşinizle aranızdabir sorun olduğunda değil, her türlüsorun karşısında yararlı

olacaktır. Bir şeye içerlediğinizde,mutsuz, endişeli, üzüntülü, sıkıntılı,yorgun ya da yalnızca keyifsiz olduğunuzzamanlarda Aşk Mektubu yazmanın

yararını göreceksiniz. Her zaman ruhhalinizi tümüyle düzeltmese de, gitmekistediğiniz yöne doğru adım atmanızayardımcı olacaktır. Bu konuda gerekben, gerek başka yazarlar tarafından pekçok kitap yazılmıştır. Bunları okumak, iç

dünyanızdaki duygularınızla bağlantıkurup onları tedavi etmeye başlamanızayardım edecektir. Ancak unutmayın:Duygusal tarafınızın sesini duyurmasınaizin vermedikçe, onu iyileştiremezsiniz.Kitaplar kendinizi daha çok sevmeilhamı verebilir, ama bunu uygulamayakoymanın yolu duygularınızı dinlemek,kâğıda dökmek ya da sözlü olarak ifadeetmektir.

Kitaplar kendinizi daha çok sevme

ilhamı verebilir, ama bunu

uygulamaya koymanın yolu duygularınızıdinlemek, kâğıda

dökmek ya da sözlü olarak ifadeetmektir.

Aşk Mektubu Tekniğini uyguladıkçaiçinizde sevgiye en çok ihtiyacı olanyanınızı yaşamaya başlayacaksınız.Duygularınıza kulak vererek ve onlarıinceleyerek bu yanınızın büyüyüpgelişmesini sağlayacaksınız. Duygusalbenliğiniz gereksinme duyduğu sevgi veanlayışa kavuştuğunda, kendiliğindendaha iyi iletişim kurmayabaşlayacaksınız. Hepimiz duygularımızıgizlemeye ve sevgiyle değil, savunmaya

geçerek tepki vermeyekoşullandırdığımız halde, kendikendimizi yeniden eğitebiliriz. Bukonuda ümitsiz olmamalıyız. Kendiniziyeni baştan eğitmek için asla tedaviedilme şansına sahip olmamış,çözümlenmemiş duyguları dinlemek veanlamak gereklrrBü yanınız sesiniduyurup anlayış gördüğündeiyileşecektir.

Aşk Mektubu Tekniğini uygulamak,yargılanma ya da reddedilme riskiolmadan çözümlenmemiş olumsuz duyguve istekleri ifade etmenin emin biryoludur. Duygularımıza kulak vererekaslında duygusal yanımıza sevgi dolu birannenin kollarında ağlayan küçük bir

çocuk gibi davranmış oluruz.Duygularımızın gerçeğini araştırarakkendi kendimize bu duyguları beslemeyeizin veriyoruz demektir. İçimizdeki buçocuksu yana saygı ve sevgiyledavranarak geçmişimizden kalançözümlenmemiş duygusal yaraları dayavaş yavaş iyileştirebiliriz.

Çoğu insan duygularını reddedipbastırdıkları için çabucak büyürler.Çözümlenmemiş duygusal acıları

içlerinde, su yüzüne çıkıp tedaviedilmeyi beklemektedir. Bastırılmışduygusal acı, genelde fiziksel acı

ya da hastalığa dönüşüp insanın erkenölümüne bile neden olabilir. Üstelik

zararlı dürtülerimizin, saplantı vebağımlılıklarımızın büyük bölümüiçimizdeki bu duygusal yaralarındışavurumlarıdır. Erkeklerde sık görülenbaşarılı olma saplantısı, onlarıniçlerindeki duygusal acı ve karmaşayıazaltma umuduyla sevgi kazanmak içinyaptıkları çaresiz girişimdir. Kadınlardasık görülen kusursuz olma saplantısı ise,sevgiye layık olma ve duygusal acılarınıazaltma girişimidir. Aşırıya kaçılan herşey çözümlenmemiş geçmişimizinacılarının uyuşturulmasına yarar.

Toplumumuz bizlere acımızdankaçmamızda yardımcı olacak olaylarladoludur. Öte yandan Aşk Mektupları,acınızla yüzleşmenize, onu hissedip

tedavi etmenize yarar. Her Aşk Mektubuyazışınızda içinizdeki duygusal ve yaralıbenliğinize, iyileşmek için gereksinmeduyduğu sevgi, anlayış ve ilgiyigösteriyorsunuz demektir.

Kişiye Özelliğin Gücü

Zaman zaman duygularınızı yalnızbaşınıza kâğıda dökerken, başka birinsanın varlığında hissedemeyeceğinizderin duygu düzeylerini keşfedersiniz.Yalnız başına olmak duyguları dahaderinden hissetme güvencesini sağlar.Her şeyi açıkça konuşabildiğinizidüşündü— 242 —

-243

günüz bir ilişkinin içinde bile olsanız,yine de arasıra duygularınızı yalnızbaşınıza yazmanızı öneririm. AşkMektuplarının böyle yazılması, biryandan da size başka hiç kimseyebağımlı olmadan, yalnızca kendinize aitzaman sağladığı için yararlıdır.

Aşk Mektuplarınızı bir dosya halindetoplamanızı öneririm. Daha kolayyazabilmek için bu bölümün başlarındaverilen örneğe bakabilirsiniz. Bu AşkMektubu çerçevesi size mektubun farklıaşamalarını

hatırlamanızda yardımcı olup,sıkıştığınızda bazı örnek cümlelersunabilir. Kendinize ait birbilgisayarınız varsa, Aşk Mektubu

taslağını ona yükleyin ve her yazmakistediğinizde o dosyayı açıverin.Bittiğinde tarih koyup hafızaya alın. Eğerbiriyle paylaşmak istiyorsanız kâğıdabasın. Arasıra sıkıntılı olmadığınızzamanlarda, duygularınızı tarafsızcayeniden gözden geçirebilecekken,dosyaladığınız mektupları tekrar okuyun.Bu tarafsızlık ilerde dertlerinizi dahasaygılı bir biçimde iletmenizde yararlıolacaktır. Ayrıca, eğer bir Aşk Mektubuyazdıktan sonra hâlâ moralinizdüzelmemişse, bu mektubu yenidenokumak kendinizi iyi hissetmenizeyardımcı olabilir. Duygularınızı ifadeetmenize yardımcı olmak üzerebilgisayardan yararlanmak, insanlarıngenelde Aşk Mektubu yazmaya karşı

dirençlerinin aşılmasını sağlar. Geneldebu işe daha fazla karşı olan erkeklerbilgisayarlarının önüne tek başlarınaoturabildiklerinde daha istekliolmaktadırlar. Mahremiyetin Gücü

Aşk Mektuplarını yalnız başına kalemealmak kendi başına iyileştirici birözellik taşırken, başkaları

tarafından duyulma ve anlaşılmagereksinmemizi karşılamaz. AşkMektubu yazdığınızda kendiniziseversiniz; ama bir Aşk Mektubunupaylaştığınızda, seviliyorsunuz demektir.Kendi kendimizi sevebilmeyeteneğimizin artması için sevilmemizgerekir. Gerçeği paylaşma yoluylaaçılan mahremiyet kapısından sevgi

girer.

_ 244 —

Kendi kendimizi sevebilmeyeteneğimizin artması için---------sevilmemiz gerekir. Daha fazla sevilmekiçin yaşamımızda duygularımızı açıkçave güvenle paylaşabileceğimizinsanların olması gerekir. Yaşamınızdaher şeyinizi anlatabileceğiniz;sevgilerinden emin olup, eleştiri,yargılama ya da reddetme yoluyla siziincitmeyeceklerine güvendiğiniz birkaçseçkin insanın bulunması çok önemlidir.Gerçek kimliğinizi ve duygularınızıpaylaşabildiğinizde, tam olarak sevgigörebilirsiniz. Eğer bu sevgiye

sahipseniz, içerleme, öfke, korku vb.gibi olumsuz duygusal belirtileri dışavurmak daha kolay olacaktır. Bu, özelolarak hissettiğiniz ve keşfettiğiniz herşeyi paylaşmanız gerektiği anlamınagelmez. Ancak, paylaşmaktankorktuğunuz duygularınız varsa, bukorkuların yavaş yavaş tedavi edilmelerigerekir. En derin duygularınızı paylaşa-bilmeniz durumunda sevecen bir terapistya da yakın bir dost, çok büyük bir sevgikaynağı olabilir. Eğer terapistiniz yoksa,zaman zaman bir dostunuzunmektuplarınızı okuması da çok yararlıolacaktır. Yalnız başına yazmak sizinkendinizi daha iyi hissetmenizisağlarken, Aşk Mektuplarınızı arasırasize önem veren Ve anlayan biriyle

paylaşmak da gerekir. Grubun Gücü

Grup desteğinin gücü sözcüklerleanlatılamayacak; ancak yaşanmasıgereken bir olgudur. Yardımsever ve.sevecen bir grup en derin duygularımızladaha kolay bağlantı kurmamız konusundaharikalar yaratabilir. Duygularınızı birgrupla paylaşmak size sevgi verebilecekdaha çok insanın olması demektir.Büyüme potansiyeli grubun boyuylaorantılı olarak artar. Bir gruptakonuşmasanız bile, başkalarının kendiduygularını açıkça ve içtenlikleanlatmalarını dinlemek bilinciniziaçacaktır. Ülkenin dört bir yanında grupseminerleri yönetirken sürekli kendimdesesini duyurmaya ve anlaşılmaya ihtiyacı

olan derin duygularla karşılaşırım. Biriayağa kalkıp duygularını paylaştığındabirdenbire bir

— 245 —

I:

şey anımsar ya da kendi içimde bazışeyler hissetmeye başlarım. Buseminerler sırasında kendim vebaşkalarıyla ilgili çok değerli bilgileredindim. Her seminerin sonunda kendimiçok daha hafif ve sevgi dolu hissettim.Her yerde, her hafta küçük küçük destekgrupları toplanmaktadır. Grup desteğiözellikle çocukluklarında kendilerinigüvende hissetmeyen ve kendilerini neaile, ne de grup içinde ifade edemeyen

insanlar için yararlıdır.

Olumlu her grup etkinliği insana güçkazandırırken, sevgi dolu bir grup içindekonuşmak ya da dinlemek kişisel olarakda tedavi edicidir. Ben düzenli olarakerkekler arası küçük bir destek grubunakatılırken eşim Bonnie de kendi kadınlararası destek grubuna gider. Dışarıdanaldığımız bu destek ilişkimizi olumluetkilemektedir. Bizi, tek destek kaynağıolarak birbirimize bağımlı olmaktankurtarır. Üstelik başkalarını dinleyiponların başarı ve başarısızlıklarınıpaylaşınca kendi sorunlarımız küçülür.Dinlemek İçin Zaman Ayırmak

Düşünce ve duygularınızı ister kendibaşınıza bilgisayarınıza yazın, ister

terapide paylaşın; ilişkilerinizde ya dabir destek grubunda kendiniz için önemlibir adım atıyorsunuzdur. Duygularınızı

dinlemek için zaman ayırdığınızdaaslında içinizdeki küçük insana, "Senönemlisin. Sesini duyurmayı hakediyorsun ve ben de sana senidinleyecek kadar önem veriyorum,"mesajını veriyorsunuzdur. Duygularınızıdinlemek için zaman ayırdığınızdaaslında

içinizdeki küçük insana, "Sen önemlisin.Sesini duyurmayı hak ediyorsun ve bende sana seni dinleyecek kadar önemyeriyofum,'* mesajım y

Aşk Mektubu Tekniğinden

yararlanacağınızı umarım. Ben butekniğin, kendiminki de dahil, binlerceinsanın yaşamını değiştirdiğine tanıkoldum. Bu, yaptıkça kolaylaşan bir iştir.Biraz zaman ister, ama buna kesinlikledeğecektir.

246

On İkinci Bölüm

DESTEK İSTEMENİN VE ALMANINYOLLARI

İlişkilerinizde arzu ettiğiniz desteğigörmüyorsanız, bunun önemlinedenlerinden biri yeterinceistememeniz ya da etkili bir biçimdeistiyor olmamanızdır. Sevgi ve destek

istemek herhangi bir ilişkinin başarısıaçısından çok önemlidir. A-L-M-A-Kiçin önce İ-S-T-E-M-E-N-İ-Zgerekmektedir. Her iki taraf da destekistemekte zorlansa da, kadınlar erkeklereoranla bunu çok daha sıkıcı ve üzücü

bulurlar. Bu nedenle bu bolümdeözellikle kadınlara sesleneceğim. Doğalolarak erkekler de bu bolümü

okuduklarında kadınları biraz daha iyianlamaya başlayacaklardır.

KADINLAR NEDEN İSTEMEZLER

Kadınlar destek istemelerigerekmediğini düşünme hatasınadüşerler. Kendileri başkalarının

gereksinmelerini içgüdüsel olarakhissettikleri ve ellerinden geleniverdikleri için erkeklerden de aynı

şeyi beklerler. Kadın âşık oluncakendiliğinden aşkını sunar. Büyük birzevk ve hevesle eşine destek olmanınyollarını arar. Birini ne kadar çokseverse, sevgisini sunmaya o kadaristekli olur. Venüs'teyken herkesdesteğini kendiliğinden verdiğinden,bunu istemek için hiçbir neden olmazdı.Aslında, istemek zorunda kalmamakonların birbirlerine olan sevgi— 247 —

lerini göstermelerinin yollarındanbiriydi. Venüs'te kadınların sloganı,"Aşk, hiçbir zaman istemek zorundakalmamaktır!" şeklindeydi.

