v2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

24
ئامادةكردنىKIE بذاردن ثةيمانطةى كوردى بؤ هةل طرتن ري بةري ريندوتيذىندانى تو لةهادةزطاكانى لةيداياى كورد ميد2013 ئايارى

Upload: arsalan-rahman-rozhnamawanycom

Post on 02-Apr-2016

227 views

Category:

Documents


5 download

DESCRIPTION

رێبه‌رى رێگرتن له‌ هاندانى توندوتيژى له‌ ده‌زگاكانى ميدياى كورديدا ئاماده‌كردنى په‌يمانگه‌ى كوردى بۆ هه‌ڵبژاردن KIE ئايارى 2013 ماڵپه‌ڕى rozhnamawany.com

TRANSCRIPT

Page 1: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

ئامادةكردنىKIE ثةيمانطةى كوردى بؤ هةلبذاردن

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى

لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

ئايارى 2013

Page 2: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

«««

ليذنةى ثيداضوونةوةى ئةم ريبةرة :

د. هةظال ئةبوبةكر د. هيرش رةسول

محسن ئةديب كاوة محمد

سةردار محمد د. هيمن مةجيد

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

KIE ئامادةكردنى: ثةيمانطةى كوردى بؤ هةلبذاردن

تيراذ 2500 دانة

ئايارى 2013

«««

ئةم ريبةرة بةهاوبةشى لةطةل ريكخراوى ims ى دانيماركى ضاثكراوة

Designed by Aram Luqman 07701508253 Printed by Rahand Press

Page 3: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

ثيشةكى|

بــةو ثييــةى ثةيمانطــةى كــوردى بــؤ هةلبــذاردن بــؤ مــاوةى زياتــر لــة دة ســالة لةســةر هــةردوو ئاســتى هؤشــياركردنةوةى هاوآلتيــانء ــذاردن كاردةكات، ــى ســوورى هةلب ــةر ســي قؤناغ ــى ه ضاوديريكردنــر ــرو زيات ــوردي زيات ــاى ك ــة ميدي ــةى ك ــةو دةرةنجام ــتؤتة ئ طةيشلةســةروبةندى هةلبذاردنةكانــدا هةنديــك دةســتةواذةى توندوتيــذ ــى ــةر دؤخ ــؤ س ــى ب ــىء خراث ــى زؤر نةرين ــت كةئاكام بةكاردةهيني

ــةوة. ــى ليدةكةويت ــتى كؤمةآليةت ــتىء ئاش طشــان ــيك ي ــتى كةس ــة هةس ــةن ك ــذةكان ئةوان ــتةواذة توندوتي دةسكاردانــةوةى ئةطــةرى دةكــةنء برينــدار دياريكــراو طروثيكــى ئاســتى ئةمــةش كــة بهينيــت خؤيــدا بــةدواى توندوتيذئاســا توندوتيذيــى بةرزدةكاتــةوةو دؤخةكــة بــةرةو ئاقــارى خراثتــر دةبــات. ــرد ــتيان بةوةك ــةكان هةس ــان طروث ــاك ي ــةر ت ــةوة ئةط بةثيضةوانةشبةشــيوةيةكى شارســتانىء دوور لةناوزرانــدن مامةلةيــان لةتةكــدا ــى ــذى بةئةندازةيةك ــةر توندوتي ــة ب ــةرى ثةنابردن ــةوا ئةط ــت ئ دةكري

بةرضــاو كةمتردةبيتــةوة. لةبةكارهينانــى خؤيــان هــةر نــةك رؤذنامةوانــان دةكريــت ــى ــن رؤليك ــو دةتوان ــرن بةلك ــةدوور بط ــذ ب دةســتةواذةى توندوتيثؤزةتيظيــش بطيــرن لةكالكردنــةوةى ئــةو كةلتــورة ئةســتوورةى توندوتيــذى كــة زمــان بؤتــة ناوةنديــك بــؤ بةرجةســتةكردنىء هةنديك

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

3

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 4: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

لةرؤذنامةوانــانء دةزطاكانــى ميديــاش بوونةتــة ئامرازيكــى ئاســانكار ــرا طواســتنةوةى نــاوو ناتــؤرةو دةســتةواذةى بــؤ تؤخكردنــةوةو خيبرينداركــةر كــة رةطء ريشــةيةكى قوولــى لةدنيــاى رؤشــنبيرىء

