vỆ sinh vÔ khuẨn dỤng cỤ -...

GV. VŨ VĂN TIẾN

TRƢỜNG ĐẠI HỌC CÔNG NGHỆ ĐỒNG NAI

BỘ MÔN ĐIỀU DƢỠNG

VỆ SINH VÔ KHUẨN DỤNG CỤ

Mục tiêu học tập

Phân loại và nhận biết được các nhóm dụng

cụ trong bệnh phòng

Trình bày được phương pháp xử lý và bảo

quản dụng cụ theo nhóm

Phân biệt được các khái niệm khử nhiễm,

làm sạch, khử khuẩn, tiệt khuẩn, vô khuẩn,

sát khuẩn và pp thực hiện.

Trình bày được 10 nguyên tắc vô khuẩn


Trong thực hành nghề nghiệp hàng ngày

của mình, người điều dưỡng không thể

không sử dụng đến các phương tiện, dụng

cụ, trang thiết bị… khi can thiệp, chăm sóc

người bệnh

Nếu như việc sử dụng tùy tiện, không phân

biệt được từng loại dụng cụ để xử lý và tái

sử dụng thì thật là nguy hại.

ĐẠI CƢƠNG


TẦM QUAN TRỌNG CỦA VIỆC

SỬ DỤNG VÀ BẢO QUẢN DỤNG CỤ

Dụng cụ y tế là những vật dụng hỗ trợ, giúp đỡ cán bộ y

tế trong việc khám chữa bệnh và chăm sóc bệnh nhân.

Việc sử dụng đúng mục đích và xử lý bảo quản đúng kỹ

thuật có một tầm quan trọng đặc biệt, cụ thể là:

Đảm bảo được vệ sinh vô khuẩn, tránh lây nhiễm chéo từ

dụng cụ

Kéo dài tuổi thọ của dụng cụ, giảm ngân sách

Đạt hiệu quả cao trong khám, điều trị, chăm sóc bệnh

nhân.


PHÂN LOẠI DỤNG CỤ

THÔNG THƢỜNG TRONG BV

1. Phân loại theo thành phần vật liệu

2. Phân loại theo nguy cơ nhiễm khuẩn



THEO THÀNH PHẦN VẬT LIỆU

1. Dụng cụ kim loại:

Sắt tráng men

Kim loại không rỉ: Inox, nhôm, thép không rỉ…

2. Dụng cụ thủy tinh

3. Dụng cụ bằng nhựa, cao su, plastic

4. Dụng cụ bằng bông vải



THEO NGUY CƠ NHIỄM KHUẨN

1. Dụng cụ có nguy cơ lây nhiễm thấp

2. Dụng cụ có nguy cơ lây nhiễm trung bình

3. Dụng cụ có nguy cơ lây nhiễm cao


DỤNG CỤ CÓ NGUY CƠ LÂY NHIỄM THẤP

Là các dụng cụ tiếp xúc với vùng da nguyên vẹn của cơ

thể bao gồm:

Đồ chơi ở các khoa nhi, vật lý trị liệu

Các dụng cụ ăn uống như chén, bát, đũa, mâm…

Các dụng cụ vệ sinh: Bô, vịt, ống, cốc, khay, bồn hạt

đậu đựng chất tiết…

Chỉ cần thực hiện các biện pháp khử khuẩn mức độ thấp

rồi tái sử dụng.


DỤNG CỤ CÓ NGUY CƠ

LÂY NHIỄM TRUNG BÌNH Là các dụng cụ không đi xuyên qua da, không đi vào các

khoang vô khuẩn, chúng chỉ tiếp xúc với niêm mạc và da

không nguyên vẹn bao gồm dụng cụ hô hấp, dụng cụ đặt

vào đƣờng tiêu hóa nhƣ:

Ống thông đặt vào đường tiêu hóa

Ống nối của các máy hút đàm, máy thở, thở oxy, bóp

bóng, mặt nạ thở….

Cần thực hiện các biện pháp khử khuẩn mức độ cao rồi

tái sử dụng.


DỤNG CỤ CÓ NGUY CƠ LÂY NHIỄM CAO

Là các dụng cụ đi xuyên qua da, hoặc đi vào các khoang

vô khuẩn của cơ thể, hoặc tiếp xúc với các vùng da không

lành lặn của cơ thể bao gồm 2 nhóm dụng cụ:

Dụng cụ tiệt khuẩn đóng gói dùng 1 lần: ống thông,

bơm kim tiêm, gant tay…

Các dụng cụ tiệt khuẩn tái sử dụng: Kềm, kéo, dao

mổ, khăn áo nhà mổ

Thực hiện các biện pháp tiệt khuẩn để xử lý và tái sử

dụng.