Venüs'te kadınların sloganı, "Aşk, hiçbirzaman istemek zorunda kalmamaktır!"şeklindeydi. Kadınlar bu noktadanhareket ettikleri için, eşleri kendileriniseviyorsa istemeden destek vereceğinivarsayarlar. Hatta erkeğin sevgisiningerçek olup olmadığını sınamak içinözellikle istememe yolunu bile seçerler.Erkeğin bu sınavı geçmesi için, kadınınihtiyaçlarını tahmin edip istenmedendesteğini vermesi beklenir.

Erkeklerle olan ilişkilerde bu yaklaşımbir işe yaramaz. Erkekler Mars'tangelmişlerdir ve Mars'ta destekbekleyenlerin bunu açıkça istemesigerekir. Erkekler içgüdüsel olarak

destek vermeye programlanmamışlardır.Bu da anlaşılması kolay bir şey değildir;çünkü eğer bir erkekten yanlış biçimdedestek isteyecek olursanız soğuyacak,istemediğiniz sürece de hiçvermeyecektir. Bir ilişkininbaşlangıcında kadın istediği desteğigöremezse erkeğin artık verecek bir şeyiolmadığını

düşünür. Kendisi büyük bir sabır vesevgiyle vermeye devam eder, eşinin deer geç kendisine yetişmesini bekler. Öteyandan erkek, kadın vermeye devamettiği için, kendi verdiğinin yeterliolduğunu sanır. Kadının ondan da birşeyler vermesini beklediğini farketmez.Kadının daha fazlasını istemesi ya da

gereksinmesi durumunda, vermeyikeseceğini veya bunu açıkçasöyleyeceğini düşünür. Oysa kadınlarVenüs'ten geldikleri için, onlar daerkeğin kendisinden istenmedendesteğini vermesini beklerler. Erkeksekadın istemedikçe yeterince verdiğinizannetmektedir.

Eninde sonunda kadın erkekten yardımisteyebilir; ama bu aşamada kendinden okadar çok vermiş ve o kadar içerlemiştirki, bu isteği yerine getirilmesi zorunlubir taleptir. Bazı kadınlar yalnızcayardım istemek zorunda kaldıkları içinbile erkeklerine içerleyebilirler.Sonunda yardım istediklerinde de, erkekevet dese bile istemek zorunda kalmış

olmalarına içerlerler. Eğer benistediysem, bu sayılmaz, dtyedüşünürler.

— 248 —

\Erkekler talep w jçeflemoloro yumuşakbtHepkt vermezler <5er çekte yardımetmek isteseler de, kadının istemesihayır demelerine yol açar. İsteklerzorlayıcı taleplere dönüştüğünde,karşılanma şansları çok azdır. Bazıdurumlarda erkek kadının daha fazlaistediğini sezdiği anda bile daha azvermeye başlar.

Erkek, kadın istemedikçe yeterinceverdiğini zannetmektedir.

Bu durum, işin aslını bilmeyenkadınların erkeklerle olan ilişkilerinigüçleştirmektedir. Yine de üstesindengelinemeyecek bir sorun değildir.Erkeklerin Marslı olduklarınıhatırlayarak, istediklerinizi almada yenive işe yarar yöntemler bulabilirsiniz.Seminerlerimde binlerce kadını istemesanatı

konusunda eğittim ve kısa zamandabaşarı kazandıklarına tanık oldum. Bubölümde isteklerinizi gerçekleştirmekiçin gerekli üç aşamayı inceleyeceğiz:(1) Zaten almakta olduğunuzu doğrubiçimde istemeyi denemek, (2) Eşinizinkabul etmeyeceğini bilseniz bile dahafazlasını istemek ve hayır yanıtını

kabul etmek. (3) Kabul ettirici biçimdeistemeyi denemek.

1. ADIM: ALMAKTA OLDUĞUNUDOĞRU BİÇİMDE İSTEMEK

İlişkilerinizden daha fazlasını eldeetmenin ilk adımı, zaten sahipolduklarınızı istemeyi denemektir.Eşinizin sizin için neler yaptığınınbilincinde olun. Özellikle eşya taşımak,bir şeyleri onarmak, temizlik, telefongörüşmeleri ve diğer küçük işlerifarkedin. Bu aşamanın en önemlibölümü, ondan zaten yaptığı

ufak tefek işleri yapmasını isteyipbunları olağan varsaymamaktır.Yaptıkları için onu takdir etmelisiniz.

Geçici olarak ondan istenmeden yardımetmesini beklemeyin.

1. aşamada erkekten vermeyealıştığından daha fazlasını istememekönemlidir. Onun sizin buyurgan olmayanbir havada kendisinden bir şeyleristemenize alışmasını sağlayın. Erkeksesinizde bir buyurganlık sezdiğinde,talebinizi ne kadar usturuplu bir biçimdeiletirseniz iletin, kendisinin yeterincevermediği mesajını alır. Bu, onunsevilmediHI

ğini ve takdir edilmediğini düşünmesineyol açar. Sonuçta da, vermekte olduklarıtakdir edilmedikçe daha az vermeeğilimi göstermeye başlar.

Erkek sesinizde bir buyurganlıksezdiğinde, talebinizi ne kadar usturuplubir biçimde iletirseniz iletin, kendisininyeterince vermediği mesajını alır. Bu,onun

sevilmediğini ve takdir edilmediğinidüşünmesine yol açar.

Sonuçta da, vermekte oldukları takdiredilmedikçe daha az verme

eğilimi göstermeye başlar.

Erkek siz (ya da annesi) tarafındanisteklerinize hemen hayır demeyekoşullandırılmış olabilir. 1. aşamadasiz, onu isteklerinize olumlu tepkivermek üzere yeniden

koşullandıracaksınız. Erkek yavaş

yavaş takdir edildiğini ve yaptıklarınınolağan karşılanıp görmezdengelinmediğini farkettikçe, elindengeldiği kadar isteklerinize olumlu yanıtvermeye çalışacaktır. Sonra dakendiliğinden yardım etmeyebaşlayacaktır. Ancak en başlarda buileri aşamayı beklememek yerinde olur.Ondan zaten yaptıklarını

yapmasını istemenin bir başka nedenidaha vardır. Sizi duyabileceği ve tepkiverebileceği bir şekilde istemeye özengöstermeniz gerekmektedir. "Doğrubiçimde istemek" derken bunukastediyorum. Erkeği Vermeyeİsteklendirmenin Sırları

Bir Marslıdan doğru biçimde destekistemenin beş sırrı vardır: doğruzamanlama, buyurgan olmayan bir tavır,sözü uzatmama, dolaysız davranma vedoğru sözcükleri kullanma, Her birinidaha ayrıntılı olarak ele alalım:

1. Doğru Zamanlama: Ondan yapmayıplanlamakta olduğu bir şeyi yapmasınıistemeyin. Örneğin, tam çöpü

dökmeye hazırlanırken, "Çöpü dökermisin?" demeyin. Ona ne yapmasıgerektiğini sizin söylediğinizidüşünecektir. Zamanlama çok önemlidir.Bir de, eğer dikkatini

bir yere yoğunlaştırmışsa, hemen

talebinize karşılık vermesinibeklemeyin. 2. Buyurgan Olmayan BirTavır: Unutmayın, bir istekte bulunmak,onu yapmaya zorlamak değildir. Eğeriçerleyen ya da buyurgan bir tavırtakınırsanız, sözcüklerinizi ne kadarözenle seçerseniz seçin, yaptıklarınıntakdir edilmediğini düşünecek ve büyükolasılıkla hayır diyecektir. 3. SözüUzatmama: Ona size neden yardımetmesi gerektiği konusunda bir listevermekten kaçının. Onu ikna etmekzorunda olmadığınızı varsayın. Ne kadaruzun açıklamalar yaparsanız, o kadardirenecektir. İsteğinizi geçerli kılan uzunaçıklamalar, onda istediğiniz desteğivereceğine güvenmediğiniz izlenimiyaratacaktır. Kendi isteğiyle yardım

önermek yerine, kullanıldığınıdüşünmeye başlayacaktır. Bir erkektenyardım isterken, onu ikna etmek zorundaolmadığınızı varsayın. Tıpkı canı sıkılanbir kadının neden sıkılmaması gerektiğiyolunda uzun uzun açıklamalar dinlemekistememesi gibi, erkek de neden kadınınisteklerini karşılaması gerektiği yolundabir dizi açıklama dinlemek istemez.Kadınlar gereksinmelerini haklı çıkaranbir dizi neden sıralama yanılgısınadüşerler. Bu isteklerin geçerli olduğunuanlarsa, yerine getirmekte erkeğin dahaistekli davranacağını düşünürler. Erkek,"işte bu nedenle yapman gerek," sözünüduyduğunda direnmeye başlar. Eğer osize, "Neden?" diye sorarsa, o zamannedenlerinizi sıralayabilirsiniz, ama yine

de kısa kesmeye özen gösterin. Elindengelirse istediğinizi yapacağınagüvenmeyi deneyin.

4. Dolaysız Davranma: Kadınlarçoğunlukla, öyle olmasa bile yardımistemekte olduklarını düşünürler. Kadıngerçekten yardıma ihtiyacı olduğundasorunu ortaya koyar ama doğrudanyardım istemeyebilir. Erkeğinkendiliğinden yardım etmesini bekler.Dolaylı bir istek, istenen şeyi ima eder;açıkça ortaya koymaz. Bu dolaylıistekler erkeğin takdir edilmediğiduygusuna kapılmasına yol açar. Arasıradolaylı

sözlere başvurmak olağanken, bu süreklitekrarlanırsa erkek yardım etmeye

direnmeye başlar. Neden bu kadardirendiğini de bilmeyebilir. Aşağıdadolaylı isteklerden ve erkeğin bunlaraverebileceği yanıtlardan örneklerbulacaksınız:

KADİN DOLAYLI KONUŞTUĞUNDAERKEK NELER ANLAR

Ne Söylemeliydi (Kısa ve Dolaysız)

"Çocukları alır mısın?"

Ne Söylememeliydi DolaylıKonuştuğunda (Dolaylı) Erkek Ne Anlar

"Alışveriş torbalarını getirir misin?"

"Çocukların alınması gerekiyor ama ben

alamayacağım."

"Alışveriş torbaları arabada."

"Çöpü döker misin?" "Çöp tenekesidoldu."

"Arka bahçeyi temizler misin?"

"Postayı alır mısın?"

"Bu akşam bizi yemeğe götürür müsün?"

"Arka bahçe pislik içinde."

"Posta yine alınmamış."

"Bu akşam yemek hazırlamaya vaktimyok."

¦252 —

Yapabilirsen çocukları almalısın,yardımını esirgersen sana çokkırılacağım." (Zorlayıcı talep)

"Alışverişe ben gittim, onları içeritaşımak da senin görevin." (Beklenti)"Çöpü dökmemişsin. Bu kadarbekletmemelisin." (Eleştiri) 'Yinebahçeyi temizlememişsin. Daha sorumluolmalısın, hep ben mi hatırlatmakzorundayım!" (Reddetme) "Postayıalmayı unutmuşsun. Hatırlatmangerekir." (Kınama) "Ben o kadarçalıştım, sen de en azından bu akşambizi yemeğe çıkarabilirsin."(Hoşnutsuzluk) r

"Bu hafta beni "Haftalardır bir

gezmeye götürür

yere gitmedik.

müsün?"

"Benimle konuşmak

"Konuşmamrz

için biraz zaman

gerek."

ayırır mısın?"'

"'Beni ihmal ediyorsun. İhtiyaçlarım

karşılanmıyor. Beni daha sık gezmeyegötürmelisin." (Dargınlık)

'Yeterince konuşmamamız senin hatan.Benimle daha fazla konuşmalısın."(Suçlama) 5. Doğru Sözcükleri Seçme:Yardım isterken en sık yapılanhatalardan biri de doğru sözcüklerinseçilmemesidir. "Çöpü dökebilirmiydin?" yalnızca bilgi alan bircümleyken "Çöpü döker misin?" biristektir. Kadınlar çoğunlukla "yapabilirmisin?" ifadesini "yapar mısın?" yerinekullanıp, dolaylı olarak isteklerini imaederler. Daha önce söylediğim gibi,dolaylı talepler erkeği soğutur. Arasırakullanıldıklarında kaynayıp gidebilirler,ama sürekli "yapabilir misin?" deyip

durmak erkeklerin sinirine dokunur.Kadınlara yardım istemeyebaşlamalarını önerdiğimde bazen paniğekapılırlar, çünkü kocaları

aşağıdaki ifadeleri sık sıkkullanmaktadır:

* "Bana dırdır etme."

* "Durmadan benden bir şeyler isteme."

* "Bana ne yapacağımı söylemektenvazgeç."

* "Ben ne yapacağımı biliyorum."

* "Bana bunu söylemen gerekmez."

Kadına nasıl gelirse gelsin, erkek bu tipsözler kullandığında asıl söylemekistediği şudur: "İsteme biçimindenhoşlanmadım!" Kadın bazı sözcüklerinerkekleri nasıl etkilediğini anlamadığıiçin lafı daha çok dolaştırmaya başlar.Sormaktan çekinmeye ve daha kibarolduğunu sanarak, "yapabilir miydin,edebilir miydin?" demeye başlar. Tabiiki erkek çöpü dökebilir! Ancak buşekilde hakarete uğradıktan sonra,yalnızca rahatsız olduğu için hayırdiyebilir.