ــة. ــةدا هةي ــى ئيم ــىء سياس كؤمةآليةتئيمــة لــةم ريبــةرةدا هةولمانــداوة بةشــيك لــةو دةســتةواذانة ديــارى بكةيــن كــة ميديــاى بينــراوو بيســتراوو ضاثكــراوو ئةلةكترؤنــي بةمةبةســتى هانــدانء برينداركردنــى هةســتى يةكتــر بةكارياندةهينــن؟ ــةو ــى ئ ــؤ دياريكردن ــا ب ــة بنةم ــيارمان كردؤت ــةش دوو ثرس ــؤ ئةم ب

ــذن : ــتةواذانةى توندوتي دةســتةواذةكة ــة دةس ــة، وات ــتةواذةكة تاكاليةنةي ــد دةس ــا تاضةن 1- ئايتــر طروثيكــى لةبةرامبــةر زياتــرةوة يــان طروثيــك لةاليــةن دةكريتــةوة؟ ضةندبــارة بةكاردةهينريــتء بةربــآو بةشــيوةيةكى

2- ئايــا كةســيك يــان طروثيــك بةمةبةســتى برينداركردن، وةســفيك ياخــود وينةيةكــى نةرينــى بةســةر كةســيك يــان طروثيكــى تــردا

ــراوةوة؟ ــةيةكى دياريك ــة طؤش ــتء دةيخزينيت دادةبريئــةو دةســتةواذانةى لــةم ريبــةرةدا هاتــوونء طوزارشــت لةهاندانء بذاركردنــدا كؤكردنــةوةو قؤناغةكانــى بــة دةكــةن توندوتيــذى

ــوارةوة: ــيوةيةى خ ــةم ش ــوة ب تيثةريبــؤ نــاردووة بةتالمــان فــؤرمء خشــتةى يةكةمــدا لةقؤناغــى بؤئــةوةى كــوردى راطةياندنــى دةزطاكانــى زؤرى زؤربــةى ــة ــةن ك ــتةواذانة تؤماربك ــةو دةس ــةوة ئ ــةالى خؤيان ــان ل هةريةكةيــةو ــك ل ــيكى زؤرةوة هةندي ــن. بةسوثاس ــةوة توندوتيذي ــةالى ئةوان بدةزطايانــة دةســتةواذةكانيان ثيداوينةتــةوةو ئيمــةش لــةالى خؤمانةوة

4

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 5: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

ــةم ريبــةرةدا هةلســةنطاندنمان بــؤ ئــةو دةســتةواذانةيان كــردووةو لتؤمارمــان كــردوون.

ــكارى ــى روومال ــط، تيم ــاوةى دوومان ــؤ م ــداء ب ــى دووةم لةقؤناغــزان ــة بةري ــوون ل ــة ثيكهات ــذاردن ك ــؤ هةلب ــوردى ب ــةى ك ثةيمانط)هةلشــؤ عبدالفتــاح، شــاكار يوســف، وريــا فةتــاح( بــةوردى روومالــى رابــوردودا لةمــاوةى كوردييــان ميديــاي دةزطاكانــى زؤربــةى كــردووة، بةتايبةتيــش لةســةروبةندى هةلمةتــى هةلبذاردنــى ثةرلةمانى ــى ــى نوينةران ــى ئةنجومةن ــوزى 2009(ء هةلبذاردن ــتان )تةمم كوردسعيــراق )ئــازارى 2010(دا. لــةو ماوةيــةدا تيمةكــة ذمارةيةكــى بةرضــاو

ــةنطاندنةوة. ــةوة بةهةلس ــان كؤكردؤت ــتةواذةى توندوتيذي لةدةسهةلســةنطاندنى بذاركــردنء بةمةبةســتى ســيهةمدا لةقؤناغــى بةردةســتى كؤكــراوةكان خراونةتــة دةســتةواذة كــؤى كؤتايــى،

ليذنــةى ثيداضوونــةوة كــة لــةم بةريزانــة ثيكهاتــوون: لةزانكــؤى رؤذنامةطــةرى مامؤســتاى ئةبوبةكــر: هةظــال -د. ســليمانىء شــارةزا لةدادطاى ســليمانى بــؤ كةيســة رؤذنامةطةرييةكان.