NHỮNG KHÁI NIỆM

1. KHỬ KHUẨN ( Disinfection): khử khuẩn là quá trình

làm giảm thiểu số lƣợng vi sinh vật (104-5 số mầm bệnh)

trên dụng cụ đến mức không gây nguy hiểm đến sức

khỏe

2. TIỆT KHUẨN (Sterilization): Tiệt khuẩn là quá trình

tiêu diệt hoàn toàn các vi sinh vật, kể cả bào tử trên dụng

cụ.

3. VÔ KHUẨN (Sterile): Vô khuẩn có thể đƣợc định nghĩa

là các nỗ lực nhằm giữ nguyên tình trạng của dụng cụ sau

khi đã khử khuẩn hoặc tiệt khuẩn đúng cách, hay nói

cách khác là không làm nhiễm bẩn thêm.


NHỮNG KHÁI NIỆM 1. KHỬ NHIỄM (tẩy uế) ( Decontamination): Là bƣớc đầu

tiên của quy trình khử khuẩn, tiệt khuẩn dụng cụ. Quá

trình này làm kiềm khuẩn, giảm độc tính và chỉ tiêu diệt

đƣợc một số vi sinh vật có hại. Do vậy khử nhiễm chỉ

mang chỉ mang tính chất làm giảm khả năng lây nhiễm từ

dụng cụ bẩn.

2. LÀM SẠCH (Cleaning): Là quá trình đào thải các vật lạ

(đất, chất hữu cơ, vi sinh vật…) ra khỏi dụng cụ bằng

động tác cọ rửa. Kết quả là mắt thƣờng không nhìn thấy

vết bẩn trên bề mặt dụng cụ

3. SÁT KHUẨN (Aseptic): là quá trình làm suy yếu, bất

hoạt và tiêu diệt VSV trên mô sống


KHỬ NHIỄM (tẩy uế)

(Decontamination)

1. Mục đích:

Giảm số lượng vi sinh vật trên dụng cụ (khoảng 103 số

mầm bệnh)

Giảm khả năng lây nhiễm cho người cọ rửa

Giảm khả năng lây nhiễm nguồn nước thải ra môi trường

Giúp cho việc cọ rửa dễ dàng hơn


KHỬ NHIỄM (tẩy uế)

(Decontamination)

1. Phương pháp thực hiện: (sử dụng hóa chất diệt khuẩn)

Ngâm ngay và ngập dụng cụ vào dung dịch sát khuẩn phù

hợp (Tùy vào loại dụng cụ và khả năng kinh tế của đơn

vị)

Tuân thủ khoảng thời gian ngâm nhƣ quy định

Đủ thời gian tráng lại bằng nƣớc sạch.


LÀM SẠCH (cleaning)

1. Phương pháp thực hiện: (cọ rửa)

Sử dụng bàn chải cọ rửa với nguyên tắc:

Chỉ thực hiện cọ rửa dụng cụ sau khi đã khử nhiễm

(nhất là các dụng cụ dính máu, chất tiết, dịch tiết của

bệnh nhân)

Cọ rửa bằng bàn chải và chất tẩy rửa (xà phòng) dưới

vòi nước là tốt nhất

Phải mang gant tay dầy khi cọ rửa.


KHỬ KHUẨN (Disinfection)

Phân loại

1. Khử khuẩn mức độ thấp: Áp dụng trên nhóm dụng cụ

có nguy cơ lây nhiễm thấp

2. Khử khuẩn mức độ cao: Áp dụng trên nhóm dụng cụ có

nguy cơ lây nhiễm trung bình.



Phƣơng pháp thực hiện:

Sử dụng 1 trong 2 phƣơng pháp

1. Sử dụng hóa chất diệt khuẩn

2. Sử dụng nhiệt dưới hình thức đun sôi



Sử dụng hóa chất diệt khuẩn theo nguyên tắc:

Chọn hóa chất sử dụng thích hợp

Pha dd khử khuẩn đúng nồng độ đã quy định

Ngâm ngập dụng cụ sau khi đã khử nhiễm và làm sạch

vào dd khử khuẩn đủ thời gian

Tráng dụng cụ bằng nước sạch

Bảo quản nơi khô ráo đối với trường hợp khử khuẩn mức

độ thấp

Tiếp tục ngâm vào dung dịch khử khuẩn lần 2, tráng lại

bằng nước vô khuẩn, sấy khô, đóng gói, bảo quản với khử

khuẩn mức độ cao.