— 253 —

ERKEKLER KENDİLERİNDEN NASILİSTENMESİNİ BEKLERLER

Seminerlerimde bu konuyuaçıkladığımda kadınlar benim pireyideve yaptığımı düşünürler. Kadınlaragöre bu sözcüklerin arasında pek farkyoktur. Hatta, "yapabilir misinin, "yaparmısın"dan daha kibar olduğunudüşünürler. Öte yandan erkekler içinfark büyüktür. Seminerlerime katılan onyedi erkeğin bu konudaki görüşleriniaktarıyorum:

1. Bana, "Arka bahçeyi temizleyebilirmisin?" dendiğinde ben bunu sözcükanlamıyla alıyor, "Tabii, yapabilirim,"diye yanıtlıyorum. Ama, "Yapacağım,"demiyor ve kesinlikle yapacağıma dairsöz vermiyorum. Öte yandan, bana,"Arka bahçeyi temizler miydin?"

dendiğinde bir karar vermeye çalışıyorve yardım etmeye daha istekli oluyorum.Eğer evet dersem, bir söz verdiğim içinbunu yapmayı

hatırlama şansım daha fazla oluyor.

2. Eşim, "Yardımına ihtiyacım var.Lütfen yardım edebilir misin?"dediğinde sanki onu düşkırıklığınauğratmışım gibi eleştirildiğimihissediyorum. Bu, iyi bir adam olup onudesteklemeye davet gibi görünmüyor.Öte yandan, "Yardımına ihtiyacım var.Lütfen şunlan taşır mısın?" dediğinde bubir istek ve iyi bir adam olma fırsatı gibigeliyor. Evet, demek istiyorum.

3. Eşim, "Christopher'ın bezini

değiştirebilir misin?" dediğinde içimdenşöyle düşünüyorum: Tabii kideğiştirebilirim. O kadarı elimden gelir,hem bir bez değiştirmek zor değildir.Ama eğer canım istemiyorsa bir bahaneuydurmaya başlıyorum. Eğer,"Christopher'ın bezini değiştirir misin?"deseydi,

'Tabii," der ve yapardım. İçimden, bende bir el verip çocuklarımızın bakımınayardımcı olmaktan zevk duyarım, diyedüşünürdüm. Yardım etmek istiyorum!

4. Karım, "Lütfen bana yardım edermisin?" dediğinde bu bana faydalı olmafırsatı veriyor ve eşimi desteklemektenmutlu oluyorum. Ama, "Lütfen banayardım edebilir miydin?" dediğinde

kendimi köşeye sıkışmış gibihissediyorum. Eğer elimden geliyorsa,yardım etmem bekleniyor! Takdiredilmediğimi hissediyorum.

—.254 —

5. Bana "yapabilir misin?" diyesorulmasına içerliyorum. Sanki evetdemekten başka hiçbir seçeneğimyokmuş gibi geliyor. Hayır diyecekolsam eşim üzülüyor. Bu bir istek değil,bir emir sanki. 6. Birlikte çalıştığımızkadının bana "yapabilir misin?" diyesormaması için ya hep kendimi meşgulediyor ya da meşgul görünüyorum. Oysa"yapar mısın?" diye sorduğunda,seçeneğim olduğunu düşünüyor ve

yardım etmek istiyorum.

7. Daha geçen hafta karım bana, "Bugünçiçekleri dikebilir misin?" diye sordu,ben de duraksamadan,

"Evet," dedim. Sonra eve döndüğünde,"Çiçekleri diktin mi?" dedi. "Hayır,"dedim. "Yarın yapabilir misin?" diyesordu ve yine duraksamadan, "Evet,"dedim. Bu hafta her gün bunu yaşadık veçiçekler hâlâ

dikilmedi. Eğer bana, "Yarın çiçekleridiker misin?" diye sormuş olsaydı, bunudüşünürdüm ve evet demişsem istediğiniyapmış olurdum."

8. "Evet, yapabilirim," dediğimde söz

vermiş olmuyorum. Yalnızca, bunuyapabileceğimi söylüyorum. Bu durumdaeşim bana kızarsa, buna hakkıolmadığını düşünüyorum. Öte yandan,eğer yapacağımı

söylersem, yapmayınca kızmasınıanlayabilirim.

9. Beş kız kardeşle büyüdüm, şimdievliyim ve üç kızım var. Eşim, "Çöpüçıkarabilir misin?" dediğinde yanıtvermiyorum bile. O da, "Neden?" diyesoruyor, bense nedenini bilemiyordum.Şimdiyse anlıyorum. Kontrol edildiğimduygusuna kapılıyorum. Oysa, "Çıkarırmısın?" deseydi, cevap verirdim. 10."Yapabilir misin?" dediğinde hemenevet diyorum, sonra on dakika içinde

neden yapmayacağımı

farkedip soruyu gözardı ediyorum-Öteyandan, "yapar mısın?" diye sorunca,içimden bir ses, "Evet, işe yaramakistiyorum," diye karşılık veriyor ve dahasonra aklıma itiraz etmek gelse bile, sözverdiğim için eşimin arzusunu yerinegetiriyorum.

11. "Yapabilir misin"e evet diyorumama eşime içerliyorum. Hayır dersemkriz geçireceğini düşünüyorum. "Yaparmısın?" diye sorduğunda ise kendimievet ya da hayır deme konusunda özgürhissediyorum. Seçim bana kalınca daevet demek istiyorum.

— 255 —

12. Bir kadın bana, "Bunu yapar mısın?"diye sorunca içimden bunun için birpuan alacağımdan emin oluyorum.Takdir edildiğimi hissediyor ve ben debir şeyler vermek istiyorum. 13. "Yaparmısın?" diye sorulduğunda banagüvenildiğini hissediyorum. Bunakarşılık, "yapabilir misin?" ya da"yapabiiir miydin?" dendiğinde bununarkasında bir soru olduğunu seziyorum.Çöpü dökebileceğim açıkça belliyken,eşim yine de bana çöpü döküpdökemeye-ceğimi soruyor. Sorusununardında bir talep yatıyor ve bana bunudoğrudan soracakkadar güvenmiyor.

14. Bir kadın "yapar mısın?" ya da"yapar miydin?" diye sorduğunda onun

ihtiyacı olduğunu hissediyorum. Ona vegereksinmelerine karşı çok daha duyarlıoluyorum; kesinlikle onu reddetmekistemiyorum. Oysa,

"yapabilir miydin?" dediğinde, çok dahakolaylıkla hayır di-yebiliyorum, çünkübu onu reddetmek olmuyor. Yalnızcayapamaya-cağımı-belirten tarafsız bircümle oluyor. "Şunu yapabilir miydin?"ehayır dediğim zaman eşim bunu üstünealınmıyor.

15. Bana göre "yapar miydin?" sorusu,olayı kişisel hale sokuyor ve yapmakistiyorum; ama "yapabilir miydin?"kişisel olmadığı için işime gelirse kabulediyorum.

16. Bir kadın bana, "Lütfen yardımedebilir miydin?" diye sorduğunda onunküskünlüğünü hissedip direnirim; amaeğer, "Lütfen bana yardım eder misin?"derse, biraz küskünlük olsa bile benbunu duymam. Evet demeye istekliolurum.

17. Bir kadın bana, "Benim için şunuyapabilir miydin?" diye soruncadürüstlüğüm tutar ve, "Yapmamayı

yeğlerim," diye cevap veririm.Tembelliğim ağır basar. Öte yandan,"Lütfen yapar miydin?" diye sorulsa,yaratıcılığım ön plana çıkar ve yardımetmenin yollarını ararım.

Kadınların "yapabilir miydin?" ile

"yapar miydin?" arasındaki farkı iyicegörmelerinin bir yolu da şu romantikmanzarayı gözlerinin önünegetirmeleridir: Bir erkeğin bir kadınaevlenme teklif ettiğini düşünün. Kalbitıpkı tepede parlayan ay gibi dopdolu.Kadının önünde diz çöküp elleriniavuçlarının içine almış. Sonra gözlerininiçine bakarak yumuşak bir sesle soruyor:"Benimle evlenebilir miydin?" Durumunro— 256 —

mantikliği hemen uçup gider. Kullandığısözcükler erkeği zayıf ve değersizgösterir. O anda, üzerinden güvensizlikve özsaygı yoksunluğu akmaktadır. Oysa,"Benimle evlenir misin?" dese, hemgücünü, hem de ona ne kadar ihtiyaç

duyduğunu dile getirmiş olacaktı.Evlenme teklif etmenin usulü de budur.İşte erkek de kadından taleplerini aynenböyle iletmesini beklemektedir."Yapabilir misin?" soruları çok sinsi,zayıf ve insanı kullanmaya yönelikmişgibi bir izlenim bırakır. Kadın, "Çöpüdökebilir miydin?" diye sorduğunda,erkeğin aldığı mesaj şudur: "Eğerdökebilir-sen, dökmelisin. Ben olsamsenin için bunu yapardım!" Erkek kendibakış açısından, bu işi yapabileceğininaçık olduğunu görmektedir. Kadınınondan yardım istememekle onukullandığını ya da yaptıklarını olağankabul ettiğini düşünür. Elinden geleniyapacağına güvenilmediğini sanır.

Seminerlerin birinde bir kadının aradakifarkı Venüslülere özgü biçimdeanlattığını anımsıyorum. "İlk başlardaistemenin bu iki çeşidi arasındaki farkıgöremiyordum," demişti. "Ama sonraduruma tersinden baktım. O bana, 'Hayır,yapmayacağım," yerine, 'Hayır,yapamam,' dese çok farklı olurdu.

'Yapmayacağım,' kişisel birreddetmedir. 'Yapamam,' ise benimleilgili değil, yalnızca yapamayacağınınbir ifadesidir."

İstemede En Sık Yapılan Hatalar

İstemeyi öğrenmenin en zor yanı, bununnasıl yapılması gerektiğini hatırlamaktır.Olabildiğince "yapar mısın?" türünden

sözcükler kullanmaya dikkat edilmelidirve bu da epeyce deneyim gerektirir. Birerkekten yardım istemek için:

1. Açık olun.

2. Kısa ve öz konuşun.

3. 'Yapar miydin?" ya da "yapar mısın?"cümleleri kullanın. 257 —

F:/17

Fazla dolaylı, fazla uzun konuşmamak ve"yapabilir miydin?" ya da "yapabilirmisin?" türü cümleler kullanmamak eniyisidir. Şimdi bazı örnekleri ele alalım.

Söylenecekler

"Çöpü döker miydin?"

"Bu masayı taşımama yardım edermiydin?"

"Lütfen benim için şunu bir yere koyarmısın?"

"Alışveriş torbalarını arabadan getirirmisin?"

"Eve gelirken bir şişe süt alır mısın?"

"Julie'yi okuldan alır mısın?"

Söylenmeyecekler

"Bu mutfak berbat kokuyor. Çöp kovasıağzına kadar dolmuş. Dökülmesi gerek.

Sen yapabilir miydin?" (Çok uzun ve -bilir miydin kullanılıyor.) "Bu masayıkıpırdatamıyorum. Masayı akşamkipartiden önce yeniden düzenlememgerek. Lütfen yardım edebilir miydin?"(Çok uzun ve -bilir miydin kullanılıyor.)

"Bunların hepsini kaldıramıyorum." (Budolaylı bir mesaj.) "Arabada dört torbakaldı. Akşam yemeği için onlaraihtiyacım var. İçeri getirebilir misin?"(Çok uzun, dolaylı ve -bilir misinkullanılıyor.) "Marketin önündengeçeceksin. Lauren için bir şişe sütgerekiyor. Ben de bir kez daha çıkamam.Çok yorgunum. Bugünüm kötü geçti. Senalabilir miydin?" (Çok uzun, dolaylı ve -bilir miydin kullanılıyor.)

"Julie'nin okuldan alınması gerekiyor,ama ben yapamayacağım. Senin zamanınvar mr? Onu alabilir misin acaba?" (Çokuzun, dolaylı ve -bilir misinkullanılıyor.)

"Bugün Zoey'i veterinere götürürmüsün?"

"Bu akşam bizi yemeğe götürür müsün?"

"Fermuarımı çeker misin?"

"Bu akşam bize bir ateş yakar mısın?"

"Bu hafta beni sinemaya götürürmüsün?" "Lauren'in ayakkabılarınıgiymesine yardım eder misin?"

"Şimdi ya da bu akşam bir ara benimleoturup şu programı konuşur musun?"

"Zoey'in aşı zamanı geldi. Onuveterinere götürmek ister miydin?" (Çokdolaylı.) "Yemek yapamayacak kadaryorgunum. Uzun zamandır da dışarıçıkmadık. Çıkmak ister misin?" (Çokuzun ve dolaylı.)

"Yardımın gerek. Fermuarımı çekebilirmiydin?" (Dolaylı ve -bilir miydinkullanılıyor.) "Hava gerçekten soğuk.Ateş yakacak mısın?" (Çok dolaylı.)

"Bu hafta sinemaya gitmeyi istiyormusun?" (Çok dolaylı.) "Lauren hâlâayakkabılarını giymemiş! Geç

kaldık. Her şeyi tek başımayapamıyorum! Yardım edebilir miydin?"(Çok uzun, dolaylı ve -bilir miydinkullanılıyor.) "Neler olup bittiğihakkında hiçbir fikrim yok. Bunlarıkonuşmadık ve senin neler yaptığını

bilmem gerek." (Çok uzun ve dolaylı.)