- د. هيرش رةسول: ثسثؤرى ئيتيكء ياساى راطةياندن- محســن ئةديــب، خاوةنــى بروانامــةى ماســتةر لةياساناســي-

ــروت. ــؤى بةي زانك- كاوة محمد: نوسةرو رؤذنامةنوس

- سةردار محمد: سةرنوسةرى هةفتةنامةى ئاوينة.- د. هيمن مةجيد - مامؤستاى راطةياندن لةزانكؤى سليمانى

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

5

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 6: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

لــةم ريبــةرةدا ئاماذةمــان بــةو دةزطــا ميدياييانــة نــةداوة كــة ــةوة ــةو برواي ــةش ل ــاوة، ئةم ــان بةكارهين ــتةواذة توندوتيذةكاني دةســةرة ــةم ريب ــتوومانة ئ ــدةى ويس ــة ئةوةن ــة ئيم ــةرضاوةيطرتووة ك سدةســتةواذةى هةنديــك بةكارنةهينانــى بــؤ بيــت رينيشــاندةريك ئــةو نةمانويســتووة كورديــدا، ميديــاى لةدةزطاكانــى توندوتيــذ دةزطايانــة بخةينــةروو كــة ئــةو جــؤرة دةســتةواذانةيان بةكارهينــاوة دةكريــت جيــاوازةو تــرى ثرؤذةيةكــى بابــةتء ئــةوة ضونكــة

ئةنجامبدريــت. لةداهاتــوودا هــاوكات تيمةكةمــان بةوةنــدةوة نةوةســتاوةو هاتــووة دةســتةواذة بــةآلم طواســتؤتةوة رســتةكةيدا ســياقى لةنــاو توندوتيذةكانــى هةنديــك لــةو رســتانة ئةوةنــدة برينداركــةرو بيتــام بــوون نةمانتوانيوة رســتةكان كــتء مــت وةك خؤيــان بطوازينــةوة لةبةرئــةوة يــان ــى بــةم شــيوةية ).......( نــاوى كةســايةتييةكانمان البــردووةو بــة بةتالبةجيمانهيشــتووة ياخــود طؤريومانــة بــة )فآنــة كــةس، فآنــة سياســي، فآنــة حيــزب(. مةبةســت لــةم دةســتكاريكردنةش ئةوةبــووة كــة ــؤى ــى خ ــة بةئامانج ــى ثيضةوان ــةرة رؤليك ــةم ريب ــتووة ئ نةمانويسبطيريــتء ببيتــة ناوةنديــك بــؤ دووبارةكردنــةوةو تؤخكردنــةوةى ئــةو جــؤرة رســتانةى كــة نوســينةوةيان خزمــةت بةدؤخــى نزيكبوونــةوةى

ــاكات. ــة ن ــتى كؤمةلط ــايكؤلؤذياى طش ــييةكانء س ــة سياس طروثــتةواذةى ــا دةس ــى توان ــداوة بةثي ــةرةدا هةولمان ــةم ريب ــاوكات ل هجيطــرةوةو جيــكار )بديــل( بــؤ هةنديــك لــةو دةســتةواذة توندوتيذانــة ــت ــة نابي ــةى ك ــةو بنةماي ــى ئ ــة لةبةرضاوطرتن ــش ب ــةوة ئةوي بدؤزيندةســتةواذة جيطرةوةكــة كاريطــةرى خراثــى بــؤ ســةر هةســتء

6

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 7: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

ســؤزى هاوآلتيــان )تــاكء طروثــة جيــاوازةكان( هةبيــت، بــةآلم ــة ــةوة، ك ــؤ بدؤزريت ــى طونجــاوى ب ــت جيطرةوةيةك ــةر نةتوانرابي ئةطئــةو مةرجــةى ثيشــووى تيدابيــت، ئــةوا بــة باشــمان زانيــوة كــة ئــةو