Sử dụng nhiệt dƣới hình thức đun sôi:

Dụng cụ sau khi khử nhiễm và làm sạch được ngâm ngập

trong nước và đun sôi ít nhất 20 phút tính từ khi nước sôi

Ít thực hiện bởi độ tin cậy không cao


TIỆT KHUẨN (Sterilization)

Phƣơng pháp thực hiện:

1. Sử dụng hóa chất: ít thực hiện bởi :

Hóa chất đắt tiền

Thời gian ngâm kéo dài (10h/Cidex)

2. Sử dụng nhiệt độ cao: với hai pp

Hấp khô: 160 – 180 độ C

Hấp ƣớt dƣới áp lực: 125 độ C/7kg


Nguyên tắc chung khi thực hiện

tiệt khuẩn bằng nồi hấp, sấy

Dụng cụ phải đƣợc khử nhiễm, làm sạch, lau khô, tháo

rời trƣớc khi đóng gói

Gói dụng cụ cần đƣợc ghi ngày hấp – hạn dùng, dán băng

kiểm tra nhiệt độ

Đối với dụng cụ để trong hộp kim loại phải mở các nắp

có lỗ thoát để hơi nóng tiếp xúc vào bên trong

Sắp xếp dụng cụ cùng loại cho vào 1 mẻ hấp tránh hƣ hao

dụng cụ


Nguyên tắc chung khi thực hiện

tiệt khuẩn bằng nồi hấp, sấy

Dụng cụ sau khi tiệt khuẩn đƣợc giữ nguyên đóng gói và

đƣợc bảo quản kín ở nơi khô ráo, sạch sẽ, ít tiếp xúc

Hạn sử dụng tùy thuộc vào cách đóng gói dụng cụ và

cách bảo quản. Thông thƣờng nếu bảo quản tốt, hạn dùng

là:

Một tuần với gói dụng cụ 1 lần gói

Hai tuần với gói dụng cụ 2 lần gói


10 NGUYÊN TẮC VÔ KHUẨN

1. Phải mang gant vô khuẩn hoặc sử dụng kềm tiếp liệu vô

khuẩn khi tiếp xúc với các vật vô khuẩn (gắp hoặc cầm

nắm…)

2. Kềm tiếp liệu vô khuẩn phải đƣợc giữ khô ráo và chỉ

đƣợc tiếp xúc với vật vô khuẩn

3. Không đƣợc choàng tay qua vùng vô khuẩn

4. Không đƣợc quay lƣng về phía vùng vô khuẩn (luôn

đứng đối diện)

5. Vùng dƣới thắt lƣng không đƣợc xem là vùng vô khuẩn


10 NGUYÊN TẮC VÔ KHUẨN

6. Vật vô khuẩn bị ƣớt xem nhƣ không vô khuẩn

7. Mở gói dụng cụ phải để xa không đƣợc để chạm vào

ngƣời

8. Khi đã mang vật vô khuẩn ra khỏi vật chứa thì không

đƣợc bỏ trở lại dù chƣa sử dụng

9. Khi mở nắp hộp vô khuẩn, nếu cầm trên tay thì úp xuống,

để trên bàn thì ngửa ra

10. Nếu nghi ngờ tình trạng vô khuẩn thì vật đó không vô

khuẩn.


Dụng cụ sau

sử dụng KHỬ NHIỄM LÀM SẠCH

KHỬ KHUẨN

Mức độ cao

Lau khô,

Đóng gói

Ghi hạn sử dụng

Sấy khô,

đóng gói,

Ghi hạn sử dụng

TIỆT KHUẨN

Bảo quản

vô khuẩn


KẾT LUẬN

Tuân thủ các nguyên tắc vệ sinh vô khuẩn dụng cụ là một

trong những vấn đề rất quan trọng trong công việc của

ngƣời điều dƣỡng. Nó đánh giá nhận thức, lƣơng tâm của

ngƣời Điều dƣỡng trong việc phục vụ bệnh nhân

Do vậy, trƣớc khi cung cấp hoặc sử dụng bất cứ một dụng

cụ nào can thiệp trên bệnh nhân, chúng ta hãy nhớ tự hỏi

mình dụng cụ đó đã đƣợc xử lý chƣa?

vỆ sinh vÔ khuẨn dỤng cỤ -...

Documents