— 258 —

Herhalde şimdiye kadar farkettiğinizgibi, sizin istemek olarak düşündüğünüzşey Marslıiar için isteme değildir; onlarbunu başka türlü algılamaktadırlar.Yardım isteme biçiminizdeki bu küçükama önemli değişiklikleri yapabilmekiçin bilinçli çaba sarfetmek gerekir.İsteme konusunda ikinci aşamaya

geçmeden önce en azından üç ay istemebiçiminizi düzeltmeye çalışmanızıöneririm. İşe yarayan diğer istekcümleleri de "Lütfen. . .yapar miydin?"ve "Zahmet olmazsa. . "dır. Birinciadımda işe ne kadar sık yardımistemediğinizin farkına vararak başlayın.Yardım istediğiniz zamanlarda da bununasıl yaptığını— 259 —

. ¦ i « -¦.-.,¦¦

za dikkat edin. Bu bilinçle, eşinizin sizezaten vermekte olduğu şeyleri isteyerekalıştırma yapın. İsteklerinizi belirtirkenkısa ve öz olmayı unutmayın. Sonrabolca takdir ve teşekkür edin. Yardımİsteme Konusunda Ortak Sorular

İlk aşama güç olabilir. Aşağıdakadınların karşılaşabilecekleri itirazlarve direniş konusuna ışık tutabilecek bazıortak soruları bulacaksınız:

1. Soru: Kadın, neden onun benden birşey istemesini beklemezken ben ondanisteyeyim, diye düşünebilir.

Yanıt: Unutmayın, erkekler Mars'tangelirler; kadınlardan farklıdırlar. Onunfarklı yanlarını kabul ederek ve bunlaragöre davranarak ihtiyacınız olanı eldeedebilirsiniz. Eğer bunun yerine onudeğiştirmeye çalışırsanız, büyük birinatla direnecektir. İhtiyaç duyulanşeyleri istemek Venüslülerin doğasındaolmasa da, kişiliğinizden ödün vermedenbunu yapabilirsiniz. Erkek sevilip takdir

edildiğini hissettiğinde yavaş yavaşistenmeden yardım etmeye gönüllüolacaktır. Ancak bu, daha ileri biraşamadır.

2. Soru: Kadın, ben ondan fazlasınıyaparken neden onun yaptıklarını takdiretmek zorundayım, diye düşünebilir.

Yanıt: Marslılar takdir edilmediklerinidüşündüklerinde daha az verirler. Eğereşinizin daha fazla vermesiniistiyorsanız, onu elinizden geldiğincetakdir edin. Erkekler takdir görerekistekli olurlar. Eğer siz ondan fazlaveriyorsanız, tabii ki onu takdir etmekkolay olmayabilir. Eşinizi daha fazlatakdir edebilmek için siz de yavaş yavaş

daha az vermeye başlayın. Bu değişikliğiyaparak yalnızca ona sevildiğinihissettirip desteklemekle kalmaz, aynızamanda ihtiyacınız ve hakkınız olansevgiyi de görürsünüz.

3. Soru: Kadın şöyle düşünebilir: Eğerondan yardım istersem, bana bir İütuftabulunduğunu sanabilir. Yanıt: Böyle desanması gerekir. Sevgi armağanı birlütuftur. Erkek size bir İütuftabulunduğunu düşünüyorsa, yürektenveriyor de260

mektir. Unutmayın, o bir Marslıdır, yanisizinle aynı şekilde puanlama yapmaz.Eğer ona vermeye mecbur olduğunusöylediğiniz kanısına varrrsa, kalbinikapatır ve daha az vermeye başlar. 4.

Soru: Kadın şöyle düşünebilir: Eğerbeni seviyorsa, ben istemek zorundakalmadan yardım etmesi gerekir.

Yanıt: Erkeklerin Mars'tan geldiklerini,farklı olduklarını unutmayın. Erkeklerkendilerinden istenmesini beklerler.Eğer beni seviyorsa yardım etmeli, diyedüşünmek yerine; eğer Venüslü olsaydıyardım ederdi ama o Venüslü değil,farklı biri, diye düşünün. Bu farkı kabulederseniz o da size yardıma çok dahaistekli olacak ve yavaş yavaşkendiliğinden yardım etmeyebaşlayacaktır. 5. Soru: Kadın şöyledüşünebilir: Eğer ben bir şeyler istemekzorunda kalırsam, onun kadarvermediğimi düşünecektir. Bu nedenle

bana daha fazla vermek zorundaolmadığını hissedebilir. Yanıt: Erkekvermesi gerekmediğini düşündüğüzaman daha cömert davranır. Üstelikerkek bir kadının (saygılı bir biçimde)yardım istediğini duyduğu zaman biryandan da onun bu yardıma hakkıolduğunu düşünür. Onun daha azverdiğini varsaymaz. Aksine, kadının enaz kendisi kadar ya da daha fazla verdiğive bu nedenle istemekte bir sakıncagörmediği sonucunu çıkarır.

6. Soru: Kadın şöyle düşünebilir:Yardım istediğimde çok kısa konuşmayakorkuyorum. Neden onun yardımınaihtiyacım olduğunu açıklamak istiyorum.Fazla talep edici görünmek de

istemiyorum. Yanıt: Erkek eşinin birarzusunu duyduğunda onun istemesi içinyeterli nedeni olduğunu varsayar. Eğerkadın talebinin neden karşılanmasıgerektiği konusunda bir sürü nedensıralarsa, erkek hayır diyemeyeceğinihisseder ve böyle hissettiğinde dekullanıldığını ya da yaptıklarının olağankabul edildiğini düşünür. Onunyardımını olağan kabul etmek yerinebırakın size bir armağan vermiş olsun.Zaten daha fazla öğrenmek isterse, nedendiye soracaktır. O zaman nedenlerisıralamak yerinde olur. Yine de, sorduğuzaman bile cevabı çok uzun tutmamayaözen gösterin. Bir veya en çok iki nedenverin. Eğer hâlâ başka nedenler isterse,size söyleyecektir.

— 261 —

2. ADIM: DAHA FAZLASINIİSTEMEYİ DENEMEK (EŞİNİZİNHAYIR DİYEBİLECEĞİNİ

BİLSENİZ BİLE)

Bir erkekten daha fazla istemeyekalkışmadan önce, zaten vermekteoldukları nedeniyle takdir ettiğinizdenemin olun. Ondan yapmakta olduğundandaha fazlasını vermesini beklemeden,desteğini istemeyi sürdürmeniz, eşinizinsevilip kabul edildiğini hissetmesinisağlayacaktır. Sevginizi kazanmak içindeğişmesi gerekmediğini hissedecektir.Bu aşamada da değişmeye ve size dahafazla yardım etmeye istekli olacaktır. Bu

noktada ona yeterince iyi olmadığımesajını vermeden, daha fazlasınıisteme riskini göze alabilirsiniz.

Bu sürecin ikinci evresi, onun hayırdediği halde hâlâ sizden sevgigörebileceğini anlaması olacaktır. Erkeksiz daha fazla istediğinizde hayırdiyebileceğini öğrendiği zaman kendinievet ya da hayır demekte özgürhissedecektir. Unutmayın, erkeklerkendilerini serbest hissettiklerinde evetdemeye çok daha fazla istekli olurlar.

Erkekler kendilerini serbesthissettiklerinde evet demeye çok dahafazla istekli olurlar. Kadınların hemistemeyi, hem de hayır cevabını almayjöğrenmeleri çok önemlidir. Kadınlar

sezgileriyle daha sormadan bileeşlerinin cevabının ne olacağınıhissederler. Eğer erkeğin isteklerinekarşı

geleceğini anlarlarsa, istemeye zahmetbile etmezler. Bunun yerine,reddedildiklerini düşünürler. Erkeğin detabii neler olup bittiği konusunda hiçbirbilgisi olmaz, çünkü tüm bunlar kadınınkafasının içinde gerçekleşmiştir.

İkinci adımda bir şey isteyecekolduğunuz, ama eşinizin karşı koyacağınıhissettiğiniz tüm bu durumlarda yine deyardım istemeyi deneyin. Eşinizin hayırdiyeceğini bile bile bunu yapın. Örneğin,bir hanım TV'de haberlere dalmış olan

eşine, "Markete gidip akşam yemeği içinbiraz konserve balık alır mısın?" diyesorabilir. Bu soruyu sorarken onun hayırdemesine hazırlıklıdır. Erkek büyükolasılıkla çok şaşıracaktır, çünkü eşidaha önce böyle bir zamanda hiç istektebulunmamıştır. "Haberleriseyrediyorum. Sen yapamaz mısın?"türünden bir cevap verecektir. Kadın daşöyle diyebilir: "Ben yapabilirim tabii.Ama burada her şeyi her zaman benyapıyorum. Senin hizmetçin olmaktanhoşlanmıyorum. Tüm istediğim birazyardım."

Bir şey isteyip reddedileceğinizihissettiğiniz zaman kendinizi hayırcevabına hazırlayın ve, "Tamam," gibi

bir yanıt verin. Eğer tam bir Marslı gibicevap vermek istiyorsanız, "Sorundeğil," diyebilirsiniz. Eşiniz bunabayılacaktır. Ancak basit bir "tamam" dayeterlidir. İstemek, sonra da onun hayırdemesi son derece normalmiş gibidavranmak önemlidir. Onunreddetmesini güvenli bir hale getirmeyeçalıştığınızı unutmayın. Bu yaklaşımıyalnızca hayır demesinin kabuledilebileceği durumlarda kullanın. Onunyardımının makbule geçeceği, amanormalde bunu pek istemeyeceğinizdurumlar seçin. Hayır derken kendisinirahat hissetmesini sağlayın. Aşağıdabazı

örnekler bulacaksınız:

Ne Zaman İstemeli

O bir işe dalmış ve siz ondan çocuklarıalmasını istiyorsunuz. Normalde onurahatsız etmez, bu iş\

kendiniz yapardınız. Normalde evegeldiğinde, yemeği hazırlamış olmanızıbekler. Siz yemeği onun hazırlamasınıistiyorsunuz ama bunu hiç belirtmediniz.Yemek pişirmekten hiç hoşlanmadığını

seziyorsunuz. Normalde yemekten sonrasiz bulaşıkları kaldırırken kocanız TVseyreder. Onun da arada bir bulaşıkyıkamasını ya da en azından yardımetmesini istiyorsunuz ama bunu ondan262 —

J

Ne Demeli

"Julie'yi alır mısın?" diye sorduğunuzdahayır derse, kibar bir tavırla sadece,"Tamam," diye yanıtlayın.

"Patatesleri kesmeme yardım edermisin?" ya da, "Bu akşam yemeği senhazırlar mısın?" diye sorduğunuzda,hayır yanıtı yanıtı alırsanız, üzerindedurmadan, "Tamam," demekle yetinin."Tabakları

içeri getirir misin?" deyin veya, "Buakşam bulaşıklara yardım eder misin?"diye sorun. Ya da rahat olduğu birakşam, "Bulaşıkları sen yıkar mısın?"

diye önerin. 263 —

hiç istememişsinizdir. Bulaşıkyıkamaktan nefret ettiğini seziyorsunuz.Ama yine de bir deneyin bakalım.Kocanız sinemaya gitmek istiyor, sizsedansa gitmek istiyorsunuz. Normaldeonun filmi görmek istediğini sezip dansagitmek istediğinizi söylemeye zahmetetmezsiniz. Her ikiniz de yorgun veyatmaya hazırsınız. Ertesi gün çöpkamyonu geçecek. Onun ne kadar yorgunolduğunu sezdiğinizden, çöpüçıkarmasını istemiyorsunuz. Kocanız çokmeşgul ve önemli bir projeye dalmış.Onun dikkatini dağıtmak istemiyorsunuz,ama bir yandan da onunla konuşmakistiyorsunuz. Normalde direneceğini

sezip size zaman ayırmasınıistemezsiniz. Kocanız o gün çok meşgulama sizin tamirciden arabanızı almanızgerekiyor. Normalde programını bunagöre ayarlamasının ne kadar güç

olduğunu sezip sizi götürmesiniistemezsiniz.

"Beni bu akşam dansa götürür müsün?Seninle dans etmeye bayılıyorum,"deyin. Yanıt hayırsa, yalnızca,

"Peki," diye yanıtlayın.

"Çöpü dışarı çıkarır mısın?"dediğinizde, hayır yanıtı alıyor ve,"Tamam," deyip işi uzatmıyorsunuz.Ama bu kez, "Bana biraz zaman ayırır

mısın?" diye sorun. "Hayır," derse,"Peki," yanıtınız yeterli olacaktır.

"Beni tamirciye kadar götürür müsün?Arabamı almam gerekiyor?" diyesorduğunuz zaman hayır yanıtına nazikçe,"Peki," demeniz yeterli.

Yukardaki örneklerin her birindeeşinizin size hayır demesine hazırlıklıolun ve onu öylece kabullenipgüvenmeyi deneyin. Onun ha yır'ınıkabul edin ve elinden gelse yardımınıesirgemeyeceğine güve ___ORA__

w m

nin. İsteğinize hayır demesine izinverdiğinizde bir erkekten beş ile on puan

kazanırsınız. Bundan sonrakiisteklerinize de daha olumlu bakar. Biranlamda, sevecenlikle yardım isteyerekonun daha çok verme yeteneğinigeliştiriyorsunuz demektir.

Bunu ilk kez yıllar önce bir hanımçalışandan öğrendim. Kâr amacıgütmeyen bir projede çalışıyorduk veyeni gönüllülere ihtiyacımız vardı. Otam benim arkadaşım Tom'u aramaküzereydi. Bunun üzerine hiç

zahmet etmemesini, çünkü Tom'un bu arayardım edemeyeceğini bildiğimisöyledim. Yine de arayacağını

söyledi. Nedenini sorduğumda da, "Onuarayıp yardım istediğimde ve o da hayır

dediğinde bunu büyük bir nezaket veanlayışla karşılayacağım. Bir dahakisefere yeni bir proje için aradığımdaevet demeye daha istekli olacak, beniolumlu bir izlenimle hatırlayacaktır,"dedi. Haklıydı. Bir erkekten yardım isterve hayır dediği için onu reddetmezseniz,bunu hatırlayacak ve bir dahaki seferevermeye çok daha istekli olacaktır. Öteyandan, eğer sessizce kendigereksinmelerinizden özveride bulunuphiçbir şey istemezseniz, ona ne kadar sıkihtiyaç duyduğunuz konusunda hiçbirfikri olmayacaktır. Eğer siz sormazsanızo nereden bilebilir ki?