ــت. ــةوة بةكارنةهينري ــة بنةرةت ــتةواذةية ل دةســةو ــن ئ ــوة بةكاريبهيني ــةرةدا بةثيويســتمان نةزاني ــةم ريب ــةوةى ل ئــزاجء ــةل مي ــةردةنء لةط ــي ث ــىء ب ــوى ثةت ــة جني ــتةواذانةن ك دةسســةليقةى طشــتيدا ناطونجيــنء ناكريــت ميديــاى كــوردى لةذيــر هيــض

ــت. ــاويكدا بةكاريانبهيني ثاســدى ــى ريزبةن ــةرة بةثي ــةم ريب ــاو ئ ــتةواذةكانى ن ــتنى دةس ريكخسثيتةكانــى ئةبجةدييــة كــة )132( دةســتةواذةى لةخؤطرتــووةو هةوليكى ســةرةتايية بــؤ دانانــى بــةردى بناغــةى ريبةريكــى طةورةتــرو فراوانتــر هةربؤيــة ئيمــة ئــةم ريبــةرة بةكراوةيــى لةبــةردةم هةمــوو ئــةو رؤذنامــةوانء ضاوديرانــةى بــوارى ميديــادا دةهيلينــةوة كــة خوليــاى دةولةمةندكردنــى ئــةم ريبةرةيــان هةيــة بــةوةى بــة بةردةوامــى ــؤراوى ــة ط ــتى هةميش ــةل سروش ــة لةط ــك ك ــةوة بةجؤري نويبكريتــدا ــتةواذةكانى تي ــة دةس ــت ك ــةدا بطونجي ــةو بارودؤخان ــةوالء ئ ه

بةكاردةهينريــن.

ئارام جةمالKIE بةريوةبةرى ثةيمانطةى كوردى بؤ هةلبذاردنئايارى 2013

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

7

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 8: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

8

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

نسكؤ، شكستلةدواى ئاشبةتالةوة ... ئاشبةتا ل1

كةسايةتيية ئةقل ئةقل ئيفليج2كورتبين، كؤنخواز ئيفليجةكان

ئةندام ثةرلةمانة 3كؤيلةكان

ئةو ياسايةى لةاليةن ئةندام ثةرلةمانة

كؤيلةكانةوة ثةسةندكراون

ئةندام ثةرلةمانة ناسةربةخؤكان

ئةو حيزبةى ئيكسثايةر ئيكسثايةر4بووةو ناتوانيت...

كاريطةرى نةماوة، ئاستى جةماوةرى

زؤر دابةزيوة، لةطةل سةردةمدا

ناروات

بةرةآليي 5

فآنة سةركردة بةرةآليى لةنيو

حيزبةكةيدا دروستكردووة.

بيسةروبةرةيى

فآنة حيزب بةزيو6لةهةلبذاردنةكاندا بةزى

سةركةوتوو نةبوو، ناسةركةوتوو

بةعسى كوردى7هةتا ئيستا بةعسى كوردى حوكممان

دةكاترةفتارةكانى بةعس

بةكريطيراو8فآنة اليةن

بةكريطيراوى توركياو ئيرانة

توركدؤست، ئيراندؤست

Page 9: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

بةلتةجيةكانى بةلتةجي9بةكارنةهينريتبةردةركى سةرا

10بةناو رؤشنبير، بةناو نووسةر، بةناو ئةهلى...

هةنديك كةسى بةناو بةكارنةهينريترؤشنبيرو نوسةر...

بي رةوشت، 11بي ئةخالق

بةشيوةيةكى بيرةوشتانة ليدوان

دةدةن

بةشيوةيةكى نةطونجاو، دوور لة

ئاكار

بي شةرم،12 بي شةرمانة

بيشةرمةكان ثلةى ئمتياز لةبيشةرمى

وةردةطرنبةكارنةهينريت

بي ميشك13مالكى بةو بي ميشكيةى

عيراق بةرةو ويرانة دةبات

بةكارنةهينريت

سياسةتمةداريكىبي نرخ14بةكارنةهينريت بي نرخة

ئةوانة كةسانى بي ئابروو15بةكارنةهينريتبي ئابروون

تاقمء دارودةستةكةى تاقم ، دارودةستة16بةكارنةهينريت فآنة حيزب..

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

9

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 10: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

تةثل ليدةر17

كاميان كارى طرنطترو وردترو سةختتر

ئةنجام دةدةن بةريزان مةسرور بارزانىء

خةسرةو طول يان تةثل ليدةرةكانى طؤران

بةكارنةهينريت

كةسى وا تةثؤ هةرطيز تةثؤ18ناكريت بةسةرؤكى عيراق

ناكارا، سست، ناضاالك

بةكارنةهينريتتةآلقة كةوتووةكةى ...تةآلقة كةوتووةكة19

سايتة تةويلةئاساكةي تةويلة ئاسا20بةكارنةهينريتفآنة حيزب

تةيرى طول عاشق تةيرى طول21بةكارنةهينريتبةدارى ذةقنةبووتة

وةالنانحيزبى... ترؤ دةكاتترؤ22

تفى لةميذووى تف23بةكارنةهينريتميللةتةكةى كرد

تؤثةلة جةماوةر24ئةو تؤثةلة جةماوةرةش

كة هةيةتى ثشتى تيدةكةن

كةمة جةماوةر

فالنة حيزب هيزيكى تؤثيو25سستء نا كاريطةرسياسى تؤثيوة

وةفاتى ثاشماوةكانى ثاشماوةى ئةنفال26ئةنفال

قوربانيانى ئةنفال، كةسوكارى ئةنفالكراوان

10

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 11: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

ثياوى ثارةكة27ثياوى ثارةكة

بانطهيشتى ثةرلةمان دةكريت

وةزيرى دارايى

ثياوى قةرارطة28فآنة سةركردةى ئيسالمى ثياوى

قةرارطةية

ئيراندؤست، نزيكة لة ئيرانةوة

ثياوى نةوتةكة29ثياوى نةوتةكة

هيرشى كردة سةر ثةرلةمانتاران

وةزيرى سامانة سروشتيةكان

جاشة كلك 30زةردةكان

جاشة كلك زةردةكانى بةكارنةهينريتسةرى رةش

جاهيلترين نةتةوة جاهيل31دواكةوتووكوردة

جةالليةكان جةاللي32بةكارنةهينريتناثةرذينةسةر خةلكى

جةلةب33رؤذنامةنووسانى

ئةهلي بةجةلةب دذى دةولةتن

بةكارنةهينريت

جووتةثي34خةلكى بةجووتةثي دةكةونة ناو طؤمي

رةخنةطرتن لةدةسةآلتبةكارنةهينريت

هةنديك هةن حةثةحةث حةثة حةث35بةكارنةهينريتدةكةن

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

11

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 12: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

ئةمرؤ حةثؤلةكان حةثؤل36بةكارنةهينريتحكومدةكةن

حيزبةكةى 31ى 37ئاب

هيشتا حيزبةكةى 31ى بةكارنةهينريتئاب خةريكى ...

ئةوانة كةسانى خؤفرؤش38بةكارنةهينريت، خؤفرؤشن

ئةنفالضيية داوين داوين ثيس39بةكارنةهينريتثيسةكان

دةبةنط، دةبةنطتر40كةسى لةو دةبةنطتر هةية بؤجيطرتنةوةى

ثؤستةكةى

ناشايستة، ناشايستةتر

دةلةوةرين41دةزطاكانى راطةياندن لةسةر بودجةى ئيمة

دةلةوةريندةخؤن، دةذين

دةمروتيكى هيناوة دةمرووت42بةكارنةهينريتليماندةكاتة شارةزا

دةهؤلكوتةكانى فآنة دةهؤلكوت43بةكارنةهينريتحيزب ...

درندانة44بةشيوةيةكى درندانة

هيرشيان كردؤتة سةر خؤثيشاندةران

نامرؤظانة، بيبةزةييانة،

ناشارستانيانة، بةبي لةبةرضاوطرتنى بةها

مرؤييةكان

12

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 13: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

45درؤ، درؤى

شاخدار، درؤو دةلةسة

ئةو قسانة درؤو دةلةسةن

نادروست، ئةو وتانةى دوورن لةراستييةوة،

فآنة سايتى ئةلةكترؤنى درؤزن46بةكارنةهينريتبؤتة سايتى درؤزنةكان

بةكارنةهينريتدرؤنامةى حيزبةكةىدرؤنامة47

دزىو فزييةكان لةكاتى دزى و فزى48هةلبذاردندا

فرت وفيل، ساختةكارى

ميذوى سةروةرييةكانى دزينى ميذوو49شيواندنى ميذووثارتةكةى ئيمةى دزيوة

هةنديك دوكانى دوكانى سياسى50سياسى هةن...