Bir erkekten yardım ister ve hayır dediğiiçin

onu reddetmezseniz, bunu hatırlayacakve bir dahaki

sefere vermeye çok daha istekliolacaktır.

Yavaş yavaş daha fazla istemeyebaşlarsanız, arasıra eşiniz derahatlığından özveride bulunup evetdiyecektir. Bu noktada güven içindedaha fazlasını isteyebilirsiniz. Sağlıklıilişkiler kurulmasının bir yolu rlahurimSağlıklı İlişkiler

Her iki tarafın da arzu ve ihtiyaçlarınıdile getirebildikleri, ikisinin de hayırdeme hakkının bulunduğu bir ilişki,sağlıklı bir ilişkidir. Örneğin kızımızLauren beş yaşındayken bir gün mutfakta

bir aile dostumuzla beraberdim. Kızımbenden onu kucağıma alıp hoplatmamıistedi, ama ben, "Hayır, bugün olmaz.Gerçekten yorgunum," dedim. La— 265—

üren ısrar etti: "Lütfen baba, lütfen,yalnızca bir kez." Arkadaşım, "Bak,Lauren," dedi. "Baban yorgun. Bugünçok çalışmış. Ondan bunu iste-memelisin." Lauren hemen cevap verdi:"Ben yalnızca soruyorum!"

"Ama babanın seni sevdiğinibiliyorsun," diye devam ettiarkadaşımız. "Sana hayır diyemez."(Aslında baba hayır diyemezse buçocuğun değil, babanın sorunudur.)Hemen eşimle üç kızım söze karıştılar.

"Oh, öyle bir diyebilir ki!" Ailemlegurur duydum. Çok çalışmak gerekti,ama hepimiz hem yardım istemeyi, hemde hayır cevabını kabullenmeyiöğrendik.

3. ADIM: KABUL ETTİRİCİ BİÇİMDEİSTEMEYİ DENEMEK

2, adımı denedikten ve size hayırdenmesini alınmadan kabullenmeyiöğrendikten sonra, 3. adıma hazırsınızdemektir. Bu aşamada istediğinizi almakiçin elinizden geleni yaparsınız.Eşinizden yardım istersiniz; eğer bahanebulup karşı gelirse de, 2. aşamadaolduğu gibi, "Peki," demezsiniz. Bununyerine, onun size direnmesini

kabullenmeyi, ama evet diyene kadarbeklemeyi denersiniz. Diyelim ki, eşinizyatmaya giderken ona, "Lütfen marketegidip süt alır mısın?" diye soruyorsunuz.Cevap olarak, "Çok yorgunum, yatmakistiyorum," diyor. Hemen, "Pekiöyleyse," deyip onu kurtarmak yerine,hiçbir şey söylemezsiniz. Orada durupsizin isteğinize karşı geldiği gerçeğinikabullenirsiniz. Onun direnişine aynışekilde karşılık vermezseniz, evet demeşansı çok daha yüksek olacaktır. Kabulettirici isteme sanatı, talebinizibelirttikten sonra sessizce beklemektir.Siz istedikten sonra onun homurdanıpsöylenmesini bekleyin. Bir erkek o aniçin dikkatini bir şeye ne kadaryoğunlaştırmışa o kadar

homurdanacaktır. Aslındahomurdanmalarının yardım etmeyiistememesiyle hiçbir ilgisi yoktur; buyalnızca kendisinden istekte bulunulduğusırada ne kadar meşgul olduğunun birgöstergesidir. Kadınlar genellikleerkeklerin homurdanmalarını yanlışyorumlarlar. Kadın, onun arzusunuyerine getirmeye istekli olmadığınıdüşünür. Oysa gerçek bu değildir. Erkekkadının arzusunu düşünmüyor olsa, sakin

— 266 —

bir şekilde, "Hayır," diyecektir.Homurdanması iyiye işarettir; sizinisteklerinizle kendi gereksinmelerinikarşılaştırdığını gösterir.

Erkeğin homurdanması iyiye işarettir;sizin isteklerinizle kendigereksinmelerini karşılaştırdığını

gösterir.

Dikkatini ilgilendiği şeyden sizinisteğinize çevirirken bir iç direnişyaşayacaktır. Tıpkı menteşeleripaslanmış bir kapının açılması gibi,erkek alışılmadık sesler çıkaracaktır.Onun homurtularına aldırış

etmezseniz çabucak sona erer. Çoğuzaman erkek homurdandığında talebinizeevet deme sürecindedir. Genelliklekadınlar bu tepkiyi yanlış anladıklarıiçin ya eşlerinden yardım istemektenkaçınır ya da onun tepkisini üzerlerine

alınıp karşılık olarak eşlerinireddederler.

Yukarda verdiğimiz örnekte, eşinizyatmaya giderken ondan marketten sütalmasını istediğinizde, homurdanacaktır.Canı sıkkın bir bakışla, "Yorgunum,"diyecektir. "Yatmak istiyorum." Eğeronun bu tepkisini reddedilmek olarakalırsanız, ona, "Ben yemeği hazırladım,bulaşıkları yıkadım, çocukları

yatırdım, sense yalnızca bu koltuktaoturup kaldın! Fazla bir şeyistemiyorum, ama en azından şu an içinyardım edebilirsin. Çok yorgunum.Burada her şeyi ben yapıyorum,"şeklinde bir yanıt verebilirsiniz.Tartışma başlar. Öte yandan,

homurtuların onun evet demeyehazırlanma belirtisi olduğunu bilirseniz,yanıtınız susmak olacaktır. Sessizliğiniz,onun içinden gerindiğine ve evet demeküzere olduğuna güveninizi gösterir.

Gerinmek erkeğin sizin taleplerinizegösterdiği direnişi anlamanın biryoludur. Siz daha fazla istediğinizde,onun biraz gerinmesi gerekecektir. Eğerformunda değilse bunu yapamaz. Bunedenle bir erkeği 1. ve 2. aşamalardangeçirerek 3. aşamaya hazırlamanızgerekir. Dahası, insanın sabahları

gerinmesinin çok daha güç olduğunubilirsiniz. Günün ileri saatlerinde çokdaha fazla ve kolaylıkla gerinmek

mümkün olur. Erkek homurdandığında,onun sabah gerinmekte olduğunu far-zedin. Bunu bitirdikten sonra kendini çokiyi hissedecektir. Yalnızca önce birazhomurdanması gerekir.

— 267

BİR ERKEĞİ EVET DEMEYEPROGRAMLAMAK

Bu sürecin ilk kez, tam yatmaya giderkeneşim benden süt almamı istediğindefarkına vardım. Yüksek seslehomurdandıgımı hatırlıyorum. Eşimbenimle tartışmak yerine yalnızcadinledi ve eninde sonunda söylediğiniyapmamı bekledi. Sonunda evdençıkarken birkaç kapıyı vurdum, arabama

bindim ve markete gittim. Sonra hererkeğin başına gelen, kadınların ruhununbile duymadığı bir şey oldu. Yenihedefim olan süte yaklaşırken,homurdanmalarım bitti. Eşime olansevgimi ve ona yardımcı olma isteğimihissetmeye başladım. Kendimi birkahraman gibi gördüm. İnanın bana, buduygu çok hoşuma gitti. Marketegirdiğimde sütü alıyor olmaktan çokmutluydum. Şişeyi elime aldığımda yenihedefime ulaşmıştım. Başarı her zamanerkeklerin kendilerini iyi hissetmelerinisağlar. Büyük bir neşeyle şişeyi sağelime aldım ve sanki, "Hey, bana bakın.Eşime süt alıyorum. Ben o büyük,cömert adamlardan biriyim. Ne erkek!"der gibi bir bakışla, gururla etrafıma

bakındım. Sütü alıp döndüğümde eşimbeni gördüğüne çok memnun oldu. Benisıkıca kucaklayıp, "Çok teşekkür ederim.Giyinmek zorunda kalmadığım için okadar memnunum ki," dedi. Eğer banaaldırış etmeseydi, herhalde ona çokiçerlerdim. Bir dahaki sefere benden sütalmamı istediğinde büyük olasılıkladaha da fazla homur-danırdım. Ama benigörmezlikten gelmedi; aksine büyüksevgi gösterdi.

Kendi tepkimi gözlemleyip, ne kadarharika bir eşim var, diye düşündüm. Onabu kadar direnip homurdandıktan sonrabile hâlâ beni takdir ediyor. Bir dahakisefere benden süt almamı istediğindedaha az homurdandım. Döndüğümde

yine beni takdir etti. Üçüncü seferindeben otomatik olarak,

"Tabii," dedim. Bir hafta sonra, yineevde süt kalmadığını farkettim. Gidipalmayı önerdim, ama eşim marketekendisinin gideceğini söyledi.Düşkırıklığına uğradığımı farkettiğimdeşaşırdım! Sütü ben almak istiyordum.Onun sevgisi beni evet demeyeprogramlamıştı. Bugün bile eşim nezaman benden gidip süt almamı istese,içimden bir ses büyük bir sevinçle evetder. Ben bu iç değişimi bizzat yaşadım.Eşimin homurdanmalarımı kabullenmesive döndü. — 268 —

ğümde beni takdir etmesidireroşjmHjeçtfdt O günden beri, onun

taleplerine yanıt vermem çok daha kolayoldu.

ANLAM YÜKLÜ SESSİZLİK

Kabul ettirici istemenin en önemliöğelerinden biri de, yardım istediktensonra susmaktır. Eşinizin direnişiniyaşamasına izin verin. Homurdanmasınıtenkit etmemeye özen gösterin. Sizsuskun kaldığınız sürece, onun yardımınısağlama olasılığınız vardır. Eğersessizliği bozarsanız, gücünüzükaybedersiniz. Kadınlar ellerindeolmadan sessizliği bozup aşağıdakilerebenzer sözlerle güçlerini yitirirler:

* "Oh, unut gitsin."

* "Hayır demene inanamıyorum. Bensenin için bu kadar çok şey

yapıyorum."

* "Senden fazla bir şey istemiyorum."

* "Yalnızca on beş dakikanı alır."

* "Düşkırıklığına uğradım. Bu benigerçekten incitti."

* "Yani bunu benim içinyapmayacaksın."

* "Neden yapamazmışsın?"

İşte buna benzer sözler.. Ne demekistediğimi anlıyorsunuz. Erkek

homurdandığında kadın içgüdüsel olarakkendini savunmaya kalkar ve sessizliğinibozar. İsteğini yerine getirmesi için eşiniikna etme çabası içinde tartışmayabaşlar. Eşi bunu yapsa da yapmasa da,bir dahaki sefere kendisinden yardımistendiğinde daha fazla direnecektir.

Kabul ettirici istemenin en önemliöğelerinden biri de, yardım istediktensonra susmaktır Eşinize isteğinizi yerinegetirme şansı vermek için, ne istediğinizisöyleyin ve susun. Bırakın homurdanıpsöylensin. Siz yalnızca dinleyin. Enindesonunda evet diyecektir. İlerde bunualeyhinize koz olarak kullanacağınıdüşünme hatasına da düşmeyin. Siz onaısrar etmedikçe ya da tartışmaya

girmedikçe bunu aleyhinizekullanmayacaktır. Ho___ORQ___

C\J*3

murdana homurdana gitse bile, eğer herikiniz de istenen işi yapıp yapmamanınonu kendi seçimi olduğunu düşünürseniz,bu konuyu kapatacaktır.

Bununla birlikte zaman zaman evetdemeyebilir. Ya da size bazı sorularsorarak kurtulmak isteyebilir. Dikkatliolun. Sizin sessiz kaldığınız süre içindeşöyte sorular sorabilir:

* "Sen neden yapamıyorsun?"

* "Gerçekten zamanım yok. Sen yapar

miydin?"

* "Ben meşgulüm, hiç zamanım yok.Senin ne işin var?".

Bazen bunlar yalnızca laf olsun diyesorulmuş sorulardır. Siz yine sessizkalabilirsiniz. Onun gerçekten bir yanıtbeklediğinden emin olmadan ağzınızıaçmayın. Eğer bir yanıt isterse verin,ama çok kısa kesin ve sonra isteğiniziyeniden belirtin. Kabul ettirici isteme,elinden gelirse sizi destekleyeceğineinanarak ve güvenerek istemektir. Eğersize sorular sorar ya da hayır derse, kısabir yanıtla sizin ihtiyacınızın da en azonunki kadar büyük olduğunu hissettirin.Sonra bir daha isteyin. Aşağıda bazıörnekler bulacaksınız:

Erkek Kadının İsteğine Karşı Direnmekİçin Ne Der______

"Hiç zamanım yok. Sen yapamaz mısın?"

"Hayır, bunu yapmak istemiyorum."

"Ben meşgulüm. Senin ne işin var?"

"Hayır, canım istemiyor."

Kadın Kabul Ettirici İsteme YöntemineGöre Nasıl KarşılıkVerir______________________

"Ben de sıkışığım. Lütfen

sen yapar mısın?" Sonra yine

susar.

"Çok makbule geçerdi. Lütfen

bunu benim için yapar mısın?"

Sonra yine susar.

"Ben de meşgulüm. Lütfen

sen yapar mısın?" Sonra yine

susar.

"Benim de canım istemiyor. Lütfen

sen yapar mısın?" Sonra yine

susar.

270 —

Kadının erkeği ikna etmeyeçalışmadığına; yalnızca onun direnişinekarşılık verdiğine dikkatinizi çekerim.Eğer eşiniz yorgunsa, sizin daha dayorgun olduğunuzu, bu yüzden sizeyardım etmesi gerektiğini kanıtlamayaçalışmayın. Ya da eğer eşiniz çokmeşgul olduğunu düşünüyorsa, onu sizindaha da meşgul olduğunuza ikna etmeyekalkışmayın. Ona istediğinizi nedenyapması gerektiği konusunda gerekçegöstermekten kaçının. Eğer bu seferüstelemezseniz, ne kadar sevecendavrandığınızı hatırlayıp bir dahakisefere size yardıma daha fazla istekliolacağından emin olun.