ئةو ثارتانةى جةماوةريان زؤر

كةمة، كورسي ثةرلةمانيان

بةدةستنةهيناوة.

شارى دؤمء دؤم و قةرةج51بةكارنةهينريتقةرةجةكان

بنةمالةى ...رابردويان رابردوى ثيس52ثيسة

لةرابردودا كارى نةشياوى

ئةنجامداوة.

روو زةردةكانى ناو روو زةردةكان53بةكارنةهينريتفآنة حيزب

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

13

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 14: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

دوو زل حيزبةكةى زل حيزب54هةريم

دوو ثارتة فةرمانرةواكةى

هةريم

ئةوةى زيادةرةوى زمانبرين55بةكارنةهينريتبكات زمانى دةبرين

ئةوانةى زماندريذى زماندريذى56سنووربةزاندندةكةن...

زورناذةنةكاني حزبزورناذةن57

ئةوانةى ستايشكارى حيزبن،

ئةوانةى بةحةقء ناحةق حيزب

جواندةكةن

ئةوانةى زؤلنء زؤل58بةكارنةهينريتلةكوردنين

ئةوانةى لةئيمة نين زؤلة كورد59بةكارنةهينريتزؤلة كوردن

سةرت داى لةبةرد60ئةوةى قسة بةسةرؤك

دةليت سةرى داى لةبةرد

بةكارنةهينريت

باسةوانة سةرشؤر61بةكارنةهينريتسةرشؤرةكانى ......

سةرؤكة 62نةخؤشةكة

خؤيان و سةرؤكة بةكارنةهينريتنةخؤشةكةيان

14

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 15: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

سةركردةكانى كورد سثلة 63بي ئةمةك، بي وةفاكةسانيكى سثلةن

ئةوانة كؤمةليك خةلكى سووكء سةليم64بةكارنةهينريتسووكء سةليمن

سويندة 65بةكارنةهينريتسويندة كةوتووةكةى ...كةوتووةكة

ئةو ئؤثؤزيسيؤنةى شاتةشات66بةكارنةهينريتتةنيا كارى شاتةشاتة

ئةو لةوتةكانيدا شةكرى شةكرى شكاند67قسةى نابةجيى كردشكاند

شرةوةزيرةكانى شرة وةزير68كابينةى ...

وةزيرى كةمتةرخةم، وةزيرة

بيباكةكان

طرفتى دةروونىئةو كةسيكى شيتةشيت69

باواز لةم ضةقةضةقة ضةقةضةق70طفتوطؤى نالؤذيكىبينيت

ضةقؤكيشةكانى سةراى ضةقؤكيش71بةكارنةهينريتئازادى

ضةنةبازى72رؤشنبيرةكانمان

هةرخةريكى ضةنة بازين

ديالؤطى بيبةلطةن، ديالؤطى نالؤذيكين

وابةستةضلكاوخؤرةكانى حزبضلكاوخؤر73

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

15

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 16: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

فآنة كةس طا بةطونا طا بةطونا74بي ئاطا، نائاطادةناسيت

ئةو طةوجة لة فةلسةفة طةمذة، طةوج75نةخويندةوارتينةطةيشتووة

طردةكةى طؤران طردةكة76شوينى...

بارةطاى سةرةكى بزووتنةوةى طؤران

بةكارنةهينريت طرطنى هيض لةبارا نةبووطرطن77

ئامانجة طآوةكانيان طآو78بةكارنةهينريتبةديدةهينن

كؤضكردوسةرؤكة طؤربةطؤرةكةطؤربةطؤر79

طيرفان برةكانى طيرفان برةكان80بةرذةوةنديخوازاندةسةآلت

بةكارنةهينريتئةو سةركردة طيلةى...طيل81

فس فس ثالةوانةكانى فس فس ثالةوان82بةكارنةهينريتطؤران بوون

فشةبازى83بةرثرسى حكومةت فشة بازى دةكات لة

وتةكانيدا

بةكارنةهينريت ، خؤهةلكيشان

فيرنة طولة84ئةو فيرنةطوالنةى دذايةتى دةسةآلت

دةكةنبةكارنةهينريت

16

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 17: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