Siz ilerledikçe, eşinizin yardımınıistemede ve almada daha büyükbaşarılar kazanacaksınız. Eğer üçüncü

aşamadaki anlam dolu sessizliğegelmişseniz, bir yandan birinci ve ikinciaşamaları uygulamayı

sürdürmek de gereklidir. Küçük şeyleridoğru biçimde istemeye devam etmeninyanısıra onun reddetmesini de olgunluklakarşılamak önemlidir.

ERKEKLERNEDEN BUKADARDUYARLIDIRKendi kendinize erkeklerin nedenkendilerinden yardım istenmesikonusunda bu kadar duyarlı olduklarını

soruyor olabilirsiniz. Bunun nedenierkeklerin tembel olmaları değil, kabuledilmeye çok ihtiyaç

duymalarıdır. Kendisinden daha

fazlasının istenmesi, ona olduğu gibikabul edilmediği mesajını verebilir.Tıpkı bir kadının duygularınıpaylaşırken dinlenip anlaşılmaya dahaduyarlı olması gibi, erkek de olduğu gibikabul edilmeye daha duyarlıdır. Onugeliştirme yolunda herhangi bir çaba,erkeğe sanki yeterince iyi değilmiş deonu değiştirmeye çalı-şıyormuşsunuzgibi bir izlenim verebilir. Marslılarınilkesi "Bozulmadan onarmayaçalışma"dır. Erkek kadının daha fazlaistediğini ve kendisini değiştirmeyeçalıştığını hissettiğinde, eşinin onunbozulduğunu düşündüğünü sanır vedoğal olarak olduğu gibi sevilmediğineinanır.

Yardım isteme sanatını öğrenmekleilişkileriniz giderek zenginleşecektir,ihtiyacınız olan sevgi ve desteği dahafazla elde ettikçe eşiniz

__071__

de doğal olarak daha mutlu olacaktır.Erkekler en çok sevdikleri insanlarıtatmin ettiklerine inandıklarında mutluolurlar. Doğru biçimde yardım istemeyiöğrenerek yalnızca erkeğinizin dahafazla sevildiğini düşünmesinisağlamakla kalmayacak; bîr yandan daihtiyaç duyup hak ettiğiniz sevgiyigöreceksiniz. Bir sonraki bölümde aşkınbüyüsünü canlı tutmanın sırrını elealacağız. 272 —

On Üçüncü Bölüm AŞKINBÜYÜSÜNÜ CANLI TUTMAK

Sevgi ilişkilerindeki çelişkilerden birtanesi şudur: İşler iyi gidiyor vesevildiğimizi hissediyorken, birdenbireduygusal açıdan eşimizdenuzaklaştığımızı veya ona sevgiden uzakyollarla tepki gösterdiğimizi görürüz.Belki de şu örneklerden bazılarınauyuyor olabilirsiniz: 1. Eşinizi çokseviyorsunuzdur, sonra, ertesi sabahuyandığınızda bir de bakarsınız ki, onaiçerliyor veya kızıyorsunuz.

2. Sevgi dolu ve sabırlısınız, her şeyikabulleniyorsunuz. Derken birdenbire,ertesi gün, pek çok şey ister olursunuzveya hoşnut değil-sinizdir.

3. Eşinizi sevmemeyi aklınızın ucundanbile geçirmezken, ertesi gün aranızda birtartışma çıkar ve ansızın boşanmayıdüşünmeye başlarsınız.

4. Eşiniz size sevgisini gösteren bir şeyyapar, ama siz, sizi önemsemediğizamanları düşünüp ona kızarsınız.

5. Eşinizi seviyorsunuzdur, derkenbirdenbire onun yanında hiçbir şeyhissetmemeye başlarsınız. 6. Eşinizlemutlusunuzdur, sonra ansızın, ilişkinizeolan güveninizi yitirir veya istediğinizielde edemeyecekmişsiniz gibi birduyguya kapılırsınız.

7. Kendinize güveniyor ve eşinizin sizi

sevdiğine yürekten inanı-yorken ansızınumutsuzluk ve çaresizliğe kapılırsınız.

— 273 —

R/18

8. Sevginizi çekinmeden açığa vururkenbirden kendinize saklamaya, eşiniziyargılamaya, eleştirmeye, ona kızmayaveya onu denetlemeye başlarsınız.

9. Eşinizi çekici bulmaktasınız, sonra birgün size bağlılığını dile getirinceçekiciliğini kaybeder veya sizbaşkalarını daha çekici bulursunuz.

10. Eşinizle sevişmek istersiniz, ama oistediği zaman, siz istemez olursunuz.

11. Halinizden ve yaşamınızdanhoşnutken birdenbire kendinizi değersiz,terkedilmiş ve yetersiz bulursunuz.

12. Olağanüstü bir gün vardır önünüzdeve eşinizi görmeye can atıyorsunuzdur;ama onu gördüğünüzde, söylediği bir şeyyüzünden, düşkırıklığına uğramış,itilmiş, bıkkın veya duygusal anlamdaondan uzaklaşmış bulursunuz kendinizi.

Belki siz de eşinizin bu değişikliklereuğradığını gözlemlemişsinizdir. Bir andurup yukarıdaki listeyi tekrar gözdengeçirin ve eşinizin hak ettiğiniz sevgiyisize verme yeteneğini birdenbire nasılyitirebilece-ğini düşünün. Herhalde sizde onun kimi zaman böyle ani değişimlergösterdiğine tanık olmuşsunuzdur. Bir

gün birbirine delice tutkun olan ikikişinin, hemen ertesi gün birbirindennefret etmesi veya kavgaya tutuşması peksık rastlanan bir durumdur.

Bu ani değişimler akıl karıştırır, amaolağan şeylerdir. Nedenlerinianlamazsak, aklımızı kaçıracak gibi olurveya aşkımızın ölmüş olduğu gibi yanlışbir sonuca varırız. Neyse ki bunun biraçıklaması vardır. Aşk çözümlenmemişduygularımızı su yüzüne çıkarır. Bir günsevildiğimizi hissederiz, ertesi gün,ansızın aşka güvenmekten korkarız.Güven duyma ve eşimizin sevgisinibenimseme durumuyla karşı karşıyakaldığımızda, geçmişte reddedilmişolmanın acı veren anıları su yüzüne

çıkmaya başlar. Ne zaman kendimizeolan sevgimiz artsa veya başkalarıtarafından sevilsek, bastırılmış duygularyüzeye çıkma ve geçici bir süre içinsevgi dolu bilincimize gölge düşürmeeğilimi gösterirler. Onları

iyileştirmemiz, kendimizi onlardankurtarmamız için çıkarlar su yüzüne. Biz

• — 274 —

de ansızın gocunur, kendimizi savunur,eleştirir, gücenir, donuklaşır veyaöfkeleniriz. Geçmişte ifadeedemediğimiz duygular, hissetmegüvencesine kavuştuğumuz zaman,ansızın bilincimizi kaplayıyerirler. Aşkbastırılmış duygularımızı bilinçaltından

çıkarır ve giderek bu çözümlenmemişduygular ilişkimizde kendini göstermeyebaşlar.

Sanki çözümlenmemiş duygularınızbilince çıkıp iyileştirilmek içinsevildiğinizi hissetmeye başlayacağınızzamanı kolluyor gibidir. Hepimiz birdemet çözümlenmemiş duyguyla,geçmişimizin yaralarıyla, sevildiğimizihissettiğimiz zamanın gelmesini pusudabekleyen bu duygularla dolaşır dururuz.Sonra, olduğumuz gibi görünme vedavranma güvencesine kavuştuğumuzuhissettiğimiz anda bu incinmiş

duygularımız artık ortaya çıkabilir.

Eğer bu duygularla gereğince

başedebilirsek, o zaman kendimizi çokdaha iyi hisseder, yaratıcı sevmegücümüzü daha da canlandırırız. Bunakarşılık, geçmişimizi düzeltecek, tedaviedecek yerde eşimizle kavgaya tutuşuponu suçlarsak, yalnızca üzülmüş veyeniden duygularımızı bastırmış oluruz.

'

Bastırılmış Duygular Nasıl YüzeyeÇıkar

Sorun şudur ki; bastırılmış duygular,"Merhaba, ben senin geçmiştekibastırılmış duygularınım," diyerekçıkmazlar ortaya. Eğer çocukluğunuzdankalma terkedilmişlik veya istenmemişlikduygularınız su yüzüne çıkmaya

başlarsa, o zaman eşinizin terkettiği,istemediği duygusuna kapılırsınız.Geçmişin acıları şimdiki zamanayansıtılmış . olur. Normalde pek deönem taşımayacak şeyier çok üzüntüverir. Yıllar boyu üzüntülerimizibastıragelmişizdir, Sonra günün birindeâşık oluruz ve aşk bizde kendimiziaçarak duygularımızın farkına varmamızısağlayacak, yeterince güvende olmaduygusu yaratır. Aşk bizi açınca biz deacılarımızı hissetmeye başlarız.

— 275 —

Çiftler Niçin İyi Zamanlarında KavgaEdebilirler

Geçmiş duygularımız, sadece âşık

olduğumuz zamanlarda değil, gerçektenkendimizi çok iyi, mutlu ve sevgi doluhissettiğimiz zamanlarda da ansızınyüzeye çıkıverir. Örneğin çiftler, yenibir eve taşındıkları, evlerini yenidendöşedikleri, bir mezuniyet törenine, dinitörene, düğüne katıldıkları, armağanlaraldıkları, tatile veya araba gezintisineçıktıkları, bir projeyi tamamladıkları,Noel'i veya Şükran Günü'nü kutladıkları,olumsuz bir alışkanlığı değiştirmeyekarar verdikleri, yeni bir otomobil satınaldıkları, olumlu bir iş değişikliğigerçekleştirdikleri, piyangodakazandıkları, çok para harcamaya kararverdikleri veya çok iyi seviştiklerizaman kavga edebilirler.

Tüm bu özel olaylar sırasında, eşlerinbiri ya da her ikisi, ansızınaçıklanamayacak bir sıkıntı veya tepkigösterebilir; bu sıkıntı, olaydan hemenönce, olay sırasında ya da hemenardından duyulabilir. Yukarıdaki özelolaylar listesini gözden geçirip annebabalarınızın bu olaylar sırasında neleryapmış olabileceklerini düşünmek veilişkilerinizde sizin bu olayları nasılkarşıladığınızı düşünmek, pek çok şeyikavramanıza yardımcı olabilir.

90/10 İLKESİ

Geçmişteki çözümlenmemiş duygularınzaman zaman nasıl yüzeye çıktığınıanlayınca, eşlerimize de neden bu kadarçabuk gücenebil-diğimizi anlamamız

kolaylaşır. Üzüntü duyduğumuzda, bununyaklaşık yüzde 9O'ı geçmişimizleilgilidir ve bizi üzdüğünü sandığımızşeyle uzak yakın ilintisi yoktur. Geneldeüzüntümüzün sadece yüzde 10 ka-darlıkbir oranı, yaşadığımız deneyimlebağlantılıdır. Bir örnek alalım. Eğereşimiz bizi eleştirir gibi bir tavırtakınıyorsa, bu bizi biraz üzebilir. Amaerişkin olduğumuz için, onun gerçekteeleştirme amacını taşımadığınıanlayabilir veya belki kötü bir güngeçirmiş olabileceğini düşünürüz. Buanlayış, onun eleştirisinin fazlasıylaüzücü gelmesini önler. Kişisel bir sorunyapmayız bunu, üzerimize alınmayız.Gelgelelim bir başka gün, benzer bireleştiri çok üzücü

olabilir. İşte o

— 276 —

gün, geçmişten kalma kırgınlık veüzüntülerimiz su yüzüne çıkmaküzeredir. Bunun sonucu olarak da,eşimizin eleştirisine karşı çok daha zayıfbir durumdayızdır. Bizi çok üzer, çünküçocukken de böyle ağır şekildeeliştirilmişizdir. Eşimizin eleştirisinindaha çok üzmesinin nedeni, aynızamanda geçmişteki üzüntümüzü de bizehatırlatması olmuştur.

Çocukken masum olduğumuzu ve annebabamızın olumsuzluğunun onlarınsorunu olduğunu anlayamazdık.Çocuklukta tüm eleştirileri,

istenmezlikleri ve kusuru kişisel olaraküzerimize alırız. Çocukluğun buçözümlenmemiş duyguları yüzeyeçıkıyorken, eşimizin sözlerini de kolaycaeleştiri, istenmeme, kusur bulma olarakyorumlarız. Böyle zamanlarda erişkingibi tartışmak zordur. Her şey yanlışanlaşılır. Eşimiz bizi eleştirir gibigöründüğünde, tepkimizin yüzde 10'uonun bizim üzerimizdeki etkisiyle, yüzde9O'ı

ise geçmişimizle bağlantılıdır.

Birinin biraz kolunuzu dürttüğünü veyahafifçe size çarptığını düşünün. Fazlaacıtmaz bunlar. Şimdi de açık biryaranız ya da ağrıyan bir yerinizolduğunu varsayın. Bu durumdayken biri

size çarptığında veya dürttüğünde çokdaha fazla canınız yanar. Bunun gibi,eğer çözümlenmemiş duygular yüzeyeçıkıyorsa, bizler de dürtülere,çarpmalara karşı aşırı duyarlı oluruzdemektir,

Bir ilişkinin başlangıcında bu kadarduyarlı olmayabiliriz. Geçmiştekiduygularımızın su yüzüne çıkması

zaman alır. Ama çıktıklarında biz deeşimize farklı tepkiler gösteririz.İlişkilerimizin çoğunda, geçmiştekiçözümlenmemiş duygularımız yüzeyeçıkıyor olmasaydı, şimdi bize üzücü verahatsız edici gelenlerin yüzde 9O'ı biziböyle etkilemezdi.

Birbirimizi Nasıl Destekleyebiliriz

Bir erkeğin geçmişi yüzeye çıktığında,genel olarak mağarasının yolunu tutar.Böyle zamanlarda aşırı

duyarlıdır ve kabul görmeye çok ihtiyaçduyar. Bir kadının geçmişinin yüzeyeçıktığı zaman, özbeğenisinin çöktüğüzamandır. Duygularının kuyusuna iner vesevecen, sevgi dolu bir yaklaşımagereksinme duyar. Bunu kavramak,duygularınız yüzeye çıktığında onlarıdenetim altına almanıza yardımcı olur.

— 277 —

Eşinize alındıysanız, onunlayüzleşmeden önce duygularınızrbir

kâğıda yazın. Aşk Mektupları yazmasürecinde olumsuzluğunuz kendiliğindenortaya dökülecek ve geçmişacılarınızdan kurtulacaksınız. AşkMektupları, olanca dikkatinizi şimdikizamanda toplamaya yardımcı olur;böylece siz de eşinizin ilgisine dahagüvenli, kabul eden, anlayışlı vebağışlayan bir tutumla karşılıkverebilirsiniz. 90/10 ilkesini anlamak,eşiniz size şiddetle tepki gösterdiğizaman da yardımcı olur. Onun geçmiştenetkilendiğini bilmek, sizi daha anlayışlı,daha destek verici kılar.

"Geçmişi" yüzeye çıkar gibigöründüğünde eşinize aşırı tepkigösterdiğini asla söylemeyin. Bu onu

daha da üzmekten öte bir işe yaramaz.Birinin yarasının en acıyan yerinebastığınızda onun aşırı tepki verdiğinisöyleyemezsiniz. Geçmişin duygularınınnasıl su yüzüne çıktığını anlamak,eşimizin neden böyle tepki gösterdiğinidaha büyük bir anlayışla karşılamamızısağlar. Bu da iyileştirme sürecinin birparçasıdır. Ona sakinleşip kendinitoparlaması için biraz zaman tanıyın.Eğer duygularını dinlemek size çok zorgeliyorsa, onu bu kadar rahatsız edenşeyin ne olduğunu konuşmadan önce sizebir Aşk Mektubu yazması içinyüreklendirin onu.

İyileştirici Bir Mektup

Geçmişinizin şimdiki tepkilerinizi nasıl

etkilediğini anlamak, duygularınızıiyileştirmeye yardımcı olur. Eğer eşinizsizi üzdüyse ona bir Aşk Mektubu yazınve yazarken de bunun geçmişinizle nasılbir bağlantısı olduğunu sorun kendinize.Yazarken anılarınızın canlandığınıgörebilir ve gerçekte anne veyababanızın sizi üzmüş olduğunuanlayabilirsiniz. Bu noktada yazmayısürdürün, ama şimdi mektubunuzda anneya da babanıza seslenin. Sonra da sevgidolu bir Yanıt Mektubu yazın. Bumektubu eşinize de okuyun. Mektubunuzudinlemekten hoşlanacaktır.

Eşiniz geçmişten gelen acının yüzde90'ının sorumluluğunu yüklendiği zamançok rahat edersiniz. Geçmişimize böyle

bir anlayışla yaklaşmazsak, eşimizisuçlarız veya en azından o suçlandığınısanır. 278

Eğer eşinizin duygularınızâT<aTşTdahaduyarlı olmasını istiyorsanız,geçmişinizdeki üzücü duygulan bırakın oda tatsın. O zaman sizin duyarlıolduğunuz noktaları anlayabilir. AşkMektupları bunun için bulunmaz birfırsattır.

HİÇBİR ZAMAN SANDIĞINIZNEDENDEN DEĞİLDİRÜZÜNTÜNÜZ

Aşk Mektupları yazmaya veduygularınızı araştırmaya alıştıkça,genel olarak ilk bakışta sandığınızdan

başka nedenlere üzüldüğünüzü anlamayabaşlarsınız. Derinde yatan nedenlerianlayıp hissettikçe de olumsuzluksilinmeye yüz tutar. Nasıl ansızınolumsuz duyguların pençesinedüşebiliyorsak, yine öyle birdenbirekurtulabiliriz onlardan. İşte size birkaçörnek:

1. Bir sabah Jim uyandığında eşi sinirinedokunuyordu. Kadının her yaptığı onabatıyordu. Eşine bir Aşk Mektubuyazarken anladı ki, aslında kendisiniböylesine sıkı bir denetim altında tuttuğuiçin annesine kızmaktaydı. AşkMektubunu yazarken bu duygular yüzeyeçıkıyordu. Böylece annesine kısa birAşk Mektubu yazdı. Bu mektubu yazmak

için geriye, denetim altında tutulduğugünlere döndüğünü hayal etti. Mektububitirdikten sonra birdenbire eşinekızgınlığı geçmişti.

2. Aylarca aşkı sürdükten sonra Usabirdenbire eşini eleştirmeye başladı. BirAşk Mektubu yazarken anladı ki,gerçekte onun için yeterince iyiolmamaktan ve onun kendisiyle artıkilgilenmemesinden korkmaktadır.Derinde yatan korkularını anladıkçasevgisi de yeniden canlanmaya başladı.3. Birlikte romantik bir akşamgeçirdikten sonra, Bili ile Jean ertesigün yaman bir kavgaya tutuştular. Kavga,bir şeyi yapmayı unuttuğu için Jean'inkocasına biraz söylenmesiyle başladı.

Her zamanki anlayışlı tutumunugöstermek yerine Bili de ansızınboşanmayı isteyecek gibi oldu. Dahasonra bir Aşk Mektubu yazarken anladıki, gerçekte terkedilmekten korkmuştu.Çocukken annesiyle babası kavga ettikle— 279 —

rinde neler hissettiğini anımsadı. Onlarabir mektup yazdı ve birden karısına olansevgisi canlandı. 4. Susan'ın kocasıTom, önemli bir işi zamanındayetiştirmeye çalışıyordu. Eve geldiğindeSusan son derece öfkeli ve kırgındı.Susan mantıklı yanıyla kocasının içindebulunduğu gerilimi anlıyordu amaduygusal olarak yine de öfkeliydi.Kocasına bir Aşk Mektubu yazarken

anladı ki, gerçekte onu hırçın annesiyleyalnız bıraktığı için babasınakızıyormuş. Çocukken kendini güçsüz,terkedilmiş hissederdi ve şimdi buduygular iyileştirilmek üzere yüzeyeçıkıyordu. Babasına bir Aşk Mektubuyazdı ve birdenbire Tom'a olan öfkesigeçiverdi.

5. Rachel, Phil'le ilgileniyordu, tâ ki,Phil onu sevdiğini ve onunla yaşamınıbirleştirmek istediğini açıklayıncayadek. Ertesi gün Rachel birdendeğişiverdi. Bir sürü kuşkularakapılmaya başladığı gibi, tutkusu da yokoldu. Phil'e bir Aşk Mektubu yazarkenanladı ki, asıl kızdığı babasıydı;annesine karşı

böylesine ilgisiz davrandığı ve onuincittiği için babasına kızıyordu.Babasına bir Aşk Mektubu yazıpolumsuz duygularını açığa vurduktansonra Phil'e yine ilgi duymaya başladı.Aşk Mektubu yazma alışkanlığıedindiğinizde, her zaman geçmişanılarınız ve duygularınız gerigelmeyebilir. Ama içinizi döküpduygularınızda daha da derine indikçe,gerçekten üzüldüğünüz zaman, geç-mişinizdeki bir şeylerin de bunda payıolduğunu daha iyi anlayacaksınız.GECİKMİŞ TEPKİSEL YANIT

Aşk nasıl geçmişteki çözümlenmemişduygularımızı yüzeye çıkarıyorsa,istediğinizi elde etmek de çıkarır. Bunu

ilk öğrendiğim zamanı anımsıyorum.Yıllar önce eşimle cinsel ilişkidebulunmak istemiştim ama onun canıistemiyordu. Mantığımla bunu kabulettim. Ertesi gün tekrar aynı konuyadeğindim ama yine ilgilenmedi. Buböyle her gün sürdü gitti. İki haftanınsonunda içerlemeye başlamıştım. Amayaşamımın o döneminde duygularımıkarşımdakine nasıl aktaracağımıbilmiyordum. Duygularım ve kızgınlığımkonusunda konuşacağıma her şey

280yolundaymış gibi davranmayısürdürdüm. Olumsuz duygularımı örtbasederek sevecen olmaya çalışıyordum. İkihafta boyunca öfkem kabardı durdu.

Onu memnun etmek, mutlu kılmak için

bildiğim her şeyi yaptım ama için içinbeni geri çevirmesine kızıyordum, ikihaftanın sonunda gidip ona güzel birgecelik satın alıp o akşam ona verdim.Kutuyu açtı

ve sürprizime pek sevindi, mutlu oldu.Giyip denemesini önerdim. Canınınistemediğini söyledi. İşte bu noktada pesettim. Artık cinsel ilişkiyi unuttum.Kendimi işime vererek seks isteğimdenvazgeçtim. Aklım-ca öfke duygumubastırmakla işleri yoluna koymuşoluyordum.

Bununla birlikte, iki hafta kadar sonrabir gün işimden eve geldiğimde,romantik bir akşam yemeği hazırlamış ve

iki hafta önce ona satın aldığım geceliğigiymiş olduğunu gördüm. Işıklarhafifletilmişti ve güzel bir müzikçalıyordu. Tepkimi hayal edebilirsiniz.Birdenbire içimde bir öfke dalgasıkabardı. Dört haftadır neler çekiyorsun,diye geçirdim içimden. Geçen dört haftaboyunca bastırdığım tüm kırgınlıklarbirdenbire yüzeye çıkıyordu. Ona buduygularımı açtıktan sonra anladım ki,istediğimi bana vermeye razı oluşu, eskiöfkemin açığa vurulmasına neden olmuş.

Çiftler Ansızın Kızgınlık Duyduklarında

Bu süreci başka pek çok durumdagörmeye başladım. Danışmanlıkmesleğimde de bu olguyu gözlemledim.Eşlerden biri sonunda iyiye doğru bir

değişikliğe rıza gösterince, öteki kayıtsızve değerbilmez olup çıkıyor.

Bili uzun süredir istediği bir şeyiMary'ye vermeye razı olur olmaz Mary,"Ama artık çok geç!" veya,

"Ee, ne olmuş. ." gibi ters bir tepkigösterecektir.

Kimbilir kaç kez, evlilikleri yirmi yılıaşmış çiftler bana danışmayagelmişlerdir. Çocukları büyüyüp evdenayrılmıştır. Birdenbire kadın boşanmakister. Erkek uyanır ve değişmekistediğinin, yardıma ihtiyaç

duyduğunun bilincine varır, Değişmeyebaşlayıp karısına yirmi yıldır

isteyegeldiği sevgiyi verdikçe, bu kezkadın soğuk bir öfkeyle tepki

— 281

gösterir. Sanki yirmi yıl kendi nasılçekmişse, şimdi de aynı şekildekocasının acı çekmesini istiyor gibidir.Neyse ki böyle olmaz. İkisi deduygularını paylaşmayı sürdürdükçe veerkek karısının nasıl ihmal edildiğinidinleyip anladıkça, kadın da yavaş yavaşkocasının değişmesini benimsemeyebaşlar. Bu, ters yönde de olabilir; erkekayrılmak ister ve kadın değişmektenyana görünür, ama koca karşı koyar.Gerçekleşen Beklentiler Bunalımı

Gecikmiş tepkilerin bir başka örneği de

toplumsal düzeyde görülür.Toplumbilimde buna gerçekleşenbeklentiler bunalımı adı verilir. Altmışlıyıllarda, Johnson yönetimi sırasında ilkkez olarak azınlıklara, o zamana dek hiçverilmemiş ölçüde haklar tanındı. Bununsonucunda .da öfke patlamaları,ayaklanmalar ve şiddet olayları görüldü.Tüm bastırılagelmiş ırkçı duygularansızın dizginleri koparmış gibiydi.Azınlıklar daha çok destek bulduklarınıhissedince, öfke ve haksızlığa uğramışlıkduygularının kabardığına tanık oldular.Geçmişin çözümlenmemiş duyguları suyüzüne çıkmaya başladı. Günümüzdebuna benzer bir tepki, sömürgeyönetimlerinden kurtulup sonundaözgürlüğünü kazanan halkların yaşadığı

ülkelerde görülmektedir.

NEDEN SAĞLIKLI İNSANLAR DADANIŞMA GEREĞİ DUYABİLİRLER

İlişkilerinizde daha içlidışlı oldukçasevgi de artar. Bunun bir sonucu olarak,iyileştirilmesi gereken korku ve utançgibi daha derin, daha acı verici duygularyüzeye çıkar. Genellikle bu duygularlanasıl başedeceğimizi bilmediğimiz için,ne yapacağımızı şaşırır kalırız.

Bunları iyileştirmek, acısını gidermekiçin birileriyle paylaşmamız gerekir;ama hissettiklerimizi açığa vurmaktanöylesine korkar ya da utanırız ki. . Böylezamanlarda çöküntüye uğrayabiliriz,kaygılı

olabiliriz, canımız sıkılabilir,içerleyebiliriz ya da görünürde hiçbirneden yokken kendimizi tükenmiş

hissedebiliriz. Tüm bunlar"içimizdekiler"in yüzeye çıkarkenengellenmesinin belirtileridir.