قةزةم85ثياويكى قةزةم دةناسم قسةى لةوينةى باآلى

نييةبةكارنةهينريت

قةلةرةشةكانى قةلةرةشةكان86بةكارنةهينريتدةسةآلت

قةلةم فرؤشةكانى قةلةم فرؤش87نوسةرانى دةربارحيزب

قرة قر، فلقة فلق88

لةبةر شةرو قرةقرى ناوخؤيان نةيانتوانى بةرثرسيك بؤ خؤيان

دابنين.

بةكارنةهينريت

كةسانيك هةن قسةى قسةى ثرو ثوض89ثرو ثوض دةكةن

قسةى بيمانا، قسةى بى بنةما

90 قسةى

هةلةت و ثةلةت، هةلةقء مةلةق،

هةندى كةس لة خؤيانةوة قسةى هةلةت

و ثةلةت دةكةن

قسةى نابةجي، قسةى بيبةلطة

كى رؤشنبيرى قورميشكراو91بةكارنةهينريتقورميشكراوة؟

بةكارنةهينريتخةلكة كاسةليسةكانيانكاسةليس92

كاويذكارى حيزبةكةى كاويذكار93راويذكارخؤيةتى

كةرى ناوجؤطة94سةركردةكانى فآنة حيزب وةك كةرى

ناوجؤطةنبةكارنةهينريت

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

17

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 18: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

ئةو كةسيكى دؤراوة كةسى دؤراو95سةرنةكةوتوولةسياسةتدا

كةلةطايى96

بةهةرنرخيك بيت بةكةلةطايى خؤى

دةكاتةوة بةسةرؤكى هةريم

خؤسةثين

هةنديك كةسى كةللةثوت97بةكارنةهينريتكةللةثوت هةية

كةللةسورةكانى كةللةسور98بةكارنةهينريتبةرزانى

كةمةنةتةوةكانى ناو كةمةنةتةوة99ثيكهاتةى نةتةوةيىهةريمى كوردستان

داواكارييةكانى كةمئةندامان100كةمئةندامان

خاوةن ثيداويستية تايبةتةكان

كةنالى طردةكة هةوالى كةنالى طردةكة101درؤ بآودةكاتةوة

كةنالى ئاسمانى KNN

كآويان بؤ 102دةدوريت

ثيويستة ئاطايان لة دةستوربيت كآويان

بؤنةدوريت

فريويان دةدات، دةسخةرؤيان

دةكات

كلك طريدانى يةكيتىء كلك طريدان103ثارتى

ريكةوتن دذ بةبةرذةوةندى

طشتى

18

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 19: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

كلكايةتى104

فآنة ثارتى سياسى برياريدا لة كلكايةتى فآنة حيزب رزطارى

بيت

ثاشكؤيةتى

كودةتاضي105هةنديك اليةنى

كودةتاضى مةبةستةكانيان ديارة

كودةتاكار

بي ئاطاكانى حيزبكؤيلةكانى حيزبى...كؤيلةكانى حيزب106

كيوى10722 سالة كؤمةليك ضةكدارى كيوى حوكممان دةكات

بةكارنةهينريت

لةوسة لةوس108

هيض كات تاقةتى ئةوةم نةماوة طوي لة لةوسةلةوسى هةندى لةطؤرانيبيذةكان بطرم

بةكارنةهينريت

سياسةت بةم لطاوضيانة لطاوضى109بةكارنةهينريتناكريت

لةضوارضيوةدان، لغاوكردنى ئاسان نيةلغاوكردن110كؤنترؤلكردن

لنطةو قوض111ئةوان زؤربة لينطةو

قوض لة خةلك تيطةيشتون

ثيضةوانة، ئاوةذوو، خراث تيطةيشتن

فآنة سياسى ماستاوضى112ماستاوضيية

خؤبةرةثيشة، رووثامايى

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

19

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 20: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

مافياو ضةتةكانى مافياو ضةتة113بةكارنةهينريتدةسةآلتى ...

مةزة، طالتةضى114ثيوست ناكات

خؤيبكات بةمةزةى رؤذنامةنوسان

الى رؤذنامةنوسان خؤى بيبايةخ نةكات،

شكؤى خؤى الى رؤذنامةنوسان

نةشكينيت

مةسينةهةلطرةكانى مةسينةهةلطر115بةكارنةهينريتحيزبى...

ثياوة مةلعونةكةى ناو مةلعون116بةكارنةهينريتسياسةت

بيباك، خةمساردئةم حكومةتة مةنغؤلةمةنغؤل117

خؤسةثيندةسةآلتى ملهورى ...ملهور118

لةهةلبذاردنةكاندا مليان مليان دةشكينين119لييان دةبةينةوةدةشكينين

ميدياى ئازاد يان ميدياى جنيودةر120بةكارنةهينريتميدياى جنيودةر

ميزكوتةكانى ليستى ميزكوت121بةكارنةهينريتطؤران...

سةركردة نابوتةكانى نابوت122ناضاالكفآنة حيزب ...

20

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 21: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

جيطرةوةى دةستةواذةكةلةناو سياقى رستةدا دةستةواذةى توندوتيذز

ناشةريفانة123ملمالنيى ناشةريفانةى ثارتةكان لة هةريمى

كوردستاندا...ناشارستانيانة

نامةرد، نامةردانة124ئةو ثةالمارة

نامةردانةيةيان هيض بنةمايةكى نيية

بةكارنةهينريت

نةرةنةر125نةرةنةرةكةى فآنة

سةركردة لة كؤنطرةى بةدةثة...

بةكارنةهينريت

نةطريس126سةرطةرمى

تيركردنى ئارةزووة نةطريسةكانيانن.

خواستة نةشياوةكان

فآنة سةركردة نةفام127تينةطةيشتووكةسيكى نةفامة

فآنة اليةنى سياسي نؤكةر 128وابةستةنؤكةرى ئيرانة

كؤمةليك خةلكى هةرضىء ثةرضى 129بةكارنةهينريتهةرضى و ثةرضى ...

ناشةفافيةتى وةزارةتى وةزارةتى جانتاكة130جانتاكة

ناوى خودى وةزارةتةكة بهينريت

ئةو نووسةرةى تائيستا ورينةكردن131بةكارنةهينريتبةردةوامة لةورينةكردن

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

21

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 22: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

22

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديداريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

ئةندامانى ليذنة لةكاتى ثيداضوونةوةى ريبةرةكةدا

Page 23: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

KIE ثةيمانطةى كوردى بؤ هةلبذاردن

ثةيمانطــة لــة ناوةراســتى ســالى 2002 لةاليــةن ذمارةيــةك مافنــاسء

ثاريــزةرةوة لــة شــارى ســليمانى دامةزرينــدراوةو وةك ريكخراويكــى ناحكومى

ســةربةخؤ كاردةكات لةثينــاو ئاويتةكردنــى ضةمكــى هةلبــذاردن بةشــيوازةكانى

تــرى بةشــدارى سياســىء هؤشــياركردنةوةى هاوآلتيانــى كوردســتان بةبنةمــاو

ــذاردنء ديموكراســى. ــى هةلب ثرةنســيثة نيودةولةتييةكان

ــرى ــد ضاودي ــى تايبةتمةن ــوردودا وةك ريكخراويك ــاوةى راب ثةيمانطــة لةم

قؤناغةكانــى هةلبذاردنــة طشــتىء تايبةتييةكانــى عيــراقء هةريمــى كوردســتانى

كــردووة.

ناونيشان: عيراق- هةريمى كوردستان- سليمانى- طةرةكى بةختيارى-

شةقامى هةكارى ذمارة 113- ذمارةى خانوو 44

[email protected]

www.kie-ngo.org

ذمارةى تةلةفؤن: 318711

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

23

ريبةري ريطرتن لةهاندانى توندوتيذى لةدةزطاكانى ميدياى كورديدا

Page 24: V2 designed rebari regrtn la handani tundutizhiy designed

ئةم ريبةرة بةخؤرايية

Guide to prevent the incitementof violence in the Kurdish media

Prepared by:

Kurdish Institute for Elections KIE

Guide Review Committee:

A group of university media expertsand journalists

May 2013