— 282 —

İçgüdüsel olarak ya aşktan kaçmak,uzaklaşmak ya da bağlılıklarınızıartırmak istersiniz. İşte bu,duygularınızın üzerine eğilmeninzamanıdır, onlardan kaçmanın değil.Derindeki duygular yüzeye çıktığında birterapistten yardım isterseniz pek akıllıcabir iş yapmış olursunuz. Derindenyüzeye çıkan duygularımızı eşimize

yansıtırız. Eğer duygularımızı annebabamıza veya geçmişteki eşimizeanlatacak kadar kendimizi güvendehîssetmemişsek, şimdiki eşimizinyanında duygularımızla bağlantıkuramayız. Bu noktada, eşiniz ne denliyardımcı olursa olsun, onunlabirlikteyken kendinizi güvendehissetmeyeceksî-nizdir. Duygularınızengellenecektir. Bu çelişkidir. Eşinizinyanında kendinizi güvende hissettiğiniz

için, en derin korkuların yüzeye çıkmaşansı vardır. Ama yüzeye

çıktıkları zaman da korkmaya başlar vehissettiklerinizi eşinizle

paylaşamazsınız. Hatta korkunuz sizi

uyuşturabilir. Böyle

olduğunda da yüzeye çıkmakta olanduygularınız tıkanır.

Böyle zamanlarda bir danışman veyaterapistin büyük yardımı olabilir.Korkularınızı yansıtmadığımız biriylebirlikteyken, yüzeye çıkan duygularıinceleyebilirsiniz. Ama sadece eşinizlebirlikteyseniz, kendinizi uyuşmuş gibihissedebilirsiniz. İşte bunun içindir ki,çok sevecen ilişkiler içindeyken bileinsanlar ister istemez bir terapistinyardımına gerek duyarlar. Destekgruplarında paylaşmanın bu, engellerdenkurtarıcı etkisi de vardır. Yakındantanımadığımız ama yardımcı olanbaşkalarıyla birarada bulunmak, yaralı

duygularımızın paylaşılması için birkapı açmış olur. Çözümlenmemişduygularımız eşimize yansıtıldığında, obize yardım etme gücüne sahip değildir.Elinden gelecek tek şey, yardımistememiz için bize destek vermektir.Geçmişimizin bugünkü ilişkilerimizinasıl etkilemeyi sürdürdüğünü anlamak,bizi aşkın gelgitlerini kabullenmekteözgür kılar. Aşka da, yaraları

iyileştirici gücüne de güven duymayabaşlarız. Aşkın büyüsünü canlı tutmakiçin esnek olmalı ve aşk mevsimlerininsürüp giden değişimlerine ayakuydurmalıyız.

— 283 —

AŞKIN MEVSİMLERİ

Her ilişki bir bahçeye benzer. Eğeryeşerip gelişmesi isteniyorsa, düzenliolarak su verilmelidir. Beklenmedikhava değişiklikleri kadar mevsimleri dedikkate alarak özel bakım göstermelidir.Yeni tohumlar ekilmeli ve yabani otlarayıklanmalıdır. Tıpkı bunun gibi, aşkınbüyüsünü canlı tutmak için de,mevsimlerini anlamalı ve aşkın kendineözgü ihtiyaçlarını doyurmalıyız. Aşkınİlkbaharı

Âşık olmak, ilkbahar gibidir. Sonsuzadek mutlu oiacakmışız gibi bir duyguyakapılırız. Eşimizi sevmemek aklımızınucundan bile geçmez. Bu bir saflıkdönemidir. Aşk ölümsüz gibi görünür.

Her şeyin kusursuz sanıldığı ve tıkır tıkırişlediği büyülü bir dönemdir bu. Eşimiztıpatıp bize uygun görünür. Hiç çabaharcamaksızın, uyum içinde dans ederizve şansımızın yüzümüze gülmesinintadını çıkarırız. Aşkın Yaz Mevsimi

Aşkımızın yaz mevsimi boyuncaeşimizin sandığımız kadar kusursuzolmadığını ve ilişkimiz üzerindeçalışmamız gerektiğini anlarız. Eşimizsadece başka bir gezegenden gelmişolmakla kalmaz, hata yapan, bazıbakımlardan aksayan bir insan olarak dakarşımıza çıkar.

Sürtüşmeler ve düşkırıklıkları belirmeyebaşlar; yabani otların kökünden

sökülmesi ve yakıcı güneş

altında bitkilerin fazladan sulanmasıgerekir. Artık aşkı vermek de,gereksindiğimiz aşkı almak da, o kadarkolay değildir. Her zaman mutlu vesevgi dolu olmadığımızı görüp anlarız.Bizim aşk konusunda düşlediğimiz tablodeğildir bu.

Birçok çift, bu noktaya gelindiğindedüşkırıklığına uğrar. Bir ilişki üzerindeçalışmak istemezler. Hiç de gerçekçiolmayan bir tutumla, hep ilkbaharolmasını beklerler. Eşlerini suçlarlar vepes ederler. Aşkın her zaman kolayolmadığı, arasıra sıkı bir çalışma vesıcak bir güneş istediği gerçeğinigörmezler. Aşkın yaz mevsiminde, kendi

sevgi ihti284

yacımızı olduğu kadar eşimizinihtiyaçlannHda doyurmamız gerekir.Bunlar kendiliğinden gerçekleşmez.Aşkın Sonbaharı

Yaz mevsimi boyunca bahçemize iyibaktıysak, bu sıkı çalışmanın sonucuolarak hasadımızı alırız. Güz mevsimigelmiştir. Bu, altın bir çağdır, zengin vedoyurucu. Gerek kendimizin, gerekseeşimizin kusurlarını kabullenen veanlayışla karşılayan daha olgun biraşktır yaşadığımız. Bir şükran vepaylaşma zamanıdır bu. Yaz boyu sıkıçalıştığımız için, şimdi dinlenebilir veyarattığımız aşkın tadını çıkarabiliriz.

Aşkın Kış Mevsimi

Sonra hava yeniden değişir ve kışbastırır. Kışın o soğuk, verimsiz aylarıboyunca doğa kendini tümüyle içineçeker, kapanır. Bu bir dinlenme,düşünme ve yenilenme zamanıdır.İlişkilerde de çözümlenmemiş

acılarımızla veya gölge benliğimizleyüzleşme zamanıdır. Kapağımızın açılıpacı dolu duygularımızın ortayadöküldüğü zamandır. Aşk ve doyum içineşimizden çok, kendimize bakmayagereksinme duyduğumuz, kendi kendinegelişim zamanıdır. Yaraların iyileşmesi,acıların dindirilmesi zamanıdır.Erkeklerin mağaralarına çekilipkışladıkları ve kadınların kuyularının

dibine indikleri zamandır bu. Aşkınkaranlık kış mevsimi boyunca kendimizisevdikten ve iyileştirdikten sonra,ilkbahar ister istemez geri gelecektir.Yeniden umut, sevgi duyguları veolanakların bolluğu bizi sevindirir. Kışboyu kendi kendimizi iyileştirdiğimiz veruhumuzu araştırdığımız için, artıkyüreklerimizi açabilecek ve aşkınilkbaharını yaşayabilecek durumagelmişiz-dir.

BAŞARILI İLİŞKİLER

İletişimi geliştirmek ve ilişkilerinizdeistediğinizi elde etmek için buyolgösterici kitabı inceledikten sonra,başarılı ilişkiler kurmaya hazırlık— 285

—

lısınız demektir. Kendiniz hakkındaumutlu olmak için yeterli nedenleresahipsiniz. Aşk mevsimlerine kolaycaayak uyduracak, hava değişimlerine*başarıyla göğüs gereceksiniz. Binlerceçiftin ilişkilerini kökündendeğiştirdiklerine tanık oldum, hattakimilerinin bir gecede. Hafta sonu ilişkiseminerime cumartesi günü gelirler vepazar akşam yemeğinde birbirlerineyeniden sevdalanmışlardır. Bu kitabıokurken edindiğiniz ipuçlarınıuygulayarak ve erkeklerin Mars'tan,kadınların Venüs'ten geldiklerinihatırlayarak, siz de aynı başarıyaulaşacaksınız. Yine de, aşkın mevsimleri

olduğunu unutmamanız için uyarıyorumsizi. İlkbahar kolaydır ama yaz çokçalışma ister. Sonbaharda pek cömert vedoygun hissedebilirsiniz kendinizi,kışınsa bir boşluk duygusunakapılırsınız. Yazı geçirmek içingereksindiğiniz bilgiler ve ilişkinizüzerindeki çalışmanız kolayca unutulur.Sonbaharda duyduğunuz aşk, kışın kolayyitirilir.

Aşkın ilkbaharında, işler zorlaştığı veistediğiniz sevgiyi elde edemediğinizzaman, bu kitapta öğrendiğiniz her şeyiunutuverirsiniz. Bir anda hepsi silinipgitmiştir. Eşinizi suçlamaya başlayıp,isteklerinizi nasıl karşıladığınıunutabilirsiniz. Kışın boşluğu gelip

yerleştiğinde, umutsuzluğakapılabilirsiniz. Suçluluk duygusunakapılabilir, kendinizi sevmeyi ve özengöstermeyi unutabilirsiniz. Kendinizdende, eşinizden de kuşku duyabilirsiniz.Huysuzlaşabilir ve pes etme isteği ağırbasabilir. Tüm bunlar bir çevriminparçalarıdır. Şafaktan önce hep karanlıkolur. ilişkilerimizde başarılı olmak içinaşkın çeşitli mevsimlerini kabullenmekve anlamak zorundayız. Kimi zaman aşkkolayca ve kendiliğinden, su gibi akargider; kimi zaman da çaba gerektirir.Bazen yüreklerimiz doludur, bazen deboşalmıştzdır. Eşimizden her zamansevgi dolu olmasını, hatta sevgi doluolmayı hatırlamasını bilebeklememeliyiz. Kendimize de anlayışlı

olma armağanını vermeli ve sevgi doluolma konusunda tüm öğrenmişolduklarımızı

her zaman hatırlayacağımızıummamalıyız.

Öğrenme süreci sadece dinlemeyi veuygulamayı değil, aynı zamandaunutmayı, sonra yeniden anımsamayıgerektirir. Bu kitap bo— 286 —

yunca annebabalarım2HVstzex>ğreteTrıeyeceğişeyleri öğrenmiş Bulunuyorsunuz. Onlarbilmiyorlardı. Ama şimdi siz bildiğinizegöre, lütfen gerçekçi olunuz. Kendikendinize hata yapmayı sürdürme izniniveriniz. Kazanmış olduğunuz bilgilerin

tümü bir süre için unutulabilir. Eğitimkuramı yeni bir şey öğrenmek için ikiyüz kez işitmemiz ge rektiğini öngörür.Kendimizin de (eşimizin de) bu kitaptakitüm yeni bilgileri akılda tutmamızıbekleyemeyiz. Eşlerimizin attıkları herküçük adıma karşı sabırlı ve anlayışlıolmalıyız. Bu düşünceler üzerindeçalışmak ve onları yaşamınızlabütünleştirmek zaman alır.

Sadece iki yüz kez işitmemiz yetmez,aynı zamanda geçmişte öğrendiklerimiziaklımızdan çıkarmamız gerekir. Bizlerbaşarılı ilişkileri nasıl yürütmekgerektiğini öğrenen saf çocuklar değiliz.Anne babalarımız tarafından, içindeyetiştirildiğimiz kültür ve yaşadığımız

acı deneyimler tarafındanprogramlanmışız. Bu yeni, sevgi doluilişkiler kurma bilgeliğini yaşamımızlabütünleştirmek, zorlu bir çaba gerektirir.Siz bir öncüsünüz. Yeni topraklardailerliyorsunuz. Arasıra yolunuzuyitirmeniz olasıdır, bunu bekleyiniz.Eşinizin yolunu yitirmesi de olasıdır. Buöğretici kitabı, ayak basılmamıştopraklarda yeniden ve yeniden size yolgöstermesi için bir harita olarakkullanınız. Bir daha karşı cinse öfkeduyduğunuzda, erkeklerin Mars'tan, ka-dınlarınsa Venüs'ten geldiklerinihatırlayınız. Bu kitapta okuduğunuzbaşka hiçbir şeyi akılda tutamasanızbile, farklı olmamızın doğalkarşılanması gerektiğini anımsamanız,

daha sevgi dolu bir yaklaşımgeliştirmenize yardımcı olacaktır. Yavaşyavaş yargı ve suçlamalarınızdankurtularak, istediğinizi elde etmekteısrarlı davranarak, ihtiyaç

duyduğunuz ve hak ettiğiniz sevgi doluilişkileri yaratabilirsiniz.

Gelecekten bekleyeceğiniz çok şey var.Dilerim, sevgi ve aydınlık içindegelişiminizi sürdürürsünüz.Yaşamınızda bir fark yaratmama izinverdiğiniz için size teşekkür ederim.

www.iskenderiyekutuphanesi.com

-son-

ff

şte bütün dünyada şok yaratan dev yapıt.130 haftadan beri bestseller listelerinde1 numaradan inmiyor. .

fl»

m

[AH

Kgdınlar Venüs'ten

Kadınların ve erkeklerin birbirleriyle -A/tin uKA/

olan ilişkilerine farklı yaklaşımlarınısergiliyor.

John Gray, kişilerin "Aşk Mektupları"tekniğiyle

duygularını daha kolay ve dürüstçeaçıklayabileceklerini

öne sürüyor.

Erkekler Mars'tan, Kadtnlar Venüs'tenkarşı cinsle

iletişiminizi geliştirecek veilişkilerinizden elde etmek

istediklerinizi sağlayacak pratik birrehberdir. .

Karşı cinsle doyurucu ilişkiler kurmakisteyen herkes bu

kitabı okumalı.

fi 9 789754'D55764

John Gray _ Erkekler Marstan KadınlarVenüsten